1359.10.19

روزشمار جنگ سال 1359 1359.10.19
نام‌های دیگر	نوزده دی
تاریخ شمسی	1359.10.19
تاریخ میلادی	9 ژانویه 1981
تاریخ قمری	2 ربیع‌الاول 1401

1360.10.19

1361.10.19

1362.10.19

1363.10.19

1364.10.19

1365.10.19

1366.10.19

گزارش - 807

در اولين ساعات بامداد امروز، عملياتي با نام « ضربت ذوالفقار » در محور ميمك و تنگه بينا در منطقه عمومي ايلام آغاز شد. در اين عمليات كه با طراحي ارتش صورت گرفت، دو گردان تانك از ارتش به همراه نيروهائي از سپاه، بسيج عشاير و ژاندارمري، به صورت تركيبي، شركت داشتند. هدف اصلي از انجام عمليات، تصرف ارتفاعات استراتژيك ميمك از دو محور شمالي (پاسگاه هلاله)و جنوبي (پاسگاه ني خزر)بود. ميمك از جمله ارتفاعات قابل توجه در جبهه مياني است كه به صورت موازي با خط مرزي، همچون ديواري در مقابل عراق قرار دارد و جزء آخرين ارتفاعاتي است كه به دشت وسيعي از خاك عراق تسلط دارد، به نحويكه اين دشت و جاده تداركاتي زرباتيه ـ مندلي در زير ديد و تير آن قرار مي‌گيرد. ضمناً تنگه بينا و سرني، كه به عنوان دو ارتفاع، دو راه كال و معبر عمده در شمال و جنوب ارتفاعات ميمك محسوب مي‌گرديد، در طراحي عمليات مدنظر قرار گرفت. در گزارش سپاه پاسداران آمده است : به دنبال نقشه قبلي با توجه به منطقه حساس و استراتژيكي « ميمك ـ ايلام » و قصد حملة اساسي نيروهاي خودي جهت بازپس‌گيري آن از دشمن، قرار بر‌اين شده بود كه خطوط جغرافيائي جبهه را به سود جبهه ميمك تغيير دهند، با اين تاكتيك با انجام تك پشتيباني، نيروهاي كمكي و احتياط دشمن را كه احتمالاً جهت حمله به منطقه، مستقر شده‌اند، در جبهه كم‌اهميت‌تري درگير كنند تا نيروهاي خودي بتوانند با حداقل تلفات، منطقه حساس مورد نظر را تصاحب نمايند. بنابراين، كنجانچم، در محور مهران ـ ايلام به عنوان منطقه تك پشتيباني در نظر گرفته شد. با شروع عمليات، در محور شمالي، يك گردان تانك ارتش و بخشي از نيروهاي پياده سپاه و بسيج عشاير توانستند ارتفاع كله قندي و برخي ارتفاعات شمالي ميمك را تصرف كنند ؛ ولي با مقاومت شديد نيروهاي عراقي، ناچار به عقب‌نشيني گرديدند، بنابراين، در جبهه شمالي، كار همچنان باقي ماند. در محور جنوبي، نيروهاي خودي كه با راهپيمائي طولاني در نيمه شب خود را به پشت موانع دشمن رسانده بودند، با دستور آغاز حمله، دشمن را غافلگير و قسمت جنوبي ارتفاعات ميمك را تصرف كردند و توانستند تا چند كيلومتري پاسگاه ني خزر پيشروي نمايند. دشمن در اين محور مقاومت زيادي نشان مي‌داد، خصوصاً از روي ارتفاعات شمالي و نيز از تپه شينو (در جنوب غربي ميمك)مواضع نيروهاي خودي را به شدت زير آتش تانك و توپخانه قرار داده بود. با اينحال نتوانست نيروهاي خودي را وادار به عقب‌نشيني كند و ارتفاعات جنوبي ميمك همچنان در دست نيروهاي عمل كننده باقي ماند. در محور كنجانچم، نيروهاي خودي با تركيب سه گروهان پياده از ارتش و 250 نفر از سپاه و بسيج در ساعت 30/6 صبح حمله خود را شروع كردند. عده‌اي از رزمندگان داوطلب افغاني و نيروهايي از جهاددانشگاهي مشهد نيز در حمله شركت داشتند. ابتدا، پيشروي خوب بود اما در ادامه، مقاومت شديد دشمن و ضعف خودي در پشتيباني و نيز برخي اشكالات و ناهماهنگي‌ها باعث عدم پيروزي گرديد. شدت درگيريها به اندازه‌اي بود كه گزارشهاي ساعت 4 بعد از ظهر، از 35 شهيد و 80 مجروح خودي حكايت دارد. اكبر دانشياري، مسئول عمليات مهران، اين وقايع را به صورت زير جمع‌بندي كرده است : حدود 3 كيلومتر پيشروي انجام شد ؛ منتهي چون نيروهاي ما شهيد و مجروح شدند و نيرويي نبود كه با پاتك دشمن مقابله كند، نيروها به مواضع اوليه بازگشتند. بايد افزود در اين عمليات حدود 50 تن از افراد خودي شهيد و 100 نفر نيز مجروح شدند. همچنين 100 تن از افراد دشمن كشته و تعدادي نيز به اسارت درآمدند. روزنامه‌ها خبر عمليات كنجانچم را به صورت يك پيروزي درج كردند. از جمله روزنامه انقلاب اسلامي در اين باره نوشت : رزم آوران رشيد اسلام در تهاجم منظم و گسترده عمليات پريروز خود، موفق شدند ارتفاعات كنجاچم را كه از اهميت استراتژيكي ويژه‌اي برخوردار است، به تصرف درآورند. مهران : جبهه كنجانچم

گزارش - 808

در پي وقايع پيش آمده در عمليات نصر (هويزه)، دشمن اقدام به اعزام نيروهاي قابل توجهي جهت پشتيباني از نيروهايش كرد. واحد اطلاعات خوزستان در گزارشي در اين زمينه مي‌نويسد : نيروهاي زرهي دشمن از سه راهي جوفير گذشته و در 16 كيلومتري جنوب هويزه و كرخه‌كور مستقر مي‌باشند ؛ احتمال پيشروي اين يگانها - جهت تقويت مواضع خود ـ به طرف كرخه‌كور مي‌باشد. متعاقب اين تحركات دشمن، فرماندهي سپاه طي تلگرافي، ضمن اعلام آخرين وضعيت عمليات، خطر سقوط هويزه و سوسنگرد را هشدار مي‌دهد؛ در اين تلگرام كه به ستاد مشترك ارتش مخابره شده، آمده است : 1 ـ ارتش از تمام مواضع عقب‌نشيني كرد و به محل اول خود برگشت. 2 ـ تلفات عناصر زرهي زياد است. 3 ـ خطر، سوسنگرد و هويزه را شديداً تهديد مي‌كند. در روزشمار جنگ خليج (The Gulf War)، روز نهم ژانويه (19/10/59)به عنوان پايان عمليات نصر (هويزه)تلقي شده و در آخرين گزارش اين عمليات آمده است : در نهم ژانويه باقيماندة لشكر زرهي ايران احتمالاً با كمتر از صد تانك عقب‌نشيني كردند. عراق ادعا كرد كه 214 تانك را منهدم كرده و يا به غنيمت گرفته است. ايران تأكيد كرد كه 88 تانك از دست داده است. در روزهاي بعد، عراق بيش از صد تانك و نيز خودروها و سلاحهاي غنيمتي را در بصره، بغداد و ديگر شهرهاي مهم عراق به نمايش گذاشت. در اين نبرد سنگين تعداد تانكهاي منهدم شده و يا آسيب ديدة عراق حداكثر صد دستگاه بود.

گزارش - 809

فرماندهي سپاه حميديه از يك درگيري سخت خبر داد كه طي آن نيروهاي سپاه 10 تانك، دو نفربر و دو خودروي حامل مهمات دشمن را منهدم كردند، ولي با تمام شدن مهمات مجبور به ترك منطقه عملياتي شدند ؛ در حين عقب‌نشيني، با اصابت گلوله‌هاي توپ و روي مين رفتن خودروهاي حامل نيروهاي خودي، 11 تن از آنها شهيد و تعدادي نيز زخمي شدند. درگيري شديد ديگري نيز بين پاسداران و نيروهاي عراقي در جنوب غربي سوسنگرد (دغاغله)صورت گرفت. علت اين درگيري، ممانعت نيروهاي خودي از احداث پل توسط دشمن روي رودخانة نيسان بود كه طي آن 2 تانك دشمن منهدم و 30 نيروي دشمن نيز كشته و زخمي شدند.

گزارش - 810

در جبهه فياضيه، از منطقة آبادان، نيز نيروهاي سپاه به يك عمليات محدود ايذائي دست زدند. سپاه آبادان طي گزارش كوتاهي از اين عمليات آورده است : در اين عمليات با تيراندازي نيروهاي خودي 3 ديده‌بان دشمن كشته و سنگر انفرادي آنها با آتش خمپاره‌اندازهاي نيروهاي سپاه پاسداران منهدم شد. در اين عمليات، 5 نفر از پاسداران انقلاب شهيد و يك نفر مجروح گرديد. در همين روز شهرهاي اهواز و دزفول مورد اصابت گلوله‌هاي توپخانه دشمن قرار گرفتند. در اطلاعيه شماره 369 ستاد مشترك درباره حملات توپخانه‌هاي عراق به دزفول آمده است : دشمنان انقلاب اسلامي همچنان ددمنشانه به تلافي شكستهاي مفتضحانه خود، با آتش پراكنده توپخانه، مناطق مسكوني دزفول را هدف قرار دادندكه در نتيجه 5 خانه مسكوني ويران و به چند خانه نيز خساراتي وارد شد. در جريان اين جنايت وحشيانه صدام مزدور، دو نفر از هموطنان غيرنظامي دزفولي شهيد و شش تن مجروح شدند. از سوي ديگر پادگان « حميد » كه پس از تصرف آن توسط دشمن، به عنوان يكي از پادگانهاي اصلي پشتيباني در محور اهواز ـ سوسنگرد درآمده است، توسط 2 فروند از جنگنده‌هاي نيروي هوائي مورد هدف قرار گرفت.

گزارش - 811

به گزارش روزنامه انقلاب اسلامي، طي امروز در جبهه‌هاي هويزه، كرخه‌كور، سوسنگرد، فارسيات، پادگان حميد، جوفير، نورد، جلاليه و ساريه (مناطق عملياتي نبرد اخير دشمن)189 نفر مجروح شدند. همچنين پيكر 32 شهيد جبهه‌هاي اهواز و سوسنگرد به سردخانه اهواز منتقل شد.

گزارش - 812

در محور گيلان غرب ـ سرپل ذهاب، نيروهاي تحت امر لشكر 81 ارتش جمهوري اسلامي با همكاري سپاه پاسداران در چندين جبهه دست به عمليات محدود زدند. در جبهه تنگ حاجيان و برآفتاب، نيروهاي خودي با 4 كيلومتر پيشروي، موفق شدند 26 تن از افراد دشمن را به اسارت خود درآورند. همچنين در ارتفاعات چغالوند نيز نيروهاي خودي موفق به پاكسازي قسمتهايي از اين ارتفاعات شدند.

گزارش - 813

از امروز فعاليت فدائيان اسلام غيرقانوني اعلام شد. خبرگزاري پارس دراين‌باره گزارش داد : از سوي حاكم شرع دادگاه‌ انقلاب اسلامي آبادان و خونين ‌شهر طي نامه‌اي، فعاليتهاي سازمان فدائيان اسلام در آبادان غيرقانوني اعلام شد. در بخشي از اين نامه خطاب به فرمانده عمليات فدائيان اسلام مستقر در جبهه‌هاي آبادان آمده است : « از آنجائيكه فعاليت مسلحانه گروهها از نظر قانوني، ممنوع است و نيروهاي مردمي تنها زيرپوشش بسيج و تحت فرماندهي سپاه مي‌توانند فعاليت كنند … در صورتيكه فدائيان اسلام مايل به فعاليت باشند، تنها تحت پوشش سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و رعايت انضباط مي‌توانند به فعاليت خود ادامه دهند در غير اين صورت بايد اسلحه خود را به سپاه تحويل دهند. »

گزارش - 814

رئيس جمهور (بني‌صدر)در جمع سفيران جمهوري اسلامي ايران به دخالت ممالك بزرگ در كشورهايي كه خواهان زندگي مستقل هستند و همچنين رسالت مردم در اين برهه اشاره كرده و اظهار داشت : ابرقدرتها ترجيح مي‌دهند كه كشور استقلال نداشته باشد و لو‌اينكه متعلق به رقيبش باشد، بدين سبب از هر سو به عراق كمكهاي فراواني مي‌رسد، به دليل آنكه ما مي‌خواهيم مستقل زندگي بكنيم و آنها نمي‌خواهند. وي سپس افزود : بار استقلال آنقدر سنگين است كه اگر تسليم شويم بيش از پيش وابسته خواهيم شد ؛ راهي كه براي ما مي‌ماند فقط جنگ است. بني‌صدر اضافه كرد : عامل تعيينكننده، انسان است و تجهيزاتي كه ما از دست داده‌ايم، يك سوم تجهيزات دشمن است. وي سپس تلويحاً به وقايع نظامي چند روز اخير پرداخته، گفت : ديروز و امروز لحظات سختي را گذرانده‌ايم، دشمن نيروهاي بزرگي را وارد عمل كرده، امروز در كرمانشاه موفقيتهاي چشمگيري بدست آورده‌ايم، يك گروهان در حال تسليم است، 100 اسير گرفته‌ايم و 100 نفر را كشته‌ايم و يك محلي و يك تپه‌اي در محاصره ماست، كه 3000 نفر عراقي در آنجا محاصره شده‌اند.

گزارش - 815

نماينده امام در شوراي عالي دفاع و امام جمعه تهران (آيت‌الله خامنه‌اي)در بازگشت از جبهه‌هاي جنگ جنوب و عمليات صورت گرفته در هويزه، امروز به حضور امام خميني رسيد. روزنامه جمهوري اسلامي ضمن گزارشي از اين ديدار نوشت : حجت‌الاسلام و المسلمينخامنه‌اي در اين ديدار گزارش مشروحي از مرحله اول عمليات تهاجمي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران به نيروهاي متحاوز عراقي را كه در تاريخ (15/10/59)با موفقيت صددرصد انجام گرفت، به استحضار امام امت رساند. امام جمعه تهران همچنين در خطبه‌هاي نماز جمعه اين هفته با اشاره به فداكاريهايي كه توسط نيروهاي نظامي و پاسدار و آنها كه جزء ارگانهاي نظامي نبودند، در روز 15 دي صورت گرفت و با تكبير جلو رفتند چنانكه تا غروب دشمن را عقب راندند، چنين گفت : « من فداركاريها را به صورت آن نورهاي خيره‌كننده كه چشم انسان تاب ديدنشان را نمي‌آورد، در هاله‌اي از قداست و افتخار مشاهده كردم. اين شهيدان گمنام و افتخارآميز، اين صاحبان اصلي انقلاب، دل من پيش آنهاست و هرگز از ياد من نخواهند رفت ؛ همچناني كه از ياد تك تك انسانهاي حق شناس و سپاسگزار اين ملت نخواهند رفت. اين درست، اما اين بخشي از مجموعه كاريست كه بر دوش يك ملت انقلابي است. درس قراني به ما در زمينة موقعيتي كه اكنون در آن قرار داريم اين است كه به پيروزيها مغرور نشويم، به جانبازي‌ها مغرور نشويم. اي شهيدان عزيز، اي برادر حاج صادق عبدالله‌زاده، اي برادر حسين علم‌الهدي، اي برادر حامد (بخشدار هويزه)، اي دهها شهيدي كه در همين روزها به جوار خدا رفتيد، اي صداها شهيدي كه در راه شرف اسلامي، غرور اسلامي، در راه حمايت از مستضعفان جهان، در راه دريدن پرده‌هاي ظلمت و ظلم، خون خود را رايگان تقديم كرديد، شما شاهد باشيد كه اين سخن، پيام خون شماست. »

گزارش - 816

رئيس ديوان عالي كشور (دكتر بهشتي)امروز با سفر به ورامين در نمازجمعه اين شهر حضور يافت و پيرامون عدالت اقتصادي و اجتماعي در اسلام به سخنراني پرداخت. بنا به گزارش روزنامه جمهوري اسلامي، اين مراسم با تأخير شروع شد و علت آن، اقدامات افرادي بود كه با شعار حمايت از رئيس جمهور در صدد برهم زدن اين مراسم بودند. روزنامه جمهوري اسلامي در گزارشي از اقدامات افراد مزبور مي‌نويسد : قبل از شروع سخنراني، عده‌اي كه تعداد آنها حدود صد‌نفر بود و عكسهايي از رئيس جمهور را با خود داشتند در خيابان شهداء ورامين دست به راهپيمايي به طرفداري از آقاي بني‌صدر زدند. اين گروه كه نيمي از آنها را افراد كم سن تشكيل مي‌دادند، موقع ورود آيت‌الله دكتر بهشتي به مسجد جامع ورامين، اطراف اتومبيل ايشان را گرفتند و چند دقيقه‌اي از ورود ايشان به مسجد جلوگيري كردند و پس از ورود ايشان به مسجد در حاليكه سوت مي‌كشيدند و دست مي‌زدند وارد حياط مسجد شدند و سيم بلندگوهاي خيابانهاي اطراف مسجد را در حاليكه مردم در حال استماع سخنان رئيس ديوان عالي كشور بودند، قطع كردند. همچنين چندبار در بين سخنان ايشان شعارهايي به طرفداري از رئيس جمهور دادند. به نوشته روزنامه جمهوري اسلامي، يكي از افراد مطلع اظهار داشت : « اين افراد قبلاً از ورود آيت‌الله بهشتي به ورامين مطلع شده بودند و ديروز پنج شنبه در امام‌زاده جعفر جمع شده و براي امروز نقشه كشيده بودند. » دكتر بهشتي در پايان سخنراني گفت : « عده‌اي آگاه يا ناآگاه كه با حركاتشان آب به آسياب دشمن مي‌ريختند، موجب شدند كه من مدت كمتري در خدمت شما باشم. خداوند آنها را به راه راست هدايت كند. » اين روزنامه بعد از گزارش مزبور، به موضع‌گيري نسبتاً تند و كم سابقه پرداخته، مي‌نويسد : « به نظر مي‌رسد يك فعاليت سازمان يافته‌اي با همدستي. منافقين و ساواكيها و عده‌اي ناآگاه براي جلوگيري از تماس روحانيت متعهد و مسئول با مردم در جريان باشد، چرا كه اين اولين بار است كه عده‌اي مخالف اختناق و سانسور و تخريب !! مي‌خواهند با فشار و زور نگذارند تا سخنان روحانيت به گوش توده‌هاي ميليوني برسد. راستي چه كساني از بهشتي‌ها مي‌ترسند و چه كساني براي كوبيدن چهره‌هايي چون او با صداي امريكا و اويسي و بختيار همصدا مي‌شوند ؟ چه كساني به گوشه و كنايه بازار به تعطيلي مي‌خوانند؟ چه كساني احتمال ملاقات با ريگان را در آينده ممكن مي‌دانند؟ چه كساني به دانشجويان مسلمان پيرو خط امام حمله مي‌كنند و سخن از گروگان شدن ايران مي‌رانند ؟ … چه كساني گروه گروه افراد سازماني خود را كم كم به ماركسيسم سوق مي‌دهند و دست در دست پيكاريهاي امريكايي مي‌گذارند ؟ چه كساني با استفاده از واژه تخصص، بدون آنكه تخصصي داشته باشند، فتوا صادر مي‌كنند و تلاش در گسستن رابطه ارتش و روحانيت و مردم دارند ؟ … چه كساني تلاش دولت مردمي و انقلابي رجائي را خطري براي خود محسوب مي‌كنند ؟ با انواع دسيسه‌ها و طرحها سعي در ساقط كردن او دارند ـ اين آرزو محالشان باد ـ چه كساني با سوابق آنچناني و مرتبط با اسرائيل و صهيونيسم، سعي مي‌كنند به نيروهاي خط امام حمله نمايند ؟ امام فرموده‌اند روي سوابق افرادي كه مسئوليتي مي‌پذيرند تحقيق شود ؛ چند نفر از نويسندگان روزنامه معلوم‌الحال، مائوئيست و يا به اشكالي مستقيم و غيرمستقيم با صهيونيست‌ها در ارتباط بوده‌اند. چه شده است كه جبهه ملي امريكايي و صهيونيست‌ها و ماركسيست‌هاي دو آتشه و خلقي‌هاي سينه چاك و مشكوك الهويه‌ها چنين جبهه متحدي را تشكيل داده‌اند ؟ … ديگر حناي شايعه سازان رنگ خود را از دست داده است ؛ روزي مي‌گفتند بهشتي و رفسنجاني در كاخ فلان و بهمان زندگي مي‌كنند ؛ امروز مردم مي‌بينند كه چه كساني در كاخها زندگي مي‌كنند و براي خود دم و دستگاه طاغوتي فراهم مي‌سازند و چه كساني دوستان واقعي مردم هستند و در ميان آنها و براي آنها زندگي مي‌كنند. »

گزارش - 817

روزنامه انقلاب اسلامي نيز خبر داد كه در مراسم چهلم يكي از شهداي شهرستان قم، مردم با شعار حمايت از رئيس جمهور، مانع سخنراني يكي از اعضاي حزب جمهوري اسلامي و يكي از نمايندگان مردم تهران (دكتر حسن آيت)شده‌اند. اين روزنامه مي‌نويسد : « بعد از ظهر جمعه به مناسبت سالگرد نوزدهم ديماه (روز آغاز مبارزات چشمگير مردم قم و روز اولين كشتار بيرحمانه مزدوران شاه در اين شهر)و همچنين چهلمين روز شهادت برادر مجيد تحويلدار كه در مبارزه با مزدوران بعثي عراق در جنوب كشور به شهادت رسيده بود، مراسمي در مسجد اعظم قم با شركت اقشار مختلف مردم برگزار شد. طبق اطلاع قبلي، سخنران اين جلسه حسن آيت، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي اعلام شده بود. بنابراين گزارش، سخنران طبق روال هميشگي در پايان سخنراني خود قصد داشت تا مقامات مملكتي و رئيس جمهور را مورد انتقاد قرار دهد. كه مردم غيور قم به او مجال ادامه سخن ندادند و با شعارهاي « درود بر بني‌صدر، بني‌صدر حمايتت مي‌كنيم » و « فرمانده كل قوا بني‌صدر » مجلس ختم را ترك كردند. در اين ميان گروهي اخلالگر كه قصد ايجاد آشوب و درگيري در شهر را داشتند، به زد و خورد با مردم پرداختند كه با مداخله مامورين انتظامي، سپاه و شهرباني به اين درگيري خاتمه داده شد و سخنران نيز محل را ترك كرد. »

گزارش - 818

روندي كه براي رهايي گروگانهاي جاسوس امريكا در جريان بود، با ورود معاون وزير خارجه امريكا به الجزاير وارد مرحله‌ تازه‌اي شد. خبرگزاري يونايتدپرس در اين باره گزارش داد : كريستوفر كه روز پنج شنبه بطور غيرمنتظره وارد الجزاير شد، بدون توقف در سفارت امريكا، مستقيماً به ملاقات با محمدبن يحيي وزير امور خارجه الجزاير شتافت. آسوشيتدپرس نيز درباره اين مذاكرات خبر داد : « وارن كريستوفر معاون وزارت امور خارجه امريكا ده ساعت با محمدبن يحيي، وزير امور خارجه الجزاير، ملاقات و گفتگو كرد، اما طرفين از اظهار نظر در مورد مذاكراتشان خودداري كرده‌اند » اين خبرگزاري مي‌افزايد : در همين حال ادموند ماسكي وزير امور خارجه امريكا طي مصاحبه‌اي در واشنگتن گفت : « هدف ماموريت كريستوفر روشن ساختن كامل پيشنهادهاي امريكا است. » يونايتدپرس درباره آخرين اقدام معاون وزير امور خارجه امريكا گزارش داد : « وارن كريستوفر معاون وزارت امور خارجه امريكا درآخرين تلاش دولت كارتر براي آزادكردن گروگانهاي امريكايي، يك پيام فوري را براي مخابره به ايران، تحويل الجزايريها داده است. » وزير خارجه امريكا نيز در زمينه مسائل مالي و حقوقي توافقات، گفت : « امريكا و ايران در مورد مقدار دارائي‌هاي مطرح شده ايران توافق دارند، اما پيچيدگي قراردادهاي مالي مانع از يك راه‌حل سريع است. » ماسكي افزود : « به نظر مي‌رسد اختلافات امريكا و ايران كاهش يافته و هر بار كه مانند مذاكرات جاري، مسائل اساسي مورد گفتگو قرار مي‌گيرند، احتمال دستيابي به يك قرارداد وجود دارد. » وزير امور‌ خارجه امريكا گفت : « يكي از مشكلات، مقدار پول مطرح شده است كه احتياج به حل و فصل دارد. موضوع ديگر، مدت زماني است كه براي پايان دادن به ادعاهاي عنوان شده عليه ايران لازم است. » وي در حالي كه سعي مي‌كرد همچنان، راههاي دستيابي ايران به منابع توقيف شده در امريكا را در ابهام نگاه طرد افزود : « به نظر من در مقدار دارائي مطرح شده، توافق به دست آمده اما چگوگي انتقال اين دارائي‌ها در مدت زماني كه براي ما باقي مانده، خود مشكلي است. » ماسكي گفت : اساس مذاكرات ما را درخواست ايران براي بازپس گرفتن تمام دارائي‌هايش و انتظارها براي بازگردانيدن گروگانها تشكيل مي‌دهد ولي اين مسئله با دادخواهيهايي كه عليه ايران عنوان گرديده مشكل شده است. از سوي ديگر، ريگان كه خود را دور از بحران گروگانها حس مي‌كند در يك موضع‌گيري كه حمايت از فراغ بال مي‌كرد، مطالبي را اظهار داشت با رويتر در اين زمينه گزارش داد : رونالد ريگان رئيس جمهوري منتخب امريكا، گفته است، وي احتمالاً به هرگونه اقدامي كه از جانب كارتر براي خاتمه دادن به بحران گروگانها در ايران انجام شود احترام خواهد گذاشت ولي نمي‌خواهد چك سفيدي را امضاء كند بدون اينكه از شرايط آن آگاهي داشته باشد. در عين حال، يك عضو گروه دولتي وي، بدون آنكه به درخواستهاي مالي جمهوري اسلامي ايران اشاره كند، به صورت تهديدآميز، طرحي را براي آزادي گروگانها پيشنهاد كرد. آسوشيتدپرس در اين باره گزارش داد : بن فرناندز كه مدتي نامزد رياست جمهوري حزب جمهوريخواه بود و اكنون عضو گروه دولتي رونالد ريگان رئيس جمهور منتخب است، اظهار داشت : « ريگان بايد براي آزادي گروگانهاي امريكائي پنج روز به ايران مهلت بدهد و سپس اعلان جنگ كند ». فرناندز پنج‌شنبه شب در يك ضيافت اتاق بازرگاني گفت كه ريگان بايد اين اولتيماتوم را روزي كه عهده‌دار رياست جمهوري مي‌شود، بدهد. او افزود : « ما بايد بخواهيم كه آنها ظرف پنج روز آزاد شوند در غير اينصورت امريكا پس از بحث در كنگره عليه ايران اعلام جنگ بدهد. »

گزارش - 819

با نزديك شدن كنفرانس سران كشورهاي اسلامي كه در عربستان برگزار خواهد شد، روزنامه گاردين با درج برخي احتمالات سياسي پيرامون شركت ايران و ليبي در اين كنفرانس، نوشت : سرهنگ قذافي گفته است كه در كنفرانس اسلامي، كه آخر اين ماه در عربستان تشكيل مي‌شود، شركت نمي‌كند مگر اين كه شخصاً از سوي ملك خالد به اين كنفرانس دعوت شود. ايران هم به دليل شركت صدام حسين، كنفرانس را تحريم كرده است. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد كه اين كنفرانس با شركت تعداد اندك سران، جلساتش را بر كشمكش‌هاي بين سوريه، عراق و اردن متمركز كند. از ديد عربستان، تصميم تهران به عدم شركت در كنفرانس كه روز چهارشنبه اعلام شده است، موضوعي دو پهلو است كه از كشمكش شديد در جلسات كنفرانس، كه عليرغم رفت و آمدهاي تهران ـ بغداد به وسيله حبيب شطي هنوز پايان نيافته است، جلوگيري مي‌كند. بيانيه تهران به رژيم‌هاي مخالفش در خليج اخطار مي‌كند كه اگر به كمكهاي خود به عراق ادامه دهند بايد در انتظار نتايج وحشتناك آينده باشند.

گزارش - 820

عده‌اي از كردهاي مخالف رژيم عراق، امروز در لندن فاش ساختند كه مقامات عراقي اخيراً سردبير سابق يكي از روزنامه‌هاي كردي را اعدام و دبير سابق حزب دموكرات كرد را بازداشت كرده‌اند. كردهاي مذكور گفتند اين اقدامات دولت عراق در چارچوب حمله جديد اين رژيم عليه كردهايي است كه مخالف ملحق شدن به جنگ عليه ايران هستند.

گزارش - 821

يك هيأت 130 نفري عراقي براي تشريح موضع عراق در جنگ با ايران، وارد صنعا شد. در اين هيأت جمعي از ادبا، نويسندگان و روشنفكران شركت دارند. اعضاي اين هيأت، كه قرار است به سومالي نيز سفر كنند، در چند كارخانه و موسسه دولتي يمن ‌شمالي سخنراني كردند.

گزارش - 822

امروز نيز رسانه‌هاي خارجي به بررسي و تحليل سياسي و نظامي عمليات هويزه پرداختند. خبرگزاري آسوشيتدپرس در اين باره گزارش داد : « ايران و عراق گفته‌اند كه نيروهاي پياده و زرهي آنان، روز جمعه در شديدترين جنگ بين دو كشور درگير شدند و رقم تلفات طرفين در حملة تعرضي ايران كه 5 روز از آن مي‌گذرد، سه هزار كشته بوده است. ايران مدعي شد كه نيروهاي مهاجم عراق را در ارتفاعات غربي گيلان غرب و استان نفت‌خيز خوزستان، در جنوب غربي ايران، عقب رانده و از آغاز حمله تعرضي 1767 سرباز عراقي را كشته است. » همچنين « نيويورك تايمز » ضمن درج اين مطلب كه بر اثر حمله متقابل ايران جنگ شدت گرفته است، نوشت : « مفسران و تحليل‌گران جهان غرب عقيده دارند كه مبنائي براي قبول ادعاي ايران مبني بر كسب پيروزهاي بزرگ نمي‌توان يافت. اين مفسران مي‌گويند كه پيشرفتهايي توسط ايران حاصل شده است ولي مواضع عمدة عراقي‌ها در نزديكي اهواز همچنان در دست نيروهاي عراق است. كارشناسان غرب بطور‌كلي بر اين نكته توافق دارند كه شدت حمله متقابل ايران روبه كاهش است. نيويورك تايمز همچنين عمليات فوق را نتيجه برخي فعل و انفعالات نظامي دانسته كه انجام آن بطور عمده از جريانات سياسي نشأت گرفته است. اين مجله مي‌نويسد : حمله متقابل ايران از رهگذر تمركز دقيق و احتياط آميز نيروهاي ارتش و پاسداران انقلاب در اطراف دزفول امكان‌پذير شد. حمله عمده در جهت سوسنگرد و اهواز صورت پذيرفت ولي عراق براي مقابله با اين حمله آمادگي كامل داشت. چنانچه ادعاي پيروزي ايران در محافل سياسي مورد توجه قرار گيرد، مي‌توان دريافت كه بني‌صدر به پيروزي در عرصه نبرد نياز داشته است تا بتواند مبارزه‌اي را كه براي احراز قدرت سياسي در جريان است، ادامه دهد. راديو اسرائيل نيز با استناد به گفتة مقامات عراقي، به تحليل فوق مي‌پردازد : « مقامات عراق براي اولين بار اعتراف كرده‌اند كه ايران در خليج‌ فارس به چند حمله عليه عراق دست زده است. مقامات عراق ادعا كرده‌اند كه حمله اخير ايران چيزي جز يك حمله نافرجام نيست كه رئيس جمهوري براي ادامه حكومتش به آن دست زده است. »

گزارش - 823

« لوموند » طي مقاله‌اي مفصل به جنگ ايران و عراق پرداخته و تأثيرات سياست خارجي هر دو كشور بر مشي نظاميان را مورد توجه قرار داده است. اين مجله به شرح زير، ابتدا به اقدامات عراق در تجهيز نظامي خود براي آغاز جنگ اشاره كرده، سپس معضلات ايران در زمينه‌هاي اقتصادي و سياست خارجي را با آسودگي عراق در اين دو زمينه مقايسه مي‌كند : توازن ميان نيروها كاملاً به نفع عراق است. بغداد قبل از اينكه دست به اقدامات كينه توزانه بزند، ذخاير قابل توجهي از سلاحهاي سنگين و لوازم و قطعات يدكي روسي براي خود فراهم آورد و هم‌اكنون نيز تجهيزات پيشرفته نظامي مورد احتياج را از انگلستان، آلمان فدرال، ايتاليا و بويژه فرانسه بطور مستقيم يا از طريق عربستان سعودي دريافت مي‌نمايد. عربستان سعودي به كمك ساير كشورهاي خليج وامي حدود 3 ميليارد دلار در اختيار دولت بعثي عراق گذاشته است در حالي كه عراق علاوه بر 35 ميليارد دلار ذخاير ارزي، از عايدات نفتي نيز برخوردار مي‌باشد. در واقع از اوايل دسامبر كه صدور نفت عراق از سرگرفته شده است، نزديك به يك ميليون بشكه نفت در روز به سوريه و تركيه صادر مي‌شود. (اين رقم ده برابر حجم صادرات نفت ايران مي‌باشد.)اين مقاله سپس به وضعيت ايران در همان زمينه اشاره كرده، مي‌نويسد : « در اين مورد دولت جمهوري اسلامي ايران با عراق قابل مقايسه نمي‌باشد ؛ مطمئناً ايران از لحاظ مواد تصفيه شده خودكفاست ولي براي اين منظور مجبور شده است مصرف خود را از ميزان يك ميليون بشكه در روز به 500 هزار بشكه برساند. از طرف ديگر درآمدهاي ارزي ايران بسيار ناچيز است ؛ ايران تاكنون 6 ميليارد دلار از ذخاير ارزي خود را به مصرف رسانيده است و انتظار دارد تا آمريكا دارائيهاي مسدود شده‌اش را هرچه زودتر آزاد نمايد. اين نشان مي‌دهد كه امكانات ايران براي بدست آوردن تجهيزات نظامي و مواد اوليه مورد احتياجش، كه به دليل تحريم اقتصادي امريكا و اروپا افزايش قيمت پيدا كرده است، تا چه حدي محدود مي‌باشد علي‌رغم همه اينها، افكار عمومي ايران قريب به اتفاق براين عقيده‌اند كه شكست غيرممكن و غيرقابل تصور مي‌باشد، چرا كه ارتش عراق قادر نخواهد بود در جنگ پارتيزاني بر ايران برتري يابد. » چه كسي در اين جنگ پيروز خواهد شد ؟ يكي از ناظران عقيده دارد كه قوي‌ترين رژيم، آسيب‌پذيرترين خواهد بود. به نظر وي بهتر است صاحب مملكت كوچكي شد كه سازمان يافته باشد و توسط يك فرد اداره مي‌شود تا در سرزميني زندگي كرد كه قطعه قطعه شده و دچار هرج و مرج انقلابي مي‌باشد. « لوموند » سپس به بررسي عملكرد دو كشور در زمينه سياست خارجي پرداخته و در مقايسة آنها با همديگر، آورده است : « عراق يك سياست همه جانبه‌اي اعمال مي‌نمايد و با هيج دولتي از جمله شوروي (كه از ابتداي جنگ از تأمين سلاحهاي مورد احتياجش خودداري ورزيد.)قطع رابطه نكرده است ولي در مقابل، ايران كاملاً منزوي شده است. اين نشريه با اشاره به واقع‌گرايان در جناح چپ و راست، مواضع آنها را درباب سياست خارجي، اين چنين ترسيم مي‌كند : ليبرالها و كمونيست‌ها بارها فرياد برآوردند و اعلام كردند كه جمهوري اسلامي براي بقاي خود احتياج به دوستان قدرتمندي دارد تا بتواند از لحاظ دفاعي، سلاحهاي پيچيده و از لحاظ رشد و توسعه، تكنيك‌هاي پيشرفته‌اي را در اختيار آن قرار دهند. ليبرال‌ها براي اين كار صريحاً از اروپا و ژاپن نام مي‌برند و احتمالاً در مراحل بعدي امريكا را در مد‌نظر دارند و كمونيستها نيز به نوبه خود سعي مي‌كنند بقبولانند كه شوروي، متحد طبيعي جمهوري اسلامي است و همكاري نزديك با كشورهاي بلوك شرق را به هيچوجه با استقلال كشور كه بر پايه شعار نه شرقي نه غربي استوار است، مغاير نمي‌بيند. حجت‌الاسلام محمد منتظري مانند ساير اعضاي روحانيت مبارز بر اين عقيده است كه ديگر زمان خودخواهي‌هاي انقلابي به سر رسيده است. وي بدون اين كه مشخص نمايد چه نوع اتحاد و ائتلافي مورد نظرش مي‌باشد، اين سخنان را ادا نموده است. در جواب تمام انتقاداتي كه مطبوعات نيز به آنها اشاره مي‌نمايند، نخست‌ وزير ايران عقيده دارد كه جمهوري اسلامي منزوي نمي‌باشد و همين كه ملت از آن پشتيباني مي‌كنند. مهمترين نكته است. حتي امام خميني نيز آشكارا گفته است كه انزوا براي ما بركت آفرين مي‌باشد. »

گزارش - 824

در زمينه تلاشهاي جبهة ضدانقلاب، ستاد مشترك ارتش اطلاع داد : (تيمسار سابق) اويسي، سرهنگ انتظامي و هفت نفر نظامي ديگر با مقدار قابل ملاحظه‌اي مارك آلماني و اوركت آمريكائي به ايران وارد و قصد دارد با سران عشاير و سنارمامدي تماس حاصل نمايند. آنها تا 27 ديماه در منطقه باقي خواهند ماند ؛ احتمالاً بختيار نيز به همراه آنها خواهد بود. همچنين رضا پهلوي نيز با اداي سوگند براي سرنگوني حكومت اسلامي، در صدد بدست آوردن موقعيتي در ميان مخالفان جمهوري اسلامي است. نشريه « ديلي ميرور » در اين باره مي‌نويسد : « پسر شاه سابق ايران سوگند خورد كه آنقدر مبارزه خواهد كرد تا رژيم آيت‌الله خميني را سرنگون سازد. وي كه خود را رضاشاه دوم خواند و 20 سال از سنش مي‌گذرد، اكنون در قاهره زندگي مي‌كند. »

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1359/10/19