1364.10.09: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(جایگزینی صفحه با ' {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1364 |نام = 1364.10.09 |نام دیگر=نه دی |روز=9 دی 1364 |تاریخ شمسی=1364.10.09 |تاریخ میلادی=30 دسامبر 1985 |تاریخ قمری=17 ربیع‌الثانی 1406 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.10.09</div> <div class="bootstrap-btn">1360.10.09</div> <div cla...')
برچسب: جایگزین شد
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۴: سطر ۲۴:




==گزارش -1==
==گزارش -311==
در ادامه بررسی تلاش‌های یگان‌های سپاه پاسداران برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو، امروز اقدامات و مشكلات تیپ 33 المهدی(عج) و لشكر5 نصر با حضور فرمانده كل سپاه و مسئولان این یگان‌ها و قرارگاه‌های مربوطه بررسی شد.
فرمانده كل سپاه در ابتدای حضور در پادگان تیپ 33 المهدی(عج)، در مراسم صبحگاه رزمندگان و مسئولان این تیپ درباره اهداف و انگیزه‌های انقلاب اسلامی، پیروزی خون بر شمشیر در نهضت امام حسین(ع) و در نهضت امام خمینی و مقاومت مردم ایران در دوران جنگ سخن گفت و اعزام گسترده كاروان‌های كربلا را اولین نشانه پیروزی در سال مقاومت اعلام كرد و توجه رزمندگان را به رعایت نكاتی برای پیروزی در عملیات جلب كرد. (ضمیمه دارد)*
پس از صبحگاه جلسه‌ای با حضور محسن رضایی، حسین علایی (فرمانده قرارگاه نوح)، ابراهیم سنجقی، سیدمهدی مبلغ، اكبر غمخوار، سلیمی، محمدجعفر اسدی (فرمانده تیپ 33 المهدی(عج)، حسین اسلامی (مسئول طرح و عملیات تیپ33) و چند تن از فرمانده گردان‌های رزمی و فرمانده گردان ادوات تیپ33 تشكیل شد. در ابتدا به اهمیت مأموریت تیپ 33 و منطقه آن كه در جناح چپ عملیات (نزدیك دهانه اروندرود) واقع شده اشاره و تأكید شد كه عمده نیروهای این تیپ باید با پیشروی در عمق، عقبه دشمن را تهدید كنند. از سوی دیگر، گفته شد كه باتوجه‌به احتمال هشیاری دشمن درمورد عملیات خودی - كه دراین‌صورت عراقی‌ها پیش‌بینی می‌كنند پشتیبانی نیروهای ایران ازسمت دهانه اروندرود انجام خواهد شد - ارتش عراق تلاش خواهد كرد این دهانه را حفظ كند و جلو پشتیبانی نیروها را از این محور بگیرد.<ref>سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) (محمد درودیان)، 8/10/1364 تا 14/10/1364، صص 36 - 34.</ref>
در ادامه فرمانده تیپ33 المهدی(عج) گزارش كلی از اقدامات و وضعیت تیپ بیان كرد و گفت كه نیروهای شناسایی این تیپ بارها با عبور از اروند خط و ساحل دشمن را شناسایی كرده‌اند. محمدجعفر اسدی افزود: ما 9 گردان رزمی داریم كه 3 گردان در خط هستند، یك گردان آموزش شنا و یك گردان آموزش تاكتیك می‌گذرانند، یك گردان در سایت و بقیه در امیدیه هستند. یك گردان ادوات، یك گروهان مهندسی و یك گردان (+) یگان دریایی داریم كه یگان دریایی و ادوات ما در منطقه هور و خرمشهر خط پدافندی دارند. به‌دلیل مأموریت‌هایی كه در دو منطقه مذكور داریم، كار در منطقه اروند از پریشب شروع شده است.» وی با اشاره به اینكه در خرمشهر 10 كیلومتر خط داریم، رسیدگی و اجرای مأموریت در سه منطقه را مشكل خواند.
وی تیپ المهدی را از جنبه‌ تجهیزات مهندسی در مضیقه اعلام كرد و افزود كه در یك سال گذشته هیچ دستگاه مهندسی به این تیپ داده نشده است. در ادامه، حسین اسلامی مسئول طرح و عملیات تیپ المهدی(عج) در گزارشی از بررسی منطقه مأموریت تیپ در كنار اروند گفت: «از نهر ابتر تا كناره كشتی رفتیم و منطقه و كمین‌ها را دیدیم. با نوع زمین، چولان‌ها و نیزارهای جلو خط آشنا شدیم و تا جایی‌كه دید داشتیم رفتیم. روز بعد هم از روی دكل به كل منطقه توجیه شدیم و پشت سنگرهای دشمن را هم دیدیم. حدود ظهر بود كه در آن زمان وضعیت دید خوب بود. سنگرهای دشمن با چشم عادی دیده می‌شد.» وی افزود كه وضعیت جاده‌ها در منطقه خودی نامناسب است و در انتقال نیرو و تداركات اشكالات بسیاری به وجود خواهد آورد.
در اینجا محسن رضایی سؤال كرد مهندسی شما چه كار می‌كند؟ محمدجعفر اسدی پاسخ داد: «اینجا مهندسی نداریم. مهندسی ما در خرمشهر و هور درگیر است. ما از همان روز اول نامه نوشتیم كه ما را از جای دیگر رها كنید كه بیاییم اینجا كار كنیم. ما همه نیروی كیفی‌مان در هور گرفتار است.» محسن رضایی به فرمانده تیپ المهدی(عج) تأكید كرد كه كار عقب است باید جاده‌ها را سریع درست كنید. حسین علایی هم افزود كه جاده‌ها باید دوطرفه شود و ارتفاع آن افزایش یابد تا در حالت مدّ، آب جاده‌ها را نگیرد. محمدجعفر اسدی هم گلایه كرد كه هنگام دادن امكانات، یگان ما را تیپ محسوب می‌كنند و زمان دادن مأموریت، كارهای سنگین‌تر از لشكر به ما واگذار می‌شود.
در ادامه جلسه، محسن رضایی از فرماندهان گردان‌های تیپ33 كه منطقه مأموریت این تیپ را بررسی كرده‌ بودند، خواست كه نتایج بررسی‌شان را بیان كنند. صادق صالحی كه از نهر قاسمیه و بالای دكل و از نهر حاج‌محمد منطقه دشمن را دیده بود، گفت فقط خط اول دشمن دیده می‌شد. گاهی نفرات دیده می‌شدند، ولی سلاح‌هایشان نه. كمپرسی‌ها كار می‌كردند و خاكریز می‌زدند. وی افزود هنگام مدّ، آب منطقه خودی را می‌گیرد و به‌راحتی قابل‌تردد نیست.
رضا بدیعی فرمانده یكی دیگر از گردان‌های تیپ33 گفت كه یك شب از نهر ابتر با قایق جلو رفتیم و نرسیده به اروند، بالای ساحل رفتیم. با وضعیت زمین و جزرومد آشنا شدیم و چون مهتاب بود خط دشمن را دیدیم. فردایش نیز از نهر حاج‌محمد، پیاده داخل نیزارها رفتیم و از روی دكل جلو خط دشمن را دیدیم. سنگرهای دشمن 500 تا 800 متر از آب اروند فاصله دارد.
محمد خسروی فرمانده یكی دیگر از گردان‌های تیپ المهدی(عج) ازجمله نتایج بررسی خط دشمن را آشنایی با استحكامات دشمن در این منطقه اعلام كرد و گفت منطقه مأموریت تیپ33 چون انتهای خط دشمن است میله‌های سه‌پایه در این منطقه خیلی بیشتر از جاهای دیگر است.
قنبری مسئول ادوات تیپ33، در ادامه جلسه كمبود سلاح و مهمات برای اجرای مأموریت‌ها را ازجمله مشكلات این تیپ اعلام كرد و محسن رضایی به اكبر غمخوار از مسئولان لجستیك سپاه و نیز سیدمهدی مبلغ از مسئولان ستاد نیروی زمینی تأكید كرد كه نیازهای این تیپ را تاحد امكان برطرف كنند. وی همچنین به فرمانده قرارگاه نوح گفت كه مسئولان ادوات لشكرهای ثارالله و 19 فجر و تیپ المهدی(عج) كمیته‌ای تشكیل دهند، تجارب را به همدیگر منتقل كنند و وسایلی را هم كه لشكرهای دیگر (به ابتكار خود) درست كرده‌اند به تیپ المهدی(عج) هم بدهند. مسئولان مهندسی این سه یگان هم با آقای سلیمی (از مسئولان مهندسی) جلسه بگذارند كه كارها بررسی و كنترل شود.
باتوجه‌به تأخیر تیپ المهدی(عج) در شروع كار و كمبود زمان، محسن رضایی در ادامه جلسه بر افزایش سرعت كارها، تقسیم كارها و مشخص‌ شدن مأموریت گردان‌های مختلف (خط‌شكن، پیشروی و پاك‌سازی‌كننده، پدافندكننده) و مأموریت واحدهای ادوات و مهندسی تأكید كرد. وی گفت ظرف یك هفته، وضعیت پنج موضوع اساسی؛ یعنی عبور و شكستن خط، پاك‌سازی، پدافند، ادوات و مهندسی را بحث و بررسی و تمام كنید و آماده مانور در زمین مشابه شوید. وی افزود: ما هفته‌ آینده می‌آییم باید كل تیپ؛ یعنی گردان‌ها و واحدهای ادوات، ارتباطات و مخابرات را ببینیم و با فرماندهان گردان‌ها و گروهان‌ها جلسه بگذاریم.
فرمانده كل سپاه همچنین بر ضرورت آمادگی گردان ادوات و اهمیت استفاده از آتش‌های منحنی (خمپاره‌ها) در منطقه عملیات آتی برای پیشروی و پاك‌سازی تأكید كرد.
در پایان جلسه، فرمانده تیپ33 المهدی(عج) از دیگر مشكلات این تیپ را كمبود استخر سرپوشیده برای آموزش شنای رزمندگان ذكر كرد و گفت یك گردان درحال آموزش شنا و 5 گردان دیگر منتظر استخر برای آموزش هستند. محسن رضایی از مهدی مبلغ خواست كه برای یافتن استخر مناسب اقدام كند. مبلغ گفت همه‌جا بسیج شده و دارند آموزش می‌دهند، اگر جای جدیدی پیدا شود راهگشا است. فرمانده كل سپاه از آقای سلیمی نیز خواست كه امكان سرپوشیده كردن استخرهای استان خوزستان را برای آموزش بررسی كند.<ref>سند شماره 17358/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی آمادگی تیپ33 المهدی(عج) (9/10/1364، پادگان المهدی(عج)، نوار شماره 16973)، صص 28 - 1).</ref>
فرمانده كل سپاه بر این عقیده است كه تردیدها مانع فعالیت یگان‌ها - آنچنان كه باید - شده است. راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتم(ص)، نظر محسن رضایی را دراین‌باره - كه بعد از جلسه با تیپ المهدی(عج) ابراز شد - چنین نقل كرده است: «شك و تردید مانع فعالیت نیروهاست و این به‌خاطر امیدوار نبودن به نصرت الهی است. مسئله شك و تردید و ابهام در عملیات بدر به ما ضربه زد.» اما محمد درودیان (راوی مركز) بعد از این نقل‌قول، دلایل دیگری را برای این تردیدها نوشته است: «مسئله مقدورات و مشكلات و معضلات عملیات و اینكه یك بار منتفی شده و نیز اقدامات آماده‌سازی در هور، ازجمله مسائلی است كه موجب شك و تردید شده است.»<ref>سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 48 - 47.</ref>
 
==گزارش -312==
دومین جلسه امروز قرارگاه مركزی سپاه پاسداران (قرارگاه خاتم(ص) سپاه) در محل استقرار لشكر5 نصر و برای بررسی میزان پیشرفت كار و آمادگی این لشكر برای عملیات در منطقه فاو عصر امروز با حضور فرمانده كل سپاه، مسئولان قرارگاه كربلا و مسئولان لشكر5 نصر تشكیل شد.*
در آغاز جلسه فرمانده لشكر5 نصر به معرفی مسئولان واحدهای لشكر5 نصر پرداخت. درپی آن، فرمانده كل سپاه به حضور نداشتن فرماندهان گردان‌های رزمی این لشكر اعتراض كرد. باقر قالیباف دلیل آن را اعزام آنان همراه نیروهایشان برای آموزش شنا و دیر مطلع‌شدن از تشكیل این جلسه اعلام كرد. محسن رضایی این دلایل را نپذیرفت و گفت در این جلسه باید عبور از اروند و شكستن خط توسط كسانی كه می‌خواهند خودشان این كار را بكنند، بحث می‌شد. وی سؤال كرد كه فرمانده گردان‌ها به مأموریتشان توجیه شده‌اند؟ قالیباف پاسخ داد: «بله، خط حدهایشان مشخص شده، رفتند خط را دیدند. راهكارها، مسئول تیم‌ها و نیروی تخریب مشخص شده‌اند. در این فرصت ده روز كه لشكر توجیه شده است، هم تحویل گرفتن خط بود، هم انتقال (تجهیزات) مهندسی، جاده‌كشی، تعیین مأموریت و هم سازماندهی گردان‌ها به‌موازات هم انجام شده است. ... تقسیم كار هم شده. ما یك روز خودمان فرمانده گردان‌ها را بردیم؛ خط حدهایشان را مشخص كردیم، توجیه شدند، دیدند. این چند روز هم كه هوا خراب بوده است، اصلاً كسی نتوانسته روی دكل برود. مرتب‌ باران بوده و اصلاً نمی‌شد در منطقه كاری بكنیم.»
محسن رضایی با بیان اینكه ما این هفته باید با حضور فرماندهان گردان‌ها مسائل عبور و شكستن خط و پاك‌سازی را بحث می‌كردیم و كنار می‌گذاشتیم، مباحث جلسة بعدی با لشكر5 نصر را در هفته آینده چنین برشمرد: عبور و شكستن خط؛ پاك‌سازی؛ پدافند؛ نقش ادوات در شكستن خط، پاك‌سازی و پدافند؛ مهندسی خط پدافندی؛ آموزش؛ آموزش غواصی؛ آموزش حمل وسایل سنگین و كل بحث آموزش. وی افزود منطقه‌ای مشابه منطقه مأموریت پیدا و آماده كنید كه هفته بعدتر ان‌شاءالله مانور لشكر را ببینیم.
در ادامه جلسه، فرمانده لشكر5 نصر به تشریح اقدامات انجام‌شده پرداخت و گفت: باتوجه‌به كمبود فرصت، همه واحدهایی كه اجازه توجیه داشتند به منطقه بردیم و در حین تغییر و تحول خط، شروع به برنامه‌ریزی كردیم. اولین كار، فعالیت‌های مهندسی، ترمیم و اتصال جاده‌ها، پركردن نهرها و... بود كه شبانه‌روز كار می‌كنند. در حین كار چند نفر از نیروهای اطلاعات و... با آتش خمپاره مجروح شدند. چند فرمانده گردان باتجربه و قدیمی را مسئول گردان‌های خط‌شكن گذاشته‌ایم. مسئول تیم‌ها مشخص شده، با فرمانده گردان‌ها درمورد شكستن خط جلسه گذاشته‌ایم. از هر گردان خط‌شكن یك گروهان غواص در نظر گرفته‌ایم. محل آموزش و تمرین را هم تقاطع كارون و بهمنشیر مشخص كرده‌ایم كه شبیه منطقه عملیات است، اما به‌دلیل حضور نیروهای بومی در منطقه كه مشغول كشاورزی هستند، تمرین و آموزش غواصان شروع نشده است. این كار ما ده روز عقب افتاده است. البته قرار شده از امشب مردم بیرون بروند.
درپی این اظهارات، محسن رضایی تأكید كرد: «یا همین امروز فردا تمام بشود (انتقال مردم بومی)، یا یك جای دیگر سریع شروع به كار كنید؛ یك لحظه هم عقب نیفتد.»
فرمانده لشكر نصر درباره اقدامات مهندسی گفت جاده‌های محدوده ما تا پشت خط آمده است، طوری‌كه وانت‌نیسان شب‌ها تا پشت خط می‌آید. تانك هم می‌شود پشت خط برد. ما دهانه نهرها را بسته‌ایم كه هنگام مدّ، آب داخل زمین‌ها نیاید. زمین خشك شده است. مسئولان ادوات هم توجیه شده‌اند كه سلاح‌های خود را مستقر كنند. تانك اینجا خیلی مؤثر است به ما واگذار شود كه بیاوریم در خط مستقر كنیم. توپخانه‌مان تازه دیروز توجیه شده، ولی ادوات كارهایش را كرده است. كارهای مهندسی هم به‌خوبی پیش رفته است. مهندسی باید 5/4 كیلومتر خاكریز بزند، ولی توان ندارد. طرح مانور ما هنوز مشخص نشده، نمی‌دانیم چند سطحة پی.‌ام.‌پی می‌توانیم استفاده كنیم و چگونه این سطحه‌ها باید در اروند كشیده شود؛ با چه كِشنده‌ای. مهندسی ما آمادگی و آموزش لازم را برای نقل‌وانتقالات تجهیزات سنگین از رودخانه ندارد.
در اینجا محسن رضایی دراین‌باره از محمد تقی رضوی (جانشین فرماندهی قرارگاه مهندسی) پرسید كه چه می‌كنید؟ آقای هاشمی دستور داده كه سطحه‌ها را واگذار كنید. سطحه‌ها باید گرفته شود (از ارتش) و مهندسی لشكرها شروع به آموزش و تمرین كنند. آقای رضوی پاسخ داد: «آموزش با سطحه‌ها را در كارون با یكی دو تیپ شروع كرده‌ایم.» فرمانده كل سپاه به آقای رضوی تأكید كرد كه با حضور مهندسی لشكرها، مسئولان جهاد و مسئولان لشكر مهندسی كمیته‌ عبور تشكیل دهید، طرح بدهید، روی زمین كار كنید، بحث كنید، طوری‌كه اگر هفته آینده از آنها سؤال شد، بتوانند جزئیات را جواب بدهند.
از سوی دیگر، ازجمله تجهیزات سنگینی كه محسن رضایی تأكید داشت بعد از شروع عملیات در اولین فرصت به غرب اروندرود منتقل شود، دستگاه كانال‌كن بود. وی گفت این دستگاه هر ساعت یك كیلومتر كانال می‌كند و در اولین ساعات حضور رزمندگان در غرب اروند، چنین كانالی جان‌پناه مناسبی برای آنهاست.
فرمانده لشكر5 نصر درمورد انتقال تجهیزات به منطقه مأموریت این لشكر در شرق اروند گفت كه تاكنون تعدادی دستگاه مهندسی (كمپرسی، لودر و گریدر) به این منطقه آورده‌ایم و یك كامیون ده‌چرخ كه اتاق بزرگ و دیواره بلند دارد آماده كرده‌ایم كه هر شب سه قایق به این منطقه منتقل و در نهرها استتار كنیم. محسن رضایی درمورد استتار كامل قایق‌ها و جلوگیری از پی ‌بردن هلیكوپتر‌های شناسایی دشمن به وجود قایق‌ها تأكید كرد. غلامرضا محرابی نیز درباره احتمال پی‌ بردن رادارهای رازیت دشمن به وجود قایق‌ها هشدار داد. قالیباف اطمینان داد كه چون قایق‌ها بدون موتور به منطقه منتقل و با دست در نهرها جابه‌جا می‌شود و موتور آنها بعداً نصب می‌گردد، رادار رازیت به وجود آنها پی نمی‌برد. وی پیشنهاد استتار قایق‌ها را زیر نخل‌ها رد كرد و گفت اینجا پر از موش است، قایق‌ها را سوراخ می‌كنند.
در ادامه، برادر نجاتی مسئول واحد ادوات لشكر5 نصر درباره وضعیت ادوات توضیح داد: اخیراً 3 موشك‌انداز مالیوتكا به ما داده‌اند. 12 خمپاره‌انداز120 میلی‌متری، 12 خمپاره‌انداز81 میلی‌متری، حدود 27 خمپاره‌انداز60 میلی‌متری و 6 قبضه مینی‌كاتیوشا داریم. خدمه برای به‌كارگیری 20 خمپاره‌انداز120 میلی‌متری را داریم.
محسن رضایی در این جلسه نیز تأكید كرد كه در این منطقه به‌دلیل تنگی معابر دشمن تیرهای منحنی اثر و كارایی خوبی دارد و به فرمانده لشكر5 گفت چون شما در جناح شمالی منطقه عملیاتی قرار گرفته‌اید و قوای دشمن برای ورود به منطقه درگیری و پیشروی به‌سمت جنوب از منطقه مأموریت شما عبور می‌كنند، شما با استفاده از خمپاره‌ها و مینی‌كاتیوشا به‌خوبی می‌توانید آنها را منهدم كنید، طوری‌كه نیروهایی كه برای پاتك به‌طرف پایین می‌روند روحیه‌شان خرد شود و سازمانشان پاشیده شود و توان پاتك را از دست بدهند.
وی تأكید كرد كه آتش مناسبی علیه دشمن طرح‌ریزی كنید، مهمات هم به شما می‌دهند.
درباره مأموریت واحد تخریب لشكر5 برای رفع موانع، باتوجه‌به تأخیر در واگذاری مأموریت به این لشكر و كمبود فرصت برای شناسایی و آمادگی، فرمانده كل سپاه به فرمانده قرارگاه كربلا دستور داد كه مسئولان واحدهای تخریب یگان‌ها با هم جلسه بگذارند و تجارب و اطلاعات را سریع به یكدیگر منتقل كنند.
لشكر5 نصر با كمبود نیروی كادر و فرمانده در رده گردان به پایین مواجه است. فرمانده این لشكر دراین‌باره گفت: الآن ما 6 گردان داریم، 6 گردان دیگر هم امروز اعزام شده‌اند، كادر لازم را برای اینها نداریم، چه كنیم؟ یك گردان 400 نفره كه باید حداقل 24 نیروی كادر داشته باشد با 10 نفر كادر می‌آید. تازه یازده هزار نفر را برگردانده‌اند و ده هزار نفر اعزام شده‌اند. وی همچنین ازجمله كمبودهای لشكر نصر را لباس غواصی اعلام كرد و گفت: حداقل نیاز به 300 دست لباس غواصی داریم، اگر كمتر باشد، دیگر روی غواص نباید حساب كرد، باید فكر دیگری برای شكستن خط بكنیم.<ref>سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) (محمد درودیان)، 8/10/1364 تا 14/10/1364، صص 36 - 34.</ref>
در ادامه جلسه - كه بعد از نماز مغرب و عشا و سخنرانی فرمانده كل سپاه برای كادرهای لشكر5 نصر تشكیل شد* - بحث‌های دیگری درباره آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات انجام گرفت كه مهم‌ترین آنها نكاتی بود كه محسن رضایی دراین‌باره بیان كرد. وی به فرمانده قرارگاه كربلا گفت كه كار لشكر5 به‌دلیل دیر آمدن به منطقه و رفتن نیروهایشان به آموزش عقب است. امكاناتی كه قرار است تهیه شود، زودتر به این لشكر داده شود. آقای رضوی فعال شود و جلساتی میان مهندسی‌های لشكرهای نصر، عاشورا، نجف، امام حسین(ع) و تیپ قمر بنی‌هاشم(ع) برگزار كند.
فرمانده كل سپاه به حاضران گفت كارهای بسیاری باقی‌ مانده كه باید انجام شود، اما این كارها در طول هم نیستند، بلكه در عرض یكدیگرند بنابراین می‌توان كارها را سازماندهی كرد و هم‌زمان انجام داد. اگر سازماندهی شود، همه مسائل به‌سرعت حل می‌شود. مثلاً كارهای مهندسی لشكر: یك لشكر برای انتقال تجهیزات باید اسكله داشته باشد. در جایی‌كه باتلاقی یا نیزار است باید فرش باتلاق پهن كند. لشكر قرارگاه می‌خواهد؛ محل بُنه و محل ادوات می‌خواهد؛ جاده‌هایش را باید آماده كند؛ برای عبور، تجهیزات می‌خواهد؛ ساحل‌سازی لازم است در ساحل خودی و دشمن و پس از عبور ... كارهای بسیاری لازم است كه همه باید فهرست شود و برای انجام دادن آن برنامه‌ریزی شود.
محسن رضایی در پایان بر توجه به غافلگیری و حفاظت تأكید بسیار كرد و گفت: «علت اینكه ما این مسائل و جزئیات را می‌گوییم این است كه نمی‌خواهیم تنها به اصل غافلگیری توجه كرده باشیم. بنابراین حالا كه مجبوریم دقت را بالا ببریم پس غافلگیری را برادران باید با تعهد و ایمان خودشان حفظ كنند. اگر به كسی می‌خواهید بگویید باید از آقای محتاج اجازه بگیرید و آقای محتاج هم از ما اجازه می‌گیرد كه چه كسانی را باید توجیه كرد. هرچه به هركس گفته می‌شود، فقط به خود آن شخص گفته می‌شود، فكر نكند كه مثلاً به گردانش گفته‌اند. برای گفتن به هر كس باید اجازه بگیرید.»<ref>سند شماره 17356/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه‌ بررسی آمادگی لشكر5 نصر (9/10/1364، مقر لشكر5 نصر، نوار شماره 16975)، صص 17 - 13.</ref>
 
==گزارش -313==
درپی جلسات روز گذشته و امروز فرمانده كل سپاه پاسداران با چهار یگان از یگان‌هایی كه مأموریت آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو را دارند و پی ‌بردن به كندی سرعت آماده‌سازی‌ها، وی در جلسه امشب با تعیین سیاست‌های كلی عملیات آتی و تأكید بر استفاده از تجارب عملیات بدر و ضرورت برنامه‌ریزی برای اجرای هم‌زمان بسیاری از اقدامات آماده‌سازی، مسئولان نیروی زمینی سپاه پاسداران را مأ‌مور رفع مشكلات و برنامه‌ریزی برای تسریع كارها كرد.*
در آغاز جلسه، محسن رضایی گفت كه ما باید ان‌شاءالله از تجارب عملیات بدر در این عملیات استفاده كنیم. در بدر وقت بسیاری صرف بحث در قرارگاه‌ها شد و ابهام‌ها و تردیدها مانع شد كه كار سریع‌تر جلو برود و به رده‌های پایین كشیده شود. در این عملیات به لطف الهی باید بتوانیم كارها را حل كنیم و آنجایی كه ممكن است كارها پشت دیوارهای ابهام برخی‌ها گیر كند باید بتوانیم مسائل را حل كنیم و به هدف برسیم. برای این كار باید قرارگاه خاتم رفتار خیلی حساب‌شده، دقیق و پرتلاش داشته باشد، چون كار بسیار وسیع و خیلی عظیم است. برای اینكه هم سرعت را افزایش دهیم و هم اصول غافلگیری را رعایت كنیم، باید حجم كار را در روز یا حجم كار را در ساعت بالا ببریم. الآن بحث‌های عبور، شكستن خط، پاك‌سازی و پدافند را داریم. برای كارهای ادوات، توپخانه، مهندسی، انتقال امكانات به منطقه، انتقال تجارب به همدیگر، ایجاد وحدت میان نظرها و برای تأمین و تدارك و بهداری نیروها احتیاج به یك سازمان كار و یك سازمان رزم غیر از سازمان معمولی است. ما یك وقت تشكیلاتی داریم كه به‌صورت عادی سازمان و اجتماع نظامی ما را حفظ می‌كند یا آن را رشد می‌دهد، اما با آن سازمانی كه باید برای كار بسیج شود فرق می‌كند. الآن ما به لشكرها گفتیم، فرمانده گردان‌ها را توجیه كردند. در هر جلسه‌ای كه می‌رویم، می‌بینیم در تداركات، مهندسی، حفاظت، انتقالات، آموزش، در همه اینها مشكلات وجود دارد. این مشكلات همین‌طور می‌ماند و نتیجه می‌شود كه اصلاً یك حالت ضعف و سستی سراسری در این بدنه وجود دارد. برای اینكه این از بین برود، باید واحدهای نیروی زمینی دقیقاً جلسه بگذارند. در هر جلسه‌ای كه می‌رویم شركت می‌كنیم، اینها به‌صورت دستورالعمل دربیاید و ابلاغ بشود و هر 48 ساعت یك بار واحدهای نیروی زمینی دقیقاً پیگیری كنند؛ یعنی یك شیوه و یك روش كار درست كنیم. این هفته قرار بر بحث پاك‌سازی بود كه البته روشن شد كه لشكرها خوب توجیه نشده بودند، فرمانده گردان‌ها توجیه نبودند و لذا نتوانستند چیزی خوبی را به ما ارائه بدهند. ما بحث اینها را در بحث هفته آینده ادغام كردیم كه بحث پاك‌سازی و بحث پدافند و ادوات و آموزش و اینها را باید هفته آینده انجام بدهند. پس شما خط شكستن و عبور را هم در همان جا برای ما بحث كنید. بعد از مباحث هفته آینده هم هر لشكری به‌طور كامل باید در مانور شركت بكند تا مسائلش بیرون بیاید. متناسب با این، قرارگاه خاتم باید برنامه‌ریزی بكند. اول اینكه این برنامه‌ها به لشكرها ابلاغ بشود. همین‌طور برای شروع انتقالات و چگونگی آن باید یك سازمان كاری به ‌وجود بیاید كه از خاتم تا لشكرها و گردان‌ها را در برگیرد و مراقبت و نظارت و هدایت در این امر انجام شود و برای این كار هر 48 ساعت یك بار در نیروی زمینی جلسه بگذاریم و موارد را پیگیری كنیم و ببینیم گیرهای كار كجاست، چه امكانی نرسیده است، چه مسئله‌ای گفته نشده است تا سریع تصمیم گرفته بشود.
وضعیت فعلی نشان می‌دهد كه الآن یك به‌‌هم‌‌ریختگی در برنامه‌ها وجود دارد. قرارگاه نیروی زمینی الآن باید با حفظ تشكل خود، كنترل را به ‌دست بگیرد و كارها را زمان‌بندی بكند، البته با مشورت و نظرخواهی از خود یگان‌ها باشد. چون نمی‌خواهیم منطقه شلوغ بشود، باید از افزایش تعداد یگان‌ها پرهیز كنیم و لشكرها را تقویت كنیم. یعنی اگر قرار است مثلاً یك توپخانه‌ای را ببریم در لشكر بگذاریم، تحت امر خود لشكر بگذاریم. ادوات می‌خواهیم ببریم، تحت امر خود لشكر بگذاریم. برای اینكه كنترل را قوی‌تر كنیم و از تردد و ناهماهنگی كم بكنیم، باید همین یگان‌ها را مبنا بگذاریم و آنها را تقویت بكنیم و امكانات به آنها بدهیم.
همه این كارها را هم می‌شود به‌موازات هم پیش برد. به فرماندهان قرارگاه گفتیم كه بین گردان‌های خط‌شكن لشكرهای فجر و ثارالله(ع) تیپ المهدی(عج) جلسه بگذارند كه باهم بحث كنند و تجارب را به همدیگر منتقل بكنند. در این جلسات از عملیات نیروی زمینی باید حداقل یك نفر شركت كند. ... بین گردان‌های خط‌شكن، بین گردان‌های پاك‌سازی كننده، بین گردان‌های پدافند كننده، بین گردان‌های مهندسی در هر قرارگاهی جلسه گذاشته شود. همه اینها را می‌شود به‌موازات هم پیش برد، اما اگر به‌دلیل عدم برنامه‌ریزی همه اینها در طول هم قرار بگیرند كه اول بیاییم آموزش را تمام كنیم و كنار بگذاریم و بعد بیاییم تداركات بگذاریم، آن موقع می‌بینیم كه زمان بسیار طولانی خواهد شد. ... برای اینكه از زمان استفاده بكنیم، باید كارها در عرض پیش برود. برای اینكه در عرض پیش برود، باید سازماندهی كار متناسب با تقسیم كار و گروه‌های كار با تیم‌های كار یا كمیته‌های كار باشد و بعد ازطریق جلسات مداوم و مراقبت، این كمیته‌ها را به هم وصل بكنیم و بتوانیم جمع‌بندی درست داشته باشیم.
نیروی زمینی باید بگوید كی شروع و كی تمام كنند، یعنی هدایت متمركز است. به اجرا بستگی دارد، هرچه نتوانستند، خود نیروی زمینی انجام بدهد. این را از چه طریقی می‌فهمیم؟ اینكه 48 ساعت به 48 ساعت مرتب با این قرارگاه‌ها جلسات باشد و بفهمیم كه مسائل اینها چقدر پیشرفت كرده است.
فرمانده كل سپاه در ادامه به موضوع توزیع وسایل مورد نیاز یگان‌ها پرداخت و گفت كه سیاست‌های توزیع اقلام دقیق مشخص نیست و دراین‌باره واحدها، سپاه‌ها و فرماندهی دیدگاه‌های متفاوتی دارند كه در عمل گیج‌كننده است. بحث دراین‌باره هم به نتیجة خاصی نینجامیده است. وی از مسئولان نیروی زمینی سپاه خواست كه این موضوع را هم مشخص كنند.
محسن رضایی دربارة سلاح و مهمات و تجهیزات دیگر گفت باید تعداد خمپاره‌های 120 میلی‌متری لشكرها را به 20 قبضه و تیپ‌ها را به 15 قبضه برسانیم. مهمات آن را هم تا 200 هزار گلوله توزیع كنیم. همه مینی‌‌كاتیوشاها را هم توزیع كنید به‌ویژه به لشكرهای 5 نصر، 25 كربلا و 31 عاشورا كه در شمال منطقه مأموریت دارند. خمپاره‌های 120 میلی‌متری ارتش را هم بگیرید و تحت امر این سه یگان بگذارید.
در ادامه، اكبر غمخوار یكی از مسئولان لجستیك درمورد لباس غواصی - كه همه یگان‌های مأمور در این عملیات اعلام نیاز كرده‌اند - گفت به هر یگان می‌توانیم حدود 40 دست لباس بدهیم تا با موجودی كه دارند به حدود 100 دست برسد. محسن رضایی گفت كه این تعداد كه فقط در آموزش غواصان مصرف می‌شود. وی تأكید كرد كه به‌هرصورت باید لباس غواصی تهیه شود. اكبر غمخوار هم به نام شخصی اشاره كرد كه برای خرید لباس غواصی به خارج رفته است.
در ادامه جلسه، موضوع آموزش و مشكلات آن و عقب‌ماندگی و تأخیر برخی یگان‌ها مطرح شد كه مسئول آموزش گفت به یگان‌ها ابلاغ شده تا 25 دی آموزش‌ها به اتمام برسد. همچنین گفته شد نبودن گلوله‌های رسام و منور، آموزش‌های نظامی رزمندگان را با مشكل مواجه كرده است. اكبر غمخوار گفت خریداری شده است، ولی محسن رضایی گفت فرصت نیست فعلاً از ارتش بگیرید. همچنین ضرورت واگذاری سلاح برای آموزش، ازجمله موشك‌ مالیوتكا مورد تأكید قرار گرفت. تقاضای قرارگاه نوح و یگان‌های این قرارگاه درمورد تانك و زدن خط اول دشمن با استفاده از تانك نیز مطرح شد كه محسن رضایی گفت كه اكثر یگان‌ها باید تا 48 ساعت اول عملیات در ساحل خودی تانك داشته باشند، تعدادی هم به منطقه غرب اروندرود منتقل شود. در ادامه درباره موجودی تانك یگان‌ها و نیاز آنها بحث شد. مسئول ستاد نیروی زمینی سپاه هم گفت كه دراین‌زمینه داریم كار می‌كنیم.
از مشكلات دیگر، سستی زمین منطقه است كه یگان‌ها را برای زیرسازی محل استقرار قبضه‌های ادوات با دشواری روبه‌رو كرده است، دراین‌باره علیرضا عندلیب از مسئولان مهندسی سپاه گفت طرحی تهیه كرده و به یگان‌ها داده‌ایم كه با اجرای آن مشكل حل می‌شود. عكس‌برداری از منطقه‌ عملیاتی نیز ازجمله موارد ضروری برای شناسایی وضعیت منطقه عملیاتی بود كه گفته شد به سرهنگ بابایی مسئول عملیات نیروی هوایی ارتش گفته شده است كه اقدامات لازم را دراین‌زمینه انجام دهد.<ref>سند شماره 17400 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی وضعیت آماده‌سازی عملیات والفجر8 (9/10/1364، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 16977)، راوی: محمد درودیان، صص 21 - 1.</ref>
 
==گزارش -314==
گزارش بررسی و شناسایی اسكله العمیه، خور عبدالله، اطراف دهانه اروندرود و وضعیت جریان آب در این نقاط در جلسه شامگاهی قرارگاه مركزی سپاه پاسداران مطرح و به بحث گذاشته شد.*
در آغاز جلسه، فرمانده كل سپاه درباره اقدامات شناسایی در منطقه دریایی خلیج‌ فارس و خور عبدالله سؤال كرد. در پاسخ، حبیب آغاجری (فرمانده ناو تیپ كوثر از نیروی دریایی سپاه پاسداران) با اشاره به اینكه شناسایی‌ها بیشتر برای طرح یونس1 (طرح عملیات روی اسكله العمیه) بوده است، گفت كه اسكله العمیه، اسكله‌ای شبیه اسكله آذرپاد ایران در خارك است. روی این اسكله حدود 14 قبضه توپ‌های 23 و 57 میلی‌متری و تیربار مستقر است و حدود 20 سنگر روی آن وجود دارد و نیروی مستقر روی آن 60 تا 70 نفر تخمین زده می‌شود.
وی افزود: نیروهای شناسایی چند بار تاحدود 2 مایلی این اسكله رفته‌اند، ولی هنوز نتوانسته‌‌اند خود را به اسكله برسانند. برای تشخیص مسیر جزرومد در این منطقه نیز چند بار غواصان رفته‌اند ولی هر بار مسیری متفاوت بوده است و هنوز نتوانسته‌اند از نقطه‌ رهایی تا اسكله‌ را با جریان جزرومد به‌طور مستقیم طی كنند تا به اسكله برسند. قرار است در روزهای آینده به‌وسیله طناب‌كشی این كار را بكنند. شب‌ها در مسیر شناسایی سكوهای البكر و العمیه حداقل 4 ناوچه عراقی وجود دارد كه روی آنها سلاح دوشكا نصب كرده‌اند.
در ادامه، حسین علایی فرمانده نیروی دریایی افزود با اینكه غواصان فاصله 4 مایلی میان دو بویه (چراغ دریایی) را بارها رفته‌اند و تمرین كرده‌اند، ولی با استفاده از جریان جزر آب نتوانسته‌اند به العمیه برسند، لذا قرار شده كه با قایق كانوی موتوردار در روزهای آینده زیر این اسكله بروند و آن را به‌طور كامل شناسایی كنند.
حبیب آغاجری در پاسخ به سؤال دوم محسن رضایی درباره وضعیت ساحل خور عبدالله گفت آنجا زمینی باتلاقی است كه در زمان مدّ، آب روی آن قرار می‌گیرد. وی در پاسخ به اینكه آیا استفاده از تعداد زیادی قایق برای پیشروی به‌سوی العمیه امكان‌پذیر است، گفت كه الآن قایق‌های صیادی از گوشه العمیه به‌راحتی رفت‌وآمد می‌كنند. سرعت قایق نیز بستگی به وضعیت دریا دارد؛ درصورتی‌كه دریا آرام باشد با حداكثر سرعت می‌توان رفت. هواشناسی هم حدود 10 ساعت قبل می‌تواند وضعیت دریا را پیش‌بینی كند. باتوجه‌به وضعیت جوّی نامناسب هوا در این منطقه، رادیو كویت هر روز وضعیت هوا را گزارش می‌كند كه ما از آن استفاده می‌كنیم. وی افزود در زمستان دریا معمولاً طوفانی‌تر است.
فرمانده نیروی دریایی سپاه درباره استفاده از قایق تأكید كرد كه در دریا حتماً باید از قایق‌های دوموتوره استفاده كرد چون اگر اشكالی در موتور پیش آمد و یك موتور از كار افتاد، بتوان با موتور دیگر به نقطه مناسبی رسید. وی افزود قایق‌های موجود برای آب‌های ساكن (مثل هور) مناسب است، ولی قایق دریایی باید ازنظر شكل بدنه طوری باشد كه به‌راحتی سوار موج شود. همچنین گفته شد قایق‌ها نمی‌توانند از 200 متر به ناوچه‌ها نزدیك‌تر شوند، چون ناوچه‌ها با ایجاد موج آنها را غرق می‌كنند.
در ادامه جلسه، درباره چگونگی علامت‌گذاری مسیر دریایی برای جلوگیری از گم شدن قایق‌ها، چگونگی برخورد و درگیری با ناوچه‌های دشمن و سلاح مناسب‌ برای آن و انواع قایق‌ها و شناورهای مناسب برای تردد در دریا با سرعت و گنجایش مناسب و نیز جذب نیرو برای فعالیت‌های دریایی بحث شد.<ref>سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 48 - 47.</ref>
 
==گزارش -315==
فرمانده سپاه جنوب نیروی زمینی سپاه پاسداران (كربلا)* امروز دستورالعمل نقل‌وانتقال وسایل سنگین در منطقه فدك (خسروآباد، شرق اروندرود، غرب بهمنشیر) را به یگان‌های تحت امر قرارگاه كربلای2 ابلاغ كرد.
این دستورالعمل بر مبنای محدودیت زمانی 30 روزه برای انتقال همه امكانات مورد نیاز یگان‌ها و قرارگاه‌ها به منطقه عملیاتی و نیز رعایت اصول حفاظت اطلاعات برای جلوگیری از هشیاری دشمن تنظیم و منطقه تردد به دو منطقه زرد و قرمز تقسیم شده است.
در منطقه زرد جاده اهواز - خرمشهر و جاده مارد برای تردد تجهیزات سنگین یگان‌های تحت امر قرارگاه كربلا مشخص شده و در منطقه قرمز (اروند)، هریك از دو جاده خسروآباد و جاده قفاص (شمال بهمنشیر) به تردد 4 یگان اختصاص یافته است.
در این دستورالعمل تأكید شده كه تردد تریلی‌ها فقط در شب باید انجام شود و ستون بیش از 4 تریلی ممنوع گردیده و به كامیون‌ها اجازه‌ تردد در روز نیز داده شده است. به هر یگان باتوجه‌به مأموریت، سهمیه مشخصی از تردد اختصاص یافته؛ برخی روزانه 5 دستگاه و برخی 10 دستگاه. زمان حركت وسایل سنگین نیز ساعت 6 بعدازظهر (حركت از مبدأ یا اردوگاه) و بازگشت به اردوگاه (حضور در اردوگاه) ساعت 6 صبح و حداكثر سرعت 70 كیلومتر و حركت در جاده‌های در معرض دید دشمن با چراغ خاموش اعلام شده است كه برای جلوگیری از سوانح، این جاده‌ها فانوس‌گذاری می‌شود. همچنین خواسته شده كه برای انتقال هر محموله وسیله‌ای كه بیشترین پوشش را تأمین كند در نظر گرفته شود، مثلاً ایفا برای قایق؛ كامیون برای قایق، توپ، ادوات و سنگر؛ تریلی چادردار برای پل و ...
در این دستورالعمل اضافه شده كه برای حسن اجرای مقررات استتار و حفاظت، هیئتی از قرارگاه متشكل از نمایندگان واحدهای طرح عملیات، تداركات و حفاظت اطلاعات مأمور می‌شوند.<ref>سند شماره 74807 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی سپاه جنوب نیروی زمینی (كربلا)، 9/10/1364.</ref>
 
==گزارش -316==
واحد حفاظت اطلاعات سپاه جنوب نیروی زمینی سپاه امروز در گزارشی به فرماندهی این سپاه به مواردی از تحركات و اقدامات خودی در منطقه خسروآباد و بهمنشیر كه موجب كاهش حفاظت و افزایش هشیاری دشمن می‌شود، اشاره كرده است.
در این گزارش به افزایش تردد نیروهای خودی و فعالیت دستگاه‌های مهندسی در منطقه خسروآباد كنار نخلستان؛ ورود یك نیروی بومی به مقر توپخانه برای كسب اطلاعات (بنا به اظهار خودش) و دستگیری وی؛ انتشار خبری در میان برخی افراد نظامی و بومی مبنی‌بر اینكه در این منطقه قرار است عملیات شود؛ و توقف یك دستگاه كفی حامل یك بیل هیدرولیكی كنار جاده خسروآباد و عكس‌برداری هواپیمای دشمن از آن، اشاره شده است.
در این گزارش همچنین درباره تخلیه‌ اهالی بومی منطقه آمده است: «تخلیه در سرتاسر منطقه به‌شدت ادامه دارد و كمپرسی‌ها در برگشت از منطقه، مردم را كه به نوبت منتظر هستند، سوار می‌كنند. روز 8/10/1364، حدود 1000 نفر از اهالی منطقه جلو بخشداری ابوشانك برای گرفتن وسیله خروج از منطقه تجمع كرده بودند. اكثر مردم از علت تخلیه اطلاعی ندارند، فقط می‌گویند دستور از تهران است و به‌دلیل نداشتن امكانات و مسكن از دستور تخلیه خیلی ناراحت هستند. جاده جنوبی بهمنشیر به‌دلیل تردد واحدهای جهاد، اداره راه و تردد مردم بسیار شلوغ است.»<ref>سند شماره 11353 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: حفاظت اطلاعات سپاه جنوب، 9/10/1364.</ref>
 
==گزارش -317==
هواپیماهای ارتش عراق امروز به چند شهر و منطقه عملیاتی تجاوز و حمله كردند. همچنین یك هواپیمای میگ25 عراقی نیمه‌شب جزیره خارك را بمباران كرد. این حملات خسارتی نداشت.
به‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز، در طول هفته جاری، فعالیت‌های شناسایی و تحركات هوایی دشمن و حمله هوایی به مراكز تجمع نیرو افزایش یافته است. بنا بر این گزارش، قرارگاه كربلا امروز 17 بار هدف حمله هوایی قرار گرفت كه بمب‌ها به اطراف قرارگاه اصابت كرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره287، 11/10/1364، ص4.</ref> هواپیماهای عراقی امروز به شهرهای آبادان و خرمشهر نیز تجاوز كردند كه با اجرای آتش سلاح‌های پدافند هوایی ناچار به فرار شدند. این هواپیماها هنگام فرار بمب‌های خود را روی چند روستای اطراف خرمشهر ریختند.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 133، 10/10/1364، ص1.</ref> یك مركز تجمع نیروهای خودی در اطراف صالح‌آباد ایلام نیز هدف بمباران هواپیماهای عراقی قرار گرفت.<ref>دفتر سیاسی سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 77، 17/10/1364، ص5.</ref>
امروز همچنین هواپیماهای عراقی سه ‌بار در ساعت‌های 8:40، 9 و 16 به حریم هوایی شهرستان ارومیه تجاوز كردند كه این حملات با اجرای آتش دفاع هوایی رزمندگان دفع شد. شهر ایلام و شهرستان گیلان‌غرب نیز به‌ترتیب در ساعت‌های 10:55 و 11 مورد تجاوز چند هواپیمای عراقی قرار گرفتند. این هواپیماها دیوار صوتی را بر فراز این مناطق شكستند و درنهایت با مقابله واحدهای پدافند هوایی گریختند.<ref>سند شماره 17356/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه‌ بررسی آمادگی لشكر5 نصر (9/10/1364، مقر لشكر5 نصر، نوار شماره 16975)، صص 17 - 13.</ref>
در ادامه حملات مداوم هواپیماهای عراقی به جزیره خارك، به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ساعت 23:25 نهم دی‌ماه، یك هواپیمای میگ25 ارتش عراق 4 بمب روی جزیره خارك فروریخت. این 4 بمب به ‌خشكی اصابت كرد كه هیچ خسارت‌ جانی و مالی نداشت.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، ص5.</ref>
ارتش عراق درباره حملات هوایی امروز خود در اطلاعیه‌ نظامی شماره 2068 اعلام كرد كه نیروی هوایی عراق در ادامه حملات علیه افراد و تجهیزات دشمن، در شب گذشته و امروز در بخش عملیاتی شرق بصره (سپاه سوم) و شرق دجله (سپاه ششم) با اجرای 95 مأموریت جنگی، هدف‌های خود را به‌طور مستقیم مورد حمله قرار داده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، ص1.</ref>
ارتش عراق همچنین در اطلاعیه نظامی شماره 2069 اعلام كرد كه هواپیماهایش در ساعت 23:20 نهم‌ دی‌ماه با حمله‌ای موفقیت‌آمیز علیه تأسیسات جزیره خارك، هدف‌های خود را طعمه آتش كردند. در این اطلاعیه همچنین ادعا شده كه هواپیماهای عراقی در همین ساعت یك هدف بزرگ دریایی را در نزدیكی سواحل ایران مورد اصابت قرار داده‌اند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، ص1.</ref>
 
==گزارش -318==
درپی حملات هوایی ارتش عراق به مناطق نظامی و غیرنظامی جمهوری اسلامی، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز دست به اقدامی تلافی‌جویانه زد. ستاد مشترك ارتش با انتشار اطلاعیه شماره 2335 اعلام كرد: «افتخارآفرینان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ساعت 12:05 با چند فروند از شكاری بمب‌افكن‌های خود مناطق تجمع نیروهای متجاوز بعثی عراق را در منطقه شمال سلیمانیه و منطقه جنوب العماره بمباران كردند و با وارد آوردن ضایعات و تلفات قابل‌ملاحظه‌ای به دشمن، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص18.</ref>
نشریه رویدادها درباره نتیجه این حمله نوشته است كه جنگنده‌های جمهوری اسلامی در این عملیات پایگاهی را در منطقه كاریزة عراق بمباران كردند كه گفته می‌شود یكی از مقرهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بوده است و در این بمباران حدود 24 تن از منافقین كشته یا زخمی شده‌اند.<ref>روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص18.</ref>
ارتش عراق نیز در اطلاعیه شماره 2068 خود دراین‌باره آورده است كه دو جنگنده ایران در ساعت 11:31 به مجتمع مسكونی كاریزه در شهرستان چوارته حمله كردند كه براثر آن 21 تن از هم‌وطنان غیرنظامی این مجتمع كشته و 15 تن مجروح و 38 خانه منهدم گردید. در اطلاعیه ارتش عراق اضافه شده است كه در ساعت 11:36 امروز نیز یك جنگنده ایرانی به یكی از مناطق مسكونی استان میسان حمله كرد كه براثر آن 3 تن از هم‌وطنان غیر نظامی كشته و 6 تن مجروح شدند.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، رادیو بغداد، 9/10/1364، ص2.</ref>
 
==گزارش -319==
روزنامه اطلاعات در شماره امروز خود به نقل از نشریه العالم نوشته است: «منابع دریایی آگاه می‌گویند كه هواپیماهای جنگی عراق در هفته گذشته یكی از كشتی‌های تجاری قطر را در آب‌های خلیج‌ فارس هدف آتش خود قرار داده‌اند. كشتی تجاری قطر كه منصوره نام داشت، پس از اصابت موشك‌های عراقی، غرق شد. حمله به كشتی منصوره كه فولاد به كویت حمل می‌كرد، به كشته شدن دو خدمه و زخمی‌شدن سه خدمه دیگر و ناپدید شدن یك تن دیگر انجامیده است. دولت قطر چیزی دراین‌باره نگفته و منتظر بررسی گفته‌های خدمة مجروح است و می‌كوشد كه به كشتی‌ غرق‌شده دست یابد. دولت عراق نیز در مقام رد یا تأیید این مطلب برنیامده است.»<ref>روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص20.</ref>
 
==گزارش -320==
درپی توقیف كشتی دانماركی هورن‌لند با تلاش نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، روزنامه لویدز لیست چاپ لندن در شماره امروز خود نوشته است: «مدیر اجاره‌دهنده شركت "اچ.پول.سون" گفته است این كشتی بزرگ 300 تنی در مسیر كویت در حركت بوده و بار كشتی كه شامل مواد منفجره می‌شده، به‌منظور استفاده در جاده‌سازی بوده است. ... وی گفته زمانی‌كه كشتی در 125 مایلی تنگه هرمز توسط نیروی دریایی ایران توقیف شد، مواد منفجره تجارتی در پنج جعبه انبار شده بود و كشتی به‌زور به بندر برده و جعبه‌های آن تخلیه شد.» در این مقاله گزارش ایران مبنی‌بر اینكه مواد منفجره برای استفاده نظامی به عراق برده می‌شد، تكذیب شده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 10/10/1364، ص16.</ref>
از سوی دیگر، روزنامه كیهان در شماره امروز خود نوشته است: «60 تن مواد منفجره از كشتی دانماركی هورن‌لند - كه توسط پرسنل نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران در آب‌های دریای عمان توقیف شده است‌ - تخلیه گردید. یك منبع كاملاً آگاه در نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اعلام این مطلب افزود: این مواد منفجره كه قرار بود توسط كشتی مزبور ازطریق كویت به عراق حمل شود، برای پرتاب ادوات مختلف جنگی به كار می‌رود.»<ref>روزنامه كیهان، 9/10/1364، ص18.</ref>
 
==گزارش -321==
امروز چند تن از اعضای حزب دمكرات در بوکان و تکاب دستگیر شدند.
به ‌نوشته نشریه گزارش، ابوبكر مهدی مسئول یكی از واحدهای نظامی حزب دمكرات (هیز پیشوا)، در تاریخ 9 دی 1364 درحالی‌كه مسلح به كلت كمری بود، به‌دست نیروهای انتظامی در بوكان دستگیر شد.<ref>واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 19، 18/11/1364، ص62.</ref>
از سوی دیگر، به‌دنبال تعقیب افراد مرتبط با گروه‌ها، چند خانه تیمی حزب دمكرات در تكاب شناسایی شد و چند تن از افراد هیز افشار كه در ترور افراد حزب‌اللهی در تكاب و سقز شركت داشته‌اند، دستگیر شدند و تعدادی سلاح و مهمات به دست آمد.<ref>همان.</ref>
در اسلام‌آباد غرب، عوامل ضدانقلاب یك سه‌راهی انفجاری را نزدیك منزل 2 تن از برادران اداره اطلاعات منفجر كردند كه خسارت جانی نداشت.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 134، 11/10/1364، ص2.</ref>
 
==گزارش -322==
كاروان‌های دیگری از نیروهای رزمی و كمك‌های مردمی امروز عازم جبهه‌های نبرد شدند.
دومین كاروان راهیان كربلای استان خراسان شامل بیش از 10 هزار تن از جان‌بركفان بسیجی امروز با 10 قطار و تعداد بسیاری اتوبوس عازم جبهه‌های نور علیه ظلمت شدند. سومین كاروان راهیان كربلا استان خراسان با بیش از 10 هزار رزمنده نیز به‌زودی عازم جبهه‌ها خواهند شد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 10/10/1364، ص4.</ref>
هم‌زمان با حركت رزمندگان استان خراسان به‌سوی جبهه‌ها، كاروان عظیم كمك‌ها و هدایای مردم شهرهای این استان - كه با 330 كامیون حمل می‌شد - از مشهد عازم مناطق جنگی كشور شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص1.</ref>
گروه كثیری از دانشجویان مركز تربیت‌معلم امام حسین(ع) كاشان و گروهی از نیروهای فنی و تخصصی از شیراز نیز امروز به‌سوی جبهه‌ها عزیمت كردند.<ref>همان، ص18.</ref>
امروز همچنین كاروان‌ هدایای مردم بابل شامل 25 كامیون، 10 وانت بار و 2 آمبولانس و كمك‌های مردم گلوگاه استان مازندران كه در 4 كامیون حمل می‌شد، عازم جبهه‌ها شد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 10/10/1364، ص4.</ref>
 
==گزارش -323==
اعزام گسترده نیرو به جبهه‌ها بازتاب‌های متفاوتی در رسانه‌های خارجی داشته، ضمن اینكه هشدار چندباره عراق را نیز درپی داشته است.
به ‌نوشته روزنامه جمهوریت تركیه، 500 هزار بسیجی ایرانی در جبهه‌های جنگ مستقر شده‌اند. روزنامه ابرار با اعلام این خبر افزوده است: مطبوعات كویت ضمن درج گزارش‌هایی درباره گسیل كاروان‌های كربلا به‌سوی جبهه‌ها، نوشته‌اند: «بزرگ‌ترین نیروی ایران در تاریخ جنگ بسیج شده است.»
نیویورك تایمز نیز در گزارشی درباره كاروان‌های كربلا نوشته است: «افرادی كه تصور می‌كنند ایران در آستانه شكست قرار دارد اشتباه می‌كنند. كسانی كه اخیراً از تهران دیدن كرده‌اند می‌گویند روحیه سربازان هنوز به‌نحو شگفت‌آوری قوی است و اقتصاد ایران نیز رونق دارد.»<ref>روزنامه ابرار، 9/10/1364، ص2.</ref>
رادیو اسرائیل نیز با نقل سخنان روز گذشته كمال خرازی درباره اینكه عملیات گسترده علیه عراق هنگامی اجرا خواهد شد كه شرایط سیاسی مساعد باشد، افزود: «مفهوم این سخنان آن است كه هجوم ایران تا تاریخ نامعلومی به تعویق افتاده است. اكنون سه ماه است كه ایران هر هفته هزاران سرباز تازه‌نفس به جبهه‌ می‌فرستد، ولی مقامات حكومت اسلامی هنوز تصمیم به آغاز حمله نگرفته‌اند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، رادیو اسرائیل، 9/10/1364 ص20.</ref>
از سوی دیگر، رادیو بغداد امروز نیز به تهدیدهای خود ادامه داد و گفت: «ما در اینجا به نیروهای مسلح ایران هشدار می‌دهیم كه نیروهای قدرتمند عراق چنان اسلحه‌های مدرن در دست دارد كه تاكنون در جنگ به كار برده نشده است و اكنون آماده می‌باشند تا اینكه این اسلحه‌های ویران‌كننده را در این حمله جدید - كه رفسنجانی خواستار آن می‌باشد - به كار ببرند و از آنها برای نابودی تجاوزگران استفاده نمایند.»<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، رادیو بغداد، 9/10/1364، صص 4 و 3.</ref>
 
==گزارش -324==
فرماندهی ارتش عراق به قوای خود مستقر در جبهه جنوبی جنگ دستور آماده‌باش داد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز گزارش داد: «براساس گزارش‌های رسیده از واحدهای شنود و تجسس، فرماندهی ارتش صدام امروز به سپاه‌های سوم، چهارم، ششم و هفتم خود كه در محورهای عملیاتی فكه، شرق رودخانه دجله، شرق بصره و غرب اروندرود مستقر هستند، فرمان آماده‌باش صددرصد داد و احكام مرخصی افراد تمامی یگان‌ها، گردان‌ها و تیپ‌های این سپاه‌ها را لغو اعلام كرد.
عزیمت چشمگیر و روزافزون كاروان‌های "راهیان كربلا" به‌ جبهه‌های جنگ تحمیلی و حضور گسترده داوطلبان در خطوط نبرد با دشمن بعثی، علت اصلی صدور فرمان آماده‌باش صددرصد به ارتش عراق است. این فرمان حاكی‌از وحشت و هراس نیروهای رو به زوال دشمن از حمله ناگهانی و سهمگین رزمندگان اسلام است. اعزام ده‌ها هزار نفر از داوطلبان نبرد با كفار بعثی، روحیه سربازان، درجه‌داران و افسران عراقی را به‌حدی متزلزل كرده است كه نیروهای دشمن طی هفته جاری مناطق عملیاتی را در طول شب همواره با پرتاب انواع خمپاره‌های منور روشن نگاه می‌دارند. منابع نظامی می‌افزایند: دشمن هر لحظه در انتظار حمله نیروهای ایران است و حركات انفعالی نیروهای عراقی كه ناشی‌از ترس آنها از حمله ایران می‌باشد، در طول چند سال گذشته سابقه نداشته است.»<ref>روزنامه اطلاعات، 11/10/1364، ص18. </ref>
 
==گزارش -325==
وزیر مشاور در امور خارجه امارات عربی متحده كه از هفتم دی‌ماه به دعوت وزیر خارجه به تهران آمده است، پیش‌ازظهر امروز با رئیس‌جمهور دیدار و پیام كتبی رئیس امارات را تقدیم ایشان كرد.
در این دیدار كه دكتر ولایتی و سفیران دو كشور نیز حضور داشتند، شیخ راشد عبدالله النعیمی وزیر مشاور در امور خارجه امارات گفت: «ما از زمان ورود به ایران با برادرانی هم‌صحبت شده‌ایم كه با زبان مشتركی كه زبان دل است صحبت می‌كنند؛ زبانی كه خواستار حسن هم‌جواری، تعمیق روابط و علایق فی‌مابین است.»
وی در ادامه ضمن ابراز رضایت از نتایج این سفر گفت: «ما از آغاز انقلاب اسلامی در ایران امید زیادی به این انقلاب داشتیم، زیرا می‌دیدیم این انقلاب با محتوای اسلامی و شعارهای اسلامی همراه ما و با ما خواهد بود.» وی تأكید كرد: «ما با ایمان و باور عمیقی كه به صداقت و درستی انقلاب اسلامی داشتیم، همواره سعی كرده‌ایم این درك را در دیگر برادرانمان در خلیج‌ فارس نیز به ‌وجود آوریم.»
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهوری نیز در این دیدار ضمن تشكر از پیام صمیمانه و مودت‌آمیز رئیس كشور امارات، گفت: «همان‌طور كه آقای شیخ‌ زاید در نامه خود اشاره كرده‌اند، ما نیز معتقدیم كه پیوندهای بین دو ملت ما پیوندهایی عمیق و حقیقی است كه از اسلام و فرهنگ مشترك دو ملت ریشه می‌گیرد. امروز ملت‌های اسلامی به‌ویژه كشورهایی كه در این منطقه حساس زندگی می‌كنند به این‌چنین پیوندها و همكاری و وحدت احتیاج دارند.»
رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اهمیت دین اسلام در كشورهای منطقه و موقعیت استراتژیك و ذخایر نفت منطقه كه مطامع قدرت‌های بزرگ را برانگیخته، تأكید كرد: «ما فكر می‌كنیم امروزه هر كشوری در این منطقه علاوه‌بر حفظ ارتباط خود با كشورهای دیگر دائماً بایستی متوجه اهداف مستكبرین و سلطه‌طلب‌ها باشد و این هشیاری و تبادل‌نظر كشورهای منطقه و همكاری صمیمانه آنها را ایجاب می‌كند.»
آیت‌الله خامنه‌ای سپس با بیان اینكه وقوع انقلاب اسلامی در ایران حساسیت قدرت‌های بزرگ را به این منطقه افزایش داده است، برداشتن گام‌های جدی و مثبت برای نزدیك‌ شدن هرچه بیشتر كشورهای منطقه را ضروری خواند و افزود: ما به آینده ارتباطات قوی و مستحكمتر خود و همسایگان‌مان در خلیج‌ فارس خوش‌بین هستیم. البته با حمله عراق به ما و شروع این جنگ، حامیان جهانی رژیم عراق مدت‌ها كوشش می‌كردند مشكل ما با عراق را چنین وانمود كنند كه ما با یك همسایه نمی‌توانیم زندگی بكنیم و ما عملاً نشان داده‌ایم كه جمهوری اسلامی با همه همسایگانی كه مایل‌اند روابط سالم و قوی با ما داشته‌ باشند، روابط خود را به سطوح بالایی رسانده است.
رئیس‌جمهور در پایان بر ضرورت گسترش و تعمیق دوستی و همكاری میان ایران و امارات در همه زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، تجاری، فنی، اقتصادی و نیز همكاری در مجامع بین‌المللی تأكید كرد.<ref>سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) (محمد درودیان)، 8/10/1364 تا 14/10/1364، صص 36 - 34.</ref>
 
==گزارش -326==
سفر وزیر مشاور در امور خارجی امارات متحده عربی به ایران امروز نیز بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. روزنامه انگلیسی‌زبان تهران تایمز در سرمقاله امروز خود نوشته است: «تلاش شیخ راشد پس از بازگشت به كشورش صرفاً باید متوجه قانع ‌نمودن دیگر كشورهای حوزه خلیج‌ فارس گردد كه تنها راه‌حل برای جنگ، سرنگونی هرچه سریع‌تر رژیم بعث عراق و پرداخت غرامت جنگی به ایران می‌باشد. تنها اجرای این دو شرط می‌تواند آینده این كشورها را تضمین نماید و صلح را در منطقه تثبیت كند.»
این روزنامه در ادامه با اشاره به میلیاردها دلار كمك كشورهای منطقه به عراق نوشته است: «هیچ‌كس در این نكته تردید ندارد كه اگر این كمك‌های نامحدود نبود این جنگ سال‌ها پیش پایان می‌یافت و این مسئله بزرگ‌ترین اشتباه این كشورها محسوب می‌شود و باید گفت مسئولیت ادامه جنگ به گردن آنها است. بنابراین، كوچك‌ترین تاوانی كه برای پایان این جنگ متصور است پرداخت غرامت جنگی و خسارات وارده به ایران می‌باشد و ساده‌ترین راه برای دستیابی به صلح، سرنگونی رژیم بعث عراق می‌باشد.»
در پایان سرمقاله تهران تایمز آمده است: «به‌احتمال‌قوی پس از پایان كار كنفرانس وزرای خارجه كشورهای اسلامی در مراكش در سه هفته آینده، ایران دست به اقدام نهایی خود خواهد زد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 288، 12/10/1364، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364، صص 6 و 7.</ref>
خبرگزاری آلمان‌غربی هدف دیدار راشد عبدالله از تهران را متقاعد كردن ایران به تعویق تهاجم زمینی‌اش علیه عراق اعلام كرده و به نقل از سرمقاله روزنامه گلف نیوز (چاپ ابوظبی) گزارش داده است كه درصورتی دیدار راشد عبدالله النعیمی از تهران سفری موفقیت‌آمیز است كه ایرانیان را وادار كرده باشد در اجلاس وزیران خارجه كشورهای اسلامی انعطاف بیشتری از خود نشان دهند یا آنكه اجرای تهاجم زمینی علیه عراق را مورد بررسی مجدد قرار دهند. راشد عبدالله النعیمی در تهران هشدار داد اگر ایران به چنین حمله‌ای مبادرت ورزد هر دو طرف متخاصم متحمل تلفات جانی بسیاری خواهند شد. به گزارش گلف نیوز، میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران بر اهمیت این موضوع كه كشورهای منطقه باید "اختلافات خود را با روحی برادرانه حل‌وفصل نمایند" تأكید كرده است. این روزنامه در پایان اضافه كرده است این فقط جنگ ایران و عراق است كه با این درخواست (موسوی) مغایرت دارد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره286، 10/10/1364، ریاض - خبرگزاری آلمان‌غربی، 9/10/1364، ص23.</ref>
به‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، منابع سیاسی خارجی دیگر نیز هدف سفر راشد عبدالله را به تهران، متقاعد كردن ایران به تعویق تهاجم زمینی علیه عراق اعلام كرده‌اند. این خبرگزاری همچنین گزارش داده است كه بیشتر مطبوعات امروز امارات سخنان آقای هاشمی رفسنجانی و آقای موسوی نخست‌وزیر در دیدارِ راشد عبدالله را به‌طور نسبتاً مشروحی درج كرده‌اند. روزنامه الاتحاد نیز نوشته است كه رئیس‌ مجلس ایران از نقش امارات به رهبری شیخ زاید در ایجاد وحدت میان كشورهای عربی و اسلامی قدردانی كرده است. به نوشته الاتحاد، اكثر روزنامه‌های تهران در اخبار و سرمقاله‌های خود به روابط خوب ایران و امارات اشاره كرده و نوشته‌اند كه دولت امارات نسبت به دیگر كشورهای حوزه خلیج‌ فارس از ابتدا روابط بهتری با ما داشته است.<ref>همان، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.</ref>
 
==گزارش -327==
طارق عزیز وزیر خارجه عراق به عربستان رفت و پیام صدام حسین را تسلیم ملك فهد كرد. به گزارش خبرگزاری قطر، این پیام درباره اوضاع جهان عرب، تحولات جنگ ایران و عراق و مسائل بین‌المللی است.<ref>روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص20، ریاض - خبرگزاری قطر.</ref>
به ‌گفته رادیو كلن، موضوع اصلی گفت‌وگوی طارق عزیز و فهد - كه در آن وزیر خارجه عربستان نیز حضور داشته - اوضاع منطقه خلیج‌ فارس بوده است. رادیو كلن افزود: در دیدار غیرمنتظره طارق عزیز از عربستان درباره این گزارش‌ها كه ایران یك تهاجم بزرگ علیه عراق تدارك می‌كند، بحث شد.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، ص9، رادیو كلن، 9/10/1364.</ref>
رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «عربستان سعودی بزرگ‌ترین تكیه‌گاه مالی عراق در جنگ خلیج‌ فارس می‌باشد و دیدار طارق عزیز از ریاض درحالی صورت می‌گیرد كه حكومت اسلامی ایران هجوم گسترده تازه‌ای را علیه عراق تدارك می‌بیند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، ص19، رادیو اسرائیل، 9/10/1364.</ref>
 
==گزارش -328==
در روند فعالیت‌هایی كه برای پایان‌ دادن به جنگ ایران و عراق انجام می‌شود، برخی به اجلاس سران كشورهای اسلامی امید بسته‌اند. آسوشیتدپرس دراین‌باره گزارش داد: «پیرزاده دبیركل كنفرانس اسلامی در ریاض گفت كه احتمال برگزاری كنفرانس سران كشورهای اسلامی برای بررسی چگونگی پایان ‌دادن به جنگ ایران و عراق را رد نمی‌كند. وی ابراز عقیده نمود كه این كنفرانس را می‌توان باتوجه‌به پیشنهاد ارائه‌شده توسط كمیته صلح اسلامی برگزار كرد.»<ref>دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، نشریه شماره 178/3، 9/10/1364، ص2.</ref>
از سوی دیگر، احمد رضاالدین وزیر خارجه مالزی، تأكید كرد كه كنفرانس سران كشورهای اسلامی تنها جهتی است كه می‌تواند سرنوشت آینده كمیته صلح كنفرانس اسلامی را كه آن ‌را برای پایان ‌دادن به جنگ عراق و ایران تشكیل داده است تعیین نماید. وی افزود: مالزی از تلاش‌های خود درجهت یافتن راه‌حلی برای این جنگ طولانی میان دو كشور اسلامی دست برنخواهد داشت.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیو‌های بیگانه، 10/10/1364، رادیو ابوظبی، 9/10/1364، صص 4 و 5.</ref>
محمدخان جونجو نخست‌وزیر پاكستان نیز ضمن ابراز نگرانی از ادامه جنگ عراق و ایران خواستار آتش‌بس فوری و حل مسائل دو كشور ازطریق مذاكره شد. وی گفت كه دولت پاكستان به كوشش‌های قبلی خود برای خاتمه‌ دادن به جنگ میان ایران و عراق ادامه خواهد داد.<ref>روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص19.</ref>
 
==گزارش -329==
ایران با درخواست تركیه درمورد تخفیف قیمت نفت مخالفت كرد و از تركیه خواست با استفاده از حربه قطع لوله نفت عراق به تركیه، از حمله عراق به نفتكش‌های ترك جلوگیری كند.
هیئت اقتصادی تركیه به سرپرستی مصطفی تی‌تیز وزیر مشاور دولت تركیه، پس از چند دور مذاكره، امروز به تركیه بازمی‌گردد. پس از توافق دو كشور در موارد متعدد، امضای یادداشت تفاهم اقتصادی ایران و تركیه به دیدار نخست‌وزیر تركیه از تهران موكول شد.<ref>همان، ص2.</ref>
در آخرین دور مذاكرات كمیسیون مشترك ایران و تركیه مصطفی تی‌تیز گفت: ما خواهان تخفیفی بیش 5/1 دلار برای هر بشكه می‌باشیم، چون علاوه‌بر خطرات مالی ما با خطرات جانی نیز در حمل نفت از جزیره خارك روبه‌‌رو هستیم و عراقی‌ها اعلام كرده‌اند كه به كشتی‌های ما نیز حمله خواهند كرد.
بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین در پاسخ وی گفت كه امسال حمله به كشتی‌ها كمتر شده است و درضمن، عراق قول داده بود كه از حمله به كشتی‌های تركیه خودداری خواهد كرد و شما باید در مقابل تهدیدات مقاومت نمایید و آنها را مجبور كنید كه خواسته‌هایتان را بپذیرند و می‌توانید با قطع لوله نفت عراق این فشار را بر آنها وارد سازید.
وزیر مشاور ترك پاسخ داد كه قرارداد احداث لوله نفت عراق قبلاً بسته شده است و اگر این كار را انجام دهیم اعتماد موجود از بین می‌رود. طرف ایرانی دراین‌باره گفت اگر این‌طور باشد ممكن است رژیم عراق اعلام كند كه هیچ هواپیمای تركیه حق ندارد به ایران برود یا تركیه نباید كالاهای ایران را از بنادر خود به ایران حمل نماید و اگر شما عكس‌العمل لازم را نشان ندهید، این تهدیدات اقتصاد شما را نابود خواهد كرد.
تی‌تیز نیز پاسخ داد كه ما در مقابل این تهدیدات بیكار نخواهیم نشست و الآن هم می‌خواهیم عراق را وادار كنیم تا نفتكش‌های ما بتواند از خارك بارگیری نماید، علاوه‌براین ما منافعی در عراق داریم كه مایل به از دست دادن آن نیستیم.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 77، 17/10/1364، ص36.</ref>
 
==گزارش -330==
هواپیمای تركیه كه برای بازگرداندن هیئت اقتصادی تركیه عازم ایران بود، با  تهدید جنگنده‌های عراقی به تركیه باز گشت.
به‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از آنكارا، یك هواپیمای مسافربری تركیه كه سحرگاه امروز عازم تهران بود، هدف حمله هوایی جنگنده‌های عراقی قرار گرفت. به ‌گفته منابع موثق در فرودگاه آنكارا، این هواپیما قرار بود هیئت اقتصادی ترك را از تهران به تركیه بازگرداند كه به‌دلیل هجوم هواپیماهای جنگی عراقی به آن، خلبان هواپیما ترجیح داد كه به تركیه بازگردد.
از سوی دیگر، بنا به گزارش خبرگزاری رویتر از آنكارا، مقامات رسمی تركیه از اظهارنظر درباره این گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی خودداری كردند.
خبرگزاری آلمان‌غربی نیز دراین‌باره گزارش داد كه منابع وزارت خارجه تركیه گفتند با مقامات مسئول عراقی جهت اطمینان یافتن از امنیت این پرواز در تماس بوده‌اند. خبرگزاری آلمان افزوده است كه به‌رغم چندین حمله جدی هواپیماهای عراقی علیه نفتكش‌های ترك در خلیج‌ فارس، دولت تركیه مراقب بوده است كه این حوادث به روابط و همكاری اقتصادی‌اش با هر دو كشور درحال جنگ لطمه نزند.<ref>روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص18. </ref>
گفتنی است كه هواپیمای حامل محمد بن یحیی وزیر خارجه الجزایر در اردیبهشت 1361 هدف حمله جنگنده‌های عراق قرار گرفت و سرنگون شد. این جنایت به جان ‌باختن وزیر خارجه الجزایر و همراهان وی انجامید.
 
==گزارش -331==
وزیر ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با نشریه الشراع چاپ لبنان به سؤالات این نشریه درباره توافقنامه سه‌جانبه لبنان، نظر ایران درمورد نوع حكومت لبنان، روابط ایران با جنبش امل و حزب‌الله، وجوه اشتراك ایران و سوریه، جنگ ایران و عراق، دلیل انتخاب آقای منتظری به جانشینی رهبری و روابطه با كشورهای منطقه پاسخ داد.
به ‌نوشته الشراع، این مصاحبه با پافشاری خبرنگار این نشریه در وضعیتی كه به‌دلیل ضیق وقت وزیر ارشاد در برنامه‌های تنظیم‌شده‌اش چنین گفت‌وگویی بسیار مشكل بود، در دمشق انجام شد. خلاصه‌ای از این مصاحبه چنین است:
حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی در این مصاحبه درباره دلیل مخالفت ایران با قرارداد سه‌جانبه لبنان گفت: ما امیدواریم مشكلات لبنان به نفع ملت محروم و به نفع نیروهای ترقی‌خواه كه علیه اسرائیل مبارزه می‌كنند، حل شود. همچنین مایلیم راه‌حلی كه به ضرر اسرائیل و نابودی آن منتهی شود، به وجود آید. وی درباره حكومت لبنان گفت كه معتقدیم حرف آخر را در هر كشوری باید ملت بگوید و درمورد لبنان نیز نظریه، فقط نظریه اكثریت ملت می‌باشد.
آقای خاتمی در پاسخ به خبرنگار الشراع درباره رابطه ایران با احزاب لبنان گفت كه انقلاب اسلامی علیه صهیونیسم و امپریالیسم برخاسته و در میان مسلمانان از اعتبار خاصی برخوردار شده است، طوری‌كه دشمنان از سلاح‌ و قدرت نظامی ایران نمی‌هراسند، بلكه هراس آنها از گسترش موج اسلامی است. ما امیدواریم كه تمامی مسلمانان، مسلمانانی واقعی و خواهان برقراری عدالت اجتماعی، استقلال، عزت و حاكمیت باشند و به نیروهایی كه به این اصول ایمان دارند، احترام بگذارند. ما از تمامی نیروهایی كه علیه اسرائیل مبارزه می‌كنند و خواهان آزادی فلسطین می‌باشند، قدردانی می‌كنیم، خواه این نیروها لبنانی باشند یا به دیگر نقاط جهان تعلق داشته باشند. ما به كسانی كه به این اصول معتقدند احترام می‌گذاریم و احساس می‌كنیم با آنان در لبنان پیوندی نزدیك داریم. ما تمامی لبنانی‌هایی را كه با اسرائیل به دشمنی برخاسته و با آن مبارزه می‌كنند، مورد تأیید قرار می‌دهیم.
وزیر ارشاد اسلامی درباره روابط ایران و سوریه گفت كه مهم‌ترین فصل مشترك ما و سوریه این است كه سوریه در خط مقدم مبارزه علیه صهیونیسم قرار گرفته است و این امر برای ما بسیار اهمیت دارد. همچنین سوریه پس از پی‌ بردن به حقانیت انقلاب اسلامی ایران از آن جانب‌داری كرد و به همین خاطر ما با این كشور در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی روابط بسیار خوبی داریم.
آقای خاتمی درمورد اینكه جنگ موجب نابودی دو كشور شده و اصرار ایران بر سرنگونی رژیم صدام جنگ را طولانی می‌كند، گفت كه ما اگر مسائل را به‌طور ریشه‌ای بررسی نكنیم به اشتباه می‌افتیم؛ بنابراین باید به واقعیت این جنگ نگاه كنیم و براین‌اساس به بررسی و حل آن اقدام كنیم. استقلال اصل مهمی برای همه ملت‌هاست و همه ملت‌ها به از بین بردن نفوذ و سلطه خارجی اعتقاد دارند. بنابراین مبارزه و ایستادگی دربرابر تجاوز راه اساسی برای نجات و پیروزی ملت‌هاست. مسئله دیگر، حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خودشان می‌باشد. تمامی این اصول اساسی، پایگاهی است كه انقلاب اسلامی از آن شكل گرفت و چنان زلزله‌ای به پا كرد كه تمامی منطقه را به لرزه درآورد؛ به همین خاطر در معرض حملات و توطئه‌ها قرار گرفت. این انقلاب بزرگ‌‌ترین پایگاه امریكا در منطقه را نابود ساخت و ایران را به‌شكل كانون عظیم مبارزه علیه امریكا درآورد و توانست رژیم هم‌پیمان اسرائیل را سرنگون كند. این انقلاب در شرایطی كه توسط امریكا و مزدورانش ازجنبه اقتصادی و جنبه‌ها دیگر در محاصره قرار گرفته بود، مورد تجاوز واقع شد. ما در این جنگ تنها از خودمان دربرابر تجاوز دشمنان دفاع می‌كنیم. درحالی‌كه می‌بینیم نیروهای متعددی سعی دارند این تجاوزات علیه ما را ادامه دهند.
ما از مجامع بین‌المللی انتظار داشتیم برای یك بار هم كه شده متجاوز را محكوم كنند، ولی آنها این كار را نكردند. دلیل امر واضح است؛ هنگامی‌كه متجاوز حاكم باشد، نبایستی از او انتظار داشته باشیم كه تجاوز را محكوم نماید، چراكه خود او اساساً تجاوزگر است. ما معتقدیم دفاع از خودمان یك دفاع شرعی و اسلامی است كه آن را شریعت و انسانیت بر ما فرض و واجب كرده است.
نیرویی كه سرنوشت جنگ را تعیین می‌كند، نیروی ملت است و الحمدالله كه امام و ما در حكومت جمهوری اسلامی دو نیرو را كه همان نیروی انسانی و ایمان می‌باشد، دارا هستیم. تعداد داوطلبان ما برای عزیمت به جبهه‌های جنگ روزبه‌روز درحال افزایش است، درحالی‌كه دشمن ما به نیروی ایمان و نیروی انسانی نیاز شدیدی دارد. ما علاوه‌بر این، امكانات رزمی را كه عامل پیروزی‌مان خواهد بود، در اختیار داریم و همان‌طوری كه می‌بینید ما در نبردهایمان تدبیر و تأمل به خرج می‌دهیم، چراكه می‌خواهیم پیروزی را با حداقل ضرر و زیان ممكن به دست آوریم و نمی‌خواهیم جنگ عامل تلفات جانی و مالی بیشتر باشد. علاوه‌براین، می‌خواهیم كه ریشه تجاوز و تجاوزگر را از بیخ و بن بركنیم. ما معتقدیم لازمه برخورد با اسرائیل ریشه‌كن نمودن تجاوز است.
خبرنگار الشراع در ادامه پرسید: چرا در شرایط كنونی آیت‌الله منتظری به‌عنوان جانشین (امام) خمینی انتخاب گردید؟ آیا وقوع یك‌‌ سری اختلاف داخلی بعد از مرحله (امام) خمینی را پیش‌بینی می‌كنید؟ وزیر ارشاد اسلامی دراین‌باره پاسخ داد: انتخاب آیت‌الله منتظری دلیل بر استقرار و ثبات جمهوری اسلامی ایران و نیز دلیل بر آینده‌نگری جمهوری اسلامی ایران درمورد مسائل عادی است. این امر به‌منظور اجرای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت.
آقای خاتمی درباره رابطه با كشورهای منطقه گفت: ما همواره سعی داشته و داریم كه با كشورهای خلیج‌ فارس روابط بسیار خوبی برقرار نماییم و همواره دست همكاری به‌سوی آنان دراز كرده‌ایم و آخرین تلاش سفر وزیر امور خارجه كشورمان به عربستان سعودی بود.<ref>سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 48 - 47.</ref>
 
==گزارش -332==
درپی امضا توافقنامه شبه‌نظامیان لبنان با سوریه،* احمد عزیزی رئیس كمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، امروز در تماسی تلفنی نظر خود را دراین‌مورد اعلام كرد.
احمد عزیزی گفت: «جبهه جنگ لبنان و اسرائیل نه‌فقط در جنوب، بلكه در تمامی عرصه لبنان هر آنجا كه سیاست‌های صهیونیستی و تحركات عوامل وابسته صهیونیست چون مارونی‌ها و حزب فالانژ وجود دارد، گسترده است. فالانژها عامل اسرائیل و امریكا و حبیقه یك جانی مزدور اسرائیل است. توافق با آنان به‌معنی تفاهم تلویحی درزمینه توقف مبارزه با اسرائیل و همزیستی مسالمت‌آمیز با سیاست‌های صهیونیستی است.»
وی افزود: «آنان اكنون دربرابر حركت اسلامی در لبنان به بن‌بست سیاسی - نظامی كشیده شده‌اند و این توافق می‌تواند راهی برای تجدید قوای آنها درجهت ادامه توطئه علیه انقلاب اسلامی باشد. درعین‌حال، هرگونه توافق با فالانژها به‌معنی رسمیت دادن به آنها و صحه گذاشتن بر نقش آن در ساختار سیاسی آینده لبنان است؛ آینده‌ای كه تنها به مسلمین و مبارزان واقعی علیه صهیونیسم و استكبار جهانی تعلق دارد.»<ref>روزنامه كیهان، 9/10/1364، ص2. </ref>
در بازتاب این موضع‌گیری، رادیو اسرائیل اعلام كرد: «حكومت اسلامی ایران امروز به‌طور ضمنی تلاش دولت سوریه را برای ایجاد توافق بین طوایف مذهبی لبنان محكوم دانست و از پیمانی كه پریشب در دمشق امضا شد، به‌شدت ابراز ناخرسندی كرد. كمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی امروز با انتشار بیانیه از امضای توافق دمشق كه با كمك‌ فعال دولت سوریه امكان‌پذیر گشته، ابراز ناخرسندی شدید كرد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره286، 10/10/1364، رادیو اسرائیل، 9/10/1364.</ref>
 
==گزارش -333==
هیئت مشترك جنبش امل و حزب‌الله لبنان كه در تهران به سر می‌برد، توافقنامة میان شبه‌نظامیان لبنان و سوریه را به نفع اسرائیل ارزیابی كردند و مردود دانستند.
سیدابراهیم امین از حزب‌الله و ادیب حیدر از جنبش امل كه سرپرستی هیئت مشترك لبنانی در سفر به ایران را بر عهده دارند، در گفت‌وگویی با خبرنگاران، این سفر و ملاقات با مقامات جمهوری اسلامی را بسیار مفید خواندند. سیدابراهیم امین ضمن تجلیل از نقش جمهوری اسلامی ایران در پایان دادن به حوادث خونین لبنان، تشكیل هیئت مشترك جنبش امل و حزب‌الله را با هدف بررسی دیدگاه‌های مشترك یادآور شد و گفت: «هیئت مشترك امل و حزب‌الله در تهران به نتایج خوبی درجهت دستیابی به راه‌حل‌های عملی در چارچوب مبارزه با دشمنان مشترك رسید و دو طرف درمورد ضرورت تحقق احكام اسلامی مبارزه با اسرائیل و امریكا در صف واحدی قرار دارند.» وی توافق سه‌جانبة اخیر دمشق را موجب بروز مشكلات نظامی جدیدی برای مسلمانان لبنان توصیف كرد و آن را فرصت جدیدی كه به دشمن صهیونیستی اجازه می‌دهد تا مشكلات تازه‌ای برای مقاومت اسلامی لبنان به ‌وجود آورد، اعلام كرد.
ادیب حیدر نیز درمورد توافق دمشق گفت: «هرگونه توافقی كه به وحدت لبنان و بیرون راندن اسرائیل از این كشور منجر نشود مردود است و اگر این توافق متضمن امنیت اسرائیل باشد هرگز مورد قبول قرار نخواهد گرفت.» وی افزود: «جوانان امل سلاح را بر زمین نخواهند گذاشت و مبارزه با اسرائیل را تا پیروزی مسلمانان همچنان ادامه خواهند داد.» ادیب حیدر با اشاره به اینكه حبیقه (یكی از امضاكنندگان توافقنامه دمشق)، نماینده مسیحیان نیست، گفت: «توافق دمشق درصورتی موفق خواهد شد كه منافع مسلمانان را تأ‌مین كند.» وی افزود: «ما مفاد موافقتنامه دمشق را مورد بررسی قرار خواهیم داد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص3.</ref>
 
==گزارش -334==
وضعیت صادرات نفت ایران و عراق و تأثیر آن در جنگ در گفت‌وگوی شهرام چوبین عضو انستیتوی بین‌المللی مطالعات استراتژیك لندن با رادیو بی‌بی‌سی بررسی شده است.
چوبین در این گفت‌وگو چند دلیل برای اینكه صادرات نفت ایران به‌طور عمده تنزل نكرده است، برشمرد: «اول اینكه رفت‌وآمد نفتكش‌ها برای حمل نفت از خارك به جزیره سیری در جنوب بیشتر شده است. دوم آنكه جزیره خارك ظرفیت تولید در حدود شش میلیون بشكه نفت را در روز دارد، درحالی‌كه صادرات نفت ایران درحال‌حاضر بیش از دو میلیون بشكه در روز نیست و ایران از این ظرفیت اضافه استفاده كرده است و بالاخره دلیل سوم آن است كه حملات عراق به جزیره خارك بدون وقفه نبوده و همین وقفه‌ها به ایران امكان می‌دهد كه صدمات وارده بر تأسیسات خارك را تعمیر كند و تا حمله بعدی عراق، برای صدور نفت از آن بهره‌برداری كند.
از طرف دیگر، صادرات نفت عراق هم محدود شده است، چون عراق نمی‌تواند از خلیج‌ فارس و ازطریق خاك سوریه نفت به خارج صادر كند. اما ظرف سه سال گذشته، ظرفیت صدور نفت عراق بیشتر شده است، زیرا عراق هم با توسعه تأسیسات موجود ازطریق تركیه نفت صادر می‌كند و هم با توافق عربستان سعودی نفت خود را به‌وسیله خط لوله از دریای سرخ به خارج صادر می‌كند. بنابراین، عراق هم‌‌اكنون در مقایسه با سه سال پیش برای صدور نفت در موقعیت بسیار بهتری قرار دارد، و اما درمورد اینكه وضع اقتصادی ایران و عراق تا چه حد در موضع آنان در جنگ مؤثر است باید گفت كه ایران در جنگ با عراق به تكنولوژی نظامی متكی نیست و برای تأمین تجهیزات لازم برای ادامه جنگ به ارز خارجی زیادی نیاز ندارد. علاوه‌برآن، تعداد نیروهای مسلح ایران سه ‌برابر نیروهای عراق است و ایران قادر است با استفاده از موقعیت جغرافیایی بهتر خود بدون صرف هزینه سنگین، عراق را تحت فشار قرار دهد. اما از طرف دیگر، عراق ازنظر كیفی بر ایران برتری دارد و با وارد كردن سلاح‌ها و تجهیزات گران‌قیمت و پیشرفته نقاط ضعف خود؛ یعنی جمعیت كمتر و موقعیت جغرافیایی نامساعد خود را جبران می‌كند. به این ترتیب، شك نیست كه عراق به كلیه منابع درآمد خود، چه درآمد حاصل از صدور نفت از این كشور و چه درآمد نفت متحدانش در حوزه خلیج‌ فارس كه برای ادامه جنگ كمك‌های مالی دراختیار عراق قرار داده‌اند به‌شدت نیازمند است.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، رادیو بی‌بی‌سی، 9/10/1364، صص 13 و 14.</ref>
 
==گزارش -335==
مطبوعات لندن از انتقال مركز صدور نفت ایران از خارك به گناوه و نیز تصمیم ایران برای احداث یك پایانه نفتی در بندر جاسك خبر دادند.
به ‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن، روزنامه‌های لندن در گزارش‌هایی نوشته‌اند كه به‌دلیل حملات پی‌درپی نیروی هوایی عراق علیه جزیره خارك از این پس صادرات ایران ازطریق بندر گناوه - كه در 25 كیلومتری شمال‌شرق خارك واقع شده و به خط لوله نفت تأسیسات این جزیره متصل است - صورت خواهد گرفت. روزنامه اقتصادی لویدز لیست ارگان شركت بیمه لویدز لندن، مقاله‌ای اختصاصی نوشته است كه یك سخنگوی شركت ملی ایران در لندن از دادن توضیح دراین‌زمینه امتناع كرد، اما ناظرین آگاه از رد این گزارش خودداری كرده و گفتند باتوجه‌به اینكه صاحبان كشتی‌های تجارتی از ورود به منطقه خارك اكراه داشته و هزینه ادامه عملیات انتقال نفت از خارك به جزیره سیری پیوسته رو به ازدیاد بوده است، اقدام اخیر ایران ازنظر اقتصادی معقول خواهد بود.
روزنامه دیلی تلگراف با اشاره به فشار حملات عراق بر جزیره خارك، نوشته است كه اقدامات آمادگی ایران برای اجرای حمله‌ای جدید در جبهه جنوب ممكن است به‌دلیل حملات مؤثر عراق به‌منظور قطع صادرات نفت ایران باشد. خبرنگار این روزنامه مدعی شده است كه صادرات نفت ایران قبلاً حدود 5/1 میلیون بشكه در روز بوده، اما گسترش حملات عراق در خلیج‌ فارس این میزان به‌شدت كاهش یافته است. این گزارش همچنین با اشاره به تصمیم ایران برای احداث یك پایانه نفتی امن در بندر جاسك واقع در ساحل دریای عمان، افزوده كه صاحبان نفتكش‌ها ترجیح خواهند داد از بندر جاسك بارگیری كنند، چون از پرداخت انواع نرخ‌های گران بیمه برای تردد در خلیج‌ فارس معاف خواهند شد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، صص 8 - 7، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.</ref>
 
==گزارش -336==
 
درپی تلاش‌های كمیته آشتی اعراب برای آشتی‌ دادن سوریه با عراق و اردن، شاه حسین عصر امروز وارد دمشق شد و مورد استقبال حافظ اسد قرار گرفت. به‌‌گزارش خبرگزاری فرانسه اولین دور گفت‌وگوی اسد و حسین با حضور نخست‌‌وزیران سوریه و اردن برگزار شد. به‌گفته یك منبع اردنی، دو رهبر به توافق رسیدند تا دیدگاه‌های دو كشور خود را در امور سیاست داخلی و بین‌المللی به یكدیگر نزدیك سازند. شاه حسین و اسد بر سر جنگ ایران و عراق با یكدیگر اختلاف نظردارند. شاه حسین از اسد خواسته است بی‌طرفی خود را در جنگ اعلام كند. منبع اردنی افزود: «دو طرف به‌طور ضمنی تأكید كرده‌اند كه اختلاف‌نظر پیرامون جنگ ایران و عراق مانع اصلی پیشرفت روابط دوجانبه اردن و سوریه است.»<ref>روزنامه كیهان، 10/10/1364، ص20. </ref>
رادیو بی‌بی‌سی نیز دراین‌باره گفت: «این سفر نشانه رفع تشنجی است كه طی چند سال گذشته در روابط بین این دو كشور وجود داشته و این بهبود روابط در نتیجه میانجیگری جامعه عرب به وجود آمده است. خبرنگار بی‌بی‌سی در خاورمیانه دراین‌باره می‌گوید ورود ملك حسین به دمشق حاكی‌از یك تغییر سریع و شگفت‌آور در روابط اردن و سوریه است؛ حتی در منطقه‌ای از جهان كه تحولات سریع در آن امری نسبتاً عادی است، اگر اختلافات بزرگ سیاسی بین این دو كشور را در نظر بگیریم اهمیت سفر مذكور بیشتر نمایان می‌شود. برای مثال می‌توان مسئله جنگ ایران و عراق را نام برد كه در این جریان سوریه از ایران و اردن از عراق پشتیبانی می‌كند. فعالیت‌های میانجیگرانه بین اردن و سوریه چهار ماه پیش آغاز شد و در این راه عربستان سعودی پیش‌قدم بود. ابتدا مناسبات اقتصادی و بازرگانی بین دو كشور بهبود یافت، سپس نخست‌وزیران دو كشور مذاكره كردند و اینك نوبت به دیدار سران رسیده است.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیو‌های بیگانه، 10/10/1364، صص 8 - 7، رادیو بی‌بی‌سی، 9/10/1364.</ref>
 
==گزارش -337==
روزنامه اطلاعات امروز به نقل از نشریه العالم نوشته است: «منابع امریكایی كه در كار "پیشرفت هسته‌ای" منطقه اسلامی هستند، بر درستی اخبار برخی از مطبوعات عربی مبنی‌بر همكاری هسته‌ایی عراق و مصر و پاكستان تأكید كردند. این منابع گفتند پیش‌نویسی كه در بغداد و قاهره و اسلام‌آباد آماده شده و در چند روز آینده به امضا خواهد رسید، نشان می‌دهد این سه كشور تمایل دارند یك مركز پژوهشی برای كمك در بهبود برنامه و كاوش‌های هسته‌ای و پیشرفت آن تأسیس شود؛ به شرطی كه این مركز هویت بین‌المللی و استقلال خود را حفظ كند. این منابع فاش ساختند با همكاری هسته‌ای پاكستان، عراق و مصر رآكتور آزمایشی در منطقه وادی الجدید مصر تأسیس می‌شود و یك "هیئت ویژه امنیت هسته‌ای" ایجاد خواهد شد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص2.</ref>
 
==گزارش -338==
 
درپی حمله به باجه‌های خطوط هواپیمایی اسرائیل در فرودگاه‌های رم و وین در ششم‌ دی‌ماه و ادعای روز گذشته رئیس‌ سازمان اطلاعاتی ارتش ایتالیا مبنی‌بر اینكه محل آموزشی عاملان این حادثه ایران بوده است، سفارت ایران در ایتالیا این ادعا را تكذیب و آن را تأثیر نفوذ سازمان سیا بر سرویس‌های اطلاعاتی ایتالیا اعلام كرد. رسانه‌های غربی نیز با انتشار ادعای مقام ایتالیایی به تفسیر و تحلیل آن و القای این شبهه درمورد ایران پرداختند.
خبرگزاری فرانسه از رم گزارش داد كه سفارت ایران ضمن محكوم كردن شدید اظهارات ناخدا مارتینی رئیس سازمان اطلاعاتی ارتش ایتالیا، این ادعا را ناشی‌از القائات سازمان سیا خواند كه در سرویس‌های اطلاعاتی ایتالیا به‌شدت نفوذ كرده‌اند و هدفشان بی‌اعتبار كردن جمهوری اسلامی ایران است. مارتینی كه اظهاراتش روز گذشته منتشر شد، گفته است كه ایران، لیبی و سوریه از تروریسم حمایت می‌كنند و گروه كماندویی آموزش‌دیده در ایران، از دمشق وارد رم شده بود. از طرف دیگر، وزارت دفاع ایتالیا با انتشار بیانیه‌ای اعلام كرد كه این وزارتخانه تنها مرجعی است كه می‌تواند مواضع دولت ایتالیا را در این موارد بیان كند.<ref>روزنامه اطلاعات، 10/10/1364.</ref>
روزنامه امریكایی واشنگتن پست با درج ادعای مارتینی، نوشته است: «به‌رغم اینكه وزارت جنگ ایتالیا طی بیانیه‌ای اظهارات رئیس سازمان اطلاعاتی ارتش ایتالیا را یك موضع شخصی ذكر كرده، دیپلمات‌های غربی در ایتالیا معتقدند این نظریه در میان مقامات رسمی اطلاعاتی ایتالیا عمومیت دارد.» این روزنامه افزوده است: «برخی مقامات رسمی اطلاعاتی ناتو نیز ارتباط ایران با تروریست‌ها را تأیید می‌كنند و می‌گویند آنها در پایگاهی در اصفهان آموزش چریكی دیده‌اند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، ص27، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.</ref>
 
ضمیمه گزارش311: خلاصه سخنرانی فرمانده كل سپاه برای رزمندگان تیپ33 المهدی(عج)
محسن رضایی در آغاز با اشاره به وجود نهضت‌ها و جوامع مختلف در جهان و بسیج افراد و امكانات اعضای آنها برای نیل به مقصد تعیین‌شده برای هریك و تفاوت انگیزه‌ها و شكل حركت آنها گفت كه در تاریخ اسلام، مسلمانان در مواردی با شمشیر پیروز شدند، مثل سركوبی مشركین و منافقین به‌دست پیامبر اكرم(ص)، گاهی نیز خون بر شمشیر پیروز شد؛ مثل حركت امام حسین(ع) كه با شهادت خود و یارانش، قلوب همه انسان‌ها را فتح كرد. یا در دوران ما، قیام 15 خرداد و پیروزی انقلاب اسلامی كه پیروزی ازطریق پیروزی خون بر شمشیر بوده است.
وی افزود كه ما پیروزی شمشیر هم داشته‌ایم؛ در سال دوم جنگ با عملیات نظامی خرمشهر آزاد شد، مهران آزاد شد، دیگر شهرها و مناطق مرزی آزاد شدند. در سه سال گذشته، ما دوباره یك پیروزی خون بر شمشیر را به دست آورده‌ایم. سه سال جزیره خارك را زدند؛ شهرها را موشك زدند؛ رزمندگان و مردم مقاومت كردند. شهرها را تك‌تك زدند فایده نداشت؛ باهم زدند فایده نداشت؛ با میگ‌های 25 آمدند تهران را زدند، دیدند تأثیر ندارد، ما تسلیم نمی‌شویم. راه‌پیمایی بزرگ روز قدس چنان برایشان غیرمنتظره بود كه آنها را متزلزل كرد و بمباران‌ها را متوقف كردند.
محسن رضایی گفت كه بعد از آزادی خرمشهر، درمورد مقاومت و توانایی ما هشیار شدند. دنیا از شرق و غرب امكانات وسیعی به عراق دادند. هواپیماهای میراژ، موشك اگزوسه، هواپیماهای مختلف شرقی و غربی و... همه را در این سه سال به عراق دادند، با قصد اینكه مقاومت مردم ما را بشكنند، ما را تسلیم كنند، اما مردم مقاومت كردند. در ادامه، سیل كاروان‌های كربلا راه افتاد. كاروان‌هایی كه خالصانه قصد رسیدن به كربلا را دارند، فعلاً اولین پیروزی را به دست آوردند و مقاومت خود را دربرابر فشارهای دشمن نشان دادند. پیروزی دوم كه پیروزی نظامی است، تضعیف روحیه دشمن است و نشانه آن سخنان صدام است كه گفته ما از جنوب تا شمال را دیوار بتونی درست كرده‌ایم و فرماندهانش هم شروع به تبریك گفتن كردند و سروصدا راه انداختند كه به گوش سربازانشان برسد تا نترسند. چند وقت پیش هم اعلام كردند كه برای بریدن نی‌های هور بسیج سراسری كرده‌ایم ... اینها نشانه اولین قدم پیروزی رزمندگان راهیان كربلاست و زمینه‌ها برای دستیابی به پیروزی‌های بعدی فراهم شده است. امیدواریم رزمندگان عزیز با توكل بر خدا، خودشان را آماده عملیات كنند و پیش بروند ... همه مردم چشم‌انتظار قدم‌های مبارك رزمندگانی هستند كه پرچم لااله‌الاالله را به دست گرفته و بدون واهمه از قدرت‌های ظاهری، قصد یورش به دشمن را دارند... لازمه پیروزی بر خودمان، غلبه بر تكبرهایمان در مقابل خدا و فتح پرده‌های ضخیم جهالت خودمان است.
فرمانده كل سپاه در پایان چند نكته نظامی را به رزمندگان یادآور شد: 1. در عملیات هم دقت لازم است و هم سرعت عمل. 2. فراگیری آموزش‌های لازم؛ تمرین و مانور و استفاده صحیح از تجهیزات و رعایت دستورها. 3. همراه ‌داشتن سلاح، تجهیزات، بی‌سیم و عادت كردن به حمل آنها و همراه داشتن آن. 4. داشتن صبر و تحمل و فشار نیاوردن به فرماندهان برای حمله تا زمان آن برسد. 5. آموزش تردد در منطقه در عین رعایت حفاظت.<ref>سند شماره 17355/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی محسن رضایی در جمع رزمندگان تیپ33 المهدی(عج) (پادگان المهدی(عج)، 9/10/1364، نوار شماره16972)، صص 10 - 1.</ref>
 
ضمیمه گزارش312: خلاصه سخنرانی فرمانده كل سپاه در جمع فرماندهان و مسئولان رده‌های مختلف لشكر5 نصر درباره ابعاد مختلف جنگ و ضرورت توجه به همه ابعاد جنگ به‌ویژه بُعد معنوی آن.
لازم هست كه هر چند وقت یك بار كارها‌یمان را حسابرسی بكنیم و به كارهایی كه برای جنگ و در جنگ انجام می‌دهیم یك نگاهی بكنیم. این حسابرسی ما را قوی‌تر می‌كند تا ضعف‌هایمان را بهتر بشناسیم و آنها را رفع كنیم. اما چطور حسابرسی بكنیم؟
امر جنگ یا هر عملیات جنگی چند بعد دارد؛ بُعد اول، بُعد نظامی است: آموزش، امكانات، غافلگیری، شناسایی، طرح‌ریزی و... . بُعد دوم جنگ، بعد سیاسی است: وحدت، انسجام، مقاومت، حضور همیشگی در صحنه جنگ و ... . بُعد سوم، بعد معنوی و الهی است. داشتن انگیزه الهی یا پیدا كردن غرور، از مصادیق بُعد معنوی جنگ است.
یك وقت با كلاش می‌جنگید بعد به شما آر.پی.جی می‌دهند؛ چه تأثیری در جنگ پیدا می‌شود؟ سلاح شما قوی‌تر می‌شود.
یا رعایت غافلگیری به اندازه اهمیت غافلگیری اثر دارد. اگر مقاومت و وحدت ضعیف بود، اگر انسجام بین نیروها نبود، آن موقع كارایی این آر.پی.جی. هم فردی و ضعیف خواهد شد.
تأثیر مسائل معنوی چگونه است؟ مسائل معنوی اساس است. مسائل معنوی ریشه و حیات ما هستند. اگر نباشند، آموزش و تدبیر ما هم به درد نمی‌خورد. عكس آن هم هست، بُعد معنوی به‌تنهایی كافی نیست.
تحلیل و ارزیابی معنوی یا سیاسی یا نظامی جنگ هریك سر جای خودش مفهوم دارد و مجموعه اینها باهم كامل می‌شود.
محور معنویت، محور الهی بودن نبرد ما، میزان اتكال ما به خدا از باب عشق به خدا و پرستش خداست. اگر توانستیم این جهات را در خودمان حل بكنیم، همه مسائل حل می‌شود. این دیوارهای صدام آن‌چنان جلو شما آب می‌شود، آن‌قدر فرومی‌ریزد كه حساب ندارد. همه چیز فروخواهد ریخت. مشكل ما، خود ما هستیم و نبرد اصلی و پیروزی اصلی ما، با خودمان هست. این شیطان آن‌چنان كینه‌ای به فرزندان آدم دارد كه قصد كرده تا اینها را داخل چاه نیندازد دست‌ بر ندارد. خداوند متعال می‌فرماید ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر اینكه نقش این پیامبران این است كه بیایند و خدا را به انسان‌ها بشناسانند و آنها را به تضرع بكشند. مردم تضرع می‌كنند، پیروزی هم به آنها می‌دهیم، ولی وقتی كه مشكلات و آن حالت سختی برطرف شد، اینها اكثراً مشرك می‌شوند چرا؟ وَ زَینَ اعمالَهُم: شیطان اعمالشان را جلو آنها زینت می‌دهد. آن چنگی كه ما در سختی‌ها به دامن خدا می‌زنیم، در حالت رفاه این دست ما شل می‌شود و عقب می‌كشیم.
عزیزان ما، مقصد یك چیز بیشتر نیست، همه چیز دیگر فریب و ظاهركاری است و باید ما از این ظاهر در عمق برویم و ببینیم پشت اینها چیست. ببینیم پشت این جنگ چه نهفته است، پشت این عملیات چه نهفته است، پشت این دنیا چه نهفته است. خواهیم دید كه بجز خدا هیچی نیست و مقصد آنجاست كه ما به دامن خدا چنگ بزنیم و مقصد آنجاست كه ما به‌سوی خدا برویم. نه‌تنها از باب تجارت كه حتی همین اندازه باب تجارت هم انجام نمی‌دهیم. بلكه از باب اینكه خود خدا مقصد ما هست. چرا خداوند این‌قدر رزمندگان را دوست دارد؟ خداوند بیش از هر جمعیت دیگری رزمندگان را دوست دارد، برای اینكه اینجا كسانی می‌آیند كه خالص هستند. كسانی می‌آیند كه اگر مقام و تشریفات می‌خواهند، اگر دنیا را می‌خواهند نباید بیایند. اینجا می‌آیند زیر آتش و توپ، زیرا این شرایط سختی كه خداوند درست می‌كند آزمایش و امتحان می‌شوند. بمب اتم بزنند، ما خدا را می‌خواهیم. ده برابر صدام را وارد بكنند، ما قصد و هدف ما خداست. شما دیدید امسال امام فرمود كه یك عده می‌گویند اینها در جنگ به چه رسیدند؟ بعد امام جواب اینها را می‌دهد و می‌گوید كه شما مگر می‌خواستید ما به چه برسیم؟ ما می‌خواستیم انجام تكلیف بكنیم و انجام تكلیف هم الحمدالله كرده‌ایم. مقصد خود خداست و ما امیدواریم كه در این مسیر كه راه سختی در پیش داریم. خدا ما را كمك كند. در این پیروزی - كه پیروزی اصلی اینجاست - جبهه اصلی اینجاست، در این پیروزی ما ضعیف هستیم و باید به دامن خدا متوسل بشویم و خدا ما را كمك بكند.
ما باید انگیزه و مقصدمان را خدا بگذاریم. در آن صورت است كه می‌توانیم به نفس خودمان ظلم نكنیم. وقتی كه ما به این روحیه مسلح شدیم، خدا هم ما را هدایت می‌كند. خداوند می‌فرماید: «الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا» آن كسانی كه در راه ما بجنگند، چه با شیطان خودشان و چه با شیطان ظاهری بجنگند، ما اینها را هدایت می‌كنیم. همه مشكل ما هم روی هدایت و روی معرفت است.
اگر شناخت و هدایت ما حل بشود، همه مسائل ما حل می‌شود. هدایت و شناخت ما هم موقعی حل می‌شود كه در راه خدا، در جلوه‌گاه حق، در میدان حق، در راه حق چه با شیطان نفس و چه با شیاطین ظاهری خودمان بجنگیم، وقتی‌كه می‌جنگیم، خدا به ما هدایت می‌دهد. یك قدم برمی‌داریم، جلوِ ما روشن می‌شود، قدم دوم را برمی‌داریم، روشن‌تر می‌شویم. قدم سوم را برمی‌داریم، روشن‌تر می‌شویم. روشن كه شدیم، راه را پیدا می‌كنیم و موفق و پیروز می‌شویم. آن ‌موقع شناسایی ما ده برابر روشن‌تر می‌شود. آموزش‌های ما ده برابر روشن‌تر می‌شود.
در فتح‌المبین بجز الهام الهی هیچ چیزی ما را موفق نكرد. الهامات موقعی هست كه ما در مسیر خدا، در راه خدا، برای خدا، در راه حق قدم برداریم و وقتی قدم برداشتیم، آموزش و تدبیر ما قوی می‌شود، شناسایی ما هم قوی می‌شود. نه اینكه گفتیم حالا كه در راه حق رفتیم پس دیگر آموزش و شناسایی و طرح نباشد، مخصوصاً در این عملیات برادران باید به‌دقت در كارها توجه كنند. فرماندهان ما كه اینجا نشسته‌اند بایستی بی‌سیم بلد باشند. كد و رمز را خوب یاد می‌گیرید و تمرین می‌كنید كه اختفا رعایت بشود. در این عملیات باید با یك توكل بزرگ به خداوند متعال كارتان را شروع كنید. دقت در كارها داشته باشید، از دشمن نهراسید، دشمن را هم دست‌كم نگیرید. باید خمپاره60 همراه خودتان ببرید. بعضی جاها تیر مستقیم اثر دارد، بعضی جاها خمپاره60 اثر دارد. از هر وسیله‌ای كه در اختیار دارید و از عوارض برای پدافند كردن استفاده كنید. فرمانده گردان، فرمانده گروهان‌هایش را بیاورد و توجیه كند، بگوید اینجا باید كار كنید. زمین‌های مشابه تمرین بكنید و خوب مسائل را یاد بگیرید.
پس اولین قدمی كه ما باید برداریم این است كه دست خودمان را به قدرت لایزال خدایی بزنیم و همه توجه و انگیزه خودمان را متوجه خدا كنیم و در راه خدا باشیم. آن ‌جایی وارد بشویم كه سرزمین حق هست و غیر از آن دیگر هیچی نیست. اولین قدم را كه برداشتیم، قدم دوم باید از بعد سیاسی، خودمان را تقویت كنیم. انسجام، وحدت، مقاومت، برادری، یكپارچگی، این ابعاد سیاسی را باید تقویت كنیم. وحدت بین فرمانده و فرمانبر، تواضع بین فرمانده و فرمانبر، اطاعت كامل فرمانبر از فرمانده اینها همه ابعاد سیاسی نبرد است كه ما باید رعایت كنیم. قدم سوم ابعاد نظامی است. برادران در این عملیات غافلگیری را دقت كنند. روزها در معرض دید دشمن تردد نكنید، ترددهایتان باید در شب باشد. آموزش، طراحی، توجیه، دقت در اینكه چند سنگر روبه‌روی شما هست و آن سنگر تیربار است یا آر.پی.جی؟ در مسیر حركت چطوری دقیق بروید كه به مقصد مشخص‌شده برسید. اینها را باید برادران به‌طور دقیق توجه كنید. شما احتیاج به حجم كار زیاد دارید.
به احتمال قوی بعد معنوی، خلأ آر.پی.جی. را هم حل می‌كند و آن موقعی است كه خدا شما را هدایت می‌كند كه امكانات خود دشمن به دست شما می‌افتد. شما ممكن است با یك ضعف سلاح بروید، اما خدا همان‌جا در منطقه جنگی به شما سلاح بدهد. از این موارد زیاد بوده است كه یك نیرویی رفته به یك انبار مهمات خیلی خوب رسیده است. پس ما باید همه ابعاد جنگ را در نظر بگیریم؛ هر چیزی را سر جای خودش. نه افراط كنیم و نه تفریط، بالا و پایین هم نزنیم، چون وقت خودمان تلف می‌شود. حق هرطور باشد، همان‌طور خودش را به ما نشان می‌دهد. دو ماه، سه ماه، چهار ماه، خدای‌نكرده به‌خاطر عصبانیت و قوه غضبیه روی یك جهتی برویم، بعد ببینیم وقت خودمان را تلف كرده‌ایم. و این خطرناك است و امیدواریم كه خداوند به همه ما كمك بكند.
این عملیات بسیار مهم و سرنوشت‌سازی در بین چند عملیات آینده است و ان‌شاالله برادران با قدرت، با توكل بر خدا و برای رسیدن به خدا ان‌شاالله خواهند جنگید. همه ذكرتان خدا باشد و امشب هم جلسه خیلی خوبی است. استفاده‌ای بكنیم و یكی از برادران دعایی را بخوانند كه ان‌شاالله خیر و بركتی هم شامل این جلسه بشود. والسلام علیكم و رحمة‌الله و بركاته.
صلوات جمع: اللهم ‌صل‌ علی محمد و آل محمد.
بعد از روضه و دعا، برادری كه روضه‌خوان بود گفت: در آخر ازطرف كلیه واحدها و فرماندهان گردان‌ها این را می‌گویم كه همچنان كه از قبل اعلام كردیم، با خدای خود عهد بستیم، با امام خود عهد بستیم، با فرماندهی كل، با فرماندهی لشكر عهد بستیم تا زمانی‌كه پیروزی به ‌دست نیاید و تا آخرین قطره خون، همه گردان‌ها آماده‌اند و فقط منتظرند كه حمله هرچه زودتر و با فرمان فرماندهی كل سپاه انجام گیرد. (تكبیر جمع)<ref>سند شماره 17356 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی محسن رضایی (مقر لشكر5 نصر، 9/10/1364، نوار شماره 16975)، راوی: محمد درودیان، صص 13 - 1.</ref>
 
ضمیمه گزارش332: گزارش تحلیلی خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره توافق سه‌جانبه لبنان
خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی تحلیلی از بیروت درباره توافقنامه سه‌جانبه گروه‌های لبنانی در دمشق، اهداف سوریه، نیروهای فالانژ، جنبش امل، دروزی‌ها، احزاب چپ و اعضای جبهه اتحاد ملی، نیروهای مخالف و نیز نقش اسرائیل را بررسی كرده كه خلاصه آن چنین است:
توافقنامه سه‌جانبه جنبش امل، دروزی‌ها و فالانژهای لبنان كه روز شنبه در دفتر عبدالحلیم خدام به امضای سران این گروه‌ها رسید با اینكه می‌تواند حادثه‌ای مهم در تاریخ بحران‌های ده سال گذشته لبنان تلقی شود، اما مهم‌تر از آن میزان موفقیت در اجرای این توافقنامه است كه به‌علت تناقض در اهداف امضاكنندگان آن و وجود عوامل متعدد دیگر، این امر بعید به نظر می‌رسد؛ به‌ویژه اینكه تاكنون توافقنامه‌های مشابهی درجهت خاتمه‌یافتن جنگ‌های داخلی لبنان در لوزان، ژنو، دمشق و لبنان امضا شده كه حتی یك بند از آن نیز اجرا نشده است. درعین‌حال، نمی‌توان این توافقنامه را با توافقنامه‌های سابق مقایسه كرده و به‌سادگی از كنار آن گذشت. با اینكه برای تحلیل و برآورد میزان موفقیت این توافقنامه زمان لازم است، اما بررسی نكات بارزی كه می‌تواند در سرنوشت این توافقنامه مؤثر باشد، مفید است.
 
نقش و اهداف سوریه
بدون شك از عوامل اصلی امضای این توافقنامه سوریه است، لذا قبل از هر چیز باید به اهداف سوریه توجه داشت كه عبارت‌اند از:
1. تلاش برای جمع‌آوری نیروهای نقش‌آفرین در صحنه سیاسی لبنان در كنار خود. 2. تضمین نقش سرنوشت‌ساز بودن سوریه در لبنان. 3. تضعیف و تسلیم نیروهای مخالف سوریه. 4. تقویت نقش سوریه در حل بحران خاورمیانه. 5. جلوگیری از خطرات احتمالی بحران لبنان بر امنیت سوریه. 6. رساندن نیروهای طرف‌دار سوریه به مراكز قدرت در لبنان. 7. محو تفكر انقلابی اسلامی در لبنان.
 
فالانژها
نیروهای فالانژ به رهبری ایلی حبیقه كه خود را نماینده نسل جوان مسیحی لبنان می‌دانند، با امضای این طرح اهداف متعددی را دنبال می‌كنند: 1. تغییر رهبری سنتی مسیحیان لبنان به گروهی نوپا و همفكر خود و نابودی رهبری سنتی مسیحی كه در طول تاریخ لبنان دراختیار خاندان‌های مشخص از مسیحیان سنتی بوده است. 2. خاموش كردن صدای طوایف غیر مارونی با دادن وعده‌هایی مبنی‌بر لغو طایفه‌گری در درازمدت، چون این خواسته خطر جدی را برای حكومت طایفه مارونی بر دیگر طوایف لبنان ایجاد كرده است. 3. آرام كردن مبارزات مردم لبنان علیه اسرائیل. 4. وقت‌گذرانی و زمینه‌سازی برای نقشه دیگری كه بتواند منافع غرب را در لبنان تضمین كند.
 
نقش و اهداف جنبش اَمَل
برای جنبش امل این توافقنامه اهداف برجسته‌ای ندارد. به‌ویژه پس از اینكه زمان مرحله انتقالی به یك نظام حكومتی جدید با پافشاری نیروهای فالانژ به زمانی طولانی و بدون ضمانت اجرا تبدیل شد، انگیزه امل برای امضای توافقنامه كاهش یافت. فشار سوریه از عوامل اساسی است كه جنبش امل این توافقنامه را پذیرفت. البته بخشی از كادر رهبری امل به نقش بیشتر خود در حكومت آینده و دستیابی به امتیازات بیشتر برای شیعیان امیدوارند.
 
دروزی‌ها
حزب سوسیال پیشرو (دروزی‌) نیز وضعیتی مشابه جنبش امل دارد و با این توافقنامه موقعیت بهتری به دست نمی‌آورد، اما دروزی‌ها نمی‌توانند دربرابر سوریه ایستادگی كنند، چون مركز قدرت آنها در مناطق جبل، می‌تواند مورد تهدید جدی سوریه قرار گیرد. دروزی‌ها بیش از همه از اجرا نشدن توافقنامه خرسند خواهند شد و در این جهت نیز می‌كوشند. پایبند نبودن دروزی‌ها بر پیمان‌های خود در گذشته نیز این احتمال را تقویت می‌كند.
 
احزاب چپ و اعضای جبهه اتحاد ملی
این احزاب را عموماً سوریه پشتیبانی می‌كند و بدون اراده از استراتژی سوریه پیروی می‌كنند و به‌دنبال نفوذ در هر دولتی هستند كه در لبنان تشكیل شود تا از این راه بتوانند وجود خود را در لبنان حفظ نمایند. این احزاب برای رسیدن به این هدف تنها به عنایت سوریه چشم دوخته‌اند.
جناح‌های مخالف مسیحی را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت مخصوصاً كه در رأس آنها افرادی مانند كامیل شمعون، امین جمیل و سلیمان فرنجیه از هم‌پیمانان نزدیك سوریه، اقدام ایلی حبیقه را ضربه‌ای بر پیكر رهبری سنتی مارونی در لبنان دانسته و بدون شك درجهت عدم تثبیت این توافقنامه كوشش خواهند كرد. هرچند سوریه درصدد است با توسل به عوامل مختلف این گروه را به نرمش وادارد. در داخل نیروهای فالانژ نیز به‌علت خودمحوری ایلی حبیقه مخالفت‌هایی به چشم می‌خورد. اعلام مخالفت سمیر جعجع با لغو سیستم‌ طایفه‌ای و عدم حضور وی در مراسم امضای توافقنامه در دمشق دلیل دیگری بر تنگناهای موجود در صحنه قدرت مسیحیت لبنان است. علاوه‌برآن، حزب كتائب همچنان با قدرت‌طلبی نیروهای فالانژ كه می‌رود تا پایه‌های حزب‌ها را فروبریزد مبارزه خواهد كرد و بیش‌ازپیش برای جلوگیری از موفقیت این توافقنامه كه امكان قدرت‌طلبی بیشتری را به حبیقه خواهد داد كوشش خواهد نمود.
در این میان، نیروهای مخالف در صحنه اسلامی را نیز نباید از نظر دور داشت، چراكه شخصیت‌های سنی از صحنه توافقنامه دور نگه‌داشته شده و حزب‌الله نیز جز در مرحله خلع سلاح كه در اجرای این توافقنامه پیش‌بینی شده نادیده گرفته شده است. گروه‌های كوچك نیز اجرای این توافقنامه را پایان زندگی خود در لبنان می‌دانند. ایجاد درگیری‌های تازه كه یكشنبه شب میان جنبش امل و نیروهای فلسطینی در اردوگاه صبرا روی داد، گویای همین مطلب است. باوجود‌این، تاكنون موضع رسمی دال بر مخالفت این گروه‌ها با توافقنامه اعلام نشده است.
 
نقش اسرائیل
نقش اسرائیل در صحنه سیاسی لبنان را نیز نباید از نظر دور داشت، چراكه رژیم صهیونیستی علاوه‌بر حضور نظامی در بخشی از جنوب لبنان امكانات وسیعی نیز در بیروت و جبل در اختیار دارد. پرواز‌ هواپیماهای نظامی اسرائیل و شكستن دیوار صوتی بر فراز بیروت پس از امضای توافقنامه و ظاهرشدن ناوچه‌های نظامی صهیونیستی در سواحل لبنان در شب گذشته دراین‌زمینه قابل توجه است.
عوامل مذكور و ده‌ها عامل دیگر می‌تواند اجرای توافقنامه جدید را نیز در كنار توافقنامه‌های گذشته بایگانی كند. باوجوداین، باز هم نمی‌توان به مرگ قبل از تولد این توافقنامه یقین كرد، چراكه میزان قدرت و تصمیم سوریه در اجرای آن دارای نقش مهمی است. این مطلب در سخنان حافظ اسد رئیس‌جمهوری سوریه در دیدار با امضاكنندگان توافقنامه به چشم می‌خورد. وی گفت: سوریه از هرگونه كمك سیاسی و غیرسیاسی درجهت موفقیت این توافقنامه كوتاهی نخواهد كرد و دربرابر اخلالگران بی‌تفاوت نخواهد نشست؛ چراكه مخالفان این توافقنامه از مخالفان لبنان محسوب می‌شوند. بنابراین، تنها جریانات و دیدارهای آینده لبنان می‌تواند این معما را حل كند.
گفتنی است كه همه روزنامه‌های لبنانی به‌رغم جهت‌گیری‌های سیاسی مختلف به‌طور بی‌سابقه‌ای درمورد موفقیت این توافقنامه اظهار امیدواری كرده و آن را تولد "لبنانی نو" توصیف كردند. به ‌نوشته مطبوعات لبنان، زمینه‌های مساعد منطقه‌ای و بین‌المللی، سوریه را قادر به اجرای این توافقنامه خواهد كرد. حتی بعضی روزنامه‌ها در سرمقاله‌های خود این توافقنامه را به مردم لبنان تبریك گفته‌اند. شخصیت‌های سنتی و مخالفین مسیحی توافقنامه اظهارنظر جدیدی نكرده‌اند، ولی شب گذشته كامیل شمعون از مخالفان توافقنامه، با سمیر جعجع مرد شماره2 نیروهای فالانژ و رهبر جناح‌ مخالف با این طرح دیدار كرد. جعجع در پایان این دیدار گفت: لغو طایفه‌گری در نظام لبنان زمانی ممكن است كه طایفه‌گری اجتماعی در لبنان لغو شود. حزب كتائب و در رأس آن امین جمیل در دو روز گذشته سكوت اختیار كرده است و گفته می‌شود كه برای قانع‌ كردن كتائب، حافظ اسد نماینده‌ای به بیروت می‌فرستد. در میان شخصیت‌های اسلامی شیعه نیز مخالفت علنی كمتر مشاهده شده است و فقط علامه سیدمحمدحسین فضل‌الله در سخنرانی دیروز خود احتیاط كردن دربرابر امضای توافقنامه توسط كسانی كه با اسرائیل هم‌پیمان بوده‌اند را مورد تأكید قرار داد. سلیم ‌الحص از شخصیت‌های سیاسی سنی نیز اظهار امیدواری كرده است كه این توافقنامه لبنان را از جنگ نظامی به مبارزه سیاسی سوق دهد. دیگر شخصیت‌های سنی نیز قرار است در جلسه امروز خود مواضع خویش را اعلام كنند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره286، 10/10/1364 صص 27 - 23، بیروت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.</ref>
 





نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۰۹

روزشمار جنگ سال 1364
1364.10.09
نام‌های دیگر نه دی
تاریخ شمسی 1364.10.09
تاریخ میلادی 30 دسامبر 1985
تاریخ قمری 17 ربیع‌الثانی 1406



گزارش -311

در ادامه بررسی تلاش‌های یگان‌های سپاه پاسداران برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو، امروز اقدامات و مشكلات تیپ 33 المهدی(عج) و لشكر5 نصر با حضور فرمانده كل سپاه و مسئولان این یگان‌ها و قرارگاه‌های مربوطه بررسی شد. فرمانده كل سپاه در ابتدای حضور در پادگان تیپ 33 المهدی(عج)، در مراسم صبحگاه رزمندگان و مسئولان این تیپ درباره اهداف و انگیزه‌های انقلاب اسلامی، پیروزی خون بر شمشیر در نهضت امام حسین(ع) و در نهضت امام خمینی و مقاومت مردم ایران در دوران جنگ سخن گفت و اعزام گسترده كاروان‌های كربلا را اولین نشانه پیروزی در سال مقاومت اعلام كرد و توجه رزمندگان را به رعایت نكاتی برای پیروزی در عملیات جلب كرد. (ضمیمه دارد)* پس از صبحگاه جلسه‌ای با حضور محسن رضایی، حسین علایی (فرمانده قرارگاه نوح)، ابراهیم سنجقی، سیدمهدی مبلغ، اكبر غمخوار، سلیمی، محمدجعفر اسدی (فرمانده تیپ 33 المهدی(عج)، حسین اسلامی (مسئول طرح و عملیات تیپ33) و چند تن از فرمانده گردان‌های رزمی و فرمانده گردان ادوات تیپ33 تشكیل شد. در ابتدا به اهمیت مأموریت تیپ 33 و منطقه آن كه در جناح چپ عملیات (نزدیك دهانه اروندرود) واقع شده اشاره و تأكید شد كه عمده نیروهای این تیپ باید با پیشروی در عمق، عقبه دشمن را تهدید كنند. از سوی دیگر، گفته شد كه باتوجه‌به احتمال هشیاری دشمن درمورد عملیات خودی - كه دراین‌صورت عراقی‌ها پیش‌بینی می‌كنند پشتیبانی نیروهای ایران ازسمت دهانه اروندرود انجام خواهد شد - ارتش عراق تلاش خواهد كرد این دهانه را حفظ كند و جلو پشتیبانی نیروها را از این محور بگیرد.[۱] در ادامه فرمانده تیپ33 المهدی(عج) گزارش كلی از اقدامات و وضعیت تیپ بیان كرد و گفت كه نیروهای شناسایی این تیپ بارها با عبور از اروند خط و ساحل دشمن را شناسایی كرده‌اند. محمدجعفر اسدی افزود: ما 9 گردان رزمی داریم كه 3 گردان در خط هستند، یك گردان آموزش شنا و یك گردان آموزش تاكتیك می‌گذرانند، یك گردان در سایت و بقیه در امیدیه هستند. یك گردان ادوات، یك گروهان مهندسی و یك گردان (+) یگان دریایی داریم كه یگان دریایی و ادوات ما در منطقه هور و خرمشهر خط پدافندی دارند. به‌دلیل مأموریت‌هایی كه در دو منطقه مذكور داریم، كار در منطقه اروند از پریشب شروع شده است.» وی با اشاره به اینكه در خرمشهر 10 كیلومتر خط داریم، رسیدگی و اجرای مأموریت در سه منطقه را مشكل خواند. وی تیپ المهدی را از جنبه‌ تجهیزات مهندسی در مضیقه اعلام كرد و افزود كه در یك سال گذشته هیچ دستگاه مهندسی به این تیپ داده نشده است. در ادامه، حسین اسلامی مسئول طرح و عملیات تیپ المهدی(عج) در گزارشی از بررسی منطقه مأموریت تیپ در كنار اروند گفت: «از نهر ابتر تا كناره كشتی رفتیم و منطقه و كمین‌ها را دیدیم. با نوع زمین، چولان‌ها و نیزارهای جلو خط آشنا شدیم و تا جایی‌كه دید داشتیم رفتیم. روز بعد هم از روی دكل به كل منطقه توجیه شدیم و پشت سنگرهای دشمن را هم دیدیم. حدود ظهر بود كه در آن زمان وضعیت دید خوب بود. سنگرهای دشمن با چشم عادی دیده می‌شد.» وی افزود كه وضعیت جاده‌ها در منطقه خودی نامناسب است و در انتقال نیرو و تداركات اشكالات بسیاری به وجود خواهد آورد. در اینجا محسن رضایی سؤال كرد مهندسی شما چه كار می‌كند؟ محمدجعفر اسدی پاسخ داد: «اینجا مهندسی نداریم. مهندسی ما در خرمشهر و هور درگیر است. ما از همان روز اول نامه نوشتیم كه ما را از جای دیگر رها كنید كه بیاییم اینجا كار كنیم. ما همه نیروی كیفی‌مان در هور گرفتار است.» محسن رضایی به فرمانده تیپ المهدی(عج) تأكید كرد كه كار عقب است باید جاده‌ها را سریع درست كنید. حسین علایی هم افزود كه جاده‌ها باید دوطرفه شود و ارتفاع آن افزایش یابد تا در حالت مدّ، آب جاده‌ها را نگیرد. محمدجعفر اسدی هم گلایه كرد كه هنگام دادن امكانات، یگان ما را تیپ محسوب می‌كنند و زمان دادن مأموریت، كارهای سنگین‌تر از لشكر به ما واگذار می‌شود. در ادامه جلسه، محسن رضایی از فرماندهان گردان‌های تیپ33 كه منطقه مأموریت این تیپ را بررسی كرده‌ بودند، خواست كه نتایج بررسی‌شان را بیان كنند. صادق صالحی كه از نهر قاسمیه و بالای دكل و از نهر حاج‌محمد منطقه دشمن را دیده بود، گفت فقط خط اول دشمن دیده می‌شد. گاهی نفرات دیده می‌شدند، ولی سلاح‌هایشان نه. كمپرسی‌ها كار می‌كردند و خاكریز می‌زدند. وی افزود هنگام مدّ، آب منطقه خودی را می‌گیرد و به‌راحتی قابل‌تردد نیست. رضا بدیعی فرمانده یكی دیگر از گردان‌های تیپ33 گفت كه یك شب از نهر ابتر با قایق جلو رفتیم و نرسیده به اروند، بالای ساحل رفتیم. با وضعیت زمین و جزرومد آشنا شدیم و چون مهتاب بود خط دشمن را دیدیم. فردایش نیز از نهر حاج‌محمد، پیاده داخل نیزارها رفتیم و از روی دكل جلو خط دشمن را دیدیم. سنگرهای دشمن 500 تا 800 متر از آب اروند فاصله دارد. محمد خسروی فرمانده یكی دیگر از گردان‌های تیپ المهدی(عج) ازجمله نتایج بررسی خط دشمن را آشنایی با استحكامات دشمن در این منطقه اعلام كرد و گفت منطقه مأموریت تیپ33 چون انتهای خط دشمن است میله‌های سه‌پایه در این منطقه خیلی بیشتر از جاهای دیگر است. قنبری مسئول ادوات تیپ33، در ادامه جلسه كمبود سلاح و مهمات برای اجرای مأموریت‌ها را ازجمله مشكلات این تیپ اعلام كرد و محسن رضایی به اكبر غمخوار از مسئولان لجستیك سپاه و نیز سیدمهدی مبلغ از مسئولان ستاد نیروی زمینی تأكید كرد كه نیازهای این تیپ را تاحد امكان برطرف كنند. وی همچنین به فرمانده قرارگاه نوح گفت كه مسئولان ادوات لشكرهای ثارالله و 19 فجر و تیپ المهدی(عج) كمیته‌ای تشكیل دهند، تجارب را به همدیگر منتقل كنند و وسایلی را هم كه لشكرهای دیگر (به ابتكار خود) درست كرده‌اند به تیپ المهدی(عج) هم بدهند. مسئولان مهندسی این سه یگان هم با آقای سلیمی (از مسئولان مهندسی) جلسه بگذارند كه كارها بررسی و كنترل شود. باتوجه‌به تأخیر تیپ المهدی(عج) در شروع كار و كمبود زمان، محسن رضایی در ادامه جلسه بر افزایش سرعت كارها، تقسیم كارها و مشخص‌ شدن مأموریت گردان‌های مختلف (خط‌شكن، پیشروی و پاك‌سازی‌كننده، پدافندكننده) و مأموریت واحدهای ادوات و مهندسی تأكید كرد. وی گفت ظرف یك هفته، وضعیت پنج موضوع اساسی؛ یعنی عبور و شكستن خط، پاك‌سازی، پدافند، ادوات و مهندسی را بحث و بررسی و تمام كنید و آماده مانور در زمین مشابه شوید. وی افزود: ما هفته‌ آینده می‌آییم باید كل تیپ؛ یعنی گردان‌ها و واحدهای ادوات، ارتباطات و مخابرات را ببینیم و با فرماندهان گردان‌ها و گروهان‌ها جلسه بگذاریم. فرمانده كل سپاه همچنین بر ضرورت آمادگی گردان ادوات و اهمیت استفاده از آتش‌های منحنی (خمپاره‌ها) در منطقه عملیات آتی برای پیشروی و پاك‌سازی تأكید كرد. در پایان جلسه، فرمانده تیپ33 المهدی(عج) از دیگر مشكلات این تیپ را كمبود استخر سرپوشیده برای آموزش شنای رزمندگان ذكر كرد و گفت یك گردان درحال آموزش شنا و 5 گردان دیگر منتظر استخر برای آموزش هستند. محسن رضایی از مهدی مبلغ خواست كه برای یافتن استخر مناسب اقدام كند. مبلغ گفت همه‌جا بسیج شده و دارند آموزش می‌دهند، اگر جای جدیدی پیدا شود راهگشا است. فرمانده كل سپاه از آقای سلیمی نیز خواست كه امكان سرپوشیده كردن استخرهای استان خوزستان را برای آموزش بررسی كند.[۲] فرمانده كل سپاه بر این عقیده است كه تردیدها مانع فعالیت یگان‌ها - آنچنان كه باید - شده است. راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتم(ص)، نظر محسن رضایی را دراین‌باره - كه بعد از جلسه با تیپ المهدی(عج) ابراز شد - چنین نقل كرده است: «شك و تردید مانع فعالیت نیروهاست و این به‌خاطر امیدوار نبودن به نصرت الهی است. مسئله شك و تردید و ابهام در عملیات بدر به ما ضربه زد.» اما محمد درودیان (راوی مركز) بعد از این نقل‌قول، دلایل دیگری را برای این تردیدها نوشته است: «مسئله مقدورات و مشكلات و معضلات عملیات و اینكه یك بار منتفی شده و نیز اقدامات آماده‌سازی در هور، ازجمله مسائلی است كه موجب شك و تردید شده است.»[۳]

گزارش -312

دومین جلسه امروز قرارگاه مركزی سپاه پاسداران (قرارگاه خاتم(ص) سپاه) در محل استقرار لشكر5 نصر و برای بررسی میزان پیشرفت كار و آمادگی این لشكر برای عملیات در منطقه فاو عصر امروز با حضور فرمانده كل سپاه، مسئولان قرارگاه كربلا و مسئولان لشكر5 نصر تشكیل شد.* در آغاز جلسه فرمانده لشكر5 نصر به معرفی مسئولان واحدهای لشكر5 نصر پرداخت. درپی آن، فرمانده كل سپاه به حضور نداشتن فرماندهان گردان‌های رزمی این لشكر اعتراض كرد. باقر قالیباف دلیل آن را اعزام آنان همراه نیروهایشان برای آموزش شنا و دیر مطلع‌شدن از تشكیل این جلسه اعلام كرد. محسن رضایی این دلایل را نپذیرفت و گفت در این جلسه باید عبور از اروند و شكستن خط توسط كسانی كه می‌خواهند خودشان این كار را بكنند، بحث می‌شد. وی سؤال كرد كه فرمانده گردان‌ها به مأموریتشان توجیه شده‌اند؟ قالیباف پاسخ داد: «بله، خط حدهایشان مشخص شده، رفتند خط را دیدند. راهكارها، مسئول تیم‌ها و نیروی تخریب مشخص شده‌اند. در این فرصت ده روز كه لشكر توجیه شده است، هم تحویل گرفتن خط بود، هم انتقال (تجهیزات) مهندسی، جاده‌كشی، تعیین مأموریت و هم سازماندهی گردان‌ها به‌موازات هم انجام شده است. ... تقسیم كار هم شده. ما یك روز خودمان فرمانده گردان‌ها را بردیم؛ خط حدهایشان را مشخص كردیم، توجیه شدند، دیدند. این چند روز هم كه هوا خراب بوده است، اصلاً كسی نتوانسته روی دكل برود. مرتب‌ باران بوده و اصلاً نمی‌شد در منطقه كاری بكنیم.» محسن رضایی با بیان اینكه ما این هفته باید با حضور فرماندهان گردان‌ها مسائل عبور و شكستن خط و پاك‌سازی را بحث می‌كردیم و كنار می‌گذاشتیم، مباحث جلسة بعدی با لشكر5 نصر را در هفته آینده چنین برشمرد: عبور و شكستن خط؛ پاك‌سازی؛ پدافند؛ نقش ادوات در شكستن خط، پاك‌سازی و پدافند؛ مهندسی خط پدافندی؛ آموزش؛ آموزش غواصی؛ آموزش حمل وسایل سنگین و كل بحث آموزش. وی افزود منطقه‌ای مشابه منطقه مأموریت پیدا و آماده كنید كه هفته بعدتر ان‌شاءالله مانور لشكر را ببینیم. در ادامه جلسه، فرمانده لشكر5 نصر به تشریح اقدامات انجام‌شده پرداخت و گفت: باتوجه‌به كمبود فرصت، همه واحدهایی كه اجازه توجیه داشتند به منطقه بردیم و در حین تغییر و تحول خط، شروع به برنامه‌ریزی كردیم. اولین كار، فعالیت‌های مهندسی، ترمیم و اتصال جاده‌ها، پركردن نهرها و... بود كه شبانه‌روز كار می‌كنند. در حین كار چند نفر از نیروهای اطلاعات و... با آتش خمپاره مجروح شدند. چند فرمانده گردان باتجربه و قدیمی را مسئول گردان‌های خط‌شكن گذاشته‌ایم. مسئول تیم‌ها مشخص شده، با فرمانده گردان‌ها درمورد شكستن خط جلسه گذاشته‌ایم. از هر گردان خط‌شكن یك گروهان غواص در نظر گرفته‌ایم. محل آموزش و تمرین را هم تقاطع كارون و بهمنشیر مشخص كرده‌ایم كه شبیه منطقه عملیات است، اما به‌دلیل حضور نیروهای بومی در منطقه كه مشغول كشاورزی هستند، تمرین و آموزش غواصان شروع نشده است. این كار ما ده روز عقب افتاده است. البته قرار شده از امشب مردم بیرون بروند. درپی این اظهارات، محسن رضایی تأكید كرد: «یا همین امروز فردا تمام بشود (انتقال مردم بومی)، یا یك جای دیگر سریع شروع به كار كنید؛ یك لحظه هم عقب نیفتد.» فرمانده لشكر نصر درباره اقدامات مهندسی گفت جاده‌های محدوده ما تا پشت خط آمده است، طوری‌كه وانت‌نیسان شب‌ها تا پشت خط می‌آید. تانك هم می‌شود پشت خط برد. ما دهانه نهرها را بسته‌ایم كه هنگام مدّ، آب داخل زمین‌ها نیاید. زمین خشك شده است. مسئولان ادوات هم توجیه شده‌اند كه سلاح‌های خود را مستقر كنند. تانك اینجا خیلی مؤثر است به ما واگذار شود كه بیاوریم در خط مستقر كنیم. توپخانه‌مان تازه دیروز توجیه شده، ولی ادوات كارهایش را كرده است. كارهای مهندسی هم به‌خوبی پیش رفته است. مهندسی باید 5/4 كیلومتر خاكریز بزند، ولی توان ندارد. طرح مانور ما هنوز مشخص نشده، نمی‌دانیم چند سطحة پی.‌ام.‌پی می‌توانیم استفاده كنیم و چگونه این سطحه‌ها باید در اروند كشیده شود؛ با چه كِشنده‌ای. مهندسی ما آمادگی و آموزش لازم را برای نقل‌وانتقالات تجهیزات سنگین از رودخانه ندارد. در اینجا محسن رضایی دراین‌باره از محمد تقی رضوی (جانشین فرماندهی قرارگاه مهندسی) پرسید كه چه می‌كنید؟ آقای هاشمی دستور داده كه سطحه‌ها را واگذار كنید. سطحه‌ها باید گرفته شود (از ارتش) و مهندسی لشكرها شروع به آموزش و تمرین كنند. آقای رضوی پاسخ داد: «آموزش با سطحه‌ها را در كارون با یكی دو تیپ شروع كرده‌ایم.» فرمانده كل سپاه به آقای رضوی تأكید كرد كه با حضور مهندسی لشكرها، مسئولان جهاد و مسئولان لشكر مهندسی كمیته‌ عبور تشكیل دهید، طرح بدهید، روی زمین كار كنید، بحث كنید، طوری‌كه اگر هفته آینده از آنها سؤال شد، بتوانند جزئیات را جواب بدهند. از سوی دیگر، ازجمله تجهیزات سنگینی كه محسن رضایی تأكید داشت بعد از شروع عملیات در اولین فرصت به غرب اروندرود منتقل شود، دستگاه كانال‌كن بود. وی گفت این دستگاه هر ساعت یك كیلومتر كانال می‌كند و در اولین ساعات حضور رزمندگان در غرب اروند، چنین كانالی جان‌پناه مناسبی برای آنهاست. فرمانده لشكر5 نصر درمورد انتقال تجهیزات به منطقه مأموریت این لشكر در شرق اروند گفت كه تاكنون تعدادی دستگاه مهندسی (كمپرسی، لودر و گریدر) به این منطقه آورده‌ایم و یك كامیون ده‌چرخ كه اتاق بزرگ و دیواره بلند دارد آماده كرده‌ایم كه هر شب سه قایق به این منطقه منتقل و در نهرها استتار كنیم. محسن رضایی درمورد استتار كامل قایق‌ها و جلوگیری از پی ‌بردن هلیكوپتر‌های شناسایی دشمن به وجود قایق‌ها تأكید كرد. غلامرضا محرابی نیز درباره احتمال پی‌ بردن رادارهای رازیت دشمن به وجود قایق‌ها هشدار داد. قالیباف اطمینان داد كه چون قایق‌ها بدون موتور به منطقه منتقل و با دست در نهرها جابه‌جا می‌شود و موتور آنها بعداً نصب می‌گردد، رادار رازیت به وجود آنها پی نمی‌برد. وی پیشنهاد استتار قایق‌ها را زیر نخل‌ها رد كرد و گفت اینجا پر از موش است، قایق‌ها را سوراخ می‌كنند. در ادامه، برادر نجاتی مسئول واحد ادوات لشكر5 نصر درباره وضعیت ادوات توضیح داد: اخیراً 3 موشك‌انداز مالیوتكا به ما داده‌اند. 12 خمپاره‌انداز120 میلی‌متری، 12 خمپاره‌انداز81 میلی‌متری، حدود 27 خمپاره‌انداز60 میلی‌متری و 6 قبضه مینی‌كاتیوشا داریم. خدمه برای به‌كارگیری 20 خمپاره‌انداز120 میلی‌متری را داریم. محسن رضایی در این جلسه نیز تأكید كرد كه در این منطقه به‌دلیل تنگی معابر دشمن تیرهای منحنی اثر و كارایی خوبی دارد و به فرمانده لشكر5 گفت چون شما در جناح شمالی منطقه عملیاتی قرار گرفته‌اید و قوای دشمن برای ورود به منطقه درگیری و پیشروی به‌سمت جنوب از منطقه مأموریت شما عبور می‌كنند، شما با استفاده از خمپاره‌ها و مینی‌كاتیوشا به‌خوبی می‌توانید آنها را منهدم كنید، طوری‌كه نیروهایی كه برای پاتك به‌طرف پایین می‌روند روحیه‌شان خرد شود و سازمانشان پاشیده شود و توان پاتك را از دست بدهند. وی تأكید كرد كه آتش مناسبی علیه دشمن طرح‌ریزی كنید، مهمات هم به شما می‌دهند. درباره مأموریت واحد تخریب لشكر5 برای رفع موانع، باتوجه‌به تأخیر در واگذاری مأموریت به این لشكر و كمبود فرصت برای شناسایی و آمادگی، فرمانده كل سپاه به فرمانده قرارگاه كربلا دستور داد كه مسئولان واحدهای تخریب یگان‌ها با هم جلسه بگذارند و تجارب و اطلاعات را سریع به یكدیگر منتقل كنند. لشكر5 نصر با كمبود نیروی كادر و فرمانده در رده گردان به پایین مواجه است. فرمانده این لشكر دراین‌باره گفت: الآن ما 6 گردان داریم، 6 گردان دیگر هم امروز اعزام شده‌اند، كادر لازم را برای اینها نداریم، چه كنیم؟ یك گردان 400 نفره كه باید حداقل 24 نیروی كادر داشته باشد با 10 نفر كادر می‌آید. تازه یازده هزار نفر را برگردانده‌اند و ده هزار نفر اعزام شده‌اند. وی همچنین ازجمله كمبودهای لشكر نصر را لباس غواصی اعلام كرد و گفت: حداقل نیاز به 300 دست لباس غواصی داریم، اگر كمتر باشد، دیگر روی غواص نباید حساب كرد، باید فكر دیگری برای شكستن خط بكنیم.[۴] در ادامه جلسه - كه بعد از نماز مغرب و عشا و سخنرانی فرمانده كل سپاه برای كادرهای لشكر5 نصر تشكیل شد* - بحث‌های دیگری درباره آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات انجام گرفت كه مهم‌ترین آنها نكاتی بود كه محسن رضایی دراین‌باره بیان كرد. وی به فرمانده قرارگاه كربلا گفت كه كار لشكر5 به‌دلیل دیر آمدن به منطقه و رفتن نیروهایشان به آموزش عقب است. امكاناتی كه قرار است تهیه شود، زودتر به این لشكر داده شود. آقای رضوی فعال شود و جلساتی میان مهندسی‌های لشكرهای نصر، عاشورا، نجف، امام حسین(ع) و تیپ قمر بنی‌هاشم(ع) برگزار كند. فرمانده كل سپاه به حاضران گفت كارهای بسیاری باقی‌ مانده كه باید انجام شود، اما این كارها در طول هم نیستند، بلكه در عرض یكدیگرند بنابراین می‌توان كارها را سازماندهی كرد و هم‌زمان انجام داد. اگر سازماندهی شود، همه مسائل به‌سرعت حل می‌شود. مثلاً كارهای مهندسی لشكر: یك لشكر برای انتقال تجهیزات باید اسكله داشته باشد. در جایی‌كه باتلاقی یا نیزار است باید فرش باتلاق پهن كند. لشكر قرارگاه می‌خواهد؛ محل بُنه و محل ادوات می‌خواهد؛ جاده‌هایش را باید آماده كند؛ برای عبور، تجهیزات می‌خواهد؛ ساحل‌سازی لازم است در ساحل خودی و دشمن و پس از عبور ... كارهای بسیاری لازم است كه همه باید فهرست شود و برای انجام دادن آن برنامه‌ریزی شود. محسن رضایی در پایان بر توجه به غافلگیری و حفاظت تأكید بسیار كرد و گفت: «علت اینكه ما این مسائل و جزئیات را می‌گوییم این است كه نمی‌خواهیم تنها به اصل غافلگیری توجه كرده باشیم. بنابراین حالا كه مجبوریم دقت را بالا ببریم پس غافلگیری را برادران باید با تعهد و ایمان خودشان حفظ كنند. اگر به كسی می‌خواهید بگویید باید از آقای محتاج اجازه بگیرید و آقای محتاج هم از ما اجازه می‌گیرد كه چه كسانی را باید توجیه كرد. هرچه به هركس گفته می‌شود، فقط به خود آن شخص گفته می‌شود، فكر نكند كه مثلاً به گردانش گفته‌اند. برای گفتن به هر كس باید اجازه بگیرید.»[۵]

گزارش -313

درپی جلسات روز گذشته و امروز فرمانده كل سپاه پاسداران با چهار یگان از یگان‌هایی كه مأموریت آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو را دارند و پی ‌بردن به كندی سرعت آماده‌سازی‌ها، وی در جلسه امشب با تعیین سیاست‌های كلی عملیات آتی و تأكید بر استفاده از تجارب عملیات بدر و ضرورت برنامه‌ریزی برای اجرای هم‌زمان بسیاری از اقدامات آماده‌سازی، مسئولان نیروی زمینی سپاه پاسداران را مأ‌مور رفع مشكلات و برنامه‌ریزی برای تسریع كارها كرد.* در آغاز جلسه، محسن رضایی گفت كه ما باید ان‌شاءالله از تجارب عملیات بدر در این عملیات استفاده كنیم. در بدر وقت بسیاری صرف بحث در قرارگاه‌ها شد و ابهام‌ها و تردیدها مانع شد كه كار سریع‌تر جلو برود و به رده‌های پایین كشیده شود. در این عملیات به لطف الهی باید بتوانیم كارها را حل كنیم و آنجایی كه ممكن است كارها پشت دیوارهای ابهام برخی‌ها گیر كند باید بتوانیم مسائل را حل كنیم و به هدف برسیم. برای این كار باید قرارگاه خاتم رفتار خیلی حساب‌شده، دقیق و پرتلاش داشته باشد، چون كار بسیار وسیع و خیلی عظیم است. برای اینكه هم سرعت را افزایش دهیم و هم اصول غافلگیری را رعایت كنیم، باید حجم كار را در روز یا حجم كار را در ساعت بالا ببریم. الآن بحث‌های عبور، شكستن خط، پاك‌سازی و پدافند را داریم. برای كارهای ادوات، توپخانه، مهندسی، انتقال امكانات به منطقه، انتقال تجارب به همدیگر، ایجاد وحدت میان نظرها و برای تأمین و تدارك و بهداری نیروها احتیاج به یك سازمان كار و یك سازمان رزم غیر از سازمان معمولی است. ما یك وقت تشكیلاتی داریم كه به‌صورت عادی سازمان و اجتماع نظامی ما را حفظ می‌كند یا آن را رشد می‌دهد، اما با آن سازمانی كه باید برای كار بسیج شود فرق می‌كند. الآن ما به لشكرها گفتیم، فرمانده گردان‌ها را توجیه كردند. در هر جلسه‌ای كه می‌رویم، می‌بینیم در تداركات، مهندسی، حفاظت، انتقالات، آموزش، در همه اینها مشكلات وجود دارد. این مشكلات همین‌طور می‌ماند و نتیجه می‌شود كه اصلاً یك حالت ضعف و سستی سراسری در این بدنه وجود دارد. برای اینكه این از بین برود، باید واحدهای نیروی زمینی دقیقاً جلسه بگذارند. در هر جلسه‌ای كه می‌رویم شركت می‌كنیم، اینها به‌صورت دستورالعمل دربیاید و ابلاغ بشود و هر 48 ساعت یك بار واحدهای نیروی زمینی دقیقاً پیگیری كنند؛ یعنی یك شیوه و یك روش كار درست كنیم. این هفته قرار بر بحث پاك‌سازی بود كه البته روشن شد كه لشكرها خوب توجیه نشده بودند، فرمانده گردان‌ها توجیه نبودند و لذا نتوانستند چیزی خوبی را به ما ارائه بدهند. ما بحث اینها را در بحث هفته آینده ادغام كردیم كه بحث پاك‌سازی و بحث پدافند و ادوات و آموزش و اینها را باید هفته آینده انجام بدهند. پس شما خط شكستن و عبور را هم در همان جا برای ما بحث كنید. بعد از مباحث هفته آینده هم هر لشكری به‌طور كامل باید در مانور شركت بكند تا مسائلش بیرون بیاید. متناسب با این، قرارگاه خاتم باید برنامه‌ریزی بكند. اول اینكه این برنامه‌ها به لشكرها ابلاغ بشود. همین‌طور برای شروع انتقالات و چگونگی آن باید یك سازمان كاری به ‌وجود بیاید كه از خاتم تا لشكرها و گردان‌ها را در برگیرد و مراقبت و نظارت و هدایت در این امر انجام شود و برای این كار هر 48 ساعت یك بار در نیروی زمینی جلسه بگذاریم و موارد را پیگیری كنیم و ببینیم گیرهای كار كجاست، چه امكانی نرسیده است، چه مسئله‌ای گفته نشده است تا سریع تصمیم گرفته بشود. وضعیت فعلی نشان می‌دهد كه الآن یك به‌‌هم‌‌ریختگی در برنامه‌ها وجود دارد. قرارگاه نیروی زمینی الآن باید با حفظ تشكل خود، كنترل را به ‌دست بگیرد و كارها را زمان‌بندی بكند، البته با مشورت و نظرخواهی از خود یگان‌ها باشد. چون نمی‌خواهیم منطقه شلوغ بشود، باید از افزایش تعداد یگان‌ها پرهیز كنیم و لشكرها را تقویت كنیم. یعنی اگر قرار است مثلاً یك توپخانه‌ای را ببریم در لشكر بگذاریم، تحت امر خود لشكر بگذاریم. ادوات می‌خواهیم ببریم، تحت امر خود لشكر بگذاریم. برای اینكه كنترل را قوی‌تر كنیم و از تردد و ناهماهنگی كم بكنیم، باید همین یگان‌ها را مبنا بگذاریم و آنها را تقویت بكنیم و امكانات به آنها بدهیم. همه این كارها را هم می‌شود به‌موازات هم پیش برد. به فرماندهان قرارگاه گفتیم كه بین گردان‌های خط‌شكن لشكرهای فجر و ثارالله(ع) تیپ المهدی(عج) جلسه بگذارند كه باهم بحث كنند و تجارب را به همدیگر منتقل بكنند. در این جلسات از عملیات نیروی زمینی باید حداقل یك نفر شركت كند. ... بین گردان‌های خط‌شكن، بین گردان‌های پاك‌سازی كننده، بین گردان‌های پدافند كننده، بین گردان‌های مهندسی در هر قرارگاهی جلسه گذاشته شود. همه اینها را می‌شود به‌موازات هم پیش برد، اما اگر به‌دلیل عدم برنامه‌ریزی همه اینها در طول هم قرار بگیرند كه اول بیاییم آموزش را تمام كنیم و كنار بگذاریم و بعد بیاییم تداركات بگذاریم، آن موقع می‌بینیم كه زمان بسیار طولانی خواهد شد. ... برای اینكه از زمان استفاده بكنیم، باید كارها در عرض پیش برود. برای اینكه در عرض پیش برود، باید سازماندهی كار متناسب با تقسیم كار و گروه‌های كار با تیم‌های كار یا كمیته‌های كار باشد و بعد ازطریق جلسات مداوم و مراقبت، این كمیته‌ها را به هم وصل بكنیم و بتوانیم جمع‌بندی درست داشته باشیم. نیروی زمینی باید بگوید كی شروع و كی تمام كنند، یعنی هدایت متمركز است. به اجرا بستگی دارد، هرچه نتوانستند، خود نیروی زمینی انجام بدهد. این را از چه طریقی می‌فهمیم؟ اینكه 48 ساعت به 48 ساعت مرتب با این قرارگاه‌ها جلسات باشد و بفهمیم كه مسائل اینها چقدر پیشرفت كرده است. فرمانده كل سپاه در ادامه به موضوع توزیع وسایل مورد نیاز یگان‌ها پرداخت و گفت كه سیاست‌های توزیع اقلام دقیق مشخص نیست و دراین‌باره واحدها، سپاه‌ها و فرماندهی دیدگاه‌های متفاوتی دارند كه در عمل گیج‌كننده است. بحث دراین‌باره هم به نتیجة خاصی نینجامیده است. وی از مسئولان نیروی زمینی سپاه خواست كه این موضوع را هم مشخص كنند. محسن رضایی دربارة سلاح و مهمات و تجهیزات دیگر گفت باید تعداد خمپاره‌های 120 میلی‌متری لشكرها را به 20 قبضه و تیپ‌ها را به 15 قبضه برسانیم. مهمات آن را هم تا 200 هزار گلوله توزیع كنیم. همه مینی‌‌كاتیوشاها را هم توزیع كنید به‌ویژه به لشكرهای 5 نصر، 25 كربلا و 31 عاشورا كه در شمال منطقه مأموریت دارند. خمپاره‌های 120 میلی‌متری ارتش را هم بگیرید و تحت امر این سه یگان بگذارید. در ادامه، اكبر غمخوار یكی از مسئولان لجستیك درمورد لباس غواصی - كه همه یگان‌های مأمور در این عملیات اعلام نیاز كرده‌اند - گفت به هر یگان می‌توانیم حدود 40 دست لباس بدهیم تا با موجودی كه دارند به حدود 100 دست برسد. محسن رضایی گفت كه این تعداد كه فقط در آموزش غواصان مصرف می‌شود. وی تأكید كرد كه به‌هرصورت باید لباس غواصی تهیه شود. اكبر غمخوار هم به نام شخصی اشاره كرد كه برای خرید لباس غواصی به خارج رفته است. در ادامه جلسه، موضوع آموزش و مشكلات آن و عقب‌ماندگی و تأخیر برخی یگان‌ها مطرح شد كه مسئول آموزش گفت به یگان‌ها ابلاغ شده تا 25 دی آموزش‌ها به اتمام برسد. همچنین گفته شد نبودن گلوله‌های رسام و منور، آموزش‌های نظامی رزمندگان را با مشكل مواجه كرده است. اكبر غمخوار گفت خریداری شده است، ولی محسن رضایی گفت فرصت نیست فعلاً از ارتش بگیرید. همچنین ضرورت واگذاری سلاح برای آموزش، ازجمله موشك‌ مالیوتكا مورد تأكید قرار گرفت. تقاضای قرارگاه نوح و یگان‌های این قرارگاه درمورد تانك و زدن خط اول دشمن با استفاده از تانك نیز مطرح شد كه محسن رضایی گفت كه اكثر یگان‌ها باید تا 48 ساعت اول عملیات در ساحل خودی تانك داشته باشند، تعدادی هم به منطقه غرب اروندرود منتقل شود. در ادامه درباره موجودی تانك یگان‌ها و نیاز آنها بحث شد. مسئول ستاد نیروی زمینی سپاه هم گفت كه دراین‌زمینه داریم كار می‌كنیم. از مشكلات دیگر، سستی زمین منطقه است كه یگان‌ها را برای زیرسازی محل استقرار قبضه‌های ادوات با دشواری روبه‌رو كرده است، دراین‌باره علیرضا عندلیب از مسئولان مهندسی سپاه گفت طرحی تهیه كرده و به یگان‌ها داده‌ایم كه با اجرای آن مشكل حل می‌شود. عكس‌برداری از منطقه‌ عملیاتی نیز ازجمله موارد ضروری برای شناسایی وضعیت منطقه عملیاتی بود كه گفته شد به سرهنگ بابایی مسئول عملیات نیروی هوایی ارتش گفته شده است كه اقدامات لازم را دراین‌زمینه انجام دهد.[۶]

گزارش -314

گزارش بررسی و شناسایی اسكله العمیه، خور عبدالله، اطراف دهانه اروندرود و وضعیت جریان آب در این نقاط در جلسه شامگاهی قرارگاه مركزی سپاه پاسداران مطرح و به بحث گذاشته شد.* در آغاز جلسه، فرمانده كل سپاه درباره اقدامات شناسایی در منطقه دریایی خلیج‌ فارس و خور عبدالله سؤال كرد. در پاسخ، حبیب آغاجری (فرمانده ناو تیپ كوثر از نیروی دریایی سپاه پاسداران) با اشاره به اینكه شناسایی‌ها بیشتر برای طرح یونس1 (طرح عملیات روی اسكله العمیه) بوده است، گفت كه اسكله العمیه، اسكله‌ای شبیه اسكله آذرپاد ایران در خارك است. روی این اسكله حدود 14 قبضه توپ‌های 23 و 57 میلی‌متری و تیربار مستقر است و حدود 20 سنگر روی آن وجود دارد و نیروی مستقر روی آن 60 تا 70 نفر تخمین زده می‌شود. وی افزود: نیروهای شناسایی چند بار تاحدود 2 مایلی این اسكله رفته‌اند، ولی هنوز نتوانسته‌‌اند خود را به اسكله برسانند. برای تشخیص مسیر جزرومد در این منطقه نیز چند بار غواصان رفته‌اند ولی هر بار مسیری متفاوت بوده است و هنوز نتوانسته‌اند از نقطه‌ رهایی تا اسكله‌ را با جریان جزرومد به‌طور مستقیم طی كنند تا به اسكله برسند. قرار است در روزهای آینده به‌وسیله طناب‌كشی این كار را بكنند. شب‌ها در مسیر شناسایی سكوهای البكر و العمیه حداقل 4 ناوچه عراقی وجود دارد كه روی آنها سلاح دوشكا نصب كرده‌اند. در ادامه، حسین علایی فرمانده نیروی دریایی افزود با اینكه غواصان فاصله 4 مایلی میان دو بویه (چراغ دریایی) را بارها رفته‌اند و تمرین كرده‌اند، ولی با استفاده از جریان جزر آب نتوانسته‌اند به العمیه برسند، لذا قرار شده كه با قایق كانوی موتوردار در روزهای آینده زیر این اسكله بروند و آن را به‌طور كامل شناسایی كنند. حبیب آغاجری در پاسخ به سؤال دوم محسن رضایی درباره وضعیت ساحل خور عبدالله گفت آنجا زمینی باتلاقی است كه در زمان مدّ، آب روی آن قرار می‌گیرد. وی در پاسخ به اینكه آیا استفاده از تعداد زیادی قایق برای پیشروی به‌سوی العمیه امكان‌پذیر است، گفت كه الآن قایق‌های صیادی از گوشه العمیه به‌راحتی رفت‌وآمد می‌كنند. سرعت قایق نیز بستگی به وضعیت دریا دارد؛ درصورتی‌كه دریا آرام باشد با حداكثر سرعت می‌توان رفت. هواشناسی هم حدود 10 ساعت قبل می‌تواند وضعیت دریا را پیش‌بینی كند. باتوجه‌به وضعیت جوّی نامناسب هوا در این منطقه، رادیو كویت هر روز وضعیت هوا را گزارش می‌كند كه ما از آن استفاده می‌كنیم. وی افزود در زمستان دریا معمولاً طوفانی‌تر است. فرمانده نیروی دریایی سپاه درباره استفاده از قایق تأكید كرد كه در دریا حتماً باید از قایق‌های دوموتوره استفاده كرد چون اگر اشكالی در موتور پیش آمد و یك موتور از كار افتاد، بتوان با موتور دیگر به نقطه مناسبی رسید. وی افزود قایق‌های موجود برای آب‌های ساكن (مثل هور) مناسب است، ولی قایق دریایی باید ازنظر شكل بدنه طوری باشد كه به‌راحتی سوار موج شود. همچنین گفته شد قایق‌ها نمی‌توانند از 200 متر به ناوچه‌ها نزدیك‌تر شوند، چون ناوچه‌ها با ایجاد موج آنها را غرق می‌كنند. در ادامه جلسه، درباره چگونگی علامت‌گذاری مسیر دریایی برای جلوگیری از گم شدن قایق‌ها، چگونگی برخورد و درگیری با ناوچه‌های دشمن و سلاح مناسب‌ برای آن و انواع قایق‌ها و شناورهای مناسب برای تردد در دریا با سرعت و گنجایش مناسب و نیز جذب نیرو برای فعالیت‌های دریایی بحث شد.[۷]

گزارش -315

فرمانده سپاه جنوب نیروی زمینی سپاه پاسداران (كربلا)* امروز دستورالعمل نقل‌وانتقال وسایل سنگین در منطقه فدك (خسروآباد، شرق اروندرود، غرب بهمنشیر) را به یگان‌های تحت امر قرارگاه كربلای2 ابلاغ كرد. این دستورالعمل بر مبنای محدودیت زمانی 30 روزه برای انتقال همه امكانات مورد نیاز یگان‌ها و قرارگاه‌ها به منطقه عملیاتی و نیز رعایت اصول حفاظت اطلاعات برای جلوگیری از هشیاری دشمن تنظیم و منطقه تردد به دو منطقه زرد و قرمز تقسیم شده است. در منطقه زرد جاده اهواز - خرمشهر و جاده مارد برای تردد تجهیزات سنگین یگان‌های تحت امر قرارگاه كربلا مشخص شده و در منطقه قرمز (اروند)، هریك از دو جاده خسروآباد و جاده قفاص (شمال بهمنشیر) به تردد 4 یگان اختصاص یافته است. در این دستورالعمل تأكید شده كه تردد تریلی‌ها فقط در شب باید انجام شود و ستون بیش از 4 تریلی ممنوع گردیده و به كامیون‌ها اجازه‌ تردد در روز نیز داده شده است. به هر یگان باتوجه‌به مأموریت، سهمیه مشخصی از تردد اختصاص یافته؛ برخی روزانه 5 دستگاه و برخی 10 دستگاه. زمان حركت وسایل سنگین نیز ساعت 6 بعدازظهر (حركت از مبدأ یا اردوگاه) و بازگشت به اردوگاه (حضور در اردوگاه) ساعت 6 صبح و حداكثر سرعت 70 كیلومتر و حركت در جاده‌های در معرض دید دشمن با چراغ خاموش اعلام شده است كه برای جلوگیری از سوانح، این جاده‌ها فانوس‌گذاری می‌شود. همچنین خواسته شده كه برای انتقال هر محموله وسیله‌ای كه بیشترین پوشش را تأمین كند در نظر گرفته شود، مثلاً ایفا برای قایق؛ كامیون برای قایق، توپ، ادوات و سنگر؛ تریلی چادردار برای پل و ... در این دستورالعمل اضافه شده كه برای حسن اجرای مقررات استتار و حفاظت، هیئتی از قرارگاه متشكل از نمایندگان واحدهای طرح عملیات، تداركات و حفاظت اطلاعات مأمور می‌شوند.[۸]

گزارش -316

واحد حفاظت اطلاعات سپاه جنوب نیروی زمینی سپاه امروز در گزارشی به فرماندهی این سپاه به مواردی از تحركات و اقدامات خودی در منطقه خسروآباد و بهمنشیر كه موجب كاهش حفاظت و افزایش هشیاری دشمن می‌شود، اشاره كرده است. در این گزارش به افزایش تردد نیروهای خودی و فعالیت دستگاه‌های مهندسی در منطقه خسروآباد كنار نخلستان؛ ورود یك نیروی بومی به مقر توپخانه برای كسب اطلاعات (بنا به اظهار خودش) و دستگیری وی؛ انتشار خبری در میان برخی افراد نظامی و بومی مبنی‌بر اینكه در این منطقه قرار است عملیات شود؛ و توقف یك دستگاه كفی حامل یك بیل هیدرولیكی كنار جاده خسروآباد و عكس‌برداری هواپیمای دشمن از آن، اشاره شده است. در این گزارش همچنین درباره تخلیه‌ اهالی بومی منطقه آمده است: «تخلیه در سرتاسر منطقه به‌شدت ادامه دارد و كمپرسی‌ها در برگشت از منطقه، مردم را كه به نوبت منتظر هستند، سوار می‌كنند. روز 8/10/1364، حدود 1000 نفر از اهالی منطقه جلو بخشداری ابوشانك برای گرفتن وسیله خروج از منطقه تجمع كرده بودند. اكثر مردم از علت تخلیه اطلاعی ندارند، فقط می‌گویند دستور از تهران است و به‌دلیل نداشتن امكانات و مسكن از دستور تخلیه خیلی ناراحت هستند. جاده جنوبی بهمنشیر به‌دلیل تردد واحدهای جهاد، اداره راه و تردد مردم بسیار شلوغ است.»[۹]

گزارش -317

هواپیماهای ارتش عراق امروز به چند شهر و منطقه عملیاتی تجاوز و حمله كردند. همچنین یك هواپیمای میگ25 عراقی نیمه‌شب جزیره خارك را بمباران كرد. این حملات خسارتی نداشت. به‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز، در طول هفته جاری، فعالیت‌های شناسایی و تحركات هوایی دشمن و حمله هوایی به مراكز تجمع نیرو افزایش یافته است. بنا بر این گزارش، قرارگاه كربلا امروز 17 بار هدف حمله هوایی قرار گرفت كه بمب‌ها به اطراف قرارگاه اصابت كرد.[۱۰] هواپیماهای عراقی امروز به شهرهای آبادان و خرمشهر نیز تجاوز كردند كه با اجرای آتش سلاح‌های پدافند هوایی ناچار به فرار شدند. این هواپیماها هنگام فرار بمب‌های خود را روی چند روستای اطراف خرمشهر ریختند.[۱۱] یك مركز تجمع نیروهای خودی در اطراف صالح‌آباد ایلام نیز هدف بمباران هواپیماهای عراقی قرار گرفت.[۱۲] امروز همچنین هواپیماهای عراقی سه ‌بار در ساعت‌های 8:40، 9 و 16 به حریم هوایی شهرستان ارومیه تجاوز كردند كه این حملات با اجرای آتش دفاع هوایی رزمندگان دفع شد. شهر ایلام و شهرستان گیلان‌غرب نیز به‌ترتیب در ساعت‌های 10:55 و 11 مورد تجاوز چند هواپیمای عراقی قرار گرفتند. این هواپیماها دیوار صوتی را بر فراز این مناطق شكستند و درنهایت با مقابله واحدهای پدافند هوایی گریختند.[۱۳] در ادامه حملات مداوم هواپیماهای عراقی به جزیره خارك، به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ساعت 23:25 نهم دی‌ماه، یك هواپیمای میگ25 ارتش عراق 4 بمب روی جزیره خارك فروریخت. این 4 بمب به ‌خشكی اصابت كرد كه هیچ خسارت‌ جانی و مالی نداشت.[۱۴] ارتش عراق درباره حملات هوایی امروز خود در اطلاعیه‌ نظامی شماره 2068 اعلام كرد كه نیروی هوایی عراق در ادامه حملات علیه افراد و تجهیزات دشمن، در شب گذشته و امروز در بخش عملیاتی شرق بصره (سپاه سوم) و شرق دجله (سپاه ششم) با اجرای 95 مأموریت جنگی، هدف‌های خود را به‌طور مستقیم مورد حمله قرار داده است.[۱۵] ارتش عراق همچنین در اطلاعیه نظامی شماره 2069 اعلام كرد كه هواپیماهایش در ساعت 23:20 نهم‌ دی‌ماه با حمله‌ای موفقیت‌آمیز علیه تأسیسات جزیره خارك، هدف‌های خود را طعمه آتش كردند. در این اطلاعیه همچنین ادعا شده كه هواپیماهای عراقی در همین ساعت یك هدف بزرگ دریایی را در نزدیكی سواحل ایران مورد اصابت قرار داده‌اند.[۱۶]

گزارش -318

درپی حملات هوایی ارتش عراق به مناطق نظامی و غیرنظامی جمهوری اسلامی، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز دست به اقدامی تلافی‌جویانه زد. ستاد مشترك ارتش با انتشار اطلاعیه شماره 2335 اعلام كرد: «افتخارآفرینان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ساعت 12:05 با چند فروند از شكاری بمب‌افكن‌های خود مناطق تجمع نیروهای متجاوز بعثی عراق را در منطقه شمال سلیمانیه و منطقه جنوب العماره بمباران كردند و با وارد آوردن ضایعات و تلفات قابل‌ملاحظه‌ای به دشمن، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»[۱۷] نشریه رویدادها درباره نتیجه این حمله نوشته است كه جنگنده‌های جمهوری اسلامی در این عملیات پایگاهی را در منطقه كاریزة عراق بمباران كردند كه گفته می‌شود یكی از مقرهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بوده است و در این بمباران حدود 24 تن از منافقین كشته یا زخمی شده‌اند.[۱۸] ارتش عراق نیز در اطلاعیه شماره 2068 خود دراین‌باره آورده است كه دو جنگنده ایران در ساعت 11:31 به مجتمع مسكونی كاریزه در شهرستان چوارته حمله كردند كه براثر آن 21 تن از هم‌وطنان غیرنظامی این مجتمع كشته و 15 تن مجروح و 38 خانه منهدم گردید. در اطلاعیه ارتش عراق اضافه شده است كه در ساعت 11:36 امروز نیز یك جنگنده ایرانی به یكی از مناطق مسكونی استان میسان حمله كرد كه براثر آن 3 تن از هم‌وطنان غیر نظامی كشته و 6 تن مجروح شدند.[۱۹]

گزارش -319

روزنامه اطلاعات در شماره امروز خود به نقل از نشریه العالم نوشته است: «منابع دریایی آگاه می‌گویند كه هواپیماهای جنگی عراق در هفته گذشته یكی از كشتی‌های تجاری قطر را در آب‌های خلیج‌ فارس هدف آتش خود قرار داده‌اند. كشتی تجاری قطر كه منصوره نام داشت، پس از اصابت موشك‌های عراقی، غرق شد. حمله به كشتی منصوره كه فولاد به كویت حمل می‌كرد، به كشته شدن دو خدمه و زخمی‌شدن سه خدمه دیگر و ناپدید شدن یك تن دیگر انجامیده است. دولت قطر چیزی دراین‌باره نگفته و منتظر بررسی گفته‌های خدمة مجروح است و می‌كوشد كه به كشتی‌ غرق‌شده دست یابد. دولت عراق نیز در مقام رد یا تأیید این مطلب برنیامده است.»[۲۰]

گزارش -320

درپی توقیف كشتی دانماركی هورن‌لند با تلاش نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، روزنامه لویدز لیست چاپ لندن در شماره امروز خود نوشته است: «مدیر اجاره‌دهنده شركت "اچ.پول.سون" گفته است این كشتی بزرگ 300 تنی در مسیر كویت در حركت بوده و بار كشتی كه شامل مواد منفجره می‌شده، به‌منظور استفاده در جاده‌سازی بوده است. ... وی گفته زمانی‌كه كشتی در 125 مایلی تنگه هرمز توسط نیروی دریایی ایران توقیف شد، مواد منفجره تجارتی در پنج جعبه انبار شده بود و كشتی به‌زور به بندر برده و جعبه‌های آن تخلیه شد.» در این مقاله گزارش ایران مبنی‌بر اینكه مواد منفجره برای استفاده نظامی به عراق برده می‌شد، تكذیب شده است.[۲۱] از سوی دیگر، روزنامه كیهان در شماره امروز خود نوشته است: «60 تن مواد منفجره از كشتی دانماركی هورن‌لند - كه توسط پرسنل نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران در آب‌های دریای عمان توقیف شده است‌ - تخلیه گردید. یك منبع كاملاً آگاه در نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اعلام این مطلب افزود: این مواد منفجره كه قرار بود توسط كشتی مزبور ازطریق كویت به عراق حمل شود، برای پرتاب ادوات مختلف جنگی به كار می‌رود.»[۲۲]

گزارش -321

امروز چند تن از اعضای حزب دمكرات در بوکان و تکاب دستگیر شدند. به ‌نوشته نشریه گزارش، ابوبكر مهدی مسئول یكی از واحدهای نظامی حزب دمكرات (هیز پیشوا)، در تاریخ 9 دی 1364 درحالی‌كه مسلح به كلت كمری بود، به‌دست نیروهای انتظامی در بوكان دستگیر شد.[۲۳] از سوی دیگر، به‌دنبال تعقیب افراد مرتبط با گروه‌ها، چند خانه تیمی حزب دمكرات در تكاب شناسایی شد و چند تن از افراد هیز افشار كه در ترور افراد حزب‌اللهی در تكاب و سقز شركت داشته‌اند، دستگیر شدند و تعدادی سلاح و مهمات به دست آمد.[۲۴] در اسلام‌آباد غرب، عوامل ضدانقلاب یك سه‌راهی انفجاری را نزدیك منزل 2 تن از برادران اداره اطلاعات منفجر كردند كه خسارت جانی نداشت.[۲۵]

گزارش -322

كاروان‌های دیگری از نیروهای رزمی و كمك‌های مردمی امروز عازم جبهه‌های نبرد شدند. دومین كاروان راهیان كربلای استان خراسان شامل بیش از 10 هزار تن از جان‌بركفان بسیجی امروز با 10 قطار و تعداد بسیاری اتوبوس عازم جبهه‌های نور علیه ظلمت شدند. سومین كاروان راهیان كربلا استان خراسان با بیش از 10 هزار رزمنده نیز به‌زودی عازم جبهه‌ها خواهند شد.[۲۶] هم‌زمان با حركت رزمندگان استان خراسان به‌سوی جبهه‌ها، كاروان عظیم كمك‌ها و هدایای مردم شهرهای این استان - كه با 330 كامیون حمل می‌شد - از مشهد عازم مناطق جنگی كشور شد.[۲۷] گروه كثیری از دانشجویان مركز تربیت‌معلم امام حسین(ع) كاشان و گروهی از نیروهای فنی و تخصصی از شیراز نیز امروز به‌سوی جبهه‌ها عزیمت كردند.[۲۸] امروز همچنین كاروان‌ هدایای مردم بابل شامل 25 كامیون، 10 وانت بار و 2 آمبولانس و كمك‌های مردم گلوگاه استان مازندران كه در 4 كامیون حمل می‌شد، عازم جبهه‌ها شد.[۲۹]

گزارش -323

اعزام گسترده نیرو به جبهه‌ها بازتاب‌های متفاوتی در رسانه‌های خارجی داشته، ضمن اینكه هشدار چندباره عراق را نیز درپی داشته است. به ‌نوشته روزنامه جمهوریت تركیه، 500 هزار بسیجی ایرانی در جبهه‌های جنگ مستقر شده‌اند. روزنامه ابرار با اعلام این خبر افزوده است: مطبوعات كویت ضمن درج گزارش‌هایی درباره گسیل كاروان‌های كربلا به‌سوی جبهه‌ها، نوشته‌اند: «بزرگ‌ترین نیروی ایران در تاریخ جنگ بسیج شده است.» نیویورك تایمز نیز در گزارشی درباره كاروان‌های كربلا نوشته است: «افرادی كه تصور می‌كنند ایران در آستانه شكست قرار دارد اشتباه می‌كنند. كسانی كه اخیراً از تهران دیدن كرده‌اند می‌گویند روحیه سربازان هنوز به‌نحو شگفت‌آوری قوی است و اقتصاد ایران نیز رونق دارد.»[۳۰] رادیو اسرائیل نیز با نقل سخنان روز گذشته كمال خرازی درباره اینكه عملیات گسترده علیه عراق هنگامی اجرا خواهد شد كه شرایط سیاسی مساعد باشد، افزود: «مفهوم این سخنان آن است كه هجوم ایران تا تاریخ نامعلومی به تعویق افتاده است. اكنون سه ماه است كه ایران هر هفته هزاران سرباز تازه‌نفس به جبهه‌ می‌فرستد، ولی مقامات حكومت اسلامی هنوز تصمیم به آغاز حمله نگرفته‌اند.»[۳۱] از سوی دیگر، رادیو بغداد امروز نیز به تهدیدهای خود ادامه داد و گفت: «ما در اینجا به نیروهای مسلح ایران هشدار می‌دهیم كه نیروهای قدرتمند عراق چنان اسلحه‌های مدرن در دست دارد كه تاكنون در جنگ به كار برده نشده است و اكنون آماده می‌باشند تا اینكه این اسلحه‌های ویران‌كننده را در این حمله جدید - كه رفسنجانی خواستار آن می‌باشد - به كار ببرند و از آنها برای نابودی تجاوزگران استفاده نمایند.»[۳۲]

گزارش -324

فرماندهی ارتش عراق به قوای خود مستقر در جبهه جنوبی جنگ دستور آماده‌باش داد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز گزارش داد: «براساس گزارش‌های رسیده از واحدهای شنود و تجسس، فرماندهی ارتش صدام امروز به سپاه‌های سوم، چهارم، ششم و هفتم خود كه در محورهای عملیاتی فكه، شرق رودخانه دجله، شرق بصره و غرب اروندرود مستقر هستند، فرمان آماده‌باش صددرصد داد و احكام مرخصی افراد تمامی یگان‌ها، گردان‌ها و تیپ‌های این سپاه‌ها را لغو اعلام كرد. عزیمت چشمگیر و روزافزون كاروان‌های "راهیان كربلا" به‌ جبهه‌های جنگ تحمیلی و حضور گسترده داوطلبان در خطوط نبرد با دشمن بعثی، علت اصلی صدور فرمان آماده‌باش صددرصد به ارتش عراق است. این فرمان حاكی‌از وحشت و هراس نیروهای رو به زوال دشمن از حمله ناگهانی و سهمگین رزمندگان اسلام است. اعزام ده‌ها هزار نفر از داوطلبان نبرد با كفار بعثی، روحیه سربازان، درجه‌داران و افسران عراقی را به‌حدی متزلزل كرده است كه نیروهای دشمن طی هفته جاری مناطق عملیاتی را در طول شب همواره با پرتاب انواع خمپاره‌های منور روشن نگاه می‌دارند. منابع نظامی می‌افزایند: دشمن هر لحظه در انتظار حمله نیروهای ایران است و حركات انفعالی نیروهای عراقی كه ناشی‌از ترس آنها از حمله ایران می‌باشد، در طول چند سال گذشته سابقه نداشته است.»[۳۳]

گزارش -325

وزیر مشاور در امور خارجه امارات عربی متحده كه از هفتم دی‌ماه به دعوت وزیر خارجه به تهران آمده است، پیش‌ازظهر امروز با رئیس‌جمهور دیدار و پیام كتبی رئیس امارات را تقدیم ایشان كرد. در این دیدار كه دكتر ولایتی و سفیران دو كشور نیز حضور داشتند، شیخ راشد عبدالله النعیمی وزیر مشاور در امور خارجه امارات گفت: «ما از زمان ورود به ایران با برادرانی هم‌صحبت شده‌ایم كه با زبان مشتركی كه زبان دل است صحبت می‌كنند؛ زبانی كه خواستار حسن هم‌جواری، تعمیق روابط و علایق فی‌مابین است.» وی در ادامه ضمن ابراز رضایت از نتایج این سفر گفت: «ما از آغاز انقلاب اسلامی در ایران امید زیادی به این انقلاب داشتیم، زیرا می‌دیدیم این انقلاب با محتوای اسلامی و شعارهای اسلامی همراه ما و با ما خواهد بود.» وی تأكید كرد: «ما با ایمان و باور عمیقی كه به صداقت و درستی انقلاب اسلامی داشتیم، همواره سعی كرده‌ایم این درك را در دیگر برادرانمان در خلیج‌ فارس نیز به ‌وجود آوریم.» آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهوری نیز در این دیدار ضمن تشكر از پیام صمیمانه و مودت‌آمیز رئیس كشور امارات، گفت: «همان‌طور كه آقای شیخ‌ زاید در نامه خود اشاره كرده‌اند، ما نیز معتقدیم كه پیوندهای بین دو ملت ما پیوندهایی عمیق و حقیقی است كه از اسلام و فرهنگ مشترك دو ملت ریشه می‌گیرد. امروز ملت‌های اسلامی به‌ویژه كشورهایی كه در این منطقه حساس زندگی می‌كنند به این‌چنین پیوندها و همكاری و وحدت احتیاج دارند.» رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اهمیت دین اسلام در كشورهای منطقه و موقعیت استراتژیك و ذخایر نفت منطقه كه مطامع قدرت‌های بزرگ را برانگیخته، تأكید كرد: «ما فكر می‌كنیم امروزه هر كشوری در این منطقه علاوه‌بر حفظ ارتباط خود با كشورهای دیگر دائماً بایستی متوجه اهداف مستكبرین و سلطه‌طلب‌ها باشد و این هشیاری و تبادل‌نظر كشورهای منطقه و همكاری صمیمانه آنها را ایجاب می‌كند.» آیت‌الله خامنه‌ای سپس با بیان اینكه وقوع انقلاب اسلامی در ایران حساسیت قدرت‌های بزرگ را به این منطقه افزایش داده است، برداشتن گام‌های جدی و مثبت برای نزدیك‌ شدن هرچه بیشتر كشورهای منطقه را ضروری خواند و افزود: ما به آینده ارتباطات قوی و مستحكمتر خود و همسایگان‌مان در خلیج‌ فارس خوش‌بین هستیم. البته با حمله عراق به ما و شروع این جنگ، حامیان جهانی رژیم عراق مدت‌ها كوشش می‌كردند مشكل ما با عراق را چنین وانمود كنند كه ما با یك همسایه نمی‌توانیم زندگی بكنیم و ما عملاً نشان داده‌ایم كه جمهوری اسلامی با همه همسایگانی كه مایل‌اند روابط سالم و قوی با ما داشته‌ باشند، روابط خود را به سطوح بالایی رسانده است. رئیس‌جمهور در پایان بر ضرورت گسترش و تعمیق دوستی و همكاری میان ایران و امارات در همه زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، تجاری، فنی، اقتصادی و نیز همكاری در مجامع بین‌المللی تأكید كرد.[۳۴]

گزارش -326

سفر وزیر مشاور در امور خارجی امارات متحده عربی به ایران امروز نیز بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. روزنامه انگلیسی‌زبان تهران تایمز در سرمقاله امروز خود نوشته است: «تلاش شیخ راشد پس از بازگشت به كشورش صرفاً باید متوجه قانع ‌نمودن دیگر كشورهای حوزه خلیج‌ فارس گردد كه تنها راه‌حل برای جنگ، سرنگونی هرچه سریع‌تر رژیم بعث عراق و پرداخت غرامت جنگی به ایران می‌باشد. تنها اجرای این دو شرط می‌تواند آینده این كشورها را تضمین نماید و صلح را در منطقه تثبیت كند.» این روزنامه در ادامه با اشاره به میلیاردها دلار كمك كشورهای منطقه به عراق نوشته است: «هیچ‌كس در این نكته تردید ندارد كه اگر این كمك‌های نامحدود نبود این جنگ سال‌ها پیش پایان می‌یافت و این مسئله بزرگ‌ترین اشتباه این كشورها محسوب می‌شود و باید گفت مسئولیت ادامه جنگ به گردن آنها است. بنابراین، كوچك‌ترین تاوانی كه برای پایان این جنگ متصور است پرداخت غرامت جنگی و خسارات وارده به ایران می‌باشد و ساده‌ترین راه برای دستیابی به صلح، سرنگونی رژیم بعث عراق می‌باشد.» در پایان سرمقاله تهران تایمز آمده است: «به‌احتمال‌قوی پس از پایان كار كنفرانس وزرای خارجه كشورهای اسلامی در مراكش در سه هفته آینده، ایران دست به اقدام نهایی خود خواهد زد.»[۳۵] خبرگزاری آلمان‌غربی هدف دیدار راشد عبدالله از تهران را متقاعد كردن ایران به تعویق تهاجم زمینی‌اش علیه عراق اعلام كرده و به نقل از سرمقاله روزنامه گلف نیوز (چاپ ابوظبی) گزارش داده است كه درصورتی دیدار راشد عبدالله النعیمی از تهران سفری موفقیت‌آمیز است كه ایرانیان را وادار كرده باشد در اجلاس وزیران خارجه كشورهای اسلامی انعطاف بیشتری از خود نشان دهند یا آنكه اجرای تهاجم زمینی علیه عراق را مورد بررسی مجدد قرار دهند. راشد عبدالله النعیمی در تهران هشدار داد اگر ایران به چنین حمله‌ای مبادرت ورزد هر دو طرف متخاصم متحمل تلفات جانی بسیاری خواهند شد. به گزارش گلف نیوز، میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران بر اهمیت این موضوع كه كشورهای منطقه باید "اختلافات خود را با روحی برادرانه حل‌وفصل نمایند" تأكید كرده است. این روزنامه در پایان اضافه كرده است این فقط جنگ ایران و عراق است كه با این درخواست (موسوی) مغایرت دارد.[۳۶] به‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، منابع سیاسی خارجی دیگر نیز هدف سفر راشد عبدالله را به تهران، متقاعد كردن ایران به تعویق تهاجم زمینی علیه عراق اعلام كرده‌اند. این خبرگزاری همچنین گزارش داده است كه بیشتر مطبوعات امروز امارات سخنان آقای هاشمی رفسنجانی و آقای موسوی نخست‌وزیر در دیدارِ راشد عبدالله را به‌طور نسبتاً مشروحی درج كرده‌اند. روزنامه الاتحاد نیز نوشته است كه رئیس‌ مجلس ایران از نقش امارات به رهبری شیخ زاید در ایجاد وحدت میان كشورهای عربی و اسلامی قدردانی كرده است. به نوشته الاتحاد، اكثر روزنامه‌های تهران در اخبار و سرمقاله‌های خود به روابط خوب ایران و امارات اشاره كرده و نوشته‌اند كه دولت امارات نسبت به دیگر كشورهای حوزه خلیج‌ فارس از ابتدا روابط بهتری با ما داشته است.[۳۷]

گزارش -327

طارق عزیز وزیر خارجه عراق به عربستان رفت و پیام صدام حسین را تسلیم ملك فهد كرد. به گزارش خبرگزاری قطر، این پیام درباره اوضاع جهان عرب، تحولات جنگ ایران و عراق و مسائل بین‌المللی است.[۳۸] به ‌گفته رادیو كلن، موضوع اصلی گفت‌وگوی طارق عزیز و فهد - كه در آن وزیر خارجه عربستان نیز حضور داشته - اوضاع منطقه خلیج‌ فارس بوده است. رادیو كلن افزود: در دیدار غیرمنتظره طارق عزیز از عربستان درباره این گزارش‌ها كه ایران یك تهاجم بزرگ علیه عراق تدارك می‌كند، بحث شد.[۳۹] رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «عربستان سعودی بزرگ‌ترین تكیه‌گاه مالی عراق در جنگ خلیج‌ فارس می‌باشد و دیدار طارق عزیز از ریاض درحالی صورت می‌گیرد كه حكومت اسلامی ایران هجوم گسترده تازه‌ای را علیه عراق تدارك می‌بیند.»[۴۰]

گزارش -328

در روند فعالیت‌هایی كه برای پایان‌ دادن به جنگ ایران و عراق انجام می‌شود، برخی به اجلاس سران كشورهای اسلامی امید بسته‌اند. آسوشیتدپرس دراین‌باره گزارش داد: «پیرزاده دبیركل كنفرانس اسلامی در ریاض گفت كه احتمال برگزاری كنفرانس سران كشورهای اسلامی برای بررسی چگونگی پایان ‌دادن به جنگ ایران و عراق را رد نمی‌كند. وی ابراز عقیده نمود كه این كنفرانس را می‌توان باتوجه‌به پیشنهاد ارائه‌شده توسط كمیته صلح اسلامی برگزار كرد.»[۴۱] از سوی دیگر، احمد رضاالدین وزیر خارجه مالزی، تأكید كرد كه كنفرانس سران كشورهای اسلامی تنها جهتی است كه می‌تواند سرنوشت آینده كمیته صلح كنفرانس اسلامی را كه آن ‌را برای پایان ‌دادن به جنگ عراق و ایران تشكیل داده است تعیین نماید. وی افزود: مالزی از تلاش‌های خود درجهت یافتن راه‌حلی برای این جنگ طولانی میان دو كشور اسلامی دست برنخواهد داشت.[۴۲] محمدخان جونجو نخست‌وزیر پاكستان نیز ضمن ابراز نگرانی از ادامه جنگ عراق و ایران خواستار آتش‌بس فوری و حل مسائل دو كشور ازطریق مذاكره شد. وی گفت كه دولت پاكستان به كوشش‌های قبلی خود برای خاتمه‌ دادن به جنگ میان ایران و عراق ادامه خواهد داد.[۴۳]

گزارش -329

ایران با درخواست تركیه درمورد تخفیف قیمت نفت مخالفت كرد و از تركیه خواست با استفاده از حربه قطع لوله نفت عراق به تركیه، از حمله عراق به نفتكش‌های ترك جلوگیری كند. هیئت اقتصادی تركیه به سرپرستی مصطفی تی‌تیز وزیر مشاور دولت تركیه، پس از چند دور مذاكره، امروز به تركیه بازمی‌گردد. پس از توافق دو كشور در موارد متعدد، امضای یادداشت تفاهم اقتصادی ایران و تركیه به دیدار نخست‌وزیر تركیه از تهران موكول شد.[۴۴] در آخرین دور مذاكرات كمیسیون مشترك ایران و تركیه مصطفی تی‌تیز گفت: ما خواهان تخفیفی بیش 5/1 دلار برای هر بشكه می‌باشیم، چون علاوه‌بر خطرات مالی ما با خطرات جانی نیز در حمل نفت از جزیره خارك روبه‌‌رو هستیم و عراقی‌ها اعلام كرده‌اند كه به كشتی‌های ما نیز حمله خواهند كرد. بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین در پاسخ وی گفت كه امسال حمله به كشتی‌ها كمتر شده است و درضمن، عراق قول داده بود كه از حمله به كشتی‌های تركیه خودداری خواهد كرد و شما باید در مقابل تهدیدات مقاومت نمایید و آنها را مجبور كنید كه خواسته‌هایتان را بپذیرند و می‌توانید با قطع لوله نفت عراق این فشار را بر آنها وارد سازید. وزیر مشاور ترك پاسخ داد كه قرارداد احداث لوله نفت عراق قبلاً بسته شده است و اگر این كار را انجام دهیم اعتماد موجود از بین می‌رود. طرف ایرانی دراین‌باره گفت اگر این‌طور باشد ممكن است رژیم عراق اعلام كند كه هیچ هواپیمای تركیه حق ندارد به ایران برود یا تركیه نباید كالاهای ایران را از بنادر خود به ایران حمل نماید و اگر شما عكس‌العمل لازم را نشان ندهید، این تهدیدات اقتصاد شما را نابود خواهد كرد. تی‌تیز نیز پاسخ داد كه ما در مقابل این تهدیدات بیكار نخواهیم نشست و الآن هم می‌خواهیم عراق را وادار كنیم تا نفتكش‌های ما بتواند از خارك بارگیری نماید، علاوه‌براین ما منافعی در عراق داریم كه مایل به از دست دادن آن نیستیم.[۴۵]

گزارش -330

هواپیمای تركیه كه برای بازگرداندن هیئت اقتصادی تركیه عازم ایران بود، با تهدید جنگنده‌های عراقی به تركیه باز گشت. به‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از آنكارا، یك هواپیمای مسافربری تركیه كه سحرگاه امروز عازم تهران بود، هدف حمله هوایی جنگنده‌های عراقی قرار گرفت. به ‌گفته منابع موثق در فرودگاه آنكارا، این هواپیما قرار بود هیئت اقتصادی ترك را از تهران به تركیه بازگرداند كه به‌دلیل هجوم هواپیماهای جنگی عراقی به آن، خلبان هواپیما ترجیح داد كه به تركیه بازگردد. از سوی دیگر، بنا به گزارش خبرگزاری رویتر از آنكارا، مقامات رسمی تركیه از اظهارنظر درباره این گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی خودداری كردند. خبرگزاری آلمان‌غربی نیز دراین‌باره گزارش داد كه منابع وزارت خارجه تركیه گفتند با مقامات مسئول عراقی جهت اطمینان یافتن از امنیت این پرواز در تماس بوده‌اند. خبرگزاری آلمان افزوده است كه به‌رغم چندین حمله جدی هواپیماهای عراقی علیه نفتكش‌های ترك در خلیج‌ فارس، دولت تركیه مراقب بوده است كه این حوادث به روابط و همكاری اقتصادی‌اش با هر دو كشور درحال جنگ لطمه نزند.[۴۶] گفتنی است كه هواپیمای حامل محمد بن یحیی وزیر خارجه الجزایر در اردیبهشت 1361 هدف حمله جنگنده‌های عراق قرار گرفت و سرنگون شد. این جنایت به جان ‌باختن وزیر خارجه الجزایر و همراهان وی انجامید.

گزارش -331

وزیر ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با نشریه الشراع چاپ لبنان به سؤالات این نشریه درباره توافقنامه سه‌جانبه لبنان، نظر ایران درمورد نوع حكومت لبنان، روابط ایران با جنبش امل و حزب‌الله، وجوه اشتراك ایران و سوریه، جنگ ایران و عراق، دلیل انتخاب آقای منتظری به جانشینی رهبری و روابطه با كشورهای منطقه پاسخ داد. به ‌نوشته الشراع، این مصاحبه با پافشاری خبرنگار این نشریه در وضعیتی كه به‌دلیل ضیق وقت وزیر ارشاد در برنامه‌های تنظیم‌شده‌اش چنین گفت‌وگویی بسیار مشكل بود، در دمشق انجام شد. خلاصه‌ای از این مصاحبه چنین است: حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی در این مصاحبه درباره دلیل مخالفت ایران با قرارداد سه‌جانبه لبنان گفت: ما امیدواریم مشكلات لبنان به نفع ملت محروم و به نفع نیروهای ترقی‌خواه كه علیه اسرائیل مبارزه می‌كنند، حل شود. همچنین مایلیم راه‌حلی كه به ضرر اسرائیل و نابودی آن منتهی شود، به وجود آید. وی درباره حكومت لبنان گفت كه معتقدیم حرف آخر را در هر كشوری باید ملت بگوید و درمورد لبنان نیز نظریه، فقط نظریه اكثریت ملت می‌باشد. آقای خاتمی در پاسخ به خبرنگار الشراع درباره رابطه ایران با احزاب لبنان گفت كه انقلاب اسلامی علیه صهیونیسم و امپریالیسم برخاسته و در میان مسلمانان از اعتبار خاصی برخوردار شده است، طوری‌كه دشمنان از سلاح‌ و قدرت نظامی ایران نمی‌هراسند، بلكه هراس آنها از گسترش موج اسلامی است. ما امیدواریم كه تمامی مسلمانان، مسلمانانی واقعی و خواهان برقراری عدالت اجتماعی، استقلال، عزت و حاكمیت باشند و به نیروهایی كه به این اصول ایمان دارند، احترام بگذارند. ما از تمامی نیروهایی كه علیه اسرائیل مبارزه می‌كنند و خواهان آزادی فلسطین می‌باشند، قدردانی می‌كنیم، خواه این نیروها لبنانی باشند یا به دیگر نقاط جهان تعلق داشته باشند. ما به كسانی كه به این اصول معتقدند احترام می‌گذاریم و احساس می‌كنیم با آنان در لبنان پیوندی نزدیك داریم. ما تمامی لبنانی‌هایی را كه با اسرائیل به دشمنی برخاسته و با آن مبارزه می‌كنند، مورد تأیید قرار می‌دهیم. وزیر ارشاد اسلامی درباره روابط ایران و سوریه گفت كه مهم‌ترین فصل مشترك ما و سوریه این است كه سوریه در خط مقدم مبارزه علیه صهیونیسم قرار گرفته است و این امر برای ما بسیار اهمیت دارد. همچنین سوریه پس از پی‌ بردن به حقانیت انقلاب اسلامی ایران از آن جانب‌داری كرد و به همین خاطر ما با این كشور در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی روابط بسیار خوبی داریم. آقای خاتمی درمورد اینكه جنگ موجب نابودی دو كشور شده و اصرار ایران بر سرنگونی رژیم صدام جنگ را طولانی می‌كند، گفت كه ما اگر مسائل را به‌طور ریشه‌ای بررسی نكنیم به اشتباه می‌افتیم؛ بنابراین باید به واقعیت این جنگ نگاه كنیم و براین‌اساس به بررسی و حل آن اقدام كنیم. استقلال اصل مهمی برای همه ملت‌هاست و همه ملت‌ها به از بین بردن نفوذ و سلطه خارجی اعتقاد دارند. بنابراین مبارزه و ایستادگی دربرابر تجاوز راه اساسی برای نجات و پیروزی ملت‌هاست. مسئله دیگر، حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خودشان می‌باشد. تمامی این اصول اساسی، پایگاهی است كه انقلاب اسلامی از آن شكل گرفت و چنان زلزله‌ای به پا كرد كه تمامی منطقه را به لرزه درآورد؛ به همین خاطر در معرض حملات و توطئه‌ها قرار گرفت. این انقلاب بزرگ‌‌ترین پایگاه امریكا در منطقه را نابود ساخت و ایران را به‌شكل كانون عظیم مبارزه علیه امریكا درآورد و توانست رژیم هم‌پیمان اسرائیل را سرنگون كند. این انقلاب در شرایطی كه توسط امریكا و مزدورانش ازجنبه اقتصادی و جنبه‌ها دیگر در محاصره قرار گرفته بود، مورد تجاوز واقع شد. ما در این جنگ تنها از خودمان دربرابر تجاوز دشمنان دفاع می‌كنیم. درحالی‌كه می‌بینیم نیروهای متعددی سعی دارند این تجاوزات علیه ما را ادامه دهند. ما از مجامع بین‌المللی انتظار داشتیم برای یك بار هم كه شده متجاوز را محكوم كنند، ولی آنها این كار را نكردند. دلیل امر واضح است؛ هنگامی‌كه متجاوز حاكم باشد، نبایستی از او انتظار داشته باشیم كه تجاوز را محكوم نماید، چراكه خود او اساساً تجاوزگر است. ما معتقدیم دفاع از خودمان یك دفاع شرعی و اسلامی است كه آن را شریعت و انسانیت بر ما فرض و واجب كرده است. نیرویی كه سرنوشت جنگ را تعیین می‌كند، نیروی ملت است و الحمدالله كه امام و ما در حكومت جمهوری اسلامی دو نیرو را كه همان نیروی انسانی و ایمان می‌باشد، دارا هستیم. تعداد داوطلبان ما برای عزیمت به جبهه‌های جنگ روزبه‌روز درحال افزایش است، درحالی‌كه دشمن ما به نیروی ایمان و نیروی انسانی نیاز شدیدی دارد. ما علاوه‌بر این، امكانات رزمی را كه عامل پیروزی‌مان خواهد بود، در اختیار داریم و همان‌طوری كه می‌بینید ما در نبردهایمان تدبیر و تأمل به خرج می‌دهیم، چراكه می‌خواهیم پیروزی را با حداقل ضرر و زیان ممكن به دست آوریم و نمی‌خواهیم جنگ عامل تلفات جانی و مالی بیشتر باشد. علاوه‌براین، می‌خواهیم كه ریشه تجاوز و تجاوزگر را از بیخ و بن بركنیم. ما معتقدیم لازمه برخورد با اسرائیل ریشه‌كن نمودن تجاوز است. خبرنگار الشراع در ادامه پرسید: چرا در شرایط كنونی آیت‌الله منتظری به‌عنوان جانشین (امام) خمینی انتخاب گردید؟ آیا وقوع یك‌‌ سری اختلاف داخلی بعد از مرحله (امام) خمینی را پیش‌بینی می‌كنید؟ وزیر ارشاد اسلامی دراین‌باره پاسخ داد: انتخاب آیت‌الله منتظری دلیل بر استقرار و ثبات جمهوری اسلامی ایران و نیز دلیل بر آینده‌نگری جمهوری اسلامی ایران درمورد مسائل عادی است. این امر به‌منظور اجرای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت. آقای خاتمی درباره رابطه با كشورهای منطقه گفت: ما همواره سعی داشته و داریم كه با كشورهای خلیج‌ فارس روابط بسیار خوبی برقرار نماییم و همواره دست همكاری به‌سوی آنان دراز كرده‌ایم و آخرین تلاش سفر وزیر امور خارجه كشورمان به عربستان سعودی بود.[۴۷]

گزارش -332

درپی امضا توافقنامه شبه‌نظامیان لبنان با سوریه،* احمد عزیزی رئیس كمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، امروز در تماسی تلفنی نظر خود را دراین‌مورد اعلام كرد. احمد عزیزی گفت: «جبهه جنگ لبنان و اسرائیل نه‌فقط در جنوب، بلكه در تمامی عرصه لبنان هر آنجا كه سیاست‌های صهیونیستی و تحركات عوامل وابسته صهیونیست چون مارونی‌ها و حزب فالانژ وجود دارد، گسترده است. فالانژها عامل اسرائیل و امریكا و حبیقه یك جانی مزدور اسرائیل است. توافق با آنان به‌معنی تفاهم تلویحی درزمینه توقف مبارزه با اسرائیل و همزیستی مسالمت‌آمیز با سیاست‌های صهیونیستی است.» وی افزود: «آنان اكنون دربرابر حركت اسلامی در لبنان به بن‌بست سیاسی - نظامی كشیده شده‌اند و این توافق می‌تواند راهی برای تجدید قوای آنها درجهت ادامه توطئه علیه انقلاب اسلامی باشد. درعین‌حال، هرگونه توافق با فالانژها به‌معنی رسمیت دادن به آنها و صحه گذاشتن بر نقش آن در ساختار سیاسی آینده لبنان است؛ آینده‌ای كه تنها به مسلمین و مبارزان واقعی علیه صهیونیسم و استكبار جهانی تعلق دارد.»[۴۸] در بازتاب این موضع‌گیری، رادیو اسرائیل اعلام كرد: «حكومت اسلامی ایران امروز به‌طور ضمنی تلاش دولت سوریه را برای ایجاد توافق بین طوایف مذهبی لبنان محكوم دانست و از پیمانی كه پریشب در دمشق امضا شد، به‌شدت ابراز ناخرسندی كرد. كمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی امروز با انتشار بیانیه از امضای توافق دمشق كه با كمك‌ فعال دولت سوریه امكان‌پذیر گشته، ابراز ناخرسندی شدید كرد.»[۴۹]

گزارش -333

هیئت مشترك جنبش امل و حزب‌الله لبنان كه در تهران به سر می‌برد، توافقنامة میان شبه‌نظامیان لبنان و سوریه را به نفع اسرائیل ارزیابی كردند و مردود دانستند. سیدابراهیم امین از حزب‌الله و ادیب حیدر از جنبش امل كه سرپرستی هیئت مشترك لبنانی در سفر به ایران را بر عهده دارند، در گفت‌وگویی با خبرنگاران، این سفر و ملاقات با مقامات جمهوری اسلامی را بسیار مفید خواندند. سیدابراهیم امین ضمن تجلیل از نقش جمهوری اسلامی ایران در پایان دادن به حوادث خونین لبنان، تشكیل هیئت مشترك جنبش امل و حزب‌الله را با هدف بررسی دیدگاه‌های مشترك یادآور شد و گفت: «هیئت مشترك امل و حزب‌الله در تهران به نتایج خوبی درجهت دستیابی به راه‌حل‌های عملی در چارچوب مبارزه با دشمنان مشترك رسید و دو طرف درمورد ضرورت تحقق احكام اسلامی مبارزه با اسرائیل و امریكا در صف واحدی قرار دارند.» وی توافق سه‌جانبة اخیر دمشق را موجب بروز مشكلات نظامی جدیدی برای مسلمانان لبنان توصیف كرد و آن را فرصت جدیدی كه به دشمن صهیونیستی اجازه می‌دهد تا مشكلات تازه‌ای برای مقاومت اسلامی لبنان به ‌وجود آورد، اعلام كرد. ادیب حیدر نیز درمورد توافق دمشق گفت: «هرگونه توافقی كه به وحدت لبنان و بیرون راندن اسرائیل از این كشور منجر نشود مردود است و اگر این توافق متضمن امنیت اسرائیل باشد هرگز مورد قبول قرار نخواهد گرفت.» وی افزود: «جوانان امل سلاح را بر زمین نخواهند گذاشت و مبارزه با اسرائیل را تا پیروزی مسلمانان همچنان ادامه خواهند داد.» ادیب حیدر با اشاره به اینكه حبیقه (یكی از امضاكنندگان توافقنامه دمشق)، نماینده مسیحیان نیست، گفت: «توافق دمشق درصورتی موفق خواهد شد كه منافع مسلمانان را تأ‌مین كند.» وی افزود: «ما مفاد موافقتنامه دمشق را مورد بررسی قرار خواهیم داد.»[۵۰]

گزارش -334

وضعیت صادرات نفت ایران و عراق و تأثیر آن در جنگ در گفت‌وگوی شهرام چوبین عضو انستیتوی بین‌المللی مطالعات استراتژیك لندن با رادیو بی‌بی‌سی بررسی شده است. چوبین در این گفت‌وگو چند دلیل برای اینكه صادرات نفت ایران به‌طور عمده تنزل نكرده است، برشمرد: «اول اینكه رفت‌وآمد نفتكش‌ها برای حمل نفت از خارك به جزیره سیری در جنوب بیشتر شده است. دوم آنكه جزیره خارك ظرفیت تولید در حدود شش میلیون بشكه نفت را در روز دارد، درحالی‌كه صادرات نفت ایران درحال‌حاضر بیش از دو میلیون بشكه در روز نیست و ایران از این ظرفیت اضافه استفاده كرده است و بالاخره دلیل سوم آن است كه حملات عراق به جزیره خارك بدون وقفه نبوده و همین وقفه‌ها به ایران امكان می‌دهد كه صدمات وارده بر تأسیسات خارك را تعمیر كند و تا حمله بعدی عراق، برای صدور نفت از آن بهره‌برداری كند. از طرف دیگر، صادرات نفت عراق هم محدود شده است، چون عراق نمی‌تواند از خلیج‌ فارس و ازطریق خاك سوریه نفت به خارج صادر كند. اما ظرف سه سال گذشته، ظرفیت صدور نفت عراق بیشتر شده است، زیرا عراق هم با توسعه تأسیسات موجود ازطریق تركیه نفت صادر می‌كند و هم با توافق عربستان سعودی نفت خود را به‌وسیله خط لوله از دریای سرخ به خارج صادر می‌كند. بنابراین، عراق هم‌‌اكنون در مقایسه با سه سال پیش برای صدور نفت در موقعیت بسیار بهتری قرار دارد، و اما درمورد اینكه وضع اقتصادی ایران و عراق تا چه حد در موضع آنان در جنگ مؤثر است باید گفت كه ایران در جنگ با عراق به تكنولوژی نظامی متكی نیست و برای تأمین تجهیزات لازم برای ادامه جنگ به ارز خارجی زیادی نیاز ندارد. علاوه‌برآن، تعداد نیروهای مسلح ایران سه ‌برابر نیروهای عراق است و ایران قادر است با استفاده از موقعیت جغرافیایی بهتر خود بدون صرف هزینه سنگین، عراق را تحت فشار قرار دهد. اما از طرف دیگر، عراق ازنظر كیفی بر ایران برتری دارد و با وارد كردن سلاح‌ها و تجهیزات گران‌قیمت و پیشرفته نقاط ضعف خود؛ یعنی جمعیت كمتر و موقعیت جغرافیایی نامساعد خود را جبران می‌كند. به این ترتیب، شك نیست كه عراق به كلیه منابع درآمد خود، چه درآمد حاصل از صدور نفت از این كشور و چه درآمد نفت متحدانش در حوزه خلیج‌ فارس كه برای ادامه جنگ كمك‌های مالی دراختیار عراق قرار داده‌اند به‌شدت نیازمند است.[۵۱]

گزارش -335

مطبوعات لندن از انتقال مركز صدور نفت ایران از خارك به گناوه و نیز تصمیم ایران برای احداث یك پایانه نفتی در بندر جاسك خبر دادند. به ‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن، روزنامه‌های لندن در گزارش‌هایی نوشته‌اند كه به‌دلیل حملات پی‌درپی نیروی هوایی عراق علیه جزیره خارك از این پس صادرات ایران ازطریق بندر گناوه - كه در 25 كیلومتری شمال‌شرق خارك واقع شده و به خط لوله نفت تأسیسات این جزیره متصل است - صورت خواهد گرفت. روزنامه اقتصادی لویدز لیست ارگان شركت بیمه لویدز لندن، مقاله‌ای اختصاصی نوشته است كه یك سخنگوی شركت ملی ایران در لندن از دادن توضیح دراین‌زمینه امتناع كرد، اما ناظرین آگاه از رد این گزارش خودداری كرده و گفتند باتوجه‌به اینكه صاحبان كشتی‌های تجارتی از ورود به منطقه خارك اكراه داشته و هزینه ادامه عملیات انتقال نفت از خارك به جزیره سیری پیوسته رو به ازدیاد بوده است، اقدام اخیر ایران ازنظر اقتصادی معقول خواهد بود. روزنامه دیلی تلگراف با اشاره به فشار حملات عراق بر جزیره خارك، نوشته است كه اقدامات آمادگی ایران برای اجرای حمله‌ای جدید در جبهه جنوب ممكن است به‌دلیل حملات مؤثر عراق به‌منظور قطع صادرات نفت ایران باشد. خبرنگار این روزنامه مدعی شده است كه صادرات نفت ایران قبلاً حدود 5/1 میلیون بشكه در روز بوده، اما گسترش حملات عراق در خلیج‌ فارس این میزان به‌شدت كاهش یافته است. این گزارش همچنین با اشاره به تصمیم ایران برای احداث یك پایانه نفتی امن در بندر جاسك واقع در ساحل دریای عمان، افزوده كه صاحبان نفتكش‌ها ترجیح خواهند داد از بندر جاسك بارگیری كنند، چون از پرداخت انواع نرخ‌های گران بیمه برای تردد در خلیج‌ فارس معاف خواهند شد.[۵۲]

گزارش -336

درپی تلاش‌های كمیته آشتی اعراب برای آشتی‌ دادن سوریه با عراق و اردن، شاه حسین عصر امروز وارد دمشق شد و مورد استقبال حافظ اسد قرار گرفت. به‌‌گزارش خبرگزاری فرانسه اولین دور گفت‌وگوی اسد و حسین با حضور نخست‌‌وزیران سوریه و اردن برگزار شد. به‌گفته یك منبع اردنی، دو رهبر به توافق رسیدند تا دیدگاه‌های دو كشور خود را در امور سیاست داخلی و بین‌المللی به یكدیگر نزدیك سازند. شاه حسین و اسد بر سر جنگ ایران و عراق با یكدیگر اختلاف نظردارند. شاه حسین از اسد خواسته است بی‌طرفی خود را در جنگ اعلام كند. منبع اردنی افزود: «دو طرف به‌طور ضمنی تأكید كرده‌اند كه اختلاف‌نظر پیرامون جنگ ایران و عراق مانع اصلی پیشرفت روابط دوجانبه اردن و سوریه است.»[۵۳] رادیو بی‌بی‌سی نیز دراین‌باره گفت: «این سفر نشانه رفع تشنجی است كه طی چند سال گذشته در روابط بین این دو كشور وجود داشته و این بهبود روابط در نتیجه میانجیگری جامعه عرب به وجود آمده است. خبرنگار بی‌بی‌سی در خاورمیانه دراین‌باره می‌گوید ورود ملك حسین به دمشق حاكی‌از یك تغییر سریع و شگفت‌آور در روابط اردن و سوریه است؛ حتی در منطقه‌ای از جهان كه تحولات سریع در آن امری نسبتاً عادی است، اگر اختلافات بزرگ سیاسی بین این دو كشور را در نظر بگیریم اهمیت سفر مذكور بیشتر نمایان می‌شود. برای مثال می‌توان مسئله جنگ ایران و عراق را نام برد كه در این جریان سوریه از ایران و اردن از عراق پشتیبانی می‌كند. فعالیت‌های میانجیگرانه بین اردن و سوریه چهار ماه پیش آغاز شد و در این راه عربستان سعودی پیش‌قدم بود. ابتدا مناسبات اقتصادی و بازرگانی بین دو كشور بهبود یافت، سپس نخست‌وزیران دو كشور مذاكره كردند و اینك نوبت به دیدار سران رسیده است.[۵۴]

گزارش -337

روزنامه اطلاعات امروز به نقل از نشریه العالم نوشته است: «منابع امریكایی كه در كار "پیشرفت هسته‌ای" منطقه اسلامی هستند، بر درستی اخبار برخی از مطبوعات عربی مبنی‌بر همكاری هسته‌ایی عراق و مصر و پاكستان تأكید كردند. این منابع گفتند پیش‌نویسی كه در بغداد و قاهره و اسلام‌آباد آماده شده و در چند روز آینده به امضا خواهد رسید، نشان می‌دهد این سه كشور تمایل دارند یك مركز پژوهشی برای كمك در بهبود برنامه و كاوش‌های هسته‌ای و پیشرفت آن تأسیس شود؛ به شرطی كه این مركز هویت بین‌المللی و استقلال خود را حفظ كند. این منابع فاش ساختند با همكاری هسته‌ای پاكستان، عراق و مصر رآكتور آزمایشی در منطقه وادی الجدید مصر تأسیس می‌شود و یك "هیئت ویژه امنیت هسته‌ای" ایجاد خواهد شد.»[۵۵]

گزارش -338

درپی حمله به باجه‌های خطوط هواپیمایی اسرائیل در فرودگاه‌های رم و وین در ششم‌ دی‌ماه و ادعای روز گذشته رئیس‌ سازمان اطلاعاتی ارتش ایتالیا مبنی‌بر اینكه محل آموزشی عاملان این حادثه ایران بوده است، سفارت ایران در ایتالیا این ادعا را تكذیب و آن را تأثیر نفوذ سازمان سیا بر سرویس‌های اطلاعاتی ایتالیا اعلام كرد. رسانه‌های غربی نیز با انتشار ادعای مقام ایتالیایی به تفسیر و تحلیل آن و القای این شبهه درمورد ایران پرداختند. خبرگزاری فرانسه از رم گزارش داد كه سفارت ایران ضمن محكوم كردن شدید اظهارات ناخدا مارتینی رئیس سازمان اطلاعاتی ارتش ایتالیا، این ادعا را ناشی‌از القائات سازمان سیا خواند كه در سرویس‌های اطلاعاتی ایتالیا به‌شدت نفوذ كرده‌اند و هدفشان بی‌اعتبار كردن جمهوری اسلامی ایران است. مارتینی كه اظهاراتش روز گذشته منتشر شد، گفته است كه ایران، لیبی و سوریه از تروریسم حمایت می‌كنند و گروه كماندویی آموزش‌دیده در ایران، از دمشق وارد رم شده بود. از طرف دیگر، وزارت دفاع ایتالیا با انتشار بیانیه‌ای اعلام كرد كه این وزارتخانه تنها مرجعی است كه می‌تواند مواضع دولت ایتالیا را در این موارد بیان كند.[۵۶] روزنامه امریكایی واشنگتن پست با درج ادعای مارتینی، نوشته است: «به‌رغم اینكه وزارت جنگ ایتالیا طی بیانیه‌ای اظهارات رئیس سازمان اطلاعاتی ارتش ایتالیا را یك موضع شخصی ذكر كرده، دیپلمات‌های غربی در ایتالیا معتقدند این نظریه در میان مقامات رسمی اطلاعاتی ایتالیا عمومیت دارد.» این روزنامه افزوده است: «برخی مقامات رسمی اطلاعاتی ناتو نیز ارتباط ایران با تروریست‌ها را تأیید می‌كنند و می‌گویند آنها در پایگاهی در اصفهان آموزش چریكی دیده‌اند.»[۵۷]

ضمیمه گزارش311: خلاصه سخنرانی فرمانده كل سپاه برای رزمندگان تیپ33 المهدی(عج) محسن رضایی در آغاز با اشاره به وجود نهضت‌ها و جوامع مختلف در جهان و بسیج افراد و امكانات اعضای آنها برای نیل به مقصد تعیین‌شده برای هریك و تفاوت انگیزه‌ها و شكل حركت آنها گفت كه در تاریخ اسلام، مسلمانان در مواردی با شمشیر پیروز شدند، مثل سركوبی مشركین و منافقین به‌دست پیامبر اكرم(ص)، گاهی نیز خون بر شمشیر پیروز شد؛ مثل حركت امام حسین(ع) كه با شهادت خود و یارانش، قلوب همه انسان‌ها را فتح كرد. یا در دوران ما، قیام 15 خرداد و پیروزی انقلاب اسلامی كه پیروزی ازطریق پیروزی خون بر شمشیر بوده است. وی افزود كه ما پیروزی شمشیر هم داشته‌ایم؛ در سال دوم جنگ با عملیات نظامی خرمشهر آزاد شد، مهران آزاد شد، دیگر شهرها و مناطق مرزی آزاد شدند. در سه سال گذشته، ما دوباره یك پیروزی خون بر شمشیر را به دست آورده‌ایم. سه سال جزیره خارك را زدند؛ شهرها را موشك زدند؛ رزمندگان و مردم مقاومت كردند. شهرها را تك‌تك زدند فایده نداشت؛ باهم زدند فایده نداشت؛ با میگ‌های 25 آمدند تهران را زدند، دیدند تأثیر ندارد، ما تسلیم نمی‌شویم. راه‌پیمایی بزرگ روز قدس چنان برایشان غیرمنتظره بود كه آنها را متزلزل كرد و بمباران‌ها را متوقف كردند. محسن رضایی گفت كه بعد از آزادی خرمشهر، درمورد مقاومت و توانایی ما هشیار شدند. دنیا از شرق و غرب امكانات وسیعی به عراق دادند. هواپیماهای میراژ، موشك اگزوسه، هواپیماهای مختلف شرقی و غربی و... همه را در این سه سال به عراق دادند، با قصد اینكه مقاومت مردم ما را بشكنند، ما را تسلیم كنند، اما مردم مقاومت كردند. در ادامه، سیل كاروان‌های كربلا راه افتاد. كاروان‌هایی كه خالصانه قصد رسیدن به كربلا را دارند، فعلاً اولین پیروزی را به دست آوردند و مقاومت خود را دربرابر فشارهای دشمن نشان دادند. پیروزی دوم كه پیروزی نظامی است، تضعیف روحیه دشمن است و نشانه آن سخنان صدام است كه گفته ما از جنوب تا شمال را دیوار بتونی درست كرده‌ایم و فرماندهانش هم شروع به تبریك گفتن كردند و سروصدا راه انداختند كه به گوش سربازانشان برسد تا نترسند. چند وقت پیش هم اعلام كردند كه برای بریدن نی‌های هور بسیج سراسری كرده‌ایم ... اینها نشانه اولین قدم پیروزی رزمندگان راهیان كربلاست و زمینه‌ها برای دستیابی به پیروزی‌های بعدی فراهم شده است. امیدواریم رزمندگان عزیز با توكل بر خدا، خودشان را آماده عملیات كنند و پیش بروند ... همه مردم چشم‌انتظار قدم‌های مبارك رزمندگانی هستند كه پرچم لااله‌الاالله را به دست گرفته و بدون واهمه از قدرت‌های ظاهری، قصد یورش به دشمن را دارند... لازمه پیروزی بر خودمان، غلبه بر تكبرهایمان در مقابل خدا و فتح پرده‌های ضخیم جهالت خودمان است. فرمانده كل سپاه در پایان چند نكته نظامی را به رزمندگان یادآور شد: 1. در عملیات هم دقت لازم است و هم سرعت عمل. 2. فراگیری آموزش‌های لازم؛ تمرین و مانور و استفاده صحیح از تجهیزات و رعایت دستورها. 3. همراه ‌داشتن سلاح، تجهیزات، بی‌سیم و عادت كردن به حمل آنها و همراه داشتن آن. 4. داشتن صبر و تحمل و فشار نیاوردن به فرماندهان برای حمله تا زمان آن برسد. 5. آموزش تردد در منطقه در عین رعایت حفاظت.[۵۸]

ضمیمه گزارش312: خلاصه سخنرانی فرمانده كل سپاه در جمع فرماندهان و مسئولان رده‌های مختلف لشكر5 نصر درباره ابعاد مختلف جنگ و ضرورت توجه به همه ابعاد جنگ به‌ویژه بُعد معنوی آن. لازم هست كه هر چند وقت یك بار كارها‌یمان را حسابرسی بكنیم و به كارهایی كه برای جنگ و در جنگ انجام می‌دهیم یك نگاهی بكنیم. این حسابرسی ما را قوی‌تر می‌كند تا ضعف‌هایمان را بهتر بشناسیم و آنها را رفع كنیم. اما چطور حسابرسی بكنیم؟ امر جنگ یا هر عملیات جنگی چند بعد دارد؛ بُعد اول، بُعد نظامی است: آموزش، امكانات، غافلگیری، شناسایی، طرح‌ریزی و... . بُعد دوم جنگ، بعد سیاسی است: وحدت، انسجام، مقاومت، حضور همیشگی در صحنه جنگ و ... . بُعد سوم، بعد معنوی و الهی است. داشتن انگیزه الهی یا پیدا كردن غرور، از مصادیق بُعد معنوی جنگ است. یك وقت با كلاش می‌جنگید بعد به شما آر.پی.جی می‌دهند؛ چه تأثیری در جنگ پیدا می‌شود؟ سلاح شما قوی‌تر می‌شود. یا رعایت غافلگیری به اندازه اهمیت غافلگیری اثر دارد. اگر مقاومت و وحدت ضعیف بود، اگر انسجام بین نیروها نبود، آن موقع كارایی این آر.پی.جی. هم فردی و ضعیف خواهد شد. تأثیر مسائل معنوی چگونه است؟ مسائل معنوی اساس است. مسائل معنوی ریشه و حیات ما هستند. اگر نباشند، آموزش و تدبیر ما هم به درد نمی‌خورد. عكس آن هم هست، بُعد معنوی به‌تنهایی كافی نیست. تحلیل و ارزیابی معنوی یا سیاسی یا نظامی جنگ هریك سر جای خودش مفهوم دارد و مجموعه اینها باهم كامل می‌شود. محور معنویت، محور الهی بودن نبرد ما، میزان اتكال ما به خدا از باب عشق به خدا و پرستش خداست. اگر توانستیم این جهات را در خودمان حل بكنیم، همه مسائل حل می‌شود. این دیوارهای صدام آن‌چنان جلو شما آب می‌شود، آن‌قدر فرومی‌ریزد كه حساب ندارد. همه چیز فروخواهد ریخت. مشكل ما، خود ما هستیم و نبرد اصلی و پیروزی اصلی ما، با خودمان هست. این شیطان آن‌چنان كینه‌ای به فرزندان آدم دارد كه قصد كرده تا اینها را داخل چاه نیندازد دست‌ بر ندارد. خداوند متعال می‌فرماید ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر اینكه نقش این پیامبران این است كه بیایند و خدا را به انسان‌ها بشناسانند و آنها را به تضرع بكشند. مردم تضرع می‌كنند، پیروزی هم به آنها می‌دهیم، ولی وقتی كه مشكلات و آن حالت سختی برطرف شد، اینها اكثراً مشرك می‌شوند چرا؟ وَ زَینَ اعمالَهُم: شیطان اعمالشان را جلو آنها زینت می‌دهد. آن چنگی كه ما در سختی‌ها به دامن خدا می‌زنیم، در حالت رفاه این دست ما شل می‌شود و عقب می‌كشیم. عزیزان ما، مقصد یك چیز بیشتر نیست، همه چیز دیگر فریب و ظاهركاری است و باید ما از این ظاهر در عمق برویم و ببینیم پشت اینها چیست. ببینیم پشت این جنگ چه نهفته است، پشت این عملیات چه نهفته است، پشت این دنیا چه نهفته است. خواهیم دید كه بجز خدا هیچی نیست و مقصد آنجاست كه ما به دامن خدا چنگ بزنیم و مقصد آنجاست كه ما به‌سوی خدا برویم. نه‌تنها از باب تجارت كه حتی همین اندازه باب تجارت هم انجام نمی‌دهیم. بلكه از باب اینكه خود خدا مقصد ما هست. چرا خداوند این‌قدر رزمندگان را دوست دارد؟ خداوند بیش از هر جمعیت دیگری رزمندگان را دوست دارد، برای اینكه اینجا كسانی می‌آیند كه خالص هستند. كسانی می‌آیند كه اگر مقام و تشریفات می‌خواهند، اگر دنیا را می‌خواهند نباید بیایند. اینجا می‌آیند زیر آتش و توپ، زیرا این شرایط سختی كه خداوند درست می‌كند آزمایش و امتحان می‌شوند. بمب اتم بزنند، ما خدا را می‌خواهیم. ده برابر صدام را وارد بكنند، ما قصد و هدف ما خداست. شما دیدید امسال امام فرمود كه یك عده می‌گویند اینها در جنگ به چه رسیدند؟ بعد امام جواب اینها را می‌دهد و می‌گوید كه شما مگر می‌خواستید ما به چه برسیم؟ ما می‌خواستیم انجام تكلیف بكنیم و انجام تكلیف هم الحمدالله كرده‌ایم. مقصد خود خداست و ما امیدواریم كه در این مسیر كه راه سختی در پیش داریم. خدا ما را كمك كند. در این پیروزی - كه پیروزی اصلی اینجاست - جبهه اصلی اینجاست، در این پیروزی ما ضعیف هستیم و باید به دامن خدا متوسل بشویم و خدا ما را كمك بكند. ما باید انگیزه و مقصدمان را خدا بگذاریم. در آن صورت است كه می‌توانیم به نفس خودمان ظلم نكنیم. وقتی كه ما به این روحیه مسلح شدیم، خدا هم ما را هدایت می‌كند. خداوند می‌فرماید: «الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا» آن كسانی كه در راه ما بجنگند، چه با شیطان خودشان و چه با شیطان ظاهری بجنگند، ما اینها را هدایت می‌كنیم. همه مشكل ما هم روی هدایت و روی معرفت است. اگر شناخت و هدایت ما حل بشود، همه مسائل ما حل می‌شود. هدایت و شناخت ما هم موقعی حل می‌شود كه در راه خدا، در جلوه‌گاه حق، در میدان حق، در راه حق چه با شیطان نفس و چه با شیاطین ظاهری خودمان بجنگیم، وقتی‌كه می‌جنگیم، خدا به ما هدایت می‌دهد. یك قدم برمی‌داریم، جلوِ ما روشن می‌شود، قدم دوم را برمی‌داریم، روشن‌تر می‌شویم. قدم سوم را برمی‌داریم، روشن‌تر می‌شویم. روشن كه شدیم، راه را پیدا می‌كنیم و موفق و پیروز می‌شویم. آن ‌موقع شناسایی ما ده برابر روشن‌تر می‌شود. آموزش‌های ما ده برابر روشن‌تر می‌شود. در فتح‌المبین بجز الهام الهی هیچ چیزی ما را موفق نكرد. الهامات موقعی هست كه ما در مسیر خدا، در راه خدا، برای خدا، در راه حق قدم برداریم و وقتی قدم برداشتیم، آموزش و تدبیر ما قوی می‌شود، شناسایی ما هم قوی می‌شود. نه اینكه گفتیم حالا كه در راه حق رفتیم پس دیگر آموزش و شناسایی و طرح نباشد، مخصوصاً در این عملیات برادران باید به‌دقت در كارها توجه كنند. فرماندهان ما كه اینجا نشسته‌اند بایستی بی‌سیم بلد باشند. كد و رمز را خوب یاد می‌گیرید و تمرین می‌كنید كه اختفا رعایت بشود. در این عملیات باید با یك توكل بزرگ به خداوند متعال كارتان را شروع كنید. دقت در كارها داشته باشید، از دشمن نهراسید، دشمن را هم دست‌كم نگیرید. باید خمپاره60 همراه خودتان ببرید. بعضی جاها تیر مستقیم اثر دارد، بعضی جاها خمپاره60 اثر دارد. از هر وسیله‌ای كه در اختیار دارید و از عوارض برای پدافند كردن استفاده كنید. فرمانده گردان، فرمانده گروهان‌هایش را بیاورد و توجیه كند، بگوید اینجا باید كار كنید. زمین‌های مشابه تمرین بكنید و خوب مسائل را یاد بگیرید. پس اولین قدمی كه ما باید برداریم این است كه دست خودمان را به قدرت لایزال خدایی بزنیم و همه توجه و انگیزه خودمان را متوجه خدا كنیم و در راه خدا باشیم. آن ‌جایی وارد بشویم كه سرزمین حق هست و غیر از آن دیگر هیچی نیست. اولین قدم را كه برداشتیم، قدم دوم باید از بعد سیاسی، خودمان را تقویت كنیم. انسجام، وحدت، مقاومت، برادری، یكپارچگی، این ابعاد سیاسی را باید تقویت كنیم. وحدت بین فرمانده و فرمانبر، تواضع بین فرمانده و فرمانبر، اطاعت كامل فرمانبر از فرمانده اینها همه ابعاد سیاسی نبرد است كه ما باید رعایت كنیم. قدم سوم ابعاد نظامی است. برادران در این عملیات غافلگیری را دقت كنند. روزها در معرض دید دشمن تردد نكنید، ترددهایتان باید در شب باشد. آموزش، طراحی، توجیه، دقت در اینكه چند سنگر روبه‌روی شما هست و آن سنگر تیربار است یا آر.پی.جی؟ در مسیر حركت چطوری دقیق بروید كه به مقصد مشخص‌شده برسید. اینها را باید برادران به‌طور دقیق توجه كنید. شما احتیاج به حجم كار زیاد دارید. به احتمال قوی بعد معنوی، خلأ آر.پی.جی. را هم حل می‌كند و آن موقعی است كه خدا شما را هدایت می‌كند كه امكانات خود دشمن به دست شما می‌افتد. شما ممكن است با یك ضعف سلاح بروید، اما خدا همان‌جا در منطقه جنگی به شما سلاح بدهد. از این موارد زیاد بوده است كه یك نیرویی رفته به یك انبار مهمات خیلی خوب رسیده است. پس ما باید همه ابعاد جنگ را در نظر بگیریم؛ هر چیزی را سر جای خودش. نه افراط كنیم و نه تفریط، بالا و پایین هم نزنیم، چون وقت خودمان تلف می‌شود. حق هرطور باشد، همان‌طور خودش را به ما نشان می‌دهد. دو ماه، سه ماه، چهار ماه، خدای‌نكرده به‌خاطر عصبانیت و قوه غضبیه روی یك جهتی برویم، بعد ببینیم وقت خودمان را تلف كرده‌ایم. و این خطرناك است و امیدواریم كه خداوند به همه ما كمك بكند. این عملیات بسیار مهم و سرنوشت‌سازی در بین چند عملیات آینده است و ان‌شاالله برادران با قدرت، با توكل بر خدا و برای رسیدن به خدا ان‌شاالله خواهند جنگید. همه ذكرتان خدا باشد و امشب هم جلسه خیلی خوبی است. استفاده‌ای بكنیم و یكی از برادران دعایی را بخوانند كه ان‌شاالله خیر و بركتی هم شامل این جلسه بشود. والسلام علیكم و رحمة‌الله و بركاته. صلوات جمع: اللهم ‌صل‌ علی محمد و آل محمد. بعد از روضه و دعا، برادری كه روضه‌خوان بود گفت: در آخر ازطرف كلیه واحدها و فرماندهان گردان‌ها این را می‌گویم كه همچنان كه از قبل اعلام كردیم، با خدای خود عهد بستیم، با امام خود عهد بستیم، با فرماندهی كل، با فرماندهی لشكر عهد بستیم تا زمانی‌كه پیروزی به ‌دست نیاید و تا آخرین قطره خون، همه گردان‌ها آماده‌اند و فقط منتظرند كه حمله هرچه زودتر و با فرمان فرماندهی كل سپاه انجام گیرد. (تكبیر جمع)[۵۹]

ضمیمه گزارش332: گزارش تحلیلی خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره توافق سه‌جانبه لبنان خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی تحلیلی از بیروت درباره توافقنامه سه‌جانبه گروه‌های لبنانی در دمشق، اهداف سوریه، نیروهای فالانژ، جنبش امل، دروزی‌ها، احزاب چپ و اعضای جبهه اتحاد ملی، نیروهای مخالف و نیز نقش اسرائیل را بررسی كرده كه خلاصه آن چنین است: توافقنامه سه‌جانبه جنبش امل، دروزی‌ها و فالانژهای لبنان كه روز شنبه در دفتر عبدالحلیم خدام به امضای سران این گروه‌ها رسید با اینكه می‌تواند حادثه‌ای مهم در تاریخ بحران‌های ده سال گذشته لبنان تلقی شود، اما مهم‌تر از آن میزان موفقیت در اجرای این توافقنامه است كه به‌علت تناقض در اهداف امضاكنندگان آن و وجود عوامل متعدد دیگر، این امر بعید به نظر می‌رسد؛ به‌ویژه اینكه تاكنون توافقنامه‌های مشابهی درجهت خاتمه‌یافتن جنگ‌های داخلی لبنان در لوزان، ژنو، دمشق و لبنان امضا شده كه حتی یك بند از آن نیز اجرا نشده است. درعین‌حال، نمی‌توان این توافقنامه را با توافقنامه‌های سابق مقایسه كرده و به‌سادگی از كنار آن گذشت. با اینكه برای تحلیل و برآورد میزان موفقیت این توافقنامه زمان لازم است، اما بررسی نكات بارزی كه می‌تواند در سرنوشت این توافقنامه مؤثر باشد، مفید است.

نقش و اهداف سوریه بدون شك از عوامل اصلی امضای این توافقنامه سوریه است، لذا قبل از هر چیز باید به اهداف سوریه توجه داشت كه عبارت‌اند از: 1. تلاش برای جمع‌آوری نیروهای نقش‌آفرین در صحنه سیاسی لبنان در كنار خود. 2. تضمین نقش سرنوشت‌ساز بودن سوریه در لبنان. 3. تضعیف و تسلیم نیروهای مخالف سوریه. 4. تقویت نقش سوریه در حل بحران خاورمیانه. 5. جلوگیری از خطرات احتمالی بحران لبنان بر امنیت سوریه. 6. رساندن نیروهای طرف‌دار سوریه به مراكز قدرت در لبنان. 7. محو تفكر انقلابی اسلامی در لبنان.

فالانژها نیروهای فالانژ به رهبری ایلی حبیقه كه خود را نماینده نسل جوان مسیحی لبنان می‌دانند، با امضای این طرح اهداف متعددی را دنبال می‌كنند: 1. تغییر رهبری سنتی مسیحیان لبنان به گروهی نوپا و همفكر خود و نابودی رهبری سنتی مسیحی كه در طول تاریخ لبنان دراختیار خاندان‌های مشخص از مسیحیان سنتی بوده است. 2. خاموش كردن صدای طوایف غیر مارونی با دادن وعده‌هایی مبنی‌بر لغو طایفه‌گری در درازمدت، چون این خواسته خطر جدی را برای حكومت طایفه مارونی بر دیگر طوایف لبنان ایجاد كرده است. 3. آرام كردن مبارزات مردم لبنان علیه اسرائیل. 4. وقت‌گذرانی و زمینه‌سازی برای نقشه دیگری كه بتواند منافع غرب را در لبنان تضمین كند.

نقش و اهداف جنبش اَمَل برای جنبش امل این توافقنامه اهداف برجسته‌ای ندارد. به‌ویژه پس از اینكه زمان مرحله انتقالی به یك نظام حكومتی جدید با پافشاری نیروهای فالانژ به زمانی طولانی و بدون ضمانت اجرا تبدیل شد، انگیزه امل برای امضای توافقنامه كاهش یافت. فشار سوریه از عوامل اساسی است كه جنبش امل این توافقنامه را پذیرفت. البته بخشی از كادر رهبری امل به نقش بیشتر خود در حكومت آینده و دستیابی به امتیازات بیشتر برای شیعیان امیدوارند.

دروزی‌ها حزب سوسیال پیشرو (دروزی‌) نیز وضعیتی مشابه جنبش امل دارد و با این توافقنامه موقعیت بهتری به دست نمی‌آورد، اما دروزی‌ها نمی‌توانند دربرابر سوریه ایستادگی كنند، چون مركز قدرت آنها در مناطق جبل، می‌تواند مورد تهدید جدی سوریه قرار گیرد. دروزی‌ها بیش از همه از اجرا نشدن توافقنامه خرسند خواهند شد و در این جهت نیز می‌كوشند. پایبند نبودن دروزی‌ها بر پیمان‌های خود در گذشته نیز این احتمال را تقویت می‌كند.

احزاب چپ و اعضای جبهه اتحاد ملی این احزاب را عموماً سوریه پشتیبانی می‌كند و بدون اراده از استراتژی سوریه پیروی می‌كنند و به‌دنبال نفوذ در هر دولتی هستند كه در لبنان تشكیل شود تا از این راه بتوانند وجود خود را در لبنان حفظ نمایند. این احزاب برای رسیدن به این هدف تنها به عنایت سوریه چشم دوخته‌اند. جناح‌های مخالف مسیحی را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت مخصوصاً كه در رأس آنها افرادی مانند كامیل شمعون، امین جمیل و سلیمان فرنجیه از هم‌پیمانان نزدیك سوریه، اقدام ایلی حبیقه را ضربه‌ای بر پیكر رهبری سنتی مارونی در لبنان دانسته و بدون شك درجهت عدم تثبیت این توافقنامه كوشش خواهند كرد. هرچند سوریه درصدد است با توسل به عوامل مختلف این گروه را به نرمش وادارد. در داخل نیروهای فالانژ نیز به‌علت خودمحوری ایلی حبیقه مخالفت‌هایی به چشم می‌خورد. اعلام مخالفت سمیر جعجع با لغو سیستم‌ طایفه‌ای و عدم حضور وی در مراسم امضای توافقنامه در دمشق دلیل دیگری بر تنگناهای موجود در صحنه قدرت مسیحیت لبنان است. علاوه‌برآن، حزب كتائب همچنان با قدرت‌طلبی نیروهای فالانژ كه می‌رود تا پایه‌های حزب‌ها را فروبریزد مبارزه خواهد كرد و بیش‌ازپیش برای جلوگیری از موفقیت این توافقنامه كه امكان قدرت‌طلبی بیشتری را به حبیقه خواهد داد كوشش خواهد نمود. در این میان، نیروهای مخالف در صحنه اسلامی را نیز نباید از نظر دور داشت، چراكه شخصیت‌های سنی از صحنه توافقنامه دور نگه‌داشته شده و حزب‌الله نیز جز در مرحله خلع سلاح كه در اجرای این توافقنامه پیش‌بینی شده نادیده گرفته شده است. گروه‌های كوچك نیز اجرای این توافقنامه را پایان زندگی خود در لبنان می‌دانند. ایجاد درگیری‌های تازه كه یكشنبه شب میان جنبش امل و نیروهای فلسطینی در اردوگاه صبرا روی داد، گویای همین مطلب است. باوجود‌این، تاكنون موضع رسمی دال بر مخالفت این گروه‌ها با توافقنامه اعلام نشده است.

نقش اسرائیل نقش اسرائیل در صحنه سیاسی لبنان را نیز نباید از نظر دور داشت، چراكه رژیم صهیونیستی علاوه‌بر حضور نظامی در بخشی از جنوب لبنان امكانات وسیعی نیز در بیروت و جبل در اختیار دارد. پرواز‌ هواپیماهای نظامی اسرائیل و شكستن دیوار صوتی بر فراز بیروت پس از امضای توافقنامه و ظاهرشدن ناوچه‌های نظامی صهیونیستی در سواحل لبنان در شب گذشته دراین‌زمینه قابل توجه است. عوامل مذكور و ده‌ها عامل دیگر می‌تواند اجرای توافقنامه جدید را نیز در كنار توافقنامه‌های گذشته بایگانی كند. باوجوداین، باز هم نمی‌توان به مرگ قبل از تولد این توافقنامه یقین كرد، چراكه میزان قدرت و تصمیم سوریه در اجرای آن دارای نقش مهمی است. این مطلب در سخنان حافظ اسد رئیس‌جمهوری سوریه در دیدار با امضاكنندگان توافقنامه به چشم می‌خورد. وی گفت: سوریه از هرگونه كمك سیاسی و غیرسیاسی درجهت موفقیت این توافقنامه كوتاهی نخواهد كرد و دربرابر اخلالگران بی‌تفاوت نخواهد نشست؛ چراكه مخالفان این توافقنامه از مخالفان لبنان محسوب می‌شوند. بنابراین، تنها جریانات و دیدارهای آینده لبنان می‌تواند این معما را حل كند. گفتنی است كه همه روزنامه‌های لبنانی به‌رغم جهت‌گیری‌های سیاسی مختلف به‌طور بی‌سابقه‌ای درمورد موفقیت این توافقنامه اظهار امیدواری كرده و آن را تولد "لبنانی نو" توصیف كردند. به ‌نوشته مطبوعات لبنان، زمینه‌های مساعد منطقه‌ای و بین‌المللی، سوریه را قادر به اجرای این توافقنامه خواهد كرد. حتی بعضی روزنامه‌ها در سرمقاله‌های خود این توافقنامه را به مردم لبنان تبریك گفته‌اند. شخصیت‌های سنتی و مخالفین مسیحی توافقنامه اظهارنظر جدیدی نكرده‌اند، ولی شب گذشته كامیل شمعون از مخالفان توافقنامه، با سمیر جعجع مرد شماره2 نیروهای فالانژ و رهبر جناح‌ مخالف با این طرح دیدار كرد. جعجع در پایان این دیدار گفت: لغو طایفه‌گری در نظام لبنان زمانی ممكن است كه طایفه‌گری اجتماعی در لبنان لغو شود. حزب كتائب و در رأس آن امین جمیل در دو روز گذشته سكوت اختیار كرده است و گفته می‌شود كه برای قانع‌ كردن كتائب، حافظ اسد نماینده‌ای به بیروت می‌فرستد. در میان شخصیت‌های اسلامی شیعه نیز مخالفت علنی كمتر مشاهده شده است و فقط علامه سیدمحمدحسین فضل‌الله در سخنرانی دیروز خود احتیاط كردن دربرابر امضای توافقنامه توسط كسانی كه با اسرائیل هم‌پیمان بوده‌اند را مورد تأكید قرار داد. سلیم ‌الحص از شخصیت‌های سیاسی سنی نیز اظهار امیدواری كرده است كه این توافقنامه لبنان را از جنگ نظامی به مبارزه سیاسی سوق دهد. دیگر شخصیت‌های سنی نیز قرار است در جلسه امروز خود مواضع خویش را اعلام كنند.[۶۰]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/09

  1. سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) (محمد درودیان)، 8/10/1364 تا 14/10/1364، صص 36 - 34.
  2. سند شماره 17358/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی آمادگی تیپ33 المهدی(عج) (9/10/1364، پادگان المهدی(عج)، نوار شماره 16973)، صص 28 - 1).
  3. سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 48 - 47.
  4. سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) (محمد درودیان)، 8/10/1364 تا 14/10/1364، صص 36 - 34.
  5. سند شماره 17356/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه‌ بررسی آمادگی لشكر5 نصر (9/10/1364، مقر لشكر5 نصر، نوار شماره 16975)، صص 17 - 13.
  6. سند شماره 17400 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی وضعیت آماده‌سازی عملیات والفجر8 (9/10/1364، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 16977)، راوی: محمد درودیان، صص 21 - 1.
  7. سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 48 - 47.
  8. سند شماره 74807 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی سپاه جنوب نیروی زمینی (كربلا)، 9/10/1364.
  9. سند شماره 11353 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: حفاظت اطلاعات سپاه جنوب، 9/10/1364.
  10. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره287، 11/10/1364، ص4.
  11. وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 133، 10/10/1364، ص1.
  12. دفتر سیاسی سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 77، 17/10/1364، ص5.
  13. سند شماره 17356/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه‌ بررسی آمادگی لشكر5 نصر (9/10/1364، مقر لشكر5 نصر، نوار شماره 16975)، صص 17 - 13.
  14. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، ص5.
  15. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، ص1.
  16. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، ص1.
  17. روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص18.
  18. روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص18.
  19. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، رادیو بغداد، 9/10/1364، ص2.
  20. روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص20.
  21. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 10/10/1364، ص16.
  22. روزنامه كیهان، 9/10/1364، ص18.
  23. واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 19، 18/11/1364، ص62.
  24. همان.
  25. وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 134، 11/10/1364، ص2.
  26. روزنامه جمهوری اسلامی، 10/10/1364، ص4.
  27. روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص1.
  28. همان، ص18.
  29. روزنامه جمهوری اسلامی، 10/10/1364، ص4.
  30. روزنامه ابرار، 9/10/1364، ص2.
  31. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، رادیو اسرائیل، 9/10/1364 ص20.
  32. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، رادیو بغداد، 9/10/1364، صص 4 و 3.
  33. روزنامه اطلاعات، 11/10/1364، ص18.
  34. سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) (محمد درودیان)، 8/10/1364 تا 14/10/1364، صص 36 - 34.
  35. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 288، 12/10/1364، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364، صص 6 و 7.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره286، 10/10/1364، ریاض - خبرگزاری آلمان‌غربی، 9/10/1364، ص23.
  37. همان، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.
  38. روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص20، ریاض - خبرگزاری قطر.
  39. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، ص9، رادیو كلن، 9/10/1364.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، ص19، رادیو اسرائیل، 9/10/1364.
  41. دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، نشریه شماره 178/3، 9/10/1364، ص2.
  42. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیو‌های بیگانه، 10/10/1364، رادیو ابوظبی، 9/10/1364، صص 4 و 5.
  43. روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص19.
  44. همان، ص2.
  45. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 77، 17/10/1364، ص36.
  46. روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص18.
  47. سند شماره 1109/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 48 - 47.
  48. روزنامه كیهان، 9/10/1364، ص2.
  49. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره286، 10/10/1364، رادیو اسرائیل، 9/10/1364.
  50. روزنامه اطلاعات، 10/10/1364، ص3.
  51. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/10/1364، رادیو بی‌بی‌سی، 9/10/1364، صص 13 و 14.
  52. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 286، 10/10/1364، صص 8 - 7، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.
  53. روزنامه كیهان، 10/10/1364، ص20.
  54. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیو‌های بیگانه، 10/10/1364، صص 8 - 7، رادیو بی‌بی‌سی، 9/10/1364.
  55. روزنامه اطلاعات، 9/10/1364، ص2.
  56. روزنامه اطلاعات، 10/10/1364.
  57. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 287، 11/10/1364، ص27، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.
  58. سند شماره 17355/پ‌ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی محسن رضایی در جمع رزمندگان تیپ33 المهدی(عج) (پادگان المهدی(عج)، 9/10/1364، نوار شماره16972)، صص 10 - 1.
  59. سند شماره 17356 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی محسن رضایی (مقر لشكر5 نصر، 9/10/1364، نوار شماره 16975)، راوی: محمد درودیان، صص 13 - 1.
  60. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره286، 10/10/1364 صص 27 - 23، بیروت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/10/1364.