1364.10.19

روزشمار جنگ سال 1364 1364.10.19
نام‌های دیگر	نوزده دی
تاریخ شمسی	1364.10.19
تاریخ میلادی	9 ژانویه 1986
تاریخ قمری	27 ربیع‌الثانی 1406

1359.10.19

1360.10.19

1361.10.19

1362.10.19

1363.10.19

1365.10.19

1366.10.19

گزارش -538

فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) امروز در حكمی به فرمانده نیروی زمینی ارتش دستور داد كه 15 گردان توپ به نیروی زمینی سپاه پاسداران واگذار كند. در جلسات سیزدهم و چهاردهم دی‌ماهِ ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) وقتی بحث‌های طولانی تعیین نیاز سپاه و ارتش به توپ‌های دوربرد برای پشتیبانی از عملیات در فاو و شلمچه به تصمیم‌گیری قطعی نینجامید، مقرر شد گروهی كارشناس از ارتش و سپاه با مسئولیت دكتر حسن روحانی (رئیس ستاد قرارگاه خاتم) این موضوع را بررسی و نتیجه را اعلام كند.* درپی اعلام نتیجة این بررسی، آقای هاشمی رفسنجانی چنین حكمی صادر كرد: «از فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرمانده نزاجا الف) باتوجه‌به بررسی و نظرات كمیسیون مربوطه، نسبت به واگذاری 15 گردان توپخانه به نیروی زمینی سپاه پاسداران به شرح زیر تا تاریخ 27/10/1364 اقدام نمایید. بیست روز اول روزانه ده روز بعد روزانه 1. هویتزر 105 م.‌م. 3 گد توپخانه 100 تیر 80 تیر 2. موشك‌انداز كاتیوشا 122 م.‌م. 1 گد توپخانه 160 راكت 120 راكت 3. توپ 130 م.‌م. 4 گد توپخانه 80 تیر 60 تیر 4. هویتزر 155 م‌.م. 6 گد توپخانه خودكششی 100 تیر 80 تیر 5. هویتزر 203 م.‌م. 1 گد توپخانه خودكششی 30 تیر 20 تیر ب) باتوجه‌به امكان برداشت مجدد یگان‌های توپخانه از خطوط پدافندی شمال‌غرب، غرب و جنوب، عملیات خود در دو محور را با در نظر گرفتن این امكانات طرح‌ریزی نمایید. فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) اكبر هاشمی رفسنجانی، 19/10/1364»

گزارش -539

جلسة مشترك فرماندهان رده اول سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی برای آگاهی كامل‌تر فرماندهان ارتش از طرح‌های عملیاتی سپاه پاسداران پیش‌ازظهر امروز در قرارگاه مركزی سپاه پاسداران در پایگاه منتظران شهادت (گلف اهواز) تشكیل شد.* در بخش اول جلسه، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران ضمن بیان مبانی تداوم جنگ، انتخاب مناطق عملیاتی و طرح‌ریزی عملیات‌ها؛ به مناطقی كه سپاه پاسداران برای عملیات در آینده‌ای نزدیك و نیز برای عملیات در سال 1365 انتخاب كرده، اشاره و كلیاتی از طرح‌های مانور را توضیح داد. سیدرحیم صفوی گفت كه آنچه درمورد جنگ باید تأمل و تفكر كنیم این است كه جنگ ما جنگی بی‌نظیر (حداقل در یك قرن اخیر) است كه در مبانی و اهداف با جنگ‌های گذشته تفاوت دارد. در جنگ‌های جهانی اول و دوم اهداف ناسیونالیستی دنبال می‌شد، اما ما با همان زیربنای اعتقادی و مردمی كه انقلاب كردیم، می‌جنگیم. ادامه جنگ، ادامة دفاع از انقلاب است و ریشه در مكتب و مردم دارد. هنر فرماندهان نظامی جنگ این است كه واقع‌بینانه به مسائل بنگرند؛ به این مفهوم كه دشمن را در اندازه و توان خودش ببینیم، نه قوی‌تر، نه ضعیف‌تر؛ و توان خودمان را دقیق بشناسیم و به‌خصوص از تجارب جنگی بیش از پنج‌سالة خودمان به‌خوبی بهره ‌گیریم: در انتخاب زمین مناسب برای عملیات خودی و نامناسب برای دفاع دشمن، نیرو و ابزار مناسب، زمان مناسب، تدابیر دقیق و تاكتیك‌های مناسب. در طرح‌ریزی توجه كنیم كه ما توان محدودی داریم و دشمن توان نظامی بیشتری از ما دارد؛ زمین‌هایی را انتخاب كنیم كه در آن بتوانیم بهتر بجنگیم و دشمن با توان كمتری در‌ آن بتواند با ما مقابله كند. ازجملة این زمین‌ها منطقة هور و منطقه فاو است. درحالی‌كه همة یگان‌های ما توان عملیات آبی و خاكی را در هور دارند، ولی دشمن برای مقابله متكی به نیروی هوایی، هوانیروز و گردان‌های آبی - خاكی است. زمین منطقه فاو نیز مناسب برای جنگ نیروی پیاده ما است. دشمن در این منطقه جنگ سختی با ما خواهد داشت و اگر ما از زمین، نیرو و تجهیزاتمان خوب و به‌موقع استفاده كنیم و با آموزش، تمرین و مانور در مناطق مشابه، نیرو اطمینان قلبی حاصل كند كه می‌تواند در چنین منطقه‌ای بجنگد، توان بسیاری از دشمن منهدم خواهد شد. البته به‌دلیل اهمیت منطقه فاو، دشمن روزهای زیادی در آن با ما خواهد جنگید. همین‌طور در مناطق غرب، عمق پدافندی دشمن در این مناطق بیش از 15 كیلومتر نیست، اگر در فصل مناسب نیروی پیاده ما با ابزار و وسایل مناسبی كه در اختیارش قرار می‌گیرد از این عمق 15 كیلومتری عبور كرد، در سرزمین‌های گسترده‌ای می‌تواند پیشروی كند. رحیم صفوی سخنانش را چنین جمع‌بندی كرد: «ما در مناطقی نظیر هور باید بجنگیم و باید زمینی را برای اجرای عملیات انتخاب كنیم و متناسب با آن زمین، نیروهایمان را آموزش و سازمان بدهیم و ابزار لازم و تاكتیك‌های مناسب برای جنگ در آن زمین‌ها برای نیروهایمان تهیه كنیم. اگر فعالیت مهندسی و آماده‌سازی می‌كنیم، باید در زمین‌هایی باشد كه می‌توانیم بجنگیم.» وی درمورد مأموریت‌ها و طرح‌های عملیاتی نیروی زمینی سپاه گفت: سه قرارگاه عمدة ما در منطقة جنوب فعالیت می‌كند: قرارگاه نجف در شمال هور و جنوب چزابه دو عملیات محدود و دو عملیات گسترده را آماده می‌كند و عملیات در جزیرة ام‌الرصاص را هم به ‌عهده دارد. دو قرارگاه كربلا و نوح هم از خسروآباد تا رأس‌البیشه آماده‌سازی و اجرای عملیات در منطقه فاو و غرب اروند را به‌ عهده دارند. قرارگاه‌های نجف2 و نجف3 هم مشغول آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در مناطق میانی و شمال‌غرب و برنامه‌ریزی برای چندین عملیات گسترده و محدود در سال 1365 هستند.

گزارش -540

در بخش دوم جلسه مشترك فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه مركزی سپاه پاسداران، محمد باقری مسئول معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه وضعیت دشمن را از چزابه تا رأس‌البیشه تشریح كرد: در بخش شمالی مناطق چزابه تا طلائیه و هور سپاه چهارم و ادامة آن سپاه ششم ارتش عراق مستقر است. دشمن باتوجه‌به ضربات بسیاری كه در هور متحمل شده بود بعد از عملیات بدر یك سیاست پدافندی كامل در طول خط اولش در هور اجرا كرد. با احداث سیل‌بندهای عریض و محكم و محصور كردن آب و جلوگیری از پیشروی آب، خط دفاعی محكمی تشكیل داد. این اقدام گسترده را در طول هفت ماه با بسیج تمام مهندسی ارتش عراق و بسیج همة واحدهای مهندسی استان‌های عراق انجام داد كه اخیراً به پایان رسیده است در برخی مناطق سیل‌بند دومی هم احداث كرد و خط دوم تشكیل داد. سیل‌بندها به‌صورت پله‌ای احداث شده كه از پله‌ بالا برای پدافند و پله پایین برای تردد خودروها استفاده می‌شود. از اقدامات دیگر در این مناطق ایجاد سیل‌بند در دو طرف نهرهایی كه به هور می‌ریختند بود تا به‌تدریج آب‌گرفتگی‌ها كاهش یابد و زمین‌های خشك و قابل‌تردد ایجاد شود. درپی عملیات‌های محدودی كه بعد از عملیات بدر در شمال هور انجام دادیم، دشمن فعالیت‌های مهندسی خود را در این منطقه تشدید كرد. از دیگر ضعف‌های دشمن در منطقه هور وجود نی‌هایی است كه امكان مناسبی برای استتار نیروهای خودی بود. رژیم عراق در سه ‌ماه گذشته بسیاری از مردم عراق و كارگران عراق را به منطقه آورد و حدود 200 تا 300 متر از نی‌های جلو سیل‌بندها را به‌وسیله نی‌برها كوبید یا برید و در منطقه یك میدان دید و تیر كامل ایجاد كرد كه بتواند از استتار و اختفای نیروهای ما كه به‌سمت دشمن می‌رفتند، جلوگیری كند. از ضعف‌های دیگر و مهم دشمن در این منطقه، اینكه ترددش منحصر به اتوبان بصره - عماره بود. برای رفع این مشكل با به‌كارگیری چند شركت‌ خارجی به فاصله 10 كیلومتری از رودخانه دجله جاده دیگری احداث كرد كه درحال آسفالت كردن آن است تا اگر ما موفق به بستن اتوبان بصره - عماره شدیم، از این جاده دوم استفاده كند. محمد باقری در ادامه نام یگان‌های متعدد ارتش عراق را كه در این منطقه در خط مستقرند یا در احتیاط قرار دارند برشمرد و افزود باتوجه‌به ادامه اقدامات مهندسی گستردة سپاه پاسداران در این منطقه و فعالیت‌های شناسایی و اجرای آتش، دشمن بسیار به این منطقه حساس‌ شده است و صدام در سخنرانی پریشب خود گفت: "ما می‌دانیم ایرانی‌ها می‌خواهند از هور حمله كنند و مجدداً توصیه می‌كنیم این كار را نكنند و آزمایش دو بار گذشته تكرار نشود."   مسئول اطلاعات نیروی زمینی‌ سپاه با اشاره به بمباران‌ها و فعالیت‌های گسترده‌ای كه ارتش عراق در منطقه هور دارد گفت كه درحال‌حاضر بیشترین حساسیت دشمن به منطقة عمومی هور است و این متناسب با فعالیت‌هایی است كه ما در منطقه داشته‌ایم. درباره آرایش و فعالیت دشمن در مناطق دیگر، محمد باقری گفت كه از منطقه شمال ابوخصاب به‌سمت جنوب تا نهر سویب خط حد سپاه ششم عراق است كه سه لشكر پیاده در خط این منطقه مستقرند و دو تیپ لشكر گارد ریاست‌جمهوری در احتیاط این منطقه و درحال آمادگی و اجرای مانورهای مختلفی هستند كه به‌احتمال‌زیاد اولین اقدام آنها تصرف پَد غربی و پَد مركزی جزیره جنوبی مجنون بود. همچنین یك تیپ مكانیزه از لشكر12 و واحدهایی از لشكر3 در احتیاط این منطقه هستند. از نهر سویب تا جزیره بوارین سپاه سوم ارتش عراق مستقر است و به‌دلیل اینكه ما توان فعالیت‌ گسترده در این منطقه نداریم، فعالیت شدیدی از دشمن دیده نشده است. اقدام عمدة دشمن در این منطقه احداث سیل‌بند دوم به فاصلة 1500 متری خط و سیل‌بند اول، از زید تا كوشك است. منطقه بعد از انتهای جزیره بوارین یعنی منطقه عمومی شلمچه، تا رأس‌البیشه و دهانة اروندرود، منطقه سپاه هفتم ارتش عراق است. بعد از اجرای عملیات‌های خیبر و بدر كه دشمن توانایی ما را در عبور از آب‌های وسیع و حمله به ساحل دور مشاهده كرد، استراتژی و تاكتیك‌ پدافندی همه‌جانبه‌ای را برای دفاع از غرب اروندرود اتخاذ كرد. بر همین مبنا از حدود اردیبهشت امسال احداث سیل‌بندی عریض و محكم سراسری را به فاصله 500 تا 1000 متر از خط اول شروع كرد و با اجرای اقدامات گسترده‌ مهندسی، آن را حدود یك ماه‌ و نیم قبل به اتمام رساند. این خط دوم دشمن در این منطقه است كه پشت آن نیز جاده‌ای برای تردد احداث كرد و در بسیاری از قسمت‌ها چولان‌ها و نیزارهایی را كه در حاشیه اروند بود از بین برده و تسلط زیادی روی اروندرود پیدا كرده است. اروندرود رودخانه‌ای است با عرض حداقل 400 متر در منطقه جزیره مینو و حداكثر 1500 متر در منطقه فاو و پایین‌تر. حركت آب در اروندرود متأثر از دو جریان است: یكی جریان عادی آب‌های كارون و دجله كه به داخل آن می‌ریزد و به‌سمت پایین به‌سوی دریا می‌رود و حركت دوم ناشی‌از جزرومد دریاست كه از پایین به‌سمت بالا روی جریان آب اروند تأثیر می‌گذارد. حدود شش ساعت حالت مدّ و كمتر از شش ساعت جزر طول می‌كشد. این وضعیت در شبانه‌روز دو بار تكرار می‌شود و حدود 5/2 تا 3 متر ارتفاع آب كم و زیاد می‌شود. در نقاط مختلف اروند، بستگی به شكل و پیچ‌های رودخانه و عرض آن شدت جزرومد و تغییرات ارتفاع آب متفاوت است. سواحل رودخانه گل‌ولای و بعد از آن چولان، بعد نی و پس از آن نخلستان است. طول رودخانه از بوارین تا اروند 85 تا 90 كیلومتر است. نخلستان‌های حاشیه‌ اروند از نهرهای بسیاری كه از رودخانه منشعب شده است آبیاری می‌شود. وجود نهرها مانع تردد خودرو و نیروی نظامی در حاشیه اروند است. ارتش عراق برخی جاها نهرها را پركرده یا سیل‌بند زده یا پل زده و تردد را امكان‌پذیر كرده است. بعد از نخلستان - كه در نقاط مختلف از یك تا سه كیلومتر عرض دارد - به یك دشت باز می‌رسیم، مثل جزیرة آبادان، پس از آن هم به خور عبدالله یعنی آبراه مشترك عراق و كویت می‌رسیم. پشتیبانی نیروهای دشمن در منطقه متكی به جاده‌هایی است كه ازسمت بصره به این منطقه كشیده شده است. در شمال منطقه فاو دریاچه و كارخانه نمك ایجاد شده است برای تهیه نمك. مسئول معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه دربارة موانع دشمن در منطقه اروندرود گفت كه در هیچ‌یك از محورهایی كه از اروندرود عبور كرده‌ایم در ساحل و خط دشمن مین یا ناپالم دیده نشده است. در انتهای رأس‌البیشه هرجا دشمن احتمال ورود هاوركرافت را ازطرف ما می‌داده تیرآهن‌های 14 به ‌طول چهار متر به‌گونه‌ای جوش داده و در ساحل تعبیه كرده كه از ورود هاوركرافت جلوگیری كند. همین‌طور در جاهایی كه احتمال فرود هلیكوپتر می‌داده، موانعی ایجاد كرده است. همچنین با جوش دادن میل‌گرد به هم، موانع چند پَر ایجاد كرده و در طول ساحل تعبیه كرده است. ارتش عراق در منطقه اروند خط اولش را با یك سیل‌بند سراسری سازمان داده و پشت آن هم یك جاده سراسری احداث كرده كه بتواند به‌راحتی خط را تدارك كند. جادة دومی هم به ‌فاصله 500 تا 1000 متر از رودخانه درحال احداث است. نیروهای مستقر و درگیر دشمن از بوارین تا رأس‌البیشه حدود 40 گردان نیروی پیاده، حدود 5 گردان تانك و نفربر و 15 تا 20 گردان توپ هستند. همچنین واحدهای پدافند هوایی فراوانی در فاو و نخلستان‌ها مستقر كرده كه مأموریت عمده آنها جلوگیری از ورود هلیكوپتر است. روزانه حدود 8 كشتی در خور عبدالله تردد می‌كند كه 4 فروند آن كشتی لایروب است و خور عبدالله را لایروبی می‌كند و بقیه تجاری یا نفتكش هستند. ارتش عراق علاوه‌بر نیروهای دفاعی و در خط، 4 لشكر زرهی، یك لشكر گارد جمهوری و حداقل یك لشكر پیاده به‌صورت آزاد در اختیار دارد كه می‌تواند برای پاتك در محورهای مختلفی كه ما وارد شویم، استفاده كند. محمد باقری افزود كه در این منطقه پاتك‌های دشمن متكی به جاده‌های اصلی بصره به‌سمت فاو است. تمام عقبه‌، مهمات و پشتیبانی و فرماندهی سپاه دشمن در منطقه ابوالخصیب است و بیشترین فعالیت‌های پاتك دشمن از روی جاده‌ای خواهد بود كه تماماً در سمت شمال و در جناح ما هستند كه با اجرای آتش توپخانه شدیداً آسیب‌پذیرند. در این منطقه دشمن به تمام نیروهایش از مدت‌ها قبل ماسك و لباس‌های ضد مواد شیمیایی داده و هر چند وقت یك بار با لباس و وسایل ضدشیمیایی تمرین و مانور می‌كنند. ما احتمال استفاده از مواد شیمیایی را می‌دهیم، منتها به‌دلیل جهت باد تا قبل از عملیات استفاده نخواهد كرد، چون احتمال دارد باد آنها را به‌سمت نیروهای خودشان ببرد. ولی اگر بعد از اجرای عملیات ما، دشمن نیرویی را در سمت پایین نداشته باشد احتمال استفاده از سلاح شیمیایی وجود دارد. دشمن سه ماه قبل منطقه چوئبده را ظرف 15 روز حدود 8 بار بمباران كرد ولی بعد از آن بمباران نكرد، ولی هر سه چهار روز عكس‌برداری و گشت‌ هوایی دارد. اینجا منطقة مناسبی برای بمباران‌های هوایی است. باتوجه‌به اینكه همة ترددهای دریایی عراق محدود به خور عبدالله است و ما می‌توانیم روی آن آتش بریزیم، دشمن نمی‌تواند هیچ‌گونه تحرك دریایی علیه ما داشته باشد. دشمن روی اسكله‌های البكر و العمیه یك گردان از تیپ44 گارد ساحلی را مستقر كرده است كه به نوبت عوض می‌شوند. روی اسكله‌ البكر حدود 90 نفر و روی اسكله العمیه حدود 60 نفر از نیروهای دشمن پدافند می‌كنند. توپ‌های 57 و 23 میلی‌متری روی‌ آنها مستقر است. آنها به‌وسیله رادار و كنترل دریایی و هوایی با عقب در تماس هستند و شب‌ها توسط ناوچه‌های دشمن تدارك می‌شوند.

گزارش -541

گزارش قرارگاه‌های نجف و كربلای سپاه پاسداران از مأموریت، نتایج شناسایی‌ها، وضعیت دشمن در منطقه مأموریت، طرح مانور عملیات و اقدامات انجام‌شده برای آماده‌سازی زمینة اجرای عملیات در منطقه جزیره ام‌الرصاص و نیز در منطقة فاو، بخش سوم جلسه مشترك فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه مركزی سپاه بود. در این بخش ابتدا فرمانده قرارگاه نجف - كه در منطقه جنوب مأموریت اجرای عملیات در جزیرة ام‌الرصاص را به‌ عهده دارد - با اعلام اینكه این طرح در پشتیبانی از عملیات فدك (فاو) قابل‌اجرا می‌شود، به چگونگی شناسایی جزیره و عبور نیروهای شناسایی از اروند و ورود به جزیره از پشت و نتایج آن پرداخت. وی گفت كه خط پشت ام‌الرصاص جاده‌ای با ارتفاع نیم‌متر است كه در هر 50 متر آن سنگر پدافند و نگهبانی وجود دارد و در جلو جزیره (روبه‌روی خط خودی) یازده ردیف انواع موانع شامل سیم‌خاردار حلقوی و رشته‌ای و موانع خورشیدی هشت‌پر تعبیه شده است. عزیز جعفری افزود: نیروهای شناسایی با توقف یك‌روزه در جزیره وضعیت آن و نقاط حساس آن را شناسایی كردند. جزیره پوشیده از نی‌های انبوه و بلند و غیرقابل‌تردد است، فقط یك جاده ارتباطی در آن است كه قابل‌تردد است، خط اول دشمن هم جاده ماشین‌رو ندارد. زمین جزیره نمناك و سفت است، باتلاقی نیست. دشمن اخیراً به احداث سنگرهایی با بلوك و بتون مشغول شده است. فرمانده قرارگاه نجف در ادامه طرح مانور جزءبه‌جزء گردان‌ها و گروهان‌های دو تیپ10 سیدالشهدا(ع) و 18 الغدیر كه مأموریت عملیات در ام‌الرصاص را دارند، به‌طور مكتوب ارائه كرد و افزود كه قرارگاه نجف برای اجرای مأموریت خود نیاز به یك تیپ احتیاط دارد و گفت برای تكمیل عملیات ام‌الرصاص لازم است گوشه بوارین نیز تصرف شود. در ادامة جلسه قرارگاه كربلا گزارش داد. ابتدا مسئول اطلاعات این قرارگاه با اشاره به اقدامات گسترده و مكرری كه برای شناسایی جریان‌های مختلف آب اروند انجام شده و تلاش‌ بسیاری كه برای به دست آوردن بهترین زمان عبور نیروهای خط‌شكن شده، گفت كه حمله ما زمانی باید آغاز شود كه: 1. هوا تاریك باشد (مهتاب نباشد) تا نیروها بتوانند در تاریكی خود را به ساحل دشمن برسانند. 2. نهرهای فرعی پرآب باشد تا پشتیبانی نیروهای خط‌شكن به‌وسیله قایق‌ها امكان‌پذیر باشد. 3. حالت آب رودخانه طوری باشد كه امكان‌ عبور غواصان خط‌شكن بدون انحراف و پراكندگی میسّر شود. (سرعت حركت آب حداقل باشد.) 4. باتوجه‌به وجود انواع موانع خورشیدی، سیم‌خاردار در چندین ردیف، زمانی باید نیروها از رودخانه عبور كنند كه موانع براثر مدّ، زیر آب قرار نگرفته باشد و دیده شوند تا نیروهای تخریب بتوانند زیر آنها خرج‌گذاری كرده و با ایجاد انفجار، برای خط‌شكنان معبرهای متعدد باز كنند تا آنان بتوانند به‌سرعت آرایش بگیرند و مأموریت خود را اجرا كنند. 5. وجود خطی طولانی از اولین یگان جناح راست قرارگاه كربلا تا آخرین یگان‌ جناح چپ قرارگاه نوح، موجب شده است كه وضعیت آب در یك زمان برای یگان‌ها متفاوت باشد، لذا باتوجه‌به چنین تفاوتی باید زمان مناسب برای عملیات انتخاب می‌شد. غلامرضا محرابی افزود با بررسی‌های طولانی و مكرر به بهترین زمان رسیدیم و با استفاده از این نتایج، 90 عبور موفق و بدون درگیری با دشمن داشته‌ایم كه در این عبورها 50 نفر تمام موانع دشمن را طی كردند و به خط دشمن رسیدند ولیكن اجازه عبور از خط دشمن را نداشتیم. وی گفت طبق اسناد به‌دست‌آمده، ارتش عراق در هر سه كیلومتر یك گردان مستقر كرده است. بخشی از دفاع این منطقه به‌عهده لشكر گارد ساحلی عراق است كه تازه تشكیل شده است و عمده‌ نیروهای آن كماندو و غواص هستند. به ‌گفته غلامرضا محرابی، نیروهای اطلاعات كه به‌طور شبانه‌روزی تحركات ارتش عراق را در منطقه زیر نظر دارند، حركت غیرعادی ندیده‌اند. البته آتش‌سوزی چولان‌ها دیده شده كه برای افزایش میدان دید بوده است. سنگرهای دشمن در این منطقه حدود 75 درصد بتونی و بقیه از تنه نخل‌ها، كیسه شن و بشكه‌های خاك درست شده است. در ادامة جلسه فرمانده قرارگاه كربلا اقدامات انجام‌شده با هدف آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات را در سه بخش تشریح كرد: 1. آماده‌سازی منطقه شرق اروند و ساحل خودی ازجمله جاده‌سازی، احداث مواضع توپ‌ها و دیگر سلاح‌های سنگین، آماده‌سازی نهرهای مناسب برای تردد شناورها و... . 2. آماده‌سازی، تهیه و آموزش وسایل عبور تجهیزات سنگین (تانك و نفربر و ماشین‌آلات مهندسی و...) از اروندرود، ازجمله استفاده از سطحه‌های پی‌.ام.پی و... . 3. طرح‌ریزی اقدامات مهندسی و عملیات دفاعی و آماده‌سازی تجهیزات لازم برای تأمین منطقه تصرف‌شده و دفاع از آن. عباس محتاج در ادامه طرح مانور یگان‌های قرارگاه كربلا و چگونگی اجرای عملیات در چهار مرحله برای رسیدن به هدف را بیان كرد و توضیح داد عملیات طوری طراحی شده كه مرحلة اول عملیات متكی به عوارض زمین و سیل‌بندها و جاده‌های موجود در منطقه باشد و هدف و پیشروی در حدّی باشد كه تثبیت آن امكان‌پذیر شود. وی افزود می‌كوشیم با انتقال دستگاه‌های مهندسی و تجهیزات زرهی به غرب اروند در اولین فرصت و حتی‌المقدور در شب اول، امكان پیشروی و تثبیت مناطق تصرف‌شده در مراحل بعدی را هرچه‌ سریع‌تر فراهم كنیم. فرمانده قرارگاه كربلا یگان‌های مأمور در مرحله اول را به‌ترتیب از شمال‌ به جنوب چنین برشمرد: لشكر5 نصر، لشكر31 عاشورا، لشكر25 كربلا و لشكر7 ولی‌عصر(عج). وی ضمن بیان اینكه تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) مسئولیت جناح شمالی عملیات را به عهده دارد، گفت كه پشتِ سر هر یگانِ مأمور مرحله اول، یگان‌های دیگری قرار دارند كه در این مرحله به‌عنوان احتیاط و در مرحله دوم مأموریت مستقل دارند كه عبارت‌اند از لشكر27 حضرت رسول(ع)، لشكر8 نجف، لشكر14 امام حسین(ع) و لشكر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع). عباس محتاج در ادامه، مأموریت هر یگان را به‌طور جزئی بیان كرد. وی همچنین با اشاره به اهمیت آتش در این منطقه - كه یكی از ابعاد مثبت عملیات در این منطقه است - و بیان اینكه طبق طرح‌ریزی، جاده اول دشمن را سلاح‌های ادوات و جاده‌های دوم و سوم دشمن را توپ‌های دوربرد تهدید می‌كنند، گفت توپ‌های مورد نیاز برای منطقه مأموریت قرارگاه كربلا 36 گردان برآورد شده است.

گزارش -542

در چهارمین بخش از جلسه مشترك فرماندهان سپاه و ارتش، مسئول اطلاعات قرارگاه نوح و فرمانده آن وضعیت گسترش و و اقدامات دشمن در منطقه مأموریت این قرارگاه، اقدامات آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات و طرح مانور این قرارگاه را تشریح كردند. مسئول واحد اطلاعات قرارگاه نوح با اعلام اینكه منطقه مأموریت این قرارگاه از جنوب شهر فاو تا دهانه اروند در خلیج‌ فارس است، به ویژگی‌های این منطقه و سواحل آن اشاره كرد و گفت در دهانة اروند هم در ساحل خودی و هم ساحل دشمن عرض زمین چولان‌خیز و عرض زمین‌های گل‌ولای بسیار بیشتر از منطقه قرارگاه كربلا است كه دشمن از این وضعیت برای دفاع بهتر استفاده می‌كند. همچنین نهرهای این منطقه نسبت به نهرهای شمالی عریض‌تر است و درحالی‌كه بیشترین عرض نهرهای دشمن 20 متر است، ولی مثلاً نهر حاج‌علی در زمان مدّ آب به 70 متر می‌رسد و عرض بسیار مناسبی برای هر نوع شناور است. نهرهای این منطقه حتی در زمان جزر، آبِ بسیاری دارند و قابل‌استفاده برای تردد شناورها هستند. علی فدوی گفت به‌دلیل وضعیت نامناسب زمین در این منطقه به‌خصوص گل‌ولای عریض، ارتش عراق از جنبه كارهای مهندسی در این منطقه عقب‌تر از دیگر مناطق است و كار مهندسی در آن هنوز ادامه دارد. دشمن در تلاش است تا با استفاده از استقرار سلاح‌های سنگین در این منطقه، حضور دائمی و تسلط نسبی روی دهانة نهرهای ما داشته باشد كه هنوز نتوانسته كامل كند. در این منطقه تلاش‌های مهندسی دشمن در خط مقدم و جاده‌سازی ادامه دارد. همچنین ارتش عراق خاكریز‌ها و جاده‌هایی در منطقه احداث كرده كه بتواند تسلط خود را روی خور عبدالله حفظ كند. عراقی‌ها همواره درمورد خور عبدالله به‌عنوان منطقة پشتیبانی برای تك اصلی در كل منطقه اروند حساب كرده‌اند و به‌دلیل داشتن تجهیزاتی مثل هاوركرافت بهتر می‌توانند از آن استفاده كنند. وی افزود كه پدافند كنونی ارتش عراق در منطقه اروندرود بر این مبناست كه ما را در ساحل متوقف كند و اجازه ورود نیروی ما را به ساحلش ندهد. ارتش عراق در این منطقه علاوه‌بر استقرار تیپ33 نیرو مخصوص و نیروهای قبلی گارد ساحلی، از تیپ77 سه گردان در خط و دو گردان نیروی احتیاط مستقر كرده است. همچنین حدود 15 دستگاه تانك و كمتر از یك گردان توپ در این منطقه مستقرند. مأموریت تانك‌ها بیشتر تسلط بر خور عبدالله و حفاظت از آن است. به ‌گفته مسئول اطلاعات قرارگاه نوح، نیروهای شناسایی لشكرهای 19 فجر، 41 ثارالله(ع) و تیپ33 المهدی(عج) بیش از 60 بار از اروندرود عبور كرده و به ساحل دشمن رفته‌اند كه به‌دلیل عدم حضور كامل دشمن در منطقه رأس‌البیشه، امكان عبور از این منطقه برای نیروهای شناسایی راحت‌تر است و می‌توانند در روز آنجا بمانند و وضعیت را بررسی كنند. موانع دشمن در این منطقه شبیه موانع منطقه قرارگاه كربلاست شامل موانع خورشیدی و سیم‌خادار كه بیشتر برای جلوگیری از ورود شناورهاست. منطقه رأس‌البیشه وضعیت متفاوتی دارد؛ سه‌پایه‌هایی از بالا تا پایین برای جلوگیری از ورود شناورها به‌خصوص هاوركرافت تعبیه شده كه سیم‌خاردارهای توپی و رشته‌ای آنها را پوشانده است. عبور از این موانع برای نیروهای شناسایی مشكلی ندارد و هر بار توانسته‌اند از آنها عبور كنند. در منطقه قرارگاه نوح تأثیر جزرومد آب نسبت به مناطق شمالی‌تر بیشتر است و امكان انحراف نیروها و بردن آنان به دریا زیاد است. قرارگاه نوح(ع) علاوه‌بر مأموریت عملیات در منطقه اروندرود، در خور عبدالله و اسكله العمیه مأموریت دارد كه مشغول شناسایی و آماده‌سازی زمینة اجرای این مأموریت‌ها نیز هست. فرمانده قرارگاه نوح(ع) در ادامة جلسه به تشریح اهمیت عملیات در بخش جنوبی منطقه اروند و طرح مانور آن و مأموریت عملیات در العمیه پرداخت: منطقة مأموریت قرارگاه نوح(ع) منطقه‌ای حیاتی است كه موفقیت‌ عملیات در آن تأثیر تعیین‌كننده‌ای در عملیات قرارگاه خاتم(ص) برای رفتن به‌سمت شمال دارد. این منطقه، منطقة محدودی است كه اگر یگان‌ها خوب عمل كنند و فرصت كافی باشد در همان شب اول عملیات تا صبح می‌توانند همة منطقه را تأمین كنند. درصورت تأمین منطقه قرارگاه نوح(ع) می‌توان از همة امكانات دریایی جمهوری اسلامی برای پشتیبانی عملیات بهره ‌برد. یعنی اگر موفق به زدن پل روی اروند هم نشویم، همه پشتیبانی عملیات را به طریق دریایی از این محور می‌توان انجام داد. فقط مشكل حملات هوایی دشمن است كه برای رفع آن می‌توانیم شب‌ها از شناورها استفاده كنیم. به‌خصوص اینكه این منطقة مناسبی برای به‌كارگیری‌ هاوركرافت است. همچنین شناورها از بندر امام و بندر ماهشهر دوساعته می‌توانند خود را به این منطقه برسانند. این منطقه همچنین منطقه مناسبی برای به‌كارگیری هلیكوپترها جهت پشتیبانی، انتقال مجروح و انتقال نیروست. موضوع مهم دیگر در منطقه عملیاتی قرارگاه نوح(ع)، خور عبدالله است كه از جنبه‌ نظامی اهمیت بسیاری برای دشمن دارد. دشمن برای عملیات دریایی‌اش از آن استفاده می‌كند و دو اسكله البكر و العمیه خط مقدم دریایی عراق محسوب می‌شود و شناورهای نظامی عراق و ناوچه‌های موشك‌انداز "اوزا" از این طریق به سكوهای نفتی ما حمله می‌كنند. عراق به‌تازگی شناورهای موشك‌انداز اتوماتیك تهیه كرده كه اگر وارد منطقه كند، نیروی دریایی ما باید تا ساحل عقب‌نشینی كند، لذا زودتر باید مسئلة دریایی و نظامی دشمن را حل كنیم. تصرف منطقه مأموریت قرارگاه نوح و عملیات روی این اسكله‌ها و ان‌شاءالله تأمین خور عبدالله، جمهوری اسلامی را از حملات دریایی عراق آسوده‌خاطر می‌كند. حسین علایی در ادامه با اشاره به تلاش‌های واحدهای مهندسی یگان‌ها و واحدهای مهندسی جهاد برای آماده‌سازی محدودة مأموریت یگان‌های قرارگاه نوح(ع) در شرق اروندرود، گفت: «باتوجه‌به فعالیت‌هایی كه برادران جهاد در منطقه انجام می‌دهند، مشكل زیادی ازنظر كار مهندسی نداریم. خط اول را هم برای مواضع سلاح‌های تیر مستقیم و تانك آماده كرده‌ایم.» فرمانده قرارگاه نوح(ع) در ادامه به طرح مانور یگان‌های این قرارگاه پرداخت: باتوجه‌به آموزش‌های ویژه این عملیات و غواصان خط‌شكن، ان‌شاءالله خط دشمن شكسته می‌شود و لشكر‌های فجر و ثارالله(ع) در مرحله اول تا جاده آسفالت اول را پاك‌سازی می‌كنند و تیپ المهدی نیز كل هدفش را در همان مرحله اول تأمین می‌كند و بعد به خط خیز می‌رسد و با هماهنگی قرارگاه تك را ادامه می‌دهند تا حاشیه خور عبدالله تأمین شود. قرارگاه نوح برای اجرای مأموریت خود، حمله را برای دو وضعیت غافلگیری دشمن یا هشیاری دشمن طرح‌ریزی كرده است. درحالت غافلگیری، طبق طرح، خط با تلاش غواصان شكسته می‌شود. اگر دشمن هشیار شد یك گردان تانك و واحدهای ادوات با آتش خط را می‌شكنند، سپس نیروها به‌سوی هدف‌ها می‌روند. وی افزود در منطقه مأموریت قرارگاه نوح برای دو موضوع نیاز به واحدهای توپخانه داریم: 1. برای عملیات و تأمین منطقه. 2. برای تأمین خور عبدالله و جلوگیری از تردد شناورهای دشمن در آن. حسین علایی در ادامه به دومین مأموریت قرارگاه نوح(ع) یعنی تصرف و تأمین اسكله العمیه و نیز همكاری با نیروی دریایی ارتش برای تأمین اسكله البكر اشاره كرد و ویژگی‌های این اسكله‌ها و مسیرهای تردد شناورهای عراق به‌سوی آنها و شناسایی‌هایی را كه دراین‌مورد انجام شده، توضیح داد. وی مهم‌ترین مشكل عملیات العمیه را اوضاع جوّی بسیار نامناسبی ذكر كرد كه در ماه‌های دی و بهمن در دریا حكم‌فرماست. آقای علایی گفت: طرح عملیات العمیه تقریباً آماده است. برای اجرای آن حدود 400 نیرو آموزش‌های غواصی، شنای استقامت، تیراندازی و مانور در شب را گذرانده و آماده شده‌اند. اگر مسئله شناورهای مورد نیاز و مسئلة جوّ حل بشود و ان‌شاءالله نیروی دریایی ارتش روی اسكله البكر عمل كند، روی العمیه عملیات انجام خواهد گرفت و موفق خواهند شد. فرمانده قرارگاه نوح(ع) در پاسخ به سؤال یكی از حاضران درمورد امكان تردد شناورهای سنگین در اروندرود گفت كه این رودخانه مسیر تردد كشتی‌های غول‌پیكر به بندر خرمشهر و بندر بصره و مسیر ترانزیت تجاری بوده، اما باتوجه‌به لایروبی نشدن و جمع‌شدن گل‌ولای، درحال عمق‌یابی آن هستیم تا بتوانیم شناورهایی كه می‌توانند در آن تردد كنند مشخص كنیم. الآن مطمئن هستیم كه شناورهای نیمه‌سنگین ازجمله لندین‌كرافت‌ها، لنج‌ها و شناورهایی كه آبخورشان كمتر از پنج متر باشد، می‌توانند تردد كنند.

گزارش -543

اهمیت آتش دوربرد در موفقیت عملیات فاو، برآورد تعداد واحدهای توپخانه مورد نیاز در این منطقه و مأموریت آنها، در بخش پنجم از جلسه مشترك امروز فرماندهان رده اول سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی مطرح شد. حسن شفیع‌زاده فرمانده توپخانه سپاه پاسداران دراین‌باره گفت كه ویژگی‌ منطقه عملیاتی غرب اروندرود این است كه همة جاده‌های مواصلاتی و قرارگاه‌های دشمن در بُرد توپ‌های متوسط و بلند قرار دارند. با استقرار توپ در مواضع پیش‌بینی‌شده و استفاده از دكل‌های دیدبانی نصب‌شده در منطقه، می‌توانیم همه مأموریت‌های توپخانه را به‌راحتی انجام دهیم: اجرای آتش روی تمام نقاط حساس دشمن؛ پشتیبانی نزدیك از یگان‌های عملیات‌كننده؛ اجرای عملیات ضدآتشبار روی توپخانه‌های دشمن و عمق دادن به نبرد. وی با تشریح جزئیات محاسبة توپ‌های مورد نیاز برای مأموریت‌های مختلف، گفت درمجموع برای اجرای مأموریت‌های توپخانه 45 گردان انواع توپ برآورد شده كه ان‌شاءالله بتوانیم عملیات را از جزیره مینو تا دهانة اروند در خلیج‌ فارس پشتیبانی كنیم. علاوه‌براین، برای عملیات جزیرة ام‌الرصاص نیز 8 گردان توپ لازم است. فرمانده توپخانه سپاه پاسداران افزود: «آخرین جلساتی كه با مسئولین توپخانه‌های لشكری سپاه و مسئولین گروه‌های توپخانه داشتیم، برای عملیات 90 درصد اعلام آمادگی كردند. آنان كارهای مهندسی خود را دنبال می‌كنند و منتظر گردان‌های توپخانه هستند كه ان‌شاءالله تحویل داده شود.» در ادامة جلسه فرماندهان ارتش ازجمله سرهنگ صیاد شیرازی - كه متخصص توپخانه است - سؤالات تخصصی و تاكتیكی را درباره چگونگی به‌كارگیری واحدهای توپخانه مطرح كردند كه فرماندهان سپاه پاسخ دادند. مثلاً در طراحی اجرای آتش، تمركز اصلی آتش برای سه جاده اصلی كه از بصره به‌سمت جنوب و فاو كشیده شده منظور شده است، سرهنگ شیرازی سؤال كردِ زمانی‌كه هوا بارانی نیست و زمین خشك است، حركات دشمن به جاده‌ها محدود نمی‌شود، در چنین موقعیتی برای مقابله با پاتك‌های دشمن چه فكری كرده‌اید؟ توپخانه چه نقشی دارد؟ محمد باقری مسئول اطلاعات نیروی زمینی سپاه دراین‌باره پاسخ داد كه زمین اینجا طوری نیست كه تانك بتواند بیرون از جاده حركت كند و اگر ما آتش بریزیم و جاده را ناامن كنیم، این‌طور نیست كه دشمن بتواند از جاده خارج شود و در دشت حركت كند. سرهنگ شیرازی همچنین درمورد چگونگی دیدبانی جاده‌های سوم و چهارم عراق برای اجرای آتش كه فاصله زیادی با اروندرود دارند سؤال كرد. آقای شفیع‌زاده پاسخ داد: برای غرب اروند هم یك‌ سری دكل‌های سیار پیش‌بینی شده كه هم‌زمان با عبور گردان‌ها، منتقل و در آنجا مستقر می‌شود.

گزارش -544

در ششمین بخش از جلسه مشترك امروز فرماندهان سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی، موضوع عبور از اروندرود و چگونگی انتقال تجهیزات سنگین مهندسی و تانك و توپ از این رودخانه و اهمیت تسریع در این امر تشریح و علاوه‌بر ابزار مهندسی، مجدداً بر اهمیت نقش آتش تأكید شد. محمد ستاری وفایی مسئول قرارگاه مهندسی نیروی زمینی سپاه، در این بخش به تشریح برنامه‌ریزی و آماده‌سازی زمینه عبور تجهیزات از اروندرود پرداخت: برای پشتیبانی عملیات دو عبور در نظر گرفته شده است: اول، عبور متصل با استفاده از پل خیبری2. دوم، عبور مُقَطَع با اولویت انتقال وسایل سنگین. انتقال وسایل سنگین هم به دو شیوه انجام می‌شود: متمركز، به‌وسیله قرارگاه‌های مهندسی؛ پراكنده، با همت واحدهای مهندسی یگان‌های عمل‌كننده برای تأمین نیازهای خودشان. در عبور (انتقال) وسایل سنگین سه اقدام باید انجام شود. 1. بارگیری، 2. حمل، 3. تخلیه. وسایلی كه برای انتقال تجهیزات سنگین در نظر گرفته شده عبارت‌اند از: 1. سطحه پی.ام.پی. 2. شناور طارق 3. هاوركرافت 4. لندین كرافت. در درجه اول از سطحه پی.ام.پی و شناور طارق استفاده می‌شود. به‌كارگیری لندین كرافت (و احتمالاً هاوركرافت) وقتی میسّر است كه قرارگاه نوح(ع) منطقه مأموریت خود را تأمین كرده باشد. برای انتقال سریع تجهیزات در همان موج اول عملیات، سه چهار نهر مشخص شده كه آبگیری و سدّ زده شود كه در زمان جزر نیز در آن آب باقی بماند و تجهیزات ضروری در آغاز عملیات در این نهرها بارگیری و آماده شود كه بی‌درنگ، بعد از گرفتن سرپل در آن‌سوی اروند و تأمین آن، تجهیزات منتقل شود. مهم‌ترین و مشكل‌ترین اقدام مهندسی در آغاز عملیات و موج اولِ انتقال، پیاده ‌كردن تجهیزات در ساحل دور است. باتوجه‌به گل‌ولای یا باتلاقی بودن ساحل دور، پیش‌بینی شده است كه با استفاده از وسایلی چون: فرش باتلاق، تراورس، قطعات بتونی یا سنگی و تنة نخل‌ها، انتقال وسایل سنگین از روی شناور به روی ساحل امكان‌پذیر شود. برای انتقال، تعدادی سطحه‌های پی.ام.پی بین یگان‌ها توزیع می‌شود و تعدادی هم به‌صورت متمركز به كار گرفته می‌شود. همچنین 10 شناور طارق در نظر گرفته شده كه با آنها در موج اول عملیات 45 تا 60 دستگاه (مهندسی و تانك) به آن‌طرف برسانیم و امیدواریم حداقل 60 درصد آنها سالم برسد. بعد از اولین موج انتقال، آماده‌سازی ساحل نزدیك شروع می‌شود. آقای وفایی دربارة برنامه‌های پیش‌بینی‌شده برای انتقال تجهیزات بعد از موج اول عملیات گفت كه طبق برنامه‌ریزی قرار است پل دوبه‌ای فراهم شود و در طول یك‌ ماه نصب گردد. برای احداث (نصب) پل خیبری نیز یگان‌های مهندسی آماده‌اند كه با شروع تك و تأمین ساحل دور، قطعات پل از نهر خارج شود و به موازات رودخانه به یكدیگر متصل شوند، سپس عمل چرخاندن پل انجام شود و در ساحل نصب گردد. وی توضیح داد كه چه تدبیرهایی برای كاهش آثار طغیان آب و نیز آثار جزرومد كه 5/2 تا 3 متر اختلاف سطح ایجاد می‌شود، اندیشیده شده است و این تدبیرها در رود بهمنشیر با موفقیت تمرین و عملی شده است. در پایان این بخش از جلسه، فرمانده نیروی زمینی سپاه پس از كلیاتی كه فرماندهان سپاه از طرح مانور و تلاش‌های آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو بیان كردند، عملیات آینده در منطقه فاو را نبردی سخت توصیف كرد و توپ‌های دوربرد و تجهیزات مهندسی را از ابزار مهم این عملیات بزرگ برشمرد. سیدرحیم صفوی گفت كه ما 200 تا 300 دستگاه مهندسی و تانك‌ می‌خواهیم در غرب اروند پیاده كنیم و تا رسیدن این دستگاه‌های سنگین به منطقه درگیری، از آتش توپخانه برای تأخیر در حركت دشمن استفاده می‌كنیم. فرض این است كه دشمن در این منطقه جنگ سختی را با ما خواهد داشت. در این منطقه شاید جنگ سخت از روزهای سوم یا چهارم به بعد شروع بشود. برای تحكیم مواضع و تثبیت مواضع دفاعی دو عامل در دست‌ ما هست: یكی ابزار مهندسی است كه خاكریز، كانال و انواع و اقسام مواضع دفاعی برای ما درست كند. دوم، حجم آتشی كه بتواند ما را در مواضع دفاعی در مقابل پاتك‌های دشمن یاری كند تا بتوانیم خطوط دفاعی‌مان را حفظ كنیم. وی افزود از روزهای پنجم و ششم عملیات كه نیروهای تازه‌نفس دشمن وارد میدان می‌شوند و ما دیگر تیپ و لشكر جدیدی برای مقابله نداریم، وسایل مهندسی و تانك‌ها و آتش سنگین باید نقش خودشان را بازی كنند. فرمانده نیروی زمینی سپاه تأكید كرد كه توپ‌های مورد نیاز باتوجه‌به وسعت منطقه عملیات برآورد شده است.

گزارش -545

رئیس ستاد مشترك ارتش جمهوری اسلامی در آخرین بخش از جلسه مشترك فرماندهان عالی ارتش و سپاه در قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه، ضمن تشكر از توضیحات فرماندهان سپاه درباره طرح‌های عملیاتی سپاه، بر اهمیت عملیات آتی سپاه در غرب اروندرود تأكید كرد و آن را از مشكل‌ترین عملیات‌ها خواند و ضرورت توجه به اصول جنگ را در طرح‌ریزی و اجرای عملیات یادآور شد. سرهنگ سهرابی گفت: «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. از آقایان تشكر می‌كنم. ما از توضیحات آقایان خوب استفاده كردیم و خیلی ممنون هستیم. آقایان به‌اندازه كافی تجربه دارند و عملیات‌ها را انجام داده‌اند. ان‌شاءالله در این عملیات هم پیروز خواهند شد. اما خواستم چند جمله به‌عنوان یادآوری خدمت شما عرض كنم. نماز ما دارای یك اركانی هست، باید به این اركان توجه كرد. در عملیات هم اركانی هست، در جنگ كه به این اركان، اصول می‌گوییم توجه بشود. به یكی از اصول كه باید توجه زیادی بشود، "احتیاط" هست، ما در عملیات‌های گذشته استفاده خوبی از احتیاط نكردیم. اگر از احتیاط خوب استفاده می‌كردیم و اگر نیروی احتیاط داشتیم آن را زود به ‌كار نمی‌بردیم، سرنوشت جنگمان در عملیات‌های بزرگی كه با همت آقایان اجرا شد، مشخص می‌شد. موقعی كه فشار دشمن زیاد گردید. باز ما آن‌طوركه باید و شاید موفق نشدیم چون نیروی احتیاط نداشتیم. ما در مرحله اول احتیاط را به ‌كار می‌بریم، به‌محض اینكه نیروی احتیاط در دست ما رسید با اولین یا دومین درخواست فوراً احتیاط را به‌كار بردیم، الآن چیزی در دست ما نمانده است، باید به این توجه كرد. مسئلة بعد درمورد موقع و هدایت عملیات است، این عملیات از مشكل‌ترین عملیات‌ها است. عبور از رودخانه و منطقه باتلاقی مشكل است. در این منطقه با [توجه به] اینكه دشمن قوی هست عملیات سختی خواهیم داشت. ان‌شاءالله كه با همت آقایان خداوند این موفقیت را نصیب بكند ولی باید یك مرحله از عملیات هدایت را در طرح‌ریزی اجرا بكنیم، یعنی باید دقیق‌تر شناسایی بكنیم و پرسنل را به‌طور دقیق توجیه نماییم و تفهیم بكنیم، اگر نیروهایی كه عمل می‌كنند توجیه باشند و وظیفه‌شان را بدانند، اگر [در هنگام عملیات] نتوانیم اینها را كنترل بكنیم باز درحدود پنجاه درصد توجیه هستند ولی اگر خدای‌‌نخواسته اینها را در مرحله طرح‌ریزی توجیه نكنیم و شناسایی كامل نشود نمی‌توانیم اطمینان داشته باشیم، لذا مجبور می‌شویم تمام مسائل را برای مرحلة هدایت بگذاریم. ... اگر مقدمات را در نظر بگیریم، فكر و ذهن ما راحت می‌شود و دچار مشكل نمی‌شویم، اگر چنین باشد عملیات‌ها را با موفقیت اجرا می‌كنیم. آنچه كه من دیدم هدف بسیار خوبی هست، ازنظر ارزش كار خیلی بالا هست. بحمدلله نیرو و امكانات كافی هست، همان‌‌طوركه آقایان می‌گویند پیش‌بینی‌ها و شناسایی‌های كار انجام شده است، منتها باید سازماندهی و هدایت كار صحیح باشد، در درجه اول توجیه پرسنل خیلی مهم هست. نباید از غافلگیری غافل بشویم، چون عبور از رودخانه خیلی سخت است، مثلاً اگر دشمن متوجه بشود و این طرح كشف بشود عملیات یا اصلاً قابل‌اجرا نیست و یا اینكه درصد موفقیت كار خیلی ضعیف است. این [عملیات] باید متكی به غافلگیری باشد، آن دیگر به‌عهده آقایان هست ان‌شاءالله كه موفق و پیروز خواهید شد. همان‌طوركه طرح‌ نیروی زمینی (ارتش) هم در كنار طرح شماست ان‌شاءالله اینها نیز پشتیبانی یكدیگر هستند. باید این طرح‌ها مداومت داشته باشد، یعنی طرح‌ها پشت‌سرهم تهیه شده باشد كه به‌محض‌اینكه این اجرا شد دیگر به‌ دشمن فرصت كار داده نشود، درست است كه شما به دشمن تك می‌كنید و درگیر می‌شوید ولی فرصت دارید، ما هروقت كه تك كردیم به احتیاط‌های دشمن رسیدیم، دشمن را دور زدیم و موفق شدیم؛ ولی وقتی‌كه در جلو ما سازمان احتیاط تغییری نكرده دیدیم كه [دشمن] بلافاصله خودش را جمع كرد پاتك‌های سنگینی كرد. دشمن روز اول و دوم پاتك‌های كوچكی را انجام داد، ولی روز سوم، چهارم و پنجم با احتیاط‌هایی كه در رده قرارگاه‌ها و سپاه هست عملیات انجام می‌دهد. این یك زمین‌ مناسبی برای عملیات ش.م.ر. است، یعنی كلیه پرسنل‌ ما باید ماسك داشته باشند و الا پرسنلی كه به آن‌طرف رفتند با این‌همه توپخانه و نیروی دشمن چه كار باید بكنند؟ یك هدف مناسبی برای تك شیمیایی است، این مورد هم باید قبلاً پیش‌بینی بشود. من موفقیت همه شما برادرهای عزیز را از خداوند خواهان هستم، ان‌شاءالله پیروز می‌شوید. امیدواریم به این مورد هم فكر نكنید كه باید بغداد یا بصره را بگیریم كه صدام سقوط بكند، شما در دو سه مرحله پیروز می‌شوید و به دشمن صدمه كلی می‌زنید، اگر به دشمن صدمه بزنید روحیه دشمن خراب می‌شود و تسلیم خواهد شد. همیشه به این فكر نباشیم كه چون دستمان به بغداد نمی‌رسد ممكن است پیروزی دیر باشد، نه، ما با دو سه پیروزی ان‌شاءالله موفق می‌شویم و آنها هم از بین خواهند رفت، منتها چیزی كه مهم است این هست كه عملیات اول باید توأم با پیروزی باشد. اگر عملیات اول توأم با پیروزی باشد روحیه ما خیلی بالا خواهد رفت و پیروزی‌های بعدی را تضمین می‌كند، ولی اگر خدای‌نخواسته در عملیات اول موفق نشویم روحیه پرسنل ما پایین خواهد آمد و در طرح‌های بعدی ما تزلزل به‌ وجود می‌آید و روحیه دشمن بالاتر می‌رود، این روند منجر به انعكاس بد در بین كشورهای جهان خواهد شد.

گزارش -546

فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) در پاسخ به سؤالات راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ تلاش‌های مهندسی منطقه عملیاتی فدك، آثار حضور دولت در جنگ، آثار حكم امام خمینی به سپاه و حكم امام به آقای هاشمی و... را تشریح كرد. محمد فروزنده در این مصاحبه سابقه كار آماده‌سازی منطقه شرق اروند را از سال 1363 اعلام كرد و مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده یا درحال اجرای مهندسی در این منطقه را احداث جاده‌های متعدد، ترمیم و تعریض جاده‌های موجود، ساخت بیمارستان، سایت موشكی و احداث سوله‌های متعدد برای قرارگاه‌های تاكتیكی اعلام و تأكید كرد كه برای جلو‌گیری از هشیاری دشمن، فعالیت‌های مهندسی در منطقه هور دو برابر فعالیت‌های مهندسی در منطقه فدك است. وی اقدامات مهندسی را به دو بخش مهندسی رزمی و مهندسی صنعتی تفكیك كرد و مهم‌ترین مأموریت‌های مهندسی را فراهم‌سازی زمینه عبور از مناطق حائل میان خودی و دشمن و نیز امكان‌پذیر كردن حفظ مناطق تصرف‌شده اعلام كرد. فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) گفت با حضور گسترده دولت در جنگ از خرداد 1364، تلاش‌های بسیاری انجام شده و موفقیت‌های متعددی در كارهای مهندسی به ‌دست آمده است. وی از مهم‌ترین مشكلات نظامی جنگ را نبودن ستاد هماهنگ‌كنندة توانا اعلام و اظهار امیدواری كرد كه ستاد تازه‌تشكیل‌شدة فرماندهی كل قوا بتواند این مشكل را كاهش دهد. محمد فروزنده حكم امام خمینی به سپاه پاسداران برای تشكیل سه نیرو را فراهم شدن زمینه توسعه و تكامل سپاه و تأثیر فراوان در جنگ اعلام كرد. وی اقدام امام در تفویض فرماندهی كل قوا به آقای هاشمی را فراهم شدن زمینة حضور همة قوا و همة توانمندی‌های كشور در جنگ اعلام كرد و منصوب شدن نخست‌وزیر به‌سمت معاون پشتیبانی جنگ را از پیامد‌های بسیار مؤثر آن خواند.* (ضمیمه دارد.)

گزارش -547

در جلسة صبح امروز قرارگاه نوح(ع)، مأموریت ناوتیپ امیرالمؤمنین(ع) در عملیات آتی، احتیاط لشكر19 فجر اعلام شد.** فرمانده ناوتیپ امیرالمؤمنین(ع) در آغاز جلسه وضعیت این یگان‌ را به اختصار بیان كرد: 4 گردان داریم كه 3 گردان رزمی و 1 گردان ترابری است. نیروها آموزش‌ دیده‌اند و تمرین و مانور نیز كرده‌اند. 90 شناور سبك داریم و حدود 20 شناور سنگین. به میزان 2 گردان رزمی و 2 گردان ترابری وسایل انفرادی گرفته‌ایم. 4 قبضه خمپاره‌انداز81 میلی‌متری، 3 قبضه خمپاره‌انداز120 میلی‌متری و 3 تفنگ106 میلی‌متری داریم. فرمانده قرارگاه نوح در ادامة جلسه مأموریت ناوتیپ امیرالمؤمنین(ع) را چنین اعلام كرد: «شما در این عملیات نیروی احتیاط قرارگاه نوح(ع) هستید كه ما شما را به‌عنوان احتیاط لشكر فجر مأمور می‌كنیم.» وی برای اجرای این مأموریت به فرمانده ناوتیپ امیرالمؤمنین(ع) چنین ابلاغ كرد: 1. دو گردان پیاده مسلح آماده عملیات و دو گردان پیاده آمادة غیرمسلح (به‌صورت احتیاط) آماده نمایید. 2. دو گردان ترابری سنگین را تجهیزاتش را دریافت كنید و آماده نمایید. 3. با هماهنگی لشكر فجر بروید در نهر حد مستقر و آماده شوید و محل قایق‌هایتان را آماده و نقل‌وانتقالات را شروع كنید. 4. در پشت سر نیروهای استقراری لشكر فجر مستقر شوید. 5. تحت نظر لشكر فجر عمل نمایید. 6. ادوات ناوتیپ را از هم‌اكنون در كنترل عملیاتی لشكر فجر قرار دهید. فرمانده قرارگاه نوح(ع) به فرمانده ناوتیپ امیرالمؤمنین(ع) تأكید كرد كه اجرای این مأموریت را از همین الآن شروع كند و افرادی را كه ضروری می‌بیند توجیه كند. وی افزود تا سی‌ام دی‌ماه فرصت دارید كه اعلام آمادگی كنید.

گزارش -548

در جلسه شامگاه امروز قرارگاه نجف اقدامات آماده‌سازی و طرح مانور تیپ10 سیدالشهدا(ع) برای اجرای عملیات در جزایر ام‌الرصاص و ام‌البابی تشریح شد.* در این جلسه مسئول واحد اطلاعات عملیات تیپ10 به بیان نتایج شناسایی‌ها از جزایر، وضعیت دشمن و منطقة عملیات و جریان آب اروندرود در این منطقه پرداخت. وی گفت: فاصلة خط خودی در ساحل شمالی اروندرود** با خط دشمن در جزیره‌ ام‌الرصاص حدود 400 متر است. در پشت جزیره‌ ام‌الرصاص دو جزیرة كوچك ام‌البابی غربی و شرقی واقع شده است. ام‌البابی غربی با یك پل به ساحل جنوبی اروندرود وصل شده و یك پل نیز دو جزیرة شرقی و غربی را به هم وصل می‌كند. ارتش عراق همة توانش در جزیره‌ ام‌الرصاص را در خط مقدم قرار داده، چون هیچ امكان دید و تیر در عمق جزیره ندارد. سنگرهای ام‌الرصاص را جدیداً بتونی كرده كه میانگین فاصله آنها 20 متر است. در میان هر دو سه سنگر یك پایگاه نیز وجود دارد. موانع دشمن شامل موانع ضد هاوركرافت، سیم‌خاردار توپی و موانع خورشیدی هشت‌پر است. 50 متر عقب‌تر از ساحل جزیره، خاكریز احداث شده است. زمین جزیره پوشیده از گیاه چولان و بَردی است كه استتار در آن به‌سادگی امكان‌پذیر است. به‌دلیل وجود این گیاهان حركت در این جزیره بسیار دشوار است، طوری‌كه نیروهای شناسایی عرض 800 متری این جزیره را حدود 7 ساعته پیموده‌اند. تعدادی بشكه نیز در ساحل جزیره تعبیه شده است. بعد از موانع، سنگرها قرار گرفته، بعد از سنگرها خاكریز و سپس دیواری به ارتفاع یك متر و عرض 30 سانتی‌متر احداث شده است كه به این ترتیب میان خاكریز‌ و دیوار، كانالی یك متری ایجاد شده است. دشمن در عقب جزیره تعدادی سنگرهای گرد پاسگاهی دارد و مقرهای گرو‌هان و گردان در عقب در طرفین پل واقع شده است. در جزیره ام‌الرصاص یك جادة شرقی - غربی با ارتفاع 60 سانتی‌متر و عرض حدود 7 متر و تعدادی جادة عرضی وجود دارد. زمین دو سر جزیره باتلاقی است. برای جلوگیری از نفوذ رزمندگان از پشت جزیره، ارتش عراق در پشت جزیره هر 100 متر یك سنگر در كنار جاده احداث كرده است و در كنار هر دو طرف پل‌های جزیره نیرو گمارده است. ارتش عراق در اطراف جزایر ام‌البابی نیز سنگر دارد. همچنین استحكامات جزایر اطراف ازجمله بلجانیه و ماهی را افزایش داده و نیرو گذاشته است. پل ارتباطی ام‌البابی با ساحل جنوبی اروندرود دوبه‌ای است و یك كامیون و بارش را تحمل می‌كند. زیر این پل قابل‌تردد برای قایق است. مسئول واحد اطلاعات تیپ سیدالشهدا(ع) افزود كه شناسایی‌ها هم از روبه‌رو و هم از پشت انجام شده است. حدود 10 بار شناسایی از روبه‌رو شده و نیروهای شناسایی از موانع رد شده و به كانال عراقی‌ها رسیده‌اند. دو بار نیز به داخل جزیره نفوذ كرده و تا نزدیك سنگرها پیش رفته‌اند و جاده را نیز بررسی كرده‌اند. وی نهر عرایض را بهترین معبر برای حمله به دشمن اعلام كرد. در ادامة جلسه فرماندهان گردان‌های تیپ10 سیدالشهدا(ع) باتوجه‌به اینكه حدود یك هفتة پیش به مأموریت خود توجیه شده‌اند، به بیان كلی طرح مانور گردانشان پرداختند. 1. گردان حضرت قمر‌ بنی‌هاشم(ع): این گردان یك گروهان غواص 110 نفره درحال آموزش، 2 گروهان رزمندة دیگر و یك گروهان پشتیبانی و حمل مجروح دارد. مأموریت آن حركت از نهر عرایض، شكستن خط، گرفتن سرپل در جزیره ام‌الرصاص و پاك‌سازی و تأمین آن برای گردان‌های دیگر و رسیدن به پل جزیره ‌ام‌البابی است. برادر سعیدی فرمانده این گردان گفت بیشتر نیروهای این گردان قدیمی و باتجربه‌اند. 2. گردان حضرت علی‌اكبر(ع): این گردان مأموریت دارد پس از شكسته‌ شدن خط به‌همت گردان قمر بنی‌هاشم(ع) با عبور از این گردان پیشروی كرده و سمت راست جزیره ام‌الرصاص را با یك گروهان پاك‌سازی و تأمین می‌كند. برادر خدابین گفت بخشی از طرح این است كه از كنار نهر عرایض سرپلی را كه به جزیره عقبی وصل می‌شود، با استفاده از تفنگ23 میلی‌متری تصرف كنیم. عزیز جعفری دراین‌باره یادآور شد كه باتوجه‌به اینكه میدان دید مناسبی وجود ندارد، استفاده از تفنگ23 امكان‌پذیر نیست مگر اینكه با اجرای آتش خمپاره ثبت تیر شود. 3. گردان حضرت علی‌اصغر(ع): پس از شكسته ‌شدن خط و گرفتن سرپل به‌همت گردان قمر بنی‌هاشم (ع)، گردان علی‌اصغر(ع) در سمت چپ جزیره ام‌الرصاص وارد عمل می‌شود و ابتدا میان دو جاده به‌طرف چپ ام‌الرصاص پیشروی و سپس پیشروی عمقی می‌كند و از سمت چپ با تیپ18 الغدیر الحاق می‌كند. 4. گردان المهدی(عج): این گردان مأموریت تصرف جزیرة ام‌البابی را به ‌عهده دارد كه قرار است پس از تصرف سرپل به‌همت گردان قمر بنی‌هاشم(ع) و رسیدن به پل ام‌البابی وارد عمل شده و با عبور از این گردان به‌سوی جزیره‌ام‌البابی پیشروی كند. به‌ گفتة فرمانده این گردان، فقط مأموریت كلی گردان المهدی(عج) مشخص شده و هنوز جزئیات آن و به‌ویژه نحوة پدافند از منطقه تصرف‌شده مشخص نشده است. پس از گزارش فرماندهان گردان‌ها، فرمانده قرارگاه نجف از فرماندهان تیپ سیدالشهدا(ع) خواست كه در طرح‌ریزی‌ها و اقدامات خود جهت آمادگی برای عملیات به این نكات توجه كنند: 1. غواصان از همین امروز یا فردا تمرینات خود را در رودخانه‌ای كه دارای جزرومد است شروع كنند. 2. بعد از تصرف جزیره برای افزایش میدان دید به هر طریق ممكن تلاش كنید، مثلاً نی‌ها را بِبُرید و در هر 500 متر یك تیربار و یك آر.پی.جی‌زن روی سیل‌بند مستقر كنید. در شب نیز تك‌تیرانداز به جلو بفرستید و در میان نی‌ها كمین بگذارید. 3. روی سنگرهای بلند و پایگاه‌های بلند هیچ حساب نكنید چون به‌محض روشن شدن هوا همه را با توپ و گلوله تانك می‌زند. 4. سه گردانی كه در موج اول وارد عمل می‌شوند، باید آموزش‌های كامل آبی - خاكی را گذرانده باشند، ولی گردان‌های دیگر نیازی نیست؛ هر گردان باتوجه‌به مأ‌موریتی كه دارد، آموزش ببیند. 5. حداقل برای استقرار 15 روزه در جزیره و پاسخ به فشارهای دشمن آمادگی داشته باشید. سه چهار گردان برای احتیاط و جایگزینی و حفظ منطقة تصرف‌شده و پاسخ به پاتك‌های دشمن داشته باشید. 6. سنگرسازی از مهم‌ترین كارها بعد از تصرف است كه نیروها باید آمادگی این كار را داشته باشند. 7. با كیفیت‌ترین نیروها را برای این عملیات به كار گیرید. 8. گردان‌ها باتوجه‌به مأموریتشان آموزش و تمرین داده شوند. مثلاً گردان اول سرعت عمل، تصرف و پاك‌سازی و گردان‌های بعدی سنگرسازی، پدافند و... آموزش و تمرین داده شوند. 9. برای عملیات باید 90 قایق آماده داشته باشید. در ادامة جلسه مسئولان واحدهای بهداری، ادوات، تعاون و مخابرات كه به مأموریت كلی تیپ توجیه شده بودند، خلاصه‌ای از وضعیت واحدهای خود را تشریح و نیازها و كمبودهای خود را بیان كردند. علی فضلی فرمانده تیپ سیدالشهدا(ع) نیز گفت برای اینكه در این عملیات بتوانیم در وضعیت تهاجمی‌تری عمل كنیم نیاز به تعدادی تیربار گرینوف و تعدادی نارنجك‌انداز 40 میلی‌متری داریم. عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف در پایان جلسه اعلام كرد كه جلسه بعدی چهارشنبه آینده است و فرمانده گردان‌ها در این چند روز منطقه را خوب مشاهده و بررسی كنند و درباره طرح مانور و جزئیات آن بحث كنند و در جلسه بعدی كامل و دقیق بیان كنند. همچنین فرماندهان گروهان‌‌ها نیز به منطقه عملیاتی، مأموریت و طرح مانور توجیه شوند. وی در پایان به‌طور خلاصه به بیان وضعیت گذشته و كنونی جنگ و وضعیت كنونی كشور و ‌دلیل اینكه امام خمینی امسال را سال مقاومت اعلام كرده است، پرداخت.

گزارش -549

هواپیماهای عراقی امروز تأسیسات جزیره خارك و پالایشگاه آبادان را بمباران و به بندر گناوه، اهواز و چند شهر و منطقه عملیاتی دیگر حمله یا تجاوز كردند. رادیو بغداد هم اعلام كرد كه هواپیماهای عراقی 83 مأموریت علیه قوای ایران در شرق دجله اجرا كردند. به ‌نوشته نشریه وزارت اطلاعات: «در ساعت 11:19 دقیقه روز 19/10/1364، جزیرة خارك مورد حملة دو فروند هواپیمای میگ25 دشمن قرار گرفت و 4 بمب به‌طرف جزیره پرتاب شد كه 2 بمب به مخازن سوخت شماره 25 و 36 (هركدام به ظرفیت یك میلیون بشكه) اصابت كرد و هر دو مخزن دچار آتش‌سوزی گردید كه حریق در ساعت 13 به‌طوركلی خاموش شد و صدور نفت ادامه دارد. هواپیماهای متجاوز سپس حریم هوایی بندر گناوه را مورد تجاوز قرار دادند كه با اقدامات تاكتیكی جنگنده‌های خودی متواری شدند.» هواپیماهای عراقی همچنین در ساعت 11:10 دقیقه پالایشگاه آبادان را بمباران و در ساعت 11:17 دقیقه به حریم شهر اهواز تجاوز كردند. بنا به نوشته نشریه رویدادها، در روزهای 14 تا 19 دی‌ماه هر یك از شهرهای پیرانشهر، ارومیه، ایلام و بندرگناوه در چند نوبت مورد تجاوز هوایی هواپیماهای عراقی قرار گرفتند. همچنین 18 هواپیمای عراق امروز در دو نوبت محل تجمع نیروهای خودی را در مناطق عملیاتی جزایر مجنون، شرهانی و زبیدات بمباران كردند. توپ‌های ارتش عراق نیز در ساعت 2 بامداد امروز اطراف سردشت را گلوله‌باران كردند كه تعدادی از گلوله‌ها به اطراف شهربانی سردشت اصابت كرد ولی خسارتی نداشت. از سوی دیگر، عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود اعلام كرد كه هواپیماهای این كشور به تأسیسات جزیره خارك حمله موفقیت‌آمیزی كردند و در 83 مأموریت رزمی در منطقه عملیاتی شرق دجله مواضع و تجهیزات ایران را منهدم ساختند و هلیكوپترهای عراقی در شرق بصره یك تانك ایران را منهدم كردند.

گزارش -550

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ادامة بازرسی كشتی‌های مشكوك به حمل كالا برای عراق، بامداد امروز یك كشتی آلمانی را در دریای عمان به‌سوی یكی از بنادر جنوبی ایران هدایت كرد. طبق اطلاعیه ستاد مشترك ارتش، این كشتی ساعت 1:11 دقیقه بامداد 19 دی در تنگه هرمز مورد شناسایی واحدهای شناور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و جهت بازرسی به یكی از بنادر جنوب هدایت شد. یك مقام نظامی نیز گفت این كشتی 676 كانتینر دارد و ظرفیتش بیش از 12690 تن می‌باشد و در آب‌های بین‌المللی دریای عمان در شعاع 200 كیلومتری تنگه هرمز توقیف شده و "ویل دوشارا" نام دارد. ناخدا محمدحسین ملك‌زادگان فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز با اشاره به اینكه تاكنون وضعیت كالاهای این كشتی مشخص نشده است، گفت كه این كشتی دارای 19 خدمه از كشورهای آلمان، لبنان، اسپانیا، تركیه و پرتغال می‌باشد، از روتردام و هامبورگ حركت كرده و مقصدش كشور كویت است. ملك‌زادگان افزود: «واحدهای دریایی ما هم‌اكنون در شعاع 400 كیلومتری تنگه هرمز و در دریای عمان گسترش یافته‌اند تا ضمن كنترل تردد كشتی‌ها، كالاهای مشكوك به مقصد رژیم عراق را مورد بازرسی قرار دهند.»

گزارش -551

درپی حملة یگان‌های ارتش عراق به جزیره مجنون جنوبی در روز دوشنبه 16 دی‌ماه،* به‌ گفتة رادیو بغداد، امروز خبرنگاران رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از این جزیره بازدید كردند. در گزارش خبرگزاری رویتر از این بازدید آمده است: «سرلشكر ماهر عبدالرشید فرمانده سپاه سوم عراق به خبرنگاران كه از جبهه دیدن می‌كردند گفت ما دشمن را از بزرگ‌ترین بخش این جزایر بیرون رانده‌ایم و او را در یك منطقه كوچك محصور كرده‌ایم كه در آینده نزدیك برعلیه این نیروها اقدام خواهد شد. ... ژنرال ماهر كه در مركز سپاه سوم در آبراه شط‌العرب سخن می‌گفت، درباره یك بسیج بزرگ ایران در جبهه جنوب در منطقه‌ای از باتلاق‌های هویزه در نزدیكی مجنون گفت: نیروی بازدارنده قوی عراق، ایران را وادار به تعویق حمله كرد. وی كه رئیس‌ یكی از چهار سپاه مدافع جنوب عراق است، افزود: نیروی هوایی نقش عمده‌ای در جلوگیری از تجمع نیروهای دشمن داشته است. ژنرال رشید گفت: زمین‌هایی كه بازپس گرفته شده 3 كیلومتر عرض و 5/8 كیلومتر طول دارد. یكی از دستیاران این ژنرال گفت مجموع منطقه جزایر 5/4 كیلومتر عرض و 10 كیلومتر طول دارد. یك سرتیپ كه همراه گروه خبرنگاران بود، نیز گفت واحدهای مهندسی صدها كیلومترمربع از باتلاق‌های هویزه را خشك كرده و ده‌ها جاده در منطقه احداث كرده‌اند. وی گفت: ما پمپ‌های بزرگی برای پمپ كردن آب‌های باتلاق ازطرف خود به‌سمت ایران مستقر كرده‌ایم كه بدین‌ترتیب دشمن را زیر آب ببرد و كار مقابله ارتش ما با اقدامات آنها را تسهیل كند. خبرنگاران یك خاكریز بلند را مشاهده كردند كه تا دوردست ادامه داشت و این سرتیپ گفت احداث آن به‌منظور جلوگیری از حركات دشمن است.»

گزارش -552

به ‌گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، «افراد ضدانقلاب (احتمالاً كومه‌له) به‌طرف تأمین یكی از محورهای شهرستان بانه آتش گشودند كه درنتیجه یكی از برادران سرباز به شهادت ‌رسید.» نشریة گزارش‌ روز روابط عمومی فرماندهی كل سپاه نیز نوشته است: «روز 19/10/1364 عناصر ضدانقلاب به یك بلدوزر مهندسی رزمی حمله كرده و بلدوزر را به آتش كشیده و دو نفر از برادران پاسدار وظیفه را به اسارت بردند.»

گزارش -553

درحالی‌كه رژیم عراق با محاصره سلیمانیه و اقدامات امنیتی عرصه را بر مردم بی‌دفاع این منطقه تنگ كرده است، نیروهای انقلابی مسلمان كرد عراق همچنان به مبارزات خود علیه حكومت بعثی ادامه می‌دهند. به ‌گزارش نشریه راه كربلا، در حملة هفتة گذشته انقلابیون مسلمان كرد با سلاح‌های سبك و آر.پی.جی7 به پایگاه نیروهای بعثی در شهر عقره 8 نفر كشته شدند. در این حمله دو سالن تجمع و دو خودرو منهدم و یك منبع سوخت مزدوران صدام به آتش كشیده شد. انقلابیون مسلمان كرد پس از اجرای این عملیات سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند. همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ساعت 17 امروز نیز گروهی از پیش‌مرگان مسلمان كرد عراقی كنترل عبورومرور خودروها را در جاده اصلی سیدصادق به دست گرفتند و یك خودروی نظامی ارتش عراق متعلق به تیپ427 را منهدم كردند. در این اقدام 5 نظامی بعثی ازجمله یك افسر سیاسی امنیتی كشته شدند و 5 قبضه سلاح به غنیمت گرفته شد. این درحالی است كه عراق 8 روستای واقع در اطراف این جاده را به‌كلی منهدم كرده و نزدیك به هزار خانوار را آواره یا به اردوگاه‌های كار اجباری منتقل كرده است. دولت عراق هرگونه كمك‌رسانی به استان سلیمانیه را ممنوع اعلام كرده و برای جلوگیری از فعالیت‌های كشاورزی در مناطق آزادشده (تحت كنترل مسلمانان كرد) با هلیكوپترهای توپ‌دار اقدام به انهدام این مناطق و وسایل و تأسیسات كشاورزی آنها می‌كند. واحد مركزی خبر نیز گزارش داد كه حكومت عراق یك كمربند امنیتی به فاصله 20 كیلومتر در اطراف سلیمانیه احداث كرده و با مین‌گذاری این خط و استفاده از نورافكن‌های قوی در هنگام شب، سعی دارد مجاهدین مسلمان منطقه را به محاصره درآورده و از كمك‌رسانی روستاییان اطراف به داخل شهر جلوگیری نماید. این گزارش می‌افزاید: رژیم بعثی صهیونیستی تلاش می‌كند كه با بمباران روستاهای سلیمانیه و كوهستان‌های مجاور، روستاییان را وادار به مهاجرت از روستاهای خود و ترك منطقه سازد و به این ترتیب با آواره كردن مردم مسلمان كردنشین و اسكان آنان در شهرك‌های جدید در مركز و جنوب عراق، اعراب را به‌طور اجباری در مناطق شمالی جایگزین كردها كند. رویتر نیز به نقل از روزنامة انگلیسی فایننشال تایمز گزارش داد كه كردهای شمال عراق كنترل بخش بزرگی از شمال عراق را در دست خود دارند. به ‌همین دلیل رژیم عراق مجبور شده بر تعداد نیروهای خود در شمال عراق بیفزاید درحالی‌كه در جبهه‌های جنوبی به آنها نیاز وافر دارد. به ‌نوشته فایننشال تایمز، 160 هزار نیروی عراقی مأمور حفاظت از تأسیسات دولتی عراق در شمال به‌خصوص مراقبت از خط لوله نفت عراق به تركیه شده‌اند.

گزارش -554

فرمانده عالی جنگ عصر امروز در جمع رزمندگان استان فارس كه برای آموزش غواصی در استخرهای تهران از مناطق عملیاتی به تهران آمده‌اند، اقدامات نظامی و عزیمت گسترده جوانان به‌سوی جبهه‌ها را زمینه‌ساز شرایط سیاسی اعلام كرد و نورافشانی جبهه‌ها را موجب خودداری دنیا از حمایت از حكومت عراق دانست و بر ایستادگی ایران بر شرایط خود و آمادگی برای انجام وظیفه در زمان مناسب تأكید كرد. آقای هاشمی گفت: حركت نظامی ما هنگامی رخ می‌دهد كه شرایط سیاسی آماده شود و ما نمی‌خواهیم حركتمان صرفاً یك خونریزی باشد. عزیمت گسترده جوانان مسلمان كشورمان به ‌سوی جبهه‌های جنگ تحمیلی، زمینه‌ساز شرایط سیاسی لازم در دنیا است. این حركت‌ها به این شكل ازلحاظ سیاسی كاملاً زمینه‌ساز است كه وقتی دنیا حالت رزمندگی ملت ما و تأثیر آن را در مصر، فلسطین، فیلیپین، اندونزی و دیگر كشورهای اسلامی می‌بیند، می‌فهمد كه نمی‌تواند این صدا را خاموش كند و متوجه می‌شود كه باید دربرابر آن تسلیم گردد و این حركت بی‌معنا را كه از عراق حمایت می‌كند، تكرار نكند و مضر بودن این روش را درك كند. اینجاست كه دنیا به‌ خود می‌آید و مركز نورافشان و كانون نور در جبهه‌ها آثارش را در همه‌جا به نمایش می‌گذارد و دنیا متقاعد می‌شود كه جنگ باید تمام شود و راهی جز سقوط صدام ندارد و این همان زمینه سیاسی است، دنیا باید محاسبه كند كه چقدر ارزش دارد به‌خاطر یك نظام خودفروخته و حفظ یك نوكر این‌همه خسارت را تحمل كند. جبهه‌ها باید همیشه مملو از نیرو باشد و نیروها، مدام تمرین كنند و خود را آماده سازند. ما هم روی شرط خود ایستاده‌ایم و آماده‌ایم كه به‌محض آنكه لحظه مناسب فرارسید، وظیفه خود را انجام دهیم. آقای هاشمی در ادامه با اشاره به نظر امام خمینی درباره صدور انقلاب و نیز اشاره به فعالیت‌ها، تظاهرات و راه‌پیمایی مردم مسلمان كشورهای مختلف، گفت: «در مصر این صحنه‌ها یادآور وقایع آخر دوران شاه در ایران است. دانشجویان الازهر و عین‌الشمس و شهرهای دیگر مصر همچون دانشجویان ما در سال‌های 56 و 57 خیابان‌ها را از شعارهای الله‌اكبر پرطنین كرده‌اند. در صحن مسجدالاقصی آن صحنه‌های زیبا كه بخشی از آن را دیشب (چهارشنبه شب) در تلویزیون دیدید نشان می‌دهد كه در آن شرایط سخت و تحت فشار صهیونیسم این حماسه‌ها به‌‌راحتی نمی‌تواند صورت پذیرد. شعارها از ملی‌گرایی به‌سوی اسلام كشیده می‌شود و همه ندای لااله‌الاالله و الله‌اكبر سر می‌دهند. دیگر نقاط دنیا هم همین‌طور است. از الجزایر گرفته تا شرقی‌ترین نقطه در اندونزی و در سراسر مناطق اسلامی جوان‌ها و دیگر نیروهای اسلامی به تناسب شرایط محیط خود در مساجد و دانشگاه‌ها حركت اسلامی خود را شروع كرده‌اند و من با اطمینان به شما می‌گویم كه كانون اصلی این حركت‌ها ازلحاظ معنوی جمهوری اسلامی و قلب مقدس رهبر و پیشوای ایران ما و اسلام پیروز ایران است كه امروز شاخ‌وبرگ‌های این شجره طیبه از ایران ارتزاق كرده و در سراسر جهان گسترده شده است و یكی از كانون‌های گرم مبارزه برعلیه كفر كه موتور حركت است، میدان‌های جنگ می‌باشد. جنگ علی‌رغم تلخی‌ها و مشكلات این خاصیت را دارد كه كانون‌های مبارزه را همواره زنده نگه می‌دارد.»

گزارش -555

نخست‌وزیر امروز طی سخنانی در جمع كاروان راهیان كربلای استان باختران با تجلیل از داوطلبان اعزام به جبهه‌ها، تأثیر خون شهیدان در تحولات جهان را عظیم توصیف كرد و دعوت ایران را به سازش نشانة درك غلط از حق خواند و برنامه‌های دولت را در خدمت جنگ اعلام و بر ضرورت تداوم جنگ تا ریشه‌كنی ظلم و تجاوز تأكید كرد. به ‌گزارش روابط عمومی نخست‌وزیری، مهندس موسوی در این دیدار با تجلیل از حركت شایسته عزیمت داوطلبانه رزمندگان اسلام به جبهه‌ها، گفت آثار پربركت خون شهدا در انقلاب اسلامی نه‌تنها ملت ما را قادر ساخت دربرابر مشكلات مقاوم و استوار بایستد، بلكه آثار محسوسی بر كشورهای اسلامی گذاشته است كه یك نمونه آن در حركت ایثارگرانه قهرمان سینای مصر (سلیمان خاطر) تجلی كرد. نخست‌وزیر با اشاره به یأس و ناامیدی ملت‌های مسلمان جهان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: «زمانی‌كه ملت‌های مسلمان جهان هیچ امیدی به رهایی از چنگال استعمار نداشتند، انقلاب اسلامی ایران با رشادت و ازخودگذشتگی شما فرزندان انقلاب پیروز شد و مسلمانان را به آینده‌ای درخشان و پیروز امیدوار ساخت و تحولی تازه در جهان اسلام پدید آورد كه علی‌رغم تلاش استكبار برای نابود كردن آن، امروز شاهد نشانه‌هایی از این تحول عظیم در جهان اسلام هستیم و هر روز صداهای جدیدتری از كشورهای دور و نزدیك می‌شنویم كه فریاد آزادی سر می‌دهند.» وی افزود: «استمرار و رشد حركت‌های اسلامی مدیون خون پربركت شهدای تاریخ اسلام است كه با ایثار و از خودگذشتگی نهضت‌های اسلامی را به یكدیگر متصل كرد و انقلابی عظیم آفرید.» نخست‌وزیر با اشاره به جنگ تحمیلی گفت: «ما این جنگ را یك جنگ ساده زمینی نمی‌دانیم، لذا آنهایی كه ما را به سازش دعوت می‌كنند به‌خاطر این است كه برداشت غلطی از حق دارند و معنای واقعی حق را درك نمی‌كنند و نمی‌خواهند بفهمند تنبیه متجاوز به نفع صلح جهانی و تضمین امنیت است.» مهندس موسوی تأكید كرد: «امروز همه برنامه‌های دولت به نوعی در خدمت جنگ است و جنگ در تمام اركان اجرایی كشور اثر محسوسی دارد و چون از دید ما سرنوشت این جنگ با سرنوشت استقلال، رشد آینده نسل‌ها و سرعت حركت انقلاب اسلامی پیوند دارد، این جنگ را با قدرت ادامه می‌دهیم و با اتكا به خداوند متعال و نیروهای حزب‌الله و متعهد همه مشكلات و تنگناهای آن را تحمل خواهیم كرد.» نخست‌وزیر در پایان ضمن توصیه‌هایی به رزمندگان اسلام گفت: «اگر می‌خواهید از حق و خون پربركت شهدا قدرشناسی كنید باید به نوعی حركت كنید كه ریشه تجاوز و ظلم را برای همیشه از منطقه قطع كنید.»

گزارش -556

ادامة همایش "از خراسان تا كربلا" امروز در مسجد امیرالمؤمنین(ع) لشكر92 زرهی در اهواز برگزار شد. فرمانده كل سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش ازجمله سخنرانان این گردهمایی بودند كه در سخنان خود به اهداف تحمیل جنگ به ایران، چرخش حامیان صدام و اهمیت اعزام كاروان‌های راهیان كربلا به جبهه‌ها پرداختند. به ‌نوشتة روزنامه اطلاعات: فرمانده سپاه پاسداران در سخنان خود ضمن تشریح روند جنگ و اهداف استكبار از برپایی جنگ تحمیلی گفت: «هدف ابرقدرت‌ها از تحمیل جنگ جلوگیری از اعلام موجودیت انقلاب اسلامی بود. به ‌همین دلیل فكر می‌كردند می‌توانند به‌وسیله سردار پوشالی قادسیه به این هدف برسند اما رهنمودهای حضرت امام و حضور مردم در صحنه آنها را مأیوس كرد به‌طوری‌كه اربابان صدام ناچار به تغییر رویه در جنگ شدند.» محسن رضایی ارسال سلاح‌های مدرن به عراق را نشانة خوف از مقاومت بی‌نظیر مردم و اعزام كاروان‌های كربلا اعلام كرد و افزود: «از سه ماه پیش در مواضع شورای همكاری خلیج‌ فارس چرخش دیده می‌شود و عقب‌نشینی آنها واضح است، به‌طوری‌كه اخیراً پادشاه عربستان سعودی صریحاً در دیدار با یك مقام سیاسی كشور ما گفته است ما از حمایت صدام دست خواهیم كشید و طرف‌دار اسلام خواهیم بود.» فرمانده كل سپاه ضمن تأكید بر ادامه جنگ و مقاومت گفت: «دنیای استكبار به‌زعم خود تا ما را در ذهن علیل خویش ذلیل نكند، با ما كنار نمی‌آید و راه ما جز مقاومت چیز دیگری نیست.» وی در پایان با اعلام اینكه درحال‌حاضر فقط 12 درصد بودجه صرف هزینه‌های نظامی می‌‌شود، گفت: «باید همه سرمایه‌ها و امكانات را برای ضربه به استكبار و پایان جنگ بسیج نمود.» سرهنگ صیاد شیرازی نیز طی سخنانی در این گردهمایی ضمن اعلام آمادگی رزمی نیروهای جمهوری اسلامی در جبهه‌های نبرد، روحیة والا و قدرت عظیم و تحولی كه در ارتش اسلام به ‌وجود آمده را مرهون و نتیجه جهش عظیم امت قهرمان كشور در اعزام كاروان‌های راهیان كربلا به جبهه‌ها اعلام كرد. وی گفت: «پس از اقدام تاریخی تشكیل كاروان‌های كربلا و حضور پرتلاش و بی‌وقفه مردم عزیزمان در جبهه‌های جنگ، نیروهای رزمنده قدرت و الهام جدیدی گرفته‌اند و این نیروها امروز خود را در تمامی طول جبهه‌های نبرد مهیاتر از همیشه برای ادامة نبرد تا پیروزی نهایی می‌بینند.»

گزارش -557

طرح‌های مختلف سپاه پاسداران برای فریب ارتش عراق و فعالیت نیروهای نظامی در مناطق مختلف و سخنان مسئولان كشور درباره جنگ نه‌تنها سران عراق بلكه تحلیل‌گران غربی را درمورد عملیات بزرگ ایران دچار سردرگمی كرده است. نشریة انگلیسی‌زبان فارین‌ ریپورت دراین‌باره نوشته است: «تمركز نیروهای ایران در جبهة مركزی مناطق هم‌مرز با عراق و حمله موعود ایران به تأخیر افتاده است. ممكن است نقشه ایرانی‌ها تغییر كرده باشد. به نظر می‌رسید كه آنها امیدوارند راه خود را به‌سوی بغداد ازطریق جنگ بگشایند، اما اكنون به نظر می‌رسد كه آنها به یك حملة تهاجمی در جنوب، در آن‌سوی مرداب‌ها مبادرت خواهند كرد. تحلیل‌گران غربی اغلب به‌وسیله تغییرات غیرقابل‌توضیح نقشه‌های رهبریت ایران دچار سردرگمی گردیده‌اند. در بسیاری از اوقات آرایش‌های نظامی‌ای وجود داشته‌اند كه منجر به فرضیه‌هایی درمورد یك حملة تهاجمی جدید گردیده‌اند، اما این برنامه چند هفته بعد لغو گردیده است. ممكن است كه رهبران ایران با مطالعه گزارش‌های مربوط به حملات تهاجمی قریب‌الوقوع خود به این نتیجه می‌رسند كه عراق كاملاً آماده است و بنابراین نقشه‌های خود را تغییر می‌دهند.» فارین ریپورت به نقل از تحلیل‌گران غربی افزوده است: «تأخیر ایران در تهاجم به عراق فرصت خوبی برای ارتش عراق به ‌وجود آورده كه هم به تدارك بیشتر امكانات بپردازد و هم با دستیابی به تغییرات تازه صورت‌یافته در نقشه تهاجم ایران، خود را برای مقابله با آن آماده سازد.»

گزارش -558

خبرگزاری جمهوری اسلامی از مركز اهواز در گزارشی با عنوان "نمایش تكراری صلح‌طلبی صدام" با اشاره به سخنرانی صدام در شصت‌‌وپنجمین سالگرد ارتش عراق، اهداف صدام از ادعاهای صلح‌طلبی را چنین برشمرده است: 1. جلب ترحم مردم عراق كه مدت‌هاست وی را برای پایان جنگ تحت فشار قرار داده‌اند. 2. ترسیم چهره‌ صلح‌طلبانه‌ای از خود دربرابر افكار عمومی منطقه و جهان. 3. كوشش برای تحریك اعضای جنبش غیرمتعهدها و كنفرانس اسلامی برای ازسرگیری تلاش‌های به‌اصطلاح صلح‌آمیز. 4. تلاش برای جلب حمایت‌های مادی و معنوی كشورهای عضو شورای همكاری خلیج‌ فارس. 5. خروج از انزوای سیاسی گسترده‌ای كه عراق اخیراً دچار آن شده است.

گزارش -559

دولت مصر در ادامه حمایت نظامی از حكومت عراق، علاوه‌بر آموزش افسران عراقی، افسران مصری را به عراق اعزام می‌كند. نشریة الشراع چاپ بیروت در آخرین شماره خود نوشته است: «تعدادی از افسران عراقی پس از گذراندن دوره‌های آموزشی تخصصی در پایتخت مصر، به بغداد بازگشتند. همچنین بنا به درخواست دولت عراق، وزارت جنگ مصر موافقت كرد كه گروهی از افسران بلندپایة خود را به‌عنوان مشاور نظامی به بغداد اعزام كند. از سوی دیگر، منابع خبری از داخل عراق گزارش دادند كه اخیراً 450 تن از متخصصان مسلمان عراقی ازجمله چندین افسر بلندپایه به‌دلیل مخالفت با رژیم بعث از كار بركنار و بازداشت شده‌اند كه از سرنوشت آنها اطلاعی نیست. همچنین گفته می‌شود كه رژیم عراق از افسران رده‌بالای مصری به‌جای افسران عراقی استفاده خواهد كرد.»

گزارش -560

در چهارمین روز اجلاس وزیران خارجه كشورهای كنفرانس اسلامی بحث‌های مفصلی دربارة جنگ ایران و عراق شد و ایران قطعنامه‌ای دراین‌باره به كنفرانس پیشنهاد كرد و نماینده ایران خواستار تضمین صلحی بادوام شد. خبرگزاری رویتر در گزارشی آورده است: «این كنفرانس در چهارمین روز خود (پنجشنبه) به‌طور مفصل درمورد راه‌های حل‌وفصل جنگ خلیج ‌(فارس) بحث كرده است. عراق با پشتیبانی چندین كشور عرب ازجمله تونس، مصر و اردن قطعنامه‌ای كه خواستار آتش‌بس و عقب‌نشینی نیروها به مرزهای قبل از جنگ است، پیشنهاد كرده است. سیروس ناصری نماینده ایران در كنفرانس وزیران امور خارجه كشورهای اسلامی در فاس امروز در یك مصاحبه مطبوعاتی با خبرنگاران خارجی دررابطه‌با فعالیت‌ هیئت نمایندگی ایران در این كنفرانس گفت ایران پیش‌نویس قطعنامه‌ای را پیشنهاد كرده است كه عمدتاً به راه‌های كم‌ كردن رنج از این جنگ پنج‌ساله می‌پردازد. وی گفت این قطعنامه به‌ویژه خواستار تحریم استفاده از سلاح‌های شیمیایی و حمله به هدف‌های غیرنظامی است. وی افزود: «اگر شما جنگی دارید بهتر است كه یك جنگ تمیز باشد نه جنگی كثیف.» ناصری كه رئیس‌ بخش بین‌المللی وزارت‌ خارجه ایران است گفت: «آنها (عراق) هنوز درحال تقویت نیروهای خود بوده در جست‌وجوی برتری نظامی هستند و دوباره به ما حمله خواهند كرد. ما خواستار تضمین‌هایی برای یك صلح بادوام هستیم.» وی افزود: «اگر یك هیئت بین‌المللی مایل باشد موضع ما را به حساب آورده و گام‌های مثبتی دررابطه‌با این جنگ بردارد ما آماده بذل توجه هستیم.» ناصری گفت: «فایده اصلی كمیته میانجیگری سازمان كنفرانس اسلامی باز نگاه داشتن خطوط ارتباط بین ایران و عراق بوده است.» به ‌گزارش خبرگزاری فرانسه، در فاس فاش شد كه جنگ عراق و ایران تنها مشكل موجود در كنفرانس به شمار می‌رود.

گزارش -561

شاه عمان با ابراز اینكه ایران به اقدامات شورای همكاری حسن تفاهم نشان داده، خواستار كمك كشورهای اروپایی برای توقف جنگ شد. سلطان قابوس در مصاحبه با روزنامه الخلیج چاپ شارجه گفت كه كشورهای شورای همكاری خلیج‌ عربی (فارس) از آغاز جنگ ایران و عراق در تلاش برای متوقف كردن این جنگ و عدم گسترش دامنه آن و محدود كردن آن بوده‌اند. وی با اشاره به اینكه ادامه این جنگ به نفع هیچ‌كس نیست، گفت كه بعد از اجلاس سران شورای همكاری در مسقط در ماه نوامبر (آبان‌ماه) تماس‌هایی با ایران و عراق برقرار شد كه عراق بر تمایل خود به برقراری صلح تأكید كرد و ایران نیز به فعالیت‌ كشورهای شورا حسن تفاهم نشان داده است. شاه عمان افزود: همگی ما از لحاظ جغرافیایی و تاریخی و از همه لحاظ مسئول منطقه هستیم و پایان دادن به مشكلات و برقرار كردن صلح بر ما واجب است. وی اظهار امیدواری كرد كه درمورد جنگ ایران و عراق یك دیدگاه واحد عربی اتخاذ بشود تا بتوان برای دستیابی به راه‌حل‌های مناسب برای آن كمك كرد. وی به ‌اهمیت دخالت كشورهای بی‌طرف مثل كشورهای اروپایی و ژاپن برای كمك به خاتمة جنگ اشاره كرد و گفت: به‌زودی یك مقام بلندپایه ژاپنی در ادامة این تلاش‌ها و برای تحقق این هدف ماه آینده از منطقه دیدار خواهد كرد. سلطان‌ قابوس افزود: تنها چیز كافی و مفید برای عدم دخالت قدرت‌های بزرگ، ندادن بهانه به آنها برای دخالت است. خبرگزاری قطر نیز در گزارشی از این مصاحبه به نقل از شاه عمان آورده است كه: «عراق برای برقراری صلح ابراز تمایل كرده ولی ایران هیچ علاقه‌ای به كوشش‌های شورای همكاری خلیج (فارس) نشان نداده است.»

گزارش -562

رهبر لیبی برای میانجیگری در جنگ اعلام آمادگی كرد. یك مقام شوروی نیز نزدیكی اردن و سوریه را در موضوع جنگ مؤثر خواند. سرهنگ قذافی رهبر لیبی، پنجشنبه‌شب در مصاحبه‌ای در طرابلس گفت: مسئولیت پایان دادن به جنگ خلیج (فارس) را به‌عهده خواهم گرفت تا تمام مسلسل‌ها به‌سوی خطر واقعی كه در هم‌پیمانی امریكا و اسرائیل متجلی است، نشانه گرفته شوند. قذافی گفت آماده‌ام به عراق و ایران نزد برادران خود در عربیت و اسلام بروم، آماده‌ام به تونس بروم و با برادران تونسی جلسه داشته باشم. از سوی دیگر، سخنگوی وزارت امور خارجه شوروی در گفت‌وگو با یكی از روزنامه‌های كویت ضمن مهم و مثبت دانستن نزدیكی روابط اردن با سوریه اعلام كرد این نزدیكی به‌زودی تأثیرات خود را بر جنگ عراق و ایران نشان خواهد داد.

ضمیمه گزارش546: مصاحبه راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ با فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) محمد فروزنده فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) در پاسخ به سؤالات محمد درودیان راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مركزی سپاه پاسداران، مطالبی درباره مهندسی جنگ و اقدامات مهندسی در آماده‌سازی منطقه عملیاتی فدك، حضور دولت در جنگ و آثار آن، مشكلات جنگ، آثار حكم امام خمینی برای راه‌اندازی سه نیرو در سپاه و تأثیر حكم امام به آقای هاشمی برای جانشینی فرماندهی كل قوا و... بیان كرد كه خلاصه و جمع‌بندی آن چنین است:*

آماده‌سازی منطقه عملیاتی فدك سابقه كار در منطقه: كار مهندسی در منطقه شرق اروندرود به زمان آماده‌سازی منطقة هور برای اجرای عملیات بدر (سال 1363) بازمی‌گردد. هم‌زمان با آماده‌سازی هور برای عملیات بدر، كار در منطقه فدك (از خسروآباد تا دهانه اروندرود در جزیرة آبادان)، جزیرة مینو، جزایر امام حسن(ع) و امام علی(ع) و مناطق شلمچه و زید به‌عنوان طرح فریب منطقه بدر شروع شد و تا پایان عملیات بدر، بخشی از كارهای زید و شلمچه - كه درواقع دومین منطقه‌ای بود كه برای عملیات آماده می‌شد - به اتمام رسید. مهم‌ترین كارهای مهندسی: مهم‌ترین اقدامات مهندسی درحال اجرا در منطقه فدك عبارت‌اند از: احداث جاده‌های جدید متعدد، ترمیم و تعریض جاده‌های موجود، آسفالت جاده‌ها و خاك‌ریزی كنار آنها، ساختن بیمارستان، ساختن آشپزخانه و محل بنه مهمات، زدن پل روی رودخانه بهمنشیر، احداث سایت‌های سیستم موشكی هاگ، احداث جادة 55 كیلومتری با عرض 20 متر برای مواضع توپ‌ها، ساخت پد هلیكوپتر، احداث سایت مخابرات، احداث محل قرارگاه‌های خاتم و كربلا و... . رعایت اصل حفاظت و غافلگیری، اجرای طرح فریب در هور: هم‌زمان با فعالیت‌های مهندسی در منطقه فدك، در منطقه هور و یكی دو منطقه دیگر فعالیت‌های مهندسی انجام می‌شود تا دشمن به منطقه اصلی عملیات پی نبرد و به‌دلیل همین ملاحظات حفاظتی قرار بود مجموع دستگاه‌های مهندسی سبك و سنگین در منطقه فدك 150 دستگاه باشد، اما به‌تدریج با افزایش مأموریت‌ها در منطقه فدك، به‌ویژه مأموریت احداث جاده 55 كیلومتری توپخانه، باید تعداد دستگاه‌ها و سرعت آنها افزایش می‌یافت. در این وضعیت برای جلوگیری از هشیاری دشمن، فعالیت در هور نیز تشدید شد و دستگاه‌های فعال در هور به 1000 كمپرسی و 200 دستگاه سبك و سنگین دیگر رسید. البته كارهایی كه در هور انجام می‌شود كارهایی است اساسی برای زمینه‌سازی اجرای عملیات در زمان مناسب. در این منطقه چندین جاده احداث و جاده‌های موجود ترمیم و تعریض می‌شود و برای احداث یك پل خیبری برنامه‌ریزی شده است. به این ترتیب حجم كارهای مهندسی در هور به دو برابر فدك رسیده است، طوری‌كه فعالیت‌های مهندسی و شناسایی در هور دشمن را به توهم انداخته و صدام در سخنرانی‌اش گفت كه ایران می‌خواهد در هور عملیات كند. البته نباید غفلت شود، چون ممكن است دشمن‌ با پی‌ بردن به اینكه ما چه كار می‌كنیم، قصد فریب ما را داشته باشد. نتیجه‌گیری برای عملیات‌های بعدی: در این مقطع با بسیج امكانات، آماده‌سازی دو منطقه عملیاتی در یك زمان میسر شد. باتوجه‌به اینكه این توان همة توان مهندسی جنگ و جمهوری اسلامی نیست، شروع خوبی است و اگر كارها درست سازماندهی و برنامه‌ریزی شود و بسیج امكانات ادامه یابد، اجرای كارهای مهندسی پرحجم و حساب‌شده در مناطق متعدد امكان‌پذیر است و حاصل آن علاوه‌بر آماده‌سازی مناطق برای عملیات، فریب دشمن هم هست.

وضعیت خطوط و مناطق استقرار ارتش عراق بعد از عملیات‌های آزادسازی مناطق اشغال‌شده - كه آخرین آنها عملیات بیت‌المقدس بود - استراتژی دشمن از آفند به پدافند تغییر یافت و ارتش عراق به‌تدریج در زمین‌هایی مستقر شد كه دفاع در آنها به‌لحاظ نظامی و صرفه‌جویی در نیرو و امكانات و تجهیزات امكان‌پذیر بود. نیروهای دشمن هم‌اكنون یا پشت آب‌ها یا پشت زمین‌های رملی عبورناپذیر یا در مناطق كوهستانی سخت‌گذر مستقر شده‌اند. ارتش عراق از جنوبی‌ترین منطقه مرزی (دهانه اروند) تا شلمچه پشت اروندرود استقرار دارد. از شلمچه تا طلائیه به‌صورت مصنوعی آب انداخته و در منطقه‌ای به عرض یك تا دو كیلومتر حدود 25 سانتی‌متر آب و لجن ایجاد كرده و پشت آن مستقر شده است. از طلائیه تا چزابه میان نیروهای ما و دشمن هور است. از چزابه تا فكه ارتش عراق در پشت زمین‌های رملی مستقر شده است. از فكه تا اشنویه دشمن پشت ارتفاعات یا شیارها در نقاط مناسب برای دفاع استقرار یافته است.

مهندسی رزمی، مهندسی صنعتی، مأموریت‌های مهندسی جنگ در این وضعیت، مهندسی جنگ برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات‌ها باید شرایط عبور نیرو از مناطق مذكور را فراهم كند. برای این منظور و باتوجه‌به وضعیت زمین، مهندسی دو كار می‌تواند بكند: 1. ایجاد تغییر در موانع به‌گونه‌ای كه عبور از آن امكان‌پذیر شود؛ مثل احداث جاده در هور یا كوهستان كه این شیوه "مهندسی رزمی" نامیده شده است. 2. ساخت و تهیة تجهیزاتی كه رزمندگان با استفاده از آن بتوانند از موانع عبور كنند؛ مثل ساخت پل خیبر برای عبور از هور این شیوه "مهندسی صنعتی" نام‌گذاری شده است. در وضعیت كنونی ضروری است كه هم مهندسی رزمی و هم مهندسی صنعتی به كمك هم اولین مأموریت مهم مهندسی جنگ یعنی امكان عبور از موانع و رسیدن به خط دشمن را فراهم كنند. دومین مأموریت اصلی مهندسی جنگ بعد از شكستن خط و پیشروی رزمندگان و تصرف اهداف آغاز می‌شود و آن ایجاد مانع در مقابل دشمن و فراهم كردن امكان دفاع از منطقه تصرف‌شده است، ازجمله احداث خاكریز، مین‌گذاری و تولید ابزار برای مقابله با دشمن. مأموریت مهندسی صنعتی در این مرحله تهیه و ساخت تجهیزات برای مقابله با دشمن است. ما در مقابل انبوه تانك‌های دشمن، تانك به‌اندازه كافی نداریم و باید تجهیزاتی بسازیم كه تانك‌های دشمن را منهدم كند. همچنین برای مقابله با حملات هوایی پرحجم دشمن باید تجهیزات دفاع هوایی را به تعداد مناسب تولید كنیم.

تشكیل كمیسیون ویژه و حضور گسترده دولت در جنگ از خرداد امسال (1364) با تشكیل كمیسیون ویژه صنعتی دولت با حضور 14 وزیر (وزیران راه‌‌وترابری، كشاورزی، نیرو، برنامه‌‌وبودجه، صنایع سنگین، معادن و فلزات، مخابرات، جهاد سازندگی، سپاه، دفاع و...) به ریاست نخست‌وزیر و تشكیل كمیته‌های زیرمجموعه آن شامل كمیته مهندسی رزمی به ریاست وزیر جهاد سازندگی و كمیته مهندسی صنعتی به ریاست وزیر صنایع سنگین - كه در كمیته‌ها معاونین جنگ وزیران شركت می‌كنند - زمینه حضور گسترده دولت در جنگ فراهم شده است. تاكنون هم موفقیت‌هایی در زمینه‌ كارهای مهندسی به دست آمده است. قبل از این كارهای مهندسی جنگ به‌عهده واحدهای مهندسی سپاه و جهاد و ارتش بود كه اینها به‌تنهایی نمی‌توانند مشكلات مهندسی جنگ را حل كنند. وزارت راه‌وترابری از سه سال پیش در جنگ آمده و زحمات زیادی هم كشیده ولی چون یك كار تشكیلاتی كامل نبوده نتوانسته توان خودش را آن‌طوركه باید در جنگ بیاورد. با تشكیل این كمیته‌ها، وزارت مسكن و شهرسازی، كشاورزی، راه‌وترابری، جهاد سازندگی، بنیاد مستضعفان، صنایع سنگین، اینها همه آمده‌اند و در جنگ مسئولیت و كار پذیرفته‌اند. درواقع خیلی از كارهایی را كه قبلاً به‌عهده ارتش، سپاه و جهاد بود، الآن اینها انجام می‌دهند. وقتی سیاست‌گذاری جنگ بر این مبنا قرار گرفت كه وزارتخانه‌ها در جنگ بیایند و دولت هم این سیاست را پذیرفت و برنامه‌ریزی كرد و رابطه بین جنگ و دولت هم با ورود وزارتخانه‌ها تنظیم شد و جنگ نیازهایش را به دولت اعلام كرد و دولت قبول كرد كه بیاید كارها را انجام دهد، وزارت مسكن ساخت بیمارستان‌ها را قبول كرد، وزارت مسكن به‌دلیل توان و كیفیت خوبی كه دارد با كمك مهندسی رزمی و بهداری رزمی نقشه‌های تیپ بیمارستان‌ها را تهیه كرده و الآن هم درحال ساخت بیمارستان‌های بتونی است و به این ترتیب یكی از مشكلات جنگ، یعنی ساخت بیمارستان‌های اساسی و خوب حل شد. همچنین آسفالت‌ جاده‌ها را وزارت راه‌وترابری پذیرفته و كار هواشناسی را سازمان‌ هواشناسی وزارت راه‌وترابری انجام می‌دهد و در ساخت صنعتی، وزارت صنایع سنگین مسئولیت ساخت پل پی.‌ام.‌پی را - كه یكی از مشكلات اساسی جنگ بوده و تابه‌حال دنیا پل پی.‌ام.‌پی به ما نفروخته - قبول كرده است و درحال برنامه‌ریزی و خرید تكنولوژی و تعمیر خط تولید آن است و ما امیدواریم كه در این كار موفق شود. به‌هرحال این وزارتخانه‌ها كارهایی كه در جنگ پذیرفته‌اند، اولاً كیفیت خوبی دارد. ثانیاً به‌لحاظ كمیت سبب افزایش توان اجرایی مهندسی جنگ شده است و بسیاری از كارهای عقبه و حتی نزدیك به خط مقدم كه بر دوش مهندسی سپاه و جهاد بوده از دوش آنها برداشته شده و به‌عهده این وزارتخانه‌ها گذاشته شده تا مهندسی سپاه و جهاد بتوانند در كارهای تعجیلی و عملیاتی فعال‌تر شوند. كارهای عمومی و عملیاتی جبهه كه قابل‌برنامه‌ریزی و غیرتعجیلی است به وزارتخانه‌ها واگذار شده و كارهای تعجیلی و عملیاتی به‌عهده نهادهای دست‌اندركار جنگ گذاشته شده است.

ابتكارات مهندسی صنعتی مهندسی صنعتی چند كار ابتكاری كرده است: 1. صنایع خودكفایی سپاه برای عبور و ترابری سنگین شناوری به نام طارق كه نوعی لندین‌كرافت است ساخته كه تا هفتاد تن بار را در آب‌های جاری یا ساكن جابه‌جا می‌كند كه آزمایش هم شده و فرماندهان سپاه از این كار تقدیر كرده‌اند. 2. طراحی و تولید فرش باتلاقی به‌همت برادران جهاد. فرش باتلاقی، فرشی است آلومینیومی به عرض 5/4 متر كه در آغاز عملیات در ساحل‌های باتلاقی كه امكان ساحل‌سازی نیست، پهن می‌شود و وسایل سنگین از روی آن عبور می‌‌كنند. 3. برای كار در هور، تلاش بسیاری برای شناور كردن توپ‌ها شده كه تلاش‌ها به نتیجه رسیده و سكوهای شناور توپ‌های 105، 155 و 130 میلی‌متری و خمپاره‌اندازهای 80 و 81 و 120 میلی‌متری درحال تولید است. 4. در تركیبی از كار مهندسی صنعتی و مهندسی رزمی استفاده از گل‌ولای هور برای ایجاد خشكی در خود هور در دست اجراست. 5. تلاش برای ساخت انواع پل‌های شناور كه برخی برای این عملیات آماده‌ می‌شود و برخی به‌دلیل نیاز به تكنولوژی پیچیده به این عملیات نمی‌رسد. 6. اقدام به تولید كمپرسی برای حل مشكلات مهندسی و پشتیبانی یگان‌های رزمی. 7. ساختن انواع دكل‌ها به ارتفاع مختلف و ساختن دكل‌های سیار كه بتوانند همپای رزمندگان جلو بروند و امكان دیدبانی از نزدیك را فراهم كنند. همچنین تلاش‌هایی مثل ساختن واترجت برای هور و برنامه‌ریزی برای تعمیر 6000 موتور قایق.

نیاز جنگ به ستاد هماهنگ‌كنندة قوی فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) در ادامه مصاحبه با اشاره به نبودن ستادهای هماهنگ‌كننده قوی و توانمند در تشكیلات نظامی، وجود چنین ستادهایی را از ضروریات جنگ اعلام كرد. جمع‌بندی سخنان وی دراین‌باره چنین است: باتوجه‌به اینكه بخش نظامی جنگ و اجرای هر عملیاتی نیاز به كارهای متعددی دارد كه باید هماهنگ پیش برود، تشكیلات كنونی جنگ اعم از قرارگاه خاتم، سپاه پاسداران و ارتش باوجود داشتن ستاد، این ستادهای كنونی توانایی لازم برای هماهنگ‌كردن و پیشبرد كارهای بسیار متعددی را كه برای آماده‌سازی زمینه اجرای یك عملیات باید انجام شود، ندارند. یك فرمانده موقعی می‌تواند دستور اجرای عملیات را صادر كند كه مطمئن باشد بخش‌های مختلف كار مثل تداركات، مهندسی، اطلاعات عملیات، طرح عملیات، حفاظت عملیات، توپخانه، ادوات، یگان‌های رزمی، یگان‌های احتیاط، نیروهای حمله‌كننده، نیروهای خط‌شكن، آموزش، بهداری، تعاون و... همه هماهنگ باهم پیش رفته‌اند. یك فرمانده به‌تنهایی نمی‌تواند همه این امور را زیر نظر گرفته و بر آنها تسلط داشته باشد و هماهنگی لازم میان آنها را به ‌وجود آورد. بااینكه هم در سپاه و هم در ارتش ستاد و اجزای آن وجود دارد و ممكن است در این ستادها هم افراد متخصص، متعهد و آگاه هم باشند ولی تركیب آنها به‌گونه‌ای نیست كه بتوانند كارهای یك عملیات را برای فرمانده هماهنگ و تلفیق بكنند تا فرمانده بدون نگرانی و دغدغه بتواند دستور حمله بدهد. همین نبودن ستاد قوی در رده‌های مختلف موجب فردی‌شدن فرماندهی و فردی‌شدن ادارة تشكیلات نظامی شده است، طوری‌كه اگر فرمانده یك لشكر شهید شود، آن لشكر تا مدت‌ها كیفیت و كارایی خود را از دست می‌دهد و حتی گاهی به پاشیدن آن می‌انجامد. همچنین به‌دلیل نبودن یك ستاد قوی و مدیر و مدبر در جنگ، تلاش می‌كنیم هر مشكلی كه بروز كند خودمان حل كنیم و درپی آن نیستیم كه با كمك گرفتن از دیگران یا تشكیلات دیگر آن را حل كنیم. مثلاً موتورهای قایق‌های جبهه خراب شود، به‌جای اینكه تلاش كنیم از نیروهای خارج از جبهه و متخصصان آن استفاده كنیم، درصدد برمی‌آییم كه یك تعمیرگاه قایق راه‌اندازی كنیم و بخشی از نیروهای جبهه را برای این كار آموزش دهیم و مشغول این كار كنیم. درحالی‌كه اگر مدیریت صحیح و ستاد قوی باشد، برای تعمیر موتور قایق‌ها از نیرو و تشكیلاتی بیرون از جبهه استفاده می‌كند. مثال دیگر اینكه اگر قرار است نیروهای یك عملیات در مدت سه ‌ماه آموزش ببینند و برای عملیات آماده شوند، یك ستاد قوی اقدامات مهندسی را هم سه‌ماهه برنامه‌ریزی می‌كند، نه اینكه با فشار و ایجاد شلوغی - كه موجب هشیاری دشمن هم می‌شود - بخواهد كار مهندسی یك‌ماهه تمام شود. همین‌طور فعالیت‌های شناسایی را طوری تنظیم می‌كند كه اولاً حساسیت دشمن را برنینگیزد و ثانیاً اگر یكی از نیروهای شناسایی اسیر شد و احتمال لو رفتن عملیات می‌رود، كارهای دیگر چنان هماهنگ پیش رفته باشد كه قبل از اینكه دشمن به اقدامی دست بزند، امكان اجرای عملیات باشد؛ یا انجام دادن اقدامات مناسب برای رفع حساسیت دشمن امكان‌پذیر شود.

اهمیت استراتژی در برنامه‌ریزی اقدامات مهندسی كارهای مهندسی در جنگ كار عمرانی نیست، بلكه همة كارهای مهندسی در جنگ به عملیات‌های آفندی و پدافندی بستگی دارد و باتوجه‌به استراتژی جنگ و اهداف عملیات‌هاست كه كارهای مهندسی انجام می‌شود. البته اگر جنگ فرماندهی و ستاد استراتژی داشته باشد و درباره جنگ به‌عنوان موضوعی درازمدت بیندیشد، بسیاری از كارهای عمومی را - بدون توجه ‌به عملیاتی خاص - می‌توان برنامه‌ریزی كرد. اگر به سخن امام كه فرمودند "جنگ تا رفع فتنه در عالم" فكر كنیم و مبنای كارها را بر آن بگذاریم، به‌طور درازمدت و برنامه‌ریزی‌شده درجهت حل مسائل جنگ كار و فعالیت می‌شود. مثلاً اگر بخواهیم از فاو تا اشنویه مسئلة بیمارستان را با یك برنامه‌ریزی حل كنیم، فرماندهی معابر وصولی این مناطق را مشخص می‌كند، آن‌وقت اگر در این معابر وصولی بیمارستان احداث شود، هر بیمارستان می‌تواند پشتیبان و مورد استفاده چند لشكر و یگان‌هایی كه در مناطق مختلف مأموریت عملیاتی دارند، باشد.

آثار حكم امام خمینی برای تشكیل سه نیرو در سپاه فرمان امام به سپاه درمورد تشكیل سه نیرو، نقطه عطفی در تاریخ سپاه است، چراكه سپاه به یك جایی رسیده بود كه ظرفش پر‌شده بود، پس باید برای توسعه، وسعت و پیشروی حتماً این ظرف بزرگ بشود و فرمان امام درواقع برای سپاه میدان بسیار وسیعی را برای توسعه و رشد و تكامل به ‌وجود آورد. مسلماً توسعه و رشد و تكامل سپاه هم روی جنگ اثر مستقیم خواهد داشت.

آثار حكم امام درمورد واگذاری جانشینی فرمانده كل قوا به آقای هاشمی در جنگ تا‌به‌حال بیشتر بعد نظامی مورد توجه بوده درصورتی‌كه جنگ فقط جنگ نظامی نیست، بلكه یك جنگ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و اعتقادی هست و اگر به این شكل به جنگ نگاه بكنیم آن‌وقت نیرویی كه باید بیاید در رأس كار فرماندهی جنگ قرار بگیرد و نیرویی كه باید در مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، اعتقادی و نظامی و جامعه صاحب‌نظر باشد و قدرت رهبری، فرماندهی، مانور و ایجاد تلفیق داشته باشد می‌تواند به‌خوبی عمل كند. كشوری كه در جنگ است باید همه ابعاد و همه ارگان‌ها و دستگاه‌هایش در جنگ باشند. مفهوم مطلب این نیست كه هیچ‌كس در خیابان‌ها راه نرود و همه به جبهه بیایند، بلكه مفهومش این است كه اگر كشوری جنگ را مسئلة اصلی می‌داند جهت كارها و جهت‌گیری مسئولین باید درجهت جنگ باشد، برای اینكه به چنین جایی برسد لازمه‌اش این است كه مدیریتی قوی بر جنگ حاكم بشود و آن را فرماندهی بكند كه این مدیریت در سایر ابعاد كشور قدرت تلفیق و هماهنگی داشته باشد و بتواند به همه سازمان‌های كشور دستور و فرمان بدهد و به كار آنها جهت بدهد. در هنگامه جنگ فرماندهی سپاه یا فرماندهی نیروی زمینی (ارتش) دو ارگان نظامی كشور هستند، اینها در امر سیاست، اقتصاد، مسائل اجتماعی و حتی در بسیج نیروها شرایط تعیین‌كننده ندارند، درصورتی‌كه قدرت فرماندهی در (قانون اساسی) براساس اعتقاد مردم به امام داده شده كه آن به‌عنوان فرماندهی كل‌قوا می‌باشد و بر همه اشراف و حق ولایت دارد، تفویض این قدرت ازطرف امام به فرماندهی جدید جنگ - كه آقای هاشمی رفسنجانی هستند‌ - این شرایط را به ‌وجود می‌آورد كه یك نفر بتواند از موضع فرماندهی كل قوا، دولت، مجلس، قوه قضائیه، بازار، نیروی زمینی، نیروی هوایی، نیروی دریایی، سپاه پاسداران و همه آحاد ملت را به‌لحاظ هماهنگی و سازماندهی در ید قدرت داشته باشد و به همه دستور بدهد كه در شرایط ضروری بیایند و به‌ كار گرفته بشوند. نیرو وقتی در یك‌جا متمركز می‌شود كه حتماً ستاد داشته باشد، برای اینكه او هم به‌تنهایی نمی‌تواند كار زیاد را انجام بدهد اگر فرماندهی بتواند یك ستاد قوی داشته باشد این ستاد قوی شرایطی را كه برای جنگ به ‌وجود می‌آورد همه مشكلات جنگ رفع می‌گردد. از وقتی‌كه فرماندهی جدید كارش را شروع كرده است تصمیم‌گیری درباره معضلات جنگ سهل‌تر و بخشی از مشكلات سریع‌تر حل شده است. در فرماندهی جدید، آقای موسوی نخست‌وزیر، معاون پشتیبانی فرماندهی جنگ شده است، وقتی نخست‌وزیر مملكت معاون پشتیبانی جنگ می‌شود مفهومش این است كه مشكلات جنگ دیگر نیاز نیست با واسطه به گوش نخست‌وزیر برسد. نخست‌وزیر كسی است كه دولت در مشت اوست، وقتی مشكل به او (نخست‌وزیر) منعكس می‌شود می‌داند كه این مشكل را در كجای دولت می‌تواند حل كند، درصورتی‌كه قبلاً ارتباطات به‌صورت زیرمجموعه‌ای بود، یعنی اگر كسی مشكلی داشت در دستگاه اجرایی دنبال كسی می‌گشت كه بتواند مشكل را حل كند. فرماندهی جدید طلیعه خوبی در جنگ است. درپی آن یك ستاد تشكیل شده كه تازه كارش را شروع كرده (ده روز است) امیدواریم كه ستاد بتواند كارها را پیگیری كند و سازمان بدهد.

منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/19