1361.12.02: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1361 |نام = 1361.12.02 |نام دیگر= دو اسفند |روز=02 اسفند 1361 |تاریخ شمسی= 1361.12.02 |تاریخ میلادی= 21 فوریه 1983 |تاریخ قمری= 7 جمادی‌الاول 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.12.02</div> <div class="bootstra...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۹: سطر ۲۹:




== گزارش - 21 ==
واحدهایی از ارتش عراق در منطقه زبیدات قصد نفوذ به مواضع خودی را داشتند که با مقاومت رزمندگان اسلام و اجرای آتش دقیق، پس از تحمل تلفاتی مجبور به عقب‌نشینی شدند.
در آبادان نیز براثر آتش توپخانه‌های ارتش عراق یک نفر شهید و 7 تن زخمی شدند، 5 خانه نیز خسارت دید.<ref>سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی)، به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات) شماره 338، 4/12/1361، ص2؛ و- روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.</ref> گفتنی است روز گذشته نیز 2 منزل مسکونی در گلوله‏باران این شهر ویران شده بود.<ref>سند شماره 66565 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 337، 3/12/1361، ص3.</ref>
== گزارش - 22 ==
درحالی‏که رئیس‏جمهور سودان به‏صراحت از اعزام هزاران تن از نظامیان از این کشور برای کمک به عراق در جنگ با ایران خبر می‏دهد، یک گروه نظامی مصری نیز وارد عراق شد.
رادیو سوریه به نقل از روزنامه الشرق‌الاوسط چاپ لندن، درباره کمک‌های سودان به عراق گزارش داد. جعفر نمیری رئیس کشور سودان، اعلام کرد که وی یک واحد 1000 نفری نظامی برای شرکت در جنگ علیه جمهوری اسلامی به عراق اعزام کرده است. نمیری افزود: این رقم علاوه‏بر 3000 نفری هستند که داوطلبانه به بغداد اعزام شده‌اند. وی گفت: سودان از مصر حمایت می‌کند و گفت‏وگوهای مصر با اسرائیل تنها راهی است که به مشکل اعراب و اسرائیل خاتمه می‌دهد. الشرق‌الاوسط می‌افزاید: نمیری از اعراب دعوت کرد تا اسرائیل را به رسمیت بشناسند.<ref>سند شماره 66565 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 337، 3/12/1361، ص3.</ref>
امروز همچنین 13 نفر از افسران مصری با درجه سروانی و سرگردی، به‏منظور همکاری با نیروی دریایی عراق به ستاد این نیرو در عراق معرفی شدند. قرار است این نیروها با واحدهای گارد ساحلی مردان قورباغه‏ای و مهندسی نیروی دریایی همکاری کنند.<ref>سند شماره 128859 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، از ستاد ناحیه ژاندارمری خوزستان، شماره 470، 14/12/1361، سند تک‏برگی.</ref>
== گزارش - 23 ==
به گزارش روزنامه کیهان، اسرای عراقی مستقر در بندر انزلی برای سومین‏بار با صدور بیانیه و برپایی تظاهرات در محوطه اردوگاه، از مسئولان جمهوری اسلامی و سازمان صلیب‏سرخ جهانی خواستند تا به آنان اجازه داده شود برای کمک به رزمندگان ایرانی به جبهه‌های جنگ اعزام شوند. این افراد همچنین مبلغ 300 هزار ریال وجه نقد به‏منظور کمک به بازسازی مناطق جنگی به مسئولان مربوطه تحویل دادند.<ref>روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص17.</ref>
== گزارش - 24 ==
به گزارش ژاندارمری خوزستان، سازمان استخبارات عراق برای جلوگیری از اقبال عمومی مردم عراق به برنامه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی، اقدامات گسترده‏ای را آغاز کرده است که از آن جمله کسب خبر به روش‌های گوناگون از کودکان مدارس می‌باشد. طبق این گزارش، نیروهای استخبارات پس از شناسایی این‌ خانواده‌ها اقدام به بازداشت آنها کرده، در چندین مورد نیز این‌ افراد را سر بریده‌اند.<ref>سند شماره 125537 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی ستاد ناحیه ژاندارمری خوزستان، شماره 420، 2/12/1361، سند تک‏برگی.</ref>
== گزارش - 25 ==
شماری از عناصر کومه‌له که قصد حمله به مقر سپاه پاسداران در اشنویه را داشتند در کمین نیروهای سپاه افتادند. در این درگیری یک تن از افراد این گروه کشته شد و بقیه با استفاده از تاریکی هوا گریختند. از این فرد یک قبضه تفنگ کلاشینکف به دست آمد.<ref>روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص17.</ref>
همچنین نیروهای سپاه با حمله به روستای خروش‌آباد از توابع اشنویه، که محل استقرار افراد گروه کومه‌له بود، آنها را مجبور به ترک این روستا کردند.<ref>سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی)، به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات) شماره 338، 4/12/1361، ص2؛ و- روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.</ref> روابط عمومی سپاه پاسداران کردستان نیز اعلام کرد یکی از افراد گروهک رزگاری به نام ابوبکر عزیز در روستای فرسیگون در منطقه عمومی مریوان دستگیر شد. این شخص به‏مدت 4 سال علیه نظام فعالیت مسلحانه داشته است.<ref>سند شماره 89229 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص9.</ref>
== گزارش - 26 ==
عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به‏سمت نگهبانی پادگان هوانیروز قعله‌مرغی تهران تیراندازی کردند. در این حادثه یکی از نگهبانان این پادگان زخمی شد.<ref>سند شماره 232103 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعاتی داخلی اخبار مربوط به ضدانقلاب، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 194، 23/12/1361، ص1.</ref>
همچنین چند فرد مسلح به بانک صادرات قرچک ورامین دستبرد زدند و مبلغ 524 هزار ریال موجودی بانک را سرقت کردند.<ref>همان.</ref>
== گزارش - 27 ==
امروز سفیر جدید کره شمالی پیام رئیس‏جمهور این کشور را به آیت‏الله خامنه‏ای تقدیم کرد. در همین حال برخی منابع خبری نیز مطالبی را درمورد انعقاد یک قرارداد تسلیحاتی بین دو کشور منتشر کردند.
چیو کیو ایل سفیر جدید جمهوری دمکراتیک خلق کره در ایران، عصر امروز استوارنامه خود را تقدیم آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، کرد. وی در این دیدار پیام کتبی ایل سونگ رئیس‌جمهور کشورش را نیز به آیت‌الله خامنه‌ای تحویل داد و ضمن تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی ایران شکست بزرگی را به سیاست‌های جنگ‌طلبانه امپریالیسم امریکا در خلیج‌فارس و خاورمیانه وارد آورده است، گفت: «پیروزی بزرگ انقلاب اسلامی ایران تقویتی برای ملت‌های مبارز و نهضت‌های آزادی‌بخش درجهت کسب استقلالشان شده است.» در ادامه این دیدار، رئیس‌جمهور نیز ضمن آرزوی موفقیت برای سفیر کره اظهار کرد: «مبارزه برحق ملت‌ها در مقابل روح تعرض‌طلبی دولت‌ها و قدرت‌ها همیشه پیروز بوده است و ما تجربه کرده‌ایم که عقب‌نشینی در مقابل تهدیدهای امپریالیسم امریکا و همه متجاوزین و زورگویان، آنها را به ادامه‌ کارهای ناروایشان تشجیع می‌نماید و ما بایستی سعی کنیم قاطعانه در مقابل اعمال آنها بایستیم.»<ref>روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.</ref>
از سوی دیگر، نشریه المجله چاپ لندن، در آخرین شماره خود به نقل از منابع دیپلماتیک غربی مدعی شده است که ایران و کره شمالی سال گذشته یک قرارداد تسلیحاتی بزرگ به ارزش یک میلیارد دلار امضا کرده‌اند و قرار است ایران نیمی از این مبلغ را به‌صورت نقد پرداخت کند و معادل نیم دیگر به کره شمالی نفت بدهد. به نوشته المجله این منابع خاطرنشان کرده‌اند که براساس این قرارداد، ایران 150 تانک، انواع توپ و دیگر تجهیزات جنگی از کره شمالی دریافت خواهد کرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص4، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 2/12/1361.</ref>
== گزارش - 28 ==
وزیر امور خارجه ایران قبل از سفر به یوگسلاوی، درباره هدف از این سفر، دستور کار اجلاس وزرای خارجه عدم‏تعهد در دهلی‏نو و اهداف ایران از شرکت در مجامع بین‌المللی مطالبی را بیان کرد. وی امروز با سفیر شوروی در تهران نیز دیدار کرد.
علی‌اکبر ولایتی در آستانه برگزاری هفتمین اجلاس جنبش عدم‏تعهد در دهلی‏نو در یک مصاحبه اختصاصی با روزنامه جمهوری اسلامی گفت: بغداد داوطلب برگزاری هشتمین نشست عدم‏تعهد است و ما فکر می‌کنیم همان شرایطی که موجب شد اجلاس هفتم غیرمتعهدها در بغداد تشکیل نشود آن شرایط همچنان پابرجا است و برگزاری نشست هشتم در بغداد به مصلحت جنبش عدم‏تعهد نیست.
وی همچنین گفت: سفر بنده و هیئت همراه به کشور یوگسلاوی به‏دنبال دعوت وزیر خارجه یوگسلاوی و درپی دیدار ایشان از تهران انجام می‌پذیرد. در این سفر گسترش و توسعه روابط بین دو کشور در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی پیگیری خواهد شد؛ باتوجه‏به اینکه در گذشته‏ای نه‏چندان دور، وزیران خارجه و تجارت یوگسلاوی سفر‌هایی به ایران داشتند و تفاهم‌نامه‌هایی بین دو کشور امضا شده است، همکاری‌های بین دو کشور شامل تبادل کالا، توسعه تجارت و تأمین بخشی از مایحتاج نفتی یوگسلاوی توسط ایران، صدور مبالغی کالا و مواد غیرنفتی از ایران به یوگسلاوی می‌باشد.
ولایتی افزود: حضور در سازمان‌های بین‌المللی به معنای تأیید کامل و صددرصد عملکرد این سازمان‌ها نیست، ولی به‏هیچ‏وجه صلاح نیست که ما در مجامع بین‌المللی غایب باشیم، چون در این مجامع برای کل جهان، که ما هم جزئی از آن هستیم، تصمیم‌گیری می‌کنند. ما اگر نباشیم در غیاب ما برایمان تصمیم می‌گیرند. بنابراین عقل حکم می‌کند که ما در آنجا حاضر باشیم و از حقوقمان دفاع کنیم؛ پس حضور به معنای تأیید کامل یک سازمان نیست.
نکته دیگر اینکه اگر قرار است که سازمان‌های بین‌المللی اشکالاتی داشته باشند، باید آنها را اصلاح کرد یا سازمان‌هایی به پا کرد که بلااشکال و مفید و درجهت آرمان‌های عدالت‌خواهانه انسان‌ها باشند، این را با فعالیت و حضور می‌شود درست کرد؛ با قهر و انزوا و درون خود فرورفتن مسائل جهان حل نمی‌شود.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 3/12/1361، ص12.</ref>
آقای ولایتی درخصوص دستور کار اجلاس وزرای خارجه غیرمتعهدها گفت: رسیدگی به بحران‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی موجود در جهان و مشکلاتی که دامن‌گیر کشورهای جهان سوم و اعضای غیرمتعهدهاست موضوع اصلی کار غیرمتعهدها را در دهلی‏نو تشکیل می‌دهد: مسئله کامبوج و جناح‌بندی درباره این قضیه بین کشورهای غیرمتعهد یکی از آن مسائل عمده نهضت عدم‏تعهد است؛ موضوع دیگر افغانستان است که موجب ایجاد اختلاف‏نظر در بین کشورهای غیرمتعهد شده و بحث‌های داغی را در اجلاس غیرمتعهدها درپی دارد؛ مسئله دیگر امریکای لاتین و دخالت‌های امریکا در نیکاراگوئه و السالوادور است و دراین‏خصوص ما مباحث طولانی خواهیم داشت؛ موضوع دیگر نامیبیا و تجاوزات حکومت نژادپرست افریقای جنوبی به این کشور و مشکلات اقتصادی کشورهای جهان سوم است که دراین‏زمینه جمهوری اسلامی پیشنهادهایی دارد که یکی از آنها تشکیل صندوقی است که آیت‌الله خامنه‌ای پیشنهاد داد و دیگری به‏وجودآمدن امکانات برای تبادل تکنولوژی بین کشورهای جهان سوم است و مسئله دیگر، میزبانی اجلاس هشتم غیرمتعهدهاست که کشورهای متعددی ازجمله سوریه، لیبی و کره شمالی داوطلب‌ برگزاری این اجلاس هستند.<ref>همان، ص آخر.</ref>
امروز همچنین، ویل بولدیروف سفیر شوروی در تهران و دکتر علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه با یکدیگر ملاقات کردند و درخصوص روابط دو کشور و توسعه و گسترش آن به بحث و گفت‌وگو پرداختند. در این دیدار، سفیر شوروی اظهار کرد: «دولت اتحاد جماهیر شوروی از یک ایران آزاد، مستقل و قومی حمایت می‌کند.» دکتر ولایتی نیز در پاسخ گفت: «ما نیز خواهان حسن هم‏جواری با کشور شوروی و توسعه و گسترش روابط با حفظ احترام و حاکمیت متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر هستیم.»<ref>روزنامه کیهان 3/12/1361، ص2.</ref>
== گزارش - 29 ==
امروز کمال خرازی سرپرست ستاد تبلیغات جنگ، به ادعاهای دو روز پیش یک سخنگوی نظامی عراق درباره گلوله‌باران مناطق مسکونی عراق به‏دست نیروهای ایرانی پاسخ داد.
خرازی گفت: ساکنان این شهرها و خبرنگاران خارجی که از مناطق مذکور بازدید کرده‌اند خود بهترین گواه بر دروغ‏بودن ادعاهای رژیم بعثی صهیونیستی عراق هستند و می‌دانند که چنین تبلیغاتی برای این است که حکام بعث عراق در نظر دارند تجاوز و جنایت جدیدی علیه شهرهای مرزی ایران انجام دهند.
سرپرست ستاد تبلیغات جنگ افزود: ما وظیفه اسلامی و اخلاقی خود می‌دانیم که جنگ را به میان مردم مسلمان غیرنظامی نبریم. این مطلبی است که مسلمانان عراقی به آن آگاه‌اند و روشنی چراغ‌های بصره، مندلی، خانقین و دیگر شهرهای مرزی عراق خود بهترین دلیل این گفته است.
خرازی ضمن یادآوری جنایات عراق علیه عرب‌زبانان ایرانی ساکن خوزستان گفت: تاریخ جنایات صدامیان را ثبت کرده است و اینک که هر روز، چند شهر مسکونی مرزی جمهوری اسلامی ایران هدف آتش خمپاره، توپخانه و حملات هوایی دشمن قرار می‌گیرد ما مصمم هستیم تجاوزات عراق را شدیدتر از روزهای نخست جنگ پاسخ دهیم.<ref>روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص17.</ref>
== گزارش - 30 ==
آیت‌الله موسوی اردبیلی در یک پیام رادیو و تلویزیونی، راجع به عملکرد ستاد پیگیری فرمان هشت‌ماده‌ای امام خمینی، مجازات محتکران و گران‏فروشان و آزادی زندانیان مطالبی را بیان کرد.
وی در ابتدای سخنان خود اظهار کرد: «پیام هشت‌ماده‌ای و تاریخی حضرت ‌امام راجع به امنیت کامل و تمام‌عیار جانی و مالی و شغلی و حیثیتی تمام قشرهای مردم، همواره توسط ستاد پیگیری و هیئت‌های محترم اعزامی به استان‌ها بدون وقفه و با کمال قاطعیت دنبال می‌شود. هر نهاد و هر ارگان، هرچند عزیز و ارجمند باشد و خدمات صادقانه آنها در سطح بالا باشد، اگر تخلف یا تخلفاتی در آنها مشاهده شود، شرعاً نباید از تخلفات او به‌خاطر خدمات برجسته‌ای که انجام داده است چشم‌پوشی کرد، خواه این ارگان و نهاد از بخش‌های مختلف قضایی باشد یا مربوط به هیئت‌های گزینش و بازسازی یا هر وزارتخانه یا اداره.»
رئیس دیوان عالی کشور در ادامه سخنان خود افزود که باتوجه‌به گزارش‌ها و اخبار رسیده، پس از فرمان هشت‌ماده‌ای امام، مسئولان امر و افراد و دست‌اندرکاران در رده‌های گوناگون همه تلاش خود را برای جلوگیری از وقوع تخلف در بخش‌های مربوط به خود به کار گرفته‌اند و بر همین اساس، گزارش تخلفات به حداقل رسیده است.
آیت‌الله موسوی اردبیلی درخصوص برخورد با محتکران - که ضربه آنها بر پیکر جمهوری اسلامی در برخی موارد کمتر از ضربات دشمنان اسلام و انقلاب نیست - یادآور شد که ستاد پیگیری این افراد را شناسایی و پس از محرزشدن جرمشان به مردم معرفی خواهد کرد.
وی همچنین درباره زندانیانی که بنا بر دستور امام شرعاً نباید در زندان باشند نیز گفت: «ترتیبی اتخاذ شده تا این افراد از زندان آزاد شوند. ستاد پیگیری همچنین به‏منظور حمایت از خانواده‌های زندانیان، پس از بررسی و تشخیص استحقاق آنان، برای آنها ماهیانه در نظر خواهد گرفت.»<ref>سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی)، به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات) شماره 338، 4/12/1361، ص2؛ و- روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.</ref>
== گزارش - 31 ==
با نزدیک‏شدن به زمان برگزاری هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان غیرمتعهدها در دهلی‏نو، فعالیت‌های سیاسی عراق نیز از امروز شدت گرفته است. به نظر می‌رسد دو موضوع برگزاری اجلاس آینده سران (هشتمین اجلاس) عدم‏تعهد در بغداد و گنجاندن بندی در پیش‌نویس اجلاس هفتم درباره جنگ ایران و عراق ازجمله محورهای اصلی تلاش‌های سیاسی عراق باشد. در همین خصوص، امروز مسئولان سیاسی عراق با مقامات یوگسلاوی و هند گفت‏وگوهایی را انجام دادند.
تانیوگ خبرگزاری رسمی یوگسلاوی، درباره موضوعات مذاکرات فرستاده وزارت خارجه عراق با وزیر خارجه یوگسلاوی گزارش داد:
لازار موسیف وزیر امور خارجه یوگسلاوی، الزهاوی نماینده وزارت امور خارجه عراق را به حضور پذیرفت. الزهاوی پیام شخصی طارق عزیز رئیس دیپلماسی عراق را که درباره هفتمین نشست سران کشورهای غیرمتعهد در دهلی‏نو می‌باشد به وزیر امور خارجه یوگسلاوی تسلیم کرد. الزهاوی در محل وزارت امور خارجه یوگسلاوی مذاکراتی را انجام داد که حاصل آن توافق‌های سطح بالا میان دو کشور درمورد دستور روز اجلاس سران بود. وزیر امور خارجه یوگسلاوی سه‌شنبه ‌شب درباره موضوعات اجلاس غیرمتعهدها با علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، گفت‏وگو خواهد کرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 341، 5/12/1361، ص6، بلگراد، خبرگزاری فرانسه، 3/12/1361، به نقل از گزارش خبرگزاری یوگسلاوی از بلگراد.</ref>
همچنین به گزارش خبرگزاری آلمان، عصمت کتانی معاون وزیر مشاور در امور خارجه عراق، امروز با ناراسیما رائو وزیر خارجه هند، در دهلی‏نو، ملاقات و درمورد نشست سران کشورهای غیرمتعهد در ماه آتی مذاکره کرد. کتانی که به‏عنوان فرستاده ویژه صدام در هند به سر می‌برد، در روز سه‌شنبه (فردا) با بانو گاندی نخست‌وزیر هند، ملاقات و پیام صدام را به وی تسلیم خواهد کرد. گفته می‌شود که در مذاکرات کتانی و رائو و سایر مقامات وزارت خارجه هند درباره پیش‌نویس قطعنامه‌های سیاسی و اقتصادی این اجلاس گفت‏وگو شده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص7، دهلی‏نو، خبرگزاری آسمان، 2/12/1361.</ref>
همچنین به گزارش رادیو صوت‌الجماهیر بغداد، طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر عراق نیز امروز در بغداد آقای رازان معاون نخست‌وزیر یوگسلاوی را به حضور پذیرفت. در این ملاقات یاسین رمضان تأکید کرد که عراق پیوسته درجهت برقراری صلح کوشیده است و برای پایان‏دادن به جنگ ابتکارات صلح‌جویانه‏ای ارائه داده و با همه تلاش‌های هیئت‌های حسن‏نیت همکاری داشته است. وی افزود: کشور ما متجاوزان را سرکوب کرده و تمامی ضروریات دفاع از خاک و حاکمیت خویش را فراهم می‌آورد. وی در این دیدار مدعی شد که سران کشور عراق درپی صلح هستند. در ادامه این ملاقات، تحکیم روابط و همکاری بین دو کشور، طرح‌های راهبردی جدید عراق و همچنین نقش طرح‌ها در همکاری ملی علاوه‏بر طرح‌های آینده، که در زمینه‌های اقتصادی به اجرا گذاشته خواهد شد، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.<ref>همان، ص44، رادیو صوت‌الجماهیر.</ref>
== گزارش - 32 ==
درحالی‏که ایران و شوروی همچنان روابط سردی دارند، امروز اولگ تروماموفسکی رئیس ادواری شورای امنیت سازمان ملل و نماینده شوروی در این شورا با انتشار بیانیه‏ای که پیش‌نویس آن را عراق تنظیم کرده بود، خواستار آتش‌بس فوری در جنگ ایران و عراق و عقب‌نشینی نیروهای دو طرف به مرزهای بین‌المللی شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 3/12/1361، ص آخر؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 340، 4/12/1361، ص25، رادیو بی‌بی‌سی، 3/12/1361.</ref> متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:
شورای امنیت درپی مشورت‌های غیررسمی خود در مورخ 21 فوریه 1983، تشدید اخیر درگیری میان ایران و عراق را مورد ملاحظه قرار داد.
اعضای شورا نگرانی عمیق خود را از وضعیت خطرناک میان ایران و عراق که شدیداً صلح و امنیت بین‌المللی را در موضع تهدید قرار داده و نیز درباره این حقیقت که قطعنامه‌های 479 (1980)، 514 (1982) و 522 (1982) هنوز اجرا نشده است، ابراز نمودند.
اعضای شورا مصراً بر تعهدات کشورهای عضو تحت منشور تأکید ورزیده که مناقشات بین‌المللی خود را ازطریق مسالمت‌آمیز حل‏وفصل نمایند و در چنین حالتی است که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت در معرض خطر قرار نخواهد گرفت و نیز در روابط بین‌المللی خود از تهدید و استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری اجتناب نمایند.
اعضای شورا تأسف عمیق خود را از ادامه منازعه و تشدید آن و از خسارات جانی و مالی قابل‏ملاحظه‌ای که براثر این منازعات ایجاد شده، ابراز نمودند.
آنها بر لزوم اجرای قطعنامه‌های قبلی شورا درباره موضوعی که به‌اتفاق آرا تصویب کرده‌اند، تصریح نمودند. اعضای شورا یک‏ بار دیگر مصراً خواستار آتش‌بس فوری و پایان‏دادن به کلیه عملیات‌های نظامی و نیز عقب‌نشینی نیروها به مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی به‏منظور یافتن راهی جهت حل‏وفصل صلح‌آمیز براساس اصول منشور شده‌اند.
شورا این موضوع را تحت بررسی قرار داده و از کلیه کشورهای عضو مصراً درخواست می‌نماید که از کلیه تلاش‌ها جهت کمک به بازگرداندن صلح و امنیت به منطقه، بهره گیرند.
اعضای شورا از دبیرکل درخواست می‌نمایند به تلاش‌هایش با مشورت به طرف‌های منازعه به‏منظور دستیابی به حل‏وفصل مسالمت‌آمیز ادامه داده و شورا را از نتایج آن مطلع سازد.<ref>جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، ترجمه محمدعلی خرمی، جلد دوم، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، ص34.</ref>
باوجوداین، کارشناسان سیاسی و روابط بین‌الملل معتقدند:
1. طبق مقررات شورای امنیت این اعلامیه جنبه رسمی ندارد و تصمیم شورای امنیت تلقی نمی‌شود.
2. درحالی‏که مخالفت هرکدام از اعضای دائم و ادواری شورای امنیت می‌توانست مانع انتشار این بیانیه باشد، ولی صراحت و تأکید مقامات هیئت سیاسی شوروی در سازمان ملل بر انتشار این بیانیه، سایر کشورها را از مخالفت با آن بازداشت.
3. عراق تمایل داشت تا قبل از تشکیل هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها در دهلی‏نو، شورای امنیت درباره جنگ ایران و عراق موضع‌گیری کند و این اقدام رئیس ادواری شورای امنیت به‏طور قابل‏ملاحظه‏ای درراستای خواسته‌های عراق و کشورهای عربی حامی آن بود.
4. مواضع اخیر شوروی درباره جنگ ایران و عراق و خصوصاً انتشار این بیانیه، جدید نیست، ولی صراحت بیان آنها تازگی دارد. علاوه‏بر تیرگی روابط ایران و شوروی پس از دستگیری سران حزب توده، تأثیر سفر هیئت هفت‏نفره فاس به مسکو و اصرار کشورهای عربی، خصوصاً کویت، برای مشارکت بیشتر شوروی در خاتمه جنگ دراین‏زمینه بی‌تأثیر نیست.<ref>سند شماره 213686 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 376، 3/12/1361، صص 3، 4 و 13؛ و- سند شماره 213685 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 377، 4/12/1361، ص1، به نقل از گزارشی از خبرگزاری فرانسه از سازمان ملل متحد.</ref>
در همین خصوص، رادیو بی‌بی‌سی اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل در گذشته نیز سه ‌بار قطعنامه‌های مشابهی صادر کرده که هیچ‌یک در خاتمه جنگ ایران و عراق مؤثر نبوده است. بی‌بی‌سی همچنین یادآور شده که اعلامیه شورای امنیت براساس پیش‌نویسی که عراق تسلیم این شورا کرده بود تهیه شده است و به همین دلیل، دولت ایران به‏احتمال‏زیاد، به تقاضای برقراری آتش‌بس توجه چندانی نخواهد کرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 340، 4/12/61، ص25، تهران، رادیو بی‌بی‌سی، 3/12/1361.</ref>
== گزارش - 33 ==
نشریه اکونومیست چاپ لندن، در مقاله‏ای ضمن بررسی انواع کمک‌های نظامی و تسلیحاتی فرانسه به عراق وضعیت اقتصادی عراق را نیز مورد توجه قرار داده و خالی‏بودن خزانه این کشور را نقطه ضعفی در روابط بین دو کشور دانسته است. متن این مقاله به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی به شرح زیر است:
«فرانسه به نظر می‌رسد که تقریباً به‏اندازه عراق تضمین می‌کند که ایران برنده جنگ خلیج‏فارس نیست. ظرف 18 ماه گذشته، حکومت فرانسه با فروش تانک‌ها، توپ‌ها، موشک‌ها و هواپیماها به عراق، به‏صورت بزرگ‌ترین تأمین‌کننده غربی تسلیحات عراق درآمده است.
در اوایل ماه جاری، میتران اجازه تحویل 29 جنگنده بمب‌افکن میراژ اف1 به عراق را در سال جاری میلادی صادر کرد. فرانسه همچنین درخواست طارق میخائیل یوحنا عزیز وزیر خارجه بغداد را برای دریافت 5 فروند هواپیمای جنگنده سوپراتاندارد که مجهز به موشک‌های اگزوسه هستند، بررسی می‌کند. پاسخ مثبت فرانسه به این درخواست نشانه خوبی است از اینکه این کشور تا چه اندازه آماده مسلح‏کردن عراق است. هواپیماهای سوپراتاندارد دیگر در خط تولید قرار ندارد و به‏ناچار باید از انبارهای ارتش فرانسه تأمین شود.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 341، 5/12/1361، ص4، لندن، خبرگزاری جمهوری اسلامی، به نقل از روزنامه اکونومیست چاپ لندن.</ref>
فرانسه اینک کاملاً هم به نفع خود عمل نمی‌کند، مقامات این کشور بر این باورند که پیروزی ایران باعث هرج‏ومرج در منطقه خواهد شد. آنها رفته‏رفته، نگران یک عامل اساسی در روابط پاریس و بغداد می‌شوند و آن پول است. عراق یک بازار بزرگ برای شرکت‌های فرانسوی محسوب می‌شود و اینک برخی شرکت‌های مهندسی غیرنظامی به‌شدت درگیر پروژه‌های دولتی عراق‌اند. خزانه عراق اینک تهی شده است، این کشور تا قبل از عقد قرارداد اخیر خرید هواپیماهای میراژ، 7 میلیارد و 150 میلیون دلار به فرانسه مقروض بود و مقامات فرانسوی نگران‌اند تا زمانی‏که جنگ ادامه دارد نتوانند مطالبات خود را از عراق دریافت کنند و عراق نتواند نفت خود را صادر کند.
فرمولی را که براساس آن عربستان سعودی برای کمک به پرداخت‌های تسلیحاتی عراق، از بخشی از درآمدهای نفتی خود از فرانسه، اعتبار دراختیار عراق قرار می‌دهد، در فرانسه چندان مطلوب نیست، زیرا شرکت‌های فرانسوی برای نفت عربستان بیش از قیمت بازار می‌پردازند؛ سازمان تضمین صادرات فرانسه که قراردادهای غیرنظامی عراق را به مبلغ 2 میلیارد و 150 میلیون دلار تعهد کرده است، اینک برای تجارت فرانسه در عراق روش سختی در پیش گرفته است. مقامات عراقی مایل بودند که فرانسه تاریخ بازپرداخت دیون آن کشور را که در سال 1983 سر می‌رسد، تمدید کند.»<ref>همان، ص5.</ref>
== گزارش - 34 ==
درپی دعوت مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق* از مسلمانان عراقی برای شرکت در جبهه‌های جنگ علیه نظامیان عراقی، انجمن اسلامی دانشجویان مسلمان عراقی در فرانسه در پیامی به مجلس اعلای عراق، دراین‏خصوص اعلام آمادگی کرد. در این پیام آمده است: حضور در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل برای آزادکردن کشور در بند عراق از چنگال رژیم فاسد و مفسد بعثی بر ما لازم است. این انجمن در پایان خواستار حفاظت از اسلام و آزادسازی کشور در بند عراق از زیر سلطه حزب بعث با هدایت و همکاری مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق شده است.<ref>روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.</ref>
== گزارش - 35 ==
درپی بمب‌گذاری در چهار نهاد فرانسوی در پاکستان، گروهی موسوم به "مجاهدین عراقی" مسئولیت این انفجارها را به عهده گرفت.
سفیر فرانسه در پاکستان امروز درخصوص انفجارهای اخیر در مؤسسات فرانسوی در پاکستان گفت: در پاکستان عملیات امنیتی شدیدتری برای محافظت از دارایی و شهروندان فرانسوی که کمتر از 45 نفر و اغلب مقیم کراچی‌اند، اجرا می‌شود. خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر افزود: در همین حال، یکشنبه‌شب در لاهور، انفجار یک بمب به محل اقامت مالک جهانگیر کنسول فرانسه، آسیب رسانده و سبب انهدام اتومبیل او شده است. در این حادثه 25 پاکستانی مظنون بعد از بازجویی آزاد شدند، اما 12 ایرانی که اغلب آنها دانشجو هستند هنوز تحت بازجویی پلیس ضدترور پاکستان‌اند. این افراد هنوز محکوم نشده‌‌اند، طبق قانون، پلیس نمی‌تواند هیچ متهمی را بیش از 24 ساعت بدون محکومیت در بازداشت نگه ‌دارد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، صص 20 و 21، اسلام‌آباد، خبرگزاری فرانسه.</ref>
دراین‏حال، گروه چریکی جنبش مجاهدین عراقی امروز مسئولیت انفجارهای شنبه گذشته در چهار مؤسسه فرانسوی در کراچی بزرگ‌ترین شهر پاکستان را به عهده گرفت. به گزارش یونایتدپرس از بیروت، سخنگوی این جنبش به روزنامه النهار گفت: مادام‏که فرانسه حمایت نامحدودش را از عراق متوقف نسازد، گروه ما نیز به حملات علیه تأسیسات فرانسوی، در هر کجای دنیا که باشد، ادامه می‌دهد.<ref>روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص آخر.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۰

روزشمار جنگ سال 1361
1361.12.02
نام‌های دیگر دو اسفند
تاریخ شمسی 1361.12.02
تاریخ میلادی 21 فوریه 1983
تاریخ قمری 7 جمادی‌الاول 1403


1359.12.02
1360.12.02
1362.12.02
1363.12.02
1364.12.02
1365.12.02
1366.12.02




گزارش - 21

واحدهایی از ارتش عراق در منطقه زبیدات قصد نفوذ به مواضع خودی را داشتند که با مقاومت رزمندگان اسلام و اجرای آتش دقیق، پس از تحمل تلفاتی مجبور به عقب‌نشینی شدند. در آبادان نیز براثر آتش توپخانه‌های ارتش عراق یک نفر شهید و 7 تن زخمی شدند، 5 خانه نیز خسارت دید.[۱] گفتنی است روز گذشته نیز 2 منزل مسکونی در گلوله‏باران این شهر ویران شده بود.[۲]

گزارش - 22

درحالی‏که رئیس‏جمهور سودان به‏صراحت از اعزام هزاران تن از نظامیان از این کشور برای کمک به عراق در جنگ با ایران خبر می‏دهد، یک گروه نظامی مصری نیز وارد عراق شد. رادیو سوریه به نقل از روزنامه الشرق‌الاوسط چاپ لندن، درباره کمک‌های سودان به عراق گزارش داد. جعفر نمیری رئیس کشور سودان، اعلام کرد که وی یک واحد 1000 نفری نظامی برای شرکت در جنگ علیه جمهوری اسلامی به عراق اعزام کرده است. نمیری افزود: این رقم علاوه‏بر 3000 نفری هستند که داوطلبانه به بغداد اعزام شده‌اند. وی گفت: سودان از مصر حمایت می‌کند و گفت‏وگوهای مصر با اسرائیل تنها راهی است که به مشکل اعراب و اسرائیل خاتمه می‌دهد. الشرق‌الاوسط می‌افزاید: نمیری از اعراب دعوت کرد تا اسرائیل را به رسمیت بشناسند.[۳] امروز همچنین 13 نفر از افسران مصری با درجه سروانی و سرگردی، به‏منظور همکاری با نیروی دریایی عراق به ستاد این نیرو در عراق معرفی شدند. قرار است این نیروها با واحدهای گارد ساحلی مردان قورباغه‏ای و مهندسی نیروی دریایی همکاری کنند.[۴]

گزارش - 23

به گزارش روزنامه کیهان، اسرای عراقی مستقر در بندر انزلی برای سومین‏بار با صدور بیانیه و برپایی تظاهرات در محوطه اردوگاه، از مسئولان جمهوری اسلامی و سازمان صلیب‏سرخ جهانی خواستند تا به آنان اجازه داده شود برای کمک به رزمندگان ایرانی به جبهه‌های جنگ اعزام شوند. این افراد همچنین مبلغ 300 هزار ریال وجه نقد به‏منظور کمک به بازسازی مناطق جنگی به مسئولان مربوطه تحویل دادند.[۵]

گزارش - 24

به گزارش ژاندارمری خوزستان، سازمان استخبارات عراق برای جلوگیری از اقبال عمومی مردم عراق به برنامه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی، اقدامات گسترده‏ای را آغاز کرده است که از آن جمله کسب خبر به روش‌های گوناگون از کودکان مدارس می‌باشد. طبق این گزارش، نیروهای استخبارات پس از شناسایی این‌ خانواده‌ها اقدام به بازداشت آنها کرده، در چندین مورد نیز این‌ افراد را سر بریده‌اند.[۶]

گزارش - 25

شماری از عناصر کومه‌له که قصد حمله به مقر سپاه پاسداران در اشنویه را داشتند در کمین نیروهای سپاه افتادند. در این درگیری یک تن از افراد این گروه کشته شد و بقیه با استفاده از تاریکی هوا گریختند. از این فرد یک قبضه تفنگ کلاشینکف به دست آمد.[۷] همچنین نیروهای سپاه با حمله به روستای خروش‌آباد از توابع اشنویه، که محل استقرار افراد گروه کومه‌له بود، آنها را مجبور به ترک این روستا کردند.[۸] روابط عمومی سپاه پاسداران کردستان نیز اعلام کرد یکی از افراد گروهک رزگاری به نام ابوبکر عزیز در روستای فرسیگون در منطقه عمومی مریوان دستگیر شد. این شخص به‏مدت 4 سال علیه نظام فعالیت مسلحانه داشته است.[۹]

گزارش - 26

عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به‏سمت نگهبانی پادگان هوانیروز قعله‌مرغی تهران تیراندازی کردند. در این حادثه یکی از نگهبانان این پادگان زخمی شد.[۱۰] همچنین چند فرد مسلح به بانک صادرات قرچک ورامین دستبرد زدند و مبلغ 524 هزار ریال موجودی بانک را سرقت کردند.[۱۱]

گزارش - 27

امروز سفیر جدید کره شمالی پیام رئیس‏جمهور این کشور را به آیت‏الله خامنه‏ای تقدیم کرد. در همین حال برخی منابع خبری نیز مطالبی را درمورد انعقاد یک قرارداد تسلیحاتی بین دو کشور منتشر کردند. چیو کیو ایل سفیر جدید جمهوری دمکراتیک خلق کره در ایران، عصر امروز استوارنامه خود را تقدیم آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، کرد. وی در این دیدار پیام کتبی ایل سونگ رئیس‌جمهور کشورش را نیز به آیت‌الله خامنه‌ای تحویل داد و ضمن تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی ایران شکست بزرگی را به سیاست‌های جنگ‌طلبانه امپریالیسم امریکا در خلیج‌فارس و خاورمیانه وارد آورده است، گفت: «پیروزی بزرگ انقلاب اسلامی ایران تقویتی برای ملت‌های مبارز و نهضت‌های آزادی‌بخش درجهت کسب استقلالشان شده است.» در ادامه این دیدار، رئیس‌جمهور نیز ضمن آرزوی موفقیت برای سفیر کره اظهار کرد: «مبارزه برحق ملت‌ها در مقابل روح تعرض‌طلبی دولت‌ها و قدرت‌ها همیشه پیروز بوده است و ما تجربه کرده‌ایم که عقب‌نشینی در مقابل تهدیدهای امپریالیسم امریکا و همه متجاوزین و زورگویان، آنها را به ادامه‌ کارهای ناروایشان تشجیع می‌نماید و ما بایستی سعی کنیم قاطعانه در مقابل اعمال آنها بایستیم.»[۱۲] از سوی دیگر، نشریه المجله چاپ لندن، در آخرین شماره خود به نقل از منابع دیپلماتیک غربی مدعی شده است که ایران و کره شمالی سال گذشته یک قرارداد تسلیحاتی بزرگ به ارزش یک میلیارد دلار امضا کرده‌اند و قرار است ایران نیمی از این مبلغ را به‌صورت نقد پرداخت کند و معادل نیم دیگر به کره شمالی نفت بدهد. به نوشته المجله این منابع خاطرنشان کرده‌اند که براساس این قرارداد، ایران 150 تانک، انواع توپ و دیگر تجهیزات جنگی از کره شمالی دریافت خواهد کرد.[۱۳]

گزارش - 28

وزیر امور خارجه ایران قبل از سفر به یوگسلاوی، درباره هدف از این سفر، دستور کار اجلاس وزرای خارجه عدم‏تعهد در دهلی‏نو و اهداف ایران از شرکت در مجامع بین‌المللی مطالبی را بیان کرد. وی امروز با سفیر شوروی در تهران نیز دیدار کرد. علی‌اکبر ولایتی در آستانه برگزاری هفتمین اجلاس جنبش عدم‏تعهد در دهلی‏نو در یک مصاحبه اختصاصی با روزنامه جمهوری اسلامی گفت: بغداد داوطلب برگزاری هشتمین نشست عدم‏تعهد است و ما فکر می‌کنیم همان شرایطی که موجب شد اجلاس هفتم غیرمتعهدها در بغداد تشکیل نشود آن شرایط همچنان پابرجا است و برگزاری نشست هشتم در بغداد به مصلحت جنبش عدم‏تعهد نیست. وی همچنین گفت: سفر بنده و هیئت همراه به کشور یوگسلاوی به‏دنبال دعوت وزیر خارجه یوگسلاوی و درپی دیدار ایشان از تهران انجام می‌پذیرد. در این سفر گسترش و توسعه روابط بین دو کشور در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی پیگیری خواهد شد؛ باتوجه‏به اینکه در گذشته‏ای نه‏چندان دور، وزیران خارجه و تجارت یوگسلاوی سفر‌هایی به ایران داشتند و تفاهم‌نامه‌هایی بین دو کشور امضا شده است، همکاری‌های بین دو کشور شامل تبادل کالا، توسعه تجارت و تأمین بخشی از مایحتاج نفتی یوگسلاوی توسط ایران، صدور مبالغی کالا و مواد غیرنفتی از ایران به یوگسلاوی می‌باشد. ولایتی افزود: حضور در سازمان‌های بین‌المللی به معنای تأیید کامل و صددرصد عملکرد این سازمان‌ها نیست، ولی به‏هیچ‏وجه صلاح نیست که ما در مجامع بین‌المللی غایب باشیم، چون در این مجامع برای کل جهان، که ما هم جزئی از آن هستیم، تصمیم‌گیری می‌کنند. ما اگر نباشیم در غیاب ما برایمان تصمیم می‌گیرند. بنابراین عقل حکم می‌کند که ما در آنجا حاضر باشیم و از حقوقمان دفاع کنیم؛ پس حضور به معنای تأیید کامل یک سازمان نیست. نکته دیگر اینکه اگر قرار است که سازمان‌های بین‌المللی اشکالاتی داشته باشند، باید آنها را اصلاح کرد یا سازمان‌هایی به پا کرد که بلااشکال و مفید و درجهت آرمان‌های عدالت‌خواهانه انسان‌ها باشند، این را با فعالیت و حضور می‌شود درست کرد؛ با قهر و انزوا و درون خود فرورفتن مسائل جهان حل نمی‌شود.[۱۴] آقای ولایتی درخصوص دستور کار اجلاس وزرای خارجه غیرمتعهدها گفت: رسیدگی به بحران‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی موجود در جهان و مشکلاتی که دامن‌گیر کشورهای جهان سوم و اعضای غیرمتعهدهاست موضوع اصلی کار غیرمتعهدها را در دهلی‏نو تشکیل می‌دهد: مسئله کامبوج و جناح‌بندی درباره این قضیه بین کشورهای غیرمتعهد یکی از آن مسائل عمده نهضت عدم‏تعهد است؛ موضوع دیگر افغانستان است که موجب ایجاد اختلاف‏نظر در بین کشورهای غیرمتعهد شده و بحث‌های داغی را در اجلاس غیرمتعهدها درپی دارد؛ مسئله دیگر امریکای لاتین و دخالت‌های امریکا در نیکاراگوئه و السالوادور است و دراین‏خصوص ما مباحث طولانی خواهیم داشت؛ موضوع دیگر نامیبیا و تجاوزات حکومت نژادپرست افریقای جنوبی به این کشور و مشکلات اقتصادی کشورهای جهان سوم است که دراین‏زمینه جمهوری اسلامی پیشنهادهایی دارد که یکی از آنها تشکیل صندوقی است که آیت‌الله خامنه‌ای پیشنهاد داد و دیگری به‏وجودآمدن امکانات برای تبادل تکنولوژی بین کشورهای جهان سوم است و مسئله دیگر، میزبانی اجلاس هشتم غیرمتعهدهاست که کشورهای متعددی ازجمله سوریه، لیبی و کره شمالی داوطلب‌ برگزاری این اجلاس هستند.[۱۵] امروز همچنین، ویل بولدیروف سفیر شوروی در تهران و دکتر علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه با یکدیگر ملاقات کردند و درخصوص روابط دو کشور و توسعه و گسترش آن به بحث و گفت‌وگو پرداختند. در این دیدار، سفیر شوروی اظهار کرد: «دولت اتحاد جماهیر شوروی از یک ایران آزاد، مستقل و قومی حمایت می‌کند.» دکتر ولایتی نیز در پاسخ گفت: «ما نیز خواهان حسن هم‏جواری با کشور شوروی و توسعه و گسترش روابط با حفظ احترام و حاکمیت متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر هستیم.»[۱۶]

گزارش - 29

امروز کمال خرازی سرپرست ستاد تبلیغات جنگ، به ادعاهای دو روز پیش یک سخنگوی نظامی عراق درباره گلوله‌باران مناطق مسکونی عراق به‏دست نیروهای ایرانی پاسخ داد. خرازی گفت: ساکنان این شهرها و خبرنگاران خارجی که از مناطق مذکور بازدید کرده‌اند خود بهترین گواه بر دروغ‏بودن ادعاهای رژیم بعثی صهیونیستی عراق هستند و می‌دانند که چنین تبلیغاتی برای این است که حکام بعث عراق در نظر دارند تجاوز و جنایت جدیدی علیه شهرهای مرزی ایران انجام دهند. سرپرست ستاد تبلیغات جنگ افزود: ما وظیفه اسلامی و اخلاقی خود می‌دانیم که جنگ را به میان مردم مسلمان غیرنظامی نبریم. این مطلبی است که مسلمانان عراقی به آن آگاه‌اند و روشنی چراغ‌های بصره، مندلی، خانقین و دیگر شهرهای مرزی عراق خود بهترین دلیل این گفته است. خرازی ضمن یادآوری جنایات عراق علیه عرب‌زبانان ایرانی ساکن خوزستان گفت: تاریخ جنایات صدامیان را ثبت کرده است و اینک که هر روز، چند شهر مسکونی مرزی جمهوری اسلامی ایران هدف آتش خمپاره، توپخانه و حملات هوایی دشمن قرار می‌گیرد ما مصمم هستیم تجاوزات عراق را شدیدتر از روزهای نخست جنگ پاسخ دهیم.[۱۷]

گزارش - 30

آیت‌الله موسوی اردبیلی در یک پیام رادیو و تلویزیونی، راجع به عملکرد ستاد پیگیری فرمان هشت‌ماده‌ای امام خمینی، مجازات محتکران و گران‏فروشان و آزادی زندانیان مطالبی را بیان کرد. وی در ابتدای سخنان خود اظهار کرد: «پیام هشت‌ماده‌ای و تاریخی حضرت ‌امام راجع به امنیت کامل و تمام‌عیار جانی و مالی و شغلی و حیثیتی تمام قشرهای مردم، همواره توسط ستاد پیگیری و هیئت‌های محترم اعزامی به استان‌ها بدون وقفه و با کمال قاطعیت دنبال می‌شود. هر نهاد و هر ارگان، هرچند عزیز و ارجمند باشد و خدمات صادقانه آنها در سطح بالا باشد، اگر تخلف یا تخلفاتی در آنها مشاهده شود، شرعاً نباید از تخلفات او به‌خاطر خدمات برجسته‌ای که انجام داده است چشم‌پوشی کرد، خواه این ارگان و نهاد از بخش‌های مختلف قضایی باشد یا مربوط به هیئت‌های گزینش و بازسازی یا هر وزارتخانه یا اداره.» رئیس دیوان عالی کشور در ادامه سخنان خود افزود که باتوجه‌به گزارش‌ها و اخبار رسیده، پس از فرمان هشت‌ماده‌ای امام، مسئولان امر و افراد و دست‌اندرکاران در رده‌های گوناگون همه تلاش خود را برای جلوگیری از وقوع تخلف در بخش‌های مربوط به خود به کار گرفته‌اند و بر همین اساس، گزارش تخلفات به حداقل رسیده است. آیت‌الله موسوی اردبیلی درخصوص برخورد با محتکران - که ضربه آنها بر پیکر جمهوری اسلامی در برخی موارد کمتر از ضربات دشمنان اسلام و انقلاب نیست - یادآور شد که ستاد پیگیری این افراد را شناسایی و پس از محرزشدن جرمشان به مردم معرفی خواهد کرد. وی همچنین درباره زندانیانی که بنا بر دستور امام شرعاً نباید در زندان باشند نیز گفت: «ترتیبی اتخاذ شده تا این افراد از زندان آزاد شوند. ستاد پیگیری همچنین به‏منظور حمایت از خانواده‌های زندانیان، پس از بررسی و تشخیص استحقاق آنان، برای آنها ماهیانه در نظر خواهد گرفت.»[۱۸]

گزارش - 31

با نزدیک‏شدن به زمان برگزاری هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان غیرمتعهدها در دهلی‏نو، فعالیت‌های سیاسی عراق نیز از امروز شدت گرفته است. به نظر می‌رسد دو موضوع برگزاری اجلاس آینده سران (هشتمین اجلاس) عدم‏تعهد در بغداد و گنجاندن بندی در پیش‌نویس اجلاس هفتم درباره جنگ ایران و عراق ازجمله محورهای اصلی تلاش‌های سیاسی عراق باشد. در همین خصوص، امروز مسئولان سیاسی عراق با مقامات یوگسلاوی و هند گفت‏وگوهایی را انجام دادند. تانیوگ خبرگزاری رسمی یوگسلاوی، درباره موضوعات مذاکرات فرستاده وزارت خارجه عراق با وزیر خارجه یوگسلاوی گزارش داد: لازار موسیف وزیر امور خارجه یوگسلاوی، الزهاوی نماینده وزارت امور خارجه عراق را به حضور پذیرفت. الزهاوی پیام شخصی طارق عزیز رئیس دیپلماسی عراق را که درباره هفتمین نشست سران کشورهای غیرمتعهد در دهلی‏نو می‌باشد به وزیر امور خارجه یوگسلاوی تسلیم کرد. الزهاوی در محل وزارت امور خارجه یوگسلاوی مذاکراتی را انجام داد که حاصل آن توافق‌های سطح بالا میان دو کشور درمورد دستور روز اجلاس سران بود. وزیر امور خارجه یوگسلاوی سه‌شنبه ‌شب درباره موضوعات اجلاس غیرمتعهدها با علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، گفت‏وگو خواهد کرد.[۱۹] همچنین به گزارش خبرگزاری آلمان، عصمت کتانی معاون وزیر مشاور در امور خارجه عراق، امروز با ناراسیما رائو وزیر خارجه هند، در دهلی‏نو، ملاقات و درمورد نشست سران کشورهای غیرمتعهد در ماه آتی مذاکره کرد. کتانی که به‏عنوان فرستاده ویژه صدام در هند به سر می‌برد، در روز سه‌شنبه (فردا) با بانو گاندی نخست‌وزیر هند، ملاقات و پیام صدام را به وی تسلیم خواهد کرد. گفته می‌شود که در مذاکرات کتانی و رائو و سایر مقامات وزارت خارجه هند درباره پیش‌نویس قطعنامه‌های سیاسی و اقتصادی این اجلاس گفت‏وگو شده است.[۲۰] همچنین به گزارش رادیو صوت‌الجماهیر بغداد، طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر عراق نیز امروز در بغداد آقای رازان معاون نخست‌وزیر یوگسلاوی را به حضور پذیرفت. در این ملاقات یاسین رمضان تأکید کرد که عراق پیوسته درجهت برقراری صلح کوشیده است و برای پایان‏دادن به جنگ ابتکارات صلح‌جویانه‏ای ارائه داده و با همه تلاش‌های هیئت‌های حسن‏نیت همکاری داشته است. وی افزود: کشور ما متجاوزان را سرکوب کرده و تمامی ضروریات دفاع از خاک و حاکمیت خویش را فراهم می‌آورد. وی در این دیدار مدعی شد که سران کشور عراق درپی صلح هستند. در ادامه این ملاقات، تحکیم روابط و همکاری بین دو کشور، طرح‌های راهبردی جدید عراق و همچنین نقش طرح‌ها در همکاری ملی علاوه‏بر طرح‌های آینده، که در زمینه‌های اقتصادی به اجرا گذاشته خواهد شد، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.[۲۱]

گزارش - 32

درحالی‏که ایران و شوروی همچنان روابط سردی دارند، امروز اولگ تروماموفسکی رئیس ادواری شورای امنیت سازمان ملل و نماینده شوروی در این شورا با انتشار بیانیه‏ای که پیش‌نویس آن را عراق تنظیم کرده بود، خواستار آتش‌بس فوری در جنگ ایران و عراق و عقب‌نشینی نیروهای دو طرف به مرزهای بین‌المللی شد.[۲۲] متن کامل این بیانیه به شرح زیر است: شورای امنیت درپی مشورت‌های غیررسمی خود در مورخ 21 فوریه 1983، تشدید اخیر درگیری میان ایران و عراق را مورد ملاحظه قرار داد. اعضای شورا نگرانی عمیق خود را از وضعیت خطرناک میان ایران و عراق که شدیداً صلح و امنیت بین‌المللی را در موضع تهدید قرار داده و نیز درباره این حقیقت که قطعنامه‌های 479 (1980)، 514 (1982) و 522 (1982) هنوز اجرا نشده است، ابراز نمودند. اعضای شورا مصراً بر تعهدات کشورهای عضو تحت منشور تأکید ورزیده که مناقشات بین‌المللی خود را ازطریق مسالمت‌آمیز حل‏وفصل نمایند و در چنین حالتی است که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت در معرض خطر قرار نخواهد گرفت و نیز در روابط بین‌المللی خود از تهدید و استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری اجتناب نمایند. اعضای شورا تأسف عمیق خود را از ادامه منازعه و تشدید آن و از خسارات جانی و مالی قابل‏ملاحظه‌ای که براثر این منازعات ایجاد شده، ابراز نمودند. آنها بر لزوم اجرای قطعنامه‌های قبلی شورا درباره موضوعی که به‌اتفاق آرا تصویب کرده‌اند، تصریح نمودند. اعضای شورا یک‏ بار دیگر مصراً خواستار آتش‌بس فوری و پایان‏دادن به کلیه عملیات‌های نظامی و نیز عقب‌نشینی نیروها به مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی به‏منظور یافتن راهی جهت حل‏وفصل صلح‌آمیز براساس اصول منشور شده‌اند. شورا این موضوع را تحت بررسی قرار داده و از کلیه کشورهای عضو مصراً درخواست می‌نماید که از کلیه تلاش‌ها جهت کمک به بازگرداندن صلح و امنیت به منطقه، بهره گیرند. اعضای شورا از دبیرکل درخواست می‌نمایند به تلاش‌هایش با مشورت به طرف‌های منازعه به‏منظور دستیابی به حل‏وفصل مسالمت‌آمیز ادامه داده و شورا را از نتایج آن مطلع سازد.[۲۳] باوجوداین، کارشناسان سیاسی و روابط بین‌الملل معتقدند: 1. طبق مقررات شورای امنیت این اعلامیه جنبه رسمی ندارد و تصمیم شورای امنیت تلقی نمی‌شود. 2. درحالی‏که مخالفت هرکدام از اعضای دائم و ادواری شورای امنیت می‌توانست مانع انتشار این بیانیه باشد، ولی صراحت و تأکید مقامات هیئت سیاسی شوروی در سازمان ملل بر انتشار این بیانیه، سایر کشورها را از مخالفت با آن بازداشت. 3. عراق تمایل داشت تا قبل از تشکیل هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها در دهلی‏نو، شورای امنیت درباره جنگ ایران و عراق موضع‌گیری کند و این اقدام رئیس ادواری شورای امنیت به‏طور قابل‏ملاحظه‏ای درراستای خواسته‌های عراق و کشورهای عربی حامی آن بود. 4. مواضع اخیر شوروی درباره جنگ ایران و عراق و خصوصاً انتشار این بیانیه، جدید نیست، ولی صراحت بیان آنها تازگی دارد. علاوه‏بر تیرگی روابط ایران و شوروی پس از دستگیری سران حزب توده، تأثیر سفر هیئت هفت‏نفره فاس به مسکو و اصرار کشورهای عربی، خصوصاً کویت، برای مشارکت بیشتر شوروی در خاتمه جنگ دراین‏زمینه بی‌تأثیر نیست.[۲۴] در همین خصوص، رادیو بی‌بی‌سی اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل در گذشته نیز سه ‌بار قطعنامه‌های مشابهی صادر کرده که هیچ‌یک در خاتمه جنگ ایران و عراق مؤثر نبوده است. بی‌بی‌سی همچنین یادآور شده که اعلامیه شورای امنیت براساس پیش‌نویسی که عراق تسلیم این شورا کرده بود تهیه شده است و به همین دلیل، دولت ایران به‏احتمال‏زیاد، به تقاضای برقراری آتش‌بس توجه چندانی نخواهد کرد.[۲۵]

گزارش - 33

نشریه اکونومیست چاپ لندن، در مقاله‏ای ضمن بررسی انواع کمک‌های نظامی و تسلیحاتی فرانسه به عراق وضعیت اقتصادی عراق را نیز مورد توجه قرار داده و خالی‏بودن خزانه این کشور را نقطه ضعفی در روابط بین دو کشور دانسته است. متن این مقاله به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی به شرح زیر است: «فرانسه به نظر می‌رسد که تقریباً به‏اندازه عراق تضمین می‌کند که ایران برنده جنگ خلیج‏فارس نیست. ظرف 18 ماه گذشته، حکومت فرانسه با فروش تانک‌ها، توپ‌ها، موشک‌ها و هواپیماها به عراق، به‏صورت بزرگ‌ترین تأمین‌کننده غربی تسلیحات عراق درآمده است. در اوایل ماه جاری، میتران اجازه تحویل 29 جنگنده بمب‌افکن میراژ اف1 به عراق را در سال جاری میلادی صادر کرد. فرانسه همچنین درخواست طارق میخائیل یوحنا عزیز وزیر خارجه بغداد را برای دریافت 5 فروند هواپیمای جنگنده سوپراتاندارد که مجهز به موشک‌های اگزوسه هستند، بررسی می‌کند. پاسخ مثبت فرانسه به این درخواست نشانه خوبی است از اینکه این کشور تا چه اندازه آماده مسلح‏کردن عراق است. هواپیماهای سوپراتاندارد دیگر در خط تولید قرار ندارد و به‏ناچار باید از انبارهای ارتش فرانسه تأمین شود.[۲۶] فرانسه اینک کاملاً هم به نفع خود عمل نمی‌کند، مقامات این کشور بر این باورند که پیروزی ایران باعث هرج‏ومرج در منطقه خواهد شد. آنها رفته‏رفته، نگران یک عامل اساسی در روابط پاریس و بغداد می‌شوند و آن پول است. عراق یک بازار بزرگ برای شرکت‌های فرانسوی محسوب می‌شود و اینک برخی شرکت‌های مهندسی غیرنظامی به‌شدت درگیر پروژه‌های دولتی عراق‌اند. خزانه عراق اینک تهی شده است، این کشور تا قبل از عقد قرارداد اخیر خرید هواپیماهای میراژ، 7 میلیارد و 150 میلیون دلار به فرانسه مقروض بود و مقامات فرانسوی نگران‌اند تا زمانی‏که جنگ ادامه دارد نتوانند مطالبات خود را از عراق دریافت کنند و عراق نتواند نفت خود را صادر کند. فرمولی را که براساس آن عربستان سعودی برای کمک به پرداخت‌های تسلیحاتی عراق، از بخشی از درآمدهای نفتی خود از فرانسه، اعتبار دراختیار عراق قرار می‌دهد، در فرانسه چندان مطلوب نیست، زیرا شرکت‌های فرانسوی برای نفت عربستان بیش از قیمت بازار می‌پردازند؛ سازمان تضمین صادرات فرانسه که قراردادهای غیرنظامی عراق را به مبلغ 2 میلیارد و 150 میلیون دلار تعهد کرده است، اینک برای تجارت فرانسه در عراق روش سختی در پیش گرفته است. مقامات عراقی مایل بودند که فرانسه تاریخ بازپرداخت دیون آن کشور را که در سال 1983 سر می‌رسد، تمدید کند.»[۲۷]

گزارش - 34

درپی دعوت مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق* از مسلمانان عراقی برای شرکت در جبهه‌های جنگ علیه نظامیان عراقی، انجمن اسلامی دانشجویان مسلمان عراقی در فرانسه در پیامی به مجلس اعلای عراق، دراین‏خصوص اعلام آمادگی کرد. در این پیام آمده است: حضور در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل برای آزادکردن کشور در بند عراق از چنگال رژیم فاسد و مفسد بعثی بر ما لازم است. این انجمن در پایان خواستار حفاظت از اسلام و آزادسازی کشور در بند عراق از زیر سلطه حزب بعث با هدایت و همکاری مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق شده است.[۲۸]

گزارش - 35

درپی بمب‌گذاری در چهار نهاد فرانسوی در پاکستان، گروهی موسوم به "مجاهدین عراقی" مسئولیت این انفجارها را به عهده گرفت. سفیر فرانسه در پاکستان امروز درخصوص انفجارهای اخیر در مؤسسات فرانسوی در پاکستان گفت: در پاکستان عملیات امنیتی شدیدتری برای محافظت از دارایی و شهروندان فرانسوی که کمتر از 45 نفر و اغلب مقیم کراچی‌اند، اجرا می‌شود. خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر افزود: در همین حال، یکشنبه‌شب در لاهور، انفجار یک بمب به محل اقامت مالک جهانگیر کنسول فرانسه، آسیب رسانده و سبب انهدام اتومبیل او شده است. در این حادثه 25 پاکستانی مظنون بعد از بازجویی آزاد شدند، اما 12 ایرانی که اغلب آنها دانشجو هستند هنوز تحت بازجویی پلیس ضدترور پاکستان‌اند. این افراد هنوز محکوم نشده‌‌اند، طبق قانون، پلیس نمی‌تواند هیچ متهمی را بیش از 24 ساعت بدون محکومیت در بازداشت نگه ‌دارد.[۲۹] دراین‏حال، گروه چریکی جنبش مجاهدین عراقی امروز مسئولیت انفجارهای شنبه گذشته در چهار مؤسسه فرانسوی در کراچی بزرگ‌ترین شهر پاکستان را به عهده گرفت. به گزارش یونایتدپرس از بیروت، سخنگوی این جنبش به روزنامه النهار گفت: مادام‏که فرانسه حمایت نامحدودش را از عراق متوقف نسازد، گروه ما نیز به حملات علیه تأسیسات فرانسوی، در هر کجای دنیا که باشد، ادامه می‌دهد.[۳۰]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1361/12/02

  1. ↑ سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی)، به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات) شماره 338، 4/12/1361، ص2؛ و- روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.
  2. ↑ سند شماره 66565 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 337، 3/12/1361، ص3.
  3. ↑ سند شماره 66565 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 337، 3/12/1361، ص3.
  4. ↑ سند شماره 128859 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، از ستاد ناحیه ژاندارمری خوزستان، شماره 470، 14/12/1361، سند تک‏برگی.
  5. ↑ روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص17.
  6. ↑ سند شماره 125537 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی ستاد ناحیه ژاندارمری خوزستان، شماره 420، 2/12/1361، سند تک‏برگی.
  7. ↑ روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص17.
  8. ↑ سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی)، به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات) شماره 338، 4/12/1361، ص2؛ و- روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.
  9. ↑ سند شماره 89229 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص9.
  10. ↑ سند شماره 232103 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعاتی داخلی اخبار مربوط به ضدانقلاب، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 194، 23/12/1361، ص1.
  11. ↑ همان.
  12. ↑ روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.
  13. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص4، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 2/12/1361.
  14. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 3/12/1361، ص12.
  15. ↑ همان، ص آخر.
  16. ↑ روزنامه کیهان 3/12/1361، ص2.
  17. ↑ روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص17.
  18. ↑ سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی)، به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات) شماره 338، 4/12/1361، ص2؛ و- روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.
  19. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 341، 5/12/1361، ص6، بلگراد، خبرگزاری فرانسه، 3/12/1361، به نقل از گزارش خبرگزاری یوگسلاوی از بلگراد.
  20. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص7، دهلی‏نو، خبرگزاری آسمان، 2/12/1361.
  21. ↑ همان، ص44، رادیو صوت‌الجماهیر.
  22. ↑ روزنامه اطلاعات، 3/12/1361، ص آخر؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 340، 4/12/1361، ص25، رادیو بی‌بی‌سی، 3/12/1361.
  23. ↑ جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، ترجمه محمدعلی خرمی، جلد دوم، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، ص34.
  24. ↑ سند شماره 213686 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 376، 3/12/1361، صص 3، 4 و 13؛ و- سند شماره 213685 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 377، 4/12/1361، ص1، به نقل از گزارشی از خبرگزاری فرانسه از سازمان ملل متحد.
  25. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 340، 4/12/61، ص25، تهران، رادیو بی‌بی‌سی، 3/12/1361.
  26. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 341، 5/12/1361، ص4، لندن، خبرگزاری جمهوری اسلامی، به نقل از روزنامه اکونومیست چاپ لندن.
  27. ↑ همان، ص5.
  28. ↑ روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص18.
  29. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، صص 20 و 21، اسلام‌آباد، خبرگزاری فرانسه.
  30. ↑ روزنامه کیهان، 3/12/1361، ص آخر.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1361.12.02&oldid=4645»