1366.05.10

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۵ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.05.10
نام‌های دیگر ده مرداد
تاریخ شمسی 1366.05.10
تاریخ میلادی 1 اوت 1987
تاریخ قمری 5 ذیحجه 1407



گزارش- 164

شب گذشته "عمليات نصر6" براي باز پس‌گيري برخي از ارتفاعات "ميمك" كه در چند روز گذشته به دست دشمن افتاده بود، آغاز شد نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي در حمله به ارتفاعات محور شمالي ميمك با انهدام باقي‌مانده نيروهاي سپاه دوم عراق، منطقه را از وجود افراد دشمن پاك‌سازي و ارتفاع 670 و "تپه شهدا" را به طور كامل تصرف كرد.[۱] نيروهاي عمل‌كننده كه از پشتيباني مؤثر نيروي هوايي برخوردار بودند، با برتري ديده‌باني و اجراي دقيق آتش توپخانه موفق شدند تلفات و خسارت‌هاي سنگيني به ارتش عراق وارد آورند. در اين حمله بسياري از نيروهاي دشمن كشته يا زخمي شدند. همچنين تاكنون 120 تن از نيروهاي عراقي اسير و به پشت جبهه تخليه شده‌اند كه در ميان آنان يازده تن افسر و سي تن درجه‌دار هستد.[۲] براساس گزارش‌ نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي، نيروهاي عراقي ساعت 15 امروز در منطقه عملياتي ميمك دوبار به تپه شهدا پاتك كردند كه با پايداري نيروهاي خودي تلاش دشمن خنثي شد.[۳] در همين‌ حال، هواپيماهاي دشمن چند بار منطقه عملياتي ميمك و جاده‌هاي مواصلاتي را بمباران كردند. در ساعت 10:20 دقيقه نيز مواضع نيروهاي خودي در منطقه ميمك را شش فروند هلي كوپتر مورد حمله قرار دادند.[۴] يكي از نشريه‌هاي داخلي سپاه در گزارشي از منطقه ميمك، در بررسي تلاش چند روزه نيروهاي دشمن در اين منطقه عملياتي، نوشته است: «در تاريخ سوم مرداد ماه ارتش عراق با استفاده از واحدهايي از 30 تيپ و گردان پياده، كماندويي و توپخانه حمله گسترده‌اي را جهت بازپس‌گيري ارتفاعات غرب و شمال غربي منطقه عملياتي ميمك آغاز نمود. در اولين مرحله عمليات، دشمن موفق شد ارتفاعات 640، 610، 600، 490، 450 و نيز ارتفاعات"دوقلوي ناف ميمك در غربي‌ترين نقطه ارتفاعات استراتژيك ميمك شامل بلندي‌هاي 400، 404، 418، 430 و نيز يال شرقي ناف ميمك را به تصرف خود در آورد. ارتش جمهوري اسلامي ايران طي 8 روز عمليات سنگين كه با نيروي به استعداد ظاهري يك چهارم قواي دشمن انجام داد، توانست تعدادي از اين ارتفاعات را آزاد نمايد ولي مهمترين آنها يعني 620 معروف به تپه شهدا بيش از شش بار ميان نيروهاي خودي و ارتش عراق رد و بدل شد. در جريان عمليات نصر6 در منطقه ميمك، نيروهاي خودي نيمي از مناطق تصرف‌شده توسط دشمن را آزاد كردند ولي ارتفاعات غربي ميمك هم‌چنان در كنترل دشمن است. فرماندهان نظامي علت پيشروي دشمن در منطقه را استفاده از نيروهاي بسيار زياد و مجهز و نيز پشتيباني بي‌وقفه نيروي هوايي و هلي‌كوپترهاي دشمن مي دانند.» اين گزارش با اشاره به سكوت عراق از اعلام تصرف ارتفاعات و تجمع گسترده نيروهايش در منطقه، در مورد عمليات ديگري در آينده نزديك هشدار داده است.[۵]در گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي نيروي زميني ارتش نيز با اشاره به تلاش يك هفته‌اي نيروهاي دشمن در ميمك، در مورد آنها آمده است: «در اين منطقه دشمن در موضع انفعالي قرارگرفته است. نكته قابل‌توجه، عدم اطمينان دشمن به اهداف تصرف شده خود در عمليات ميمك بوده است، به طوري كه در طول اين 8 روز در هيچ‌يك از اطلاعيه‌هاي نظامي عراق و با اين‌كه نه تنها در اعلاميه‌هاي جمهوري اسلامي ايران بلكه در تمام رسانه‌هاي جهان روزانه نتايج اين عمليات درج مي‌شد اشاره‌اي به منطقه عمليات سپاه دوم عراق نشده است.[۶]

گزارش- 165

نيروهاي لشكر 9 بدر وابسته به "مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق" در يك عمليات ايذايي در منطقه "هورالهويزه"، تلفات سنگيني به دشمن وارد آوردند. به گزارش قرارگاه رمضان، عشاير تحت امر "نيروهاي انصار الحسين(ع)" موفق شدند با هجوم به مواضع ارتش بعث، دو محور غرب در درياچه "ام‌النعاج" و غرب پاسگاه ترابه، 300 تن از آنها را به هلاكت رسانده و يا زخمي‌كنند در اين حمله يك انبار بزرگ مهمات نيز به آتش كشيده شد.[۷]

گزارش- 166

در جلسه امروز قرارگاه قدس ميزان هوشياري دشمن، مشكلات موجود در اجراي عمليات آينده توان يگان‌هاي محورهاي عملياتي غرب، سردشت (عمليات نصر 7) بررسي شد و فرماندان نظرها و ديدگاه‌هاي خود را مطرح كردند. مسئولان يگان ها با توجه به اين‌كه دشمن هوشيار و حساس‌شده و نيروهاي خط را تعويض كرده است، گذشت زمان را براي نيروهاي خودي زيان‌آور و سرعت عمل را در غافلگيري دشمن مؤثر دانستند. بر اساس طرح موجود، توان يگان‌هاي عمل‌كننده، مراحل عمليات و محورهاي آن (عمليات) چنين است: «1ـ لشكر 27 حضرت رسول (ص)، پنج گردان؛ 2 ـ لشكر 31 عاشورا، سه گردان؛ 3ـ‌تيپ نبي‌اكرم(ص)، سه گردان؛ تيپ الغدير دو گردان؛ يك گردان از زنجان در احتياط.»[۸] هدف از اين عمليات به طور كلي تصرف ارتفاعات مهم "دوپازا"(2379) و "بلفت" (2144ـ2130) است كه در دو مرحله انجام خواهد شد: در مرحله نخست، لشكر 31 عاشورا بايد از بخش شمالي قله اصلي دوپازا تا يال بلفت خودي وارد عمل شده و هفت ارتفاع ازسلسله ارتفاعات دوپازا را تصرف كند. تصرف قله اصلي دوپازا و چهار ارتفاع جنوبي آن نيز به عهده لشكر27 حضرت رسول(ص) است. تيپ 18 الغدير، هم در جنوبي‌ترين بخش دوپازا، سمت چپ لشكر27 وارد عمل خواهد شد. پس از تأمين اهداف مرحله اول، قرار است نيروهاي تيپ 29 نبي‌اكرم با عبور از مواضع لشكر عاشورا، بنا به دستور وارد عمل شود و ارتفاع بلفت عراق را تصرف كنند. اين تيپ در مرحله نخست در احتياط لشكر31 عاشورا خواهد بود.[۹]

گزارش- 167

حكومت عراق چندين روستاي كردنشين اين كشور را ويران و عشاير عرب مسلح‌شده را جايگزين مردم اين مناطق كرده است. در اين مورد قرارگاه رمضان گزارش داد: «در روز‌هاي اخير ارتش عراق با 9 دستگاه تانك و هلي‌كوپتر به چندين روستاي كردنشين از جمله "قراچ‌" مابين"تكريت" و كركوك از استان اربيل حمله نموده و ضمن تخريب آنها، 15 نفر از مردم را به شهادت رساندند. پيش‌مرگان اتحاديه ميهني كردستان عراق در واكنش به اقدامات رژيم بغداد در اين‌ منطقه، به روستاي جايگزين شده "چوارگمان" حمله كرده و ضمن درگيري با عشاير عرب، شش نفر از آنها را كشتند كه رييس عشيره (شيخ‌ صفاح ‌ابن‌خلاف) جزو كشته‌شدگان است. در اين درگيري چهار دستگاه خودرو نظامي عشاير عرب منهدم شده و سه دستگاه ديگر نيز به غنيمت پيش مرگان اتحاديه ميهني درآمد. در درگيري‌هاي به‌وجود آمده در روستاهاي مجاوز نيز سه نفر از افراد ارتش عراق كشته شدند.»[۱۰] پيش‌مرگان مسلمان كرد عراقي موفق شدند در يك عمليات غافل‌گيرانه سرهنگ "روح ‌ماجد‌علي‌" رييس سازمان امنيت بخش "شطره" از توابع استان ناصريه عراق را اعدام انقلابي كنند.[۱۱]براساس گزارش قرارگاه حمزه(ع)، امروز نيز 25 تن از كردهاي عراقي در محور"قره‌خاني" به نيروهاي خودي پناهنده شدند و به اين ترتيب شمار كردهاي پناهنده در چند روز گذشته به بيش از 90 تن رسيد.[۱۲]

گزارش- 168

امروز اعلام شد كه پنج گروه مهم از كردهاي عراقي مخالف با دولت "صدام حسين" براي اولين بار جبهه‌اي با رهبري واحد نظامي تشكيل داده‌اند. اين پنج گروه براي كسب حقوق ملي كردها و تشكيل دولت فدرال كردستان عراق مبارزه مي‌كنند و خودمختاري يعني آن‌چه را كه درگذشته خواستار آن بودند، كافي نمي‌دانند. اتحاديه‌ ميهني كردستان، حزب دمكرات كردستان (بارزانيها)، "حزب سوسياليست عراق" (پاسوك) و حزب كمونيست عراق اين ائتلاف سياسي ـ نظامي را تشكيل داده‌اند هر چند هنوز علت اصلي تشكيل اين شورا روشن نشده است ولي گروه‌هاي شركت‌كننده به توافق رسيده‌اند كه هيچ يك از آنها به تنهايي با دولت عراق يا هر كشور ديگر وارد مذاكره نشوند.[۱۳] "سامي عبدالرحمن" رهبر حزب دمكرات خلق كردستان عراق" در باره اين ائتلاف به راديو "بي.بي.سي. " گفت: «پنج گروه كرد عراقي از جمله دو گروه اصلي اتحاديه ميهني كردستان و حزب دمكرات كردستان به اتفاق دو هفته پيش در تهران در جلسه ‌اي موافقت كردند كه جبهه متحد كردستان را تشكيل دهند. پايه‌گذاري جبهه متحد كرد ممكن است باعث نگراني عراق بشود زيرا به خاطر لزوم دفاع از مرزهاي جنوبي در مقابل ايران، آن كشور قادر نخواهد بود تمام قدرت خود را عليه كردها بسيج كند» وي افزود: «از اواخر سال گذشته تا به حال گروه‌هاي كرد فعاليت بيش‌تري داشته و توانسته‌اند حملات خود را در عمق خاك عراق توسعه دهند.كه بعضي از اين حملات مشتركاً با همكاري سپاه پاسداران انجام شده است. اگر چه كردها درمرام‌نامه خود هنوز خواستار استقلال و جدايي كامل نشده اند، با اين حال اين مرام‌نامه خواهان تشكيل يك "اتحاد فدرال كرد" با ماهيت عربي و با حقوق مساوي خواهد بود.» به نظر "سامي عبدالرحمن"، در نتيجه تاكتيك‌هاي ارتش عراق بركردستان ـ كه به‌گفته او شامل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي عليه غيرنظاميان ـ خواسته‌هاي كردها افزايش يافته است. وي افزود: «روابط كردهاي عراق با ايران رابطه‌‌اي مصلحت‌آميز است. ايران شورش‌هاي جامعه كردهاي خود را سركوب كرده و مايل نيست در آينده كردستان مستقلي در عراق به‌جود آيد ولي در حال حاضر كردهاي عراق كمك بزرگي در جنگ ايران عليه عراق به حساب مي آيند.»[۱۴]

گزارش- 169

براي آمادگي در برابر تهديدهاي امريكا در خليج‌فارس و به نمايش گذاشتن توان نيروهاي رزمنده "تيپ مستقل 662 بيت المقدس سپاه "مانور كوهستاني" نصر" را با شركت بيش از 20 هزار نيرو در دامنه "نقاره كوه" بيجار برگزار كرد. رزمندگان"تيپ مستقل 36 انصارالمهدي" ناحيه زنجان، بسيجيان و پاسداران انقلاب اسلامي قرارگاه حمزه سيدالشهدا و "منطقه پنج باقرالعلوم آذربايجان"، با ارسال پيام و صدور اطلاعيه‌اي آمادگي خود را براي انجام دادن عمليات شهادت‌طلبانه عليه امريكا در خليج‌فارس اعلام كردند. تفنگ‌داران نيروي دريايي سپاه پاسداران و مردم حزب‌الله بندرعباس هم با شركت در يك راه‌پيمايي، ضمن بيعت دوباره با امام امت، آمادگي خود را براي روياروي با امريكا اعلام كردند. دومين كاروان "مدافعان خليج‌فارس" استان همدان در مراسم باشكوهي از مركز اين استان عازم جبهه‌هاي جنگ شدند. در اين مراسم مردم همدان با دادن شعارهايي اقدام پليس رژيم آل‌سعود را در كشتار حجاج بيت‌الله ‌الحرام محكوم كردند.[۱۵]

گزارش- 170

رد درخواست امريكا از انگليس براي شركت نيروي دريايي اين كشور در عمليات مين‌روبي در خليج‌فارس ـ كه وزارت خارجه انگليس آن را اعلام كرد بازتاب گسترده‌أي در جهان داشت. شخصيت‌ها وتحليل‌گران سياسي به بررسي و ارزيابي آن پرداخته و پي‌آمدهاي آن را برشمردند. معاون وزير خارجه انگليس (ميلور) به طور تلويحي با پذيرفتن اين موضوع كه افزايش نيروهاي غربي در خليج‌فارس موجب تشنج و بحران بيش‌تري مي‌شود، گفت: «اعلاميه وزارت امورخارجه انگليس در پاسخ به درخواست امريكا هر چند با زبان ديپلماتيك و محتاطانه عرضه شده است ولي معناي آن رد درخواست امريكا است. طبق اين اعلاميه، شرايط و خطري را كه متوجه كشتي‌راني است به‌طور دائم مورد مطالعه قرار خواهد گرفت اما در حل حاضر طرحي براي ارسال مين‌جمع‌كن به خليج‌فارس در شرايط كنوني موجود نيست. اين اعلاميه هم چنين روشن مي‌كند كه فعلاً دولت بريتانيا ترجيح مي‌دهد به دعوت سازمان ملل براي آتش‌بس اميد ببندد و سعي بريتانيا در اين است كه تا جايي‌كه امكان دارد از تشنج كم كند نه اين كه باعث تشديد بحران بشود.» وي افزود: «از هنگامي كه قطع‌نامه 598 در هفته پيش به تصويب رسيده تا به حال، عراق از حمله به كشتي‌ها خودداري كرده و بريتانيا و ايالات متحده براي آن كشور شبهه‌اي در مورد اين‌كه چنين حملاتي نبايد صورت گيرد، باقي نگذاشته اند. ايران نيز از دست زدن به حملات دريايي، هوايي و موشكي به حدي كه انتظار مي رفت، خودداري كرده است ولي در عين حال در آب‌هاي خليج‌فارس مين‌گذاري كرده و تلاش بيش‌تري بايد صورت گيرد تا از اين اعمال جلوگيري شود.» معاون وزارت خارجه انگليس احتمال تغيير در تصميم كشور خود را رد نكرد و افزود: «شرايط و تغييرات اوضاع را تحت نظر خواهيم داشت. به دليل تغييرات سريع شرايط هيچ تصميمي بلا‌تغيير نخواهد بود‌؛ شواهد و عوامل مختلف باعث خواهد شد كه دولت تصميم خود را عوض كند وممكن است شرايط فردا با امروز متفاوت باشد.»[۱۶] از سوي ديگر، "ديويد اوئن" وزير خارجه سابق انگليس و رهبر "حزب سوسيال دمكرات" اين كشور درباره همكاري با امريكا در خليج‌فارس، گفت: «امريكا واقعاً با گرفتاري مواجه شده و ما بايد به آن كشور كمك كنيم اما در اين حال نبايد خود را بي‌دليل در معرض خطر قرار دهيم. انگليس بايد ناوهاي ضد‌مين خود را در چهارچوب يك نيروي چند مليتي در منطقه به‌كار‌گيرد. اين نيرو دقيقا نبايد تحت نظر سازمان ملل باشد اما بايد چيزي شبيه آن باشد.»[۱۷] خبرگزاري رويتر درباره تأثير خودداري هم‌پيمانان امريكا از اعزام كشتي‌هاي مين‌جمع‌كن به خليج‌فارس گزارش داد: «اين امر سبب خواهد شد نفت‌كش‌هاي تحت اسكورت نيروي دريايي امريكا و رزم‌ناو‌هاي اسكورت‌كننده آنها در مقابل انفجار مين آسيب‌پذير شوند زيرا هلي‌كوپترهاي امريكايي قادر به از بين بردن تهديدات مربوط به مين در خليج‌فارس نيستند.»[۱۸] كارشناس "مركز مطالعات استراتژيك بين‌المللي واشنگتن" نيز در گفت‌وگو با "روزنامه يو.اس.أي. تودي" گفت :«مسئله مين‌ها به تنهايي اهميت چنداني ندارد، بلكه مهم اين است كه ايرانيان نشان دادند كه حاضرند امريكا را به مبارزه به‌طلبند. ابتدا مسئله مين‌ها و اكنون امريكا در گل مانده است تنها كاري كه مي‌توان كرد، مهار اوضاع است، ولي با اين حال همه چيز به ايرانيان بستگي دارد.»[۱۹]

گزارش- 171

كشتار زائران بيت‌الله ‌الحرام به دست ماموران عربستان سعودي، با واكنش شديد مردم و مسئولان جمهوري اسلامي روبه‌برو شد. حجت‌ الاسلام ‌و المسلمين كروبي نماينده امام و سرپرست حجاج ايراني در پيامي به محضر امام، با اشاره به مراسم راه‌پيمايي "برائت از مشركين" و كشتار حجاج بيت‌الله ‌‌الحرام به دست نيروهاي امنيتي سعودي ‌در حريم حرم امن الهي، نوشت: «حمله وحشيانه رژيم آل‌سعود كه نمي‌تواند بدون همآهنگي و هم‌فكري امريكاي جنايت‌كار باشد، دليل روشني است بر سرسپردگي اين رژيم به رؤساي كاخ سياه كه اين روزها براي جبران شكست‌هاي نظامي و رسوايي سياسي خود، خون مي طلبند»[۲۰] از سوي ديگر، هيئت دولت به رياست "آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي" و با شركت رؤساي قواي سه‌گانه‌ جلسه ويژه‌اي تشكيل دادند و اقدام دولت عربستان را دركشتار حجاج بيت‌الله الحرام بررسي كرده اند.[۲۱] همچنين هيئت دولت براي بزرگ‌داشت شهداي فاجعه مكه، فردا را تعطيل عمومي اعلام كرد. روابط عمومي نخست وزيري نيز سه روز عزاي عمومي‌ در سراسر كشور اعلام كرد و افزود: «فردا يك راه پيمايي سراسري و عمومي‌درسراسر كشور انجام خواهد شد.»[۲۲] مردم تهران در اعتراض به كشتار زائران خانه خدا امروز در يك راه‌پيمايي خودجوش به سوي سفارت عربستان، كويت، فرانسه و عراق رفتند و به اين سفارت‌خانه‌ها حمله كردند. مردم با شكستن حلقه محاصره پليس اطراف سفارت عربستان، از ديوار آن بالا رفتند و سفارت را اشغال كردند. يكي از اعضاي سفارت عربستان را كه كمي پيش از اشغال ساختمان سفارت قصد فرار داشت، تظاهركنندگان دستگيركردند.[۲۳] سپس مردم خشمگين، سفارت كويت را نيز به دليل همكاري اين كشور با عراق و عربستان، اشغال كردند. شماري از ديپلمات‌هاي كويتي كه به هنگام تصرف سفارت اين كشور مشغول به كار بودند، از راه پشت‌بام به يكي از منازل هم‌جوار سفارت گريختند و در حالي كه جمعيت خشمگين تلاش مي‌كردند تا به آنها حمله كنند، پاسداران كميته انقلاب اسلامي با تشكيل زنجيرهاي حفاظتي از هجوم مردم به كاركنان و ديپلمات‌هاي سفارت جلوگيري كردند و توانستند دو تن ازكاركنان زن سفارت‌خانه را از ساختمان محاصره شده، به نقطه امني ببرند. به هنگام حمله مردم خشمگين به سفارت كويت در تهران، به جز سفير كه ظاهراً در محل سفارت خانه نبوده است، همه كاركنان كويتي و نيز كاركنان ايراني سفارت‌خانه در محل سفارت مشغول به كار بودند. مردم پس از شكستن شيشه‌ها و قفل‌هاي حفاظتي در ورودي سفارت وارد آن شده و پس از جمع‌آوري اسناد و مداكي كه نشان مي‌داد ديپلمات‌هاي كويتي براي حكومت بعثي عراق جاسوسي مي‌كرده‌اند، از سفارت خارج شدند.[۲۴] خبرگزاري رويتر از تهران در اين مورد گزارش داد: «تظاهركنندگاني كه سفارت كويت در تهران را اشغال كردند، اعلام داشتند نقشه‌ها و اسنادي به دست آمده كه نشان مي‌دهد اين سفارت‌خانه براي عراق جاسوسي مي‌كرده است.» خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز گزارش داد: «در اين اسناد نقشه‌هاي ايران و عراق و اطلاعات سرِي نظامي وجود داشته است.»[۲۵] در پي حمله به سفارت كويت، محمدرضا باقري كاردار سفارت ايران در كويت بعد از ظهر امروز براي توضيح دادن در مورد حادثه سفارت كويت در تهران، به محل وزارت امورخارجه اين كشور فراخوانده شد.[۲۶] پس از حمله به سفارت‌خانه‌هاي عربستان و كويت، مردم معترض سفارت‌خانه‌هاي فرانسه و عراق را نيز مورد تهاجم قرار دادند.[۲۷]

گزارش- 172

در پي فاجعه قتل‌عام حجاج ايراني بيت‌الله‌‌ الحرام كه باعث خشم و نفرت مسلمانان لبنان شد، نيروهاي سعودي در بيروت با اتخاذ تدابير امنيتي شديد در مراكز حساس، خود را براي برخورد با هرگونه واكنش مردمي آماده كردند. دفتر هواپيمايي، بانك‌ها و سفارت سعودي در بيروت تحت مراقبت شديد قرار گرفته است. نيروهاي جديدي در مناطق حساس و مهم شهر ديده مي‌شوند. همچنين در بعضي از مناطق سنگربندي‌هاي تازه‌اي آغاز و پارك خودروها دركنار ساختمان‌هاي نزديك به مراكز سعودي ممنوع شده است.[۲۸]

گزارش- 173

كشتارحجاج ايراني در مكه مكرمه به دستور دولت آل‌سعود، در رسانه‌هاي داخلي و خارجي بازتاب گسترده‌اي داشته است."روزنامه جمهوري اسلامي" در سرمقاله خود با بيان اين مطلب كه دژخيمان آل‌سعود به دستور حكومت امريكا مأموريت داشته‌اند كه انتقام شكست‌هاي امريكا را از مسلمانان بگيرند و در انجام دادن مأموريت خود با بي‌شرمي تمام عمل كردند، نوشت: «آل‌سعود مي‌خواست شكست‌هاي مكرر امريكا را باكشتار مسلمانان جبران كند و انتقام ناكامي‌هاي واشنگتن را از حجاج بيت‌الله‌ الحرام بگيرد لكن در عوض لكه ننگي ابدي به چهره كريه خود گذاشت و جنايتي را مرتكب شد كه تاريخ هرگز مشابه آن را درباره زائران خانه خدا ثبت نكرده است.» اين روزنامه در مقاله‌اي ديگر با عنوان "فاجعه مكه مقدمه دفن آل‌سعود"، اهداف امريكا در ايجاد فاجعه مكه را چنين برشمرد: «1ـ ايجاد يك كانون خبري در سطح جهاني به منظور انحراف افكار عمومي مردم جهان مخصوصاً كشورهاي اسلامي و ملل‌ خاورميانه از شكست نيروي درياي امريكا در طرح حمايت از نفت‌كش‌هاي رژيم‌هاي مزدور امريكا؛ 2ـ ايجاد ترس و ارعاب به نفع سياست‌هاي امريكا؛ يعني امريكا مي‌خواهد بگويد كه پاسخ آتش‌زدن پرچم امپرياليزم در كنار خانه خدا و شكستن بت قدرت اتازوني را با گلوله‌‌اي كه به‌و‌سيله يك سرباز مزدور و دست‌آموز مستشاران امريكايي كه به قلب اجتماع مسلمين شليك مي‌شود، پاسخ مي‌گويد؛ 3ـ امريكا رسماً به جهان اسلام و مسلمين جهان با فاجعه خونين مكه اعلام مي‌كند كه اسلام را تنها به عنوان يك مراسم تشريفاتي كه هيچ تأثيري در دنياي مسلمين نداشته باشد، تحمل مي‌كند و هرگونه برنامه‌ريزي اسلامي و توجه به اصول اسلام را با خشونت هرچه تمام‌تر پاسخ مي‌گويد. امريكا با به ر‌گبار بستن اجتماع مسلمين در مكه و اعلام اين خبر دروغ و كذب از زبان وزير كشور رژيم وابسته عربستان سعودي كه "خود حجاج با خودشان درگير شدند." مي‌خواهد اعلام كند كه اولاً در ميان مسلمانان جهان در مورد ضرورت برائت از مشركين اتفاق نظر وجود ندارد، ثانياً حجاج ايراني را اقليتي كوچك در جهان اسلام معرفي نمايد كه شعارهاي انقلابي آنها در مورد ضرورت مبارزه با كفر جهاني و امپرياليزم بين‌المللي مورد قبول ساير هم‌مسلكان و هم سنگرانشان نيست و در حقيقت بدين‌وسيله مسلمين جهان را متهم به همكاري با امپرياليزم جهاني نمايد و اين خدمتي است كه رژيم وابسته عربستان سعودي به امريكا كرده و يك‌بار ديگر مجري سياست‌هاي تبه‌كارانه امپرياليزم امريكا شده است.»[۲۹] افزايش بحران موجود در منطقه با توجه به كشتار زائران ايراني در عربستان و واكنش ايران به اين كشتار، موضوع مورد بحث "موريس جنت" خبرنگار بي.بي.سي. در حوزه خليج‌فارس است وي مي‌گويد: «كشته شدن عده زيادي از زائران ايراني كه براي مراسم حج به مكه رفته‌اند، بحران شديدي نه تنها در روابط ايران و عربستان سعودي بلكه در اوضاع متشنج منطقه خليج‌فارس به وجود آورده است. ميزان تشنج كنوني خليج‌فارس بسيار زياد است. درحالي كه كاروان ناوهاي‌امريكايي به گشت در آب‌هاي آن منطقه ادامه مي‌‌دهد، ايران نيز پي‌در‌پي خود را متوجه شيطان بزرگ يعني امريكا كرده است. واكنش فوري تظاهركنندگاني كه در تهران به راه افتادند، حمله به سفارت‌خانه‌هاي عربستان، كويت در تهران بود و اين به وضوح نشان مي‌دهد كه مرگ زائران ايراني در مكه بدون شك حكم يك مسئله سياسي بحث‌انگير در خليج‌فارس را پيدا خواهد كرد. يك نشانه ديگر كه مرگ زائران ايراني در مكه به بحران‌هاي‌ بين‌المللي افزوده است، زماني مشهود شد كه يك دسته از تظاهر‌كنندگان ايراني به محوطه سفارت‌خانه فرانسه در تهران ريختند و پرچم فرانسه را پايين كشيدند. به اين ترتيب كشته شدن زائران ايراني در عربستان بعد جديد نگران‌كننده‌اي به بحران‌هاي جاري در خليج‌فارس افزوده است.»[۳۰]

گزارش- 174

در نخستين واكنش به كشتار حجاج ايران در عربستان امروز شاه اردن و شوراي فرماندهي عراق از عربستان سعودي جانب‌داري كردند. حسين شاه اردن در گفت‌و‌گوي تلفني با ملك فهد پادشاه عربستان سعودي تظاهرات زائران ايراني را حركتي خشونت‌آميز در مكه و زير پا گذاشتن حرمت اين مكان مقدس خواند و آن را محكوم كرد.[۳۱]شوراي فرماندهي عراق نيز با اعلام همبستگي با عربستان، راه‌پيمايي زائران ايراني خانه خدا براي برائت از مشركين را تجاوز از پيش طراحي‌شده ايران خواند و آن را بشدت محكوم كرد.[۳۲]

گزارش- 175

دولت عراق بار ديگر با تأكيد بر پذيرش قطع‌نامه شوراي امنيت، براي منزوي كردن جمهوري اسلامي از كشورهاي پشتيبان خود و جامعه جهاني خواست تا ايران را محكوم كنند. سخن‌گوي شوراي فرماندهي انقلاب عراق در اين باره گفت: «شوراي فرماندهي انقلاب (عراق) عقيده دارد كه مواضع ايران طي ده روزي كه از صدور قطع‌نامه مي‌گذرد، به‌طور قطع اين مسئله را به اثبات مي‌رساند كه رژيم ايران قطع‌نامه شوراي امنيت را رد كرده است و در برابر اراده جامعه بين‌المللي ايستادگي كرده است. عراق عقيده دارد شوراي امنيت به ويژه پنج كشور عضو دائمي اين شورا بايستي اوضاع را با دقت مورد تحليل قرار دهند و به نتيجه صحيح و بدون ترديد دست يابند تا وارد دومين قسمت از قطع‌نامه (598) يعني برقراري مجازات مندرجه در منشور سازمان ملل عليه رژيم ايران به خاطر رد قطع‌نامه شوراي امنيت و ايستادگي در برابر اراده جامعه بين‌المللي، شويم.»[۳۳] روزنامه‌هاي رسمي عراق نيز در شماره‌هاي امروز خود در چارچوب روندي كه نشان دهنده بي‌تابي روزافزون رهبران اين كشور است، خواهان اجراي قطع‌نامه شوراي امنيت (598) براي پايان فوري جنگ ايران و عراق شدند. روزنامه "الثوره" نشريه حزب بعث عراق در اين باره نوشته است: «اين يك وظيفه جهاني است كه به تمامي مفاد قطع‌نامه به صورتي محكم و استوار پاي‌بند بوده و با هرگونه تلاش براي تقسيم‌بندي قطع‌نامه يا منحرف كردن آن از مسير جامعيت و همه‌جانبه بودن، مخالفت شود.» اين روزنامه خواهان ادامه فشار ابرقدرت‌ها، شوراي امنيت و"خاوير پرز دكوئيار" به ايران براي پذيرش قطع‌نامه و همچنين اجراي تحريم عليه ايران در صورت رد قطع‌نامه شد. "الجمهوريه" ديگر روزنامه دولتي عراق هم نوشت: «انتقادات ايران از قطع‌نامه شوراي امنيت و تهديد عليه همسايگان عرب خود در خليج‌فارس، در چارچوب تلاش براي محدود كردن جنگ ايران و عراق به جبهه‌هاي زميني صورت مي‌گيرد، ولي هرگز يك تقسيم‌بندي بين آن‌چه كه در طول جبهه‌ها صورت مي‌گيرد و آن چه كه در آب‌هاي خليج‌فارس روي مي‌دهد، صورت نخواهد گرفت.» روزنامه"العراق" نيز نوشت: «اگر چه قطع‌نامه شوراي امنيت يك ضرب‌الاجل براي قبول قطع‌نامه پيش‌بيني نشده است ولي اين به معني انتظار تا ابد نيست.»[۳۴]

گزارش- 176

وزير اطلاعات اردن (محمد الخطيب) به منظور اجرا شدن قطع‌نامه 598 شوراي امنيت، خواستار تحريم اقتصادي ايران شد.[۳۵] همچنين "شوراي رياست جمهوري يوگسلاوي" (بالاترين ارگان رهبري آن كشور) با صدور بيانيه‌‌اي به‌طور رسمي پشتيباني خود را از قطع‌نامه شوراي امنيت اعلام كرد. در اين بيانيه كه خبرگزاري دولتي يوگسلاوي آن را منتشر كرد ـ از آتش‌بس فوري، پايان دادن به تمام عمليات نظامي و عقب‌نشيني نيروها‌ي دو طرف به مرزهاي بين‌المللي پشتيباني شده ولي به لزوم اجراي تحريم اشاره نشده است.[۳۶]

گزارش- 177

در واكنش به پاسخ ايران به قطع‌نامه 598، "حبيب گوركاني" خبرنگار صداي امريكا، بدبيني ايران به شوراي امنيت را به دليل عمل‌كرد خصمانه و صدور قطع‌نامه‌هاي جانب‌دارانه آن شورا از عراق در طول جنگ تحميلي، دانست و در گزارشي با تأكيد بر اين‌كه ايران هنوز قطع‌نامه 598 را رد نكرده است، گفت كه اين قطع‌نامه مي‌تواند دشمني ايران و عراق را كاهش دهد. وي سپس براي ريشه‌يابي زمينه‌هاي بدبيني ايران به شوراي امنيت، عملكرد اين شورا را از آغاز جنگ مورد بررسي قرار داد: «ازآغاز جنگ ايران و عراق شوراي امنيت سازمان ملل متحد بيش از ده قطع‌نامه در اين مورد صادر كرده است كه آخرين آن در بيستم ژوئيه (29/4/1366) به تصويب رسيد. با آن‌كه مقامات ايراني قطع‌نامه اخير را از ديدگاهي منفي مورد تجزيه و تحليل قرار مي‌دهند اما هنوز رسماً آن را مردود ندانسته‌اند تنها باري كه مدت زماني طول كشيد تا ايران در مورد پيشنهاد آتش‌بس پاسخ گويد، در سال 1984 (ميلادي)بود. ايران به كرات شوراي امنيت را متهم به جانب‌داري مي‌كرد. علت ترديد و بدبيني ايران ناشي از نخستين قطع‌نامه‌‌‌اي است كه شوراي امنيت در بيست و هشتم سپتامبر سال 1981 (6/7/1366) تصويب كرد. اين قطع‌نامه در شرايطي صادر شد كه نيروهاي عراقي هم‌چنان بخشي از جنوب ايران را اشغال داشتند. در اين قطع‌نامه از نيروهاي دو طرف خواسته نشده بود كه به مرزهاي بين المللي باز گردند، اما خواستار برقراري آتش بس شده بود. در صورتي كه ايران اين قطع‌نامه را مي‌پذيرفت، نيروهاي عراقي همچنان در خاك ايران باقي مي‌ماندند. پس از آن‌كه ايران نيروهاي عراقي را از آن كشور بيرون راند و نيروهاي ايراني وارد خاك عراق شدند. شوراي امنيت سازمان ملل متحد با صدور اعلاميه‌اي ديگر خواستار پايان خصومت و بازگشت نيروها به مرزهاي شناخته‌شده بين‌المللي شد. از عوامل ديگري كه موجب شد مقامات ايراني بيش از پيش به شورا بدبين شوند آن بود كه در سال 1980 (1362) ايران به سازمان ملل متحد شكايت كرد كه عراق در نبرد با نيروهاي ايراني، سلاح‌هاي شيميايي به‌كار‌گرفته است. در آن زمان شوراي امنيت تشكيل جلسه داد و از دو كشور خواست براساس موافقت‌نامه ژنو كه در سال 1925 ( 1304) به تصويب رسيده است، از به كار بردن سلاح‌هاي شيميايي عليه يكديگر خودداري كنند. از آن‌جا كه شوراي امنيت به‌طور اخص نامي از عراق نبرده است، ايران تصميم شورا را فاقد اصول دانست.[۳۷]

گزارش- 178

دولت كويت در نامه‌اي به دبيركل‌ سازمان‌ ملل متحد، ايران را متهم به تجاوز برنامه‌ريزي شده عليه كويت كرد. در اين پيام، وزيرخارجه كويت (شيخ صباح‌ الاحمد ‌الصباح) از دبيركل خواسته است كه تدابيري مناسب در برابر تهديدهاي اخير ايران عليه كويت به كار گيرد.[۳۸] "رشيد صفير" نخست وزير تونس نيز ـ كه از كشورهاي حوزه جنوبي خليج‌فارس ديدن مي‌كند ـ در گفت‌وگو با مجله "البيان" گفت: «همان‌طوري كه قبلاً اعلام كرده‌ايم در صورتي كه خطري كويت را تهديد كند، ـ ما در كنار اين كشور خواهيم ايستاد و از آن دفاع خواهيم كرد» وي افزود: «امنيت كويت و كشورهاي عربي منطقه، جزيي تفكيك ناشدني از امنيت ملي تونس است.» صفير در مورد تصميم تونس به قطع رابطه سياسي با ايران، گفت: «اين اقدام نشان دهنده سياست ثابت ما در صحنه‌هاي بين‌المللي مي‌باشد."»[۳۹] "جهاد اسلامي" و "حزب‌الله" لبنان با صدور بيانيه‌اي، به فرانسه در مورد سرنوشت گروگان‌هاي آن كشور هشدار دادند. جهاد اسلامي اعلام كرد كه سياست تجاوزگرانه فرانسه و تأخير اين كشور در حل مشكل گروگان‌هاي فرانسوي در لبنان، نتايج منفي و ناخوشايندي در‌پي خواهد داشت. در بيانيه اين گروه آمده است: «دولت فرانسه مسئول همه نتايج منفي و ناخوشايند خواهد بود زيرا بدترين شيوه را براي اتباع خود مي‌گزيند.» خبرگزاري رويتر كه اين خبر را گزارش كرده است، افزود: «جهاد اسلامي چهار فرانسوي و دو امريكايي را گروگان دارند. "العهد"، نشريه حزب‌الله لبنان، سفارت فرانسه در بيروت را "لانه جاسوسي" خوانده و نوشت: «تحول مهمي در مبارزه ضد فرانسوي توسط سازمان‌هاي طرف‌دار انقلاب اسلامي در لبنان به وجود خواهد آمد.»[۴۰]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/05/10

  1. روزنامه اطلاعات، 11/5/1366، ص3؛ وـ روزنامه كيهان، 11/5/1366، ص3.
  2. روزنامه رسالت، 12/5/1366، ص3.
  3. سند شمار08858 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي، شماره 20، نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران ـ معاونت عمليات و اطلاعات، 9/5/1366، الي 16/5/1366.ص5
  4. پيشين، ص12.
  5. سند شماره 226164، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ ، 29/5/1366، صص10ـ9.
  6. سند شماره 028843، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزاش نوبه‌‌اي واطلاعاتي شماره 19، معاونت اطلاعات ـ مديريت اطلاعات، 2/5/1366، الي 9/5/1366ص1
  7. سند شماره069479 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: روابط عمومي قرارگاه رمضان، 12/5/1366.
  8. سند شماره 1508 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي، قرارگاه قدس ـ راوي مژدهي، از 9/5/1366 تا 24/5/1366، ص4، نوارشماره 025993
  9. سند شماره 435 گ، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ:
  10. سند شماره 226164، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ ، 29/5/1366، صص10ـ9.
  11. روزنامه رسالت، 21/6/1366، ص2، تهران ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  12. سند شماره069487 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه ( ع) ـ اطلاعات، به تيپ 11 سنندج، 12/5/1366.
  13. سند شماره 069492 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد يازدهم امام حسن عسگري (ع) كردستان ـ اطلاعات، به ستاد مركزي سپاه ـ معاونت اطلاعات، 13/5/1366.
  14. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ‌‌صص66ـ65، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/5/1366، به نقل از راديو "بي.بي.سي.".
  15. روزنامه جمهوري اسلامي، 11/5/1366، ص2.
  16. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ص13، به نقل از راديو بي.بي.سي، 10/5/1366.
  17. روزنامه كيهان، 10/5/1366، ص20، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري‌ها.
  18. روزنامه جمهوري اسلامي، 11/5/1366، ص3، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري رويتر.
  19. روزنامه اطلاعات، 10/5/1366، ص16.
  20. روزنامه جمهوري اسلامي، 11/5/1366، ص12.
  21. روزنامه كيهان، 10/5/1366، ص2.
  22. روزنامه كيهان، 10/5/1366، ص2.
  23. خبرگزاري جمهوري اسلامي "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ص21.
  24. پيشين، صص21ـ20.
  25. روزنامه اطلاعات، 11/5/1366، ص16، لندن ـ به نقل از خبرگزاري رويتر.
  26. قرارگاه قدس، عمليات نصر 7، علي مژدهي، 13/5/1366 صص26ـ22.
  27. روزنامه جمهوري اسلامي، 11/5/1366، ص11.
  28. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، صص‌28ـ27، بيروت ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/5/1366.
  29. روزنامه جمهوري اسلامي، 11/5/1366، ص9.
  30. خبرگزاري جمهوري اسلامي "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ‌صص23ـ22، به نقل از راديو بي.بي.سي.، 10/5/1366.
  31. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هــاي ويــژه"،
  32. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 136، 21/5/1366، صص12ـ11، بغداد ـ به نقل از خبرگزاري عراق، 11/5/1366.
  33. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ‌صص11ـ10، بغداد ـ به نقل از خبرگزاري عراق، 11/5/1366.
  34. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ص7، بغداد ـ به نقل از خبرگزاري رويتر، 10/5/1366.
  35. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ص6، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل ازخبرگزاري عراق، 10/5/1366.
  36. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ‌صص7ـ8، بلگراد ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/5/1366، به نقل از خبرگزاري تانيوگ.
  37. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ص10، به نقل از راديو امريكا، 10/5/1366.
  38. روزنامه اطلاعات، 10/5/1366، ص16، كويت ـ خبرگزاري فرانسه، به نقل ازخبرگزاري كويت.
  39. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 135، 11/5/1366، ص3، ابوظبي، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/5/1366.
  40. روزنامه كيهان، 10/5/1366، ص1، بيروت ـ به نقل از خبرگزاري‌ها.