1366.06.10
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.06.10 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ده شهریور |
| تاریخ شمسی | 1366.06.10 |
| تاریخ میلادی | 1 سپتامبر 1987 |
| تاریخ قمری | 7 محرم 1408 |
گزارش- 594
امروز حملات هوايي عراق با شدت بيش‌تري ادامه يافت و علاوه بر مراكز صنعتي و تأسيسات نفتي در اصفهان و خوزستان، سه فروند كشتي نيز در خليجفارس مورد حمله هواپيماهاي دشمن قرار گرفتند. در اين روز دو نفتكش را نيز قايقهاي توپ‌دار مورد حمله قرار دادند. بر اساس گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، در ساعت 10:45 چهار فروند هواپيماي مهاجم عراقي در ارتفاع پايين پس از عبور از شيار شمال ـ جنوب كوه‌هاي مشرف بر "ذوب آهن اصفهان"، اين مركز صنعتي ـ كارگري را بمبارن كردند. در اين حمله، به بخش‌هايي از انبار تجهيزات كارگاه ريخته‌گري، موتور آب‌رساني از انبار ماشين‌آلات،كارگاه ماشين‌آلات ساختماني و انبار تجهيزات ذوب‌آهن خسارت‌هايي وارد آمد.[۱] مهم‌ترين واحد آسيب‌‌ديده در اين حمله، واحد فولاد سازي "كنورتو" بوده كه يكي از شش بخش اصلي خط توليد ذوب آهن است.[۲] در اين حمله 25 تن شهيد و حدود 160 تن زخمي شدند.[۳] همچنين هواپيماهاي مهاجم عراقي در ساعت 10:30 پست برق 63 هزار ولتي "تيران" اصفهان را بمباران كردند كه بر اثر آن خسارت‌هايي به اين پست برق وارد آمد و دو تن زخمي شدند.[۴] از سوي ديگر در حمله هواپيماهاي دشمن به تلمبه‌خانه شماره 2 خط لوله مارون ـ اصفهان ـ رامهرمز[۵] و تأسيسات تزريق گاز و تلمبه‌خانه نفتي "كرنج" واقع در شمال رامهرمز، خسارت‌هايي به اين واحدها وارد شد.[۶] "كشت و صنعت كارون" در حومه شوشتر نيز صبح امروز دو بار مورد حمله هواپيماهاي عراقي قرار گرفت. در اين حملات، 10 تن زخمي شدند و خسارت‌هايي بر اين واحد صنعتي وارد آمد.[۷] يكي از هواپيماي دشمن به‌هنگام باز‌‌گشت از مأموريت خود با آتش پدافند زمين به هواي "نيروگاه رامين" در رودخانه "كارون" سرنگون شد و خلبان آن به اسارت نيروهاي خودي درآمد.[۸]
گزارش- 595
در پي آغاز مجدد حملات هوايي عراق به مراكز نفتي و كشتي‌هاي حامل نفت ايران در خليجفارس، امروز نيز هواپيماهاي دشمن در ساعت 10:45 يك فروند نفتكش قبرسي را در 120 كيلومتري جنوب بوشهر و 40 كيلومتري شرق جزيره فارسي با موشك مورد حمله قرار دادند. در اين حادثه مخزن آب شيرن نفتكش "استار راي" آسيب ديد. اين حمله تلفات جاني و آتش‌سوزي به همراه نداشت.[۹] همچنين كشتي تداركاتي "بيگ اورنج" كه با پرچم سنگاپور حركت مي‌كرد، هدف موشكهاي عراقي قرار گرفت و غرق شد.[۱۰] در اين حمله دو تن از هفت خدمه اين كشتي ناپديد و پنج تن ديگر زخمي شدند. خدمه اين كشتي، فيليپيني و سريلانكايي بودند. كشتي "بيگ اورنج" به يك شركت امارت متحده عربي تعلق داشت و به هنگام حمله در نزديكي پايانه جزيره خارك لنگر انداخته بود.[۱۱] در همين حال، در درگيري هوايي بين دو فروند هواپيماي ميراژ عراقي و هواپيماي خودي در آسمان خليجفارس يكي از دو هواپيماي عراقي در آب‌هاي خليجفارس سرنگون شد.[۱۲] نيروهاي امريكايي كه در خليجفارس حضور دارند، خلبان هواپيماي سرنگون شده را از آب خارج كردند و بدون توجه به وظايف و تعهدات دولت‌هاي بي‌‌طرف، به عربستان سعودي تحويل دادند. ستاد تبليغات جنگ با صدور بيانيه‌‌اي اين اقدام امريكا را محكوم كرد. در اين بيانيه آمده است: «خلبان عراقي به دليل اين كه در بمباران تأسيسات اقتصادي ايران شركت داشته و هواپيمايش توسط پدافند رزمندگان اسلام سرنگون شد مي‌بايست به عنوان اسير جنگي تحويل ايران داده مي‌شد اما، امريكا علي‌رغم ادعاي بي‌طرفي در جنگ تحميلي، خلبانان عراقي را تحويل رژيم عربستان داد. تحويل ندادن خلبان عراقي به ايران نشان داد كه امريكا از تشنج آفريني عراق در خليجفارس حمايت ميكند و حتي آماده همكاري با اين رژيم براي گسترش تشنج نيز هست.»[۱۳] در اين حال، آسوشيتدپرس به نقل از آگاهان سياسي گزارش داد كه يك هيئت بلندپايه از رژيم عراق به سرپرستي "عزت ابراهيم الدوري" نايب رييس شوراي فرماندهي انقلاب عراق، جهت توجيه مقامات عربستان سعودي در مورد شروع مجدد حملات هوايي عراق به مناطق غير‌نظامي و تأسيسات نفتي ـ صنعتي ايران، وارد جده شد.[۱۴] سخن‌گوي نظامي عراق حمله به كشتيها را موضعي مسئولانه در برابر ملت عراق و اجراي تعهد دولت عراق در خصوص امنيت منطقه عنوان كرد. اين مقام عراقي گفت كه تلاش‌هاي مشروح كشورش براي بستن راه‌هاي صدور نفت ايران تا زماني كه جنگ پايان يابد و حكومت ايران تصميم جامعه جهاني را بپذيرد، ادامه خواهد يافت.[۱۵] در همين حال، دو فروند نفتكش ديگر به نام‌هاي "مونگا" متعلق به اسپانيا و "استروپكاسوس" متعلق به كره جنوبي امروز در خليج فارس مورد حمله قايق هاي توپ‌دار قرار گرفتند و آسيب ديدند. نفتكش "استروپكاسوس" كه حامل نفت عربستان به سنگاپور بود، در 40 مايلي سواحل دوبي مورد حمله قرار گرفت. در اين حمله كسي آسيب نديد و نفتكش براي بازسازي در سواحل دوبي لنگر انداخت.[۱۶]
نفتكش اسپانيايي "مونگا" نيز در حمله قايقهاي توپ‌دار دچار آتش‌سوزي شد. منابع اسپانيايي با تأييد اين حمله، به نقل از فرمانده اين نفتكش گفتند: «قايقهاي كوچكي در آب‌هاي امارات عربي متحده در جنوب خليجفارس به كشتي مونگا حمله كرده و خسارات سنگيني به آن وارد ساختند.»[۱۷] اين افسر اسپانيولي افزود: «هيچكدام از ناوهاي جنگي مستقر در خليجفارس به نداي كشتي كه مورد حمله قايقهاي تندرو در خليجفارس قرار گرفته بود، پاسخ نداده و به كشتي نزديك نشدند.»[۱۸] منابع كشتي‌راني و "بيمه لويدز لندن" نيز حمله به اين دو كشتي را تأييد كردند.[۱۹] نشريه "لويدز ليست" در باره حمله هواپيماهاي عراق و ميزان خسارت وارده به ايران نوشت: «چنان چه ادعاهاي امروز عراق مبني بر اين كه در جريان حملات هواپيماهاي اين كشور مخزن و يا نفتكش ايران آسيب ديده است، صحت داشته باشد، ايران احتمالاً 25 تا 30 درصد از ظرفيت صادرات نفت خود را از دست داده‌است.»[۲۰] خبرگزاري آلمان نيز به نقل از مقام‌هاي نجات دريايي گزارش داد: «پنج فروند كشتي خسارت ديده ايراني براي تعميرات به سنگاپور انتقال مي‌يابند. هزينه كل اين تعميرات 18 ميليون دلار اعلام شده است.»[۲۱]
گزارش- 596
امروز نيز آتش‌بارهاي سنگين ارتش و سپاه در يك اقدام تلافي‌جويانه و هم‌آهنگ، تأسيسات اقتصادي، صنعتي و نفتي استان بصره را گلوله باران كردند. خبرگزاري جمهوري اسلامي در اين باره گزارش داد: «توپخانه‌هاي قدرت‌مند ارتش و سپاه پاسداران، نيروي دريايي عراق در ام‌القصر، قرارگاه تاكتيكي لشكر هفتم دريايي عراق در حاشيه بندر ام‌القصر، كارخانه تراورس‌سازي بصره، اسكله و بندر كشتي‌راني بصره، قرارگاه‌هاي لجستيكي و تداركاتي سپاه سوم و هفتم و تأسيسات نفت "الزبير" را به شدت گلوله‌باران كردند كه بر اثر آن، خسارات‌هاي سنگيني به اين تأسيسات وارد آمد.»[۲۲] ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي نيز اعلام كرد: «شكاري بمب‌افكن‌هاي نيروي هوايي ارتش، در ساعت 12:30 در يك عمليات برون‌مرزي محل تجمع نيروها و ادوات نظامي دشمن در شرق "العماره" را شديداً بمباران كردند.»[۲۳]
گزارش- 597
در پي حمايت سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا از حملات اخير عراق به مراكز اقتصادي ايران و كشتيها در خليجفارس، "ريچارد مورفي" مدير كل امور خاورميانه‌‌اي وزارت خارجه امريكا، شروع حملات عراق را به‌طور تلويحي الزامي دانست. وي گفت: «ما به آتش‌بس موضعي اعتقادي نداريم. اين موضع ايران بوده است كه بدون ادامه يافتن جنگ در خليجفارس، به جنگ در خشكي، از كردستان تا بصره، ادامه دهد. به همين سبب ما انتظار نداريم كه عراق با وجود خودداري ايران از پاسخ به قطعنامه شوراي امنيت، هم‌چنان در خليجفارس خويشتن‌داري كند، چون اين آتش‌بس موضعي به حساب مي‌آيد كه ما هم خواستار آن نيستيم. موضع امريكا يك آتش‌بس همه‌جانبه در هوا، خشكي و درياست.[۲۴]
يونايتدپرس از واشنگتن به نقل از منابع دولتي امريكا گزارش داد: «حتي هنگامي كه امريكا علناً از عراق به خاطر از سرگيري حملات عليه تأسيسات نفتي ايران انتقاد ميكند، شماري از مسئولين واشنگتن از عراقي‌ها خواسته‌اند كه اين حملات را شدت بخشند. اين منابع گفتند كه تشويق دولت امريكا شامل دادن اطلاعات جاسوسي به عراق از جمله اطلاعات هدف‌يابي براي زدن تأسيسات نفتي ايران مي‌شود.» اين خبرگزاري افزود: «تندروهاي دولت و برخي ميانه‌رو‌هاي وزارت خارجه امريكا به قدري از امتناع ايران از پذيرفتن قطعنامه 598 سازمان ملل بي‌صبر شده‌اند كه به عراق مي‌گويند بايد به حملات هوايي روزانه دست بزند.» يونايتدپرس در ادامه به عنوان مثال به نقل از يك تحليل‌گر دولتي امريكا نوشت: «احساس ما اين است كه بايد حملات روزانه، مداوم و سخت داشته باشيم. عراق بايد هر روز آن جا حاضر باشد. حملات پراكنده عراق نامؤثر بوده‌اند چون هيچ اعصابي را خرد نمي‌كنند. براي مؤثر بودن، عراق بايد روزانه ضرباتي را وارد كند و بيش از آن، به تأسيسات نفتي ايران لطمه بزند كه نتواند تعمير و مرمت كند.»[۲۵]
گزارش- 598
دولت‌هاي انگليس، آلمان و ايتاليا با فراخواندن كاردار عراق در كشورشان، نگراني خود را از شروع مجدد حملات اين كشور در خليجفارس ابراز كردند و خواستار پايان آن شدند. تلويزيون بي.بي.سي. در اين باره گزارش داد: « "عبدالسعيد" كاردار عراق در لندن به وزارت خارجه انگلستان احضار و قوياً از رژيم بغداد خواسته شد به حملات خود عليه تأسيسات و نفت‌كش‌هاي ايران پايان دهد، زيرا اين امر جز تشديد بحران موجود و ضربه زدن به تلاش‌هاي سازمان ملل متحد جهت برقراري صلح، نتيجه ديگري در پي نخواهد داشت.»[۲۶] وزارت امورخارجه ايتاليا نيز با فراخواندن كاردار عراق، نگراني خود را از حملات مجدد عراق به تأسيسات نفتي ايران در خليجفارس ابراز داشت.[۲۷] دولت آلمان نيز كاردار عراق در بن را به وزارت خارجه فراخواند و نگراني آلمان از آغاز مجدد حملات عراق به تأسيسات ايران را به آگاهي وي رساند. همچنين يك ديپلمات آلمان در تهران از ايران خواست از اقدام تلافي‌جويانه خودداري كند.[۲۸] وي اظهار اميدواري كرد: «هر يك از طرفين هرچه زودتر يك موضع خويشتن‌داري اتخاذ كند كه رعايت آن براي موفقيت قطعنامه 598 شوراي امنيت مسئله‌اي حياتي است.»[۲۹]
گزارش- 599
هم‌زمان با پايان حركت پنجمين كاروان حفاظت نفت‌كش‌هاي كويتي، امريكا اعلام كرد كه رزم‌ناو امريكايي "ميسوري" وارد خليجفارس شده است.[۳۰] نشريه "ميدل ايست تايمز" به نقل از سخن‌گوي وزارت دفاع امريكا نوشت: «با ورود اين كشتي به خليجفارس تعداد كشتي‌هاي جنگي امريكايي مستقرشده در خليجفارس براي حفاظت از يازده نفتكش كويتي، به 30فروند رسيده است.»[۳۱] رزم‌ناو امريكايي ميسوري يكي از سنگين‌ترين رزم‌ناوها در نيروي دريايي اين كشور است و ضخيم‌ترين پوشش زرهي را دارد ناو ميسوري با 1500 خدمه، مجهز به 9 قبضه توپ 16 اينچي (406ميليمتري) با گلوله‌هاي بيش از يك تن است. همچنين اين رزم‌ناو موشكهاي "كروز" و "تام‌هاوگ" را كه 200 كيلومتر برد دارند، با خود حمل ميكند.[۳۲]
گزارش- 600
امارات متحده عربي و عمان آمادگي خود را براي واگذاري امكانات بندري به انگليس اعلام كردند. راديو بي.بي.سي. در اين باره گفت: «پيشنهاد امارات متحده عربي و عمان شامل دادن حق ورود به چهار كشتي مين‌روب انگلستان است كه اكنون عازم خليجفارس هستند. ولي اين پيشنهاد در حكم واگذاري پايگاه به كشتي‌هاي بريتانيايي نيست.» اين راديو افزود: «اين پيشنهاد به موقع است چون حملات عراق به كشتي‌راني ايران در چهار روز اخير، نبرد را به بخش جنوبي‌تر خليجفارس كشانده است. همچنين اين پيشنهاد به معني آن است كه كشورهاي خليجفارس هنوز در مورد پيشنهاد تسهيلات مشابه به امريكا احساس نگراني مي‌كنند.» بي.بي.سي. سپس گفت: «در چند روز آينده كه انتظار مي‌رود عربستان درباره قطع يا ادامه روابط خود با ايران تصميم بگيرد، ممكن است نظر كشورهاي حوزه خليجفارس در مورد تأمين تسهيلات براي نيروهاي امريكا تغيير كند. اگر عربستان سعودي به موضع سيتزه‌جويانه خود عليه ايران ادامه دهد، شايد اين امر موجب شود كه كشورهاي حوزه خليجفارس به موضوع تأمين تسهيلات براي نيروهاي امريكا توجه بيش‌تري مبذول دارند.»[۳۳] "كاسپار واينبرگر" وزير دفاع امريكا، در كتاب خاطرات خود ـ كه بعدها منتشر شد ـ به همكاري كشورهاي حاشيه جنوبي خليجفارس در اين مقطع زماني با ناوگان امريكا اشاره كرده و در مورد دلايل پنهان نگه داشتن اين همكاري نوشته است: «دولت‌هاي عرب به خاطر ترس از اعتراضات و قيام‌هاي مردمي سعي داشتند از انتشار اخبار مربوط به همكاري با نيروهاي خارجي جلوگيري كنند.» واينبرگر با اشاره به همكاري گسترده هواپيماهاي "آواكس" عربستان در زير پوشش قرار دادن منطقه مياني خليجفارس و تلاش امارت متحده عربي و بحرين در فراهم آوردن تسهيلات لازم براي هواپيماهاي امريكايي، از افشا شدن اين توافق‌ها به وسيله يكي از اعضاي كنگره، به شدت انتقاد كرده و افزوده است: «استفاده سـّري يك هواپيماي آواكس برفراز بخش جنوبي خليج[فارس] عاملي بود كه ما براي مأموريت‌هاي اسكورت خود اساسي مي‌دانستيم. ما تنها از طريق مذاكرات وسيع با حاكم يكي از امارت خليج[فارس] و رييس دولت يكي ديگر از كشورهاي خليج[فارس] توانسته بوديم مسير چرخش هواپيما (آواكس) را در نزديك امارات برقرار كنيم و موافقت آنها با تقاضاي ما نيز به دنبال مبادله قول‌هاي شخصي ميان آن دو صورت گرفت. البته ما به اين كشورها قول داديم كه گشتي‌هاي امنيتي هوايي را محرمانه نگه داريم. نياز به سري نگه داشتن اين گونه مأموريت‌ها، اكثراً به خاطر اغتشاشات و اعتراضاتي بود كه امكان داشت به وسيله مردم اين كشورها روي دهد. خيلي از دولت‌ها بيش از سايرين با ما همكار بودند ولي افراد معدودي از اين امر اطلاع داشتند.»[۳۴]
گزارش- 601
كويت علاوه بر دعوت از امريكا براي حضور در خليجفارس و ارائه كمك‌هاي مستقيم مالي و تداركاتي به عراق، با ايجاد هم‌آهنگي براي هواپيماهاي عراقي، آنها را در حمله به مراكز اقتصادي و نظامي جمهوري اسلامي ايران در خليجفارس ياري ميكند. هفته نامه "العمل الاسلامي" نشريه "حزب الدعوه عراق" در اين مورد نوشت: «"شيخ جابر الاحمد الصباح" امير كويت به تازگي موافقت كرده است تا براي بهره‌برداري هواپيماهاي جنگي عراق از آب‌هاي كويت، اطلاعات لازم در مورد ساعت و برنامه پرواز اين هواپيماها در يك تماس مستقيم تلفني در اختيار كويت قرارگيرد. بر اساس اين توافق، هنگامي كه جنگنده‌هاي عراقي از پايگاه‌هاي خود پرواز كردند، بلافاصله به‌وسيله خط مستقيم تلفن كه در ستاد فرماندهي نيروي هوايي عراق در پايگاه هوايي "ناصريه" مستقر است، اطلاعات مورد نياز به آگاهي كويتي‌ها مي‌رسد و آنها نيز تسهيلات لازم را از پايگاه رادار اين كشور براي خلبانان عراقي فراهم مي‌كنند.»[۳۵] راديو امريكا در گفتاري تاريخچه جنگ نفت‌كش‌ها در خليجفارس را بازگو كرد و حملات تازه به كشتيها در خليجفارس را ادامه خط‌مشي نظامي عراق در تداوم ترويج جنگ از شهريور 1359 ذكر كرد. اين راديو در ترسيم فرايند تاريخي جنگ در خليجفارس، گفت: «در اولين روز تهاجم نيروي‌هاي زميني عراق به ايران، نيروي هوايي عراق نيز وارد عمل شد و ترمينال نفتي ايران در جزيره خارك را بمباران كرد و به اين ترتيب بود كه جنگ نفتي بين ايران و عراق آغاز شد. در ماه مهر سال اول جنگ نيروهاي ايران تأسيسات نفتي عراق در خليجفارس را منهدم كردند و از آن پس عراق قادر به صدور نفت خود از طريق خليجفارس نبوده است سه سال و نيم بعد يعني در اسفند 1362، جنگ نفتي دو كشور وارد مرحله تازهاي شد. عراق كه بنادر خود در خليجفارس را از دست داده بود، حملات خويش را به نفت‌كش‌هايي كه به ايران رفت و آمد مي‌كردند شدت بخشيد. در اين رهگذر، عراق سلاح تازهاي در اختيار داشت و آن هواپيماهاي "سوپر اتاندارد" ساخت فرانسه و مجهز به موشكهاي "اگزوسه" بودند. (موشكهايي كه آراژانتين در "جنگ فالكلند" با انگليس، به گونه‌اي مؤثر و كارا مورد استفاده قرار داده بود.) عراق در اواخر سال 1363، سي كشتي را مورد حمله قرار داد. هدف بغداد از اين حملات محروم ساختن تهران از درآمد نفتي هنگفت خود بود. در سال‌هاي بعد، جنگ نفت‌كش‌ها بي‌امان ادامه داشت. در اين مدت چندين تحول عمده در جنگ نفت‌كش‌ها روي داد. در مرداد ماه 1365 عراق با انجام دوربردترين حمله هوايي خود، نفت‌كش‌ها را در نزديكي ترمينال "جزيره سيري" ايران هدف قرار داد. عراق حتي پا را از اين نيز فراتر گذاشت و حمله دوربردتري عليه ترمينال نفتي "جزيره لارك" ايران انجام داد. در اين ميان ناوهاي ايران نيز به نوبه خود راه را بركشتي‌هايي كه در حال حركت در خليج فارس بودند، سد كردند و براي اطمينان يافتن از اينكه كشتيها حامل تجهيزات نظامي براي عراق نيستند، آنها را مورد بازرسي قرار دادند. در ميان اين كشتيها يكي نيز متعلق به اتحاد جماهير شوروي بود. ايران هشدارهاي تازهاي عليه كشورهاي عرب حوزه خليجفارس صادر كرد و ناوهاي ايران شليك موشك به كشتي‌هاي در آمدوشد به كويت را آغاز كردند. ايران همچنين در حملات خود به كشيتها، هلي‌كوپترهاي مجهز به راكت را به كار گرفت. در اوايل فروردين سال جاري ايالات متحده امريكا تأييد كرد كه ايران موشكهاي زمين به درياي ساخت چين موسوم به "كرم ابريشم" را در اختيار دارد و در امتداد تنگه هرمز محل‌هاي مخصوصي براي نصب آنها احداث كرده است. به گفته مقام‌هاي امريكايي، موشكهاي كرم‌ابريشم تهديدي متوجه كشتيها در تنگه هرمز كرده است. در ارديبهشت امسال ايران نيز بهره‌برداري از جزيره فارسي را براي انجام حملات به كشتيها توسط قايقهاي تندرو، آغاز كرد. در چند ماه گذشته جنگ خليجفارس وارد مرحله ديگري شده است. در بيست و هفت ارديبهشت يك هواپيماي عراقي به سوي ناو امريكايي "استارك" موشك شليك كرد؛ اين حادثه باعث كشته شدن 37 تن از خدمه ناو امريكايي شد. عراق اعلام داشت كه‌اين حمله تصادفي بوده است. پس از آن ايالات متحده امريكا برنامه‌هاي خود را براي تقويت نظامي در خليجفارس و ثبت مالكيت نفت‌كش‌هاي كويتي در يك شركت امريكايي اعلام كرد. به اين ترتيب 11 فروند از نفت‌كش‌هاي كويت به صورت كشتي‌هاي امريكايي درآمدند و از اسكورت واحدهاي نيروي دريايي امريكا برخوردار شدند. بعد از چند حمله ديگر ايران و عراق به كشتيها، جنگ نفت‌كش‌ها به مدت شش هفته متوقف شد كه شايد علت آن تصويب قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد براي برقراري آتش‌بس در جنگ بود. اين آرامش شش هفتهاي روز شنبه گذشته با حمله عراق به هدف‌هاي نفتي ايران در خليجفارس پايان يافت. در خلال جنگ ايران و عراق ـ كه به زودي هفتمين سالش به پايان خواهد رسيد ـ بيش از يك‌صد كشتي مورد حمله قرار گرفته‌اند. اكنون جنگ نفت‌كش‌ها از سرگرفته شده و همراه با آن، عامل تازهاي وارد صحنه شده و آن وجود كشتي‌هاي جنگي قدرت‌ها‌ي بزرگ در خليجفارس است.»[۳۶]
گزارش- 602
پس از آن كه پيشنهاد امريكا براي برقراري بر تحريم تسليحاتي ايران در شوراي امنيت سازمان ملل رد شد، اين كشور بار ديگر با تعيين ضرب‌الاجل يك هفتهاي اين پيشنهاد را تكرار كرد. اين در حالي است كه شوروي نيز فشارهاي سياسي خود به ايران را براي پذيرش قطعنامه 598 افزايش داده است. "فليپس اوكلي" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا در باره تحريم ايران گفت: «اگر ايران تا آخر اين هفته با آتش‌بس در جنگ خليجفارس موافقت نكند، شوراي امنيت سازمان ملل بايد نوشتن پيش‌نويس تحريم‌ها را آغاز كند.» وي افزود: «معطلي بس است؛ ايران بايد پاسخي بدهد. از ديدگاه ما پاسخ اين هفته ايران به دبيركل سازمان ملل بايد قطعي باشد. اگر پاسخ ايران در مورد آمادگي براي قبول و انجام دادن قطعنامه 598 منفي باشد و يا آنان به ندادن پاسخي مشخص ادامه دهند، آن‌گاه به اعتقاد ما پيش‌نويس رسمي يك قطعنامه ديگر شامل درخواست براي اقدامات مجبوركننده، تهيه شود.
در اين ميان روس‌ها معتقدند كه بايد با راه‌حل سياسي اين مسئله را حل كرد. خبرگزاري آسوشيتدپرس در اين مورد به نقل از "ولاديمير پتروفسكي" يكي از معاونان وزارت خارجه شوروي كه از امريكا ديدن ميكند، نوشت: «همكاري امريكا و شوروي نه تنها ممكن، بلكه اين روزها ضروري است.» وي افزود: «اماّ تجديد حملات عراق، ايجاد فضاي بين‌المللي ضروري براي "دكوئيار" در جست‌وجو براي برقراري آتش‌بس را با مشكل مواجه ساخته است.»[۳۷]
"گنادي گراسيمف" سخن‌گوي وزارت خارجه شوروي نيز با بيان اين كه كشورش اجازه نخواهد داد كه قطعنامه 598 - كه يك كار جمعي است ـ بي اهميت شود، بر تداوم تلاش مداوم براي پايان دادن به اين درگيري تأكيد كرد و افزود: «ارسال گزارش‌هاي هشدار دهنده از جبهه جنگ ايران و عراق به جز يك احساس نگراني و تأسف‌بار، اثر ديگري ندارد. از يك سو ظهور يك تهديد واقعي كه اجراي قطعنامه 598 شوراي امنيت را با شكست مواجه خواهد كرد و از سوي ديگر عمليات رزمي ممكن است توجيهي براي تقويت حضور نظامي امريكا ومتحدان آن در منطقه باشد و با مداخله مستقيم در وقايع آن، اين منطقه را مورد بهره‌برداري قرار دهد، شوروي متقاعد شده است كه يك برخورد مسئولانه، حساب شده و همكاري سازنده در يك چنين جو انفجار‌آميزي، جهت حذف خطرناكترين كانون تشنج، بدون استثنا براي تمامي كشورها لازم است.»[۳۸] اتحاد جماهير شوروي با شناختي كه از تأثير انقلاب اسلامي بر ملت‌هاي مسلمان منطقه دارد و همچنين با آگاهي از وابستگي‌هاي سياسي، نظامي و تسليحاتي عراق به شوروي، در پي حفظ گسترش نفوذ خود در منطقه و در دو طرف جنگ است تا با اجراي نقش فعال‌تري در منطقه، در روابط با امريكا از موضع قويتري صحبت كند. خبرگزاري فرانسه در گزارشي ويژگي‌ها و محدوديت‌هاي موجود در روابط شوروي با عراق و ايران را بررسي كرده است: «اتحاد جماهير شوروي كه يك بازي ظريف ديپلماتيك را در خليجفارس آغاز كرده و انتقادات عراق را ناديده مي‌انگارد، تلاش ميكند اطمينان كشورهاي عرب ميانه‌رو در منطقه را جلب نمايد و از تشنج كنوني براي تحكيم پيوندهايش با ايران حداكثر استفاده را بنمايد. يك ديپلمات غربي كه اوضاع اين منطقه را به دقت زير نظر دارد، گفت اتحاد جماهير شوروي در آن واحد در دو جبهه مشغول است، زيرا تنها كشوري است كه رابطه خوبي با عراق و ايران دارد.» خبرگزاري فرانسه افزود: «مطبوعات عراق از جمله ارگان حزب بعث حاكم بر بغداد، به گشايش كرملين به روي تهران، اعتراض كرده‌اند … ولي در مسكو خاطرنشان مي‌شود عراق مي‌تواند گله و شكايت كند اما نمي تواند از شوروي كه هشتاد درصد سلاح عراق را تأمين ميكند، بگذرد. رژيم آيت‌الله‌‌ها نمي‌تواند به طور هم‌زمان با دو ابرقدرت در جنگ باشد و نيز با كشورهاي عربي منطقه، فرانسه و انگليس كه دو عضو دايمي شوراي امنيت سازمان ملل هستند، روابط سردي داشته باشد.» يك كارشناس ديگر در اين رابطه اظهار مي‌دارد: «ايران كه در نظر دارد نقش يك قدرت منطقه‌اي را ايفا كند، مي‌بايست حداقل از تأييد واضح شوروي برخوردار باشد… شوروي با ايفاي نقش ميانجي‌گري براي صلح، اين موفقيت را به دست آورده كه راه استراتژيك [ايران] به سوي خليجفارس و آب‌هاي گرم را به روي خود بگشايد. خطر در كوتاه مدت براي مسكو، از دست دادن تمام و يا برخي از دست‌آوردهايش نزد كشورهاي عربي ميانه‌رو و اميرنشين‌ها در خليجفارس است.»[۳۹]
گزارش- 603
مهندس ميرحسين موسوي نخست‌وزير امروز در اجتماع مردم ساري پس از اشاره به اوضاع جبهه‌ها و بحران خليجفارس، به تشريح مواضع ايران در مورد حملات عراق و پشتيباني آشكار امريكا از اين كشور و پاسخ ايران به آن پرداخت: «جمهوري اسلامي با تمام قدرت در برابر توطئه‌هاي استكبار جهاني و هرگونه حركت شرارت‌آميز دشمنان در خليجفارس ايستاده و در مقابل هر ضربه، ضربه خردكننده‌‌اي بر پيكر دشمن وارد خواهد ساخت.» نخست وزير افزود: «همه تحركات سياسي و مواضع مسئولين با حركت‌هاي نظامي رزمندگان در جبهه‌ها داراي ارتباط منطقي است.» وي سپس با اشاره به اينكه حملات هوايي عراق بدون هم‌آهنگي با امريكا و به دنبال توطئه‌هاي زنجيره‌اي امريكا و كشورهاي غربي حامي آن نيست، افزود: «اگر ما در ابتداي جنگ مي‌گفتيم صدام به تحريك امريكا و براي حفظ منابع اين كشور در منطقه وارد جنگ با جمهوري اسلامي شده است، امروز اين واقعيت را به چشم مي‌بينيم امروز نه تنها نقش امريكا در جنگ تحميلي به نفع رژيم عراق، براي جهانيان مشخص شده است، بلكه رژيم‌هاي خودفروخته‌اي نيز كه تاكنون به انحاء مختلف پول و سلاح براي عراق فراهم مي‌كردند، رسوا شدند. اگر امروز امريكا به طرز آشكار كنار صدام قرارگيرد، بايد اين انتظار را داشته باشد كه ضربه‌هاي مؤثري را در اقصا نقاط جهان از دست ملت‌هاي مسلمان و نيروهاي متأثر از انقلاب اسلامي بخورد.»[۴۰] ميرحسين موسوي با اشاره به استفاده عراق از پايگاه‌هاي كشورهاي منطقه در حمله به مراكز نفتي ايران، اين تلاش‌ها را به منظور وادار كردن ايران به سازش اعلام كرد و افزود: «تجمع ناوهاي امريكايي و هم پيمانانش در خليجفارس مكمل حركت‌هاي ديگري است كه اين كشورها در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي براي حمايت و ابقاي رژيم صدام و به سازش كشاندن ما انجام مي‌دهند.»[۴۱]
گزارش- 604
"معمر قذافي" رهبر ليبي در سخناني كه به مناسبت هجدهيمن سالگرد انقلاب ليبي بيان كرد، جنگ ايران و عراق را جنگي كثيف، بازنده و بي‌معني توصيف كرد و افزود: «اين جنگ بهانهاي براي حضور امريكا در خليجفارس شده است.» به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، قذافي تأكيد كرد: «ليبي بايد تمام توان خود را در جهت پايان دادن به جنگ به كار گيرد تا بهانهاي براي حضور امريكا در خليجفارس نباشد.» رهبر ليبي با اشاره به اينكه امكان ندارد به انقلاب ايران خيانت كند بلكه از آن پشتيباني ميكند، افزود: «علي‌رغم اينكه برادران ايراني مي‌گويند. ما نمي‌خواهيم خاك عراق را اشغال كنيم بلكه خواهان سرنگوني رژيم عراق هستيم، ما اشغال خاك عراق توسط ايران را نمي پذيريم.» قذافي در بخش ديگري از سخنان خود با تأكيد بر لزوم بكارگيري امكانات جنگ عليه صهيونيزم، گفت: «ما به انقلاب ايران در ضربه زدن به عراق كمك نمي‌كنيم اما در كنار اين انقلاب بر ضد امريكا مي‌ايستيم و با انقلاب ايران در رويارويي با امريكا در خليج[فارس] هم پيمان مي‌شويم.[۴۲] هر زمان اين انقلاب با خطر روبه‌رو شود، ما ايران را همراهي مي‌كنيم. به مصلحت عراق نيست با انقلاب ايران بجنگد و همچنين به مصلحت عراق و امت عربي نيست كه انقلاب ايران شكست بخورد زير انقلاب ايران براي امت عرب بسيار اهميت دارد.» معمر قدافي با انتقاد شديد از كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس، افزود: «دولت‌هاي عرب كه امريكا را به خليجفارس كشانده‌اند، گور خود را با دست‌هاي خود كنده‌اند. زيرا امريكا دشمن سرسخت خود را به سرزمين خود دعوت كرده‌اند.»[۴۳] روزنامه كويتي "الراي العام" با انتقاد از اوضاع كنوني جهان عرب، سران كشورهاي عربي را به برگزاري اجلاسي براي موضع‌گيري مشترك عليه ايران دعوت كرد. الراي العام در سرمقاله امروز خود با اشاره به بالا گرفتن تشنج در منطقه خليجفارس، قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل و تلاش‌هاي جامعه جهاني را براي تأمين امنيت در خليجفارس غيرفعال و سست خواند. اين روزنامه نوشت: «تدابيري كه از سوي برخي از كشورهاي عضو شوراي امنيت سازمان ملل در جهت تأمين امنيت در خليجفارس اتخاد شده، به دليل تعارض منافع برخي ديگر از كشورهاي بزرگ و كوشش‌هاي ايران براي كسب زمان، ناقص و بيهوده از آب در آمد….» الراي العام سران عرب را به تشكيل يك اجلاس ويژه براي بررسي خطرهاي موجود در جهان عرب دعوت كرد و افزود: «اقدامات مشترك اعراب و اتخاذ تدابير فوري در قبال اوضاع كنوني منطقه تنها راه مقابله با خطرات بيگانگان مي‌باشد.»[۴۴]
گزارش- 605
وزارت دفاع امريكا براي جلب رضايت كشورهاي عرب، به تازگي "خليج عرب" را جايگزين واژه "خليجفارس" كرده است. خبرگزاري رويتر به نقل از "ديويد سوپر" سخن‌گوي پنتاگون گزارش داد: «اين دو عنوان جغرافيايي معادل يك‌ديگر هستند و مطمئن نيستيم كه اين تيتر يك خط‌مشي اجرايي در تمام وزارت دفاع تلقي گردد.» "نزار حمدون " سفير عراق در امريكا، از اين حركت پنتاگون به عنوان تحولي يادكرد كه نشان مي‌دهد امريكا علاقه اعراب را به اين مطلب پذيرفته است. رويتر با اشاره به اين كه وزارت خارجه امريكا نيز گاهي از واژه "خليجفارس" و در مواردي از واژه "خليج" استفاده ميكند، به نقل از "شيرين هانتر" استاد ايراني تبار "مركز مطالعات بين‌المللي دانشگاه جرج تاون" امريكا گزارش داد: «اقدام پنتاگون در اين زمينه فوق‌العاده بچه‌گانه است و نمي‌توان يك نام تاريخي را به خاطر جانب‌داري از كسي تغيير داد و اين كار مانند آن است كه "خليج مكزيك" را از اين پس "خليج تگزاس" بنامند!.»[۴۵]
گزارش- 606
حدود 70 تن از افراد حزب دمكرات ساعت 21 امشب يك پايگاه ژاندارمري در روستاي "گريگمان" از توابع سلماس را هدف حمله خود قرار دادند و بيش از 15 گلوله آر.پي.جي. به سوي مسجد و منازل روستا شليك كردند. در اين حمله سه تن از برادران مقاومت ويژه و دو تن از نيروهاي ژاندامري شهيد و دو زن و يك مرد از ساكنان روستا زخمي شدند. اين افراد پس از آتش زدن مسجد و كشتزار‌هاي شماري از اهالي روستا، از سمت پايگاه ييلاقي "خولينگ" در منطقه مرزي سلماس به خاك تركيه گريختند[۴۶] نيروهاي "سازمان مجاهدين" نيز يكي از پايگاه‌هاي مرزي سپاه در منطقه "سقز" را مورد حمله قراردادند ولي با مقاومت نيروهاي خودي، پس‌از دادن تلفاتي، از منطقه گريختند. در اين درگيري شماري از منافقين كشته و از نيروهاي خودي نيز يك نفر زخمي شد.[۴۷]
گزارش- 607
خبرهاي رسيده از داخل عراق نشان از فعاليت نيروهاي مبارز در مناطق مختلف اين كشور دارد. نيروهاي "اتحاديه ميهني كردستان عراق"، نيمه‌‌شب امشب در حمله‌‌اي غافل‌گيرانه به پايگاه‌هاي "تقلي سي"، "تپه گوهي"، "گوربه شيلانه"، "گري سويران" و گروهان "سه راهي بائويان" كه تابع "گردان 77 خفيفه" هستند، توانستند هفت پايگاه را منهدم كنند و بسياري از افراد آن را بكشند. در اين حمله چندين دستگاه خودرو و مقدار فراواني از مهمات و وسايل اين پايگاه‌ها به آتش كشيده شد.[۴۸] در بغداد و "رانيه" سه تن از مقام‌هاي نظامي دولت اعدام انقلابي شدند. مجاهدين مسلمان"سازمان عمل اسلامي" وابسته به "مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق"، با شناسايي قبلي و دقيق، سرهنگ اطلاعات "جبار عبدفرمان" و مسئول حزب بعث واحد شهرستان‌ها به نام "اصغر هاشم" را در بغداد اعدام انقلابي كردند.[۴۹] "اتحاديه ميهني كردستان عراق نيز اعلام كرد كه نيروهاي اين اتحاديه در ساعت 6:30 بعد از ظهر امروز وارد شهر "رانيه" شدند و در پايانه مسافربري شهر، يك ستوانيار را اعدام انقلابي كردند.[۵۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/06/10
- ↑ سند شماره 046146 مركز مطالعات وتحقيقات جنگ: از فرمانده نيروي هوايي سپاه پاسداران، به فرمانده كل سپاه پاسدارن، 10/6/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، گزارش‌هاي ويژه، نشريه شماره166، 11/6/1366، صص7-6.
- ↑ سند شماره 046151 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نمايندگي امام ـ دفتر سياسي منطقه 2 سيدالشهداء، به نمايندگي امام ـ دفتر سياسي، 11/6/1366.
- ↑ سند شماره 97442 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد سپاه منطقه2 سيدالشهداء ـ معاونت اطلاعات، به ستادمركزي سپاه كشوري ـ معاونت اطلاعات، 15/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص5، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 14/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص5، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، صص8-7، اهواز ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/6/1366.
- ↑ سند شماره 046159 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه 6 امام جعفر صادق ( ع) به ستاد مركزي سپاه ـ اطلاعات، 11/5/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص6.
- ↑ سند شماره091540 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: آماركشتي‌هاي آسيب ديده.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران ، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 168، 13/6/1366، صص24-23، لندن ـ خبرگزاري فرانسه، 12/6/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، 11/6/1366، ص3.
- ↑ روزنامه رسالت، 11/6/1366، ص2.
- ↑ پيشين ، ص1، به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس.
- ↑ مأخذ 2، صص11-10.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 11/6/1366، ص آخر.
- ↑ روزنامه رسالت، 14/6/1366، ص12، به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 14/6/1366،ص18.
- ↑ مأخذ 12، ص3، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري فرانسه.
- ↑ مأخذ 11، ص40، لندن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 12/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص10، خبرگزاري المان غربي، 10/6/1366.
- ↑ مأخذ 16، ص18.
- ↑ مأخذ 13، ص2، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 16.
- ↑ مأخذ 13، ص آخر، به نقل از خبرگزاري يونايتدپرس.
- ↑ مأخذ 16.
- ↑ مأخذ 13، ص12، به نقل از خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 12، ص آخر.
- ↑ مأخذ 16.
- ↑ مأخذ 13، ص12، به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس.
- ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه شماره 1263، 28/6/1366، ص11، ميدل ايست تايمز.
- ↑ مأخذ 13، ص12، به نقل از خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 2، صص31-30، راديو بي.بي.سي،10/6/1366.
- ↑ مهران مفيدي طباطبايي، "نبرد در خليجفارس(فصلي از كتاب خاطرات كاسپار واينبرگر)، تهران، نشريه صرير بهار 1370، صص35-34.
- ↑ روزنامه كيهان، 10/6/1366، ص35-34.
- ↑ مأخذ 26، صص27-26، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 11/6/1366.
- ↑ مأخذ 26، صص23-23، واشنگتن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 11/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص21، ورشو ـ خبرگزاري تاس، 10/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، ص21، مسكوـ خبرگزاري فرانسه، 10/6/1366.
- ↑ مأخذ 16، ص2.
- ↑ روزنامه كيهان، 14/6/1366، ص2.
- ↑ 2ـ مأخذ 27 ، ص13، طرابلس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 11/6/1366.
- ↑ روزنامه رسالت، 16/6/1366، ص آخر.
- ↑ مأخذ 2 ، ص29، كويت ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روزنامه الراي‌العام،10/6/1366.
- ↑ مأخذ 2، صص17-16، واشنگتن ـ خبرگزاري رويتر، 10/6/1366.
- ↑ سند شماره 097441 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: قرارگاه حمزه، نيروي زميني سپاه، 15/6/1366؛ و ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 180، 25/6/1366، ص30، اروميه ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 24/6/1366.
- ↑ سند شماره 097492 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از حفاظت اطلاعات سپاه يازدهم امام حسن عسگري كردستان، به سازمان حفاظت و اطلاعات، 18/6/1366.
- ↑ سند شماره 029120 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: قرارگاه رمضان، به نيروي زميني سپاه، 19/6/1366.
- ↑ سند شماره 0102897 مركز مطالعات و تحقيات جنگ: از قرارگاه رمضان، به فرمانده كل سپاه، 5/7/1366.
- ↑ مأخذ 48؛ و ـ سند شماره 029221 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 15 رمضان ـ معاونت اطلاعات، به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 29/6/1366.