1366.04.11

روزشمار جنگ سال 1366 1366.04.11
نام‌های دیگر	یازده تیر
تاریخ شمسی	1366.04.11
تاریخ میلادی	2 ژوئیه 1987
تاریخ قمری	5 ذیقعده 1407

1360.04.11

1361.04.11

1362.04.11

1363.04.11

1364.04.11

1365.04.11

1367.04.11

گزارش - 493

خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی که با شماری از خبرنگاران خارجی از شهر سردشت دیدن کرده بود، در گزارشی تصویر عمومی شهر را چنین توصیف می‌کند: «وارد سردشت که می‏شوی، بوی ناشی از بمباران شیمیایی به مشام می‏رسد. تعداد کمی از مردم که هنوز در شهر مانده و همچون کوه، استوار و پایدار در برابر جنایات ضد انسانی رژیم عفلقی ایستاده‏اند، در گوشه و کنار شهر به چشم می‏خورند. آنها برای مصون ماندن از ضایعات گاز خردل، دستمال یا حوله آغشته به آب را در مقابل دهان و بینی خود قرار داده‏اند. مغازه‏های شهر کلاً بسته و خیابان‏ها خالی از اتومبیل و وسایل نقلیه است. به محض ورود خبرنگاران به شهر، گروهی از مردم کرد مسلمان در حالی که لباس‏های محلی بر تن دارند، در برابر خبرنگاران ظاهر شده و با شعارهای "جنگ، جنگ تا پیروزی"، "بمباران شیمیایی دیگر اثر ندارد، صدام صهیونیست جز خودکشی راه دیگر ندارد"، آنان را به نقاط بمباران شده شهر راهنمایی کردند. آنها همچنین از خبرنگاران خارجی خواستند تا مظلومیت آنان را در برابر جنایات ضد انسانی صدام به گوش جهانیان برسانند و از سازمان ملل و دیگر مجامع بین‏المللی سؤال کنند که سکوت آنها در مقابل جنایات ددمنشانه عراق تا کی ادامه خواهد داشت.» رادیو سوئد نیز در دومین گزارش خود دربارة بمباران شیمیایی سردشت و اوضاع عمومی شهر و میزان آسیب‏های وارده به مردم شهر گفت: «در سردشت دلایل و مدارک زیادی مبنی‌بر استفاده از سلاح شیمیایی در حمله علیه مراکز جمعیت وجود دارد. لیکن برای تعیین نوع گازهای شیمیایی و میکروبی به کار گرفته شده، بررسی و تحقیق کارشناسان ضرورت دارد. مردم سردشت در حالی که پلاکاردی مبنی‌بر اینکه "سازمان ملل سکوت خود را در قبال جنایات جنگی عراق چه وقت خواهد شکست" حمل می‏کنند، فریاد می‏زنند: "جنگ، جنگ تا پیروزی"، "مرگ بر امریکا".» این رادیو می‌افزاید: «روز یکشنبه هواپیماهای عراقی چهار محل را در شهرستان سردشت بمباران کردند. بیش از ده نفر تاکنون بر اثر گازهای شیمیایی کشته شده و صدها نفر مجروح شده‏اند. آسیب‏دیدگان سطحی در بیمارستان سردشت بستری شده و بسیاری از مجروحین شیمیایی در بیمارستان‏های تبریز تحت مداوا قرار گرفته‏اند. بیشتر مجروحین شیمیایی را زنان و پیرمردان و کودکان خردسال تشکیل می‏دهند. مجروحین از ناحیه چشم و دستگاه تنفسی به شدت آسیب دیده‏اند و بسیاری از اندامشان بر اثر گازهای شیمیایی و سمی سوخته است.» خبرنگار رادیو سوئد به نقل از پزشکانِ مجروحانِ شیمیایی می‏گوید: «گازهای مختلفی علیه سکنه شهر به کار گرفته شده است و درمان آنان بسیار مشکل می‏باشد. بسیاری از مجروحین شانسی برای زنده ماندن ندارند. به‏کارگیری سلاح شیمیایی بر اساس موازین و مقررات بین‏المللی و کنوانسیون ژنو ممنوع می‏باشد. ایران طی سال‏های اخیر، همواره برای محکوم ساختن عراق از سوی سازمان ملل به دلیل نقض قوانین بین‏المللی، تلاش کرده است. سال گذشته، هیئت تحقیق و بررسی اعزامی از سوی سازمان ملل، به‏کار گرفته شدن سلاح شیمیایی در جنگ را تأیید نمود ولیکن عراق را به‏عنوان تنها مقصر، معین و مشخص نساخت. امروز، ایران عقیده دارد دلایل و مدارک جنایات جنگی عراق در نقض قوانین و مقررات بین‏المللی روشن‏تر از گذشته و گویاتر است. ایرانی‏ها بار دیگر از سازمان ملل خواسته‏اند استفاده عراق از سلاح شیمیایی و میکروبی را مورد بررسی قرار دهد.»

گزارش - 494

علی‌محمد بشارتی قائم‌مقام وزارت امورخارجه، امروز در جمع سفیران، کارداران و نمایندگان سیاسی کشورهای خارجی مقیم تهران، اقدامات اخیر عراق در بمباران شیمیایی سردشت را تشریح کرد. وی گفت: «ما به صراحت اعلام می‏کنیم با این حرکت عراق، چیزی از اعتبار و نفوذ پروتکل 1925 ژنو باقی نمانده است. ما از همه کشورها می‏خواهیم عاجلانه، این جنایت را محکوم و یک اقدام همه‏جانبه را علیه این جنایت بی‏سابقه معمول دارند.» وی افزود: «شورای امنیت موظف است فوراً و به‌طور جدی و به‏عنوان یک موضوع کاملاً مستقل از سایر جهات جنگ تحمیلی، به این مهم بپردازد و اقدامات پیش‌گیرنده و بازدارنده مؤثری را معمول دارد.» از سوی دیگر، محمدجواد ظریف کاردار ایران در سازمان ملل، امروز در نامه‌ای به دبیرکل این سازمان نوشت: در پی بمباران شیمیایی شهرستان سردشت، هنگامی که نمایندگان مطبوعات خارجی در روز 1 جولای 1987 (10 تیر 1366) در حال بازدید از محل‌های بمباران شیمیایی سردشت بودند، تعدادی جنگندة عراقی بخش‌هایی از حومه سردشت را بمباران کردند.

گزارش - 495

امام خمینی در دیدار نمایندگان مجلس خبرگان با ایشان، مقصد تشکیل حکومت را بسط عرفان اسلامی دانسته و نمایندگان خبرگان را به آشنا کردن مردم به معارف اسلامی توصیه کردند. ایشان آن دسته از اختلافات که متضمن محکوم کردن و توهین به طرف مقابل باشد را ناشی از ضعف ایمان دانستند. امام خمینی، توهین و کشف سِرّ مؤمن را از جمله کارهایی برشمردند که به اسلام مربوط نمی‏شود. گزیده‏ای از بیانات امام خمینی به شرح زیر است: «تمام تشکیلاتی که در اسلام از صدر اسلام تا حالا بوده است و تمام چیزهایی که انبیا از صدر خلقت تا حالا داشته‏اند و اولیای اسلام تا آخر دارند، معنویات اسلام است، عرفان اسلام است، معرفت اسلام است. در رأس همه امور، این معنویات واقع است. تشکیل حکومت برای همین است. البته اقامه عدل هست، لکن غایت نهایی، معرفی خداست و عرفان اسلام. هیچ کتابی از کتب الهی و فلسفی، مثل قرآن نیست که حقایق معارف را به‏طور صریح در بعضی جاها و به‌طور کنایه بسیاری جاها فرموده است. آقایان بایستی توجه به این معنی داشته باشند که مردم را آشنا به معارف الهی کنند. اسلام بسیار غنی است؛ هم از حیث جهات معنوی که در رتبه‏ عالی است، از جهت عرفانی که بالاتر از آن است و هم غنی است از حیث تشکیلات اداری. ... آن‏چیزی که من توصیه می‏کنم، به همه اهل علم و به همه آقایان، به همه دانشمندان، اینکه دنبال این بروید که معارف اسلامی را در بین مردم تقویت کنید که رأس امور این معارف اسلامی است و اگر او درست بشود، همه کارها درست می‏شود. اگر انسان معارف اسلامی را داشته باشد و حقیقتاً مؤمن به معارف اسلامی باشد، دیگر اختلاف پیدا نخواهد شد بین دسته‌جات، اختلاف اساسی؛ البته اختلاف رأی هست، اما اختلاف اساسی که بخواهد این دسته، دسته دیگر را محکوم کند یا فرض کنید که توهین کند، یا آن دسته، دسته دیگر را، این برای این است که ما ضعیفیم در ایمان، اگر ما قوی در ایمان بودیم، شما ملاحظه می‏کنید اگر همه انبیا در یک روز جمع بودند، هیچ همچون اختلافاتی نداشتند. خوب، البته ما این طور نیست که بتوانیم اختلافات آرا را رفع کنیم، اختلافات آرا هست و باید هم باشد، اما آن چیزی که لازم است، این است که به مردم، به دسته‌جات مختلف، به همه ائمه جمعه، ائمه جماعات، روحانیون سراسر کشور و سایر قشرها این معنی توصیه بشود که سر چیزهایی که مربوط به نفسانیات است، نزاع نکنند. این طور نیست که بعضی نزاع‏ها مربوط به اسلام باشد، برای خدا باشد. برای خدا، انسان نمی‏شود اهانت کند به مؤمن. برای خدا، انسان نمی‏شود که کشف سرّ مؤمن کند. اینها برای این است که نفسیت انسان، این جوری است و من امیدوارم که ما، همه موفق بشویم که این پرده را، این حجاب را برداریم.»

گزارش - 496

حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورای عالی دفاع، در پیامی به سمینار "بررسی طرح‏های دفاعی و جنگ تحمیلی در سال 1366" که در بندرعباس و با حضور فرماندهان سپاه برگزار شد، با یادآوری عزم جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با عوامل اصلی تجاوز در منطقه، دربارة هرگونه تشنج‏آفرینی در منطقه هشدار داد. در این پیام، ضمن تأکید بر حضور گسترده ملت ایران و حضور بی‏سابقه جان‌برکفان بسیج برای دفاع از آب‏های گرم خلیج‏فارس و رویارویی مستقیم با عوامل اصلی تجاوز و تشنج در منطقه اسلامی، آمده است: «جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان تأمین امنیت خلیج‏فارس و تعمیم صلح و عدالت و قطع ریشه‏های ظلم و تجاوز و تشنج‏آفرینی در منطقه بوده و به شهادت تاریخ، نشان داده است که در استقبال از خطرهای بزرگ و دفاع از آرمان‏های به حق ملت مظلوم خویش در صحنه‏های نبرد با استکبار جهانی، به امتیازات بزرگ سیاسی و پیروزی‏های عمیق نظامی دست یافته است.» نماینده امام در شورای عالی دفاع در پیام خود، ضمن اشاره به این مطلب که هیاهوی تبلیغاتی دشمنان اسلام در منطقه خلیج‏فارس، برای سرپوش نهادن به شکست‏ها و رسوایی‏ها و ناتوانی‏های آنان در رویارویی با انقلاب اسلامی است، می‏افزاید: «در این برهه حساس از تاریخ انقلاب اسلامی، مجامع بین‏المللی، صاحب‌نظران و اندیشمندان منصف را در برابر تاریخ گواه می‏گیریم که جمهوری اسلامی ایران علی‏رغم آنکه هیچ‌گاه دست به تشنج‏آفرینی در منطقه نزده است و همواره مساعی خود را برای صلح و آرامش به‏کار برده است، به دشمنان اسلام هشدار می‏دهد که در مقابل هر اقدام شرورانه‏ای در منطقه، پاسخ پشیمان کننده‏ای به عاملان شرارت خواهد داد.» هاشمی رفسنجانی در پایان پیام خود، ضمن آرزوی موفقیت برای سمینار فرماندهان سپاه، اظهار امیدواری کرده است: «مردم قهرمان جنوب، خاطرات شورانگیز روزهای نبرد و حماسه و مقاومت دلیران تنگستان را زنده کنند.»

گزارش - 497

علی‌اکبر ولایتی وزیر امورخارجه ایران، در ادامة سفر اروپایی خود، امروز وارد ایتالیا شد و با جولیو آندرئوتی وزیرخارجه این کشور، گفت‏وگو کرد. در این ملاقات، آقای ولایتی ضمن تشریح تاریخچة جنگ ایران و عراق و نقش قدرت‏های بزرگ در به راه انداختن این جنگ، گفت: «ادعای بی‌طرفی برخی از کشورها، با حمایت مستمر مالی، تسلیحاتی، سیاسی و اطلاعاتی آنان از رژیم بغداد در تضاد است.» وی با بیان موضع صریح ابرقدرت‏ها برای جلوگیری از تحقق پیروزی ایران اظهار داشت: «ملت ایران هرگز ادعاهای بی‌طرفی آنان را باور نمی‏کند و بنابر اعتقادات خود، به این دفاع ادامه خواهد داد.» ولایتی با تأکید بر اینکه تلاش‏های شورای امنیت تاکنون برای نجات صدام بوده است، تصریح کرد که چنین تلاش‏هایی باید عادلانه باشد. وزیر امورخارجه ایران با اشاره به اهمیت موضوع برقراری امنیت در خلیج‏فارس افزود: وضع جاری، به نفع مردم منطقه و جهان نیست. وی تأکید کرد: «اهمیت امنیت این منطقه بدان حد است که تحولات آن، می‏بایستی به‌طور مستقل مورد بررسی قرار گیرد.» وی گفت: «امریکا برای تأمین اغراض خود، قصد دارد که منطقه را به آتش بکشد.» جولیو آندرئوتی نیز در این دیدار، ضمن محکوم کردن به‏کارگیری سلاح‏های شیمیایی، حضور نظامی نیروهای بیگانه در خلیج‏فارس را باعث افزایش تشنج در منطقه دانست. علی‌اکبر ولایتی همچنین در این سفر، طی مصاحبه‌ای مطبوعاتی، دربارة طرح جدید شورای امنیت سازمان ملل گفت: «ایران تاکنون هیچ قطعنامه‏ای پیرامون این مسئله دریافت نکرده است و به هرحال، ما برای دفاع از خودمان و حفظ منافع ملی ایران، منتظر تصمیم‏گیری شورای امنیت نخواهیم ماند.» وی تأکید کرد: «پذیرش هر تصمیمی که بر اساس رعایت عدالت اتخاذ نشده باشد، از نظر ما الزامی نیست.» آقای ولایتی، عراق را آغازگر و تداوم‏دهنده بحران خلیج‏فارس خواند و با اشاره به طرح ایران دربارة برقراری آتش‏بس در خلیج‏فارس گفت: «رژیم عراق برعکس ایران، دعوت دبیرکل سازمان ملل متحد برای خاتمه حملات علیه کشتی‏های تجاری در آبراه خلیج‏فارس را رد کرده است.» وی همچنین در پاسخ به سؤال خبرنگار کویتی که علت حمله به کشتی‏های این کشور را پرسیده بود، گفت: «دولت کویت از آغاز جنگ به‌طور همه‏جانبه از بغداد حمایت کرده و طبیعتاً در هنگام اتخاذ این تصمیم، خود را برای پذیرش آثار منفی حمایت از متجاوز آماده نموده است. هرگاه کویت حمایت خود را از آغازگر جنگ متوقف سازد، ما می‏توانیم مشابه روابط فعلی‏مان با سایر کشورهای منطقه نظیر امارات، قطر، بحرین و عمان، با کویت رابطه داشته باشیم.»

گزارش - 498

خبرگزاری فرانسه درباره مذاکرات آقای لاریجانی معاون امور بین‏الملل وزارت خارجه، با وزیران خارجه آلمان ‏غربی، ایتالیا و بلژیک که حول محور آتش‏بس در آب‏های خلیج‏فارس و همکاری کشورهای منطقه در برقراری امنیت انجام شد، گزارش داد: «بر اساس طرحی که ایران به منظور پایان بخشیدن به حمله علیه نفت‏کش‏ها و سایر کشتی‏های بازرگانی در خلیج‏فارس ارائه داده است، امنیت خلیج‏فارس با مذاکرات جمعی و تنها به لطف همکاری تمامی کشورهای منطقه تأمین خواهد شد. دکتر لاریجانی معاون وزیر امورخارجه ایران، اظهار کرد که کشورش نظراتی را پیرامون برقراری صلح و امنیت در خلیج‏فارس به مسئولین کشورهای اروپایی از جمله آلمان ‏غربی، ایتالیا و بلژیک ارائه داده است. بر اساس این طرح، امنیت در خلیج‏فارس تفکیک‏ناپذیر بوده و حضور نظامی خارجی در این منطقه، ضرورتی ندارد. ایرانی‏ها پیشنهاد کرده‏اند که درگیری نظامی در خلیج‏فارس بایستی بلافاصله متوقف گردد تا تمامی طرف‏های ذی‌نفع در مسئله، بتوانند با توسل به نوعی آتش‏بس در خلیج‏فارس، برای تمامی کشتی‏های بازرگانی و نفت‏کش‏ها تأمین امنیت نمایند. بر پایه طرح ارائه شده از سوی لاریجانی، راه‏حل اوضاع خلیج‏فارس، جنگ اصلی را محدود می‏نماید و محدودیت جنگ اصلی، موجب دستیابی به یک راه‏حل قطعی خواهد شد. به گفته لاریجانی، "اوضاع در خلیج‏فارس در شرایط فعلی، بسیار ناپایدار بوده و می‏تواند منجر به یک جنگ تمام عیار گردد. ایالات متحده نباید گمان کند که می‏تواند به منطقه آمده و ضمن وارد آوردن یک ضربه، از آنجا بگریزد. ما راه دفاع از مرزهای خود را می‏دانیم."»

گزارش - 499

با وجود هیاهوی فراوان نمایندگان سنای امریکا در مخالفت با طرح اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، امروز مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید، اعلام کرد که امریکا همچنان بر تصمیم خود پابرجا است. وی گفت: «دولت مصمم است که طرح حراست از نفت‏کش‏های کویتی در پناه حریم امریکا را به اجرا درآورد. شماری از اعضای کنگره که دیروز با ریگان دیدار کردند درباره طرح حفاظت از نفت‏کش‏های کویتی ملاحظاتی ابراز داشتند، اما هیچ‌یک، طرح جانشین یا راه‏حل دیگری ارائه ندادند.» فیتز واتر گفت: «چنین احساسی نمی‏کنم که در کنگره تلاش چشمگیری برای پیشگیری از اقدام به اجرا درآمدن طرح دولت وجود داشته باشد.» نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل نیز در این‏باره نوشت: «دمکرات‏های سنا دیروز سعی نمودند تا حمایت نمایندگان کنگره را برای قطعنامه‏ای جهت تعویق طرح خلیج‏فارس ریگان جلب نمایند. ولی جمهوری‌خواهان به‏طور موفقیت‏آمیزی، از این تلاش جلوگیری نمودند.» جورج مک‏گاورن سناتور دمکرات و موافق طرح اسکورت،‌ نیز هدف اصلی امریکا از اجرای این طرح را جلوگیری از پیروزی ایران بر عراق می‌داند و می‌گوید: «اکنون زمانی است که امریکا درک کند به خاطر منافع آشکاری که در منطقه دارد، نباید بگذارد ایران در جنگ با عراق پیروز شود و خطر بزرگ در حال حاضر، تسلط کامل ایران در جنگ با عراق است.» وی می‌افزاید: «باید این سیاست ادامه یابد، چون افشای تلاش امریکا برای نزدیک شدن به ایران در چند ماه قبل، به چهره امریکا در منطقه لطمات جدی زده است.» وی که این مطالب را در مصاحبه با رادیو بی‌بی‌سی اظهار می‏کرد، در پاسخ به این سؤال که آیا شمار زیادی از سیاست‌مداران امریکا از طرح امریکا برای حضور نظامی در خلیج‏فارس که ممکن است به رویارویی نظامی با ایران منجر شود، اکراه دارند؟ گفت: «البته، خطر هدف قرار گرفتن ناوگان امریکا به وسیله ایران وجود دارد، اما امریکا آن‌قدر بزرگ است که چنین مخاطره‏ای را بپذیرد.» دانیل پاتریک موین نیهان سناتور جمهوری‏خواه، در مخالفت با این طرح می‌گوید: «کویت می‏خواهد ما را به نمایندگی از جانب خود، به جنگ با ایران بکشاند. ما به جنگ با ایران نیاز نداریم، همان طور که نیازی وجود ندارد که ما برای خاطر عراق یا ایران وارد جنگ شویم.» سام نان سناتور دمکرات نیز احتمال درگیری با ایران و ایجاد تشنج در منطقه را محتمل می‌داند و می‌گوید: «اگر درگیری بین ایران و امریکا در خلیج‏فارس روی دهد، امریکا نه تنها موقعیت استراتژیک خود را در منطقه از دست خواهد داد، بلکه شوروی فرصت خواهد یافت تا نقش و نفوذ خود را در منطقه افزایش دهد و از درگیری ایران و امریکا برای گسترش این نفوذ، حداکثر استفاده را بکند.» وی می‌افزاید: «تمام اظهارات و دلایل ریگان و دولت او برای حضور نیروهای نظامی خود در منطقه و درگیری احتمالی این کشور با ایران به منظور حفظ موقعیت استراتژیک امریکا در آن منطقه می‏باشد. اگر در حال حاضر، امکانات بسیار کمی برای بهبود روابط دو کشور وجود داشته باشد، با درگیری بین دو کشور، این امکان از بین خواهد رفت. وی ادامه می‌دهد: «اگر خطری برای کشتی‏رانی و نفت‏کش‏ها در منطقه وجود داشته باشد، قبل از هرچیز، شرکت‏های بیمه نرخ‏های خود را بالا برده و خبر از وخامت اوضاع می‏دهند، در حالی که شرکت‏های بیمه تا به حال یک چنین کاری را انجام نداده‏اند.»

گزارش - 500

هم‌زمان با سفر ورنون والترز فرستاده ویژه امریکا، به شوروی و آغاز مذاکرات وی با ولادیمیر پتروفسکی معاون وزیرخارجه شوروی، دربارة قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، رادیو بی‌بی‌سی دربارة موضوع اصلی سفر والترز گفت: «پیش‏بینی می‏شود که پیشنهاد تحریم فروش اسلحه، محور اصلی مذاکرات ژنرال والترز را در مسکو تشکیل خواهد داد و البته هنوز هیچ ‏کس دقیقاً تعیین نکرده است که موضوع تحریم اسلحه چگونه کنترل و بررسی خواهد شد و جزئیات کنترل کشورهایی که به‏طور مخفیانه، اسلحه در اختیار یکی از طرفین قرار می‏دهند، روشن نشده است.» در این حال، سخنگوی وزارت خارجه شوروی نیز از اتفاق نظر کشورهای عضو شورای امنیت در تصویب قطعنامه شورای امنیت اظهار ناامیدی کرد. در این‏باره، رادیو امریکا گزارش داد: «شوروی می‏گوید چشم‏انداز دستیابی به توافقی در مورد قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواهان اعلام آتش‏بس در جنگ ایران و عراق است، چندان درخشان و امیدبخش نیست. سخنگوی وزارت امورخارجه شوروی گفت: زمان برای انجام مذاکراتی در زمینه این قطعنامه در سطح وزیران امورخارجه مناسب نیست.» خبرگزاری فرانسه نیز با اعلام حمایت تلویحی شوروی از طرح صلح ایران مبنی‌بر آتش‏بس در خلیج‏فارس، دربارة شرایط زمانی گفت‌وگوهای والترز و پتروفسکی گزارش داد: «تحلیل‌گران بر این عقیده‏اند که گفت‏وگوهای والترز در مسکو، در شرایطی صورت می‏گیرد که دیپلماسی شوروی اقدامات خود را جهت برقراری مذاکرات درباره جنگ ایران و عراق به منظور پایان دادن به جنگ کشتی‏ها در خلیج‏فارس، دو برابر کرده است. از سوی دیگر، اخیراً منابع مطلع در امریکا فاش ساختند که قرار است ماه آینده مسئولان شوروی و امریکا در یک کشور اروپایی بی‏طرف با یکدیگر ملاقات کنند. همین گزارش خاطرنشان می‏سازد که خاویر پرز دکوئیار در جریان گفت‏وگوهایش با رهبران شوروی، امکان برقراری نیرویی جهت تأمین امنیت کشتی‏رانی در خلیج‏فارس توسط سازمان ملل متحد را مطرح کرده است.» رادیو بی‌بی‌سی نیز با اشاره به مواضع اخیر شوروی، معتقد است: «این کشور تنها از قطعنامه‏ای حمایت خواهد کرد که به‏طور آشکار، جنبه‏های مخالفت با ایران را نداشته باشد.» این رادیو همچنین با توجه به سفر اخیر معاون نخست‏وزیر عراق به شوروی می‏گوید: «شوروی در درجه اول مایل است از متحد اصلی خود حمایت کند. به همین دلیل، اجازه نخواهد داد که قطعنامه به محکوم کردن عراق در شورای امنیت اقدام کند و جای تعجب نیست که معاون اول نخست‏وزیر عراق طه ‏یاسین رمضان، به مسکو رفت تا نظر دولت متبوع خود را نسبت به قطعنامه به اطلاع مقامات شوروی برساند. احتمالاً عراق از پیشنهادی که به موجب آن، کمیته ویژه بین‏المللی برای تعیین کشور شروع‌کننده جنگ تشکیل خواهد شد، ابراز نگرانی می‏نماید و پیش‏بینی می‏شود که معاون نخست‏وزیر عراق درصدد جلب موافقت شوروی برای مخالفت با این پیشنهاد برآید ولی در عین حال، کمیته پیشنهادی یاد شده، تنها شانس برای جلب حمایت ایران از مفاد قطعنامه محسوب می‏شود.»

گزارش - 501

چین در یک موضع‌گیری رسمی، مخالفت خود را با اقدامات اخیر امریکا بیان کرد. لی زائوزینگ سخنگوی وزارت امورخارجه چین، در مصاحبه‌ای مطبوعاتی گفت: «چین موافق دخالت قدرت‏های بزرگ در امور خلیج‏فارس نیست و نگران تشدید بحران در این منطقه است.» وی ابراز امیدواری کرد که تلاش کشورهای ذی‌نفع موجب کاهش بحران در خلیج‏فارس شود. وی گفت: «چین با نظر امریکا برای حفاظت از کشتی‏های کویتی موافق نیست.» وی اضافه کرد: «ما از دخالت قدرت‏های بزرگ در امور خلیج‏فارس جانب‌داری نمی‏کنیم، ما نگران افزایش تشنج در این منطقه هستیم.» وی با اشاره به اینکه چین در کنار امریکا برای حفاظت از کشتی‏های کویت شرکت نخواهد کرد، افزود: «ما امیدواریم اقدامات طرف‏های ذی‌ربط به آرامش در منطقه کمک کند.»

گزارش - 502

در ادامه سفر طه ‏یاسین رمضان معاون اول نخست‏وزیر عراق، به شوروی، وی امروز با آندره گرومیکو رئیس‏جمهور شوروی و ریشکف نخست‏وزیر این کشور، گفت‏وگو کرد. خبرگزاری فرانسه در گزارشی در این‌باره، موضوع اصلی گفت‌وگوها را بحث بر سر مسائل نظامی و تسلیحاتی خواند. رمضان ریاست هیئت عراقی در جلسات کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی علمی و فنی شوروی و عراق را به‏عهده دارد. در این دیدار ژنرال دیمیتری یازوف وزیر دفاع شوروی و عبدالجبار شنشل وزیر مشاور در امور نظامی عراق شرکت داشتند. ناظران خاطرنشان می‏کنند که حضور این دو نشان می‌دهد که جنبه‏های نظامی همکاری دو کشور در دستور کار بوده است و جنگ ایران و عراق و اوضاع خلیج‏فارس در این گفت‏وگوها جایگاه ویژه‌ای داشته است. به گزارش خبرگزاری تاس، رمضان علاقه بغداد به تلاش‏های جاری در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تدوین یک قطعنامه درباره جنگ را مورد تأکید قرار داده است. گرومیکو نیز یک ‏بار دیگر خواستار توقف فوری جنگ و برقراری گفت‏وگوهای واقعی میان دو کشور شد.

گزارش - 503

در حالی که سفارت ایران در پاریس همچنان در محاصرة پلیس و زره‏پوش‏های فرانسه قرار دارد، در تازه‏ترین اظهارنظرها دربارة اختلافات ایران و فرانسه، امروز سخنگوی نخست‏وزیر فرانسه حضور وحید گرجی را - که وی آن را به‏عنوان نفر دوم سفارت ایران نام برد - در دادگاه الزامی خواند. بودوئن سخنگوی شیراک، گفت: «گرجی زمانی در سفارت‏خانه بود ولی ما مطمئن نیستیم که هنوز در آنجا باشد.» وی افزود: «مسئله اخیر، مشکلات فراوانی برای ایرانیان ایجاد کرده است. هرچند که ما نمی‏دانیم آقای گرجی تا چه حد در قضیه سوء قصدهای سپتامبر دست داشته است.» از سوی دیگر، خبرگزاری فرانسه از تداوم اقدام متقابل نیروهای انتظامی ایران در مقابل سفارت فرانسه در تهران خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، یک منبع نزدیک به سفارت فرانسه گفت: «اعضای سفارت فرانسه در تهران تا بامداد امروز کماکان در محل سفارت، توسط مأموران پلیس ایران مسدود شده‏اند. بامداد امروز، تماس حاصل کردن با نمایندگان فرانسوی از طریق تلفن، غیرممکن بوده است. مع‌هذا یک بازرگان فرانسوی مقیم تهران در یک تماس تلفنی با خبرگزاری فرانسه، اظهار کرد که وی دو بار، امروز صبح با دیپلمات‏ها - که از روحیه خوبی برخوردارند - تماس داشته و آنها اظهار نگرانی نکرده‏اند.» در این حال، علی‌اکبر ولایتی در اولین موضع‏گیری، رویدادهای جاری ایران و فرانسه را ناشی از اختلافات جناح‏های داخلی فرانسه خواند. به گزارش سرویس سیاسی روزنامه کیهان، دکتر ولایتی در کنفرانسی مطبوعاتی که در رم برگزار شد، مشکلات اخیر در روابط تهران و پاریس را ناشی از درگیری‏های احزاب سیاسی فرانسه خواند که هر کدام، جزئی از قدرت را در این کشور به ‏دست دارند. وی افزود: «فرانسه به دلیل اختلافات داخلی خود، قادر به اتخاذ موضع در قبال مسائل مهم بین‏المللی نیست.» وی در پاسخ به سؤالی درباره محدودیت‏هایی که دولت ایران برای کارکنان سفارت فرانسه در تهران اعمال می‏کند، گفت: «اشتباه متوجه فرانسه است.» غلامرضا حدادی کاردار ایران در پاریس نیز در مصاحبه‌ای مطبوعاتی در محل سفارت ایران شرکت کرد. در این مصاحبه - که وحید گرجی به‏طور غیرمنتظره‏ای به‏عنوان مترجم کاردار ایران حضور داشت - تأکید اصلی آقای حدادی در اظهارات خود، نمایاندن نقش اختلافات داخلی دولت فرانسه در به‌وجود آوردن بحران اخیر بین دو کشور بود. وی با ارائه پاسپورت خدمت گرجی که با ویزای وزارت خارجه فرانسه، تا ژانویه 1988 (دی‏ سال جاری) معتبر بود، گفت: «آقای گرجی از اعضای فعال سفارت ایران است و تاکنون تلاش‏های زیادی برای عادی‏سازی روابط بین تهران و پاریس انجام داده است.» کاردار ایران سپس با تشریح چگونگی حمله پلیس فرانسه به منزل گرجی گفت: «مأموران پلیس هنگامی که در غیاب گرجی، همسر وی را دست‌بند زده و به مقر پلیس می‏برده‏اند، به وی گفته‏اند که ما در جست‌وجوی آقای گرجی و دستگیری وی می‏باشیم، زیرا از تلاش‏های او برای عادی‏سازی روابط نگرانیم.» وی افزود: «بلافاصله پس از این ماجرا، دیدیه دسترومو یکی از مقامات عالی‏رتبه وزارت خارجه فرانسه، با سفارت ایران تماس گرفت و طی ملاقاتی، ضمن اظهار مخالفت با دستگیری گرجی گفت: برخی از مقامات غیرسیاسی درصدد به‌هم‌زدن روابط بین تهران و پاریس می‏باشند. وی گفت: بهتر است ایشان در محل سفارت باقی بماند تا اوضاع آرام شود و اختلافات داخلی بین فرانسویان حل گردد، مقامات فرانسوی درصدد حل سوء تفاهمی که در مورد آقای گرجی پیش آمده است می‏باشند تا روابط دو کشور خدشه‏دار نگردد.» کاردار ایران افزود: «آقای گرجی تا اعلام موضع جدید دولت فرانسه که حتماً بایستی در راستای موضع قبلی باشد، در سفارت به کار خود ادامه خواهد داد.» وی سپس با طرح این سؤال که من نمی‏دانم تا کی باید روابط بین دو کشور قربانی این اختلافات شود؟ گفت: «مذاکرات برای حل اختلافات مالی در مسیر مثبت پیش می‏رود و روند عادی‏سازی روابط می‏تواند به دور از تشنجات و نقض قوانین بین‏المللی ادامه یابد.»

گزارش - 504

هفته‏نامه نظامی جینز دیفنس در مقاله‏ای، به بررسی خریدهای تسلیحاتی ایران و عراق و همچنین معرفی منابع تأمین مالی و تسلیحاتی دو کشور پرداخته است. آنچه در آمارهای ارائه شده در این مقاله جلب توجه می‌کند، میزان فراوان خریدهای تسلیحاتی عراق نسبت به ایران است. در این مقاله آمده است: «ادامه جنگ بین ایران و عراق در خلیج‏فارس، این دو کشور را به بازار عمده تسلیحات در خاورمیانه تبدیل نموده است. به‏طور مثال، در سال 1983 (62 - 1361 ش) عراق بزرگ‌ترین وارد کننده تسلیحات در خاورمیانه بود، به طوری که خرید آن، بالغ بر 5100 میلیون دلار (پنج میلیارد و یک‌صدمیلیون دلار) گردید که عربستان سعودی در مقام دوم قرار گرفت. عراقی‏ها در سال 1986 (65 - 1364 ش) جزء سه کشور عمده خریدار تسلیحات در جهان بودند. از بدو شروع جنگ بین ایران و عراق، امریکا و بریتانیا از فروش جنگ‌افزار به هر دو طرف درگیر جنگ خودداری کردند، ولی عراقی‏ها برای تأمین نیازهای تسلیحاتی خود، به فرانسه، برزیل و اتحاد جماهیر شوروی روی آوردند در حالی که ایرانی‏ها از چین و کره ‏شمالی نیازهای خود را برطرف می‏ساختند. در سپتامبر 1985 (شهریور و مهر 1364) عراق مبلغی به میزان 482 میلیون دلار برای خرید 24 فروند میراژ جنگنده اف - 1 از فرانسه اختصاص داد و به میزان 113 میلیون دلار از سایر کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، برای خرید جنگ‏افزار کمک دریافت کرد. از سوی دیگر، مقامات ایرانی در اوایل سال 1985 (اواخر سال 1363) مبلغ 1600 میلیون دلار (یک‌میلیارد و ششصدمیلیون دلار) جهت خرید تسلیحات به چین پرداخت کرده‏اند. طبق گزارش‌های آژانس خلع سلاح و کنترل تسلیحات، از 9 کشور عمده وارد کننده تسلیحات در سال 1983 (62 - 1361 ش) شش کشور آن، در خاورمیانه بوده‏اند. این کشورها عبارت بودند از: عراق با 5100 میلیون دلار؛ عربستان سعودی با 3300 میلیون دلار؛ لیبی با 1900 میلیون دلار؛ مصر با 1700 میلیون دلار؛ سوریه با 1700 میلیون دلار؛ اتحاد جماهیر شوروی با 1200 میلیون دلار؛ اردن با 1100 میلیون دلار؛ آرژانتین با 1100 میلیون دلار؛ هندوستان با 1000 میلیون دلار. خاورمیانه، با ادامه بحران و قرار گرفتن در اوج بحران بین‏المللی، احتمالاً کاهشی را در خرید تسلیحات در آینده نوید نخواهد داد.»

گزارش - 505

امروز بر اثر حمله غافلگیرانه دو هیز پیشوا و قدیر حزب دمکرات کردستان به نیروهای ژاندارمری و سپاه در ارتفاعات شیخ چوپان در غرب سقز، 32 تن از نیروهای خودی شهید و 5 تن مجروح شدند و 3 تن نیز به اسارت نیروهای ضد انقلاب درآمدند. در این درگیری 5 تن از نیروهای مهاجم به هلاکت رسیدند.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/11