1365.06.12
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.06.12 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دوازده شهریور |
| تاریخ شمسی | 1365.06.12 |
| تاریخ میلادی | 3 سپتامبر 1986 |
| تاریخ قمری | 28 ذیحجه 1406 |
گزارش -1
795 در ادامه عمليات كربلاي3 در اسكله‌العميه، دشمن در نخستين ساعات بامداد امروز در يك جنگ الكترونيك كه عليه نيروهاي خودي به راه انداخت، توانست با اشغال كليه بي‌سيم‌هاي لشكر امام‌حسين(ع)، هرگونه تماس با نيروهاي مستقر در اسكله را غيرممكن كند. همچنين در نخستين دقايق بامداد امروز تحرك ناوچه‌هاي عراقي براي حضور در منطقه عملياتي شروع شد. قرار بود همزمان با عمليات در اسكله، براي بستن خورعبدالله به‌منظور قطع ارتباط دريايي عراق با اين اسكله نيز اقداماتي انجام گيرد، اما نيروهاي خودي به دليل نداشتن آمادگي، در اين مأموريت موفق نشدند و دشمن توانست هشت ناوچه سبك مجهز به توپ و رادار خود را از خورعبدالله بگذراند و وارد منطقه عملياتي كند(ضميمه دارد). حضور اين ناوچه‌ها در منطقه نشان مي‌داد كه با روشن‌شدن هوا، دشمن علاوه بر بمباران اسكله، با اين شناورها نيز به آن‌جا (اسكله) حمله خواهد كرد. در عمل نيز چنين شد، يعني مقارن روشنايي هوا، حملات هوايي عراق با شدت آغاز گرديد. قبل از آن، هنگام اذان صبح، دشمن يك فروند موشك نيز به سمت اسكله پرتاب كرده‌بود. هواپيماهاي دشمن در بمباران‌هاي شديد خود ابتدا كليه سلاح‌هاي پدافند هوايي مستقر در اسكله را به دقت شناسايي و منهدم كردند، آن‌گاه از ارتفاع پايين به بمباران شديد اسكله پرداختند[۱] (ضميمه دارد). با فشار دشمن از هوا و دريا، سرانجام نيروهاي خودي به سه‌پايه العميه و سپس با تداوم فشار، به بويه8، يعني مواضع اوليه خود بازگشتند.[۲] به‌دنبال عقب‌نشيني نيروهاي خودي و تسلط مجدد دشمن بر اسكله العميه، جلسه‌اي با حضور فرمانده كل سپاه و مسئولان نيروي‌زميني و لشكر14 امام‌حسين(ع)تشكيل شد و نقاط ضعف و قوت عمليات مورد بررسي قرارگرفت. در اين جلسه تصميم گرفته شد كه به منظور جلوگيري از عبور ناوچه‌هاي ديگر دشمن، بخشي از خورعبدالله مين‌گذاري شود و به ناوچه‌هايي كه در اسكله مستقرشده‌اند نيز حمله‌كنند. در عمل به‌رغم كوشش مجدد نيروهاي لشكر14 امام‌حسين(ع)، توفيق قابل توجهي در حمله به ناوهاي مدافع اسكله عايد نگرديد،[۳] اما عمليات مين‌گذاري در آب‌راه خورعبدالله انجام شد و 15 مين به داخل آن (بين ساحل و بويه 19) پرتاب گرديد. اين مين‌ها داراي لنگرهاي بسيار بلندي بودند كه احتمال جابه‌جايي آنها را در آب كاهش مي‌داد. هركدام از مين‌ها 300 تا 500 كيلوگرم وزن داشتند.[۴] در مجموع در عمليات كربلاي3 علاوه بر وارد آمدن آسيب جدي به اسكله العميه و پي‌آمدهاي سياسي، نظامي و اقتصادي حاصل از آن عليه عراق، 63 تن از نيروهاي دشمن كشته و 110 تن از آنها به اسارت درآمدند كه با شليك موشك دشمن به پد هلي‌كوپتر اسكلة العميه 15 تن از آنها به قتل رسيدند. همچنين 2 هواپيماي جنگي دشمن ساقط شد و يك ناوچه "اوزا" ، 15 قبضه سلاح ضدهوايي و 2 دستگاه رادار نيز منهدم گرديد و 12 سلاح ضدهوايي و 4 دستگاه رادار به غنيمت درآمد.[۵] از نيروهاي خودي نيز مجموعاً 75 تن شهيد و 186 تن مجروح شدند،[۶] و 25 قايق خودي نيز منهدم گرديد.[۷] 796 به دنبال استقرار نيروهاي خودي در ارتفاعات شهيد صدر و محور شمالي تنگة "دربند" در منطقة حاج‌عمران (در عمليات كربلاي2)، دشمن در ساعت 23 امشب با توپخانه، گلوله‌هاي شيميايي به منطقه شليك كرد كه بر اثر آن، يك تن از نيروهاي خودي به شهادت رسيد و هفت تن مجروح شدند. عامل شيميايي مورد استفاده در اين عمليات از نوع خفه‌كننده يا مسموم‌كننده بوده‌است.[۸] پيش از اين حمله شيميايي، در ساعت 9:34 امروز يك هواپيماي عراقي در منطقه عملياتي حاج‌عمران سرنگون شده‌بود.[۹] 797 امروز بعد از گذشت سه روز از عمليات كربلاي2، فرمانده گردان ميثم (از لشكر105 قدس) كه خبري از دو گروهان تحت‌امر او بعد از پيش‌روي آنها در عمق مواضع دشمن در ارتفاع "واراس" در اين عمليات به‌دست نيامده‌بود، به‌همراه دو تن از فرماندهان اين گردان به عقب بازگشتند. آنها بعد از بازگشت گفتند كه به‌رغم پيش‌روي اوليه نيروهاي خودي در اين عمليات و تصرف حدود 90 درصد از اهداف موردنظر، براثر قطع ارتباط آنها با بقيه نيروها، به محاصره دشمن در آمدند و گروهان‌هاي يادشده دچار آسيب‌هاي جدي گرديدند به‌طوري كه بسياري از آنها به شهادت رسيدند يا به اسارت دشمن درآمدند. همچنين امروز گروهان احتياط ديگري نيز كه براي كمك به اين گردان به دستور قرارگاه اعزام شده‌بود، با كليه نيروهاي خود به عقب بازگشتند. نيروهاي اين گروهان با استفاده از دوربين ديد در شب موفق شدند با حركت شبانه خود را به نيروهاي خودي برسانند.[۱۰] 798 عمليات‌هاي كربلاي2 و كربلاي3 در شمال و جنوب جبهه‌هاي جنگ انعكاس گسترده‌اي در رسانه‌هاي خبري داشته‌است، از جمله خبرنگار امور انرژي روزنامه گاردين نوشت: «حمله ايران دقيقاً همزمان با شروع رسمي كاهش توليد نفت كشورهاي عضو اوپك آغاز شده‌است.»[۱۱] وي افزود: «وزير نفت ايران در اجلاس اوپك اظهار داشته‌بود كه ايران امكانات كنترل توليدنفت عراق را در اختياردارد. بعد از حمله كربلاي2 اين ايده به‌وجود آمده‌است كه حمله ايران با توافقي كه در اوپك و به‌پيشنهاد اين كشور به‌دست آمد، رابطه‌نزديكي دارد.»[۱۲] راديو امريكا نيز طي خبري در اين باره به نقل از مقامات نظامي امريكا گفت: «نبردهايي كه بين ايران و عراق در جريان است، تحركات نظامي بزرگي‌نيست بلكه فقط زد و خوردهايي است كه در اصل براي آزمايش و سنجش قدرت نظامي طرف مقابل انجام مي‌شود.»[۱۳] راديو مسكو نيز در تفسيري دربارة حملات ايران، با اعلام خبر حملة جديد، از دو طرف خواست كه به جنگ خاتمه دهند. اين راديو افزود: «جنگ ايران و عراق خسارت‌هاي عظيمي به هر دو كشور وارد ساخته‌است و ادامه آن در شرايط كاهش بهاي نفت و پايين آمدن سطح عايدات ايران و عراق از فروش نفت بارسنگيني بويژه بر دوش مردم خواهد گذاشت، به‌طوري كه "آندره گروميكو" (وزير خارجه شوروي) چندي پيش تأكيد كرد عاقلانه‌است كه طرفين جنگ را خاتمه دهند و به مذاكره روي آورند.»[۱۴] 799 به گزارش ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي ايران، امروز در مجموع 3 فروند از هواپيماهاي عراق را جنگنده‌هاي خودي و آتش پدافند زمين به هواي نيروي‌هوايي ارتش به ترتيب در ساعت 6:25 و 9:34 در مناطق عملياتي العميه و حاج‌عمران و همچنين ساعت 9:40 در منطقة بوشهر سرنگون كردند.[۱۵] 800 همانند روز گذشته كه رسانه‌هاي جمعي اعلام كردند يك كشتي باري شوروي كه مشكوك به حمل كالا براي عراق بود، توقيف‌شد، خبرگزاري آسوشيتدپرس به نقل از مقامات كشتي‌راني گزارش داد كه امروز نيز يك كشتي ديگر شوروي به نام "توتوف" را نيروي‌دريايي جمهوري‌اسلامي ايران ره‌گيري كرده‌است اما ايرانيان وارد كشتي نشده و به آن اجازه داده‌اند كه مسير خود را به يك بندر عربي در خليج‌فارس كه نام آن فاش نشده‌است ادامه دهد.[۱۶] به گزارش خبرگزاري فرانسه سخن‌گوي وزارت خارجه شوروي امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي تأييد كرد كه يك كشتي شوروي به دست نيروهاي ايران در روزگذشته توقيف شد و افزود كه اين كشتي هنگامي كه در آب‌هاي بي‌طرف به سمت كويت مي‌رفت مورد ره‌گيري يك كشتي ايراني قرارگرفته‌است. وي بدون توضيح ديگري، گفت كه اطلاعات بيش‌تر در اين‌باره فردا در كنفرانس مطبوعاتي "گنادي گراسيموف" رئيس بخش اطلاعات وزارت خارجه شوروي بيان خواهد شد.[۱۷] راديو اسرائيل نيز در انعكاس اين خبر گفت: «در طول شش سال جنگ ايران و عراق اين نخستين بار است كه نيروهاي دريايي ايران يك كشتي بازرگاني روسي را متوقف مي‌سازد تا مطمئن شود كه حامل اسلحه يا كالا براي عراق نمي‌باشد.»[۱۸] به نوشته نشريه "گزارش"، يكي از كشتي‌هاي توقيف‌شده حامل مهمات براي كويت بود كه ظاهراً نيروي دريايي جمهوري‌اسلامي ايران آن را تخليه كرده‌است و كشتي دوم نيز سيمان (ظاهراً براي عراق) حمل مي‌كرده‌است.[۱۹] اما گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس به نقل از مقامات كشتي‌راني مستقر در خليج‌فارس چنين است: «كشتي "پيوتريمتسوف" متعلق به شوروي را ديروز ايران توقيف كرد و با اجبار به ساحل بندرعباس برد و در آن‌جا تخليه كرد. ايرانيان محموله‌هاي كشتي را مورد بازرسي قرار دادند، اما مجدداً آن را بارگيري كردند و اين اقدام خود را به يك نقص فني نامشخص در كشتي شوروي نسبت دادند.»[۲۰] طبق برخي گزارش‌ها، اين كشتي 11750 تني از درياي سياه عازم كويت بود كه در 50 كيلومتري غرب دوبي متوقف شد.[۲۱] 801 يك نشرية داخلي سپاه‌پاسداران امروز آمار خسارت‌هاي نيروهاي خودي و تلفات ضدانقلاب در مرداد 1365 را ـ كه نشان‌دهنده تحرك شديد ضدانقلاب در اين ماه است ـ اعلام كرد. جدول زير آمار كلي و مقايسه‌اي خسارت‌هاي نيروهاي خودي و تلفات ضدانقلاب در مرداد ماه 1365 را نشان مي‌دهد: نوع اقدام تعداد(مورد) خودي (تن) دشمن(تن) شهيد مجروح اسير كشته مجروح اسير حمله به پايگاه‌هاي رزمندگان اسلام 89 42 22 38 10 11 16 درگيري با ضدانقلاب 56 56 65 ـ 38 29 16
كمين ضدانقلاب 13 24 6 ـ ـ ـ ـ ترور و تيراندازي 9 3 3 ـ ـ ـ ـ
مين‌گذاري 5 16 5 2 ـ ـ ـ
جمع‌كل 172 141 101 40 48 40 32
تلفات نيروهاي خودي در كردستان طي چهارماه گذشته نيز چنين ذكر شده است:[۲۲]
ارديبهشت خرداد تير مرداد شهيد(تن) 169 138 173 152 مجروح(تن) 57 170 144 135 اسير(تن) 16 44 69 40 802 در ادامه خدمات اطلاعاتي و تبليغاتي سازمان مجاهدين خلق به ارتش عراق، اين سازمان امروز در يك اقدام تبليغاتي وانمود كرد كه هواداران بسياري در صفوف رزمندگان اسلام دارد؛ به اين ترتيب كه طي پيامي از همه هسته‌ها و عناصر سازمان در جبهه‌هاي جنگ خواست تا با كليه وسايل و تجهيزات خود به رژيم عراق پناهنده شوند. در اين پيام كه آن را راديو مجاهدين پخش كرد از هواداران خواسته شده‌است به هر نحوي كه مي‌توانند خود را به خطوط مقدم نيروهاي عراقي برسانند و با معرفي خود به‌عنوان عناصر مجاهدين تقاضاي پناهندگي نمايند تا به درخواست آنان ترتيب اثر داده شود. همچنين در اين پيام از هواداران خواسته شده‌است تا ساير نيروهاي نظامي، افسران و درجه‌داران را به ترك جبهه‌ها تشويق كنند.[۲۳] حزب منحله توده در خارج كشور نيز در يك اقدام تبليغاتي مشابه اقدام سازمان مجاهدين خلق ـ كه از نظر ميزان وطن‌فروشي و همكاري با دشمن با اقدام اين سازمان متفاوت است ـ خطاب به كليه پرسنل نيروهاي مسلح پيامي منتشر كرده‌است. در اين پيام آمده‌است: «با تشكيل هسته‌هاي انقلابي از دوستان و همكاران مورد اعتماد و همفكر خود، مبارزه در راه سرنگوني رژيم قرون وسطايي حاكم را سازمان دهيد. اين هسته‌ها بايد خود را براي انجام حساس‌ترين وظايف انقلابي در شرايط مساعد آماده ساخته و پيوند خود را با توده‌اي‌ها و ديگر نيروهاي انقلابي گسترش دهند ...همچنين عليه جنگ در جبهه و پشت جبهه تبليغ كرده و از فراريان از جبهه مخفي حمايت كنيد و به جنبش توده‌اي ضد جنگ از هر طريق ممكن ياري رسانيد.» در پايان اين پيام از چند عنصر نظامي نفوذي حزب توده كه با لو رفتن بخش نظامي اين حزب همراه با سران و كادرهاي اصلي آن (حزب توده) دست‌گير و بعضاً اعدام شده‌بودند، اين چنين قدرداني شده‌است: «هم اينك رژيم جمهوري‌اسلامي با ريختن خون فرزندان شايسته‌اي چون ناخدا افضلي، سرهنگ كبيري، سرهنگ عطاريان، سرهنگ آذرفر، پاسدار عظيم محقق و با به بند كشيدن ده‌ها افسر، درجه‌دار و پاسدار انقلابي و ميهن‌پرست و اخراج و تصفيه صدها پرسنل آگاه مبارز مي‌كوشد تا شعله هميشه فروزان پيكار و مقاومت در نيروهاي مسلح را خاموش سازد.»[۲۴] 803 در جلسه امروز هيئت دولت جنبه‌هاي مختلف جنگ تحميلي از جمله تحولات اخير جبهه‌ها مورد بحث و بررسي قرارگرفت. آقاي ميرحسين موسوي (نخست‌وزير) دربارة تخصيص امكانات اضافي ادارات به جنگ، بخش‌نامه‌اي صادر كرد كه براساس آن كليه وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات دولتي، نهادهاي انقلاب اسلامي و استانداري‌هاي سراسر كشور در جهت تحقق فرمان‌هاي امام‌خميني موظف هستند امكانات اضافي خود را در خدمت جنگ قرار دهند.[۲۵] همچنين در اين جلسه، هيئت دولت به بررسي تحولات اخير جبهه‌هاي جنگ تحميلي پرداخت. مهندس موسوي با تشريح عمليات "كربلاي2" در جبهه شمال و موقعيت ارتفاعات آزادشده به‌دست رزمندگان اسلام، بر اهميت و نقش كليدي اين ارتفاعات در طرح‌هاي عملياتي آينده تأكيد كرد. وي در مورد عمليات "كربلاي3" گفت: «تسخير اين مركز نفتي و استراتژيك با طراحي بسيار پيچيده و قوي و با شجاعت فوق تصور و پشتوانه ايمان و استوار به امدادالهي انجام‌گرفت.» نخست‌وزير افزود: «انجام اين عمليات با روش‌هاي عادي كلاسيك غيرقابل تصور مي‌نمود ولي رزمندگان ما موفق شدند با كم‌ترين ضايعات كه بيش‌تر به معجزه شبيه است اين مركز مُهم در خليج‌فارس را به كنترل خود در آورند.»[۲۶] 804 به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، در بحث‌هاي اجلاس كميته سياسي سران كشورهاي عضو جنبش عدم‌تعهد كه در حراره پايتخت زيمبابوه جريان دارد، 13 كشور حامي عراق به طور مشخص عليه ايران موضع گرفته‌اند. اين موضع‌گيري زماني آشكار شد كه 19 كشور عضو جنبش در خصوص سه بند از پيش‌نويس اعلاميه سياسي نهايي هشتمين اجلاس جنبش، اصلاحيه‌اي صادر كردند. در اين اصلاحيه كشورهاي مذكور خواستار تشديد لحن سه بند از پيش‌نويس شده‌بودند. اين پيش‌نويس را قبلاً زيمبابوه نوشته‌بود. در جلسه امروز كميته سياسي جنبش كه به رياست نماينده يمن جنوبي برگزار شد، ابتدا كشورهاي حامي عراق شامل عربستان سعودي، كويت، مصر، اردن، مراكش، تونس، قطر، بحرين، عمان، امارات متحده عربي، يمن شمالي، سومالي، موريتاني، مالزي، افغانستان، كنيا، چاد، كومور و مالديو اصلاحيه‌اي به كنفرانس دادند كه در آن تنها خواستار پايان جنگ از طريق مذاكره شده‌بودند. در مقابل، هيئت نمايندگي ايران نيز اصلاحيه‌اي به جلسه داد كه در آن خواسته شده‌بود كميته سياسي ـ كه وظيفه تهيه متن بيانية سياسي اجلاس سران را برعهده دارد ـ در سه بند پيش‌نويس اوليه، تجاوز عراق به ايران، كاربرد سلاح‌هاي شيميايي و حمله به مناطق مسكوني را محكوم كند. در اين جلسه ايران اعلام كرد كه بحث در اين زمينه بايد به كميته ويژه‌اي سپرده شود، اما رئيس جلسه به درخواست حاميان عراق كه خواستار طرح مطالب در جلسه عمومي بودند، پاسخ مثبت داد و بدين ترتيب بررسي متون طرح‌هاي پيشنهادي، در جلسه آغاز شد. در اين جلسه كويت به نمايندگي از كشورهاي حامي عراق مطالب نسبتاً مفصلي مطرح كرد و ايران را ادامه دهندة جنگ و مسئول خون‌ريزي و مانع از تحقق صلح قلمداد نمود. سپس 13 كشور از اين مواضع حمايت كردند كه عبارت‌اند از: عربستان، كويت، مصر، اردن، مراكش، بحرين، امارات، يمن شمالي، سومالي، موريتاني، كنيا، مالزي و افغانستان. به اين ترتيب تلاش ايران براي طرح اصلاحيه خود كه آن را از طريق تشكيل جلسه ويژه بررسي، ميسر مي‌ديد و از حمايت سوريه، ليبي، غنا، بوركينافاسو و پاكستان برخوردار بود، به جايي نرسيد. گفتني است كه نمايندگان گروه عرب قبل از تشكيل‌ِ جلسه كميته سياسي اجلاس عدم تعهد، در يك نشست خصوصي براي ايجاد تغييرات موردنظر خود در بندهاي سه‌گانه پيش‌نويس مزبور، به آخرين هماهنگي‌ها پرداخته بودند.[۲۷] 805 "طه ياسين رمضان" معاون صدام‌حسين، در سومين روز از برپايي هشتمين اجلاس جنبش عدم تعهد كه رياست آن در غياب "موگابه" بر عهده "عرفات" بود و اكثر اعضا در آن حضور نداشتند، به سخن‌راني پرداخت. وي ضمن بيان مطالبي دربارة صلح، به تمايل ايران براي ادامه جنگ اشاره كرد.[۲۸] به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، رمضان در اين سخن‌راني گفت: «رژيم ايران براي خود يك نوع قيوميت مذهبي ـ فرقه‌اي در كليه مسائل مسلمانان قائل است و براي تحميل اين قيوميت، با اسلحه عليه همسايگان خود وارد عمل مي‌شود و اين كار را با عراق شروع كرده‌است.» وي افزود: «عراق قبل از اين كه شوراي امنيت اولين قطع‌نامه خود را در مورد جنگ صادر كند، خواستار صلح شده‌بود. عراق با كليه تلاش‌هايي كه براي برقراري صلح به‌عمل آمده‌است همكاري كرد اما در مقابل، رژيم ايران به تخريب و بي‌اثر ساختن كليه ابتكارات هرچند كوچك دست زده‌است... امروز حكام ايران كماكان با صداي بلند اعلام مي‌كنند كه قصد دارند به سياست تجاوزكارانه خود عليه عراق ادامه دهند. آنها براي يك تجاوز جديد عليه عراق آماده مي‌شوند و به اين ترتيب برعدم تبعيت از قطع‌نامه‌هاي صلح و هرگونه درخواست در اين زمينه پافشاري مي‌كنند... تلاش‌هايي كه جنبش عدم‌تعهد براي خاتمه جنگ انجام داده‌است، در مقايسه با ابعاد وسيع اين تجاوز و تهديداتي كه متوجه جنبش مي‌سازد ناچيز مي‌نمايد.»[۲۹] وي از ايران خواست تا با تشكيل يك كميسيون تحقيق جنبش عدم تعهد، براي تعيين آغازگر جنگ و ادامه دهندة آن، موافقت كند. رمضان پيشنهاد كرد: «رياست اين كميسيون بايد به رابرت موگابه نخست‌وزير زيمبابوه و رئيس كنوني جنبش‌عدم تعهد واگذار شود.»[۳۰] خبرگزاري آسوشيتدپرس گزارش داد: عراق امروز ايران را به خنثي كردن تلاش‌هاي صلح و دريافت سلاح از اسرائيل متهم كرد. اين اتهام معاون اول نخست‌وزير عراق به ايران، در سومين روز اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد مطرح گرديد. اين در حالي است كه ايران نيز روز گذشته در اين اجلاس، عراق را به جنايات جنگي متهم ساخت و خواستار اخراج اين كشور از اين بلوك 101 عضوي جهان سوم شد.[۳۱] 806 به گزارش روزنامه كويتي "الراي‌العام"، مصر با اعزام يك هيئت نظامي به همراه تعدادي از كارشناسان نيروي‌هوايي، توپخانه، دفاع ضدهوايي، مخابرات و جنگ‌هاي الكترونيكي، كمك‌هاي نظامي خود را به عراق افزايش داده‌است. طبق اين گزارش، هيئت نظامي مصر به همراه 22 تن از كارشناسان يگان‌هاي مختلف ارتش اين كشور امروز قاهره را به سوي بغداد ترك كردند. اين هيئت كه اعضاي آن از افسران ستاد كل جنگ ارتش مصر هستند، مأموريت دارد كه يك طرح به‌منظور مقابله با حمله گسترده ايران، به ارتش عراق پيشنهاد كند. گزارش اين روزنامه همچنين حاكي است كه 37 كارشناس نظامي ديگر ارتش مصر نيز از اواخر ماه گذشته به‌منظور ياري رساندن به ارتش عراق در برابر حملات نيروهاي ايران، به بغداد رفته‌اند.[۳۲] 807 به گزارش خبرگزاري يونان، شوراي همكاري خليج‌فارس هزينه يك معامله تسليحاتي به نفع عراق را تقبل كرده‌است. در اين گزارش آمده‌است كه به‌زودي مقاديري سلاح از جمله هواپيما و راكت به ارزش 500 ميليون دلار در اختيار رژيم عراق قرار خواهد گرفت. هزينه اين معامله تسليحاتي را دو كشور از اعضاي شوراي همكاري خليج‌فارس به حساب دولت مصر در بانك مركزي قاهره واريز خواهند كرد. اين سلاح‌ها توليد مشترك مصر و چند شركت اروپاي غربي است. طبق اين گزارش همچنين شوراي همكاري خليج‌فارس رژيم عراق را در خريد مقاديري سلاح از تركيه كمك مالي خواهد كرد.[۳۳] "لطيف نظيف جاسم" وزير فرهنگ و اطلاعات عراق در مورد موضع كشورهاي حاشيه خليج‌فارس در برابر ايران، گفت: «اين كشورها خطر ايران را احساس كرده‌اند، چون به منطقه خطر نزديك‌ترند و هيچ كوتاهي نسبت به اين موضوع وجود ندارد و به رغم اين كه تعهد آنها در كمك به عراق به يك ميزان نيست ولي موضع كشورهاي خليج موضع خوبي است و در حال حاضر با رژيم ايران با زبان قدرت و رويارويي سخن مي‌گويند.»[۳۴] 808 در پي سخنان حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني در خطبه‌هاي نمازجمعه تهران در 24 مرداد در خصوص حجاب و برخورد صحيح با آن، حجت‌الاسلام سيدسراج‌الدين موسوي (فرمانده كميته انقلاب اسلامي) نامه‌اي براي ايشان فرستاد. در بخشي از اين نامه آمده‌است: «بدحجابي و بدلباسي و شيوع "پانكيسم" به اعتقاد اهل‌نظر يك خطر و تهديد جدي براي انقلاب‌اسلامي است. سال قبل در برخورد با بدحجابي نشانه‌هايي از غليان مردم در مخالفت با اين پديده و تكرار اقدامات نامطلوب و كنترل نشده بروز كرد و با كمال تأسف، همگان كميته را در ايجاد و رشد اين معضل مسئول و مقصر دانستند. مردم حزب‌الله از آن جهت كه كميته مانع تظاهرات و حركت‌هاي آنان مي‌شود و ديگران با اين اعتراض كه چرا كميته عليه بدحجابي اقدام نمي‌كند و بعضي مسئولين محترم با طرح موضوع تندي و كندي عكس‌العمل نيروهاي كميته در مقابل اين پديده شوم، به عملكرد اين نهاد اعتراض مي‌كنند. از سوي ديگر، عناصر بدحجاب و متخلف نيز با آگاهي از اين اختلاف نظرها و عدم برنامه منسجم، روز به روز جري‌تر شده و بر ابعاد تخلف خود مي‌افزايند تا جايي كه با اتخاذ روش‌هاي پيچيده هنري، عكس‌هاي مبتذل جنسي به‌صورت‌هاي مختلف و با دستورالعمل خاص در مدارس توزيع مي‌شود. در شهر شيراز مسابقات سراسر رقص پانك برگزار مي‌شود. يكي از دست‌گير شدگان در محافل منكراتي، يك جوان بسيجي بود كه يازده ماه در جبهه‌هاي حق عليه استكبار جنگيده‌بود.»[۳۵] گفتني است كه در خطبه نماز جمعة روز 24/5/1365 تهران آقاي هاشمي در سخناني دربارة حجاب و نگرش صحيح به آن، از نحوة رفتار عوامل اجرايي مبارزه با فساد انتقاد كرد و به آنها هشدار داد تا موازين شرع مقدس را در اجراي مأموريت خود دقيقاً رعايت كنند.[۳۶] ضميمه اول گزارش 795: چگونگي عبور ناوچه‌هاي عراقي از خورعبدالله قرارگاه نوح همزمان با عمليات لشكر14 امام‌حسين(ع) در اسكله العميه، مأموريت داشت تا با دو ناوتيپ كوثر و اميرالمومنين(ع) براي جلوگيري از ورود و خروج شناورهاي دشمن از خورعبدالله، اين آب‌راه را كاملاً مسدود كند كه در اين صورت ارتباط دريايي دشمن با اسكله‌ها قطع مي‌شد و براي استقرار مجدد در آنها (اسكله‌ها) فقط از طريق هوا مي‌توانست اقدام كند، در نتيجه توان او براي پاتك كاهش مي‌يافت. با توجه به اين‌كه بعد از عمليات "والفجر8" محور ام‌القصر، حاشيه خورعبدالله و رأس‌البيشه در اختيار قرارگاه نوح بود، مأموريت فوق به اين قرارگاه محول شد. در ابتداي عمليات، قايق‌ها براي رسيدن به قسمت عميق خور مي‌بايستي از گل و لاي حاشيه آن مي‌گذشتند، براي تحقق اين امر چند پيشنهاد مطرح شد از جمله: ساختن اسكله، ايجاد كانال، استفاده از پل خيبري و شمع‌كوبي. اما اجراي اين طرح‌ها به‌رغم موفقيت‌هاي نسبي، با موانع جدي همراه بود. از سوي ديگر، ناوتيپ‌ها براي انجام دادن اين مأموريت و جلوگيري از ورود و خروج ناوچه‌هاي دشمن از خورعبدالله، با دو گردان مجهز به آر.پي.جي، تيربار، دوشكا و تفنگ 23 ميلي‌متري، آماده عمليات شدند. نيروهاي خودي براي كسب آمادگي بيش‌تر مانوري در خورموسي (كانالي كه بندر امام‌خميني را به خليج‌فارس متصل مي‌كند) در دو مرحله انجام دادند كه عمليات پهلوگيري در كنار شناورهاي دشمن و حمله به آنها از پهلو را شامل مي‌شد.[۳۷] پس از طي مراحل مقدماتي، نيروها براي اجراي عمليات اصلي آماده شدند. طبق طرح عمليات، محدوده خورعبدالله از دهانه تا ام‌القصر با توجه به خط حدي كه براي هر يك از دو ناو تيپ در نظر گرفته شده‌بود به دو قسمت تقسيم شد: نخست ناوتيپ كوثر از دهانه تا بويه 15 و بعد از آن ناوتيپ اميرالمؤمنين(ع) از بويه 15 تا بويه 19 را تحت پوشش خود قرار مي‌دادند. برخورد با دشمن در سه مرحله انجام مي‌گرفت: «در مرحلة نخست بايد با كاتيوشا و توپخانة 130 ميلي‌متري كه در پايگاه موشكي دوم فاو مستقر بودند، بر روي دهانة "خور شيطانه" و "وربه" آتش اجرا مي‌شد؛ در مرحله دوم ميني‌كاتيوشا و توپخانه 155 ميلي‌متري روي بويه 19 آتش مي‌ريختند؛ در مرحله سوم نيروها با تعدادي شناور در محدودة بويه‌هاي 11، 13، 15، 17، 19 و نزديك شناور دشمن كه در مقابل بويه 15 در ساحل بوبيان منهدم شده‌بود وارد عمل مي‌شدند.»[۳۸] از سوي ديگر، با توجه به اطلاعاتي كه از وضعيت شناورهاي دشمن گزارش شده‌بود، خوش‌بيني‌هايي وجود داشت، از جمله: «اين ناوچه‌ها نمي‌توانند قايق‌هاي كوچك ما را با موشك و توپ‌هاي خود هدف قرار دهند. بدنه ناوچه عراقي "اوزا" آسيب‌پذير است و تير دوشكا مي‌تواند بر حاشيه بالايي آن اثر كند. به سبب كوتاه‌بودن ارتفاع اين ناوچه در قسمت پاشنه، نيروهاي خودي مي‌توانند به راحتي بر دشمن آتش بريزند و حتي به نظر فرمانده كل سپاه، در صورت امكان با استفاده از اين نقطه ضعف دشمن، نيروهاي خودي مي‌توانند از قسمت پاشنة ناوچه‌هاي عراقي بالا بروند و آنها را تصرف كنند.» زمان حركت نيروها با توجه به عمليات فريب، بعد از نماز مغرب و عشا تعيين شد تا با تاريك شدن هوا حركت كنند و به موقع به اهداف خود برسند.[۳۹] به‌رغم استقرار و آمادگي نيروهاي خودي در شب اول عمليات در اسكله، دشمن هيچ‌گونه واكنشي در "خور" نشان نداد و اين طبيعي بود زيرا در اوايل صبح تك خودي كشف شد. در شب دوم كه اولين شب تصرف اسكله به‌دست نيروهاي خودي بود، حدود ساعت 24:00، هشت ناوچه دشمن كه توپ سبك و رادار داشتند، وارد منطقه شدند و توانستند از محدودة آتش خودي سالم بگذرند. برخي از عوامل مؤثر در عبور اين ناوچه‌ها عبارت بود از: كافي نبودن ديد رادارهاي خودي (براثر شرجي بودن هوا)؛ اختلاف زماني در حركت آنها (چون در فاصله مشخصي حركت مي‌كردند)؛ سرعت بسيار. گفتني است كه شرجي بودن هوا در منطقه به اين اندازه بود كه شناورهاي دشمن از نزديكي بويه 21 ديده مي‌شدند، ولي به سبب سرعت بسيار آنها و وقت كم نيروهاي خودي، باوجود اجراي آتش روي بويه 19، به راحتي از اين خط آتش گذشتند.[۴۰] اصولاً نيروهاي خودي براي يافتن شناورهاي دشمن دچار مشكلات و ضعف‌هايي بودند، في‌المثل در شب براي تعيين مكان ناوچه‌هاي دشمن، تعدادي شناور فرسوده را در "خور" رها مي‌كردند تا ناوچه‌ها با سلاح‌هاي خود به آنها شليك كنند، سپس در جهت گراي آتش دهانه سلاح‌ها به سوي آنها مي‌رفتند. شيوه ديگر، استفاده از رادار بود كه قايق‌هاي خودي را به طرف دشمن هدايت مي‌كرد. در مجموع نيروها نتوانستند به گونه‌اي مؤثر با دشمن درگير شوند و گفته شده كه فقط «يك آر.پي.جي به شناور دشمن زدند، ولي اثر نكرد.» در اين درگيري‌ها، يك يا دو قايق خودي آسيب ديد و يك قايق منهدم گشت، چند تن از برادران نيز مجروح شدند.[۴۱]
ضميمة دوم گزارش 795: هجوم شديد هوايي و دريايي دشمن به رزمندگان عمليات كربلاي3. دشمن پي‌درپي اسكله را بمباران مي‌كرد چندان كه در فاصله پنج دقيقه يعني از ساعت 7:53 تا 7:58 سه بار آن را هدف قرارداد طوري كه تردد روي آن ناممكن شد. راوي لشكر14 امام‌حسين(ع)(شهيد اسحاقي) در اين باره نوشته‌است: «از سرتاسر اسكله آتش و دود بلند بود. هواپيماها اسكله را با بمب و راكت هدف قرار مي‌دادند، گويي آنها در نوبت ايستاده‌بودند تا اسكله را بمباران كنند. آنها در دور اول با بمب‌هايشان اسكله را هدف قرار مي‌دادند و در دور دوم باراكت‌هايشان.»
بعد از حملات شديد هوايي، ناوچه‌هاي دشمن با آرايش نظامي و در حالي كه هلي‌كوپترها برفراز آنها پرواز مي‌كردند به سمت اسكله آمدند. ادوات و سلاح‌هاي پدافندي نيروهاي خودي فقط در پايين اسكله مشغول به كار بودند، در بالاي اسكله هيچ‌گونه سلاح و نيروي كارآمدي براي دفاع در برابر هجوم دشمن باقي نمانده‌بود، لذا مسئولان محورها در تماس با جانشين فرمانده لشكر درخواست كردند كه به دليل امن بودن قسمت پايين اسكله و نيز مجروح شدن بسياري از نيروها، افراد از اسكله پايين بيايند و زير اسكله از درون قايق‌ها پدافند كنند. اين توضيح لازم است كه از 30 نيروي پياده كه در اسكله مستقر بودند 3 تن شهيد، يك تن مفقود و 12 يا 13 تن هم مجروح شده‌بودند، نيروهاي باقي‌مانده نيز به‌علت موج‌گرفتگي كارآيي خود را از دست داده‌بودند.
بدين ترتيب با هماهنگي جانشين فرمانده لشكر، نيروها از اسكله پايين آمدند و در قايق‌ها مستقر شدند، فقط نيروهاي پدافند، تعاون و امدادگر روي اسكله باقي ماندند. از اين زمان به بعد مشكلات جديدي براي نيروهاي خودي پيش آمد: مهمات ادوات و پدافندهاي زير اسكله روبه اتمام بود؛ بعضي از ادوات پدافندي خراب شد و يگانه تفنگ 106 ميلي‌متري موجود در اسكله نيز از كار افتاد. با نزديك‌تر شدن ناوچه‌هاي دشمن به اسكله، فشار بر نيروهاي خودي هر لحظه شديدتر مي‌شد. به‌تدريج سلاح نيروهاي خودي به دوشكاهاي مستقر در قايق‌ها منحصر شد و عملاً سلاح سنگين و نيمه‌سنگيني در منطقه فعال نبود. در اين زمان فرمانده دستور داد كه تانك در بويه 8 مستقر شود تا در صورت نزديك‌شدن شناورهاي دشمن به اسكله، آنها را هدف قرار دهد، ولي اين كار نيز مؤثر نيفتاد. به هر صورت با نزديك شدن دشمن به اسكله، نيروهاي خودي ناچار از آن منطقه دور شدند و به طرف سه‌پايه العميه رفتند. مسئول محور لشكر14 امام‌حسين(ع)(برادر رضايي) در اين باره مي‌گويد: «نيروها به دنبال افزايش فشار دشمن بر آنها، بدون تصميمي از سوي فرماندهي، تصميم گرفتند كه به پايين و اطراف اسكله رفته و از آن‌جا اوضاع را زيرنظر داشته‌باشند، اما ناگهان حمله گسترده هواپيماهاي دشمن به قايق‌هاي خودي باعث شد كه آنها مجبور به عقب‌نشيني بيش‌تري شوند.» وي در تشريح حادثه فوق مي‌گويد: «هر قايق مورد حمله چند هواپيما قرار مي‌گرفت، به‌طوري كه تصميم گرفتيم به‌ناچار سلاح‌ها، قايق و نيروهايي را كه در آب داشتيم، به عقب كشيده و خود را به سه‌پايه‌العميه برسانيم و در نهايت با افزايش فشار، به بويه 8 يعني به مواضع اوليه بازگشتيم و بدين ترتيب در ساعت يك بعد از ظهر درگيري خاتمه يافت و اسكله به دست دشمن بازگشت.»[۴۲]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/06/12
- ↑ سند شماره 657 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش عمليات لشكر14 امام‌حسين(ع) در اسكله العميه"، گزارش راوي لشكر امام‌حسين(ع) در عمليات كربلاي3، راوي: شهيد سيدمحمداسحاقي، ص‌ص75و 76.
- ↑ پيشين، ص78، به نقل از مصاحبه راوي لشكر14 امام‌حسين(ع) با برادر رضايي، 14/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره1، ص 80؛ وـ نوارهاي شماره 20333 و 20334.
- ↑ مأخذ شمارة 1، ص 96، به نقل از مصاحبه راوي لشكر14 با برادر آستانه، 12/7/1365؛ وـ گزارش برادر علايي از جلسه سراسري سه قوه، 19/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره1، ص‌ص 73 و 76 تا 78؛ وـ نوارهاي شماره 20333 و 20339؛ وـمهدي خداوردي و ...، نبردالعميه (تهران: مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: 1375) ص199.
- ↑ مأخذ شماره1، ص86.
- ↑ مأخذ شماره1، ص86.
- ↑ سند شماره 15469. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي"، قرارگاه عملياتي حمزه1، از ساعت 8:00 روز 13/6/1365 تا 14/6/1365، ص 2؛ وـ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 169، 14/6/1365، ص3؛ وـ حسين علايي، جنگ شيميايي، تهديد فزاينده (تهران: انتشارات اطلاعات، 1367)، ص126.
- ↑ روزنامه كيهان، 12/6/1365، ص2.
- ↑ سند شماره 000283 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات كربلاي2"، گزارش راوي تيپ105 قدس: (نادر نوروز شاد).
- ↑ مأخذ شماره 9، به نقل از روزنامه گاردين.
- ↑ پيشين.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 168، 13/6/1365، ص2، به نقل از راديو امريكا.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 13/6/1365، ص2، به نقل از راديو مسكو، 12/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 9، تهران خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 169، 14/6/1365، ص30، منامه، آسوشيتدپرس 13/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 13 ص29، مسكو، خبرگزاري فرانسه، 12/6/1365؛ وـ مأخذ شماره 16، ص29، مسكو،آسوشيتدپرس 13/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 14، ص8، به نقل از راديو اسرائيل، 12/6/1365.
- ↑ واحد سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، "گزارش"، نشريه شماره 34، 21/6/1365، ص‌ص 32 و 33، 12/6/1365، به نقل از راديو امريكا؛ وـ مأخذ شماره 13، ص29.
- ↑ مأخذ شماره 16.
- ↑ Highilights of Iran ـ Iraq War, Tanker War ABC Publishing House New Delhi Streed War Kail Kaul P.50.
- ↑ سند شماره 226116 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 12/6/1365، ص22.
- ↑ سند شماره 226117 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 19/6/1365، ص32، به نقل از راديو منافقين.
- ↑ مأخذ شماره 22، 12/6/1365، ص46.
- ↑ روزنامه رسالت، 12/6/1365، ص2.
- ↑ ـ روزنامه كيهان، 13/6/1365، ص3.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص‌ص 44 و 45.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/6/1365، ص1، حراره، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
- ↑ مأخذ شماره 13، ص‌ص 23 تا 28.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص‌ص 48، حراره، خبرگزاري فرانسه، 13/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص‌ص 46ـ47، حراره، آسوشيتدپرس، 13/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص7، به نقل از روزنامه "الرأي العام"، 13/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره22، 12/6/1365، ص58، به نقل از خبرگزاري يونان.
- ↑ مأخذ شماره 22، 12/6/1365، ص‌ص 13 و 14.
- ↑ مأخذ شماره 22، 12/6/1365، ص‌ص 49 و 50.
- ↑ روزنامه رسالت، 26/5/1365، ص8.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص‌ص 89 و 90، به نقل از مصاحبه راوي لشكر14 امام‌حسين(ع) با برادر آستانه، 12/7/1365.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص 91، پيشين.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص‌ص 92 و 93، به نقل از برادر كارگر، جلسه مشترك قرارگاه خاتم با قرارگاه نوح و ناوتيپ‌ها با حضور فرمانده كل، 8/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص 94، به نقل از برادر علايي، جلسه سران سه قوه با مسئولان قرارگاه نوح و لشكر14، 16/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص 94، به نقل از مصاحبه راوي لشكر 14 امام‌حسين(ع) با برادر آستانه، 12/7/1365.
- ↑ مأخذ شماره 1، ص‌ص 76 و 77 وـ سند شماره 1237 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي لشكر امام‌حسين(ع) در عمليات كربلاي3، راوي: شهيد سيدمحمداسحاقي، ص‌ص 54 تا 56.