1361.07.11
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.07.11 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | یازده مهر |
| تاریخ شمسی | 1361.07.11 |
| تاریخ میلادی | 3 اکتبر 1982 |
| تاریخ قمری | 15 ذی‌الحجه 1402 |
گزارش- 663
تلاش مجدد رزمندگان برای تصرف کامل ارتفاع سلمان‌کشته ـ که از مهمترین ارتفاعات موجود در منطقه عملیاتی مسلم‌بن عقیل است ـ به نتیجه نرسید و بخش عمده‌ای از این ارتفاع همچنان در دست نیروهای عراق باقی ماند. سلمان‌کشته از جمله ارتفاعاتی است که در طرح عملیات مسلم‌بن عقیل جزء اهداف اصلی عملیات بود و در روز اول عملیات نیز نیروهای خودی توانستند این ارتفاع را تصرف کنند، اما به دلایلی، از جمله حساسیت و تسلط خاص دشمن روی این ارتفاع، ضعف و خستگی نیروهای خودی و... ارتفاع سلمان‌کشته، از تصرف کامل نیروهای خودی خارج شد. روز بعد از عملیات (10/7/1361)، نیروهای تیپ عاشورا با اجرای عملیاتی این ارتفاع را دوباره تصرف کردند، اما یک‌بار دیگر این ارتفاع بین نیروهای خودی و دشمن ردوبدل شد و سرانجام بخش قابل توجهی از این ارتفاع حساس در دست دشمن باقی ماند. همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، نیروهای دشمن با تسلط بر ارتفاع حساس سلمان‌کشته، پاتک‌های متعدد و سنگینی علیه نیروهای خودی دست زدند، طوری‌که موقعیت نیروهای خودی در ارتفاعات مجاور نیز به خطر افتاد. در چنین وضعیتی برای رفع این مشکل و نیز تسلط نیروهای خودی بر شمال ارتفاعات کهنه‌ریگ از جمله نفتخانه، به نظر می‌رسید باید ارتفاع سلمان‌کشته به تصرف رزمندگان اسلام درمی‌آمد و دشمن بیش از این تهدید می‌شد. به همین دلیل فرماندهی قرارگاه ظفر، تصرف ارتفاع سلمان‌کشته را هدف اصلی عملیات تکمیلی مسلم‌بن عقیل اعلام کرد. با تشکیل جلسهای در قرارگاه ظفر تصمیم گرفته شد تا دو گردان المهدی و شهید بهشتی از تیپ 31 عاشورا، به همراه یک گروه تخریب برای تصرف مجدد ارتفاع سلمان‌کشته عملیاتی را طرح‌ریزی و اجرا کنند. ابتدا به دلیل آنکه هر دو گردان مذکور دارای خط پدافندی در منطقه بودند، مقرر شد خط پدافندی این دو گردان به دو گردان از تیپ 18 جوادالائمه و تیپ 4 از لشکر81 زرهی واگذار شود و سپس گردان‌های المهدی و شهید بهشتی خود را به نقطۀ رهایی (محلی در پشت رودخانۀ چمدام) رسانده و از آنجا به نزدیکی هدف (سلمان‌کشته) عزیمت کنند. پس از آنکه فرماندهی تیپ عاشورا نیروها را دربارۀ چگونگی اجرای عملیات توجیه کرد، دستور حرکت به فرماندهان گردان‌های عمل‌کننده ابلاغ شد. گردان المهدی توانست با واگذاری خط پدافندی خود تا پایان شب گذشته، خود را به نقطۀ رهایی رسانده و سپس تا پای هدف پیشروی کند، اما گردان شهید بهشتی به دلایل گوناگون از جمله واگذاری دیرهنگام خط پدافندی خود و همچنین ضعف شناخت راهنما از منطقه، دیر به مقصد رسید و تنها توانست بعد از شروع عملیات به گردان المهدی کمک کند. همچنین گروه تخریبی که قرار بود در بین راه با گردان المهدی الحاق کند، به دلایل یادشده با تأخیر به محور چمدام رسید و در این نقطه به گردان المهدی ملحق شد. با رسیدن هرچند با تأخیر نیروها به خط هماهنگی، حرکت به سمت هدف آغاز شد. برای تصرف ارتفاع سلمان‌کشته، ابتدا قرا شد که گروهان‌های 2 و 3 از گردان المهدی از سمت چپ ـ که راهکار شناختهشدهای بود ـ و گروهان یک از این گردان با گروه تخریب از سمت راست ـ که منطقه شناسایی نشده و دارای میدان مین بود ـ وارد عمل شوند. با شروع درگیری، گروهان یک با گروه تخریب که به سمت راهکار سمت راست حرکت کرده بودند، در آغاز با رگبار شدید دشمن مواجه و سپس متوقف شدند. نیروهای این محور درحالی‌که برای ادامۀ حرکت به‌دنبال راهکار مطلوب و مناسب در لابه‌لای شیارها بودند، باخبر شدند که گروهان‌های 2 و 3 نیز نتوانستهاند در راهکار سمت چپ موفقیتی کسب کنند. به همین دلیل، پس از هماهنگی با فرماندهان و مسئولان عملیات، تصمیم بر این شد که درکل راهکار سمت راست متوقف شود و فقط یک دسته از این گروهان برای جلوگیری از دور زدن احتمالی دشمن در جناح راست عملیات پدافند کند و باقیماندۀ نیروهای این گروهان همراه با گروه تخریب برای تمرکز و فشار بیشتر به دشمن، به کمک گروهان‌های 2 و 3 بروند و در جناح چپ عملیات مستقر شوند. بدین ترتیب، هجوم مجدد به مواضع دشمن در ساعت 4:30 بامداد آغاز شد. نیروهای خودی ابتدا توانستند تا سنگرهای دشمن پیشروی کنند ولی هشیاری نیروهای عراق و تیراندازی تانک‌ها و تیربار‌های آنها از ارتفاعات کناری از جمله "چغاشیرگه"، "سه‌تپان" و ارتفاع سلمان‌کشته حرکت آنها را متوقف کرد. ساعت 6:30 گردان شهید بهشتی نیز وارد عمل شد و نبرد تا ساعت 10 صبح ادامه یافت. در لحظاتی که نیروهای خودی توانسته بودند دشمن را به طور کامل عقب برانند، نیروهای احتیاط دشمن وارد عمل شدند و با پشتیبانی آتش شدید توپخانه، به سمت نیروهای خودی هجوم آوردند. با افزایش فشار دشمن و نیز خستگی نیروها، فرماندهی قرارگاه دستور عقب‌نشینی داد و واحدهای عمل‌کننده مجبور به عقب‌نشینی به مواضع قبلی خود شدند. امیر رزاقزاده راوی قرارگاه ظفر و تقی رضوانی راوی تیپ 31 عاشورا، در گزارشهایی جداگانه، عواملی را که در عملیات تصرف سلمان‌کشته سبب عدم موفقیت نیروهای خودی شدند، چنین برمیشمارند: 1ـ تأخیر گردانها در رسیدن به‌موقع به منطقه که موجب طولانی شدن و درنتیجه به روز کشیده شدن عملیات شد. (تأخیر بیش از حد در شروع عملیات) 2ـ ضعف شناسایی عناصر اطلاعاتی و شناخت ضعیف از راهکارهای عملیاتی ارتفاع سلمان‌کشته. 3. رعایت نکردن مسائل حفاظتی در مکالمات بیسیم. 4ـ کمبود مهمات و تدارکات. 5ـ تأخیر گردان شهید بهشتی به‌عنوان نیروی کمکی و پشتیبانی. 6ـ فقدان طرح مانور مناسب و انجام نشدن هماهنگیهای لازم. 7ـ موقعیت برتر جغرافیایی دشمن و محدودة کم منطقۀ عملیاتی که سبب تمرکز آتش دشمن روی نیروهای خودی شد. 8ـ خستگی مفرط نیروهای عمل‌کننده که تا قبل از حرکت در موقعیت پدافند شرکت داشتند. 9ـ استفادۀ مجدد از راهکار شناخته‌شده برای دشمن و منحصر بودن آن. 10ـ ضعف در مدیریت، هدایت و کنترل عملیات. 11ـ پشتیبانی نکردن توپخانه.[۱]
گزارش- 664
مقاومت نیروهای خودی در برابر پاتک‌های ارتش عراق در منطقۀ عملیاتی مسلم‌بن عقیل، ناکامی و تلفات سنگین نیروهای دشمن را به‌دنبال داشت. در ادامۀ عملیات مسلم‌بن عقیل در منطقۀ ظفر1، غیر از عملیات خودی روی ارتفاع سلمان‌کشته، امشب نیز دشمن در سمت راست ارتفاعات کهنه‌ریگ و در محور گردان‌های 146 میثم، 158 انصار، 135 مقداد (سان‌واپا تا قلعه‌جوق)، پاتک سنگینی اجرا کرد. با نزدیک شدن نیروهای دشمن به خطوط دفاعی یگان‌های خودی درگیری بسیار شدیدی به‌خصوص در منطقۀ گردان 146 میثم (وارولین تا قلعه‌مین) شروع شد، طوری‌که تانکهای دشمن تا 10 متری سنگرهای خودی پیشروی کردند، اما مقاومت سرسختانۀ نیروهای خودی، سبب شد تا دشمن ضمن متحمل شدن تلفات و ضایعات سنگین، مجبور به عقب‌نشینی شود. نیروهای خودی در پاسخ به پاتک‌های دشمن، 120 تن از نیروهای عراق را اسیر کردند. در محورهای ظفر2 و ظفر3 (شمالیترین و جنوبیترین منطقۀ عملیاتی) نیز مبادلۀ آتش میان واحدهای خودی و دشمن در طول شبانه‌روز ادامه داشت.[۲] در منطقۀ عملیاتی مسلم‌بن عقیل توپخانۀ دشمن امروز نیز سه بار اشتباهی نیروهای خود را گلوله‌باران کرد که براثر آن حدود 250 نفر از نیروهای عراقی کشته و زخمی شدند.[۳]
گزارش- 665
نیروهای مشترک سپاه، ارتش و بسیج پنجمین مرحلة عملیات نفوذی حسنبن علی(ع) را در منطقة میمک اجرا کردند. در این عملیات که با پشتیبانی آتش توپخانۀ ارتش انجام شد، نیروهای خودی توانستند با نفوذ در خاک عراق ضایعات و تلفاتی به دشمن وارد کنند که از جملة آنها، انهدام 5 انبار مهمات، دو تانک، سه خودرو و... بود. در این عملیات حدود 250 نفر از افراد دشمن کشته یا زخمی شدند.[۴]
گزارش- 666
ارتش عراق امروز نیز گلوله‌باران شهر آبادان را ادامه داد. توپخانههای دوربرد عراق مناطق مسکونی آبادان را هدف قرار دادند که براثر آن شش نفر از مردم شهر مجروح شدند و سه منزل مسکونی آتش گرفت.[۵]
گزارش- 667
در پی تشدید فشارهای حزب بعث به مردم عراق و افزایش نارضایتی‌های مردم، به‌خصوص در مناطق کردنشین این کشور، موج حملات به مراکز حساس و نیز فرار مردم از طریق مرزهای زمینی افزایش یافت. بنابه گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، مجاهدین مسلمان عراقی امروز در یک عملیات چریکی به یک ستون نظامی نیروهای عراقی در محور کرکوک ـ بغداد حمله کردند و چهار خودروِ آنها را منهدم کردند. در این عملیات، 12 تن از نظامیان عراق کشته و تعدادی نیز زخمی شدند.[۶] همچنین امروز چهار تن از مسلمانان عراقی از طریق مرز بانه وارد ایران شده و خود را به سپاه پاسداران بانه معرفی و تقاضای پناهندگی کردند.[۷] دو دانشجو و کارگر عراقی نیز با معرفی خود به سپاه پاسداران یکی از شهرهای مرزی استان آذربایجان غربی از جمهوری اسلامی ایران تقاضای پناهندگی کردند.[۸] دانشجویان مسلمان عراقی مقیم امریکا نیز امروز در مقابل کاخ سفید با در دست داشتن عکسهایی از امام خمینی و شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر، تظاهراتی علیه رژیم عراق برپا کردند. در پایان این تظاهرات، سخن‌گوی دانشجویان مسلمان عراقی دربارۀ اهداف این تظاهرات به خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «ما می‌خواهیم به دنیا بگوییم که جنگ تنها با سرنگونی رژیم بعث عراق تمام خواهد شد و صدام باید سقوط کند، به نظر ما تنها راه آزادی عراق، وارد شدن نیروهای ایران به داخل خاک عراق است، چون صدام به‌صورت وقیحانهای تمام مخالفین خود را کشته و یا حبس کرده و با کشتار تعداد زیادی از علما و مجاهدین عراقی خفقان شدیدی در کشور ایجاد کرده است.»[۹]
گزارش- 668
شهرهای مختلف استان‌های شمال غربی ایران همچنان صحنۀ درگیری نیروهای دولتی با ضدانقلاب است. 1ـ امروز یک خودرو لندرور جهاد سازندگی در 500 متری پایگاه حاجی جوانمرد در غرب سلماس هدف تهاجم افراد حزب منحل‌شدۀ دمکرات قرار گرفت که رانندۀ خودرو شهید و دو نفر دیگر زخمی شدند.[۱۰] 2ـ یک خودرو آیفا متعلق به هنگ ژاندارمری ماکو ـ که از جلدیان در شمال پیرانشهر عازم پایگاه شهید عظیمزاده بود ـ در حوالی پسوه با مینی که به دست عناصر شورشی کار گذاشته شده بود، برخورد کرد. در این حادثه هفت نفر از سرنشینان خودرو مجروح شدند.[۱۱] 3ـ در جادۀ هنگآباد - بازرگان (در جنوب غربی مهاباد) دو خودرو روی مینهای کاشته‌شده به دست عناصر مسلح غیرقانونی رفتند که یک نفر شهید و دو نفر نیز مجروح شدند.[۱۲] 4ـ امروز نیروهای مشترک سپاه و ارتش در عملیاتی در محور پیرانشهر ـ سردشت موفق شدند ارتفاعات "سکو" مشرف به روستای میرآبادِ آلواتان را در شمال سردشت پاک‌سازی کنند.[۱۳] 5ـ در ادامة عملیات پاک‌سازی محور صائیندژ ـ میاندوآب ـ بوکان نیروهای خودی موفق شدند چهار روستای "کانیقلعه"، "کانیعلیگرده"، "سکانیان" و "جوگانلو" را از وجود عناصر مسلح غیرقانونی پاک‌سازی کنند. در این عملیات 8 اسلحۀ انفرادی و 4 کلت به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۴] 6ـ در غرب ارومیه نیروهای خودی در پایگاه کورانا عملیاتی را علیه نیروهای حزب دمکرات کردستان انجام دادند که در این عملیات 2 تن از آنان کشته، یک تن زخمی و 5 تن نیز دستگیر شدند.[۱۵] 7ـ سه نفر از افراد وابسته به سازمانهای مسلح غیرقانونی در بانه و مهاباد، خود را به پایگاههای سپاه پاسداران معرفی کردند و پس از تحویل سلاح‌هایشان خواستار دریافت اماننامه شدند.[۱۶]
گزارش- 669
امروز عناصر سازمان مجاهدین خلق در شهرهای تهران، اراک و اصفهان به تحرکاتی دست زدند. 1ـ دو نفر از عناصر مسلح سازمان مجاهدین خلق با تیراندازی به‌سوی افرادی که برای دریافت فرم طرح تشخیص هویت "مالک و مستأجر" به دبیرستانی در خیابان پیروزی تهران مراجعه کرده بودند، یک نفر از آنها را مجروح کردند و پس از تیراندازی به‌وسیلۀ یک موتورسیکلت هوندا 125 متواری شدند.[۱۷] 2ـ عناصر مسلح سازمان امروز در تهران دوبار (ظهر و شب)، به‌سوی ساختمان سفارت لیبی و محافظ آن تیراندازی کردند که با آتش متقابل مأمور آن مواجه و سپس متواری شدند.[۱۸] 3ـ امروز نیروهای امنیتی ایران در تهران یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق را که گفته می‌شود در گذشته محافظ همسر رجوی بوده است، دستگیر کردند.[۱۹] 4ـ در اراک عناصر این سازمان با تیراندازی به‌سوی یک تیم ایست‌وبازرسی نیروهای کمیته در سهراهی قدس این شهر، یکی از نیروهای این تیم را شهید و یک تن دیگر را مجروح کردند. در پی این اقدام نیروهای کمیته در واکنشی به‌هنگام، نیروهای مهاجم را محاصره کردند و دو نفر از آنان ـ که یکی مرد و دیگری زن بود ـ دستگیر و یک نفر دیگر فرار کرد. از افراد دستگیرشده نارنجک و سلاح کمری به دست آمد.[۲۰] همچنین در این شهرستان عناصر یک تیم عملیاتی این سازمان، یک نارنجک دستساز را به سمت مغازة باطریسازی ـ که متعلق به یکی از افراد متعهد بود ـ پرتاب کردند که به زخمی شدن یک عابر پیاده انجامید. عاملان این انفجار از محل حادثه گریختند.[۲۱] 5ـ در اصفهان اعضای سازمان مجاهدین خلق فردی را که برای گذراندن مرخصی از جبهه به منزل برگشته بود، با شلیک چند گلوله در مقابل منزلش ترور کرده و به شهادت رساندند.[۲۲]
گزارش- 670
به حکم دادگاه انقلاب اسلامی شهرستان قائم‌شهر، یکی از فرماندهان عملیاتی سازمان مجاهدین خلق به جرم فعالیت مسلحانه علیه انقلاب اسلامی و ترور بیش از هفت نفر از اعضای بسیج سپاه پاسداران این شهر، از جمله ترور شهید احمد کاکویی سحرگاه امروز اعدام شد.[۲۳]
گزارش- 671
با کسب موفقیت رزمندگان اسلام در عملیات مسلم‌بن عقیل، تعداد داوطلبان حضور در جبهه‌های جنگ افزایش یافت. روزنامۀ کیهان در شمارة امروز خود در گزارشی دربارۀ آخرین اعزام نیروهای داوطلب نوشت: «هزاران تن دیگر از رزمندگان ارتش، سپاه، بسیج و نیروهای مردمی از بیش از 45 شهر و بخشهای میهن انقلابی‌مان برای نبرد با رژیم متجاوز عراق عازم جبهه‌های جنگ شدند. در این بسیج رزمی و همگانی نیز اکیپهای پزشکی و فنی جهت رسیدگی و درمان مجروحین و مرمت و راهاندازی ماشینآلات، به‌سوی مناطق مختلف جنگی رهسپار شدند.»[۲۴]
گزارش- 672
فرماندة هوانیروز اصفهان در گفتوگویی اعلام کرد که کادر خلبانی انواع هلیکوپترها از جمله شنوک و جنگندههای کبری در داخل کشور تربیت می‌شوند. سرهنگ افشین گفت: «در حال حاضر خلبانهای کبری، شنوک و سایر هلیکوپترها را در این پایگاه آموزش میدهیم و این در حالی است که در رژیم گذشته، برای [آموزش] هر نفر، بیش از 500 هزار دلار هزینه برای دولت دربرداشت که این مبلغ به امریکا و سایر کشورها داده می‌شد، [اما] اکنون [این آموزش‌ها]، با هزینه‌های ناچیز و با امکانات خودمان انجام می‌شود.» سرهنگ افشین سپس با اشاره به تحریم اقتصادی ایران گفت:«دشمن تصور میکرد که اگر وسایل یدکی پرنده در اختیار ما قرار نگیرد، دیگر قادر به پرواز نخواهیم بود، حال آنکه به یاری خدا سازمانهایی که با وسایل پرنده سروکار دارند، در مورد به پرواز درآوردن آن با هیچ مشکلی روبه‌رو نیستند.»[۲۵]
گزارش- 673
روابط عمومی وزارت بازرگانی در گزارشی آمار اقلامی را که کمیتۀ بازسازی مناطق جنگ‌زده مستقر در وزارت بازرگانی برای بازسازی مناطق جنگ‌زده در اختیار ارگانها و نهادهای ذی‌ربط گذاشته است، اعلام کرد. بر اساس این گزارش «50 تن سیمان، 6 هزار تن آجر، 50 هزار عدد انواع لامپ، 9600 فیوز و 100 عدد چتایی به استان خوزستان، 7 هزار تن سیمان به آذربایجان غربی، 7044 تن سیمان به ایلام و 6148 تن سیمان و 123 کیلومتر انواع لوله به استان باختران حواله شده است.» در ادامۀ این گزارش دربارۀ واگذاری خودرو به استان‌ها و نهادهای مختلف آمده است: «120 دستگاه به استان باختران، 29 دستگاه به استان آذربایجان غربی، 39 دستگاه به استان آذربایجان شرقی، 39 دستگاه به آستان قدس رضوی، 59 دستگاه به ستاد استان ایلام، 190 دستگاه به ستاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 54 دستگاه به استان کردستان، 171 دستگاه به استان خوزستان، 55 دستگاه به جهاد سازندگی، 3 دستگاه به وزارت مسکن و شهرسازی و 5 دستگاه به وزارت نیرو اختصاص یافت.»[۲۶]
گزارش- 674
در پی انفجار بمبی قوی در تهران رزونامۀ نیویورک تایمز با درج گزارشی در صفحۀ اول خود، این اقدام را در ادامۀ بمب‌گذاری‌های ماه‌های اخیر در تهران ارزیابی کرد و از قول مقامات تهران، هم‌زمانی آن را با پیروزی‌های اخیر ایران در جنگ مهم دانست. رهبری لیبی نیز این فاجعه را به رهبری ایران تسلیت گفت. نیویورک تایمز در بررسی انفجار خیابان ناصرخسرو، این حادثه را در جهت انفجارهایی دانست که پس از عزل بنیصدر به دست سازمان مجاهدین خلق انجام شد و انفجار هفتم تیر شاخصترین آنها بود. این روزنامه نوشت: «تاکنون هیچ گروهی مسئولیت انفجاری را که روز جمعه روی داد، برعهده نگرفته است، اما رادیوی دولتی تهران مزدوران امریکا را مسئول دانسته است. ... در این میان آیت‌الله [امام] خمینی گفت که انفجار با هدف دورکردن توجه مردم از آخرین پیروزی‌های ایران در جنگ با عراق صورت گرفته است. انفجار تنها چند ساعت پس از آن روی داد که به گزارش رادیو دولتی تهران ده‌ها هزار تن از مردم به مناسبت پیروزی‌های نظامی تازه علیه عراق به شادمانی پرداخته بودند.» نیویورک تایمز می‌افزاید: «انفجار روز جمعه تازهترین حلقه از زنجیرۀ بمبهایی است که در تهران منفجر شده است. بیشتر انفجارها در پی بالا گرفتن فعالیتهای ضددولتی چریکهای مجاهدین خلق و به‌دنبال برکناری ابوالحسن بنیصدر از مقام ریاست جمهوری در ژوئن 1981 (خرداد ـ تیر 1360) آغاز شد. نخستین انفجار بزرگ که چند روز پس از برکناری بنیصدر روی داد بیش از هفتاد تن از سران حزب جمهوری اسلامی را به [شهادت] رساند که محمد بهشتی جانشین ظاهری [امام] خمینی و دومین مرد نیرومند ایران یکی از آنها بود. دو ماه بعد بمب دیگری محمدعلی رجایی را که تازه به مقام ریاست‌جمهوری منصوب شده بود و همچنین محمدجواد باهنر نخستوزیر و پنج تن دیگر از بلندپایگان رژیم اسلامی را [شهید] کرد. در فوریۀ گذشته (بهمن ـ اسفند 1360) بمبی که در یک کامیون زباله قرار داده شده بود، در یک خیابان مرکزی تهران منفجر شد و پانزده تن را از پای درآورد و هیجده نفر را مجروح ساخت. بمب‌گذاری‌های سال 1981 (1360) با ترور بیش از یکهزار تن از یاران و پیروان [امام] خمینی توسط سازمان مجاهدین خلق همراه بود.»[۲۷] روزنامة اطلاعات نیز در شمارة امروز خود نوشت: «سرهنگ معمر قذافی رهبر لیبی، در پی انفجار بمب جمعه شب در تهران پیام تسلیتی به محضر امام خمینی مخابره کرده است. رهبر لیبی در پیام خود این اقدام جنایتکارانه و وحشیانه را که به قیمت جان ده‌ها ایرانی بی‌گناه تمام شد، محکوم کرده است.»[۲۸]
گزارش- 675
امام خمینی در دیدار امروز مسئولان و دانشجویان دانشکدۀ افسری ارتش، افسران و سربازان یگان‌های مختلف خطوط مقدم جبهه‌ها و بانوان و مددکاران دایرۀ شهدای ارتش با ایشان، ضمن اشاره به ویژگی‌های جمهوری اسلامی به‌عنوان مولودی جدید، اعلام کردند که مسئولان جمهوری اسلامی خواهان صلح هستند و شرایط صلح عادلانه بین ایران و عراق را برشمردند. ایشان محاکمة متجاوز و پرداخت غرامت را از شرایط اصلی برقراری صلح بین دو کشور دانستند. امام خمینی دربارة نظام جمهوری اسلامی فرمودند: « شما باید توجه به این معنا داشته باشید که این جمهوری اسلامی مخلوط به یک قوایی است که برای دنیا نمی‌تواند شناخت داشته باشد. اصلاً این ترکیب در دنیا سابقه نداشته است؛ ترکیبی از ارتش و روحانی، ترکیبی از ملا و سپاهی، ترکیبی از رئیس‌جمهور این‌طور و رئیس مجلس آن‌طور و نخستوزیر آن‌طور. این ترکیب سابقه ندارد و ترکیب ناشناخته‌ای است. ولهذا طرح‌هایی که در دنیا به ضد این انقلاب ریخته شده است و می‌شود، از باب اینکه شناخت روی این ترکیب ندارند و سابقه به این نحو اجتماع ندارند، خنثی می‌شود. ... اصلاً این یک مولود جدیدی است که در این عهد و در این عصر متولد شده است که کارشناسان و دانشمندانی که با آن امور مأنوسة خودشان سروکار داشتهاند، این مولود جدید را نمی‌توانند بشناسند. ایدة این مولود را هم نمی‌توانند بفهمند، انگیزة حرکتهای اینها را هم نمی‌توانند بفهمند و آن ایمانی [را] که در قلب اینهاست، آنها نمی‌توانند ادراک کنند. آنها سروکارشان با یک موجودات دیگری بوده است ورای این مولودی که در این عصر پیدا شده است. و شما ملاحظه می‌کنید که نه نظر شما امروز به فرمانداران و فرماندهانتان مثل نظر آن اشخاصی [است که] در سابق بودند در ارتش و نه فرماندهان شما آن نظر را به شما دارند که سابق فرماندهان داشتند. ... اینکه همۀ توطئهها خنثی می‌شود و همۀ چیزهایی که در دنیا برای ضد ما خرج می‌شود به باد فنا میرود، روی همین معناست که ما یک موجود ناشناخته هستیم. این مولود یک مولود تازه است. دنیا تازه یک همچو مولودی را به وجود آورده و تا آمدند این را بشناسند، طولانی است وقت و اگر شناختند، همه متوجه به آن می‌شوند. آنهایی که امروز با شما مخالفت دارند، با یک موجود ناشناخته مخالفت دارند، نمیدانند شما چی هستید. آن تحولی که در همۀ افراد این ملت پیدا شده است و من‌جمله ارتش و سپاه و همۀ قوای نظامی و انتظامی، این تحول الهی است که چشم و گوش دنیا نسبت به آن کور و کر است، نمی‌توانند بفهمند که شما چی میخواهید، نمی‌توانند بفهمند که ارتش اسلامی یعنی چه، آن اسلامی که پیش بسیاری از این دولت‌ها هست، آن اسلام، غیر از این اسلامی است که شما ادراک کردهاید و آن ارتشی که در دنیا هست، غیر از این ارتش است، اصلاً سنخش مخالف است.» امام خمینی با مقایسة ارتش در رژیم گذشته و در زمان کنونی فرمودند: «ارتش سابق اگرچه فرماندهانشان یا افسرانشان دوره‌های نظامی را دیده بودند، لکن عمل نداشتند. یک ارتش توسری‌خوردة تحت ستم خارجی‌ها و مستشاران خارجی، ... خودشان را برای ساختن با اجانب و متابعت از اجانب مهیا می‌کردند. امروز شما در مقابل تمام قدرت‌های دنیا ایستاده‌اید و در دانشکده‌تان وقتی تحصیل می‌کنید و به جبهه‌ها می‌روید و آنجا تعلیم عملی می‌بینید، این‌طور نیست که فقط خواندن و نوشتن باشد؛ عمل کردن است و یکی از برکات این جنگ تحمیلی برای ملت ما همین معناست که ما سربازانمان و جوانان و دانشجویان افسری ما در دانشکدۀ افسری علاوه‌بر تحصیل دوره‌های دانشکده، عملاً در جبهه‌ها حاضر می‌شوند و تعلیمات عملی میبینند و در علوم عملی، این میزان است، نه خواندن. خواندن مقدمة عمل است و شما امروز در میدانها عمل را هم یاد میگیرید. امروز شما نور چشم همۀ ما هستید و ما به وجود امثال شما باید افتخار بکنیم و شما باید برای اسلام یک ارتش قوی و یک ارتش مستقل باشید. ارتش یکی از ارکان یک کشور است و در این زمان پاسداران اسلام هم یکی از ارکان این کشور است؟ و اگر در ذهنش، ارتش یا پاسدار، حقارت ادارک بکند، این نمی‌تواند برای یک ملتی مفید باشد. ... سابق تحقیر می‌کردند قوای نظامی و انتظامی ما را، فرماندهانشان و بالاتر از او، مستشاری که میآمد، مستشاران ظالمی که میآمدند، تحقیر می‌کردند اینها را. با روح حقارت، اینها بزرگ میشدند. امروز ملت از شما تعظیم می‌کند و شما یک کسی [را] که بالای سرتان باشد و شما را تحقیر بخواهد بکند، سراغ ندارید. نه آنهایی که فرماندة شما هستند اهل این هستند که تحقیر بکنند پرسنل خودشان را و نه شما آن هستید که تحقیر را قبول بکنید. این مجموعه را [دشمنان ما] نمی‌توانند بفهمند چی هست ولهذا، نقشههایی که میکشند، خودشان هم میگویند که ما این را نشناختهایم، ما می‌توانیم جاهای دیگر را بشناسیم، لکن ایران را نشناختهایم. ... شما سرتاسر عالم را بگردید، امروز ارتش و سپاه و بسیج و سایر قوایی که ما در اینجا، ملت ایران دارد، و خود ملت ایران، شما در سرتاسرعالم یک همچو ترکیبی را نمیتوانید پیدا بکنید. این یک ترکیب الهی است. یک ترکیب الهی مرکب از روحانیون، ارتش، ژاندارمری، شهربانی، سپاه، بسیج و ملت. همه یک موجودند. اینها، یک مخلوط‌اند اینها. این موجود مخلوط، یک ترکیب خاص الهی است و این ترکیب خاص الهی ناشناخته است ولهذا نمی‌توانند بفهمند شما چی میخواهید اصلش.» امام خمینی همچنین دربارۀ موضع جمهوری اسلامی در خصوص صلح و شرایط آن گفتند: «آن صلحی که ما می‌خواهیم، امثال صدام یا حسین [شاه اردن] یا حسن [شاه مراکش] کجایی نمی‌توانند بفهمند چی است. آنها صلح‌ها را صلح‌هایی می‌دانند که در زمان‌های سابق، دولت‌ها با هم صلح می‌کردند، در عین حالی که صلح می‌کردند، باطنشان در جنگ بود که چه وقت فرصت پیدا بکنند و بچاپند همه را. ... ما از روز اولی که به ما هجوم شده است و ما به دفاع برخاسته‌ایم، یک افرادی در مملکت ما زمامدار بودند که اینها همه، صلح را میخواستند، لکن نه صلح صدامی را، صلح انسانی را، صلح الهی را. اینها میخواستند که وقتی‌که با یک کشوری صلح کنند، همان‌طوری که با اهالی آن کشور اینها برادر هستند با آن دولت و آن کشور هم برادر باشند. لکن با کی ما برادر باشیم؟ با کسی‌که آن همه در هجومش و آن‌همه جنایاتش می‌گوید من صلحطلبم؟! در مصاحبه‌ای که اخیراً کرده است ـ حرف‌های اخیر این خیلی تماشایی است ـ مصاحبه‌ای که همین اخیر، شاید امروز به من رسید، یکی از حرف‌هایش این است که ما از اسلام و دین و دنیای اسلامی دریافتی کردیم که دیگران نکردند؛ دریافت ما این است که باید تجاوز نکنیم به کشور دیگر! شما ببینید چه قدرتی لازم است و چه قلبی باید در باطن یک همچو آدمی باشد که جرئت کند یک همچو حرفی را بزند پیش اشخاصی که همه می‌دانند دروغ می‌گوید؟! حالا اگر فرض کنید ارتش خودش هم نمی‌دانست، یک چیزی بود. ... صدام باز چند روز پیش از این گفت که اینها حمله کردند، لکن ما دفعشان کردیم و تارومار شدند! اگر اینها تارومار شده بودند، چطور همچو بدون اینکه یک شکستی در کار باشد برای تو، یک‌دفعه سراسیمه به شورای امنیت رجوع کردی و به دولت‌های عربی رجوع کردی و این‌ورآن‌ور افراد را فرستادی و از شورای امنیت خواستی که نگذارند تجاوزی در کار باشد؟! خوب، اگر دفعشان کردی، [به شورای امنیت] محتاج نبود؛ ... و ما باز هم تکرار می‌کنیم این معنا را که ما یک مردمی هستیم که برای خاطر اسلام دفاع می‌کنیم. هجوم به ما شده است و هجوم را دفاع می‌کنیم و از اول هم همین بود، لکن درعین‌حال از اول هم صلح‌طلب بودیم ـ و صلح یکی از اموری است که ما به تبع اسلام قبول کردیم. صلح اسلامی، صلحی که برادر می‌شوند بعد از صلح ـ و ما طالب این صلح هستیم، اما صلحی که اصلاً اعتنا نکنند به اینکه جنایت کردند در اینجا و اعتنا نکنند به اینکه غراماتی وارد شده است و باید جبران بکنند، خساراتی وارد شده است و باید جبران بکنند، این اسمش "صلح" نیست، این اسمش را باید بگذاریم "صلح صدامی"! این صلح نیست، صلحی که بخواهند یک مملکتی را بچاپند و یک مملکتی را خراب و ویران کنند. و الآن هم نفتشهر را نفتهایش را آتش زدند؛ برای اینکه احتیاطاً آتش بگیرد که وقتی که بیرونشان کردند، نفتها کم شده باشد. ما با یک همچو موجوداتی طرف هستیم! ما چطور می‌توانیم همینطوری بیقیدوشرط بنشینیم و صحبت کنیم و مصالحه کنیم؟ شورای امنیت هم اگر بگوید، ما نمیپذیریم. همۀ عالم بگویند، ما این‌طور صلح را نمی‌توانیم بپذیریم. هیچ عاقلی این صلح را نمیپذیرد. تمام هیئتهایی که اینجا آمدند از اول و بعد هم شاید بیایند، میبینند که ما یک صحبت فقط داریم: ما صلح را قبول داریم، ما صلح را استقبال می‌کنیم، لکن یک صلح شرافتمندانة اسلامی؛ صلحی که باید بفهمند که متجاوز چه کرده است، صلحی که باید خسارات این کشور جبران بشود، نه صلحی که از آن طرف بگوید: صلح، از آن طرف بفرستد و توپ‌ها را ببندد به مردم بی‌گناه بیچاره. صلح‌طلبی صدام، عیناً مثل صلح‌طلبی امریکا میماند، مثل صلح‌طلبی اسرائیل میماند، مثل خلقی بودن منافقین و منحرفین است؛ عیناً همین است.»[۲۹]
گزارش- 676
امام خمینی امروز در پاسخ پیام‌های شاذلی‌بن جدید و ژنرال سوهارتو رؤسای جمهور الجزایر و اندونزی به مناسبت عید قربان، با اشاره به وضعیت لبنان، از کوتاهی کشورهای اسلامی در برابر جنایات لبنان انتقاد کرد. در پیام امام خمینی به رئیس‌جمهور الجزایر چنین آمده است: «حضرت آقاى شاذلى‌بن جدید، رئیس جمهورى دمکراتیک خلق الجزایر پیام تبریک جنابعالى به مناسبت حلول عید سعید اضحى واصل و موجب تشکر گردید. متقابلاً این عید بزرگ اسلامى را به جنابعالى و ملت برادر و مسلمان کشورتان تبریک مىگویم. با کمال تأسف هنگامى این عید سعید فرا مىرسد که مسلمانان از هر سو مورد هجوم دشمنان خونخوارى چون اسرائیل غاصب قرار گرفته، و بسیارى از زمامداران آنها نیز به جاى مقابله با این جنایتکاران، در فکر به رسمیت شناختن او و درصدد تحکیم و توسعه روابط با امریکاى جهانخوار که عامل اصلى همه این جنایات و دشمن شناخته‌شده اسلام و مسلمین است، مىباشند. از خداى تعالى نابودى دشمنان اسلام، و پیروزى مسلمانان را مسألت دارم.»[۳۰] در پیام به رئیس‌جمهور اندونزی نیز آمده است: «حضرت آقاى ژنرال سوهارتو، رئیس جمهور کشور اندونزى پیام تبریک شما به مناسبت حلول عید سعید اضحى واصل و موجب تشکر گردید. متقابلاً این عید بزرگ را به جنابعالى و ملت برادر و مسلمان کشورتان تبریک مىگویم. متأسفانه این عید بزرگ اسلامى هنگامى فرا مىرسد که مسلمانان گرفتار مصیبت‌هاى گوناگون و رقت‌بارى هستند، که فاجعه دلخراش لبنان و شهادت هزاران مسلمان و هتک حرمت صدها تن از دختران و زنان و قتل فجیع کودکان بی‌گناه و بیماران بسترى در بیمارستان نمونهاى از آن مصائب بسیار است. و تأسفبارتر آنکه بسیارى از سران کشورهاى اسلامى به جاى مقابله با این جنایات وحشتناک، درصدد به رسمیت شناختن مباشر این جنایات، یعنى اسرائیل غاصب و جنایتکار بوده و به جاى قطع هر گونه رابطهاى با عامل اصلى یعنى امریکاى جهانخوار در تهیه توسعه و تحکیم روابط و تجدید آن با این شیطان بزرگ هستند و این است وضع دلخراش مسلمانان و بسیارى از سران آنها.»[۳۱]
گزارش- 677
آیت‌الله سیدعلی خامنهای رئیس‌جمهوری اسلامی، با ارسال پیامی برای حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی با اشاره به فاجعۀ تکان‌دهندۀ قتل عام در لبنان و بیان اینکه سران کشورهای اسلامی واکنش مناسبی در برابر آن نشان نداد‌ه‌اند، خواستار تشکیل فوری سازمان کنفرانس اسلامی شد. در این پیام آمده است: «جناب آقای حبیب شطی دبیرکل محترم سازمان کنفرانس اسلامی، فاجعۀ تکان‌دهندۀ لبنان که شهر بیروت را قتلگاه هزاران مرد و زن و کودک مسلمان و بیپناه فلسطینی و لبنانی ساخت، بیشک یکی از دردناک‌ترین حوادث تاریخ و مهمترین قتل عام وحشیانه در چندین دهسال اخیر است. مسلمانان مظلوم فلسطینی و لبنانی دستخوش توطئههای مشترک استکبار امریکایی و غاصبان اسرائیلی و برخی از اعرابی شدند که منافقانه نقشههای امریکا را تعقیب می‌کردند. دلاوران فلسطینی از پایگاههای مستحکم خود با شیطنت این عوامل دور شدند و تودۀ مسلمان بدون اینکه کسی از آنان از نظر نظامی یا سیاسی دفاع کند، مورد انتقام وحشیانۀ نظامیانی قرار گرفتند که خشم خود را از شکست تلاش دوماههشان در پشت دروازههای بیروت غربی بر سر آنان فرومیریختند. متأسفانه این مسئله تا کنون با عکسالعمل متناسبی از سوی سران کشورهای اسلامی و حتی کشورهایی که پیوسته دم از حمایت از آرمان فلسطینی میزدهاند، مواجه نگردیده است. بیم آن میرود که این خونسردی و بیتفاوتی به عجز و ضعف یا سازشکاری و خیانت سران کشورهای اسلامی حمل شود و دشمن اشغالگر و حامی بیقید و شرطش یعنی شیطان بزرگ امریکا، بر تکرار اینگونه حوادث تشویق گردند. ... من قاطعانه اعلام میکنم که مسئلۀ فلسطین به همۀ جهان اسلام مربوط است و ازاینرو پیشنهاد میکنم که سریعاً کنفرانس سران اسلامی در تهران یا هر کشور دیگر اسلامی که آشکارا با جمهوری اسلامی به ستیزهگری نپرداخته باشد، تشکیل شود. به گمان من این یک مسئولیت تاریخی بهعهدۀ همۀ دستاندرکاران این کنفرانس می‌باشد.»[۳۲]
گزارش- 678
روزنامه جمهوری اسلامی پس از پایان جلسۀ هیئت دولت با دکتر علی‌اکبر ولایتی درباره نتایج احتمالی اجلاس شورای امنیت و پیشنهاد رئیس‌جمهور درباره تشکیل کنفرانس سران کشورهای اسلامی گفت‌وگو کرد. وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی که پرسید، «به دنبال پیروزی اخیر رزمندگان دلیر اسلام، صدام خواهان تشکیل اجلاس شورای امنیت شده و این شورا قرار است روز دوشنبه در رابطه با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران تشکیل جلسه دهد، موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال نتایج احتمالی این شورا چیست؟» اظهار داشت: «استمداد صدام از شورای امنیت در حقیقت یک مظلوم‌نمایی است. یعنی اینها می‌خواهند توجه محافل سیاسی دنیا را به ادعای عراقی‌ها مبنی بر اینکه ایران متجاوز است، جلب کنند. آنچه مسلم است، این است که مسیری که ما طی می‌کنیم، یک مسیر حقی است و آن بازپس گرفتن حقوق غصب شده‌مان است و حاضریم در رابطه با این حرکت و حرکات دیگرمان که در جهت احقاق حقوقمان هست، در هر یک از محافل قابل قبول بین‌المللی حاضر بشویم و از کارهای حقمان دفاع کنیم. سؤال ما از شورای امنیت و محافل بین‌المللی این است که شما در مدت دوسالی که صدامیان مناطقی از کشور ما را اشغال کرده بودند، کجا بودید و چرا هیچ عکس‌العملی نشان ندادید؟ حالا که مجال پیدا کردیم که حقوق خودمان را به دست آوریم، این همه در دنیا سروصدا می‌شود و این نشان‌دهنده این است که صدام و حامیان او در سطح جهانی مایل بوده و هستند که به تجاوزشان علیه جمهوری اسلامی ادامه دهند، بدون اینکه ما اقدامی در جهت بازپس گرفتن مناطق اشغال شده و حقوق از دست رفته‌مان بکنیم. ما اگر قرار باشد بخواهیم از مواضع حقمان صرف‌نظر کنیم و به امید محافل بین‌المللی بنشینیم، مسلماً به هیچ جایی نخواهیم رسید، زیرا ما شاهد بودیم که در خاورمیانه حقوق مسلم مردم فلسطین، لبنان و سوریه توسط رژیم غاصب اسرائیل در طی 35 سال گذشته غصب شده و بارها مورد تجاوز قرار گرفته، اما مجامع بین‌المللی هیچ عمل مثبتی در جهت احقاق حقوق این ملت‌های مظلوم انجام ندادند. اگر قرار بود که ما به امید مجامع بین‌المللی می‌نشستیم، هنوز کشورمان در اشغال عراق بود. حالا هم ما هیچ قصدی جز احقاق حقوق ملت و کشورمان نداریم. تمام حرکاتی که در این مدت از سوی ما انجام شده، چیزی جز احقاق حقوق تضییع شده‌مان نبوده است.» دکتر ولایتی در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی در مورد پیشنهاد رئیس‌جمهور مبنی‌بر تشکیل کنفرانس سران کشورهای اسلامی گفت: «ما علاقه‌مندیم که از هر طریق مشروعی که ممکن است، حقوق غصب شدۀ ملت مسلمان فلسطین احقاق شود. از طریق نظامی اقداماتی که برایمان میسر بود انجام دادیم و نیرو به لبنان و سوریه فرستادیم. در مجامع بین‌المللی و سیاسی جهان هرجا که لازم بود از حقوق ملت فلسطین حمایت کردیم. اکنون نیز که اسرائیل جنایتکار به لبنان تهاجم کرده و هنوز خاک این کشور را در اشغال خود دارد و با کمک فالانژیست‌ها قتل عام وحشتناکی در غرب بیروت به راه انداخته و می‌بینیم که یک توطئه سکوتی در مقابل این تهاجم و قتل عام وحشیانه هست. جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند که کشورهای اسلامی را به وظایف اسلامی و انسانی خودشان متوجه کند. با توجه به این مسئله رئیس‌جمهور کشورمان پیشنهاد تشکیل کنفرانس سران کشورهای اسلامی را نمودند که امیدواریم کشورهای اسلامی به وظایف اسلامی و انسانی‌شان عمل کنند و به این دعوت پاسخ مثبت دهند.»[۳۳]
گزارش- 679
پس از شکست عراق در عملیات مسلم‌بن عقیل، برخی رهبران کشورهای عربی و اسلامی به یاری صدام شتافته و با وی اظهار همدردی کردند. برخی دیگر هم اعلام کردند که به تعهد خود دایر بر کمک به عراق وفادارند. تعدادی از این کشورها نیز با سکوت از کنار این موضوع گذشتند. به هر حال شکست اخیر عراق از ایران بازتاب‌های متفاوتی در این کشورها داشت. به‌دنبال پیروزی‌های اخیر ایران در عملیات مسلم‌بن عقیل، امروز دولت اردن برای بررسی اوضاع جبهه‌های جنگ ایران و عراق و اعلام موضع خود، جلسة فوقالعاده تشکیل داد. حسین شاه اردن، در این جلسه با تأکید بر اینکه دفاع از خاک عراق در حکم دفاع از خاک اردن است گفت: «اردن و تمام کشورهای عرب اکنون واقعاً در بوتة آزمایش قرار گرفتهاند تا در اجرای قطعنامه‌های کنفرانس کشورهای عربی در فاس، صداقت خود را در مورد حمایت از عراق در دفاع از خاک این کشور ثابت کنند. اردن نسبت به عراق وظیفۀ خاصی دارد و باید با تمام امکانات از این کشور حمایت کند.»[۳۴] رئیس‌جمهور سودان نیز تصمیم گرفت که سربازانی را برای کمک به نیروهای عراقی به این کشور اعزام کند. خبرگزاری رسمی سودان دربارۀ تصمیم دولت این کشور مبنی‌بر کمک به عراق اعلام کرد: جعفر نمیری رئیس‌جمهوری و وزیر دفاع سودان امروز با فرماندهان عالی نظامی جلسۀ اضطراری تشکیل داد تا دربارۀ چگونگی ارسال اسلحه و سرباز به عراق به بحث بپردازند. این خبرگزاری افزود: به‌دنبال حملۀ اخیر سربازان ایرانی، این نیروها جهت کمک به کشور برادر عراق اعزام خواهند شد.[۳۵] دفتر پادشاهی عربستان سعودی، در بیانیهای با تأکید بر سازندگی و آبادانی به‌جای تخریب و ویرانی حاصل از جنگ ایران و عراق، ایران را به پذیرش پیشنهادهای مقامات عراق فراخواند و خواستار توقف جنگ شد. در این بیانیه آمده است: «کشور عربستان سعودی به‌عنوان رئیس کنفرانس اسلامی که مقر آن در این کشور است و به‌عنوان یک کشور اسلامی، مراتب تأسف خود را نسبت به ازسرگیری جنگ از سوی ایران علیه عراق ابراز میدارد و ادامۀ جنگ را هدر رفتن نیروها و امکانات منطقه و ایجاد خسارات سنگین انسانی میداند که امکان داشت از این امکانات در جهت سازندگی و آبادانی به‌جای تخریب و ویرانی استفاده شود و در زمانی که بیش از هر زمان دیگر به ادامۀ فعالیتهای عمرانی و سازندگی در جهت رفاه شهروندان و آبادانی شهرهایمان احتیاج داریم، منطقه را نباید به‌سوی آشوب و اغتشاش و بیثباتی کشاند. کشور عربستان سعودی از هر دو کشور برادر جمهوری عراق و جمهوری اسلامی ایران خواستار پایان دادن به این تراژدی و توجه فوری در جهت گفت‌و‌گوهای سازنده به جای درگیری مسلحانه می‌باشد. با در نظر گرفتن آنچه که قبلاً ریاست‌جمهوری عراق، صدام حسین، در کنفرانس اخیر اسلامی اعلام داشته و آنچه که از سوی وی رسانههای رسمی عراق، از تمایل به صلح و متوقف ساختن این جنگ خونین ابراز داشتهاند، بدین جهت ما از مسئولان ایرانی صادقانه دعوت می‌کنیم در راه مصالح عالیۀ اسلام و مصالح منطقه گام برداشته و فرصت را از کسانی‌که در کمین همة ما می‌باشند و منتظر فرصت مناسبی برای مداخلة نیروهای بیگانه هستند، بگیرند. همچنین ما امیدواریم که کمیته حسن نیت و تمامی کشورهای اسلامی کوشش‌های خود را برای پایان دادن به جنگ به کار برند آنچه که مهم است تمرکز کوشش‌ها برای متوقف کردن این جنگ و این خونریزی فاجعه‌آمیز می‌باشد، ما مطمئنیم که پیروی از روش گفت‌و‌گوهای سازنده حل تمامی مسائل را تضمین می‌کند و جنگ ویرانگری را که هزاران تن از فرزندان مسلمان کشته و مجروح و معلول و قربانی آن شده‌اند و امکانات عظیمی بدون دلیل به هدر رفته است متوقف می‌سازند. از خداوند عزوجل مسئلت داریم که راهنما باشد و ما را از تمامی شکل‌های فتنه و اختلافاتی که جز دشمنان اسلام که در کمین هستند، بهره نمی‌برند، دور بدارد. والله هادی الی سواء السبیل»[۳۶] رادیو ریاض نیز ـ که با توجه به حکومت آن کشور، به‌نحوی بیان‌کنندۀ مواضع مسئولان عربستان سعودی است ـ امروز در گفتاری شتابزده، ضمن فراخوانی کشورهای عربی به حمایت از عراق، ایران را به رویارو شدن با کشورهای عربی تهدید کرد. خبرگزاری آسوشیتدپرس در اینباره گزارش داد: رادیو دولتی عربستان سعودی امروز، به صورت آشکار از عراق حمایت کرد و خواستار اقدامات سریع پانعربی برای حمایت از عراق در برابر حملات ایران شد. مطالب رادیو سعودی ـ که از آغاز جنگ ایران و عراق در سپتامبر 1980 (شهریور 1359) تا کنون بی‌نظیر بوده است ـ به فاصلۀ کمی پس از انتشار بیانیۀ دربار سلطنتی سعودی که از ایران خواسته بود در برابر تلاشهای صلح واکنش فوری نشان دهد و در خصوص مداخلۀ احتمالی خارجی در منطقۀ خلیج (فارس) هشدار داده بود، پخش شد. این رادیو در تفسیر اصلی سیاسیاش از این نیز فراتر رفت و به ایران هشدار داد که در جنگی با همۀ جهان عرب گرفتار شده است که هیچچیز در آن منع نگردیده و ممکن است به مداخلۀ خارجی در منطقۀ خلیج (فارس) منتهی شود. این رادیو افزود، سران عرب در ملاقات ماه گذشتهشان در مراکش تصمیم گرفتند که در صورت حملات بیشتر ایران به عراق، خواستار اجرای منشور دفاعی مشترک اعراب شوند. پافشاری بر اقدامات سیاسی در حالی انجام می‌شود که اقدام فوری مشترک اعراب در حمایت از عراق به تأخیر افکنده شده است و این مسئله با صبر کردن" تا اینکه دیگر دیر شود" برابر است.[۳۷] احمد سکوتوره رئیس‌جمهور گینه و رئیس کمیتۀ هیئت صلح کنفرانس اسلامی نیز با ارسال پیامی برای رؤسای جمهور ایران و عراق، از آنان خواست تا بی‌درنگ خصومت را متوقف و برای برقراری یک صلح پایدار مذاکره کنند. در این پیام با اشاره به حوادث دلخراش بیروت آمده است: امیدوارم تا روابط سیاسی و معنوی ایران و عراق که متأسفانه براثر یک جنگ دوساله، تلفات جانی و خسارات مادی فراوان به دو کشور وارد کرده، بار دیگر روندی رو به بهبود در پیش گیرد. سکوتوره تأکید کرد که کمیتۀ صلح کنفرانس اسلامی برای تماس دوباره با رؤسای جمهور دو کشور ایران و عراق و تلاش برای یافتن راهحلی مسالمت‌آمیز، آماده است.[۳۸] روزنامۀ کویتی القبس نیز با تأکید بر اینکه مبارزۀ بیپرده و همهجانبۀ فارس‌ها بر ضد تمامی جهان عرب و موجودیت عربی انجام شده، مینویسد: «تجاوز فارس‌ها به عراق امروزه از یک مقولۀ دیگر است، زیرا این تجاوز اکنون تنها متوجه عراق نبوده، بلکه علیه همۀ اعرابی است که در کنفرانس سران خود در فاس اعلام کردند که هرگونه تجاوز به عراق تجاوز علیه همۀ اعراب است.» القبس افزود: «در طول دو سال جنگ گذشته، کشورهای عربی جنگ لبنان را عذری برای توجیه سستی خود در حمایت از عراق قرار دادند، آنها نه از عراق حمایت کردند و نه به لبنان کمک کردند. کشورهایی که در کنفرانس فاس شرکت داشتند باید به تعهدات خود عمل کنند و با مبارزهطلبی فارس‌ها مقابله کنند، نه در دفاع از عراق که خود یک وظیفۀ ملی است، بلکه در دفاع از حیثیت یکایک و همۀ اتباع عرب از اقیانوس تا خلیج [فارس] و در حمایت از هر وجب از اراضی اعراب.»[۳۹] گفتنی است که روزنامۀ القبس ماه گذشته بهطور رسمی اعلام کرد که سردبیر این روزنامه پس از دیدار خود با صدام حسین، پانصدهزار دلار کمک مالی از وی دریافت کرده است.[۴۰]
گزارش- 680
یک عضو کمیتۀ مردمی لیبی، جنگ ایران و عراق را جنگ امریکا علیه اسلام دانست و صدام را فردی خائن معرفی کرد که این جنگ را به ایران و مردم عراق تحمیل کرده است. عبدالله محمد فضیل عضو کمیتۀ مردمی دفتر جماهیر عربی لیبی در گفتوگوی اختصاصی با روزنامۀ کیهان دربارۀ این پرسش که دیدگاه لیبی دربارۀ جنگ ایران و عراق چیست، گفت:«ما نمی‌توانیم بگوییم جنگ ایران و عراق، بلکه می‌توانیم بگوییم این جنگ، جنگ امریکا علیه اسلام است.» وی حمایت کشورش از ایران را اعلام کرد و دراین باره توضیح داد: «[حمایت ما از ایران] نه برای کوبیدن مردم مسلمان عراق و نه برای اینکه ایران سرزمین عراق را تصرف کند، بلکه برای نابودی صدام خائن است. ایران جزئی از ماست و همچنین عراق، اما هدف امریکا این است که به جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی و به اسلام ضربه وارد کند. ما می‌دانیم که اصولاً مسئله‌ای در روابط بین ملت‌های ایران و عراق وجود ندارد و بهزودی انشاءالله صدام سقوط خواهد کرد و خواهیم دید که ملت‌های ایران و عراق چگونه به هم نزدیک خواهند شد.» محمد فضیل در ادامۀ مصاحبه گفت: «امریکا در پس این جنگ است و آنها می‌دانند چه کسی از این جنگ حمایت می‌کند و از صدام پشتیبانی می‌کند. یکی از دلایل [این حمایت] آن است که ایران منادی شعار نه شرقی نه غربی است و این شعاری است که همۀ مسلمانان باید از آن پیروی کنند. این شعار مستضعفان است، شعار مردمی است که حق آنها پایمال شده است. ابرقدرت‌ها هم تلاش خودشان را به کار می‌برند که این شعار را نابود کنند، ملتی را که این شعار را سر داده است، از بین ببرند.» وی افزود: «ملت عراق مسلمان هستند و ما متأسفیم از اینکه این جنگ به آنها تحمیل شده است و این عمل صدام خائن که برادران عرب ما را در عراق به کشتن می‌دهد و خونریزی می‌کند ،چیزی جز خدمت به امپریالیسم و همدستی با ارتجاع منطقه نیست و از اپوزیسیون عراق می‌خواهیم که راه را برای مسلمانان ایرانی باز بگذارند تا کار صدام را یکسره کنند.»[۴۱]
گزارش- 681
یوگسلاوی و مصر از جمله کشورهایی هستند که کمک‌های نظامی گسترده‌ای به عراق در جنگ با ایران کرده‌اند. نشریه کرسنت اینترنشنال چاپ کانادا دربارۀ کمک‌های یوگسلاوی به عراق نوشت:« 300 تن از کادر نظامی یوگسلاوی ـ که یک ژنرال نیز در بین آنها وجود دارد ـ در بغداد مشغول تعلیم افراد نظامی عراق هستند. همچنین 500 نفر از کادر نظامی عراق نیز در یوگسلاوی تحت تعلیم نظامیان یوگسلاویایی قرار دارند.» این نشریه به نقل از طه یاسین رمضان فرمانده ارتش خلقی عراق و معاون ریاست‌جمهوری این کشور درباره حمایت نظامی مصر از عراق مینویسد: «در حدود نه تا ده هزار نفر از داوطلبان مصری در ارتش عراق علیه ایران میجنگند. داوطلبان مصری در حدود نیمی از داوطلبان عرب می‌باشند.» این نشریۀ کانادایی می‌افزاید: «به رغم اینکه قانون اساسی مصر این کار را منع کرده است، معهذا عراق اقدام به گرفتن داوطلب از میان افسران قدیمی و خلبانان مصری کرده و دولت مصر نیز چشم خود را بر این اعمال بسته است.»[۴۲]
گزارش- 682
رادیو باکو در گفتاری با اشاره به وقوع انقلاب اسلامی، از عملکرد ایران در سیاست جهانی تقدیر کرد و جنگ را یک حادثۀ تحمیلی از جانب امریکا خواند. این رادیو با اشاره به سیاست امریکا در به انزوا کشاندن ایران در منطقه و امکان ایجاد بحران منطقهای، بدون آنکه به زمینههای ایجاد جنگ و کشور آغازگر جنگ اشاره کند، ایران را به صلح و رفتار مسالمت‌آمیز با عراق فراخواند. در این گفتار آمده است: «در میان کشورهایی که اتحاد شوروی خواستار افزایش نقش آنها در سطوح بین‌المللی است، ایران نیز قرار دارد. چنان‌که میدانید دولت شوروی از انقلاب ایران و اعلام نظام جمهوریت در ایران بهگرمی استقبال کرد. خروج ایران از [پیمان] سنتو و خودداری از اجرای نقش ژاندارمی در خلیج فارس و تخلیۀ عمان از نیروهای ایران که آخرین سرکوب جنبش آزادیبخش ملی آن کشور به شمار رفته بود، در اتحاد شوروی چون اقداماتی عادلانه و سازنده تلقی شد. عضویت ایران در جنبش غیرمتعهدها و شرکت در جنبش کشورهای غیرمتعهد در هاوانا پایتخت کوبای سوسیالیستی، یک اقدام طبیعی پس از سرنگونی رژیم شاه بود. ... امپریالیستهای امریکا در تلاش برای تضعیف ایران و آشفته ساختن اوضاع داخلی و خارجی آن بسیار کوشیدند تا آن را به جنگ با عراق بکشاندند. این جنگ خونین بیش از دو سال است که ادامه دارد و زیانهای سنگینی به خلقهای دو کشور وارد کرده است. علاوهبراین امپریالیستها بهسختی میکوشند تا نگذارند آتش جنگ خاموش شود. ... امپریالیستهای امریکا سعی دارند به جنگ ایران و عراق شدت دهند و می‌خواهند کشورهای خلیج فارس را از بهاصطلاح خطر ایران بترسانند [و] آنها را هم به این جنگ بکشانند. به همین منظور ایالات متحده می‌گوید که اگر چنین شود، کشورهای مزبور از واشنگتن تقاضای کمک خواهند کرد و این موضوع به امپریالیستها بهانه دیگری خواهد داد تا عملاً در امور منطقه مداخله نماید. اتحاد شوروی کاملاً نظر دیگری دربارۀ جنگ ایران و عراق دارد.» رادیو باکو به نقل از گزارش کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست شوروی افزود: «در بیستوششمین کنگرۀ حزب، جنگ ایران و عراق فاجعه خوانده شد و این کنگره تأکید کرد که این جنگ با منافع ایران و عراق هیچ مطابقتی ندارد و تنها به نفع امپریالیستهاست، به همین جهت به نفع هر دو کشور درگیر است که آن را از طریق مسالمت‌آمیز و در پشت میز مذاکره پایان دهند.»[۴۳]
گزارش- 683
با حمایت‌های امریکا از جنایت‌های رژیم صهیونیستی، محکومیت این رژیم در مجامع بین‌المللی ابعاد گسترده‌تری یافت. عبدالحلیم خدام وزیر خارجۀ سوریه در سخنانی گفت: نیروهای امپریالیسم و در رأس تمامی آنها امریکا، مسئول وخامت کنونی اوضاع جهانی هستند. روزنامۀ اطلاعات به نقل از خبرگزاری تاس از نیویورک نوشت: «خدام در سیوهفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل گفت: سیاست‌های خشونت و تجاوز امپریالیسم، سراسر آسیا، افریقا، کشورهای امریکای لاتین و به ویژه خاورمیانه را فراگرفته و صلح و امنیت جهانی را در معرض خطر قرار داده است. خدام افزود: اوضاع خطرناک و ناامید‌کننده‌ای که در خاورمیانه ایجاد شده، نتیجه تجاوز رژیم صهونیستی تحت حمایت سیاسی و نظامی امریکاست. متجاوزین که به مدرن‌ترین سلاح‌های ساخت امریکا مجهز می‌باشند، وارد لبنان شده و ده‌ها هزار تن از فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها را کشته‌اند. وی تأکید کرد که مردم عرب با تروریسم اسرائیل ازهم‌گسیخته نخواهند شد و صهیونیست‌ها بدانند که دیر یا زود ناگزیرند برای این جنایت‌ها حساب پس بدهند. وزیر خارجۀ سوریه در پایان سخنان خود از سازمان ملل خواست تا کوشش خود را جهت خاتمه دادن به استعمارگرایی و استعمارنو و هرگونه نژاد‌پرستی و تبعیض نژادی مبذول دارد.»[۴۴] همچنین وزیران خارجۀ انگلستان، ایتالیا، لوکزامبورگ و هلند نیز در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، حملۀ اسرائیل به لبنان را بهشدت محکوم و به آن انتقاد کردند. به نوشته روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری فرانسه از نیویورک: «فرانسیس پیم وزیر خارجۀ انگلیس اعلام کرد که حملۀ اسرائیل، ویرانی‌های نفرت‌انگیزی به بار آورد و ضربۀ وحشتناکی به انسان‌های بی‌گناه وارد کرد. وزیر خارجة انگلستان گفت: حملۀ اسرائیل علیه لبنان ربطی به نیازهای امنیتی اسرائیل نداشت. امیلیو کلمبو وزیر خارجۀ ایتالیا نیز اسرائیل را بهدلیل نقض آشکار تعهداتش محکوم کرد. وی با اشاره به افزایش خشونت‌ها و در پی قتل بشیر جُمیّل و بازگشت اسرائیل به غرب بیروت، گفت: این حوادث افکار عمومی جهان را منقلب کرد. وی سپس خواستار محکومیت کسانی شد که بهطور مستقیم و غیرمستقیم مسئول این رویدادها بودهاند. وزیر خارجۀ لوکزامبورگ نیز کشتار فلسطینی‌ها در غرب بیروت را محکوم کرد و خواستار خروج سریع همۀ نیروهای خارجی از لبنان شد. نخستوزیر و وزیر خارجۀ هلند نیز ضمن ابراز انزجار کشور خود از نادیده گرفته شدن قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد، اعلام کرد: کشتارهایی که در صبرا و شتیلا صورت گرفت، مستلزم تحقیقات گسترده و همه‌جانبه است.»[۴۵]
ضمیمه گزارش 669 طرح الزام مالکان به ارائۀ هویت خود و مستأجرهایشان به مراکز امنیتی، از جمله طرحهای موفقی بود که در کشف عناصر عملیاتی سازمان مجاهدین خلق که بهطور پراکنده در منازل، به‌عنوان مستأجر مشغول فعالیت بودند، تأثیر بسیاری داشت. دلیل اجرای تعیین هویت مالکان و مستأجران، وظیفة مالکان و مستأجران در برابر این طرح، آشنایی با طرح هویت مالک و مستأجر، لزوم همکاری در اجرای این طرح، نتایج اجرای آن، واکنش سازمان مجاهدین خلق در برابر طرح مذکور، توصیههای امنیتی به مالکان و مستأجران و... ازجمله مطالبی بود که اسدالله لاجوردی دادستان انقلاب مرکز برای روشن کردن اذهان عمومی در مصاحبه با خبرنگاران بیان کرد. وی گفت: «میدانید که ضربات متعددی بر پیکر سازمان منافقین وارد شد، امّا آنها کموبیش بهطور مذبوحانه فعالیتهایی داشتند و برادران و خواهران حزباللهی را ترور می‌کردند. پس از اجرای طرح مالک و مستأجر، یک تروریست را دستگیر کردیم که این شخص 19 نفر از افراد حزباللهی را ترور کرده بود. تروریست دیگری را دستگیر کردیم که حدود 15 عملیات تخریب و ترور داشت. ... ما برای جلوگیری از این ترورهای کور و برای ضربه زدن به این تروریست‌ها به فکر افتادیم که طرحی به مرحلۀ اجرا بگذاریم تا این طرح بتواند آنان را تا حدودی در فعالیتهای تروریستی محدود کند. چون اغلب [افراد سازمان] به اتفاق یک پیرزن که مثلاً مادرش است و یا با یک زن [که ظاهراً همسرش است] و یا تنها در منازل و یا مغازهها به‌عنوان اینکه می‌خواهند زندگی کنند، مخفی هستند و مردم هم بدون اینکه از آنها شناختی داشته باشند به آنها خانه میدادند. مردم نمیدانستند که این شخصی که خانۀ آنها را اجاره کرده، یک تروریست است ... و اینها [تروریست‌ها] پس از گرفتن خانه، عملیات تروریستی خودشان را شکل میدادند. ما برای شناسایی آنها ناچار شدیم که از طرح مراجعۀ مالک و مستأجر به کمیتههای انقلاب اسلامی استفاده کنیم و از مردم بخواهیم کسانی را که به‌عنوان مستأجر به آنان مراجعه میکنند، به ما معرفی کنند. ... وقتی ما طرح مالک و مستأجر را اجرا کردیم، اینها [افراد سازمان] بیرون ریختند و شبها در خیابانها سرمیکردند. ... وقتی از دستگیر‌شدگان بازجویی کردیم، گفتیم که اجرای طرح دادستانی در سازمان چه واکنشی داشته؟ آنها در جواب ما میگفتند که از سازمان خط آمد که شما در خانهها بمانید تا صاحبخانه با شما برخورد کند و تا زمانی که صاحبخانه بهطور جدی با شما برخورد نکرد و عکس از شما نخواست، شما همچنان در آن خانه باقی بمانید، ولی اگر صاحبخانه بهطور جدی از شما عکس خواست بلافاصله خانه را ترک کنید. پس ملاحظه می‌کنید که طرح دادستانی چقدر موفقیتآمیز بوده است.» دادستان انقلاب مرکز ادامه داد: «افراد تروریست برای فروش اثاث منزلشان به سمسارها متوسل شده‌اند و حاضرند اثاث منزلشان را با یک‌سوم و یا نصف قیمت بفروشند و پولی به دست بیاورند تا با آن پول بتوانند فرار کنند. من به برادران سمسار و کسانی‌که اثاث منازل را خریداری میکنند، توصیه میکنم، اگر مشاهده کردند که کسی باعجله و سریع قصد دارد اثاث منزلش را بفروشد و هر قیمتی را که شما پیشنهاد کردید، فروشنده قبول کرد، مراتب را به کمیتههای انقلاب اسلامی خبر دهید، چون احتمالاً آن شخص، همان تروریست منافق است.»[۴۶]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/07/11
- ↑ سند شماره 96606 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات سلمان‌کشته، راوی: صمدزاده (مسئول اطلاعات عملیات)، 12/7/1361؛ وـ سند شماره 70 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی تیپ 31 عاشورا، عملیات مسلم‌بن عقیل، راوی: تقی رضوانی، 24 آبان 1361، صص 4 تا 7؛ وـ سند شماره 67 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی قرارگاه ظفر، عملیات مسلم‌بن عقیل، راوی: امیر رزاقزاده، 24 آبان 1361، صص 51 تا 53.
- ↑ سند شماره 71 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی تیپ 27 حضرت رسول(ص)، عملیات مسلم‌بن عقیل ، راویان: ایزدی، الماس‌خاله، شهرابی 24 آبان 1361، صص 18 و 19؛ وـ سند شماره 96325 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: "گزارش نوبهای شماره 11"، واحد اطلاعاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 12/7/1361.
- ↑ سند شماره 32078 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش لحظه به لحظه عملیات مسلم‌بن عقیل، 12/7/1361، صص 5 و 6.
- ↑ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران، "خبرنامه"، بولتن شماره 355، 12/7/1361، ص 4؛ وـ روزنامه کیهان، 12/7/1361، ص 3، ایلام ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 12/7/1361، ص3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش لحظه به لحظه عملیات مسلم‌بن عقیل و بازتاب جهانی آن"، نشریه شماره 4، 13/7/1361، صص 5 و 6، سنندج ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/7/1361.
- ↑ ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران، "خبرنامه"، بولتن شماره 356، 17/7/1361، ص 4.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 12/7/1361، ص 2، ارومیه ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/7/1361، ص20، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد معاونت اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش روزانه"، بولتن شماره 154، 13/7/1361، ص2، منطقه 5، تبریز، 11/7/1361؛ وـ سند شماره 17221 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات هفتگی، شماره 39، ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، طرح و برنامه عملیات، اطلاعات عملیات، 19/7/1361، ص 4.
- ↑ سند شماره 113104 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 19/7/1361، منطقه5، 11/7/1361.
- ↑ سند شماره 17221 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات هفتگی شماره 39، ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، طرح و برنامه عملیات، اطلاعات عملیات، 19/7/1361، ص 4.
- ↑ مأخذ 7، ص 5.
- ↑ سند شماره 54283 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) واحد طرح و برنامه عملیات، به مرکز فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 12/7/1361، ص 2.
- ↑ سند شماره 350186 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه بعثت، به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 18/7/1361.
- ↑ مأخذ 6، ص 5؛ وـ مأخذ 11.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارشهای ویژه"، نشریه شماره 199، 13/7/1361، ص 8، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/7/1361.
- ↑ همان؛ وـ سند شماره 93847 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خبرنامه شماره 114، واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتباطات روابط عمومی ستاد منطقه 10، 15/7/1361، ص 1.
- ↑ مأخذ 17.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارشهای ویژه"، نشریه شماره 202، 16/7/1361، ص 5، اراک ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/7/1361؛ وـ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد معاونت اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش روزانه"، بولتن شماره 155، 15/7/1361، ص1، منطقه1، اراک، 11/7/1361.
- ↑ سند شماره 103868 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش روزانه"، بولتن شماره 157، 18/7/1361، ص1، منطقه 1، اراک، 11/7/1361.
- ↑ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد معاونت اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش روزانه"، بولتن شماره 154، 13/7/1361، ص 1، منطقه 2، اصفهان، 11/7/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 17/7/1361، ص10.
- ↑ روزنامه کیهان، 11/7/1361، ص 3.
- ↑ همان، ص 4.
- ↑ همان، ص 15.
- ↑ واحد مرکزی خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی، بولتن"رادیوهای بیگانه"، 12/7/1361، صص 6 و 7، صدای امریکا، 11/7/1361.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 11/7/1361، ص2، خبرگزاری فرانسه.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، "صحیفه امام"، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 17، تهران: چاپ اول پاییز 1378، صص 29 ـ 22.
- ↑ همان، ص 18.
- ↑ همان، ص 19.
- ↑ مأخذ 24، ص 2.
- ↑ مأخذ 8، ص 10.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش لحظه به لحظه عملیات مسلم‌بن عقیل و بازتاب جهانی آن"، نشریه شماره3، 12/7/1361، ص14، امان ـ خبرگزاری فرانسه، 11/7/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 12/7/1361، ص 16.
- ↑ مأخذ 27، صص 3 و 4، رادیو ریاض، 11/7/1361.
- ↑ مأخذ 34، صص 10 و 11، جده ـ خبرگزاری آسوشیتدپرس، 11/7/1361.
- ↑ همان، ص 12، داکار ـ خبرگزاری فرانسه، 11/7/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارشهای ویژه"، نشریه شماره 198، 12/7/1361، ص2، کویت، 11/7/1361؛ وـ مأخذ 34، ص11، جده ـ خبرگزاری آسوشیتدپرس، 11/7/1361.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 13/7/1361، ص 3.
- ↑ مأخذ 24، ص 6.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارشهای ویژه"، نشریه شماره 198، 12/7/1361، صص 3 و 2، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/7/1361.
- ↑ همان، صص 15و 16، رادیو باکو، 11/7/1361.
- ↑ مأخذ 28، ص 12.
- ↑ همان.
- ↑ مأخذ 5، ص 2.