1359.10.17

روزشمار جنگ سال 1359 1359.10.17
نام‌های دیگر	هفده دی
تاریخ شمسی	1359.10.17
تاریخ میلادی	7 ژانویه 1981
تاریخ قمری	30 صفر 1401

1360.10.17

1361.10.17

1362.10.17

1363.10.17

1364.10.17

1365.10.17

1366.10.17

گزارش - 782

امروز اوضاع منطقه و چگونگي استقرار خودي و دشمن در محور كرخه‌كور تغييري نكرد و پيشروي يا عقب‌نشيني تازه‌اي صورت نگرفت. نيروهاي خودي، بيش از همه تيپ 3، زير آتش شديد قرار داشتند. تيپ 3 كه هنوز حدود 500 متري جنوب كرخه‌كور استقرار داشت، مرتب تقاضاي كمك مي‌كرد. پلهاي حمودي فردوس و حيانّيه كه قبلاً توسط عراقي‌ها روي كرخه‌كور احداث شده بود، در اختيار نيروهاي خودي قرار داشت. همچنين، منطقه وسيعي كه روز گذشته توسط نيروهاي خودي تخليه شده بود ولي دشمن نيز در آن حضور نداشت، زير آتش متجاوزان بود. در اين منطقه تعداد قابل توجهي تانك و نفربر خودي و عراقي (كه روز اول عمليات سالم به غنيمت گرفته شده و در منطقه مانده بود) و نيز تعدادي قبضه‌هاي سالم توپخانه، بدون سنگر و پناهگاه وجود داشت كه بتدريج، توسط آتش منهدم مي‌گرديد. گزارش اكيپهاي تحقيقاتي واحد اطلاعات سپاه اهواز، حاكي از اين بود كه امكان به عقب آوردن لااقل تعدادي از تجهيزات فوق وجود دارد ؛ با پيگيري برادران و مراجعه به سرهنگ سليمي، از ساعت 30/11 الي 16 تعدادي از تانك‌ها عقب آورده شد و يا توسط آتش دشمن منهدم گرديد ولي نهايتاً تعداد زيادي تانك، نفربر، كاميون، توپ و ساير ادوات جنگي، در منطقه حد فاصل نيروهاي خودي و دشمن باقي ماند. در محور فارسيات، طي عمليات هماهنگ شده بين سپاه پاسداران و ارتش جمهوري اسلامي كه در روستاي صفحه 2 صورت گرفت، نيروهاي خودي توانستند پيشروي دشمن به طرف اين روستا را دفع كنند در نتيجه اين عمليات، 12 تانك دشمن منهدم و تعدادي نفرات پياده كشته و زخمي شدند. دشمن پس از مواجهه با نيروهاي خودي، بعد از ظهر روز 17 دي 59 روستاي صفحه 2 را زير آتش شديد توپخانه و خمپاره اندازهاي خود قرار داد. طبق اظهار برادران مستقر در اين جبهه، يك ستون بزرگ از نيروهاي زرهي دشمن از طرف خونين شهر به پادگان حميد نزديك شده و از روي جاده بسوي شمال پادگان حميد در حركت بوده است. در روزشمار كتاب جنگ خليج (THE GULF WAR)، در ادامة حوادث روز گذشتة عمليات نصر مي‌نويسد : در پي انهدام اولين تيپ زرهي ايران كه در روز گذشته طي درگيري شديدي صورت گرفت، در روز هفتم ژانويه (17/10/1359) دومين تيپ زرهي ايران نيز گرفتار شد و بشدت صدمه ديد. زمين منطقه براثر گل بودن و تردد تانك‌ها بسيار ناهموار شده بود. همزمان با جنگ تانك‌ها، هواپيماها و هليكوپترهاي دو طرف بر آسمان صحنة نبرد ظاهر شدند، اما به قدري صحنه نبرد در ‌هم شده بود كه هيچيك از طرفين قادر نبودند بطور مؤثر دخالت كنند و تعدادي از هليكوپترها نيز ساقط شدند.

گزارش - 783

افت و خيزها و فراز و فرودهاي عمليات جاري، بازتابهاي متفاوتي را در پي داشته است ؛ از جمله، خبرگزاري عراق به نقل از يك فرمانده نظامي عراق گزارش داد : در قسمت جنوبي صحنه عمليات نظامي، نيروهاي عراقي كه از طرف نيروهاي زرهي حمايت مي‌شوند، در منطقه خفاجيه (سوسنگرد) از چندين طرف، نيروهاي پياده ايران را كه سعي مي‌كردند به واحدهاي خط اول جبهه عراق نزديك شوند، محاصره كرده‌اند. بخش عربي راديو لندن نيز در همين باره گفت : اطلاعيه‌هاي نظامي ستاد مشترك ارتش ايران حاكيست كه نيروهاي ايراني پيروزيهاي تازه‌اي بدست آورده‌اند. نيروهاي عراقي مجبور شده‌اند به نقاط ديگري از خط مرزي كه 700 كيلومتر طول دارد، منتقل شوند. ايران در اطلاعيه‌هاي نظامي خود يادآور شد كه حملات نيروهايش، شامل حملات هوايي به يك گردان تانك عراقي در قادسيه و نيز دو حملة هوايي به منطقه تجمع نيروهاي عراقي در منطقة سوسنگرد بوده است. روزنامه فرانسوي لوكوتيدين نيز ضمن بحث درباره جنگ ايران و عراق، گزارش مربوط به انتقال 450 عراقي، (كه در عمليات اخير اسير شده‌اند) را به تهران درج كرد. در اين‌باره اضافه شده است : روز چهارشنبه در حالي كه جمعيت زيادي منتظر بودند، اسراي عراقي وارد تهران شدند. مفسر لوكوتيدين ـ دوپاري در آخر مقاله چنين اظهارنظر مي‌كند : واضح است كه تا ايران دشمن را به زانو نياورد و آنها را از سرزمين خود بيرون نكند، از پاي نخواهد نشست. ورود اسراي عراقي به تهران

گزارش - 784

كلانتري مركزي دزفول گزارش داد كه اين شهر، اوائل روز جاري هدف توپخانه دور برد عراق قرار گرفت ؛ در نتيجه آن، 18 شهيد و 34 مجروح بر‌جاي ماند كه نشانه سنگين بودن خسارات وارده مي‌باشد. هنگام عصر نيز چندبار اجراي آتش توپخانه عراق در اين شهر، 2 شهيد و 10 مجروح ديگر برجاي گذارد. بامداد امروز، اهواز نيز مورد اصابت دو فروند موشك « فراگ » واقع شد.

گزارش - 785

در ادامة اخبار عمليات انجام گرفته در گيلان غرب، روزنامه اطلاعات به نقل از يك مقام آگاه در جبهه‌هاي جنگ نوشت : پيشروي نيروهاي خودي در جبهه گيلان غرب طوري بود كه به نيروهاي دشمن تلفات سنگيني وارد شد ؛ آمار تلفات دشمن، قابل توجه و حدود 83 نفر اعلام شده است.

گزارش - 786

در عملياتي كه در منطقه عمومي مريوان انجام شد، نيروهاي ارتش، سپاه و پيشمرگان كُرد مسلمان موفق به پاكسازي و تصرف 8 روستا شدند كه طي آن 5 نفر از نيروهاي ضدانقلاب را كشته و تعددي را نيز زخمي كردند. همچنين تعدادي ادوات و وسائل نظامي به غنيمت نيروهاي خودي در آمد.

گزارش - 787

دفتر اطلاعات و تحقيقات نخست وزيري، درباره نحوة تدارك و سازمان دادن گروههاي ضدانقلاب ايراني كه با عراق همكاري مي‌كنند، گزارش داد : به دستور صدام حسين از تاريخ 17 دي ماه مسئوليت بررسي وضع كليه اكراد مسلح عراقي وگروههاي مسلح سياسي مخالف دولت ايران، در مناطق كردنشين غرب كشور، به عهده اداره كل استخبارات عراق به رياست بارزان و اداره استخبارات شمال عراق به رياست سرتيپ خزعل، گذارده شده است. اين سازمان قرار است كليه مايحتاج و خواسته‌هاي گروههاي فوق را فراهم سازد و ترتيبي اتخاذ نمايد كه آنها با آسودگي به فعاليت خويش عليه دولت ايران ادامه دهند. يادآوري مي‌شود كه مسئوليت اين كار قبلاً به عهدة ارتش عراق بود.

گزارش - 788

از قول رئيس جمهور (بني‌صدر) خطاب به صدام، درباره تهاجم عراق و دلايل عدم مذاكره با وي در مورد صلح، مطبوعات امروز چنين نوشته‌اند : … ما خوب مي‌دانيد كه شما را امريكا به اين تجاوز برانگيخت و انگيزة اين تجاوز همان است كه بر زبان شما آمده است، مي‌خواهيد به مركز دنياي عرب يعني مركز قدرت جهان در اين منطقه از جهان (خاورميانه) تبديل شويد. خواب عظمت‌هاي ابلهانه را مي‌بينيد و همين خواب شما را بر آن داشت كه فريب امريكا را بخوريد و از ابتدا در دام سياست اين جهانخوار بيفتيد و به منافع ملت عرب و همه ملتهاي مسلمان خيانت كنيد. چه خيانتي بالاتر از اينكه دولت اسرائيل، اين جنگ را مهمترين واقعه در جهت منافع اسرائيل به حساب آورده است، چه واقعه‌اي بهتر از اين براي سياست امريكا كه به تثبيت مواضع و موقعيت‌هاي خود در خليج فارس و منطقه پرداخت ؛ اما او در ارزيابي اشتباه كرده، شما را هم به اشتباه انداخت. گفته‌ايد چرا ما حاضر نيستيم مذاكره كنيم ؟ ! … با تجاوزكار تا وقتي متجاوز است به مذاكره نشستن معنايش تصديق تجاوز است … مانه به تجاوز شما صحّه مي‌گذاريم و نه آثار تجاوز را تحمل مي‌كنيم. از نظر من كه زحمت طاقت فرسايي را براي در هم شكستن تجاوز نيروهاي شما بر عهده گرفته‌ام، سرنوشت جهان در اين جنگ معين مي‌شود ؛ به اين معنا كه اگر ما از قبول حكم تجاوزكار امتناع ورزيديم و با مقاومتمان متجاوز را در هم شكستيم، ملت عرب نيز به اين اسلام كه چنين روح سازش‌ناپذير، تسخيرناپذير و تسليم‌ناپذير به انسان و جامعه انساني مي‌دهد، باز‌ مي‌گردد و تسليم سياست و فلسفه تجاوز كه رژيم صهيونيستي اعمال مي‌كند، نمي‌شود.

گزارش - 789

در پي انجام عمليات هويزه و موفّقيت چشمگير آن در روز اول، در حاليكه اخبار عقب‌نشيني نيروهاي خودي از مواضع متصرفه اعلام نشده بود، تلگرافي از طرف آيت‌الله منتظري خطاب به رئيس جمهور مخابره شد. در اين تلگرام آمده است : جناب آقاي رئيس جمهور ! پس از سلام، هجوم گسترده رزمندگان اسلام بر قواي بعث عراق و پيروزي چشمگير آنان، انتظار امت و امام را تحقق بخشيد. اين هجوم، نشانة وجود روحيه قوي و آمادگي لازم جهت پيشروي نيروهاي مسلح اسلام مي‌باشد. از اين رو لازم مي‌دانم مراتب تقدير و تأييد مجدد خود را نسبت به نيروهاي مسلح اسلام : ارتش، سپاه، بسيج و مرزداران وطن اسلامي، تقديم دارم. اميد است همانگونه كه امام ـ مدظله ـ فرمودند، اين حركت ادامه يافته و پيروزي نهائي را به دنبال داشته باشد و بزودي سرزمين مقدس اسلامي ايران و عراق از لوث متجاوز پاك گردد … در پيام رئيس مجلس آقاي هاشمي رفسنجاني نيز خطاب به رزمندگان آمده است : … رزمندگان شريف اسلام، برادران ارجمند، فرماندهان و پرسنل نيروي هوايي، زميني و دريايي ارتش جمهوري اسلامي، سپاهيان پاسدار انقلاب اسلامي، بسيج مستضعفين، كميته‌ها و كليه مجاهدان جان بركف، اينك كه لحظه موعود فرا رسيده و همانگونه كه انتظار مي‌رفت سپاه اسلام مرحله اول تهاجم را پيروزمندانه پشت سر گذاشته و به انتظار شديد همراه بانگراني مردم ايران پايان داد، لازم ميدانم مراتب تشكر و قدرداني خود و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي را نسبت به فداكاريهاي عموم رزمندگان در جبهه و پشت جبهه اعلام دارم. اميد كه در روزهاي آينده شاهد مراحل نهاي شكست و طرد متجاوزان باشيم. حمايت و دعاي امام و امت بدرقه راه جهاد شماست كه قلب امام زمان (عج) و رهبر انقلاب و مردم ايران و مستضعفان جهان را شاد كنيد.

گزارش - 790

در پي ديدار رئيس ديوان عالي كشور (آيت‌الله بهشتي) از پادگان لشكر 77 خراسان در مشهد، روزنامه انقلاب اسلامي گزارشي از اين ديدار درج كرده كه در آن آمده است : ساعت 15/7 دقيقه صبح ديروز، دكتر بهشتي در پادگان لشكر 77 خراسان سخنراني داشت. در اين مراسم كه با دعوت قبلي، افراد ارتش، نيروي هوايي، شهرباني و ژاندارمري شركت داشتند ؛ در مقابل مسجد پادگان پس از تلاوت آياتي از قران مجيد، ابتدا سرهنگ جوادي فرمانده لشكر سخن گفت، سپس آقاي سيدهادي خامنه‌اي و پس از آن دكتر بهشتي به سخنراني پرداختند. دكتر بهشتي در سخنراني خود در رابطه با پيروزي روز گذشته (16/10/59)، نامي از فرماندة كل قوا به ميان نياورد و اين موجب نارضايتي پرسنل حاضر در اجتماع گرديد كه يكي از آن ميان فرياد « درود بر بني‌صدر » برداشت، وقتي به او دستور سكوت داده شد، بناگاه تمام پرسنل در حاليكه يك صدا فرياد مي‌زدند « درود بر بني‌صدر »، « فرمانده كل قوا بني‌صدر »، محل سخنراني را ترك كردند و با گذشتن از در پادگان و حتي از حصار سيمهاي خاردار، خود را به بيرون پادگان رسانده، در خيابانها به راهپيمايي پرداختند و همچنان به پشتيباني از فرمانده كل قوا شعار مي‌دادند در حاليكه در خيابانهاي مسير، گروه گروه از مردم به آنها مي‌پيوستند. اين جمعيت با عبور از خيابانها به صحن مطهر حضرت رضا (ع) رفتند و پس از دعا براي سلامت وجود مقدس امام و رئيس جمهور و پيروزي رزمندگان اسلام، به پادگان بازگشتند. هنگام عبور انبوه ارتشيان و مردم كه عكسهايي از امام امت و رئيس جمهور در دست داشتند، رانندگان با به صدا درآوردن بوق اتومبيل‌هاي خود و روشن كردن چراغها، با راهپيمايان شعار « بني‌صدر حمايتت مي‌كنيم » مي‌دادند، در اين حال جمعيت به دهها هزار نفر رسيده بود. اين خبرنگار مي‌افزايد : جهت قدرداني از امام امت و رئيس جمهور و نيروهاي رزمنده، سراسر شهر مشهد را شور و شوق و شعف فرا‌گرفته بود. در ‌پي چاپ اين گزارش، استاندار خراسان، نامه‌اي به دادستان انقلاب اسلامي مركز مشهد، نوشت كه روزنامه جمهوري اسلامي آن را درج كرد. در اين نامه آمده است : دادستان محترم انقلاب اسلامي مركز مشهد، محترماً، به پيوست، رونوشت خبر مندرج در روزنامه انقلاب اسلامي چهارشنبه 17/10/59 و نظر فرماندهي لشكر 77 خراسان و همچنين دايره سياسي ايدئولوژيك نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران مركز مشهد، ارسال و به دلايل زير عليه خبرنگار اين روزنامه و سردبير آن، اعلام جرم مي‌نمايد و تقاضاي رسيدگي به آن را در دادگاه انقلاب اسلامي و بر طبق قوانين زمان جنگ مي‌نمايم. 1) جمله « وقتي به او دستور سكوت داده شد » كذب محض بوده است و همانطوريكه در نامه دايره سياسي ـ ايدئولوژي آمده است و خود اينجانب شخصاً مشاهده نموده‌ام، از جانب هيچكس به او دستور سكوت داده نشد و اين جمله تنها جهت ايجاد تفرقه و نفاق، در روزنامه آورده شده است. 2) جمله « تمام پرسنل يك صدا فرياد برداشتند درود بر بني‌صدر، فرمانده كل قوا بني‌صدر و محل سخنراني را ترك كردند » دروغ كاملاً آشكاري است و حتي براي نمونه يك نفر هم محل سخنراني را ترك نكرد و سخنراني تا آخر ادامه يافت و بعد از سخنراني نيز دعا و آمين و « درود بر بهشتي » بود كه كلاً در نوار ضبط است كه به پيوست تقديم مي‌شود. 3) جمله « و با گذشتن از پادگان و حتي از حصار سيمهاي خاردار » طبق نوشته فرماندهي لشكر كلاً دروغ بوده است و مسلماً در نوشتن اينگونه اخبار نادرست، دستهاي ناپاكي دركار است تا بدين وسيله در زمان جنگ بين مردم و ارتش تفرقه بيندازد. 4) بقيه اخبار و بخصوص « جمعيت دهها هزار نفر » بر طبق آنچه كليه مردم مشهد مشاهده نموده‌اند مغرضانه بوده است.

گزارش - 791

بخش عربي راديو لندن در خصوص وضعيت نظامي ايران و ارتباط آن با مسائل داخلي گفت : نظرات نظاميان آگاه حاكيست كه نيروهاي ايراني تجهيزات كم دارند، اضافه بر اين از مشكل ناهماهنگي ميان نيروهاي نظامي و پاسداران انقلاب و ديگر مجموعه‌هاي غير نظامي رنج مي‌برند و در عين حال، ايران از بالاترين حد آشوبهاي سياسي و آنچه كه مربوط به چگونگي جلو بردن جبهة جنگ است رنج مي‌برد. وقتي كه ايران بخواهد عراق را از موضعي كه هفته‌ها در آن استحكاماتي بوجود آورده، جابه‌ جا نمايد با مشكلات بسياري مواجه خواهد شد.

گزارش - 792

پيرامون جلسة آتي سران كشروهاي اسلامي در مكه، راديو اسرائيل گزارش داد : نماينده چند كشور عضو ممالك اسلامي گفته‌اند : بعيد مي‌نمايد كه در اجلاس آينده سران كشورها در مكه معظمه، بتوان ايران و عراق را با يكديگر آشتي داد و به جنگ خونين بين دو كشور پايان بخشيد. اين راديو در ادامه گزارش خود افزود : كشورهاي اسلامي اميدوار بودند كه در كنفرانسي كه قرار است هفده روز ديگر گشايش يابد، موجبات آشتي بين ايران و عراق را فراهم سازند. به گفته ناظران سياسي، آغاز حمله متقابل ايران عليه نيروهاي عراقي و امكان تحريم كنفرانس رياض، اميد به ميانجيگري را بسيار ضعيف ساخته است.

گزارش - 793

ملك حسين شاه اردن، امروز بار ديگر بر حمايت از عراق تاكيد كرد و گفت : دو كشور داراي اهداف و سرنوشت مشتركي هستند. شاه اردن كه يك هيأت عراقي را به حضور پذيرفته بود، از رشادت عراق در جنگ با ايران تمجيد كرد و افزود : اين اولين مرحله براي احقاق حقوق پايمال شده اعراب به شمار مي‌رود.

گزارش - 794

در ابوظبي موضوع جنگ ايران و عراق در مذاكرات آقاي داگلاس هرد، معاون وزير امورخارجه انگيس، با شيخ خليفه بن زائد وليعهد امارات متحده عربي، مورد بررسي قرار گرفت. به گزارش راديو اسرائيل، داگلاس‌هرد و شيخ خليفه درباره رويدادهاي جهان عرب نيز گفتگو كردند.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1359/10/17