1367.01.07

روزشمار جنگ سال 1367 1361.01.07
نام‌های دیگر	بیست و پنج بهمن
تاریخ شمسی	1361.11.25
تاریخ میلادی	14 فوریه 1983
تاریخ قمری	30 ربيع‌الثاني 1403

1359.01.07

1360.01.07

1361.01.07

1362.01.07

1363.01.07

1364.01.07

1365.01.07

1366.01.07

گزارش - 267

لشكر57 ابوالفضل(ع) كه ارتفاع شاخ شميران را در جريان عمليات بيت‌المقدس4 تصرف كرده است، امروز نيز تحت فشار حملات عراق قرار دارد. فرماندهان عراقي به يگان‌هاي خود دستور داده‌اند به هر شكل ممكن اين ارتفاع را تصرف كنند. وضعيت در ارتفاع شاخ شميران به گونه‌يي است كه نيروهاي لشكر ابوالفضل(ع) روي قله‌ي اين ارتفاع حضور دارند، لكن يال‌هاي صخره‌يي در جنوب آن و جاده‌ي چم سراژين به روستاي رزين در اختيار عراقي‌هاست. رزمندگان اين لشكر مي‌كوشند با اجراي آتش روي مواضع عراقي‌ها مانع فشار آوردن به قله‌ي ارتفاع شاخ شميران شوند و دشمن را كنترل كنند. رساندن مهمات و تداركات براي نيروهاي اين لشكر كه با شجاعت و سرسختي مي‌جنگند، از جمله تلاش مسئولان لشكر است، اما رساندن تداركات به دليل مناسب نبودن جاده و وجود گل و لاي فراوان هنوز مشكل است و آتش دشمن هم روي آن زياد است و تدارك نيروها را با مشكل مواجه كرده است. عراق به طور مستمر فشار مي‌آورد و به طور مرتب از قرارگاه بالاتر درخواست آتش مي‌كند. حضور نيروهاي عراقي در روستاي ورمن در غرب ارتفاع شاخ شميران و روستاي رزين در جنوب شرقي اين ارتفاع، نيروهاي لشكر ابوالفضل(ع) را در موقعيت ناامني قرار داده است. ضرورت حفظ شاخ شميران سبب شده است تا فرماندهان لشكر ابوالفضل(ع) و تيپ18 الغدير به قرارگاه عملياتي فتح آمده، به مشورت در اين باره بپردازند. ادامه‌ي عمليات در ارتفاع برددكان موضوعي است كه احمد غلامپور فرمانده قرارگاه فتح مطرح مي كند، لكن با توجه به فشار فزاينده‌ي دشمن براي بازپس‌گيري ارتفاع شاخ شميران، روح‌الله نوري فرمانده لشكر ابوالفضل(ع)، پيشنهاد مي‌كند به جاي عمليات روي ارتفاع برددكان، با استفاده از توان موجود، عمليات روي يال‌هاي شاخ شميران كه در دست دشمن است، انجام شود تا مانع از دست رفتن اين ارتفاع شده، در صورت فراهم شدن 15 گردان تازه‌نفس، عمليات روي ارتفاع برددكان انجام شود. قرارگاه نيز با توجه به كمبود يگان جديد درباره‌ي اجراي عمليات در برددكان ترديد دارد. از طرفي، حفظ حداقل توان يگان‌ها براي دفاع از منطقه در صورت ادامه‌ي فشار دشمن ضروري به نظر مي‌رسد تا جايي كه قرارگاه فتح پيشنهاد علي فضلي فرمانده لشكر10 سيدالشهدا(ع) را براي انجام دادن عمليات انهدامي در يال‌هاي برددكان (ارتفاع تن سياوش) به منظور حفظ نيرو رد كرد و به اين يگان ابلاغ شد مواضع در اختيار خود را محكم كند.(2) بر اين اساس، به يگان‌ها ابلاغ شد كه در حال حاضر عمليات روي ارتفاع برددكان منتفي است و به تيپ18 الغدير نيز كتباً ابلاغ شد كه قبل از غروب آفتاب فردا يك گردان را روي ارتفاع شاخ شميران مستقر كند.(3) تيپ الغدير همچنين مأموريت يافت علاوه بر تقويت ارتفاع شاخ شميران، روي يال‌هاي جنوبي آن و روستاي رزين عمليات انجام داده، اين منطقه را از دست دشمن خارج كند.(4)

گزارش - 268

قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) در اولين اطلاعيه درباره‌ي عمليات بيت‌المقدس4 درباره‌ي دستاوردهاي عمليات با اشاره به آزاد شدن ارتفاعات شاخ سورمر و شاخ شميران و 9 روستاي اين منطقه اعلام كرده است: در عمليات بيت‌المقدس4 كه از پشتيباني بسيار عالي نيروي هوايي، هوانيروز و توپ‌خانه‌ي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران و فعاليت چشمگير پشتيباني تداركاتي نيروي دريايي سپاه و برادران سخت‌كوش مهندسي رزمي جهاد سازندگي و سپاه پاسداران برخوردار بود، حماسه‌سازان افتخارآفرين نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي موفق شدند از چند محور، يگان‌هاي موجود ارتش بعث در منطقه‌ي عملياتي را غافل‌گير كرده، تلفات و ضايعات سنگيني به آنان وارد كنند، طوري كه تيپ506 پياده به ميزان 90 درصد؛ تيپ602 به ميزان 60 درصد و دو گردان تانك از لشكر36 و يك گردان توپ‌خانه‌ي ارتش عراق به طور كامل منهدم و متلاشي شدند و ضمن به هلاكت رسيدن و زخمي شدن بيش از 1500 تن از نفرات دشمن، ده‌ها تن از آنان به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. در اطلاعيه آمده است تا ساعت 13:45 امروز، 417 تن از جمله چندين افسر و درجه‌دار عراقي به اسارت درآمده و به پشت جبهه تخليه شده‌اند. در اين عمليات همچنين بيش از 20 دستگاه تانك و نفربر و حدود 50 دستگاه خودرو سبك و سنگين و مقادير بسياري ادوات و تجهيزات سنگين ارتش عراق به آتش كشيده شد و منهدم گرديد و 15 دستگاه تانك به هم‌راه مقادير معتنابهي از ادوات سبك و سنگين دشمن سالم به غنيمت سپاهيان توحيد درآمد.(5) در همين حال، 2 تن از فرماندهان سپاه ويژگي‌هاي مانور عمليات بيت‌المقدس4 را كه به محاصره‌ي بخش‌هايي از نيروهاي دشمن و موفقيت رزمندگان انجاميد، براي خبرنگاران تشريح كردند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي يكي از اين فرماندهان گفت: دشمن انتظار داشت ما عمليات را از سمت شرق ارتفاعات شاخ شميران آغاز كنيم و حال آن‌كه رزمندگان اسلام با تاكتيك‌هاي خود از سمت غرب ارتفاعات سورمر و شاخ شميران به دشمن هجوم بردند و از پشت به نيروهاي عراق تاختند. وي گفت: دشمن وقتي متوجه حمله‌ي نيروهاي اسلام از پشت سنگرهايش شد، وحشت‌زده پا به فرار گذاشت و هنگامي كه متوجه شد رزمندگان اسلام در قله‌هاي شاخ شميران و ساير ارتفاعات حضور دارند، تسليم شد. وي همچنين خاطرنشان كرد: رزمندگان اسلام در حقيقت با حركت به سمت شرق ارتفاعات و به سمت نيروهاي خودي دشمن را محاصره كردند، طوري كه فقط در يك شيار منطقه‌ي عملياتي يك‌صد تن اسير شدند. وي با اشاره به اين‌كه جهادگران ظرف دو روز اين ارتفاعات را با احداث جاده به ساير جاده‌هاي منطقه عملياتي وصل كرده‌اند، گفت: هم‌اكنون رزمندگان اسلام هم از راه آبي و هم از راه خاكي تدارك مي‌شوند و هيچ مشكلي ندارند و اين در حالي است كه بسياري از ادوات جنگي به جاي مانده‌ي دشمن توسط رزمندگان اسلام عليه خود آنان به كار گرفته شده است. يكي از فرماندهان مستقر در قله‌ي شاخ شميران نيز در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي در تشريح عمليات بيت‌المقدس4 گفت: رزمندگان اسلام هم‌زمان با آغاز شب با استفاده از نور ماه به سمت دشمن حركت كردند و قدرت ايمان و توكل رزمندگان سبب استقرار آنان در قله‌ي شاخ شميران شد. تنها در ساعات آخر، دشمن متوجه گرديد و دلاورمردان بسيج و سپاه زير آتش دشمن حركات او را خنثي كردند و به پيشروي ادامه دادند و بحمدالله موفق شدند.(6)

گزارش - 269

بر اساس گزارش‌هاي نيروهاي اطلاعاتي قرارگاه كربلا و يگان‌هاي مستقر در خطوط دفاعي در جبهه‌هاي جنوب، فعاليت و تحركات ارتش عراق كه تا كنون بيش‌تر معطوف به جبهه‌هاي شمالي بوده، از امروز متوجه جبهه‌هاي جنوب گرديده و افزايش تردد ستون‌هاي نظامي دشمن به سمت جنوب افزايش يافته است. امروز همچنين آتش توپ‌خانه و ادوات دشمن روي مواضع خط مقدم و جاده‌هاي عقب يگان‌ها به‌ويژه در منطقه‌ي فاو شدت بيش‌تري يافته است.(7) همچنين عراق اقدام به شليك گلوله‌هاي شيميايي روي مواضع لشكر33 المهدي(عج) در منطقه‌ي فاو كرده است. افزايش فعاليت هوايي عراق نيز مشهود مي‌باشد.(8) علاوه بر اين، فعاليت هوايي و هوانيروز دشمن براي تدارك سكوهاي البكر و الاميه در خليج فارس و پخش اعلاميه در مناطق جنوب گزارش شده است.(9)

گزارش - 270

طرح مانور عمليات براي تصرف قسمتي از ارتفاعات منطقه‌ي پنجوين عراق توسط ارتش جمهوري اسلامي با حضور تيمسار صياد شيرازي و تعدادي از فرماندهان سپاه پاسداران در قرارگاه تاكتيكي نيروي زميني سپاه در منطقه‌ي عمومي حلبچه بررسي شد. ارتفاعات مرزي پنجوين در شمال منطقه‌ي عملياتي والفجر10 قرار دارد و موفقيت در آن مي‌تواند تا حدي سبب تجزيه‌ي قواي عراق در جناح شمالي منطقه‌ي عمليات والفجر10 شده، در تمركز فرماندهي دشمن در اين منطقه تأثير گذارد. در ابتدا، تيمسار صياد شيرازي و چند تن ديگر از نيروهاي اطلاعات سپاه نتيجه‌ي بازديد از منطقه‌ي عمليات را مطرح كردند. صياد شيرازي درباره‌ي مواضع مستحكم دشمن گفت: «رفتيم در ديدگاه و خطوط دشمن را ديديم، 3 رديف خط مستحكم دارد، موانع اصلي دشمن در قله و يال‌هاي شيخ عبدالكريم در شرق ارتفاع شاخ كاني‌سخت ـ شرق پنجوين است. دشمن همچنين با احداث كانال تا نوك يال‌هاي ارتفاع پايگاه احداث و در جلو پايگاه‌هاي خود نيروي كمين مستقر كرده است. به لحاظ مستحكم بودن خط دشمن [از نتيجه‌ي عمليات] نااميد شدم، اما الآن نيروهاي‌شان پاي كار است و سرهنگ ظهوري گفت كه مشكل ما زياد است، ولي هيچ عاملي جلوي عمليات را نخواهد گرفت.» صياد شيرازي درباره‌ي اجراي مانور افزود: «نيروها از 3 محور وارد عمل خواهند شد. در محور اول (حمزه)، 3 گردان از ولياوه براي تأمين ارتفاع غرب پنجوين؛ در محور وسط (امين)، 3 گردان از جنوب هرگه و پنجوين مي‌باشد روي كوه شيخ عبدالكريم و ارتفاع شاخ كاني‌سخت و در محور سوم (ظفر) كه از كوه زله است، 3 گردان وارد عمل خواهند شد.» وي همچنين درباره‌ي قطعي نبودن طرح مانور گفت: «طرح نوشته‌شده دارند و سازمان داده‌اند، اما ترديدشان در اين است كه فلش اصلي را از كجا بگذارند.» برادر رستگار از ابهام درباره‌ي شناسايي‌هاي انجام‌شده سخن گفت و همچنين جهاد سازندگي كه پذيرفته است 2 جاده براي اتصال به منطقه‌ي دشمن براي رزمندگان ارتش احداث كند. تيمسار صياد افزود: مهمات مورد نياز قبضه‌هاي ادوات و توپ‌خانه به منطقه منتقل و در مكان‌هاي مناسب مستقر شده است. فرمانده كل سپاه پاسداران نيز درباره‌ي واكنش ارتش عراق توضيح داد كه عراق در شمال منطقه‌ي سد دوكان نيرو دارد و از آن منطقه پاتك (ضد حمله) خواهد كرد. پس از قدري گفت و گو محسن رضايي موافقت كرد كه براي اجراي عمليات در منطقه‌ي پنجوين گروه‌هاي ديدباني و نيروهاي تخريب و اطلاعات در اختيار ارتش قرار داده شود و صياد شيرازي نيز معتقد است كه كمك‌ها در حدي باشد كه يگان‌هاي ارتش به سپاه متكي نشوند. همچنين مقرر شد سايت موشك ضد هوايي‌ هاگ كه در محدوده‌ي قرارگاه نجف مستقر است، براي پشتيباني اين عمليات به منطقه‌ي عمومي مريوان منتقل شود. محسن رضايي همچنين پيشنهاد كرد كه قرارگاه قدس سپاه محور ارتفاع باني‌بنوك در حد شمالي منطقه‌ي عمليات والفجر10 را آماده كند تا در صورت موفق نبودن يگان‌هاي ارتش در عمليات، از اين محور براي تصرف ارتفاع پيروزي استفاده كنند. وي استدلال كرد: چون دشمن در اين محور فاقد موانع سيم‌خاردار و ميدان مين است، پيشروي از اين قسمت به سهولت انجام خواهد شد، اما متصل نبودن جاده‌ي عقبه‌ي ارتفاع باني‌بنوك مستلزم حداقل يك هفته كار مهندسي است.(10)

گزارش - 271

تحليل‌گران رسانه‌يي مي‌گويند حملات اخير ايران در شمال غربي جبهه‌هاي جنگ مقدمه‌ي هجوم بزرگي كه مدت‌ها انتظارش مي‌رفت، نيست و پس از اين نيز انتظار عمليات بزرگ ديگري از سوي ايران نمي‌رود. روزنامه‌ي امريكايي نيويورك تايمز با نوشتن اين مطلب، به نقل از كارشناسان نظامي عراق و امريكا به بررسي نتايج عمليات والفجر10 پرداخته‌ و نوشته است: حملات هفته‌ي گذشته‌ي ايران در شمال شرقي عراق يك پيروزي تاكتيكي است، ولي اهميت استراتژيك نداشته است. در مطلب نيويورك تايمز كه در بخش خبري ساعت 20:30 راديو امريكا پخش شد، آمده است: به گفته‌ي اين كارشناسان حمله‌ي ايران مقدمه‌ي آغاز هجوم بزرگ زمستاني اين كشور نبوده و ديگر انتظار شروع چنين حمله‌يي نمي‌رود. حمله‌ي ايران در استان سليمانيه عراقي‌ها را غافل‌گير كرد و يك هزار و پانصد سرباز عراقي در شهر حلبچه به محاصره افتاده، تسليم پاسداران انقلاب شدند. به نظر مي‌رسد كه هدف ايران تصرف سد درياچه‌ي دربنديخان كه الكتريسيته‌ي منطقه را تأمين مي‌كند، باشد. عراقي‌ها در اين منطقه به ضد حملاتي دست زده‌اند تا ايراني‌ها را به عقب برانند. به گفته‌ي مقامات رسمي امريكا عراق در حلبچه و اطراف آن به سلاح‌هاي شيميايي متوسل شده است. به گفته‌ي سخن‌گوي كاخ سفيد ممكن است ايران نيز از گلوله‌هاي شيميايي استفاده كرده باشد، ولي اشاره‌يي به مدرك شواهد در اين مورد نشده است. سازمان ملل متحد هيئتي از كارشناسان را براي بازرسي از محل و رسيدگي به موضوع اعزام خواهد كرد. كارشناسان نظامي مي‌گويند ايراني‌ها با هم‌كاري اكراد مخالف حكومت بغداد مي‌توانند كوهستان‌هاي شمال شرقي عراق را به تصرف درآورند، ولي اين‌گونه اقدامات تأثير اساسي در فعاليت حوزه‌ي نفتي كركوك نمي‌گذارد و آن را تهديد نمي‌كند. علامتي هم در مورد اين‌كه ايران بخواهد به سوي كركوك هجوم ببرد در دست نيست. بنا به گزارش روزنامه‌ي نيويورك تايمز، عراق كردستان را جبهه‌ي كم‌اهميت‌تري مي‌پندارد و معتقد است كه حملات ايران در شمال به منظور جلب نيروهاي ذخيره‌ي عراق به شمال و سپس حمله به اطراف بصره انجام شده است. به گفته‌ي مقامات امريكا عراق هنوز بر اين باور است كه ايران از دو نوع حمله استفاده خواهد كرد، ولي كارشناسان نظامي مي‌گويند احتمال چنين حمله‌يي چندان نيست.(11)

گزارش - 272

با درخواست نيروي زميني سپاه پاسداران از مناطق و نواحي سپاه براي اعزام نيروهاي رزمي و تخصصي به يگان‌ها، اولين كاروان‌ها از تهران، قزوين، لارستان بوشهر، نكا و بهشهر راهي مناطق عملياتي شدند. اين درخواست در پي اجراي عمليات‌هاي بيت‌المقدس3 در منطقه‌ي ماووت، والفجر10 در دشت زور و بيت‌المقدس4 در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان و نياز يگان‌هاي عملياتي سپاه پاسداران به نيروي جديد و همچنين فعال شدن گروه‌هاي ضد انقلاب در فصل بهار در شمال غرب كشور، انجام شد. اولين گروه سپاه يكم ثارالله(ع) از پايگاه شهيد بهشتي در شرق تهران و 5 گردان از نيروهاي رزمي و تخصصي از كميته‌ي انقلاب اسلامي به عنوان اولين كاروان سپاهيان حضرت امام حسين(ع) در ميان بدرقه‌‌ي گرم خانواده‌هاي خود و ساير مردم راهي جبهه‌ها شدند. در قزوين هم 4 گردان رزمي با بدرقه‌ي مردم عازم مناطق جنگي شدند. از لارستان فارس و بهشهر مازندران نيز عده‌يي از نيروهاي رزمي با عنوان پيشقراولان سپاهيان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) به جبهه‌ها اعزام شدند. از بوشهر و نكا هم اكيپ‌هاي بهداشتي ـ درماني و گروه‌هاي فني و تخصصي به مناطق جنگي رفتند.(12)

گزارش - 273

صبح امروز تهران و اصفهان مورد اصابت 4 فروند موشك زمين به زمين قرار گرفتند. همچنين هواپيماهاي عراقي به باختران و همدان حمله كردند و 9 شهيد و تعدادي مجروح بر جاي گذاشتند. در تهران در ساعت 8:10، هم‌زمان، 2 موشك به 2 منطقه‌ي مسكوني‌ي محله منيريه در خيابان ولي‌عصر(عج) اصابت كرد. انفجار موشك اول سبب تخريب 3 منزل مسكوني و شهادت 5 نفر و مجروح شدن تعدادي از مردم گرديد.(13) دومين موشك به يك ساختمان 3 طبقه در كوچه‌ي خسروشيرين واقع در خيابان نظامي گنجوي در حوالي خيابان توانير (شهيد عباسپور) در جنوب ميدان ونك اصابت كرد كه موجب شهادت 2 نفر و مجروح شدن يك نفر و منهدم شدن 4 خودرو شد.(14) بر اثر انفجار موشك شيشه‌ي مغازه‌ها و واحدهاي مسكوني تا شعاع 600 متري در خيابان‌هاي توانير و ولي‌عصر(عج) فروريخت و 14 نفر ديگر از عابران و مغازه‌داران مجروح شدند. بنا به گزارش سپاه پاسداران، قبل از اصابت موشك‌هاي امروز به تهران و اصفهان هيچ‌ گونه اعلام هشدار نشد و آژيرها به صدا درنيامد.(15) در همين زمان و به فاصله‌ي 30 ثانيه، 2 موشك نيز به اصفهان اصابت كرد. يكي از موشك‌ها كنار ابتداي باند فرودگاه قديم اين شهر و در مقابل يك شهرك تفريحي فرود آمد و فقط يك مجروح بر جاي گذاشت، اما هيچ‌ گونه خسارت مالي ايجاد نكرد.(16) موشك بعدي نيز به زمين‌هاي باير در سمت شمال شرقي شهر و در مجاورت يك كوره‌ي گچ‌پزي اصابت كرد و فقط به 2 خودرو آسيب رساند.(17) عراق در بيانيه‌ي نظامي شماره 3099 شليك موشك‌ها به تهران و اصفهان را اعلام كرد.(18)** امروز هواپيماهاي عراقي چند شهر و روستاي كشور را نيز بمب‌باران كردند. در حمله به يكي از روستاهاي اطراف باختران يك زن باردار و يك دختر 2 ساله شهيد و تعدادي نيز مجروح شدند.(19) هواپيماهاي جنگي دشمن ساعت 11:25 چند نقطه در اطراف شهر را هم بمب‌باران كردند. در اين حمله‌ي ناموفق، 4 نقطه در بيابان‌هاي اطراف روستاي گراجقا در كيلومتر 5 جاده‌ي تهران ـ همدان مورد اصابت بمب قرار گرفت كه بر اثر آن يك كشاورز در زمين‌هاي مزروعي خود مجروح شد، ولي خسارتي به بار نيامد. هواپيماهاي متجاوز هم‌زمان با آن، اقدام به شكستن ديوار صوتي بر فراز شهر تويسركان كردند.(20) همچنين يك فروند هواپيماي عراقي ساعت 11:20 به آسمان شهر سنندج تجاوز كرد، لكن به دليل آتش پرحجم واحدهاي پدافند مستقر در منطقه هم‌راه با شكستن ديوار صوتي اقدام به فرار كرد.(21) به تلافي حملات موشكي و هوايي ديروز حكومت عراق به شهرها و مراكز جمعيتي ايران، يگان موشكي نيروي هوايي سپاه پاسداران صبح امروز 2 موشك به سوي دو هدف نظامي در شهر بغداد شليك كرد. بر اساس اطلاعيه‌ي سپاه پاسداران پرتاب اين دو موشك در ساعت‌هاي 8:10 و 8:12 به تلافي حملات روز گذشته‌ي عراق به مناطق مسكوني ايران به‌ويژه حمله‌ي موشكي به يك آسايشگاه كودكان بي‌سرپرست در تهران انجام شده است.(22) عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3100 به اصابت اين موشك اذعان كرد.(23) به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2 فروند موشك به سوي مراكز حساس شهر بصره هدف‌گيري و شليك شد.(24) دفتر سياسي سپاه پاسداران در گزارشي آمارهاي مربوط به حملات موشكي و هوايي عراق را از تاريخ 23/12/1366 كه دوره‌ي اخير جنگ شهرها پس از يك وقفه‌ي 36 ساعته با حمله‌ي موشكي عراق به تهران از سرگرفته شد، جمع‌بندي كرده است. بر اساس اين گزارش، از اين تاريخ لغايت 7/1/1367، در مجموع تهران 35 بار هدف حمله‌ي موشكي (3 مورد عمل نكرد و 6 فروند در آسمان منفجر گرديد) قرار گرفته است. در اين مدت ساير شهرهاي ايران از جمله همدان، لرستان، شوشتر، مسجد سليمان، رشت، اروميه، داران اصفهان، فريدن اصفهان، شيراز، باختران، سلماس، ايلام، دزفول، ميانه، تبريز، اراك، بوشهر، قزوين، بروجرد، مريوان (بمب‌باران شيميايي)، كوهدشت، مياندوآب، اصفهان و قم (حملات موشكي) و خرم‌آباد، 63 بار هدف حمله‌ي هوايي و موشكي قرار گرفته‌اند كه در اين حملات در مجموع 538 تن شهيد و 3011 نفر مجروح شدند. از اين تعداد، 107 نفر شهيد و 504 تن مجروح مربوط به شهر تهران مي‌باشد.(25) خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز در گزارش اسفندماه استان مركزي اخبار مربوط به حملات هوايي عراق را جمع‌بندي كرده است. در اين بخش از گزارش آمده است: «با شروع دور جديد جنگ شهرها توسط رژيم حاكم بر عراق يك بار ديگر مناطق مسكوني و غير نظامي چند شهر استان مركزي از جمله اراك، شازند و خمين آماج حملات هوايي كور دشمن قرار گرفت. در اين بمب‌باران‌ها منطقه‌ي صنعتي و يك نقطه از ايستگاه راه‌آهن اراك و همچنين قسمتي از ساختمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در شازند و چند نقطه‌ي مسكوني در خمين و شازند مورد هدف بمب‌باران‌هاي هواپيماهاي عراقي قرار گرفت كه طي آن طبق آمار اعلام‌شده از سوي منابع موثق، 18 شهيد و بيش از 131 تن مجروح بر جاي مانده است. شدت گرفتن حملات هوايي و موشكي عراق به شهرهاي كشورمان در اين مدت اگرچه شايعاتي از جمله‌ تهديدات عراق مبني بر حمله‌ي موشكي به اراك را نيز هم‌راه داشت، اما قدرت عمل و مواضع خوب پدافند مستقر در اين شهر اين اطمينان خاطر را در اكثريت مردم به وجود آورده است كه با برخورداري از تأمين جاني بيش‌تر فعاليت‌هاي روزمره را همچنان در اماكن كسب و كار خود ادامه مي‌دهند.»(26)

گزارش - 274

مسئولان استان‌ تهران امروز شيوه تأمين خسارت براي تهيه‌ي وسايل منزل، مال‌الاجاره‌ي محل سكونت موقت، صدور حواله‌ي دولتي، تهيه‌ي لوازم زندگي، پوشاك، پتو و ارزاق كساني را كه بر اثر اصابت موشك و بمب‌باران‌ها آسيب ديده‌اند، اعلام كردند. مسئولان استان فارس هم مسئوليت دستگاه‌هاي اجرايي و امدادي در جنگ شهرها شامل بنياد امور مهاجران، هلال احمر، اداره‌ي كل بازرگاني و شهرداري را ابلاغ كردند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، استانداري تهران در اطلاعيه‌يي اعلام كرد: با توجه به استمرار حملات موشكي عراق به مناطق مسكوني پايتخت ضمن هماهنگي با ارگان‌هاي ذي‌ربط ترتيبي داده شده است تا هم‌زمان با نيروهاي امدادي براي نجات مصدومان در اسرع وقت نيازهاي اوليه آسيب‌ديدگان برطرف شود. بدين ترتيب كه براي منازلي كه شيشه‌هاي آن‌ها شكسته شده است نايلون براي جلوگيري از نفوذ سرما و به موازات آن شيشه توزيع و نصب شود. شركت نفت نيز پس از هر حادثه بين آسيب‌ديدگان كوپن‌هاي فوق‌العاده‌ي سوخت توزيع مي‌كند و هلال احمر ضمن كمك نقدي به خانواده‌هايي كه اثاثيه‌ي زندگاني آن‌ها از بين رفته باشد، به توزيع لوازم اوليه‌ي زندگي مانند پوشاك، پتو و ارزاق مي‌پردازد. هلال احمر همچنين با هماهنگي ستاد پشتيباني منطقه براي اسكان افرادي كه منزل آن‌ها هدف موشك قرار گرفته است اقدام خواهد كرد و در صورت نياز به آن‌ها مال‌الاجاره خواهد داد و در موارد اضطراري تا صد هزار تومان وام طولاني‌مدت به آسيب‌ديدگان پرداخت مي‌شود. استانداري همچنين اعلام كرد: به خانواده‌هايي كه اموال منقول و لوازم زندگي‌شان از بين مي‌رود حداكثر تا 800 هزار ريال لوازم خانگي با حواله‌ي دولتي واگذار مي‌گردد. كميته‌ي امداد امام خميني نيز به صاحبان اماكن تجاري منهدم‌شده حداكثر تا 800 هزار ريال كمك بلاعوض پرداخت مي‌كند و به صاحبان اين گونه اماكن كه محل كسب خود را از دست داده‌اند حداكثر تا 50 هزار ريال وجه‌الاجاره از طريق هلال احمر پرداخت مي‌شود. به موجب اين اطلاعيه تعميرات ساختمان‌هايي كه تا 40 درصد متحمل خساراتي شده‌اند به وسيله‌ي عوامل اجرايي مستقر در ستاد منطقه انجام مي‌گيرد و در صورت تمايل صاحبان اين‌گونه اماكن مي‌توانند خسارات وارده را نقداً دريافت كرده و براي تهيه‌ي مصالح ساختماني نيز از حواله‌هاي دولتي استفاده كنند. در اين بخش از اطلاعيه تصريح شده است كه صاحبان اماكني كه بيش از 40 درصد متحمل خسارت شده‌اند براي بازسازي بناي خود بايستي به ستاد بازسازي مستقر در استانداري مراجعه كنند. در صورت تمايل اين صاحبان، هزينه‌هاي بازسازي و حواله‌ي تأمين مصالح ساختماني به نرخ دولتي به آن‌ها تحويل مي‌شود. همچنين براي همه‌ي صاحبان خودرو‌هاي منهدم‌شده پس از دريافت تأييديه از كميته‌ي امداد حواله صادر مي‌شود و خسارات وارده از طريق بيمه به آنان پرداخت مي‌گردد. دفترچه‌هاي جديد بسيج اقتصادي را كه در حملات دشمن به مناطق مسكوني از بين رفته باشد، اداره‌ي كل بازرگاني استان تهران و كوپن ارزاق عمومي را ستاد بسيج اقتصادي كشور تحويل متقاضيان خواهند داد.(27) استانداري فارس نيز در جلسه‌ي امروز خود با بعضي دستگاه‌هاي اجرايي، مسئوليت آن‌ها را تعيين كرد. مصوبات اين جلسه بر اساس صورت ‌جلسه‌ي مربوط به شرح زير است: 1. بعد از هر بمب‌باران نمايندگان بنياد امور مهاجران به محل حادثه اعزام و ضمن جست و جو در محل، همه‌ي افراد آسيب‌ديده را پيدا كرده، جهت اسكان راهنمايي كنند. 2. با توجه به اين‌كه عملاً اسكان اضطراري وجود ندارد و افراد آسيب‌ديده حاضر به زندگي در اردوگاه خارج شهر نمي‌باشند، بنياد مهاجران اقدام به اسكان موقت و دائم آسيب‌ديدگان كند. 3. جمعيت هلال احمر وسايل اوليه‌ي زندگي از جمله خواربار و پوشاك و وسايل زندگي اوليه را با معرفي‌نامه‌ي ستاد بازسازي به خانواده‌ها تحويل دهد. 4. اداره‌ي كل بازرگاني از طريق مراكز ذي‌ربط براي تأمين وسايل مورد نياز ستاد بازسازي و هلال احمر حداكثر تلاش خود را انجام دهد. 5. در محل بمب‌باران بعد از امداد اوليه‌، ستاد بازسازي با هم‌كاري شهرداري براي نظافت، راه‌گشايي و كمك به مردم در خارج كردن وسايل زندگي‌شان و تخليه‌ي محل اقدام كند.(28)

گزارش - 275

حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني نماينده‌ي امام در شوراي عالي دفاع، امروز با جمعي از رزمندگان لشكر6 ويژه‌ي پاسداران ديدار و با آنان درباره‌ي دستاوردهاي عمليات والفجر10 و جنايات صدام در حلبچه گفت و گو كرد. نخست‌وزير نيز در اولين جلسه‌ي هيئت دولت در سال جديد بر ايستادگي دولت و مردم در مقابل حكومت عراق در جبهه‌ها و عرصه‌ي جنگ شهرها تأكيد كرد. آقاي هاشمي رفسنجاني در اين ديدار گفت: اگر ما مي‌بينيم كه اين روزها كارهاي جنون‌آميزي را بعثي‌هاي عراق انجام مي‌دهند، اين عمل براي افراد شكست‌خورده طبيعي است. صدام اين عمل را يك نوع انتقام از اين دو ملت ارزيابي مي‌كند، چون مي‌داند اين دو ملت در آينده با هم براي اسلام هم‌كاري خواهند كرد. وي افزود: همين ديشب باز مسئولان عراقي رسماً اعلام كرده‌اند كه ما براي دفاع از خود از هر وسيله‌يي استفاده مي‌كنيم. معناي اين حرف اعتراف ضمني به ارتكاب به اين جنايات است. رئيس مجلس شوراي اسلامي در ادامه با اشاره به استقبال مردم عراق از رزمندگان اسلام در جريان عمليات والفجر10 گفت: صدام فكر نمي‌كرد كه مردم عراق تا اين حد از نظام بعثي عراق متنفر باشند. مردمِ شهر‌هايي كه رزمندگان ما در منطقه‌ي حلبچه گرفتند، با خيال راحت و با آرامش خاطر در خانه‌هاي خود ماندند تا رزمندگان وارد شهر شدند. من فيلم‌هاي حضور رزمندگان را در ساعات اول در خيابان حلبچه و جاهاي ديگر ديدم، انصافاً در تاريخ جنگ‌ها بي‌نظير است. چنين صحنه‌هايي را انسان در هيچ جا نمي‌تواند ببيند. زن و مرد و كودك پيرمرد كاسب و اداري همه جمع شدند و براي رزمندگان ابراز احساسات كردند. مردم كرد اين شهرها آن قدر تشخيص داشته‌اند كه اين آتشباري توپ‌خانه‌ي ايران را منطقي دانسته و آن را تقصير رزمندگان اسلام ندانند و بگويند اين آتش‌بازي‌هاي صدامي‌هاست كه اين وضع را درست مي‌كند. نقطه‌ي ديگر اين است كه اين‌ها كرد هستند و 8 سال است كه تبليغات زيادي مبني بر مخالفت كردها با جمهوري اسلامي در جريان است. صدام احساس كرده كه ديگر به طور كلي مردم را هم‌راه خود ندارد. اگر تا به‌ حال حدس مي‌زدند و گمان سياسي داشتند پس از اين عمليات عكس اين ادعا، تجربه‌ي عيني و مشخص خارجي شده است. نخست‌وزير نيز سال جديد را سال مقاومت و ايستادگي در مقابل تهاجمات سياسي و نظامي دشمنان انقلاب اسلامي ناميد و گفت: تجربيات تاريخي و انقلابي نشان داده است كه در جهان كنوني، ملتي پيروز خواهد بود كه از جنجال‌ها و فشارها نهراسد و بر سر اصول قطعي و اعتقادات خود بايستد و در مقابل قدرت‌هاي استكباري و ايادي آن‌ها تسليم نشود. مهندس موسوي تأكيد كرد: صنايع نظامي ما بايد با به‌كارگيري بيش‌تر بنيه‌ي صنعتي و عملي كشور، راه را بر شرارت‌ها و خون‌ريزي‌هاي صدام و تهديدهاي حاميان وي سد كنند. نخست‌وزير با اشاره به دستاوردهاي دولت در سال گذشته براي مهار تورم و كنترل قيمت‌ها و تأمين كالاهاي اساسي مورد نياز مردم، از تلاش‌هاي همه‌ي دستگاه‌ها قدرداني و اظهار اميدواري كرد كه در سال جاري با هماهنگي و هم‌كاري گسترده‌تر دستگاه‌ها، دولت بتواند خدمات بيش‌تري را انجام دهد. وي در اين جلسه بر ايستادگي و مقاومت شهرها در مقابل حملات حكومت صدام تأكيد كرد و گفت: ما بايد نشان دهيم هر قدر اين جنايت حكومت عراق طول بكشد ما ايستاده‌ايم و ملت و دولت بايد تصميم قاطع خود را در اين زمينه نشان دهند.(29)

گزارش - 276

دستگاه امور خارجي عراق، سخنان خاوير پرز دكوئيار دبيركل سازمان ملل متحد را در محكوم كردن عراق به دليل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي مورد انتقاد شديد قرار داد. نشريات اين كشور نيز بر كاربرد اين نوع سلاح‌ها تأكيد كردند. به گزارش خبرگزاري عراق، نزار حمدون معاون وزارت امور خارجه‌ي عراق دليل استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي را عمليات ايران در منطقه‌ي حلبچه اعلام كرد و گفت: سخنان پرز دكوئيار بي‌طرفانه نيست و وي به ‌رغم قطع‌نامه‌ي598 كه دعوت به صلح مي‌كند يك عامل مهم را كه اشغال شهر حلبچه است، ناديده مي‌گيرد. حمدون كه در جمع خبرنگاران خارجي سخن مي‌گفت، افزود: سخنان دكوئيار مبين آن است كه تلاش ايشان و بعضي اعضاي شوراي امنيت براي مقابله با انعطاف‌ناپذيري ايران و تصويب مجازات عليه اين كشور با شكست مواجه شده است. وي گفت: روش دكوئيار به ايران بهانه مي‌دهد تا به جنگ ادامه دهد.(30) راديو اسرائيل نيز در همين باره گفت: آقاي نزار حمدون معاون وزير خارجه‌ي عراق اظهار كرد: دبيركل سازمان ملل در حالي به اين موضع‌گيري مي‌پردازد كه ايران با نقض قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت به اشغال يك شهرك مرزي عراق دست زده است. به گفته‌ي نزار حمدون، سخنان دبيركل سازمان ملل، حكومت اسلامي ايران را در ادامه‌ي جنگ جري‌تر مي‌كند، زيرا تلاش اصلي بايد در جهت پايان بخشيدن به جنگ باشد و هنگامي‌ كه نبرد پايان پذيرد همه عمليات‌هاي خشونت‌بار نيز متوقف خواهد شد.(31) از سوي ديگر، روزنامه‌ي البعث ارگان حكومت عراق در واكنش انفعالي به اعتراضات رو به افزايش جامعه‌ي جهاني به كاربرد تسليحات شيميايي توسط عراق، تلويحاً استفاده از اين‌گونه سلاح‌ها را تأييد كرد و در سرمقاله‌ي امروز خود با عنوان "از خود با هر نوع سلاح تهيه‌شده دفاع خواهيم كرد"، نوشت: عراق از هر نوع سلاح موجود عليه ايران استفاده خواهد كرد. عراق حق دارد از هر نوع سلاح عليه ايران استفاده كند. البعث افزود: محافل بين‌المللي كه امروزه به استفاده‌ي عراق از سلاح‌هايي كه در اختيار دارد اعتراض مي‌كنند، در حقيقت مي‌كوشند موقعيت و اعتبار عراق را در صحنه‌ي جهاني خدشه‌دار كنند. اين نشريه در توجيه كاربرد سلاح‌هاي شيميايي توسط حكومت عراق مدعي شد: انواع سلاح‌هايي كه در اختيار عراق است و مورد اعتراض مي‌باشد، براي حفظ امنيت و تحقق صلح در منطقه و دفاع از نفس مي‌باشد.(32) روزنامه‌ي دولتي الجمهوريه عراق نيز در اين باره نوشت: بعد از اين‌كه سازمان‌هاي بين‌المللي ناتوانايي خود را در اتخاذ يك موضع قاطع در برابر حكومت ايران نشان دادند، عراق اعلام مي‌كند كه براي دفاع از خاك خود به اندازه‌ي كافي قدرتمند است. اين نشريه افزود: عراق در سه روز اخير حدود 500 تن مواد منفجره‌ي قوي روي مواضع ايرانيان در بخش شمالي جبهه ـ محلي كه نيروهاي ايراني به گفته‌ي تهران به پيشرفت خود در خاك عراق پس از اشغال شهر حلبچه در 17 مارس (27 اسفند 1366) و تصرف يك هزار كيلومتر مربع ادامه مي‌دهند ـ فروريخته است.(33)

گزارش - 277

بمب‌باران شيميايي شهر حلبچه توسط نيروي هوايي عراق پس از 12 روز همچنان مورد توجه رسانه‌هاي دنياست. گزارش امروز راديو امريكا و مطالب هفته‌نامه‌ي انگليسي آبزرور نيز از جمله‌ي اين بازتاب‌ها است، در حالي كه رسانه‌هاي برخي كشورها از جمله ليبي و يوگسلاوي سياست انعكاس ضعيف اين اخبار را پيروي مي‌كنند. خبرنگار روزنامه‌ي آبزرور به افشاي سندي درباره‌ي استفاده عراق از سلاح‌هاي شيميايي پرداخته كه آن را از طريق اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق به دست آورده است. در قسمتي از مطلب و در تشريح جزئيات اسناد آمده است: اين اسناد، اتهامات كردها و ايراني‌ها را مبني بر اين‌كه عراق مكرراً سياست جنگ شيميايي را دنبال كرده به اثبات مي‌رساند. اين اسناد رسمي در حال حاضر در لندن هستند. در آن‌جا دو سند وجود دارد: يكي تلگرامي ‌است كه علامت "فوري" روي آن است و دومي ‌نامه‌ي فرمانده توپ‌خانه‌ي عراق است. اين نامه از سوي سرتيپ فيا عبدالوهام عزت در مركز فرماندهي ناحيه‌ي اربيل در كردستان خطاب به همه‌ي واحدهاي لشكر بيست و چهارم فرستاده شده بود. موضوع نامه كه در بالاي آن مطرح شده، عبارت بود از نظارت بر تقسيم و پخش سلاح‌هاي بيولوژيكي و شيميايي در واحد‌هاي ارتش. فرمانده مزبور با عطف به يك سري نامه‌هاي ديگر وزارت كشور، وزارت دفاع، دايره‌ي ويژه، ستاد كل ارتش و نيروهاي دفاع ملي، درخواست مي‌كند كه هر شش ماه يك بار انواع سلاح‌هاي شيميايي و بيولوژيكي در اختيار واحدها قرار گيرد. تلگرام از سوي سرگرد سعدي محمدحسين فرمانده منطقه‌ي زاخوي كردستان به فرمانده توپ‌خانه مي‌باشد. منظور از اين تلگرام اين است كه وي را مطلع كند كه حزب دمكرات كردستان 4 هزار ماسك درخواست كرده است. هنگامي‌كه ما براي حمله به مراكز تجمع آن‌ها از سلاح‌هاي شيميايي استفاده مي‌كنيم، خراب‌كاران (چريك‌ها) از ماسك استفاده مي‌كنند. در همين احوال، ظاهراً حملات شيميايي به غير نظاميان همچنان ادامه دارد و كردها اظهار مي‌كنند كه در عرض همين چند روز گذشته ارتش عراق در يك تلاش براي پاك‌سازي كوه‌هاي قره‌داغ از وجود شورشيان، مجدداً به حملات شيميايي متوسل شده است. حملات شيميايي عراق به كردها كه انكار مي‌كرديد، اما در حال حاضر انكار ناشدني است.(34) راديو امريكا نيز در گزارش ساعت 21:40 خود با تأكيد به گزارش سال گذشته‌ي كارشناسان سازمان ملل در مورد استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي، درباره‌ي تأثير تصاوير نمايش داده‌شده از حلبچه در تلويزيون‌هاي امريكا اعلام كرد: هفته‌ي گذشته وحشت‌انگيزترين گزارش در اين زمينه انتشار يافت. اجساد بيش از صد مرد، زن و كودك به روزنامه‌نگاران نشان داده شد كه در خيابان‌ها و كوچه‌ها و محله‌هاي شهرك حلبچه ـ شهركي كه در نوار مرزي ايران و عراق قرار دارد و اكنون خالي از سكنه است ـ روي زمين افتاده بود. بعضي از كشته‌شدگان يك‌ديگر را در آغوش داشتند، يك مادر هنگامي‌كه كودك شيرخوارش را در گهواره مي‌گذاشت و مردي مسن در حالي كه سعي بر آن داشت كودكي ديگر را در آغوش گيرد جان سپرده بودند. قربانيان ديگر در اطراف درها جان داده بودند. به گفته‌ي نجات‌يافتگان، پس از آن‌كه ايرانيان شهرك را تصرف كردند يك هواپيماي عراقي بر فراز شهرك به پرواز درآمد و يك يا چند بمب فروريخت و ابري از گازهاي سمي متصاعد شد كه صدها و احتمالاً هزاران نفر از ساكنان شهرك را كشت. مارلنگ فيت والتر سخن‌گوي رسمي پرزيدنت ريگان اظهار كرد: ايالات متحده استفاده از سلاح‌هاي شيميايي را توسط هر كس و در هر كجا و هر زمان محكوم مي‌كند. وي گفت: مقامات دولت امريكا نيز نظير ميليون‌ها نفر امريكاييان ديگر گزارش‌هاي وحشتناك، خشم‌آور و دل‌خراش تلويزيوني را در مورد عواقب استفاده‌ي عراق از گازهاي سمي در حلبچه تماشا كردند. سخن‌گوي دولت امريكا گفت: اين گزارش‌ها براي همه‌ي‌كشورهاي جهان يادآور آن است كه چرا استفاده از سلاح‌هاي شيميايي بايد منع شود.(35) اين در حالي است كه به ‌رغم گذشت بيش از يك هفته از بمب‌باران شيميايي شهر حلبچه توسط عراق اين خبر در رسانه‌هاي ليبي با سكوت مواجه شده و در جرايد يوگسلاوي بازتاب بسيار اندكي داشته است. رسانه‌هاي ليبي كه اخبار آن‌ها تنها از طريق خبرگزاري اين كشور منعكس مي‌شود در مواجهه با اين خبر كاملاً سكوت كرده‌اند. مطبوعات ليبي ماه‌ها است كه خبري درباره‌ي جنگ و بمب‌باران هوايي و حملات موشكي شهرهاي ايران پخش نمي‌كنند و فقط هر چند وقت يك بار در مقالاتي بر لزوم پايان جنگ تأكيد مي‌ورزند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، پيش از تغيير موضع ليبي در جنگ تحميلي كه در دي‌ماه 1365 و به دنبال سخنان سرهنگ قذافي مبني بر اين‌كه جنگ عراق و ايران جنون‌آميز شده است، صورت گرفت، رسانه‌هاي ليبي قبلاً در سطح وسيعي استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي عليه نيروهاي ايران را منعكس مي‌كردند.(36) در يوگسلاوي هم اين موضوع بازتاب بسيار اندكي داشته است. شيوه‌ي تنظيم متون و انتشار گزارش‌ها در رسانه‌هاي اين كشور تأييد مي‌كند كه اين كشور مانند گذشته با دقت درصدد خودداري از بيان استفاده‌ي حكومت عراق از سلاح‌هاي شيميايي است. خبرگزاري تانيوگ از تهران خلاصه‌يي از مصاحبه‌ي مطبوعاتي يك گروه پزشكي بازديدكننده از شهر حلبچه‌ي عراق و مصدومان حملات شيميايي را منتشر كرده است، اما با وسواس كامل از ذكر نام عراق خودداري مي‌كند. گزارش مذكور تنها در يكي از روزنامه‌هاي يكشنبه‌ي يوگسلاوي به چاپ رسيده است و ديگر روزنامه‌هاي كشور آن را ناديده گرفته‌اند.(37)

گزارش - 278

نماينده‌ي امريكا در سازمان ملل از اعضاي شوراي امنيت به‌ويژه شوروي خواستار تسريع در صدور قطع‌نامه‌ي‌ جديد براي خاتمه يافتن جنگ ايران و عراق شد. به گزارش بخش عربي راديو كويت، والترز از اعضاي شوراي امنيت خواست در صدور قطع‌نامه‌ي جديد درباره‌ي جنگ عراق و ايران تسريع كنند. وي در مصاحبه با شبكه‌ي تلويزيوني سي.ان.ان امريكا گفت: نياز مبرمي ‌است كه اين جنگ خاتمه يابد و اقداماتي در جهت اجراي قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت براي متوقف كردن فوري جنگ عراق و ايران اتخاذ شود. وي همچنين از شوروي خواست تا به تلاش‌هايي كه براي خاتمه دادن به جنگ مبذول مي‌شود، بپيوندد و اضافه كرد: شوروي اصولاً با صدور قطع‌نامه و اعمال مجازات عليه طرفي كه با خاتمه دادن به جنگ مخالفت مي‌ورزد، موافقت كرده است، ليكن در عمل حاضر به رأي دادن به نفع اين قطع‌نامه نيست.(38)

گزارش - 279

با شروع سال جديد شمسي و طولاني شدن مدت روشنايي روز، ساعات محدوديت تردد در جاده‌هاي اصلي و فرعي بين شهرها و روستاهاي آذربايجان غربي تغيير كرد. بر اساس جدول تهيه‌شده از سوي ژاندارمري اروميه كه مسئوليت تأمين محور استان را بر عهده دارد، خودروهايي كه قصد تردد در مناطق عملياتي را دارند بايستي نيم‌ساعت پس از استقرار نيروهاي تأمين جاده و نيم‌ساعت پس از جمع‌آوري، از اين جاده‌ها عبور كرده باشند. در فهرست تهيه‌شده، جاده‌هاي آذربايجان غربي با توجه به ميزان امنيت به 4 دسته تقسيم شده‌اند: الف) جاده‌هايي كه امنيت كافي دارند و تردد در آن‌ها شبانه‌روزي انجام مي‌شود، لكن در اين محورها تردد براي خودروهاي غير نظامي و غير دولتي تمام‌مدت 24 ساعت و براي خودروهاي دولتي و نظامي از ساعت 6:30 تا 18:30 مجاز خواهد بود. ب) جاده‌هايي كه تردد در آن‌ها براي همه‌ي خودروها از ساعت 7:30 تا 17:30 مجاز خواهد بود. ج) تردد در محورهاي فرعي كه همه‌ي خودروها مجاز خواهند بود در آن‌ها از ساعت 8 تا 16:30 تردد كنند. د) محورهاي كاملاً فرعي كه تنها مورد استفاده‌ي يگان‌هاي نظامي مستقر در آن‌ها قرار مي‌گيرد كه تردد در اين قبيل محورها با هماهنگي پايگاه‌هاي مستقر در ابتدا و انتهاي محور با دستور فرمانده گروهان عملياتي مربوطه خواهد بود.(39) (ضميمه دارد)

گزارش - 280

امروز يك تن از عناصر حزب دمكرات كردستان ايران كه مسئوليت مالي و تداركاتي لك2 از هيز پيشوا را بر عهده دارد پس از تسليم شدن به سپاه پاسداران، روش تردد و نفوذ نيروهاي حزب به داخل كشور؛ شيوه‌ي حمل وسايل و مهمات؛ چگونگي اجراي عمليات و برخي موضوعات مربوط به آن را تشريح كرد. به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، نام‌برده درباره‌ي اين‌كه از كدام منطقه براي عبور از مرز به ايران استفاده مي‌كنند گفت: فقط منطقه‌ي قنديل؛ چون هم نزديك است و هم كاملاً به راه‌هاي آن آشنايي دارند و اگر اين راه بسته شود و نتوانند عبور كنند از مناطق ديگر به دليل دوري راه و مشكل بودن حمل مهمات و تداركات به‌آساني نمي‌توانند عبور كنند و در اين صورت قادر به جنگيدن نيستند و خيلي‌ها از حزب جدا و تسليم مي‌شوند. وي در پاسخ به اين سؤال كه وسايل و مهمات چگونه به ايران حمل مي‌شود؟ گفت: يك ماه قبل از اين‌كه هيز وارد منطقه بشود، 2 الي 3 نفر همه‌ي مهمات را با قاطر و هم‌كاري قاچاقچي‌ها از عراق به ايران حمل مي‌كنند؛ براي اين‌كه جمهوري اسلامي به دليل شرايط فصلي به تحركات گروه‌ها چندان اهميت نمي‌دهد، چون هيزها هنوز وارد منطقه نشده و منطقه تقريباً امن مي‌باشد. اين افراد از همان راه قنديل عبور مي‌كنند و در تابستان از چم بادين‌آباد هم عبور مي‌كنند. او در مورد اين‌كه حزب در داخل منطقه به چه صورتي عمل خواهد كرد، گفت: صحبت بود كه مثل سال 1366 عمل كنند و هيزها كنار هم و نزديك به هم حركت كنند و عمليات داشته باشند، براي اين‌كه هم به كومه‌له ضربه بزنند و هم با نيروهاي جمهوري اسلامي بتوانند مقابله كنند. آن‌ها دو هدف عمده‌ي نظامي دارند: يكي اجراي كمين به محورهاي فرعي و دوم حمله به پايگاه‌ها. وي هدف استفاده از چنين روشي را اين گونه بيان مي‌كند كه در كمين و حمله به پايگاه تلفات كم‌تري بدهند و تلفات بيش‌تري وارد ‌كنند و اگر توانستند به شهر هم حمله كنند تا روحيه‌ي هواداران تقويت شود. وي يكي از اولويت‌هاي فعاليت حزب را تقويت كميته‌ي مناطق عنوان كرد كه در آن صورت آن‌ها خواهند توانست در اكثر روستاها جوله داشته باشند و براي جذب نيرو و جمع‌آوري پول و درست كردن هوادار بيش‌تر حضور پيدا كنند. از وي سؤال شد براي جلوگيري از ورود عناصر حزب به داخل منطقه چه نظري داريد؟ گفت: فقط با بستن مرز كه وارد ايران نشوند يا عمليات روي منطقه كه پشت قنديل واقع شده و دفتر سياسي و سنگرها وجود دارد يا گلوله‌باران شديد آن منطقه كه در آن صورت افراد حزب مجبور مي‌شوند آن‌جا را ترك كنند و عقب‌تر بروند و آن منطقه را از دست بدهند و از جاي دورتر هم نمي‌توانند پيش‌مرگان را به داخل ايران هدايت كنند. وي افزود: پيشنهاد مي‌كنم كه عمليات و گلوله‌باران را ادامه دهيد و يا مرز را ببنديد تا وارد ايران نشوند، ولي اگر وارد ايران و منطقه‌ي خودشان شدند با توجه به آشنايي با منطقه و هم‌كاري هوادارها مي‌توانند در سطح منطقه‌ي خود فعاليت و عمليات داشته باشند. او در پاسخ به اين سؤال كه حزب دمكرات ايران در عراق با چه احزاب و گروه‌هايي رابطه دارد گفت: فقط با طالباني‌ها رابطه‌ي خوبي دارد و با هم هم‌كاري مي‌كنند، ولي با كسي ديگر نمي‌دانم.(40)

گزارش - 281

پس از اعلام انشعاب تعدادي از اعضاي كادر رهبري حزب دمكرات كردستان ايران و حمايت ضمني سازمان مجاهدين خلق و كومه‌له از اين افراد، امروز حزب دمكرات در اطلاعيه‌يي با امضاي كميسيون سياسي ـ نظامي حزب اعلام كرد: اين افراد پس از كنگره‌ي ششم هيچ مسئوليتي در حزب نداشته‌اند. در اين اطلاعيه آمده است: روز اول فررودين‌ماه 1367، چند تن از اعضاي حزب كه پس از كنگره‌ي هشتم هيچ‌ گونه مسئوليتي در حزب نداشته‌اند، بيانيه‌يي عليه حزب دمكرات كردستان ايران منتشر كرده و بدين ترتيب نشان داده‌اند كه ديگر نمي‌توانند در صفوف حزب ما باقي بمانند. به همين مناسبت اعلام مي‌شود كه اين افراد به دليل تخلف از اساس‌نامه‌ي حزب از آن تاريخ هيچ ارتباطي با حزب دمكرات ايران نداشته‌اند و عضو حزب به شمار نمي‌آيند.(41) شروع اختلافات بين كادر رهبري و حاد شدن آن بعد از تصويب "سوسياليسم دمكراتيك" در كنگره‌ي ششم به عنوان ايدئولوژي حزب از سال 1362 بوده است كه جناح قاسلمو براي تثبيت اين شيوه‌ي تفكر در سازمان‌هاي خود كوشش به خرج داده است و مخالفان نيز به تشديد فعاليت عليه قاسملو روي آورده و وي و هواخواهانش را متهم مي‌كنند كه حزب را در دامان سوسيال دمكرات‌هاي اروپاي غربي انداخته‌اند. زمينه‌هايي كه سبب انشعاب شده، از مدت‌ها قبل در داخل حزب دمكرات وجود داشته كه پس از كنگره‌ي ششم حزب حالت علني و حادتري به خود گرفته، از طرفي ديگر مذاكره حزب با نظام جمهوري اسلامي علاوه بر ايجاد جناحي به طرف‌داري از مذاكره، جناح موجود را نيز مسئله‌دار كرده است.(42) به گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، راديو حزب و گروه قاسملو تبليغات وسيعي را عليه افراد مذكور شروع كردند و تا كنون از هر هيز، تعدادي از پيش‌مرگان به انشعابيون پيوستند. بدين ترتيب، وضعيت مقرهاي حزب و تشكيلات داخلي آن‌ها دچار مشكلات جدي شده است و اختلافات دروني حزب روز به‌ روز شديدتر مي‌شود.(43) پس از بروز اين حوادث در حزب، راديو امريكا در برنامه‌ي امروز خود با اشاره به اطلاعيه‌ي انشعابيون كه در پاريس منتشر شده است و اعلام اسامي ‌اين افراد، در گفت و گويي با نماينده‌ي حزب دمكرات در اروپا نظر وي را در اين باره جويا شد. بخشي از برنامه‌ي راديو امريكا به شرح زير است: حزب دمكرات كردستان ايران به رهبري دكتر قاسملو با جدايي‌خواهي و انشعاب 15 تن از كادرها و اعضاي سابق كميته‌ي مركزي حزب دچار بحران درون‌سازماني شده است. بنا بر يك اطلاعيه‌ي مطبوعاتي كه در پاريس منتشر شده است، 15 تن امضاكنندگان اطلاعيه‌يي كه از اعضاي كميته‌ي مركزي دفتر سياسي و مشاوران كميته‌ي مركزي حزب دمكرات كردستان بوده‌اند، مي‌نويسند: ما ضمن طرد سياست‌هاي سازش‌كارانه در رابطه با اپوزيسيون ضد انقلابي و سياست مذاكره‌جويانه‌ي فراكسيون شرف‌كندي ـ قاسملو در برابر رژيم (امام) خميني و محكوم كردن نقض اصول دمكراسي درون‌حزبي اساس‌نامه‌ي حزب توسط اين فراكسيون كه حزب را در آستانه‌ي متلاشي شدن قرار داده، مواضع خود را اعلام مي‌كنيم. اين راديو پس از ذكر نام افراد انشعاب‌كننده افزود: در تماسي كه با آقاي عبدالله راد نماينده‌ي حزب دمكرات كردستان ايران در اروپا داشتيم، معلوم شد كه رهبري حزب به اين اعلاميه واكنش سريع نشان داده و همه‌ي 15 تن امضاكنندگان اعلاميه مطبوعاتي را از دستگاه رهبري و از كليت حزب اخراج كرده است. آقاي قادري نماينده‌ي حزب دمكرات كردستان به رهبري قاسملو مي‌گويد: روز اول فروردين‌ماه 1367، چند نفر از اعضاي حزب كه پس از كنگره‌ي هشتم هيچ‌ گونه مسئوليتي در حزب نداشته‌اند بيانيه‌يي عليه حزب دمكرات كردستان ايران منتشر كرده و بدين ترتيب نشان داده‌اند كه نمي‌توانند ديگر در صفوف حزب باقي بمانند. به همين مناسبت، اعلام مي‌شود كه چند نفر به دليل تخلف از اساس‌نامه‌ي حزب از آن تاريخ هيچ ارتباطي با حزب دمكرات كردستان ايران نداشته و عضو حزب به شمار نمي‌آيند. در پايان اين گزارش، راديو امريكا افزود: بدين ترتيب، در شرايطي كه ارتش عراق با كاربرد بمب‌هاي شيميايي گروه كثيري از كردهاي عراق و احتمالاً كردهاي ايران ساكن آبادي‌هاي هم‌مرز با شهر حلبچه و خرمال را به هلاكت مي‌رساند و حزب دمكرات كردستان ايران كه از چند سال پيش به دليل خودمختاري در مقابل نيروهاي جمهوري اسلامي به مقاومت مسلحانه برخاسته است، دچار تنش‌هاي درون‌سازماني شده است. بايد به خاطر داشت كه اين حزب پيش از اين با سازمان مجاهدين خلق درگيري‌هاي سازماني داشته است كه اين امر به جدايي حزب از شوراي ملي مقاومت و انفصال نيروهاي پيش‌مرگ كرد از چريك‌هاي مجاهد در قلمرو كردهاي دمكرات انجاميده است.(44)

گزارش - 282

ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: 1. ساعت 10:30 صبح امروز چند فروند قايق تندرو به نفت‌كش هندي جينارايان وياس كه عازم لنگرگاه رأس التنوره‌ي عربستان بود، در آب‌هاي امارات عربي متحده در جنوب خليج فارس حمله كردند. به گزارش خبرگزاري‌ها، اين حمله سبب آتش‌سوزي در كشتي و زخمي ‌شدن يك ملوان شد، لكن گزارش دقيقي از ميزان خسارات وارده به آن اعلام نگرديد. كاپيتان كشتي اظهار كرد: سرنشينان قايق‌هاي مسلح، لباس ماهي‌گيري به تن داشتند.(45) منابع آگاه كشتي‌راني اعلام كردند: يك نفت‌كش دانماركي كه در نزديكي آن قرار داشت پيام راديويي اضطراري پخش كرد، ولي قايق‌هاي تندرو از حمله به آن خودداري كردند.(46) از سوي ديگر، راديو بغداد از حمله‌ي هواپيماهاي عراقي به يك نفت‌كش در جزيره‌ي ايراني لاوان خبر داد، اما منابع دريايي منطقه اين حمله را تأييد نكردند.(47) 2. به گزارش اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق (طالباني‌ها) يك گروه از نيروهاي اين اتحاديه مستقر در مالبند3، در يك عمليات به يك پايگاه نيروهاي عراقي در غرب شهر اربيل عراق حمله كردند. در اين عمليات تعدادي از نيروهاي دشمن كشته يا زخمي‌ شدند و تعدادي خودرو به آتش كشيده شد. همچنين چند نفر از نيروهاي ديگر دشمن در مسير رفتن به اين پايگاه در كمين پيش‌مرگان اتحاديه گرفتار و در درگيري كشته شدند. در اين عمليات 30 قبضه انواع مختلف اسلحه و 2 خودرو به غنيمت درآمد.(48) 3. نماينده‌ي عراق در سازمان ملل امروز در نامه‌يي به دبيركل سازمان ملل متحد ادعا كرد كه توپ‌خانه‌ي ايران در دو روز گذشته مناطق مسكوني عراق در استان بصره، ميسان، سليمانيه، دياله و واسط را گلوله‌باران كرده است.(49) 4. بر اثر انفجار يك قبضه نارنجك كه افراد ناشناس به منزل يك نفر از اعضاي سابق حزب دمكرات كردستان در روستاي چوبلو از توابع تكاب در استان آذربايجان غربي پرتاب كردند، 3 تن از اعضاي خانواده‌ي اين فرد كشته شدند و فرزند وي زخمي شد. اين شخص در سال 1363 خود را تسليم نيروهاي جمهوري اسلامي كرده و در يك درگيري با ضد انقلاب شهيد شده بود.(50) 5. دو انبار اسلحه‌ و مهمات از جمله 14 قبضه انواع اسلحه‌ي انفرادي، مقاديري نارنجك، موشك آر.پي‌.جي.، مين ضد نفر، انواع مختلف خشاب و فشنگ‌هاي گوناگون متعلق به حزب دمكرات كردستان در روستاي سيدآباد و جمعيان از توابع بوكان كشف و ضبط شد.(51) 6. با نزديك شدن موسم حج تمتع، كنفرانسي با نام "حمايت از حرمين شريفين" در داكا پايتخت بنگلادش، توسط جمعيت علماي اسلام با موضوع بررسي حادثه‌ي سال گذشته در مكه كه به كشتار تعدادي از حجاج ايراني و ساير كشورها انجاميد، برگزار شد. سفير عربستان كه كشورش حمايت مالي كنفرانس را بر عهده داشت، از جمله سخن‌رانان اين اجلاس بود كه بدون هيچ‌ گونه ملاحظه‌ي سياسي به جمهوري اسلامي و شيعيان حمله كرد و گفت: شيعيان غير مسلمان هستند و اين موضوع را بسياري از فقها مي‌دانند. ايراني‌ها حاجي به مكه نفرستاده‌اند، بلكه سال گذشته عده‌يي نظامي اعزام داشته‌اند. آن‌ها اگر مي‌خواهند شعار مرگ بر امريكا و اسرائيل بدهند بدانند در مني و عرفات امريكا و اسرائيل وجود ندارند.(52) از سوي ديگر، وزارت امور خارجه در گزارشي از تدابير اتخاذشده توسط مقامات سعودي براي مقابله با حجاج ايراني در مراسم سال آينده با كمك مأموران امنيتي مصر خبر داد. تعيين سهميه؛ ايجاد مشكلات در تردد حجاج در مكه و مدينه و اسكان دادن به آن‌ها در مكان‌هاي دور از حرم از جمله‌ي اين تدابير عنوان شده است.(53)

منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/07