1367.01.23

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۰۹ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1367
1367.01.23
نام‌های دیگر بیست و سه فروردین
تاریخ شمسی 1367.01.23
تاریخ میلادی 12 آوريل 1988
تاریخ قمری 24 شعبان 1408



گزارش - 590

در سومين روز از عمليات ارتش موسوم به "بيت‌المقدس5" در منطقه‌ي مرزي پنجوين عراق، فشار نيروهاي دشمن براي بازپس‌گيري ارتفاعات از دست داده به طور پيوسته ادامه يافت. از اولين ساعات پس از نيمه‌شب، ارتش يك گردان احتياط وارد خط كرد و نيروها از مواضع خود كه 3 شب و 2 روز به طور پيوسته براي حفظ آن جنگيده بودند، ساعت 9:30 صبح عقب آمدند. اما دشمن كه در اين مدت آتش توپ‌خانه‌ي خود را سامان‌دهي و متمركز كرده بود، از ساعت اوليه‌ي صبح به آن قسمت ارتفاع كله‌قندي كه در اختيار نيروهاي ارتش بود فشار آورد و توانست در مواضع رزمندگان رخنه كند و نيروهاي گردان جديد به دلايلي از جمله فرماندهي ضعيف، مواضع خود را ترك كردند. به ‌رغم تخليه‌ي ارتفاع كله‌قندي، به دليل حضور ديدبان توپ‌خانه‌ي لشكر28 در منطقه و هدايت آتش روي مواضع عراقي‌ها، نيروهاي دشمن تا ساعت 20 روي ارتفاع كله‌قندي مستقر نشدند. هم‌زمان با نبرد رزمندگان، نيروهاي جهاد سازندگي زير آتش پرحجم دشمن و با وجود هدف قرار گرفتن 2 دستگاه مهندسي به‌سرعت در حال احداث سه جاده به سمت اين ارتفاعات بودند. ساعت 17:30 عصر، احداث يكي از جاده‌ها تا حدود 200 متري ارتفاع كله‌قندي انجام شده بود كه به دليل تخليه‌ي ارتفاع، كار نيروهاي جهاد سازندگي ناتمام و بي‌ثمر ماند.[۱] با عقب آمدن نيروها از ارتفاع كله‌قندي، جهاد به‌سرعت دستگاه‌هاي لودر و بولدوزر را براي آن كه به دست دشمن نيفتد، عقب آورد. همچنين ظهر امروز اولين اطلاعيه‌ي قرارگاه خاتم(ص) (مركز هدايت عمليات ارتش جمهوي اسلامي ايران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي) درباره‌ي عمليات بيت‌المقدس5 منتشر شد. در قسمتي از اين اطلاعيه درباره‌ي مناطق تصرف‌شده؛ ميزان خسارت وارده به يگان‌هاي دشمن؛ غنائم به دست آمده و برخي موضوعات ديگر مرتبط با عمليات از روز اول تا كنون مطالبي ذكر شده است.[۲] دومين اطلاعيه‌ي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) نيز امشب منتشر گرديد كه در آن اعلام شده است، دشمن تا عصر امروز 3 بار براي بازپس‌گيري ارتفاعات از دست داده تلاش كرده كه موفق نبوده و آمار اسراي عراقي از ابتداي عمليات تا كنون به 310 نفر رسيده است.[۳] از سوي ديگر، راديو بغداد به استناد يك اطلاعيه‌ي نظامي به نقل از سخن‌گوي فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق اعلام كرد كه ارتش اين كشور حمله‌ي ايراني‌ها را در منطقه‌ي پنجوين خنثي كرده است.[۴] اخبار مربوط به عمليات بيت‌المقدس5 در راديو بي‌بي‌سي انعكاس يافت. اين راديو به نقل از حكومت عراق اعلام كرد كه اين عمليات را سركوب كرده‌اند، اما در عين حال به استناد اطلاعيه‌هاي نظامي ايران افزود: ولي ايران مي‌گويد جنگ همچنان ادامه دارد.[۵]

گزارش - 591

ساعت 20 امشب در جلسه‌يي با حضور علي شمخاني فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران، رضا عسگري فرمانده سپاه11 امام حسن عسگري(ع) (كردستان) حسن رستگارپناه قائم‌مقام سپاه11، محسن تقوي (اردستاني) از سازمان حفاظت و مهدي انصاري راوي مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، درباره‌ي موضوع چگونگي و نتايج عمليات ارتش در منطقه‌ي پنجوين بحث و گفت و گو شد. پس از ارائه‌ي گزارش از 4 شب و 3 روز عمليات ارتش در ارتفاعات منطقه، برادر رستگارپناه ـ كه در قرارگاه فرماندهي ارتش حضور داشته و هماهنگي بين واحدهاي سپاه با فرماندهان ارتش اين عمليات را نيز انجام داده است ـ برخي ايرادها و مشكلات عمليات بيت‌المقدس5 را مطرح كرد. اصلي‌ترين نقاط ضعف عمليات كه وي عنوان كرد، عبارت‌اند از:  عقب بودن قرارگاه عملياتي رده‌ي تيپ و لشكر از خط و هدايت عمليات از دور؛ نداشتن گزارش صحيح و دقيق از خط درگيري؛ ضعف تدارك از خط و نرسيدن آب و غذاي كافي به خط؛ ضعف هدايت عمليات از رده‌هاي بالا به دليل نداشتن اطلاعات از منطقه‌ي درگيري. نقاط قوت ارتش در اين عمليات نيز عبارت است از:  انهدام گسترده‌ي يگان‌هاي درگير ارتش عراق طوري كه در شب اول، حدود 500 نفر از نيروهاي دشمن كشته شدند و در روزهاي بعد نيز بسياري از نيروهاي دشمن به‌ويژه زير آتش پرحجم توپ‌خانه كشته يا زخمي شدند و يگان‌هاي عراقي از آتش ارتش در فشار بسيار بودند.  شنود ارتش بسيار خوب و قوي عمل كرد، اما در تطبيق اطلاعات به دست آمده با مانور در حال اجرا مشكل داشتند.  عملكرد هوانيروز و نيروي هوايي و توپ‌خانه در عمليات چشمگير بود، طوري كه بال‌گردهاي هوانيروز در هلي‌برن و تدارك خط، بالغ بر 150 نوبت پرواز انجام دادند و نيروي هوايي نيز مكرر مناطق تجمع دشمن و مواضع آنان را به طور مؤثر بمب‌باران كرد و فقط در روز اول از ساعت 5:30 صبح تا 19، 41 نوبت بمب‌باران در منطقه انجام شد و توپ‌خانه در اين عمليات حدود 60 هزار گلوله شليك كرد. علاوه بر اين موارد، فرماندهان سپاه11 امام حسن عسگري(ع) سپاه پاسداران نيز بر اساس دستور فرمانده كل سپاه كمك‌هايي به يگان‌هاي ارتش كرد؛ از جمله يك گردان توپ130 ميلي‌متري و 2 قبضه كاتيوشا در اختيار تطبيق توپ‌خانه‌ي ارتش قرار داد. تخليه‌ي مجروحان از بيمارستان توحيد در عقبه‌ي منطقه به بيمارستان‌هاي عقبه تا سنندج و از آن‌جا به بعد نيز به عهده‌ي سپاه بود. علاوه بر آن، كمك‌هاي تداركاتي كمپوت و كنسرو نيز تا حدي در اختيار آنان گذاشته شد. همچنين براي انتقال مهمات، خودرو در اختيار ارتش گذاشته شد. از سوي ديگر، سپاه 2 گردان از ژاندارمري و لشكر77 خراسان را از خط ارتفاع سورن در منطقه‌ي عملياتي والفجر10 آزاد كرد و اين گردان‌ها براي كمك به منطقه‌ي عملياتي بيت‌المقدس5 اعزام شدند. بنا به گفته‌ي معاون سپاه11 امام حسن عسگري(ع)، از نيروهاي ارتش در اين عمليات حدود 400 نفر به شهادت رسيدند كه تا روز پنجم عمليات حدود 300 نفر آنان به عقب تخليه شدند و حدود 2500 نفر هم مجروح شدند. بيش از 300 نفر از آنان نيز به اسارت دشمن درآمدند. در اين عمليات حجت‌الاسلام دكتر حسن روحاني به عنوان جانشين آقاي ‌هاشمي رفسنجاني فرمانده عالي جنگ در منطقه حضور داشت.[۶]

گزارش - 592

در پي فراخوان نيروهاي بسيج براي اعزام به جبهه‌ها تحت عنوان سپاهيان حضرت سيدالشهدا(ع)، امروز تعدادي از نيروهاي رزمي و پشتيباني با تخصص‌هاي گوناگون از استان‌هاي اصفهان، فارس، تهران، مركزي و آذربايجان غربي عازم جبهه‌هاي نبرد شدند. از اصفهان نيز كاروان سپاهيان حضرت سيدالشهدا(ع) به استعداد 10 گردان از مناطق چهارگانه‌ي اصفهان و پايگاه‌هاي نجف‌آباد، كاشان، مالك‌اشتر، سميرم، شهرضا، زرين‌شهر، نائين، اردستان، خميني‌شهر، فريدن، درچه، گلپايگان و ناحيه‌ي ذوب آهن اصفهان روانه‌ي مناطق جنگي شدند. اين رزمندگان در يكي از پادگان‌هاي اصفهان اجتماع كردند، سپس در ميان بدرقه‌ي مردم كه شعار "جنگ جنگ تا پيروزي" سر مي‌دادند، راهي جبهه شدند. همچنين كاروان سپاهيان امام حسين(ع) متشكل از جمع كثيري از نيروهاي بسيجي استان فارس، عصر امروز راهي مناطق جنگي شدند. نيروهاي بسيجي استان فارس از شهرستان‌هاي آباده، اقليد، استهبان، سپيدان، جهرم، شيراز، فسا، فيروزآباد، مرودشت، داراب، لارستان، ني‌ريز، كازرون و ممسني به اين كاروان پيوسته‌اند. علاوه بر اين نيروها، 4 گردان از نيروهاي بسيجي اسلام‌شهر استان تهران و بيش از 2 گردان از نيروهاي رزمي ـ تخصصي بسيج سپاه پاسداران ورامين در قالب كاروان سپاهيان حضرت سيدالشهدا(ع) پس از عبور از خيابان‌هاي اين شهر، در ميان بدرقه‌ي گرم مردم شهر با شعار "جنگ جنگ تا پيروزي" راهي مناطق جنگي كشور شدند. عصر ديروز هم 8 گردان از نيروهاي داوطلب تخصصي آموزش‌ديده و پشتيباني بسيج سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ناحيه‌ي كرج و بخش‌هاي ساوجبلاغ، طالقان، شهريار، رباط‌كريم، اشتهارد و آسارا در قالب كاروان حضرت سيدالشهدا(ع) طي مراسم ويژه‌يي راهي مناطق جنگي شدند. از شهرهاي استان تهران و استان مركزي هم هزاران تن از نيروهاي اعزام مجدد، رزمي و آموزشي امروز براي تداوم دفاع مقدس عازم جبهه‌هاي نبرد نور عليه ظلمت شدند. اين نيروها از محل پايگاه‌هاي ابوذر، مالك اشتر، شهيد بهشتي، شميرانات، مقداد و شهرهاي قم، تفرش، آشتيان، اراك، ري، اسلامشهر، كرج، شهريار، ساوجبلاغ، ساوه، دليجان، سربند، خمين، رباط كريم، اشتهارد، طالقان، دماوند و فيروزكوه در ميان بدرقه‌ي گرم مردم و خانواده‌هاي‌شان با سر دادن شعارهايي مبني بر تداوم جنگ تا پيروزي نهايي عازم مناطق جنگي شدند تا به يگان‌هاي رزمي بپيوندند. در مسير حركت اين نيروها مردم شهرها با پاشيدن نقل و گلاب بر سر و روي رزمندگان آنان را بدرقه كردند. از نقده هم صبح امروز چهارمين گروه از نيروهاي رزمي ـ تخصصي اين شهرستان در سال جاري، شامل مكانيك، راننده‌ي پايه يك و دو، راننده‌ي گريدر و بولدوزر و آشپز راهي ميدان‌هاي نبرد شدند.[۷]

گزارش - 593

چند فروند قايق توپدار بعد از ظهر امروز به يك نفت‌كش عربستاني در نزديكي تنگه‌ي هرمز در خليج فارس حمله كردند كه منجر به آتش‌سوزي در كشتي شد. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، مأموران امداد دريايي اعلام كردند قايق‌هاي توپدار براي نخستين بار در ماه آوريل (فروردين ـ ارديبهشت) به يك نفت‌كش عربستاني حمله كرده‌اند. اين كشتي 904,36 تني به نام صغيره با محموله‌ي كامل در حال خروج از آبراهه‌ي تنگه‌ي هرمز بود كه حدود ساعت 13 (12:30 به وقت تهران) در آب‌هاي مقابل امارات (رأس‌الخيمه) در جنوب خليج فارس هدف قرار گرفت و دچار آتش‌سوزي شد.[۸]

گزارش - 594

شهرهاي تهران و تبريز امروز به تناوب هدف اصابت 4 موشك عراقي قرار گرفتند كه در اين حملات 7 نفر شهيد و بيش از 50 نفر مجروح شدند و خساراتي به بار آمد. اولين موشك ساعت 7:38 صبح به بيابان‌هاي اطراف تبريز در 5 كيلومتري شهر در دامنه‌ي ارتفاع عون ‌بن ‌علي معروف به عينال زينال كه مقبره‌ي يك امامزاده در آن تپه قرار دارد؛ فرود آمد كه تلفاتي به بار نياورد و فقط تعدادي از شيشه‌هاي آسايشگاه بابا باغي كه محل نگه‌داري جذاميان است، شكست.[۹] در تهران نيز ساعت 13:33 موشك شليك‌شده در آسمان منفجر شد و بر اثر سقوط قطعات آن در نقاط گوناگون شهر خساراتي به بار آمد. انفجار موشك در حالي انجام شد كه وضعيت سفيد و آژير هشدار به صدا درنيامده بود.[۱۰] سومين موشك در ساعت 14:40 شهر تبريز را هدف قرار داد. اين موشك به پشت كوه‌ عون ‌بن‌ علي اصابت كرد و هيچ گونه تلفات جاني يا خسارات مالي در بر نداشت. اين حمله در وضعيت عادي انجام شد و يك دقيقه پس از آن آژير خطر در تبريز به صدا درآمد.[۱۱] آخرين موشك عراقي در ساعت 17:52 در خيابان شهيد فياض‌بخش (خيابان ورزش) در ضلع شمالي پارك شهر تهران به سايه‌بان بتني ساختمان سازمان تربيت بدني اصابت كرد. اين موشك پس از شكافتن سايه‌بان به زمين مقابل درب ورودي ساختمان اصابت كرد و منفجر شد. موج انفجار درب‌ها و پنجره‌هاي ساختمان را از جا كند و تا شعاع 500 متري شيشه‌ي همه‌ي ‌ساختمان‌ها را كه عموماً سازمان‌هاي اداري و انتظامي‌ هستند، شكست. در اين حادثه 7 نفر شهيد و بيش از 50 نفر كه اكثر آن‌ها از مسافران يك دستگاه اتوبوس شركت واحد بودند، مجروح شدند. همچنين 2 خودرو منهدم گرديد و به 7 دستگاه اتوبوس شركت واحد خسارت وارد شد.[۱۲] عراق در اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3130، پرتاب اين 4 موشك به تهران و تبريز را تأييد كرد.[۱۳] با ادامه يافتن حملات عراق به شهرهاي ايران محمدجعفر محلاتي جانشين نمايندگي دائمي‌ جمهوري اسلامي ‌در سازمان ملل، امروز در نامه‌يي خطاب به دبيركل اين سازمان حمله‌ي عراق به شهرها و روستاهاي مختلف ايران را در فاصله‌ي پنجم تا بيست و دوم فروردين 1367، به اطلاع وي رساند. بر اساس جدول ضميمه‌ي اين نامه، عراق در اين مدت 15 فروند موشك به شهرهاي گوناگون ايران شامل تهران (5 موشك)، اصفهان (6 موشك) و قم (4 موشك) شليك كرد. همچنين 40 مورد حمله‌ي هوايي به شهرها و روستاهاي مختلف انجام شده است اين حملات جمعاً 160 نفر شهيد و 1064 مجروح بر جاي گذاشت.[۱۴]

گزارش - 595

ستاد پشتيباني و هماهنگي امور اجرايي مناطق بمب‌باران‌شده‌ي نخست‌وزيري براي افزايش آمادگي 15 استان كشور كه در معرض حملات موشكي و هوايي عراق قرار دارند دستگاه‌هاي ساخت بتن (بتونر)، دستگاه موتور برق، ليفتراك، بيل مكانيكي، بولدوزر و همچنين ملزومات ديگري شامل پروژكتور، لامپ 500 و 100 وات و كنسرو توزيع كرد تا در صورت بروز حادثه آمادگي نسبي داشته باشند. بر اساس تصميم اين ستاد، در مجموع 25 دستگاه بتونر، 3 دستگاه ليفتراك، 20 دستگاه بيل مكانيكي، 24 دستگاه بولدوزر و 250 دستگاه موتور برق بين اين استان‌ها توزيع شد.[۱۵] همچنين بر اساس دستورالعمل ديگري 650 دستگاه پروژكتور، 3250 عدد لامپ 500 وات، 3250 عدد لامپ 1000 وات و 5 ميليون عدد كنسرو بين اين استان‌ها توزيع گرديد.[۱۶]

گزارش - 596

در پي بمب‌باران وسيع شيميايي مناطقي از استان سليمانيه به خصوص اطراف شهر سليمانيه و ماووت و روستاهاي منطقه‌ي ياغسمر به وسيله‌ي نيروي هوايي عراق كه با هدف قطع منابع ارتباطي و پشتيباني معارضين كرد عراقي انجام شد، بسياري از اهالي روستاهاي اين مناطق راهي مرزهاي جمهوري اسلامي ‌ايران شدند. بر اساس آخرين آمار‌ها تا امروز حدود 5000 نفر از اين افراد از مرزهاي سردشت و بانه وارد ايران شده‌اند و بر اساس براورد منابع اطلاعاتي پيش‌بيني مي‌شود بين 20 تا 30 هزار نفر در روزهاي آينده وارد مرزهاي جمهوري اسلامي ‌شوند. حضور تعداد زيادي از نيروهاي مسلح اتحاديه‌ي ميهني كردستان در ميان مهاجران در بانه قابل توجه است.[۱۷]

گزارش - 597

سفارت ژاپن امروز از اتباع شاغل خود در ايران كه به مناسبت تعطيلات نوروز به ژاپن سفر كرده‌اند خواست تا پايان يافتن جنگ شهرها به تهران بازنگردند. به گزارش خبرگزاري ژاپني كيودو، توصيه‌ي سفارت ژاپن به كمپاني‌هاي تجاري اين كشور، به اين دليل انجام شد كه اين مؤسسات تجاري تصميم گرفتند مأموران خود را به تهران برگردانند، در حالي كه سفارت ژاپن اعلام كرده حملات موشكي عليه شهرها هنوز در ميان دو كشور ادامه دارد. به دنبال شروع جنگ شهري و حملات عراق عليه تهران، اغلب كمپاني‌هاي تجاري ژاپن در اواسط اسفندماه گذشته تصميم گرفتند تعطيلات سال نو ايراني را براي مأموران خود افزايش دهند و آنان را به ژاپن بازگردانند. در ادامه‌ي گزارش آمده است كه در حال حاضر با احتساب اعضاي سفارت، 50 نفر از اتباع ژاپن در تهران به سر مي‌برند. اين رقم قبل از شروع جنگ شهري 216 نفر بود.[۱۸]

گزارش - 598

علي‌اكبر ولايتي وزير امور خارجه‌ي ايران در دومين روز از سفر خود به چند كشور حاشيه‌ي جنوبي خليج فارس امروز با شيخ زايد حاكم امارات متحده‌ي عربي و بعد از ظهر امروز در قطر با امير اين شيخ‌نشين ملاقات و درباره‌ي مسائل دوجانبه‌ي منطقه‌يي از جمله جنگ ايران و عراق گفت و گو كرد. در ملاقات با شيخ زايد، آقاي ولايتي ابتدا پيام شفاهي آيت‌الله خامنه‌اي را به وي ابلاغ و سپس مواضع جمهوري اسلامي ‌درباره‌ي جنگ؛ موضوعات منطقه‌يي، بين‌المللي و روابط دو جانبه را بيان كرد. حاكم امارات با ابراز اميدواري براي توسعه‌ي روابط ايران و امارات درباره‌ي پيشينه‌ي رابطه‌ي كشورش با ايران و آينده‌ي اين روابط گفت: كل كشورهاي خليج فارس از مدت‌ها هيچ مشكل و اختلافي نداشتند، اما امروز مي‌بينيم كه ما ثروتمند شده‌ايم و اختلافات هم بالا گرفته است و دشمنان تلاش مي‌كنند اختلافات بالا بگيرد، اما ما رابطه‌ي خوب و صميميانه را ابتدا با برادران و بعد با همسايگان لازم مي‌دانيم. ما هيچ گاه در فصل تابستان به سوئيس، انگليس و فرانسه و جاي ديگر نمي‌رفتيم و به ايران و از جمله به شيراز مي‌آمديم، اما امروزه ابرقدرت‌ها با ما چه كار كرده‌اند، آن‌ها تلاش مي‌كنند ايران را دشمن نشان دهند و بر ماست كه تلاش كنيم چنين نشود. واجب است بر ما كه ببينيم چگونه بايد سعي كنيم و حركت كنيم و موضع بگيريم كه اين‌چنين نشود. ما مي‌خواهيم كه روابط خوب، دوستي و توسعه‌ي روابط در همه‌ي زمينه‌ها داشته باشيم. ما به عنوان دولت‌هاي برادر و همسايه بايد بدانيم اگر غير از اين باشد اين درك و شعور واقعي و مفيد به حال ما نيست. اگر ايران مورد تجاوز قرار گرفت ما بايد در كنار او باشيم. وي در پايان افزود: الآن چند سال است كه جنگ ادامه دارد و همه‌ي درها براي توقف آن بسته شده، واجب است برادران در ايران با ديدي توأم با رحمت به همه‌ي مسلمانان نگاه كنند. اين تنها اميد ماست. ما در دو جهت كارمان را ادامه مي‌دهيم؛ دوستي و برادري با ايران و نزديك كردن كشورهاي اسلامي ‌به يك‌ديگر.[۱۹] در ديدار بعد از ظهر امروز با امير قطر نيز وزير امور خارجه‌ي ايران ابتدا پيام شفاهي آيت‌الله خامنه‌اي رئيس‌جمهور ايران را به وي ابلاغ كرد و سپس مواضع جمهوري اسلامي ‌را درباره‌ي امور بين‌المللي و منطقه‌يي از جمله وضعيت كنوني جبهه‌هاي جنگ؛ بمب‌باران شيميايي حلبچه؛ هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي و موضوعات دوجانبه بيان كرد. امير قطر نيز درباره‌ي موضوعات مرتبط با جنگ و فضاي موجود حاكم بر روابط كشورهاي حاشيه‌ي خليج فارس با ايران گفت: ما معتقديم كه هيچ اختلاف اساسي بين ايران و كشورهاي منطقه وجود ندارد و كشورهاي منطقه در حال جنگ با ايران نيستند و ايران هم همين طور. ما همچون گذشته معتقديم كه ايران و عراق همسايه‌ي يك‌ديگرند. اما موضوع مهمي دارم كه مي‌خواهم به اطلاع شما برسانم، موضوع هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي است. شما در اين باره كوشش فراواني كرديد و بسيار مؤثر هستيد و من تقاضا دارم كه رياست‌جمهوري از نفوذ خودشان استفاده كنند كه قضيه حل شود. آقاي ولايتي در پاسخ با بيان فعاليت‌هاي جمهوري اسلامي ايران گفت: ما وقتي ديديم كه تهديدها براي خون‌ريزي جدي شد، از كويتي‌ها خواستيم يك هيئت قوي براي مذاكره بفرستند. آن‌ها يك هيئت بي‌خاصيتي فرستادند و هيچ حركت مفيدي نتوانستند انجام دهند. البته، من پيام شما را به رياست‌جمهوري مي‌رسانم و هر كاري كه همچون گذشته بتوانيم، انجام مي‌دهيم. امير قطر در ادامه اظهار كرد: دولت امارات به نمايندگي از شوراي هم‌كاري موظف شده است كه با ايران تماس برقرار كند و هدف قطر علاقه‌مندي اين كشور در تقويت روابط است. وي گفت: در صحبت‌هايي كه با هيئت‌هاي گوناگون داشته‌ايم، به آن‌ها گفته‌ايم كه هيچ نيازي به وجود واسطه ميان ايران و كشورهاي منطقه نيست. امير قطر درباره‌ي ضرورت پايان جنگ و نيز حل نهايي موضوع هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي نيز مطالبي بيان كرد و در خصوص موارد اخير رسماً از آقاي ولايتي خواست تا پيام او را در اين خصوص به رياست‌جمهوري اسلامي ‌ايران برساند. در متن گزارش نتايج اين ديدارها كه در نشريه‌ي داخلي وزارت امور خارجه آمده به نكاتي در اين ملاقات‌ها اشاره شده است، از جمله اين‌كه 1. آقاي دكتر ولايتي پيروزي‌هاي اخير رزمندگان اسلام را در عمليات والفجر10 در ملاقات‌ها از روي نقشه تشريح كرد. 2. يك حلقه نوار ويدئو و يك آلبوم عكس از حركت ددمنشانه‌ي حكومت عراق در حمله‌ي شيميايي عليه مردم حلبچه به مقامات كشورهاي عمان، امارات و قطر تسليم گرديد. 3. امير قطر نسبت به ديدار قبلي برخورد بهتر و دوستانه‌تري داشت و به آقاي دكتر ولايتي هنگام خداحافظي گفت شما چرا سريع اين‌جا مي‌آييد و سريع مي‌رويد و آقاي دكتر ولايتي در پاسخ گفتند مي‌توان به اين فكر كرد كه بار ديگر اول به قطر بياييم. 4. سفر هيئت وزارت امور خارجه به رياست آقاي دكتر ولايتي بازتابي گسترده در رسانه‌هاي كشورهاي مورد بازديد قرار گرفته داشت و راديو و تلويزيون‌هاي اين كشور به طور مفصل اخبار سفر را پخش كردند. تعدادي از خبرگزاري‌هاي بين‌المللي و صداي امريكا و شماري از راديوهاي اروپايي نيز اخبار سفر را منتشر كردند.[۲۰] آقاي ولايتي در پايان اين گفت و گو‌ها امشب وارد تهران شد. وي در گفت و گو با خبرنگاران درباره‌ي سياست جمهوري اسلامي ‌در مواجهه با كشورهاي عربي حاشيه‌ي خليج فارس و نتايج گفت و گو با مسئولان كشورهاي عمان، امارات متحده‌ي عربي و قطر گفت: جمهوري اسلامي ‌در طول سال‌هاي پس از انقلاب اسلامي ‌با توجه به اصل حسن همجواري سعي داشته است بهترين روابط را با همسايگانش داشته باشد. وي با اشاره به اين‌كه جمهوري اسلامي ‌و عمان در طول دو سال گذشته روابط خوبي داشته‌اند كه رو به گسترش مي‌باشد، گفت: موضوعات مطرح‌شده با مقامات عمان، امارات و قطر حول مسائل دوجانبه و منطقه‌يي و بين‌المللي بوده و گزارشي از پيروزي‌هاي اخير رزمندگان اسلام در جبهه‌هاي نبرد در اين مذاكرات ارائه شده است. آقاي ولايتي در مورد واكنش كشورهاي حوزه‌ي خليج فارس در خصوص بمب‌باران شيميايي شهر حلبچه گفت: دوستان ما در كشورهاي خليج فارس از اقدامات ضد انساني و وحشيانه‌ي حكومت عراق عليه مردم بي‌گناه ايران و عراق به‌شدت متأسف بوده و بعضاً آن را محكوم كرده‌اند. وزير امور خارجه‌ي ايران ضمن اعلام اين‌كه امارات متحده‌ي عربي به نمايندگي از كشورهاي خليج فارس وظيفه دارد تا با جمهوري اسلامي ‌ايران درباره‌ي گسترش روابط چندجانبه مذاكره كند، گفت: در امارات درباره‌ي اين موضوع با شيخ زايد رئيس و راشد عبدالله وزير مشاور در امور خارجي امارات متحده‌ي عربي گفت و گوهايي انجام شد.[۲۱]

گزارش - 599

وزير خارجه‌ي دانمارك و معاون وزير خارجه‌ي اين كشور در ديدارهاي جداگانه با كاردار جمهوري اسلامي ايران در كپنهاك هر گونه استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي عليه مناطق مسكوني را محكوم كردند. وزير خارجه‌ي دانمارك در ملاقات با كاردار ايران اظهار كرد: هم‌گام با 12 كشور جامعه‌ي اروپا از آتش‌بس در جنگ حمايت مي‌كنيم. وي ضمن اشاره به حمله به كشتي‌هاي دانماركي در خليج فارس افزود: بحثي در پارلمان وجود دارد كه دانمارك كشتي جنگي به منطقه بفرستد. ما اين كار را انجام نخواهيم داد. ما فكر مي‌كنيم ايران در اين حملات دست داشته است و نمي‌توانيم دست روي دست بگذاريم كه به كشتي‌هاي دانماركي حمله شود. پس از اين‌كه كاردار ايران اين موضوع را تكذيب كرد، وزير خارجه‌ي دانمارك بار ديگر گفت: ما به عراق شكايت مي‌كنيم او تكذيب مي‌كند، به شما شكايت مي‌كنيم شما تكذيب مي‌كنيد، ولي اين اتفاق در شرق خليج فارس اتفاق افتاده و با موشك اگزوست نبوده، بلكه به وسيله‌ي قايق‌هاي تندرو حمله شده است. ما خواهان توقف اين حملات هستيم.[۲۲] مدير كل اروپاي غربي وزارت امور خارجه‌ي ايران با پيامي از سوي دكتر ولايتي وزير امور خارجه، امروز وارد كپنهاك شد. وي در ديدار برخي مقامات بلژيك از جمله وزير خارجه‌ي اين كشور با ارائه‌ي اسناد مربوط به بمب‌باران شيميايي حلبچه از جمله گزارش ويژه‌ي پروفسور هندريكس سم‌شناس معروف بلژيكي كه در آن به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي عليه مردم غير نظامي حلبچه و مردم عادي مناطق مرزي ايران تأييد شده بود، از وزير خارجه‌ي بلژيك درخواست كرد تا اين اسناد در شوراي وزيران جامعه‌ي اروپا مطرح شود و مجامع بين‌المللي به‌ويژه جامعه‌ي اروپا براي جلوگيري از استفاده‌ي مجدد عراق از سلاح‌هاي شيميايي تدابيري اتخاذ كنند. در اين ديدارها مراتب قدرداني جمهوري اسلامي از دولت بلژيك براي ارسال دارو و اعزام تيم پزشكي به ايران و پذيرش مجروحان شيميايي اعلام شد. نماينده‌ي ايران همچنين ضمن تشريح جنايات عراق در طول چند سال گذشته و نقض مكرر قوانين بين‌المللي از جمله شروع جنگ شهرها و تشريح مواضع جمهوري اسلامي ايران در خصوص قطع‌نامه‌ي598 و اعلام آمادگي براي ادامه‌ي هم‌كاري با دبيركل جهت اجراي ابتكاراتش براي يافتن يك راه حل اصولي و عادلانه گفت: ما خواهان اجراي عدالت هستيم و اين امر بدون معرفي و تنبيه متجاوز امكان‌پذير نيست. در اين صورت مي‌توان به ايجاد يك صلح پايدار و باثبات در منطقه اميدوار بود. وزير امور خارجه‌ي بلژيك نيز متقابلاً گفت: ما همواره استفاده از سلاح‌هاي شيميايي را محكوم كرده‌ايم. ما مخالف توليد اين‌گونه سلاح‌ها هستيم و با نگه‌داري اين سلاح‌ها در قلمرو خود نيز مخالف هستيم، حتي اگر تصميم متحدان ما باشد. در بازار مشترك به استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي عليه ايران اعتراض كرده و از رئيس دفتر خود خواسته‌ام كه سفير عراق را جهت اعتراض به دليل استفاده‌ي كشورش از سلاح شيميايي و محكوم كردن آن احضار كند. پروفسور هندريكس شهرت و اعتبار خوبي دارد و مدتي در اردوگاه‌هاي هيتلر نازي بوده است. اقدامات عملي براي ممنوعيت كامل سلاح‌هاي شيميايي بسيار مشكل است، زيرا موضوع نظارت در كشورها مشكل است. با اعضاي شوراي اروپا صحبت كرديم و قرار بود صدور 5 نوع مواد ممنوع شود. بعداً كارشناسان گفتند كه اين مواد اسامي علمي مختلف ديگري نيز دارند و ممكن است تحت آن نام‌ها صادر شوند. ما نهايت تلاش خود را خواهيم كرد و اسنادي را كه ارائه كرديد در شوراي وزيران جامعه‌ي اروپا مطرح خواهم كرد. روز شنبه (20/1/1367) در بروكسل با دكوئيار ملاقات كردم و از اين‌كه متوجه شدم ايشان پيشنهادهايي دارند كه نظرهاي شما را بيش‌تر تأمين مي‌كند، خوشحال شدم.[۲۳] روزنامه‌ي اكسترابلاد چاپ دانمارك نيز ضمن انتقاد از برخي مجامع بين‌المللي كه تا كنون در برابر اين جنايت سكوت كرده‌اند، خواستار پاسخ مثبت مجامع انسان‌دوست براي كمك‌رساني به مجروحان شيميايي حوادث اخير از جمله حلبچه شد. علاوه بر اين، كردهاي مقيم دانمارك در يك تظاهرات چند صد نفري در خيابان‌هاي كپنهاك ضمن محكوم كردن جنايت شيميايي عراق در شهر حلبچه عكس‌هاي صدام را در برابر چشم مردم كپنهاك به آتش كشيدند و در اعتراض به اين جنايات، دفتر هواپيمايي عراق در كپنهاك را اشغال كردند و از مجامع بين‌المللي خواستند با موضع‌گيري‌هاي جدي‌تر مانع ادامه‌ي اين‌گونه جنايات عراق شوند.[۲۴]

گزارش - 600

به گزارش خبرگزاري عراق، وزيران اطلاعات كشورهاي خليج فارس در بيانيه‌ي پاياني دوازدهمين دوره‌ي اجلاس خود كه در دوحه‌ي قطر تشكيل شده بود، با تأكيد بر اجراي قطع‌نامه‌ي598، حمايت خود را از عراق در جنگ با ايران و استفاده از تمامي ‌سلاح‌هايي كه در اختيار دارد، اعلام كردند. در قسمتي از اين بيانيه مانند ساير اجلاس‌هاي مشابه كه معمولاً از مواضع عراق حمايت مي‌كنند، آمده است: دوازدهمين اجلاس وزيران اطلاعات كشورهاي خليج عربي (فارس) كه 12 آوريل 1988 (23/12/1367) در دوحه تشكيل شد، بار ديگر پيام دهمين و يازدهمين اجلاس خود را مورد تأكيد قرار مي‌دهد كه در آن با اشاره بر ضرورت پايان دادن به جنگ عراق و ايران درباره‌ي خطرهاي ادامه‌ي اين جنگ عليه امنيت و صلح در منطقه و جهان هشدار داده شده بود. بر اساس ادعاي اين خبرگزاري، در اين بيانيه همچنين اجراي قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت طبق ترتيب مواد آن ـ به اعتبار اين‌كه قطع‌نامه‌ي مذكور نشان‌دهنده‌ي اراده‌ي جامعه‌ي بين‌المللي مي‌باشد ـ خواسته شده است. خبرگزاري عراق همچنين مدعي شد كه در اين بيانيه از مواضع مثبت عراق در برابر تمامي ‌ابتكارات صلح‌آميز تقدير شده و از پاسخ ندادن ايران به اين گونه ابتكارات اظهار تأسف گرديده است. در اين بيانيه همچنين بر حق عراق مبني بر استفاده از تمامي ‌وسايل در دست‌رس آن كشور براي دفاع از حاكميت و تماميت ارضي و امنيت ملت خويش تأكيد شده است. در قسمت ديگري از اين بيانيه، آنچه كه تجاوز ايران به كشورهاي حاشيه‌ي خليج؛ كشتي‌راني در خليج فارس و هم‌كاري در ربودن هواپيماي كويتي خوانده شده، محكوم و از عربستان سعودي به دليل كاهش سهميه‌ي حجاج ايراني حمايت شده است. ايران نيز به دليل اصرار بر ادامه‌ي جنگ محكوم گرديده است.* [۲۵]

گزارش - 601

امروز شيخ خليفه بن سلمان آل خليفه نخست‌وزير بحرين و عزت ابراهيم معاون صدام، در بغداد، در خصوص جنگ ايران و عراق گفت و گو كردند. به گزارش خبرگزاري عراق، در اين ديدار عزت ابراهيم از مواضع بحرين در پشتيباني از عراق در مقابله با ايران قدرداني كرد. وي سپس تأكيد كرد كه تجاوز ايران بزرگ‌ترين رويارويي با امت عرب در طول تاريخ اعراب است. عزت ابراهيم نتايج مثبت به دست آمده از كنفرانس‌هاي سران و وزيران خارجه‌ي عرب و كميته‌ي هفت‌گانه‌ي ويژه‌ي پي‌گيري جنگ عراق و ايران؛ تأثير اين موضوع در بيان مواضع مثبت عراق و امت عرب و دعوت به صلح و مقابله با موضع سرسخت و مخالف صلح ايران را ستود. شيخ خليفه بن سلمان آل خليفه نخست‌وزير بحرين نيز در سخناني مواضع قوي عراق در برابر دشمنان امت عرب را ستود و گفت: موضع عراق همان موضع ما مي‌باشد. موضع ما در جانب‌داري از عراق يك موضع آشكار است و از علاقه‌مندي ما براي برقراري مناسبات حسن همجواري در منطقه نشئت مي‌گيرد.** در اين گفت و گوها درباره‌ي مناسبات ميان عراق و بحرين و راه‌هاي گسترش آن، تحولات جنگ عراق و ايران و اوضاع فعلي جهان عرب بحث شد.[۲۶]

گزارش - 602

سفير ليبي در ايتاليا از تلاش كشورش براي جست و جوي راه حلي براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق خبر داد و تأكيد كرد: ليبي با پافشاري ايران براي ادامه‌ي جنگ مخالف است. به گزارش خبرگزاري كويت، عبدالرحمن شلقوم ضمن اعلام اين مطلب گفت: سرهنگ قذافي رهبر ليبي، اخيراً با ارسال پيام‌هايي به رؤساي جمهوري ايران و عراق از آن‌ها خواسته است به هم‌راه ديگر كشورهاي اسلامي ‌و عربي براي برقراري آتش‌بس در جنگ خليج فارس هم‌كاري كنند. وي افزود: ادامه‌ي اين جنگ فقط در جهت منافع امريكا و اسرائيل مي‌باشد و تأكيد كرد: كشور متبوعش از ايران زماني كه اين كشور در معرض تهديد قرار گرفته بود حمايت مي‌كرد، لكن اكنون با پافشاري ايران براي ادامه‌ي اين جنگ موافق نيست. سفير ليبي همچنين پيشنهاد كرد كه ايران مصوبه‌ي 598 شوراي امنيت را بدون پافشاري بر تعيين متجاوز بپذيرد و افزود به اعتقاد وي عراق نيز با يك مصوبه‌ي استقرار آتش‌بس فوري در اين جنگ مخالفت نخواهد كرد.[۲۷]

گزارش - 603

امروز تعدادي از پزشكان كشورهاي سوئيس، بلژيك و ايتاليا در يك كنفرانس خبري در دفتر مطالعات سياسي وزارت امور خارجه در تهران شركت كرده، نتايج بازديد روز گذشته‌ي خود از مصدومان شيميايي كرد عراقي در حلبچه و باختران را تشريح كردند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، ‌در اين جلسه ابتدا سرهنگ علايي يكي از كارشناسان ارشد ايراني، در خصوص تحقيقات خود درباره‌ي آثار مخرب كاربرد سلاح‌هاي شيميايي با عنوان "جنگ شيميايي ـ خطر فزاينده" صحبت كرد. سپس پروفسور هندريكس سم‌شناس مشهور بلژيكي كه گزارش‌ها و نمونه‌برداري‌هاي او مورد توجه سازمان بهداشت جهاني و ديگر مجامع بين‌المللي قرار گرفته و روز قبل نيز در حلبچه از سموم گوناگون به كار گرفته‌شده در بمب‌هاي عراقي نمونه‌گيري كرده است، سخن گفت. وي درباره‌ي سابقه‌ي استفاده از بمب‌هاي شيميايي در جهان و استفاده‌ي عراق از اين بمب‌ها؛ مواد به كار رفته در آن‌ها؛ ابعاد فاجعه و لزوم وارد آوردن فشارهاي بين‌المللي به عراق براي جلوگيري از تكرار اين اقدام گفت: پس از كاربرد سلاح‌هاي شيميايي در جنگ جهاني اول در شهر يپيس بلژيك كه به كشته شدن بيش از يك ميليون تن و انعقاد كنوانسيون 1925 ژنو در ممنوعيت كاربرد اين نوع سلاح‌ها انجاميد، فاجعه‌ي حلبچه يكي از رقت‌انگيزترين و تكان‌دهنده‌ترين فاجعه‌ها به شمار مي‌رود. وي افزود: در اين‌كه حكومت عراق اين نوع سلاح‌ها را به كار برده باشد كوچك‌ترين شكي وجود ندارد و جامعه‌ي بشري از طريق مشاهده‌ي فيلم‌هاي تكان‌دهنده‌ي فاجعه‌ي حلبچه به عمق اين تراژدي پي برده است و من به عنوان يك پزشك مستقل، گزارش‌هاي خود را تهيه مي‌كنم. وي با اشاره به اين‌كه حكومت عراق عليه مردم حلبچه از سه نوع گاز خردل، سيانور و اعصاب استفاده كرده است، يادآور شد: هم‌اكنون افكار عمومي دنيا و به‌ويژه مردم اروپا متوجه ابعاد اين فاجعه، به‌خصوص بر روي زنان و كودكان شده است. اين استاد دانشگاه بلژيك كه در سال 1984 و پس از حمله‌ي شيميايي عراق عليه سربازان ايراني در جزاير مجنون گزارشي تهيه كرده است، يادآور شد: بعضي از انواع گازهاي شيميايي به كار گرفته شده دقيقاً نظير همان سلاح‌هاي شيميايي است كه در جزاير مجنون به كار گرفته شده است. وي خواستار فشار افكار عمومي ملت‌هاي دنيا عليه دولت‌هاي‌شان در محكوم كردن جنايات عراق شد. در اين گفت و گو كه در آن دكتر برونو هندريكس فرزند پروفسور هندريكس و گروهي از پزشكان ايتاليايي از استادان بخش‌هاي گوناگون دانشكده‌هاي پزشكي رم حضور داشتند، پروفسور بوسينيكو سرپرست هيئت ايتاليايي با اشاره به مناظر وحشتناكي كه در حلبچه ديده است گفت: ما در آن‌جا جسد مردي را ديديم كه از زير آوارها بيرون آورده شده بود و چهره‌يي محزون داشت. ما در آن‌جا گُل‌هايي را ديديم كه همه پرپر شده بودند. در حلبچه انسان و حيوان در كنار گياه همه مرده بودند.[۲۸]

گزارش - 604

معاون وزارت خارجه‌ي عراق رسماً به استفاده از سلاح‌هاي شيميايي اعتراف كرد، اما با تكرار ادعاي اخير مقامات امريكايي درباره‌ي متهم كردن ايران به استفاده از سلاح‌هاي شيميايي مدعي شد آماده است چنانچه ايران با توقف استفاده از سلاح‌هاي شيميايي موافقت كند، عراق نيز استفاده از اين سلاح‌ها را خاتمه دهد. وسام الزواوي همچنين مذاكرات با دبيركل را تا قبل از پذيرش قطع‌نامه‌ي598 از جانب ايران بي‌معنا خواند. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس از سازمان ملل، وي كه پس از دومين روز گفت و گوهايش با دبيركل سازمان ملل با خبرنگاران صحبت مي‌كرد، افزود: ايران نيز از سلاح‌هاي سمي استفاده كرده است و ما پيشنهاد كرده‌ايم معاهده‌يي را امضا كنيم كه در آن دو طرف پاي‌بندي خود به همه‌ي ‌توافق‌نامه‌هاي بين‌المللي و كنوانسيون‌ها را مورد تأكيد قرار دهند.[۲۹] به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، ‌عراق پيش از اين، از تأييد يا تكذيب استفاده از اين سلاح‌ها خودداري مي‌كرد؛ سلاح‌هايي كه در كنوانسيون جهاني سال 1925 استفاده از آن‌ها ممنوع شد. اما وسام الزهاوي معاون وزير خارجه‌ي عراق، امروز در پاسخ به خبرنگاران گفت: عراق خواهان امضاي قرارداد توافقي با ايران براي مراعات اين قانون بين‌المللي مي‌باشد.[۳۰] در عين حال، نماينده‌ي عراق بر مشروط بودن ادامه‌ي مذاكرات با دبيركل سازمان ملل به پذيرش قطع‌نامه‌ي598 از جانب ايران تأكيد كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، ‌نماينده‌ي عراق نامه‌يي از طارق عزيز را به پرز دكوئيار تسليم كرد كه در آن تأكيد شده بود: عراق آماده‌ي مذاكره با ايران تحت نظارت سازمان ملل است، اما در عين حال در ديدار با دبيركل سازمان ملل براي پايان دادن به جنگ هفت سال و نيمه‌ي خليج فارس اظهار كرد: تا زماني كه ايران طرح صلح سازمان ملل را نپذيرد ادامه‌ي مذاكره براي خاتمه‌ي جنگ ايران و عراق بي‌معنا خواهد شد.[۳۱] راديو امريكا نيز با اشاره به سخنان معاون وزير خارجه‌ي عراق درباره‌ي نظر ايران در خصوص پذيرش قطع‌نامه‌ي598 گفت: ايران اعلام كرده است كه فقط در صورتي با اين قطع‌نامه موافقت خواهد كرد كه عراق رسماً متجاوز و آغازگر جنگ شناخته شود.[۳۲]

گزارش - 605

تركيه و عراق موافقت كردند دولت آنكارا براي دريافت بخشي از طلب‌هاي خود از حكومت بغداد خط دوم لوله‌ي انتقال نفت عراق از تركيه را توسعه دهد تا با افزايش حجم صدور نفت و دريافت حق صدور نفت، مطالبات تركيه تسويه شود. در همين خصوص بوتاش شركت ملي نفت تركيه در يك كنسرسيوم بانكي تركيه به رهبري بانك زراعت، اعتبار لازم را دريافت كرده است. بوتاش اعلام كرد كه درآمد حاصل از ترانزيت توسط تركيه در سال گذشته حدود 250 ميليون دلار بوده است. عراق در حال حاضر از حداكثر دو خط لوله‌ي خود استفاده و روزانه 5/1 ميليون بشكه نفت صادر مي‌كند كه با توسعه‌ي خط دوم، اين ميزان به 2 ميليون بشكه خواهد رسيد. عراق همچنين نفت خود را با كاميون از كركوك به بندر اسكندرون (مصر) حمل و در 12 مخزن كه ظرفيت آن‌ها بالغ بر يك ميليون بشكه مي‌باشد، ذخيره مي‌كند. به گزارش نمايندگي جمهوري اسلامي ‌ايران در آنكارا، تورگوت اوزال نخست‌وزير تركيه، اخيراً اعلام كرده است كه 18 درصد تورم موجود در تركيه از بدهي‌هاي عراق به اين كشور نشئت مي‌گيرد. به دنبال بازگشت اوزال از عراق (در تاريخ 14/1/1367)، مطبوعات و مقامات تركيه جو تبليغاتي شديدي را عليه عراق به دليل پرداخت نكردن بدهي‌هايش و مواجه كردن تركيه با مشكلات جدي اقتصادي ايجاد كردند.[۳۳] خبرگزاري رويتر از آنكارا نيز با اشاره به خبر تصميم تركيه به افزايش ظرفيت صدور نفت عراق از خاك تركيه به مقصد درياي مديترانه نوشت: عراق در حال حاضر به دليل جنگ با ايران قادر نيست نفت خود را از طريق خليج فارس صادر كند. به گزارش مقامات تركيه، در حال حاضر از هر دو خط لوله‌ي صادراتي نفت عراق كه به طول يك هزار كيلومتر و به موازات هم در خاك تركيه احداث شده‌اند، با حداكثر ظرفيت، يعني يك ميليون و پانصد هزار بشكه در روز بهره‌برداري مي‌شود. همين منابع گفته‌اند كه شركت دولتي خط لوله موسوم به "بوتاش" در نظر دارد با استفاده از يك اعتبار 13 ميليون دلاري كه بانك‌هاي تركيه آن را تأمين كرده‌اند، بر ظرفيت خط لوله‌ي دوم به ميزان 500 هزار بشكه در روز بيفزايد و ظرفيت اين خط لوله را تا يك ميليون بشكه در روز افزايش دهد. عراق كه بخشي از نفت صادراتي خود را از طريق حمل و نقل زميني از خاك تركيه به درياي مديترانه مي‌رساند، همچنين خواستار دست‌رسي به پالايشگاه بت من در جنوب تركيه شده است. عوارضي كه تركيه بابت عبور نفت عراق از خاك خويش دريافت مي‌كند به 250 ميليون دلار در سال مي‌رسد.[۳۴]

گزارش - 606

خبرگزاري جمهوري اسلامي ‌در خبرنامه‌ي ويژه‌ي امروز خود اخبار يك ماهه‌ي گذشته‌ي (22/12/1366 تا 22/1/1367) استان همدان را درج كرد. تجاوز مكرر هواپيماهاي عراقي و 15 نوبت بمب‌باران مناطق مسكوني شهر و اطراف آن؛ شركت گسترده و غير منتظره‌ي مردم در انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي ‌در شرايط جنگ شهرها و خروج تعدادي از مردم به مناطق امن روستايي از جمله مهم‌ترين خبرها و رويدادهاي اين استان است. در قسمتي از اين گزارش آمده است: مردم متعهد و مقاوم اين استان در وضعيتي به پاي صندوق‌هاي رأي رفتند كه شب قبل از برگزاري انتخابات چند نقطه‌ي مسكوني همدان به وسيله‌ي هواپيماهاي حكومت جنگ‌افروز عراق بمب‌باران شده بود. تجاوز مكرر هواپيماهاي حكومت متجاوز عراق به حريم هوايي همدان در طول ماه گذشته از ديگر رويدادهاي مهم اين استان بود كه طي آن مناطق مسكوني و حواشي شهر همدان در 15 نوبت بمب‌باران شد و بر اثر آن حداقل 39 تن از شهروندان بي‌دفاع شهيد و 369 تن مجروح شدند. تخليه‌ي گسترده‌ي شهرها به‌خصوص مركز استان در ماه گذشته؛ ركود فعاليت‌هاي اقتصادي و اداري؛ افزايش بهاي اجناس و كمبود انواع ميوه همانند دوره‌هاي پيشين جنگ شهرها از پيامدهاي دور جديد جنايت جنگي حكومت عراق در استان همدان بود. انتشار گسترده‌ي شايعه‌ي احتمال وقوع حمله‌ي شيميايي عراق به مناطق مسكوني علاوه بر تشديد تخليه‌ي شهرها و كوچ موقتي مردم به مناطق روستايي و ساير استان‌هاي امن، موجب تقويت و احراز آمادگي نسبي مسئولان براي مقابله با حملات شيميايي شد. مردم نيز اطلاعاتي هرچند اندك در خصوص مقابله با سلاح‌هاي شيميايي كسب كرده‌اند. به هر حال، رعب و وحشت احتمال وقوع حملات شيميايي تا حدودي تشويش اذهان را به دنبال داشته است.[۳۵]

گزارش - 607

اخبار مربوط به ماجراي هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي همچنان يكي از اخبار مهم رسانه‌هاي بين‌المللي و منطقه‌يي است. رسانه‌هاي كويتي همچنان انگشت اتهام را متوجه ايران كرده، با لحن تندي ايران را به هم‌دستي با هواپيماربايان متهم مي‌كنند.[۳۶] در همين حال، دكتر محمدجواد لاريجاني معاون وزارت امور خارجه كه هنگام مراجعه از نيويورك در لندن توقف كوتاهي داشت، در جمع خبرنگاران انگليسي و غير انگليسي مواضع ايران را درباره‌ي هواپيماربايي تشريح كرد. وي با تأكيد بر مواضع اخير مقام‌هاي جمهوري اسلامي ‌ايران گفت: از نظر جمهوري اسلامي ‌ايران هواپيماربايي غلط است و هر اقدام ديگري هم كه جان مردم بي‌گناه را به خطر بيندازد محكوم است و بايد محكوم شود. وي افزود: اين هواپيماربايي بايد با حداقل تلفات انساني به پايان برسد. ما در زماني كه هواپيما در ايران بود موفق بوديم و توانستيم تعداد زيادي از مسافران را آزاد كنيم. ما نگران جان و امنيت مسافران بوديم، به همين دليل بعد از تهديدهاي آنان مجبور شديم كه به هواپيما اجازه‌ي پرواز دهيم. وي دولت كويت را به دليل هم‌كاري نكردن در اين ماجرا متهم كرد.[۳۷] راديو بي‌بي‌سي در گزارشي در بخش انگليسي خود به نقل از خبرنگار نشريه‌ي انگليسي آبزرور درباره‌ي موضع مخالف مقامات ايران در خصوص هواپيماربايي و سخنان ياسر عرفات درباره‌ي ارتباط ربايندگان با تهران گفت: من اخيراً با‌ هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس ايران كه چهره‌ي بسيار پرنفوذي است و بسياري عقيده دارند مرد شماره دوي ايران است گفت و گو كردم. وي به‌تفصيل درباره هواپيماربايي صحبت كرد و گفت: به عقيده‌ي وي اين كار نادرست و غير اخلاقي است. وقتي از او پرسيدم كه اگر ربايندگان به ايران پناهنده شوند اين كشور چه خواهد كرد؟ رفسنجاني پاسخ داد ما آن‌ها را محاكمه خواهيم كرد. زماني كه هواپيما در فرودگاه مشهد به زمين نشست، ربايندگان انتظار داشتند ايران حمايت خود از آنان را به نمايش بگذارد، ولي وقتي چنين اتفاقي نيفتاد، آنان سخت برآشفته شدند و در بيانيه‌هاي‌شان قبل از ترك فرودگاه مشهد شروع به انتقاد از ايران كرده و ايران را متهم كرده بودند كه با كويت هم‌كاري مي‌كند. ايران اخيراً كوشيده است كه در انظار جهان غرب وجهه‌ي بهتري پيدا كند. اين امر، هم به دليل بهره‌جويي از حملات شيميايي عراق به شهر حلبچه است و هم بخشي از يك استراتژي درازمدت محسوب مي‌شود. ايران مي‌كوشد به جهانيان بگويد اين عراق است كه به سلاح شيميايي متوسل مي‌شود و غير نظاميان را مي‌كشد و نه ايران. بنابراين، ما از نظر اخلاقي به عراق برتري داريم.[۳۸] در اين ميان، ياسر عرفات رئيس سازمان آزادي‌بخش فلسطين (ساف)، امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي در كويت اظهار كرد كه وي به درخواست دولت كويت با مقامات الجزايري تماس گرفته است تا آنان هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي را در الجزاير بپذيرند.[۳۹]

گزارش - 608

به گزارش واحد حفاظت اطلاعات نيروي زميني سپاه پاسداران، حدود 700 نفر از نيروهاي سازمان مجاهدين خلق در مندلي در داخل خاك عراق (مقابل شهر سومار) و منطقه‌ي قره‌داغ (در جنوب غربي استان سليمانيه‌ي عراق) مستقر شده‌اند. همچنين سازمان اقدام به تجمع نيرو در محورهاي عملياتي قصرشيرين، سرپل‌ذهاب، سومار و ميمك كرده است.[۴۰] فرماندهي قرارگاه عملياتي شمال غرب نيز با توجه به شناسايي‌هاي اخير عناصر سازمان مجاهدين خلق از پايگاه‌هاي نوار مرزي بين پاوه، نوسود و مريوان اعلام كرد كه اين نيروها قصد خراب‌كاري در منطقه را دارند.[۴۱]

گزارش - 609

امروز اكراد معارض در 2 عمليات عليه نظاميان عراقي ضرباتي را به اهداف نظامي و تأسيسات اقتصادي حكومت عراق وارد كردند. در يكي از اين عمليات‌ها، پيش‌مرگان حزب‌الله كرد عراقي در يك عمليات در منطقه‌ي بين شيروان و چامه واقع در جنوب غربي استان دهوك، با حمله به 2 پايگاه نظاميان عراقي، 12 نفر را كشتند و چند نفر را زخمي‌ كردند. در اين حمله، يك قبضه پدافند ضد هوايي 5/14 ميلي‌متري منهدم شد.[۴۲] در عمليات بعدي، نيروهاي شهيد صدر وابسته به حزب‌الدعوه‌ي اسلامي ‌عراق با هم‌كاري تعدادي از رزمندگان حزب دمكرات كردستان عراق به دو هدف اقتصادي حمله كردند و توانستند با شليك موشك به سوي نيروگاه مركزي توليد برق استان موصل خسارت فراواني به آن وارد كنند. در اقدام ديگر اين نيروها، مخزن بزرگ نفت در استان موصل هدف حمله‌ي موشكي قرار گرفت و به آتش كشيده شد و خسارات سنگين و عمده‌يي به آن وارد گرديد.[۴۳]

گزارش - 610

ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: تحركات نظامي عراق امروز در منطقه‌ي فاو بسيار زياد بوده است. ايجاد سكوي تانك؛ تردد خودروها شامل بولدوزر و كمپرسي؛ ترميم موانع مقابل خطوط دفاعي؛ جا به‌ جايي تانك در خطوط دوم و سوم؛ شليك گلوله‌هاي تانك به سنگرهاي كمين رزمندگان و تردد شناورها در خور عبدالله از جمله فعاليت‌هاي نيروهاي عراقي در روز جاري است.[۴۴]


منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/23

  1. سند شماره 1694/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه‌ي ثبت جنگ قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) در تك عراق به فاو (مهدي انصاري)، 24/1/1367 تا 5/2/1367، صص 18 ـ 17.
  2. روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 24/1/1367، ص 2.
  3. روزنامه‌ي اطلاعات، 24/1/1367، ص 14.
  4. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 24/1/1367، صص 3 ـ 2، راديو بغداد، اطلاعيه نظامي 23 ـ 1.
  5. همان، صص 4 ـ 3، بي‌بي‌سي، 23/1/1367.
  6. مأخذ 1، صص 21 ـ 18؛ و ـ سند شماره 29340/پ ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: (قرارگاه نيروي زميني، 26/1/1367، نوار شماره 29340)، مهدي انصاري، صص 25 ـ 15.
  7. مأخذ 3، ص 4؛ و ـ روزنامه‌ي اطلاعات، 23/1/1367، ص 10.
  8. دفتر سياسي سپاه، بولتن رويدادها، شماره 191، 25/1/1367، ص 8؛ و ـ سند شماره 406046 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد تبليغات جنگ شوراي عالي دفاع به مسئولين كميته‌هاي تبليغات جنگ سراسر كشور، 24/1/1367، ص 2؛ و ـ مأخذ 3، ص 13.
  9. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 24 (24/1/1367)، صص 7 ـ 6، تهران، 23/1/1367؛ و ـ سند شماره 200770 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 799، 23/1/1367، ص 5.
  10. مأخذ 9، بخش اول، ص 4، تهران، 23/1/1367.
  11. مأخذ 9، بخش اول، صص 7 ـ 6، تهران، 23/1/1367.
  12. سند شماره 200778 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 800، 24/1/1367، ص 5؛ و ـ مأخذ 9، بخش اول، صص 6 ـ 4، تهران، 23/1/1367.
  13. مأخذ 4، ص 1، صوت‌الجماهير عربي، 23/1/1367.
  14. مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، جنگ ايران و عراق در اسناد سازمان ملل، ترجمه‌ي محمدعلي خرمي، جلد 8، تهران: مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، 1389، صص 175 ـ 173.
  15. سند شماره 280576 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نخست‌وزيري به استانداران تهران، باختران، همدان، خوزستان، كردستان، اصفهان، آذربايجان غربي، مركزي و فارس، 23/1/1367، سند تك‌برگي.
  16. سند شماره 280569 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد هماهنگي اجرايي مناطق بمب‌باران شده به مدير عامل سازمان عمران كيش، 23/1/1367، صص 2 ـ 1.
  17. سند شماره 201782 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن خبرها و نظرها، وزارت اطلاعات، شماره 712، 23/1/1367، ص1.
  18. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 25، 25/1/1367، صص 17 ـ 16، توكيو، 24/1/1367.
  19. سند شماره 212809 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن گزارش مستقيم، وزارت امور خارجه، شماره 12/6، 28/1/1367، صص 6 ـ 4 ضميمه؛ و ـ مأخذ 3، ص 3.
  20. مأخذ 19، بخش اول، ص 9 تا آخر ضميمه.
  21. مأخذ 3، ص 3.
  22. مأخذ 19، صص 6 ـ 5.
  23. سند شماره 212817 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن گزارش مستقيم، وزارت امور خارجه، شماره 20/6، 11/2/1367، صص 6 ـ 1 ضميمه.
  24. روزنامه‌ي كيهان، 24/1/1367، ص 3.
  25. مأخذ 9، بخش اول، صص 50 ـ 49، دوحه ـ خبرگزاري عراق، 23/1/1367.
  26. مأخذ 18، ص4، بغداد ـ خبرگزاري عراق، 24/1/1367.
  27. مأخذ 18، رم ـ خبرگزاري كويت، 24/1/1367؛ و ـ سند شماره 406048 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد تبليغات جنگ شوراي عالي دفاع به مسئولين كميته‌هاي تبليغات جنگ سراسر كشور، 24/1/1367، ص 2.
  28. 28. مأخذ 3، ص 13.
  29. مأخذ 27، بخش دوم، صص 2 ـ 1.
  30. مأخذ 3، ص 16، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  31. مأخذ 9، بخش اول، ص 27، تهران، 23/1/1367.
  32. مأخذ 4، ص 6، امريكا، 23/1/1367.
  33. سند شماره 212808 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن روزانه سياسي، دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه، شماره 11/6، 27/1/1367، صص 9 ـ 8.
  34. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديو‌هاي بيگانه، 25/1/1367، صص 25 ـ 24، امريكا، 24/1/1367.
  35. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 23، 23/1/1367، صص 42 ـ 41، همدان، 23/1/1367.
  36. مأخذ 9، بخش اول، صص 31 ـ 29، كويت، 23/1/1367.
  37. روزنامه‌ي اطلاعات، 25/1/1367، ص 12.
  38. مأخذ 9، بخش اول، صص 36 ـ 35، بخش انگليسي راديو بي‌بي‌سي، 23/1/1367.
  39. مأخذ 9، بخش اول، ص 31، كويت ـ خبرگزاري فرانسه، 23/1/1367.
  40. سند شماره 295996 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از حفاظت اطلاعات نيروي زميني سپاه به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 23/1/1367، سند تك‌برگي.
  41. سند شماره 178982 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ف ق ع شمال غرب (ر2) به ف ق 2 رمضان فتح (معاونت اطلاعات و عمليات)، 23/1/1367، سند تك‌برگي.
  42. سند شماره 086410 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه پانزدهم رمضان (م اط) به نيروي زميني سپاه (م اط)، 1/2/1367، سند تك‌برگي.
  43. سند شماره 179092 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه فجر (معاونت اطلاعات) به سپاه پانزدهم رمضان (روابط عمومي)، 10/2/1367، سند تك‌برگي.
  44. سند شماره 146366 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از گروه ديده‌وري شهيد رضايي به قرارگاه شهيد سليمي (اطلاعات)، 23/1/1367، سند تك‌برگي؛ و ـ سند شماره 1456280 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات ن تيپ13 اميرالمؤمنين(ع) (شهيد سليمي) به فرماندهي شهيد سليمي، 23/1/1367، سند تك‌برگي؛ و ـ سند شماره 164363 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از گروه ديده‌وري به قرارگاه شهيد سليمي (اطلاعات)، 24/1/1367، سند تك‌برگي.