1365.08.14
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.08.14 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | چهارده آبان |
| تاریخ شمسی | 1365.08.14 |
| تاریخ میلادی | 5 نوامبر 1986 |
| تاریخ قمری | 2 ربیع‌الاول 1407 |
گزارش -788
حفاظت، كنترل ترددها به منطقه عملياتي، پدافند هوايي، ترابري هوايي و پدافند شيميايي از جمله موضوعات درباره عمليات بزرگ آتي بود كه در جلسات امروز نيروي زميني سپاه مورد بحث و بررسي قرارگرفت. در اولين جلسه كه با حضور فرمانده نيروي زميني، فرماندهان قرارگاه‌هاي كربلا، قدس و نوح، فرمانده نيروي هوايي سپاه و مسئولان حفاظت تشكيل گرديد. ابتدا برادر حسين نجات اقدامات صورت گرفته براي كنترل ترددها را تشريح كرد. وي گفت: پست‌هاي بازرسي مشخصي گذاشته‌ايم و سه نوع برگ تردد تهيه كرده‌ايم. قرار بود از جاده خرمشهر تردد نشود و تردد يگان‌ها از دو محور زيد و جاده آبادان انجام شود كه البته هنوز به خاطر حجم بسيار كارهاي مهندسي و همچنين برگشت خودروها از جاده خرمشهر، روزانه بيش از 300 تردد از اين جاده صورت مي‌گيرد. برادر نجات پيشنهاد آزاد گذاشتن جاده آبادان را نامناسب ذكر كرد و برادر علايي يادآور شد كه كنترل يك باره و خلوت شدن منطقه خود، موجب حساسيت دشمن مي‌شود. در ادامه جلسه مقرر شد كه تردد براي منطقه فاو از طريق جاده وحدت صورت گيرد و از اين جاده تا آبادان يگان‌هاي جديد جايگزين شوند. مسئول حفاظت از تصميم يگان‌ها براي استقرار عقبه‌هاي خود در منطقه قرمز (جنوب كانال بين‌النهرين و جاده وحدت) ابراز نگراني كرد. وي همچنين براي كاهش ترددها پيشنهاد كرد از فعاليت‌هاي مهندسي غيرضروري خودداري شود و فقط آنچه مورد نياز است، انجام شود. از سوي ديگر، براي تأمين حفاظت شهرهاي آبادان و خرمشهر و جلوگيري از كسب اطلاعات عوامل دشمن از اين منطقه، مقرر شد كه يگان‌هاي مستقر در كنار اروند، كمين بگذارند و همچنين داخل اين دو شهر نيروي گشت مستقر شود. جلسه با بحث درباره پدافند هوايي ادامه يافت. در اينجا برادر شمخاني تأكيد كرد كه در عمليات آينده مسئوليت پشتيباني هوايي، پدافند هوايي و هوانيروز به عهده نيروي هوايي سپاه است. فرمانده نيروي هوايي (برادر موسي رفان) در جواب گفت: مسئوليت چيزهايي كه سپاه ندارد را به ما داده‌اند. در ادامه، برادر احمدي (از مسئولان نيروي هوايي سپاه) طراحي‌ها و اقدامات نيروي هوايي را در پشتيباني از عمليات برشمرد. از جمله اين‌كه براي پدافند ارتفاع بالا يك سيستم موشكي "سام 2" در منطقه مستقر مي‌شود. براي ارتفاع متوسط، ارتش براي استقرار 5 سايت كامل "هاوك" اعلام آمادگي كرده‌است. براي ارتفاع پايين 10 رصد "اسكاي‌گارد"، 30 قبضه "اورليكن"، 50 قبضه توپ 57 ميلي‌متري و 30 قبضه توپ 23 ميلي‌متري پيش‌بيني شده‌است. وي مشكل هماهنگي با نيروي زميني را مطرح كرد كه برادر شمخاني گفت: به هر حال پدافند هوايي اين عمليات به عهده شماست و در اين زمينه نيروي زميني بايد با شما هماهنگ شود و هرچه مشخص كنيد، عمل كنند. برادر احمدي مأموريت ديگر نيروي هوايي را ترابري، هلي‌برد، حمل مجروح و … با هلي‌كوپتر ذكر كرد و گفت كه به علت نداشتن اطلاعات دقيق، در اين زمينه هنوز طراحي صورت نگرفته‌است.[۱] در جلسه بعدازظهر امروز قرارگاه نيروي زميني سپاه، موضوع پدافند شيميايي و ميكروبي مورد بحث قرارگرفت. مسئولان پدافند شيميايي با بيان اين‌كه مشكل اصلي كمبود تجهيزات انفرادي و تخصصي است، امكانات فعلي را فقط جوابگوي 10 درصد از نيازهاي جبهه‌ها در اين زمينه ذكر كردند و با وضعيت فعلي مقاومت در برابر يك تك عمده شيميايي دشمن را غيرممكن دانستند. يكي از مسئولان پدافند شيميايي، اقداماتي كه براي مقابله با تك شيميايي دشمن و كاهش ضايعات لازم است را چنين برشمرد: 1- آموزش عملي در محيط آلوده (با آموزش نيرو و تجهيز آن، 70 درصد مشكل تك شيميايي دشمن حل مي‌شود). 2- تجهيز نيروها به وسايل انفرادي پدافند شيميايي. 3- پدافند؛ رفع مشكلات و كمبودهاي تيپ‌هاي پدافند شيميايي. 4- احداث يك بيمارستان تخصصي ديگر، علاوه بر بيمارستان كنوني و مجهز بودن همه يگان‌ها به اورژانس شيميايي. 5- تجهيز كليه مقرها به پناهگاه مخصوص ش.م.ر. 6- توجيه فرماندهان يگان‌ها و گردان‌ها. 7- افزايش استعداد پدافند شيميايي در يگان‌ها در حد يك گردان. 8- با توجه به احتمال تك ميكروبي دشمن، در اين زمينه نيز به نيروها آموزش داده‌شود. سپس، برادر شمخاني تأكيد كرد كه قبل از اين‌كه يگان‌هاي مستقل پدافند شيميايي تشكيل شود، براي تقويت و خودكفايي لشكرهاي عملياتي در اين زمينه، تلاش شود. در ادامه جلسه، يكي از مسئولان وزارت سپاه‌پاسداران اقداماتي كه در مورد تهيه تجهيزات پدافند شيميايي صورت گرفته، تشريح كرد. از جمله آماده شدن 75 هزار تجهيزات ضد شيميايي، 8500 لباس مخصوص و 69 هزار قوطي امداد و همچنين 20 دستگاه خودرو رفع آلودگي كه تا پايان هفته آماده مي‌شود.[۲]
گزارش -789
در ادامه فعاليت‌هاي مهندسي و تقويت مواضع دشمن در جزيره ام‌الرصاص ـ كه نوك حمله آتي نيروهاي خودي مي‌باشد ـ اطلاعات نيروي زميني سپاه امروز گزارش داد: در چند روز گذشته جاده‌سازي، خاك‌ريزي و سنگرسازي در مناطق جزيره ام‌الرصاص، پشت كانال ماهي‌گيري در شرق بصره و جنوب غربي و غرب كوت‌زين و جزيره سهيل در جريان بود.[۳] همچنين به گزارش اطلاعات سپاه يكم، امروز 7 قايق موتوري دشمن از پشت جزيره ام‌الرصاص به طرف پشت جزيره ماهي حركت كردند. همچنين يك قايق با 3 نفر سرنشين در داخل و كنار موانع كانال ماهي در حال چك كردن ميدان مين ديده شده‌اند.[۴] علاوه‌براين، به گزارش اطلاعات نيروي زمين، از ساعت 16:30 الي 17:30 تعداد 25 قايق دشمن در پشت جزيره ام‌الرصاص به سمت پتروشيمي در حال تردد بودند.[۵] در همين حال، نيروهاي دشمن در منطقه عملياتي غدير يكي از افراد گشتي خودي را در فاصله 50 متري موانع ديدند و به سوي او تيراندازي كردند ولي فرد مذكور موفق به فرار شد.[۶]
گزارش -790
در راستاي تلاش براي اعزام بزرگ نيروها، در آستانه عمليات بزرگ غدير، فرماندهي سپاه كشوري، چگونگي بكارگيري پاسداران در رده‌هاي مقاومت و سازمان‌دهي نيروهاي اعزام بزرگ را به نواحي ابلاغ كرد.[۷] همچنين ستاد مركزي سپاه به كليه نواحي سپاه ابلاغ كرد كه قرارگاه مركزي اعزام بزرگ، جهت پيگيري دستورالعمل‌ها و پاسخ‌گويي به سؤالات و ابهامات نواحي و همچنين جهت مهيا شدن براي پذيرايي از نيروهاي اعزامي، در مجموعه ورزشي آزادي تهران تشكيل شده‌است. در اين ابلاغيه زمان‌بندي امور مختلف اعزام بزرگ مشخص شده‌است، از جمله آمده‌است: كليه نيروهاي نواحي بايستي در تاريخ 11/9/65 از ساعت 3 تا 4 بعدازظهر در مقرهاي تعيين شده در تهران باشند.[۸] در اين زمينه ستاد مركزي پشتيباني جنگ نخست‌وزيري نيز به كليه استان‌هاي كشور جهت همكاري با اعزام سپاهيان محمد (ص) ابلاغيه‌اي صادر نمود كه براساس آن ستاد پشتيباني جنگ كليه استان‌ها و شهرستان‌ها در زمينه‌هاي امور تبليغاتي، پشتيباني، تداركاتي، ترابري و غيره حمايت و پشتيباني لازم را بنمايند و اعضاي ستاد پشتيباني جنگ استان‌ها و شهرستان‌ها در اين مهم حضور فعال داشته‌باشند.[۹] در همين حال، امروز از نواحي مختلف كشور نيروهايي به سوي جبهه‌ها اعزام شدند. از ناحيه خوزستان 1435 تن در قالب كاروان نينوا،[۱۰] از ناحيه كرمان 742 تن نيروي رزمي، تخصصي و پاسدار وظيفه[۱۱] و از ناحيه قم 463 تن.[۱۲] همچنين كاروان پياده راهيان كربلا به استعداد دو گردان نيروهاي بسيج عشايري و داوطلب و وظيفه كه 4 روز قبل از شهرستان لردكان (چهارمحال و بختياري) به سوي جبهه حركت كردند پس از عبور از كوه‌هاي صعب‌‌العبور و رودخانه‌ها، امروز در ميان فريادهاي جنگ جنگ تا پيروزي مردم رامهرمز وارد اين شهر شدند. اين كاروان در مسير حركت خود در مناطق مختلف با شعارهاي "صل علي محمد، لشكر مهدي آمد"؛ "رزمندگان اسلام، كربلا، كربلا" و ذبح گاو و گوسفند و توزيع شيريني مورد استقبال قرارمي‌گرفت.[۱۳]
گزارش -791
فرماندهي سپاه كشوري به نواحي مختلف سپاه اعلام كرد كه پيرو دستورالعمل‌هاي قبلي لازم است نواحي بر شدت فعاليت خود براي جلب مشمولين فراري بيفزايند.[۱۴] از سوي ديگر، با تلاش مأموران اداره آگاهي، اعضاي پانزده باند جعل‌كننده كارت‌هاي پايان خدمت احتياط و گواهي معافيت از خدمت دستگير شدند. بنا به گزارش روزنامه كيهان تا كنون 80 نفر از اعضاي اين باندها دستگير شده‌اند و تلاش كارآگاهان اداره آگاهي براي دستگيري افراد اين باندها ادامه دارد. جاعلين براي جعل مدرك ياد شده مبلغي بين 150 تا 600 هزار تومان از متقاضي دريافت مي‌كرده‌اند.[۱۵]
گزارش -792
حمله آتي جمهوري‌اسلامي و بسيج نيرو موضوع تفسير امروز برخي رسانه‌هاي خارجي است. راديو اسرائيل در اين باره گفت: «حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني دوباره گفت هجوم سرنوشت‌ساز عليه عراق نزديك است و اين بار سربازان ايراني به تصرف چند كيلومتر از خاك دشمن اكتفا نخواهند كرد. وي از قول آيت‌الله خميني تأكيد كرد كه سرنوشت جنگ تا پايان سال جاري معلوم خواهد شد. وي افزود: تا كنون 500 گردان از نيروهاي داوطلب تشكيل شده‌است و در صورت لزوم قادريم به 1000 گردان برسانيم.» راديو اسرائيل اضافه كرد: «اگر حكومت اسلامي براي حمله گسترده به عراق جدي باشد، احتمال دارد كه آن را با شروع فصل باران آغاز كند تا نيروهاي هوايي و زرهي عراق به علت ابري بودن آسمان و گل و لاي سطح زمين قادر نباشند قدرت خود را عليه نيروهاي مهاجم به خوبي به كار گيرند. طبق آخرين گزارش‌ها تعداد نيروهاي ايراني در طول جبهه‌هاي جنگ به يك ميليون تن بالغ مي‌گردد.[۱۶]
از سوي ديگر، انستيتو بين‌المللي مطالعات استراتژيك لندن در گزارش سالانه خود درباره جنگ ايران و عراق مينويسد: «اين جنگ كه در ششمين سال خود بدون هيچ تغيير ظاهري در موازنه ميان برتري عده نيروهاي ايران از يك سو و برتري ساز و برگ عراق از سوي ديگر ادامه دارد… ايران با 5 ميليون نفر در سنين جنگي بيش از يك ميليون نفر در نيروهاي مسلح دارد و عراق با 7/1 ميليون نفر در سن جنگي، 845 هزار سرباز دارد. اين در حالي است كه بغداد حدود 4500 دستگاه تانك و حدود 500 فروند هواپيماي جنگي دارد حال آن‌كه اين بررسي، تعداد تانك‌هاي ايران را يك هزار دستگاه و هواپيماهاي قابل استفاده آن را 68 فروند مي‌داند.» در ادامه اين گزارش آمده‌است كه گزارش‌هاي مربوط به تلفات و نشانه‌هاي گيج‌كننده از جايگزيني آنها، برآوردها از قدرت را دشوار ساخته و اعتماد را محدود مي‌كند.[۱۷]
گزارش -793
چند ناوچه عراقي امروز روبه‌روي بندر كويت مورد هدف آتش توپخانه نيروهاي ايراني قرارگرفت و دچار خسارت شد طوري كه دو سوم يكي از آنها زير آب رفت و از فرماندهي خود تقاضاي كمك كرد.[۱۸] خبرگزاري جمهوري‌اسلامي نيز گزارش داد: چهار قايق گشتي سريع‌السير عراق كه اخيراً در منطقه بندر العميه مورد هدف نيروهاي خودي قرارگرفته‌بود، روز جاري وارد بندر شعيبيه كويت شد و چند تن از افراد آن كه به سختي مجروح بودند، مورد معالجه قرارگرفتند. براساس گزارش‌هاي موثق، مجروحين با چند قايق جنگي نيروي دريايي كويت در پوشش نظامي قايق‌هاي عراقي به سوي پايگاه دريايي كويت به بندر جليعه كويت هدايت شدند و پس از سوخت‌گيري روانه عراق گرديدند.[۱۹] در همين حال كويت طي نامه‌اي به سازمان‌ملل ادعاي ايران مبني‌بر كمك كويت به عراق در جنگ را تكذيب كرد.[۲۰] از سوي ديگر، لايروبي خورالصبيه (حد فاصل خاك كويت و دو جزيره بوبيان و وربه) كه از اوايل سال جاري با هماهنگي عراق و كويت شروع شده‌است، همچنان ادامه دارد كه هدف آن دستيابي ناوهاي عراق محبوس درام‌القصر به خليج‌فارس، بدون عبور از خورعبدالله، مي‌باشد.[۲۱]
گزارش -794
هواپيماهاي عراقي امروز قسمت‌هايي از آبادان را بمباران كردند.[۲۲] هواپيماهاي دشمن همچنين در ساعت 15:20 ديوار صوتي را برفراز شهرهاي نهاوند و ملاير و قم شكستند.[۲۳]
گزارش -795
امروز نيروهاي جلال طالباني و سازمان مجاهدين (منافقين) در كوه‌هاي روستاي قاميش درگير شدند. در اين درگيري شديد چندين نفر كشته شدند و نيروهاي عراقي جهت پشتيباني از منافقين به منطقه اعزام گرديدند.[۲۴]
گزارش -796
روزنامه "المناضل" چاپ سودان امروز نوشت كه نارضايتي و سرزنش در رده‌هاي مختلف نيروهاي مسلح ارتش عراق پس از تلفات و خسارات متوالي كه ارتش صدام در عمليات فكه، فاو، حاج‌عمران و مهران متحمل گرديده‌است، به تدريج رو به افزايش مي‌باشد. گفته مي‌شود كه در سال جاري بيش از 40هزار نفر از سربازان و افسران عراقي معدوم و بيش از 5هزار نفر اسير و عده زيادي نيز مفقودالاثر شده‌اند كه به دست گروه‌هاي اعدام سريع كه توسط صدام تشكيل شده، اعدام گرديده‌اند. روزنامه مذكور مي‌افزايد: مقامات حكومت صدام به علت ترسي كه از نارضايتي خانواده ارتشيان عراق دارد، اقدام به برقراري مقررات شديد نموده و ده‌ها نفر از ارتشيان ناراضي را در كوفه زنداني كرده و همچنين فرار نظاميان و سربازان از جبهه‌هاي جنگ نيز افزايش يافته و شوراي انقلاب عراق به دستور صدام حسين قوانين شديدي را براي مجازات فراريان وضع نموده‌است.[۲۵]
گزارش -797
آقاي ميرحسين موسوي نخست‌وزير در پايان جلسه امروز دولت در گفت‌وگويي با خبرنگاران، نظر رسمي دولت درباره سفر هيئت امريكايي به ايران و همچنين تحولات اخير در منطقه را تشريح كرد. نخست‌وزير ابتدا در مورد انگيزه هيئت امريكايي براي اين سفر، اظهار داشت: «هدف نمايندگان ريگان در سفر به كشور ما دستيابي به كليد فتح روابط با جمهوري‌اسلامي بود و طبيعتاً اگر آنها موفق مي‌شدند با مسئولان نظام ما به مذاكره بنشينند در حقيقت به طور رسمي و غير رسمي روابط دو كشور آغاز شده‌بود. لذا برخورد قاطع مسئولين كشور و عدم مذاكره با آنان دقيقاً به همين دليل صورت گرفته‌است.» مهندس موسوي درباره رابطه با امريكا و ساير كشورهاي قدرتمند جهان گفت: «ما در سطح جهان با كشورهاي متعددي سر و كار داشته و با آنها صحبت و مذاكره مي‌كنيم منتها به فرموده حضرت امام روابط امريكا با ايران به مثابه رابطه گرگ و ميش است و دليل آن جناياتي است كه امريكا تا كنون در رابطه با انقلاب اسلامي مرتكب شده يا مي‌شود … اخيراً حدود 120 نفر از سرمايه‌داران امريكايي با ارسال نامه‌اي به دبيركل سازمان‌ملل، ايران را به صدور تروريسم و نقض حقوق بشر در ايران متهم كرده‌اند تا از اين طريق سازمان‌ملل و اياديش را در جهت اعمال فشار و موضع‌گيري بر عليه نظام ما بسيج كنند، اگر اسم اين اقدام را توطئه نگذاريم پس چه بگوييم؟ ما هم اكنون در سطح جهان شاهد توطئههاي گسترده‌اي عليه مردم خودمان هستيم كه از سوي امريكا طرح‌ريزي مي‌شود.» نخست‌وزير با اشاره به اين‌كه جز در مواردي مربوط به ديوان لاهه و بيانيه الجزاير، هيچ مذاكره‌اي رسمي و غيررسمي بين مقامات ايران اسلامي و امريكا وجود ندارد، گفت: «ما به هيچ وجه با امريكا مذاكره نخواهيم كرد و نفس مذاكره با اين كشور جز در چارچوب بيانيه الجزاير و دادگاه لاهه محكوم است.» آقاي موسوي در مورد تحولات اخير در منطقه نظير بركناري وزير نفت عربستان و سخنان نخست‌وزير تركيه و تعديل‌هايي كه ساير كشورها در روابط خود با جمهوري‌اسلامي ايران به عمل آورده‌اند، اظهار داشت: «ما بعد از عمليات پيروزمندانه والفجر8 نرمشي از جانب شرق و غرب نسبت به خودمان احساس مي‌كنيم و دليل آن هم استواري بيشتر پايه‌هاي نظام جمهوري‌اسلامي و دست بالاي نظام ما در جنگ است. و طبيعي است زماني كه ما به صورت يك قدرت بزرگ در منطقه خود را نشان مي‌دهيم بايد منتظر چنين تعديلاتي در روابط كشورهاي همسايه و جهان با خودمان باشيم و لذا مسئله تركيه و عربستان و هر كشور ديگري در ارتباط با ما بايد در اين چارچوب مورد دقت قرار گيرد … ما در سياست خارجي خود در رابطه با كشورهاي همسايه بسيار فعال هستيم و اين بحثي كه مطرح مي‌شود چرا با كويت يا عربستان مذاكره مي‌كنيم را رد مي‌كنيم، زيرا معتقديم به مذاكره و تبادل‌نظر و همان‌طور كه امام امت فرمودند ما يك كشور جنگ‌افروز در منطقه نيستيم و مايليم با همسايگان خود در چارچوب اصول خود برخورد نماييم … نكته ديگر اين است كه عملاً در رابطه با كشورهاي گوناگون بايد جوانب گوناگون قضيه را مورد بررسي قرار داد. يك زمان كشورهاي وابسته به اقمار شرق و غرب را در راستا و سياست‌هاي ابرقدرت‌ها مطرح مي‌كنيم و زماني منافع تك‌تك اين كشورها را براي سرپا ماندن همان رژيم‌هايي كه سركار هستند، در خود منطقه مورد ارزيابي قرار مي‌دهيم. بنابراين ما سياست خارجي خود را براساس واقعيت‌هاي انقلاب اسلامي و منطقه و منافع كوتاه مدت و بلند مدت خودمان تنظيم مي‌كنيم.» نخست‌وزير در ادامه سخنان خود درباره آزادي "جان‌جاكوبسن" گروگان امريكايي در لبنان و همزماني آن با سفر دكتر ولايتي وزير امورخارجه كشورمان به سوريه گفت: «سفر آقاي ولايتي هيچ ربطي به مسئله آزادسازي گروگان امريكايي در لبنان ندارد.» مهندس موسوي در پاسخ به اين سؤال كه با توجه به آميختگي والاي ملت و مسئولين نظام اسلامي، چرا خبر ورود هيئت امريكايي به ايران با تأخير اعلام شد، گفت: «ما در ارتباط با مسائلي نظير امريكا و جهان استكباري، سياست‌هاي پيچيده‌اي داريم لذا براي دستيابي به اهداف اصولي خود از روش‌هاي يك نظام به غايت پيچيده و پيشرفته و صادق استفاده مي‌كنيم و طبيعي است كه هر خبري را در جاي مناسب و در آن نقطه‌اي كه مي‌توانيم بهترين استفاده را ببريم، مطرح مي‌كنيم و بهترين مقطع زماني براي اعلام اين خبر 13 آبان بود.[۲۶]
گزارش -798
در پي سخنان ديروز آقاي هاشمي‌رفسنجاني درباره مسافرت پنهاني مك‌فارلين به تهران، برخي مقامات كاخ سفيد و وزارت خارجه امريكا، امروز در مصاحبه‌هايي ضمن رد اين مطلب كه امريكا به منظور حل مسئله گروگان‌ها حاضر به معامله پنهاني با ايران شده‌است، به طور صريح از انكار اين جريان خودداري كردند. اسپيكز سخن‌گوي رياست جمهوري امريكا گفت: «مادامي كه ايران به كارگيري تروريسم را دنبال مي‌كند، تحريم ايالات متحده نيز ادامه خواهد يافت … موضع امريكا كماكان اين است كه جنگ ايران و عراق مي‌بايست متوقف شود و دو طرف منازعه خود به يك حل و فصل مذاكره‌اي دست يابند.» وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا ايران همچنان در ليست كشورهاي حامي تروريسم باقي است يا خير، گفت: «آري، نشانه‌اي از وقوع يك تغيير قاطع در سياست ايران ملاحظه نشده‌است.» از سوي ديگر، آسوشيتدپرس گزارش داد: ريگان هنگام سوار شدن به هواپيما براي پرواز از لوس‌آنجلس به واشنگتن، در جواب اين سؤال كه مك‌فارلين در ايران چه مي‌كرده‌است، گفت: "اظهارنظري نيست." آسوشيتدپرس در ادامه گزارش خود آورده‌است: «سپس لاري‌اسپيكز به خبرنگاران گفت: شما نبايد جمله "اظهارنظري نيست" را به عنوان مثبت يا منفي در رابطه با اين جريان تلقي كنيد. سخن‌گوي رئيس‌جمهور امريكا در پاسخ اين سؤال كه آيا سياست امريكا در مورد تحريم فروش اسلحه در جنگ ايران و عراق تغيير كرده‌است يا نه، گفت: اظهارنظر نخواهيم كرد شما بايد در دادن خبر كمي مواظب باشيد، من فكر مي‌كنم اين به نفع گروگان‌ها باشد. وي تصريح كرد كه سياست امريكا در زمينه عدم مذاكره و ندادن امتياز و عدم تشويق كشور ثالث جهت دادن امتياز، همچنان به قوت خود باقي است. اسپيكز افزود: ما راجع به گزارش مربوط به مك‌فارلين و به طور كلي اين نوع داستا‌ن‌ها در خاورميانه به علت حساس بودن وضعيت گروگان‌ها، اظهارنظري نخواهيم كرد.»[۲۷] دونالد ريگان رئيس ستاد كاخ سفيد امريكا نيز در اين مورد كه واشنگتن مي‌خواسته‌است به عنوان بخشي از يك معامله براي كسب آزادي گروگان‌ها به ايران سلاح بفروشد، گفت: «ما نمي‌خواهيم در مورد اين‌كه چگونه مذاكره كرديم، با چه كسي مذاكره كرديم يا چگونه ترتيب خلاص شدن آنها را داديم، صحبت كنيم. من فكر مي‌كنم ديپلماسي آرام مؤثر بوده‌است و اين گروگان‌ها به تدريج بيرون مي‌آيند.[۲۸] وي افزود: امريكا نه آزادي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان را مي‌خرد و نه براي آزادي آنها خواسته‌هاي جسورانه و زياده از حد را برآورده مي‌كند.[۲۹] از سوي ديگر، شبكه تلويزيوني "اي‌بي‌سي" امريكا گزارش داد: مأموريت مك‌فارلين را مسئولان شوراي ملي امنيت در كاخ سفيد سازمان‌دهي كرده‌اند و تعداد كمي از اعضاي دولت از آن آگاه بودند.[۳۰]
گزارش -799
دولت ايرلند در مورد اخبار منتشر شده مبني‌بر استفاده مقامات امريكايي از گذرنامه‌هاي ايرلندي در سفر خود به ايران، شديداً به كاخ سفيد اعتراض كرده‌است. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از دوبلين، دولت ايرلند از امريكا خواسته است در اسرع وقت در اين زمينه توضيح دهد. گفتني است كه آقاي هاشمي‌رفسنجاني در افشاي سفر مشاور امنيت ملي سابق رئيس‌جمهوري امريكا (مك‌فارلين) و چهار همراه وي، گفت كه آنها با گذرنامه‌هاي ايرلندي به ايران سفر كرده‌بودند. سخن‌گوي مطبوعاتي وزارت خارجه ايرلند تأييد كرد كه دولت متبوع وي جهت پيگيري اين گزارش‌ها با كاخ سفيد در تماس است. وي كه با خبرنگار خبرگزاري جمهوري‌اسلامي سخن مي‌گفت، افزود: از صدور گذرنامه‌هاي ايرلندي براي مقامات امريكايي هيچ نشاني به ثبت نرسيده‌است.[۳۱]
گزارش -800
به دنبال اظهارات آقاي هاشمي‌رفسنجاني در سخنراني روز گذشته خود مبني‌بر تلاش ژاپن براي آزادي گروگان‌هاي خارجي در لبنان و درخواست ژاپن از ايران در اين زمينه، امروز دفتر رياست مجلس شوراي اسلامي متن كامل پيام نخست‌وزير ژاپن به آقاي هاشمي و پاسخ ايشان را منتشر ساخت. در اين نامه ضمن تأكيد بر اشتراك نظر ايران و ژاپن در نفي تروريسم و تقدير از كوشش ايران در آزادي مسافران هواپيماي ربوده شده "تي.دبليو.اي"، از ادامه اسارت 7 امريكايي در لبنان اظهار تأسف شده و خواستار اعمال نفوذ ايران در اين امر شده‌است. رئيس مجلس شوراي اسلامي ايران در جواب ضمن تأكيد بر حل مسئله ريشه‌اي جنگ و تروريسم، درباره اصل ادعاي وجود گروگان امريكايي در لبنان و شناخت عوامل آنها و همچنين صداقت در اقدام امريكا براي حل آن ابراز ترديده شده‌است. در اين نامه همچنين آمده‌است: «حركت امريكا بعد از حل ماجراي هواپيماي ربوده شده تي.دبليو.اي اين سوء‌ظن را تأييد مي‌كند. مسئولان سوريه به ما گفتند كه امريكا تعهد كرده كه پس از حل مسئله هواپيما، زندانيان لبناني كه بر خلاف مقررات جهاني در اسرائيل زنداني‌اند آزاد شوند، ولي مي‌بينيد كه به وعده خود عمل نمي‌كند. به نظر مي‌رسد امريكا با اين خلاف وعده مي‌خواهد مردم منطقه را عصباني و تحريك به اين اعمال نمايد. اگر سياست امريكا اين باشد، احتمال بي‌‌اعتبار شدن شما و ما در نظر مردم مظلوم لبنان در جريان تلاش جديد، جدي است. به نظر اينجانب براي اثبات جدي بودن مسئله گروگان‌ها و جدي بودن امريكا در راه نجات آنها، امريكا بايد به وعده قبلي خود عمل كند و زندانيان لبناني در اسرائيل آزاد شوند. قابل پيش‌بيني است كه اگر زندانيان لبنان در اسرائيل باقي بمانند حتي در صورت آزادي گروگان‌هاي ادعايي امريكا، اين‌گونه حوادث با شكل بدتري به وقوع بپيوندد. از مسئولان هوشمند ژاپن انتظار داريم به اين مذاكرات دوستانه توجه نمايند و فريب رياكاران را نخورند كه تلاش‌ها بي‌نتيجه يا بدنتيجه نباشد.»[۳۲] در همين حال ياسوهيرو ناكاسونه نخست‌وزير ژاپن حاضر نشد اظهارات آقاي هاشمي مبني‌بر دريافت يك نامه مشخص از جانب وي براي جلب حمايت ايران در آزادسازي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان را تأييد يا تكذيب نمايد. ناكاسونه در پاسخ درخواست توضيح خبرنگاران، تنها به گفتن اين جمله اكتفا كرد كه "هيچ توضيح ندارم."[۳۳]
گزارش -801
شيخ صباح‌الاحمد معاون نخست‌وزير و وزير امورخارجه كويت به دنبال اظهارات روز گذشته آقاي هاشمي‌رفسنجاني مبني‌بر اين‌كه يكي از خواسته‌هاي گروه جهاد اسلامي از امريكا آزادي تعدادي زنداني اين سازمان در كويت است، طي مصاحبه‌اي با روزنامه الاتحاد اعلام كرد كه دولت كويت به هيچ‌كس اجازه دخالت در امور داخلي‌اش را نخواهد داد و به هيچ وجه كساني را كه به جرم بمب‌گذاري و ترور در كويت زنداني هستند و گروه جهاد اسلامي لبنان خواستار آزادي آنان مي‌باشد، آزاد نخواهد كرد. وي گفت: در اين باره با هيچ كشور و يا گروهي وارد معامله نخواهد شد. شيخ احمد اين خبر را كه كويت با آزادي تعدادي از اين زندانيان موافقت كرده‌است، به شدت تكذيب كرد و گفت: شايعات موجود در اين مورد دروغ محض مي‌باشد. وزير خارجه كويت افزود: شخص و يا كشوري حق ندارد در امور داخلي كويت و حكم صادره در مورد زندانيان مذكور دخالت كند.[۳۴]
گزارش -802
سيدجلال ساداتيان كاردار سفارت ايران در لندن طي گفت‌وگويي با راديو بي‌بي‌سي گفت: ايران علي‌رغم تحريم تسليحاتي امريكا، براي خريد سلاح با كمپاني‌هاي امريكايي معامله كرده‌است. وي در پاسخ به ايران سؤال كه آيا براي آزادي بقيه گروگان‌هاي امريكايي در لبنان توافقي صورت گرفته‌است، گفت: هيچ توافقي ميان ايران و امريكا صورت نگرفته‌است. ساداتيان افزود: در صورتي كه امريكا به حقوق مردم ايران احترام گذارده و از دارايي‌هاي توقيف شده مردم اين كشور رفع محدوديت كند، در آن صورت ايران اتخاذ اقداماتي را جهت ارائه توصيه‌هايي به دوستان خود در لبنان براي آزادي گروگان‌ها مورد بررسي قرار خواهد داد. اين موارد به دادگاه‌هاي امريكا در زمينه ادعاهايي در حدود 5/3 ميليارد دلار بستگي دارد كه ناشي از بحران گروگان‌گيري امريكايي‌ها در ايران است. اين ديپلمات ايراني اضافه كرد فرانسوي‌ها به درخواست‌ها و شرايط (ايران) پاسخ مثبت دادند و ما هم متقابلاً پاسخ مثبت به آنها داديم. وي در مورد تخطي امريكا از تحريم فروش سلاح به ايران گفت: ما با امريكا تماس مستقيم نداشته‌ايم. ما سعي كرده‌ايم نيازهاي خود را براي جبهه‌ها از كمپاني‌هاي مختلف در كشورهاي مختلف و نه الزاماً از طريق كمپاني‌هاي امريكايي تأمين كنيم … ممكن است بعضي از كمپاني‌هاي امريكايي كه ما با آنها معامله داريم مورد حمايت مقامات امريكايي باشند كه ما از آن اطلاع نداريم. ساداتيان در مورد اين سؤال كه ايران چه شرايطي را ممكن است براي آزادي گروگان‌ها در لبنان مطرح كند، گفت: اين ما نيستيم كه گروگان گرفته‌ايم. ما گروگان‌گيري نكرده‌ايم و چنين شرايطي هم نداريم … مردم لبنان در مورد گلوله‌باران كشورشان توسط امريكا خشمگين هستند و به اين دليل اقدام به گروگان‌گيري كرده‌اند.[۳۵]
گزارش -803
افشاي سفر محرمانه يك هيئت امريكايي به ايران بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي جهان داشت. شبكه تلويزيوني "سي‌بي‌اس" امريكا، گزارش‌هاي متعددي از اين ماجرا پخش كرد، از جمله گفت: «شواهد موجود از يك نوع معامله ميان ايران و امريكا حكايت مي‌كند ولي امكان دارد مأموريت مك‌فارلين بيشتر به منظور بهبود روابط درازمدت با ايران بوده‌است نه يك راه‌حل موقت جهت آزادي گروگان‌ها.» شبكه "ان‌بي‌سي" امريكا نيز ضمن پخش گزارش مشروحي از سخنان آقاي هاشمي، اعلام كرد: «مأموريت هيئت امريكايي به ايران، طرح سرهنگ پويندكستر بوده كه تا به حال مسئله مذاكرات با ايران جهت آزادي گروگان‌ها را بسيار محرمانه نگه داشته‌بود.» همه شبكه‌هاي راديو تلويزيوني امريكا در گزارش خود از اين ماجرا، ضمن يادآوري جريان گروگان‌هاي امريكايي در ايران و سياست ضد امريكايي جمهوري‌اسلامي، از ارتباط ايران و امريكا و كمك ايران در آزادي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان اظهار تعجب و حيرت كرده‌اند.[۳۶] راديو بي‌بي‌سي نيز در گزارش شامگاه امروز خود، در اين باره گفت: «با نگاهي به تمام اين ماجرا شايد بتوان تا حدي سرافكندگي براي دولت امريكا را مشاهده كرد؛ چرا كه پس از تمام اعترافاتش در مورد اين‌كه با تروريست به مذاكره نخواهد پرداخت با كساني به گفت‌وگو نشسته است كه به اذعان خودشان روابط خيلي نزديك با افرادي دارند كه امريكايي‌ها و فرانسوي‌ها را ربوده و به صورت گروگان در اختيار دارند. در وراي تمام اين رفت‌وآمدهاي دامنه‌دار و مرموز حداقل يك حقيقت بارز در تهران تجلي كرده‌است كه ايراني‌ها بالاخره اعتراف كرده‌اند كه مي‌توانند آزادي گروگان‌ها را تأمين كنند و حاضرند تحت شرايطي به اين اقدام مبادرت كنند. آقاي رفسنجاني گفت كه ايران ممكن است به ربايندگان توصيه كند كه گروگان‌ها را آزاد كنند و اگرچه جهاد اسلامي و ساير گروه‌هاي درگير به ايران گوش مي‌دهند ولي اجباري به پذيرش اين توصيه ندارند. بنابراين كاملاً روشن بود كه معامله‌اي پيشنهاد شده‌است و مقامات ايراني جاي گروه‌هاي در پس پرده‌اي را مي‌گيرند كه گروگان‌ها را در اختيار دارند.»[۳۷] روزنامه گاردين نيز به نقل از خبرنگار خود در واشنگتن نوشت: «وزارت خارجه امريكا تأييد كرد كه ويليام كيسي (رئيس سابق سيا) در ماه‌هاي اخير به دمشق سفر كرده‌است، اما اين وزارت‌خانه از سفر مك‌فارلين به تهران اطلاعي ندارد … در همين حال شبكه تلويزيوني "اي‌بي‌سي" امريكا گزارش داد كه احتمال مي‌رود مدتي قبل از سفر اخير "تري‌ويت" نماينده اسقف كليساي انگلستان به بيروت، مقاديري قطعات يدكي به تهران ارسال شده‌باشد.» به نوشته گاردين مقامات وزارت خارجه امريكا متذكر شده‌اند كه ايران خيلي بيشتر از سوريه بر گروگان‌گيران نفوذ دارد و از سوي ديگر تهران شديداً تشنه قطعات يدكي امريكايي است.[۳۸] دبير اخبار واشنگتن‌پست در مصاحبه با بي‌بي‌سي گفت: «ايران براي تحت‌الشعاع قرار دادن اخبار مربوط به جنگ قدرت بر سر جانشيني آيت‌الله خميني كه در تهران برپاست، به انتشار اين خبر دست زده‌است.»[۳۹] راديو لندن نيز به نقل از خبرنگار وال‌استريت ژورنال گفت: «اين ماجرا كه گروهي امريكايي با پاسپورت ايرلندي در حالي كه چند انجيل براي آيت‌الله خميني همراه آورده‌بودند، به ايران آمده‌اند، در واقع بسيار عجيب است. واقعيت آن است كه مك‌فارلين مدت‌ها در دولت ريگان مسئوليت هدايت تلاش‌هايي را كه براي آزادي گروگان‌ها به عمل مي‌آيد به عهده داشته‌است. وي در جريان اين تلاش‌ها با افرادي كه ادعا مي‌كنند نفوذي در ايران دارند و يا افرادي كه گروگان‌ها را در اسارت خود دارند، به طور غير مستقيم با ايران سروكار پيدا كرده‌است. بنابراين نمي‌توان گزارش‌هاي مربوط به سفر وي را به طور كامل بي‌‌اعتبار خواند. اين حقيقت كه يكي از گروگان‌هاي امريكايي آزاد شده و اميد آزادي ديگر گروگان‌ها نيز به وجود آمده، نشان دهنده آن است كه در بن‌بست دو ساله گروگان‌ها گشايشي حاصل شده‌است. ممكن است دولت امريكا تصميم گرفته‌باشد اجازه دهد ايران برخي قطعات يدكي را كه براي تجهيزات نظامي امريكايي خود نياز دارد، تهيه كند»[۴۰] افشاي ماجراي مك‌فارلين بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي امارات داشت. روزنامه الخليج ضمن درج اين خبر، به سكوت مقامات كاخ سفيد و فرار سخن‌گوي اين كاخ از پاسخ به خبرنگاران اشاره كرده و كوشيده‌است القا كند كه به احتمال قوي روابطي ميان تهران و واشنگتن در پشت پرده وجود داشته و دارد. الخليج در بخشي از تحليل خود مينويسد: «آنچه از خود اين خبر مهم‌تر است بعد سياسي قضيه و مسئله روابط امريكا با كشورهاي حوزه خليج‌فارس از يك سو و روابط آن با عراق از سوي ديگر خواهد بود.» به نوشته اين روزنامه چنانچه صحت اين گزارش تأييد شود، دامنه توطئههاي سياسي خطرناك امريكا در منطقه برملا خواهد شد.[۴۱] رسانه‌هاي آلمان غربي نيز اخبار و تفسيرهاي بسياري درباره ماجراي مك‌فارلين منتشر كردند. از جمله دي‌ولت در گزارش مفصلي نوشت: «سه احتمال براي نزديكي امريكا با ايران مي‌رود: يكي اين‌كه تشكيلات حكومتي ايران اخيراً شاهد روي كار آمدن گروه‌هاي خواهان نزديكي بيشتر با غرب شده‌است. دوم اين‌كه ايران به لحاظ احتياج مبرم به سلاح‌ها و قطعات يدكي امريكايي در جنگ مي‌خواهد با امريكا كنار بيايد و در قبال دريافت آنها، در رهايي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان كمك كند. سوم اين‌كه آزادي جاكوبسن از اثرات جنبي مساعي فرانسه براي آزادي گروگان‌هاي خودش است.» همچنين روزنامه فرانكفورتر الگمانيه به نقل از "اي‌بي‌سي" امريكا نوشته است كه مبارزات اخير قدرت در ايران باعث استحكام موضع افراد خواهان نزديكي بيشتر با امريكا شده‌است.[۴۲] روزنامه تايمز لندن نيز به نقل از ديپلمات‌هاي عرب ادعا كرد: «امريكا چند هواپيماي حامل اسلحه و لوازم يدكي به ايران فرستاد و از ايران قول گرفت كه از دخالت در بمب‌گذاري و ترور خودداري كند.»[۴۳] راديو اسرائيل نيز در گزارشي از افشاي ماجراي مك‌فارلين، به تحريف قسمتي از سخنان آقاي هاشمي پرداخت. اين راديو گفت: «مقامات حكومت اسلامي از ورود مك‌فارلين و همراهانش غافلگير شدند و دقيقاً نمي‌دانستند با وي چگونه رفتار كنند. شخصيت بلند‌پايه امريكايي خواستار ملاقات با آيت‌الله خميني، حجت‌الاسلام خامنه‌اي، حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني يا آقاي ميرحسين موسوي بود. وي تهديد كرد كه اگر مقامات حكومت اسلامي به وي آسيب برسانند يا او و همراهان تا موعد از پيش تعيين شده از ايران خارج نشوند، نيروي استقرار سريع ايالات متحده كه در حال آماده‌باش است، آنها را نجات خواهد داد.» راديو اسرائيل افزود: «مك‌فارلين و همراهان پس از 5 روز تهران را با دست خالي ترك گفتند زيرا آيت‌الله خميني دستور داده بود با آنها مذاكره نشود … در رسانه‌هاي گروهي امريكا اطلاعاتي منتشر شده مبني‌بر اين‌كه تهران و واشنگتن در گفت‌وگوهاي محرمانه موافقت كرده‌اند كه در صورت آزادي ربوده‌شدگان خارجي كه در اسارت گروه‌هاي تروريستي شيعه در لبنان به سر مي‌برند، مقادير نامعلومي اسلحه و قطعات يدكي نظامي امريكا توسط يك كشور دوست به ايران ارسال شود. ولي سخن‌گوي كاخ سفيد ديشب اين شايعات را به شدت تكذيب كرد.[۴۴] كانال دوم تلويزيون فرانسه نيز با اشاره به آزادي جاكوبسن (گروگان امريكايي) و سخنان آقاي هاشمي درباره سفر مك‌فارلين، خاطرنشان كرد كه انقلاب اسلامي ايران هنوز بسيار جان‌دار و در حال تحرك است. مفسر سياسي تلويزيون فرانسه افزود: «براي روشن شدن مطلب بايستي دو گرايش متفاوت در هيئت حاكمه ايران را مورد بررسي قرار داد. يك دسته افراطيون و آشتي‌ناپذيران كه معتقدند هرگونه سازش و مصالحه با دنياي غرب شوم و زيان‌بخش است. آنها امريكا را شيطان بزرگ مي‌نامند و صدور و گسترش انقلاب را بدون هيچ ضعف و گذشتي توصيه مي‌كنند. دسته ديگر، واقع‌بين‌ها هستند كه مي‌گويند غرب داراي اسلحه و قطعات يدكي نظامي، رادار و پول لازم براي ادامه جنگ با عراق است … امروز به نظر مي‌رسد واقع‌بين‌ها از همه با نفوذترند. نمونه بارز آن، دستگيري و بازداشت مهدي هاشمي است.»[۴۵]
گزارش -804
نگراني امريكا از پيروزي ايران در جنگ، فروش سلاح امريكايي به ايران، علل تأخير در اجراي عمليات بزرگ، تأثير مسائل داخلي در روند جنگ از جمله موضوع‌هايي است كه در گزارش امروز روزنامه كريستين ساينس‌مانيتور مورد بحث قرارگرفته‌است. در اين گزارش آمده‌است: «مقامات امريكايي محتاطانه ابراز اميدواري مي‌كنند كه تركيبي از بحران جانشيني، وخامت اقتصادي و نزول موقعيت نظامي ايران به تحكيم موضع عناصر ميانه‌رو در تهران منجر شود. كارشناسان دولت ريگان همچنان از پيروزي ايران در جنگ فرسايشي طولاني با عراق نگرانند زيرا پيروزي ايران راه را براي تلاش‌هاي سرسختانه ايران در بي‌ثبات كردن دولت‌هاي عرب خاورميانه هموار خواهد ساخت. بدين خاطر امريكا از دوستان خود خواسته‌است به ايران اسلحه نفروشند. اما اگر گزارش‌هاي جديد صحت داشته‌باشد، بايد گفت كه موضع امريكا در قبال فروش اسلحه به ايران تغيير كرده‌است … به گفته يك مقام وزارت خارجه امريكا اگر جنگ سبب انزواي حمايت عمومي شود، احتمال دارد كه نفوذ ميانه‌روها در تهران افزايش يابد.» به نوشته اين روزنامه: «مقامات دولتي و كارشناسان غيردولتي امريكا از اين‌كه هجوم گسترده ايران با هدف تصرف مناطق جنوبي عراق در ماه سپتامبر و اكتبر (شهريور، مهر و آبان) انجام نشد، تعجب كرده‌اند. از سال گذشته تاكنون صدها هزار ايراني در مرزهاي عراق مستقر شده و در انتظار دستور تهران هستند. به گفته منابع امريكايي علت تأخير در هجوم ايران احتمالاً محاسبات مجدد رهبران نظامي است زيرا شايد آنها ادامه عمليات نظامي در داخل خاك عراق را با توجه به برتري قدرت آتش و نيروي هوايي عراق مشكل تشخيص مي‌دهند. به گفته "آنتوني كردزمن" كارشناس مسائل نظامي، عامل اصلي آن بوده كه ايران نتوانسته‌است تداركات نظامي لازم را تهيه كند و بدين علت نمي‌تواند در چند نقطه جداگانه جبهه حملاتي انجام دهد.» كريستين ساينس مانيتور در ادامه مينويسد: «مقامات امريكايي همچنين به تأثير بحران داخلي ايران بر روند جنگ به ويژه پس از توفيق‌هاي نظامي در فاو و مهران اشاره مي‌كنند. مسئله بحراني و مهم جانشين آيت‌الله خميني كه ظاهراً با تعيين آيت‌الله منتظري حل‌وفصل شده‌بود، بار ديگر راه را براي جدال‌هاي فرقه‌اي و سياسي در جمع حكام ايران هموار ساخته‌است. به گفته برخي كارشناسان اين جدال‌ها عامل مهمي در آزادي جاكوبسن امريكايي بوده‌است. علاوه بر آن، وخامت شرايط اقتصادي در ايران به نارضايتي‌هاي سياسي دامن زده‌است. كارشناسان مي‌گويند با توجه به فشارهاي سياسي داخلي، شكست نظامي براي حكومت خميني، يك مصيبت سياسي خواهد شد. هرچند كه احتمال آغاز هجوم بزرگ به قوت خود باقي است ولي تصميمات نظامي با احتياط بيشتري اتخاذ مي‌شود. منابع امريكايي مي‌گويند تهديد اصلي پيروزي ايران، هجوم نظامي فوري تهران به همسايگان عرب نيست. منابع مذكور از آن نگرانند كه ايران با استفاده از مدل لبنان از پيروزي نظامي بر عراق به عنوان سكوي پرتابي براي يك برنامه هماهنگ خرابكارانه در حكومت‌هاي عرب استفاده كند. به گفته يك مقام وزارت خارجه امريكا هدف ايران تضعيف و سپس سرنگوني يك‌يك حكومت‌هاي جهان مسلمان است. تجربه لبنان تا كنون نيز نشان داده كه زمينه براي چنين اقداماتي مساعد است.»[۴۶]
گزارش -805
دبيركل حزب كمونيست عراق "عزيز محمد" طي مقاله‌اي كه در واقع جمع‌بندي چهارمين كنگره حزب كمونيست عراق است، عراق را شروع‌كننده جنگ و ايران را ادامه دهنده جنگ اعلام كرد. اين مقاله كه شامگاه امروز از راديو مسكو پخش شد، تأكيدي است بر ديدگاه‌هاي شوروي در مورد جنگ. عزيزمحمد در اين مقاله آغاز جنگ را 22 سپتامبر 1980 (31/6/1359) ذكر كرده و مينويسد: حزب ما جداً و قطعاً اين جنگ خانمان‌برانداز و عناصري كه آتش آن را برافروخته‌اند و مقصر ادامه آن هستند، محكوم مي‌كند. به نوشته اين مقاله، كنگره حزب كمونيست عراق، خواستار پايان بي‌‌درنگ عمليات جنگي و حل‌وفصل مسالمت‌آميز اختلافات طرفين شده‌است و تصرف اراضي ايران به وسيله نيروهاي عراقي و همچنين تلاش ايران براي تجاوز به خاك عراق و گسترش عمليات جنگي محكوم مي‌كند. عزيزمحمد در ادامه مينويسد: ما مقاصد ايران را براي صدور انقلاب اسلامي به عراق از راه جنگ و براي تحميل الگوي ايراني به مردم عراق قبول نمي‌كنيم. وي پس از اشاره به خسارات و مشكلات جنگ، اضافه مي‌كند كه اين اوضاع به امريكا فرصت مي‌دهد تا در منطقه دخالت نظامي كند. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي در پايان گزارش خود از اين گفتار راديو مسكو، مطالب مهم آن را چنين ذكر مي‌كند: 1- تاريخ آغاز تجاوز عراق به ايران 31/6/1359 اعلام شده، نه تاريخ ادعايي رژيم عراق. 2- مطابق روش اعتقادي شوروي، عراق آغاز كننده و ايران ادامه‌دهنده جنگ است. 3- بر طبق معمول اين محافل، حزب كمونيست عراق نيز معتقد است كه ادامه روش ايران، منجر به دخالت امريكا در منطقه خواهد شد.[۴۷]
گزارش -806
سران 6 كشور عضو شوراي همكاري خليج‌فارس در پايان اجلاس خود در ابوظبي با صدور بيانيه‌اي از ادامه جنگ ايران و عراق ابراز تأسف كرده و از گسترش دامنه آن ابراز نگراني شديد نمودند. در اين بيانيه پايبندي كشورهاي عضو به قطع‌نامه‌هاي شماره 582 و 588 شوراي امنيت سازمان‌ملل در مورد برقراري آتش‌بس در جنگ ايران و عراق و باز گرداندن نيروهاي نظامي طرفين به مرزهاي بين‌المللي اعلام شده‌است. سران كشورهاي شوراي همكاري شامل عربستان، امارات عربي، كويت، قطر، بحرين و عمان در بيانيه پاياني خود ابراز اميدواري كردند كه جمهوري‌اسلامي ايران براي اجراي مفاد قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت سازمان‌ملل درباره توقف جنگ پاسخ مثبت دهد. كشورهاي شورا در بيانيه پاياني خود ضمن قدرداني از آنچه كه پاسخ مثبت عراق به قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت سازمان‌ملل ذكر گرديد بر تصميم مجدد اين كشورها براي تلاش پيگير جهت متوقف ساختن جنگ ايران و عراق تأكيد كردند. سران كشورهاي مزبور در بيانيه خود بدون اشاره به آغاز كننده جنگ نفت‌كش‌ها در منطقه خليج‌فارس با تأكيد بر قطع‌نامه‌هاي شماره 540 و 552 شوراي امنيت در مورد آزادي كشتي‌راني در گذرگاه‌هاي آبي بين‌المللي، تأمين آزادي كشتي‌راني و عبورومرور كشتي‌هاي تجاري از بنادر اين كشورها و به مقصد آنها را خواستار شدند و ابراز اميدواري كردند كه جمهوري‌اسلامي به اين درخواست پاسخ مثبت دهد. در اين بيانيه ضمن محكوم كردن تروريسم بين‌المللي از تلاش‌هاي جاري براي نسبت دادن آن به اعراب ابراز تأسف گرديد. اجلاس سران شوراي همكاري مسئله همكاري‌هاي نظامي و امنيتي كشورهاي عضو و تصميم مشترك شورا براي دفاع جمعي را مورد تأكيد قرار داد. در اين بيانيه همچنين بر ادامه تلاش‌هاي جاري جهت آشتي‌دادن كشورهاي عربي و انعقاد اجلاس سران عرب و وحدت صفوف آنان تأكيد شده‌است. در بيانيه آمده‌است: اجلاس شوراي همكاري در ابوظبي پايبندي كشورهاي عضو به مصوبات اجلاس‌هاي گذشته سران عرب در مورد مسئله فلسطين و حق ملت فلسطين در تعيين سرنوشت خود را اعلام مي‌دارد. در پايان بيانيه ضمن ابراز تأسف از قطع روابط ميان انگليس و سوريه از دولت لبنان و يكپارچگي جغرافيايي، استقلال و حاكميت اين كشور حمايت شده‌است.[۴۸] عبدالله بشاره همچنين در كنفرانس مطبوعاتي در هتل هيلتون ابوظبي گفت: شورا معتقد است جهت يافتن راه‌حلي صلح‌آميز براي جنگ ايران و عراق صبر و استقامت لازم است. بشاره در پاسخ به اين سؤال كه چرا در اعلاميه اجلاس سران، ايران محكوم نشده‌است، گفت: شورا رسم ندارد گامي بردارد كه به روند كاميابي و يافتن راه‌حلي شرافتمندانه براي اين جنگ كمك نكند. وي افزود: پايان دادن به اين جنگ در مسئوليت جامعه بين‌المللي و آنهايي كه به ايران نزديك هستند، مي‌باشد … بايد راه‌حلي صلح‌آميز وجود داشته‌باشد كه به اين جنگ ويرانگر پايان دهد و از دخالت ابرقدرت‌ها جلوگيري كند. بشاره گفت: رهبران شوراي همكاري در مورد مفهوم عيني پايان دادن به جنگ ايران و عراق كه طي چند روز آينده اعلام خواهد شد، توافق كرده‌اند. وي در پاسخ به اين‌كه چرا شورا از منبعي كه جنگ را تغذيه مي‌كند درخواست نكرده‌است و اين‌كه آيا امريكا در تأمين سلاح براي ايران شركت دارد، گفت: شورا مي‌داند كه واشنگتن مسئوليت خاصي در پايان دادن به جنگ دارد و از اين رو هر دري را از واشنگتن تا مسكو از پكن تا شيلي و از ايتاليا تا اسلو مي‌زند تا به اين جنگ پايان دهد. در مورد مساعي شوراي همكاري براي متقاعد كردن ايران به پذيرفتن ميانجي‌گري بين‌المللي، بشاره گفت: شورا در به عهده گرفتن مسئوليت در پايان دادن به جنگ هيچ ترديدي نخواهد كرد و روزهاي آينده شاهد نتيجه اين تماس‌ها خواهند بود.[۴۹] بي‌بي‌سي در تفسيري در اين خصوص گفت: در مقايسه با بيانيه مذاكرات سران شورا در سال گذشته به نظر مي‌رسد بيانيه امسال متمايل به عراق است. به دنبال مذاكرات سال گذشته سران شورا كه در مسقط برگزار شد كشورهاي عرب كرانه خليج‌فارس سعي كرده‌اند كه هيئتي را به رياست يوسف العلوي وزيرخارجه عمان به تهران بفرستند، اما امسال بيانيه شورا از عراق به عنوان كشور برادر نام مي‌برد و از واكنش‌هاي مثبت عراق در برابر تلاش‌هاي صلح‌جويانه تقدير مي‌كند.[۵۰] روزنامه گاردين نيز در گزارشي از ابوظبي نوشت: اجلاس ساليانه شوراي همكاري در همان سردرگمي و حيرت ناشي از بركناري زكي‌يماني وزير نفت عربستان كه در ابتداي كنفرانس اعضا با آن مواجه بودند، روز چهارشنبه پايان يافت. در اين گزارش آمده‌است كه امارات متحده و كويت بيش از سايرين از اين‌كه عربستان بعدها براي آنها چه خوابي ديده نگران هستند. اين روزنامه به نقل از مقامات مطلع مدعي شد كه استراتژي جديد جهت افزايش بهاي نفت به حداقل بشكه‌اي 18 دلار نه تنها عملي نيست بلكه آن درآمد اضافي را كه براي جبران كسري‌هاي عظيم لازم است تأمين نمي‌كند. اين كسري‌ها حداقل شامل 10 ميليارد دلار فقط از جانب رياض مي‌شود. گاردين كه اين اجلاس را فقط به دليل تشكيل شدن يك موفقيت مي‌نامد، مينويسد: رهبران شورا موفق نشدند هيچ‌گونه اقدام جديدي در مورد جنگ تحميلي اعلام كنند بلكه فقط وعده دادند به تلاش براي پايان دادن درگيري ادامه دهند.[۵۱] بنا به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي دولت كويت در اجلاس اخير سران شوراي همكاري شديداً سعي داشته‌است كه ايران به خاطر حملات پي‌درپي به نفت‌كش‌هاي اين كشور و همچنين متهم ساختن كويت به همكاري مستقيم با عراق محكوم شده و با شدت بيشتري با ايران برخورد سياسي شود اما به خاطر مخالفت برخي از اعضا كه احتمالاً يكي از آنها عمان بوده‌است اين خواسته كويت با استقبال چنداني مواجه نشده‌است. در كنار كويت، امارات، ميزبان كنفرانس، نيز تا اندازه‌اي تلاش كرده‌است كه شورا در مورد تأمين كشتي‌راني در خليج‌فارس تصميمات جدي‌تري اتخاذ كند و دليل اين تقاضاي امارات حمله به نفت‌كش‌ها در آب‌هاي ساحلي اين كشور مي‌باشد كه گفته مي‌شود اين موضوع سخت امارات را رنج مي‌دهد. امارات همچنين معتقد است كه احتمالاً همزمان با آغاز حملات آينده زميني ايران به عراق، عراق حملات هوايي خود به تأسيسات نفتي و كشتي‌هايي كه به بنادر ايران رفت و آمد مي‌كنند را تجديد خواهد كرد و در نتيجه اين امر موجب واكنش ايران شده و حملات خود به كشتي‌ها در آب‌هاي ساحلي امارات را از سرخواهدگرفت. برخي از اعضاي ميانه‌رو شورا با اين خواسته كويت و امارات هم‌صدا نبوده و معتقد بوده‌اند كه هرگونه شدت بيشتر موجب بحراني‌تر شدن اوضاع در منطقه خواهد شد و عواقب وخيم‌تري در برخواهد داشت ولي به نظر مي‌رسد شورا در پشت پرده احتمالاً در اين باره تصميمات مهمي اتخاذ كرده‌است كه يقيناً در صورت بحراني‌تر شدن اوضاع به مرحله اجرا درخواهد آمد. در اجلاس اخير بر تقويت نيروهاي دريايي و هوايي منطقه سخت تأكيد شده‌است.[۵۲] گفتني است كه در اجلاس وزيران خارجه كشورهاي شوراي همكاري كه چند روز قبل از اجلاس سران به كار خود خاتمه داد، هيئت عماني با طرح "استراتژي دفاع مشترك" به ويژه ايجاد چتر امنيتي هوايي براي مقابله با خطرات ناشي از جنگ ايران و عراق، به دليل اين‌كه چنين عملي موجب حساسيت و نهايتاً رويارويي با ايران خواهد شد، مخالفت كرد. در اجلاس سران شوراي همكاري همچنين با توجه به وضعيت نابسامان اقتصادي كشورهاي شورا، در پي كاهش قيمت نفت، شورا بر اين نكته تأكيد كرده‌است كه علي‌رغم كليه اختلافات سياسي موجود، تلاش شود كه بهاي نفت تا اندازه‌اي افزايش يابد و حداقل 15 تا 18 دلار در هر بشكه تثبيت شود.[۵۳]
گزارش -807
تلاش براي بازگرداندن مصر به جهان عرب، به خصوص پس از اعلام تصميم جمهوري‌اسلامي براي اجراي عمليات سرنوشت‌ساز، تشديد شده‌است. مورفي در سفر اخير خود به جده به فهد تأكيد كرد كه وقت آن رسيده تا سعودي در روابط خود با مصر تجديدنظر كند و وي مأموريت دارد كه نظر مسئولان امريكا را در اقدام سعودي براي بهبود روابط خاطرنشان كند. فهد ضمن قول مساعد، گفت: عادي‌سازي تدريجي روابط شروع شده‌است. اخيراً نيز يك هيئت از سرمايه‌داران سعودي براي بررسي امكان سرمايه‌گذاري در مصر به قاهره رفته و با مبارك ديدار كرده‌اند. روزنامه القبس چاپ كويت نيز در روز 3/8/65 نوشت: «هفته گذشته مصر شاهد فعاليت‌هاي فشرده براي تقويت روابط اين كشور با كشورهاي خليج‌فارس بود. به خصوص در زمينه‌هاي اقتصادي و تشويق سرمايه‌گذاري كشورهاي خليج در مصر و توسعه روابط بازرگاني با آنان.» البته اين تلاش‌ها به عرصه اقتصادي محدود نيست و در موقعيتي كه روز به روز بر حساسيت اوضاع منطقه خليج‌فارس در پي احتمال وقوع حمله سرنوشت‌ساز جمهوري‌اسلامي در جبهه‌هاي جنگ با عراق افزوده مي‌شود، رژيم مصر در تلاش است كه بتواند با توان بالقوه و بالفعل خويش خلأ احتمالي ناشي از بروز يك رخنه اساسي و تعيين‌كننده را در جثه ارتجاعي اعراب در جنگ تحميلي پر كند و براي همين است كه طي هفته‌ها و ماه‌هاي اخير زمزمه‌هاي بازگرداندن مصر به جهان عرب بيش از پيش به گوش مي‌رسد. امارات متحده عربي اولين كشور از حوزه خليج‌فارس بود كه به ضرورت بازگشت مصر به جهان عرب اشاره كرد و رسانه‌هاي عربي بر تصويب مصوبه‌اي در شوراي همكاري براي تلاش در اين جهت تأكيد نمودند. حسني مبارك نيز طي مصاحبه‌اي اعلام كرد كه مصر بدون وجود توافقي ميان اين كشور و كشورهاي عرب حوزه خليج‌فارس، به اعزام نيرو و مداخله در اين منطقه اقدام نخواهد كرد.[۵۴]
گزارش -808
وزيران خارجه شوروي و امريكا امروز بيش از سه ساعت با يكديگر گفت‌وگو كردند كه در بخشي از آن كارشناسان خلع سلاح حضور داشتند. به گزارش رويتر اين بلندپايه‌ترين تماس بين دو قدرت پس از اجلاس سران دو كشور در ايسلند بين رونالد ريگان و ميخائيل گورباچف است. شواردنادزه وزيرخارجه شوروي بدون آن‌كه سخني به خبرنگاران درباره اين مطلب كه آيا پيشرفتي حاصل شده‌است يا خير، بيان دارد، با مشايعت شولتز سفارت امريكا را ترك كرد. دومين دور مذاكرات دو طرف قرار است فردا در سفارت شوروي در وين انجام شود.[۵۵]
گزارش -809
به گزارش شبكه تلويزيون ان.بي.سي امريكا از ابتداي رياست‌جمهوري ريگان و روي كار آمدن حزب جمهوري‌خواه در سال 1980 دمكرات‌ها براي نخستين بار كنترل سناي امريكا را به دست گرفته‌اند. در انتخابات روز گذشته جمعاً 34 كرسي از 100 كرسي سنا مورد رأي‌گيري قرارگرفت كه در اين ميان جمهوري‌خواهان از 22 كرسي و دمكرات‌ها از 12 كرسي دفاع مي‌كردند.[۵۶]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/08/14
- ↑ سند شماره 1257 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم‌الانبيا (داود رنجبر)، 12/8 تا 24/8/65، ص‌ص32 تا 39.
- ↑ پيشين، ص‌ص43 تا 47.
- ↑ سند شماره 024301 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 34، 18/8/65، ص7.
- ↑ سند شماره 060629 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه يكم كربلا، 15/8/65.
- ↑ سند شماره 147339 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 35، 25/8/65، ص‌ص7 و 8.
- ↑ سند شماره 024444مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه، 26/8/65.
- ↑ سند شماره 078220 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه كشوري، 14/8/65.
- ↑ سند شماره 078221 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مركزي سپاه‌پاسداران 14/8/65.
- ↑ سند شماره 078222 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مركزي سپاه‌پاسداران، 14/8/65.
- ↑ سند شماره 087877 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: 19/8/65.
- ↑ سند شماره 078093 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر فرماندهي سپاه ناحيه كرمان، 17/8/65.
- ↑ سند شماره 078200 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد ناحيه ويژه قم، 14/8/65.
- ↑ روزنامه كيهان، 18/8/65، ص3.
- ↑ سند شماره 078208 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي كل سپاه كشوري، 14/8/65.
- ↑ روزنامه كيهان، 14/8/65، ص2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 231، 15/8/65، ص5.
- ↑ پيشين، ص4.
- ↑ سند شماره 024253 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: يگان جنگال قرارگاه خاتم‌الانبيا، 15/8/65.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 237، 21/8/65، ص3.
- ↑ U.N. Yearbook, 1986 - S18446.
- ↑ سند شماره 024222 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: 14/8/65.
- ↑ مأخذ شماره 15، ص2.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص2.
- ↑ سند شماره 24603 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 36، 3/9/65، ص5.
- ↑ سند شماره 088883 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات سپاه، گزارش روزانه شماره 150، 16/10/65، ص‌ص1 و 2.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 15/8/65، ص12؛ و- روزنامه كيهان، 15/8/65، ص2.
- ↑ مأخذ شماره 15، ص20.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص شش، رويتر.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، تلكس ويژه، شماره 17، 15/8/65، يونايتدپرس.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، تلكس ويژه، شماره 13، 14/8/65، خبرگزاري فرانسه.
- ↑ روزنامه كيهان، 15/8/65، ص20.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 15/8/65، ص2.
- ↑ مأخذ شماره 31، ص20، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص7.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص19.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص15.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص22.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص24.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص25.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص28.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص38.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص29.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص31.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص33.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص36.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص‌ص43 و 44.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 232، 16/8/65، ص2.
- ↑ مأخذ شماره 31، ص20.
- ↑ مأخذ شماره 47، ص‌ص5 و 6، خبرگزاري امارات.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 15/8/65، ص5.
- ↑ مأخذ شماره 47، ص62.
- ↑ مأخذ شماره 47، ص‌ص3 و 4.
- ↑ مأخذ شماره 16، ص7.
- ↑ گزارش‌هاي سياسي خارجي، شماره 136/4، 14/8/65، ص‌ص1 و 3.
- ↑ مأخذ شماره 31، ص17، واحد مركزي خبر.
- ↑ مأخذ شماره 31، ص17، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.