1359.07.22

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1359
1359.07.22
نام‌های دیگر بیست و دو مهر
تاریخ شمسی 1359.07.22
تاریخ میلادی 14 اکتبر 1980
تاریخ قمری 4 ذیحجه 1400



روز بيست و سوم-تشديد فشار روي خرمشهر و نبادان

در بيست و سومين روز، خرمشهر وضعيت بحراني‌تري به خود گرفت.گمرك، كشتارگاه و پليس‌راه خرمشهر به تصرف نيروهاي عراقي درآمد و پادگان دژ در محاصره قرار گرفت. در داخل شهر نيز جنگ تن‌به تن شروعشد و با وجود توان بالاي دشمن، اندك رزمندگان باقي مانده به مقابله با دشمن پرداختند. در محور آبادان، عراقيها از مارد به طرف آبادان در حالپيشروي هستند و تنها راه ارتباطي ( جاده ماهشهر آبادان ) زير آتش شديدقرار دارد. اهواز از دو سمت جنوب و غرب زير آتش توپخانه قرار گرفت و نيروهايدشمن در 30 كيلومتري جنوب اهواز مستقر شدند. دراين روز بستان بار ديگر سقوط كرد و به تصرف دشمن درآمد و عراقيها حركت خود را به سوسنگرد ادامه دادند. شب گذشته، دزفول زير موشك دشمن قرارداشت. در اين جبهه 20 تانك دشمن منهدم شد. در جبهه مياني، رزمندگان اسلام با پيشروي در ارتفاعات كوره‌موش ( محور سرپل‌ذهاب )، ضرباتي به دشمن وارد كردند. از سوي ديگر، نيروهاي عراقي از قصرشيرين خارج شده، در اطراف شهر مستقر شده‌اند. هواپيماهاي دشمن، خارك چندين شهر و چند نقطة خوزستان را بمبارانكردند كه چند هواپيماي دشمن سرنگون گرديد. يك هواپيماي خودي نيزدر منطقه بستان سقوط كرد.  

حملات و درگيريهاي زميني

جبهه خودي دشمن با به دست آوردن جاپا در مدخل خرمشهر در روز گذشته و با عبور از كارون و محاصرهپادگان دژ، خرمشهر را در معرض سقوط قرار داده و فقط مقاومت باقي مانده حماسه‌آفرينان خرمشهراست كه اجازة تسلط بر اين شهر را به سادگي به دشمن نمي‌دهد. در ساعت 30/14 امروز، سپاه آباداناعلام كرد كه: «خرمشهر در محاصره دشمن است و نيروهاي عراقي از سه جبهة را‌ه‌آهن، پليس راه و گمرك پيشروي مي‌كنند. نيروهاي خودي تلفات زيادي داشته‌اند و جنگ خياباني در ابتداي كويطالقاني ادامه دارد. [۱] سپاه خوزستان نيز گزارش داد: «درگيري سختي بين نيروهاي خودي و عراقيها در پليس‌راه و نزديكي پادگان دژ صورت گرفته است. پادگان توسط نيروهاي خودي در حال تخليه است.» [۲] شهرباني آبادان اعلام كرد: «در حال حاضر فشار قواي مهاجم شديد است. در اطراف راه‌آهننيروها درگيرند. وضع نيروي خودي چندان خوب نيست و در حال عقب‌نشيني است.» [۳] شهرباني آبادان اعلام كرد: «پادگان دژ عقب‌نشني كرده و دشمن داخل شهر است.» [۴] يك مقام آگاه در فرمانداري آبادان ساعت 30/12 امشب اعلام كرد: «عراقيها تقريباً كنترل يك سومخرمشهر را به دست گرفته‌اند و تا خيابان طالقاني پيش آمده‌اند. امروز عراقيها خرمشهر و خصوصاًپادگان دژ را به شدت درهم كوبيدند. » [۵] دشمن بعد از ايجاد پل روي كارون در دو محل دارخوين و سلمانيه در دو روز گذشته، تلاش زياديبراي محاصرة كامل آبادان و خرمشهر به كار گرفته و مخصوصاً درتلاش است با قطع جاده ماهشهر آبادان، تنها راه زميني ارتباطي آبادان و خرمشهر را قطع نموده، اين دو شهر استراتژيك را به تصرف در آورد. امروز نيز دشمن توان زيادي براي رسيدن به اين جاده و همچنين رسيدن به آبادان به كار گرفت. به گزارش سپاه خوزستان: «دشمن به 3 الي 4 كيلومتري آبادان رسيده و جاده ماهشهر را زير آتش توپخانه و خمپاره گرفته است. عصر امروز چند تانك دشمن تا 5 كيلومتري جاده آبادان ماهشهر پيشروي كردندكه توسط نيروي هوايي كوبيده شدند. امروز 4 ميگ عراقي سرنگون شدند. دشمن تا ساعت 2بعدازظهر پيشروش داشته، ولي از آن ساعت به بعد پيشروي آنها سد شد. نيروهاي عراقي در اين محورحدود 25 تانك، 8 نفربر و چند زرهپوش در اختيار دارند و با توپخانه حمايت مي‌شوند. امروز 4 تانك دشمن منهدم شد. برادران سپاه آبادان احتياج فوري به نيروي زرهي دارند، زيرا ستون تانك دشمن به نزديكي آبادان رسيده است. نيروي پياده مسلح به آرپي‌جي 7 و توپ سبك هم بسيار مورد نياز است. [۶] سپاه ضمن گزارش ديگري در ساعت 21 اعلام كرد: «كليه تماسهاي زميني ما با خرمشهر تقريباً از راههاي اصلي و فرعي قطع شده و افراد سپاه در خرمشهر و آبادان در معرض قتل‌عام هستند.» [۷] همچنين بنابر اعلام شهرباني آبادان: «صبح امروز دشمن از هر دو محور پيش رفته و وضع شديداًبحراني است و از ايستگاه 8 تا نزديكي منطقه ايران گاز، به 800 متري شهر رسيده‌اند.» [۸] به گزارش سپاه خوزستان: «اهواز امروز از 30 كيلومتري در سمت جنوب و 30 كيلومتري در سمت غرب زير آتش توپها و خمپاره‌هاي 120 بود. نيروي عراق در 30 كيلومتري جنوب اهواز در دهخبينه پايين ( غرب كارون ) در داخل ده به استعداد يك گردان رزمي است و نيروهاي خودي در فارسياتو طرفاعيه ( حدود 30 كيلومتري جنوب اهواز، شرق كارون ) مستقر هستند.» [۹] سپاه سوسنگرد اعلام كرد: «نيروهاي عراقي بين بستان و سعيديه پل زد‌ه‌اند و شب گذشته تانكهايزيادي را از آن عبور داده‌اند. بستان ساعت 14 امروز سقوط كرد و نيروهاي خودي عقب‌نشيني كردند.به نظر مي‌رسد عراقيها قصد دارند بستان را به پايگاه مهمي تبديل كنند. موقعيت نيروهاي خودي در ارتفاعات الله‌اكبر مستحكم است و توپخانه خودي از اين نقطه عراقيها را زير آتش قرار مي‌دهند.موقعيت نيروهاي عراقي در منطقه سوسنگرد، از يك طرف در كرخه‌كور در جنوب‌شرقي هويزه در روستاي كوهه و از طرف ديگر در منطقه جفير است كه مركز اطلاعاتي، بيمارستاني و پايگاه عمده آنهاست.» [۱۰] به دنبال تصرف بستان، قواي دشمن به سمت سوسنگرد در حركت است و قصد تصرف سوسنگردرا دارد. [۱۱] برابر اعلام شهرباني دزفول: «در طول شب گذشته پرتاب موشكهاي زمين‌به زمين عراقيها به دزفولادامه داشت، ولي چون در داخل شهر اصابت نكرده، خسارت جاني و مالي دربر نداشته است.» [۱۲] نيروهاي بسيج روستايي مسلح به تفنگ برنو، طي درگيريهايي با دشمن در جبهه دزفول تعداديعراقي را كشته و چند كلاشينكف و بي‌سيم غنيمت گرفته‌اند.» [۱۳] جبهه‌هاي مياني و شمالي به دنبال ورود دشمن به دهلران در روز گذشته، جاده ربيل به دهلران درتصرف دشمن است. [۱۴]به گزارش سپاه خوزستان: «وضع روحي گردان زرهي ( خودي ) مستقر در 40 كيلومتري آبدانان ( شمال شرقي دهلران ) نامناسب است و در روزهاي گذشته 20 كيلومتر عقب‌نشيني كرده‌اند. اينها احتمالاً به علت نداشتن تماس با جريانات انقلاب در انزواي سياسي و روحي قرار گرفته‌اند. نيروهاي عراقي تا منطقه مرمر پيش رفته‌اند و اكنون در 65 كيلومتري آبدانان مستقرند. » [۱۵] به گزارش سپاه غرب: «عراق به تازگي سعي بر تقويت مواضع خود در منطقه سومار و باويسيدارد. همچنين دشمن نيروهاي خود را از قصرشيرين خارج و در اطراف شهر مستقر كرده است.» [۱۶] طبق اعلام نيروي زميني ارتش به استناد بازجويي‌هايي كه از پناهنده‌هاي عراقي به عمل آمده، استعداد دشمن در منطقه مرزي پنجوين 45 تانك، مسلسلهاي كاليبر 50 و توپهاي 80 و 150 ميلي‌متريو حدود 900 نفر نيروي پياده است. [۱۷]

حملات و درگيريهاي هوايي

خارك: امروز چندين نقطة خارك توسط ميگهاي عراقي بمباران گرديد كه خسارات چنداني در پينداشت. در جريان اين حملات دو ميگ دشمن سرنگون شد. [۱۸] آبادان و خرمشهر: در مقابله‌اي كه با هواپيماهاي مهاجم در منطقه آبادان و خرمشهر به عمل آمدچهار ميگ دشمن توسط توپهاي ضدهوايي سرنگون شد. [۱۹] بستان: در منطقه بستان يك فروند هواپيماي خودي سقوط كرد و خلبان آن اسير شد. [۲۰] انديمشك: پمپ بنزين بوغدار انديمشك هدف راكت هواپيماهاي دشمن قرار گرفت. به پمپبنزين خساراتي وارد نشد، ولي چند اتومبيل خسارت ديد و حدود 12 نفر جان باختند. [۲۱] ساعت 30/19 امروز دو هواپيماي دشمن به ايستگاه راه‌آهن مازو حمله و راكت‌هايي به طرف آنشليك كردند كه عمل نكرد. [۲۲] ساعت 30/15، دو ميگ عراقي در اطراف حسينيه ( شمال انديمشك ) چندين راكت پرتاب كردندكه خساراتي وارد نشد. سپس به ستوني از ارتش كه به طرف خوزستان در حركت بود، حمله كردند كه از طرف ستون با آنها مقابله شد و مقداري خرابي در جاده به وجود آمد. هواپيماهاي دشمن به پل زال نيزچند راكت انداختند كه عمل نكرد. [۲۳] سردشت: به گزارش ناحيه 3 ژاندارمري، آمار تلفات بمباران هواپيماهاي دشمن در منطقهسردشت 24 كشته و 50 مجروح است كه غالباً بستري هستند. [۲۴]

خلاصه اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش

اطلاعيه 182 .... ظرف روز جاري 6 ميگ در آبادان و خارك سرنگون شدند كه 4 فروند را پدافند هوايي و دوفروند را جنگنده‌هاي نيروي هوايي هدف قرار دادند. [۲۵] اطلاعيه 183 ... رزمندگان نيروهاي مسلح امروز موفق شدند در منطقه ايلام بيش از 20 تانك عراقي را منهدم و 20 نفر از افراد دشمن را نابود كنند. در اين درگيري 2 برادر پاسدار به شهادت رسيدند... هم اكنون در اطراف خرمشهر نبرد شديدي در جريان است و تلفاتي نيز به طرفين وارد شده است. [۲۶] اطلاعيه 184 ... در تاريخ 22/7/59، در منطقه بستان، 4 تانك و يك كاميون عراقي منهدم شد و براثر حملهجنگنده‌هاي نيروي هوايي ايران به بندر ام‌القصرعراق يك ناوچه موشك‌انداز نابود گرديد و يك فروندديگر شديداً صدمه ديد. همچنين در اثر رشادتهاي هوانيروز ارتش، پاسگاههاي مرزي الشهيد و انجيرهعراق ويران و تعداد زيادي از پرسنل پاسگاه انجيره كشته شدند و ستون نظامي دشمن كه متواري بود، منهدم گرديد. يكي از برجهاي ديده‌باني پايگاه كوه ميمك نابود و يك كاميون و دو قبضه پدافندضدهوايي دشمن مستقر در پايگاه خور درهم كوبيده شد. [۲۷]

خلاصه بيانيه‌هاي نظامي عراق

بيانيه 77 ... خسارات دشمن در عمليات ديشب و بامداد امروز عبارتند از: 67 كشته و 92 مجروح، انهداميك تانك، دو نفربر، دو خودرو، سه توپ و سه پايگاه موشكي. سرنگوني يك هلي‌كوپتر در جنوب. ديشب يك واحد از نيروهاي ما به تاسيسات نظامي دهلران حمله و يك فرودگاه نظامي و دو تانك را منهدم كردند و.5 خودرو و مهمات باقي مانده را به آتش كشيدند و سلامت بازگشتند. خسارات ما: 7 كشته و 23 زخمي و انهدام سه خودرو و يك نفربر. عمليات هوايي: بمباران ايستگاه راه‌آهن در راه دزفول تهران، بمباران يك سيستم مولد برق [۲۸]

بيانيه 78 در ساعت 30/10 امروز، سه هواپيماي دشمن به منازل مسكوني بغداد حمله كردند كه آتشبارهايضدهوايي آنها را مجبور به فرار كردند. در جريان اين حمله 12 غيرنظامي مجروح و به يك اتومبيلغيرنظامي خسارات وارد شد. [۲۹] بيانيه 79 براساس اطلاعيه 79 فرماندهي كل ارتش عراق، نيروي هوايي اين كشور امروز مراكز توپخانه و زرهي اهواز را بمباران كرد و به پاكسازي هسته‌هاي مقاومت اين شهر پرداخت. پنج جنگنده ايراني توسط دفاع ضدهوايي عراق سرنگون شد و پنج هلي‌كوپتر نيز با حمله هوايي عراق در اهواز و آبادان در زمين هدف قرار گرفتند. براساس اين گزارش يك هواپيماي عراقي مفقود و دو خودروي نظامي اينكشور دچار حريق شده‌اند. [۳۰]

بازتاب حملات و درگيريها

راديو مونت‌كارلو: در حالي كه جنگ ايران و عراق وارد بيست و سومين روز خود مي‌شود، نبرددر اطراف خرمشهر و آبادان شدت گرفته و نيروهاي عراقي پس از عبور از كارون، به سوي شهر آبادانپيشروي مي‌كنند. بنا‌به گفته خبرنگاران، شديدترين نبرد ميان نيروهاي طرفين در اين منطقه ادامهدارد. [۳۱] راديو لندن:... گفته مي‌شود كه سربازان عراقي از محل پل خود بر رودخانه كارون، در محوطهوسيعي پراكنده شده‌اند. تعدادي از واحدهاي آنها به طرف شمال و به سوي اهواز درحركتند و برخيديگر به طرف جنوب و به سوي آبادان، اعلاميه‌اي كه بعداً از طرف عراق منتشر گرديد، حاكي از مقاومت شديد نيروهاي زرهي ايران بود. [۳۲] خبرگزاري فرانسه: تانكهاي عراقي ظاهراً در شرف تسخير آخرين راهي هستند كه به آبادان منتهيمي‌شود يك ستون تانك عراقي در 4 3 كيلومتري اين جاده كه در شرق آبادان قرار دارد و به بندر امامخميني منتهي مي‌شود، مستقر شده است. نيروهاي ايراني همچنان كنترل آبادان و بندر خرمشهر را در دست دارند. [۳۳] راديو اسرائيل: خبرنگار لوموند كه امروز با يك هواپيماي نظامي ايران در فرودگاه دزفول به زميننشست، گفت: فرودگاههاي نظامي دزفول كه براي فرود هواپيماهاي هركولس و هواپيماهاي جنگي ديگر ساخته شده، بدون آسيب هستند و نيروهاي ايران در كمال دقت، هواپيماهاي مهاجم عراقي را هدف قرار مي‌دهند و در خلال دو روز اخير نيروهاي مهاجم عراق را تا 24 كيلومتري پايگاه دزفول عقبرانده‌اند. [۳۴] خبرگزاري آلمان: عراقيها هنوز نتوانسته‌اند شهر دزفول را تصرف كنند. سخنگوي دولت عراق به خبرنگار اشپيگل گفته است اگر دزفول سقوط نمايد، جنگ خاتمه يافته است. شايع است كه نيروهايعراقي از اهواز و دزفول عقب رانده شده‌اند. [۳۵] خبرگزاري فرانسه ( از كرمانشاه ): سه هفته پس از آغاز جنگ به نظر مي‌رسد جبهه غربي جنگديگر تثبيت شده است. براساس گزارش منابع نظامي ايران، نيروهاي عراقي چندين شهر مرزي و به ويژه قصرشيرين، خسروي و نفت‌شهر را تصرف كرده‌اند... براساس گزارش روزنامه‌نگارانخارجي كه از منطقه ديدن كرده‌اند. نيروهاي ايراني اكنون در اطراف گيلان‌غرب و سرپل‌ذهاب مستقرشده، و مواضع دفاعي ايجاد كرده‌اند.. اكنون سرپل‌ذهاب ( 30 كيلومتري قصرشيرين )، از سكنهخالي است. قسمتي از گيلان‌غرب نيز تخليه شده است و زنها و كودكان به كوهستانها پناه برده‌اند.نيروهاي عراقي در سه كيلومتري شهر سرپل‌ذهاب و 15 كيلومتري گيلان‌غرب ديده مي‌شوند. ارتشايران با تانكهاي آمريكايي ام 60 خود در دره‌ها مستقر شده است. [۳۶] راديو اسرائيل: هواپيماهاي ايران امروز براي نخستين‌بار، در ده روز اخير، پالايشگاه نفت الدورهواقع در شرق بغداد را بمباران كردند. بنابر آخرين گزارش تاييد نشده از بغداد، هواپيماهاي ايراني كه 3فروند بودند به پادگان نظامي الرشيد نيز حمله كردند. آخرين گزارش موثق از بغداد حاكي است كه پالايشگاه نفتي الدوره بغداد براثر حمله هوايي ايران در آتش مي‌سوزد. [۳۷]

روزشمار سياسي 22/7/59

با شكست اهداف اصلي عراق در تصرف مناطق و شهرهاي استراتژيكايران، جنگ بيش از پيش چهره فرسايشي و طولاني به خود مي‌گيرد. بغداد اميداوار است با طولاني شدن جنگ، ايران منزوي و گرفتار محاصرهاقتصادي را به پشت ميز مذاكره كشانده، مجبور به تسليم نمايد. در تهرانفرسايشي شدن جنگ ظاهراً با اهداف مسئولين كشور در جهت سرو ساماندادن به وضعيت آشفته نيروهاي نظامي و ادامه جنگ تا سرنگوني صدامهماهنگي دارد. هر دو كشور تلاش مي‌كنند خود را براي يك جنگ طولانيمهيا سازند و از ابزارهاي نظامي، سياسي، تبليغاتي و اقتصادي استفادهنمايند. در سطح منطقه، ادامه جنگ ايران و عراق منجر به تعميق شكاف بينكشورهاي محافظه‌كار عرب كه به حمايت از عراق برخاسته‌اند با دولتهايتندروي عرب، همچون ليبي و سوريه شده است. دولتهاي حاشيه خليجفارس اگرچه از هر دو كشور ايران و عراق واهمه دارند، امّا در اين مقطعزماني عراق را تنها سپر دفاعي در مقابل امواج انقلاب اسلامي ايران، و حمايت از بغداد را تنها راه مصون ماندن از خطر بنيادگرايي اسلاميمي‌بينند.. درمقابل دولتهاي چپ‌گراي عرب با حمايت از ايران در عينحالي كه حربه تبليغاتي دولت عراق مبني بر جنگ اعراب با فارسيان مجوسرا بي‌اثر مي‌‌سازند، كانال ارتباطي ايران را با جهان خارج باز نگهداشته‌اند. قدرتهاي بزرگ نيز با اين كه اهرمهاي لازم را در جهت تاثير‌گذاري بر جمهوري‌اسلامي در اختيار ندارند، تلاش مي‌كنند با تعقيبسياستهاي خاص در قبال جنگ، ظرفيت نفوذ خود را در عراق تعميقبخشيده، ايران را وادار به سازش و حداقل كاهش سياستها و روشهايانقلابي نمايند.

جمهوري‌اسلامي ايران

بيانيه وزارت امور خارجه جمهوري‌اسلامي:... رژيم عراق در دست زدن به اعمال غيرانسانيسابقه طولاني داشته كه شمه‌اي از آن را به اطلاع مردم جهان مي‌رسانيم: ارسال اسلحه توسط سفارتعراق در پاكستان براي ايجاد آشوب در بلوچستان، ترور شخصيتهاي فلسطين در پاريس، اسلام‌آباد، لندن و كويت به دست عمال رژيم بعثي عراق، توطئه ترور وزير امور‌خارجه وقت جمهوري‌اسلاميايران در كويت كه به مجروح و نقص عضو شدن عده‌اي از ديپلماتهاي ايراني منجر شد. حملات عواملرژيم عراق به سفارت و ساير موسسات ايراني در بيروت، اقدام مسلحانه نافرجام ديپلماتهاي عراقي دربن عليه سفارت جمهوري‌اسلامي ايران كه به اخراج چند ديپلمات عراقي از اتريش منجر شد.بمب‌گذاري عوامل عراقي با همكاري عناصر ضدانقلاب وابسته به سيا، موسياد و ديگر سازمانهايجاسوسي در محل تشكيل جلسه دانشجويان ايراني در سانفرانسيسكو، حمله به ديپلمات ايراني در دهلي‌نو و مجروح كردن وي، ضبط مواد منفجره نزد دو ديپلمات عراقي در آلمان‌غربي كه به اخراج آندو منتهي شد.. به راكت بستن دفتر سفارت جمهوري‌اسلامي ايران در كويت، اشغال سفارت جمهوري اسلامي ايران در لندن كه باعث شهيد شدن دو ديپلمات ايراني و انهدام كامل ساختمان سفارت شد....همه از روحيه تجاوز و توطئه در اعماق زمامداران بعث عراق به ويژه عليه جمهوري‌اسلامي ايرانحكايت مي‌كند. [۳۸]

مواضع گروهكها و ضدانقلاب

اطلاعيه سازمان چريكهاي فدايي‌خلق ( اكثريت ):. شركت سازمان چريكهاي فدايي‌خلق( اكثريت ) در درگيريهاي مسلحانه كردستان كذب محض است. سازمان مانه تنها در كردستان بلكه در هيچ نقطه‌اي از ميهن در درگيري مسلحانه با نيروهاي جمهوري‌اسلامي شركت و دخالت ندارد و با اعلام اين حقيقت كه جنگ برادركشي در كردستان خواست امپرياليسم آمريكا و رژيمهاي ارتجاعي منطقه است، ماههاست كه براي پايان يافتن مخاصمان كردستان تلاش مي‌كند. [۳۹] سازمان مجاهدين خلق ايران ( منافقين ): در تلگرامي با استاندار خوزستان ضمن اعتراض به مزاحمتها و اشكال تراشيهايي كه عده‌اي در جهت جلوگيري از فعاليتهاي ضدعراقي هواداران آنسازمان در اهواز پيش آورده‌اند، خواستار پايان دادن به تفرقه‌ها و مزاحتمها شده‌اند. [۴۰]

عراق

وزير خارجه عراق: عراق با اطمينان پيروزي خود، اين جنگ را هر‌قدر هم طول بكشد، ادامهمي‌دهد تا ايران شرايط بغداد را بپذيرد.. ايران هميشه كشور ما را تهديد كرده و دائماً مرزهاي ما را مشتنج مي‌كند. ما درصدد هستيم به اين تشنج‌ها پايان داده، يكبار براي هميشه به ادعاهاي ايران در برتري‌طلبي نسبت به كشورهاي عربي خليج خاتمه دهيم. [۴۱] وزير خارجه عراق: تا زماني كه ايران آتش‌بس را نپذيرد، نيروهاي عراقي به پيشروي در خاك ايرانادامه خواهند داد، زيرا ايران نمي‌تواند جنگ فرسايشي را تحمل كند و به جز سوريه و ليبي، سايركشورهاي عربي از عراق حمايت مي‌كنند.... اگر امريكا به دست ارسال كمكهاي نظامي و قطعات يدكيبه ايران بزند، از نظر عراق دخالت مستقيم در جنگ ايران و عراق تلقي خواهد شد. [۴۲] صدام پيرامون اوضاع منطقه شرقي جهان عرب براي شاه عربستان فرستاده است. ياسينرمضان پيام مشابهي را تسليم امير كويت كرد. همچنين عبدالفتاح امين، عضو شوراي انقلاب عراقبراي توضيح نقطه‌نظرهاي عراق درباره جنگ با نخست‌وزير اسپانيا ملاقات كرد و سپس به سوئدرفت. [۴۳] در چند روز گذشته رژيم بعث عراق 27 نماينده به كشورهاي مختلف جهان از قبيل تركيه، عربستان، كويت، هند، ژاپن، اندونزي، روسيه، اردن و فرانسه... اعزام كرده كه به تشريح مواضععراق بپردازند. [۴۴]

تلاشهاي صلح

شوراي امنيت روز چهارشنبه براي رسيدگي به جنگ عراق ايران تشكيل خواهد شد. در اينجلسه نمايندگان ايران و عراق به تفصيل نظريات دولتهاي متبوع خود را درباره اختلافهاي دو كشور بيانمي‌كنند. دولت ايران به سازمان‌ملل‌متحد اطلاع داده كه يك هيأت ويژه براي شركت در مذاكرات به نيويورك خواهد فرستاد. عراق نيز اعلام كرد كه حاضر است در جلسات شوراي امنيت شركت كند. [۴۵] دبيركل كنفرانس اسلامي: دو كشور ايران و عراق سرانجام جنگ را با پذيرش ميانجيگريكشورهاي عرب و اسلامي پايان خواهند داد.. مقامات عراقي اقدامات تازه را پذيرفته‌اند و اكنونمنتظر تصميم تهران هستم. [۴۶]

مواضع و اقدامات كشورها

ريگان، كانديداي رياست جمهوري امريكا:... ايالت متحده در حال حاضر قدرت آن را نداردكه كار مهمي براي پايان جنگ ميان ايران و عراق انجام دهد. تنها كاري كه مي‌تواند انجام دهد، ايناست كه از ديگر كشورها بخواهد از درگير شدن در جنگ خودداري كنند.. اگر او جاي پرزيدنت كارتربود، احتمالاً جنگ ايران و عراق روي نمي‌داد. [۴۷] همزمان با جنگ عراق و ايران، شوروي خود را براي نيروي دريائيش در اقيانوس‌هند آمادهمي‌كند. [۴۸] .... عربستان سعودي بنزين تصفيه شده به عراق مي‌دهد. [۴۹] شاه اردن... عراق در اين نبرد پيروز خواهد شد، چون حق به جانب عراق است و وي از هم‌اكنونپيروزي عراق را مي‌بيند. [۵۰] نخست‌وزير اردن: رهبران عراق به او اطلاع دادند كه ديگر احتياجي به كمكهاي نظامي يا اقتصادي برادران عرب خود ندارند و تمام تدابير لازم را براي يك جنگ درازمدت اتخاذ كرده‌اند. [۵۱]

تحليلها و تفسيرها

راديو امريكا .... عراق كه تاكنون به علت پيروي از يك تاكتيك محافظه‌كارانه جنگي در برابر مقاومت مصممانهايرانيان از يك پيروزي قاطع در جنوب ايران محروم مانده، مي‌كوشد با تغيير تاكتيك و دست‌زدن به مانور همه‌جانبه، گذشته را جبران كند. نيروهاي عراقي كه پس از سه هفته محاصره خرمشهر هنوزنتوانسته‌اند تمام آن را در اختيار بگيرند، مي‌‌كوشند با عبور از كارون شهر را دور بزنند و آن را با قطعارتباط مدافعانش در محاصره خود بگيرند و آبادان را هم محاصره كنند. اگر عراقيها در تصرف كاملآبادان در بمانند، همچنان كه تاكنون از تصرف نقاط استراتژيك ايران عاجز مانده‌اند، در اين صورت دو طرف محكوم به ادامه يك جنگ طولاني و فرسايشي و خسارت بار خواهند بود و در جنگي چنين، غالب و مغلوب مشخص نخواهد بود. عراق آمادگي تحمل شش ماه تا يك سال جنگ را دارد. در حاليكه ايران از اين آمادگي برخوردار نيست... عراق در ارزيابي نيروهاي ايران كه در زمان شاه تعليم ديدهو مجهز شده بودند، سخت اشتباه كرد و اين اشتباه و عدم پيش‌بيني صدام براي سرنگوني رژيم او كفايتمي‌كند. [۵۲] راديو لندن .. دستيابي به شهرهاي خرمشهر و آبادان از مهم‌ترين اهداف عراق است، در غير اين صورت موفقنخواهد شد عبور و مرور كشتيها را در اروندرود كنترل نمايد. مقاومت ايرانيها عراق را مأيوس ساختهاست. اين ياس زماني به اوج خود رسيد كه ايرانيها تأسيسات شهر فاو را از بين برده‌اند. ضعف عراقيهاموجب شده آنها پس از مدتها كندروي، اينك فرمان حمله شديد را به سربازان خود بدهند. [۵۳] راديو آمريكا ..... جنگ عراق با رژيم كنوني ايران، اختلافات دروني را در دنياي خاورميانه بين آرمانهاي‌پانعربيسم و پان اسلاميسم آشكار‌تر كرده است. اين جنگ در ميان دول ترقي‌خواه جهان عرب تفرقه به وجود آورد و رقابتهاي شخصي رهبران عرب را براي كسب قدرت شدت بيشتري بخشيد. به علاوه، آمريكا و شوروي را بيش از پيش به داخل منطقه كشاند و به فلسطين ضربة هولناكي وارد ساخت و مسألة اعراب و اسرائيل را از دايره توجه اعراب دور كرد. [۵۴] راديو كلن .. غرب و شرق مصمم هستند بي‌طرفي خود را در جنگ ايران و عراق حفظ كرده، با تمام قوا از گسترش جنگ جلوگيري كنند. در دنياي غرب، چه در واشنگتن، چه در بن و چه در بروكسل، مقرجامعه اروپايي، آگاهانه و موكداً سعي در برطرف كردن نگرانيها مي‌شود. هيچ‌كس نبايد ترسي به دلراه دهد. انبارهاي نفتي غرب لبريزند. ذخاير نفتي جامعه اقتصادي اروپا براي صد روز كفايت مي‌كند... با اين همه، نگراني و ترس به خصوص در جهان‌سوم كه فاقد منابع انرژي قابل توجه هستند، مستولي است. [۵۵] راديو آمريكا ...حداكثر سودي كه آمريكا ممكن است از جنگ ايران و عراق به دست آورد، اين است كه كشورهاي حوزه خليج‌فارس و همچنين شوروي فهميده‌اند كه آمريكا آماده است از قدرت نظامي و نفوذ سياسي خود براي حفظ منابع حياتي خود استفاده كند. از سوي ديگر، مسكو همچنان از عراق حمايتمي‌كند و روابط خود را با ايران نيز حفظ كرده است تا مگر در اردوي ايران نيز نفوذ كند. اگر شورويخود را به عنوان برقرار‌كننده صلح در اين منطقه جلوه دهد، بر نفوذش بسيار افزوده مي‌شود. ... استراتژي تازه شوروي اين است كه جاي پايي در ايران و عراق براي خود باز كند و در هر كوششي كه براي حل سياسي اختلافات ايران و عراق به عمل مي‌آيد، نقش عمده داشته باشد. امّا اگرشوروي چاره‌اي جز انتخاب نبيند، صدام را رها مي‌كند تا نفوذ خود را در ايران توسعه دهد. [۵۶] راديو آمريكا ... هيچيك از كشورهاي حوزه خليج‌فارس مايل به پيروزي مطلق يكي از دو طرف جنگ نيست، زيرا چنين قدرتي به منزله تهديد استقلال اين كشورها به شمار خواهد رفت. مطلوب‌ترين نتيجه ايناست كه ايران و عراق با سرعت بيشتري يكديگر را تضعيف كرده، آتش‌بس را پذيرا شوند. ... كشورهاي خليج‌فارس نمي‌توانند انكار كنند كه عراق بدون ترديد پادزهر قدرت بالقوه ايراناست، ولي اين به آن معني نيست كه كشورهاي حوزه خليج‌فارس از جمله عربستان‌سعودي مايل باشندعراق به صورت قدرت خليج‌فارس درآيد. اين كشورها با قدرتمند شدن عراق براي مقابله با ايرانموافقند، امّا با بلامنازع شدن اين كشور در جزيره خليج‌فارس به شدت مخالفند. [۵۷]



منابع و مآخذ روزشمار 1359/07/22

  1. « بولتن خبري » اطلاعات سپاه خوزستان. سند001196 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ
  2. . « بولتن خبري » اطلاعات سپاه خوزستان. سند001196 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ
  3. « گزارشهاي روز » استانداري خوزستان، شهرباني خوزستان. سند 01205
  4. « گزارشهاي روز » استانداري خوزستان، شهرباني خوزستان. سند 01205
  5. ماخذ 1، سند 001211
  6. ماخذ 1، سند 001197
  7. ماخذ 1، سند 001197
  8. ماخذ 3، همان
  9. ماخذ 1، سند 001197
  10. ستاد مركزي سپاه ( دفتر اطلاعات ). سند 063682
  11. ماخذ 1، سند 001197
  12. روزنامه انقلاب اسلامي، 23/7/57
  13. ماخذ 1، همان
  14. سپا ه غرب ( فرماندهي ). سند 063684
  15. ماخذ 1، سند 001197
  16. سپاه غرب ( مركز فرماندهي ) سند 050506
  17. نزاجا.
  18. ماخذ 13، همان.
  19. ماخذ 1، همان.
  20. ماخذ 1، همان.
  21. ماخذ 1، همان.
  22. شاجا. سند 001204
  23. ستاد مركزي سپاه ( دفتر اطلاعات ). سند 063680
  24. استانداري آذربايجان غربي. سند 034595
  25. روزنامه جمهوري‌اسلامي، 23/7/59
  26. روزنامه جمهوري‌اسلامي، 23/7/59
  27. روزنامه جمهوري‌اسلامي، 24/7/59
  28. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59.
  29. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59.
  30. پيشين. خبرگزاري فرانسه
  31. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59
  32. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59
  33. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59
  34. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59
  35. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59
  36. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59
  37. خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 23/7/59
  38. روزنامه ميزان، 22/7/59
  39. روزنامه اطلاعات 22/7/59
  40. روزنامه ميزان، 23/7/59
  41. ماخذ 32. خبرگزاري فرانسه
  42. . ماخذ 32.راديو اسرائيل
  43. ماخذ 40 خبرگزاري يونايتدپرس
  44. روزنامه انقلاب اسلامي، 22/7/59
  45. ماخذ 40، خبرگزاري فرانسه
  46. روزنامه جمهوري‌اسلامي، 22/7/59، خبرگزاري فرانسه
  47. ماخذ 32، راديو امريكا
  48. ماخذ 47. خبرگزاري آسوشيتدپرس
  49. ماخذ 45. راديو اسرائيل
  50. ماخذ 32. راديو لندن
  51. ماخذ 47. خبرگزاري يونايتدپرس
  52. ماخذ 32
  53. ماخذ 45
  54. ماخذ 32
  55. ماخذ 32
  56. ماخذ 32
  57. ماخذ 32