1362.08.13

روزشمار جنگ سال 1362 1362.08.13
نام‌های دیگر	سیزده آبان
تاریخ شمسی	1362.08.13
تاریخ میلادی	4 نوامبر 1983
تاریخ قمری	28 محرم 1404

1359.08.13

1360.08.13

1361.08.13

1363.08.13

1364.08.13

1365.08.13

1366.08.13

گزارش- 250

از اولین دقایق بامداد امروز، ٤ یگان سپاه برای تکمیل تصرف قله‌های 1877، 1866، 1904 و 1900 کانی‌مانگا و پاک‌سازی غرب این ارتفاعات عملیات خود را آغاز کردند. لشکر١٤ امام حسین(ع) مأموریت داشت تا باقیمانده اهداف شب گذشته لشکر٣١ عاشورا؛ یعنی یال‌های غربی ارتفاع شیخ گزنشین را تصرف و امکان الحاق بین لشکر٣١ عاشورا و لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) را فراهم سازد. لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) نیز قرار بود مأموریت ناتمام روز گذشته خود را که تصرف قله‌های 1866(شاخ تارچر) و 1904و 1900 بود تکمیل کند. لشکر‌١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) هم باید ضمن پاک‌سازی ارتفاعات غرب جاده غرب کانی‌مانگا حتی‌المقدور در جاده به‌سمت جنوب پیشروی می‌کرد. لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) که از قبل به منطقه عملیاتی آشنایی داشت زودتر از یگان‌های دیگر حدود ساعت 1:30 دقیقه بامداد، درگیری خود را آغاز کرد و سپس لشکر٣١ عاشورا در سمت راست آن با نیروهای دشمن درگیر شد. در ساعت ٤ بامداد، نیروهای لشکر١٤ امام حسین(ع) هم درگیری را آغاز کردند. نیروهای لشکر‌١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) نیز به‌دلیل ناهماهنگی اولیه و بی‌اطلاعی از محل حضور دشمن حدود یک ساعت بعد درگیر شدند. مسئله‌ای که پس از شروع درگیری یگان‌ها ذهن فرماندهی را به خود مشغول کرده بود چگونگی تأمین و تدارک لشکرهای ١٤ امام حسین(ع) و ١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) بود؛ زیرا باتوجه‌به نبود جاده در غرب کانی‌مانگا، که ازطریق آن بتوان نیروهای این ٢ یگان را پشتیبانی کرد، باید به‌ناچار از بالگردهای شنوک هوانیروز برای ارسال آذوقه، مهمات و سایر ملزومات و انتقال مجروحان این دو یگان به عقب استفاده می‌شد. پس از درگیرشدن نیروهای خودی گزارش‌های رسیده به قرارگاه حاکی‌از آن بود که یگان‌ها با قدرت به‌سمت اهداف پیشروی می‌کنند. اولین خبر از لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) دریافت شد که طبق آن این لشکر در ساعت 5:30 بامداد، تمامی اهداف خود به‌غیراز ارتفاع 1900 (جنوبی‌ترین قله کانی‌مانگا) را به تصرف درآورده است. لشکر١٤ امام حسین(ع) نیز که با زمین منطقه آشنایی چندانی نداشت و ابتدا به‌کندی پیشروی می‌کرد با روشن‌شدن هوا و پیداکردن شناخت نسبی از منطقه و موقعیت دشمن با سرعت به‌سمت اهداف خود حرکت کرد و توانست ٢ قله از ارتفاع 1662 و 1774 شیخ گزنشین را ازسمت غربی آن تصرف و یک مقر فرماندهی نیروهای عراقی را منهدم کند. همچنین تعداد قابل‌توجهی از نیروهای دشمن که در منطقه عملیاتی این یگان متراکم‌تر از سایر محورها بودند، کشته و تعدادی نیز اسیر شدند. لشکر٣١ عاشورا نیز قله اصلی شیخ گزنشین را تصرف کرده و در جناح راست خود منتظر پیشروی لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) بود تا با آن یگان الحاق کند. لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) هم تا ٤ کیلومتری جنوب بادانه پیشروی کرده و علاوه‌بر پاک‌سازی جاده غرب کانی‌مانگا ارتفاعات غرب این جاده را نیز پاک‌سازی و تأمین کرد. این لشکر همچنین نیروهای عراقی را که با فشار رزمندگان لشکر١٤ امام حسین(ع) درحال عقب‌نشینی از یال‌های غربی شیخ گزنشین به‌سمت نالپاریز بودند زیر آتش گرفت که درنتیجه تعداد زیادی از آنان کشته شدند. هم‌زمان با پیشروی نیروها درحالی‌که هنوز الحاق بین لشکرهای ٣١ عاشورا و ٢٧ حضرت رسول(ص) کامل نشده بود و جاده شیخ گزنشین نیز قابل‌تردد نبود و ازطرفی کار احداث جاده چمک به شیخ‌المارین نیز پایان نیافته بود، تأخیر در آماده‌شدن بالگردهای شنوک برای حمل اقلام مورد نیاز به عقبه نزدیک یگان‌ها در غرب ارتفاع کانی‌مانگا و انتقال مجروحان به عقب، نگرانی‌هایی را به وجود آورد. باآنکه طبق هماهنگی قبلی قرار بود بالگردهای شنوک از ساعت 6:30 صبح مأموریت خود را آغاز کنند، تا حدود ساعت ٩ این کار انجام نشده بود و بالاخره با پیگیری مصرانه محسن رضایی و رحیم صفوی - که در برخی موارد حتی به درگیری لفظی نیز انجامید - هماهنگی‌های لازم انجام شد و سرهنگ صیاد شیرازی شخصاً نظارت بر اجرای مأموریت بالگردها را بر عهده گرفت. از این پس هوانیروز تا زمانی‌که عقبه زمینی نیروهای خودی باز نشده بود، برای رساندن ملزومات و وسایل مورد نیاز به رزمندگان و حمل مجروحان نقش مؤثری را ایفا کرد، به‌نحوی‌که کسانی که در جریان فعالیت هوانیروز قرار گرفته بودند از فعالیت مؤثر آنان و تلاش سرهنگ صیاد شیرازی برای راه‌اندازی و به‌کارگیری این مجموعه تقدیر می‌کردند.* حدود ساعت 10 صبح، الحاق بین دو لشکر٣١ عاشورا و ٢٧ حضرت رسول(ص) کامل و تثبیت شد و جاده مهم شیخ گزنشین به دست نیروهای خودی افتاد. برقراری الحاق بین این دو یگان و حصول اطمینان از اتصال عقبه خودی به منطقه عملیاتی از یک‌سو و تصرف قله 1900 در جنوب ارتفاع کانی‌مانگا شوق و شعف فراوانی را به‌همراه داشت. با سقوط قله 1900 و حرکت نیروهای لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) به یال‌های غربی این قله یک قرارگاه فرماندهی دشمن و نیروهای عراقی مستقر در این منطقه از سه طرف به محاصره درآمدند، دشمن برای انتقال فرماندهان این قرارگاه چند فروند بالگرد اعزام کرد که نیروهای لشکر حضرت رسول(ص) ٢ فروند از آنها را هدف قرار داده و ساقط کردند و تعدادی از عراقی‌ها را نیز به اسارت درآوردند. پس از آن، دشمن با واردکردن نیروهای تازه‌نفس برای بازپس‌گیری این قله چند بار پاتک کرد که اصلی‌ترین آن در ساعت ١٠ صبح برای تصرف ارتفاع 1904 بود، اما نیروهای لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) این پاتک را سرکوب کردند و نیروهای عراقی با تحمل تلفات زیاد و دادن ١٢ اسیر مجبور به عقب‌نشینی شدند. عراقی‌ها عصر امروز نیز چند پاتک سنگین اجرا کردند که بازهم با مقاومت نیروهای خودی مواجه شده و عقب رفتند. شدت فشار دشمن در این منطقه به‌حدی بود که محمدابراهیم همت در تماس بی‌سیم با محسن رضایی اظهار کرد: هروقت دشمن پاتک می‌کند مجبورم یک گردان خرج کنم. او حتی باتوجه‌به فشار مداوم دشمن، برای حفظ این دو ارتفاع کسب تکلیف کرد. در همین حال، واحد مهندسی لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) برای حفظ جناح چپ خود یک خاکریز از شمال ارتفاع 1904 به‌سمت راست تا تقاطع رودخانه قزلجه احداث کرد. جاده شیخ گزنشین نیز که با الحاق لشکرهای ٣١ عاشورا و ٢٧ حضرت رسول(ص) آزاد شده بود، تثبیت شد و احداث جاده چمک به شیخ‌المارین نیز پایان یافت و نیروها به‌طور کامل به عقبه‌ها وصل شدند. البته با پیشروی نیروهای خودی در ارتفاعات، بخشی از بنه‌های تدارکاتی دشمن به دست آنها افتاده و بخشی از نیازها از این طریق تأمین شده بود. دراین‌میان آنچه موجب نگرانی بود، نداشتن نیروی کافی برای ادامه و تکمیل اهداف عملیات بود؛ تقریباً تمامی یگان‌ها فاقد نیرو برای ادامه کار بودند و فقط لشکر‌١٧علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) ٢ گردان نیرو داشت. لشکر١٤ امام حسین(ع) هر ٤ گردان خود را به ‌کار گرفته بود. لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) هم هر 3 گردان تازه‌نفس و سایر نیروهایی که از شب قبل باقی مانده بودند را وارد عمل کرده بود. لشکر٣١ عاشورا نیز با عملیاتی که در این روز انجام داد هیچ نیرویی برای ادامه کار دراختیار نداشت. بدین‌ترتیب کمبود نیرو بسیار محسوس بود. پس از تصرف ارتفاعات و برقراری اتصال عقبه‌های خودی، محسن رضایی از غلامعلی رشید خواست که نیروها با بهره‌گیری از فرصت به‌دست‌آمده به‌سمت جنوب و نالپاریز پیشروی کنند، اما وی با بیان اینکه رزمندگان توانی برای ادامه پیشروی ندارند، گفت: یگان‌ها در منطقه نیروهای تازه‌نفسی ندارند که به کار گرفته و پیشروی کنند. ازاین‌رو آوردن یگان‌های جدید به منطقه بار دیگر مورد تأکید قرار گرفت. محسن رضایی به عناصر قرارگاه خاتم دستور داد که برای تسریع در انتقال لشکر٥ نصر که از جنوب حرکت کرده و به سنندج رسیده بود، اقدامات لازم را به عمل آورند. همچنین به تیپ٣٣ المهدی(عج) نیز که در سردشت حضور داشت اعلام شد که خود را به هر نحو ممکن به منطقه عملیاتی برساند. به لشکر٤١ ثارالله(ع) هم که پس از مرحله دوم عملیات، نیروها و سازمان خود را بازسازی کرده بود و با ٢ گردان نیرو در منطقه حضور داشت، ابلاغ شد که برای کمک به لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) و پیشروی به جنوب منطقه عملیاتی، آماده شود. باوجود این هماهنگی‌ها، هنوز دربارة ادامه عملیات و نوع به‌کارگیری یگان‌های جدید ابهاماتی وجود داشت، زیرا برآوردها نشان می‌داد باتوجه‌به فشار دشمن، نیروهای جدیدی که به منطقه می‌آیند ممکن است نتوانند وضعیت فعلی را تثبیت کنند که در آن صورت تداوم عملیات و پیشروی به‌سمت نالپاریز در ابهام قرار می‌گرفت. درمجموع دستاورد عملکرد نیروهای خودی و نتایج مرحله سوم عملیات والفجر٤ تا آخرین ساعات امروز چنین بود: لشکر٣١ عاشورا قله اصلی شیخ گزنشین (1877) را به تصرف درآورده و در سمت راست خود با لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) الحاق کرد که این امر موجب گشوده‌شدن جادة روی این ارتفاع و اتصال خط مقدم به عقبه گشت. لشکر14 امام حسین(ع) نیز موفق شد با قدرت بخش‌های شمالی و غرب ارتفاع شیخ گزنشین و یال‌های منتهی به جاده چوارتا به نالپاریز را به تصرف خود درآورد. نیروهای لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) نیز روی قله‌های 1866 (شاخ تارچر) 1904 و 1900 مستقر شدند و مهندسی این لشکر خاکریزی را از شمال ارتفاع 1904 به کانی‌شایان و از آنجا به‌سمت شرق تا رودخانه قزلجه احداث کرد، ولی یال‌های غربی 1904 و 1900 در دست نیروهای عراقی بود و در برخی محورها نیز الحاق کامل بین نیروهای این لشکر برقرار نشده بود. لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) نیز جاده غرب کانی‌مانگا (چوارتا - نالپاریز) و تپه‌های غربی این جاده را تا دره میانه پاک‌سازی کرده و در آنجا مستقر شدند. بدین‌ترتیب نیروهای خودی قله‌های اصلی کانی‌مانگا را به تصرف درآوردند، ولی دامنه‌های غربی و شرقی و جنوبی این ارتفاع که به تنگه روکان و شهر نالپاریز منتهی می‌شد کماکان در دست نیروهای دشمن قرار داشت. همچنین در این عملیات قرارگاه تیپ٢ دشمن در ارتفاع 1900 تصرف شد و بیش از 100 نفر از نیروهای عراقی به اسارت نیروهای خودی درآمدند و حدود ٣ گردان هم منهدم شدند. نیروهای خودی٢٠ قبضه توپ106 میلی‌متری با خودروی مربوطه، ٢٠ قبضه ضدهوایی سام٧ به‌همراه تعداد زیادی موشک، 10 قبضه مسلسل ضدهوایی شلیکا، 150 دستگاه انواع خودرو، یک دستگاه بلدوزر، تعداد زیادی وسایل مخابراتی و انواع مهمات به غنیمت گرفتند و توانستند بیش از ٢٠ دستگاه تانک از گردان ابن‌حارث را نیز منهدم کنند.

گزارش- 251

با تثبیت نسبی عملیات، در آخرین ساعات امروز به‌منظور رایزنی با فرماندهان ارتش و آگاهی از دیدگاه‌های آنان درزمینه چگونگی به‌کارگیری نیروهای ارتش برای ادامه عملیات، جلسه‌ای با حضور فرماندهان سپاه و ارتش در محل قرارگاه مقدم حمزه در دره تفی در شمال‌غربی مریوان برگزار شد.* اغلب حاضران در این جلسه معتقد بودند که درصورت حفظ دو قله 1904 و 1900 کانی‌مانگا و پیشروی در غرب این ارتفاع، عقبه یگان‌های عراقی مستقر در منطقه نالپاریز و پنجوین و ارتفاعات آن بسته می‌شود و فرماندهی عراق برای پرهیز از محاصره نیروهای خود در آن منطقه مجبور خواهد شد آنها را به عقب فرابخواند. بااین‌حال برای تحقق این امر سپاه نیروی لازم را دراختیار نداشت، زیرا نیروهای لشکر٣١ عاشورا و لشکر١٤ امام حسین(ع) پس از انجام چند مرحله عملیات توانی برای ادامه کار نداشتند و لشکر‌١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) نیز فقط ٢ گردان در اختیار داشت. لشکر٤1 ثارالله(ع) هم دارای ٢ گردان نیرو بود درحالی‌که برای ادامه عملیات و رسیدن به نالپاریز حدود ١٠ گردان نیاز بود. علاوه‌برآن یگان‌های ١٤ امام حسین(ع) و ٣١ عاشورا نیز باید برای بازسازی از خطوط قبلی خود رها می‌شدند و خطوط پدافندی آنها به یگان‌های دیگری واگذار می‌شد. از یگان‌های ارتش هم تیپ٣ لشکر٢٨ کردستان آزاد بود و طبق گفته سرهنگ صیاد شیرازی این امکان وجود داشت که تیپ١ این لشکر از منطقه پدافندی در پنجوین آزاد شده و لشکر30 گرگان ارتش نیز که با 10 گردان در منطقه دزلی مستقر بود، به منطقة عملیاتی والفجر4 فراخوانده شود. از سوی دیگر لشکر5 نصر، تیپ٣٣ المهدی(عج) (٢ گردان) و 2 گردان از لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) درحال انتقال به منطقه عملیاتی والفجر4 بودند و حداقل تا سه روز آینده نمی‌شد روی آنها حساب کرد. باوجوداین، عدم تثبیت کامل مناطق تصرف‌شده و حساسیت فوق‌العاده عراق روی دو ارتفاع 1904 و 1900 تسریع در تصمیم‌گیری برای تداوم عملیات و اجرای مرحله بعدی را ضروری ساخته بود. پیشنهاد سرهنگ صیاد شیرازی برای ترکیب و سازمان نیروها در مرحله بعدی عملیات، ادغام گردان به گردان نیروهای سپاه و ارتش (یک گردان از سپاه یک گردان از ارتش) بود، ولی به‌علت آنکه نیروهای سپاه (لشکر٥ نصر، تیپ٣٣ المهدی(عج) و ٢ گردان از لشکر٢٧ حضرت رسول(ص)) هنوز به منطقه نرسیده بودند و به‌کارگیری آنان مستلزم صرف زمان بود، غلامعلی رشید پیشنهاد کرد: «حالا که نیروهای ارتش در منطقه حضور دارند و برای عملیات آمادگی دارند و یگان‌های سپاه هم طی روزهای آینده به منطقه خواهند رسید، لذا برای حفظ دور تک، یگان‌های ارتش مستقلاً وارد عمل شده و در محور کانی‌مانگا و جاده غربی این ارتفاع به‌سمت نالپاریز پیشروی کنند.» فرماندهان ارتش به‌خصوص سرهنگ صیاد شیرازی به‌شدت با این پیشنهاد مخالفت کردند. سرهنگ صیاد شیرازی با بیان اینکه اگر نیروهای ارتش در کنار نیروهای سپاه باشند خوب می‌جنگند، اضافه کرد. این نیروها به‌تنهایی فاقد کیفیت لازم هستند ما قبلا ًهم این کار را آزمایش کرده‌ایم، جواب نمی‌دهد و درصورتی عمل می‌کنیم که گردان‌ها ادغام شوند. در این وضعیت باوجود اصرار غلامعلی رشید بر جلوگیری از ایجاد وقفه در ادامه عملیات، فرماندهان ارتش تأکید داشتند که زمان مهم نیست بلکه با ادغام گردان‌های ارتش و سپاه باید با قوت به دشمن حمله کرد. این درحالی بود که پیش از این مسئولان ارتش معتقد بودند که باید دور تک حفظ شود و نباید زمان را از دست بدهیم. در ادامه این مباحث غلامعلی رشید پیشنهاد داد: نیروهای ارتش در غرب کانی‌مانگا اگر نمی‌توانند تا نالپاریز بروند، حداقل تا دره میانه (٧ کیلومتری شمال نالپاریز) پیشروی کنند و خط تشکیل بدهند. بااینکه با این کار علاوه‌بر جلوگیری از ایجاد وقفه در تداوم عملیات بخشی از غرب جاده به تصرف درمی‌آمد و نیروهای عراقی هم درگیر نگاه داشته می‌شدند و به‌نوعی از هجوم آنها به مواضع خودی ممانعت می‌شد، ولی ادامه این مباحث به نتیجه‌ای نرسید. در ادامه جلسه و در بررسی چگونگی تأمین شهر نالپاریز، سیدرحیم صفوی مسئله‌ای را طرح کرد که برخلاف جریان گفت‌وگو‌های صورت‌گرفته بود. وی گفت: «اگر حتی به نالپاریز هم برسیم نمی‌توانیم آنجا را حفظ کنیم و نمی‌توانیم جلو برویم و خط کانی‌مانگا به سورن را حفظ بکنیم، زیرا این کار به ٣ لشکر تازه‌نفس نیاز دارد.» وی سپس پیشنهاد کرد: «ما خط ارتفاع 1900 را تثبیت کنیم و از یال شرقی آن به‌سمت تنگه روکان سرازیر شویم. در آن صورت توانسته‌ایم به‌نحوی نیروهای عراقی مستقر در پنجوین را دور بزنیم و دشمن مجبور خواهد شد برای آنکه آن نیروها در محاصره بیفتد به آنها دستور عقب‌نشینی بدهد.» این جلسه به‌رغم طرح ایده‌های تازه برای ادامه عملیات یا تغییر جهت سمت پیشروی‌ها، بدون دستیابی به نتایج قطعی پایان یافت.

گزارش- 252

در دو حادثه‌ای که در محور بانه - سقز و شمال‌شرقی مهاباد روی داد ٤ تن از نیروهای خودی شهید و 2 تن نیز زخمی شدند. همچنین ٨ تن از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی خود را تسلیم کردند. ساعت 21 امروز در محور بانه - سقز، ستونی از نیروهای سپاه و ژاندارمری که برای اجرای عملیات درحال عبور از جاده بودند در نزدیکی روستای تموغه در غرب سقز، به کمین افراد سازمان کومه‌له افتادند. در این حادثه ٤ تن ازجمله معاون عملیاتی تیپ قدس و فرمانده سابق یکی از پایگاه‌های منطقه به شهادت رسیدند و یک نفر هم زخمی شد. در شمال‌شرقی مهاباد نیز یکی از نیروهای خودی به مینی که افراد مسلح غیرقانونی در اطراف پایگاه کار گذاشته بودند، برخورد کرد. براثر انفجار مین هر دو پای وی مصدوم شد. از سوی دیگر، امروز هم در مناطق سفته و آدینان سقز و شهر سنندج ٥ تن از افراد حزب دمکرات و ٣ تن از افراد وابسته به سازمان کومه‌له خود را به نیروهای سپاه و ژاندارمری تسلیم و درخواست امان‌نامه کردند. دراین‌حال خبرگزاری جمهوری اسلامی تعداد افراد تسلیم‌شده از حزب دمکرات کردستان از اول تا سیزدهم آبان‌ماه در شهر ارومیه را ٣١ تن اعلام کرد. این خبرگزاری همچنین به نقل از ستاد خبری سپاه ارومیه افزود: این عده ضمن اظهار ندامت از اعمال گذشته، هنگام معرفی خود ٨ قبضه انواع سلاح را نیز به سپاه ارومیه تحویل داده‌اند.

گزارش- 253

درپی عملیات‌های گروه‌های مسلح غیرقانونی در جنوب محور سنندج - مریوان که ضربات سنگینی به نیروهای خودی وارد آورد، قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به‌منظور بررسی علل این امر و چاره‌اندیشی برای فراهم‌ساختن امنیت بیشتر این منطقه، یک گروه کارشناسی از سپاه و ارتش به منطقه اعزام کرد. این گروه پس از بررسی قسمت‌هایی از منطقه ازجمله منطقه عمومی آویهنگ، گزارشی را درزمینه علل ضربه‌پذیری نیروهای خودی و راه‌های جلوگیری از تکرار وقایع گذشته خطاب به فرماندهی قرارگاه حمزه تنظیم کرد. بخش‌هایی از این گزارش که حاکی‌از اوضاع نه‌چندان مناسب برخی پایگاه‌ها و ضعف در اجرای عملیات‌های تأمین جاده‌های اصلی منطقه می‌باشد بدین شرح است: ١. محور سنندج - آویهنگ دارای ١٢ پایگاه است که در ٣ پایگاه مجاور جاده، نیروهای ژاندارمری و در ١٠ پایگاه دیگر که در عمق قرار دارند، نیروهای سپاه استقرار دارند. ٢. پایگاه‌های سپاه فاقد امکانات پدافندی غیرعامل همچون سیم‌خاردار و سنگر است و حتی 3 پایگاه فاقد جاده تدارکاتی است و تدارک آنها توسط نیروهای پیاده صورت می‌گیرد. ٣. پایگاه‌ها اغلب فاقد نیروی کاری و توان مناسب هستند، به‌نحوی‌که در برخی پایگاه‌ها ٥ نفر نیروی بسیجی و تعدادی نیروی محلی مسلح‌شده استقرار دارند که فاقد توانمندی لازم می‌باشند. ٤. در حدفاصل پایگاه‌ها و محور‌های فرعی، عملیات گشت و جوله انجام نمی‌شود، لذا نیروهای ضدانقلاب به‌راحتی تردد می‌کنند. ٥. عملیات گشت و جوله در محور اصلی سنندج - مریوان و سنندج - کامیاران باید با توان و نیروی بیشتری صورت بگیرد تا با ایجاد ناامنی در محورهای اصلی روستا‌های مجاور، مانع اجرای کمین توسط نیروهای ضدانقلاب شوند و حداقل نیروی لازم برای این امر برای هر محور نامبرده فعالیت 2 گروه ٩٠ نفری است و برای تأمین نیروی لازم می‌توان با تعطیل‌کردن برخی پایگاه‌های ژاندارمری نیروهای آنها را در گشت و جوله مورد استفاده قرار داد. در این گزارش ضمن برشماری مواردی از همکاری‌نکردن نیروهای ژاندارمری با سپاه، درخواست شده تا ضمن تعویض فرمانده منطقه سروآباد در محور سنندج - مریوان و انتصاب فردی لایق و کارآمد به جای وی، به فرماندهان محورهای سنندج - مریوان اختیاراتی داده شود تا نیروهای ژاندارمری در این منطقه کارایی بیشتری داشته و همکاری‌های لازم را با سایر نیروها انجام دهند.

گزارش- 254

در ادامه مرحله سوم عملیات والفجر4 و تثبیت مواضع به‌دست‌آمده در بخش‌هایی از ارتفاعات و جاده‌های مواصلاتی منطقه پنجوین و شهرک نالپاریز عراق، امروز نیز مطالبی به نقل از منابع خبری ایران و عراق در رسانه‌های خارجی انعکاس یافت. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام اینکه «جنگ هوایی و زمینی روز جمعه همچنان بین نیروهای ایران و عراق در جبهه مریوان - بانه ادامه داشت»، به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: «نیروهای ایرانی در تهاجم اخیر خود 50 کیلومتر مربع از خاک عراق را به‌اضافه 4 دهکده بزرگ و چند بلندی حساس در منطقه کانی‌مانگا به تصرف خود درآورده‌اند. ... جت‌های جنگنده ایران یک هواپیما و 2 هلیکوپتر عراقی را سرنگون ساخته و 1500 تن از سربازان دشمن را به هلاکت رسانیدند. ایرنا همچنین گزارش داد که تعداد هواپیماها و هلیکوپترهای سرنگون‌شده عراق از آغاز تهاجم والفجر4 به 10 فروند رسیده است.» آسوشیتدپرس سپس به نقل از خبرگزاری رسمی عراق ضمن اشاره به «تهاجم تازه» نیروهای ایران، ادعاهای فرمانده سپاه یکم ارتش عراق را چنین منعکس کرد: «نیروهای عراقی با یک ضدحمله سریع و موفقیت‌آمیز توانستند تلفات سنگینی به نیروهای ایرانی وارد آورند. این فرمانده گفت: درحال‌حاضر تعداد زیادی از نیروهای ایرانی در منطقه شمال پنجوین به محاصره نیروهای عراقی درآمده‌اند که سرنوشت این عده یا مرگ یا اسارت است.» اظهارات فرمانده سپاه یکم عراق همچنین با جزئیات بیشتری در برنامه خبری رادیو امان مطرح شد. فرمانده مذکور در گفت‌وگو با خبرگزاری عراق نیز مدعی شد نیروهای ایران در شب و روز گذشته از تمامی مواضعی که بدان‌ها دست یافته بودند بیرون رانده شدند. وی درعین‌حال گفت: «نبرد در تمامی محورهای این منطقه همچنان به‌شدت ادامه دارد.» اطلاعیه شماره 1269 امروز ارتش عراق بجز در اعلام تعداد مأموریت‌های هوایی انجام‌شده، تفاوت چندانی در مقایسه با اطلاعیه قبلی نداشت. به همین دلیل رادیو لندن در شروع گزارش خود یادآور شد: «از آغاز مرحله جدید عملیات ایران علیه مواضع عراق، از عراق خبرهای چندانی نرسیده است و اکثر اخبار از ایران آمده است. درهرحال نبودن خبرنگاران در صحنه‌های جنگ تأیید اخبار رسیده را دشوار می‌کند.» این رادیو سپس ضمن اشاره به بخش‌هایی از بیانیه نظامی ایران اذعان کرد: «اما چنین پیداست که درگیری‌های اخیر در شمار شدیدترین نبردهای جنگ سه‌ساله است.» رادیو کلن که در اولین بخش خبری خود اطلاعیه ارتش عراق مبنی‌بر توقف پیشروی نیروهای ایران را منعکس کرده بود، در دومین برنامه خبری‌اش به نقل از بیانیه نظامی ایران اعلام کرد: «نیروهای ایران در نواحی پنجوین توانسته است مناطقی را به تصرف خود درآورد و موفق شده است 2 گردان نظامی نیروهای عراقی را قلع‌وقمع کرده و 4 فروند هواپیمای جنگنده عراقی را سرنگون کند.» رادیو امریکا نیز گزارش داد: «هم ایران و هم عراق خبر از درگرفتن جنگی بسیار شدید در منطقه شمالی مرز دو کشور می‌دهند.» این رادیو سپس به بیانیه نظامی ایران درمورد تصرف برخی از بلندی‌های اطراف پنجوین و بیانیه نظامی عراق مبنی‌بر فرونشاندن تهاجم تازه ایرانیان اشاره کرد. تانیوگ خبرگزاری یوگسلاوی که بیشتر، گزارش‌های منابع نظامی عراق را انعکاس می‌دهد امروز در گزارش کوتاهی به شکست نیروهای عراقی اشاره کرد. درعین‌حال گزارش امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی از بلگراد ‌از انعکاس ناچیز وقایع نبرد در مطبوعات یوگسلاوی حکایت دارد. یکی از دلایل این امر تلاش‌های اخیر مقامات این کشور برای بهبود روابط با عراق است.

گزارش- 255

عراق بار دیگر تهدید کرد به اهدافی در عمق خاک ایران حمله خواهد کرد. این درحالی است که مقامات برخی از کشورهای عرب ضمن تأیید موضع عراق درباره خاتمه جنگ خواستار اقدام ایران دراین‌زمینه شدند. ریاض القیسی نمایندگی عراق در سازمان ملل، امروز در نامه‌ای به دبیرکل این سازمان حمله جدید نیروهای ایران در منطقه پنجوین را «سه روز پس از تصویب قطعنامه 540 ... حاکی‌از مبارزه آشکار این رژیم علیه اراده شورا و سازمان ملل» خواند و افزود: عراق با «جدیت از حقوق کامل خویش جهت حمله به اهدافی در ایران استفاده خواهد کرد.» همچنین به گزارش خبرگزاری رویتر از بغداد، روزنامه الثوره ارگان حزب حاکم بعث هشدار داد: «عراق به حمله ایران واکنش سختی نشان خواهد داد و به اهداف ازپیش ‌تعیین‌شده حمله خواهد کرد.» این روزنامه در سرمقاله خود تصریح کرد: «این‌بار انتقام عراق بی‌رحمانه‌تر و منع‌کننده‌تر از ضدحمله‌های گذشته خواهد بود و خشونت آن فراسوی تصور ایرانی‌ها خواهد بود.» از سوی دیگر، عیسی الکواری وزیر اطلاعات قطر، که کشورش به‌زودی محل برگزاری اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس خواهد بود، در یک مصاحبه مطبوعاتی درباره جنگ ایران و عراق ضمن اشاره به پاسخ مثبت عراق به قطعنامه اخیر ابراز امیدواری کرد که «جنگ ازطریق پاسخ‌دادن ایران به پیام‌های صلح پایان پذیرد.» الکواری تأکید کرد: «تلاش‌های کشورهای خلیج‌ [فارس] برای پایان‌دادن به این جنگ پایان نیافته است.» همچنین خبرگزاری اردن گزارش داد: یک مسئول وزارت امور خارجه اردن در بیانیه‌ای که مبنای انتشار آن ازسرگیری حمله نظامی ایران درپی رد قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل است، اعلام کرد: «ما در اردن امیدوار بودیم که ایران باتوجه‌‌به قطعنامه540 شورای امنیت موضع خود را بررسی کند، اما ایران قطعنامه مذکور را رد کرد و خود را برای حمله به عراق آماده نمود.» این بیانیه «از جامعه بین‌المللی دعوت می‌کند تا قدرت و امکانات خود را در خدمت آرمان صلح قرار داده و ایران را به قبول صلح وادارند.» در همین زمینه فاروق قدومی رئیس دفتر سیاسی سازمان آزادی‌بخش فلسطین نیز در دیدار با اعضای دبیرخانه اتحادیه خبرنگاران عرب در تونس ضمن آنکه موضع جمهوری اسلامی ایران در جنگ را «خودسرانه» و «همراه با قیدوشرط‌های غیرقابل‌قبول» خواند، گفت: «عراق نرمش بدون حد و مرزی را به‌خاطر پایان‌‌دادن به جنگ و حل‌وفصل نزاع میان دو کشور با راه‌های مسالمت‌آمیز از خود نشان داده است.» 7 رئیس‌جمهور در سالروز تسخیر سفارت امریکا و روز دانش‌آموز در دیدار با دانش‌آموزانی که براثر حمله موشکی عراق به بهبهان مجروح شده بودند، اعلام کرد پس از این حوادث تلخ انتقام ایران از جنایتکاران چند برابر خواهد بود. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‏ای امروز در دیدار با گروهی از دانش‌آموزان مجروح مدرسه راهنمایی بهبهان و مربیان آنان* اظهار کرد: «حادثه بهبهان برای هرکس که در دنیا دل داشته باشد بسیار تلخ بود. چرا باید مدرسه‌ای با تعداد کثیری کودکان خردسال و شهرها و مناطق غیرنظامی، افراد بی‌گناه بمباران و نابود شوند؟ هرکس که کمترین احساس وجدانی داشته باشد این حادثه را محکوم می‌کند و اگر می‌بینیم که دنیای استکباری با بوق‌های تبلیغاتی و دروغ‌پرداز و ایادی خود از کنار آن ساکت می‌گذرد، بدانید دلیل همگامی و هماهنگی همه قدرت‌های ضدبشری برعلیه ملت مبارز و قدرتمند ایران است.» رئیس شورای‌عالی دفاع سپس افزود: «ما به برکت اسلام و انقلاب نیرومندیم و پیروز و آنها به‌خاطر عدم‌اتکا به خدا ناتوان‌اند و زمامداران بغداد به تصور اینکه این حادثه موجب می‌شود که ما از جبهه‌ها دست برداریم سخت در اشتباه‌اند و این جنایات باعث مصمم‌ترشدن ما خواهد شد و به همه مردم و همه دنیا می‌گوییم پس از این حوادث تلخ تصمیممان، گرفتن انتقام از جنایتکاران به‌صورت مضاعف و چند برابر است.» رئیس‌جمهور با اشاره به نقش دانش‌آموزان در تحول فرهنگی جامعه خاطرنشان کرد: «دانش‌آموزان کشور باید خود را برای مقابله با دشمنان انقلاب در درازمدت آماده کنند و در مدرسه‌ها به خودسازی فکری، اخلاقی و نظامی مجهز شوند.» آیت‌الله خامنه‌ای ضمن بیان اینکه امریکا امروز از همیشه آسیب‌پذیرتر و در سراسر دنیا گرفتار است، تأکید کرد: «امریکا همان‌طورکه در تمام حوادث اعم ‏از طبس، کودتا و لانه جاسوسی شکست خورد درمورد تنگه هرمز و هر مسئله دیگری که با ما داشته باشد شکست خواهد خورد و شکی نیست که هر قدرتی با جمهوری اسلامی که راسخ در دل‌های تک‌تک مردم است دربیفتد شکست خواهد خورد، اما این احتیاج به تجهیزات مادی، معنوی، اخلاقی، علم، وحدت و آگاهی سیاسی و عمق بینش و اندیشه اسلامی دارد.»

گزارش- 256

رئیس مجلس در خطبه‌های نمازجمعه امروز تهران به موضوعات مختلف؛ ازجمله اولویت رسیدگی به نیازهای عمومی رزمندگان در جامعه، جهت‌گیری مبارزه با امریکا در مراحل مختلف انقلاب از گذشته تاکنون، حوادث اخیر دررابطه‌با انتخابات آینده مجلس و آخرین تحولات جبهه‌های جنگ پرداخت. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در بخشی از خطبه‌ نخست نماز در تبیین عدالت اجتماعی در اسلام، ضمن تأکید بر ارزش جهاد اظهار کرد: «آن عزیزان جان‌برکف ما در ارتش، در سپاه، در بسیج، این نیروهای بسیار ارجمند خلق ما و مردم ما و مسلمانان ما که با حضورشان در میدان و در صحنه دلگرم می‌کنند امام را و رهبر را و مسئولان را، اینها شایسته توجه هستند و... نیز آدم‌هایی که بچه‌هایشان را فرستاده‌اند به میدان و خانمشان نشسته قالی‌بافی می‌کند برای مخارج جبهه و بابایشان دارد پشت جبهه برای جبهه کار می‌کند یا لااقل در کارخانه جای دیگری در دانشگاه، در مدرسه درحال زحمت‌کشیدن است برای این مردم در پشت جبهه، این خانواده را نمی‌شود مقایسه کرد با خانواده‌ای که همه امکانات این کشور در خدمتش هست، خانه دارد، ماشین دارد، پول دارد، کار دارد و عیاشی دارد، اندوخته بانکی دارد، کارخانه دارد، اما همه تلاشش این است که یک قدری گران‌تر بفروشد و یک مقداری بیشتر درآمد داشته باشد. چطور ما این دو خانواده را مساوی قرار بدهیم؟» وی آن‌گاه تصریح کرد: «تحقیقاً ما باید یک تفاوتی بین اینها قائل باشیم.» رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین در دفاع از تعیین سهمیه ویژه رزمندگان و اعضای نهادهای انقلاب برای تحصیل در دانشگاه‌های کشور گفت: «بعضی از این لیبرال‌ها نق می‌زنند که شماها آمدید یک سهمیه قرار دادید برای کسانی که در جبهه بودند یا مثلاً سپاهی بودند، برای دانشگاه‌ها، این سطح علم دانشگاه را پایین می‌آورد. این، جزء حرف‌های مزخرفی است که آنها می‌زنند. اصلاً دانشگاه مال اینهاست. اگر اینها نبودند این دانشگاه را حالا بایست اینجا نهاوندی‌ها و امثال اینها اداره بکنند و اینجا باید مثل همان دوره کثیف گذشته باشد. اینها این دانشگاه را حفظ کردند. آن‌وقت ما این دانشگاه را یک درصدی بگذاریم برای کسانی که در نهادها یا در جهاد هستند و در روستاها پنج سال است که عرق ریختند و آفتاب خوردند برای اینکه روستاها را آباد بکنند، یا سپاهی هستند که اسلحه به دوش بگرفتند و آن روزی که هیچ‌کس نبود، اینها مملکت را حفظ کردند. در کمیته بودند و روزی که غریب بود این انقلاب، امنیت را حفظ کردند و نیامدند درس بخوانند. نرسیدند درس بخوانند. ما اگر یک سهمیه قرار دادیم برای اینکه اینها بیایند، یک درصدی را برای اینها قرار دادیم، بعضی از این غرب‌زده‌ها یا کسانی که آن‌طور فکر می‌کنند و آن طرز تفکر را دارند، می‌گویند این سطح علم را پایین می‌آورد چون این پایه‌ایش نیست. خوب چرا بیاورد پایین؟ این آدم مجاهد وقتی‌که نوبت درس خواندنش هم شد بهتر درس می‌خواند.» وی تأکید کرد: «این امتیاز هست و بدانید جامعه ما، اگر این امتیاز را ندهد به این مجاهدین و ندهد به این شخصیت‌های عظیم، دچار ظلم بزرگی شده و این خلاف عدالت است.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در خطبه دوم نمازجمعه با اشاره به سالروز تبعید امام خمینی و تسخیر سفارت امریکا در ایران گفت: «در 13 آبان سال 43، اولین ضربه روبه‌روی امریکا با انقلاب اسلامی آغاز شد و امروز هم که 13 آبان سال 62 است ما در کوه‌های بلند غرب پنجوین در شیخ گزنشین و قله‌های اطرافش درحال ضربه‌زدن به امریکا هستیم.» وی در ادامه ضمن مروری بر تحولات سیاسی، اقتصادی و نظامی کشور پیش از انقلاب و تلاش امریکا برای کسب جایگاهی ثابت در صحنه سیاست ایران، به تصور امریکایی‌ها از ناپایداری موج انقلاب اسلامی اشاره کرده و افزود: «تعبیرشان این بود که موج می‌آید و دوباره برمی‌گردد و اوضاع عادی می‌شود و بعد از انقلاب هم اینها فکر کردند همین جوری است؛ یعنی این تحلیلشان نسبت به اوضاع موجود آن زمان درست درآمده بود، فکر می‌کردند که بله همین‌طور است. خوب لانه جاسوسی که اینجا کاملاً فعال بود از جریانات مجری کشور هم وحشتی نداشتند و دوباره شروع کردند برای اینکه پایه‌هایشان را محکم کنند و آن کارهایی را که می‌خواهند انجام دهند. از آن تبعید امام درحدود چهارده، پانزده سال می‌گذشت و اینها همه‌چیز را به دست آورده بودند. یک موجی به خیال خودشان زودگذر آمده، اینها برنامه‌ریزی می‌کردند که این موج زودگذر را بخوابانند و وقتی‌که قضیه منجر شد به عصبانیت و خشم نیروهای ...* مملکت و انقلاب و در یک هجوم بسیار بجا و به‌موقع ریختند و آن لانه جاسوسی و مرکز توطئه را بچه‌های انقلابی ما گرفتند و امام آن‌جوری حمایت کردند و مردم آن‌طور حمایت کردند، اوضاع خیلی به‌هم خورد. یعنی دوباره امریکایی‌ها این موج دوم را از موج اول دیدند بدتر است و آن‌جور بود که دولت موقت دیگر نتوانست در مقابل آن موج مقاومت کند و استعفا داد که از اشتباهات بزرگ خود امریکا و دولت موقت همین بود که این استعفا را انجام دادند. البته اینها نقشه‌های الهی هست و آدم آن روز نمی‌تواند بفهمد، شاید برنامه‌ریزی شده بود. اما به‌هرحال آن استعفا خودش کمک بزرگ‌تری کرد. این موج دوم و به‌حق انقلاب دوم ... روند انقلاب را کاملاً حفظ کرد.» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع در ادامه سخنان خود، جنگ عراق علیه ایران و تحرکات تروریستی در داخل کشور را اقدامات "زودرس" امریکا در مقابله با انقلاب نامید و خاطرنشان کرد: «امروز امریکا در جنگ عراق حالت دفاعی به خودش گرفته است. قضیه به لبنان کشیده شده و در معرض خطر بستن تنگه هرمز قرار گرفتند. حالتی که آدم خیال می‌کند امریکا حسابی در این مبارزه با ایران باخته تا به اینجا رسیده، اما این معنایش این نیست که حالا امریکا به زانو درآمده و کارها تمام شده، نه. در همین موقعیت، امریکایی‌ها یک تهاجم وسیعی - تنها امریکایی‌ها هم نیستند، همه‌شان هستند، فرانسه هست، آلمان به یک‌ نحوی هست که بچه‌های عزیز ما را آنجا این‌جور دارد محکوم می‌کند. انگلستان هست و شوروی هم با یک دید و هدف دیگری در این قضیه دست دارد - این مجموعه دارند این کارها را می‌کنند. حتی هندوستان هم خیلی بی‌طرف نیست که هفتاد، هشتاد نفر از بچه‌های ما را در دادگاه نگه داشته و نمی‌گذارد درس بخوانند و نه محاکمه‌شان می‌کند. همه‌شان دست‌اندرکار یک جریانی هستند که این انقلاب اسلامی و این تهاجمی که ما علیه امریکایی‌ها شروع کردیم یک جوری شعله‌اش را خاموش بکنند که نمی‌توانند. امریکا کارش به جایی رسیده که با مظلوم‌نمایی می‌خواهد در مقابل ما خودش را نشان بدهد. این داستان انفجار مقر فرانسوی‌ها و امریکایی‌ها در لبنان خیلی گویا است و خیلی حرف آدم از این می‌تواند بفهمد. یک ابرقدرت، یک بچه ابرقدرت [فرانسه] از مردم لبنان آن ضربه عظیم را خورده‌اند به‌جای اینکه فکری به حال خودشان بکنند، به‌طرف ما می‌آیند. این، نهایت ضعف امریکا است. نهایت ضعف فرانسه است که در لبنان، مردم لبنان توی سر آنها می‌زنند. آنها از حادثه [انفجارهای بیروت در] آنجا می‌خواهند علیه انقلاب اسلامی استفاده کنند و ما را بکوبند که تروریست هستیم. ببینید چقدر باید یک ابرقدرت ضعیف باشد و بگویند جلسه مخصوص در کاخ الیزه و در کاخ سفید تشکیل بشود برای اینکه چه انتقامی از ایران بگیرند. چه می‌توانید بکنید؟ اولاً ما که نبودیم. حالا اگر بودیم شماها چه می‌توانستید بکنید؟ شما در لبنان هم کاری نمی‌توانید بکنید. لبنانی که یک بخشی از مردمش با شما دارند مبارزه می‌کنند آنجا هم کاری نمی‌توانید بکنید. ایران که خیلی بیشتر.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی آن‌گاه اصابت موشک به مدرسه راهنمایی در بهبهان را با انفجارهای بیروت مقایسه و تأکید کرد که حادثه بهبهان «هزار بار جنایتکارانه است و آن [انفجارهای بیروت] یک کار انسانی است. کار انسانی است که مردم لبنان کردند. ما نکردیم. ما نیازی نداریم. ما هروقت خواستیم با امریکایی‌ها بجنگیم اعلام می‌کنیم با شما می‌خواهیم بجنگیم. اعلام جنگ می‌کنیم و هرجا هم امریکایی ببینیم یا منافع امریکا را ببینیم می‌زنیم و ما به آن روز نرسیدیم.» رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگر سخنان خود از برخی اقدامات سیاسی در داخل کشور در چند ماه باقیمانده تا زمان برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی به‌عنوان حرکت‌هایی «درجهت خواست امریکا» یاد کرد و با اشاره به اعلام برگزاری "سمینار تأمین آزادی انتخابات" ازسوی گروه نهضت آزادی ایران و حوادث پس از آن؛ ازجمله تشنج به‌وجودآمده در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی گفت: «اینها سوابقی دارند و آدم دلش می‌خواهد اینها تا آخر با ما باشند، اما من این را نصیحت می‌کنم به آنها. نصیحت می‌کنم به خانواده‌هایشان که جلوی اینها را بگیرند. اینها دارند اشتباه می‌کنند. اینها کارشان به جایی می‌رسد که فردا مثل محارب در مقابل جمهوری اسلامی قرار بگیرد. این‌جوری که شروع کردند. یعنی همه‌اش توطئه است. با توطئه که آدم نمی‌تواند کار بکند. آمدند توی مجلس به دروغ گفتند 300 نفر مسلح ریختند آنجا [ساختمان دفتر نهضت آزادی] را به‌هم زدند. والله این‌جور نبوده. مسلّحین رفته بودند اینها را نجات بدهند. من نمی‌دانم حالا توی مردم مسلح بوده یا نبوده اما مردم بودند. مردم حزب‌الله بودند.» وی همچنین دلیل طرح موضوع آزادی انتخابات را نگرانی از رأی‌آوردن اشخاص روحانی در انتخابات دانست و افزود: «خوب بلی، انتخابات آزاد! امروز اگر یک روحانی کاندید بشود رأی می‌آورد یا اگر روحانیت کسی را تأیید بکند رأی می‌آورد. شما این‌جور انتخابات آزاد را ناآزادی می‌گویید.» رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: «انتخابات، آزاد آزاد است. ما نیازی به خفقان نداریم. ملت ما، اکثریت مردم که رأیشان دمکراسی می‌سازد، اینها با انقلاب هستند.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در ادامه این حوادث را تلاش‌هایی برای بدنام کردن جمهوری اسلامی خواند و اضافه کرد: «وقتی صدام دید شهر پنجوین را ما داریم می‌گیریم دستور داد 6 گردان مهندسی‌شان از جبهه به شهر آمدند، شهر را منفجر کردند و اکثر شهر را خراب کردند. حالا ما گرفتیم، خبرنگارها می‌روند می‌بینند که آنجا را چه کرده‌اند برای اینکه بعد مظلوم‌نمایی بکند. خوب وقتی‌که شما هم پشت تریبون داد می‌زنید "چرا می‌زنی" عین کار صدام است که می‌ریزد آنجا را خراب می‌کند می‌گوید که آنجا را خراب کردند. یک قدری باز کنید همین است، مثل کار امریکا است. وقتی‌که [مقر تفنگ‌داران دریایی امریکا در بیروت] منفجر می‌شود به‌خاطر ظلمی که خودش کرده می‌خواهد به پای جمهوری اسلامی بنویسد. جمهوری اسلامی، امروز مظلوم‌ترین نهادها و مظلوم‌ترین کشورهای دنیاست که همه شروع کردند برای تبلیغات علیه ما. فرانسه سوپراتاندارد می‌دهد که خلیج‌فارس را از حیثیت بیندازد. صدام چاه [نفت] را می‌زند خراب می‌کند برای اینکه محیط زیست را نابود کند بعد به پای ما می‌بندد. ما می‌رویم می‌بندیم باز به نام ما [می‌گذارند]. بچه‌های ما را این‌جور مجروح و شهید می‌کنند بازهم صحبت از این می‌کنند که ایران جنگ‌طلب است. یک حمله تبلیغاتی. ما دیگر در داخل از دوستان دیروزمان توقع نداریم و کسانی که نمی‌خواهیم در مقابل هم باشیم و می‌خواهیم باهم کار بکنیم توقع نداریم که این‌جوری رفتار بکنند.» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع در پایان خطبه دوم نمازجمعه به اعلام تازه‌ترین نتایج به‌دست‌آمده در عملیات والفجر4 پرداخته و گفت: «الحمدلله امروز هجوم عظیم مرحله سوم عملیات والفجر [4] به نتیجه مطلوب رسیده و آخرین خبری که از دفتر ریاست‌جمهوری الآن دراختیار من گذاشتند این است که ارتفاعات مهم کانی‌مانگا را که مهم‌ترین نقطه استراتژیک منطقه پنجوین است نیروهای شما با شهادتشان و با فداکاری‌های عظیمشان تصرف کردند. ارتفاعات 1900 و 1904 که هدف نهایی این حرکت بود، آزاد شده و نیروهای عراق، آنهایی‌شان که باقی ماندند عقب‌نشینی کردند و الحمدلله این مرحله به‌خوبی و خیر به پایان خواهد رسید و امیدواریم که روزی پیش بیاید که این منطقه از جنگ و از شر عفلقی‌ها راحت بشود و مردم عراق هم آزاد بشوند و ما بتوانیم آزادانه با برادران و خواهران عراقی در کربلا باهم تماس داشته باشیم.»

گزارش- 257

سخنگوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق گفت با گسترش سرزمین‌های آزادشده در خاک عراق، قادر خواهیم بود پایگاه‌های جدیدی را برای نیروهای خود ایجاد کنیم. به نوشته روزنامه کیهان، حجت‌الاسلام سیدمحمدباقر حکیم امروز در اولین سالگرد تأسیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در نشستی مطبوعاتی با اشاره به اینکه تشکیل این مجلس مخالفت‌ها و موافقت‌هایی را در داخل عراق برانگیخت، تصریح کرد: «مخالفین سعی کردند طرح تشکیل مجلس را با شکست مواجه کنند، لیکن موفق نشدند و اکنون مشغول توطئه‌اند و مهم‌ترین توطئه آنها طرح تعیین نیروی جایگزینی برای صدام است.» حکیم با اشاره به دستاوردهای عملیات والفجر4؛ ازجمله آزادسازی مناطق وسیعی از خاک عراق تأکید کرد: «هرچه سرزمین‌های آزادشده گسترش یابند، ما قادر خواهیم بود پایگاه‌های جدیدتری را برای نیروهای مجاهد خود ایجاد کنیم.» وی همچنین ایجاد تشکیلات نظامی منسجم برای مجاهدین و بهره‌گیری از آنها در جبهه‌های نبرد، بسیج نیروها و امکانات در خارج از عراق باتوجه‌به رانده‌شدن حدود نیم‌میلیون عراقی از این کشور، سازماندهی اعتصابات و تظاهرات علیه رژیم بغداد و اجرای عملیات نظامی در داخل عراق را از دستاوردهای تشکیل مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق برشمرد. سخنگوی مجلس اعلا در ادامه این نشست مطبوعاتی قطعنامه 540 شورای امنیت سازمان ملل درمورد برقراری آتش‌بس بین ایران و عراق را که توسط فرانسه یعنی یکی از حامیان رژیم عراق، تهیه و تنظیم شده، محکوم کرد. وی همچنین خاطرنشان کرد: «هیچ کشور عربی مجلس را کمک مادی نمی‌کند، ولی آنهایی که در مقابل صدام موضع گرفته‌اند حامی مجلس به شمار می‌آیند.»

گزارش- 258

رئیس‌جمهور امریکا امروز در چهارمین سالگرد تسخیر سفارت این کشور در ایران، با صدور اطلاعیه‌ای از کاهش سطح بحران میان ایران و امریکا خبر داد. دراین‌حال یک گروگان سابق سفارت امریکا در ایران در گفت‌وگویی تغییر سیاست امریکا به نفع عراق در جنگ علیه ایران را محتمل دانست. به گزارش رادیو قاهره، رونالد ریگان رئیس‌جمهور امریکا، در اطلاعیه‌ای به مناسبت چهارمین سالگرد تسخیر سفارت امریکا در ایران اعلام کرد که «مناسبات میان امریکا و ایران هنوز بهبود نیافته، لکن بحران میان دو کشور کاهش یافته است.» وی خاطرنشان کرد که «عادی‌کردن روابط دیپلماتیک و بازرگانی میان ایران و امریکا به زمان طولانی نیاز دارد.» در همین حال رادیو امریکا گزارش داد: باری روزن یکی از گروگان‌های سابق سفارت امریکا در ایران، درمورد تغییر روابط ایران و امریکا با گذشت چهار سال از ماجرای گروگان‌گیری در ایران گفت: «در زمان حاضر، تحرک بسیار اندکی در روابط ایران و امریکا دیده می‌شود. من تصور می‌کنم در شرایط کنونی باتوجه‌به جنگ ایران و عراق، ایالات متحده امریکا سعی می‌کند نقش کاملاً بی‌طرفی داشته باشد، ولی باتوجه‌به وخامت رویدادهای جاری لبنان و باتوجه‌به برخی شواهد که از احتمال دخالت آشکار ایران حکایت دارد، امکان دارد تغییر جهت اجتناب‌ناپذیری به‌سمت عراق پیش آید که این تغییر جهت احتمالاً اوضاع را تغییر خواهد داد.» وی سپس افزود: «اخیراً جورج شولتز وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز به این مسئله اشاره‌ای ضمنی کرده است، ولی تصور نمی‌کنم مسئله از مرحله اشارات ضمنی فراتر رود و اگر تهدید درمورد مسدودکردن دهانه هرمز جدی باشد - که من تصور نمی‌کنم جدی باشد - این مسئله نیز می‌تواند درگیری ایالات متحده و تغییر روابط را به دنبال داشته باشد.»

گزارش- 259

پل شانون وزیر بازرگانی انگلیس، دیدار هشت‌روزه خود را از منطقه غرب آسیا با هدف حفظ و بهبود روابط تجاری انگلیس با کشورهای منطقه به‌ویژه عراق آغاز کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن ضمن اعلام این مطلب یادآور شد: عراق در سال گذشته میلادی، با 875 میلیون پوند واردات از انگلیس دومین بازار بزرگ این کشور در منطقه بود. به گزارش این خبرگزاری، «میزان صادرات انگلیس به عراق طی هشت‌ماهه اول سال‌ جاری باتوجه‌به ازسرگیری مخاصمات این کشور [عراق] با ایران به 300 میلیون پوند کاهش یافته است.» خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین با اشاره به اقدام انگلیس در ایجاد یک خط اعتباری 250 میلیون پوندی برای عراق درپی نشست دو هفته پیش کمیسیون مشترک دو کشور اضافه کرد: «مقامات رسمی تجاری می‌گویند درحال‌حاضر مشکلات پرداخت‌ها با عراق رفته‌رفته مرتفع می‌گردد، اما درحدود 30 میلیون پوند هنوز در بانک مرکزی موجود و در انتظار مجوز پرداخت است.» بنا به این گزارش، وزیر بازرگانی انگلیس پس از دیدار از بغداد، راهی کویت و سپس قبرس خواهد شد. هدف وی از سفر به کویت دستیابی به فرصت‌های جدیدی درزمینه صنایع نفت، گاز و ساختمانی انگلیس ارزیابی شده است.

گزارش- 260

مصر همچنان می‌کوشد نقش خود را در معادلات سیاسی امنیتی منطقه خلیج‌فارس پررنگ‌تر سازد. مقامات مصری همچنین درمورد جنگ ایران و عراق مواضع جانب‌دارانه‌تری را اعلام می‌کنند. عبدالحلیم ابوغزاله وزیر دفاع مصر، در مصاحبه با روزنامه آلمانی دی‌ولت اعلام کرد: «چنانچه تهدیدی به وجود آید، مثلاً تنگه هرمز بسته شود و یا اینکه کشورهای خلیج [فارس] از مصر بخواهند اقدامی مشخص انجام دهد مصر به منطقه خلیج [فارس] سرباز خواهد فرستاد.» وی درعین‌حال افزود: «سربازان مصری تنها به‏عنوان بخشی از یک عملیات هماهنگ با سربازان غربی عمل خواهند کرد.» وزیر دفاع مصر که «هم‌اکنون در آلمان‌غربی به سر می‌برد تا احتمال همکاری‌های میان دو کشور را بررسی کند»، تأکید کرد: «اگر نفت غرب قطع شود، کمک غرب به مصر قطع خواهد شد و به همین علت مصر چون امریکا، اروپا و ژاپن در حفظ ثبات خلیج [فارس] و عربستان ذی‌نفع است.» در همین حال، گزارش خبرگزاری عراق از وین حاکی است: وزیر دفاع مصر در پایان دیدار رسمی خود از آلمان‌غربی در یک نشست مطبوعاتی ایران را به‌سبب مخالفت با تلاش‌های صلح‌آمیز بین‌المللی برای پایان‌دادن به جنگ محکوم کرده، افزود: «ایران منبع تجاوز و نیروی محرک این جنگ به شمار می‌رود. ازاین‌رو باید در مرزهایش متوقف گردد.» ابوغزاله همچنین «ایستادگی مصر در کنار عراق در جنگ علیه رژیم ایران را مورد تأکید قرار داد و رژیم سوریه را متهم کرد که سیاست ایجاد اختلاف و شکاف میان کشورهای عربی را در پیش گرفته است به‌حدی که حتی مقاومت فلسطین نیز از این سیاست مصون نمانده است.» از سوی دیگر، کمال حسن علی وزیر امور خارجه مصر نیز در مصاحبه با هفته‌نامه الفباء (چاپ عراق) ضمن اشاره به مذاکرات اخیر خود با صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، «نسبت به مقاومت و ایستادگی سیاسی نظامی عراق در چارچوب معادله استراتژیکی میان این دو کشور» ابراز اطمینان کرد. بر پایه همین مواضع، امروز خبرگزاری مصری خاورمیانه به نقل از طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق در مصاحبه با روزنامه لوماتن (چاپ پاریس) اعلام کرد که «کشورهای دوست عربی و در رأس آنها مصر، عربستان سعودی و کویت و اردن قویاً از عراق حمایت می‌کنند.»‌

گزارش- 261

مقر فرماندهی نظامیان رژیم اشغالگر قدس در شهر صور واقع در جنوب لبنان، هدف حمله یک کامیون حامل مواد منفجره قرار گرفت و منهدم شد. رژیم صهیونیستی اعلام کرد با شدت تمام علیه عاملان این انفجار اقدام خواهد کرد. روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاری فرانسه نوشت: درپی حمله امروز به مرکز نظامی اسرائیل در صور هلیکوپترهای اسرائیلی بدون وقفه در محل انفجار فرود آمدند و فرمانده نظامی اسرائیل در صیدا دستور داد نیروهای دفاع غیرنظامی لبنان فوراً برای کمک در محل حاضر شوند. این گزارش همچنین حاکی است سه ساعت پس از این انفجار، سازمان جهاد اسلامی مسئولیت آن را به عهده گرفت. به‌دنبال این انفجار موشه آرنز وزیر دفاع رژیم صهیونیستی با حضور در محل انفجار اعلام کرد که «با شدت تمام علیه عاملین این سوءقصد اقدام خواهیم کرد.» رادیو اسرائیل ضمن اشاره به هویت سازمان جهاد اسلامی به‌عنوان عامل انفجار امروز در شهر صور افزود: «مطلعین اظهار عقیده کرده‌اند که سازمان جهاد اسلامی در لبنان یک گروه تروریستی است که مستقیماً از جمهوری اسلامی ایران و به‌طور غیرمستقیم از سوریه کسب دستور می‌کند و مرکز آن در شهر بعلبک در شمال لبنان می‌باشد که تحت تسلط سوریه قرار دارد.» از سوی دیگر، به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، فرد ناشناسی به نمایندگی از جهاد اسلامی در تماس تلفنی با سازمان‌های خبری مستقر در بیروت گفت: «حمله به مقر اسرائیلی‌ها در صور به‌تلافی تهدید هفته گذشته اسرائیل به اشغال دائمی جنوب لبنان درصورت لغو موافقت‌نامه لبنان - اسرائیل درنتیجه فشار سوریه انجام شده است.» این فرد افزود: «ما هیچ‌کس را [در لبنان] نمی‌خواهیم. نه اسرائیلی‌ها و نه سوری‌ها را ... ما جمهوری اسلامی می‌خواهیم و درصورت عدم خروج اشغالگران خشونت‌ تنها راه خواهد بود.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن، دیوید بلاندی خبرنگار روزنامه ساندی تایمز پس از این حادثه به رادیو بی‌بی‌سی گفت: «[جهاد اسلامی] همان گروهی است که پنتاگون (وزارت جنگ امریکا) آن را مسئول انفجار مقر تفنگ‌داران در بیروت می‌داند.» وی افزود: «این گروه، مسلمانان شیعه بنیادگرایی هستند که با حسین موسوی متحد می‌باشند.» بلاندی همچنین گفت: «آنها با ایرانی‌ها مرتبط هستند و همچنین اگر با موافقت کامل سوری‌ها عمل نکنند، حداقل با رضایت آنها اقدامات خود را به اجرا درمی‌آورند.»‌ در همین حال، رادیو اسرائیل در بخش خبری عصر امروز خود از حمله (انتقام‌جویانه) هواپیماهای اسرائیلی به مواضع نیروهای سوری و فلسطینی در لبنان خبر داد. به گفته این رادیو: «فرستنده‌های رادیویی لبنان گزارش دادند که دراثر حملات هوایی اسرائیل ده‌ها خرابکار فلسطینی، داوطلبان ایرانی و سربازان سوری و لیبیایی که در لبنان مستقر هستند کشته شدند و توپخانه سنگین و خودروهای زرهی آنها نابود شد.» امروز همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس از ژنو، محل برگزاری اجلاس آشتی ملی لبنان، گزارش داد که رهبران لبنانی حاضر توافق کردند این اجلاس را تا پایان ماه نوامبر به تعویق اندازند تا از این طریق «به امین جمیل رئیس‌جمهوری لبنان، برای یافتن راهی برای خارج‌کردن نیروهای اسرائیلی از لبنان فرصت دهند.» به گفته نبیه بری رهبر سازمان امل، پس از آنکه جمیل توانست به کمک امریکا و کشورهای عرب به مسئله اشغال لبنان توسط نیروهای خارجی پایان دهد، نشست آشتی ملی کار خود را از سر خواهد گرفت. وی درعین‌حال گفت که به انجام این امر و «ازمیان‌رفتن بحران سیاسی این کشور نه خوش‌بین و نه بدبین است.»

ضمیمه گزارش350: بخشی از مشکلات ناشی‌از آماده‌نبودن جاده غرب کانی‌مانگا و لزوم استفاده از بالگرد برای پشتیبانی نیروها و چاره‌اندیشی فرماندهان برای رفع این نقیصه تا قبل از بازشدن و تثبیت جادة شیخ گزنشین و احداث و تکمیل جاده چمک، لری، شیخ‌المارین به‌دلیل عدم اتصال ترابری یگان‌ها به عقبه خودی، برای چند ساعت برخی اقلام مورد نیاز نیروها توسط قاطر به جلو انتقال داده می‌شد، ولی برای ادامه درگیری پیش‌بینی شده بود که پشتیبانی نیروها، انتقال آب و غذا و مهم‌تر از همه تخلیه مجروحان به مراکز درمانی به‌وسیله بالگردهای شنوک هوانیروز انجام شود. براساس هماهنگی‌های قبلی قرار بود بالگردها از ساعت ٦ صبح آماده اجرای مأموریت باشند، بااین‌حال از ساعت 6:30 بامداد که برای انتقال وسایل از منطقه لاله‌حمرین به عقبه نزدیک یگان‌ها تقاضای بالگرد شده بود تا ساعت ٨ صبح هیچ اقدام عملی دراین‌زمینه انجام نشد. لذا محسن رضایی با سرهنگ صیاد شیرازی، که به‌نوعی فرماندهی ترابری هوایی را برعهده داشت، تماس گرفت و ضمن یادآوری قرارهای قبلی درباره به‌کارگیری بالگردها تأکید کرد که حداقل برای انتقال مجروحان شنوک‌ها به منطقه بیایند، ولی به دلایلی که مشخص نشد سرهنگ صیاد شیرازی تأخیر در اجرای مأموریت بالگردها را به هماهنگی‌های بین رابطان برای شناسایی منطقه و راهنمایی بالگردها و اموری ازاین‌قبیل احاله داد. محسن رضایی و رحیم صفوی در پاسخ به اظهارات وی اعلام کردند که هم مکان فرود بالگردها و هم راهنما برای پرواز در مسیر مورد نظر در منطقه پشت لاله‌حمرین در تقاطع جاده و رودخانه آماده است و اقلام مورد نیاز یگان‌ها نیز برای تحویل به رده‌های جلویی در آنجا آماده شده و محل فرود بالگردها در غرب کانی‌مانگا نیز مشخص شده است. این گفت‌وگوها در برخی مواقع به درگیری لفظی نیز کشیده شد؛ به‌عنوان مثال محسن رضایی در جواب سرهنگ صیاد شیرازی که گفت: «حرف شما خیلی مشخص نیست»، با عصبانیت گفت: «من که چیزی نگفتم، من می‌گویم که بابا این بچه‌های مجروح در آنجا دارند می‌میرند، هلیکوپتر برایشان بفرستید، من چیزی نگفتم.» رحیم صفوی نیز در پاسخ به اظهارات سرهنگ صیاد شیرازی مبنی‌بر نبودن راهنما در منطقه برای هدایت بالگردها در هنگام فرود اظهار کرد: «در پشت لاله‌حمرین یک پد هست برای فرود هلیکوپتر که مشخص است خود کریم نصر [فرمانده تیپ٤٤ قمر بنی‌هاشم(ع)] هم آنجا هست که راهنمایی بکند. ما از ساعت 6:30 صبح به این افسر رابط هوانیروز گفته‌ایم که هلیکوپتر بفرستد، ولی الآن که ساعت ٨ صبح است به آن یکی می‌گوید، آن هم به آن یکی می‌گوید، آن هم می‌گوید هنوز نفرستاده‌ایم. حالا می‌فرستیم.» در خلال این گفت‌وگوها مشخص شد که سرهنگ صیاد شیرازی به‌طور کامل در جریان هماهنگی‌های قبلی سپاه و هوانیروز نبوده و اطلاعات کافی نداشته است، لذا با روشن‌شدن موضوع وی قول داد که امور حمل‌ونقل را با سرعت پیگیری کند. در این مدت و حتی بعد از آن نیز محسن رضایی و رحیم صفوی موضوع اعزام بالگرد به منطقه را از هر طریقی که مقدور بود پیگیری کردند. محسن رضایی در تماس با محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه از وی خواست تا موضوع را در تهران ازطریق آیت‌الله خامنه‌ای پیگیری کرده، به نتیجه برساند، رحیم صفوی نیز در گفت‌وگوی تلفنی با آیت‌الله خامنه‌ای ضمن گزارش عملکرد یگان‌ها و پیشروی نیروهای خودی از وی خواست تا برای حل این مشکل اقدامات لازم را به عمل آورد. آیت‌الله خامنه‌ای که قبلاً توسط محسن رفیق‌دوست در جریان امر قرار گرفته بود، در پاسخ گفت: نیم‌ساعت پیش به سرهنگ جلالی فرمانده هوانیروز، دستور داده‌ام که ٦ فروند بالگرد تحت نظر سپاه قرار دهند تا مشکل حمل‌ونقل ملزومات و تخلیه مجروحان تا بازشدن جاده رفع شود. تقریباً از ساعت 10 صبح که بالگردهای شنوک کار خود را شروع کردند امور مربوط به پشتیبانی نیروها با سرعت مطلوبی پیش رفت؛ به‌طوری‌که فتحیان مسئول بهداری قرارگاه خاتم سپاه، در گزارشی به محسن رضایی از نحوه پیشرفت کار تخلیه مجروحان اظهار رضایت کرد و نقش سرهنگ صیاد شیرازی در این امر را برجسته خواند. وی همچنین خاطرنشان کرد که برخی مجروحان پس از ٤ ساعت به عقبه منتقل شدند و این درحالی بود که چند بار هواپیماها و بالگردهای عراقی به تیم تخلیه مجروحان حمله کردند و حتی یک بار هواپیمای عراقی راکتی را به منطقه‌ای که سرهنگ صیاد شیرازی ایستاده بود، شلیک کرد که وی جان سالم به در برد.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/08/13