1366.06.03
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.06.03 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | سه شهریور |
| تاریخ شمسی | 1366.06.03 |
| تاریخ میلادی | 25 اوت 1987 |
| تاریخ قمری | 29 ذیحجه 1407 |
گزارش- 506
اعتراض ژاپن به بمباران تأسيسات پتروشيمي بندر امام خميني، تسليم عراق شد. به گزارش خبرگزاري ژاپني "كيودو"، دولت اين كشور با ارسال يادداشتي اعتراض‌آميز به دولت عراق، از حمله هواپيماهاي عراق به تأسيسات پتروشيمي ايران ـ ژاپن در بندر امام خميني، ابراز تأسف كرد. خبرگزاري كيودو به نقل از منابع رسمي وزارت خارجه ژاپن افزود: «در يادداشت مزبور، ژاپن از حكومت عراق خواسته است كه از اين به بعد از دست زدن به چنين حملاتي خودداري كند. سفير عراق در ژاپن با بيان اين‌كه پيام دولت ژاپن را به مقامات عراق تسليم خواهد كرد، گفت: "در صورت ادامه جنگ، عراق به بمباران مراكز صنعتي و ساير نقاط ايران ادامه خواهد داد. براي عراق مشاركت يك كشور خارجي در سرمايه‌گذاري‌هاي صنعتي و توليدي ايران، تأثيـري نـدارد و در صورت تمايل، به بمباران اين سـرمايه‌گذاري‌ها اقدام خواهد كرد."»[۱]
گزارش- 507
حزب دمكرات كردستان ايران و حزب كومه‌له كه در شمال عراق مستقرند، بار ديگر با هم درگير شدند. در اين درگيري، هشت تن از افراد حزب كومه‌له به اسارت حزب دمكرات درآمدند كه با ميانجي‌گري گروهك "رزگاري" آزاد شدند. در اين‌حال، ارتش عراق به دو گروهك دمكرات و كومه‌له اخطار داد كه در صورت ادامه درگيري، عاملان هر دو گروه از اين كشور اخراج خواهند شد.[۲] ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران در اطلاعيه‌اي اعلام كرد: «در مناطق عملياتي سردشت، "شهر عنبر"، "چزابه"، "هلاله"، "مهران"، و همچنين محور "زُبيدات" و "شرهاني"، با اجراي آتش رزمندگان اسلام، از تردد و جابه‌جايي ستون‌هاي خودرويي حامل نيروهاي بعثيون عراقي جلوگيري شد.»[۳]
گزارش- 508
ارتش عراق به دستور حكومت اين كشور، در ادامه تخريب روستاهاي مناطق كُردنشين عراق، قصد داشت هشت روستاي ديگر كردستان اين كشور را تخريب كند كه با پايداري مبارزان كُرد روبه‌رو شد و در 24 ساعت گذشته، سه بار با همديگر درگير شدند. اين درگيريها براي ارتش عراق بيش از 30 كشته و مجروح داشته است. خبرگزاري رويتر در گزارشي از كردستان عراق به نقل از سخن‌گوي جبهه دمكراتيك كردستان اعلام كرد: «رژيم عراق در چهار ماه گذشته، 28 روستاي كُردنشين را بمباران شيميايي كرده كه 117 روستايي كشته شده‌اند. اين درگيريها عمدتاً در اطراف دهوك، موصل و اربيل رخ داده است. نيروهاي دولتي عراق بيش از 900 روستاي نزديك به شهرها و تأسيسات عمده را تخليه كرده و حدود 70 هزار كُرد را بالاجبار كوچ داده‌اند.» اين خبرگزاري با اشاره به مبارزات مردم كُرد عراق افزود: «نيروهاي كُرد هم‌اكنون منطقه‌اي به وسعت 10 كيلومتر مربع را اشغال كرده و به نقاط حساسي از جمله، خط لوله اصلي انتقال نفت عراق به تركيه، حوزه‌ها و لوله‌هاي نفتي نزديك شده‌اند و به سوي شهرهاي عمده منطقه پيش مي‌روند.»[۴]
گزارش- 509
نخستين كاروان "حماسه‌سازان عاشورا" از استان فارس، شامل مهاجران جنگي شهرهاي مختلف اين استان امروز از شيراز به جبهه‌هاي نبرد اعزام شدند. در اين‌حال، روابط عمومي بنياد امور مهاجران جنگ تحميلي با پشتيباني مجدد از فرمان امام امت مبني‌بر حضور در جبهه‌هاي جنگ، آمادگي كامل خود را براي مقابله با توطئه‌هاي امريكا و فعال كردن جبهه‌هاي جنگ اعلام كرد. در ادامه حمايت‌هاي مالي مردم از جبهه‌هاي جنگ، روستاييان محروم استان هرمزگان 196 قطعه زيورآلات نقره‌اي از قبيل دست‌بند، سكه، گردن‌بند به ستاد پشتيباني جنگ اين استان تحويل دادند. به گزارش روابط عمومي مجلس شوراي اسلامي، كمك‌هاي مردمي استان هرمزگان امروز به آقاي هاشمي رفسنجاني تقديم شد.[۵]
گزارش- 510
مهندس ميرحسين موسوي نخست‌وزير، بعد از ظهر امروز در مصاحبه‌اي مطبوعاتي به پرسش‌هاي خبرنگاران داخلي و خارجي درباره جنگ تحميلي، آخرين وضعيت خليج‌فارس، تحركات سياسي ارتجاع عرب، فاجعه مكه و مسائل داخلي كشور پاسخ داد. نخست‌وزير در مورد تداوم جنگ و هزينه‌هاي سنگين آن گفت: «ما ياد گرفته‌ايم كه امكانات اقتصادي خود را به بهترين نحو به‌كار اندازيم و از منابع اقتصادي موجود به بهترين شكل استفاده كنيم. در رابطه با تداوم نبرد مقدس خود نيز به مسائل خارج از مرزهاي خود توجه نداريم و به چيزي به جز پيروزي فكر نمي‌كنيم. قبل از عمليات "كربلاي5"، امريكا فكر نمي‌كرد كه مردم بتوانند اين جنگ را با پيروزي نهايي به پايان برسانند، ولي بعد از عمليات كربلاي5 درهاي پيروزي نظامي در جنگ به روي ايران باز شد و امريكا به خاطر جلوگيري از پيروزي قاطع ايران در جنگي كه عليه ما تحميل شده است، دست به اين اقدامات و تهاجمات در منطقه خليج‌فارس زد.» مهندس موسوي در پاسخ به پرسش يكي از خبرنگاران كه به نقل از معاون وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران ادعا مي‌كرد ايران سقوط صدام را از شرايط اصلي خود براي رسيدن به صلح حذف كرده است، گفت: «من چنين چيزي را نشنيده‌ام و آن چيزي كه ما مكرراً اعلام كرده‌ايم و جزو شروط حتمي پايان جنگ است، تنبيه متجاوز مي‌باشد و ما همواره روي اين شرط به عنوان شرطي كه با عدالت سازگار است، خواهيم ايستاد.» نخست‌وزير در مورد اين‌كه "آيا ايران توانسته است بين جنگ خود با عراق و مسائل خليج‌فارس جدايي قائل شود؟" گفت: «ما اين دو مسئله را جدا از هم نمي‌دانيم. مسئله خليج‌فارس براي جداكردن ما از جنگ تحميلي به‌وجود آمده است. كميـّت و كيفيت نيروهايي كه ما در منطقه خليج‌فارس به‌كار مي‌گيريم، با نيروهايي كه در عمليات جنگ تحميلي استفاده خواهد شد، فرق دارد و از اتفاقات پيش‌آمده حداكثر بهره‌برداري را براي سازمان‌دهي نيروهاي رزمي، تخصصي خواهيم كرد. به نظر ما هرگونه فشار به عراق و شكست اين كشور، شكست امريكا خواهد بود.» وي در مورد احتمال صدور قطع‌نامه جديدي در شوراي امنيت و تحريم تسليحاتي ايران گفت: «ما در اين مورد ساكت نبوده و مواضع عادلانه و برحق خود را اعلام و روشن‌گري كرده‌ايم. در مورد خريد اسلحه نيز همه مي‌دانند كه ما به طور وسيعي از امكانات و توانايي‌هاي داخلي خودمان استفاده ميكنيم. امروز بيش‌تر تجهيزات و سلاح‌هاي مورد نياز را از داخل تهيه ميكنيم و اين كه توانسته‌ايم هزينه‌هاي سنگين جنگ را اداره كنيم، به خاطر متكي بودن به داخل است. همچنين تحريم تسليحاتي با شرايطي كه ما داريم، صددرصد با شكست روبه‌رو مي‌شود. ما رابطه گسترده‌اي در بازار‌هاي اسلحه داريم و به هيچ‌وجه در اين مورد مشكلي نداريم. امريكا و اقمار او بايد فهميده باشند كه نمي‌توانند ما را از راهي كه انتخاب كرده‌ايم، باز دارند و به‌نفع همه است كه به مواضع حق و صلح‌طلبانه ما توجه شود، چون ما خود را براي بيش‌ترين فشارها آماده كرده‌ايم.» مهندس موسوي نخست‌وزير با اشاره به اقدام امريكا و عراق در نقض قطع‌نامه گفت: «ما در ملاقات‌هاي خود با شخصيت‌هاي سياسي دنيا و مسئولان سازمان ملل، اهداف خود را تشريح كرده‌ايم. موضع ما به طور روشن اين است كه آغازگر جنگ و متجاوز بايد معرفي و تنبيه شود، البته در اين قطع‌نامه، نكات روشني نيز ديده مي‌شود، ولي به متجاوز و تنبيه آن، جنگ شيميايي و جنگ شهرها اشاره نشده است.» مهندس مير حسين موسوي با تأكيد بر سياست اقدام متقابل در برابر اعمال تجاوزكارانه در خليج‌فارس، هرگونه عقب نشيني از مواضع اصولي را رد كرد و درباره حضور امريكا در منطقه گفت: «لشكركشي بي‌سابقه امريكا به خليج‌فارس، وضعيت بحراني را ايجاد كرده است كه مي‌تواند ضايعات وسيع بين‌المللي در پي داشته باشد، ولي به‌هرحال ما آمادگي داريم كه بدون هيچ تأخيري جواب لازم را هم در خليج‌فارس و هم در جهان به متجاوز بدهيم.» نخست‌وزير در جواب به اين پرسش كه برهم‌‌زدن آرايش نظامي امريكا در خليج‌فارس به‌وسيله ناوهاي ايران به چه منظوري روي داد و تأثير آن در منطقه چه بوده است؟ گفت: «حضور امريكا در آب‌هاي خليج‌فارس براي ايجاد تشنج صورت مي‌گيرد و اين تحركات و تشنجات نمي‌تواند از عمليات عادي و روزانه واحدهاي دريايي جلوگيري كند. به نظر من، آن چيزي كه باعث به‌هم خوردن آرايش نظامي امريكا در خليج‌فارس شده است، دست‌پاچگي و بي‌برنامه بودن امريكا در اين منطقه است. ما در همه حال در خليج‌فارس، تنگه هرمز و درياي عمان در حال تردد و انجام مأموريت‌هاي دريايي چه به وسيله سپاه و چه توسط ارتش هستيم. امروز امريكا خود را در وضعيتي قرار داده است كه هر پيروزي و هر موفقيت ما در جبهه، ضربه‌اي مستقيم عليه امريكا و متحدان اوست.» آقاي موسوي با مثبت ارزيابي كردن موضع شوروي در مورد تحولات خليج‌فارس، گفت: «ما موضوع مثبت‌تري را از شوروي نسبت به امريكا مي‌بينيم. موضع شوروي، خروج ناوگان‌هاي جنگي قدرت‌هاي خارجي از خليج‌فارس است و ما هم به اين مسئله اعتقاد داريم و مي‌گوييم كه براي جلوگيري از تشنج، ناوگان‌هاي امريكا و ديگر كشورهاي متحد او بايستي منطقه را ترك كنند.» نخست‌وزير درباره كشتار حجاج ايراني در مكه با بيان اين نكته كه واقعه خونين مكه ريشه در سرنوشت جنگ و مسائل منطقه دارد، افزود: «اين واقعه درست زماني به وقوع مي‌پيوندد كه پيروزي‌هاي ما در جنگ ضربات مستقيمي را متوجه امريكا و ايادي آن در منطقه كرده است و در حالي‌كه دست‌يابي رزمندگان به پيروزي‌هاي نظامي بزرگ نزديك‌تر مي‌شود، امريكا توسط مرتجعين عرب دست به اقدامات تلافي‌جويانه و بازدارنده عليه جمهوري اسلامي ايران مي‌زند. آثار اين اقدامات را در لشكركشي بي‌سابقه در خليج‌فارس و واقعه خونين مكه معظمه ـ كه نهايت بي‌حرمتي به مقدسات مسلمانان جهان بود ـ مي‌بينيم.» وي افزود: «رژيم سعودي با خوش‌خدمتيي كه به امريكا كرد، خشم ملت‌هاي مسلمان و آگاه جهان را عليه خود برانگيخت و ملت‌ها را به ادامه مبارزه با صهيونيسم و متحدين مرتجع آن مصمم‌تر كرد.»[۶]
گزارش- 511
معاون سياسي وزير خارجه چين ("چي هوايوان") كه روز گذشته وارد تهران شده بود، امروز با دكتر ولايتي ديدار و گفت‌وگو كرد. در اين ملاقات فرستاده ويژه چين با تأكيد بر روابط دو كشور، در خصوص مسائل خليج‌فارس گفت: «ما با حضور و دخالت قدرت‌هاي بزرگ خارجي در خليج‌فارس مخالفيم و براي امنيت و آزادي كشتيراني در خليج‌فارس اهميت خاصي قائليم. به نظر ما آزادي كشتيراني و امنيت در خليج‌فارس بايد از سوي كليه كشورهاي منطقه تضمين گردد و به دخالت كشورهاي خارجي خاتمه داده شود.» دكتر علي اكبر ولايتي نيز با اشاره به روابط دو كشور و مسائل منطقه و موضع ايران در قبال قطع‌نامه 598، در مورد هدف امريكا از حضور گسترده در منطقه گفت: «قصد امريكا از تبليغات سياسي و تحركات نظامي خود در منطقه، ايجاد و تثبيت پايگاه آن كشور در كشورهاي منطقه مي‌باشد.»[۷] راديو بي.بي.سي. در گزارشي به مناسبت ديدار معاون سياسي وزير خارجه چين از ايران، به بررسي روابط دو كشور پرداخت و گفت: «در دو سال گذشته روابط بين ايران و چين به سرعت گرم شده است. دو ماه پيش وزير امورخارجه ايران از پكن ديدن كرد و سه هفته پيش، معامله بازرگاني عمده‌اي بين آنها اعلام شد كه طبق آن، چين يك و نيم ميليون تن (حدود 7 ميليون بشكه) نفت از ايران خواهد خريد و در عوض در چند پروژه صنعتي و كشاورزي كمك فني به ايران خواهد كرد. اخيراً شكايت اصلي امريكا از چين اين بوده است كه به ايران موشك‌هاي زمين به دريا مي‌فروشد. مخصوصاً موشكي به‌نام "سيلك ورم" يا كرم ابريشم كه گفته مي‌شود ايران شماري از اين موشك‌ها را در نقاط مناسبي در امتداد سواحل شمالي خليج‌فارس مستقر ساخته است تا كشتي‌هاي خارجي از جمله كشتي‌هاي جنگي امريكا را هدف قرار دهد. چين رسماً مي‌گويد كه در جنگ ايران و عراق بي‌طرف است و در يك ماه گذشته در جلسات شوراي امنيت سازمان ملل متحد بقيه اعضاي دائمي را همراهي كرده و به قطع‌نامه 598 رأي مثبت داده است، اما گويا اين كشور ميل ندارد بيش از اين پا فراتر گذارد و مثلاً با اين پيشنهاد امريكا و بريتانيا موافقت كند كه اگر ايران به جنگ خود با عراق ادامه دهد، از لحاظ فروش اسلحه در جهان تحريم شود.»[۸]
گزارش- 512
"علي‌رضا معيري"، معاون سياسي نخست‌وزير، پيام آقاي ميرحسين موسوي را به تورگوت اوزال نخست‌وزير تركيه تسليم كرد. در پيام نخست‌وزير، با اشاره به حضور نيروهاي بيگانه در خليج‌فارس، آمده است: «تنها راه بازگشت آرامش به خليج‌فارس، خروج ناوگان جنگي كليه كشورها و نيز عدم حمله به كشتي‌ها است. … جمهوري اسلامي به كرات تأكيد كرده است كه رعايت بي‌طرفي از سوي ديگر كشورها در جنگ تحميلي، مهمترين عاملي است كه مي‌تواند، اساس ايجاد يك جـّو تفاهم‌آميز در منطقه قرارگيرد. نخست‌وزير تركيه نيز در اين ديدار گفت: «ما بارها اعلام كرده‌ايم كه ملت تركيه قرن‌ها در كنار ايران به‌طور مسالمت‌آميز زندگي كرده و ورود نيروهاي خارجي به منطقه مسئله‌اي گذرا مي‌باشد و بنابراين تكيه به اين نيروها مسائل را پيچيده‌تر خواهد نمود.»[۹] پس از اين ديدار، معاون سياسي نخست‌وزير در يك گفت‌وگوي مطبوعاتي، با تأكيد بر خروج كامل نيروهاي خارجي از منطقه، جلوگيري از حملات عراق به كشتي‌ها را راه‌حل حفظ امنيت دانست و اظهار داشت: «اگر كشورهاي منطقه مايل هستند كه به كشتي‌ها حمله نشود، بايد به رژيم عراق فشار بياورند، چرا كه به اعتقاد ما امنيت در خليج‌فارس تفكيك‌ناپذير است.»[۱۰] سخن‌گوي وزارت امورخارجه ايران (سرمدي) نيز كه به يونان سفر كرده است، در ديدار با "كارلوس پاپولياس" وزير امورخارجه اين كشور، درباره اوضاع خليج‌فارس، پايان جنگ ايران و عراق و روابط دو جانبه گفت‌وگو كردند. آقاي سرمدي درباره اوضاع خليج‌فارس گفت: «حضور ناوهاي جنگي در خليج‌فارس، وضعيت خطرناكي را ايجاد كرده است كه يك اشتباه مي‌تواند منطقه را به انفجار بكشاند. امريكا با تحريكات خود براي وارد كردن ديگر كشورهاي اروپايي به منطقه و همچنين گرفتن پايگاه و تسليحات از كشورهاي حوزه خليج‌فارس، قصد دارد به طور كامل بر منطقه تسلط يابد و حتي اهرم شوراي امنيت نيز به عنوان بازيچه‌اي براي اعمال چنين سياست مداخله‌جويانه‌اي درآمده است.» سرمدي با تأكيد بر تصميم ايران مبني‌بر مقابله با هرگونه تهديدي، افزود: «براي خارج ساختن منطقه خليج‌فارس از چنين وضعيت انفجارآميزي، ضروري است كه حركتي عمومي از سوي كشورهاي جهان كه متوجه خطرات اين سياست ماجراجويانه امريكا هستند، آغاز شود تا با خروج سريع‌تر همه نيروهاي خارجي از منطقه، ابعاد تشنج كاهش يابد.» سپس وزير خارجه يونان با بيان اين كه انقلاب اسلامي يك واقعيت جهاني است كه ناوگان هيچ كشوري نمي‌تواند آن را نابود كند، در مورد موضع كشورش گفت: «يونان از يك راه‌حل عادلانه و پايدار در مورد جنگ پيروي مي‌كند و چنين نتيجه‌اي با حضور يك نيروي ثالث تحقق نخواهد يافت. هيچ نيرويي به خليج‌فارس نخواهيم فرستاد و مانند شما (ايران) از كشتيراني آزاد در اين منطقه حمايت ميكنيم.»[۱۱]
گزارش- 513
بازرسي سه فروند كشتي خارجي در تنگه هرمز و برافراشته شدن پرچم انگليس برفراز يكي از كشتي‌هاي كويتي، از وقايع امروز خليج‌فارس مي‌باشد. ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي اعلام كرد: «رزم‌آوران نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران سه فروند كشتي حامل گاز و نفت‌كش خارجي را در آب‌راه تنگه هرمز مورد شناسايي و بازبيني قرارداده و پس از اطمينان از نوع كالا و مقصد، آنها را در ادامه مسيرشان هدايت كردند.»[۱۲]
گزارش- 514
در پي موافقت انگلستان با حفاظت از دو نفت‌كش كويتي ـ كه روز گذشته در خبرها آمده بود ـ امروز پرچم اين كشور بر عرشه يكي از كشتي‌هاي كويتي برافراشته شد. واحد مركزي خبر در اين باره گزارش داد: «امروز يك نفت‌كش كويتي پرچم انگليس را بر عرشه خود برافراشت و يك نفت‌كش ديگر نيز به‌زودي زير پرچم انگليس حركت خواهد كرد.»[۱۳] از سوي ديگر، "اتحاديه ملي ملوانان انگلستان" در مخالفت با اين اقدام، اعلام كرد: «ظـّن قوي بر اين است كه برخي از نفت‌كش‌هاي كويتي كه در انگلستان ثبت مي‌شوند، در حقيقت عراقي بوده و در ابتداي جنگ پرچم خود را به كويتي تغيير داده‌اند.» "مايك گيبسون" سخن‌گوي اين اتحاديه ضمن انتقاد از رسانه‌هاي خبري گفت: «با نگاهي به اخبار حوادث كشتيراني متوجه مي‌شويم كه عمده حملات عليه كشتيراني بين‌المللي در خليج‌فارس از سوي عراقي‌ها انجام گرفته است و هنگامي كه اين حملات انجام مي‌گرفت، نيروي دريايي انگلستان و امريكا كجا بودند؟»[۱۴] "جفري هاو" وزير خارجه انگليس، در توجيه اقدام اين كشور، آن را يك مسئله بازرگاني خواند و بدون اشاره به اين‌كه چنين ثبتي به حمايت و حفاظت نظامي نياز دارد، گفت: «گزارش‌هاي مربوط به تصميم مالكين يك نفت‌كش كويتي براي به ثبت رساندن اين نفت‌كش‌ها در انگليس، حاكي از تغيير سياست انگليس در منطقه خليج‌فارس نيست و تغيير پرچم اين نفت‌كش كويتي يك تصميم‌گيري سياسي نيست، بلكه صرفاً جنبه تجاري داشته و ربطي به دولت انگليس ندارد.»[۱۵] "فيلپس اوكلي" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا نيز ضمن استقبال از تصميم لندن، آن‌را در جهت كمك به اجراي اهداف امريكا در خليج‌فارس خواند و افزود: «ما از اين‌گونه اقدامات كه باعث حفظ و نگه‌داري دريانوردي آزاد و تضمين كشتيراني تجاري در آب‌هاي بين‌المللي و يا در نزديكي خليج‌فارس مي‌شود، استقبال ميكنيم.»[۱۶]
گزارش- 515
در پي انتشار اخبار مربوط به موافقت عراق با درخواست امريكا مبني‌بر خودداري از حمله به كشتي‌ها در خليج‌فارس، "نزار حمدون" سفير عراق در امريكا اين موضع عراق را امري موقت خواند: «عراق ابتكار عمل را در اختيار دارد و چنانچه در تلاش‌هاي سازمان ملل متحد براي پايان دادن به جنگ هفت‌ساله پيش‌رفتي حاصل نشود عراق حملات عليه ارسال نفت ايران در خليج‌فارس را ممكن است از سرگيرد. اين يك موضوع كاملاً محدود و كاملاً موقتي مي‌باشد و عراق هرگز قول آن را به كسي نداده است. عراق هرگز از حق خود مبني‌بر ضربه‌زدن و حمله به كشتي‌هاي ايراني كه عازم بنادر اين كشور هستند، صرف‌نظر نكرده است. تا زماني كه ما يك تلاش و كوشش جدي براي فشار آوردن به ايران در سطح شوراي امنيت مشاهده نكنيم، عراق در ضربه زدن در اين آب‌ها، احساس آزادي خواهد كرد.»[۱۷]
گزارش- 516
كشتي‌هاي مين‌ياب فرانسه و انگلستان امروز در مسير حركت خود به سوي خليج‌فارس، از كانال سوئز عبور كردند. راديو بي.بي.سي. در اين باره از قاهره گزارش داد: «سه كشتي مينروب فرانسوي به نام‌هاي "كانتو"، "گارد يگلييانو" و "وين لانگ" همراه ناو "گارون" كه در رأس آنها قرار دارد، يك هفته پس از ترك بندر "تولن" در فرانسه، امروز وارد كانال سوئز شدند. كشتي‌هاي فرانسوي قرار است تا دو هفته ديگر در "جيبوتي" به ناو هواپيمابر "كلمانسو" محلق شوند كه فرماندهي نيروهاي دريايي و هوايي فرانسه را در اقيانوس هند به عهده دارد و در پي بروز بحران ديپلماتيك ميان ايران و فرانسه در يك ماه گذشته به طرف آب‌هاي خليج‌فارس اعزام شده است. دولت انگلستان نيز با اتخاذ تصميم مشابهي، چهار فروند كشتي مينروب به منطقه اعزام كرد.» راديو بي.بي.سي. افزود: «انتظار ميرود كشتي‌هاي مينروب انگلستان بين پنج تا شش هفته ديگر به منطقه برسند. كشتي‌هاي فرانسه و انگلستان زماني به خليج‌فارس اعزام شدند كه امريكا هم به‌شدت به تقويت نيروهاي خود در منطقه مشغول است و دست‌كم ده فروند كشتي مينروب در منطقه دارد و با ناو هلي‌كوپتر‌بر "گوادال كانال" پشتيباني مي‌شوند. تعداد كشتي‌هاي جنگي امريكا و هم‌پيمانان اروپايي‌اش كه در آب‌هاي منطقه مستقر هستند و يا به زودي مستقر مي‌شوند، به بيش از 50 فروند رسيده است.»[۱۸]
گزارش- 517
"والريو زانونه" وزير دفاع ايتاليا، در مصاحبه‌اي كه امروز در روزنامه "لانازيوند" به چاپ رسيد، ضمن ا نتقاد از اقدام برخي از كشورهاي اروپايي در اعزام كشتي جنگي به خليج‌فارس، گفت: «بار ديگر اروپا براي يافتن يك موضع واقعاً هم‌آهنگ دچار مشكل شده‌است.» خبرگزاري رويتر به نقل از وي گزارش داد: «سياست فرانسه در مورد خليج‌فارس يك سياست كاملاً ناسيوناليستي است، در حالي كه انگليس به صورت خودمختار عمل كرده و آلمان غربي نيز در پشت اين مطالب كه قانون اساسي‌اش اجازه دخالت در اين منطقه را نمي‌دهد، پناه‌گرفته است. به هرحال من نمي‌دانم تا چه حد حق با اين كشورهاست.» خبرگزاري رويتر در مورد سياست ايتاليا نسبت به بحران خليج‌فارس نوشت: «ايتاليا در خصوص اعزام كشتي مينروب به خليج‌فارس، منتظر تلاش‌هاي سازمان ملل براي برقراري آتش‌بس در جنگ ايران و عراق مانده است و اعلام داشته است به صورت هم‌آهنگ با ساير كشورهاي اروپايي و يا در چارچوب ابتكار سازمان ملل اقدام به اعزام مينروب به خليج‌فارس خواهد كرد. به هرحال، كابينه ايتاليا امروز براي سومين بار در خصوص حضور ايتاليا در خليج‌فارس بحث و تبادل‌نظر خواهد كرد، در حالي‌كه در بين پنج حزب ائتلافي ايتاليا مخالفت روزافزوني در اين خصوص مشهود مي‌باشد.»[۱۹]
گزارش- 518
محمد جواد لاريجاني معاون امور بين‌الملل وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران، امروز براي باردوم به مدت يك ساعت‌و نيم با دبيركل سازمان ملل ديدار و با وي در زمينه برقراري آتش‌بس، تلاش‌هاي دبيركل و مواضع ايران در مورد پايان جنگ، بحث و گفت‌وگو كرد. "فرانسوا جولياني" سخن‌گوي سازمان ملل متحد با اشاره به اين‌كه گفت‌وگو ميان جمهوري اسلامي ايران و دبيركل سازمان ملل متحد و شوراي امنيت ادامه خواهد يافت، درباره ديدار امروز گفت: «در جريان هر دو ملاقات، معاون وزارت خارجه ايران به پرز دكوئيار قول داد كه دولت ايران موضع خود را نسبت به قطع‌نامه شوراي امنيت و حل جامع اختلافات ايران و عراق به وضوح بيان كرده و آن را ظرف يك هفته به اطلاع دبيركل سازمان ملل متحد برساند.»[۲۰] خبرگزاري فرانسه نيز در اين باره گزارش داد: «پرز دكوئيار دبيركل سازمان ملل متحد گفت‌وگوي ديگري با جواد لاريجاني معاون وزارت امورخارجه ايران انجام داد تا مطمئن شود كه آيا ايران آماده است تا همين‌طور كه شوراي امنيت سازمان ملل ماه گذشته دستور داده است، توقف خصومت‌ها با عراق را بپذيرد و يا خير. براساس بيانيه مختصر و كوتاه سازمان ملل كه در آن واژه "پيش‌رفت" به چشم مي‌خورد، برخي نكات توسط طرفين به روشني طرح و قرار شده تبادل نظر ميان ايران و دبيركل سازمان ملل در آينده نزديك ادامه يابد.» خبرگزاري فرانسه افزود: «لاريجاني دعوت ايران از دكوئيار براي ديدار از تهران با دستور و بدون محدوديت را تجديد كرد. اما در اين بيانيه تصريح نشده است كه آيا دبيركل سازمان مل اين دعوت را پذيرفته است يا خير. عده‌اي از اعضاي اين شورا به جز امريكا و فرانسه، با لاريجاني گفت‌وگو كرده‌اند. لاريجاني هرگونه ديدار با امريكا را رد كرده است. فرانسه نيز كه اخيراً روابط ديپلماتيك خود را با تهران قطع كرده است، دعوت براي همراهي چند تن از نمايندگان كشورهاي غربي شوراي امنيت را براي ديدار با هيئت نمايندگي ايران در نيويورك رد كرد.» اين خبرگزاري به نقل از "فليپس‌اوكلي" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا، مذاكرات ايران با دبيركل سازمان ملل را تاكتيكي نگه‌دارنده اعلام كرد و افزود: «به اعتقاد عده زيادي از ديپلمات‌هاي غربي، ايران با اعزام لاريجاني به نيوريورك، به ويژه سعي كرده است تا وقت‌كشي كند و در وحدت‌نظري كه اعضاي شوراي امنيت ماه گذشته از خود نشان دادند، شكاف ايجاد نمايد. بدون شك دنبال كردن اين هدف با چرخش شوروي كه آشكارتر از پيش جانب ايران را گرفته است، آسان گرديده و اين در حالي است كه شوروي همچنان عمده‌ترين تأمين‌كننده سلاح عراق است.»[۲۱]
گزارش- 519
معاون وزارت امورخارجه جمهوري اسلامي ايران كه براي شركت در اجلاس خلع‌سلاح و توسعه، در سازمان ملل متحد به سرمي‌برد، صبح امروز با سفيران كشورهاي جنبش عدم‌تعهد عضو شوراي امنيت ديدار و گفت‌وگو كرد. دكتر لاريجاني در ديدار با سفيران كشورهاي آرژانتين، غنا، زامبيا، امارات متحده عربي و كنگو، ضمن تشريح مواضع جمهوري‌اسلامي‌ايران در مورد جنگ تحميلي، حضور نيروهاي نظامي بيگانه در خليج‌فارس و قطع‌نامه 598 شوراي امنيت، درباره دلايل موفق نبودن قطع‌نامه‌هاي قبلي شوراي امنيت گفت: «عدم دقت در شناسايي آغازگر جنگ تحميلي، مسئوليت و آثار ناشي از آن و همچنين عدم پيش‌بيني تصميمات مربوط به حسن اجرا و پايداري تصميمات عادلانه، از عوامل اصلي شكست قطع‌نامه‌هاي قبلي به‌شمار ميرود.»[۲۲] لاريجاني سپس افزوده است كه مفاد اين قطع‌نامه براي ايران پذيرفتني نيست، اما ايران به‌طور كامل با تلاش‌هاي سازمان ملل در راه صلح همكاري خواهد كرد.[۲۳] از سوي ديگر سعيد رجايي خراساني نماينده دائمي جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد كه معاون وزارت امورخارجه را همراهي مي‌كند، در مصاحبه‌اي با واحد مركزي خبر، با تكذيب حذف سقوط صدام از شرايط جمهوري اسلامي ايران براي پايان دادن به جنگ، [۲۴] آن‌را شيطنت رسانه‌هاي خبري غرب خواند و افزود: «سقوط صدام از قدرت سياسي و نظامي شرط ما بوده و هست و در آن تغييري صورت نگرفته است، اما شرط سياسي ما براي تصميمات شوراي امنيت نبوده است؛ ما هيچ‌گاه از شوراي امنيت سازمان ملل نخواسته‌ايم كه صدام را از سر كار بردارد.» وي در مورد ماهيت قطع‌نامه 598 شوراي امنيت و موضع ايران در اين باره افزود: «در ميان همه بندهاي قطع‌نامه 598 شوراي امنيت، بندي است كه در آن خواسته شده است كه علل آغاز جنگ بررسي شود. از آن‌جا كه اين بند همان چيزي است كه ما مي‌خواهيم و حالا كه در اين قطع‌نامه هم آمده است، ما به دبيركل سازمان ملل متحد در پاسخ به اين قطع‌نامه مي‌گوييم كه ما از نظر شورا در مورد قطع كشتار غيرنظاميان، محدود كردن جنگ و امثال آن حمايت ميكنيم، اما قطع‌نامه را نه قبول ميكنيم و نه رد.»[۲۵] آقاي رجايي خراساني درباره شباهت مواضع شوروي و ايران در مسائل مختلف منطقه، گفت: «سفر معاون وزير امورخارجه شوروي به سازمان ملل و هم‌زماني آن با سفرهاي لاريجاني، يك تصادف بود و ملاقات آن دو هم تصادفي بود. شوروي به دلايل خاص خود مواضعي در خليج‌فارس دارد كه با مواضع ما شباهت دارد. روس‌ها مخالف حضور نظامي، به‌خصوص حضور نظامي امريكا، در خليج‌فارس هستند. حتي ممكن است عبارات به كاررفته از سوي روس‌ها هم به عبارات ما شباهت داشته باشد. اين شباهت‌ها است كه نظرها را جلب كرده است. ايران هم علاقه‌مند است كه اين‌گونه نظرات از قبيل رفع تشنج در خليج‌فارس و خروج نيروهاي نظامي از خليج‌فارس، از زبان يك عضو دائمي شوراي امنيت بيان شود. رسانه‌هاي گروهي غرب اين تشابه نظر روس‌ها با ما را يك حرفه سياسي مي‌دانند.»[۲۶]
گزارش- 520
در زمينه نزديكي روابط رو به گسترش ايران و شوروي، روزنامه "واشنگتن‌پست" در مقاله‌اي با اشاره به سفر معاون وزير خارجه شوروي به ايران در آينده نزديك، روابط دو كشور و پي‌آمدهاي آن‌را مورد بررسي قرار داده و با انتقاد از عملكرد امريكا، نوشته است: «انعقاد قراردادهاي مختلف همكاري موجب ايجاد پيوندهاي سياسي اقتصادي نزديك‌تر ميان ايران و شوروي شده است. عواقب نزديكي رژيم تهران به مسكو قابل ملاحظه و سؤالات بي‌پاسخ به اين موضوع بسيار است. آنچه كه روشن است، گفت‌وگوها به جريان افتاده است.» اين روزنامه سپس افزوده است: «مقامات جمهوري اسلامي ايران اين روزها در توكيو، بن، پاريس، اسلام‌آباد، و پايتخت‌هاي ديگر، اين پيام را پخش مي‌كنند كه تماس‌هاي آنها با شوروي جدي است. آنها در پيام خود چنين عنوان مي‌كنند كه قدرت‌نمايي امريكا در خليج‌فارس ايران را به آغوش "خرس روسي" سوق مي‌دهد. بدون شك بسياري از حرف‌هاي ايران تبليغات است و هدف ايران مجبور ساختن امريكا به ملايم‌تر كردن موضع خود عليه تهران مي‌باشد. ايران مي‌خواهد به امريكا بگويد كه يك ورق روسي در دست دارد و حاضر است اين برگ سياسي را رو كند. از آن طرف شوروي‌ها مي‌كوشند، در موقعيتي قرار بگيرند كه بتوانند در دوره بعد از امام خميني از حداكثر نفوذ در ايران برخوردار باشند. وزارت امورخارجه امريكا تحولات اخير را به‌دقت دنبال مي‌كند، اما برخي مقامات امريكا مي‌گويند دليلي بر متوحش شدن نيست. مسكو و تهران به دلايل موجهي از يكديگر هراس دارند، به ويژه در اين زمان كه شوروي عليه بنيادگرايان اسلامي در افغانستان مي‌جنگند. تحليل‌گران امريكايي معتقدند كه هدف واقعي رژيم ايران ممكن است اين باشد كه تجارت خود را با شوروي به سطحي كه در زمان شاه وجود داشت، برساند.» روزنامه واشنگتن‌پست در پايان با مقايسة رفتار دو ابرقدرت در برابر بهايي كه بايد در مورد ايران به پردازند، نوشته است: «شوروي هنوز هم به فشار خود براي راه‌يافتن به دريايي آزاد ادامه مي‌دهد و در شرايط حاضر راه‌آهن را وسيله مناسبي براي اين منظور تشخيص داده است. احداث يك خط لوله نفت و پذيرفتن شرايط ايران براي فسخ مفاد عهدنامه سال 1921 [ميلادي]، ممكن است بهايي باشد كه شوروي حاضر است براي دست‌يابي به اين آرزوي ديرينه خود بپردازد. در حالي كه دولت امريكا حاضر نبود براي بهبود روابطش با ايران خيلي چيزها را فدا كند، ولي شوروي‌ها مفت و مجاني امتيازهايش را از ايران مي‌گيرند.»[۲۷]
گزارش- 521
روزنامه "كريستين ساينس مانيتور" با اشاره به نگراني امريكا از حمله احتمالي نيروهاي سپاه پاسداران به ناوگان كشورهاي عربي در خليج‌فارس، منشاء انگيزه اين حملات را داخلي دانست و آنها را كم رنگ توصيف كرد: «ميزان احتمال بروز درگيري بين ايران و امريكا در خليج‌فارس اكنون ممكن است به پي‌آمد رقابت‌هاي روزافزون بين شاخه‌هاي مختلف نظامي در ايران بستگي داشته باشد كه همه درگير يك منازعه داخلي براي در دست گرفتن استراتژي نظامي و سياسي ايران هستند.» اين روزنامه به نقل از خبرنگار خود در تهران تأكيد كرد: «در اين درگيري، نيروهاي شديداً سياسي شده پاسداران انقلاب رودرروي ارتش، شامل نيروهاي زميني، دريايي و هوايي، قرارگرفته‌اند و اين شكاف تنها جنبه‌اي از جنگ قدرت تفرقه‌افكن در اين كشور به‌شمار ميرود…» كريستين ساينس مانيتور با اشاره به توانايي‌هاي لجستيكي سپاه و قايق‌هاي كوچك و تندرو اين نيرو، نوشت: «مهمترين مسئله، قدرت لجستيكي پاسداران است، زيرا آنها حتي سكو‌هاي پرتاب موشك‌هاي كرم‌ابريشم را نيز در اختيار دارند و در طول شش ماه گذشته يك نيروي دريايي كوچك را كه شامل كشتي‌هاي جنگي كوچك و قايق‌هاي تندرو مي‌باشد، تشكيل داده‌اند.»[۲۸]
گزارش- 522
روزنامه كويتي "القبس" در مقاله‌اي متفاوت و غيرمتعارف با تبليغات رسانه‌هاي خبري اين كشور، اعتبار سياست‌هاي امريكا در منطقه را مورد شك و ترديد قرار داد و دخالت نظامي اين كشور را موجب افزايش تشنج در منطقه دانست: «دخالت نظامي امريكا هرگز منجر به پايان يافتن جنگ و وضعيت بحراني كنوني در منطقه نخواهد شد، بلكه ميزان كشمكش‌هاي نظامي را بالا برده و دامنه جنگ را به تمامي منطقه گسترش خواهد داد. در صورتي‌كه امريكا متحمل خسارات جاني قابل توجهي در نبرد احتمالي با ايران شود، اين كشور به‌طور مفتضحانه ناوگان‌هاي خود را از منطقه خليج‌فارس خارج خواهد كرد. اگر ضربه نظامي نخست امريكا عليه ايران ناكام شود و نيروهاي امريكايي خسارات جاني زيادي متحمل شوند. كنگره و افكار عمومي امريكا براي عقب‌نشيني نيروهاي خودي از منطقه خليج‌فارس فشارهايي بر دولت ريگان وارد خواهند آورد.» القبس افزود: «نيروهاي امريكايي كه ايران كشورشان را ذليل و خوار كرده است، به‌دنبال فرصتي براي ضربه‌زدن به ايران هستند. در صورتي‌كه امريكا موفق شود بي‌آن‌كه خود ضربه شديدي بخورد، به ايران آسيب برساند، حضور نظامي امريكا در منطقه بيش از ميزان كنوني افزايش خواهديافت.» اين روزنامه بر خلاف سياست‌هاي جاري كويت در خليج‌فارس، در زمينه كاهش سطح تشنج در منطقه، نوشت: «نخست بايد ميزان تشنج با ايران را پايين آورد و تلاش كرد نيروهاي سازمان ملل به جاي نيروهاي غربي بر طبق قوانين بين‌المللي در منطقه جايگزين شوند.» القبس در مورد روابط اعراب و ايران پس از شكست سياست‌هاي مربوط به حفاظت از نفت‌كش‌ها، جدا كردن سوريه از ايران و تشكيل جبهه متحد اعراب براي قطع رابطه دسته‌جمعي با ايران، نوشت: «هيچ‌گونه تضاد حقيقي ميان منافع ايران و منافع اعراب در منطقه وجود ندارد… مصلحت ايران و اعراب منطقه، دست‌يابي به تفاهم و برقراري صلح در نزديك‌ترين فرصت است…» اين روزنامه در پايان از اعراب خواسته است كه ضمن پيروي از عقل و خويشتن‌داري، از خدشه‌دار ساختن احساسات ايرانيان خودداري كنند.[۲۹]
گزارش- 523
اجلاس فوق‌العاده وزيران خارجه كشورهاي عضو اتحاديه عرب، امروز با صدور بيانيه‌اي پايان يافت. در اين اجلاس، كشورهاي عربي كه از نظر ساختاري با يكديگر تضاد و اختلاف دارند، در برخورد با مسائل سياسي، مقابل هم قرارگرفتند و براي رهايي از آن، ناگزير به اتخاذ موضعي مبهم، كلي و انعطاف‌پذير بودند، بنابراين، بيانيه اجلاس تونس، بر خلاف جو ضدايراني نخست حاكم بر اجلاس، بسيار كلي و در برگيرنده ديدگاه‌هاي هر دو جناح مترقي و محافظه‌كار عرب است. اتحاديه عرب براي جلوگيري از بيش‌تر شدن شكاف موجود ميان كشورهاي عضو، در بيانيه خود از برخورد مستقيم با ايران خودداري كرده و ضمن هشدار در مورد گسترش جنگ، از ايران خواسته است تا همكاري بيش‌تري با سازمان ملل داشته باشد. در اين بيانيه آمده است: «چنانچه ايران قطع‌نامه 598 شوراي امنيت را ـ مبني‌بر آتش‌بس با عراق ـ نپذيرد، اعضاي اين اتحاديه در رابطه خود با تهران تجديدنظر خواهند كرد.»[۳۰] پس از اين اجلاس، "شاذلي قليبي" دبيركل اتحاديه عرب، اعلام كرد در اجلاس فوق‌العاده تونس، اتحاديه عرب تصميم گرفت كه به ايران براي پذيرش قطع‌نامه 598، تا بيست و نهم شهريور مهلت دهد، در غير اين صورت، كشورهاي عرب در روابط‌شان با ايران تجديدنظر خواهند كرد. قليبي سپس افزوده است: «كشورهاي عرب ترجيح دادند كه اين مسئله را به بعد واگذار كنند تا يك فرصت ديگر به ايران بدهند، ولي اگر ايران از پذيرش خواست جوامع بين‌المللي امتناع كرد، ما مجبور به تجديدنظر در روابط‌مان با اين كشور خواهيم بود.»[۳۱] راديو بي.بي.سي. درباره تغيير موضع اعراب در برابر ايران در قطع‌نامه پاياني اجلاس تونس گفت: «لحن قطع‌نامه اجلاس عرب، از پيش‌نويس ابتدايي آن نرم‌تر بود و از بيانات تندي كه كشورهايي مانند عربستان و عراق اميدوار بودند عليه ايران به‌كار رود، خبري نبود. با اين همه، اين كشورها نيز تا حدي راضي شدند، زيرا در قطع‌نامه از ايران خواسته شده به قطع‌نامه شوراي امنيت در جهت پايان جنگ خليج‌فارس پاسخ مثبت بدهد. كشورهايي نظير سوريه نيز توانستند روابط خود را با ايران حفظ كنند و آنها نيز تا حدي راضي شدند. برخي نيز از تفاوتي كه ميان لحن بسيار تند سخن‌راني وزير خارجه عربستان در ابتداي اجلاس و قطع‌نامه نهايي وجود داشت، متعجب شدند. كشورهايي كه در اجلاس تونس جانب عربستان را گرفتند، به ويژه آنهايي كه قبلاً با ايران قطع رابطه كرده‌اند، از نتايج اجلاس چندان راضي نيستند، مانند اردن كه مايل بود ساير كشورهاي عرب نيز با ايران قطع رابطه كنند. در واقع در اجلاس اخير تونس، تصميمات بسيار اندكي اتخاذ شد و حرف كلي آن بود كه اجلاس دوباره تشكيل خواهد شد و تصميم‌گيري‌ها بعداً انجام خواهد شد.»[۳۲] روزنامه جمهوري اسلامي در مقاله‌اي با عنوان "شكست كنفرانس تونس، شكست ارتجاع عرب" ضمن بررسي علل تشكيل اجلاس فوق‌العاده وزيران خارجه كشورهاي عضو اتحاديه عرب، ادعاي احياي "طرح دفاعي اعراب" را يك حركت تبليغاتي مضحك و مسخره خواند و نوشت: «سران اعراب در طول تاريخ خود هيچ‌گاه قدمي در راه دفاع از حقوق و آرمان‌هاي ملت‌هاي تحت سيطره خويش، برنداشته است.» در اين مقاله ضمن تحليلي از اوضاع منطقه خليج‌فارس و لشكركشي امريكا آمده است: «امريكا براي رهايي از پي‌آمدها و عواقب ناشي از مداخله نظامي در منطقه خليج‌فارس، تلاش فراواني به عمل آورده تا رژيم‌هاي ذي‌نفع خاورميانه و خليج‌فارس را نيز شريك جرم خويش كرده و سياست خود در خليج‌فارس را برخاسته از تمايل عمومي ارتجاع عرب وانمود سازد… امريكا مايل است جبهه‌اي كه كويتي‌ها و سعودي‌ها و بعثي‌هاي عراق عليه انقلاب اسلامي گشوده‌اند، هرچه بيش‌تر توسعه يابد. دولت امريكا مي‌خواهد مانع از آن شود كه نتايج سياست خصمانه اين رژيم‌ها صرفاً متوجه خودشان گردد.»[۳۳]
گزارش- 524
در پي فراخواني خبرنگاران برخي از كشورها از جمله پاكستان [ر.ك.به: 2/6/1366]، امروز "امير نايف ابن‌عبدالعزيز" وزير كشور عربستان سعودي در مصاحبه‌اي مطبوعاتي با سخنان متناقض به توجيه واقعه كشتار زائران خانه خدا در مكه مكرمه [ر.ك.به: 9/5/1366]، پرداخت و در پاسخ به يكي از خبرنگاران كه از وي پرسيد تصاوير پخش شده از تلويزيون عربستان مونتاژ شده بود، آيا مي توانيم اصل تصاوير مونتاژ نشده را مشاهده كنيم؟ گفت: «ما از قبل اطلاع داشتيم كه يك گردهم‌آيي ايراني صورت خواهد گرفت، ليكن ما مي‌گفتيم اگر ممكن است آن‌را در بربگيريم و نگذاريم از چارچوب يك گردهم‌آيي خارج شود… ما خواهان فتنه نبوديم و از آن جايي‌كه ما خواستار گسترش اين موضوع نبوديم، در صدد فيلم‌برداري از ابتدا تا پايان و پي‌گير مسئله نبوديم.» وزير كشور عربستان علي‌رغم وجود گلوله در اجساد شهدا، استفاده از سلاح گرم را انكار كرد و گفت: «من مايلم تأكيد كنم، هيچ گلوله‌اي شليك نشد. هدف ما كنترل، منع و متفرق كردن تظاهرات با وسايل عادي بود و سربازان ما تنها به چوب و زره حفاظتي مجهزند. نيروها مانع ورود آنها به حرم شدند و نياز به گلوله نداشتند. ليكن اگر مسئله از آن فراتر مي‌رفت و مي‌ديديم كه حرم عملاً در معرض تهديد، يورش و قتل مسلمانان قرار گرفته است و حج را به فساد مي‌كشد، ما از شليك گلوله به سمت آنها هيچ ابايي نداشتيم.» وي افزود: «اگر آنان مي‌خواهند عليه كشورهاي ديگر ـ همان‌طور كه مي‌گويند ـ شعار بدهند، مكه و مدينه جاي آن نيست.»[۳۴] راديو بي.بي.سي. مصاحبه مطبوعاتي وزير كشور عربستان را اقدامي بي‌سابقه خواند و "كتي‌اونس" خبرنگار بخش شرقي اين راديو در تفسيري گفت: «روايت‌هاي ايران و عربستان سعودي از وقايع مكه، برسر يك نكته عمده اختلاف دارند: مقامات عربستان سعودي مي‌گويند حتي يك گلوله هم در مكه شليك نشده است و مدعي‌اند كه 400 نفر قربانيان اين حادثه، در شلوغي و ازدحام زير دست و پا تلف شده‌اند. اما ايران مي‌گويد زائرانش هدف گلوله مأموران امنيتي عربستان سعودي قرارگرفته‌اند و براي اثبات ادعاي خود، اجسادي را با زخم گلوله نشان داده است. هر چند عربستان آن را صحنه‌سازي عنوان كرده و مي‌گويد اجساد متعلق به افراد نيروهاي مسلح ايران بودند كه در جريان جنگ ايران و عراق كشته شده‌اند، اما در همين حال تعدادي از شاهدان عيني گفته‌اند كه آنها صداي شليك گلوله را شنيده‌اند و يا اصلاً به چشم خود ديده‌اند كه به سوي زائران تيراندازي مي‌شد و براساس گفته‌هاي شاهدان ديگر، دست‌كم در اين مورد شكي نيست كه تظاهرات ايرانيان با خشونت همراه بوده است. عربستان فيلم ويدئويي منتشر كرده كه در آن نشان داده مي‌شود كه تظاهركنندگان ايراني با سنگ و آجر و غيره به پليس حمله‌ور شدند، اما اين فيلم به نظر نمي‌رسدكه اثباتي بر اين ادعاي عربستان باشد كه 400 قرباني اين واقعه در زير دست و پا كشته شده‌اند. در حقيقت در اين فيلم صحنه‌اي از مجروح يا كشته شدن كسي ديده نمي‌شود و بعضي از شاهدان عيني گزارش كرده‌اند كه تعدادي افراد ناشناس از ساختمان‌هاي بلند اطراف به سوي جمعيت تظاهركننده ايران سنگ و آجر پرتاب كرده‌اند.» راديو بي.بي.سي. با اشاره به ادعاي عربستان مبني‌بر اين‌كه ايرانيان مي‌خواستند حرم را اشغال كنند و موضع ايران در رد اين ادعا، گفت: «در واقع فيلمي كه از طرف مقامات عربستان منتشر شده اين ادعاي ايرانيان را اثبات مي‌كند و در آن نشان داده مي‌شود كه تظاهرات زماني به خشونت تبديل شده كه ايرانيان به مركز تجاري شهر كه از مسجد‌الحرام فاصله دارد، رسيده بودند. مقامات عربستان اكنون با بي‌علاقگي اذعان كرده‌اند كه به ايران از قبل اجازه تظاهراتي آرام داده شده بود.»[۳۵] سفير يمن شمالي در لبنان در ديدار با سفير ايران، كشتار زائران خانه خدا را فاجعه‌اي عظيم خواند و افزود: «جنايت حكام سعودي يك عمل وحشيانه بي‌سابقه در تاريخ اسلام است و خداوند انتقام اين خون‌هاي پاك را خواهد گرفت.» خبرگزاري جمهوري اسلامي در ادامه اين خبر، افزود: «سفير يمن شمالي در عين حال خواست كه موضع وي به علت بعضي مسائل اعلام نشود.»[۳۶]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/06/03
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 159، 4/6/1366، ص3، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/6/1366.
- ↑ ـ سند شماره 046142 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، به فرمانده محترم نيروي زميني سپاه، 10/6/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 4/6/1366، ص14.
- ↑ روزنامه كيهان، 3/6/1366، ص18، به نقل از خبرگزاري رويتر.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 5/6/1366، ص18.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 4/6/1366، ص3.
- ↑ پيشين.
- ↑ مأخذ 1، ص33، به نقل از راديو بي.بي.سي، 3/6/1366.
- ↑ مأخذ 6، صص3ـ2، لندن ـ به نقل از واحد مركزي خبر.
- ↑ مأخذ 6، ص14، آنكارا ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 6، ص16، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 6، ص2، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ روزنامه رسالت، 4/6/1366، ص12، لندن ـ واحد مركزي خبر.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 7/6/1366، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 4/6/1366، ص9، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 3/6/1366، ص16، خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 1، صص4ـ3، واشنگتن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 3/6/1366.
- ↑ واحد مركزي خبر، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن راديوهاي بيگانه، 4/6/1366، صص7ـ6.
- ↑ مأخذ 13، ص12، رم ـ خبرگزاري رويتر، به نقل از روزنامه "لانازبونه".
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 160، 5/6/1366، ص4، نيويورك ـ خبرگزاري قطر، 4/6/1366.
- ↑ مأخذ پيشين، صص5ـ4، سازمان ملل ـ خبرگزاري فرانسه، 4/6/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 4/6/1366 ص16، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ پيشين، ص18.
- ↑ مأخذ 20، ص7، استكهلم ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 4/6/1366، به نقل از راديو سوئد.
- ↑ روزنامه كيهان، 4/6/1366، ص3.
- ↑ مأخذ 22، ص3، لندن ـ به نقل از واحد مركزي خبر.
- ↑ مأخذ 20، صص37ـ35، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي،4/6/1366، به نقل از روزنامه "واشنگتن‌پست".
- ↑ مأخذ 34، ص34، واشنگتن ـ خبرگزاري كويت، 4/6/1366، به نقل از روزنامه "كريستين ساينس مانيتور".
- ↑ روزنامه اطلاعات، 4/6/1366، ص16، كويت ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روزنامه كويتي "القبس".
- ↑ روزنامه كيهان، 4/6/1366، ص آخر.
- ↑ مأخذ 1، ص7، تونس ـ خبرگزاري فرانسه، 4/6/1366.
- ↑ مأخذ 20، صص16ـ15، راديو بي.بي.سي، 3/6/1366.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 5/6/1366، ص10.
- ↑ مأخذ 20، صص55ـ45، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 4/6/1366.
- ↑ مأخذ 20، صص45ـ43، به نقل از راديو بي.بي.سي، 4/6/1366.
- ↑ مأخذ 20، ص43، بيروت ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 4/6/1366