1366.04.15

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۹ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.04.15
نام‌های دیگر پانزده تیر
تاریخ شمسی 1366.04.15
تاریخ میلادی 6 ژوئیه 1987
تاریخ قمری 9 ذیقعده 1407



گزارش - 554

لشکر10 سید‏الشهدا(ع) در ادامة عملیات روز گذشته خود برای تصرف کامل تپه دوقلو، در نخستین ساعات امروز، یک گردان برای تصرف قلة غربی گسیل کرد، در حالی که وضعیت نیروهای مستقر در قلة شرقی، به دلیل آتش شدید دشمن و آسیب‏های وارد شده چندان مناسب نبود. نیروهای عمل‌کننده - که برای تصرف قلة غربی، بایست از محور قلة شرقی عبور می‏کردند - وضعیت نیروهای این محور را به اطلاع فرمانده لشکر رساندند. وی نیز با اعزام نیرو، این محور را تقویت کرد. پس از آن، نیروهای عمل‌کننده عملیات اصلی را برای تصرف قلة غربی آغاز کردند، ولی فشار شدید دشمن و آتش انبوه توپخانه عراق، آنها را مجبور به عقب‏نشینی کرد. شدت فشار دشمن به حدی بود که از ده نیروی خودی که موفق به تصرف قله غربی شده بودند، 9 تن شهید شدند. به هر صورت، به دلیل آتش سنگین و آمادگی نیروهای دشمن و همچنین کمبود توان خودی، پیشروی و تصرف مجدد قله غربی ناممکن بود و چون ادامة تصرف قلة شرقی نیز مفید به نظر نمی‏رسید، لذا فرمانده لشکر و فرمانده قرارگاه به نیروهای مستقر در قلة شرقی دستور عقب‏نشینی دادند. در این حال، دشمن که با بازپس‏گیری این تپه درصدد پیشروی به سوی خط حد سابق بود، با آتش متمرکز و مؤثر نیروهای خودی مجبور به عقب‏نشینی شد.[۱]

گزارش - 555

میزان انهدام یگان‌های دشمن در عملیات نصر4، در نشریه رویدادها و تحلیلِ سپاه چنین درج شده است: در عملیات نصر4، ارتش عراق در مجموع 19 گردان پیاده و 2 گروهان تانک وارد عمل کرد که 11 گردان پیاده و یک گروهان تانک آن منهدم شد. برخی از یگان‌های آسیب دیده دشمن به شرح زیر است: گردان3 تیپ2 کماندویی سپاه ششم 50% تیپ443 پیاده با 3 گردان 100% گروهان3 زرهی از گردان احفاء الکرار 100% تیپ603 پیاده 45% گردان4 تیپ کماندویی سپاه یکم یک دسته کامل تیپ65 نیروهای مخصوص 30% تیپ504 پیاده یک دسته کامل تیپ68 نیروهای مخصوص 20% همچنین در عملیات نصر4 علاوه بر سرنگونی حدود 10 فروند هواپیمای دشمن، بیش از 4500 تن از قوای بعثی کشته یا مجروح شدند و در حدود 600 تن از آنان به اسارت قوای اسلام درآمدند.[۲]

گزارش - 556

به گزارش ستاد کل سپاه پاسداران، امروز در درگیری سه ساعته نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان با افراد دشمن در پایگاه رستم‏بیگ واقع در استان سلیمانیه عراق، شماری از افراد دشمن کشته یا زخمی شدند و چهار دستگاه خودروی نظامی نیز منهدم شد. همچنین نیروهای قرارگاه رمضان در درگیری دیگری با دشمن در پایگاه عربت - مرکز پشتیبانی سپاه یکم ارتش عراق - خسارات فراوانی به این پایگاه وارد آوردند. در پی این حملات، دشمن با جمع‏آوری بقایای نیروهای خود در منطقه شهر زور، قصد اجرای پاتک داشت که با مقاومت نیروهای خودی روبه‌رو شد و با تحمل ضایعات و خسارات فراوان مجبور به عقب‌نشینی از منطقه عملیاتی شد.[۳] همچنین در ادامة عملیات چریکی فتح7، نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان با همکاری پیش‌مرگان مبارز کرد موفق شدند محور سیدصادق - خرمال را به مدت 15 ساعت در اختیار خود بگیرند. در این عملیات، تعدادی از افراد ارتش عراق کشته یا زخمی شدند. در حمله دیگری در محور کلوران - سیدصادق، 12 تن از نیروهای عراقی از جمله حسین محمد فرمانده گردان 120 خفیفه عراق، کشته شدند.[۴]

گزارش - 557

در جلسة امروز علی شمخانی قائم‌مقام فرمانده کل سپاه و محمد جعفری مسئول قرارگاه فتح (تحت امر قرارگاه رمضان)، تحولات تشکیلاتی گروه‌های معارض کرد عراق، طرح‌های عملیاتی قرارگاه رمضان سپاه در کردستان عراق، طرح‌های گروه‌های کرد معارض و سپاه برای از کار انداختن برخی تأسیسات مهم صنعتی و نفتی در استان‌های کرکوک و سلیمانیه، تصرف شهر دوکان، تصرف قرارگاه نظامی چمچمال، هدف قرار دادن کاخ صدام‌ حسین در بغداد و... بررسی شد. محمد جعفری مسئول قرارگاه فتح، دربارة تصمیم جدید گروه‌های بزرگ معارض کرد عراق برای اتحاد و اقدامات اساسی علیه حکومت عراق گفت: «اتحادیة میهنی کردستان عراق (طالبانی‌ها)، حزب دمکرات کردستان عراق(بارزانی‌ها)، حزب سوسیالیست و شیوعی و برخی گروه‌های دیگر کمیته‌ای تشکیل داده‌اند و قصد دارند برخی از شهرها همچون حلبچه، زور، سیدصادق و... را در استان‌های اربیل و سلیمانیه تصرف کنند و در آنجا حکومت تشکیل دهند. البته در بُعد نظامی با توجه به درگیری‌هایی که به تازگی با ارتش عراق پیدا کرده‌اند در این کار تأخیر افتاد، ولی به هر حال این موضوع را همچنان پیگیری می‌کنند.» فرمانده قرارگاه فتح سپس با اشاره به برخی مشکلات بر سر راه گروه‌های معارض عراقی برای استقرار دائمی و فعالیت بیشتر و پایدارتر گفت: اگر بتوانیم جنگ را از منطقة ماؤوت به سورقلات بکشیم و شهر ماؤوت از نظر نظامی امن شود، می‌توانیم همة گروه‌ها را دعوت کنیم که بیایند به شهر ماؤوت و آنجا را مرکز حکومت خودمختار قرار دهند. وی همچنین دربارة برنامه‌های داخل عراق که با کمک نیروهای اتحادیة میهنی کردستان عراق انجام خواهد گرفت، گفت: چند دکل انتقال برق عمده است که برق سد دوکان را به سلیمانیه و کرکوک می‌رساند که در یک ماه آینده برای انهدام آنها عمل خواهیم کرد. همچنین اگر موفق به انهدام تأسیسات گاز شمال شویم، گاز مصرفی 8 نیروگاه تولید برق عراق قطع خواهد شد. تأسیسات جدیدالاحداث کرکوک هم که روزانه یک‌میلیون بشکه نفت تصفیه می‌کند، از جمله طرح‌های آینده است. هدف دیگر، تصرف شهر دوکان و انهدام تأسیسات سد دوکان است که البته هنوز با نیروهای اتحادیه دراین‌باره به توافق قطعی نرسیده‌ایم چون این منطقه نزدیک محل استقرار ستاد و نیروهای اتحادیه میهنی است و در صورت انهدام آن ممکن است اوضاع اتحادیه به کلی به هم بریزد و لذا آنها قرار است این موضوع را در دفتر سیاسی خودشان بحث کنند. محمد جعفری افزود: البته تصرف سیدصادق و قلعه‌دیزه هم طبق ابلاغ برادر ذوالقدر (فرمانده قرارگاه رمضان)، در دستور کار است ولی به علت خطرپذیری بالا فعلاً روی این طرح کار می‌کنیم و به مراحل اجرایی نرسیده‌ایم. البته تأسیسات نظامی و صنعتی سیدصادق را می‌شود از راه دور با توپ و خمپاره هدف قرار داد ولی تصرف آن با مشکلاتی همراه است. قلعه‌دیزه نیز به خاطر آنکه منطقه‌ای است که در آنجا نیروهای نظامی زیاد است و عقبه چندین تیپ عراقی در آنجا قرار دارد، لذا تصرف آن تلفات زیادی به همراه خواهد داشت. وی همچنین دربارة موفقیت نیروهای خودی در صورت کشیده شدن جنگ به عمق خاک عراق در منطقة کردنشین آن کشور گفت: عراق در مناطق کردنشین چهار قرارگاه دارد. یکی از این قرارگاه‌ها در چمچمال بین سلیمانیه - کرکوک قرار دارد و از نیروها و ادواتی همچون جاش، جیش‌الشعبی، تانک، هلی‌کوپتر و هواپیمای تحت امر برخوردار است و مخصوص جنگ داخلی است. یک قرارگاه در کوه‌ سنگر هم همین کیفیت را دارد. یک قرارگاه هم در منطقة ماؤوت قرار داشت که بعد از عملیات نصر4 به هم خورد. عراق در منطقه کمپرین به پایین از لحاظ نظامی دارای یک خلأ است، یعنی اگر ما جنگ را بکشیم در یک منطقه‌ای پایین‌تر از کمپرین به نام قره‌تپه و خالص، اگر عراق آنجا نیروهای انتظامی وارد کند نابود می‌شود و هیچ کاری هم نمی‌تواند بکند، اگر هم نیروی منظم وارد کند با توجه به اینکه در روستاها مستقر می‌شویم، عراق مجبور است در دشت مستقر شود و با ما بجنگد و در این صورت ما که در روستاها و پشت دیوارها هستیم موقعیت بهتری خواهیم داشت و می‌توانیم تا غروب با آنها بجنگیم. بعد هم که غروب می‌شود دشمن مجبور است عقب بکشد، چیزی که خود ما شاهد آن بودیم و تجربه داریم یعنی دیوارهای روستاها بهترین سنگر می‌شود و دشمن مجبور می‌شود در دشت بماند. دشمن از نظر نیرو هم آمادگی مقابله با ما را ندارد. البته ما یک چیزی اضافه‌تر داریم و اینکه اگر ما یک فلش از پشت به سمت جبهة قصرشیرین بزنیم به راحتی می‌توانیم یک تیپ نیرو بگذاریم که تمام این توپخانه‌ها و مقر آن تیپ‌ها را از بین ببرد تا خود را به ارتفاع آق‌داغ برسانیم و از داخل عراق بیاییم به سمت مرز خودمان. به هر حال این شدنی است. البته دو موضوع هست که یکی مسئلة حفاظت است یعنی به همان سبکی که حفاظت عملیات کرکوک (فتح1) را رعایت کردیم، این هم باید برای حفاظتش یک فکر اساسی شود. دوم موضوع نیرو است. آقای شمس (فرمانده لشکر9 بدر)، برآورد کرده که 2500 نفر می‌خواهد ولی من به او گفتم شما 500 نفر آماده کنید، ما می‌توانیم این کار را انجام دهیم. فرمانده قرارگاه فتح همچنین درباره نگاه مردم روستاهای مناطق کردنشین عراق به حکومت این کشور و میزان علاقه آنها به جمهوری اسلامی و همکاری آنها با نیروهای خودی گفت: مردم منطقه خالص واقعاً انقلابی هستند و همکاری می‌کنند. مردم بلد هم خیلی انقلابی هستند. ما در روستاها پایگاه داریم، پایین‌تر از جاده بعقوبه ما پایگاه ثابت داریم و روستایی‌ها به بچه‌های سپاه خانه داده‌اند و با ما همکاری می‌کنند و اینها از هر نظر خوب است. وی پایگاه هوایی کرکوک را نیز از جمله اهداف عملیاتی ذکر کرد و دراین‌باره گفت: یکی از خلبانان اسیر عراقی در اردوگاه با مسئولان دوست شد و پیشنهاد کرد که با ما همکاری کند و با توجه به اینکه شناخت خوبی از پایگاه هوایی کرکوک داشت با کمک او و نفرات خودمان در حال بررسی طرحی هستیم که 30 فروند هواپیمای موجود در این پایگاه را منفجر کنیم و این کار در آخرین مراحل اجرایی قرار دارد و شاید تا 2 ماه آینده وارد عمل شویم. محمد جعفری همچنین در تشریح طرح عملیاتی که برای هدف قرار دادن کاخ صدام از داخل شهر بغداد انجام می‌گیرد، گفت: با توجه به اینکه ورود هر نوع سلاح به شهر بغداد ممنوع است، در وهلة اول در نظر داشتیم در بیرون از شهر بغداد مینی‌کاتیوشا مستقر کنیم و سپس با توجه به مختصاتی که به دست می‌آوریم کاخ صدام را هدف قرار دهیم که آنچه ما را از این کار باز داشت این بود که امکان داشت برخی گلولـه‌ها به کاخ صدام نرسد و به جای آن به خانه‌ها اصابت کند، لذا با بررسی‌های فراوان به این طرح رسیدیم که نفرات با اوراق شناسایی جعلی، مینی‌کاتیوشای یک لول را با استفاده از کامیون‌های حمل بار (گندم و...) به داخل شهر بغداد ببرند و در داخل بغداد چندین محل را شناسایی کرده‌ایم و در روز عملیات یکی از این محل‌ها را که از نظر امنیتی وضع بهتری دارد انتخاب می‌کنیم و با کنار هم قرار دادن قبضه‌ها و با گراهای پیش‌بینی شده در عرض 8 تا 10 دقیقه 45 گلولـه به سمت کاخ صدام یا خبرگزاری عراق شلیک می‌کنیم. وی در پاسخ به حساسیت علی شمخانی به جنبه‌های امنیتی موضوع، گفت: ما از بغداد و اطراف کاخ صدام اطلاعات وجب به وجب داریم. اینکه ایست بازرسی در کجاها است، گشتی‌ها چه وقتی می‌آیند و کجا می‌روند و چند نفر هستند، پلیس کجاست و در ایست بازرسی‌ها چه می‌پرسند و روی چه مسائلی حساس هستند و... علاوه بر آن، نیروهای ما به راحتی می‌توانند پس از عملیات از طریق کوچه‌ها و باغ‌های اطراف بغداد فرار کنند.[۵]

گزارش - 558

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز نیز دو فروند کشتی خارجی را در محدودة آب‏های تنگه هرمز، بازرسی کرد و به دلیل نداشتن محموله‏ای برای عراق به آنها اجازه داد به حرکت در مسیر خود ادامه دهند.[۶]

گزارش - 559

هواپیماهای عراقی روستای کردنشین شلماش در 8 کیلومتری جنوب سردشت را بمباران کردند. در این بمباران به مناطق مسکونی و مزارع این روستا خساراتی وارد آمد و یکی از اهالی نیز مجروح شد.[۷] همچنین در ساعت 11:30، یک هواپیمای عراقی به حریم شهر تبریز تجاوز کرد و پس از شکستن دیوار صوتی، با اجرای آتش پدافند ضدهوایی مواجه شد و آسمان این شهر را ترک کرد.[۸] در شهر ارومیه نیز ساعت 11:25 وضعیت قرمز اعلام شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دربارة بازتاب اعلام وضعیت قرمز در میان مردم این شهر گزارش داد: «این وضعیت حدود بیست‏ دقیقه به ‏طول انجامید. اعلام وضعیت قرمز در شهرستان ارومیه، به ‏دنبال بمباران وحشیانه در تاریخ 11/11/1365 و بمباران شیمیایی مورخ 7/4/1366 شهرستان سردشت، اضطراب زیادی در مردم ایجاد کرد که حرکت‏های سریع اتومبیل‏ها و رفتن مردم به سوی پناهگاه‏ها و بستن مغازه‏ها، از آثار این اضطراب بود.»[۹]

گزارش - 560

در ادامه اعزام نیروهای داوطلب مردمی با عنوان مدافعان خلیج‏فارس از سراسر کشور، امروز 9 گردان نیرو از استان باختران و همچنین شماری از نیروهای بسیجی از بیش از بیست شهر استان مازندران برای پیوستن به مدافعان خلیج‏فارس، پس از تجمع در بابلسر، راهی میدان جنگ شدند.[۱۰]

گزارش - 561

در آخرین دقایق امروز (ساعت 23:55)، هواپیماهای عراقی به یک نفت‏کش قبرسی به نام نیکوس‌ کازانتزاکیس در حوالی جزیرة خارک حمله کردند. این حمله که با موشک اگزوسه انجام گرفت، باعث آتش‏سوزی و ایجاد شکاف در قسمت بالای خط شناور این کشتی شد، ولی به هیچ‏ یک از 27 خدمة آن آسیبی وارد نیامد. آتش‏سوزی این کشتی 47.279 تنی با اقدام به موقع یدک‏کش‏های ایرانی، خاموش شد. نفت‌کش کازانتزاکیس پس از تخلیه نفت‏ خام در جزیره لارک، قصد وارد شدن به محدودة جزیرة خارک و بارگیری مجدد داشت. این کشتی، بخشی از ناوگان تجاری، شامل بیست فروند نفت‏کش است که در نقل و انتقال نفت از جزیرة خارک فعال هستند.[۱۱] خبرگزاری آسوشیتدپرس دربارة موقعیت زمانی این حمله گزارش داد: «افزایش حملة عراق علیه نفت‏کش‏های ایرانی، در پی رد هرگونه راه‏حل غیرجامع برای پایان دادن به جنگ خلیج‏[فارس] توسط صدام‏حسین رئیس‏جمهوری عراق نیز زمانی صورت می‏گیرد که نیروهای نظامی امریکا به منظور اسکورت یازده نفت‏کش کویتی، آماده می‏شوند. جنگنده‏های امریکایی به انجام پروازهای آزمایشی در جنوب ایران پرداخته و کشتی‏های جنگی نیروی دریایی ایران، در مناطق شمالی خلیج‏[فارس] و در اطراف ترمینال خارک به گشت‏زنی مشغول هستند.»[۱۲] هفته‏نامه آبزرور (چاپ لندن) نیز در مقاله‏ای، عراق را آغاز‏گر حملات به کشتی‏ها در خلیج‏فارس اعلام کرد و حفظ آزادی فعالیت کشتی‏های تجاری در این منطقه را منوط به فشار به عراق برای بازداشتن از ادامه حملات دانست. این مجله به سکوت قدرت‏های جهانی در برابر این اقدام عراق اشاره کرده و قطعنامه شورای امنیت را در راستای فشار به ایران، ارزیابی می‌کند. آبزرور می‏نویسد: «کشتی‏های جنگی که اکنون در داخل و خارج خلیج‏فارس مستقر شده‏اند، بزرگ‌ترین تجمع نیروهای دریایی بین‏المللی از جنگ جهانی دوم به این ‏طرف را ایجاد کرده‏اند. کشتی‏های جنگی، ظاهراً برای حفاظت از خطوط کشتی‏رانی بین‏المللی در این منطقه مستقر شده‏اند، اما مشکل چنین رقابتی در حفظ امنیت خطوط کشتی‏رانی آنجا است که در حالی که عراق مسئول آغاز جنگ و شروع حمله به کشتی‏های تجاری بوده اما فشار بین‏المللی متوجه ایران شده است. اگر اصل قضیه حفظ آزادی کشتی‏رانی بود، در آن صورت، می‏باید اول عراق را وادار کرد تا به حملات خود علیه کشتی‏های تجاری خاتمه دهد. غرب و شوروی نمی‏خواهند عراق به حملات خود خاتمه دهد، زیرا نگران‌اند که ممکن است به تضعیف موقعیت عراق در جنگ منجر شود. قطعنامه‏ای که هم‏اکنون در سازمان ملل تحت بررسی است، علیه ایران است و باید کمتر یک‌جانبه باشد.»[۱۳]

گزارش - 562

مهندس موسوی نخست‏وزیر، در دیدار با ویشوفسکی وزیر صنایع شیمیایی آلمان ‏شرقی، با استقبال از بیانیه اخیر وزارت خارجه شوروی گفت: «پیشنهاد شوروی دائر بر خروج کشتی‏های جنگی بیگانه از خلیج‏فارس و عدم حمله به کشتی‏های تجاری در خلیج‏فارس، پیشنهاد سازنده‏ای است.» وی اظهار کرد: «ما اعلام کرده‏ایم که امنیت خلیج‏فارس مسئله‏ای مربوط به کشورهـای منطقـه است و نبایـد هیـچ قدرت خارجی در این زمینه دخالت کند.»

میرحسین موسوی نخست‌وزیر امروز وزیر صنایع شیمیایی آلمان شرقی را به حضور پذیرفت. میرحسین موسوی افزود: «کشور ما برای مقابله با هر توطئه‏ای، قدرت کافی دارد و ما ثابت کرده‏ایم در این‏گونه موارد، سازش نمی‏کنیم و برخورد ما، برخوردی انقلابی با هرگونه دخالت و توطئه است.»[۱۴] وی اضافه کرد: «ما به منطقه خود آشنایی کامل داشته و بومی هستیم. بنابراین، می‏توانیم با تمام قدرت و تسلط بجنگیم. ایران معتقد است که هزینه تهیه سلاح‏های اتمی باید صرف منافع ملت‏ها شود. برای ایجاد آرامش در جهان بایستی با تشنج‌آفرینی‏های امریکا در اروپا و خلیج‏فارس قاطعانه مقابله کرد.» نخست‏وزیر با اشاره به افزایش سفر هیئت‏های امریکایی به بغداد و نزدیکی روزافزون رژیم بغداد با امریکا گفت: «امریکا با همکاری بعضی از کشورهای مرتجع و وابسته به خود در منطقه و نیز با همکاری عراق، در پی سازمان دادن توطئه و حادثه‌آفرینی در خلیج‏فارس است. ما بارها اعلام کرده‏ایم که در این زمینه، روی مواضع خود ایستادگی می‏کنیم.»[۱۵] غلامرضا شافعی وزیرصنایع نیز در دیدار با ویشوفسکی، دربارة زمینه‏های لازم برای حضور نیروهای خارجی در خلیج‏فارس گفت: «ما معتقدیم که خلیج‏فارس، از آنِ کشورهای حاشیه خلیج‏فارس است و هیچ قدرت خارجی حق ندارد در این منطقه قدرت‏نمایی نموده یا به بهانه حفظ امنیت بخواهد حضور پیدا کند.» وی همچنین با متهم کردن کویت و عراق در توسعه دادن به ناآرامی‏های منطقه، گفت: «به اعتقاد ما، عراق و کویت در فکر بین‏المللی کردن جنگ هستند و حال که وضع خود را نامطلوب دیده‏اند، از کشورهای بزرگ خواسته‏اند تا کشتی‏هایشان را به منطقه بفرستند و به آنها اجازه بدهند از پرچمشان استفاده کنند.»[۱۶]

گزارش - 563

سعید رجایی‌ خراسانی سفیر ایران در سازمان ملل، در گفت‏وگویی با روزنامه رسالت، دربارة اقدامات اخیر امریکا در اسکورت نفت‏کش‏های کویتی و احتراز این کشور از درگیری با ایران و نتایج مانور دریایی ذوالفقار مطالبی را بیان کرد. وی همچنین فعالیت شورای امنیت در جنگ تحمیلی را مورد انتقاد قرار داد و روند اقدامات این شورا را در جهت حفظ حاکمیت عراق و تثبیت شرایط موجود خواند. وی گفت: «ریگان تا الآن سعی کرده است نصب پرچم‏های امریکایی را بر فراز کشتی‌های کویتی حتی‏المقدور به تأخیر بیندازد و از طرف کنگره امریکا و افکار عمومی امریکا، قویاً تحت فشار است. اگر که فردا امریکا نصب پرچم‏ها را شروع کند، من گمان می‏کنم حتماً انتظارش این است که طوری عمل کند تا برخورد نظامی پیش نیاید و من اطمینان دارم که با فشارهایی که در داخل امریکا هست و جمع‏بندی که خود امریکا و دولت ریگان از وضع منطقه دارد، حتی‏المقدور از برخورد مستقیم یعنی برخورد نظامی با سپاه اسلام در خلیج‏فارس اجتناب می‏کند، برای اینکه عواقب آن را می‏داند.» وی افزود: «مسئله دوم، مانور ذوالفقار است. به نظر ما، مانور ذوالفقار یک قدرت‏نمایی عظیم است که سپاه اسلام برای نخستین‏بار عرضه می‏کند. الآن جمهوری اسلامی به‏عنوان یک قدرت مستقل منطقه مطرح است و مصالح خودش را در منطقه، خودش تعریف می‏کند و چون ما بیشترین مرزهای آبی را در خلیج‏فارس داریم، از این لحاظ ارائه این مانور قدرتمند در هفتم تیر، یک کار بدیهی است که حامل پیام بسیار عمده‏ای است که هم کشورهای منطقه و هم قدرت‏های خارجی - که می‏خواهند در خلیج‏فارس کیا و بیایی داشته باشند - تشخیص دهند که ما، قدرت دفاع مؤثر از خودمان را داریم. قطعاً، وقتی که کشتی‏های حامل پرچم امریکا با نیروی دریایی جمهوری اسلامی مواجه بشوند، حتماً حرکتشان را خیلی بهتر کنترل می‏کنند و قبل از اینکه کارهای نسنجیده‏ای انجام بدهند، کمی فکر می‌کنند.»[۱۷] رجایی ‌خراسانی ادامه داد: «به نظر من، [عملکرد سازمان ملل متحد در قبال جنگ تحمیلی ایران و عراق] عملکرد سازنده‏ای نبود. اولین قطعنامه‏ای که آنها صادر کردند، یک قطعنامه بسیار نسنجیده‏ای بود که از جمهوری اسلامی می‏خواست، وقتی که قوای صدام در خانه ما بود و اراضی ما را در اشغال خودش داشت، ما بنشینیم و با آنها مذاکره بکنیم و این مقدور نبود و خود جامعه بین‏المللی، افراد مختلفی، کشورهای مختلفی در جامعه بین‏المللی، این حرکت شورا را یک حرکت ضعیف و غیرسازنده و به ضرر جمهوری اسلامی تلقی کرده‏اند. در موارد بعدی هم شورا معمولاً وقتی حرکت کرده و قطعنامه‏ای داده است که احساس کرده صدام می‏خواهد به خطر بیفتد. چیزی که بیشتر از حرکت شورا استنباط می‏شود، این است که آنها درصدد حفظ وضع موجود هستند و همیشه هم که صحبت از حل اختلافات از طریق مذاکره و روش‏های دوستانه می‏کنند، مرادشان این است که ما بنشینیم و با نیروی متجاوز بعثی، به مذاکره مشغول شویم و این کار برای ما مقدور نیست. به نظر من، شورای امنیت باید تصمیم نهایی خودش را بگیرد که آیا می‏خواهد حفظ حیثیت خودش را بکند و در چارچوب منشور ملل - آن طور که وظیفه‏اش است - عمل بکند یا باز می‏خواهد به اجمال برگزار بکند و ضمن اینکه می‏داند صدام متجاوز است و خواسته ما حق است، باز به همین روش، حق را نگوید که صدام متضرّر بشود. اگر شورا بخواهد واقعاً خط یک‌سره و مستقیمی را اتخاذ کند و حقایق را اعتراف کند، خواهی نخواهی صدام متضرر می‏شود. بنابراین آنها باید انتخاب کنند: یا محافظت از صدام یا گفتن واقعیت از یک طرف. با ترکیبی که شورای امنیت دارد، خیلی بعید به‏نظر می‏رسد که آنها بتوانند با صراحت و قاطعیت، حقایق را بپذیرند.»[۱۸]

گزارش - 564

نمایندگان ایران و عراق در سازمان ملل، امروز هر کدام یک نامه برای دبیرکل این سازمان ارسال کردند. محمدجواد ظریف کاردار ایران در نامة خود با اشاره به حمله شیمیایی عراق به سردشت در 7/4/1366، اعلام کرده که شهیدان این حمله به 35 تن رسیده است و افزوده است که به رغم تلفات بسیار غیرنظامیان در این حملات، دولت ایران از کوتاهی شورای امنیت در اتخاذ موضعی روشن در این‌باره، بسیار متعجب است.[۱۹] از سوی دیگر، عصمت کتانی نماینده عراق، در نامه خود ضمن اشاره به نامة مورخ 13 خرداد 1366 نماینده ایران (نگاه کنید به روزشمار 13/3/1366)، دربارة وضعیت اسیران، ادعا کرده که آن نامه حاوی اکاذیب و تحریفات است و حکومت ایران هیچ پیشنهاد سازنده‌ای درباره مبادله اسیران مطرح نکرده است.[۲۰] علاوه بر نامة مذکور، امروز نمایندة شوروی در سازمان ملل در نامه‌ای بیانیة دولت شوروی دربارة وضعیت منطقه خلیج‌فارس را برای دبیرکل سازمان ملل ارسال کرد. این بیانیه در روزشمار 12/4/1366 درج شده است.

گزارش - 565

صبح امروز بر اثر انفجار یک بمب در مادرید، دبیر دوم سفارت جمهوری اسلامی ایران مجروح شد. در این حادثه، راننده سفارت‏خانه و یک عابر پیاده نیز مجروح شدند. فرماندار مادرید در اظهارات اولیة خود، انفجار اتومبیل را ناشی از انفجار باک آن عنوان کرد، ولی در اظهارات بعدی، با توجه به قرائن و شواهد موجود، مطالب خود را تصحیح و اعلام کرد که انفجار بمب، عامل اصلی حادثه بوده است. در پی بستری شدن دبیر دوم سفارت ایران، مدیرکل سیاسی افریقا و خاورمیانه و نیز مدیرکل تشریفات وزارت خارجه اسپانیا ضمن دیدار با محمد رئیسی دبیردوم سفارت ایران، این اقدام را تروریستی خواندند و آن را محکوم کردند و قول دادند که موضوع سوء قصد را با مساعی فراوان، پی‏گیری کنند. آقای رئیسی، عوامل سفارت عراق و عناصر سازمان مجاهدین خلق را عاملان این سوء قصد معرفی کرد.[۲۱]

گزارش - 566

صدام‌ حسین رئیس‌‏جمهوری عراق، پایان جنگ با ایران را تنها به اجرای طرحی مشروط کرد که این کشور، سال پیش ارائه کرده بود. خبرگزاری رویتر در این‏باره گزارش داده است: «صدام‏حسین رئیس‏‌جمهوری عراق، امروز اعلام کرد که جنگ این کشور با ایران، تنها در چارچوب یک طرح پنج‏ماده‏ای که سال گذشته توسط بغداد ارائه گردید، می‏تواند به پایان برسد. صدام‏حسین طی مقاله‏‌ای امضا شده که در کلیه روزنامه‌‏های عراق به چاپ رسیده است، گفت: ما شجاعانه و آگاهانه هرگونه تصمیمی را که ناقض این اصول پنج‌گانه باشد، رد می‏کنیم. ما این پنج ‏اصل را به‏عنوان راه تغییرناپذیر پایان دادن به این جنگ اعلام کرده‏ایم. پنج اصلی که ماه اوت 1986 (مرداد - شهریور 1365) توسط صدام‏حسین اعلام شد، به شرح زیر است: استقرار یک آتش‏بس جامع؛ عقب‏نشینی جامع، کامل و بدون قید و شرط نیروها به آن سوی مرزهای بین‏‌المللی؛ تبادل کلی و جامع اسرای جنگی؛ امضای یک پیمان صلح و عدم تجاوز؛ عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و احترام به نحوه زندگی مردم دو کشور. صدام‌ حسین در حالی اصول پنج‌گانه را مطرح و مورد تأکید قرار داده است که تلاش‏ها در شورای امنیت سازمان ملل، جهت توافق در مورد یک قطعنامه لازم‏الاجرا برای پایان دادن به این جنگ، همچنان جریان دارد.»[۲۲]

گزارش - 567

پس از اجرای نخستین دور اسکورت نفت‏کش‏های کویتی به وسیله نیروی دریایی امریکا و هواپیماهای امریکایی در دو روز گذشته، امروز نیز هواپیماهای امریکایی بر فراز منطقه خلیج‏فارس پرواز کردند. خبرگزاری یونایتدپرس با اعلام این خبر به نقل از مقامات رسمی امریکا اعلام کرد: «این هواپیماها که از روی ناو هواپیمابر کانستلیشن به پرواز درآمده بودند، در صورت لزوم می‏توانستند موشک‌های سیلک‏ ورم ایرانی را مورد حمله قرار دهند. این مقامات افزودند: تا زمانی که موشک‌های ایرانی به مرحله عملیاتی نرسیده باشند، هیچ‏گونه خطری برای ما ایجاد نمی‏کنند. مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید واشنگتن، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: پرواز جت‏های جنگی ما در خلیج[فارس] ربطی به موشک‌های سیلک ورم ایران نداشته است. ما به هیچ ‌وجه قصد تحریک ایران را نداشتیم و حریم هوایی ایران را نقض نکردیم. این پروازها فقط در رابطه با عزیمت ناو استارک از منطقه صورت گرفت.»[۲۳] روزنامه واشنگتن پست نیز به نقل از مقامات وزارت دفاع امریکا نوشته است: «پرواز هواپیماها فقط به‏عنوان تدابیر احتیاطی است و هدف آن، منهدم کردن موشک‌ها در صورت پرتاب آنهاست و نشان‏دهندة تصمیم رونالد ریگان برای یک حمله پیشگیرانه نیست.» این روزنامه می‌افزاید: «کشتی مذکور در حال حاضر، خارج از خلیج[فارس] در دریای عرب مستقر است. تصمیم پرواز هواپیماها توسط دریادار ویلیام کراو رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح، اتخاذ شد. وی از هنگامی که سازمان‏های اطلاعاتی در ماه ژوئن گذشته، هشدار دادند که موشک‌های سیلک ورم در اوایل این ماه برای استفاده آماده خواهد بود، با مقامات دولت امریکا درباره امکان توصیه برای یک حمله پیشگیرانه مشغول گفت‏وگو بوده است.»[۲۴] روزنامه واشنگتن پست ادامه می‌دهد: «در حالی که دریادار ویلیام کراو با حمله پیشگیرانه علیه سکوهای پرتاب موشک سیلک‏ ورم مخالف بوده است، تصمیم دیروز او نشان می‏دهد که او تمایل دارد، نیروهای امریکا را در صورتی که موشک‌ها آمادة پرتاب شوند، به سرعت بسیج نماید. موشک‏انداز سیلک ‏ورم می‏تواند، پیکان یک هزار پوندی (780 کیلوگرمی) آن را تا مسافت هشتاد تا یک‌صد کیلومتر پرتاب کند و قادر است خسارت شدید به یک تانکر وارد نماید.»[۲۵] از سوی دیگر، اعلام شد که ناوهای امریکایی مراحل آماده‏سازی خود را برای اجرای مأموریت اسکورت نفت‏کش‏های کویتی آغاز کرده‏اند. خبرگزاری یونایتدپرس در این‏باره گزارش داد: «‌منابع کشتی‏رانی در خلیج‏فارس گفتند کشتی‏های جنگی امریکا خود را برای آغاز برنامه حمایت از نفت‏کش‏های کویتی آماده می‏کنند و به سمت داخل منطقه‏ای در شمال خلیج‏فارس که از جانب عراق منطقه ممنوعه اعلام شده، به پیش می‏روند. این منطقه که به میزان هفتاد مایل (112 کیلومتر) در اطراف ترمینال نفتی خارک گسترده شده است، در گذشته به علت جنگ ایران و عراق، برای کشتی‏های امریکایی یک مانع محسوب می‏شد.» این خبرگزاری می‏افزاید: «نیروی خاورمیانه‏ای امریکا از زمان آغاز جنگ در سپتامبر 1980، از سه کشتی به پنج کشتی افزایش یافت و سپس به هفت فروند رسید. از زمان حمله به استارک، سه کشتی دیگر از جمله یک کشتی موشک‏انداز به جمع این کشتی‏ها افزوده شده است.»[۲۶]

گزارش - 568

در آخرین مرحلة سفر گروه دوازده نفری کنگره امریکا به خلیج‏فارس، امروز این گروه پس از گفت‌وگوهایی که جزئیات آن منتشر نشد، از عراق وارد عربستان شدند و با فهد شاه عربستان، ملاقات کردند. خبرگزاری آسوشیتدپرس دربارة اهداف سفر و موضوع گفت‏وگو‏های این گروه در عربستان سعودی گزارش داده است: «لس ‏آسپین رئیس کمیته سرویس‏های مسلح مجلس نمایندگان امریکا و مشاور و دستیاران، طی یک مأموریت به اصطلاح واقعیت‏یابی در رابطه با مسئله جنجال برانگیزِ تغییر پرچم نفت‏کش‏های کویتی به امریکایی، وارد طائف اقامتگاه تابستانی شاه فهد در کنار دریای سرخ شد. این تیم، از عراق، کویت و بحرین نیز دیدن کرده است.» این خبرگزاری می‌افزاید: «منابع دیپلماتیک عرب در طائف گفتند که علاوه بر بحث در مورد جنگ ایران و عراق و وضعیت این منطقة نفت‏خیز در سایه عملیات اسکورت کشتی‏های کویتی توسط امریکا، شاه سعودی موضوع مخالفت کنگره با فروش 1600 موشک هوا به زمین ماوریک به این پادشاهی را نیز مطرح کرد و به‏خصوص، در این مورد از امریکا ناراضی بوده است. گسترش مناطق گشت هواپیماهای آواکس امریکا در عربستان سعودی، به واشنگتن امکان می‏دهد که حرکات ایران در مناطق جنوبی خلیج‏فارس را نیز علاوه بر منطقه شمالی نزدیک عراق، زیر نظر بگیرد.»[۲۷]

گزارش - 569

در پی اعلام خروج نیروهای امریکایی از خلیج‏فارس در صورت خروج ناوگان شوروی از منطقه، در سخنان روز گذشته هوارد بیکر از مقامات ارشد کاخ سفید، وزارت خارجه شوروی - که در بیانیة دو روز پیش خود، به گونه‌ای دیگر این پیشنهاد را مطرح کرده بود - از اظهارات بیکر استقبال کرد. بوریس پیادیشف سخنگوی وزارت خارجه شوروی، دربارة اظهارات بیکر گفت: «اظهارات بیکر از نظر کرملین قابل توجه است و می‏تواند به کاهش تشنج در منطقه بینجامد.» وی خروج نیروهای خارجی از خلیج‏فارس را مقدم بر پایان جنگ و مقدمة صلح در منطقه دانست و اضافه کرد: «ما پیشنهاد می‏کنیم که هرچه زودتر، تمام کشتی‏های جنگی کشورهای غیربومی از خلیج‏فارس خارج شود و هم‌زمان با آن اقدامات قاطعانه‏ای به‏منظور پایان دادن به جنگ عراق و ایران به عمل آید.» وی افزود: «یک ‏بار دیگر می‏خواهم تأکید کنم که ما در مسکو، اظهارات آقای بیکر را با علاقه دریافت کردیم و اگر این اظهارات درست باشد، امکاناتی برای یک جست‌وجوی مشترک در جهت حل کشمکش در خلیج‏فارس و کاهش تشنج در آنجا به‏وجود می‏آورد.» پیادیشف گفت: «اگر نیروهای امریکا از خلیج‏فارس بیرون بروند و اگر نیروی دریایی انگلیس و فرانسه نیز خارج شوند (که ما نباید آنها را فراموش کنیم) شوروی نیز بدون شک در این اقدامات به آنها خواهد پیوست و کشتی‏های نیروی دریایی شوروی نیز بدون شک از منطقه خلیج‏فارس بیرون خواهند رفت.»[۲۸] در این حال، مقامات امریکا در برابر سخنان بیکر که خارج از سیاست کلی امریکا در توسعه نیروهای نظامی منطقه خلیج‏فارس اظهار کرده بود، واکنش نشان دادند. رابرت سیمز سخنگوی وزارت دفاع امریکا، گفت: «غیر محتمل است که امریکا ناوهای جنگی خود را از خلیج‏فارس بیرون بکشد. ناوهای جنگی امریکا 41 سال است در خلیج‏فارس بوده‏اند و فکر نمی‏کنم واکنش امریکا نسبت به تقاضای عقب‏نشینی شوروی از آنچه که در گذشته بود، تفاوتی داشته باشد.» وی اضافه کرد: «سیاست امریکا این بوده که یک نیروی خاورمیانه‏ای در خلیج‏فارس حفظ کند تا علاقة امریکا را در منطقه نشان دهد و از منافع امریکا حراست کند.»[۲۹] مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید نیز گفت: «ما چهل سال است که در خلیج‏فارس حضور داریم و به حضور خود ادامه خواهیم داد.»[۳۰] چارلز ردمن سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز تنها به کاهش نیروهای امریکایی در منطقه اشاره کرد، آن هم در صورتی که جنگ ایران و عراق پایان یابد. وی گفت: «اگر جنگ ایران و عراق متوقف شود و تشنجات کاهش یابند، واشنگتن ممکن است، کاهش نیروی دریایی خود در خلیج‏فارس را مد نظر قرار دهد. تحت این شرایط، میزان حضور دریایی امریکا می‏تواند مورد تجدید نظر قرار گیرد.»[۳۱] سان فرانسیسکو کرونیکل در جمع‏بندی از مطالبی که در واکنش به سخنان هوارد بیکر اظهار شده است، به نقل از روزنامة نیویورک تایمز نوشت: «کاخ سفید و وزارت‏خارجه [امریکا] در پی سخنان هوارد بیکر رئیس کارکنان کاخ سفید، در آخر هفته گذشته مبنی‌بر اینکه کشتی‏های جنگی امریکا در صورت عقب‏نشینی شوروی‏ها از خلیج‏[فارس]، این منطقه را ترک خواهند کرد از خود عکس‏العمل نشان دادند.»[۳۲] مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید و معاون مطبوعاتی ریاست جمهوری و چارلز ردمن سخنگو و معاون روابط عمومی وزارت خارجه تأکید کردند که «[سخنان] بیکر مورد سوء تفاهم قرار گرفته است. توضیح مفصل آنان به خبرنگاران، خود بیانگر آثار عمیق اشتباهات بیکر در بین دولت‌مردان می‏باشد.»[۳۳] این روزنامه می‌افزاید: «مقامات رسمی [امریکا] اظهار کردند که هیچ عقب‏نشینی کامل به وقوع نخواهد پیوست و تنها در صورتی ‏که تشنجات بین ایران و عراق خاتمه یابد و خلیج[فارس] به منطقه امنی برای کشتی‏رانی آزاد تجاری تبدیل گردد - یعنی احتمالی که در حال حاضر میسر نیست - امکان کاهش نیروهای امریکایی وجود خواهد داشت.»[۳۴] تاس خبرگزاری رسمی شوروی دراین‌باره اعلام کرد: «امریکا با رد پیشنهادهای مسکو در رابطه با خارج شدن کلیه کشتی‏های جنگی خارجی از خلیج‏فارس، ثابت کرد که نمی‏خواهد به کاهش بحران در منطقه کمک کند. امریکا می‏خواهد از خلیج‏فارس برای پابرجایی نفوذ خود در منطقه استفاده کند.»[۳۵] در این حال، رادیو بی‌بی‌سی استقبال ایران از پیشنهاد شوروی را مورد توجه قرار داد و دراین‌باره گفت: «پیشنهاد دولت شوروی در مورد خروج ناوهای جنگی خارجی در خلیج‏فارس، به‏طور جدی مورد بررسی مقامات جمهوری اسلامی ایران است. مقامات ایران معتقدند که اگر این پیشنهاد به مرحله عمل برسد قدم مهمی در راه تحقق نظریات ایران برای حفظ امنیت در خلیج‏فارس برداشته شده است. ... ایران اکنون در انتظار آن است که شوروی، نخستین قدم را در راه تحقق طرح خود بردارد‏.» روزنامه جمهوری اسلامی در تفسیری نوشته است: «شوروی برای اثبات صداقت خود، لازم است که ناوهای خود را از خلیج‏فارس خارج سازد تا نخستین کشور خارجی شناخته شود که عملاً اقدام به تشنج‏زدایی در منطقه کرده است.»[۳۶]

گزارش - 570

ژنرال ورنون والترز نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل متحد، امروز از مسکو وارد دمشق شد و پس از یک دور گفت‏وگو با حافظ اسد رئیس‏جمهور سوریه، این کشور را ترک کرد. خبرگزاری رویتر دربارة تأثیر این گفت‏وگوها در روابط سیاسی دو کشور و آزادی گروگان‏های امریکایی در لبنان اعلام کرد: «دیپلمات‏های امریکایی گفتند ‌دیدار ورنون والترز نماینده امریکا در سازمان ملل، از دمشق و دو دور گفت‏وگوی وی با حافظ اسد رئیس‏جمهوری سوریه، راه را برای بهتر شدن روابط بین امریکا و سوریه هموار کرده است. این دیپلمات‏ها گفت‏وگوهای بین والترز و اسد را گفت‏وگوهای تفاهم‏آمیز توصیف کردند. ولی تأکید کردند تا قبل از دیدار والترز با ریگان، تصمیمی در مورد روابط بین امریکا و سوریه اتخاذ نخواهد شد. دیپلمات‏های امریکا تأکید کردند والترز در جریان دیدار با اسد، خشنودی امریکا را از تلاش‏های سوریه در جهت آزادی گروگان‏های امریکایی در لبنان، به وی ابلاغ کرده است. این دیپلمات‏ها گفتند والترز و اسد مسئله گروگان‏ها در لبنان را مورد بحث و بررسی قرار داده و هر دو، عمل گروگان‌گیری را محکوم کردند.»[۳۷] رادیو بی‌بی‌سی نیز دربارة خواسته‏های دولت امریکا از سوریه به نقل از یک کارشناس نشریه آبزرور گفت: «امریکا امیدوار است سوریه در مسئله گروگان‏ها، به آن کشور کمک کند. سوریه نیز می‏خواهد وجهة خود را در غرب بهبود بخشد و ثابت کند که قادر به حفظ نظم در لبنان است و به گروگان‌گیری در این کشور پایان خواهد داد.»[۳۸] رادیو امریکا نیز با اعلام اینکه هنوز نتایج مذاکرات والترز با حافظ اسد روشن نشده است، به نقل از چارلز ردمن سخنگوی وزارت خارجه امریکا، دربارة اقدامات عملی دولت سوریه برای برآوردن انتظارات امریکا و تحکیم زمینه‏‏های ارتباط سیاسی بین دو کشور گفت: «گام بعدی این است که قبل از اینکه تحریم‏های بیشتر در مورد سوریه لغو شود، آقای والترز گزارش امر را به ریاست‏جمهوری امریکا تسلیم کند. این تحریم‏ها به خاطر پشتیبانی سوریه از تروریست، علیه آن کشور برقرار شد. پرزیدنت ریگان ماه گذشته پیشنهاد کرد که به منظور کوشش برای بهبود روابط با سوریه، فرستاده ویژه‏ای به دمشق اعزام شود. ... سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا گفت: ما تکرار می‏کنیم که آقای گلاس و سایر گروگان‏ها قربانیان بی‌گناهی هستند.»[۳۹] از سوی دیگر، رادیو سوریه با استقبال از بهبود روابط امریکا و سوریه، خواهان انعطاف‏پذیری امریکا در برخورد با سوریه شد. این رادیو گفت: «امریکا می‏خواهد روابطش را با سوریه بهبود بخشد، بنابراین باید به تدریج یا یک‌باره، موانعی را که ایجاد کرده است، از بین ببرد.» این رادیو اضافه کرد: «روابط بین سوریه و امریکا عالی نیست و این به دلیل جنگ تبلیغاتی ناحقی است که امریکا به آن دست زده بود و از هم‏پیمانان غربی خود نیز خواسته بود که با او همکاری کنند.» رادیو سوریه می‌افزاید: «دو کشور اختلاف‌نظر دارند، ولی روش امریکا در اتخاذ تدابیر کهنه شده و بی‏فایده برای قانع کردن طرف مقابل عجیب بوده است. سوریه هیچ اشکالی در تبادل نظر با امریکا نمی‏بیند، ولی این به آن معنی نیست که یکی از دو طرف موفق شده باشد، کاملاً طرف دیگر را قانع کند یا اختلافات را کاملاً‌ از بین ببرد.»[۴۰] در این حال، هفته‏نامه ایتالیایی پر تیراژ پانوراما در مقاله‏ای به ‏نام "عطر دلار"، ادعا کرد زمینه‏های مذاکرات امروز امریکا و سوریه، نتیجه سلسله اقداماتی است که رفعت اسد برادر رئیس‏جمهور سوریه، انجام داده است و هدف اصلی این اقدام سوریه، جلب کمک‏های امریکا برای جبران کسر بودجه و بهبود وضع اقتصادی این کشور است. این هفته‌نامه می‌نویسد: «حضور نظامی نیروهای سوریه در بیروت، ملاقات اسد و صدام و اخراج ابونضال از دمشق، نتیجه مذاکرات مخفیانه رفعت اسد و واشنگتن و تعهد امریکا به کمک در رفع بحران مالی سوریه است. ... توصیه واشنگتن برای از سرگیری روابط با دمشق، به نقطه ضعف سوریه یعنی کسری تراز بازرگانی خارجی 13 میلیارد دلاری، کمبود ذخایر ارزی، کاهش 60 درصدی ارزش برابری لیره (پول سوریه)، تقلیل میزان کمک کشورهای منطقه و بحران سیاسی داخلی استوار بوده است.» این نشریه دلیل دیگری که حافظ اسد را برای پذیرش اصرارهای برادر کوچک خود ترغیب کرده است، وحشت دمشق از مسلمانان افراطی - به‏ویژه با توجه به نزدیکی اخوان المسلمین با حزب‏الله لبنان - خوانده و ادعا می‌کند: «روابط با تهران به‏جز دریافت مجانی سالانه 5/2 میلیون بشکه نفت و دهن‏کجی به بغداد، نتیجه دیگری برای سوریه نداشته است.»[۴۱]

گزارش - 571

در حالی که روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس همچنان دوران متشنجی را سپری می‏کند، محمدمهدی آخوندزاده کاردار ایران در لندن، در دیدار با شماری از مسلمانان ساکن انگلیس و دکتر کلیم صدیقی از چهره‏های مسلمان این کشور، دربارة بازتاب بدرفتاری با دیپلمات‏های ایران گفت: «اگر با دیپلمات‏های ایرانی بدرفتاری شود، مسلمانان ایران واکنش سختی نشان خواهند داد.» وی افزود: «ما نمی‏خواهیم صفحات تاریخ را به عقب برگردانیم، اما در عین حال، نمی‏توانیم بدرفتاری علیه نمایندگانمان در خارج را تحمل کنیم.» در این دیدار، دکتر کلیم صدیقی مدیر مؤسسه اسلامی لندن، به نقش رسانه‏های انگلیس و سانسور برخی از نکات مهم مربوط به اخبار درگیری سیاسی ایران و انگلیس اشاره کرد و گفت: «سردبیران رسانه‏های مهم انگلیس در واقع توسط دولت این کشور کنترل می‏شوند و با اینکه رسانه‏ها گاهی از خود استقلال نشان می‏دهند، اما به‏طور کلی آزادی مطبوعات در انگلیس ادعایی مضحک بیش نیست.»[۴۲]

گزارش - 572

به دنبال دیدار زید الرفاعی نخست‏وزیر اردن، از سوریه و ملاقات با حافظ اسد - که منابع خبری این اقدام اردن را تلاشی برای نزدیک کردن دو کشور عراق و سوریه خوانده بودند - وی امروز مطالبی را بیان کرد که حاکی از شکست تلاش‏های اردن در این زمینه است. وی گفت: «هیچ دیدار جدیدی میان اسد و صدام‌ حسین در آینده نزدیک پیش‏بینی نمی‏شود اما پیشرفت‏هایی حاصل گردیده است ... ما میانجیگر نیستیم بلکه امیدواریم به موضع مشترکی در خصوص جنگ خلیج دست یابیم، به همین خاطر بود که شاه حسین به تلاش‏های خود جهت نیل به این امر که سوریه و عراق بر اختلاف‏های خود فائق آیند، شدت بخشید تا اینکه یک اجلاس سران عرب برگزار گردد.»[۴۳]

گزارش - 573

صادق‏المهدی نخست‏وزیر سودان که برای پاره‏ای مذاکرات، به عراق سفر کرده بود، امروز این کشور را ترک کرد و وارد کویت شد. به گزارش رادیو بحرین، صادق‏المهدی ظرف سه روز اقامت خود در این کشور، با امیر، نخست‏وزیر و ولیعهد کویت دربارة اوضاع خلیج‏فارس، حضور امریکا در خلیج‏فارس، همکاری‏های نظامی و مالی دوجانبه و نیز جنگ ایران و عراق مذاکره می‏کند.[۴۴]

گزارش - 574

در پایان دیدار آقای ویشوفسکی وزیر صنایع شیمیایی آلمان شرقی، از ایران یک تفاهم‏نامه اقتصادی بین دو کشور به امضا رسید. بر اساس این تفاهم‏نامه، حجم مبادلات اقتصادی برای هر طرف، 150 میلیون دلار پیش‏بینی شده است و جمهوری دمکراتیک آلمان معادل 25 تا 30 درصد صادرات خود، کالاهای غیرنفتی وارد خواهد کرد. به موجب این تفاهم‏نامه، حجم صادرات نفت ایران به جمهوری دمکراتیک آلمان، 500 هزار تن تعیین شده است که تا یک‌میلیون تن قابل افزایش خواهد بود.[۴۵]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/15

  1. سند شماره 417/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات نصر4، گزارش راوی قرارگاه نجف، احمد نیک‏روش، 28/3/1366 تا 5/4/1366، صص 289 - 286.
  2. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، بولتن رویدادها و تحلیل، شماره 34، 25/5/1366، ص21.
  3. روزنامه کیهان، 18/3/1366، ص3.
  4. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/4/1366، ص2.
  5. . روزنامه کیهان، 15/4/1366، ص3.
  6. سند شماره 417/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات نصر4، گزارش راوی قرارگاه نجف، احمد نیک‏روش، 28/3/1366 تا 5/4/1366، صص 289 - 286.
  7. - سند شماره 25757/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ادامه عملیات نصر4، مسائل محور فتح قرارگاه رمضان، (قرارگاه شهید بروجردی (قرارگاه نیروی زمینی)، 15/4/1366، نوار شماره 15997) صص 20 - 17.
  8. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 109، 16/4/1366، ص4، تبریز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/4/1366.
  9. همان، ص4، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/4/1366.
  10. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/4/1366، ص11.
  11. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/4/1366، ص11.
  12. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 110، 17/4/1366، ص4، منامه - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 16/4/1366.
  13. روزنامه کیهان، 15/4/1366، ص3.
  14. روزنامه جمهوری اسلامی، 15/4/1366، ص12.
  15. روزنامه کیهان، 15/4/1366، ص3.
  16. روزنامه کیهان، 15/4/1366، ص17.
  17. سند شماره 25757/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ادامه عملیات نصر4، مسائل محور فتح قرارگاه رمضان، (قرارگاه شهید بروجردی (قرارگاه نیروی زمینی)، 15/4/1366، نوار شماره 15997) صص 20 - 17.
  18. همان.
  19. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، ص253.
  20. همان، صص 252 و 253.
  21. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، بولتن رویدادها و تحلیل، شماره 34، 25/5/1366، ص21.
  22. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌‏های ویژه، شماره 109، 16/4/1366، ص6، بغداد - خبرگزاری رویتر، 15/4/1366.
  23. سند شماره 224368 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل، 16/4/1366؛ و - Sanfroncisco chronicle. and - Tuesday. July. 7 1987, losAngles time - washington.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 109، 16/4/1366، ص12، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، 15/4/1366.
  25. همان، ص13، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، 15/4/1366.
  26. روزنامه کیهان، 16/4/1366، ص20.
  27. همان.
  28. روزنامه اطلاعات، 18/4/1366، صفحه آخر.
  29. همان، ص24.
  30. روزنامه کیهان، 16/4/1366، ص20.
  31. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص20.
  32. Sanfrancisco chronicle. 7 July 1987, Newyurk Times.
  33. Sanfrancisco chronicle، 7 July 1987.
  34. Sanfrancisco chronicle. 7 July 1987, Newyurk Times.
  35. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص20.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 109، 16/4/1366، ص15.
  37. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 110، 17/4/1366، ص58، دمشق - خبرگزاری رویتر، 16/4/1366.
  38. همان، ص55، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/4/1366.
  39. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 111، 18/4/1366، صص 46 و 47، ‌رادیو صدای امریکا، 17/4/1366.
  40. روزنامه کیهان، 30/4/1366، صفحه آخر.
  41. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 110، 17/4/1366، صص 58 و 59، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/4/1366.
  42. روزنامه کیهان، 16/4/1366، ص20.
  43. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 109، 16/4/1366، صص 53 و 54، امان - خبرگزاری فرانسه، 15/4/1366.
  44. روزنامه کیهان، 30/4/1366، ص20.
  45. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/4/1366، ص7.