1359.06.20

روزشمار جنگ سال 1359 1359.06.20
نام‌های دیگر	بیست شهریور
تاریخ شمسی	1359.06.20
تاریخ میلادی	11 سپتامبر 1980
تاریخ قمری	1 ذی‌القعده 1400

1360.06.20

1361.06.20

1362.06.20

1363.06.20

1364.06.20

1365.06.20

1366.06.20

گزارش - 559

امروز نبرد شدید آتشبارها، تانک‌ها، زره‌پوش‌ها و جنگنده‌های ایران و عراق به‌خصوص در منطقة خان‌لیلی وارد مراحل سرنوشت‌سازی شده است و نیروهای مدافع ایران تمام تلاش خود را برای ایستادگی مقابل ارتش عراق به‌کار بسته‌اند. درپی شدت‌یافتن درگیری‌ها، امروز سازمان بسیج مستضعفین دستور احضار افراد بین 18 تا 40 سالة منطقۀ غرب کشور را صادر و اعلام کرد که این افراد تا ساعت 12 امروز خود را به این سازمان معرفی کنند. درگیری‌ها از ساعت 1 بامداد امروز، به منطقة نفت‌شهر کشیده شده بود و توپخانة سنگین عراق علاوه‌بر آتشباری روی نقاط مرزی این منطقه، خود شهر را هم به‌شدت می‌کوبید و با پرتاب منورهای متوالی همة شهر را روشن کرده بود. توپخانه ایران نیز در مقابل، به آتشباری پرداخت. این درگیری که تا صبح ادامه داشت پس از وقفه‌ای کوتاه، مجدداً از ساعت 16:30 دقیقه از سر گرفته شد. منابع خودی ساعت 9 صبح، وضع قصرشیرین را آرام توصیف کرده، خبر دادند که یک میگ عراقی به‌وسیلة نیروهای ایران سرنگون شده و لاشة آن درحوالی گیلان‌غرب، در آبادی امامزاده عباس به زمین افتاده است. امروز همچنین پاسگاه سانواپا تابع گروهان سومار زیر آتش عراق قرار گرفت که درنتیجه، یکی از سربازان ایرانی به نام جمال الناصر با اسلحه و مهمات مربوط به آن، مفقودالاثر شد. از ساعت 9:15 دقیقة امروز، همچنین کلیة پاسگاه‌های مرزی گروهان سومار زیر آتش شدید عراق قرار گرفت که با پاسخ متقابل نیروهای ایرانی مواجه شد. در ساعت 9:50 دقیقة بامداد، براثر آتش متقابل ایران، انبار مهمات تله‌چفت عراق واقع در جنوب‌غربی کریم‌آباد در غرب آق‌داغ و پاسگاه دوراجی دشمن منهدم گردید. طبق همین گزارش، گروهان سومار نیز اعلام کرده که 14 دستگاه تانک عراقی در پاسگاه بازرگان و 9 دستگاه در پاسگاه لجمه و 5 دستگاه نیز در پاسگاه قلعه‌یهودی عراق استقرار یافته و احتمالاً قصد حمله به پاسگاه‌های تلخاب و بازرگان ایران را دارند. این گروهان، تقاضای زرهی و سلاح سنگین کرده است. گزارش بعدی گروهان سومار حاکی است: «نیروهای ارتش بعث عراق پاسگاه‌های سه‌تپان، بازرگان و کانی‌شیخ را زیر آتش شدید خود قرار داده و باتوجه‌به اینکه نیروهای کمکی به‌سوی پاسگاه‌های مزبور حرکت نموده است، نیاز فوری به آتش توپخانه و تانک می‌باشد.» در ساعت 10:15 دقیقه بامداد، از پاسگاه خسروی خبر رسید که عراق با 6 تانک دیگر منطقة ارتفاعات زینل‌کش و پاسگاه تنگاب‌کهنه را تقویت کرده و تعداد یک ستون زرهی را نیز از ارتفاعات قلعه‌یهودی در مقابل زینل‌کش و تنگاب‌کهنه به‌سوی مرزهای ایران حرکت داده است. همچنین، «در ساعت 10:30 صبح امروز، بین نیروهای عراق و برادران پاسدار مستقر در پاسگاه‌های دارخور، قلعه‌سفید و برارعزیز درگیری شدیدی رخ داد. در این درگیری که تا ساعت 3 نیمه‌شب ادامه داشت، تلفات سنگینی به دشمن وارد شد.» در ساعت 12 ظهر، عراق بازهم واحدهای زرهی و قوای پیادة خود را در شرکت نفت بانمیل و شهرک پوکه (واقع در روبه‌روی پاسگاه امینة ایران و ارتفاعات زینل‌کش قلعه‌یهودی) تقویت کرد. این اقدام عراق در ساعت 13:40 دقیقه افزایش چشمگیری داشت، به‌طوری‌که حدود 50 تا 70 تانک و خودرو سنگین عراق در سمت جنوب و غرب شرکت نفت بانمیل در فاصله سه چهار کیلومتری مرز ایران، استقرار یافتند و تیراندازی آنها به‌طرف پاسگاه خسروی افزایش یافت. آخرین گزارش پاسگاه خسروی نیز حاکی است: «در ساعت 17:40 دقیقة امروز، به‌وسیلة نیروهای بعث عراق مستقر در پاسگاه منظریه با سلاح‌های سبک، پاسگاه خسروی را زیر آتش قرار داده و در سه کیلومتری منظریه نیز تانک‌های عراقی مستقر شده و امکان حمله به پاسگاه خسروی و انهدام آن وجود دارد.» دراین‌حال، «طبق گزارش تیپ1 زرهی [ارتش]، پاسگاه‌های کله‌جوب، اسماعیل‌خان و قلعه‌یزدانی فاقد نیرو هستند. فرمانده ژاندارمری که در محل حضور دارد دستور داده است که درخصوص به‌کارگیری نفرات در این پاسگاه‌ها اقدام شود تا بتوانند در مقابل نیروهای دشمن مقاومت کنند.» همچنین، در ساعت 20 امروز، توپخانة ایران پاسگاه صدام را زیر آتش خود قرار داد و درگیری همچنان ادامه دارد. دراین‌‌حال عراق امروز اقدامات زیادی درزمینة تقویت نیروهای خود انجام داد؛ ازجمله، نیروها و تجهیزات زرهی و آتشباری بیشتری را از پادگان التاجی ازطریق دیوانیه به مناطق مرزی اعزام کرده است.

گزارش - 560

در کنار درگیری‌های شدید در مناطق مرزی استان کرمانشاه، نبردهای پرشدت و خونینی در مرزهای استان ایلام جریان دارد: در منطقة مهران، نیروهای عراقی در خط مرز مهران و میمک ـ صالح‌آباد مشغول تجدید سازمان و تحکیم مواضع و استحکامات خود هستند و احتمال یورش به پاسگاه‌های مرزی ایران، زیاد است. این درحالی است که «استعداد نیروهای عراقی در منطقة مرزی مهران، یک تیپ بوده و شهر مهران و کلیة مواضع توپخانه و پاسگاه‌های مرزی ایران زیر آتش شدید دشمن است و گروهان رزمی مستقر در مهران نیز از مبادی مربوط، تقاضای اعزام 5 دستگاه تانک و 5 قبضه تفنگ106 م.م و آتشبار ضدهوایی را نموده که پس از 48 ساعت هنوز نرسیده است.»* سرانجام، این یورش در ساعت 8:45 دقیقه بامداد، با آتشباری شدیدتر عراق روی پاسگاه‌های مرزی گروهان مهران آغاز شد که با پاسخ آتشباری ایران مواجه گردید. در ساعت 10 صبح، گروهان صالح‌آباد اعلام کرد که ارتش عراق با یک تغییر موضع اساسی، نقل‌وانتقالات زیادی در مقابل پاسگاه انجیرة ایران انجام داده و قصد حمله به پاسگاه را دارد. گروهان مذکور تقاضای 5 فروند هواپیما و تانک جهت پشتیبانی و دفاع از این منطقه کرده است. در همین ‌خصوص، گزارش بعدی حاکی است نیروهای عراقی به دو کیلومتری پاسگاه انجیره رسیده و قصد حمله دارد و مقابله با آنها غیرممکن است. هنگ ژاندارمری ایلام نیز اعلام کرد: «پاسگاه نی‌خزر از داخل و خارج به‌وسیله هواپیماهای دشمن کوبیده می‌شود و دشمن در خارج پاسگاه‌های شوروشیرین، هلاله و انجیره درحال پیشروی است و هیچ‌گونه قوای تانک خودی در منطقه وجود ندارد و چنانچه پشتیبانی زمینی و هوایی نرسد، سقوط پاسگاه‌های مرزی گروهان صالح‌آباد حتمی خواهد بود.» ضمناً در درگیری پاسگاه نی‌خزر با بالگردهای عراقی، یک بالگرد آنها توسط تیربار نیروهای خودی هدف قرار گرفت و سقوط کرد. در اطراف همین پاسگاه، 5 دستگاه تانک عراقی نیز منهدم شدند. در این درگیری، 10 فروند بالگرد عراقی شرکت داشتند که خبر تکمیلی حاکی است که 2 فروند از آنها با آتش کالیبر50 نیروی خودی منهدم شدند. یک اتومبیل لندرور خودی نیز که حامل مهمات بود، به‌وسیلة موشک عراق منهدم شد و بالاخره، پاسگاه نی‌خزر به تصرف نیروهای عراقی درآمد و «نیروهای عراقی درحال پیشروی به‌سوی پاسگاه هلاله هستند. ضمناً تانک‌های ارتش عراق تا چشمه آقازیبای ایران پیشروی نموده‌اند. طبق این گزارش، برای چندمین‏بار است که هنگ ایلام تقاضای نیروی هوایی و زمینی می‌نماید، ولی تاکنون اقدامی به‌ عمل نیامده است و گروهان رزمی ارتش مستقر [در این منطقه]، در پاسخ درخواست کمک گروهان صالح‌آباد، اعلام نموده که چون دشمن و تعداد تانک‌های آنها چندین برابر و فوق‌العاده زیاد است، از این بیشتر نمی‌تواند مقاومت کند.» در ساعت10 صبح، پاسگاه‌های گروهان صالح‌آباد زیر فشار شدید و آتشباری عراق قرار داشتند و در همین حال نیروهای پیاده و زرهی عراق به‌طرف پاسگاه‌های انجیره و تپه شینو پیشروی کردند. آخرین گزارش از گروهان صالح‌آباد حاکی است که در ساعت 13:40 دقیقه، کلیة پاسگاه‌های صالح‌آباد از هوا و زمین مورد هجوم واقع شده و بجز پاسگاه نی‌خزر، بقیة پاسگاه‌ها به‌سختی درحال مقاومت می‌باشند. در گزارش بعدی دربارة پاسگاه انجیره آمده است که «پاسگاه انجیره سخت درگیر با آتش دشمن می‌باشد.» و «دو فروند هلیکوپتر عراقی درحال بمباران این منطقه‌اند و درخواست کمک فوری هوایی و زمینی شده است.» در این گزارش اخطار داده شده: «درصورتی‌که کمک به‌موقع نرسد این پاسگاه تا چند دقیقة دیگر سقوط خواهد کرد.» سرانجام، همان‌گونه‌که انتظار می‌رفت نیروهای خودی باتوجه‌به کمبود شدید امکانات زرهی و پشتیبانی هوایی در این منطقه، تاب مقاومت نیاورده و دست به عقب‌نشینی زدند، چنانچه در گزارش ساعتی بعد، آمده است: «واحدهای مستقر در پاسگاه شوروشیرین و انجیره نیز درحال عقب‌نشینی می‌باشند.» این واحدها همراه دیگر واحدهای مستقر در سایر پاسگاه‌های گروهان صالح‌آباد، خمپاره‌های خود را حدود 10 کیلومتر به عقب آورده و در تلخاب مستقر کردند. ضمناً تعدادی از تانک‌ها و توپ‌های نیروهای گروهان مزبور از کار افتاده و نیاز فوری به تقویت نیرو و زرهی دارد. همچنین در ساعت 15، اعلام شد نیروهای کمکی و تقویتی ارتش، پاسگاه شوروشیرین را ترک و عقب‌نشینی کرده‌اند و به اردوگاه خود برگشته‌اند و ازطرفی، تانک‌های عراقی در پایین رودخانة شوروشیرین در جنوب پاسگاه مستقر شده و قصد حمله به این پاسگاه را دارند. در این گزارش درخواست کمک مجدد شده تا پاسگاه شوروشیرین به سرنوشت پاسگاه نی‌خزر دچار نشود. گزارش سرهنگ لکی، فرمانده هنگ ژاندارمری ایلام نیز گویاست که افراد ارتشی به‌کلی در گیسکه و شوروشیرین عقب نشسته و به اردوگاه خود برگشته‌اند، فرمانده هنگ به گروهان صالح‌آباد و گروه رزمی مستقر در منطقه دستور داده ضمن تقویت بیشتر از سابق با تمام قدرت دفاع و با نیروی دشمن مقابله کنند چنانچه قصوری به‌عمل آید، مسئولان مربوط تسلیم دادگاه زمان جنگ خواهند شد. در ساعت 15:30 دقیقه، هنگ ژاندارمری ایلام اعلام کرد که «پاسگاه نخجیر توسط میگ‌های عراقی بمباران و احیاناً تعدادی کشته و زخمی شده‌اند که تقاضای هلیکوپتر برای تخلیة مجروحین گردیده است.» «در این حملة هوایی که به مدت 5 دقیقه به طول انجامیده، جنگنده‌های عراقی پس از بمباران منطقة پاسگاه صالح‌آباد، به‌طرف دکل رادار پاسگاه نخجیر نیز تیراندازی کرده که درنتیجه، 3 تن از برادران نیروی هوایی شهید و 15 نفر زخمی شده‌اند.» در گزارش بعدی سپاه غرب کشور دراین‌باره آمده است: «پاسگاه نخجیرآباد و صالح‌آباد به‌وسیلة دو فروند میگ عراقی به‌مدت سه ربع ساعت است که کوبیده می‌شود و تابه‌حال 5 شهید و 4 زخمی داده‌ایم.» براساس همین گزارش، «در مهران نیز درگیری شدید بین نیروهای عراقی و خودی ادامه دارد که در این درگیری، فرمانده عملیات سپاه ایلام برادر روح‌الله شنبه‌ای شهید شده است.»

  آخرین گزارش از وضعیت پاسگاه‌های گروهان صالح‌آباد تا ساعت 17 امروز، حاکی است که پاسگاه‌های انجیره و هلاله به‌شدت درگیر می‌باشند و ارتش عراق درحال پیشروی به‌سوی پاسگاه انجیره است. پاسگاه شوروشیرین نیز به‌طور پراکنده درگیر است. عراق به‏شدت پاسگاه تلخاب را کوبیده و 3 تانک ارتش در نزدیکی پاسگاه تغییر مسیر داده و عقب‌نشینی کرده است و افراد پاسگاه با تفنگ در مقابل زرهی مهاجمان ایستادگی می‌کنند. درمورد آخرین وضعیت پاسگاه تلخاب در ساعت 18 امروز، گزارش شده است که با عقب‌نشینی ارتش از این منطقه، فقط 2 درجه‌دار و یک جوانمرد در این پاسگاه بوده که درحال دفاع هستند و ازنظر مهمات و آذوقه شدیداً در مضیقه می‌باشند. گزارش بعدی نیز حاکی است که نیروهای عراقی ضمن اینکه به‌شدت دشت لکه را، که بین دو پاسگاه نی‌خزر و هلاله قرار دارد، می‌کوبند، درحال پیشروی به‌طرف این دشت بوده و نیروهای خود را با بالگرد در کوه‌های میمک پیاده کرده‌اند و چون پاسگاه هلاله در میان دو پاسگاه سقوط‏کردة نی‌خزر و تلخاب می‌باشد، هر آن امکان سقوط این پاسگاه وجود دارد.» در پایان گزارش گروهان صالح‌آباد آمده است: «گروهان نمی‌داند با چه زبانی بگوید که تقاضای استمداد و کمک داریم.» در ساعت 19:30 دقیقه نیز، اعلام شد که پاسگاه ژاندارمری تلخاب تابع گروهان سومار مدت 24 ساعت است که زیر آتش شدید عراق قرار دارد و ارتباط این پاسگاه با مرکز گروهان سومار قطع شده و تقاضای پشتیبانی زمینی و هوایی کرده است. گزارش بعدی نیز در همین خصوص حاکی است که پاسگاه تلخاب در محاصرة دشمن قرار گرفته است، در این گزارش تقاضای پشتیبانی فوری هوایی شده است. فرمانده ژاندارمری نیز در پاسخ درخواست فوری آنها، نوشته است که گروهان سومار باید از کرمانشاه درخواست‌ پشتیبانی هوایی کند. همچنین، هنگ ژاندارمری ایلام نیز باید از لشکر81 یا ستاد عملیاتی غرب تقاضای پشتیبانی کند. از سوی دیگر، به گزارش گروهان دهلران و پاسگاه چیلات، «در ساعت 16:30 دقیقه امروز، تعداد 9 دستگاه تانک دشمن ازطرف علی ‌غربی وارد اطراف پاسگاه چیلات شده و در مواضع ساخته‌شده، استقرار یافته و به نظر می‌رسد که قصد حمله به پاسگاه چیلات را دارند.» دراین‌باره، گزارش بعدی حاکی است که پاسگاه چیلات شدیداً درگیر می‌باشد و تقاضای نیروی کمکی کرده است. گروهان موسیان نیز گزارش داد که کشور عراق یک واحد از ارتش خود را در یک کیلومتری میلة مرزی 45 ـ42 مستقر کرده و درحال انتقال نیرو به مرز می‌باشد. گروهان موسیان همچنین در ساعت 10 صبح، اعلام کرد که در این منطقه عراق درحال اجرای عملیات مهندسی و راه‌سازی و تقویت استحکامات است و به‌احتمال‌زیاد قصد حمله از این منطقه را دارد.

گزارش - 561

آخرین وضعیت و نتایج نبردهای امروز بین قوای مسلح ایران و عراق تا ساعت 23 امروز بنا به گزارش خبرنگار ویژة خبرگزاری پارس، چنین است: «1. قسمتی از محوطة پایگاه پرویز توسط نیروهای عراق به تصرف درآمد. 2. منطقة گروهان خان‌لیلی و پاسگاه‌هایش توسط نیروهای عراق تصرف شد. 3. عدم هماهنگی فعالیت‌های نیروی هوایی با عملیات زمینی و عدم تشخیص به‌موقع هواپیماها و هلیکوپترهای خودی از بیگانه به چشم می‌خورد. 4. حالت نگرانی و اضطراب بین عده‌ای از پرسنل ارتش و به‌ویژه ژاندارمری وجود دارد. 5. خانه‌های قصرشیرین ازسوی اهالی به‌دلیل عدم امنیت کافی، کاملاً تخلیه شده و شهر خالی است.» دراین‌حال، باتوجه‌به اینکه ارتش عراق در مناطق قصرشیرین و به‌خصوص مرز ایلام، موفق به گرفتن چندین پاسگاه ایرانی شده است و نیروهای مدافع پاسگاه‌ها با کمترین امکانات درحال نبرد بوده یا بعضاً ناگزیر به عقب‌نشینی شده‌اند، امروز فرمانده ژاندارمری کل کشور، سرهنگ حسنعلی فروزان، که چند روزی است به این سمت منصوب شده و درحال‌حاضر در منطقة جنگی به‌سر می‌برد به نیروهای تحت امر در مناطق مرزی دستور داد تا آخرین نفس مقاومت کنند. یک گزارش دیگر خبر از ادامة کوچ مردم از شهر قصرشیرین می‌دهد: «در طول سه روز گذشته، جمع زیادی از مردم شهر قصرشیرین و روستاهای اطراف آن به کرمانشاه، سرپل‌ذهاب، کرند و اسلام‌آباد کوچ کرده‌اند و این کوچ همچنان ادامه دارد.» بنا به همین گزارش، «در سرپل‌ذهاب چند مسجد و همچنین یک مرکز آموزشی و محل‌هایی برای اقامت پناهندگان قصرشیرینی به‌وجود آمده است.» خبرگزاری پارس تعداد کشته‌های اخیر نیروهای خودی و غیرنظامیان را در درگیری‌های چند روز اخیر، 37 نفر ذکر کرده است، که البته، بنا به همین گزارش، مقامات مسئول از تأیید یا تکذیب این رقم خودداری کرده‌اند. دراین‌حال، کمک‌های مردمی به مناطق درگیر با قوای عراقی در غرب کشور به‏ویژه قصرشیرین افزایش یافته است. دراین‌زمینه، امروز اعلام شد که «ازسوی مردم کرمانشاه، اسلام‌آباد، سرپل‌ذهاب و اسدآباد مقادیر زیادی میوه و خواربار و مایحتاج عمومی به منطقة جنگ‌زدة قصرشیرین ارسال شده است که ازجملة آنها مقدار 3 تن برنج است. ازسوی دادگاه انقلاب اسلامی سرپل‌ذهاب نیز آب شیرین برای اهالی قصرشیرین و نان به تعداد 4000 نفر تهیه شده است. ...» همچنین «دومین گروه پزشکی اعزامی از تهران به‌طور داوطلبانه وارد قصرشیرین شده و در بیمارستان مهدی رضایی این شهر مستقر شدند. دکتر فاضل، سرپرست این گروه، گفت: گروه ما به‌طور داوطلبانه وارد شهر شد و قرار است که هر هفته این گروه با یک تیم پزشکی دیگر تعویض شوند.»

گزارش - 562

درحالی‌که درگیری‌های شدید میان قوای مدافع ایران و ارتش مهاجم عراق در مناطق مرزی قصرشیرین و ایلام همچنان ادامه دارد و این نبردها به‌ویژه در مناطق مرزی ایلام شدت بیشتری یافته است، شامگاه امروز وزارت دفاع عراق در بیانیه‌ای رسمی، بر تهاجمات اخیر خود به مرزهای ایران و دلایل آن تأکید کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «نیروهای عراقی سرزمین‌های عراق را که به موجب قرارداد 1975 قرار بود ایران از آن عقب‌نشینی کند و این کار را نکرد، بازپس گرفته است.» به گفتة وزارت دفاع عراق، «طول منطقة بازپس‌گرفته‌شده 15 کیلومتر و عرض آن 8 کیلومتر است.» در بیانیة وزارت دفاع عراق آمده است که «نیروهای عراقی به مرزهای بین‌المللی عراق در منطقۀ دیالی رسیده‌اند.» روزنامة کویتی الانباء نیز امروز ضمن ستایش از نیروهای عراقی برای بازپس‌گیری (!) منطقه‌ای واقع در مرز ایران و عراق، نوشت: «نیروی نظامی تنها راه اعادة حقوق ازدست‌رفتة اعراب است.» این روزنامه افزود: «ما دیروز شاهد نخستین نشانة پیروزی اعراب بودیم زیرا که تنها از راه فشار و نه مجاری دیپلماتیک و فرستاده است که سرزمین غصب‌شده می‌تواند آزاد شود.» الانباء همچنین افزود: «اگر عربستان (خوزستان) و اسکندرون (ایالت سابق سوریه که اینک بخشی از خاک ترکیه است) غصب نشده بود، رژیم اشغالگر قدس نمی‌توانست فلسطین را غصب کند. ما ازطریق اشغال‌شدن سرزمین‌هایمان تحقیر شده‌ایم و دراین‌رابطه یک راه برای اعراب وجود دارد تا سرزمین‌های خود را آزاد کنند و یا همچنان در اسارت دیگران باقی مانند.» دراین‌حال، ساعت 3 بعدازظهر امروز، تیمسار ظهیرنژاد، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، پس از بازگشت از مناطق مرزی قصرشیرین، در پادگان ابوذر اذعان کرد که عراقی‌ها توانسته‌اند بخش‌هایی از خاک ایران را به اشغال خود درآورند. وی دراین‌مورد گفت: «جنگ را عراق شروع [کرده] با طرح‌ریزی‌های قبلی و با پشتیبانی مادی و تسلیحاتی و پرسنلی کشورهای امپریالیستی جهان. این واضح است که هر نیرویی که طرح تجاوز را بریزد، هرچقدر هم نیروی ضعیف‌تری باشد، باز در آن مراحل اولیة نبرد، به موقعیت‌هایی کم‌وبیش نایل می‌شود. و چون مهاجم ماه‌ها قبل نیروهای خویش را متمرکز کرده و کمک‌های خارجی می‌گیرد، نقاطی که آسیب‌پذیر است انتخاب می‌کند، ولی برای نیروهای مدافع معمولاً مدت زمانی طول می‌کشد تا نیروهای خود را نسبت به تهدیدی که انجام گرفته است آرایش دهد تا آثار تجاوز را از بین ببرد. ارتش عراق با پشتیبانی تمام قدرت‌های امپریالیستی جهان این عمل را انجام داده است و در نقاطی از مرز نسبت به پاسداری مرزی ما، عناصر ژاندارمری برتری و تفوق به‌دست آورده و مقداری از مناطق مرزی ما را اشغال کرده است. ...» همچنین امروز تیمسار ولی‌الله فلاحی، جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش، اظهار کرد: «رژیم عراق به موجب قراردادی مدعی است که 6 پاسگاه مرزی متعلق به آنها است.» وی افزود: «کلیة پاسگاه‌های مرزی تخلیه شده است و ارتفاعات غربی پاسگاه‌ها به اشغال نیروهای ارتش مزدور عراق درآمده است.»

گزارش - 563

به نظر می‌رسد که رژیم بعث عراق در عملیات و تهاجمات چند روز اخیر خود، ضمن اشغال بخش‌هایی از خاک ایران و پاسگاه‌های مورد ادعای خویش، اهداف دیگری را نیز در سر داشته که از نظر مسئولان نظامی ایران دور نمانده است؛ بدین‌گونه که عراق از چند روز قبل حملات خود را متوجه نوار مرزی قصرشیرین کرده بود و با حملات مستقیم زمینی و هوایی خود سعی در متمرکزکردن نیروهای جمهوری اسلامی در این محل داشت، اما امروز ناگاه شهرهای مرزی مهران، ایلام و نفت‌شهر را کانون حملات خود قرار داد تا بدین‌ترتیب جبهة وسیع‌تری را علیه نیروهای مسلح ایران باز کند. ازاین‌رو، بخشی از اهداف شناخته‌شدة عراق در گزارش نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران چنین آمده است: «1. انهدام استحکامات و تجهیزات نظامی و صنعتی و تولیدی در مرز و داخل ایران. 2. تضعیف روحیة پرسنل نظامی و غیرنظامی. 3. کشانیدن نیروهای نظامی ایران به مرز و فرسودگی تجهیزات نظامی و انهدام جنگ‌افزارهای سبک و سنگین و سایر وسایل نظامی. 4. مصرف مهمات جنگ‌افزارهای سبک و سنگین و 5. در نظر دارد این وضع ادامه یابد تا آمادگی رزمی نیروهای ایران تقلیل یافته و سپس عملیات آفندی خود را به داخل مرزهای ایران گسترش دهد.» از سوی دیگر، یک سند کاملاً سری عراق نیز حاکی است که نیروهای ارتش این کشور، قصد تهاجمی بزرگ در منطقة جنوب‌غربی را دارند. در این پیام سری، ازطرف فرمانده لشکر سوم زرهی، سرلشکر کامل جاسم حمید، به همة افسران تحت ‌امر چنین ابلاغ شده است: «از همة افسران وابسته به [یگان] شما می‌خواهیم در روزهای پنجشنبه و جمعه در منازل خود باقی بمانند و درصورت ترک منزل که به هر دلیلی صورت گیرد، بستگان خود را از محل اقامتشان مطلع کنند و در شرایط کنونی بهتر است مناطق سکونت خود را ترک نکنند.»*

گزارش - 564

درپی تحرکات وسیع عراق و نقل‌وانتقال نیرو و تجهیزات زرهی و عملیات مهندسی رزمی در چند روز گذشته در مناطق مرزی خوزستان، به‌ویژه در منطقه سوسنگرد و بستان، «ساعت 16:30 دقیقه امروز، پاسگاه‌های طاوسیه، صفریه، دویرج و رشیده از گروهان بستان هنگ سوسنگرد مورد هجوم ناگهانی ارتش بعث عراق قرار گرفت که با درخواست کمک ازسوی این هنگ، بلافاصله در ساعت 17:55 دقیقه، نیروهای کمکی ازسوی ژاندارمری خوزستان به محل اعزام شدند، ولی تاکنون از پشتیبانی هوایی و زمینی درخواستی هیچ‌گونه خبری نشده است.» در منطقة چاه نفت شماره 60 و پاسگاه طلائیة قدیم نیز در ساعت 11:30 دقیقه امروز، تعداد 6 دستگاه وسیلة موتوری و زرهی همراه 70 نظامی عراقی به‌طرف چاه شماره 60 حرکت کرده و وارد خاک ایران شدند که افراد ژاندارمری و نیروهای مستقر در پاسگاه طلائیة قدیم بلافاصله با ادوات زرهی به‌سمت آنان رفته و پس از نیم‌ساعت درگیری با سلاح‌های سبک، آنان را وادار به ترک خاک ایران کردند. بنا به همین گزارش، «ساختمان پاسگاه‌های صفریه و دویرج ایران منهدم شده و از تعداد تلفات پرسنل ژاندارمری اطلاعی در دست نیست و مأمورین ژاندارمری تاکنون موفق شده‌اند 3 دستگاه تانک دشمن را منهدم سازند.» این گزارش افزوده است که پاسگاه‌های مزبور مسلماً قادر به دفاع در مقابل حملات زرهی نیستند. دراین‌حال، به‌دلیل وخامت اوضاع در مناطق مرزی خوزستان، «نیروی زمینی ارتش در ساعت 24 امروز، به یگان‌های لشکر92 زرهی دستور داد که کلیة یگان‌های لشکر آماده باشند و طبق طرح پدافندی موجود، به مناطق عملیاتی تغییر مکان دهند و مواضع پدافندی را در امتداد خط مرز اشغال نمایند.»* ناحیة ژاندارمری خوزستان نیز مجدداً نقاط مورد ادعای عراق را به فرماندهی لشکر92 زرهی گوشزد کرد و باتوجه‌به کمبود سلاح‌های سنگین و زرهی در پاسگاه‌های مرزی مورد ادعای عراق، در‌بارة تصرف این پاسگاه‌ها توسط عراق هشدار داد. دراین‌زمینه، گزارش رسیده از غرب کشور حاکی است: «به‌احتمال‌قوی ارتش عراق قصد دارد ظرف امروز یا فردا به یک حمله گسترده از محور طلائیه قدیم به خاک جمهوری اسلامی ایران دست بزند.» در این گزارش تأکید شده است: «نظر به اینکه یگان‌های مستقر در طلائیه قدیم و جدید و فکه قادر به دفع کامل دشمن نخواهند بود، استدعا دارد به هر طریق ممکن که مصلحت می‌دانند نسبت به تقویت و پشتیبانی مأمورین مستقر در محل اقدام لازم را معمول فرمایند. ...» هنگ سوسنگرد همچنین در گزارش بعدی خود آورده است: «با‌توجه‌به امریة ابلاغی و دیگر قرائن و شواهد و گزارشات مشاهدات مرزی که تاکنون ازطریق این هنگ به ناحیه و دیگر مقامات منعکس گردیده، معلوم و ثابت گردیده که نقل‌وانتقالات وسیع نیروهای عراقی در آن‌سوی مرز انجام گرفته و هرروز نیروهای بیشتری را در مقابل پاسگاه‌های مرزی این هنگ مستقر می‌نماید و در وضعیت فعلی ایجاب می‌نماید که پاسگاه حوزة استحفاظی این هنگ توسط پرسنل و گروه رزمی6 و رزمی لشکر92 زرهی خوزستان با سلاح‌های مجهز، تقویت گردند. ...» دراین‌حال خبر می‌رسد که در همین منطقه، عراق تحرکات چشمگیری داشته است، ازجمله: «در ساعت 12 امروز، نیروهای دشمن در مقابل چاه نفت منطقه نیر کبیر حوزة پاسگاه کوشک متمرکز شده و احتمالاً قصد حمله دارند.» در منطقة هم‌جوار پاسگاه طاوسیه، در ساعت 9 صبح امروز، فعالیت‌های مهندسی و اقدامات نیروهای عراقی درزمینة احداث سنگرها و کانال‌های جدید ادامه داشته است. پاسگاه فکه عراق نیز در ساعت 12 امروز با 27 دستگاه تانک و 6 نفربر تقویت شده است. این پاسگاه در ساعت 13:30 و 13:50 دقیقة امروز، مجدداً با 9 دستگاه تانک و 6 نفربر و نیز 50 خودرو شنی‌دار و چرخ‌دار تقویت شده است. یک گزارش دیگر از گروهان بستان، پاسگاه دویرج حاکی است که در ساعت 21 امروز، نیروهای عراقی مقابل یک اردوگاه نظامی در نزدیکی پاسگاه دویرج عراق درحال مانور بوده‌اند.

گزارش - 565

پس از ماه‌ها تحرکات و فعالیت‌های ایذایی عراق در منطقة مرزی آبادان و خرمشهر، امروز درگیری‌های نه‌چندان شدیدی در مرزهای خشکی و آبی ایران و عراق روی داد. در منطقة مرزی خرمشهر ساعت 20 امروز، نیروهای بعث عراق به‌طور ناگهانی پاسگاه‌های ایران را در مرز خیّن با سلاح‌های سنگین و سبک زیر آتش گرفتند که با مقاومت و آتش متقابل نیروهای خودی مواجه شده و 2 پاسگاه عراقی در این درگیری منهدم شدند. همچنین یکی از افراد سپاه پاسداران خرمشهر به نام بیژن دست‌یاب (دست‌یار) به‌شدت مجروح شد. لازم به ذکر است که 15 دقیقه پیش از حملة آتشباری عراق و این درگیری، 5 تن از افراد سپاه پاسداران خرمشهر در اطراف پاسگاه خیّن مشغول تله‌گذاری برای جلوگیری از تردد عناصر نفوذی وابسته به عراق بودند که براثر انفجار یکی از تله‌ها بیژن دست‌یاب به‌سختی مجروح می‌گردد. همچنین «نیروهای خودی از ساعت 18:45 دقیقه، با نیروهای عراقی در منطقة مرزی واصلیة خرمشهر که اقدام به تک محدود کرده بودند، به‌سختی درگیر شدند و آنان را مجبور به عقب‌نشینی کردند.» و باز در همین خصوص، «یک فروند قایق ایرانی نیز که در اروندرود قصد انتقال مجروحین خودی از ناوچة شماره 65 واقع در جزیرة مینو را داشت، مورد حمله و اصابت گلولة توپخانة عراق قرار گرفت و غرق شد. در این حادثه 5 نفر نظامی ایرانی شهید و یک قایق غرق شد.» علاوه‌بر درگیری‌های امروز در پاسگاه خین و واصلیه در مرز خرمشهر، دیگر تحرکات نیروهای عراقی نیز در این منطقه و مرز آبی آبادان همچون روزهای گذشته چشمگیر بوده است. ازجمله در ساعت 14 امروز، یک ناوچة سفیدرنگ عراقی که متعلق به ادارة بندر بصره بوده و در روزهای اخیر به‌طور ‌مکرر از سواحل ایران عکس‌برداری می‌کرده است، یک ایرانی را که در میانة رودخانة اروند درحال شنا بود، دستگیر کرده و پیش از آنکه گارد ساحلی ایران بتواند عکس‌العملی دراین‌باره نشان دهد، در مقابل چشمان آنها، با خود به عراق می‌برد. امروز همچنین تعداد 20 نفربر حامل نیرو از بصره حرکت کرده و در 4، 5 کیلومتری غرب پاسگاه شلمچة عراق مستقر شدند. این درحالی است که در این منطقه ارتش عراق همچنان مشغول احداث سنگرها و کانال‌ها و استحکامات است. در همین منطقه و جادة هم‌جوار آن در عراق، تعداد زیادی ضدهوایی و تانک عراقی مستقر شده است. 20 نفربر همراه با نیروهای سرباز نیز امروز درحال حرکت از بصره به‌سوی شلمچة عراق مشاهده شده‌اند. همچنین، برابر اعلام پاسگاه خرمان تابع یگان خرمشهر، در ساعت 20:45 دقیقه امروز، 3 فروند ناو کشور عراق ازطریق مرز خرمشهر در حرکت بوده و روبه‌روی پاسگاه کشور عراق لنگر انداخته‌اند. گزارش پاسداران سپاه خرمشهر مستقر در پاسگاه خین نیز حاکی است که «اخیراً دولت عراق در نزدیکی پاسگاه شلمچه مقابل پاسگاه خیّن توسط 5 چادر بزرگ، 5 نفربر را استتار کرده و یک تیربار ضدهوایی و چند قبضه خمپاره‌انداز در اطراف پاسگاه خود گذاشته‌اند و اضافه نموده که در پاسگاه خین فقط یک نفربر وجود دارد که فاقد توپچی آموزش‌دیده است.» دراین‌حال، بااینکه ظرف مدت دیروز و امروز، مرزبان ایران در خرمشهر از مرزبان بصره تقاضای ملاقات کرده تا مراتب اعتراض خود را درمورد تحرکات و تحریکات مرزی عراق به اطلاع وی برساند، مرزبان عراقی از حضور در محل ملاقات که پاسگاه شلمچة ایران بوده، امتناع ورزیده است. نیروهای عراقی نیز باتوجه‌به درگیری‌های روزهای گذشته در مناطق مرزی غرب و جنوب‌غربی، درحالت آماده‌باش کامل و جنگی به سر می‌برند. امروز همچنین اعلام شد که عراق یک حلقه چاه نفت واقع در جنوب پاسگاه صدام حسین حفر کرده و هم‌اکنون نیز درحال حفاری در همان منطقه است.

گزارش - 566

از آنجا که مجموعه تحرکات و فعالیت‌های ارتش عراق در مناطق مرزی استان خوزستان درحال شکل‌گیری کامل است، مسئولان استان، تا حدودی هوشیار شده و تمهیداتی را در نظر گرفته‌اند، ازجمله استانداری خوزستان مجدداً از کلیة فرمانداران شهرستان‌های مناطق مرزی خواسته است که سریعاً کلیة وسایل سنگین موجود خود را ازقبیل لودر، بلدوزر، گریدر و کمپرسی، به مرز فرستاده و در اختیار بالاترین مقام نظامی منطقه قرار دهند. همچنین، بعدازظهر امروز از سیمای جمهوری اسلامی ایران مرکز اهواز برنامة ویژه‌ای درزمینة آمادگی کامل مردم در مواجهه با حملات هوایی، به نمایش درآمد که در آن ضمن تشریح وضعیت حمله هوایی دشمن، چگونگی برخورد مردم با این‌گونه حملات، تشریح شد.

گزارش - 567

فضای حاکم بر مطبوعات و رسانه‌های داخلی عراق ظاهراً با جو ملتهب مردم این کشور، به‌ویژه شیعیان جنوب عراق، متفاوت است. دراین‌باره، روزنامة جمهوری اسلامی از کویت به نقل از مسافرانی که از عراق وارد کویت شده‌اند، گزارش داد: «شب جمعه تظاهرات وسیعی در شهرهای نجف و کربلا و شهرک الثوره در حومة بغداد صورت گرفت. تظاهرات نجف از صحن حضرت علی(ع) آغاز شد، جمعیتی درحالی‌که شعار "الله‌اکبر" و "لااله‌الاالله" را فریاد می‌کردند، از صحن مطهر وارد خیابان شدند و در اوایل خیابان الصادق با نیروهای امنیتی و مزدوران رژیم بعث درگیر شدند. جمعیت درحالی‌که طی شعارهایی، برخورد نظامی بعثی‌ها با انقلاب اسلامی را محکوم می‌کرد، به پیش می‌رفت. حضور زنان مسلمان در این تظاهرات بسیار چشمگیر بود. همچنین تظاهرات مشابهی در شهر کربلا صورت گرفت. در این شهر، مردم مسلمان پس از نماز مغرب و عشا دست به تظاهرات زدند و درحالی‌که طول خیابان الحسین را طی می‌کردند، با مزدوران امنیتی برخورد کردند. در این تظاهرات چند تن از مسلمانان به‌شدت زخمی شدند. یک مأمور امنیتی نیز از ناحیة چشم آسیب دید. به‌دنبال این درگیری شدید، کامیون‌های حامل مأمورین گارد ملی وارد صحنه شده و ده‌ها تن از مسلمانان را با ضرب‌و‌شتم دستگیر کرده و با خود بردند.» همین گزارش حاکی است که «مردم انقلابی شهرک الثوره، که در حومة بغداد واقع است، در مقابل مسجد این شهرک تجمع کرده و به جنایات بعث و مقابلة آن با انقلاب اسلامی به‌شدت اعتراض کردند. این مسجد به‌خاطر فعال‌بودن جوانان آن و تبدیل آن به یک پایگاه ضدبعثی، تعطیل شده بود و روحانی این مسجد نیز قبلاً توسط جلادان حزب بعث زندانی و شهید شده است. جمعیت درحالی‌که هرلحظه بر تعداد آن افزوده می‌شد، با شعار "الله‌اکبر"، انزجار و تنفر خود را نسبت به جنایات بعث عراق اعلام می‌کردند. جمعیت یکپارچه فریاد می‌زد: ایرانی! آن‌که با تو می‌جنگد عراقی نیست بلکه مزدوران مصری هستند.» این گزارش می‌افزاید با رسیدن مأموران و برخورد میان آنان و تظاهرکنندگان، مردم متفرق شدند و گزارشی درمورد زخمی‌شدن کسی در شهرک الثوره نرسیده است.

گزارش - 568

هم‌زمان با تحرکات ایذایی عراق در مرزهای خوزستان، عوامل داخلی وابسته به عراق نیز در شهرها دست به تحرکات و فعالیت‌هایی در قالب بمب‌گذاری، شایعه‌سازی، کسب اطلاعات و هر آنچه که به نفع دشمن است، می‌زنند. ساعت 1 بامداد امروز، پاسداران انقلاب اسلامی آبادان یک بمب بسیار قوی ازنوع خرج پلاستیکی را که برای انفجار در ساعت 1:30 بامداد تنظیم شده بود، زیر خطوط لوله‌های نفت در ایستگاه 5/4 کشف و خنثی کردند. در ساعت 18:30 دقیقه امروز نیز یک نارنجک دستی روبه‌روی ستاد مبارزه با مواد مخدر اهواز کشف شد. یک گزارش از نیروهای اطلاعاتی خودی نیز حاکی است: «اخیراً یک ستاد عملیاتی چریکی در داخل خاک عراق در محل شهرک کمیت در نزدیکی عماره تشکیل و افراد مستقر در این شهرک که تابع این ستاد عملیاتی است حدود 2000 نفر و از نژادهای کرد و عرب و ایرانی‌های فراری می‌باشند.» این گزارش افزوده است: «هر نفر ماهیانه مبلغ 90 دینار عراقی حقوق دریافت می‌دارند. ...» از سوی دیگر، در چنین فضایی، رواج شایعات مختلف نیز بر ناامنی و التهاب در میان مردم می‌افزاید. ازجمله به گزارش شهربانی خوزستان، «اخیراً بین مردم، به‌خصوص طبقة حقوق‌بگیر دولت شایع شده است که دولت فقط قادر است حقوق شهریورماه را به کارمندان بپردازد و از ماه آینده وضع حقوق‌ها دگرگون خواهد شد.»

گزارش - 569

در غرب کشور، مهم‌ترین مسئله حرکت ستون اعزامی متشکل از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از بانه به‌سوی سردشت است که با مشکل مواجه شده است، البته در سایر موارد نیز درگیری‌هایی وجود دارد. امروز در بانه درگیری‌های پراکنده میان گروه‌های مسلح معارض با نظام و نیروهای خودی وجود داشت؛ در حدود ساعت 00:30 بامداد امروز، اعلام شد که ستون اعزامی از بانه به سردشت، در محاصرة مهاجمان ضدانقلاب قرار گرفته و تلاش خلبان یک فروند بالگرد کبری برای شکستن محاصره و نجات مجروحان ادامه دارد. باتوجه‌به محاصرة نیروهای خودی، سپاه درصدد اعزام نیرو به منطقه جهت رفع محاصره برآمد، اما به‌علت درگیری شدید در این منطقه و از آنجا که ارتش نیز کلیة امکانات هوایی خود را برای اعزام نیروها و امکانات تقویتی برای رهایی نیروها از محاصرة مهاجمان به ‌کار گرفته بود، نتوانست با درخواست سپاه مبنی‏بر اعزام نیرو ازطریق هوا موافقت کند و آن را به وقت و روز دیگری موکول کرد. دراین‌حال، از منطقة مریوان نیز خبر می‌رسد که امروز هنگامی‌که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی مشغول پاک‌سازی در روستای "کانی‌سانان" از توابع مریوان بودند، مورد حملة مهاجمان مسلح معاند با نظام قرار گرفتند که در این درگیری، یک نفر عضو کومه‌له به نام امینی کشته شد و شخصی به نام شمس پهلووند و دخترش زخمی شدند. ضمناً در این درگیری، نیروهای مسلح نظام اتومبیل تویوتای جهاد سازندگی را که قبلاً به‌دست مهاجمان مسلح افتاده بود، بازپس‌گرفتند. همچنین، شامگاه امروز، 68 نفر از افراد مسلح وابسته به گروه‌های غیرقانونی در آبادی انجیران واقع در شمال‌غربی مریوان، مشاهده شدند. در منطقه کامیاران نیز امروز «تعداد 600 نفر از افراد مهاجم به کوه میش‌سُرخاب لَهُن بخش کامیاران آمده‌اند تا افراد مسلحی را که در منطقة مذکور درحال نبرد با پاسداران هستند، تقویت کنند.» در بیجار هم امروز 6 فرد مسلح با هجوم به روستای سلطان‌آباد از توابع این شهرستان، مبادرت ‌به اخاذی از اهالی محل کردند که با اعتراض یکی از ساکنان محل مواجه شدند. درپی این اعتراض، مهاجمان شروع به تیراندازی کردند، اما با رسیدن کشاورزان، مجبور به فرار ‌شدند. در ادامة مین‌گذاری‌های عوامل مسلح ضدانقلاب، در ساعت 16 امروز، یک مین در نزدیکی روستای جبرئیل‌آباد از توابع اشنویه، منفجر شد. این انفجار هنگامی روی داد که خودرو ژاندارمری از جلدیان عازم نلیوان بود و براثر این انفجار 3 درجه‌دار ژاندارمری زخمی شدند. همچنین بعدازظهر امروز، «یک تانکر آب در جاده‌های خاکی تپه‌رش به گرده‌نو به یک مین ضدتانک اصابت کرد و رانندة آن پاسدار اکبر رستمی، از ناحیه دست و پا مجروح و به بیمارستان مهدی رضایی قصرشیرین منتقل شد.» از سوی دیگر، در ادامة مبارزه با گروه‌های مسلح غیرقانونی، به حکم دادگاه انقلاب اسلامی تبریز، 6 نفر از افراد حزب دمکرات و کومه‌له که در درگیری‌های خونین منطقه بند ارومیه در روز جمعه مورخ 27/4/1359 دست داشتند به‏جرم قیام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران پس از محاکمه در جلسات متعدد، محکوم به اعدام شدند و حکم اعدام آنان شامگاه امروز اجرا شد. گفتنی است در درگیری‌های فوق 14 تن از پاسداران انقلاب به شهادت رسیدند. در همین رابطه، 4 نفر دیگر نیز به‌جرم همکاری با عوامل مسلح غیرقانونی به زندان محکوم شدند.

گزارش - 570

درگیری و مناقشات سیاسی میان دو جناح حاکم بر نظام، در برخی مسائل مربوط به مناطق عملیاتی غرب کشور نیز بروز می‌کند. دو گزارش از خبرگزاری پارس به نقل از حجت‌الاسلام پرتوی، مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی غرب کشور، گویای این نکتة تأمل‌برانگیز است. پرتوی در مصاحبه با خبرگزاری پارس و روزنامة اطلاعات، ضمن اشاره به تحریکاتی که در منطقه انجام می‌شود و با ارائة اطلاعیه‌ای اظهار کرد: «کسی را که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از کار برکنار کرده است آقای پیرحسینی، مشاور رئیس‌جمهوری، است که ظاهراً به‌عنوان بازدید از منطقة غرب، ولی درواقع [برای] دفاع از خوانین به کرمانشاه آمده. او مأمور دستگیری 15 تن از افراد انقلابی شده بود.» مصاحبة دیگر گویای تأثیر درگیری‌های میان دو جناح است که گاه در ‌ناهماهنگی میان ارتش و سپاه تبلور می‌یابد. گزارش خبرگزاری پارس حاکی است: حجت‌الاسلام پرتوی، مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران غرب کشور، در مصاحبه با خبرنگاران خبرگزاری پارس و روزنامة اطلاعات گفت: «سپاه ازلحاظ تدارکاتی کمبود دارد. این مسئله بارها تذکر داده شده است که باید کمبودها مرتفع شود تا افراد سپاه بتوانند با آسودگی به پاسداری از مرزها بپردازند.» وی افزود: «درگیری‌های دولتمردان ما در این چند روز در خارج از مرزها انعکاس وسیعی علیه انقلاب داشته است.» پرتوی همچنین تأکید کرد: «ما برای پاک‌سازی منطقه از ضدانقلابیون مصمم هستیم و دراین‌بین، بین برادران نظامی، ارتش و سپاه پاسداران هماهنگی وجود دارد، اما فرماندهان نظامی در رده‌های بالا تسهیلات در اختیار برادران ما قرار نمی‌دهند و اگر لازم باشد موارد را با ذکر نمونه ارائه خواهیم داد.»

گزارش - 571

درحالی‌که در شهرهای مختلف درگیری‌های سازمان‌یافتۀ مربوط به هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و گروه‌های مردمی ادامه دارد، این سازمان برای برون‌رفت از فشارهای مختلفی که ازسوی مردم وفادار به انقلاب و نظام به آن وارد می‌شود امروز در یک حرکت تاکتیکی حساب‌شده، با اعلام موضع جدید ضمن طرح مطالبات خویش به نوعی خاص، برای حضور در مناطق درگیری‌های اخیر غرب کشور اعلام آمادگی کرد. سازمان دراین‌باره اطلاعیه‌ای با این عنوان صادر کرد: "سازمان مجاهدین خلق ایران ضمن محکوم‌کردن استبداد حاکم ‌بر عراق، برای دفاع از مرزها، شهرها و مردم بی‌دفاع غرب کشور اعلام آمادگی می‌کند." در این اطلاعیه که با عبارت «به‌نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران» آغاز شده سازمان با درپیش‏گرفتن روشی مشابه خط ‌مشی حزب توده و انشعابیون حزب دمکرات و شاخه‌های انشعابی چریک‌های فدایی (اکثریت) بدون اینکه از فعالیت‌های عوامل مسلح حزب دمکرات، کومه‌له، چریک‌های فدایی خلق و دیگر گروه‌های وابسته به جناح‌های کمونیستی نامی ببرد، تنها با اشاره به نقش گروه‌های ضدانقلابی پالیزبان و سرسپردگان رژیم سابق، آورده است: «سازمان مجاهدین خلق ایران ضمن ابراز تأسف شدید از همة خسارت جانی و مالی جنگ‌های غرب کشور و تسلیت به تمامی خلق قهرمان بدین‌وسیله اعلام آمادگی می‌کند تا چنانچه مقامات کشور مجاز نمایند در دفاع از مرزها و شهرها و هم‌وطنانی که تحت تهاجم استبداد بعثی حاکم بر عراق و یا مزدوران سابق شاه خائن (امثال پالیزبان) واقع شده‌اند شرکت کند. ...» در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است: «از کلیه مسئولان رسمی کشور خودمان نیز درخواست می‌کنیم تا با گسترش شوراهای مردمی و قدم برداشتن به‌جانب حل ریشه‌ای مشکلات متعدد اقتصادی و اجتماعی و قطع تضییقات مختلف نسبت به آزادی‌ها و حقوق قانونی نیروهای انقلابی ازقبیل "مجاهدین خلق ایران" و اعادة هرچه ‌سریع‌تر حقوق عادلانة ملیت‌ها (به‌ویژه در کردستان) هرچه ‌زودتر وسایل تحکیم وحدت و همکاری ملی علیه طمع‌های امپریالیستی را فراهم نموده و هیچ زمینه‌ای را برای ضدانقلاب در خارج و یا داخل کشور مبنی‌بر تصور فروکش‌کردن شور و شوق انقلابی توده‌های مردم باقی نگذارند.»سند شماره 234188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، ج1، صص306 و 307، اطلاعیه سازمان مجاهدین خلق ایران، 20/6/1359. </ این درحالی است که این روزها هواداران مجاهدین خلق (منافقین) در خیابان‌ها و کوچه‌های برخی شهرها و روستاهای کشور به‏بهانة دستگیری و تشکیل دادگاه محمدرضا سعادتی عضو مرکزی این سازمان، به‏اتهام جاسوسی به نفع کشور شوروی، دست به تظاهرات اعتراض‌آمیز و ایجاد درگیری و اغتشاش می‌زنند. دراین‌باره، امروز روابط عمومی دادستانی کل کشور با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: محاکمة آقای محمدرضا سعادتی روز شنبه 29/6/1359 ساعت 9 صبح در دادگاه انقلاب اسلامی مرکز جهت رسیدگی به پروندة اتهامی ایشان دررابطه‌با جاسوسی به نفع کشور بیگانة شوروی و حمل اسلحة غیرمجاز آغاز می‌شود. در این اطلاعیه همچنین از موسی خیابانی، به‌عنوان مسئول مستقیم سعادتی، خواسته شده که در دادگاه مزبور حاضر شود.روزنامه انقلاب اسلامی، 22/6/1359، ص3. </ از سوی دیگر، درگیری میان هواداران مجاهدین خلق (منافقین) و گروه‌هایی از مردم انقلابی همچنان در برخی شهرها ادامه دارد و به همین دلیل، امروز نیز همچون روزهای گذشته، فعالیت هواداران این سازمان در برخی شهرها تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شد.همان، 22/6/1359، ص10، خبرنگار انقلاب اسلامی از سنقر. </ هم‏زمان، در مراسمی که امروز به مناسبت سالگرد فوت آیت‏الله طالقانی در شهرستان کاشان برگزار شده بود، «حجت‌الاسلام ناظم‌زاده، حاکم شرع، طی سخنانی دربارة مجاهدت‌های مرحوم طالقانی، به روش منافقانة مجاهدین خلق اشاره کرد و به شهربانی و سپاه اخطار کرد که مسئول‌اند از پخش هرگونه کتاب و پوستر این سازمان تا اعلام تصمیم نمایندگان ملت، خودداری کنند.»همان، ص11. </

گزارش - 572

درحالی‌که خطر تهاجم عراق هرروز جدی‌تر خود را نشان می‌دهد، کشمکش بر سر انتخاب و معرفی وزرای کابینة نخست‌وزیر جدید، به‌خصوص مناقشه و اختلاف بنی‌صدر و رجایی بر سر 7 وزیر باقیمانده از یک‌سو و سخنرانی جنجالی بنی‌صدر در مراسم روز هفده شهریور، به‌صورت عمده‌ترین موضوعات و مهم‌ترین مشکلات نظام، فضای سیاسی ملتهبی را بر کشور حاکم ساخته است. از میان واکنش‌هایی که همچنان شخصیت‌های حقیقی و حقوقی و نهادهای انقلاب در مقابل این سخنرانی و نیز اختلافات موجود میان دو جناح رقیب حاکم ‌بر نظام، نشان می‌دهند، می‌توان به این موارد اشاره کرد: بیانیه شورای فرماندهی سپاه؛ اطلاعیة دفتر مرکزی جهاد سازندگی؛ نامة سرگشادة ستاد عملیات غرب کشور به امام؛ اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای، یکی دیگر از بلندپایگان حزب جمهوری اسلامی و امام‏جمعة تهران و نیز مصاحبة رادیو تلویزیونی آیت‌الله منتظری. در بیانیه‌ای که امروز شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر کرد، چنین آمده است: «... مع‌الاسف از همان هفته‌های اول احساس نمودیم که آقای بنی‌صدر برای اصلاح ما روش حمله و به‌قول خودشان، تخریب را درپیش گرفتند. سازمان جوان سپاه پاسداران انقلاب که همواره مورد تهاجم دولت موقت در قبل از ایشان بود، با کمبودهای مختلف ازنظر بودجه و تدارکات نظامی قرار داشت. همواره به رهنمودها و حمایت‌های بی‌دریغ امام دلخوش کرده بود و سربلند و پرافتخار راه شهادت را می‌پیمود. ... باوجود همة اینها، فرمان امام بود که علی‌رغم حمله‌های آقای بنی‌صدر به سپاه، ما موظف بودیم که از ایشان اطاعت کنیم، ایشان بارها در سخنان خویش ازجمله سخنرانی 17 شهریور، یک بار دیگر عنوان نمودند که قدرت‌ها و گروه‌هایی در سپاه نفوذ نموده‌اند. تنها سؤالی که دراین‌باره مطرح است و ما از آقای بنی‌صدر مصراً می‌خواهیم به ما و امت اسلامی پاسخ دهند، این است که چرا می‌بایست تصور کنند قدرت‌هایی در سپاه نفوذ نموده‌اند. مگر رهبری قاطعانه امام و ولایت فقیه که فرمانده سپاه پاسداران می‌باشد، چه عیب و نقصی دارد که ما خود را در اختیار قدرت دیگر به‌زعم ایشان، قرار دهیم. ... آقای رئیس‌جمهور! به گمان ما در شرایط کنونی که ملت ما آزمایش مقاومت و صبر انقلابی در مقابل دسایس دشمنان را می‌دهد، همگی ما باید سعی کنیم اختلاف سلیقه‌ها و روش‌ها را در یک جو تفاهم حل نماییم، نه اینکه تنها راه خود را صحیح بدانیم و به اصیل‌ترین ارگان‌های انقلابی برچسب‌های ناچسبی بزنیم. ... ما گله‌های بسیاری دراین‌مورد از شما داریم که آن را حضوراً بارها ذکر نموده‌ایم و امیدواریم این گلة برادرانه سپاه پاسداران را جوشیده از صداقت انقلابی آنان تلقی نمایید. ...» در بخشی از اطلاعیة دفتر مرکزی جهاد سازندگی نیز که به همین منظور صادر شده، آمده است: «تقوا پیشه کنید ای دولتمردان، بر سر ارث که به دعوا نشسته‌اید. در روز خون، در روز عاشورای انقلاب اسلامی ایران در کربلای عشق به که می‌تازید، به که حمله می‌برید، سرنوشت چه کسانی را به بازی گرفته‌اید و حیثیت چه کسانی را جهت وجیه‌المله شدن خود به یدک می‌کشید؟ از پاسداران شرم کنید که در سنگرها کمین گرفته‌اند و در جنگ‏اند، از کودکان شهیدان شرم کنید که هنوز چشم به راه پدرند و از مجاهدان شرم کنید که در جنگ و گریز مشغول بازسازی ایران‌اند. ... شما را چه شده است که این‌گونه به جان هم افتاده‌اید؟... بس کنید ای دولتمردان، آخرین اخطار ما را بشنوید و به دامان مردم بازگردید که صلاح خلق و شما در آن است.» همچنین، ستاد عملیات مشترک غرب کشور در نامه‌ای دردمندانه خطاب به امام خمینی، خواستار رفع این اختلافات شده است. در بخشی از این نامه آمده است: «درحالی‌که آتش دشمنان اسلام از داخل و خارج یک لحظه قطع نمی‌گردد و شهرها و قصبات مرزی ایران پیوسته مورد هجوم مزدوران شرق و غرب است و درحالی‌که دشمن همگام با جنگ تسلیحاتی، یک لحظه از آتش تبلیغاتی برای تضعیف روحیة جنگجویان و مرزداران اسلام فروگذار نمی‌کند، ... آری، دراین‌حال، در این موقعیت حساس و سرنوشت‌ساز، در زمان جنگ با اجانب کفار، با تو ای رهبر کبیر انقلاب درد دل می‌کنیم و در نزد تو شکایت داریم. ... یا امام! شکایت از خویشان و آشنایان داریم؛ اعمال آنان چنان موجب تضعیف سربازان ما در درون سنگرهای این مرزوبوم شده که به خود گوییم نکند خون شهدایمان پایمال شود و تلاش و جانبازی ما به‌علت غفلت و اهمال‌کاری بعضی از مسئولین هدر رود. این آقایان را چه شده که همواره بر یکدیگر می‌تازند و هرکدام خود را محق می‌داند و به‌دنبال خود، عده‌ای را موافق و یا مخالف می‌گردانند؟... ای یاور مستضعفین! اکنون چشم به تو دوخته‌ایم تا از روح الهی خود بر پیکر دولتمردان بتابی و راهگشای اختلافاتشان باشی تا بار دیگر با عمل انقلابی، روحی تازه بر کالبد سربازان اسلامی بیفزایی. ...» گزارش خبرگزاری پارس نیز درمورد اظهارنظر امام‌جمعة تهران و نمایندة امام در شورای عالی دفاع، دربارة جلسات این شورا و نیز سخنرانی بنی‌صدر حاکی است: «[آیت‌الله] خامنه‌ای از عدم تشکیل جلسات شورای‌ عالی دفاع انتقاد کرد و گفت: "متأسفانه جلسات شورای‌عالی دفاع تاکنون بجز جلسة معارفه تشکیل نشده است." امام‌جمعة تهران در پاسخ به این سؤال که برداشت شما از مجموع سخنان آقای بنی‌صدر در میدان شهدا چگونه بود، اظهار کرد: آنچه که من در شرایط کنونی به مصلحت انقلاب می‌دانم تنها یک جمله است که بگویم اطلاعاتی که به آقای بنی‌صدر می‌رسد از کانال‌های مطمئنی عبور نمی‌کند و این اطلاعات دقیق نیست؛ چرا‌که برای ایشان موهوماتی را ایجاد کرده است که اظهارنظرها در روز 17 شهریور بر همین اساس بود. وی اضافه کرد که توضیح تفصیلی نسبت به اظهارات آقای رئیس‌جمهور را در شرایط کنونی به مصلحت انقلاب نمی‌دانم و البته اگر روزی این کار به صلاح مملکت باشد از گفتن حقایق دریغ نخواهم کرد.» آیت‌الله منتظری نیز امروز در یک مصاحبه رادیو تلویزیونی با اشاره به این نکته که انقلاب اسلامی ما برای پیروزشدن بیش از 70 هزار شهید و حدود 100 هزار معلول و خسارت‌های بی‌شماری را داده است و با توجه‌دادن مسئولان نظام به وضعیت اقتصادی و اجتماعی داخلی و توطئه‌های داخلی و خارجی دشمنان اسلام و انقلاب، اظهار کرد: «من بااینکه نسبت به جناب آقای بنی‌صدر علاقه دارم و از دوستان ما هستند و ایشان از طرف‌داران انقلاب هستند و همین‌طور جناب آقای دکتر بهشتی و جناب آقای هاشمی رفسنجانی از دوستان قدیمی من هستند، ولی همان شب وقتی صحبت‌های جناب آقای بنی‌صدر را می‌شنیدم، بهت‌زده و متحیر شدم که الآن در چنین وقتی که ما درحال جنگ با دشمن هستیم و دشمنان ما را تحت ‌فشار قرار داده‌اند، آیا صلاح است بیاییم و اختلافات جزئی که داریم در مجامع عمومی و در یک انجمنی که به مناسبت 17 شهریور و آن هم در میدان شهدا تشکیل شده بود دو ساعت مردم را معطل بکنیم و گله بکنیم به اینکه مثلاً بعضی گروه‌ها با من مخالف‌اند!...» وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه باید رعایت حال امام را کرد و ایشان از این‌گونه اختلافات و مشاجرات، ناراحت و مکدر می‌شوند، افزود: «بااینکه من نسبت به آقای بنی‌صدر ایمان دارم، ولی این انتقاد را از ایشان دارم، زیرا ایشان اول شروع کردند و بایستی ایشان کاری را که انجام داده‌اند جبران بکنند و دنبال این نزاع را کشیدن؛ چه از ناحیة آقای بنی‌صدر و چه از ناحیة دوستان دیگر در شرایط فعلی جداً حرام است و به ضرر انقلاب تمام می‌شود.» وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به آیات وحدت‌آفرین قرآن گفت: «من بنا نداشتم که در این مسائل وارد بشویم ولی دیدیم که شاید وظیفه شرعی من باشد که از باب تذکر هم به جناب آقای بنی‌صدر و هم به دوستان خودمان که دنبال این مسائل را نکشند. و جناب آقای بنی‌صدر مثل اینکه یک حالت سوءظن در ایشان پیدا شده و این یک واقعیتی است که سخنرانی‌های ایشان نشان می‌دهد که فکر می‌کنند کسانی مخالف ایشان هستند و علیه ایشان فعالیت می‌کنند؛ لذا در سخنرانی‌هایشان می‌تازند به یک گروه مشکوکی که معلوم نیست مرادشان کی هست. اگر ایشان به حزب می‌خواهند بتازند، اصل حزب که گناه نیست. ... اگر به اشخاصی ایشان نظر دارند خوب بروند با خود آن اشخاص بنشینند و حسابشان را تصفیه کنند و ما نباید این نزاع را به مجالس عمومی و رادیو تلویزیون و روزنامه‌ها بکشیم. از طرف دیگر، روزنامه‌ها و رادیو تلویزیون هم نباید هر چیزی را منعکس بکنند و وقتی می‌بینند یک مطلبی به ضرر انقلاب و به ضرر کشور هست، آن را منعکس نکنند. من اصلاً تعجب می‌کنم زیرا آقای بنی‌صدر درضمن سخنرانی‌هایشان به رادیو تلویزیون هم حمله کردند و من تعجب کردم زیرا که رادیو تلویزیون در اختیار ایشان هست و هرکجا می‌روند رادیو تلویزیون دنبال ایشان هست و هم فیلم می‌گیرد و هم سخنرانی ایشان را پخش می‌کنند. ...» آیت‌الله منتظری در پایان اظهار کرد: «دنبال این‌گونه مسائل این دو خط آقای بنی‌صدر و خط افراد مجلس و یا افراد دیگر بخواهند این خطوط اختلافاتشان را علنی بکنند، حرام است بالبداهه و به ضرر اسلام و مسلمین است. آقای بنی‌صدر بایستی سعی بکنند برای مجلس احترام قائل بشوند؛ اگر ایشان منتخب مردم‌اند، وکلای مجلس هم هرکدام منتخب مردم‌اند و از علما و دانشمندان در مجلس زیاد هستند و ایشان خیال نکنند که وکلای مجلس باید همه‌شان دنبال ایشان بروند، نخیر، هرکدام فکر دارند و قوه مجریه باید دنبال مجلس باشد؛ یعنی رئیس‌جمهور و دولت باید همیشه مجری دستورات مجلس باشند. ...»

گزارش - 573

سخنرانی امروز بنی‌صدر در مزار آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، به ‌مناسبت سالگرد درگذشت ایشان، نسبت به لحن شدید وی در روز 17 شهریور، با ملاحظۀ بیشتری توأم بود. وی در بخشی از سخنان خود در این مراسم که با حضور صدها هزار نفر در بهشت زهرا برگزار شد، اظهار کرد: «... بعد از هفده شهریور، از دو سر عکس‌العمل‌هایی بروز کرد. برای اینکه معلوم بشود عکس‌العمل‌های مخالف از کدام منشأ است، کافی است که خود شما درباره افرادی که موضع اتخاذ کرده‌اند تحقیق کنید و اگر دیدید که این افراد از یک گروه‌اند، آن‌وقت معلوم می‌شود که حق به جانب من بوده است. اما عکس‌العمل دوم که از ناحیه روحانیت گران‌قدر ما و امام عزیز و رهبر گرامی ما انجام گرفته است، عکس‌العمل و بیان دیگری است و من در اینجا از قضاوت صمیمانه و صریح مردم کشور سپاسگزارم و نسبت به تلگرافات مراجع عالی‌قدر و روحانیون عزیز و صمیمی از صمیم دل شکرگزارم به‌لحاظ اینکه من در هفده شهریور گفتم که روحانیت ما اختلاف را تحمل نخواهد کرد و همچنان پاسدار وحدت این امت خواهد ماند.» وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «امام که همواره نگران وحدت امت خویش است، دیشب آقای اشراقی و امروز بعدازظهر فرزند خود را به نزد من فرستادند و من به احترام نظر و خواست امام و با سپاس از روحانیت کشور، مراجع تقلید، روحانیون شهرها و خصوصاً روحانیت مبارز تهران در این معنی در آنچه که گفته شده است، سخنی نمی‌گویم و امیدوارم که امام خود دستور و سفارش و نصیحت لازم را به اینان خواهند فرمود تا کشور ما در راه وحدت استوار بماند و این معنا معلوم باشد که رأی یک ملتی در جمهوری اسلامی رأیی است که باید محترم شمرده شود و من به‌عنوان معتمد مردم کشور بر جا می‌مانم، استوار هم می‌مانم و پاسدار وحدت مردم خواهم بود. ...» از طرف دیگر، اختلاف میان دو جناح شناخته‌شدة حاکم ‌بر نظام، که پیش‌تر در میان مردم هم راه یافته بود، به‌ویژه پس از سخنرانی بنی‌صدر در هفده شهریور، در برخی شهرها شدت بیشتری یافته است. ازجمله، به گزارش خبرگزاری پارس از مشهد، امروز پس از سخنرانی شیخ علی تهرانی در میدان ورزشگاه مهران این شهر و تأکید وی بر اختیارات رئیس‌جمهوری، شرکت‌کنندگان ضمن اعلام حمایت خود از بنی‌صدر، اقدام به راه‌پیمایی کردند. براساس این گزارش، گروهی دیگر از مردم مشهد نیز در مقابله با جمعیت مذکور دست به تظاهرات زدند. گزارش خبرگزاری پارس همچنین از اصفهان حاکی است که «امروز بازار این شهر به‌حالت تعطیل درآمد.» بنا به این گزارش، «برخی از بازاریان اصفهان ابراز کردند که چند موتورسوار بامداد امروز، وارد بازار شدند و با تهدید، بازاریان را به بستن مغازه‌ها واداشتند. بازاریان گفتند: بنابراین، تعطیل امروز بازار اجباری بوده است.» این گزارش می‌افزاید: «سخنگوی سپاه پاسداران اصفهان اظهار داشت این کار به پشتیبانی از آقای بنی‌صدر صورت گرفته، درحالی‌که سخنگوی مدرسه صدر، که معمولاً بازگوکنندة نظریات آیت‌الله خادمی است، گفت: این اقدام در مخالفت با رئیس‌جمهور انجام شده است.»

گزارش - 574

اولین جلسة رسمی کابینه دولت محمدعلی رجایی امروز درحالی کار خود را آغاز کرد که جای هفت وزیر کابینه خالی است. گزارش کیهان دراین‌زمینه حاکی است: «وزیران جدید طی امروز و فردا در وزارتخانه‌ها حضور یافته و ضمن معارفه با کارکنان بخش‌های خود، به‌طور رسمی کار را از دولت ـ بخش اجرایی شورای انقلاب ـ تحویل خواهند گرفت. همچنین صبح امروز اولین جلسه هیئت دولت با حضور رجایی تشکیل شد.» براساس این گزارش، «کار رسمی دولت در شرایطی آغاز می‌شود که تکلیف هفت وزیر دیگر کابینه که اغلب نیز از پست‌های مهمی محسوب می‌شوند، هنوز تعیین نشده و همچنان احتیاج به مذاکرة رئیس‌جمهوری با نخست‌وزیر دارد. ناظران سیاسی برای وزارتخانه‌هایی که هنوز وزیر آنها به تصویب رئیس‌جمهوری و تأیید مجلس نرسیده است، اهمیت فراوان قائل هستند. نگاهی به پست‌هایی که هنوز در دولت رجایی خالی است نیز نشانگر همین اهمیت است. هم‌اکنون پست‌های وزارت نفت، امور خارجه، کار، اقتصاد، دادگستری و دارایی، بازرگانی و سازمان برنامه‏وبودجه معلوم نیست. ... رجایی برای پست‌های مهم کابینة خود اغلب از جوانانی که در میان افراد جامعه نام و رسمی شناخته‌شده برای عامه ندارند، سود برده است و گویا عدم‌تصویب بنی‌صدر نیز ضمن مسائل دیگری که مطرح است، بازمی‌گردد به عدم‌شناخت از این جوانان.» مفسر سیاسی کیهان می‌نویسد: «درحال‌حاضر، کشور ما با دو نوع دولت روبه‌روست؛ یک بخش از دولت قدیم که به گفته دکتر بهشتی می‌توان آن را بخش اجرایی شورای انقلاب دانست و دوم دولت رجایی که ازسوی مجلس شورای اسلامی با 14 وزیر تصویب شده است. بی‌گمان چنین دوگانگی در بخش اجرایی نمی‌تواند دوام چندانی داشته باشد. چراکه از یک‌سو وزیران قدیم ـ اعضای بخش اجرایی شورای انقلاب ـ نمی‌توانند برنامه‌های ویژه‌ای در نظر بگیرند؛ چون می‌دانند که به‌طورموقت انجام وظیفه می‌کنند. از سوی دیگر، دولت به‌علت اینکه کامل نشده، نمی‌تواند به‌طور همه‌جانبه فعالیت خود را شروع کند. این عدم‌ هماهنگی باعث می‌شود که قوای مقننه و قضایی بکوشند تا دولت به‌زودی کامل شود و رجایی نیز در این تلاش خواهد بود. یک ناظر آگاه اظهارنظر کرده است که رجایی باتوجه‌به جوی که پیش آمده تلاش خواهد کرد تا وزیرانی را که معرفی کرده، به تصویب رئیس‌جمهوری برساند و از سوی دیگر چنین برمی‌آید که رئیس‌جمهوری خواهان تغییرات در بقیة اعضای کابینه است، که تعداد آن هنوز مشخص نیست. اما گویا رئیس‌جمهوری بر وزارت خارجه، نفت و دارایی تأکید دارد و درمورد وزرای آن حاضر به مصالحه نیست. رجایی برای وزارت امور خارجه مهندس حسین موسوی، سردبیر ارگان حزب جمهوری اسلامی، برای وزارت دارایی نوربخش، برای وزارت کار توکلی نمایندة بهشهر و [برای] سازمان برنامه‏وبودجه داودی را معرفی کرده است. به‌هرحال ناظران آگاه پیش‌بینی می‌کنند که طی هفتة آینده تا حدودی ـ و نه به‌طور کامل ـ سرنوشت بقیة اعضای کابینه نیز مشخص شود. ...» دراین‌حال، نخست‌وزیر امروز پس از ملاقات با امام خمینی، در مصاحبه‌ای کوتاه با خبرگزاری پارس، در پاسخ به این سؤال که بقیة اعضای کابینه را چه وقت به مجلس شورای اسلامی، معرفی خواهد کرد، گفت: «این بستگی به نظر برادرمان آقای بنی‌صدر دارد. ان‌شاءالله ایشان هم زودتر جواب می‌دهند و ما هم سعی می‌کنیم وزرایی را که تعیین نشده‌اند معرفی کنیم.»

گزارش - 575

صبح امروز محمدعلی رجایی، نخست‌وزیر، همراه 10 تن از وزرای کابینة خود که به تصویب مجلس رسیده‌اند، در حسینیة جماران با امام خمینی دیدار داشتند. در این ملاقات آقای رجایی از روند انتخاب وزرا گزارش مختصری داد. سپس امام خمینی در سخنان بسیار مبسوطی با اشارة مختصری به کردستان و برخی مسائل دیگر، بیشتر به اختلافات اخیر مسئولان دو جناح پرداخت و ضمن نصیحت آنان، ریشه‌های اخلاقی این اختلافات را شکافت و همه را بازهم به حفظ وحدت دعوت کرد. امام در بخشی از سخنان خود به موارد زیر پرداخت: «ما هرچه داریم از این ملت است، البته ملت اسلامی که با فریاد الله‌اکبر این کار را انجام دادند، ما باید بگوییم که این ملتی که ماها را به این مقام‌ها رسانده‌اند از ما چه می‌خواهند و ما باید برای آنها چه بکنیم، از ما می‌خواهند که تمام این ارگان‌هایی که هستند، تمام این رؤسایی که هستند، از رئیس‌جمهور گرفته، نخست‌وزیر و وزرا تا وکلا و عرض می‌کنم که وزارتخانه‌ها و هرچه در آنها هست، اینها می‌خواهند که همه در راه اسلام که خواست ملت بود و همة‌ کوشش‌شان برای اسلام بود و اسلام آنها را موفق کرده، اینها هم در همان طریق اسلامی راه بروند. طریق اسلامی این است که مستضعفین را حمایت کنند، بیشتر توجهشان به آنها باشد. ... حکومت اسلام که الآن شما مدعی هستید که نخست‌وزیر اسلام هستید و دولت اسلامی هستید و آقایان، وزرای اسلام هستند و آقای رئیس‌جمهور، رئیس‌جمهور یک کشور اسلامی هستند و وکلا وکلای یک کشور اسلامی هستند، باید از آنچه که در سابق گذشته است، نسیان کنید، دفع کنید از دیکتاتوری‌ها از چپاولگری‌ها از خودخواهی‌ها و خودپسندی‌ها، همة اینها را باید دفع کنید و وارد بشوند در یک مملکت تازه‌ای که از صدر اسلام که بگذریم، دیگر یک همچنین چیزی نبود.» و نیز: «این را من کراراً گفته‌ام اگر همه انبیا جمع بشوند در تهران و بخواهند کار بکنند، بخواهند دخالت در امور بکنند، هیچ باهم اختلاف پیدا نمی‌کنند، امکان ندارد، برای چه؟ برای اینکه آنها نفس خودشان را کشته بودند و مبدأ اختلاف نداشتند. ... همان شیطانی که اغوا می‌کند آدم را اکثر اغوائش این است که انسان را بازی می‌دهد، وسوسه می‌کند، در انسان وسوسه‌های دامنه‌دار، از همه طرف وسوسه می‌کند که تو حالا صاحب قدرت هستی، تو حالا صاحب کذا هستی، دیگران چه‌کار می‌کنند، شما حالا وزیر هستید، دیگران باید اطاعت کنند، چشم‌بسته باید اطاعت کنند، شما وکیل هستید، دیگران باید از شما اطاعت بکنند و چشم‌بسته هم باشند، این همه برای این است که انسان خودش را نساخته است. اگر انسان خودش را ساخته بود، هیچ بدش نمی‌آمد که یک رعیتی هم به او انتقاد کند، از این بدش نمی‌آ‌ید، از انتقاد بدش نمی‌آید. ... الآن یک مملکت اسلامی به شما سپرده شده؛ یعنی این مردم با فریادهایشان سدها را شکستند و رأی به همة شماها دادند؛ به وکلا و به رئیس‌جمهور، بعد هم وکلای آنها به شما و اینها؛ این مردمی که به این زحمت به شما رأی دادند و شما را بر سر مسند نشاندند، حالا شما بخواهید سرِ مسند باهم اختلاف کنید. ببینید پیش خدا چی هست، یک دسته زحمت کشیدند و جوان‌هایشان را دادند. الآن هم شما کردستان را می‌بینید چه‌جور هست و این پاسدارها در کردستان، این ارتشی‌ها در آنجا هرروز دارند جان می‌دهند، هرروز دارند خون می‌دهند، مردم آنجا دارند بمباران می‌شوند، دشمن‌های ما مشغول فعالیت زیاد هستند، در این حالی که همه جوانب بر ضد ما هست، همه قدرت‌های بزرگ و کوچک بر ضد ما هست و این ملتی که با این زحمت به دست شما این مملکت را داده، شما حالا بنشینید سرِ اینکه من چطور و شما چطور و همه‌اش از شیطان است؛ هیچ شکی در این نکنید که هرکه گفت "من"، این "من" شیطان است. هرکه گفت باید به "من" اطاعت کنید، این شیطان است.» همچنین: «این روزنامه‌هایی که من امروز دیدم و بعضی‌شان را دیروز دیدیم، این روزنامه‌ها ببینید درش چه مسائلی هست که مردم وقتی این روزنامه‌ها را بخوانند چه خواهند گفت. یک‌قدری توجه داشته باشند همه کسانی که متصدی امرند. اینها خیال نکنند که ما حکومت هستیم و ما رأس هستیم و ما وزیر هستیم و ما نخست‌وزیر هستیم و ما رئیس‌جمهور هستیم و ما باید هرچه دلمان بخواهد بکنیم، نه، مملکت اسلامی است نه طاغوتی. مملکت اسلامی را به طاغوت نکشید. ... شما فکر این ملت، فکر این زاغه‌نشین‌ها، فکر این مردمی که همه چیزشان را داده‌اند و شما را به مسند نشاندند، فکر آنها را بکنید. شب وقتی که خلوت می‌کنید فکر بکنید که من امروز کار کرده‌ام برای خودم کرده‌ام یا برای مردم؟ امروز که صحبت می‌کنم برای خودم صحبت می‌کنم یا برای مصالح کشور؟... شما انصاف می‌دهید که یک مملکتی که خونش را داده و شما را به مسند نشانده، سرِ مسند جنگ بکنید، دعوا بکنید، هرروز صحبت بکنید، هرروز انتقاد بکنید، روزنامه‌ها هرروز انتقاد بکنند، همدیگر را بکوبند، به هم تهمت بزنند، به هم افترا بزنند، آخر این انصاف است؟ پیش خدا چی خواهد شد؟ این پیش ملت چه انعکاسی دارد؟ خارجی‌ها چه استفاده از آن می‌کنند؟... اگر حالا هم شما کارهایی بکنید توجه مردم را از مصالح و توجه خودتان را از مصالح دیگر به چیزهایی دیگر متوجه بشود، عوض اینکه فکر حل مشکل کردستان را بکند، بنشینید و باهم دعوا بکنید، عوض اینکه برای این پابرهنه‌ها و برای این ضعفا و اینهایی که زحمت کشیدند و شما را به اینجا رساندند و حالا هم از شما توقع خیلی ندارند، برای اینکه یک آب و یا نانی یک برقی یک چیزهای اولیه را به اینها برسانید، از این غفلت کنید، که بروید سراغ جنگ اعصاب و بحث‌ها؛ خوب، این همان است که آن‌وقت امریکا می‌کرد و حالا شما می‌کنید، آن‌وقت آن طاغوت می‌کرد، حالا شما می‌کنید، شما هم طاغوتید. آنها هم طاغوت‌اند؛ فرق نمی‌کند، یکی شیطان است و یکی شیطان کوچک‌تر. ... این همان است که قدرت‌های بزرگ می‌خواهند تا این مملکت خرابه بماند و صدای مردم بلند درآید، این همان است؛ شما هم عمال امریکایید، منتها ملتفت نیستید. ...» و نیز: «اسلام حکومت به آن معنی ندارد، اسلام خدمتگزار دارد. ... شما خودتان را حاکم مردم ندانید، شما خودتان را خدمتگزار مردم بدانید؛ این پیش خدا ثوابش بیشتر از این است که حکومت بکنید. ... حالا ما عوض اینکه شکر نعمت را به جا بیاوریم و برای خدا قیام کنیم و برای ملت کار بکنیم، جایی برایشان درست بکنیم، آب و برق این مملکت را درست بکنیم، الآن شما می‌دانید که در بعضی دهات هیچ ندارند. ... برای این هیچ‌ندارها فکری بکنید. هی ننشینید و دعوا بکنید، ... وقتی که بنا شد به دعوا بگذرد، دیگر نمی‌رسد، انسان مجال ندارد دیگر بنشیند یک کاری بکند، طرحی بریزید برای این ملت، برای این بیچاره‌ها. من تقاضا می‌کنم از همه آقایانی که متصدی امری از امور هستند، چه آنهایی که در وزارتخانه‌ها، در طبقة پایین‌تر مشغول کارند و چه خود وزرا و نخست‌وزیر و چه رئیس‌جمهور و چه همه کسانی که در مرکز امور هستند. در شورای انقلاب بودند و حالا هستند، در جاهای دیگر بودند، من از همه‌شان تقاضا دارم که از این چیزی که برخلاف رضای خدا و برخلاف رضای اولیاء اسلام است و برخلاف رضای ملت است اجتناب کنند. ... اما افسوس این است که شما مشغول دعوا هستید و از مردم غافل؛ نه اقتصاد را توانسته‌اید درست کنید، نه امنیت را توانسته‌اید درست کنید نه هیچ‌چی؛ همه‌اش دعوا و همه‌اش باهم دعوا، همه در تهران نشسته‌اند دعوا می‌کنند، این صحیح نیست، خلاف اسلام، خلاف اخلاق اسلامی است و به همه آقایان هم می‌گویم باهم جنگ نکنید، روزنامه‌ها را پر نکنید دوباره از بدگویی از هم و انتقاد از هم. انتقاد غیرِ انتقام‌جویی است. انتقاد صحیح باید بشود. هرکس از هرکس می‌تواند انتقاد صحیح بکند، اما اگر قلم که دستش گرفت انتقاد کند برای انتقام‌جویی، همان قلم شیطان است. ... این را باید انسان توجه بکند که این چند روز می‌گذرد و این ریاست‌ها می‌گذرد. شما هرچند هم بخواهید چیز کنید از محمدرضا نمی‌توانید بالا [تر] بروید و هرچند دست‌و‌پا بکنید به آنجا نمی‌رسید و... شما به‌طورضربتی کار بکنید، برای مردم کار بکنید. این غائلة کردستان را همه جمع بشوید باهم طرح بدهید، کار بکنید تا این غائله رفع بشود، نه اینکه در کردستان فرض کنید که یک جوان‌هایی می‌خواهند فداکاری کنند، یک هلیکوپتر هم به آنها ندهند، این کار [را] بکنند این نظارت می‌خواهند، باید این کار بشود، همه باید نظارت بشود، باید توبیخ بشوند، باید محاکمه بشوند آنهایی که نمی‌گذارند کارها انجام بگیرند. در هر صورت من از همه شما خواهان این برادری هستم که سفارش خدای تبارک و تعالی است و خدا شما مؤمنین را برادر قرار بدهد و باهم باید برادر باشید، برابر باشید و برای این مملکت کار بکنید و در رأس برنامه‌تان برای این بیچاره‌ها، این مستضعفین که هستند، برای اینها کار بکنید. امنیت کشور را جاری کنید. ...»

گزارش - 576

در کنار کشمکش و منازعة دو جناح رقیب حاکم ‌بر نظام بر سر انتخاب کابینه و سخنرانی اخیر بنی‌صدر و واکنش گروه رقیب، بحران گروگان‌های امریکایی نیز همچنان خودنمایی می‌کند و واکنش مسئولان رسمی دو کشور ایران و امریکا را برمی‌انگیزد. امروز وزارت امور خارجه امریکا به سخنان روز هفده شهریور نخست‌وزیر جدید جمهوری اسلامی ایران، محمدعلی رجایی، در شهر قم مبنی‌بر اینکه امریکا باید از ایران عذرخواهی کند، واکنش نشان داد. گزارش رادیو لندن دراین‌مورد حاکی است: «آقای "جون فوکنر"، سخنگوی وزارت خارجة امریکا، گفت: "ایالات متحده آماده است تا هر چیزی را که ایران بخواهد مورد بحث قرار دهد و ما آماده‌ایم تا دربارة عذرخواهی گفت‌وگو کنیم، ولی آمادة عذرخواهی نیستیم و باید میان آنچه که دست به آن می‌زنیم و آزادی صلح‌آمیز گروگان‌ها ارتباطی وجود داشته باشد". ...» بنا به این گزارش: «آقای ماسکی [وزیر امور خارجه امریکا نیز] اظهارات آقای محمدعلی رجایی را مخالفت با مذاکرات ندانسته است. در اظهارات گذشتة پرزیدنت کارتر همواره به این موضوع اشاره می‌شد که ایالات متحده چیزی که از آن عذرخواهی کند، ندارد.» رادیو صدای امریکا گزارش داد: «سخنگوی وزارت خارجة امریکا گفت: ما قصد پوزش نداریم، اما فکر می‌کنم نامة وزیر خارجه بیانگر حسن‌نیت امریکا در پذیرفتن واقعیت انقلاب ایران است.» براساس این گزارش: «سرانجام مجلس شورای اسلامی ایران از روز یکشنبه رسیدگی به سرنوشت گروگان‌های امریکایی را که بیش از ده ماه از اسارتشان می‌گذرد، آغاز می‌کند. حجت‌الاسلام موسوی خوئینی [ها] به رسانه‌های گروهی ایران گفته است که آزادی گروگان‌ها، تنها سبب این می‌شود که بر میزان توقعات امریکا افزوده شود.» از سوی دیگر، بنی‌صدر امروز در مصاحبه با شبکة رادیوی سراسری هند، دربارة نامة اخیر ادموند ماسکی، وزیر امور خارجة امریکا، گفت که «در این نامه چیز تازه‌ای دیده نشده است.» «رئیس‌جمهور ایران، امریکا را متهم ساخت که گفته‌های مقامات این کشور چیزی است و عملکردهایشان چیز دیگری که درست برخلاف گفته‌هایشان است و این روش دوچهره ‌بازی کردن است که راه را بر روی حل مشکل گروگان‌ها پیچیده‌تر می‌کند.» رادیو صدای امریکا ضمن نقل این خبر افزوده است: «دراین‌میان، دانشجویان تندرو که گروگان‌ها را در اختیار دارند، بنی‌صدر را متهم به سازش‌کاری کرده و تأکید دارند تا زمانی ‌که امریکا به تمام خواسته‌های آنان جامة عمل نپوشاند، گروگان‌ها را آزاد نخواهند کرد.»

منابع و مآخذ روزشمار 1359/06/20