1359.07.13
| روزشمار جنگ سال 1359 1359.07.13 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | سیزده مهر |
| تاریخ شمسی | 1359.07.13 |
| تاریخ میلادی | 5 اکتبر 1980 |
| تاریخ قمری | 25 ذی‌القعده 1400 |
روزسيزدهم-تأكيد امام بر وجوب دفاع در مقابل تجاوز
در چهاردهمين روز، نيروهاي دشمن حدود 500 متر در خرمشهر پيشرويكردند، امّا رزمندگان اسلام آنها را عقب راندند. در محور آبادان با وجوداجراي آتش دشمن، آرامش نسبي برقرار بود. اهواز امروز نيز با حملاتتوپخانه دشمن مواجه بود و تلفات قابل ملاحظه‌اي متحمل شد. وضعيتكلي شهر عادي ذكر شده است در اين روز نسبت به مسامحه در حفاظتنيروگاه اتمي، واقع در منطقه جنوب، هشدار داده شد. در جنگلهاي اطراف كرخه، دشمن نيروهايش را تقويت كرده و براينزديك شدن به جاده اهواز تلاش مي‌كند. در سه‌راهي دهلران، عراقيهامجبور شدند 25 كيلومتر عقبنشيني كنند. در اين روز هواپيماهاي دشمن به تاسيسات اقتصادي و نقاط مسكوني حملهكرده، خساراتي به بار آوردند و چند فروند آنها سرنگون شدند. جنگندههاي جمهورياسلامي نيز امروز چند پادگان نظامي و تعدادي تاسيساتصنعتي دشمن را مورد هدف قرار دادند.
حملات و درگيريهاي زميني
جبهه جنوبي «امروز گروهانهاي كماندو همراه با ديگر يگانهاي عراقي، با پشتيباني آتش، طي يك درگيري تشديدتوانستند حدود 500 متر در محور بندر خرمشهر پيشروي كنند، ولي با مقابله مناسب و حمله سريع نيروهاي خودي به عقب رانده شدند و خسارات سنگيني به آنها وارد شد.» [۱] از جمله 39 اسير عراقي و تعدادي تانك به غنيمت گرفته شد. [۲]آبادان و جزيره مينو از شب گذشته تاامروز زير آتش سلاحهاي سنگين دشمن قرار داشت. [۳] به گزارش سپاه خوزستان: «اهواز مواجه با حملات توپخانه دشمن بود و تلفات قابل توجهي به بارآورد اجراي انواع آتش، نشان مي‌دهد كه دشمن در نقاط مختلف اطراف شهر اهواز با توپ، تانك و خمپاره كمين كرده و در مواضع مشخصي اقدام به اجراي آتش مي‌كند تا ايجاد رعب كند. گزارش برادرانحفاظت نيروگاه اتمي حاكي از ضعف حفاظت است. برادران ژاندارمري، ضدهوايي پايگاه را چون به مسامحه كاري آنها اعتراض شده، به ژاندارمري انتقال داده و نيروگاه را بدون ضدهوايي گذاشته‌اند.وضع كلي شهر آرام توصيف شده و مردم وضعيت عادي خود را باز‌يافته‌اند ولي گروهكها به اقداماتضدانقلابي مشغولند. مسألة ديگر، عدم هماهنگي بين واحدهاي عملياتي سپاه و ارتش و نيروهاياعزامي از تهران است كه مشكلات زيادي به بار آورده است.» [۴] امروز وضعيت سوسنگرد عادي و تحت كنترل نيروهاي نظامي بود. [۵]به گزارش شهربانيسوسنگرد: «از عصر امروز تعدادي توپ و تانك دشمن در جنگل تقاطع حميديه مستقر و به طرفحميديه، شبيشيه و پادگان سد كرخه شليك مي‌كنند و احتمال اشغال جاده سوسنگرد اهواز مي‌رودنيروهاي دشمن در 30 كيلومتري اهواز شبيشيه و حميديه هستند». [۶] از سوي ديگر، به گزارش سپاه خوزستان: تعداد 3 لشكر زرهي دشمن، شامل 240 تانك و سايرادوات، در جنگلهاي كرخه مستقر شده‌اند و با نصب 3 پل از رودخانه عبور كرده، حدود 10 كيلومتر از طرف پل جلو رفتند، نيروهاي زرهي‌شان در 25 كيلومتري جاده اهواز مستقر شده‌اند.. ». [۷] اوضاع شهر بستان آرام است، هر چند هنوز به حال عادي بازنگشته و پاسگاه سوبله توسط نيروهايخودي پر نشده است. براساس اطلاعات موثق دريافتي توسط سپاه خوزستان: «تعدادي از افسرانعراقي طي جلسه‌اي در سوبله با عده‌اي از اعضاي جبهه‌التحرير خلق‌عرب، گفته‌اند كه آتش‌بس اعلامشده توسط سعدون حمادي، در واقع براي رسيدن نيروهاي اردني و تقويت نيروهاي عراقي است تاعراق مجدداً حمله خود را آغاز نمايد. ». [۸] برابر اعلام شهرباني: «شهرهاي دزفول و انديمشك و اطراف آنها را از نيمه‌شب گذشته هدف اصابتگلوله‌ها و خمپاره‌هاي دشمن بودند.». [۹] ضمناً در مناطق درگير كرخه، قواي دشمن حدود 5 كيلومتر عقب رانده شدند، طوري كه نيروهاي خودي كه تا امروز صبح در اين طرف رودخانه كرخه موضع داشتند به آن طرف كرخه رسيدند. [۱۰] بنا به گزارش ديگر، نيروهاي خودي در 10 كيلومتري غرب انديمشك مستقرند. [۱۱] از سوي ديگر، طبق اعلام سپاه دزفول: «نيروي زميني ارتش، نيروهاي عراقي را در 3 راهي دهلرانبه عقب راندند و دشمن با به جا گذاشتن تلفات بسيار و از دست دادن تعدادي تانك، 25 كيلومتر عقبنشيني كرده است.». [۱۲] تيمسار فلاحي جانشين ستاد مشترك ارتش، امروز در مصاحبه با روزنامه انقلاب اسلامي، در موردجبهه جنوب اظهار داشت: «در موسيان پاسگاه ژاندارمري را دائر كرده‌ايم. در منطقه فكه تا پل كرخهعمليات نظامي سنگين بين ما و ارتش عراق ادامه دارد. در مناطق غربي شوش تا مرز، درگيري با توپخانه و گاهي هم درگيري نزديك داريم. در معبر سوبله، بستان، سوسنگرد، حميديه و اهوازموفقيتهاي چشمگير داشته‌ايم و متجاوز را از سوسنگرد و بستان بيرون كرده‌ايم و به مناطق مرزي رسيدهايم. در منطقه عمومي تنومة عراق و كوشك و طلائيه تا اهواز درگيري داريم و سرنوشت عمليات در اينمنطقه روشن نيست. در منطقه خرمشهر سومين حمله زميني سازمان يافته ارتش عراق را دفع كردند.ولي خرمشهر و آبادان به طور مداوم زيرآتش توپخانه دشمن قرار دارد.». [۱۳] جبهه مياني تيمسار فلاحي وضعيت منطقه مياني را چنين تشريح كرد: «در منطقه باويسي و ازگله، دشمن در مناطق مرزي تثبيت شده و در قصرشيرين يك ستون زرهي دشمن متلاشي شده است و فعاليتي ندارد و قسمتهايي از واحدهاي زرهي آن در ارتفاعات اطراف قصرشيرين هستند كه مشغول پاكسازي هستيم و يك سري عمليات تقريباً تن به تن براي پاكسازي در قصرشيرين ادامه دارد. در نفت‌شهر وضع تثبيتاست. در منطقه سومار و شهرك سومار و مناطق مرزي آن و در پاسگاه ژاندارمري انجيره، ني‌خزر، هلاله و شورشيرين چند روز است كه درگيريم ( در همان حد مرز ). در مهران وضعمان روبه بهبود استو مشغول پاكسازي اماكن مسكوني مهران هستيم. دهلران توسط مردم و پاسداران و گروهي از نظاميان به خوبي دفاع و حفاظت شده است.». [۱۴] به گزارش سپاه غرب: دهلران در حال سقوط است نياز فوري و شديد به نيروي سنگين و پشتيبانيهوايي دارد. همچنين عصر امروز نقاط مهم مهران زير آتش دشمن قرار گرفت. سايت نزديك ايلامنيز مورد تهديد قرار گرفته و احتمال تصرف آن مي‌رود.». [۱۵] ژاندارمري كرمانشاه اعلام كرد: «دشمن از نفت‌شهر به طرف سومار گسترش يافته است. ». [۱۶]
از سوي ديگر، لشكر 81 زرهي كرمانشاه گزارش داد: «حدود 500 نفر از مهاجمين كه به گروههايمختلف تقسيم شده بودند، به پاسگاه گهواره ( شمال اسلام‌آباد ) حمله كردند و پاسگاه مزبور را خلعسلاح و سپاه پاسداران را ساقط نمودند. مهاجمين قصد دارند به اين وسيله راه دستيابي عراق را به گردنهپاتاق هموار نمايند.». [۱۷] گزارش ژاندارمري كرمانشاه حاكي است: «برابر اعلام سپاه پاسداران، مستقر در سرپل‌ذهاب، برايمقابله با يگانهاي پياده دشمن كه در جلوي قره‌بلاغ درگيرند احتياج فوري به حداقل 200 نفر پاسداراست...». [۱۸]
خلاصه اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش جمهورياسلامي ايران
اطلاعيه 131 .... نيروهاي مزدور عراق ظرف روز جاري ( 13 مهر )، به شهرهاي تبريز، كرمانشاه، تهران، بندر گناوه، خارك و پيرانشهر حمله هوايي نموده، تلفات و خساراتي به بار آوردند. در اين حملات اكثرميگهاي تهاجم توسط رزمندگان جمهورياسلامي ساقط شده‌اند. [۱۹] اطلاعيه 133 .. در حمله هوايي ساعت 35/15دو هواپيماي توپولف عراق به مناطق غرب تهران، بين پل‌كن و جاده كن، 3 نفر از كارگران شريف به شهادت رسيدند و چند نفر مجروح شدند، امّا به ساير نقاط تهرانخسارتي وارد نيامد. يكي از هواپيماهاي متجاوز از قسمت بال مورد اصابت قرار گرفت. [۲۰] اطلاعيه 134 ... در مقابله امروز رزمندگان نيروي هوايي ارتش با حملات هوايي دشمن، از هواپيماهاي عراقي2 فروند در تبريز، يك فروند در بندر گناوه و يك فروند در خارك سرنگون شد. [۲۱] اطلاعيه 135 ... در حمله هوايي دو هلي‌كوپتر عراق در جبهه صالح‌آباد، 2 خودروي غيرنظامي و آمبولانسحامل بيماران هدف قرار گرفت. همچنين در ساعت 12 امروز دو فروند ميگ عراقي مناطق مسكوني و مردم شهر پل‌دختر را بمباران كردند كه 4 تن شهيد و 21 نفر مجروح شدند و تعدادي خانه ويران شد. [۲۲] اطلاعيه 137 ... در حملات هوايي امروز عراقيها به پل‌دختر و اميديه، 2 ميگ عراقي هدف جنگندههاي نيروي هوايي ارتش قرار گرفتند. [۲۳] اطلاعيه 137 .... يك فروند ديگر از ميگهاي عراقي توسط جنگندههاي نيروي هوايي ارتش در منطقه جنوبي خاركسرنگون گرديد و به اين ترتيب جمع ميگهاي سرنگون شده عراقي، در روز 13 مهر به 9 فروند رسيد. [۲۴] اطلاعيه 138 ... نبرد در جبهه‌هاي مرزي ايران و عراق ادامه دارد: 1 در منطقه قصرشيرين و خسروي، با وجود تقويت نيروهاي عراقي و حملات شديد آنها، نيروهاي مسلح و نيروهاي مردمي سرسختانه از مواضع خود دفاع مي‌كنند. نيروهاي خودي مواضعجديدي به دست آورده‌اند و نفوذ عراقيها سد شده است. عمليات نامنظم عليه مواضع عراقي گسترشيافته كه نتايج مطلوبي داشته است. در منطقه مرزي ايلام مدتي است نفوذ عراقيها سد شده و وضع رو به بهبود است. در منطقه مهران نيز عراقيها پيشرفت محسوسي نداشته‌اند. در منطقه موسيان، فكه و پلكرخه نيروهاي خودي موفقيت چشمگيري داشته‌اند. رود كرخه در كنترل نسبي نيروهاي خودي است و عراقيها مقداري عقب رانده شده‌اند. منطقه بستان، سوسنگرد و اهواز از وجود مزدوران عراقي پاك شدهاست. در منطقه كوشك و طلاييه طي 24 ساعت گذشته درگيري ادامه داشته است. روي منطقه آبادان و خرمشهر از داخل عراق آتش توپ و خمپاره اجرا مي‌شود، ولي نيروهاي زرهي عراق از اطرافخرمشهر رانده‌شده‌اند. 2 نيروي هوايي بي‌وقفه اهداف نظامي را كه پايگاههاي هوايي، ايستگاههاي رادار، ستون‌هاينظامي، پادگانهاي نظامي و تاسيسات نفت و تاسيسات صنعت نظامي است، در خاك عراق منهدممي‌كند و تاكنون به مناطق مسكوني و تاسيسات كه براي حيات مردم عراق ضروري است، حمله نكردهو نخواهد كرد. [۲۵]
قسمتي از اطلاعيه 170 فعاليتهاي نيروي هوايي در روز 13/7/59 1 بمباران پادگانهاي سروش و زينو و انهدام كامل يك پادگان ديگر 2 انهدام تلمبه‌خانه نفتي عينضاله و كارخانه پتروشيمي حمام العليل 3 بمباران كارخانه برق سد دربندي‌خان و سد دوكان و وارد كردن خسارات سنگين بر دشمن 4 انهدام 3 فروند هواپيماي متجاوز عراق. [۲۶]
خلاصه بيانيه‌هاي نظامي عراق
بيانيه 60 ... دشمن بار ديگر بامداد امروز به فعاليتهاي خصمانه خود عليه واحدهاي مقدم و شهرها و تاسيسات اقتصادي كشور ما ادامه داد و نيروهاي ما دليرانه مقابله كردند و خساراتهاي زير را به آنها واردكردند: 18 كشته و 39 اسير انهدام 13 تانك و نفربر و 4 خودرو و دو توپ انهدام يك كشتي حاملموشك و غرق ده ناوچه دشمن در شط‌العرب، انهدام يك پايگاه موشكي، سرنگون ساختن يك جنگندهدر بخش شمالي و 11 جنگنده در بخش مياني. ـ خسارات ما: 5 كشته، 16 مجروح، انهدام 4 خودرو و يك توپ ـ حملات هوايي دشمن: حمله به تاسيسات غيرنظامي و اقتصادي مناطق عينضاله، دوكان، حمامالعليل و استان صلاح‌الدين حمله به مناطق مسكوني و غيرنظامي حاج عمران، رايات و كركوك، ضدهوايي ما يك هواپيما را در صلاح‌الدين سرنگون ساخت. براثر حملات هوايي دشمن، زيانهايي به برخي تاسيسات غيرنظامي وارد شد و برخي خانه‌ها، اتومبيلهاي شخصي و بيمارستان جمهوري در كركوك آسيب ديد و 12 نفر مجروح شدند. هواپيماهاي ما امروز با حمله به اهداف نظامي و تاسيسات صنعتي دشمن خسارتهاي زير را واردكردند: بمباران و به آتش كشيدن انبارهاي نفتي دهلران، حمله به تجمع ماشين‌آلات در دزفول، بمبارانفرودگاه كرمانشاه و انهدام و آسيب رساندن به 20 هواپيما، بمباران پالايشگاه و انبارهاي نفتكرمانشاه، بمباران پالايشگاه تبريز، بمباران فرودگاه مهرآباد و انهدام دو هواپيماي جمبو جت و چندهواپيماي حمل و نقل، بمباران پالايشگاه نفت در جنوب تهران، ضربه زدن مستقيم به فرودگاهشاهرخي. [۲۷]
بازتاب حملات و درگيريها
راديو امريكا: روزنامه واشنگتن پست مي‌نويسد: در نخستين نبرد مهم در جنگهاي دوازده روزهايران و عراق، پاسداران انقلابي ايران كه نيروهاي خود را تقويت كرده بودند به جنگهاي بي‌سابقه‌ايعليه نيروهاي عراق دست زده‌اند. اين نبردها در خيابانهاي ويران خرمشهر صورت گرفت.... پس از 24ساعت نبرد بي‌امان در بندر اشغال شده خرمشهر، هر دو طرف ادعا كردند به پيروزي دست يافته‌اند در حالي كه نشانه‌ها حاكي است كه هيچيك از طرفين درگير نمي‌توانند مدعي پيروزي باشند.. به نظر مي‌رسد كه از شدت وحدت جنگ در جبهه شمانلي به ميزان فاحشي كاسته شده است. عراقيها قبلاًمدعي پيروزي در جبهه شمالي و تصرف شهر دزفول و اهواز شده بودند. [۲۸] راديو لندن: روزنامه تايمز مي‌نويسد: تجاوز عراق به ايران در صحراهاي اطراف 3 شهر نفت‌خيزايران به حالت سكون درآمده است و عراق در هدف خود، مبني بر تسخير كامل خوزستان، موفق نشدهاست همچنين حمله گاز انبري ارتش عراق در فاصله 160 كيلومتري، بين مهران و دزفول نيز متوقفشده است. [۲۹] راديو اسرائيل: در حالي كه عراق روزهاي گذشته ادعا كرده بود خرمشهر را به تصرف كامل خود در آورده، امروز سرهنگ رمزي، فرمانده نيروهاي عراق در جنوب آن كشور گفت كه در خرمشهر هنوزجنگ خانه‌به خانه ادامه دارد. وي ادعا كرد ناحيه بندري خرمشهر به تصرف ارتش عراق درآمده، وليدر مركز شهر هنوز نيروهاي ايراني مقاومت مي‌كنند.... مقاومت عمده در اين شهر از جانب جنگجويانجوان سپاه پاسداران است.... ارتش عراق آتش‌بس يك جانبه را وقتي اعلام كرد كه پيشروياش در خاك ايران عملاً متوقف شدهبود. [۳۰] خبرگزاري آسوشيتدپرس:... دولتهاي عربي كه در آغاز جنگ عراق عليه ايران در مورد بقايجمهوري‌اسلامي شك كرده بودن، اكنون در پايان دومين هفته جنگ و توقف پيشرفتهاي ظاهريعراق و استراتژي و قضاوتهاي غلط خود، بقاي صدام را مورد ترديد قرار مي‌دهند. به نظر مي‌رسدجنگ در يك جبهه 400 كيلومتري به بن‌بست كشيده شد و تلاش عراق براي تصرف خوزستان متوقفشده است. از لحاظ استراتژي، صدام ظاهر ادعاي خود را مبني بر نابود كردن نيروي هوايي ايران باوركرده بود. در حالي كه فانتومهاي اف 14 ايران روزانه با 150 پرواز به اهداف داخل عراق حملهمي‌كنند. [۳۱] واشنگتن پست: فرماندهان عاليرتبه عراقي كه رهبري هجوم به خرمشهر را به عهده دارند و در فاصله چند مايلي ساحلي چپ رودخانه در يك موضع زميني مستقر شده‌اند، در عين عصبانيت از قاطعيت و سرسختي مدافعان ايراني كه دست به مقاومت شديدي زده‌اند، صحبت مي‌كنند. آنانمي‌گويند نيروي هوايي ايران نقش بسيار موثري عليه آنها ايفا كرده است و تصميم پاسداران انقلاب به ادامه جنگ تا سر‌حد مرگ، عامل بازدارنده مهمي بوده است.
... دست زدن صدام به جنگ عليه ايران يك قمار خطرناك بود. وي با توجه به تصفيه‌هاي مداومنيروهاي مسلح ايران كه آن را از كار انداخته مطمئن بود پيروزي سريع و آساني به دست خواهدآورد، ولي 13 روز بعد از آغاز جنگ هنوز عراق براي تسخير بندر خرمشهر مي‌جنگد. [۳۲] تايمز مالي ( چاپ انگليس ): هم‌اكنون صداي انفجارهايي كه شهر بصره شنيده مي‌شود كه ناشياز حملات توپخانه دوربرد ايران است. عراقيها همچنين مجبور به تخليه سكنه قصبه سيبه در خاك عراقشده‌اند. اينك نوبت عراقيهاست كه ضد‌حمله ايران را كه با عمليات موثر توپخانه، سريع شروع شده، تحمل نمايند. اگر اين اوضاع به نتيجه‌منطقي‌اش منجر شود، اين خرمشهر نيست كه زير رگبار گلولهعراق خواهد بود، بلكه بصره است كه زير بمباران توپخانه ايران قرار خواهد گرفت. [۳۳] راديو لندن: امروز در تهران 4 بار آژير كشيده شد. در يكي از اين حملات يك هواپيماي عراقيسرنگون شده است. [۳۴]
روزشمار سياسي 13/7/59
پس از گذشت 14 روز، پيشروي نيروهاي عراق در داخل سرزمينهايايران عملاً متوقف شده است، به همين علت بغداد به منظور ايجاد تعويقدر حملات احتمالي نيروهاي جمهورياسلامي، يك‌جانبه اعلام آتش‌بسكرد كه با مخالفت تهران روبرو گرديد. همزمان با آن، دولت عراق از كشورها اسلامي استمداد مي‌طلبد تا تلاش باي پايان دادن به جنگ را تشديد نمايند. در سطح منطقه، اسرائيل با استفاده از فرصت درگيري بين دو كشور قدرتمند منطقه، به مركز اتمي عراق حمله مي‌كند تا به اين وسيلههم از دستيابي بغداد به سلاح اتمي كه انحصار اتمي تل‌آويو را در منطقهتهديد مي‌كردـ جلوگيري كند هم ايران را همسو با اسرائيل نشان داده كه حيثيت سياسي جمهورياسلامي را نزد مسلمانان جهان خدشه‌دار نمايد.رژيمهاي منطقه نيز كه خطر انقلاب اسلامي را بيش از خطر اسرائيلمي‌دانند، كمكهاي مالي و لجستيك خود را به رژيم صدام ادامه مي‌دهند تاعراق به عنوان سپر دفاعي آنان در مقابل امواج انقلاب مقاومت نمايد. در سطح بين‌المللي، امريكائيها در حالي كه تلاش مي‌كنند مسأله گروگانها را حل كنند، سياست اصلي خود را بر حفظ امنيت كشورهاي منطقه و آبراهخليج‌فارس با كشاندن پاي ناتو به آبهاي منطقه، قرار داده‌اند. مسكو نيزنگران از افزايش حضور غرب در منطقه، جز اقدامات تبليغاتي ضدآمريكائي، به خاطر وجود نيروهايش در افغانستان، ابزارهاي لازم را براي همسو كردن كشورهاي مسلمان با اهداف و سياستهاي ضدغربي خود در اختيار ندارد.
جمهورياسلامي ( اوضاع داخلي، مواضع و.. )
رئيس جمهور ( بني‌صدر ):.. وقتي جنگ درگرفت، معلوم شد كه يك دولت در دنيا نيست كه اين جنگ را محكوم كند و مستضعفان هم از جائي صدايشان برنخاست و اين همه به اين دليل نيست كه مستضعفان دنيا بي‌بخار شده‌اند و همه دولتهاي دنيا مستكبر هستند، اين نشانه آن است كه ما يككارهايي كرده‌ايم و يك جلوه‌اي از انقلاب به دنياي خارج نشان داده‌ايم كه نتيجه‌اش اين انزواست و آنكارهاست كه نبايد بشود. [۳۵] نخست‌وزير ( رجايي ): چهار هواپيماي آواكس در عربستان كه بسيار هم پيشرفته هستند، اعلامخطري براي كشور ماست... ما حضور آنها را دليلي ديگر بر شركت آمريكا در اين جنگ اعلاممي‌كنيم. [۳۶] اطلاعيه نخست‌وزيري: دولت جمهورياسلامي ايران لازم مي‌داند نسبت به اقدام آمريكا مبنيبر انتقال هواپيماهاي آواكس به عربستان سعودي اين نكات را متذكر شود: 1 دولت جمهورياسلامي ايران اين اقدام را كه موجب تشديد رقابت تسليحااتي قدرتهاي خارجهدر اين منطقه مي‌شود، قوياً محكوم مي‌كند. 2... اين اقدام ادامه موضعگيري خصمانه آمريكا عليه جمهورياسلامي ايران است. 3... حفظ امنيت خليج‌فارس تنها حق كشورهاي منطقه بدون دخالت خارجي است. 4 دولت جمهورياسلامي ايران هرگونه بهره‌برداري از هواپيماهاي مذكور را در تجاوزات رژيمبعثي عراق عليه ايران، عملي خصمانه عليه خود تلقي مي‌نمايد. [۳۷]
عراق ( اوضاع داخلي، مواضع و... )
وزير دفاع عراق: عراق متقاعد شده كه هفته گذشته هواپيماي اسرائيلي در حمله به يك مركزتحقيقات اتمي در حومه بغداد شركت داشتند. وي آمريكا را متهم كرد كه جانب ايران را گرفته و لوازميدكي و مهمات در اختيار آن كشور قرار مي‌دهد. [۳۸]
تلاشهاي صلح
وزير دفاع عراق گفت: نيروهاي عراق از سحرگاه امروز ( 13/7/59 ) يك جانبه مقررات آتش‌بسرا رعايت مي‌كنند، مشروط بر اين كه ايران نيز به آن تأسي كند. [۳۹] وزير خارجه عراق در نيويورك: اميدوار است مساعي كه جهت ميانجيگري اسلامي صورتمي‌گيرد، با موافقت روبرو گردد... پيشنهاد آتش‌بس عراق به جز در حالت مواجه شدن با هجوم قابلاجراست. [۴۰] عراق آتش‌بس يك‌جانبه را در شرايطي اعلام كرده كه پيشروياش در خاك ايران عملاً متوقف شدهاست. [۴۱]
مواضع و اقدامات كشورها
كارتر: آمريكا مي‌تواند از متحدان غربي خود و روابط دوستانه آنها با ممالك اسلامي استفادهكرده، شدت درگيري را كاهش دهد... دنيا مي‌تواند از نفت ايران يا عراق صرفنظر كند، ولي از نفتديگر ممالك خليج‌فارس نمي‌تواند چشم بپوشد، و در حالي كه روزانه ميليونها بشكه نفت از تنگه هرمزمي‌گذرد، امريكا هر‌كاري جهت باز نگه داشتن آن انجام مي‌دهد. [۴۲] وزير دفاع آمريكا: ايالات متحده قصد ندارد افراد بيشتر يا تجهيزات اضافي به عربستان سعوديبراي اداره شبكه رادارهاي ارسالي اعزام كند... با تمام كشورهاي منطقه تماس گرفتيم و ضرورت عدمگسترش درگيري را تاكيد كرديم، زيرا گسترش درگيري بر اوضاع عمومي منطقه اثر خواهد گذاشت. [۴۳] برژنف در ديدار با رئيس جمهور هند: كساني كه پيوستگي نيروهاي ضدامپرياليستي در خاورنزديك باب طبع آنها نيست و آنهايي كه مي‌خواهند منابع نفت خاورنزديك و ميانه را كنترل كنند و آرزودارند ايران دوباره پايگاه نظامي و پاسگاه ژاندارمري امپرياليسم شود، تلاش دارند از اختلافات ايران و عراق سؤ‌استفاده كنند. [۴۴] روزنامه البعث، ارگان حزب حاكم سوريه: نيروهاي ارتش كويت، شيخ‌نشينهاي عربيمتحده، بحرين، قطر و عربستان سعودي به حال آماده‌باش درآمده‌اند و حفاظت از چاههاي نفتاين كشورها تقويت شده است. [۴۵]
روزنامه گاردين: شاه حسين پنج هزار نيروي اردني به عراق فرستاده است تا امور امنيت داخلي اينكشور را به عهده گيرند. با اين جايگزيني، سربازان عراق با فراغت در جنگ عليه ايران شركتمي‌كنند. [۴۶] وزير خارجه مراكش در مجمع عمومي سازمان‌ملل: منازعه عراق و ايران به خاطر زير پا گذاشتنحقوق تاريخي عراق توسط ايران است.... چنانچه ايران با درخواست آتش‌بس شوراي امنيت موافقتنكند، عواقب وخيمي براي صلح بين‌المللي خواهد داشت. [۴۷] نخست وزير تونس از مجمع عمومي سازمان‌ملل متحد خواست پشتيباني كامل خود را ازتلاشهائي كه ضياءالحق براي ميانجيگري بين عراق و ايران مبذول مي‌دارد، اظهار نمايد. [۴۸] نخست‌وزير اسرائيل: صدام در مورد قدرت ارتش ايران دچار اشتباه شد. او به يك حمله برق‌آسافكر مي‌كرد، در حاليكه اصلاً چنين امكاني وجود نداشت... نيروهاي عراقي در ايران با شكست روبروشده‌اند و نيروي هوايي ايران ثابت كرد كه قوي‌تر از آن است كه حتي غرب تصور مي‌كرد.... اسرائيل از بروز جنگ بين دو كشوري كه از ما تنفر دارند، خوشحال نيست. عراقيها مهاجم محسوب مي‌شوند، زيرا آنها آغازگر جنگ بوده‌اند و اكنون با شكستي بزرگ مواجه شده‌اند. [۴۹] رئيس جمهوري زامبيا طي تلگرافي به صدام حمايت كامل دولت و ملت خود را از عراق در جنگبا ايران اعلام داشتند. [۵۰]
تحليلها و تفسيرها
نشريه فرانكفورتر الگمانيه: عراق مي‌خواهد بر خليج‌فارس حاكم شود. عراق تصور مي‌كردارتش ايران در اثر بروز انقلاب از هم پاشيده شده و اكنون بهترين موقع است كه با يك حمله برق‌آسارژيم ايران را سرنگون سازد و خود را قائم‌مقام استراتژي منطقه اعلام كند. [۵۱] خبرگزاري يونايتدپرس: جنگ خليج‌فارس كه بيش از 12 روز از آن مي‌گذرد، جمهورياسلامي ايران را به جاي آن كه تضعيف كند. تحكيم بخشيده است. ... خميني اين جنگ را به يك جهاد مقدس تبديل كرده است و به‌نظر مي‌رسد ايرانيان مجاهدينيشده‌اند كه با ايمان عليه دشمني كافر متحدند. اين صدام است كه از صلح و آتش‌بس صحبت مي‌كند نهمقامات ايران. ايران براي جنگ ثابت‌قدم مانده است و اين به حساب مردمي است كه خود را رزمندگانجهاد يا جنگ مقدس مي‌دانند كه مصالحه در آن گناه محسوب مي‌شود. [۵۲]
راديو آمريكا:.... مقامات نظامي عراق كه خسته مي‌نمايند و اعتماد خود را از دست داده‌اند، اكنون از كارآيي نيروي هوايي ايران و تصميم قاطع ارتش و پاسداران انقلاب سخن مي‌گويند كه مصمم هستند تا پاي جان بجنگند و تسليم نشوند. [۵۳] راديو اسرائيل: روزنامه آبزرور مي‌نويسد: به نظر مي‌رسد كارتر در اعزام ناوگان مشترك اروپايي و آمريكايي براي باز نگهداشتن تنگه هرمز دستخوش ترديد شده است، زيرا چنين اقدامي شوروي را از ادامه سياست بي‌طرف نسبت به اوضاع خليج‌فارس بر كنار داشته، باعث خواهد شد دو ابر قدرترو در روي يكديگر قرار گيرند. [۵۴] راديو باكو:.... آمريكا از تلاش براي وارد كردن اعضاي ناتو در جنگ ايران و عراق دست برنميدارد و منظورش آن است كه به مداخله خود جنبه بين‌المللي بدهد. براي رسيدن به اين هدف شايعمي‌كند كه تنگه هرمز در معرض خطر است و براي تامين كشتيراني آزاد بايد يك ناوگان بين‌الملليتشكيل گردد. حال آنكه همه مي‌دانند در حال حاضر عبور كشتيها را چيزي تهديد نمي‌كند. ايجادناوگان بين‌المللي براي خطري كه اصلاً وجود ندارد، عمل خطرناكي است كه بايد از آن پرهيز كرد. [۵۵]
منابع و مآخذ روزشمار 1359/07/13
- ↑ گزارش يكي از فرماندهان عراقي. سند 51096 مركزمطالعات و تحقيقات جنگ
- ↑ «گزارشهاي روز» استانداري خوزستان، 13/7/59، به نقل از شهرباني خوزستان. سند 001103
- ↑ « بولتن خبري » واحد اطلاعات سپاهخوزستان، 13/7/59، سند 001112
- ↑ « بولتن خبري » واحد اطلاعات سپاهخوزستان، 13/7/59، سند 001112
- ↑ « بولتن خبري » واحد اطلاعات سپاهخوزستان، 13/7/59، سند 001112
- ↑ ماخذ 2، همان.
- ↑ « بولتن خبري » واحد اطلاعات سپاهخوزستان، 13/7/59، سند 001112
- ↑ « بولتن خبري » واحد اطلاعات سپاهخوزستان، 13/7/59، سند 001112
- ↑ « گزارشهاي روز » استانداري خوزستان.
- ↑ « گزارشهاي روز » استانداري خوزستان.
- ↑ « گزارشهاي روز » استانداري خوزستان.
- ↑ ماخذ 3، همان
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 14/7/59
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 14/7/59
- ↑ ستاد مركزي سپاه ( مركز فرماندهي ). سند041831
- ↑ سماجا 3 ( مركز فرماندهي ). سند 041797
- ↑ ماخذ 15، سند 041828
- ↑ ماخذ 16، سند 041800
- ↑ روزنامه جمهورياسلامي، 14/7/59
- ↑ روزنامه جمهورياسلامي، 14/7/59
- ↑ روزنامه جمهورياسلامي، 14/7/59
- ↑ روزنامه جمهورياسلامي، 14/7/59
- ↑ روزنامه جمهورياسلامي، 14/7/59
- ↑ پيشين، 15/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، بولتن خبرها و گزارشهاي ايران، شماره 196، 15/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، بولتن خبرها و گزارشهاي ايران، شمارة 201، 20/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/59. به نقل از راديو صوت‌الجماهير، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/59
- ↑ روزنامه اطلاعات، 14/7/59
- ↑ روزنامه ميزان، 14/7/59
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 14/7/59
- ↑ ماخذ 28
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 23/7/59
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 13/7/59
- ↑ روزنامه ميزان، 13/7/59 38. ماخذ 28
- ↑ روزنامه ميزان، 13/7/59 38. ماخذ 28
- ↑ ماخذ 28
- ↑ ماخذ 28 راديو جده
- ↑ ماخذ 28 راديو اسرائيل
- ↑ روزنامه كيهان، 13/7/59. خبرگزاري رويتر
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59. راديومونت‌كارلو
- ↑ ماخذ 28
- ↑ روزنامه جمهورياسلامي، 14/7/59
- ↑ روزنامه جمهورياسلامي، 13/7/59
- ↑ ماخذ 28. راديو صوت الجماهير
- ↑ ماخذ 28. راديو جده
- ↑ ماخذ 33. خبرگزاري يونايتدپرس
- ↑ ماخذ 36. خبرگزاري فرانسه
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/7/59
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/59
- ↑ . خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/59
- ↑ . خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/