1362.04.26

روزشمار جنگ سال 1362 1362.04.26
نام‌های دیگر	بیست و شش تیر
تاریخ شمسی	1362.04.26
تاریخ میلادی	17 ژوئیه 1983
تاریخ قمری	6 شوال 1403

1360.04.26

1361.04.26

1363.04.26

1364.04.26

1365.04.26

1366.04.26

1367.04.26

1. امروز، فرماندهی قرارگاه مالک اشتر طرح عملیاتی والفجر۲ را به فرماندهان یگان‌های عمل کننده ابلاغ کرد. در این طرح، مأموریت قرارگاه حمله در منطقه غرب پیرانشهر و تصرف ارتفاعات دربند، تأمین خط آهو (چپ و راست دربند)، انهدام و اسیرکردن نیروهای دشمن و ناامن‎کردن ارتفاعات چومان ‌مصطفی و جاده پیرانشهر (ایران) - چومان‌ مصطفی (عراق) اعلام شده است. این عملیات ازنظر سرزمین به ۴ بخش تقسیم و براساس آن مأموریت گردان‌ها مشخص شد.* خط اصلی که از منطقه خودی به‎موازات جاده آسفالت از پیرانشهر تا چومان‌ مصطفی امتداد دارد منطقه را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کرده است. محور شمالی و جنوبی هم با دو خط سبز و آهو مشخص شده‎اند. محور شمالی، از عقبه خودی تا خط سبز به ۲ گردان تلفیقی** ۱۵۳ و ۱۲۲ (سپاه و ارتش) واگذار شده که مأموریت آنها تأمین خط سبز در محور شمالی از جاده آسفالت تا ارتفاعات مسلط به جاده (رایات) می‎باشد. درواقع بخش شمالی این خط به گردان تلفیقی۱۵۳ و بخش جنوبی آن به گردان تلفیقی۱۲۲ واگذار شده است. در جلوی این دو گردان نیز گردان تلفیقی کمیل در بخش شمالی و گردان فجر در حد جنوبی (حد جنوبی هر ۲ گردان تا جاده است) هدف خط آهو در منطقه دربند را برعهده خواهند داشت. در محور چپ (جنوب جاده آسفالته) نیز ۳ گردان اجرای مأموریت خواهند کرد. گردان۱۲۹ تلفیقی در بخش چپ محور جنوبی و گردان تلفیقی ابوذر در بخش راست محور جنوبی تا حد روستای رایات عمل خواهند کرد مأموریت هر دو گردان تأمین بخش جنوبی خط خواهد بود. در جلوی این ۲ گردان نیز گردان مالک اشتر قرار می‎گیرد که مأموریت آن تأمین منطقه و ارتفاعات محور چپ (جنوبی) از خط سبز تا حد آهو و تصرف ارتفاعات مسلط به جاده و رسیدن به دربند است.*** در این طرح عملیاتی نحوه تلفیق سازمان رزم و گردان‌های شرکت‌کننده در عملیات بدین‎صورت آمده است: محور شمال - گردان١٢٢ پیاده تلفیقی شامل ٢ گروهان از گردان١٢٢ از تیپ٢ لشکر٧٧ خراسان به‎اضافه یک گروهان از گردان مالک ‌اشتر تیپ٣٣ المهدی(عج). - گردان١٥٣ تلفیقی شامل ٢ گروهان از تیپ٢ لشکر٧٧ خراسان به‎اضافه یک گروهان از تیپ٣٣ المهدی(عج). - گردان فجر از تیپ٣٣ المهدی(عج). - گردان تلفیقی کمیل شامل ٢ گروهان از گردان کمیل از تیپ٣٣ المهدی(عج) به‎اضافه یک گروهان از گردان١٥٣ تیپ٢ لشکر٧٧ خراسان. محور جنوب - گردان١٢٩ پیاده تلفیقی شامل ٢ گروهان از تیپ٢ لشکر٧٧ خراسان با یک گروهان از گردان مالک‌اشتر تیپ٣٣ المهدی(عج). - گردان پیاده تلفیقی ابوذر شامل ٢ گروهان از گردان ابوذر از تیپ٣٣ المهدی(عج) به‎اضافه یک گروهان از تیپ٢ لشکر٧٧ خراسان. - گردان پیاده مالک اشتر شامل ٢ گروهان از گردان مالک اشتر از تیپ٣٣ المهدی(عج) به‏اضافه یک گروهان از گردان١٢٩ از تیپ٢ لشکر٧٧ خراسان. همچنین گردان حمزه سیدالشهداء(ع) از تیپ۳۳ المهدی(عج) و گردان۱۳۲ و یک گروهان تانک از گردان۲۴۵ احتیاط قرارگاه خواهند بود. نیروهای نامنظم تلفیقی با استعداد ۴۰۰ نفر از تیپ۳۳ المهدی(عج) نیز در عملیات شرکت خواهند کرد.

________________________________________

2. در ادامه تلاش‌های دامنه‌داری که در روزهای اخیر به‎منظور کسب آمادگی برای اجرای عملیات (والفجر۴) در منطقه پیرانشهر انجام شد، امروز نیز جلسه‌ای با حضور سرهنگ جلالی فرمانده لشکر۶۴ ارومیه، سعید فرمانده قرارگاه تاکتیکی مالک ‌اشتر، جعفر اسدی و سرهنگ ناصری فرماندهان تیپ۳۳ المهدی(عج) و تیپ۲ لشکر۷۷ خراسان، احمد کاظمی و محمود کاوه فرماندهان لشکر۸ نجف و تیپ۱۵۵ ویژه شهدا، در پادگان پسوه برگزار شد. در این جلسه، حاضران به بررسی طرح مانور، هماهنگی‌های لازم و چگونگی اجرای آتش توپخانه پرداختند. در ابتدای جلسه سرهنگ ناصری از مانور پیش‌بینی شده گردان‌ها در محور شمالی و جنوبی و همچنین نحوه حرکت و هماهنگی آنها گزارش داد. بنا به گزارش وی، در محور شمال ۴ گردان بدین‎صورت وارد عمل خواهند شد: در سمت راست [شمال جاده پیرانشهر - چومان ‌مصطفی] در تقدم اول گردان کمیل که هدف آن در عمق بیشتری قرار دارد وارد عمل خواهد شد و پس از آن گردان۱۵۳ اجرای مأموریت خواهد کرد، در سمت راست همین محور نیز ابتدا گردان فجر که هدف آن در عمق قرار دارد و پس از آن گردان۱۲۲ وارد عمل می‌شوند. در محور جنوبی هم ۳ گردان۱۲۹، ابوذر و مالک ‌اشتر به ترتیب نزدیکی به منطقه خودی، وارد عمل خواهند شد. در ادامه جلسه، سعید درباره برخی جزئیات مأموریت گردان‌ها، ارتفاعات هدف، استعداد نیروهای دشمن و حساسیت‌های موجود در آن مناطق توضیح داد. سپس درمورد احتمال مقاومت دشمن در بعضی مناطق و تقویت واحد عمل‌کننده خودی در آن مناطق تصمیماتی گرفته شد که واگذاری یک گروهان به گردان مالک ‌اشتر و واگذاری تصرف یک ارتفاع (ارتفاع بابکرا) در غرب منطقه قبلی ازجمله آنها بود. پس از آن حاضران درباره به‎کارگیری توپخانه گفت‌وگو کردند. سرهنگ گوهرفرد مسئول توپخانه، پیشنهاد کرد که قبل از شروع حمله یک آتش تهیه سنگین در روی دربند که از اهداف اصلی و محل الحاق دو محور چپ و راست بر روی جاده است، اجرا کنند و در مناطق دیگر نیز هم‎زمان با اجرای عملیات، آتش توپخانه بنا به درخواست اجرا شود. وی معتقد بود که باتوجه‏به تجمع نیروهای خودی در شهر و منطقه پیرانشهر و اطلاعاتی که دشمن از تحرکات ما در منطقه مشاهده می‌کند و همچنین حساسیت فرماندهی منطقه‌ای عراق به اجرای عملیات قوای ایران اگر ما نیروهای خود را در روزهای آینده از عقبه‌ها به خط جلو انتقال دهیم دشمن حتی روز اجرای عملیات را حدس خواهد زد. پس باید تمهیدات لازم قبل از اجرای تک نیروهای خودی با یک آتش انبوه و سنگین در روز بر روی دربند که تمرکز نیرو و سازماندهی عراق در آن منطقه است، اجرا شود تا هم در سازمان دشمن اختلال ایجاد کنیم و هم ضایعات و تلفات قابل‏توجهی به او وارد آوریم، در غیر این ‌صورت اگر اجرای آتش توپخانه بنا به درخواست دید‌بان باشد هم ممکن است توپ‌ها به‎طور دقیق روی مواضع درخواست‎شده اصابت نکند و خساراتی برای دشمن به‎بار نیاورد و هم ممکن است به‎علت نبود دقت کافی تلفاتی را به نیروهای خودی وارد آورد. این درحالی بود که سعید اعتقاد داشت راه این است که وقتی نیروها به موضع آغاز حمله رسیدند قبل از آنکه هجوم را آغاز کنند توپخانه روی مواضع دشمن به‎خصوص در دربند آتش سنگین اجرا کند و پس از آنکه مناطق حساس و تجمع دشمن آسیب دید نیروهای خودی هجوم خود را آغاز کنند که این پیشنهاد مورد قبول سرهنگ ناصری، جعفر اسدی و احمد کاظمی قرار گرفت، البته احمد کاظمی رعایت‎شدن اصل غافلگیری را از محاسن این پیشنهاد عنوان کرد. وی گفت که اجرای آتش تهیه، غافلگیری دشمن را که یک اصل مهم در این عملیات است از بین خواهد برد. جعفر اسدی نیز در رد اجرای آتش تهیه به این مهم اشاره کرد که در این منطقه به‎علت حساسیت دشمن نمی‌توان از گلوله‌های فسفری**** که در تعیین مختصات اهداف به کار گرفته می‌شود، استفاده کرد، زیرا به‎محض به‎کارگیری این نوع گلوله همه چیز لو خواهد رفت و دشمن هوشیار و حساس‌تر خواهد شد. در آخر این بخش از گفت‌وگوها سعید نتیجه کلی بحث درباره اجرای آتش توپخانه را به این صورت جمع‌بندی کرد که رعایت غافلگیری در این عملیات یک اصل است و به همین دلیل ما برای رعایت اصل غافلگیری اجرای عملیات در شب را انتخاب کردیم و اگر روز می‌خواستیم عملیات کنیم، آتش تهیه هم اجرا می‌کردیم. وی همچنین در مقابل اصرار سرهنگ جلالی برای اجرای آتش تهیه گفت: بدون رودربایستی و با اجازه افسر توپخانه عرض می‌کنم که در طول سه سالی که این‌همه عملیات نظامی اجرا کردیم، آتش تهیه کمک خاصی به ما نکرده، ما زمانی به هدف خود دست پیدا کرده‌ایم که توانسته‌ایم دشمن را خوب غافلگیر کنیم و این یک واقعیت است. وی اضافه کرد: چرا ما نتیجه شناسایی نیزوهای اطلاعاتی خودمان را که راه‌ها و معابر را شناسایی کرده‌اند و نیروهای ما با استفاده از اطلاعات آنها به‎راحتی می‌توانند به عمق نفوذ کنند و دشمن را دور بزنند، کنار بگذاریم و بگوییم نیروها عقب بمانند چون می‌خواهیم آتش تهیه اجرا کنیم؟! و پس از اجرای آتش تهیه در عین هوشیاری دشمن حمله کنند؟! نتیجه گفت‌وگو درباره اجرای آتش این شد که آتش تهیه قبل از شروع هجوم نیروها اجرا نشود و آتش توپخانه بنا به درخواست یگان‌ها آن‌هم در منطقه مورد مأموریت یگان‌ها اجرا شود. در ادامه این گفت‌وگوها، بحث طرح مانور تیپ۳۳ المهدی(عج) بار دیگر مرور شد و بالاخره قرار شد که ۲ گردان از تیپ۵۵ ویژه شهدا که مأموریت پیش‌بینی شده (رسمی) آنها پاک‌سازی جاده پیرانشهر - حاج‌عمران از اول خط دشمن تا دربند بود، به‎علت اینکه ممکن است در مأموریت سایر گردان‌ها ایجاد اخلال یا تداخل کند منتفی شده و این تیپ در مراحل بعدی و با صلاحدید قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) سپاه به کار گرفته شود.

________________________________________

3. واحد طرح و عملیات سپاه منطقه۱۱ (قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع)) تحرکات و اقدامات عمده عراق در جبهه عمومی پیرانشهر و سردشت در یک هفته اخیر را گزارش کرد که در آن به تقویت نیرو و استحکامات در منطقه عملیاتی حاج‌عمران (والفجر۲) و نوار مرزی سردشت و همچنین حمایت لجستیکی از گروه‌های معارض اشاره شده است. در این گزارش درباره اقدامات عراق در سردشت آمده است: ـ دشمن در محور پیرانشهر به حاج‌عمران مشغول احداث مواضع پدافندی و استحکامات می‎باشد که ساخت سنگرهای نگهبانی، احداث کانال، عبور نیرو، کار روی میادین مین و ساخت سنگرهای اجتماعی از آن جمله است. ـ در چند روز اخیر از ساعت ١٠ تا ١٥ بالگردهای عراقی در گروه ٣ و ٤ فروندی به پادگان چومان ‌مصطفی وارد و خارج شده‎اند. ـ دو گروهان نیروی پیاده در منطقه عمومی برده‌زرد و ارتفاع برده‌زرد (محور شمال عملیات) همراه چند قبضه خمپاره مستقر شده است. براساس این گزارش، عراق در منطقه عمومی سردشت (شمال‌غربی، غرب و جنوب‌غربی) نیز درحال اجرای طرح‌هایی برای حمله به نیروهای خودی است***** و اقداماتی را بدین‎شرح انجام می‎دهد: عراق یک گردان نیروی پیاده با کمک جلال طالبانی روی ارتفاعات بردسپیان در شمال‌غرب سردشت مستقر کرده و روزانه با ۱۰ فروند بالگرد، گردان مذکور را تدارک می‌کند. عناصر حزب دمکرات که در برخی ارتفاعات مرزی همچون دولتو حضور داشتند به‏علت احساس خطر ازطرف نیروهای خودی این ارتفاعات را تخلیه کرده و به نیروهای عراقی و اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی‌ها) تحویل داده‌اند. در این گزارش در توضیح اهمیت ارتفاع بردسپیان آمده است که ارتفاع مزبور به شهر قلعه‌دیزه تسلط دید دارد. همچنین درباره اقدامات ارتش عراق در غرب سردشت و ارتفاعات مرزی سردشت ذکر شده است که عراق در این ارتفاعات مشغول تحکیم مواضع و آرایش نیرو می‎باشد و قصد دارد در این منطقه به مواضع نیروهای خودی حمله کند. در جنوب‌غربی سردشت نیز ارتش عراق از منطقه کنار سمت مرز ایران و روستاهای بیتوش و بژوه جاده کشیده است. به‎علاوه، در گزارش درج شده است که حزب دمکرات و سایر گروه‌های مسلح شورشی با عراق توافق کرده‌اند درصورتی‎که عراق در منطقه عمومی سردشت به نیروهای ایران حمله کند این گروه‌ها با نیروهای خودی در جاده‌های مواصلاتی منتهی به سردشت درگیر شده و مانع تدارک و اعزام نیرو به منطقه درگیری شوند.

________________________________________

4. در ادامه اخبار مربوط به مشاهده مین در آب‌های خلیج‌فارس، امروز هم خبرگزاری آلمان غربی به نقل از سخنگوی نیروی دریایی پاکستان از دیده‎شدن مین دریایی در سواحل عربستان سعودی و بحرین خبر داد. درضمن این خبرگزاری اعلام کرد که نیروی دریایی پاکستان روز گذشته به تمام کشتی‌هایی که در آب‌های خلیج‌فارس تردد می‎کنند هشدار داده که در ده روز گذشته تعدادی مین در این منطقه مشاهده شده است. خبرگزاری آلمان‎غربی به نقل از سخنگوی نیروی دریایی پاکستان اعلام کرد: این مین‌ها را نخستین‎بار کارکنان یک تانکر در منطقه رأس‌التنوره در عربستان سعودی مشاهده کردند و متعاقب آن نیز کشتی دیگری از وجود این مین‌ها در نزدیکی بحرین گزارش داد. سخنگوی مذکور افزود: نیروی دریایی پاکستان ازطریق رادیوها این خبر را به اطلاع تمامی کشتی‌ها و دریانوردان آب‌های خلیج‌فارس رسانده است. یادآوری می‌شود در چارچوب یک قرارداد بین‌المللی، پاکستان مسئولیت نقشه‌برداری از آب‌های خلیج‌فارس را برعهده دارد. خبرگزاری آلمان‎غربی اضافه کرد: سازمان نقشه‌برداری امریکا جمعه گذشته در واشنگتن اعلام کرد که این سازمان روزهای هفتم ماه ژوئن و هفتم ماه ژوئیه درخصوص وجود این مین‌ها و خطری که تانکرهای نفتکش و دیگر کشتی‌ها را تهدید می‌کند، هشدارهایی داده است. به گزارش این خبرگزاری، خطری که اکنون رفت‌وآمد کشتی‌ها را در خلیج‌فارس تهدید می‌کند از جنگ ایران و عراق ناشی می‌شود و این مسئله نیز بر مشکل نشت نفت در این آب‌ها افزوده شده است.

________________________________________

5. اقدامات مسلحانه افراد وابسته به حزب دمکرات و سازمان کومه‌له در این روز به‌طور محسوسی کاسته شده بود، بااین‌حال، در سه عملیاتی که آنها اجرا کردند ۲ تن از افراد خودی زخمی شدند. همچنین تصمیم حزب مکرات برای انهدام خط راه‌آهن ایران و ترکیه در منطقه قطور در شمال‌غربی سلماس نیز خبر دیگر امروز بود. امروز، در حوالی پایگاه روستایی زیوه در منطقه عمومی صومای‌برادوست در شمال‌غربی ارومیه، ۲ تن از سربازان ژاندارمری به مینی که افراد مسلح غیرقانونی کار گذاشته بودند برخورد کردند که براثر انفجار آن هر ۲ نفر مصدوم شدند. افراد مسلح همچنین در ساعت ۲۳ به پایگاه دارلک ژاندارمری در شمال‌خاوری مهاباد و در ساعت ۱۸ به پایگاه ملاشیخ در شمال سردشت در مسیر پیرانشهر حمله کردند که با مقاومت نیروهای خودی و رسیدن نیروی کمکی مجبور به عقب‌نشینی شدند. در این دو حادثه عده‎ای از مهاجمان دستگیر شدند. درضمن، نیروهای خودی در پنج کیلومتری شمال سردشت در حوالی روستای ملاشیخ نیز یکی از افراد مسلح شورشی را دستگیر کردند. از سوی دیگر، در چند روز گذشته، مسئولان منطقه ارومیه و سلماس حزب دمکرات کردستان ایران با برخی افراد مسلح کُرد ترکیه در روستای مرزی برشخواران در شمال‌غربی سلماس جلساتی برگزار کردند. در این جلسات درباره تخریب خط راه‌آهن ایران و ترکیه در شمال این روستا رایزنی کرده و تصمیم گرفتند که در دوم مردادماه به این خط آهن حمله و آن را در حدفاصل کیلومتر ۸۸۷ و ۹۱۰ تخریب کنند.******

________________________________________

6. گران‌فروشی و احتکار و لزوم برخورد با عاملان آن در موقعیت جنگی کشور همچنان به‌عنوان یکی از موضوعات مهم مورد توجه مسئولان در سطوح مختلف است. بر همین اساس، امروز دادستان کل کشور در دیدار با رئیس‎کل جدید سازمان غله و سرپرست شورای آرد و نان، از برخورد شدید قانونی با کم‌فروشان، گران‌فروشان و محتکران خبر داد و حکم افرادی را که به‎قصد ضربه‎زدن به نظام جمهوری اسلامی اقدام به اخلال در امور اقتصادی ‌کنند را تا مفسدفی‌‌الارض قابل‌اجرا اعلام کرد. به نوشته روزنامه اطلاعات «رئیس‎کل سازمان غله کشور و سرپرست شورای آرد و نان با آیت‌الله یوسف صانعی دادستان کل کشور و عضو شورای‎عالی قضایی، دیدار کردند. در این دیدار رئیس‎کل سازمان غله کشور و سرپرست شورای آرد و نان ضمن ارائه گزارشی از اقدامات دولت درزمینه ایجاد تسهیلات برای تهیه نان و رفع نارسایی‌های موجود، موارد تخلف برخی از نانوایان و دست‌اندرکاران تهیه و توزیع آرد را با وی مطرح کردند. آیت‎الله صانعی دادستان کل کشور، در این جمع با تشکر و قدردانی از قدم جالبی که مهندس موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، درجهت مبارزه با گران‎فروشی و احتکار در جامعه برداشته و همچنین توجه سریع دولت به مشکل نان و رفع نارسایی‌های تهیه نان که ممکن بود مشکلاتی برای جامعه ایجاد کند، درباره برخورد قوه قضائیه با موارد تخلف و متخلفین در امر تهیه آرد و نان کشور مطالبی بیان کرد. دادستان کل کشوردرزمینه برخورد قاطع دادگاه‌ها و دادسراها با موارد تخلف گفت: راه‌هایی که قانون برای گران‌فروشی، احتکار و ایجاد کمبود در نظر گرفته بسیار سنگین است و اگر در امر تهیه و توزیع آرد و نان گران‌فروشی، احتکار یا عدم پخت تمامی سهمیه آرد و دیگر موارد درجهت ایجاد کمبود نان از کسی تخلف مشاهده شد، قضات طبق قانون برای متخلفین حکم مجازات زندان از سه ماه تا یک سال یا پرداخت ۵ تا ۲۰۰ هزار ریال جریمه نقدی صادر خواهند کرد. حتی قضات در شرایط کنونی و مسئله جنگ، می‌توانند حکم هر دو مجازات را برای متخلفی که برای بار دوم مرتکب این موارد از تخلف شود [صادر کنند] یا طبق قانون، پروانه کسب مغازه‌ وی را باطل و با پیش‌بینی‌هایی که قانون دراین‎زمینه کرده است دادگاه‌ها می‌توانند اداره مغازه را با نظر مسئولین به افراد دیگری واگذار کنند و این مسئله هیچ مغایرتی با مسائل شرعی ندارد. آیت‌الله صانعی آن‎گاه به گران‎فروشی و متخلفانی که علاوه‎بر سود شخصی سعی در ایجاد نگرانی برای جامعه دارند و می‌خواهند ازاین‎طریق ضربه‌ای به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی وارد کنند، اشاره کرد و گفت: اگر خدای‎ناکرده چنین افرادی پیدا شوند و درصدد باشند تا با احتکار، گران‎فروشی و ایجاد کمبود برای جامعه نگرانی به‎وجود آورند، در حکم مفسد خواهند بود و ازنظر اسلام حکم مفسد اعدام است. دادستان کل کشور در خاتمه اظهار داشت: بدیهی است که قضات محترم دادگاه‌ها رسیدگی به این‌گونه تخلف حساس و رفع نگرانی جامعه فوریت می‌دهند و برای رسیدگی به موارد فوق نوبت را در نظر نخواهند گرفت.» درهمین‎حال، علاوه‎بر رسیدگی مسئولان مربوط، برخورد انجمن‌ها، نهادها و سازمان‌های مختلف نیز در برخورد قاطع با عوامل اخلال در امور اقتصادی ادامه دارد. دراین‌زمینه، امروز روزنامه اطلاعات در گزارشی به انتشار و ارسال پیام حمایت‌گرانه این نهادها اشاره کرد که پیام استاندار و معاونان استانداری و فرمانداران استان کهگیلویه و بویراحمد، کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کارخانجات (خانه کارگر)، استاندار فارس، شورای هماهنگی انجمن‌های اسلامی بانک‌های کشور، جهاد دانشگاهی دانشگاه علم و صنعت، سپاه پاسداران شاهین‌شهر و ده‌ها انجمن اسلامی و روابط‎عمومی ادارات و مجامع علمی و صنفی از آن جمله است. درضمن، روز گذشته آیت‌الله قاضی امام‌جمعه دزفول و آیت‌الله ملکوتی امام‌جمعه تبریز، با ارسال پیام‌هایی از مواضع نخست‌وزیر در مبارزه با محتکران و گران‌فروشان تقدیر کردند.

________________________________________

7. صدام‌حسین رئیس‌جمهور عراق، امروز به مناسبت پانزدهمین سالگرد حاکمیت حزب بعث در عراق در یک نطق رادیو تلویزیونی مطالبی را درباره دستاوردهای حزب بعث و همچنین جنگ ایران و عراق بیان کرد. سخنان وی درباره جنگ ایران و عراق و رویکردش در تنظیم مطالب سخنرانی ابراز نوعی استیصال و درماندگی و البته درقالب جمله‌بندی‌هایی از موضع قدرت بود. صدام چند بار و به‌صراحت در سخنان خود درخواست کرد که او را از مشکلات و درگیری‌هایی که با دست خود و با حمله به ایران بر کشورش تحمیل کرده، خلاص‌کنند. وی در این سخنرانی ضمن حمله شدید به کشورهای سوریه و لیبی، آنها را به روی‎گردانی از آرمان اتحاد کشورهای عربی متهم کرد. رئیس‎جمهور عراق همچنین از همبستگی کشورهای غربی با عراق و کمک‌ آنها به این کشور ستایش کرد. وی در بخشی از سخنان خود به ضعف اقتصاد عراق براثر بسته‌شدن راه‌های فروش نفت نیز اشاره کرد. صدام‌حسین در این نطق به‎نوعی کشورهای منطقه را به اهمال در پایان‎دادن به جنگ متهم کرد و عواقب بی‌توجهی این کشورها را جدی و همراه با گسترش بحران و درگیری کشورهای منطقه در این بحران اعلام کرد. وی از کشورهای بزرگ و شورای امنیت خواست تا به‎طور جدی برای پایان‎دادن به جنگ اقدام کنند. صدام در خلال سخنان خود مجدد به سوریه حمله کرد و آن کشور را متحد استراتژیک ایران خواند. رئیس‎جمهور عراق در پایان سخنان خود از سیاست فرانسه در قبال جنگ عراق و ایران و کمک‌هایی که این کشور به عراق می‌کند به‎شدت تمجید کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی «صدام در ادامه به موضع کشورهای سوریه و لیبی بدون ذکر نام آنها در قبال جنگ تحمیلی و حمایت آنها از ایران اشاره کرده و چنین گفت: ای برادران، پس از روشن‎شدن هدف‌های سال گذشته می‌توانیم از برخی واقعیات تاریخی را که قبلاً یادآوری کرده بودیم امروز دوباره یاد می‌کنیم، زیرا که ما به چنین حقایقی نمی‌پردازیم مگر اینکه چهره‌ها دوباره روشن شود. برخی از رژیم‌های عربی که حتی‌المقدور و حتی با وسایل گوناگون در کنار ایران علیه عراق ایستادند گفتند که درصورت تلاش ایران جهت عبور از مرزهای عراق ساکت نخواهند ماند و مدعی شدند که به‎خاطر پیشروی نیروهای عراقی به داخل خاک ایران از این کشور پشتیبانی می‌کنند و در خلال یک سال کامل پس از ماه ژوئن ۱۹۸۲ (خرداد ۶۱) رژیم تهران بار دیگر و به دفعات زیاد به‎وسیله مقامات خود اعلام کرد که درصدد عبور از مرز عراق و اشغال شهرهای عراق و سرنگونی رژیم این کشور می‌باشند. ... صدام در ادامه سخنان خود به شرکت سایر نیروهای عربی در جنگ علیه جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت: دراین‎مورد به مجموعه کلی از داوطلبان عرب که در کنار برادران عراقی خود جنگیدند، افتخار می‌کنیم. تعداد آنها در مقابل بسیج عظیم عراقی‌ها که در جنگ شرکت کرده‌اند کم است، ولی بااین‎همه این شرکت را رمزی عظیم و بزرگ تلقی می‌کنیم چراکه این معنای اصولی وحدت امت است. همان‌طوری که به هرگونه پشتیبانی چه بزرگ و چه کوچک، چه اقتصادی و چه معنوی که توسط برادران به ما تقدیم شده است افتخار می‌کنیم و علی‌رغم اینکه این پشتیبانی تنها از عراق نبوده، بلکه پشتیبانی از امت عرب است ما به این پشتیبانی افتخار می‌کنیم. صدام پس از مطرح‌ساختن ادعای اینکه شکست عراق ازطریق نظامی دیگر مقدور نمی‌شود گفت که به‌دنبال این مسئله تلاش جدیدی شروع شد تا ازطریق راه‌های اقتصادی به عراق ضربه بزنند. صدام دراین‎رابطه ضمن اعتراف به اینکه صادرات محدود نفت باعث ایجاد مشکلات بزرگی در اقتصاد این رژیم شده است مدعی می‌شود که باوجود سیستم اقتصاد ملی در عراق و در پیش گرفتن مشی صرفه‌جویی و افزایش تولید به‎راحتی می‌توان با عوارض ناشی‎از امر فوق مبارزه کرد. [...] صدام، ایران را دعوت به پذیرفتن راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز در قبال جنگ کرده و به پیشنهادهای سابق رژیم خود دراین‎باره اشاره کرد و اینکه بنا به ادعای وی این پیشنهادهای صلح‌طلبانه با پاسخ منفی ایران مواجه شد. صدام دراین‎رابطه و همچنین دعوت از کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و سایر محافل بین‌المللی جهت‌ واردآوردن فشار به ایران برای پذیرفتن راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز چنین گفت: ما مواضع حسن نیت و حسن همسایگی خود را بارها نشان دادیم و در خلال سه سال گذشته و به‎ویژه طی سال اخیر (نامفهوم) و آخرین آنها پیشنهاد بود که در طی نامه‌ای به ملت‌های ایران در ۸ ماه ژوئن سال ۱۹۸۳ اعلام کردیم و در این پیشنهاد خواستار امضای قراردادی جهت خودداری از بمباران‎کردن شهرها و هدف‌های غیرنظامی شدیم، همچنین خواستار دورکردن منطقه خلیج از وضعیت نظامی و منع انجام عملیات نظامی در آن منطقه تا زمان فراهم‎شدن شرایط مناسب برای پایان جنگ و برقراری صلح کامل در منطقه شدیم درحالی‎که حکام تهران این پیشنهادات را رد کردند.******* [...] در عین حالی که به حکام تهران از نتایج ادامه این خط‌مشی که شکست آن ثابت شد، هشدار می‌دهیم معتقد هستیم که کشورهای منطقه مسئولیت اساسی در متقاعدساختن ایران و حتی وادارکردن آن به پاسخ به (نامفهوم) را متحمل می‌شوند و باید تمام تلاش‌ها و فشارهای بین‌المللی خود درجهت تحقق صلح در منطقه را به کار گیرند. کسی خیال نکند که ادامه جنگ ممکن است منافع آنها را محقق سازد و از زیان دور بماند یا اینکه این جنگ فقط بین ایران و عراق دور می‌زند چراکه این‌گونه پیش‌بینی‌ها یک نوع تنگ‌نظراندیشی است که ممکن است منطقه را با خطرهای بزرگی که از خطرات قبلی هم بزرگ‎تر است روبه‌رو [کند] و ما جامعه بین‌المللی و به‎ویژه کشورهای بزرگ و سازمان ملل متحد و شورای امنیت را مسئول پایان این کشمکش و متقاعدساختن ایران و وادارکردن آن به پایان جنگ و تجاوز می‌دانیم. تمام اقدامات و پیشنهاداتی که تاکنون اتخاذ شده این هدف را به تحقق نرسانده است، بلکه برخی از آنها نیز از جدیت کافی و جریانی مطلوب برخوردار نبوده‌اند. عده‌ای بودند که تلاش داشتند از این وضعیت استفاده نمایند تا به‎منظور تحقق منافع خود در آینده به حکام تهران تحت‎پوشش میانجیگری چاپلوسی بکنند، این‌گونه سیاست‌ها به اندازه‌ای که بیانگر فرصت‌طلبی و سوءنیت است، نشانگر تنگ‌نظری است. ای برادران و فرزندان امت عرب، ما که در شرف نزدیکی به پایان سومین سال جنگ تجاوزکارانه ایران علیه عراق هستیم حتی یک روز هم صرف اندیشیدن به امور خاص نکرده‌ایم، زیرا جنگی که نیروهای توسعه‌طلب در امت عرب به شروع آن مبادرت کردند هدفش ایجاد انتقام و ازهم‌پاشیدگی میهن عرب است. صدام در ادامه نطق خود بر این ادعا که جنگ فعلی، جنگ اعراب با ایران می‌باشد، تأکید زیادی کرده و به موضع سوریه با ذکر نام این کشور شدیداً حمله می‌کند. دراین‎رابطه صدام چنین گفت: همبستگی اعراب برای همگی ما ضروری است. ما قبل از آغاز جنگ بر این مسئله تأکید کردیم و گفتیم که کشورهای عربی بایستی از یکدیگر در قبال هرگونه جنگ و تجاوز ازسوی بیگانه حمایت کنند، زیراکه شرایط زمانه این‎چنین اقتضا می‌کند. رژیم حاکم بر تهران ازطریق تحمیل جنگ بر عراق درصدد تجزیه کشورهای عربی است اگر خدای‎نکرده ایران در جنگ با عراق پیروز شود بخش اعظم شرق کشورهای عربی به‎ویژه عربستان سعودی و کشورهای خلیج از بین خواهند رفت و به‎صورت حکومت‌های محلی خواهند شد. اگرچه ملت عراق در قبال توطئه علیه رژیم ایران به‎پاخاسته، ولی متأسفانه برخی از کشورهای عربی به‎ویژه رژیم سوریه از این توطئه غافل مانده‌اند. رژیم سوریه تنها رژیمی است که بر روی برادر عرب خود اسلحه برداشته است و مردم لبنان و فلسطین را در معرض آتش اسلحه خود قرار داده است. رژیم سوریه با ارسال اسلحه و کمک به رژیم ایران عملاً وارد جنگ با ملت عراق شد. در سال ۱۹۸۰ نیروهای مسلح خودش را در مرز با عراق مستقر کرد و هم‌اکنون سازمان آزادی‌بخش فلسطین را در معرض تهدید مستقیم خود قرار داده است. ما به حافظ ‌اسد در کنفرانس فاس گفتیم چگونه می‌توانید جولان را آزاد کنید و اینکه در مقابل تجاوز اسرائیل مقاومت کنید، درحالی‎که شما وحدت و همبستگی اعراب را در معرض خطر خود قرار داده‌اید و آشکارا از رژیم ایران در جنگ با عراق حمایت می‌کنید؟ شما از کی انتظار حمایت دارید که کشورتان را در موقع خطر نجات بدهد؟ ... اما دررابطه‎با جنگ تحمیلی ایران و موضع برخی از کشورهای عربی در قبال آن همان‌گونه که بارها اعلام کرده‌ایم مجدداً می‌گوییم از هرگونه کمک مادی و معنوی ازسوی اعراب استقبال می‌کنیم و ما این کمک‌ها را هرگز فراموش نخواهیم کرد. هرچه خطر ایران برای عراق بیشتر شود کمک‌ها نیز باید افزایش یابد. ما اعلام می‌کنیم که خطر ایران بر منطقه عربی یک خطر استراتژیکی و مهم است، نبایست آن را ساده بنگریم، بنابراین مصلحت قوی اعراب این‌چنین اقتضا می‌کند که در قبال تجاوز ایران به شرق منطقه عربی نباید بی‌تفاوت نشست. [...] برخی از کشورها از سیاست و موضع قاطع و درست ما حمایت کردند و همچنان حمایت می‌کنند، زیراکه آنها به آینده دورودراز عراق می‌نگرند، نه به منافع آنی و زودگذر. موضع حکیمانه کشور فرانسه در قبال اوضاع کنونی منطقه و جنگ تحمیلی ایران بر عراق این‌چنین است. دوستان دیگری نیز خالصانه از ما پشتیبانی کردند، ما از آنان قدردانی می‌کنیم، اما برخی از کشورها موضع سودجویانه در قبال اوضاع کنونی کشورمان اتخاذ کردند ما با آنها کاری نداریم، زیراکه موضعشان اخلاقی و درست نیست. جنبش غیرمتعهد بایستی به‎طور جدی جهت پایان ‎دادن به این جنگ تلاش کند، زیراکه عراق عضو جنبش است و همیشه از جنبش حمایت کرده و می‌کند.»

________________________________________

8. یک مجله نظامی لبنانی به نقل از منابع غربی، اطلاعاتی را درباره همکاری نظامی چین و عراق داد. بنا به نوشته این مجله، انواع تانک، توپ و هواپیما اقلامی است که آن کشور به عراق صادر می‌کند. به نوشته مجله نظامی استراتژیک (چاپ لبنان)، چین درحال‎حاضر بخش مهمی از نیازهای جنگی عراق به‎خصوص وسایل یدکی و مهمات لازم برای راه‎اندازی سلاح‌های ساخت شوروی را تأمین می‌کند. این مجله با استناد به اطلاعات به‎دست‎آمده از منابع غربی نوشت حجم صادرات نظامی چین به عراق در سال ۱۹۸۲ به یک‎میلیارد دلار رسید که شامل تانک‌های تی‌۵۹ که درواقع نسخه چینی تانک‌های تی‌‌۵۴ شوروی است، تانک‌های تی‌‌۶۹ ، توپ‌های ۱۵۲ و ۱۲۲ میلی‌متری و سایر تسلیحات مهم نظامی است. علاوه‎براین، رژیم عراق هواپیماهای جنگنده اف‌۷ که نسخه میگ۲۱ شوروی می‌باشد و هواپیماهای اف‌‌۶ که نسخه میگ۱۹ می‌باشد را در ماه‌های گذشته از چین خریداری کرده است.

________________________________________

9. درحالی‎که عراق برای آسیب‎زدن به مبادی صدور نفت ایران به‎ویژه پایانه نفتی خارک و به‎منظور محروم‎کردن ایران از فروش نفت و درآمد ارزی، تمام تلاش و امکانات خود را بسیج کرده است، ولی هفته‎نامه آبزرور (چاپ لندن) ادامه صدور نفت ایران از خارک را نه به توانایی ایران در تأمین امنیت این جزیره و نه ناتوانی عراق از واردکردن آسیب جدی به خارک، بلکه در رعایت ملاحظاتی می‌داند که حکومت عراق ملزم به رعایت آنها است. خبرگزاری کویت دراین‎باره اعلام کرد: «براساس نوشته هفته‌نامه آبزرور (چاپ لندن) عدم استفاده عراق از موشک‌های فرانسوی اگزوست علیه ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک دلایل متعددی دارد. [...] در درجه اول صدام‌ حسین باید نظرات عربستان سعودی و متحدین منطقه‌ای آن را که از درگیرشدن در این جنگ در هراس‎اند رعایت کند. ایران آشکارا اخطار کرده که اگر از صدور نفت در خلیج‌‌فارس محروم شود دیگر کشورها نیز ازاین‎طریق نفت صادر نخواهند کرد. این نشریه می‌افزاید: اگر صدام هراس‌ سران کشورهای خلیج‌فارس را در نظر نگیرد و نفت ایران را مورد حمله قرار دهد از خطر به زیر بال ایران بردن دیگر کشورهای خلیج‌فارس استقبال کرده است. صدام همچنین باید این واقعیت را که تهدید نفتی سبب تشدید تلاش‌های میانجیگری ولی نه لزوماً به نفع وی می‌شود را نیز سبک و سنگین کند. آبزرور خاطرنشان می‌سازد که به این دلایل عراق برق این سلاح را نشان می‌دهد، ولی از آن استفاده نمی‌کند به این امید که ایران را بترساند تا میانجیگری را بپذیرد یا هشدار می‌دهد که درصورت موفقیت ایران در جنگ زمینی عراق نیز وسیله جبران آن را دراختیار دارد.»

________________________________________

10. بخش انگلیسی رادیو لندن از احتمال گفت‌وگوی امیر بحرین با مقامات امریکایی درباره جنگ ایران و عراق خبر داد. این رادیو در آستانه سفر شیخ عیسی به امریکا، باتوجه‎به ریاست دوره‌ای شیخ عیسی در شورای همکاری خلیج‌فارس گفت: «انتظار می‌رود که در گفت‌وگوهای امیر بحرین در واشنگتن، جنگ ایران و عراق جزو اولین موضوعات مورد بحث باشد. شیخ عیسی ‌بن‌ سلطان آل خلیفه امیر بحرین، دیدار رسمی خود از ایالات متحده را فردا آغاز خواهد کرد. شیخ که هم‌اکنون ریاست شورای همکاری‌های خلیج‌فارس را به‎عهده دارد پیش از ترک بحرین در مصاحبه‌ای اظهار داشت که این شورا تلاش‌های خود را جهت خاتمه جنگ خلیج‌فارس ظرف چند روز آینده تشدید خواهد نمود. همچنین انتظار می‌رود که گفت‌و‌گوهای شیخ عیسی با ریگان و سایر مقامات امریکایی مسئله امنیت در منطقه خلیج‌فارس را نیز در بر گیرد. بحرین یکی از دو کشور حوزه خلیج‌فارس می‌باشد که برای نیروی دریایی امریکا تسهیلاتی فراهم نموده است و چنین تصور می‌شود که درصدد جلب کمک‌های امریکا برای مدرنیزه‌کردن نیروهای دفاعی خود می‌باشد.»

________________________________________

• کالک آهو و سبز ارائه شود.
  • در این عملیات فرماندهان اقدام به ادغام نیروهای سپاه و نیروی زمینی ارتش کردند، بدین‌صورت که از یک گردان ارتش مثلاً گردان۱۵۳، یک گروهان کم کرده و به گردان فجر سپاه اضافه کردند و چون تعداد گروهان‌های گردان۱۵۳ بیشتر بود، این گردان را به نام گردان تلفیقی۱۵۳ نامیدند و فرمانده گردان نیز با فرماندهی همان ۱۵۳ بود. بالعکس این موضوع نیز انجام شد، یعنی از یک گردان سپاه - مثلاً گردان ابوذر - یک گروهان کم کردند و یک گروهان از ارتش به آن اضافه کردند و نام آن را گردان تلفیقی ابوذر نامیدند و فرماندهی آن نیز برعهده فرمانده گردان ابوذر بود.
    • کالک منطقه و گردان‌ها حتماً لازم است کالک شماره ۴۸۷۱ عملیات والفجر۲، حتی‌المقدور نام ارتفاعات هم در کروکی بیاید.
      • گلوله‌های فسفری در زمانی به کار می‌رود که مختصات دقیق از هدف در دست نیست و توپخانه نمی‌تواند اهداف را به‎طور دقیق گلوله‌باران کند، لذا برای به‎دست‎آوردن مختصات تقریبی اقدام به پرتاب گلوله‌های فسفری می‌کردند و با دود سفیدی که از این گلوله‌ها به هوا برمی‌خاست دید‌بان‌های خودی می‌توانستند برآورد کنند که دود سفید در منطقه هدف بوده یا نه و اگر به منطقه هدف اصابت کرده بود دید‌بان مختصات منطقه را به فرمانده قبضه اعلام می‌کرد و او نیز با همان مختصات اجرای آتش می‌کرد. منظور جعفر اسدی از اینکه با پرتاب گلوله فسفری عملیات لو خواهد رفت این بود که دشمن با مشاهده دود سفید متصاعدشده از گلوله‌های فسفری به عملیات نیروهای خودی پی خواهد برد.
        • باتوجه‌به تحرکاتی که عراق در انجام اقدامات مهندسی و استقرار نیرو در محورهای شمال‌غرب - غرب و جنوب‌غرب سردشت انجام می‌داد به‌نظر می‌رسید که قصد داشت عملیاتی حداقل در یکی از این محورها اجرا کند، ولی اجرای عملیات والفجر۲ در پیرانشهر و درگیرشدن ارتش عراق در این جبهه، دشمن را از تصمیم مذکور باز داشت.
          • کسب این خبر و دیگر شواهد میدانی حاکی‌از فعالیت افراد حزب دمکرات در این منطقه، منجر به تصمیم قرارگاه حمزه‎الشهداء(ع) برای اجرای عملیات در بروشخواران در ۲۷/۴/۱۳۶۲شد.
            • آنچه صدام ‌حسین در این سخنرانی از آن به‎عنوان پیشنهاد صلح نام می‌برد درحقیقت یک اقدام تبلیغاتی و مانور سیاسی بود. این پیشنهاد ازطریق مجاری رسمی دیپلماتیک یا میانجی‎های شناخته‎شده به ایران داده نشد، بلکه وی در نامه‌ای به مردم ایران خواستار آتش‌بس موقت در ماه مبارک رمضان شده بود.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/04/26