1362.05.19
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.05.19 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | نوزده مرداد |
| تاریخ شمسی | 1362.05.19 |
| تاریخ میلادی | 10 اوت 1983 |
| تاریخ قمری | 1 ذیقعده 1403 |
1. پس از عملیات موفق شب گذشته نیروهای خودی و سقوط ارتفاعات زالوآب در شمال منطقه عملیاتی والفجر۳ خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی از این منطقه بازدید و مشاهدات خود را از وضعیت عمومی آن، غنایم باقیمانده و موقعیت نظامی منطقه گزارش کرد. بنا به اعلام این خبرگزاری، ارتش شکستخورده صدام به میزان قابلتوجهی مهمات در این ارتفاعات ذخیره کرده بود که برای مدت‌ها می‌توانست از آنها علیه نیروهای ایرانی استفاده کند. قابلذکر است که به‌علت صعب‌العبور بودن این ارتفاعات حمل تدارکات دشمن در این منطقه بهوسیله بالگرد و چهارپایان انجام میشده است. براساس این گزارش، بر روی بلندترین نقطه ارتفاع کلهقندی (۳۹۰) پرچم سبزرنگ با عبارت "لاالهالاالله محمد رسولالله" به اهتزاز درآمده که گویای فتح عظیم سپاهیان توانمند لشکریان اسلام است. کمی پایینتر، عراقیها یک قبضه تیربار نصب کرده بودند که تمام نقلوانتقالات نیروهای ایرانی در جاده مهران - ایلام از این محل زیر تیر مستقیم و آتش نیروهای دشمن قرار داشت. در قسمت پایین و داخل شیارهای دامنه ارتفاعات، اجساد تعداد زیادی از متجاوزان عراقی به چشم می‌خورد که سربازان اسلام مشغول دفن آنها بودند و در هشتصد متری جنوبشرقی ارتفاعات و در کنار رودخانه کنجانچم ساختمان نوساز و تخریبشده پاسگاه زالوآب عراق قرار دارد که بهوسیله ۳ رشته سیمخاردار حلقوی و مین اطراف آن محصور شده است. در کنار این پاسگاه یک دستگاه نفربر منهدمشده عراقی به چشم می‌خورد. ارتفاع کلهقندی و پاسگاه زالوآب عراق ازطریق یک جاده شوسه به طول هفت کیلومتر به پاسگاه دراجی متصل می‌شود که در طول جنگ یکی از جاده‌های تدارکاتی و مواصلاتی عراق بوده است.[۱] این خبرگزاری آمار تلفات نیروهای عراقی و خسارات واردشده به تجهیزات ارتش بعث از آغاز عملیات والفجر۳ در منطقه عمومی مهران تا به امروز را بدینشرح جمع‌بندی کرده است: از آغاز عملیات والفجر۳ تاکنون حدود دههزار و ۵۰۰ تن از مزدوران بعثی کشته یا زخمی شده‌اند. همچنین در این عملیات ظفرمند ۱۵۳ دستگاه تانک و نفربر، ۹۲ دستگاه خودرو، ۴ فروند بالگرد، یک فروند هواپیمای میگ و چندین انبار مهمات دشمن منهدم و به آتش کشیده شد. بهعلاوه، وسایل و تجهیزات جنگی زیادی ازجمله ۳۵ قبضه خمپارهانداز، توپ، تیربار و ضدهوایی؛ بیش از ۱۰ دستگاه خودرو و چندین دستگاه تانک و نفربر سالم به دست رزمندگان اسلام افتاد. از سوی دیگر، تاکنون تعداد نظامیان ارتش عراق که در عملیات مذکور به اسارت رزمندگان اسلام درآمده‌اند بالغبر ۵۰۰ تن شده است.[۲]
________________________________________
2. بهتلافی شکست سنگین عراق در دو عملیات والفجر ۲ و ۳، عصر امروز ۵ فروند هواپیمای عراقی با تجاوز به حریم هوایی شهر گیلان‌غرب اقدام به بمباران و گلوله‌باران مناطق مسکونی این شهر کردند. تاکتیک و مانور حمله هواپیماها بدینصورت بود که ۳ فروند از هواپیماها از سمت غرب وارد شده و به‌منظور سرگرمکردن پدافند هوایی اقدام به مانور کردند. پس از اینکه پدافند هوایی مشغول آنها شد ۲ فروند جنگنده از سمت شمال وارد فضای شهر شدند و اقدام به فروریختن بمب خوشه‌ای، پرتاب راکت و گلوله‌باران مناطق مختلف شهر کردند. در نتیجه این اقدام دشمن ۵۰ تن از مردم شهر شهید و ۵۰۰ نفر مجروح شدند[۳] که حال برخی از آنها وخیم گزارش شده است. همچنین تعدادی از منازل مسکونی مردم براثر اصابت بمب‌های خوشه‌ای و راکت تخریب شد یا آسیب دیدند و برق شهر نیز قطع شد. پس از این اقدام عراق، مردم شهر بلافاصله با کمک عوامل و گروه‌های امدادی اقدام به جست‌وجوی مجروحان و شهدای احتمالی در میان آوارها و خرابی‌ها بهبارآمده کردند.[۴] گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بمباران و گلوله‌باران شهر گیلان‌غرب که در آن به برخی جزئیات هم اشاره کرده بدینشرح است: ساعت ۱۸:۲۰ امروز، ۲ فروند هواپیمای متجاوز عراقی با استفاده از راکت، بمب و بمب خوشه‌ای شهر گیلان‌غرب را بمباران و مردم را به مسلسل بستند. به گفته آگاهان نظامی، در جریان این بمباران که فلکه اول شهر را در بر گرفت تعداد زیادی خانه مسکونی و دیگر اماکن عمومی ویران شد و هواپیماهای عراقی پس از بمباران، مردم شهر را به رگبار مسلسل بستند. آخرین گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از جنایت بی‌شرمانه امروز رژیم صدام در بمباران مردم بی‌دفاع و مقاوم شهر گیلان‌غرب حاکی است تعداد شهدای این بمباران به ۵۰ تن رسیده است و عملیات خاک‌برداری و نجات مردم از زیر آوار همچنان در چند جای شهر ادامه دارد. حدود ۵۰۰ تن مجروح نیز به بیمارستان‌های امام و ولیعصر(عج) اسلام‌آباد و ولیعصر(عج) پادگان اباذر و بیمارستان‌های شهر گیلان‌غرب و نیز به یک بیمارستان صحرایی منتقل شده‌اند. از سوی دیگر، ارگان‌های مختلف باختران ده‌ها دستگاه انواع خودرو برای کمک به انتقال مجروحان گیلان‌غرب اعزام کرده‌اند. تعداد مجروحان سرپایی زیاد است و به‌دلیل مشاهده سوختگی در برخی از آنها، احتمال می‌رود در این حمله هوایی از بمب ناپالم نیز استفاده شده باشد.[۵] درهمینحال، هواپیماهای عراقی در منطقه عمومی پیرانشهر اقدام به پرتاب بمب‌های شیمیایی کردند. براثر این بمباران ۳ تن شهید و ۱۸ نفر ازجمله تعدادی از مردم روستاها که در میان آنها چند کودک و افراد سالخورده نیز وجود داشت مصدوم شدند که بهسرعت برای درمان به مراکز درمانی ارومیه انتقال یافتند.[۶] همچنین ۲ فروند هواپیمای جنگنده عراقی از نوع میراژ با حمله به شهر پیرانشهر ۵ راکت به منازل مسکونی پرتاب کردند که براثر آن چند منزل ویران شد یا آسیب دید. در این اقدام عراق به‌علت آنکه اهالی، شهر را ترک کرده بودند به کسی آسیب وارد نشد.[۷] درباره تلفات و صدمات واردآمده به مردم پیرانشهر از شروع عملیات والفجر۲ تا امروز، سپاه این شهر گزارشی بدینشرح به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) داد: ١. تعداد شهدای افراد بومی ٧ تن ٢. تعداد مجروحان افراد بومی ١٥ تن ٣. ویرانشدن یک باب مدرسه، بخشی از درمانگاه، ٢ باب مغازه و ٢ باب منزل ٤. آسیبدیدن حداقل ٨ منزل مسکونی و مغازه ٥. سوختن و ازبینرفتن مقدار زیادی از مزارع کشاورزی.[۸] علاوهبراین، توپخانه دوربرد عراق چندین گلوله توپ به یکی از روستاهای اطراف شهر سردشت شلیک کرد که به‌علت خالیبودن از سکنه تلفاتی در بر نداشت.[۹] همچنین روز گذشته و امروز شهرهای آبادان و خرمشهر و مناطق پیرامون این دو شهر هدف گلولههای توپ دشمن قرار گرفت. در آبادان یک منزل مسکونی در کوی ذوالفقاری و یک دکل برق منهدم شد. در خرمشهر نیز باوجود اصابت گلولههای توپ به برخی مناطق شهر، غیر از جراحت یک تن، تلفات انسانی دیگری گزارش نشده است. درمجموع، در این دو روز مجروح‌شدن ۹ تن از رزمندگان و اهالی آبادان و مناطق حومه اعلام شده است.[۱۰]
________________________________________
3. رادیو بی‌بی‌سی و خبرگزاری رویترز موضوع حوادث جاری جنگ بهخصوص عملیات والفجر۳ در مهران، عقب‌نشینی عراق از پیشروی‌های ادعاییاش و عملیات نیروهای ایرانی در منطقه زالوآب را مورد توجه قرار دادند. رادیو بی‌بی‌سی به نقل از ناظران به علت عقب‌نشینی عراق هم پرداخت و آن را نه از سر استیصال و درماندگی، بلکه اقدامی تبلیغاتی برای صلح‌طلبی صدام عنوان کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی بخشی از مقاله رادیویی بی‌بی‌سی درباره عملیات نیروهای خودی در منطقه عمومی مهران بدینشرح است: بهدنبال نبردهای سنگین دو هفته اخیر در بخش میانی جبهه، عراق دیشب اعلام کرد که نیروهایش در منطقه مهران به پشت مرز دو کشور بازگشته‌اند. ویلیام ریو از مفسران دایره شرقی بی‌بی‌سی، درباره نتایج تازه‌ترین تهاجم ایران، یعنی عملیات والفجر۳ نوشته است عراق در بیانیه دیشب خود درج کرده نیروهایش پس از آنکه مأموریتشان را تکمیل کردند به پشت مرز بازگشته‌اند. هدف یا مأموریتی که در این بیانیه به آن اشاره شده این بود که ایران با تهاجم متقابل عراق، برای تهاجم اخیرش تنبیه شود. براساس گزارش‌هایی که از هر دو طرف جنگ رسیده، جنگ در اطراف مهران بسیار شدید بوده و هزاران تلفات بهجای گذارده است، ولی ازنظر نظامی چنین بهنظر می‌رسد که ایران به هدف خود دست یافته است. گفتنی است پیش از اینکه تهاجم اخیر ایران آغاز شود هنوز اراضی ایران در اطراف شهر مهران در اشغال عراق بود. ازنظر نظامی ایران در بخش شمالی جبهه نیز به موفقیت‌هایی رسیده است. روز جمعه اخیر، رادیو بغداد صحت گفته ایران را مبنی‌بر آنکه نیروهای ایران بر کوه گردمند (ارتفاع ۲۵۱۹) مسلط‌اند تأیید کرد. کوه گردمند دارای اهمیت سوقالجیشی می‌باشد و بر پادگان حاج‌عمران در کردستان عراق مشرف است. دراینمیان نبرد در هر دو جبهه ادامه دارد. رژیم بعث مدعی است که عقب رفتن قوای عراقی از اطراف مهران نشانه تمایلنداشتن دولت به اشغال اراضی ایران است. بعضی از ناظران عقیده دارند که اعتراف رسمی عراق به این عقب‌نشینی ممکن است اقدامی تبلیغاتی باشد با این هدف که وجهه بین‌المللی عراق به‌عنوان یک کشور صلحطلب تقویت شده و ایران بهصورت متجاوز جلوه‌گر شود. بااین‌حال، باتوجهبه سخنرانی شدیداللحن دو روز پیش آیت‌الله خمینی می‌توان نتیجه گرفت که ایران بههیچوجه قصد ندارد شرایط آتش‌بس را تعدیل کند. این شرایط عبارت‌اند از دریافت یکصد میلیارد دلار غرامت جنگ از عراق، برپاشدن یک دادگاه بین‌المللی برای تشخیص کشور متجاوز، خروج کامل عراق از همه اراضی ایران و سرنگونی صدام حسین از ریاستجمهوری عراق.[۱۱] خبرگزاری رویترز نیز به نحوی اخبار تحولات روز گذشته در منطقه مهران و بازپسگیری ارتفاعات زالوآب در شمال منطقه عملیاتی را با استناد به منابع رسمی ایران بازتاب داد. این خبرگزاری اعلام کرد: در یک اطلاعیه نظامی که شب گذشته صادر و ازسوی خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام شد، آمده است که نیروهای ایران ارتفاعات زالوآب و سه بلندی دیگر در بخش شمالی شهر مهران واقع در ۱۶۰ کیلومتری شرق بغداد را بازپس گرفته‌اند. ایران دوشنبه شب دومین مرحله از عملیاتی را که ۲۹ ژوئیه (هشتم تیرماه) شروع کرد در منطقه‌ای واقع در نزدیکی مهران جایی که از زمان تهاجم نیروهای عراقی به ایران یعنی از حدود سه سال قبل تاکنون در دست نیروهای عراقی بوده است، آغاز کرد و چهار روز پس از تهاجم اولیه، تهران اعلام کرد که نیروهایش پنجاه کیلومتر مربع از سرزمین‌های ایران را بازپس گرفته و نزدیک به همین مقدار از خاک عراق را تصرف کرده‌اند. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ایران در منطقه، اعلام کرد در نبرد روز گذشته (سه‌شنبه)، بیش از ۴۰۰ تن از سربازان عراقی کشته و صدها تن مجروح شدند. وی میزان تلفات ایران را بی‌اهمیت و ناچیز خواند. عراق شب گذشته اعلام کرد که دوشنبه شب سربازان عراقی پس از دستیابی به اهداف خود، از تمام خاک ایران در جبهه مرکزی عقب آمدند. پیش از این، یک فرمانده عراقی اعلام رده بود که نیروهایش ۷۰ درصد از سربازان ایرانی که به گفته وی در مهران و روستاهای نزدیک به محاصره درآمده بودند را نابود کرده‌اند. بااین‌حال، سرهنگ صیاد شیرازی گفت کنترل ایران بر این بلندی‌ها، دید واضح و روشنی از منطقه وسیعی از عراق را به نیروهای خودی داده و از توانایی توپخانه عراق برای گلوله‌باران مهران کاسته است. اهداف اعلام‌شده عملیات ایرانیان شامل خارجکردن مهران از برد توپخانه عراق، بیرونراندن سربازان عراقی از خاک ایران در این منطقه و تصرف ارتفاعات راهبردی می‌باشد.[۱۲]
________________________________________
4. به گزارش افراد نزدیک به حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها)، نیروهای عراقی چندین روستا در منطقه شوان در سی کیلومتری شمال کرکوک را از صبح تا عصر با بالگردهای توپ‌دار هدف قرار دادند که تلفات و خرابی‌های فراوانی بهجای گذاشت. افراد کشته‌شده در این گلوله‌باران که شناسایی شدند ۱۹ نفر و زخمیها ۳ نفر بودند. براساس این گزارش نیروهای نظامی عراق این عملیات را برای انتقام از عملیات نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی‌ها) اجرا کردند. گفتنی است طالبانی‌ها در مسیر کوی سنجق به کرکوک به یک واحد از نیروهای نظامی ارتش عراق حمله کرده بودند که براثر آن ۲ نفربر عراقی منهدم شده بود.[۱۳]
________________________________________
5. در محور نقده به مهاباد یکی از سربازان ژاندارمری به یک مین کارگذاشته بهدست گروه‌های مسلح غیرقانونی برخورد کرد و مجروح شد. به هنگام انتقال وی به بیمارستان، افراد مسلح غیرقانونی برای دستگیری نیروهای بهداری و فرد مجروح عملیات کمین اجرا کردند، ولی نیروهای سپاه و ژاندارمری با حضور بهموقع، آنها را محاصره کرده و به دام انداختند و موفق شدند بدون درگیری ۱۵ تن از افراد مسلح مهاجم را دستگیر کنند.[۱۴] علاوهبراین، در شمالغربی نقده نیروهای سپاه و بسیج در ساعت ۷ صبح درحال اعزام برای تأمین جاده بودند که در نزدیکی روستای حلبی مورد حمله ۱۲ تن از افراد مسلح حزب دمکرات قرار گرفتند. در نتیجه درگیری بهوجودآمده یک تن از نیروهای خودی شهید و یک تن زخمی شد. از تعداد کشتهها و زخمیهای مهاجمان گزارشی در دست نیست.[۱۵] در همین منطقه و در جاده حیدرآباد به نقده عناصر حزب دمکرات به یک خودروی اهالی بومی حمله کردند که براثر آن ۲ نفر زخمی شدند.[۱۶] در محور سقز - مریوان در حوالی دژآباد نیز افراد مسلح شورشی به نیروهای خودی حمله کردند. در درگیری ایجادشده یک تن از نیروهای خودی شهید و یک تن زخمی شد. از تلفات مهاجمان گزارشی ارسال نشده است.[۱۷] در عملیات کمین دیگری که عوامل مسلح غیرقانونی در جاده سردشت به ربط اجرا کردند یکی از پاسداران تأمین جاده به شهادت رسید. درهمینحال، عناصر مسلح غیرقانونی در جنوبغربی دیواندره و در حوالی روستای هزارکانیان، اقدام به کارگذاشتن یک مین ضدخودرو کردند که با برخورد یک دستگاه خودروی ژاندارمری به آن، خودرو منهدم شد و ۳ تن از سرنشینان آن مجروح شدند.[۱۸] از سوی دیگر، افراد مسلح شورشی در روستای نجی در جنوبغربی سنندج به نیروهای خودی حمله کردند که آسیبی به آنها وارد نشد، ولی یکی از مهاجمان بهشدت زخمی شد.[۱۹] همچنین افراد حزب دمکرات در شرق پیرانشهر به روستای کبلسان مراجعه کرده و مسلحانه به منزل فردی از اهالی روستا وارد شدند و پس از کتک‌کاری وی را ربوده و با خود بردند. به گزارش سپاه پیرانشهر، فرد ربوده‌شده پیشتر با حزب دمکرات همکاری داشته، ولی پس از مدتی از همکاری با حزب مذکور انصراف داده و با معرفی خود به سپاه امان‌نامه دریافت کرده بود.[۲۰] ازطرفی، به گزارش یک منبع اطلاعاتی، حزب دمکرات امروز اعلام کرد که بهتازگی افراد این حزب در روستاهای منطقه اورامات ازجمله جولانده و کاکگنیآباد چند پیشمرگ مسلمان کرد را در منزلشان ترور و اعدام انقلابی کردند.[۲۱] دراینحال، امروز در سنندج ۴ نفر از عوامل حزب دمکرات، ۲ تن از افراد سازمان کومهله و یک نفر از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) دستگیر شدند.[۲۲] درضمن، سپاه سلماس در نامهای به قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) سپاه اعلام کرد که چند روز پیش، شخصی به‌دلیل خریدوفروش مواد مخدر دستگیر شد که این فرد رابط سازمان مجاهدین خلق سلماس و حزب دمکرات بود و پیشتر نیز دستگیر و متواری شده بود، لذا باتوجهبه اطلاعات دادهشده ضمن مراقبت از وی اطلاعات لازم به سپاه سلماس ارسال شود.[۲۳] از سویی، امروز ۲ نفر از افراد وابسته به سازمان کومهله در روستای تیژتیژ در غرب سنندج و ۲ نفر از عوامل حزب دمکرات در شهر سنندج خود را به نیروهای نظامی تسلیم و درخواست امان‌نامه کردند. افراد مزبور ۴ قبضه اسلحه و مهمات مربوط را نیز تحویل دادند.[۲۴]
________________________________________
6. امروز زکی محمد حسین سرهنگ دوم عراقی، ازطرف فرمانده تیپ۴۲۸ عراق در نامهای به استناد به نامه ۱۴ مرداد سپاه یکم عراق به یگانهای تابعه خود اعلام کرد که از انجام هرگونه هماهنگی با واحدهای حزب دمکرات کردستان ایران بدون دریافت دستور قبلی از قرارگاه سپاه یکم خودداری کنند. در این نامه همچنین اعلام شده است که هرگونه هماهنگی با گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی ایران ازطریق نمایندگان سازمان اطلاعات سلیمانیه انجام می‌شود.[۲۵]
________________________________________
7. دادستان انقلاب شیراز امروز ضمن مصاحبه‌ای درباره هواپیماربایی افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تاریخ ۱۵ تیرماه ۱۳۶۲ در پرواز شیراز به تهران به نحوه ورود اسلحه و مواد منفجره به داخل هواپیما و سهل‌انگاری‌های انجامشده پرداخت. وی گفت: هواپیماربایان از افراد منافق بودند که پیشتر نیز دستگیر و به‌علت نبود مدارک لازم درخصوص جرمشان تبرئه شده بودند. دادستان انقلاب شیراز درمورد نحوه ورود اسلحه به هواپیما اظهار کرد: این نوکران امپریالیسم در شهرستان‌ها تشکیلات داشته و از مدت‌ها قبل تحتمراقبت بودند، ولی احتمال انجام این نوع اقدام ازطرف آنان در آن برهه از زمان، یعنی در آستانه روز قدس داده نمیشد. آنان با گچگرفتن دست خود در آخرین لحظه به‌عنوان مجروح جنگی وارد فرودگاه شده و باتوجهبه اینکه تعدادی دیگر از مجروحان نیز با این پرواز عازم تهران بودند، توانستند بدون مراقبت دقیق، همراه خود یک کلت ۴۵ و یک اسلحه دیگر به داخل هواپیما برده و یک ساک دستی را که محتوی وسایل شخصی بود به‌عنوان مواد منفجره در کنار خلبان قرار دهند. وی در ادامه افزود: دراینزمینه، ۲ تن از منافقین دستگیر شدند و رسیدگی ادامه دارد. دادستان انقلاب شیراز در پایان ضمن برشمردن شایعات دروغین دشمنان انقلاب خاطرنشان کرد: باوجود تبلیغات سوء، بر کسی پوشیده نیست که ما برحسب وظیفه اسلامی خود حداکثر تلاشمان را میکنیم و زمانیکه کسی محکوم به اعدام شود قبل از اعدام با بستگان درجه ۱ و ۲ خود ملاقات و پس از اعدام جسد وی دراختیار خانواده قرار می‌گیرد، هرچند بعضی خانواده‌ها بازهم متأسفانه جسد فرزند معدوم خود را به‌عنوان شهید جبهه‌های جنگ به معرض تشییع گذاشته و از آن سوءاستفاده می‌کنند.[۲۶]
________________________________________
8. در جلسه امروز هیئت دولت که با حضور اعضای هیئت دولت و آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، برگزار شد، حاضران درباره عملیات اخیر ایران در منطقه مهران و مشکلات اقتصادی دولت عراق گفت‌وگوها کردند. میرحسین موسوی نخست‌وزیر، در پایان این جلسه در گفت‌وگو با خبرنگاران درباره موضوعات طرحشده در این جلسه توضیحاتی داد. روزنامه اطلاعات در جمع‌بندی مصاحبه نخست‌وزیر با رسانه‌ها آورده است: «میرحسین موسوی نخست‌وزیر، در گفت‌وگویی با خبرنگاران پیرامون عمده‌ترین مسائل مورد بحث در جلسه امروز هیئت دولت اظهار داشت: در این جلسه پیروزی‌های اخیر رزمندگان اسلام بررسی شد و شرح مفصلی از عقب‌نشینی‌های پیروزمندانه!! سردار قادسیه!! مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت و توضیح داده شد که چگونه رژیم صدام بر سر این مسئله و درمورد محاصرهشدن و تصرف شهر مهران و احتمالاً برای کسب پرستیژ سیاسی و پایاندادن به وضع بد اقتصادی خود، تبلیغاتی به راه انداخته بود. نخست‌وزیر اضافه کرد: درحالحاضر، عراق بسیار محتاج به این است که بتواند وام بگیرد و دررابطه با کشورهای غربی اعتبارات خود را تجدید کند و طبیعتاً اگر می‌توانست دست به کاری بزند که هرچند در درازمدت ازنظر نظامی فایده زیادی نداشته باشد، ولی در کوتاهمدت برای اینکه نشان دهد قدرتی دارد برایش مفید بود که به این اهداف نائل گردد، ولی با ضربات بسیار سختی که نیروهای اسلام بر متجاوزان بعثی وارد کردند تمام آن نقشه‌ها از بین رفت و رسوایی بسیار زیادی برای رژیم صدام بهبار آمد. وی افزود: در ادامه این جلسه یک گزارش اقتصادی توسط برادر نوربخش رئیسکل بانک مرکزی، ارائه شد و همچنین در گزارشی که پیرامون وضع صنایع سنگین توسط برادر نبوی داده شد آمارها نشان‌دهنده افزایش تولید صنایع نسبت به سال ۵۶ بوده است. در همین جلسه دررابطهبا سفر برادر دکتر ولایتی به چند کشور افریقایی و آسیایی گزارشی ارائه گردید که نشان‌دهنده گسترش روزافزون روابط ما با کشورهای افریقایی و آسیایی می‌باشد.»[۲۷]
________________________________________
9. درپی سفر محمدحسین لواسانی معاون بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران به ترکیه و پخش خبرهایی درباره موضوع گفت‌وگوهای وی با مقامات ترکیه بهخصوص تضمین جمهوری اسلامی برای اجرانکردن عملیات در منطقه‌ای که مسیر لوله نفتی کرکوک به بندر یومورتالیک ترکیه است، امروز یک مقام وزارت امور خارجه ترکیه این موضوع را رد کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، خبرگزاری آناتولی از آنکارا اعلام کرد که سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه در اظهارنظر درباره سفر غیرمترقبه لواسانی معاون وزارت امور خارجه ایران به آنکارا که روز گذشته انجام شد درخواست ترکیه از ایران برای دادن هرگونه تضمینی مبنی‌بر اینکه هیچ آسیبی به خط لوله نفتی کرکوک - یومورتالیک وارد نخواهد شد را تکذیب کرد.[۲۸]
________________________________________
10. گردهمایی وزرای نفت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس* که بهمدت سه روز در طائف برگزار شده بود امروز پایان یافت. شایان ذکر است برخی کشورها همچون عراق و سوریه به‌عنوان عضو مهمان برای حضور در اجلاس مذکور دعوت شده بودند. در این گردهمایی احمد تقی وزیر نفت عراق، از ایران خواست با درخواست آتش‌بس موقت در منطقه نفتی نوروز امکان تعمیر این چاه نفتی را فراهم آورد.** همچنین باوجود مخالفت سوریه قرار شد که اقدام این کشور در قطع لوله نفت صادراتی عراق از خاک سوریه در یک شورای حکمیت بررسی شود.***[۲۹]
________________________________________
11. روزنامه واشنگتن پست در مقالهای درباره اوضاع نابسامان اقتصاد عراق، کمبود منابع ارزی این کشور و تأثیر جنگ در بهوجودآمدن این مشکلات، مطالبی درج کرد. ازجمله موضوعات مندرج در این مقاله شرط فروشندگان کالا برای عراق در فروش نقدی، کاهش شدید ذخیره ارزی این کشور از شروع تجاوز به ایران، فروش ذخایر طلا، اقدام دولت در اعمال سیاست‌های سختگیرانه اقتصادی، درخواست آن کشور از شرکت‌های خارجی برای تأمین اعتبار به‌منظور ادامه طرح‌هایی که در عراق درحال اجرا است و... می‌باشد. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مقاله مزبور بدینشرح است: «واشنگتن پست در مطلب مفصلی درمورد جنگ و اثرات آن بر اوضاع اقتصادی عراق با عنوان "بغداد شاهد است که ثروت سرشار حاصل از فروش نفت را جنگ به تاراج داده است"، به نقل از گزارشگر خود در بغداد می‌نویسد: طی سه هفته گذشته یک کشتی حامل کره برای عراق در بندر عقبه اردن در انتظار اجازه برای تخلیه بار خود بوده است و این درحالی بود که بانکداران بین‌المللی سرگرم فعالیت برای پرداخت بهای محموله هستند، زیرا صادرکنندگان کالا به عراق و طرفین قرارداد با این کشور خواستار توافق‌های قاطع برای پرداخت پول نقد هستند. نتیجه آشکار جنگ ۳۴ ماهه عراق با ایران ورشکستگی اقتصاد عراق است. میزان ذخایر ارزی عراق از ۳۵ میلیارد دلار در اوایل جنگ به ۵ میلیارد دلار در اواخر سال ۸۲ سقوط کرده است و بنا به گزارش‌هایی که در پایتخت اردن شنیده می‌شود عراق بخشی از ذخایر طلای خود را به ارزش ۴ میلیارد دلار به فروش رسانده است. عراق همچنین برای مقابله با مشکلات مالی خود به تاکتیک‌های گوناگونی متوسل شده است از آن جمله محدودکردن شدید واردات، بستن چندین سفارتخانه در حوزه دریای کارائیب و گشودن کازینو و قمارخانه در هتل‌ها برای جلب پول خارجی‌ها را می‌توان نام برد. از دیگر اقدامات دولت، کاهش میزان تبدیل حقوق از دینار به ارز خارجی توسط یکمیلیون کارگر خارجی است که این رقم از ۷۵ درصد به ۵۰ درصد کاهش یافته است. در ادامه مقاله به عدم توانایی عراق در پرداخت دیون و وام‌هایش اشاره شده و آمده است که عراق از شرکت‌های بزرگ خواسته است که خود تأمین اعتبار لازم برای طرح‌های خود را بهعهده گیرند. بانکداران لندن و دولت فرانسه که هر دو سخاوتمندانه پول و اسلحه دراختیار عراق گذاشتهاند، آرزو دارند که عراق تا سال ۱۹۸۵ (۱۳۶۴) بتواند به تعهدات خود عمل کند، اما مقامات اروپایی نمی‌دانند عراق چطور قادر به این کار خواهد بود. این روزنامه امریکایی می‌افزاید امیدهای عاجزانه به پایان‌یافتن فشارهای اقتصادی بهنظر می‌رسد نسبتاً برپایه امکان تغییرات در ایران یا لااقل برپایه سوریه مبنیبه گشودن خط لوله نفت عراق از خاک آن کشور باشد. فرانسه که در عراق بسیار منفعت دارد امیدوار است که تدارک سلاح‌های جدید برای عراق بتواند به طریقی نتیجه قطعی را حاصل نماید. در خاتمه مقاله آمده است: حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران خطرات وسیع‌تری در بر دارد و آن تهدید ایران به گسترش جنگ به دیگر کشورهای منطقه است. یادآور می‌شود روزنامه واشنگتن پست که مواضع صهیونیستی آن در مجامع خبری کاملاً روشن است اخیراً با افزایش بحران اقتصادی عراق مجبور شده است با افشای گوشه‌ای از حقایق جنگ تحمیلی اذهان عمومی غرب را برای قبول شکست امریکا و صدام در جنگ تحمیلی آماده نماید.»[۳۰]
________________________________________
12. یکی از راه‌های آگاهی از اوضاع داخلی عراق، کسب خبر و اطلاعات از منابع محلی است که دراین زمینه افراد عراقی هوادار جمهوری اسلامی ایران اقدام به جمع‌آوری اخبار و ارسال آن به طرق گوناگون به منابع اطلاعاتی ایران می‌کنند. وضع نامطلوب اقتصادی و کمبودها، اعمال زور حاکمیت عراق در جمع‌آوری طلا از مردم برای تأمین مخارج جنگ، آموزش نیروهای عرب‌زبان ایرانی پناهنده‌شده به رژیم عراق و... ازجمله اخباری است که واحد اطلاعات سپاه منطقه۷ کشوری از یک منبع موثق داخلی عراق به دست آورده و برای فرماندهی ارسال کرده است. بخشی از این خبرها بدینشرح است: ١. وضع اقتصادی عراق مختل است بهطوری که برای گرفتن یک کپسول گاز باید چند هفته انتظار کشید. درضمن ٤ شرکت بزرگ حملونقل در کویت بهطور مستقیم از خارج جنس وارد کرده و آن را به عراق می‌فرستند طوریکه چند روز پیش یکی از شرکت‌ها تعداد ٩٨ دستگاه تریلی مواد غذایی آماده برای ارسال به عراق داشت که با شروع عملیات والفجر٢ از ارسال آنها خودداری کرد و قرار است فقط ٤٠ دستگاه آن ارسال شود. ٢. جمع‌آوری طلا در عراق: رژیم بعث عراق با انتخاب مزدوران خود در هر ٤٠ خانواده یک نماینده دارد که با زور از خانواده طلا جمع می‌کند به‌عنوان نمونه چند روز قبل، از یک زن بی‌سرپرست درخواست طلا می‌کنند که اظهار می‌کند ندارم و نمی‌توانم بدهم. مزدور بعثی به او می‌گوید اگر ندهی تو را به عنوان حزبالدعوه معرفی میکنم. بالاخره یکی از همسایه‌ها یک انگشتر طلا به قیمت ٤٠ دینار برای او می‌خرد و وی آن را تحویل می‌دهد. ٣. نیروهای ایرانی عرب‌زبان که درحال طی کردن آموزش نظامی بوده‌اند پس از پایان دوره آموزشی از پادگان به محلی دیگر که احتمالاً منطقه عملیاتی می‌باشد برده شده‌اند. درضمن از پادگان آموزشی مشخصاتی نداریم. ٤. بعد از عملیات والفجر٢ رفتار کویتی‌ها با ایرانی‌های مقیم کویت خیلی بهتر شده است و نسبت به قبل احترام بیشتری می‌گذارند. ٥. بعد از عملیات فتح‌المبین تاکنون، نیروهای متزلزل عراقی بهطور مرتب از جبهه‌های جنگ و عراق فرار می‌کنند و اکثر آنها به عربستان سعودی می‌روند. ٦. فرودگاه شعیبه عراق که در جنوب و در نزدیکی بصره واقع است و از فرودگاه‌های مهم زمان جنگ می باشد پیشتر دارای تأسیسات، وسایل و لوازم مختلفی بود، ولی درحالحاضر دولت مزدور بعث آنها را جمع‌آوری کرده است. دراینحال، توپخانه دوربرد رزمندگان اسلام بنا به اطلاعات قبلی هنوز مرتب این فرودگاه را زیر آتش می‌گیرد درصورتی‌که در زمان فعلی هیچچیزی در آن نیست.[۳۱]
________________________________________
- شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس عبارت‌اند از: کویت، عربستان، قطر، بحرین، عمان و امارات متحده عربی.
- باوجود درخواست کشورهای منطقه مبنی‌بر برقراری آتش‌بس موقت برای تعمیر لوله‌های نفتی چاه‌های نوروز، ایران اعلام کرد که اگر آتش‌بس دائمی در خلیج‌فارس برقرار نشود عراق هرگاه مقتضی باشد به کشتی‌ها و تأسیسات نفتی حمله خواهد کرد، لذا ایران با هرگونه آتش‌بس غیردائم در خلیج‌فارس مخالف است.
- سوریه برای هواداری از ایران در فروردین سال ۱۳۶۱ اقدام به قطع خطوط نفتی هشتصد کیلومتری کرکوک به بندر بانیاس کرد. این خط لوله امکان انتقال ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز را داشت. بنابراین، با این کار، سوریه یکی از اصلی‌ترین راه‌های درآمد ارزی عراق را مسدود کرد.
- باوجود درخواست کشورهای منطقه مبنی‌بر برقراری آتش‌بس موقت برای تعمیر لوله‌های نفتی چاه‌های نوروز، ایران اعلام کرد که اگر آتش‌بس دائمی در خلیج‌فارس برقرار نشود عراق هرگاه مقتضی باشد به کشتی‌ها و تأسیسات نفتی حمله خواهد کرد، لذا ایران با هرگونه آتش‌بس غیردائم در خلیج‌فارس مخالف است.
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/05/19
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش لحظه به لحظه عملیات والفجر۲ و ۳، شماره ۳۸ ، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۳، ایلام - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۱۹/۵/۱۳۶۲.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه به لحظه عملیات والفجر۲ و ۳، شماره ۳۸، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۱ ایلام خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۱۹/۵/۱۳۶۲.
- ↑ آمار شهدای این حادثه در رو.ز ۲۱/۵/۶۲ به ۶۰ تن و مجروحین نیز به ۵۷۵ تن رسید.
- ↑ سند شماره ۴۴۳۴۲ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد سپاه منطقه ۷ طرح و عملیات به ستاد مرکزی سپاه طرح و عملیات، ۲۲/۵/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۸۷۰۳۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا۳ مرکز فرماندهی به دفتر امام خمینی ، ۱۹/۵/۱۳۶۲؛ و - روزنامه اطلاعات، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۲.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۴۴، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۱۶، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۱۹/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۳۴۶۴۵۹ مرکز ..... از نزاجا معاونت عملیات و اطلاعات به استانداری آذربایجان شرقی؛ و - روزنامه اطلاعات، ۲۰/۵/۶۲ ، ص۲.
- ↑ سند شماره ۳۱۸۰۴۸ مرکز ....... از سپاه پیرانشهر به فرماندهی قرارگاه حمزه ۱۹/۵/۶۲
- ↑ سند شماره ۳۱۸۰۵۰ مرکز .... از فرماندهی سپاه پیرانشهر به فرماندهی قرارگاه حمزه سپاه ۱۹/۵/۶۲
- ↑ سند شماره ۸۷۰۲۸ مرکز .... از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری دفتر اطلاعات و تحقیقات ۱۹/۵/۶۲
- ↑ سند شماره ۲۸۶۶۸۱ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان ۱۸/۵/۶۲ ؛ سند ۲۸۹۲۳۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ از فرماندهی آبادان به استانداری خوزستان ۱۹/۵/۶۲؛ سند شماره ۲۸۶۶۸۳ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان ۱۹/۵/۶۲؛ سند شماره ۲۸۶۶۸۲ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان ۱۸/۵/۶۲ ؛
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران نشریه گزارش لحظه به لحظه عملیات والفجر ۲ و ۳ شماره ۳۸، ۲۰/۵/۱۳۶۲، صص ۱۴ و ۱۵، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۱۹/۵/۱۳۶۲.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه به لحظه عملیات والفجر۲ و ۳، شماره ۳۸ ، ۲۰/۵/۱۳۶۲، صص ۱۱ و ۱۲ ، تهران -خبرگزاری رویتر، ۱۹/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۴۹۷۸۹۴ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از کمبا۱۱ به قرارگاه رمضان، ۲۵/۵/۱۳۶۲
- ↑ سند شماره ۳۵۵۹۹۲، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد قرارگاه حمزه سپاه به ستاد مرکزی سپاه، ۲۷/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۳۵۶۰۲۷، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سپاه به فرماندهی کل سپاه، ۲۳/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۸۷۰۵۱، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شهربانی به نخست وزیری دفتر اطلاعات و تحقیقات، ۲۰/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۸۹۳۹۸، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره ۱۲۳، ۲۶/۵/۱۳۶۲، ص۲.
- ↑ سند شماره ۳۵۶۰۲۷، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سپاه به فرماندهی کل سپاه، ۲۳/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۳۵۵۹۵۱، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد سپاه ناحیه کردستان به سپاه منطقه ۱۱، ۲۴/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۳۵۵۹۳۷، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پیرانشهر - اطلاعات به قرارگاه حمزه سپاه - اطلاعات، تاریخ؟؟؟؟.
- ↑ سند شماره ۸۹۳۹۸، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره ۱۲۳، ۲۶/۵/۱۳۶۲، ص۴.
- ↑ سند شماره ۳۵۵۹۵۱، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد سپاه ناحیه کردستان - اطلاعات به سپاه منطقه ۱۱ - اطلاعات، ۲۴/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۳۵۵۹۱۲، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران سلماس - اطلاعات به قرارگاه حمزه - اطلاعات، ۲۴/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۳۱۵۸۲۳، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر ۲۸ سنندج - اطلاعات به فرمانده سپاه، ۲۰/۵/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره ۳۲۷۵۰۵، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تی ۴۲۸ پیاده (تقویت شده) به یگانهای تابعه، ۱۹/۵/۱۳۶۲.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۴۴، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۱۴
- ↑ روزنامه اطلاعات ۱۹/۵/۱۳۶۲، ص۴.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۴۴، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۱۷، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۱۹/۵/۱۳۶۲.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۴۵، ۲۱/۵/۱۳۶۲، ص۶، کویت - خبرگزاری فرانسه،۲۰/۵/۱۳۶۲؛ و - روزنامه اطلاعات، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۱۶.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۰/۵/۱۳۶۲، ص۳
- ↑ سند شماره ۱۹۸۷۸ مرکز ... از سپاه منطقه ۷ کشوری به فرماندهی سپاه ۱۹/۵/۱۳۶۲.