1361.04.08
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.04.08 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | هشت تیر |
| تاریخ شمسی | 1361.04.08 |
| تاریخ میلادی | 29 ژوئن 1982 |
| تاریخ قمری | 7 رمضان 1402 |
گزارش- 97
فرماندهي‌كل نيروهاي مسلح عراق امروز با صدور بيانيه اي اعلام كرد كه مرحلة عقب‌نشيني از داخل سرزمين هاي ايران پايان يافت. در اين بيانيه آمده‌است: «در اجراي تصميم مورخه دهم ژوئن 1982 (20/3/1361 ) شوراي فرماندهي انقلاب و ايفاي تعهد به نطق تاريخي پرزيدنت رهبر فيلدمارشال صدام حسين رئيس‌جمهوري و فرمانده كل نيروهاي مسلح در مورخة بيستم ژوئن 1982(30/3/1361)، نيروهاي مسلح قدرت مند ما با ياري خداوند عقب‌نشيني خود را از داخل سرزمين ها، شهرها و روستاهاي ايران در فاصله ده روز تعيين‌شده از سوي پرزيدنت رهبر در نطق خود به ملت و امت، كامل ساخته‌اند. نيروهاي مسلح دلير ما در طول بيست و يك ماه گذشته وظيفه ملي و قومي خود را با شرافت، امانت، قدرت و شجاعت در دفاع از سرزمين عراق عزيز و حاكميت، حيثيت، امنيت فرزندان و زندگي سعادت‌مندانه و آينده درخشان آن ها انجام داده‌اند و پرچم پيروزي را افراشته نگه‌داشته‌اند و با روحيه عالي كه پيروزي هاي قادسيه صدام در آن ها به وجود آورده، امروزه با عالي ترين سطح بيداري و آمادگي و تصميم در مرزهاي ميهن مستقر هستند.»[۱]
گزارش- 98
به دنبال عقب‌نشيني ديروز عراق از برخي شهرهاي غرب كشور، فرماندهي سپاه منطقه 7 باختران در گزارشي به فرماندهي‌كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، با اعلام اين خبر و با اشاره به‌استقرار نيروهاي عراق در ارتفاعات متعلق به ايران به نام آق‌داغ ـ كه مشرف به شهر قصرشيرين است ـ آورده‌است: «با استقرار دشمن در ارتفاعات آق‌داغ، قصرشيرين هرلحظه در معرض خطر سقوط قرار‌دارد و براي استقرار و پدافند از قصرشيرين حتماً بايد ارتفاعات مذكور به تصرف درآيد تا بتوان با پدافند در نقاط حساس مرز، از تجاوز مجدد دشمن جلوگيري به‌عمل‌آورد.» [۲] استاندار ايلام (مهندس تركان) نيز در مصاحبه‌اي دربارة نحوة عقب‌نشيني نيروهاي عراقي از مناطق اشغال‌شدة اين استان گفت: «شهر مهران را پس از ويران‌كردن رها‌ساختند و به ارتفاعات استراتژيك اطراف آن گريختند. افراد صدام به طور وحشيانه واحدهاي مسكوني و تأسيساتي شهر را با بولدوزر كوبيده‌اند؛ سد كنجان‌چم و پل هاي ورودي و خروجي شهر نيز توسط بعثي ها تخريب شده‌است؛» آقاي تركان افزود: «در شهر مهران جز چند ساختمان چيز ديگري باقي نمانده و روستاهاي اطراف مانند رضا آباد، شهرك چالاب، شهرك اسلاميه، فرخ‌آباد و چند منطقه ديگر كاملاً با خاك يك سان شده‌است و تنها جايي كه آثاري از آن به‌چشم مي خورد، امام‌زاده "سيدحسن" شهر مهران است.» وي در پايان گفت: «هم اكنون روستاهاي بهرام‌آباد و دو سه روستاي ديگر در اشغال عراق است.»[۳] خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران نيز گزارش داد كه نيروهاي عراقي در جريان عقب‌نشيني از اين منطقه، قسمت هاي عمده قصرشيرين و تمامي پل هاي مسير منطقه را تخريب كرده‌اند.[۴] اين خبرگزاري همچنين گزارش داد كه يك گروه از گشتي هاي خودي در منطقه باباهادي واقع در شمال شرقي قصرشيرين در 5 كيلومتري مرز با نيروهاي عراقي درگير شدند و عده‌ااي از آن ها را هلاك يا زخمي كردند. سه تن از نيروهاي خودي نيز به اسارت دشمن درآمده‌اند.[۵] در جبهه مهران نيز نيروهاي عراقي از محورهاي رضاآباد، كنجان چم و ذيل عقب رفته و در آخرين ارتفاع استراتژيك 343 و ديگر بلندي هاي حساس و مسلط بر مهران مستقر شده‌اند. دشمن در اين عقب‌نشيني مقادير فراواني مهمات و سلاح هاي سبك و سنگين به جا گذاشته‌است.[۶] در نفت‌شهر نيز به دليل حضور دشمن در ارتفاعات مسلط بر شهر، امكان استقرار نيروهاي خودي در اين شهر وجود ندارد.[۷]
گزارش- 99
سرهنگ "صياد شيرازي" فرمانده نيروي زميني ارتش، در جلسه توجيهي فرماندهان يگان‌هاي عمل‌كننده در عمليات رمضان، گفت: «بهترين مانوري كه مي توانيم انجام بدهيم و حق خودمان را از دشمن بگيريم، طرح "كربلاي 4" است ( ضميمه دارد). اين طرح فوايد زيادي دارد: تعداد زيادي از نيروهاي دشمن از بين‌رفته يا اسير مي شوند و بسياري از امكانات دشمن به دست ما مي افتد، با رسيدن به ساحل شط‌العرب مي توانيم بخشي از نيروها را براي پدافند و بخش زيادي را هم در ذخيره نگه‌داريم كه اگر دشمن باز به زانو در نيامد، بتوانيم از جايي ديگر وارد عمل شويم. امروز با رسيدن ما به كنار مرز خسروي و طرح "زين پشت"با خيال راحت و با ديده باني بسيار ساده مي توانيم پالايشگاه "بانيل"را زير آتش گرفته و منهدم كنيم و خيلي راحت با تقويت نيرو در منطقه خانقين، ارتفاعات استراتژيك پشت آن را بگيريم و اگر لازم باشد، براي ادامه عمليات به طرف بغداد آماده شويم. بنابراين براي اينكه زودتر بتوانيم به نتيجه برسيم و دشمن فرصت توطئه و تقويت بيش تر نداشته باشد، بهترين راه آن است كه ان شاءالّله هرچه سريع تر طرح را اجرا كنيم و جلو برويم.» وي با اشاره به سياست جديد مبني بر تداوم عمليات براي تحقق شرايط جمهوري اسلامي، افزود:«از امروز در هر نقطه‌اي كه عراق موضع دارد، منهاي مناطق مسكوني، اجراي آتش شود، بنابراين آتش بس وجود ندارد. گشتي هاي تان را مداوم بفرستيد و معبر بازكنيد.»[۸] در ادامه اين جلسه، "معينيان" مسئول اطلاعات سپاه در قرارگاه كربلا، در جمع فرماندهان و مسئولان اين قرارگاه آخرين تحولات منطقه عملياتي را با استفاده از جديدترين عكس هاي هوايي چنين تشريح كرد: «با توجه به اين عكس هوايي، فعاليت هاي دشمن عمدتاً مثل سابق تحكيم مواضع دفاعي است كه ميادين مين را وسيع تر و عميق تر مي كند. سيم هاي خاردار را اضافه كرده و (واحد) مهندسي عراق نيز در پشت خط خودشان اقدام به احداث جاده هايي براي تردد و ايجاد خاك ريز جديد كرده‌است.» وي سپس دربارة مواضع جديد مثلثي شكل و جا به جايي نيروهاي دشمن گفت: «از ديگر كارهايي كه دشمن انجام داده‌است، ايجاد خاك ريزهايي به صورت مثلثي شكل هستند كه در هر مثلث، سه مثلث ديگر ايجاد كرده و در هر مثلث كوچك، سه دايره مشاهده مي شود كه هركدام موضع تانك هستند. اما اين مثلثي ها در حال حاضر خالي هستند و عراق درحال ادامه ساخت آن‌ها است. در جا به جايي نيروها، عراق تقريباً تمام توپخانه هاي متوسطش را حدود سه تا چهار كيلومتر عقب كشيده‌است. در منطقه لشكر 6 زرهي عراق يك تيپ كم شده و در منطقه پاسگاه "زيد" يك تيپ زرهي اضافه شده‌است. يكي از پناهندگان عراقي كه از منطقه شوش آمده‌بود مي‌گفت كه لشكر 9 به آن منطقه رفته و در حوالي فكه در حال تجديد سازمان است.» معينيان همچنين افزود: «بعضي گروه هاي شناسايي تا خاك ريز دشمن رسيده‌اند و ميدان مين را هم خنثي كرده‌اند. دشمن هم متقابلاً دست به يك سري اقدامات زده و با اعزام گشتي، سه نفر از نيروهاي لشكر 21 حمزه از نيروي زميني ارتش (منطقه نصر) را اسير كردند. بنابر اطلاعاتي كه پناهنده ها داده‌اند، لشكرهاي 5 ،6 ،3،12، 11 و 19 به ترتيب از بالا به پايين مستقرند.»[۹]
گزارش- 100
به دنبال اعلام پايان عمليات عقب‌نشيني عراق، آقاي هاشمي رفسنجاني نمايندة امام در شوراي عالي دفاع در مصاحبه‌اي در پايان جلسة اين شورا، دربارة دليل عقب‌نشيني عراق، ادامة اشغال ارتفاعات مسلط در محورهاي مختلف، برنامة بعدي جمهوري اسلامي، مطالبي گفت. وي دليل تشكيل جلسه شوراي عالي دفاع را به‌منظور كسب آخرين و دقيق ترين اطلاعات دربارة وضعيت جبهه ها خواند و عقب‌نشيني نيروهاي عراقي را از خاك ايران نوعي فرار توصيف كرد و افزود: «براي رسيدن به صلح، اين عقب‌نشيني كار جديدي نيست. نيروهاي ما در مواردي كه عراقي ها در خاك ما هستند برنامه و تجربه دارند و حركات ما منجر به خسارات و نابودي نيروهاي عظيمي از آن ها مي شود.» وي با اشاره به عقب‌نشيني عراق از غرب كشور گفت :«تحركات ما باعث چنين كاري شده و عقب‌نشيني آن ها از غرب در شرايط عادي صورت نگرفته و آن ها با به جاگذاشتن مقادير زيادي مهمات و وسايل جنگي منطقه را ترك كرده‌اند و حركت آن ها تاكتيكي است، براي اين كه مناطقي را تخليه كرده‌اند كه در آن آسيب پذير بوده‌اند و در مناطق قابل دفاع و مطمئن موضع گرفته‌اند و اكنون ارتفاعات غرب كشور ما در نواحي مرزي از جمله ارتفاعات استراتژيك و مهم "زينل كش" و "ميمك" تحت تصرف آن هاست.» نماينده امام در شوراي عالي دفاع با بيان اين مطلب كه با عقب‌نشيني عراق حتي شرايط اوليه ما يعني خروج بي‌قيد و شرط آنان به دليل تحت اشغال بودن مناطقي از كشورمان،تأمين نشده‌است، گفت: «قسمت هايي از مناطق غرب كشور و حتّي قسمت كمي هم درجنوب شلمچه در دست آن هاست و خروج آنان هم يك شرط ما را تامين مي كند و ما براي گرفتن ساير خواسته‌هاي مان، راهي را كه انتخاب كرده ايم ادامه مي دهيم، ما ضرب‌وشستي به دشمن نشان مي دهيم و بعد از آن فرصت تفكر براي تسليم به او مي دهيم و اگر تسليم نشد، قدم بعدي را برمي‌داريم و اين روش كار ما در جنگ است» [۱۰]
گزارش- 101
تشكيك امام خميني نسبت به افزايش نيروهاي ايراني در لبنان و با توجه به عدم حضور نيروهاي ساير كشورهاي عربي، مشكلات نيروهاي ايران در صورت اجراي عمليات با نيروهاي اسرائيل و در پي آن تشكيل جلسه شوراي عالي دفاع و تصميمات جديد اين شورا در مورد عدم صدور مجوز عمليات در جنوب لبنان و تصميم گيري دربارة زمان و نحوة اجراي عمليات آينده در خاك عراق از جمله محورهاي اصلي مطالب سرهنگ صيادشيرازي فرماندة نيروي زميني ارتش در مصاحبه با راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ بود. وي درباره مطالب مطرح شده در ديدار با امام امت گفت: «سخن راني امام امت در قبل از ماه رمضان و هشدار و اخطار ايشان نسبت به موضوع اعزام نيروها به لبنان، ما را واقعاً بيدار كرد و ما را به اين مسئله راهنمايي كرد كه بايد تمام فكر و همّ و غمّ ما اين باشد كه در جنگ با عراق به پيروزي نهايي برسيم. در ديدار با امام امت نيز موضوع اعزام نيروهاي ايراني به سوريه و لبنان مطرح شد و ايشان (امام امت) سؤال فرمودند كه آيا سوريه در مقابل سيصدهزار نيروي اسرائيلي حاضر به‌استقرار و وارد عمل‌كردن صدهزار نفر نيرو هست؟ جواب، منفي بود. ايشان نيز فرمودند كه به فرض اينكه شما با نيروي اندك خود بتوانيد به مواضع اسرائيل حمله كرده و قسمت كوچكي را هم تصرف كنيد، فكر مي كنيد با اين عدة كم در مقابل حملات و پاتك هاي متقابل اسرائيل مي توانيد مقاومت كنيد؟ جواب ما دوباره منفي بود. ايشان نيز با يادآوري اين نكته كه امكانات و كيفيت نيروي اسرائيل با نيروهاي عراق قابل مقايسه نيست و اين كه نيروهاي ايران در لبنان از امكانات و پشتيباني محدودي برخوردار هستند، فرمودند كه بنابراين، فدا كردن نيروهاي ما در آن‌جا بيش از اين قابل قبول نيست و دستور بدهيد كه يك نفر هم به آن نيروها اضافه نشود، نيروهايي هم كه رفته‌اند در همان‌جا بمانند، چون ما نيروهاي مان را براي اين به لبنان و سوريه اعزام كرديم كه نيروهاي بقيه دولت هاي اسلامي نيز به ما بپيوندند و اين نيروها با هم بر عليه اسرائيل بجنگند نه اين كه ما خودمان جلو بيفتيم و كسي هم با ما نيايد. بنابراين صبر كنيد ببينيم آيا نيروهاي ديگري نيز به آن‌جا اعزام مي شوند يا نه و آيا وساطتي كه اسلام در مورد جنگ با اسرائيل دارد، آن ها قبول دارند يا نه؟» ( ضميمه دارد) صياد شيرازي در ادامه گفت: «به خاطر فرمايشات امام، بلافاصله تجديدنظر كرديم و تقاضاي تشكيل جلسه شوراي عالي دفاع را داديم و جلسه شورا امروز تشكيل شد و موضوع مطرح شد.» فرمانده نيروي زميني ارتش دربارة وضعيت فعلي نيروهاي ايراني در لبنان گفت: «به دنبال اعلام عقب‌نشيني صدام از خاك ايران و عملي ساختن اين ادعا تا به امروز در بسياري از مناطق، فكر ما متوجه سوريه شد و تصميم به شركت در جبهه سوريه و لبنان گرفتيم. به دنبال اين تصميم نيز نيروهاي ما در لبنان و سوريه مستقر شدند و حتي تا پريشب شناسائي هاي لازم را نيز از مواضع اسرائيلي ها انجام دادند و از ما اجازه انجام عمليات مشترك با سوريه بر عليه اسرائيل را خواستند، ليكن ما اجازه نداديم و صبركرديم تا در اين باره منطقي تر تصميم بگيريم و ببينيم كه بايد چه بكنيم، تا اين كه خدمت امام رسيديم و موضوع را مطرح كرديم.» وي افزود: «امام مطالبي را در اين باره فرمودند كه واقعاً همه ما را بيدار كردند و ما را از يك خطر بسيار حتمي نجات دادند، مثلاً ايشان وقتي سؤال كردند كه با توجه به عدم اعزام نيرو از سوي ديگر كشورهاي اسلامي و تسليم شدن ياسرعرفات در مقابل اسرائيل و فقدان سلاح و امكانات نظامي كارآمد و كافي در دست نيروهاي نظامي لبنان، شما در كنار چه نيروهايي با اسرائيل خواهيد جنگيد؟ واقعاً ما جواب خيلي محدودي داشتيم، به همين دليل هم امروز در شوراي عالي دفاع موضوع مطرح شد و شورا تصميم گرفت كه كاملاً به فرمايشات امام عمل شود و نيروهاي اعزام شده نيز فقط آموزش ببينند و وزارت امورخارجه نيز از لحاظ سياسي موضوع را با سوريه مطرح نمايد و به آنان بگويد كه ما براي اين نيرو اعزام كرديم كه نشان دهيم با حداقل امكانات آماده هستيم تا اگر نيروهاي ديگر كشورهاي اسلامي نيز به اين منطقه اعزام شوند، با آنان بر عليه اسرائيل بجنگيم. به هرحال با توجه به عدم اعزام نيرو از سوي هيچ‌كدام از كشورهاي اسلامي، نيروهاي ايران فعلاً مأموريت دارند در آن‌جا بمانند و هيچ گونه عملياتي انجام ندهند.» سرهنگ صياد شيرازي درباره تصميمات جلسه امروز شوراي عالي دفاع براي آينده جنگ، گفت: «ابتدا آخرين وضعيت دشمن در جبهه هاي غرب و جنوب مورد بررسي قرارگرفت و به‌دنبال آن، تصميماتي دربارة ادامه جنگ و عمليات آينده اتخاذ شد. اهم موضوعاتي كه دربارة عمليات آينده درباره آن تصميم گيري شد عبارت بودند از: زمان و نحوه اجراي عمليات آينده، موضوعات مربوط به آمادگي نيروها براي انجام عمليات و دستوراتي دربارة برنامه جديد اجراي آتش در منطقه مذكور.» وي افزود: «طرح عملياتي كربلاي 4در جلسه امروز شورا به صورت جدي مورد بحث و بررسي قرارگرفت.» [۱۱]
گزارش- 102
سرهنگ صياد شيرازي فرمانده نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران امروز در جمع فرماندهان يگان هاي آماده عمليات، ضمن دعوت آنان به تلاش براي آمادگي بيش تر، با اشاره به حساسيت زماني و ضرورت سرعت بخشيدن به اقدامات مقدماتي براي اجراي عمليات، گفت:«ما براي احقاق حقوق خود، بايد هرچه سريع تر طرح عملياتي "كربلاي 4" را به اجرا درآوريم.» وي دربارة دلايل خود در اين باره گفت: «اول اين كه تعداد زيادي از نيروهاي دشمن در صورت انجام اين عمليات، به دست ما اسير يا كشته خواهند شد. دوم اين كه بسياري از امكانات دشمن منهدم شده و يا به غنيمت در خواهدآمد. سوم اين كه ما مي توانيم با رسيدن به ساحل شط‌العرب با برخورداري از يك پدافند مطمئن، نيروي خود را براي حمله به دشمن آماده نگه‌داريم و امروز با عقب‌نشيني عراق در قسمت هايي از مرز كشورمان در غرب، امكان حمله به عراق در آن مناطق فراهم آمده‌است و حتي، با تصرف خانقين در غرب و ارتفاعات كنار اين شهر مي توانيم خود را براي حمله به بغداد آماده كنيم. بنابراين براي جلوگيري از تقويت دشمن و استفاده از فرصت، بهترين راه اجراي سريع اين طرح است.»[۱۲]
گزارش- 103
بيانية فرماندهي‌كل نيروهاي مسلح عراق مبني بر پايان عمليات ده روزة عقب‌نشيني از مناطق اشغال شدة ايران و واكنش ايران در اين باره مورد توجه برخي رسانه هاي غربي ازجمله خبرگزاري آسوشيتدپرس، راديو بي. بي. سي. راديو امريكا و راديو قاهره قرارگرفته‌است. در تفسير آسوشيتدپرس آمده‌است: «ارتش عراق كه تهاجم 21 ماهه آن به ايران يك شكست محسوب مي‌شود، اعلام كرد كه برنامه عقب‌نشيني نيروهايش به داخل خاك عراق را تكميل كرده‌است. صدام حسين رئيس‌جمهوري عراق كه برنامه عقب‌نشيني را در20 ژوئن اعلام كرد، اين كار را به همان سرعتي انجام داد كه در سپتامبر 1980 نيروهايش را به داخل مرزهاي ايران ريخت و ادعاهاي عراق درباره اراضي اشغالي به‌ويژه آب راه شط العرب را كه در انتهاي جنوبي مرز مشترك دو كشور قرار‌دارد عنوان نمود.»[۱۳] بي. بي. سي. نيز با توجه بيش تر به اظهارات آقاي هاشمي رفسنجاني، گفت :«عراق عمليات خروج نيروهاي خود از خاك ايران را به پايان رسانده‌است. فرماندهي ارتش عراق در بغداد اعلام كرد كه نيروهاي اين كشور اينك در امتداد مرز بين المللي دو كشور مستقر شده‌اند و به ايران هشدار داده‌است به هر عمل تجاوزكارانه اين كشور پاسخ خواهد داد. با اين حال حجت‌الاسلام رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي ايران خروج كامل نيروهاي عراقي را تكذيب كرده‌است و گفته‌است نيروهاي عراق تنها نقاطي را ترك گفته‌اند كه دفاع از آن مشكل بود و اينك به مناطق امن تر نقل مكان كرده‌اند. در اولين روزهاي جنگ 21 ماهه ايران و عراق نيروهاي عراقي در چند نقطه عميقاً وارد خاك ايران شدند و چند شهر مهم ايراني از جمله شهر بندري خرمشهر را به اشغال خود درآوردند ولي در چند ماه اخير ارتش عراق متحمل شكست هاي پي در پي شد و رئيس‌جمهور اين كشور اعلام كرد عراق نيروهاي خود را از خاك ايران خارج خواهد ساخت.»[۱۴] راديو امريكا: «در پي شكست هاي پياپي عراق در جنگ با ارتش ايران، 9 روز قبل صدام‌حسين رئيس‌جمهور عراق آغاز خروج بدون قيد و شرط نيروهاي عراقي از خاك ايران و همچنين برقراري آتش بس يك‌جانبه اي را اعلام كرد تا به اين ترتيب به جنگ طولاني و پرهزينه عراق و ايران پايان داده شود. در همين حال، رژيم اسلامي در ايران اين پيشنهادات عراق را رد كرده‌است. امروز اكبر هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي گفت نيروهاي عراقي تنها از مناطقي بيرون رفته‌اند كه احتمال آسيب‌پذيري آنان در آن مناطق وجود داشته‌است. وي اضافه كرد نيروهاي عراقي به مناطقي نقل مكان كرده‌اند كه از نظر دفاعي در شرايط بهتر مي باشند. اكبر هاشمي رفسنجاني همچنين گفت ايران احتمالاً به جنگ ادامه خواهد داد تا نواحي اطراف قصرشيرين، مهران و سومار را كه متعلق به ايران هستند و نيز قسمت هايي از استان هاي كرمانشاهان و ايلام را در اختيار خود درآورد.»[۱۵] راديو قاهره نيز در يك گفتار سياسي در ترسيم شكست عراق در جنگ گفت: «به طور مسلم تلاش عراق براي نجات از جنگ با ايران انگيزه هاي واقعي دارد و آن اين است كه عراق از فرسودگي نظامي و اقتصادي كه اين جنگ در برداشت، نجات يابد و از طرف ديگر، عراق به شكست خود در اين جنگ فاجعه‌آميز به طور ضمني اعتراف كرد به هيچ‌يك از اهداف كه در ابتداي جنگ در 22 سپتامبر (31 شهريور) اعلام كرد، دست نيافت. حال كه تمام تلاش هاي عراق براي نجات از اين جنگ با شكست رو به رو شده، پرسش هايي طرح مي گردد كه آيا براي پايان‌دادن به اين جنگ، براي بازنده غير از قبول شرايط ايران راهي ديگر وجود دارد؟»[۱۶]
گزارش- 104
به‌رغم جو ضد ايراني كميته سياست خارجي دوازدهمين كنگرة حزب كمونيست يوگسلاوي، امروز رئيس‌جمهور اسبق ايالت كروات يكي از شش جمهوري يوگسلاوي طي سخناني در كميته سياست خارجي دوازدهمين كنگره حزب كمونيست اين كشور، سياست يوگسلاوي در قبال جنگ تحميلي عراق عليه ايران را شديداً مورد انتقاد قرار‌داد. وي گفت :«ما بايد بدانيم كه مسئله فقط شكست امريكا يا عراق نيست بلكه اين انقلاب فعاليت ابرقدرت ها و استفاده از نيروهاي تروريستي آن ها را بسيار محدود كرد و بايد اذعان داشت كه انقلاب ايران ابرقدرت هاي امپرياليستي را به زانو در آورده‌است.» وي آن گاه به مسائل لبنان و نقش ايران در لبنان اشاره كرد و افزود: «اين انقلاب حتي در زمان حمله به لبنان خود را در صحنه حاضر نگاه داشته‌است.» رئيس‌جمهور اسبق يوگسلاوي، اعمال و رفتار امريكا در مورد تجاوزات رژيم اشغالگر قدس و همچنين به كارگيري اقدامات اقتصادي را به عنوان وسيله اي براي تحميل اميال خود به ديگران، مورد انتقاد قرار‌داد.[۱۷]
گزارش- 105
دكتر علي اكبر ولايتي وزير امورخارجه، در يك گفت و گوي اختصاصي با خبرنگار روزنامه اطلاعات، در مورد برگزاري اجلاس سران غيرمتعهدها در عراق، كمك هاي جمهوري اسلامي ايران به مردم آواره لبنان و فلسطين و موضع جمهوري اسلامي ايران درباره بحران افغانستان، سخناني گفت. دكتر ولايتي در پاسخ به سؤالي درباره برگزاري اجلاس سران نهضت عدم تعهد در بغداد، گفت: «به اعتقاد ما اين كنفرانس يا در بغداد تشكيل نخواهد شد و يا در صورت برپايي در سطح نازل و ضعيفي برگزار خواهدشد و عده اي كه در تلاش هستند تا اين اجلاس در بغداد تشكيل شود بايد بدانند كه با اين‌كار خود اولين ضربه مهم را در طول تاريخ غيرمتعهدها به اين نهضت زده‌اند، چرا كه چگونه مي توان توجيه كرد كه يك فرد جنايت‌كار و يك چنين مزدور سرسپرده‌اي به مدت سه سال در رأس يك نهضتي باشد كه شعارش عدم وابستگي است؟» وي درباره اقدامات جمهوري اسلامي ايران براي كمك به مسلمانان جنوب لبنان گفت: «ما اقدام به ارسال كمك هاي دارويي و اعزام نيرو اعم از سپاهي و افراد ارتش به سوريه و لبنان كرده ايم. در رابطه با كمك به كشور سوريه و مردم فلسطين و لبنان جدي ترين برخورد را جمهوري اسلامي ايران داشته‌است، حضور ما در آن‌جا يك حضور سمبليك نيست بلكه يك حضور فعال است و نيروهاي ما به طور فعال وارد عمل شده‌اند.» وي درباره موضع جمهوري اسلامي ايران دربارة افغانستان نيز گفت: «نظر جمهوري اسلامي در اين باره كاملاً روشن است و همان‌طور كه بارها اعلام كرده ايم، معتقديم كه نيروهاي شوروي بايد بدون قيد و شرط و به طور كامل از افغانستان خارج شوند و آوارگان افغاني به ميهن خود بازگردند و كل مردم افغانستان درباره خود تصميم بگيرند.»[۱۸]
گزارش- 106
سفيران و كارداران كشورهاي سوريه، ليبي، هند و شوروي در تهران امروز با آقاي هاشمي رفسنجاني ديدار كردند. در جريان ديدار آقاي "ابراهيم يونس"، سفير سوريه در تهران ابتدا دربارة وضعيت لبنان و ابعاد تجاوز اسرائيل گزارش داد، سپس دربارة موضع ايران در مورد حمله اسرائيل گفت: « اگر همه كشورهاي اسلامي مانند ايران نيروهاي خود را به سرعت به لبنان اعزام مي‌كردند و مثل ايران موضع قاطعي اتخاذ مي كردند، امريكا و اسرائيل خود را در مقابل دنياي اسلام و عرب احساس مي كردند و تا اين اندازه جسور نمي شدند.» وي با اشاره به سخنان اخير امام امت مبني بر عبور راه قدس از كربلا، اعلام كرد اين موضوع مورد استقبال رئيس‌جمهور سوريه قرار گرفته‌است. سپس آقاي هاشمي رفسنجاني با اشاره به موقعيت حساس سوريه براي مقابله با تجاوزات اسرائيل، گفت: «لازم است كه همه كشورهاي اسلامي از دولت سوريه حمايت كنند.» امروز همچنين آقاي "سعد مجبر" سرپرست دفتر مردمي ليبي در تهران با آقاي رفسنجاني ديدار كرد. در اين ديدار موضوعات مورد علاقه دو كشور مورد بحث و بررسي قرار گرفت. آقاي "استراوانكا" كاردار شوروي در تهران نيز امروز با حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني ديدار كرد و دربارة تجاوز اسرائيل به جنوب لبنان با وي به گفت وگو پرداخت. سفير هند نيز امروز با رئيس مجلس شوراي اسلامي ديدار كرد و از طرف رئيس مجلس هند از آقاي رفسنجاني جهت ديدار از اين كشور دعوت كرد. اين دعوت مورد موافقت آقاي هاشمي رفسنجاني قرارگرفت. [۱۹]
گزارش- 107
پيروزي انقلاب، ثبات و آرامش دروني ايران پس از انقلاب، موفقيت ايران در مهار مشكلات و حفظ وحدت در بين اقليت هاي قومي و نتايج پيش‌بيني نشده جنگ عراق و ايران موضوعات تفسير سياسي روزنامة "اينترنشنال هرالدتريبون" چاپ پاريس است. اين روزنامه با بيان اين مطلب كه ديپلمات و ناظران به دليل آن‌كه چهار مرتبه مرتكب اشتباه شده‌اند و با پيروزي هاي ايران طي دو ماه اخير بايد هوشياري بيش تري به خرج بدهند، به بر شمردن چهار اشتباه پرداخت. اين روزنامه پس از ذكر مراحل انقلاب از دوران مبارزه با رژيم پهلوي و پس از آن بحران به‌وجود آمده در برخي مناطق ايران همچون خوزستان، كردستان، تركمن و … و پيروزي مردم ايران در تمام مراحل و ثبات حكومت اسلامي پس از پيروزي، به پيش‌بيني تحليل‌گران در مورد جنگ با عراق اشاره كرد و نوشت كه بسياري از اين پيش‌بيني ها در مورد نتايج جنگ غلط از آب درآمده‌است. اين روزنامه با استناد به اينكه ارتش ايران پس از انقلاب، ارتشي منزوي و بدون سازمان بود و اين امر زمينه را براي هجوم راحت عراق آماده كرد، نوشت: «عراقي ها با استفاده از همين ضعف در عرض چند روز مناطق وسيعي از ايران را تصرف كردند و خرمشهر را از آنِ خود كردند و به نظر مي رسيد كه ايران قادر به حفظ اوضاع نيست، اما وضعيت تغيير كرد و ايراني ها با وفاداري ملت و ارتش اين كشور، عراقي ها را از خاك خود بيرون‌كردند و تعداد زيادي از آنان را به اسارت خود درآوردند.» در بخش ديگري از اين تفسير آمده‌است: «عراق در جنگ با ايران بيش از اين كشور جنگ‌افزار و تجهيزات نظامي از دست داده‌است، اما ايران به نوبه خود تجهيزات، لوازم يدكي و مهمات از دست داده و ذخائرش نقصان يافته‌است.» "هرالد تريبون" با توجه به كمك هاي فراوان كويت و عربستان سعودي به عراق و آگاهي ايران از اين كمك ها، افزود: «آنچه كه ايران انجام خواهد داد و يا انجام نخواهد داد، مي تواند بر آينده سياسي عراق، امنيت كويت و عربستان سعودي و موازنه‌استراتژيك آتي خليج فارس تأثير فوق‌العاده اي داشته باشد.»[۲۰]
گزارش- 108
آريل شارون وزير دفاع رژيم صهيونيستي اسرائيل، از فلسطيني هاي محاصره شده در پايتخت لبنان خواست لبنان را ترك كنند. او گفت: « ما در اوج جنگي هستيم كه سازمان آزادي‌بخش فلسطين را از خاك لبنان ريشه‌كن خواهدكرد و از نظر نظامي قلع و قمع كردن فلسطيني ها امكان پذير است.» آسوشيتدپرس از تل آويو گزارش داد: «ژنرال شارون در اولين جلسه پارلماني پس از پيشنهاد اسرائيل به فلسطينيان جهت ترك لبنان، اين نطق را ايراد كرد.» اين منبع افزود: «نخست وزير اسرائيل (بگين) نيز حاضر نشد در مورد متوقف كردن ارتش اسرائيل در خارج از غرب بيروت هيچ گونه تضميني بدهد و به شهروندان لبناني هشدار داد از بيروت خارج شوند.» [۲۱]
گزارش- 109
در جريان عمليات پاك سازي در دشت‌ذهاب و گيلان‌غرب و سومار، تعدادي از نيروهاي خودي براثر برخورد با مين و نيز تركش گلوله هاي توپ به شهادت رسيده‌اند كه پيكر هفت‌تن از آن ها در باختران تشييع شد.[۲۲] امروز همچون روزهاي گذشته شهر آبادان هدف گلوله هاي دور برد عراقي‌ها قرار‌داشت.[۲۳]
ضميمه گزارش 99 در اولين طرح‌ريزي‌هاي عملياتي كه پس از شكل‌گيري فرماندهي مشترك برادران محسن رضايي و علي صيادشيرازي (سپاه و ارتش) صورت گرفت، طرح كلي 10 عمليات پياپي و مكمل يكديگر با عنوان كربلاي1 تا 10 در نظر گرفته شد كه تا كنون كربلاي1 با نام عمليات طريق‌القدس در بستان، كربلاي2 با نام عمليات فتح‌المبين در شوش و دزفول و كربلاي3 با نام عمليات بيت‌المقدس در شرق كارون و خرمشهر انجام شده‌است. چهارمين طرح عملياتي از اين مجموعه كربلاي4 نام داشت و اين همان عملياتي است كه در شرق بصره به اجرا درآمد و بعد از شروع با عنوان عمليات رمضان اعلام گرديد. عمليات كربلاي4 كه در دي‌ماه 1365 براي عبور از اروندرود و پيشروي به سمت ابوالخصيب عراق انجام شد، طرح ديگري است.
ضميمه گزارش 101
سرلشكر پاسدار غلام‌علي رشيد نيزكه ازجمله حاضرين در جلسه مذكور بود درباره چگونگي تشكيل جلسه و اظهارات امام خميني در اين جلسه مي‌گويد:
بعد از عمليات موفق و پيروزمند بيت‌المقدس و آزادسازي خرمشهر، دولت‌هاي مستكبر جهان و ارتجاع منطقه كه همة نقشه‌هاي خود را در پشتيباني از صدام بي‌اثر ديدند، احساس خطر كردند و براي نجات اين جرثومه ظلم و تجاوز و جنايت، به دستور آن‌ها دو حركت انجام شد: نخست اعلام آمادگي صدام براي پذيرش صلح و عقب‌نشيني از مناطق غربي ايران؛ ديگر اين كه به منظور عدم سرايت اثرات اين پيروزي [ايران] به ملت‌هاي مسلمان و مبارز، خصوصاً شيعيان لبنان و مبارزان فلسطيني و در نتيجه در خطر قرارگرفتن حكومت اشغالگر قدس، اسرائيل با تمام قواي نظامي از زمين و دريا و هوا تهاجم سنگيني را به جنوب لبنان آغاز كرد و تا حوالي بيروت پيش رفت. در اين ارتباط هيئتي عمدتاً از مسئولان نظامي جمهوري اسلامي ايران از جمله آقايان سردار رضايي، سرهنگ سليمي (وزير وقت دفاع)، رفيق دوست (وزير سپاه)، بنده و آقاي ولايتي به كشورهاي سوريه و لبنان مسافرت كرديم. در سوريه ملاقات هايي با آقاي حافظ اسد، رئيس ستاد مشترك ارتش و وزير دفاع آن ها داشتيم كه واقعاً از هيئت استقبال خوبي به عمل آوردند. برادران حزب الّله لبنان را هم در دمشق ملاقات كرده و مذاكراتي صورت داديم. اين برادران تصورشان اين بود كه ما با تجهيزات پيش‌رفته و پيچيده با عراق مي‌جنگيم كه بعد از اطلاع از تجهيزات ما، واقعاً تعجب كرده بودند.
در بحث‌هايي كه در آن‌جا صورت گرفت، تا آن‌جا پيش رفتيم كه يك خط دفاعي مشترك در خاك لبنان و روي ارتفاعات مشرف به بيروت تا معبر ورودي مرز سوريه با اسرائيل درست كنيم. قرار شد ما با استعداد يك لشكر در وسط باشيم و سوريه هم در سمت چپ ما قراربگيرد.
در بازگشت از لبنان، مستقيماً به خدمت حضرت امام رفتيم، به نظرم مي رسد كه جلسه شوراي عالي دفاع هم برقرار بود. حضرت آيت‌اللّه خامنه‌اي و آقاي هاشمي هم حضور داشتند، اوايل مغرب بود و قرار نبود كه در اتاق حضرت امام جلسه شروع شود كه ديديم حضرت امام دارند براي نماز آماده مي شوند. ديگران هم با شوق نماز را به جماعت ايشان به جاي آوردند.
بعد از اتمام نماز، حضرت امام روي همان سجاده به طرف جمع برگشته و گفتند: "همين‌جا بحث كنيم". جمع ما در يك نيم دايره‌اي برگرد حضرت امام حلقه زديم و توسط برادر رضايي گزارش مفصّلي از سفر داده شد. پس از اتمام توضيحات ايشان، حضرت امام فرمودند «كه من وارد مسائل ريز اجرايي نمي‌شوم و يك توصيه‌اي دارم كه خوب است روي آن، فكركنيد: در محله‌اي از اصفهان بقالي بود كه مشتريانش همه اهل همان محله بوده و همگي با هم دوست و رفيق بودند و امور به طور عادي جريان داشت. تا اين كه يك روز صبح زود يكي از مشتري‌ها مي‌بيند دزدي قصد سرقت از بقالي دارد، با وي گلاويز مي‌شود. بقال هم بعداً مي‌آيد. زماني كه كشمكش طولاني مي‌شود و بقال مي‌بيند كه اين دعوا مزاحم كسب و كار روزانه‌اش شده‌است، دست رد بر سينه هردو طرف ـ هم دزد و هم مشتري خودش ـ زده و مي‌گويد كه از اين‌جا برويد و مزاحم كسب و كار ما نشويد.»
امام ادامه دادند: «حالا مواظب باشيد اين داستان آن‌جا در مورد شما اجرا نشود؛ يعني اين طور نباشد كه شما بين زمين و آسمان در لبنان رها شده و پشتيباني و عقبه نداشته باشيد. كمك كردن درست، اما از راهش؛ راه شما زميني است كه بايد از سه چهار كشور عبور كنيد. شما كه به لحاظ جغرافيايي به لبنان وصل نيستيد و مشكل ارتباط زميني داريد. اگر بخواهيد بجنگيد، كار آساني نمي‌باشد زيرا در تداوم پشتيباني گرفتار خواهيد بود.»
اين توصيه حضرت امام خط اصلي و سياست كلي را براي ما مشخص‌كرد و باعث تجديد نظر و تأمل در چگونگي كار گرديد. لازم به ذكر است كه اين هيئت با كسب اجازه از حضرت امام به آن‌جا رفته و بعدها هم با اجازه آن بزرگوار همكاري را ادامه دادند. بنابراين ايشان حضور ما در لبنان را نفي نكرده، بلكه به‌طريقي محدودة آن‌را مشخص ساختند.
در راستاي بحث همين جلسه، بعدها حضرت امام جمله معروف «راه قدس از كربلا مي‌گذرد» را فرمودند كه بسيار خط دهنده و بيدار كننده بود و ما را از ورود به جبهه انحرافي بازداشته و متوجه جبهه اصلي نمود.[۲۴]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/04/08
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش هاي ويژه" نشريه شماره 102، 9/4/1361، ص 1، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از راديو صوت الجماهير، 8/4/1361، به نقل از اطلاعيه فرماندهي‌كل نيروهاي مسلح عراق.
- ↑ سند شماره 66444، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه منطقه 7، به فرماندهي‌كل سپاه، 8/4/1361.
- ↑ روزنامة كيهان، 10/6/1361، ص 4، ايلام، به نقل از استاندار ايلام.
- ↑ مأخذ1، ص 3، باختران، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 8/4/1361.
- ↑ مأخذ 1، ص 5، باختران، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 8/4/1361.
- ↑ مأخذ1، ص 5، ايلام ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 8/4/1361.
- ↑ مأخذ 4.
- ↑ سند شماره 1860، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، جلسه فرماندهان قرارگاه كربلا، نوار شماره 6735، راوي:هادي نخعي، 8/4/1361.
- ↑ سند شماره 3283، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، جلسه فرماندهان قرارگاه كربلا، نوارشماره 6732، راوي : هادي نخعي، 8/4/1361.
- ↑ روزنامه كيهان، 9/4/1361، ص 3، به نقل از نمايندة امام در شوراي عالي دفاع.
- ↑ سند شماره 1859، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، قرارگاه كربلا، نوار شماره 6734، صص 32 تا 40. راوي: هادي نخعي.
- ↑ مأخذ8، صص 2و 3.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از آسوشيتدپرس.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 8/4/1361، ص 7، بي. بي.سي. (لندن)، 8/4/1361.
- ↑ پيشين، صص 5 و 6، صداي امريكا، 8/4/1361.
- ↑ مأخذ1، ص 45، بخش عربي راديو قاهره، 8/4/1361.
- ↑ روزنامه كيهان، 8/4/1361، ص 20، بلگراد، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 9/4/1361، ص 3، به نقل از وزير امورخارجه ايران.
- ↑ پيشين، ص2، به نقل از سفير سوريه در تهران و رئيس مجلس شوراي اسلامي.
- ↑ مأخذ1، ص 9، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 8/4/1361، به نقل از روزنامه اينترنشنال هرالدتريبون، چاپ پاريس.
- ↑ مأخذ10، ص 16، به نقل از خبرگزاري فرانسه.
- ↑ مأخذ 4.
- ↑ مأخذ 13، ص2، آبادان ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/4/1361.
- ↑ مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، واحد خاطرات، "امام و دفاع مقدس"، خاطراتي از رزمندگان و فرماندهان سپاه اسلام، تهران، چاپ اول، بهار 1377، صص 16 تا 18.