1361.06.18

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۲۷ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.06.18
نام‌های دیگر هجده شهریور
تاریخ شمسی 1361.06.18
تاریخ میلادی 9 سپتامبر 1982
تاریخ قمری 20 ذیقعده 1402






گزارش- 259

درحالی‌که طبق اعلام فرماندۀ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروهای مسلح ایران بر اساس سیاست جدید کشور، در پی طرح‌ریزی عملیات‌هایی در طول خطوط مرزی هستند، ارتش عراق همچنان سیاست گسترش جنگ در منطقۀ خلیج فارس را دنبال می‌کند. بر اساس این سیاست، امروز نیز ارتش عراق چند موشک به سواحل ایران در خلیج فارس شلیک کرد. در این حمله سه موشک به سمت خورموسی پرتاب شد که به چهارپایة بوم 18 در نزدیکی خورموسی اصابت کرد و صدماتی به آن وارد آورد.[۱] سخن‌گوی نظامی عراق، نیز اعلام کرد که هواپیماهای جنگندۀ این کشور یک نفت‌کش بزرگ را در سواحل ایران غرق کرده‌اند. به گفتۀ رادیو صوت‌الجماهیر به نقل از این سخن‌گو، جنگنده‌های نیروی هوایی به محل اصلی بارگیری کشتی‌ها در نزدیکی بندر بوشهر واقع در هفتاد کیلومتری جنوب شرق جزیرۀ خارک و در دو کیلومتری سواحل ایران، حملۀ هوایی کردند و یک نفت‌کش بزرگ را هدف قرار دادند که پس از بمباران، نفت‌کش آتش گرفت و دود غلیظی از آن بلند شد. بر اساس این گزارش، جنگنده‌های عراقی پس از این حمله، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.[۲] ‎خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز به نقل از یک سخن‎گوی نظامی عراق گزارش داد که امروز دو هدف دریایی ایران در دهانۀ خورموسی واقع در بخش شمال‎ غربی خلیج‎ فارس، منهدم و غرق شده‎اند. آسوشیتدپرس افزود که این سخن‎گو در خصوص اینکه تهاجم به خورموسی با هواپیما یا موشک انجام شده، توضیحی نداد.[۳] رادیو امریکا نیز به نقل از خبرگزاری عراق این خبر را این‌گونه نقل کرد: «عراق از چهارشنبه شب تا کنون، 2 هدف دریایی دشمن (ایران) را غرق ساخته است. هدف اول، اوایل وقت چهارشنبه و پس از آنکه کشتی مزبور میدان‌های نفتی اردشیر را ترک کرد و هدف دوم، پنج‌شنبه در راه ورودی تنگة خورموسی به‌وسیلۀ نیروهای عراق غرق شدند.»[۴]

گزارش- 260

آقای هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورای عالی دفاع در مصاحبه‌ای پس از جلسه شورای عالی دفاع درباره ادامه تبلیغات رسانه‌های گروهی غرب مبنی بر ناامنی تنگه هرمز با اشاره به اهداف ضد اسلامی و مرحله‌ای امپریالسیم در رابطه با جنگ گفت: «آنها می‎خواستند صدور نفت ما را متوقف کنند که خوشبختانه، هم با حرکت سریع نیروهای دفاعی ما در منطقه و هم با اعلام بجایی که شرکت بیمه کرد و کارهای دیگری که شد، توانستیم ثابت کنیم که در اطراف جزیرۀ خارک امنیت کامل وجود دارد و الآن کشتی‎ها می‎آیند و نفتشان را می‎گیرند و می‎روند و خود آنها می‎دانند که امنیت خلیج‎ فارس در دست ماست و تا روزی که بخواهیم خلیج‎ فارس امن باشد، امن است و اگر روزی مصلحت ندیدیم که امن باشد، امن نخواهد بود. منتها ما فکر می‎کنیم امنیت خلیج‎ فارس برای مملکت خودمان ضروری است.»[۵]

گزارش- 261

42 خودرو حامل مهمات سنگین ارسالی از کشور کویت، از طریق صفوان به پادگان التاجی عراق حمل و در آن پادگان تخلیه شدند.[۶] برخی منابع خبری معتقدند که بخشی از مهمات، تجهیزات و اقلام نظامی که کشور فرانسه به عراق فروخته است از مرز کویت وارد عراق می‌شود. دربارة این خبر یکی از نشریات داخلی سپاه در خصوص همکاری‎های نظامی فرانسه و عراق نوشته است: «بنابه گزارش برخی از مطبوعات‎ غربی، همکاری‎های نظامی عراق و فرانسه اخیراً در سطح گسترده‎ای افزایش یافته و در اوایل ماه جاری چندین بار مشاهده شده است که کامیون‎های مخصوص حمل موشک، موشک‎های ضدتانک و ضدهوایی (کرونال) و همچنین قطعات مربوط به هلی‌کوپترهای مدرن را از طریق مرز کویت به عراق حمل می‎کردند.»[۷] این نشریه دربارة تأثیر و انگیزة این اقدام می‎نویسد: «با توجه به اظهارات وزیر امور خارجۀ فرانسه دائر بر اینکه این کشور تمام قراردادهای نظامی که در گذشته منعقد نموده اجرا خواهد کرد، تصور می‎رود ارتش عراق با تجهیزات و جنگ‎افزارهای مدرنی که طی قراردادهای یاد شده از دولت فرانسه دریافت می‎نماید، خود را جهت ادامۀ یک جنگ طولانی آماده می‎کند و سلاح‎های مزبور در تقویت نیروی هوایی و عملیات پدافندی ارتش عراق بسیار مؤثر است.»[۸]

گزارش- 262

در ادامۀ حملات سازمان مجاهدین خلق به مردم، امروز در اصفهان 6 تن از مردم عادی هدف حملۀ عناصر این سازمان قرار گرفتند. به گزارش ستاد منطقۀ 2 سپاه (اصفهان)، این حملات تلفاتی دربرنداشت و تنها به مجروح شدن این افراد انجامید.[۹] در استان فارس نیز، سه تن از مسئولان این سازمان در یک درگیری با نیروهای سپاه پاسداران کشته شدند. مسئول نظامی و مسئول مالی شهرستان‎های این استان از جمله افراد کشته شده در این درگیری بودند.[۱۰] در استان خوزستان نیز یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق و یک جاسوس عراقی با حکم دادسرای انقلاب اسلامی اهواز اعدام شدند. اطلاعیة دادسرای انقلاب اسلامی اهواز دراین‌باره بدین شرح است: «دادگاه انقلاب اسلامی اهواز ضمن رسیدگی به پرونده "ع.الف" فرزند "م" به جرم تردد مکرر به خاک عراق، وارد کردن اسلحه و مواد منفجره جهت همکاری با ضدانقلابیون در ایران، شرکت در انفجار لوله‌های نفت مسیر آبادان ـ اهواز، همکاری با متجاوزین بعثی صهیونیستی عراق و راهنمایی آنها به هنگام اشغال خرمشهر و آمدن به ایران جهت جاسوسی و عضویت در حزب بعث عفلقی و همچنین "ر.ن" فرزند "د" به جرم فعالیت در فاز نظامی سازمان منافقین و اقرار صریح به شرکت در شش عملیات نظامی از قبیل ترور و آتش سوزی، به عنوان باغی بر امام عادل، محارب خدا و رسول خدا و مفسد فی الارض شناخته شده و به اعدام محکوم شدند. حکم اعدام پس از تأیید شورای عالی قضایی به مرحله اجرا درآمد.»[۱۱]

گزارش- 263

در ادامة ترورهای دسته‌جمعی مردم تهران، امروز نیز بمبی داخل یک اتومبیل در خیابان لاله‎زار تهران منفجر شد که علاوه‌بر وارد کردن خسارت‎های مالی به مغازه‎های مجاور محل انفجار، بر اثر آن سه نفر از عابران پیاده مجروح شدند.[۱۲]

در انفجار بمب در خیابان لاله‌زار، سه نفر زخمی شدند. آسوشیتدپرس این حادثه را این‌گونه گزارش کرد: «شاهدان عینی گزارش دادند که امروز در محله‌ای واقع در مرکز پر‌رفت‌و‌آمد شهر تهران، بمبی منفجر شد که در نتیجه تعداد نامشخصی از عابران پیاده مجروح شدند و به مغازه‎ها و ساختمان‎های زیادی خسارت وارد آمد. ظرف چهار روز گذشته، این دومین انفجاری است که در تهران رخ می‎دهد. دوشنبۀ گذشته، بمبی در یک خیابان شلوغ تهران منفجر شد که در نتیجه 20 نفر کشته و در حدود یک‎صد نفر مجروح شدند. عوامل سازمان مجاهدین خلق، مسئول این انفجار شناخته شدند. بلافاصله پس از انفجار امروز، آژیر آمبولانس‎ها به صدا در آمده و مجروحین را به بیمارستان انتقال دادند. مردم [حاضر در صحنه نیز] فریاد می‎زدند: مرگ بر منافقین؛ مرگ بر عوامل امریکا؛ ما خواستار تنبیه تروریست‎ها هستیم؛ زنده باد جمهوری اسلامی.»[۱۳]

گزارش- 264

محاکمۀ 6 تن از همدستان قطب‎زاده به اتهام براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران، اقدام برای ترور امام و... امروز پایان یافت و دادگاه پس از شنیدین آخرین دفاعیات متهمان، برای صدور رأی این افراد و نیز 6 نفر دیگر که دادگاه آنها قبلاً پایان یافته بود، وارد شور شد. در این روز، 2 نفر از متهمان به نام مسعود ریاضی و شاهپور پژوهنده از خود دفاع کردند و برخی موارد اتهامی را رد کردند. شاهپور پژوهنده خود را غیرسیاسی دانست و از دادگاه تقاضای بخشودگی کرد. مسعود ریاضی نیز ضمن دفاع از عملکرد خود، به دفاع از دیگر متهمان و صادق قطب‎زاده پرداخت و گفت که از دادگاه تقاضای بخشودگی نمی‎کند. سرهنگ نجفی نیز در آخرین دفاع، خود را جایز‎الخطا دانست و از موضوع براندازی اظهار بی‎اطلاعی کرد. سرهنگ زرین‌خامه نیز ضمن تأیید همۀ موارد اتهامی، دلیل دخالت در جریان براندازی را تأمین پول برای پسر خود در خارج ذکر کرد. با پایان یافتن سخنان متهمان، دادگاه برای صدور حکم وارد شور شد.[۱۴]

گزارش- 265

در پی حملۀ پنج روز پیش عراق به کشتی "مارترانسپورتر" ترکیه در بندر امام خمینی و غرق شدن این کشتی، امروز وزارت حمل‌ونقل ترکیه در اطلاعیه‎ای به کشتی‎های باری اخطار کرد که به منطقۀ جنگی اعلام شدۀ عراق وارد نشوند. در این اطلاعیه آمده است: «عراق به سفارت ترکیه در بغداد هشدار داده است که تمامی کشتی‎های باربری از جمله کشتی‎های باربری ترکیه، با ورود به منطقۀ جنگی اعلام شده، کشتی‌های دشمن شناخته شده و مورد هدف جنگنده‎های این کشور قرار خواهند گرفت.»[۱۵] روزنامة ملیت چاپ ترکیه نیز خبر داد که دو کشتی دیگر ترکیه به نام "نازلی" و "عثمان اسکوری" در بندر امام خمینی توقف کرده‎اند و در حال حاضر مذاکرات بین ترکیه و عراق در جریان است تا آنها بدون مواجه شدن با حملۀ هوایی عراق از این منطقه خارج شوند.[۱۶] در همین حال روزنامۀ امریکایی "وال استریت ژورنال" به تأثیر حوادث اخیر بر قیمت نفت پرداخت و نوشت: «دلالان نفتی می‌گویند که تحولات اخیر، قیمت نفت را در محل بارگیری افزایش داد. یک تاجر نفتی در تگزاس گفت، قیمت‎ها به میزان 15 سنت بالا رفته و اوضاع ایران و عراق نیز از پایین رفتن قیمت‎ها جلوگیری می‎کند، درحالی‌که با توجه به تولید زیاد نفت، قیمت‎ها باید بشکه‎ای یک دلار ارزان‌تر از قیمت فعلی باشد.» وال‎استریت ژورنال می‎افزاید: «جنگ خلیج [فارس] نرخ بیمه برای کشتی‎هایی که به ایران می‎روند را نیز افزایش داده است. افراد مطلع در دبی گفتند که غرق شدن کشتی به‎ دنبال تشدید حملات عراق انجام شده و عراق اولین بار از موشک‎های زمینی استفاده کرده است. مدیرعامل یک شرکت نفتی در انگلستان گفت: ما این موضوع را جدی تلقی می‎کنیم. من فکر می‎کنم که تعداد بسیار کمی کشتی به آن ناحیه بروند. تحلیلگران در بازارهای نفتی معتقدند اگر عراق موفق شود که بنادر نفتی ایران را مسدود کند، مقدار زیادی نفت از بازار خارج خواهد شد. تا پیش از شدت گرفتن حملات هوایی عراق، ایران روزانه نزدیک به دو میلیون بشکه نفت با تخفیف زیاد صادر می‎کرد لیکن ناظران در مورد صادرات فعلی ایران مطمئن نیستند، عده‎ای می‎گویند که صادرات ایران به یک میلیون بشکه تقلیل یافته است.»[۱۷]

گزارش- 266

دوازدهمین کنفرانس سران کشورهای عرب که در فاس مراکش جریان داشت در آخرین ساعات امروز پایان یافت. همان‌طور که انتظار می‌رفت، کنفرانس در بند اول قطعنامه به طور کامل از عراق جانبداری کرده و در بند دوم نیز تلویحاً جمهوری اسلامی را تهدید کرده است. این قطعنامه در سه بند انتشار یافت. «پادشاهان، شاهزادگان و رؤسای جمهوری کشورهای عربی با در نظر گرفتن برهة حساس و بحرانی که اکنون ملت‌های عرب ما در آن به سر می‌برند و از جانب مسئولیت ملی ـ تاریخی که به آنان تحمیل شده است، مسائل مهمی را در برنامه این کنفرانس مورد بررسی قرار داده و تصمیمات ذیل را اتخاذ کردند: 1ـ این گردهمایی، به‌‌رغم تلاش‌های مکرر برای رسیدن به یک آتش‌بس و با وجود پیشنهادهای هیئت میانجی و فعالیت‌های خوب سازمان‌های بین‌المللی و به‌‌رغم ابتکار مثبت عراق برای عقب بردن نیروهای خود از مرزهای بین‌المللی، وضع جنگ در خلیج [فارس] را بررسی کرده و با تأسف زیادی ادامة جنگ ایران و عراق را مورد توجه قرار داده است. 2ـ این گردهمایی با در نظر گرفتن اصل همبستگی و وحدت اعراب و با توجه به اینکه تمایل کنفرانس به مشاهدۀ جوی حاکی از روشنی و تفاهم و حسن هم‌جواری متداول بین کشورهای عرب و همسایگان، تصمیم گرفته است تعهد خود را در راه دفاع از تمامی سرزمین‌های عرب مورد تأکید قرار دهد و هرگونه حمله به یک کشور عرب را تهاجمی علیه همۀ کشورهای عرب محسوب کند و از دو طرف درگیر (ایران و عراق) بخواهد، قطعنامه‌‌‌های 479 سال 1982 و 514 سال 1982 شورای امنیت را به ‌طور کامل رعایت کنند. 3ـ این کنفرانس از همۀ کشورها درخواست می‌کند از هرگونه اقدام احتمالی برای تشویق مستقیم و غیرمستقیم به ادامۀ جنگ (ایران و عراق) خودداری کنند.»[۱۸] کنفرانس سران عرب، علاوه‌بر تصویب این قطعنامه به نفع عراق، قطعنامة 8 ماده‌ای مستقلی را دربارۀ فلسطین تصویب کرد. در این قطعنامه ضمن شناسایی تلویحی اسرائیل، از تشکیل یک دولت فلسطینی در کرانة غربی رود اردن حمایت شده است.[۱۹] رادیو امریکا نیز دربارة حمایت سران عرب از صدام‎حسین گفت: «در قطعنامه‎ای که سران کشورهای عرب تصویب کردند، بر حمایت این کشورها از عراق در جنگ با ایران تأکید شده است. سران کشورهای عرب در این قطعنامه اعلام داشته‎اند، درصورتی‌که رژیم جمهوری اسلامی ایران به جنگ با عراق ادامه دهد، کشورهای عرب تعهدات خود را نسبت به مفاد موافقت‌نامه‎های دفاعی و اقتصادی با عراق به مورد اجرا خواهند گذاشت.»[۲۰]

گزارش- 267

در پی گفت‌وگوی روز گذشتۀ حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه و صدام‌حسین رئیس‌جمهور عراق ـ که با میانجیگری فهد پادشاه عربستان و ملک‌حسین پادشاه اردن انجام شد ـ برخی منابع خبری با خوشبینی دربارة نتایج این دیدار، مطالبی را منتشر کردند. رادیو لندن ضمن برآورد مثبت از این ملاقات گفت: «بر‌طبق بعضی از منابع کنفرانس، دولت‎های عراق و سوریه موافقت کردند که مرز خود را به روی یکدیگر باز کنند.»[۲۱] همچنین طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، حسن شاه مراکش، اعلام کرد که صدام‏حسین و حافظ اسد توافق کرده‏اند که برای رفع اختلاف‏های خود در ماه آینده با یکدیگر ملاقات کنند.[۲۲] درحالی‌که ملاقات حافظ اسد و صدام‏حسین امیدهایی را در پیوند دو کشور و پشت کردن سوریه به جمهوری اسلامی ایران به وجود آورده است، خبرگزاری رسمی سوریه با انتشار تفسیری نشان داد که سوریه دلبستگی چندانی به این موضوع ندارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‏باره از دمشق گزارش داد: «در مطبوعات سوریه مباحث کنفرانس فاس همچنان با‌اهمیت تلقی می‌شود و دراین‌میان خبرگزاری رسمی این کشور گزارش داد، اختلاف موجود بین رئیس رژیم بغداد و رئیس‌جمهوری سوریه در مورد جنگ صدام علیه جمهوری اسلامی ایران بسیار زیاد و عمیق است، به این علت که به عقیدة سوریه، این جنگ نه تنها خلاف مصلحت‏های قومی بوده است، بلکه اثر زیادی در وضعیت اعراب گذاشته و فقط دشمنان امت ما از آن سود می‏برند. در این گزارش ضمن تکذیب هر نوع مصالحه بین سران عرب در خلال کنفرانس، اضافه شده است‌که، بعضی از سران عرب موضوع اختلاف را مطرح کردند، ولی تا کنون هیچ تصمیمی در این مورد گرفته نشده است.»[۲۳]

گزارش- 268

رئیس‌جمهور ایران امروز در یک موضع‏گیری، تصمیم اعراب در شناسایی اسرائیل را به‌شدت تقبیح کرد. آیت‏الله خامنه‏ای در دیدار با سفرا و کارداران ایران در اروپای غربی، دراین‏باره گفت: «این حرکت آنها ذبح، خنثی و ناکام کردن حرکت عظیم انقلابی مردم فلسطین بود که براثر انجام تظاهرات، نوشتن مقاله‏ها، ایراد سخنرانی‏ها و غیره در ایجاد سازمان مقاومت فلسطین تحقق و عینیت پیدا کرده بود، این اقدام درحقیقت، خط بطلان کشیدن بر روی تمامی تلاش‏ها، جان‏فشانی‏ها و کوشش‏های انجام شده از سال 1947 بود و این فاجعۀ مصیبت‏بار، به مباشرت اسرائیل و با تشویق و کارگردانی امریکا و به کمک مستقیم و غیرمستقیم حکام مرتجع عرب انجام گرفت. ما امروز به همة آزادگان جهان و مسلمانان دنیا و به‏ویژه ملت فلسطین، این حادثۀ غم‏انگیز را تسلیت می‏گوییم.»[۲۴]

گزارش- 269

آقای هاشمی رفسنجانی نمایندة امام در شورای عالی دفاع و سخن‌گوی این نهاد، در پایان جلسه شورا، درحالی‌که هنوز چند ساعت به پایان کنفرانس و اعلام نتایج آن مانده بود، در مصاحبه‌ای مطبوعاتی شرکت کرد و با توجه به اخبار منتشر شده دربارة برخی از مصوبات احتمالی کنفرانس، اظهار نظر کرد. آقای هاشمی رفسنجانی در خصوص شناسایی اسرائیل از طرف سران عرب، حمایت کشورهای شرکت‏کننده در کنفرانس از عراق و احتمال به‏ وجود آمدن شکاف میان کشورهای ایران و سوریه گفت: «به نظر ما، بدترین حالتی که در این مرحله ممکن است اتفاق بیفتد آن است که سران کشورهای اسلامی یا عربی، وجود اسرائیل را قبول کنند و در این مرحله کسی نمی‌تواند بیش از این خیانت کند و این مقدار خیانت هم گام بسیار خطرناکی است که سران کشورهای عربی به طرف تثبیت موقعیت اسرائیل برخواهند داشت.» وی افزود: «البته ما از کنفرانس سران عرب از این جهت خائفیم و حرف‌هایمان را از قبل زده‏ایم که این امر [شناسایی اسراییل]، در صورت وقوع به همان اندازه که گامی است در جهت تثبیت اسرائیل، گامی هم هست در جهت تصمیم‏گیری ملت‏ها برای یک حرکت صحیح، چون این حرکت‏ها دیگر برای ملت‏های عرب قابل توجیه نیست. خود این آقایان [سران عرب] گفتند مصر را به ‌خاطر خیانت کمپ‏ دیوید نمی‌توانیم درکنفرانس بپذیریم و اگر این امر واقع بشود از آن [کمپ ‏دیوید] کمتر نیست و همه‌شان دنبال مصر راه افتاده‏اند.» آقای هاشمی رفسنجانی همچنین در خصوص برخی از گزارش‌ها ـ که حاکی از آن می‌باشد که در کنفرانس سران عرب از عراق حمایت شده است ـ گفت: «به نظر من این مسئله خیلی نمی‌تواند اهمیت داشته باشد. اکثریت کشورهایی که در کنفرانس شرکت کرده‏اند، در گذشته، بیش از حرف، به عراق کمک عملی کرده‏اند؛ پول و اسلحه داده‏اند؛ تبلیغاتشان در خدمت عراق بوده؛ هنوز هم می‌کنند و هنوز هم کشتی‏های حامل اسلحه از بندرهای کویت، عربستان سعودی، اردن و مصر به ‏طرف عراق می‏آیند و هنوز هم عراق با پول آنها می‏جنگد. اردن و مصر که رسماً اعلام کرده‏اند از عراق حمایت می‏کنند. حتی اردن، ارتشیانش را به اسم داوطلب [به کمک عراق] فرستاد. این‏ حرف‌ها در جریان جنگ، مطلب تازه‏ای بیش از گذشته نیست.» وی سپس دربارة مطالب منتشر شده در رسانه‏ها، مبنی‌بر توافق سوریه و عراق گفت: «ما از کشورهای جبهۀ پایداری مطمئنیم و آنها در موضع ما، با ما شریک‌اند و بعضی از آنها از ما شدیدتر هم هستند، یعنی دشمنی آنها با صدام، اگر از ما بیشتر نباشد، کمتر هم نیست و ما از این جهت نگرانی نداریم. شاید این مسئله مفید هم باشد که بعضی از آن چیزهایی که می‏خواستند مخفی کنند، رو شود.» نماینده امام در شورای عالی دفاع در پاسخ این سوال که پس از سفر وزیر خارجه الجزایر به ایران برخی رسانه های غربی گزارش دادند که ایران از بعضی از شرایط برای پایان جنگ صرف نظر کرده است گفت: «دروغ گفته‌اند، هنوز اصلاً مذاکره‌ای نشده است. ما از اظهارت ایشان در این سفر این مطلب را برداشت کردیم که مقداری در جهت خواسته‌های ما جلو رفته‌اند. البته هنوز به حد خواسته‌های ما نرسیده‌اند و خیلی فاصله دارند و ما تا احساس نکنیم که دشمن جداً می‌خواهد جنگ را خاتمه دهد و حاضر است تسلیم حق شود، به طور جدی وارد مذاکره هم نمی‌شویم.» آقای هاشمی دربارۀ ادعای عراق مبنی بر منهدم کردن 834 فروند هواپیما و هلی‌کوپتر و بیش از 4 هزار تانک ایران و به شهادت رساندن بیش از 200 هزار نفر از رزمندگان از ابتدای جنگ تاکنون گفت: «این اظهارات عراق که گزاف است و مثل همه حرف‌های دیگرش دروغ. اما به هرحال ما در محاسبه غرامت‌ها روی این حرف‌های خودشان هم به عنوان سند حساب می‌کنیم. منتها ما چیزی بیشتر از حقوق واقعی‌مان نمی خواهیم و خسارت‌های واقعی را از آنها خواهیم گرفت.»[۲۵]

گزارش- 270

سیاست جدید نفتی پادشاهی سعودی در پرکردن خلاء تولید و صدور نفت به ژاپن، ماه آینده اجرا خواهد شد. نمایندگی خبرگزاری جمهوری اسلامی در ژاپن، دراین‏باره گزارش داد: «به دلیل انهدام تأسیسات انتقال نفت عراق در جنگ با ایران، این کشور قادر نیست به مفاد قراردادهای صدور نفت خود به ژاپن عمل کند. منابع وابسته به صنایع ژاپن ضمن اعلام این مطلب اظهار داشتند، از این پس پادشاهی سعودی جمعاً روزانه 350 هزار بشکه نفت خام به ‏جای عراق به ژاپن صادر خواهد کرد. به‏ نوشتۀ روزنامه‏های ژاپن، این اقدام به دنبال تقاضای بغداد از ریاض مبنی‌بر اینکه پادشاهی سعودی به ‏جای عراق نفت مورد نیاز کمپانی‏های ژاپنی را تأمین کند، انجام می‌شود. بر اساس این گزارش، در اوایل سال جاری، کمپانی‌های بزرگ نفتی ژاپن از جمله "میتسوبیشی"، "سی کی یو"، "ماروزن" "پی‌کی‌یو" و "کوزان" به‏ طور مستقیم قراردادهایی را با کمپانی دولتی نفت عراق برای خرید روزانه 105 هزار بشکه نفت خام امضا کرده‏اند، اما با بالا گرفتن جنگ بین عراق و ایران، این صادرات با کاهش ناگهانی و عمده‏ای روبه‌رو شده است و در ماه ژوئن گذشته [تیرماه 1360]، کل صادرات عراق به 800 هزار بشکه در روز رسید که این میزان تقریباً یک‌چهارم تولید نفت عراق در سال 1979 (1357 و 1358) بوده است. بنا بر گفته منابع ژاپنی، هم‏اکنون عراق 300 هزار بشکه از تولید روزانۀ خود را برای مصارف داخلی مورد استفاده قرار می‏دهد و 500 هزار بشکۀ دیگر را نیز صادر می‏کند.[۲۶]

ضمیمه گزارش 264 متن گزارش روزنامه جمهوری اسلامی از جریان دادگاه امروز به این شرح است: «دادگاه انقلاب ارتش جمهوری اسلامی ایران به ریاست حجت‌الاسلام ری‌شهری، حاکم شرع و رئیس دادگاه‌های انقلاب ارتش، جهت استماع دفاعیات مسعود ریاضی کرمانشاهی و شاهپور پژوهنده دو تن از متهمان طرح براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران و توطئه جهت به شهادت رساندن امام امت، تشکیل جلسه داد. در این جلسه رئیس دادگاه از مسعود ریاضی خواست تا با توجه به متن کیفرخواست از خود دفاع کند. مسعود ریاضی دبیر بازنشستۀ آموزش و پرورش، پس از معرفی خود گفت: من قبل از انقلاب جمعاً 82 بار براثر فعالیت‌های سیاسی در رژیم منحوس پهلوی بازداشت و زندانی شده و هفت‌بار نیز پس از انقلاب بازداشت موقت شده‌ام که 6 بار علت بازداشت مرا سوء تفاهم ذکر کرده‌اند و این بار نیز که در 19 فروردین سال جاری [1361] بازداشت شدم، نمی‌دانم به چه علت است. وی در دفاع از اتهامات خود گفت: دادستان محترم سه مورد اتهام را علیه من به این شرح مطرح کرده‌اند: 1ـ شرکت در جلسه‌ای با آقای قطب‌زاده و صحبت پیرامون پیاده نمودن جمهوری اسلامی (واقعی) و تأیید نظریات وی. 2ـ جذب و معرفی سرهنگ سیدقاسم حسینی به گروه جهت همکاری. 3ـ آگاهی از تماس‌ها و روابط قطب‌زاده با سرهنگ حسینی و چند نفر دیگر که در جریان براندازی بوده‌اند. متهم در دفاع از خود گفت: من از زمان پیروزی انقلاب تا لحظۀ دستگیری از شخصی دربارۀ قیام علیه جمهوری اسلامی سخنی نشنیده‌ام که آن را قبول یا رد کنم و در مورد قطب‌زاده نیز ما ظرف سه سال، جمعاً 10 جلسه ملاقات داشته‌ایم که در 9 جلسۀ آن قطب‌زاده فقط مستمع و ساکت بوده است و در جلسۀ دهم که به اتفاق پسر 18 ساله‌ام و 6 نفر از شاگردانم با او ملاقات کردم، از من سؤال کرد چه خبر؟ گفتم، شایع است که ضدانقلاب از مرز ارومیه می‌آید. گفت، الحمد‌الله شکست خورد و عشایر جلویشان را گرفتند. متهم افزود: خود قطب‌زاده در دادگاه اعتراف کرده، ولی من از او هیچ‌گونه سخنی که دال بر مخالفت و قیام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران باشد، نشنیده‌ام. وی در خصوص سرهنگ حسینی و سرهنگ نجفی (دو تن از متهمان حاضر در جلسه) گفت: تا آنجایی که با آنها آشنایی داشتم، به نظر من اینها نمی‌توانستند کودتاگر باشند، حتی من تصور می‌کردم که سرهنگ نجفی و سرهنگ حسینی از افسران اطلاعات ارتش باشند. حجت‌الاسلام ری‌شهری خطاب به مسعود ریاضی گفت: با همۀ زرنگی و قدرت بیان که سعی در انحراف مسیر اصلی جریانات را دارید، پروندۀ بازجویی و اعترافات سایر متهمین نشان‌دهندة این است که شما با گروه ارتباط داشته و از جریان براندازی مطلع بوده‌اید و برخی مسائل را در رابطه با علت معرفی سرهنگ نجفی به قطب‌زاده از صحبت‌های دیگر متهمین در دادگاه سوء استفاده می‌کنید و در بازجویی‌ها مطلب را طور دیگری بیان کرده‌اید. سپس متهم دیگر، شاهپور پژوهنده ـ که دارای یک شرکت پرورش ماهی است ـ به معرفی خود پرداخت و گفت: من متهم شده‌ام که محل شرکت خود را در اختیار گروه قرار داده و با تیمسار مخلوع آریانا رابطه داشته‌ام. پژوهنده ضمن رد اتهامات گفت: پس از پیروزی انقلاب در امر صادرات مورد تشویق و تأیید دولت قرار گرفتم و اصلاً کاری به سیاست نداشته‌ام و ارتباط من با مشایخی، زارع و دیگران در زمینۀ موارد اتهام نبوده و در مورد آریانا نیز من نه ارتشی هستم و نه کار حساس اداری دارم که با او در تماس باشم. دادستان خطاب به پژوهنده گفت: اعترافات سایر متهمین نشان‌دهندۀ آن است که شما محل شرکت خود را جهت تشکیل جلسات به این گروه اختصاص داده‌اید و سرهنگ حسینی نیز گفته است، پس از ملاقات با قطب‌زاده به محل شرکت شما رفته و چون در شرکت بسته بوده است، تلفنی با شما تماس گرفته و شما گفته‌اید در شرکت را باز می‌کنم. همچنین سرهنگ حسینی گفته است که جریان طرح را با شما در میان گذاشته است و شما زارع را با او آشنا کردید. آنگاه دادستان نامه‌ای را که مشایخی از امریکا به‌عنوان سرهنگ حسینی نوشته و از طریق قاصدی که در مرز دستگیر شده است، [به دست آمده] قرائت کرد. در این نامه ـ که قرار است متن کامل آن از طریق جراید انتشار یابد ـ خطاب به سرهنگ سیدقاسم حسینی نوشته شده که از طریق واسطه با سازمان سیا تماس گرفته شده و شما به‌عنوان یک عامل معرفی شده‌اید و من نیز عنوان رابط را دارم. در این نامه همچنین آمده است که از ما خواسته شده به‌عنوان اولین حرکت، یکی از شخصیت‌های مهم مملکتی را صید کنیم. در قسمتی از این نامه اسم پژوهنده نیز آمده و مطالب آن نشانۀ اطلاع وی از جریان می‌باشد. در این موقع سرهنگ سیدقاسم حسینی در آخرین دفاع خود گفت: در رابطه با این نامه باید بگویم که مشایخی همان‌طور که از محتوای نامه‌اش نیز مشخص می‌شود، تعادل روانی ندارد و نباید روی مطالب وی حساب کرد. وی افزود: اعضای محترم دادگاه بهتر از هرکس هریک از ما را می‌شناسند و میزان دخالت ما را در این جریان می‌دانند. من ضمن طلب مغفرت مکرر، اعلام می‌کنم که سیاسی نیستم. سرهنگ نجفی به‌عنوان آخرین دفاع گفت: من از موضوع براندازی هیچ‌گونه اطلاعی نداشته و هیچ‌گونه دخالت مادی و معنوی در این اقدام نداشته‌ام و به هیچ دسته و گروه یا هر نوع عقیده و فکری وابستگی ندارم، ولی بشر جایزالخطاست و در برخی موارد من دچار اشتباه و خطا شده‌ام که امیدوارم خداوند مرا ببخشد. سپس سرهنگ بازنشسته محمود زرین‌خامه در آخرین دفاعیات خود گفت: هرچه در اوراق بازجویی من قید شده تأیید می‌کنم و به هر حکمی که صادر شود تسلیم محض هستم. وی گفت: من به‌خاطر اینکه بتوانم برای پسرم در خارج ارز بفرستم در این راه کشیده شدم، ولی در متن براندازی نبودم، فقط تلاش مذبوحانه‌ای کردم. آنگاه مسعود ریاضی در آخرین دفاعیات خود مدعی داشتن مبارزه در رژیم گذشته و اینکه 21 سال پیرو امام بوده است، شد و گفت: من در انجمنی هستم که بسیاری از نهضت‌ها از جمله نهضت الجزایر از آن نشئت گرفته است، وی ضمن دفاع از قطب‌زاده و دیگر متهمان حاضر در این جلسه گفت:من از دادگاه تقاضای بخشودگی نمی‌کنم چون معتقدم بدون خواست خدا حتی یک برگ از درخت نمی‌افتد. بر اساس همین گزارش جلسۀ دادگاه مقارن ظهر به کار خود پایان داد و اعضای دادگاه برای صدور حکم صادق قطب‌زاده و 12 تن از همدستانش وارد شور شدند. ضمناً خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی کسب اطلاع کرد که پروندۀ 13 متهم حاضر مختومه اعلام شد، ولی پروندۀ چند تن دیگر در حال تکمیل است و عده‌ای نیز در رابطه با این گروه، تحت تعقیب هستند که هنوز دستگیر نشده‌اند. خبرنگار ما در گزارش خود می‌افزاید: با توجه به قرائن موجود، احتمالاً اگر پروندۀ مالی قطب‌زاده احتیاج به بررسی مجدد نداشته باشد، احکام متهمان اوایل هفتۀ آینده صادر خواهد شد و در صورت بررسی بیشتر این احکام، یک هفته بعد صادر و انتشار خواهد یافت.»[۲۷]

ضمیمۀ گزارش 266 قطعنامۀ هشت ماده‌ای مستقل سران کشورهای عرب که در پایان کنفرانس مراکش منتشر شد به این شرح است: 1ـ عقب‏نشینی اسرائیل از همۀ سرزمین‏های اشغالی اعراب پس از جنگ ژوئن 1967، از جمله بخش عربی بیت‏المقدس. 2ـ برچیده شدن آبادی‏هایی که اسرائیل پس از سال 1967 احداث کرده است. 3. تضمین آزادی مذهب برای همۀ مذاهب در اماکن مقدس بیت‏المقدس. 4ـ تأکید مجدد بر حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین به دست خود و اعمال همۀ حقوق غیرقابل انتقال مردم فلسطین تحت رهبری سازمان آزادی‏بخش فلسطین، تنها نمایندۀ قانونی آنها. 5ـ قرار گرفتن کرانه غربی رود اردن و نوار غزه تحت قیومیت سازمان ملل متحد باید برای یک دورۀ موقت که از چند ماه تجاوز نکند. 6ـ ایجاد یک کشور مستقل فلسطین که پایتخت آن بیت‏المقدس باشد. 7ـ تضمین صلح از طرف شورای امنیت سازمان ملل متحد برای همۀ کشورهای منطقه، از جمله کشور مستقل فلسطین. 8ـ تضمین این اصول از طرف شورای امنیت سازمان ملل متحد.[۲۸]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/18

  1. سند شماره 16936 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، ستاد مشترک ارتش، اداره دوم (فرماندهی اطلاعات)، شماره 175/159، 20/6/1361، ص 11؛ وـ سند شماره 16920 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، قرارگاه عملیاتی کربلا (رکن 2)، شماره 598، 19/6/13611، ص 3.
  2. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 175، 20/6/1361، ص 18، رادیو صوت‌الجماهیر، 19/6/1361.
  3. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 176، 21/6/1361، ص 4، نیکوزیا ـ خبرگزاری آسوشیتدپرس، 20/6/136.
  4. مأخذ 2، ص 12، رادیو آمریکا، 19/6/1361.
  5. روزنامه کیهان، 20/6/1361، ص 3؛ وـ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/6/1361، ص 11.
  6. سند شماره 16947 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، شماره 176، 21/6/1361، ص 12.
  7. سند شماره 16915 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، شماره 157، 18/6/1361، ص 5.
  8. همان، ص 7.
  9. سند شماره 67074 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد سپاه منطقه 2، اطلاعات، به ستاد مرکزی سپاه، اطلاعات، 18/6/1361.
  10. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 174، 19/6/161، ص 10، شیراز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/6/1361.
  11. روزنامه کیهان، 20/6/1361، ص2، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  12. همان؛ وـ مأخذ 10، ص 11، تهران ـ خبرگزاری جمهوری‌ اسلامی، 18/6/1361.
  13. مأخذ 10، ص13، خبرگزاری نیکوزیا ـ آسوشیتدپرس، 18/6/1361.
  14. روزنامه اطلاعات، 20/6/1361، ص13؛ وـ روزنامه جمهوری‌ اسلامی، 20/6/1361، ص 7.
  15. مأخذ 10، ص 7، آنکارا ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/6/1361.
  16. همان، ص 8، آنکارا ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/6/1361.
  17. همان، صص 6 و 5، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/6/1361.
  18. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه "بررسی مطبوعات جهان"، شماره 273 18/9/1361، نشریه کرسنت، چاپ کانادا، 1 تا 15 اکتبر 1982 (9/7/ تا 23/7/1361)؛ وـ مأخذ 10، ص 24، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/6/1361؛ وـ مأخذ 10، ص 41، رادیو صوت الجماهیر، 18/6/1361.
  19. مأخذ 11، ص 24.
  20. مأخذ 10، ص 31، رادیو امریکا، 18/6/1361.
  21. همان، ص 9، رادیو لندن، 18/6/1361.
  22. مأخذ 3، ص 11، فاس ـ خبرگزاری فرانسه، 19/6/1361.
  23. مأخذ 10، ص 22، دمشق ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/6/1361.
  24. روزنامه جمهوری اسلامی، 20/6/1361، ص 12؛ وـ مأخذ 11، ص 3.
  25. مأخذ 11، ص3؛ وـ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/6/1361، ص 11.
  26. مأخذ 10، ص 29، توکیو ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/6/1361.
  27. روزنامه جمهوری اسلامی، 20/6/1361، ص 7.
  28. مأخذ 11، ص 24.