1361.06.17
روزشمار جنگ سال 1361 1361.06.17 | |
---|---|
نامهای دیگر | هفده شهریور |
تاریخ شمسی | 1361.06.17 |
تاریخ میلادی | 8 سپتامبر 1982 |
تاریخ قمری | 19 ذیقعده 1402 |
گزارش- 242
نیروهای ایران مرحلۀ دوم عملیات نفوذی "حسنبن علی(ع)" را در منطقۀ ایلام با موفقیت اجرا کرده و خسارت عمدهای به ارتش عراق وارد کردند. در مرحلۀ دوم٭ عملیات نفوذی "حسنبن علی(ع)" که نیروهایی از ارتش، سپاه و بسیج عشایر به صورت مشترک در منطقۀ ایلام اجرا کردند، نیروهای ایران ضمن رخنه در مواضع نیروهای عراق و دیدهبانی دقیق و هدایت آتش پُر حجم و سنگین توپخانه و ادوات، خسارت فراوانی به دشمن وارد کردند. در این عملیات غافلگیرانه، 115 تن از نیروهای عراقی کشته یا مجروح شدند و یک آتشبار 152 میلیمتری، یک قبضه توپ 130 میلیمتری و بیش از 30 سنگر اجتماعی و انفرادی نیز منهدم شد.[۱] همچنین دیشب و امروز آتش توپخانۀ دشمن روی شهر آبادان، نسبت به روزهای گذشته شدت بیشتری یافت که بر اثر آن 4 واحد مسکونی در یکی از محلات فقیرنشین آبادان دچار حریق شد. همچنین 8 تن از اهالی شهر شهید و 39 تن نیز مجروح شدند که در میان آنها سه کودک خردسال به چشم میخورد.[۲] در همین حال سخنگوی نظامی عراق ادعا کرد که نیروی دریایی عراق یک کشتی ایرانی را در نزدیکی چاههای نفتی اردشیر در منطقۀ "خورموسی" هدف قرار داده و آن را منهدم کرده است.[۳]
گزارش- 243
در ادامة کمکهای نظامی و لجستیکی کشورهای عربی به عراق، امروز 150 کامیون حامل مهمات جنگی جهت حمل به کشور عراق وارد بندر شعبیه کویت شد.[۴] همچنین 400 تانک تی ـ 55 و 250 تانک تی ـ 72 از لهستان به مقصد بندرهای کویت و عربستان سعودی ارسال شده است تا از آنجا به عراق انتقال یابند.[۵]
گزارش- 244
وزارت بازرگانی امریکا در اقدامی غیرمنتظره، اجازه فروش چند جت جنگنده کوچک را به عراق صادر کرد. رادیو اسرائیل در بخش عربیزبان خود، این خبر را چنین انعکاس داد: «منابع کنگرۀ امریکا تأیید کردند که وزارت بازرگانی امریکا اجازۀ فروش چند جنگنده جت کوچک ساخت امریکا به منظور استفاده نظامی، به ارزش 20 میلیون دلار را به عراق صادر کرده است.» این رادیو اعلام کرد: «گفته میشود که وزارت بازرگانی امریکا این درخواست را قبل از موافقت کنگره دریافت کرده بود، ولی کنگره گفته بود که این کار جزء اختیارات کنگره به شمار میرود.»[۶] در همین حال یک بولتن داخلی سپاه دربارۀ اقدامات عراق در خصوص تغییر کاربری هواپیماهای مسافربری مینویسد: عراق در نظر دارد با خرید جتهای مسافربری کوچک و نیز ابزارآلات نقشهبرداری و لوازم مورد استفاده برای هواپیماهای اکتشافی، این هواپیماها، را به هواپیماهای مورد استفاده در امور نظامی تبدیل کند.»[۷]
گزارش- 245
سرهنگ صیاد شیرازی، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی و محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به ارومیه سفر کردهاند با شرکت در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی، اوضاع جبهههای نبرد در جنوب و غرب کشور و نیز اهداف و عملکرد قرارگاه حمزه سیدالشهدا را تشریح کردند. در ابتدا سرهنگ صیاد شیرازی با اشاره به هدف از سفر خود و فرمانده سپاه به استان آذربایجان غربی گفت: «در ادامه بازدید از قرارگاه عملیاتی، برای بررسی پیشرفت کار در قرارگاه حمزه سیدالشهدا به منطقه آمدیم و الحمدالله پیشرفت کارها نیز خوب بوده است.» محسن رضایی نیز دراینباره گفت: «قرارگاه حمزه سیدالشهدا و دیگر قرارگاهها به دنبال سازماندهی جدیدی است که پس از حاکمیت حزبالله در قدرت رزمی انقلاب اسلامی برای انسجام بیشتر و قدرت عمل بیشتر در مناطقی که ضدانقلاب در آن فعالیت میکند به وجود آمده است و تا کنون الحمدالله عملیات چشمگیری در منطقه انجام داده که از جمله آزادسازی سد بوکان و دیگر عملیات عمقی را میتوان نام برد.» وی افزود: «قرارگاه حمزه سیدالشهدا همچنان به طرحریزی و عملیات آزادسازی مردمی که تحت ستم و استعمار ضدانقلاب قرار گرفتهاند، ادامه میدهد.» فرمانده سپاه پاسداران در خصوص فعالیتهای ایذایی ضدانقلاب در سراسر کشور گفت: «ضدانقلابی که اکنون با جمهوری اسلامی درگیر است مصیبتها و بدبختیهای زیادی برای خود دارد، یعنی در اثر مشکلات زیاد است که ضدانقلاب دست به خودکشی زده است چرا که اول تمام مردم دنیا فهمیدهاند که ضدانقلابی که الان با ما درگیر است با مردم جنگ میکند. نمونه آن مینگذاری در جادههای روستائی است که مردم مظلوم کُرد بر اثر انفجار آن شهید میشوند و شهادت برادران روحانی اهل تسنن که به دست این مزدوران صورت میگیرد نیز، نشانه دیگری از جنگ آنان با مردم است و از طرف دیگر ضدانقلاب با رژیمی درگیر شده است که حقانیت و اصالت خود را در دنیا ثابت کرده است. رژیمی که شاه را بیرون و لانه جاسوسی را تسخیر کرد و رژیم صدام را به زانو درآورد و در این حال ضدانقلاب در ابتداییترین فعالیت خود به بنبست رسیده است و این مرگ حتمی آنها را نشان میدهد. از طرف دیگر ضدانقلاب انگیزهای برای جنگ و مبارزه ندارد و یاری خداوند نیز این است که ضدانقلاب ما کور شده و انگیزه ندارد و هیج امیدی برای بقای خود ندارد.» فرمانده نیروی زمینی ارتش نیز دربارة هماهنگی نیروهای ارتش و سپاه گفت: «این ترکیب مقدس روزبهروز مستحکمتر و استوارتر میشود و این استحکام باعث شد که ضدانقلاب تمام امکانات خود را در شهرها از دست بدهد و به کوهها فرار کند ما این هماهنگی و ترکیب را در جنگ تحمیلی نیز به آزمایش گذاردیم و به مرحله کمال رساندیم که ثمره آن پیروزیهای رزمندگان اسلام بود که این ثمره نیز بر پایه رهبریهای امام و نقش روحانیت در صحنههای نبرد به دست آمده است.» سرهنگ صیاد شیرازی سپس به تشریح ویژگیهای جدیدی که در هماهنگی نیروهای ارتش و سپاه در قرارگاه حمزه سیدالشهدا به وجود آمده است، اشاره کرد و گفت: «این قرارگاه در مرحله اول به این صورت معرفی شد که این قرارگاه تنها به بُعد تهدید و رعب و براندازی وارد معرکه نشده است، بلکه اولین اعلام ما بر تمام فریبخوردگان این بود که اینجا را به عنوان مرجع و پناهگاه خودشان بدانند و این آخرین فرصتی است که به آنها داده میشود چرا که ما بیش از این نمیتوانیم ملت رزمنده را منتظر بگذرایم و نمیتوانیم مردم محروم کردستان را که هنوز نتوانستند از برکات جمهوری اسلامی برخوردار شوند در محرومیت نگهداریم و در کنار مأموریت قرارگاه به اینجا تمام میشود که تمام جرثومههای فاسد و پسماندگان آنها را ریشهکن کنند.» محسن رضایی نیز در ارتباط با وضع رزمندگان در جبهههای جنگ تحمیلی گفت: «بعد از عملیات رمضان که انهدام مناسبی از نیروهای دشمن صورت گرفت، ما به این نتیجه رسیدیم که باید با دشمن زبون بعثی در سراسر جبهههای غرب و جنوب با نیروهای رزمنده خود قاطع و محکم روبرو شویم. از آنجائیکه دشمن رو به ضعف رفته و حتی قادر نیست که مسائل داخلی کشور خود را کنترل کند و از آنجائیکه ملت مسلمان عراق نیز اخیراً فعالیتهای بسیار خوبی را شروع کرده است، ما به این نتیجه رسیدیم که باید نیروی دشمن را در سراسر مرزها درگیر کنیم و نیروهای رزمنده خودمان را به سراغ مراکز آتش و مراکزی که مرزها و شهرهای مرزی را زیر آتش دارد، هدایت بکنیم که انشاءالله این آتش خاموش بشود. لذا الان جنگ ما وارد یک مرحله بسیار جدید و تعیینکننده شده است. در این مرحله جدید، ما امیدواریم با کمک ملت مسلمان، مثل گذشته تکلیف صدام و حزب بعث تعیین بشود. این مرحله جدید با مراحل گذشته، تفاوتهایی ممکن است داشته باشد که در عملیاتی که انجام میشود و بیانیههایی که صادر میشود مردم ما بهموقع در جریان کل مطالب قرار خواهند گرفت. درحال حاضر تلاش بسیاری برای نجات صدام صورت میگیرد و حتی حاضر شدهاند که مسائلی و امتیازاتی به ما بدهند، البته ما حرفهای خود را قبلاً زدهایم و شرایط عادلانهای که اعلام کردهایم، پابرجاست و اگر اینها صدام را تحویل بدهند و یا محاکمه و مجازات بکنند و ما به امید اینکه ملت عراق سرنوشت خود را به دست میگیرد مسأله را منتفی میدانیم، ولی از آنجایی که مطمئن هستیم که امریکا و ابرقدرتها قصد دارند که با انقلاب اسلامی مقابله بکنند، اصرار داریم که این تصمیم جدید را ادامه دهیم. یکی از مسائل مهم کنفرانس فاس که در پشت درهای بسته ادامه دارد، همین مسأله عراق است که میدانند با سقوط صدام، انقلاب اسلامی در این کشور روی خواهد داد و منافع امریکا در منطقه مورد تهدید جدی قرار خواهد گرفت.» در پایان این مصاحبه سرهنگ صیاد شیرازی با اشاره به کمکهای بیدریغ مردم در جنگ ایران با عراق از مردم مسلمان کردستان خواست که بیشازپیش به یاری رزمندگان اسلام بشتابند و قرارگاه حمزه را در پاکسازی و آزادسازی مناطق آلوده یاری کنند.[۸]
گزارش- 246
در شمال غربی ایران، احزاب و گروههای تجزیهطلب مسلح، همراه با ارتش عراق ناامنی و درگیری نظامی ایجاد میکنند. امروز مهمترین رخدادهای این منطقه چنین گزارش شده است: الف) در جادۀ هزارکانیان ـ دیواندره آمبولانس نیروهای جمهوری اسلامی ایران روی مینی که شورشیان کار گذاشته بودند رفت و منفجر شد. در این حادثه 3 تن شهید و 3 نفر دیگر بهشدت زخمی شدند.[۹] ب) در پاکسازی جادۀ سردشت ـ پیرانشهر، نیروهای خودی توانستند ارتفاعات مشرف به هنگآباد را پاکسازی کرده و در آن مستقر شوند. در این عملیات حدود 60 تن از گروههای مسلح کشته یا زخمی شدند و به 11 تن از نیروهای خودی نیز جراحاتی وارد آمد. ج) نیروهای ایران، منطقة تورجان واقع در شمال غربی سقز را که از مراکز ستادی و پشتیبانی گروههای مسلح غیرقانونی بود، محاصره کردند و با نیروهای ضدانقلاب درگیر شدند. در این عملیات 20 تن از شورشیان کشته و از نیروهای خودی نیز 3 تن شهید شدند.[۱۰]
گزارش- 247
سازمان مجاهدین خلق در اقدامی جنایتکارانه، یکی از افراد خود را همراه با پدر و مادرش بهشکل فاجعهآمیزی به قتل رساند. امروز افراد یک تیم ترور سازمان مجاهدین خلق در تهران، در اقدامی انتقامجویانه، وارد منزل دختری شدند که قبلاً با این سازمان همکاری میکرد. نیروهای سازمان پس از ورود به منزل این فرد، وی را که 23 ساله و دانشجوی سال سوم علوم آزمایشگاهی بود، به همراه پدر 60 ساله و مادر 50 سالهاش به طرز فجیعی کشتند. جرم این فرد، قطع همکاریاش با سازمان بود.[۱۱]
گزارش- 248
در ساعت 2:30 بامداد امروز سرنشینان یک اتومبیل، مقر سپاه پاسداران در شهرستان مرزی آستارا را به رگبار بستند. در این اقدام تروریستی، تنها یکی از نگهبانان زخمی شد.[۱۲] در سنندج نیز پس از برگزاری مراسم بزرگداشت شهادت ناصر کاظمی فرمانده سپاه کردستان، یک نفر از نیروهای سپاه سنندج به دست عناصر سازمان مجاهدین خلق ترور شد و به شهادت رسید.٭[۱۳]
گزارش- 249
به گزارش روزنامه کیهان حکم اعدام سه تن از عوامل بمبگذار در ترمینال غرب و میدان نیاوران تهران اجرا شد. بر اساس اطلاعیۀ دادگاه انقلاب ارتش، این سه تن به اتهام شرکت در بمبگذاری ـ که به کشته و مجروح شدن عدهای از مردم مسلمان و بیگناه تهران در میدان نیاوران و ترمینال غرب انجامیده بود ـ همکاری با سرویس اطلاعاتی رژیم عراق و سردار جاف و اجرای اعمال تروریستی و خرابکاری، در دادگاه انقلاب اسلامی ارتش محاکمه و به اعدام محکوم شده بودند. احکام صادرشده دربارة این افراد پس از تأیید شورای عالی قضایی، اجرا شد. یکی دیگر از متهمان نیز به حبس ابد محکوم شده است.[۱۴]
گزارش- 250
دومین جلسۀ دادگاه شش تن از همدستان قطبزاده، به اتهام براندازی نظام جمهوری اسلامی و اقدام برای ترور حضرت امام، امروز در دادگاه انقلاب ارتش برگزار شد. در این جلسه سرهنگ سیدقاسم حسینی، سرهنگ جواد نجفی و سرهنگ محمود زرینخامه پس از دفاع از خود، از دادگاه طلب عفو و بخشش کردند. ادامة دادرسی سه تن دیگر از متهمان به دلیل پایان یافتن وقت، به روز پنجشنبه 18/6/1361 موکول شد.[۱۵]
گزارش- 251
دربارۀ نحوۀ بهکارگیری موشکهای فرانسوی اگزوسه و بازتاب حملات عراق به بندر امام خمینی، روزنامۀ انگلیسی "لیست لویدز" نوشت: «هلیکوپترهای عراقی که به موشکهای مهلک اگزوسه مجهز هستند، کشتیهای بازرگانی را که عازم بندر [امام] خمینی میباشند، تهدید میکنند.» این روزنامه در ادامه آورد: « یک کشتی که روز شنبه شدیداً صدمه دید و سه تن از خدمۀ آن کشته شدند، احتمالاً با سه موشک اگزوسه که از یک هلیکوپتر شلیک شده بود مورد حمله قرار گرفته است.» این روزنامۀ انگلیسی نوشت: «ایرانیان ادعا کردند که عراق هلیکوپترهای مسلح به موشک اگزوسه را در اسکلههای "البکر" و "الامیه" مستقر کردهکه به مسیر ورود به بندر [امام] خمینی مسلط است. البته این عمل، خللی در دریافت سفارش جدید برای حمل نفت ایران وارد نیاورده است به طوری که بنگاه "اسیپراس" ترکیه خواستار یک تانکر برای حمل135 هزار تن (نفت) از جزیرۀ خارک به ترکیه بین 8 و 12 سپتامبر است و شرکت ژاپنی "اتیو" نیز خواستار یک تانکر برای سفر از خارک به ژاپن است.»[۱۶]
گزارش- 252
روزنامۀ گاردین در خصوص ارزیابی تأثیر حملات هوایی عراق بر مرکز صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران مینویسد: «تلاشهای عراق برای متوقف ساختن صادرات نفت از ایران، ظاهراً به جایی نرسیده است. کارشناسان نفت در لندن کموبیش تأیید کردهاند که طی هفتۀ قبل، صدور نفت از ایران در حد روزانه دو میلیون و ششصد هزار بشکه بوده است. آقای عباس هنردوست معاون وزیر نفت ایران، به خبرنگار یک نشریۀ چاپ لندن گفته است که ترمینال اصلی نفت در جزیرۀ خارک بدون وقفه و با حالت عادی مشغول کار است.»[۱۷] بیمۀ لویدز نیز با انتشار بیانیهای تأکید کرد: ترمینال نفتی جزیرۀ خارک همچنان به فعالیت عادی خود ادامه میدهد. خبرگزاری فرانسه با علام این خبر گزارش داد: «در بیانیة لویدز خاطرنشان شده است که تا کنون هیچگونه خبری از غرق کشتی یا خسارتی در جزیرۀ خارک مخابره نشده است. بهعلاوه تا کنون به کشتیهای بیمهشده توسط لویدز در جزیرۀ خارک صدمهای وارد نشده است.»[۱۸]
گزارش- 253
خبر غرق شدن یک کشتی باری ترکیه در آبهای خلیج فارس (حوالی بندر امام خمینی) به دست عراق، همچنان بازتاب گستردهای در رسانههای خبری ترکیه دارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از واکنش روزنامههای ترکیه برای دومین روز پیاپی، چنین گزارش میدهد: «روزنامههای پُرتیراژ ترکیه امروز همراه با انتشار اظهارات مدیرکل شرکت کشتیرانی ترکیه، عکسهایی از خانوادههای سه ملوان مقتول را به چاپ رساندهاند. مدیرکل شرکت کشتیرانی ترکیه ضمن نادرست خواندن اظهارات سخنگوی نظامی عراق در مورد منطقۀ ممنوعۀ خلیج فارس، گفت: مسیر کشتی ترک 400 مایل دورتر از منطقۀ جنگی بوده است و سابقاً هیچ حملهای به این بندر صورت نگرفته بود. روزنامۀ "ملیت" با چاپ عکسی از فرزندان یکی از ملوانان [کشتهشده] و انتشار زندگینامۀ وی، نوشته است: موشک عراق نهتنها این ملوان را شهید کرد، بلکه بر سر خانوادۀ بیسرپرست وی نیز فروافتاد.»[۱۹] در ادامۀ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی آمده است: «یک روزنامۀ چاپ ترکیه امروز به نقل از مالک کشتی تجاری ترکیه که در خلیج فارس غرق شد، نوشت: این کشتی از منطقۀ جنگی اعلامشده از طرف عراق، کیلومترها فاصله داشته و این کشور عمداً آن را مورد حمله قرار داده است. به گزارش یونایتدپرس، وزارت خارجۀ ترکیه از ایران، عراق و مالک کشتی "مارترانسپورتر" خواسته است که جزئیات بیشتری از این حادثه را در اختیار این وزارتخانه قرار دهند. ترکیه ادعا میکند، در پی غرق شدن این کشتی که توسط موشکهای عراقی صورت گرفته است ـ 3 تن از 32 نفر خدمۀ آن، کشته شدهاند. آلین قایی مالک کشتی غرق شده به روزنامۀ "گانز" گفت: این کشتی هنگامی که مورد حملۀ قرار گرفت، در خلیج فارس قرار داشته است. وی افزود: کشتی مذکور هنگام حمله، برابر با یک روز راه با منطقۀ جنگی فاصله داشته و این حمله از روی عمد انجام شده است.»[۲۰]
گزارش- 254
امام خمینی رهبر ایران، در دیدار علمای بنگلادش با ایشان، شرایط پایان جنگ را چنین بیان کردند: ما صلح میخواهیم و حرف ما این است که متجاوز باید غرامت ما را بدهد و اشخاص با صلاحیت بیایند و متجاوز را تشخیص داده و مجازات کنند. امروز عدهای از رهبران مذهبی بنگلادش به حضور امام خمینی رسیده و با ایشان دیدار کردند. در این دیدار حضرت امام بر مردمی بودن حکومت در ایران تأکید کردند و با ابراز تأسف از تشتت میان تشیع و تسنن، خواهان اتحاد این دو مذهب در مقابل کفر و شرک شدند. جنایات صدام در جنگ، شرایط جمهوری اسلامی ایران برای صلح و لزوم هدم رژیم اشغالگر قدس از دیگر محورهای بیانشده از طرف امام خمینی بود. حضرت امام در پایان سخنان خود، با یادآوری دوبارۀ تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان، خواهان نابودی اسرائیل شدند. گزیدهای از بیانات امام خمینی چنین است: «از اینکه شما به اینجا تشریف آوردهاید، متشکرم و امیدوارم مدتی که در تهران هستید، کسانی که همراه شما هستند و میتوانند با مردم رفتوآمد کنند را مأمور سازید تا بروند و با مردم گفتوگو کنند و ببینند وضع ایران چگونه است؛ آیا مورد رضایت مردم است یا خیر؟ و ببینند مردم چگونه با آغوش باز به دولت کمک میکنند و ببینند که ایران، آرام و حکومت اسلام برقرار و مردم آزادند. شما در نماز جمعهها و ادارات و سایر مجامع اگر بروید، میبینید که مردم جز اسلام هدفی ندارند و در این جنگ هم مردم پشتیبان دولت هستند.» «ما معترفیم که این دو برادر شیعه و سنی بهواسطة دستهایی که در کار بوده است، چه از روی تقصیر یا قصور، نتوانستهاند اتحادی را که مسلمین باید در مقابل کفار و مشرکین داشته باشند، ایجاد نمایند. الآن هم که نمیگذارند؛ زیرا در اطراف پاکستان، هند و بنگلادش و دیگر نقاط مناقشه زیاد است و این امر موجب ضعف مسلمین و قوت سلطهگران گردیده است. ما از جناب ایشان [ضیاءالرحمن رئیسجمهور بنگلادش] توقع داریم که در کشور خود و در میان دولتهای همجوار جدّیت کنند که اختلافات مرتفع گردد و مسلمین با هم در مقابل کفار و مشرکین متحد شوند. آنها میخواهند اسلام نباشد تا بتوانند فضائل ما را بگیرند. در زمانی که همة مسلمین گرفتار کفار و مشرکین و منافقین هستند، وقت آن نیست که ما با هم جنگ و نزاع کنیم.»
هیئت علمای بنگلادش به سرپرستی مولوی محمد حافظی، امروز با امام خمینی دیدار کردند. امام خمینی: ما حاضریم صلح کنیم، ولی نمیشود متجاوز را مجازات نکرد و غرامت تجاوز را نگرفت. اسلام هم چنین اجازهای را نمیدهد. «آنها [عراق] هر روز به شهرهای ایران و بر روی مردم بیدفاع، بمب و یا موشک میاندازند و تا زمانی که آنها اینگونه تجاوز میکنند، ما دفاع خواهیم کرد. صدام در طول این مدت مرتب میگفت، "صلح" و صلح او عبارت از این بود که خوزستان به او داده شود. ما الآن هم صلح را میخواهیم، به شرط اینکه آدم متجاوز سرجایش بنشیند. ملت ما ایستاده و در صحنه است تا به خواستههای مشروع خود دست یابد.» «حرف ما این است که متجاوز باید غرامت ما را بدهد و اشخاص باصلاحیت بیایند و متجاوز را تشخیص داده و مجازات کنند. ... ما حاضریم صلح کنیم، ولی نمیشود متجاوز را مجازات نکرد و غرامت تجاوز را نگرفت. اسلام هم چنین اجازهای را نمیدهد. اینها با کمک رادیوهای بیگانه تبلیغ میکنند که ایران میخواهد کشورهای خلیج فارس را بگیرد، ما همانگونه که مکرر گفتهایم، شارع مقدس به ما اجازة چنین کاری را نمیدهد. اما اینکه مسلمین از جان و مال و نوامیس خود دفاع کنند، این را، هم خدا و هم عقل و هم شرع اجازه میدهد. ما ملت مظلومی هستیم و از شما میخواهیم در مسائل مربوط به ما تحقیق کنید. شما ملاحظه کردید، در لبنان یک دولت پوشالی دومیلیونی ـ یعنی اسرائیل ـ در مقابل یک میلیارد مسلمان ایستاد و حمله کرد و آنقدر جنایت کرد که در تاریخ کمنظیر است. آنوقت میبینیم که دولتهای اسلامی در تلاشاند که آن را به رسمیت بشناسند. ما میگوییم اسرائیل باید از صفحة روزگار محو شود و بیتالمقدس مال مسلمین و قبلة اول مسلمین است.»[۲۱]
گزارش- 255
امام خمینی در دیدار حجتالاسلام عبدالله نوری نمایندۀ امام در جهاد سازندگی و اعضای شورای مرکزی جهاد با ایشان، ضمن بیان ارزش اقدامات جهاد سازندگی در رسیدگی به مردم محروم و مستضعف فرمودند: «من آنچه از جهاد شنیدهام این است که فعالیتهای چشمگیری داشته و به خصوص آنچه در جبههها انجام میدهند، بسیار ارزشمند است.» ایشان در این دیدار فرمودند: «از حرفهاى جنابعالى [عبدالله نوری] مىفهمیم که شما سرّ موفقیت را به دست آوردهاید. جهاد، خدمتگزار مردم محروم و مستمند بوده است. جمعیت و یا ملتى اگر بخواهند موفق باشند، علاوه بر اینکه براى خدا باید کار کنند و از دیگران چشمداشتى نداشته باشند، باید با مردم باشند. بدون مردم نمىشود کار کرد و موفقیت حاصل نمىشود. سرّ قضیه، همانطور که خودتان فهمیدهاید، این است که مردم را نمىشود به چیزى توجه داد، مگر توسط روحانیون؛ و در طول تاریخ هر چه بوده از روحانیون و مردم بوده است؛ و هر وقت این دو را از صحنه کنار گذاشتهاند، همهاش فساد بوده؛ و در همین پنجاه سال هم که ما شاهد آن بودهایم، آنچه که ما را در دامن غرب انداخت، این بود که روحانیون و مردم را سرکوب کرده بودند. انشاءاللَّه، دولت و مجلس آنچه که مصلحت جامعه است در نظر بگیرند و کارى کنند این مستمندانى که در طول تاریخ محروم بودهاند را نجات دهند. باید گفتگو شود که ـ خداى ناخواسته ـ کارى نشود که جهاد نتواند کارى بکند. من آنچه از جهاد شنیدهام، این است که فعالیتهاى چشمگیرى داشته و به خصوص آنچه در جبههها انجام مىدهند، بسیار ارزشمند است. به این امر ادامه دهید. خداوند به شما توفیق مىدهد.»[۲۲] همچنین در این دیدار حجتالاسلام عبدالله نوری نماینده امام در جهاد سازندگی گزارشی دربارۀ عملکرد این نهاد و اساسنامه آن به استحضار امام رسانید.[۲۳]
گزارش- 256
هر چند پس از گذشت سه روز از برگزاری کنفرانس سران عرب در فاس، مذاکرهها و تصمیمهای این نشست همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد، اما اخبار منتشر شدۀ برخی منابع که امکان دسترسی به متن مذاکرات این کنفرانس را دارند، حاکی از این است که سران عرب دربارۀ جنگ ایران و عراق و همچنین طرح نهایی قطعنامۀ پایانی کنفرانس، به توافقهایی دست یافتهاند. خبرگزاری امارات دراینباره گزارش داد: سران عرب شرکتکننده در کنفرانس فاس برای حل بحران خاورمیانه یک طرح صلح مشترک تصویب کردند. به گفتۀ منابع نزدیک به کنفرانس، کمیتۀ مرکزی کنفرانس برای حل مسئلۀ فلسطین طرح مشترکی تهیه کرده که دربردارندۀ سه طرح صلح از طرف فهد، ریگان و حبیب بورقیبه رئیسجمهور تونس است. همچنین به گزارش رویتر از "رباط"، برخی مقامهای عرب دربارۀ طرح تصویبشده گفتند: در این طرح موجودیت اسرائیل تلویحاً به رسمیت شناخته شده است، زیرا این طرح از سازمان ملل خواسته است که امنیت تمامی کشورهای منطقه را تضمین کند. به گزارش یونایتدپرس، منابع غربی نیز اعلام کردند: اجلاس سران عرب طرحی را بر اساس طرح هشت مادهای عربستان تنظیم کرد که در آن دولت یهود بهطور ضمنی به رسمیت شناخته میشود. این طرح خواستار سرزمینی برای فلسطینیان در ساحل غربی اشغالی رود اردن و نوار غزه است که مرکز آن بیتالمقدس شرقی باشد. طرح مذکور از اسرائیل تقاضا میکند که سازمان آزادیبخش فلسطین را به منزلۀ تنها نمایندۀ مردم فلسطین به رسمیت بشناسد.[۲۴] در همین حال، پارلمان رژیم صهیونیستی طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن کرانۀ باختری رود اردن (منطقۀ پیشبینیشده در طرح کنفرانس فاس برای تشکیل دولت فلسطین) به رژیم صهیونیستی ملحق شد. مناخیم بگین نخستوزیر اسرائیل، به هنگام تسلیم این طرح گفته بود که این سرزمینها متعلق به پدران و فرزندان ماست و ساحل غربی رود اردن تا ابد متعلق به قوم یهود خواهد بود.[۲۵]
گزارش- 257
در حاشیۀ اجلاس کنفرانس سران عرب در فاس، با میانجیگری برخی رهبران عرب، حافظ اسد و صدام حسین سه ساعت با یکدیگر گفتوگو کردند. رادیو امریکا با اعلام این خبر گزارش داد: هنوز روشن نیست موضوع این گفتگو چه بوده است، اما ظاهراً، دیگر رهبران عرب که در فاس حضور دارند، در صددند تا اختلافات بین سوریه و عراق را برطرف سازند.[۲۶]
گزارش- 258
اوجگیری تشنجات اخیر در منطقه و تداوم حملات عراق به جزیرة ایرانی خارک، سبب افزایش قیمت نفت شده است. روزنامۀ دیلی تلگراف با درج این مطالب، قیمت انواع نفت را اعلام کرد: «بهای نفت سبک پادشاهی سعودی بشکهای 33 دلار، یعنی یک دلار کمتر از بهای رسمی اوپک، تعیین شد. بهای نفت دریای شمال نیز سیر صعودی داشت و به این ترتیب، تخفیف مورد درخواست شرکتهای نفتی، شامل "شل" و سایر شرکتهای نفتی از شرکت ملی نفت انگلیس، برای سه ماه آخر سال منتفی است. قیمت نفت دریای شمال نیز بشکهای 75/33 دلار تعیین شد، درحالیکه قیمت رسمی آن 50/33 دلار است.»[۲۷]
ضمیمۀ گزارش 250 گزارش روزنامه جمهوری از جلسه امروز دادگاه به این شرح است: «دادگاه شش تن از همکاران صادق قطبزاده که متهم به شرکت در توطئۀ براندازی جمهوری اسلامی و ترور امام امت هستند، صبح امروز به ریاست حجتالاسلام محمدی ریشهری حاکم شرع و رئیس دادگاههای انقلاب ارتش جمهوری اسلامی ایران به کار خود ادامه داد. در این جلسه که ساعت 9 بامداد با تلاوت آیاتی از کلامالله مجید رسمیت یافت، متهمان ردیف دوم، سوم و چهارم به اسامی سرهنگ سیدقاسم حسینی، سرهنگ جواد نجفی و سرهنگ محمود زرینخامه، ضمن پاسخگویی به سؤالات حاکم شرع، به دفاع از خود پرداختند. بر اساس این گزارش، در آغاز جلسۀ امروز، متهم ردیف دوم سرهنگ سیدقاسم حسینی در دفاع از خود گفت: در کیفرخواست، شش مورد اتهام برای من ذکر شده است. در مورد شرکت در توطئه براندازی، باید بگویم، اگر غرض جلسهای است که به اتفاق آقای زارع و سرهنگ نجفی نزد آقای قطبزاده رفتیم، این جلسه با توجه به مسائلی که در آن مطرح شد، هیچ ربطی به براندازی نداشته است. در آنجا محور بحثها بر دو مسئله بود، یکی مسائل ایدئولوژیک و دیگری اوضاع داخلی کشور. بر طبق مسائلی که آقای قطبزاده در آن جلسه مطرح کردند، ایشان به جمهوری اسلامی، قانونی اساسی و رهبری امام اعتقاد کامل داشتند و این مسائل نمیتواند جنبۀ براندازی داشته باشد. نهایت اینکه، میخواستند عدهای متخصص به کار گمارده شوند و در این زمینه از من کمک میخواستند. بند دوم اتهامات مندرج در کیفرخواست، در مورد وارد کردن مهدی زارع در گروه و معرفی وی بهعنوان رابط گروه نظامی است. اولاً گروهی وجود نداشته است، چون یک گروه زمانی تحقق پیدا میکند که افراد با هم وحدت داشته و قصد ایجاد تشکل داشته باشند. من بین آقایانی که اینجا حاضر هستند وحدت و قصدی نمیبینم. معرفی آقای زارع زمانی مصداق پیدا میکند که آقای قطبزاده ایشان را نشناسند و من پس از اینکه از حضور آقای قطبزاده در تهران مطلع شدم، چون آقای زارع گفته بودند که در زمان انتخابات ریاستجمهوری برای تبلیغات ایشان مخارجی را متحمل شده بودند، به نظر من رسید که اگر او را به قطبزاده معرفی کنم، کار خوبی انجام دادهام. دو روز بعد از اطلاع از حضور آقای قطبزاده بود که تلفن کردم به ایشان و مطلب را گفتم و من فکر میکردم که ایشان از محل اقامت و یا شمارۀ تلفن آقای قطبزاده اطلاع داشته باشند، ولی چون اطلاع نداشتند، تلفن قطبزاده را از آقای ریاضی گرفتم و به زارع دادم که او هم تماس گرفت و نزد ایشان رفت و بعد به من گفت که آقای قطبزاده مایل است با من ملاقات کند. اینکه من خود را بهعنوان نمایندۀ یک گروه به آقای قطبزاده معرفی کردهام، اصلاً گروهی وجود نداشته، به عقیدۀ من، آقای قطبزاده نمیخواسته با نمایندۀ یک گروه ملاقات کند، بلکه لااقل از من بهعنوان یک افسر شاغل در ستاد دعوت کرده است. مطلب سوم کیفرخواست، در مورد درخواست کوپن و پول از آقای قطبزاده توسط آقای زارع است. در این مورد باید بگویم که من درخواستی نکردهام. پول را گرفتهام، پولی که نزد آقای زارع بود. من تصور میکردم که این پول، همان طلب او از آقای قطبزاده است. مطلب چهارم کیفرخواست، در مورد دعوت از سرهنگ زرینخامه و معرفی او بهعنوان نمایندۀ گروه نظامی خود به آقای قطبزاده است. در این مورد من همینجا از سرهنگ زرینخامه عذرخواهی میکنم، اما من سرهنگ زرینخامه را نه بهعنوان نماینده یک گروه نظامی، بلکه بهعنوان یک افسر لایق معرفی کردم. مطلب بعد در مورد شرکت در جلسات متعدد و گفتوگو راجع به جزئیات طرح براندازی با نماینده آقای قطبزاده است. در این مورد باید بگویم که من قراری با وی نداشتم و او خودش آمده بود و در ملاقات با من بهصورت پراکنده مطالبی را در مورد براندازی گفتند. شاید حق این بود که موضوع را با مسئولین در جریان میگذاشتم، ولی دلیل اینکه من موضوع را با مسئولین در میان نگذاشتم این بود که من در مورد خانوادۀ آن افسر که وضع خوبی هم نداشت، احساس مسئولیت میکردم و بههرحال به عقیدۀ من ایستادگی در مقابل جمهوری اسلامی، به دلایل گوناگون محال است و اگر کسی تصمیم بگیرد کار محالی را انجام دهد، باید در سلامت عقل او شک کرد. مطلب آخر کیفرخواست، در مورد ارتباط با آریانا از طریق محمود مشایخی است. من در قسمتهای مختلف بازجویی گفتهام که مشایخی یک فرد دیوانه است و طرح کردن این مسئله بهعنوان یک اتهام کمی دور از انصاف است. من هیچگونه خط فکری مشترکی با آریانا نداشتهام. متهم پس از ادای توضیحات و پاسخگویی به موارد اتهام، با اشاره به مطالبی که مهدی زارع در جلسۀ قبلی دادگاه عنوان کرده بود، اظهار داشت: من کوچکترین سوءنیتی در فرستادن آقای مهدی زارع نزد آقای قطبزاده نداشتم و بههیچوجه هم درخواستی برای پول نکردهام. من هرگز دنبال پول نبودهام. آقای زارع عنوان کردهاند که من گفتم بقیۀ پولها را در فریزر منزل میگذارم، این مسئله کمی باعث تعجب است. پس از دفاعیات متهم، برادر اتابکی دادستان انقلاب ارتش گفت: مقداری از مطالبی که آقای حسینی در دفاع از خود مطرح کردند، جبنۀ دفاع داشت و مقداری قبول اتهامات بود و یقیناً هم همان مسائلی بود که در کیفرخواست قطبزاده درج شده است. مطالبی در صفحات مختلف پروندۀ سرهنگ حسینی هست که بر شرکت ایشان در توطئه دلالت میکند، برای نمونه گفتهاند، چند روز قبل استاد ریاضی به منزل ما زنگ زد و گفت کار واجبی دارم، بعد از آنکه به منزلش رفتم، گفت، خطهای خارج همه کور شده و من شخصی را در تهران پیدا کردهام که وسائلی دارد که میتواند جمهوری اسلامی واقعی را پیاده کند. آقای زرینخامه هم در پروندۀ خود گفتهاند، در رفتوآمدی که من به شرکت میکردم، در آنجا سرهنگ حسینی بحثهای سیاسی را پیش میکشید و بالأخره گفت ما طرحی داریم که بر مبنای آن میخواهیم کمکم به جمعآوری پرسنل و طرحهای شناسایی نقاط حساس و بعدها به اشغال و احیاناً تخریب آن نقاط اقدام کنیم. بر مبنای آن فعلاً ما مشغول جمعآوری پرسنل کارآمد و کسب اطلاع و شناسایی از آن مکانها هستیم و برای هر منطقه هم افرادی در نظر گرفتهایم که آن افراد خود مسئول شناسایی از آن مکانها هستند و برای هر منطقه هم افرادی را در نظر گرفتهایم که آن افراد خود مسئول شناسایی و کسب اطلاع و تهیۀ طرحهای مربوط به آن هستند. وقتی که طرحها تهیه شد، آنها را بررسی و هماهنگ میکنیم و از من میخواست که من مسئولیت هماهنگ کردن طرحها را عهده بگیرم. در صفحۀ 33 پرونده از آقای زرینخامه سؤال شده است که نقاط حساس مورد نظر سرهنگ حسینی چه نقاطی هستند؟ جواب میدهند که رادیو تلویزیون، بیسیم [مرکز مخابرات] پادگانهای نظامی، کمیتهها، فرودگاه و از این قبیل اماکن، نقاط حساساند. شما مطرح کردید که آقای قطبزاده، مهدی زارع را از قبل میشناخته، کسی منکر این قضیه نیست، ولی میدانید که معرفی کردن برای انجام یک مأموریت، غیر از آشناییهای قبلی است و آقای مهدی زارع پس از اینکه با صادق قطبزاده ملاقات کردهاند، گفتهاند، آقای قطبزاده در نظر دارد که سیستم را عوض کند و کار تمام است. برادر اتابکی افزود: در صفحۀ 7 پرونده، خود شما گفتهاید که در حضور قطبزاده خویش را نمایندۀ گروه معرفی کردم. شما در مسئلۀ گروه، دو بحث دارید، یکی اینکه خود را بهعنوان نمایندۀ گروه معرفی کردهاید که در این مورد اعتراف شما صریح است و دیگر اینکه بهطور کلی وجود گروه را از باب اینکه وحدت قصدی نداشتهاید، منکرید، درصورتیکه در گروه شما، کاملاً وحدت قصد وجود داشته است. عدهای تصمیم به براندازی داشتهاند و برای این کار دو سه نفر مأمور شده بودند که به قم رفته و فتوای مجاز بودن عمل را از آقای شریعتمداری بگیرند. گروهی بودند که مأموریتشان سازماندهی بوده و به قول خودشان قصد داشتند بعد از موفقیت، در مورد اینکه چگونه عمل کنند و غیره برنامهریزی کنند. در این رابطه کمکهای مالی هم شده، حتی برای انهدام و منفجر کردن بیت امام، محلهایی که از آن جا باید این کار انجام شود، شناسایی شده و نقشۀ هوایی آن محلها تهیه شده و اینکه برای انجام این اعمال، بهتر است دیدهبان بفرستند، یعنی با گلولهای که دارای حرکت پرتابی است، بیت را منفجر کنند. در مورد دریافت و درخواست کوپن بنزین و پول، شما دریافت کوپن را قبول کردید، ولی درخواست آن را منکر شدید. در این زمینه شما خود در پرونده اعتراف کردهاید و گفتهاید، آقای زارع مقادیر زیادی کوپن بنزین هم داشت که میگفت از آقای قطبزاده گرفته است، من هم گفتم یک کوپن به من بده. این درخواست نیست؟ در مورد پول [گفتهاید] وقتی آقای زارع سوار شد، در ضمن حرکت میخواست پولها را جیبش بگذارد، چون به زحمت افتاده بود، من گفتم یک بسته را بده من برایت نگه دارم و ایشان هم دادند. در مورد مسعود مشایخی هم هیچ تردیدی نیست که وی در خارج از کشور با ضدانقلاب رابطه داشته و شما طبق اعترافاتتان به زارع گفتهاید که به خارج رفته و ببیند که وی در آنجا چه میکند. از طرفی، در دادگاه گفتید که وی (مشایخی) دیوانه بوده، حال چگونه است که شما میخواستید میزان فعالیتهای یک دیوانه را در اروپا بسنجید. سرهنگ حسینی در پاسخ گفت: من توسط زارع از قطبزاده درخواستی نکردم، ولی وقتی دیدم که او پول و کوپن دارد، گرفتم. در مورد اینکه گفته شد، من به زارع گفتهام برای دیدن مسعود به خارج برود، هرگز چنین چیزی نگفتهام. همین گزارش حاکیاست با تمام شدن دفاعیات متهم ردیف دوم، سرهنگ جواد نجفی [متهم ردیف سوم]، با اشاره به موارد اتهامی مندرج در کیفرخواست، دفاع از خود را آغاز کرد. وی در مورد شرکت در جلسات گفت: من روز یکشنبه به اداره آمدم، در دفتر آقای حسینی بودم که آقای زارع وارد شدند (من قبلاً دو بار زارع را دیده بودم)، [از اتاق] خارج شدم تا برای ایشان چای بیاورم، وقتی مجدداً وارد شدم، آقای حسینی راجع به قطبزاده صحبت میکردند، آقای حسینی به زارع میگفتند که آقای قطبزاده میخواهد یک فعالیت سیاسی را شروع کند و شما که با ایشان آشنا هستید به او مراجعه کنید تا هم کار خودتان حل شود و هم اینکه ما با وی ملاقات کنیم. من سؤال کردم که ایشان چه فعالیتی میخواهد بکند؟ آقای حسینی پاسخ دادند که امکان دارد وی نخستوزیر شود. من سپس برای کاری از اتاق خارج شدم و تا آخر وقت اداری هم دیگر به اتاق آقای حسینی مراجعه نکردم. پس شرکت در جلسات متعدد برای من مصداق ندارد. وی در ادامه گفت: [در مورد جلسة منزل آقای قطبزاده باید بگویم]، ظهر آن روز آقای حسینی به من گفت، بیا نزد آقای قطبزاده برویم، من همان جا گفتم: به منزل آقای قطبزاده رفتن، یک دام است. [بالأخره] شب به منزل آقای قطبزاده رفتیم، ولی در آنجا صحبتی از براندازی نشد و استنباط من این بود که قطبزاده میخواهد یک پست جدید بگیرد. در مورد خروج غیرقانونی ارز، مسئله بدین صورت بوده است که پسر من در تاریخ 23/6/1359 با پاسپورت توریستی به آلمان رفت. بعد از رفتن او به علت جنگ، فرودگاهها تعطیل شد و به همین دلیل او در آنجا به ادامه تحصیل پرداخت و برای ثبتنام در دانشگاه احتیاج به پول داشت که من در این مورد با آقای پژوهنده صحبت کردم و ایشان گفت که در خارج از کشور از کسی پول طلب دارد و قرار شد این پول به حساب پسر من واریز شود و من در ایران معادل آن را به ریال پرداخت کنم. در مورد خرید شمش طلا هم مسئله بدین شکل بود که مقداری پول برای خرید خانه جمع کرده بودم، ولی چون نتوانستم خانه بخرم و به دلیل اینکه قیمت خانه روزبهروز افزایش پیدا میکرد، پول خود را به طلا تبدیل کردم. بر اساس همین گزارش، پس از دفاعیات سرهنگ نجفی، سرهنگ بازنشسته مسعود زرینخامه به دفاع از خود پرداخت. وی گفت: من اتهام شرکت در توطئه را برای خود صادق نمیدانم. تمام اتهامات من به دور از حقیقت است. من با هیچکس دراینباره صحبتی نکردهام و با هیچ گروهی نیز ارتباط نداشتم. من علیرغم میل باطنی خود و تنها بهخاطر دوستی با سرهنگ حسینی منزل قطبزاده رفتم. پس از دفاعیات مسعود زرینخامه، برادر اتابکی با اشاره به دفاعیات متهم ردیف چهارم گفت: در مورد شرکت شما [در براندازی]، اظهارات سایرین شنیده شده، من به یکی دو مسئله که اعتراف خود شماست اشاره میکنم. در صفحۀ 22 شما گفتهاید، من با شرمندگی از اینکه نمیتوانم مفهوم و خواسته خودم را تفهیم کنم، هیچ نقشی جز سیاهی لشکر نداشتم و مثل یک عروسک کوکی حرکت میکردم. یعنی اینکه عنصر مادی و قانونی جرم را قبول دارید. در صفحۀ 24، خود شما نوشتهاید، در رفتوآمدی که من به شرکت میکردم، در آنجا سرهنگ حسینی که اغلب آنجا بود بحث سیاسی را پیش میکشید که بالأخره گفت، ما طرحی داریم که بر مبنای آن طرح، نقاط حساس را شناسایی و بعد تخریب کنیم. اظهارات زارع در پرونده نشان میدهد، شما قبول کردهاید که با آنها همکاری کنید. مسئلۀ پول و کوپن را هم تو و آقای حسینی با هم گفتهاید که برای این کارها پول لازم است. همین گزارش حاکی است با پایان یافتن دفاعیات متهم ردیف چهارم و سخنان دادستان، دادگاه به کار خود پایان داد و ادامۀ دادرسی به روز بعد موکول شد.[۲۸]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/17
- ↑ سند شماره 16952 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای، از طرح و برنامه عملیات منطقه 7 اطلاعات عملیات، به قراگاه کربلا، شماره 22، 22/6/1361، ص 1؛ وـ روزنامه کیهان 18/6/1361، ص 17؛ وـ سند شماره 67129 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی منطقه 7، به مرکز فرماندهی، 21/6/1361؛ وـ سند شماره 134965 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات ستاد منطقه 7، به اطلاعات ستاد مرکزی، 20/6/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه " گزارشهای ویژه"، شماره 174، 19/6/1361، ص 2، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/6/1361.
- ↑ همان، ص 3، رادیو صوت الجماهیر عراق، 18/6/1361.
- ↑ سند شماره 16924 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای، ستاد متشرک ارتش جمهوری اسلامی ایران، شماره 174، 19/6/1361، ص 4.
- ↑ سند شماره 16943 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی، شماره 598، 21/6/1361، ص 3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارشهای ویژه"، شماره 179، 24/6/1361، ص 23، بخش عربی رادیو اسرائیل، 23/6/1361؛ وـ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، "رویدادها و تحلیل"، نشریه شماره 46، 11/8/1361، صص 20 و 21.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، "رویدادها و تحلیل"، نشریه شماره 45، 13/7/1361، ص 37، آسوشیتدپرس.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 18/6/1361، ص 2.
- ↑ سند شماره 43860 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه 7 اطلاعات، به ستاد مرکزی اطلاعات، 27/6/1361.
- ↑ سند شماره 16951 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش اطلاعاتی هفتگی، از ستاد مرکزی سپاه، طرح و برنامه عملیات، به مسئول دفتر سیاسی ستاد مرکزی، شماره 35، 22/6/1361، ص 5.
- ↑ مأخذ 7 ص 21؛ وـ روزنامه کیهان، 20/6/1361، ص 3؛ وـ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/6/1361، ص 7.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارشهای ویژه"، شماره 173، 18/6/1361، ص 10، رشت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/6/1361.
- ↑ مأخذ 7، ص 23.
- ↑ روزنامه کیهان، 17/6/1361، ص 2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 18/6/1361، صص 6 و 8؛ وـ روزنامه اطلاعات، 20/6/1361، ص 11.
- ↑ مأخذ 12، صص 5 و 6 ، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/6/1361.
- ↑ همان، ص 24، رادیو بی.بی.سی، 17/6/1361.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 18/6/1361، ص 8؛ وـ روزنامه اطلاعات، 18/6/1361، ص 19، خبرگزاری فرانسه.
- ↑ مأخذ 12، ص 4، آنکارا ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/6/1361.
- ↑ همان، ص 5، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/6/1361.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، "صحیفه امام"، مجموعه آثار امام خمینی (س)، جلد 16 تهران، چاپ اول: پاییز 1378، صص 490 ـ 488.
- ↑ همان، ص 491.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی 18/6/1361، ص12.
- ↑ همان، ص 20.
- ↑ روزنامه کیهان، 18/6/1361، ص20.
- ↑ مأخذ 12، ص 24، رادیو امریکا، 17/6/1361.
- ↑ همان، ص 6، روزنامه دیلی تلگراف، 17/6/1361.
- ↑ مأخذ 23، صص 10 و 8.