1366.11.26

روزشمار جنگ سال 1366 1366.11.26
نام‌های دیگر	بیست و شش بهمن
تاریخ شمسی	1366.11.26
تاریخ میلادی	15 فوریه 1988
تاریخ قمری	26 جمادی‌الثانی 1408

1359.11.26

1360.11.26

1361.11.26

1362.11.26

1363.11.26

1364.11.26

1365.11.26

گزارش - 1

1. امروز احمد غلامپور و غلامرضا محرابی فرمانده و مسئول اطلاعات قرارگاه کربلا از جنوب به سنندج آمدند و درباره وضعیت جبهه جنوب با رضایی فرمانده سپاه جلسه کوتاهی برگزار کردند. دو قسمت شدن سازمان رزم سپاه در زمستان امسال و انتقال بخش اعظم توانایی نظامی سپاه به خصوص فرماندهی و لشکرها به جبهه شمال، و برعکس، ماندن ارتش عراق در جنوب بدون واکنش نسبت به حضور رزمندگان در جبهه شمالغرب، برخی نگرانیها را در میان فرماندهان موجب شده است. جلسه امروز با این پیشزمینه تشکیل شد.* آیتالله موسوی اردبیلی هم که روز گذشته به منطقه آمده در این جلسه حاضر شد. در ابتدای جلسه غلامپور توضیح کوتاهی داد و گزارش بیشتر را به محرابی سپرد. محرابی دربارۀ وضعیت عمومی عراق در منطقه جنوب و همچنین استعداد دشمن اظهار داشت: «در خط حد ما، از فاو تا چنگوله پنج جبهۀ حساس داریم: فاو، شلمچه، زید، جزایر مجنون و پد خندق (داخل هور در شمال جزایر مجنون).» وی افزود: «در منطقه فاو از موقعی که انجام عملیات منتفی شد، حرکات دشمن ثابت شده و دیگر افزایش تحرک آنها قطع شده است. یعنی فعالیت دشمن به همان مقدار قبل مانده است. در شلمچه و شرق دجله هم همینطور.» وی به توان ارتش عراق در جنوب اشاره کرد و گفت: در مجموع حدود ١٠٠ گردان در منطقه نیرو دارد. نزدیک به سه چهارم ارتش عراق در جنوب است. علاوه بر این عراق بیش از ٣ هزار تانک و نفربر در جنوب مستقر کرده و دارای ٦٠ گردان توپخانه نیز میباشد. غلامپور در تکمیل این گزارش گفت: «در طول جنگ سابقه نداشته که در جنوب، اینقدر دشمن تقویت کرده باشد.» وی همچنین بیان کرد که استقرار نیروهای دشمن در خط نیز بسیار قابل ملاحظه است. داوود رنجبر راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتم، که همراه دائم رضایی فرمانده سپاه، است درباره نتیجه حاصل از این جلسه نوشته است: دلهره برادر غلامپور از وضعیت جنوب باعث شد برادر محسن از بهکارگیری احتمالی ایشان در جبهه شمال فعلاً خودداری کند و از آنان خواست که در جنوب باقی بمانند. همچنین قرار شد مهمات بیشتری برای جنوب در نظر گرفته شود تا آتش بیشتری روی دشمن داشته باشند.

گزارش - 2

2. عملیات نیروی دریایی سپاه و اولویت دادن به ابتکار و خلاقیت در اجرای مأموریتهای نیروی هوایی سپاه پاسداران و همچنین آخرین وضعیت نیروی انسانی و تجهیزات این دو نیرو از جمله موضوعاتی است که در دیدار ماهانۀ فرماندهان این نیروها و فرمانده کل سپاه پاسداران مورد بحث و گفتوگو قرار گرفت. در جلسه فرمانده کل سپاه با مسئولین نیروی دریایی سیدعلی حسینیتاش جانشین فرمانده نیروی دریایی، علی فدوی معاونت اطلاعات نیروی دریایی و دو سه نفر دیگر حضور داشتند. حسینیتاش درباره تغییرات یک ماهه اخیر در نیرو، ازجمله درباره بودجه، اعتبارات، خرید و ... مطالبی بیان کرد. وی گفت: در یک ماهه اخیر چیزی تحویل ما نشده و گشایش اعتبار هم نشده است. وی افزود: «حدود ١٥٠ قایق از صنایع تحویل گرفتیم. همچنین حدود ١٧٠ پاسدار به پرسنل اضافه شده است. الان هم وضعیت ما به گونهای است که باید تصمیمگیری بشود، زیرا در رابطه با پول، خریدهای خارجی، پشتیبانی و ... دچار مشکل هستیم.» حسینیتاش همچنین گفت: در زمینه مأموریت اطلاعاتی که به ما واگذار شده بود در حوزه داخل خلیجفارس دو مسئول و تشکیلات مشخص برای این کار تعیین کردیم و شروع به کار کردند. علی فدوی، جزئیات بیشتری درباره کار اطلاعاتی در منطقه خلیجفارس ارائه داد. او گفت: کار شناسایی بر روی هر تردد، توسط منطقه٢ انجام گرفته و برای هر شناور پرونده تشکیل یافته است. وی همچنین اظهار داشت: «کار شنود هم توسط منطقه١ انجام میگیرد.» سپس حسینیتاش درباره عملیات نیرو گفت: «دو عملیات در دست اقدام بود. یکی سکوهای البکر و الامیه که قرار بود لشکرهای فجر و المهدی آن را تصرف کنند ولی بهدلیل تعدادِ کمِ یگان میسر نشد و ما منتظر هستیم یگان به ما اضافه شود، یکی هم داخل خلیجفارس که قرار است منطقه ١ و ٢ انجام دهند که اکنون در حال شناسایی و طرحریزی میباشند.» در پایان توضیحات مسئولان نیروی دریایی، محسن رضایی از آنها خواست که بازرسی کشتیها نیز در دستور کار نیرو قرار بگیرد. در جلسه فرمانده کل سپاه با فرماندهان نیروی هوایی، موسی رفان فرمانده این نیرو گزارشی ارائه کرد. مسائل مطرح شده در این جلسه عمدتاً معطوف به پشتیبانی، خریدهای خارجی و اقدامات این نیرو در زمینه تهیه تسلیحات بود. رفان پس از توضیح درباره مسائل پشتیبانی نیروی هوایی گفت: «الان ١٥٨ نفر خلبان در حال آموزش هستند اما برای آموزش آنها کمبود هواپیما داریم.» وی افزود: اولین دوره آموزش موشکی اسکاد - بی را هم میخواهیم راهاندازی کنیم. الان حدود ٦٥٠ نفر پاسدار در حال آموزش داریم. وی درباره دفاع ضدهوایی در جنگ شهرها و نقش نیروی هوایی سپاه افزود: ما مسئولیت پدافند استان زنجان، قم و کنگان را به عهده گرفتهایم. رفان همچنین درباره سیستمهای پدافندی که در حال خرید است توضیح داد. سپس محسن رضایی در این زمینه گفت: شما تا ١٥٠ میلیون دلار برنامهریزی کنید که بهمحض تصویب بودجه پدافند، بتوانیم این پول را تأمین کنیم. رضایی همچنین خواستار ایفای نقش نیروی هوایی در دفاع ضدهوایی در عملیات آینده شد. رفان پاسخ داد اگر امروز به ما ابلاغ کنید ١٠ روز دیگر ما آمادگی داریم به شرط آنکه مهندسی، زیرساخت سایت را آماده کرده باشد. پس از این اظهارات، رضایی سیاستها و اعتقادات خود را درباره نیروی هوایی اعلام داشت و گفت: «نیروی هوایی ما بیش از نیروهای دیگر در مقابل کشورهای دشمن ضربهپذیر است. یعنی ما میتوانیم سلاحهای پیشرفته بخریم اما خود دشمن میتواند راحت آنها را منهدم کند. ما باید در جهتی قرار بگیریم که ضربهپذیریمان کم باشد. اگر تجهیزات ما مثل تجهیزات متعارف جهان باشد، ضربهپذیر است. ما باید خودمان برویم دنبال تولید. آن هم به صورت وسیع و گسترده و به طور بسیجگونه. ما ازنظر تکنولوژی خیلی از دنیا عقب هستیم، لذا در شرایط فعلی نباید دنبال تکنولوژی باشیم، بلکه باید در این زمینه ابتکار عمل و خلاقیت از خود بروز دهیم.»

گزارش - 3

3. گزارشهای امروز درباره تحرکات ارتش عراق در منطقه عمومی حلبچه نیز از افزایش نسبی حساسیت دشمن در این منطقه حکایت میکند. به گزارش سپاه چهارم بعثت که یگانهایش در بخشی از ارتفاعات این مناطق مستقر هستند، رژیم بعث عراق طی دستوری به نیروهای جاش مستقر در شهر حلبچه به آنها اعلام نموده که به اتفاق افراد قوۀالسواری شروع به قطع درختان در ارتفاعات شهر حلبچه نمایند. به خصوص مناطق گلان، باموک و باباکوچک. در این زمینه تعداد زیادی اره برقی در اختیار این نیروها قرار داده است تا گروههای معارض و پاسداران نتوانند با استفاده از درختان پوشش یافته و استتار نمایند. همچنین در خبر اضافه شده كه این اقدام پس از بسته شدن راههای جدار مرز (کنار مرز) و پی بردن به اهداف نیروهای ایرانی در آینده نزدیک در این مناطق صورت گرفته است. همچنین سپاه پاسداران بانه در گزارشی اعلام کرد: رژیم بعثی عراق اخیراً نیروهای زیادی به منطقه حلبچه و خرمال آورده است. نیروهای فوق متشکل از ارتش جاشها و خفیفههای زیباری هستند. علاوه بر این تیپ٢١٢ حر سیدالشهدا در گزارشی به سپاه چهارم بعثت دربارۀ تحرکات ارتش عراق مواردی را اعلام کرده که بخشی از آن اینگونه است: تعدادی از نظامیان بلندپایه ارتش بعث عراق بهمنظور بررسی و ارزیابی وضعیت مناطق نوسود و سازان از ارتفاعات هاوار، شیندروی، طاویر دیدن نموده و بررسیهای نظامی را به عمل آوردهاند که از ساعات اولیه بامداد الی ٤ بعدازظهر همان روز ادامه داشته و پس از پایان مأموریت به طرف شهر سلیمانیه حرکت نمودهاند. طبق خبر واصله مسئولین رژیم بعث عراق در شهر حلبچه به مردم اعلام نمودهاند که چون احتمال دارد نیروهای ایرانی با همکاری احزاب مخالف به منطقه حمله كنند لذا ساكنان شهر حلبچه و توابع میتوانند هر چه زودتر شهر را تخلیه نمایند. طبق اخبار واصله اخیراً ازسوی رژیم بعث به اهالی شهر سلیمانیه ابلاغ شده چنانچه حتی یک گلوله به طرف نظامیان و مسئولین شهر شلیک شود شهر را به ویرانه تبدیل خواهیم نمود. در خبر اضافه شده که شهر سلیمانیه عراق تقریباً در محاصره نیروهای ارتش بعثی میباشد.

گزارش - 4

4. هواپیماهای عراقی امروز یک شناور تدارکاتی و عقبههای منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ را مورد هدف قرار دادند و به آسمان شهرهای اهواز و سوسنگرد تجاوز کردند. متقابلاً نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی مناطق عملیاتی مقابل فاو و شرق بصره را بمباران کردند. هواپیماهای عراقی در ساعت ٢٣:٤٥ یک فروند شناور تدارکاتی شرکت ملی نفت ایران را با راکت هدف قرار دادند. موشک شلیک شده با زاویه تقریبی ٤٥ درجه از طرف سینۀ کشتی به ساختمان استراحتگاه کارکنان اصابت نمود و پس از انفجار، ضمن ایجاد آتشسوزی، در محل فرود موشک شکافی به ابعاد ٦ × ٣ متر به وجود آورد. تمام ساختمان تا پل فرماندهی بر اثر ترکشهای انفجار و آتشسوزی از بین رفت. امدادگران با مسدود نمودن درهای ورودی موتورخانه و خاموش کردن ژنراتور، موتورخانه کشتی را حفظ کردند. در این حمله از ١٢ نفر پرسنل کشتی ٤ نفر شهید و ٢ نفر نیز مجروح شدند.** حال ٢ نفر مجروح حادثه وخیم گزارش شده است. ارتش عراق در اطلاعیهای این شناور تدارکاتی را یک هدف بسیار بزرگ دریایی اعلام نموده است. هواپیماهای عراقی همچنین سه نقطه را در منطقه عملیاتی شمالغرب بمباران کردند. موقعیت شهید شکریپور، محل لشکر٥٢ قدس و حوالی سهراهی (پل شهید شاملو، گلان، بانه) دو کیلومتر پایینتر از محل پد عارفیان مناطق بمبارانشده هستند. در این بمبارانها ٢ نفر شهید و ١٢ نفر مجروح شدند. هواپیماهای نیروی هوایی عراق ساعت ١٦:٠٥ به حریم هوایی شهر اهواز تجاوز کردند که با پدافند هوایی رزمندگان اسلام مواجه و ناچار به ترک آسمان منطقه شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ساعت ١٢:٥٠ دو فروند از هواپیماهای ارتش عراق به حریم هوایی شهر سوسنگرد تجاوز کردند که با آتش پدافند هوایی مواجه شدند. خبرنگار جمهوری اسلامی میگوید: هواپیماهای دشمن به هنگام فرار اقدام به شکستن دیوار صوتی کردند. از سوی دیگر بمبافکنهای نیروی هوایی ارتش امروز نیز طی پنج مأموریت جداگانه مواضع، استحکامات و آتشبارهای دشمن در مناطق عملیاتی مقابل فاو و شرق بصره و نیز تأسیسات پتروشیمی بصره را بمباران کردند. در این حال ساعت ١٣ یک فروند هواپیمای اف٥ نیروی هوایی ارتش هنگام بازگشت از مأموریت دچار سانحه گردید و در حوالی هفتتپه از توابع شهرستان دزفول در میان مزارع نیشکر سقوط کرد. خلبان كه جراحت جزئی داشت به بیمارستان منتقل گردید.

گزارش - 5

5. یک تیم از نیروهای تیپ مقداد از سپاه چهارم بعث باختران (کرمانشاه) که برای گشتزنی در منطقۀ چنگوله به مقابل خط خودی رفته بودند به کمین دشمن افتادند. در این حادثه که ساعت ٩ صبح امروز رخ داد دو نفر از نیروهای خودی شهید، سه نفر مجروح و چهار نفر نیز مفقود شدند.

گزارش - 6

6. به گزارش دفتر نمایندگی امام در سپاه یازدهم [کردستان] آمار کشفیات سلاح و مهمات توسط سپاه این استان از ابتدای سال ١٣٦٦ تا امروز که در جریان درگیریهای مختلف با افراد گروههای مسلح غیرقانونی و یا در محلهای مخفی در مناطق کردنشین استان آذربایجان غربی و استان کردستان به دست آمد به شرح زیر است: الف: انواع اسلحه انفرادی (ژ٣، کلاش، برنو، یوزی): ١٧٤ قبضه ب: انواع تیربار (ژ٣، گرینوف، کالیبر٥٠، دوشیکا): ١٥ قبضه ج: انواع خمپاره (٨١، ٦٠ میلیمتری): ٦ قبضه د: انواع مین: (گوجهای، ضدتانک، ضدنفر، منور): ٩١ عدد ه: بیسیم (دستی و پیآرسی٧٧): ٩ دستگاه و: گلوله خمپاره (١٢٠، ٦٠، ٨١): ٢٩٧ عدد ز: انواع فشنگ: ٥٢ جعبه ح: کلت کمری: ٥ قبضه و ٧٠ فشنگ مربوطه ط: آر.پی.جی٧: ٣ قبضه ی: تفنگ نارنجکانداز: ٣ قبضه ک: گلوله آرپیجی: ١٦٨ عدد ل: گلوله کاتیوشا: ٢٢ عدد م: انواع بمب: ١٤ عدد ن: انواع مواد منفجره: ٨٩ پوند س: مقادیری فتیله انفجاری: ٥٠٠ متر ع: مینیاب: ٢ دستگاه و مقدار زیادی اسناد و مدارک درونگروهی از گروههای ضدانقلاب و همچنین مقدار زیادی دارو و وسایل پزشکی.

گزارش - 7

7. همزمان با روز ٢٦ بهمن که ازسوی گروه کمونیستی کومله "روز کومله" نام گرفته است هواداران این گروه با نوشتن شعار "آزادی، برابری، حکومت کارگری" بر در و دیوارهای شهر سنندج سعی دارند خود را مطرح کنند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی هوادارن این گروه با نصب اعلامیههای دستنویس بر دیوار برخی کیوسکهای تلفن یا درب منازل این روز را مطرح کردند. در این اعلامیهها که با یک ستاره قرمز علامتگذاری شده است از مردم خواسته شده است که در جهت تحقق شعار "آزادی، برابری، حکومت کارگری" بکوشند. امروز همچنین یکی از عناصر حزب دموکرات خود را به سپاه پاسداران ارومیه تسلیم کرد.

گزارش - 8

8. روزنامه امریکایی واشنگتنپست در مقالهای استراتژی جدید دفاعی رژیم عراق را تمرکز بر تقویت و تحکیم نیروها و مواضع پیرامون چاههای نفتی و شهرهای شرقی خود حتی به قیمت از دست دادن بسیاری از مناطق مرزی در جبهههای شمالی و نیز پرهیز از حمله به مواضع ایران دانسته و نوشته است: تحلیلگران نظامی و مقامات عراقی معتقدند استراتژی جدید رژیم بعث که به دنبال دو تهاجم زمستانی سخت و خسارتبار ایران، علیه فاو [والفجر٨] و بصره [کربلای٤ و ٥] اتخاذ میگردد هنگامی ارائه میشود که سران نظامی عراق به بیهودگی فعالیتهای تهاجمی خود علیه ایران پی برده و در جستجوی یک حالت دفاعی هستند تا بتوانند حملات نظامی ایران را متوقف ساخته و در عین حال نیز برای ختم صلحآمیز جنگ هفت ساله با ایران در سازمان ملل تلاش نمایند. این روزنامه خاطرنشان میسازد که آخرین حمله موفق عراق علیه ایران دو سال پیش (٢٠ ماه پیش) با تصرف شهر مهران به وقوع پیوست که زیاد دوام نیافت و نیروهای ایران یک ماه بعد آن را پس گرفتند. واشنگتنپست به نقل از منابع مزبور میافزاید که عراق علیرغم وضع وخیم اقتصادیاش قادر است هر گونه پیشروی نظامی عمده از جانب ایران را تا آیندة قابل پیشبینی متوقف سازد. بر اساس این گزارش، مقامات غربی اظهار میدارند که برنامه وسیع سربازگیری توأم با تعقیب سخت و مصرانه فراریان ارتش و دستیابی به مدرنترین سلاحهای غربی، ماشین نظامی عراق را آنطور تقویت میکنند که در هم کوبیدن آن توسط ایران بعید است. اما هنوز مقامات غربی درمورد یک پیشامد غیرمنتظره مانند پیروزی ناگهانی ایران در شبهجزیره فاو ابراز نگرانی میکنند لكن میافزایند که با وجود این رژیم بعث تا چندین سال آتی قادر به حفاظت از جامعه جنگزده خود در پشت موانع و استحكامات قوی شمال تا جنوب خواهد بود. در بخش دیگری از این گزارش واشنگتنپست با تأکید بر استحکام سنگرها و خطوط دفاعی حوالی بصره به نقل از منابع غربی میافزاید که ازلحاظ نیروی انسانی نیز عراق با مستقر ساختن چهار لشکر زرهی نسبت به ایران دارای برتری میباشد. واشنگتنپست ادعا میکند که ایران امسال قادر به بسیج نیروهای کافی برای اعزام به جبهه نبوده و نتوانسته نیروی لازم را به جبهه اعزام کند. این روزنامه در بخش دیگر با اشاره به پیروزیهای اخیر نیروهای اسلام در عمق خاک عراق به نقل از منابع خود ادعا میکند که رژیم بعث نسبت به مناطق کوهستانی بیتفاوت است و اگر مسئله حفاظت از شهر سلیمانیه در پیش نبود عراق در عملیات اخیر [بیتالمقدس٢] اصلاً در ماؤوت نمیجنگید.

گزارش - 9

9. در پی حمله ناموفق دو روز پیش هواپیماهای عراقی به ناو امریکایی چندلر، امروز ریچارد آرمیتاژ معاون وزیر دفاع امریکا اعلام کرد مسئولان نظامی امریکا این هفته راهی عراق میشوند تا درمورد حوادثی که اخیراً میان ناوگان جنگی امریکا و هواپیماهای عراقی رخ داده گفتوگو کنند. رادیو امریکا نیز در برنامه انگلیسی خود درباره احتمال حمله اشتباهی مجدد هواپیماهای عراقی به شناورهای امریکایی در منطقه خلیجفارس میگوید: افسران نیروی دریایی امریکا از نحوه عمل خلبانان عراقی هراسان هستند و هیچگونه امنیتی برای خود احساس نمیکنند. به گزارش یک خبرنگار امریکایی از خلیجفارس، افسران نیروی دریایی امریکا در منطقه اظهار میدارند بزرگترین نگرانی آنها این است که خلبانان جتهای جنگنده عراق با محاسبه غلط به سوی کشتیهای امریکایی شلیک کنند. محاسبه غلط یک جت جنگنده عراق در ماه مه گذشته ناو امریکایی استارک را منفجر کرد و ٣٧ ملوان امریکایی جان سپردند. روز جمعه گذشته نیز ناو چندلر در آستانه چنین سانحهای قرار گرفت. استیو اسمیت ناخدای ناو چندلر، میگوید وی به میزان فراوانی نگران عملیات عراقیها از طریق هوا است زیرا عراقیها نمیدانند که به کدام کشتی حمله میکنند. خلبانان عراقی تنها با هواپیما شیرجه میزنند و سپس شلیک میکنند. وی تأکید کرد: «این مسئله باعث شده است که ناو چندلر دائماً در حالت آمادهباش به سر برد.» نکته جالب آنکه روزنامه نیویورک تایمز طی گزارشی در صفحۀ اول به نقل از یک سخنگوی وزارت دفاع امریکا نوشت: امریکا هنوز قصد اعتراض به دولت عراق به خاطر حادثه اخیر را ندارد.

گزارش - 10

10. اصرار امریکا برای تصویب طرح تحریم تسلیحاتی ایران و تلاش این کشور برای متقاعد کردن سایر اعضای شورای امنیت برای حمایت از این طرح، وارد مرحله جدیتری شده است. به خصوص آنکه کشورهای عربی حامی عراق اخیراً در دیدارهای سیاسی خود با رهبران امریکا و شوروی و سایر کشورهای بزرگ، تحریم تسلیحاتی ایران را خواستة اکید خود عنوان کردهاند. این موضوع از آن جهت دارای اهمیت است که امریکا بهعنوان بانی اصلی مسئله درصدد است موضوع را به رأی شورا بگذارد. ژنرال ورنون والترز سفیر امریکا در سازمان ملل که این ماه ریاست شورای امنیت را در اختیار دارد در مصاحبه با واشنگتن تایمز اعلام کرد: امریکا قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی را تا آخر ماه جاری با برخورداری از حمایت چین و شوروی دو عضو دائم غیرغربی شورا به رأی خواهد گذاشت. والترز گفت برای اولین بار سازمان ملل کاری میکند که با هدف تشکیل آن متناسب است و آن متوقف ساختن جنگ میباشد. واشنگتن تایمز علت تأخیر رأیگیری در شورای امنیت برای قطعنامه مذکور را اکراه مسکو از تیرهگشتن روابطش با ایران ذکر کرده و سپس در این مورد به نقل از والترز مینویسد: ما الان نمیخواهیم کسانی را که به رأیشان احتیاج داریم مورد اشاره قرار دهیم. وی در بخش دیگری از مصاحبهاش گفت: «همه موافقند که باید درمورد عدم اجرای قطعنامه ٥٩٨ شورای امنیت، اقدامی کرد اما پرواضح است که کسی نمیخواهد تمام پلهای ارتباطی خود را با ایران ویران کند. با این حال من امیدوارم بتوانیم تا آخر این ماه تحریم علیه ایران را به تصویب رسانیم.» والترز همچنین تأکید کرد که قطعنامه فوقالذکر به محض تصویب به اجرا گذاشته خواهد شد و شامل قراردادهای منعقده نیز میشود. وی افزود: باید کمیتهای ایجاد نمود که این تحریم را همچون تحریم اقتصادی علیه افریقای جنوبی مورد نظارت قرار داده و اجرای آن را تضمین کند. سفیر امریکا در سازمان ملل در عین حال اعلام نمود که قطعنامه مزبور فروش تسلیحات به ایران توسط کشورهایی چون کرهشمالی و لیبی را متوقف نخواهد ساخت، اما خرید سلاح را برای ایران به مراتب گرانتر و دشوارتر خواهد کرد. والترز با اعلام اطمینان درمورد حمایت چین و شوروی از پیشنهاد امریکا افزود: «من فکر نمیکنم پیروزی ایران به نفع هیچیک از این طرفین باشد.» در همین زمینه روزنامه سعودی الجزیره در سرمقاله امروز خود ضمن موفقیتآمیز خواندن نتایج تلاشها و تماسهای کشورهای خلیجفارس و سایر کشورهای جهان دربارۀ طرح تحریم تسلیحاتی نوشت: ... اعضای دائمی شورای امنیت اخیراً با مسئله انجام تحریم تسلیحاتی علیه طرفی که با برقراری آتشبس مخالفت ورزد به توافق رسیدهاند و ظرف روزهای نزدیک آینده در جلسه شورای امنیت این توافق به تصویب خواهد رسید. خبرگزاری جمهوری اسلامی با اعلام خبر فوق میافزاید: لازم به یادآوری است ازجمله دلایل جدی شدن طرح تحریم آن است که با وخیمتر گشتن وضعیت اقتصادی - اجتماعی و نظامی عراق، کشورهای مرتجع منطقه تلاش وسیعی را جهت به تصویب رساندن قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت آغاز کرده و با سفر به کشورهای عضو شورای امنیت و ارائه وعدههای اقتصادی - سیاسی خواهان رأی مثبت آنها به قطعنامه فوق گشتهاند. به دنبال سفر اخیر وزیر امور خارجه عربستان سعودی به واشنگتن و ملاقات با ریگان و جورج شولتز دولت امریکا به والترز دستور داده است که برای تصویب سریع قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران اقدام نماید. درحالیکه بهنظر میرسد شوروی مانع تحریم تسلیحاتی در شورای امنیت است، جفریهاو وزیر امور خارجه انگلستان که روز گذشته برای دیدار با مقامات شوروی به آن کشور سفر کرده است در دیدار با وزیر امور خارجه شوروی این موضوع را مورد گفتوگو قرار داد. خبرگزاری فرانسه اعلام کرد: ادوارد شوارد نادزه وزیر امور خارجه شوروی در ملاقات با جفری هاو در مسکو، به طور دقیق جنگ ایران و عراق را مورد بررسی قرار داده است. جفری هاو طی این ملاقات خاطرنشان کرد که کار مشترک اعضای دائمی شورای امنیت به منظور اتخاذ قطعنامهای درمورد تحریم اسلحه علیه ایران از اهمیت برخوردار است. به گفته شوارد نادزه مسکو آماده است تا در زمان لازم به نفع چنین قطعنامهای رأی دهد. وی ضمن اعلام آمادگی برای سرعتبخشیدن به این روند علاقمندی شوروی را برای اقدامات موازی مورد تأکید قرار داد ولی وارد جزئیات آن نشد. وزیر امور خارجه شوروی همچنین بر فعالیتهای سیاسی و دیپلماتیک به منظور اجرای قطعنامه ٥٩٨ تأکید ورزید. وی در پایان بار دیگر پیشنهاد شوروی مبنیبر اعزام نیروهای سازمان ملل به خلیجفارس برای جایگزینی نیروهای خارجی را تکرار کرد.

گزارش - 11

11. سفر قریبالوقوع نخستوزیر ترکیه به تهران، موضوع میانجیگری احتمالی وی در جنگ ایران و عراق را مورد توجه رسانهها قرار داد. سفر آیندۀ نزدیک تورگوت اوزال، یک موضوع خبریِ رسانههای جمعی منطقهای و بینالمللی است. این توجه بیشتر از آن جهت است که ترکیه با هر دو کشور درگیر جنگ دارای روابط عادی و مناسب میباشد و این روابط این ذهنیت را به وجود آورده که هدف اصلی سفر وی، میانجیگری و گفتوگو دربارۀ پایان دادن به جنگ است. رادیو بیبیسی در این باره گفت: نخستوزیر ترکیه میگوید در ضمن دیدار خود از ایران در پایان ماه جاری نظر مقامات ایرانی را درباره پایان دادن به جنگ با عراق مورد بررسی قرار خواهد داد. اوزال همچنین قرار است در ماه مارس به عراق سفر کند. آقای اوزال گفت: وی طرح مشخصی به ایران نخواهد برد و تنها تلاش خواهد داشت که از طرز فکر رهبران ایران آگاه شود و بهخصوص بداند که به نظر رهبران ایران برای پایان دادن به جنگ چه اقدام یا اقداماتی باید صورت گیرد. نخستوزیر ترکیه گفت: اگر هر دو طرف خواهان پایان جنگ باشند، در آن صورت ترکیه در موقعیتی خواهد بود تا میان دو کشور متخاصم نقش میانجی را به عهده بگیرد. اوزال همچنین گفت که باتوجهبه تجربیات ٨ سال گذشته نسبت به یافتن راهحل خوشبین نیست. وی گفت: این جنگی است بیهوده اما کسی نمیداند چگونه به آن خاتمه دهد. اوزال جنگ ایران و عراق را در مذاکراتش با حسنی مبارک رئیسجمهور و سایر رهبران مصر نیز مورد مذاکره قرار داد. نقطهنظرات دو کشور در این مورد متفاوت است. ترکیه در مقابل جنگ ایران و عراق بیطرف است در حالی که مصر مقادیر زیادی اسلحه در اختیار عراق قرار میدهد. رادیو ابوظبی هم در این مورد گفت: تورگوت اوزال این گزارشها را که وی در خلال این دیدار برای متوقف ساختن جنگ میان عراق و ایران وساطت خواهد کرد تکذیب نموده است.

گزارش - 12

12. علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران به منظور گفتوگو درباره مسائل مورد علاقه این و ترکیه، قبل از سفر نخستوزیر ترکیه به ایران که به زودی صورت میگیرد امروز وارد آنکارا شد. رادیو بیبیسی درباره برنامههای سفر ولایتی، تشدید حملات عراق به نفتکشهای حامل نفت و بررسی امکان انتقال نفت ایران از طریق ترکیه را از جمله دلایل این سفر اعلام کرد و گفت: وزیر امور خارجه ایران امروز وارد ترکیه شده است تا با مقامات این کشور مذاکراتی درباره مسائل مختلف از جمله احداث یک خط لوله نفت از طریق ترکیه به دریای مدیترانه انجام دهد. بیبیسی در گزارش تفسیری، میافزاید: ایران از مشکلات بزرگی که در تلاش خود برای صدور نفت و به دست آوردن ارز خارجی لازم در تأمین هزینه جنگ با آنها روبهروست بهخوبی آگاه است. تنها مسیر صادرات نفت ایران ازطریق خلیجفارس است که آماج حملات منهدمکننده نیروی هوایی عراق واقع میشود و عراق در این حملات مکرراً به کشتیهای نفتکش و تأسیسات نفتی ایران در پایانههای عمده ازجمله پایانههای واقع در جنوب خلیجفارس شدیداً آسیب وارد کرده است. یک چاره احتمالی که ظاهراً در سال گذشته تحت بررسی جدی قرار گرفت امکان صدور نفت ایران ازطریق اتحاد شوروی به وسیله دو خط لولهای بود که برای انتقال گاز طبیعی در گذشته احداث شده است اما چنین بهنظر میرسد که در این زمینه پیشرفتی انجام نگرفته است. شاید ایران مایل نباشد که صادرات نفتش در آینده دستخوش کنترل شوروی قرار گیرد و از این گذشته تغییر خط لوله انتقال گاز طبیعی به خط لوله انتقال نفت مشکلات فنی زیادی دارد. همچنین گزارش میشود که ایران احداث یک خط لوله جدید از حوزههای نفتی جنوب به پایانههای صدور نفت در شرق تنگه هرمز را تحت بررسی دارد اما در این مورد هم مشکلات فنی بسیاری در پیش است. از اینرو ترکیه برای صادرات نفت ایران مسیر مناسبی به نظر میرسد. احتمال دارد که ترکیه برای پذیرفتن احداث خط لولهای که نفت ایران به وسیله آن از طریق خاک ترکیه صادر شود آمادگی داشته باشد. در واقع در ژانویه گذشته بین مقامات ذیربط ایران و ترکیه در این باره گفتوگوهای مقدماتی انجام گرفت و پیشنویس یک موافقتنامه به امضا رسید هرچند این توافق هنوز به مرحله نهایی نرسیده است. خط لوله احتمالی به طول تقریباً ١٨٠٠ کیلومتر خواهد بود و در حدود یک تا دو میلیارد لیره استرلینگ هزینه خواهد داشت. با اینکه احداث این خط لوله میتواند برای ترکیه از حیث سیاسی و مالی بسیار سودمند باشد اما هزینه سنگین آن عاملی است که احتمالاً ایران را پیش از اقدام به این طرح بیدرنگ به تأمل واخواهد داشت.

گزارش - 13

13. در حالی که هواپیماهای جنگی عراق در حمله به نفتکش های حامل نفت ایران در پایگاه های کویت سوختگیری میکنند، اعتراض کویت به اقدام ایران در حمله به نفتکشهایی که نفت آن کشور را به خارج از خلیج فارس حمل می کنند و استفاده عراق از جزایر کویتی فیلکه و بوبیان دو موضوع مهمی است که در کنار سایر مسائل، باعث چالش و تیرگی روابط ایران و کویت گردیده است. درباره نفتکشها، وزارت امور خارجه کویت امروز یک مقام ایرانی در سفارتخانه جمهوری اسلامی را احضار کرد. به گزارش نمایندگی جمهوری اسلامی در کویت، معاون وزارت امور خارجه کویت با احضار مسئول نمایندگی مسائل زیر را طرح کرد و گفت: «هدف قرار دادن نفتکش نروژی از جانب جمهوری اسلامی با علم به اینکه حامل نفت کویت بوده است، ناقض درخواست جمهوری اسلامی برای بهبود روابط و اعزام هیئت به کویت بوده و باعث عدم اعتماد دولت کویت است.» دیگر آنکه، مقام مذکور ضمن اعتراض شدید به هدف قرار دادن نفتکش حامل نفت کویت، از دولت جمهوری اسلامی خواهان پاسخ شده است. معاون وزیر امور خارجه کویت، شیوۀ عمل ایران در هدف قرار دادن فقط کشتی های سعودی و کویتی را نشان دهندۀ روش جمهوری اسلامی در منطقه دانسته است. ازسوی دیگر موضوع جزایر بوبیان و فیلکه مورد توجه ایران است. در گزارش خبرگزاری فرانسه که به بهانه انتصاب احمد الجابر به وزارت دفاع کویت و بازدید وی از نیروهای مستقر در این جزایر، پخش شده، آمده است: جزایر بوبیان و فیلکه در فاصله ٣٠ کیلومتری از سواحل ایران و ٢٠ کیلومتری از شبه جزیره فاو قرار دارند. ایران تاکنون چندین بار به خاطر استفاده احتمالی عراق از جزایر یاد شده به کویت هشدار داده است. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از یک منبع کویتی، از آغاز سال جدید مسیحی (١١/١٠/١٣٦٦) هواپیماهای جنگنده عراقی که مأموریت بمباران تأسیسات و کشتیهای نفتی ایران در آبهای خلیجفارس را دارند، شبانه از پایگاه هوایی الزبیر عراق در شهر بصره به پایگاه کویتی علیسالم فرود آمده و در آن پایگاه سوختگیری مینمایند و صبح روز بعد به سوی آبهای خلیجفارس با بهرهگیری از آسمان عربستان جهت انجام مأموریتهای نظامی در بمباران و زدن تأسیسات نفتی ایران در آبهای منطقه پرواز میکنند. در اولین هفته سال میلادی جدید دو اسکادران از هواپیماهای جنگی عراق از نوع میراژ شبانه به این پایگاه آمده و صبح روز بعد بهسوی آبهای خلیجفارس جهت اجرای مأموریت نظامی پرواز نمودند. این گزارش میافزاید: تماسهای تنگاتنگ و گستردهای بین دو پایگاه علیسالم و پایگاه نظامی الزبیر عراق در شهر بصره برقرار است که اطلاعات جاسوسی لازم را در اختیار رژیم عراق جهت بهرهگیری از آن در زدن اهداف مورد نظر در آبهای خلیجفارس و تأسیسات و کشتیهای نفتی قرار میدهد.

گزارش - 14

14. در جریان کنگره اهداف برنامهریزی پنجساله (٧١-١٣٦٧) بانک ملی ایران، مجید قاسمی رئیس کل بانک مرکزی در سخنانی جنبههای مختلف مسائل مالی، تسهیلات بازرگانی، معاملات و ... را تشریح کرد. وی درباره سپردههای بخش خصوصی گفت: این سپردهها از ٥٩٠٠ میلیارد ریال در پایان سال ٦٣ به ٩٢٠٠ میلیارد ریال در پایان آذرماه سال جاری افزایش یافته است. بدین ترتیب این میزان از ٥٤ درصد رشد برخوردار بوده است. رئیسکل بانک مرکزی سپس به ترکیب سپردهها اشاره کرد و افزود: «سهم سپردههای مدتدار در همین دوره از ٥٨ درصد به ٦٠ درصد و سهم شبهپول در نقدینگی بخش خصوصی از ٤٣ درصد به ٤٦ درصد افزایش یافته است.» در گزارش دیگری که روزنامه کیهان به چاپ رسانده است، کارکرد گمرک مورد بررسی قرار گرفته است. در این گزارش آمده است: میزان صدور کالاهای غیرنفتی در ده ماهۀ اول سال ٦٦ به بازارهای جهان نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ازنظر وزن و ارزش به ترتیب ٣٢/٩٢ درصد و ١٩/١٨ درصد افزایش داشته است. بر اساس آمار گمرک، ایران در ده ماهۀ اول سال ٦٦ حدود ١٠٢٤ هزارتن کالاهای غیرنفتی به ارزش ٦٤٧٧٤ میلیون ریال معادل ٩١٢ میلیون دلار به خارج صادر کرده است. همچنین ٥ قلم از اقلام عمده صادراتی به ترتیب فرش پشمی دستباف، پسته و مغز پسته، انواع پوست، میوههای تازه و خاویار میباشد که جمعاً در حدود ٣١/٧٤ درصد ارزش کالاهای صادراتی را شامل میشوند. 15. معاونت اطلاعات سپاه در بولتن گزارش روزانه، موضوع پناهندگی ایرانیان به کشور کانادا و افزایش این پدیده را شرح داده است. این گزارش اعلام کرده است: بنابر اعلام وزارت مهاجرت کانادا طی دو سال اخیر بیش از ١١٠٠٠ نفر با گذرنامه جعلی یا مسروقه وارد کانادا گردیده و تقاضای پناهندگی نمودهاند که ایرانیان ازنظر جمعیت پس از تامیلیها مقام دوم را کسب کردهاند. این افراد با پرداخت مبلغی حدود ٣٥٠٠ دلار مدارک جعلی را در شهرهایی چون استانبول، کراچی و بانکوک تهیه و به وسیله هواپیماهایی که در مونترالِ کانادا توقف دارند بدون اخذ ویزا به آن کشور رفته و پس از معدوم نمودن مدارک خویش خود را به عنوان پناهنده تسلیم پلیس مینمایند. این گزارش میافزاید: افراد مزبور در آن کشور بهدلیل عدم دستیابی به شغل مناسب به کارهای خلافی چون قاچاق مواد مخدر جهت امرار معاش روی آوردهاند که باتوجهبه دامن زدن آن توسط رسانههای گروهی انعکاس بدی در اذهان عمومی مردم کانادا گذاشته است.

گزارش - 16

16. خبرهایی که در متن و در قالب گزارش نیامده به شرح زیر است: o به گزارش تیپ٧٥ ظفر، رژیم عراق امروز ٢٥ فروند موشک زمین به زمین به شهر کرکوک منتقل نمود.*** o هفته نامۀ مید چاپ انگلستان درباره اوضاع اقتصادی عراق نوشته است: شواهد عینی نشان میدهد که هنوز عراق از نتیجه جنگی که سالانه در حدود ٥ میلیارد دلار بر اقتصاد کشور فشار وارد میکند، در رنج است. این هفتهنامه، همچنین به کمبود مواد غذایی اساسی حتی در پایتخت اشاره میکند و میافزاید: تحلیلگران معتقدند که نرخ تورم در حدود صد در صد افزایش یافته است. o بنا به اطلاعیه سازمان دفاع از حقوق بشر عراق که اخیراً منتشر شده است رژیم بغداد در سال ١٩٨٥ میلادی ٨١٠ دبستان در مناطق کردنشین عراق را تعطیل و کلیه دانشآموزان را از ادامه تحصیل محروم کرده است. این اطلاعیه درباره مسائل اجتماعی میافزاید: امروزه آزادی در عراق به طور کلی از بین رفته است و ملت عراق به ویژه علما و روشنفکران قتلعام میشوند و کلیه مراکز فرهنگی از جمله مدارس دچار سختگیریهای حکام عراق شدهاند.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/11/26