1366.11.29
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.11.29 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست و نه بهمن |
| تاریخ شمسی | 1366.11.29 |
| تاریخ میلادی | 18 فوریه 1988 |
| تاریخ قمری | 29 جمادی‌الثانی 1408 |
گزارش - 1
1. نگرانی از تکمیل نشدن جادۀ دسترسی به شمال منطقه عملیاتی حلبچه در زمان پیشبینی شده و ریزش پیدرپی بهمن در مسیر تردد یگانها و واحدها از جمله مسائل پیش روی فرماندهان درخصوص آمادهسازی زمین برای اجرای عملیات است. محدودیت زمان و آماده نشدن مقدمات اجرای عملیات آینده که روز گذشته در جلسه فرماندهان و مسئولین جهاد با فرمانده سپاه، مشهود بود، این نگرانی را دامن زده که کندی پیشرفت احداث جاده* باعث تأخیر بیشتر در عملیات شود و با حضور دشمن در منطقه و تأثیر برخی عوامل دیگر همچون اتمام مأموریت بسیجیها، عملیات حلبچه یا انجام نشود و یا با عدم موفقیت روبهرو گردد. از اینرو محسن رضایی تصمیم گرفت از محور ملخور از نزدیک بازدید کند تا اوضاع و شرایط را به طور دقیقتر درک و تصمیم و اقدام مقتضی را اتخاذ نماید. لذا صبح زود عازم محل موردنظر شد. داوود رنجبر راوی مرکز مطالعات، جریان بازدید ایشان را در دفترچه خود به این شرح ثبت کرده است: صبح ساعت ٧ بهمنظور شناسایی مسیر جادهها در محور درکی و تته از قرارگاه شهید مطهری، واقع در شمالشرقی دریاچه مریوان به راه افتادیم و در طول مسیر برادران دیگر نیز به ما پیوستند از جمله همدانی، یاحی، دانشیار، اسدی فرمانده لشکر٣٣ المهدی و ٢ نفر دیگر از لشکر ٣٢ انصار، کاشانی معاون مهندسی نیروی زمینی سپاه، انگشتباف از مهندسی، شمایلی از فرماندهان جهاد و... پس از نزدیک به یک ساعت به دزلی رسیدیم. حرکت به طرف جنوب در جاده درکی ادامه یافت. محسن رضایی چند کیلومتر قبل از درکی، با جادههای مسدود که با انبوه برف و بهمن پوشیده شده بود مواجه شد، به ناچار ایشان از ماشین پیاده شد و شروع به پیادهروی نمود... در انبوه برف که با بوران همراه بود حرکت ادامه یافت. جاده، برای خودرو غیرقابل تردد بود. همراهان از برادر محسن خواستند که به دلیل وضعیت جاده و باقیمانده مسیر که زیاد هم بود، برگردد اما ایشان نپذیرفت. سرانجام قرار شد بیسیم بزنند که دستگاههای مهندسی (بلدوزر) بیاید و جاده را باز کند و ماشینها در پی بلدوزر به حرکت ادامه دهند. پس از یک ساعت معطلی و بازگشت و استراحت در داخل خودروها، دو دستگاه بلدوزر آمدند و شروع به برفروبی جاده کردند و ماشینها نیز به دنبال آنها حرکت کردند. اما بهطور طبیعی حرکت به کندی صورت میگرفت. حدود ساعت ١٥ محسن رضایی که دید زمان زیادی نیاز است تا حداقل به پاسگاه شهدا برسد تصمیم گرفت از جاده ملخور دیدن کند و در این فرصت اگر جاده باز شد، به این محور بازگردد، لذا فقط به همراه کاشانی و حیدرخانی دور زدیم و سریع بازگشتیم. به سهراه که رسیدیم حرکت به طرف غرب آغاز شد... این جاده در ارتفاعات به واسطه بهمن مسدود شده بود و رضایی به ناچار پیاده شد و مسیر را پیاده طی کرد. جاده پر از برف بود. حدود یک تا یک ساعت و نیم پیادهروی انجام شد تا سرانجام پس از عبور از قله به انتهای جاده که نیروهای جهاد و سپاه مشغول کار بودند رسیدیم. در نزدیکی انتهای جاده، صخرهها به وضوح دیده میشد، تخته سنگهای عظیم که عکس نیز گرفتیم. پس از این تخته سنگهای بزرگ که حدود ٢٠ الی ٣٠ متر مکعب حجم داشت، میگفتند بلدوزر کار کرده و در پی بلدوزر کمپرسور سنگها را خرد میکرد تا شیب مناسب به جاده داده شود. رنجبر همچنین نوشته است: هوا کاملاً مهآلود بود و شاید بیش از ١٠٠ متر پیشرو قابل دیدن نبود و این فعالیتها (در این شرایط) از چشم دشمن محو بود. برای ادای نماز (ساعت ٥ بعدازظهر) به سنگر جهاد روی قله رفتیم، پس از نماز برادران مشغول خوردن ناهار شدند ولی من برای کار شخصی از سنگر خارج شدم. در برگشت سنگر را پیدا نکردم. نگاهی به کوه کردم، دیدم برف شکستگی دارد، فهمیدم بهمن آمده و سنگری که فرماندهی سپاه و هشت نفر همراه وی در آن بودند زیر آوار برف مدفون شده است. فوراً نیروهای مهندسی لشکر٢٥ کربلا را که در آن نزدیکی بودند، مطلع ساختم و بلافاصله با بلدوزر به کمک آمدند و پس از نیم ساعت مسیر درب ورودی سنگر گشوده شد، و پس از دقایقی محسن رضایی و دیگران از زیر بهمن در درون سنگر خارج شدند و به طرف عقب بازگشتیم. در بازگشت به دلیل شدت برف در جاده، با یک دستگاه نفربر خشایار متعلق به لشکر٢٥ کربلا بازگشتیم. در طول جاده تمامی خودروها از حرکت باز مانده بودند و قادر به حرکت نبودند؛ حتی خشایار به کندی توانست حرکت کند چون جاده بسیار خراب بود. بعضی نقاط کوه چنان شیب داشت که برفهای آن گویی مثل سقف روی جاده آمده بود و هر آن احتمال سقوط بهمن میرفت و برادران با صلوات رد شدند. بالاخره بازگشتیم و ساعت ١٩ در دزلی مستقر شدیم.(1) پس از مختصری استراحت، آقای رضایی به اتفاق همراهانش تشکیل جلسه داد. رضایی برداشت خود از مشاهدات امروز را چنین بیان کردند: جاده ملخور ارزش بسیاری برای ما دارد. فاصلهاش خیلی کم است، به راحتی میتوانیم تردد کنیم. به جاده آسفالت دزلی نزدیک است، ولی جادههای دیگر اشکالش این است که باید مساحتهای طولانی را طی کنیم. منتهی اگر بخواهیم فقط متکی به جاده ملخور شویم، ترافیک در این جاده ممکن است زمان زیادی را از ما بگیرد. وی افزود: جاده ملخور با وضع فعلی باریک است و باید آن را یک طرفه کنیم، چون دو تا ماشین از پهلوی هم با مشکل رد میشوند و شاید هم نتوانند رد شوند. جاده را باید تعریض کنیم. رضایی با قدردانی از نیروهای مهندسی گفت: برادران پای کار بودند، زحمت میکشیدند منتها امکانات کم دارند، بچههای پای کار میگفتند اگر کمپرسور بدهید بیشتر کار می کنیم، ضمناً ٢ شیفت بیشتر کار نمیشود (فقط روز). فرمانده سپاه برای پیشرفت کار گفت: باید ٣ شیفت کار بشود. رساندن امکانات هم مهم است. برادرها بیشتر از کمپرسور استفاده میکردند. میگفتند اگر با دریل واگن کار کنیم دشمن متوجه صدایش میشود و آتش اجرا میکند و نظرشان این بود که دریل را در تعریض جاده به کار بگیرند. رضایی همچنین افزود: ما باید از قله به طرف دزلی تا پایین را بدهیم به یک یگان دیگر که علاوه بر برفروبی، تعریض کند و جهاد چهارمحال بختیاری همه تلاشش را بگذارد که جاده را ادامه دهد. پس نتیجه و تصمیم قطعی ما این باشد که جهاد نجف فاصله سهراهی دزلی- درکی تا سر قله را هم نگهداری و هم تعریض کند و هم به فکر دو بانده کردن جاده باشد. از قله به بعد را هم شمایلی از مسئولین جهاد سازندگی گفت خود جهاد چهارمحال این کار را میکند. رضایی از حجازی خواست، یک نفر را به عنوان مسئول از طرف قرارگاه روی قله ملخور مستقر و مشکلات یگانهای در حال فعالیت را حل کند و سرپرستی نماید. ایشان همچنین تأکید کرد الان باید تمرکز قوا را در محور ملخور قرار دهید که این را حل کنیم بعد به محورهای دیگر بپردازیم.(2)
گزارش - 2
2. نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی اطراف شرق بصره را بمباران کرد. در این حمله، چند فروند از جنگنده بمبافکنهای ایران استحکامات، نقاط آمادی و مناطق تجمع نیروهای عراقی در منطقه عملیاتی شرق بصره را شدیداً بمباران کردند. این حمله هوایی در ساعات ١٣:٤٨ و ١٣:٥٥ دقیقه انجام گرفت.(3) بنا به گزارش نوبهای گردان اطلاعات ٧٢ ثارالله، موقعیت این حمله غرب و شرق کانال ماهی عنوان شد. این خبر میافزاید: در یک مورد از بمبارانها یک فروند موشک زمین به هوای دشمن بعثی از سمت غرب کانال به طرف یکی از هواپیماهای خودی پرتاب شد که به آن اصابت نکرد.(4)
گزارش - 3
3. به گزارش تیپ٧٥ ظفر از یگانهای تحتامر قرارگاه رمضان، تحرکات ارتش عراق در منطقه حلبچه قابل توجه است. در قسمتی از گزارشی که این تیپ به قرارگاه رمضان ارسال کرده، اقدامات چند روز گذشته عراق در این منطقه به شرح زیر است: ١. چون احتمال وقوع عملیات رزمندگان اسلام در منطقه حلبچه است رژیم بعثی به اهالی شهر حلبچه اجازه داده است شهر را تخلیه کرده و به توابع آن بروند. ٢. براساس خبرهای رسیده از داخل، رژیم بعث در چند روز گذشته گردانهای جاش و ارتش را به همراه چندین خودرو و چهار دستگاه تانک به منطقه حلبچه آورده است. ٣. طبق خبر رسیده، رژیم بعث گروهکهای ضد انقلاب ایران را برای جلوگیری از احتمال عملیات درآینده به منطقه آورده و به مناطق اطراف آن فرستاده است.(5) همین یگان در گزارش دیگری اعلام کرد: ١. ساعت ١١ صبح ٢٩/١١/١٣٦٦ رژیم بعث عراق نیروی مخصوص را به منطقه سیدصادق و خرمال و شاندری اضافه کرده است. ٢. اخیراً در منطقه بانی بنوک که در شمال دره گلان قرار دارد (روبهروی چناره) تعداد زیادی از نیروهای ارتش اضافه شدهاند. ٣. رژیم بعث عراق در چند روز گذشته تعداد زیادی از نیروهای ارتش خود را به منطقه پنجوین اضافه کرده است. ٤. اخیراً رژیم بعث عراق تصمیم گرفته است که اردوگاه شاندری را تخلیه و خانهها و مغازهها را به وسیله بلدوزر خراب کند.(6)
گزارش - 4
4. معاونت اطلاعات قرارگاه رمضان در گزارشی به نیروی زمینی سپاه اعلام کرد: طبق خبر واصله، تکاوران گردان ویژه شهادت همراه پیشمرگان حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانیها) امروز در یک عملیات چریکی موفقیتآمیز ١٢ دکل برق بین دهوک - زاویه در عمق ٣٠٠ کیلومتری داخل خاک عراق را کاملاً منهدم و برق شهر دهوک و مرکز استان دهوک و شهر زاویه را قطع کردند.(7) قرارگاه رمضان همچنین اعلام کرد روز گذشته ارتش بعث عراق در کلاشبالامو از حوالی حلبچه اقدام به پاتک کرد که این پاتک با مقاومت نیروهای حرکت اسلامی و پارتی یکتیها و کمونیستها مواجه شد. نیروهای عراقی با به جا گذاشتن ١٢ کشته، ٢ دستگاه ماشین تویوتا و ١٦ قبضه اسلحه کلاش مجبور به عقبنشینی شدند و غنائم بهجا مانده بهدست بارزانیها افتاده است.(8)
گزارش - 5
5. روابط نزدیک و تنگاتنگ اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) با ایران و انجام عملیات نظامی مشترک علیه رژیم بعث، و به خصوص پشتیبانی وسیع و قابل ملاحظه جمهوری اسلامی از گروههای معارض، از جنبه مالی، تسلیحات، تجهیزات و پشتیبانی عمومی، نوعی رابطه راهبردی میان طرفین برقرار نموده است. رهبران اتحادیه نگران آیندۀ این روابط هستند. آنها برپایه تجربه قبلی و سازش شاه و صدام که در این میان کردها قربانی شدند، نگران تکرار احتمالی چنین وضعی هستند. از این رو، چگونگی آینده روابط خود با ایران را گاه و بیگاه در بحث و گفتوگو با فرماندهان قرارگاه رمضان مطرح میکنند. از جمله، گفتوگویی که اخیراً میان کاک فریدون از کادرهای اصلی اتحادیه میهنی کردستان عراق و محمد جعفری معاونت اطلاعات قرارگاه رمضان انجام شده به این موضوع پرداخته است. جعفری دراینباره به ذوالقدر فرمانده قرارگاه گزارش داد و گفت: فریدون از قول جلال طالبانی به من گفت نظر اتحادیه در رابطه با همکاری با ما این است که اتحاد جمهوری اسلامی با اتحادیه، یک اتحاد استراتژیک باشد به این صورت که در سرلوحه کار، از جنگ و یا صلح احتمالی یکدیگر باخبر باشند. دوم اینکه حقوق خلق کرد عراق محترم شمرده شود و این مسئله به تأیید یکی از مسئولین جمهوری اسلامی برسد. فریدون گفت: ما از این مسئله ترس داریم و از بعضی از بچههای شما شنیدهایم که اگر (نیروهای ایرانی) وارد منطقه شمال عراق بشوند دیگر جایی برای اتحادیه وجود نخواهد داشت و آنها از این موضوع ترس داشتند. جعفری گفت: من در جواب به ایشان گفتم که این طوری که شما میگویید نیست. ما خودمان روی این موضوع اصرار داریم و خود آقا محسن (رضایی) نامهای نوشتهاند که نیروهای حفاظت مواظب تمامی روستاییان و نیروهای تحتامر باشند. بخش دیگری از صحبت این دو به وضعیت حزب دموکرات کردستان ایران که با دولت جمهوری اسلامی در جنگ است ارتباط داشت. جعفری اضافه کرد: فریدون میگفت ١٢ نفر از اعضای بالای حزب دموکرات کردستان ایران گفتهاند که دیگر نمیخواهند با دولت ایران بجنگند یعنی با اتحادیه همپیمان هستند. من در جواب، به فریدون گفتم اگر آنها با شما باشند و با عراق بجنگند ما حاضر هستیم و قبول میکنیم. فریدون همچنین افزود: شما مطمئن باشید که ما نمیگذاریم امسال، ضدانقلاب به ایران بیاید. جعفری تأکید کرد که او این نکته را خصوصی به من گفت.(9)پیش درآمد صحبت جعفری با ذوالقدر درباره وضعیت شهر حلبچه و اقدامات جدید دشمن بود. او گفت: دشمن روی حلبچه خیلی حساس شده و چندین نوبت با تانک توی شهر مانور کرده و روی ارتفاعات شیندروی و بالامبو با تانک مانور انجام داده است. همچنین جعفری گفت: مردم تمام شهر از عملیات خبر دارند. بچهها (نیروهای اطلاعات قرارگاه رمضان) زمانی که داخل شهر حلبچه شده بودند مردم میگفتند چرا پس شما نمیآیید.(10)
گزارش - 6
6. دومین کاروان سپاهیان حضرت زهرا امروز از گیلان به جبههها رفت. بهگزارش خبرنگار کیهان از رشت، این کاروان صبح امروز از فومن راهی جبهههای نبرد شد. نیروهایی که از فومن به جبههها رفتند، از شهرهای سراسر گیلان گردهم آمده بودند.(11) همچنین خانوادههای شهدای آموزش و پرورش منطقه ١١ تهران ١٦ قطعه زیورآلات طلا و یک فقره چک به مبلغ ٣٥ میلیون ریال کمک فرهنگیان و دانشآموزان منطقه ١١ را تقدیم نخستوزیر کردند. میرحسین موسوی در این دیدار گفت: موفقیت امروز ما در جبهههای جنگ و صحنههای اقتصادی کشور، مدیون حمایت و کمکهای ارزنده محرومان و پابرهنههاست.(12)
گزارش - 7
7. سرجفری هاو وزیر امور خارجه انگلیس که برای همراهکردن شوروی در طرح تحریم تسلیحاتی ایران به مسکو سفر کرده بود امروز با ناکامی آن کشور را ترک کرد. رادیو بیبیسی به نقل از خبرگزاری رویتر اعلام کرد: وزارت امور خارجه انگلیس در اعلامیه خود درباره نتایج سفر هاو اشاره مختصری به این موضوع کرد و فقط گفت که در زمینه همکاریهای دوجانبه امکانات خوبی وجود دارد که نمونه آن مشارکت انگلیس و شوروی در تلاشهای سازمان ملل برای پایان دادن به جنگ خلیجفارس است. بیبیسی افزود: جفری هاو روز سهشنبه در مسکو، در یک مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به این سؤال که آیا شوروی به تلاشهای غرب در تحریم تسلیحاتی ایران خواهد پیوست یا نه اظهار داشت: انگلیس و شوروی در زمینه تداوم همکاریهای نزدیک با یکدیگر و با سه عضو دیگر دائمی شورای امنیت توافق دارند. اما وی ادامه داد: با اینکه هر دو کشور معتقدند قدم بعدی سازمان ملل در زمینه جنگ خلیجفارس اعمال تحریم تسلیحاتی است، لکن سرعت دقیق حرکت در این زمینه هنوز باید نه تنها در مشورت با اعضای دائمی شورای امنیت بلکه سایر اعضا معین شود. امریکا و انگلیس و فرانسه خواستار اجرای سریعتر تحریم تسلیحاتی ایران هستند؛ اما شوروی ضمن قبول این ایده و لزوم اجرای قطعنامه ٥٩٨ در زمینه اجرای تحریم تردید نشان داده است. همچنین گفته میشود شوروی مایل است در عوض این همکاری، امتیازاتی از قبیل تشکیل و استقرار یک نیروی دریایی زیرنظر سازمان ملل در خلیج فارس به جای ناوگان غرب از امریکا و متحدینش به دست آورد. رویتر میافزاید: برخی صاحبنظران متذکر شدهاند که شوروی نمیتواند نقش ایران را در مذاکرات حل مسئله اشغال افغانستان و شکلگیری حکومت آینده این کشور نادیده بگیرد، بنابراین نمیخواهد در روابطش با ایران شکاف ایجاد شود.(13) درباره مسئله تحریم تسلیحاتی ایران گرینوفسکی فرستاده ویژه شوروی که در بغداد به سر میبرد، در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد: مسکو به تماسهای خود با دیگر کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل برای تصویب یک قطعنامه جدید در رابطه با جنگ ایران و عراق ادامه میدهد، ولی خواهان یک ورقه کاغذ صرفاً بیمعنی و بیخاصیت نیست. گرینوفسکی گفت: شورای امنیت باید در جست وجوی صدور یک قطعنامه جدی، متعادل و حساب شده باشد. وی تأکید کرد ایران هنوز موضع خود را در قبال ادامه جنگ تغییر نداده است ولی ما به تماس و مشورت با ایران در جهت دستیابی به یک راهحل مسالمتآمیز برای حل و فصل جنگ ایران و عراق در چهارچوب قطعنامه شماره ٥٩٨ شورای امنیت ادامه خواهیم داد.(14)
گزارش - 8
8. موضع پنتاگون درباره خروج چهار فروند ناو امریکا از خلیجفارس همچنان جزو اخبار مهم مربوط به این منطقه است. رادیو بیبیسی به نقل از وزارت دفاع امریکا، پنتاگون، گفت: اگرچه امریکا از سیاست خود مبنی بر حفاظت از نفتکشهایی که پرچم امریکا را برافراشتهاند حمایت مینماید ولی هم اکنون تصور میرود بشود با کشتیهای کمتری همان میزان از حفاظت را انجام داد. به علاوه، اکنون بیش از این به هلیکوپترها نیاز نمیباشد زیرا ایالات متحده امریکا و متحدانش در جایی که خطر وجود مینها تحت کنترل درآمده است به حدّ کافی کشتی مینیاب در اختیار دارند.(15) همزمان با اعلام تصمیم امریکا مبنیبر کاهش اندک کشتیهای جنگی در خلیجفارس، سخنگوی کاخ سفید واشنگتن گفت: امریکا تا آن حد کشتی در خلیجفارس نگاه خواهد داشت که بتواند آزادی کشتیرانی را تضمین کند. ولی اهمیت سیاسی این تصمیم نیز مورد تأکید قرار گرفت و مارتین فیتز واتر از سخنگویان کاخ سفید گفت: این اقدام گامی است در جهت پایان جنگ ایران و عراق. بیبیسی با اعلام خبر فوق میافزاید: هم دولت شوروی هم دولت ایران قویاً با تردد کاروانهای تحت حفاظت نیروی دریایی از کویت یا به مقصد کویت مخالفت ورزیدهاند. کویت یکی از مدددهندگان عراق است و این یاوری دریایی امریکا به کویت از دیدگاه دولت ایران اقدامی خصمانه است و دولت شوروی مصرانه خواستار آن است که یک نیروی مختلط دریایی سازمان ملل امر نگهبانی از آبهای خلیجفارس را به عهده بگیرد. بیبیسی همچنین گفت: امریکا ضمن اعلام تصمیم اخیر خود، میگوید از آن رو کشتیهایش را در خلیجفارس کاهش میدهد که متحدانش در آنجا حاضرند.(16)
گزارش - 9
9. مواضع دوگانه مصر در جنگ ایران و عراق و تلاش رژیم این کشور در تأمین منافع خود در این جنگ با رویکرد حمایت مصر از اعراب خلیجفارس و کمک این کشور در صحنه نظامی به عراق، امروز با اظهارنظر یکی از مسئولان سیاسی، مورد توجه رسانهها قرار گرفت. در اینباره ممدوح الباحی رئیس دفتر مطبوعاتی حسنی مبارک رئیسجمهور مصر در تشریح موضع کشورش در قبال جنگ عراق و ایران گفت: سیاست مصر متکی بر دو محور موازی و مکمل است. محور اول متکی بر این اصل است که جنگ بین عراق و ایران پایان یابد و از این طریق از خونریزی مسلمانان دو کشور جلوگیری شود. از همینرو ضرورت ایجاب میکند که با توسل به روشهای مسالمتآمیز راه برای اختتام جنگ بین عراق و ایران هموار شود. مخصوصاً اگر به این موضوع توجه شود که ملتهای دو کشور بالاخره زمانی با استفاده از حسن همجواری میتوانند و باید در کنار یکدیگر زندگی کنند. اما محور دوم که سیاست همیشگی مصر بر آن استوار است پشتیبانی نمودن از عراق به عنوان یک کشور عربی در چارچوب عهدنامه دفاع مشترک اعراب است. رادیو کلن که ناقل این خبر است میافزاید: با وجود آنکه ممدوح الباحی رئیس دفتر مطبوعاتی حسنی مبارک در رابطه با جنگ خلیجفارس صحبت از راهحل مسالمتآمیز نموده ولی وزیر دفاع مصر ابوغزاله در حدود سه هفته پیش از جبهه جنگ عراق و ایران دیدن کرده و گفته بود قاهره دربست و به طور کامل عراق را در جنگ علیه ایران یاری خواهد داد. البته باید در نظر داشت که ادامه این جنگ در کنار خلیجفارس برای مصر به لحاظ سیاسی مفید بوده است، زیرا قاهره این فرصت طلایی را در پی داشته که بتواند مجدداً به اردوگاه و اتحادیه کشورهای عرب بازگردد. زیرا مصر پس از عقد پیمان کمپ دیوید با اسرائیل از اردوگاه و جامعه عرب طرد شده بود و حتی شماری از کشورهای عرب مناسبات سیاسی و دیپلماتیک خود را با جمهوری عربی مصر قطع کرده بودند. حسنی مبارک رئیس جمهور مصر چندی پیش از کشورهای عرب خلیجفارس دیدن کرد و ضمن گفتوگو با مقامات کشورهای عربستان سعودی و شیخنشینهای ساحلی خلیجفارس به عنوان یک شعار فریبنده بر این مهم تأکید کرده بود که اگر ایران زمانی به یکی از کشورهای عرب در منطقه حمله کند، مصر این حمله را تحمل نخواهد نمود و آن را حمل بر تجاوز به خاک مصر قلمداد خواهد کرد.(17) رادیوی مذکور، تلاش مصر را از جنبه دیگری مورد توجه قرار داده و میگوید: اکنون این سؤال مطرح است که مصر با طرح شعارهای فریبنده و زیبا چه هدفی را دنبال میکند. آیا قاهره میخواهد از این طریق به موقعیت خود در جامعه عرب تحکیم بخشد یا سلاحهای کهنه و دست دومش را به کشورهای نفتخیز عرب بفروشد و یا آنکه هدف نهاییاش آن است که با تقویت ناسیونالیسم عربی زمینه را برای دریافت کمکهای مالی بیشتر از کشورهای ساحلی خلیجفارس مساعد سازد.(18) رادیو کلن میگوید همچنین عبدالحلیم ابوغزاله وزیر جنگ مصر تأکید کرد که کشور متبوعش آماده ایفای نقش بزرگی در صحنه نظامی در خلیج (فارس) میباشد و این در صورتی است که آن کشورها ایفای این نقش را از مصر بخواهند. ابوغزاله در مصاحبهای که روزنامه الاتحاد چاپ امارات با وی به عمل آورد همچنین تصریح کرد که مصر قادر است بهویژه اسلحه و تجهیزات نظامی در اختیار این کشور قرار دهد و در برنامههای آموزش نظامی و کمک به تهیه و تولید ساز و برگ نظامی شرکت کند و در مسائل نظامی مشترک هماهنگی ایجاد کرده و در این امر متعهد شود.(19)
گزارش - 10
10. رادیو کلن آلمان در گزارشی، تلاش سوریه برای بهبود روابط و نزدیکی شورای همکاری خلیجفارس با جمهوری اسلامی را مورد بررسی قرار داده است. در این گزارش با اشاره به سفر اخیر وزیر امور خارجه سوریه به تهران آمده است: سفر اخیر فاروقالشرع به تهران بر روی موضوعاتی از قبیل روابط تهران با کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس، جنگ بین عراق و ایران و همچنین موضوع فلسطین و حمله سربازان سوری مستقر در بیروت به منطقه شیعهنشین این شهر تمرکز داشته است. در پی تلاشهای دمشق برای نزدیککردن موضع کشورهای عربی خلیجفارس به ایران، مقامات و رسانههای گروهی و مطبوعات عراق به شدت سوریه را مورد حمله قرار دادهاند. به عقیده تحلیلگران آلمانی بغداد نسبت به تلاشهای وساطتگرانه سوریه برای آغاز گفتوگو میان تهران و کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیجفارس بدبین بوده و آن را مغایر با مصوبات اجلاس فوقالعاده سران و رهبران کشورهای عرب در اردن میداند. رادیو جمهوری اسلامی در آخرین روز سال گذشته مسیحی به نقل از فاروقالشرع وزیر امور خارجه سوریه اعلام نموده بود که هدف از دیدارهای متعدد فاروقالشرع از تهران آن است که پلی ارتباطی بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عرب خلیجفارس دایر شود. لحظهای پس از انتشار این خبر در ادامه همان برنامه رادیو ایران در سیو یکم ماه دسامبر سال گذشته اضافه کرده است که با سوریه درباره این ضرورت توافق حاصل شده که از تشنجات خلیجفارس کاسته گردد و مناسبات عادی میان تهران با کشورهای عربی از سرگرفته شود. اینگونه اظهارات را میتوان تأییدی برای افکار و تصورات تهران در رابطه با آشتی مجدد با کشورهای عربی خلیجفارس تلقی کرد. عربستان سعودی و دیگر کشورهای عرب خلیجفارس با آشتی کردن با ایران امیدوارند که راه برای حمله موشکی ایران به کشتیهای نفتکش آنها در آبهای خلیجفارس مسدود گردد و منبعد آنها بتوانند بدون مانع، نفت را به وسیله کشتی به کشورهای خارج صادر نمایند. مضاف براین، از خطر عمومی و عمدهای که از سوی ایران متوجه کشورهای نفتخیز منطقه است کاسته گردد.(20)
گزارش - 11
11. ربوده شدن ویلیام هیگینز یک سرهنگ امریکایی در لبنان، سبب شده است که مقامات امریکایی و رسانههای این کشور، انگشت نشانه را رو به ایران دراز کنند و آن را به یک موضوع تازه علیه جمهوری اسلامی مبدل سازند. خبرگزاری رویتر دراینباره اعلام کرد: دیپلماتهای مقیم بیروت امروز اعلام کردند ربوده شدن یک سرهنگ امریکایی در لبنان نشانگر آن است که نیروهای طرفدار ایران مصمم هستند در راستای اهداف سیاسی خود به گروگانگیری اتباع خارجی ادامه دهند. این دیپلماتها میگویند ربوده شدن سرهنگ ویلیام هیگینز بدین معنی است که گروگانهای قبلی به زودی آزاد نخواهند شد.(21) مطبوعات انگلیس نیز در گزارشهای صفحه اول خود ربوده شدن افسر عالیرتبه امریکایی را در لبنان، بهطور کلی به گروه حزبالله نسبت دادند. خبرگزاری جمهوری اسلامی در جمعبندی نوشتههای مطبوعات انگلیس در این باره اعلام کرد: به نوشته این مطبوعات این چهارمین گروه گروگانگیری در سه هفته اخیر در لبنان بوده است. در ١٦ بهمن یک سوئدی و یک نروژی وابسته به سازمان امور مهاجرین فلسطینی در شهر صیدا توسط یک گروه فلسطینی به گروگان گرفته شدند. عکسالعمل مقامات امریکایی در این زمینه محدود بوده است و یک سخنگوی کاخ سفید هشدار خود را به این محدود کرد که امریکا گروگانگیران را مسئول حفاظت هیگینز میداند. گاردین نوشته است اعمال گروگانگیری موجب پاک شدن تقریباً کامل غرب بیروت از حضور امریکاییها شده ولی با وجود این تعداد قابل توجهی از امریکاییها در جنوب لبنان باقی ماندهاند.(22)
گزارش - 12
12. امروز هم درباره اوضاع داخلی عراق، علاوه بر بخش بعدی گزارش وزارت امور خارجه امریکا درباره حقوق بشر در عراق، گروههای مخالف عراق برخی سرکوبهای داخلی به دست رژیم بعث را منتشر کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن، یک گروه مخالف رژیم حاکم بر عراق در انگلیس در بیانیهای عنوان کرد: رژیم عراق دو ماه گذشته ٧٠٠ تن را در زندان ابوغریب بغداد اعدام کرده است. ٧٥٪ اعدام شدگان کمتر از ١٨ سال سن داشتند و عمدتاً کارگر یا دانشجو بودند. کمیته مخالف اختناق و طرفدار آزادیهای دموکراتیک در عراق معروف به کاردری که بیش از ٤٠ تن از نمایندگان پارلمان انگلیس نیز در آن عضویت دارند، طی این بیانیه افزود: دست و پای بسیاری از اعدام شدگان قطع شده بود.(23) برخی منابع دیگر از داخل عراق گفتند: صدها نظامی ناراضی و مخالف عراق که به عناوین گوناگون در زندانهای این رژیم به سر میبرند، پس از عملیات کربلای٥ به تدریج از زندان آزاد و اجباراً به جبهههای نبرد اعزام شدهاند. بیشتر این زندانیان که حاضر به همکاری با رژیم عراق نبودند، یا از جبههها گریخته و یا به نیروهای اسلام پناهنده شدهاند. اینان مدعی شدهاند فرمانده سپاه پنجم عراق که اخیراً در هلیکوپتری در منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ توسط سپاهیان اسلام به هلاکت رسیده یکی از زندانیان معترض بود که به تازگی از زندان آزاد شده بود.(24)
گزارش - 13
13. وجود برخی واقعیتهایی که در جنگ ایران و عراق کمتر مورد توجه قرار گرفته، امروز به قلم یکی از نمایندگان مجلس در رژیم گذشته در مقالهای در روزنامه کیهان چاپ لندن انتشار یافته است. وی در این مقاله ضمن متجاوز دانستن رژیم عراق به سوابق اینگونه جنگهای دفاعی اشاره کرده و ضمن برشمردن اهداف عراق به اقداماتی که این رژیم پس از حمله به ایران انجام داده اشاره کرده است. این روزنامه امروز با درج نوشتهای از احمد بنیاحمد نماینده مجلس شورای ملی زمان شاه، از ادامه جنگ در خاک عراق از سوی جمهوری اسلامی دفاع کرد. منتشر کنندگان این نشریه که به طور ماهوی مخالف نظام سیاسی کنونی ایران هستند، علاوه بر متجاوز دانستن عراق در شروع جنگ، شرط متجاوز اعلام کردن عراق قبل از آتشبس را اصولی عنوان کردهاند. در این نوشته که "صلح حق مردم است نه حکومتگزاران تهران" نام دارد، آمده است: بیهودهگوییهای سران عراق و اینکه ایران با صدور انقلاب و جنگ روانی آغازگر جنگ بوده است، پایه حقوقی و بینالمللی ندارد... دیدگاههایی که در دو جنگ جهانی شناخته شدهاند، دستیابی ایران به مرزهای بینالمللی و سرکوبی آغازگر را تا شکست و دریافت خسارت حق ملت ایران میدانند. این جنگ تا پایان آن، ادامه دفاع نام دارد. وی همچنین نوشته است: درباره آغازگر جنگ کنونی، دنیا و افکار عمومی به درستی صدام حسین را آغازگر جنگ میشناسد: ١- صدام پیکره "قادسیه صدام" را در میان هنرمندان و پیکرسازان اروپا به مسابقه گذاشت تا در میدان شهر اهواز سرشکستگی ایرانیان و پیروزی خود را به نمایش بگذارد. (صفحه ٦ روزنامه لوموند مورخ ١٩ سپتامبر ١٩٨١) ٢- شبکه تلفنی خرمشهر را به شبکه سراسری عراق بست و از شبکه تلفنی ایران بیرون برد. ٣- صدام قرارداد ١٩٧٥ الجزایر را که خود امضا کرده بود پاره کرد. ٤- روزنامه الثوره ارگان حزب بعث عراق در شماره ١٣ اکتبر ١٩٨٠ نوشت: عقبنشینی از خاک ایران از نظر قانونی و عملی ناممکن است. ٥- بیانیه فرماندهی کل نیروهای مسلح قادسیه صدام در نشریه وزارت اطلاعات عراق ج- دارالحریری بغداد ١٩٨١ میگوید: « نیروهای مسلح "قادسیه صدام" راهی برای بازگشت ندارند». از این نمونهها صدها میتوان نشان داد و چهره آغازگر جنگ را شناساند... تهران در این میان راه بهتر یا بهترین راه را برگزیده است. از یک سو با تولید ابزار جنگی و آنچه که در ایران انجام شدنی است شب و روز میکوشد و در این راه ١١ خط از کارخانههای دولتی و بزرگ وارد ساخت ابزار جنگ شدهاند. از سوی دیگر با سودجویی از کشاکش غرب و راه گریزی که آنان خود بازگذاشتهاند، میتواند از کشورهایی مانند آرژانتین، پرتغال، چین کمونیست[سلاح] خرید کند یا خریدهای دوستانی چون لیبی و سوریه را به سوی ایران هدایت کند. تاکنون شمار زیادی از این خریدها افشا شده است. اگر برگردیم به سرآغاز گفتوگو و راه دستیابی به صلح، پس از این یادآوریها میگوییم "حق صلح" از آن حکومتگران تهران نیست، حق صلح با شکست یورش عراقیها و پیروزیهای بزرگ ایرانیان حق مردم ایران است هرچند که کسی آنان را به بازی نمیگیرد و همه بازیها نیز به نام آنها انجام میپذیرد. بنیاحمد میافزاید: جنگ هنگامی که به دورانی از گردش خود رسید و به مانند جنگ امروز عراق با ایران درآمد هیچ صلحی جز برآوردن خواستههای بهحق و داوری درست نمیتواند مورد پذیرش باشد. آنچه که شورای امنیت یا دست کم دبیرکل سازمان میتواند پیشنهاد کند اینها هستند: ١- ابتدا هر دو دولت عراق و ایران آمادگی خود را برای پرداخت خسارت در صورت آغازگر شناخته شدن به شورای امنیت بیان دارند. ٢- هر دو دولت دادگاه بینالمللی لاهه را برای برآورد خسارت پیشاپیش بپذیرند. ٣- دبیرکل شورای امنیت آغازگر جنگ را معرفی کند. این است تنها راه ممکن برای پایان دادن جنگ وگرنه کسانی که در کاخهای بادآورده از سوی عراق لمیدهاند در گرداب رودخانه خروشان خون شهدای ایران خفه خواهند شد.(25)
گزارش - 14
14. خبرهای خارج از گزارشهای امروز به شرح ذیل است: o آرما کاست، دستیار وزیر دفاع امریکا گفت: علت پرتاب دو موشک به وسیله هواپیماهای عراقی به سمت یک کشتی امریکایی ناشی از بیاحتیاطی و ترس شدید خلبانان عراقی از حملات حسابشده ایرانیها بوده است.(26) o رادیو امریکا: نیروی دریایی فرانسه میگوید یک مین دریایی را در خلیجفارس کشف و خنثی کرده است. اعلامیه فرانسه حاکی است که مین کشف و خنثی شده در نزدیکی بندر رأسالتنوره در آبهای ساحلی عربستان سعودی رها شده بود. از سوی دیگر بیمه لویدز لندن میگوید: گزارش دیروز خود را در مورد برخورد یک کشتی ژاپنی به یک مین دریایی در نزدیکی دوبی تأیید نمیکند. غواصانی که از کشتی بازدید کردهاند میگویند کشتی به گل نشسته است. لویدز لندن میگوید: به نظر میرسد کشتی ژاپنی با یک کشتی که اخیراً غرق شده تصادف کرده است.**(27) o حدود ساعت ٧:٣٠ صبح امروز بمبی نسبتاً قوی که در یک اتومبیل ژیان جاسازی شده بود در بزرگراه محمدعلی جناح مقابل پمب بنزین منفجر شد و خسارات نسبتاً زیادی برجای گذاشت. در جریان این انفجار یک اتوبوس خسارت دید و ٣ تن مجروح نیز گزارش شده است. همچنین اتومبیل ژیان به کلی منهدم شد.(28) ________________________________________
- جادۀ دسترسی یگانهای قرارگاه قدس به زمینهای شمال شهر دوجیله و حلبچه.
- حادثه این کشتی ربطی به ایران نداشته درحالیکه برخی منابع حمله به این کشتی را به ایران نسبت میدهند.
ابوغزاله وزیر دفاع مصر
منابع و مآخذ روزشمار 1366/11/29