1365.11.29

روزشمار جنگ سال 1365 1365.10.29
نام‌های دیگر	بیست و نه دی
تاریخ شمسی	1365.10.29
تاریخ میلادی	19 ژانویه 1987
تاریخ قمری	18 جمادی‌الاول 1407

1359.10.29

1360.10.29

1361.10.29

1362.10.29

1363.10.29

1364.10.29

1366.10.29

گزارش - 1

1. در یازدهمین روز عملیات کربلای۵ و در ادامه مأموریتی که از آخرین ساعات روز گذشته دو قرارگاه قدس و نجف برای سرپلگیری در غرب نهر جاسم و جزیره صالحیه شروع کرده بودند و به تصرف بخشی از خط جاسم در شمال جاده بوارین - تنومه از سوی نیروهای قرارگاه قدس منجر شد، امروز اگر چه نیروهای قرارگاه نجف توانستند ضمن پاکسازی انتهای غربی جزیره امالطویله و تصرف سرپل انتهای شرقی جزیره صالحیه، ادامه خط عراقیها در ساحل شمالی شطالعرب صغیر را تصرف کنند، اما ساعاتی بعد از این خط عقب رانده شدند. در نخستین ساعت امروز، لشکر۱۷ علیبنابیطالب با یک گروهان نیروی پیاده و پس از ساعتها تلاش، موفق شد انتهای غربی جزیره امالطویله را از وجود دشمن پاک کند. غلامرضا جعفری فرمانده لشکر۱۷: «شهدا و مجروحین ما روی زمین ماندهاند و امکان تخلیه آنها نیست.» مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه نجف: «پس از تصرف سرپل [جزیره صالحیه] حل میشود.» در این هنگام، فرماندهی قرارگاه نجف همچنان سعی داشت لشکر۱۹ فجر را که بر اثر تأخیر لشکر۳۲ انصارالحسین در شروع عملیات هنوز وارد عمل نشده بود، از ساحل شمالی شطالعرب صغیر به سمت پل۴۶ هدایت کند تا از آن طریق وارد جزیره صالحیه شود. همچنین، مقرر شد لشکر۱۰ سیدالشهدا سریعاً درخصوص دو هدف ورود به جزیره صالحیه و شکستن خط دشمن (قدوس) در ساحل شمالی شطالعرب صغیر - که لشکر۳۲ هنوز در انجام آن موفق نشده بود - توجیه شود تا حسب نیاز در یکی از آنها ورود کند. با وجود این، قبل از روشنایی صبح خط دشمن توسط لشکر۳۲ شکسته شد و لشکر۱۹ از ساحل رودخانه جلو آمد و تا ساعت ۰۹:۲۰ تنها توانست یک دسته از نیروهای خود را وارد صالحیه کند که آن نیز با آتش دشمن به عقب بازگشت. در پی این ناکامی، لشکر۱۰ مأموریت ورود به صالحیه را عهدهدار شد و توانست حدود یک کیلومتر در انتهای شرقی این جزیره (تا نقطه مقابل نهر دوم غرب خط قدوس) پیشروی و آن را پاکسازی کند. لشکر۳۲ هم اگر چه خط دشمن در ساحل شمالی رودخانه را تصرف کرده بود، اما از سمت راست با لشکر۳۳ و از سمت چپ با لشکر۱۰ الحاق نداشت. مضافاً اینکه، محدوده خود را که پوشیده از درختان نخل بود، به طور کامل از وجود دشمن پاکسازی نکرده بود. در چنین وضعیتی، عراقیها از حدود ظهر امروز به تدریج بر شدت آتش خود افزودند و در حالی که توان نیروهای لشکر۳۲ تحلیل رفته بود، توانستند آنها را مقداری عقب رانده، خط خود (قدوس) را پس بگیرند. به این ترتیب، قرارگاه نجف در عملیات امروز خود هر چند موفق شد با لشکر۱۰ حدود یک کیلومتر از سرپل شرق جزیره صالحیه را در اختیار گیرد و نیز با لشکر۳۲ در حدود ۲۰۰ متری خط قدوس در ساحل شمالی شطالعرب صغیر استقرار یابد، ولی به علت کمبود شدید دستگاههای مهندسی برای احداث خاکریز و ... مواضع تصرف شده آسیبپذیر بود.

گزارش - 2

2. در جلسه مشترک بعدازظهر امروز فرماندهان یگانهای قرارگاههای نجف و قدس با جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه، با وجود اظهار ناتوانی اغلب آنان برای پذیرش مأموریت جدید مقرر شد صبح فردا این دو قرارگاه برای توسعه منطقه سرپل غرب نهر جاسم بار دیگر وارد عمل شوند. قبل از غروب آفتاب امروز و با پیدایش آرامش نسبی در منطقه عملیاتی، فرماندهان یگانهای قرارگاه نجف فراغت یافته، برای روشن شدن ادامه مأموریت خود به سنگر فرماندهی این قرارگاه رفتند و با حضور رحیم صفوی جانشین فرمانده نیروی زمینی تشکیل جلسه دادند. تصرف سرپلی در جزیره صالحیه

در ابتدای این جلسه، علی فضلی فرمانده لشکر۱۰ سیدالشهدا با بیان اینکه «ما سه گردان وارد کردیم که تلفات سنگینی دادند و تنها گردان چهارم را در اختیار داریم که در حال آمدن [به منطقه عملیات] است»، به سختیِ حضور در جزیره صالحیه به خاطر نبود دستگاه مهندسی اشاره کرد و گفت: «در شرایط فعلی با حماسه خون بر شمشیر بچهها در جزیره ایستادهاند و هیچ عارضهای نیست که پشت سر آن قرار بگیرند. دشمن به صورت گلهوار از دو طرف جاده ساحلی و از سمت راست جزیره روی جاده کنار اروند صغیر میآمد. صبح به راحتی میشد پیشروی کرد؛ چون اُبهت دشمن شکسته شده بود و فکر میکرد که نمیتواند بایستد؛ ولی از ساعت ۱۱ صبح تا ساعت ۱۴ خودش را جمع و جور کرده و از چهار محور [به سمت سرپل تصرف شده جزیره صالحیه] فشار میآورد.» وی سپس درباره مشکلات یگان خود گفت: «مسئله ما دو تاست؛ یکی اینکه آتش زیاد ادوات روی دشمن اجرا شود. دوم، [نفربر] خشایار است که بتواند شهید و مجروح را تخلیه کند و تدارک برساند به خط؛ چون در خط ماشین نمیتواند برود و به سختی یک شهید یا مجروح را میآورند عقب.» فرمانده لشکر سیدالشهدا همچنین با اعتقاد به اینکه برای حفظ مواضع فعلی باید عملیات بدون وقفه ادامه یابد، اضافه کرد: «اگر بخواهیم در این جزیره [صالحیه] بمانیم، باید همین امروز و امشب از اینجا بیرون بیاییم و گسترش بدهیم، والّا فشار نیروی پیاده و آتش دشمن زیاد است. مهندسی هم نداریم و گردان در اینجا به طور کاذب خرج میشود. باید فکری کرد.» مهدی کیانی فرمانده لشکر۳۲ انصارالحسین نیز در ابتدای گزارش خود درباره علت تأخیر دیروز این یگان در شروع عملیات که موجب وارد آمدن تلفاتی به دو لشکر۳۳ المهدی و ۱۹ فجر و کندی حرکت اغلب یگانها گردید، گفت: «سر شب بچهها قصد داشتند روی جزیره [صالحیه] سمت چپ پل بزنند که آتش دشمن پل را منهدم کرد و بچهها شهید شدند و تأخیر ما هم به همین دلیل بود.» وی نبود نفربر را عامل تشدید تأثیر آتش دشمن هنگام انتقال نیروها به جلو اعلام کرد و ادامه داد: «در این عملیات معادله گردان به هم خورده. گردان را خیلی خوب اگر بیاوری و روحیهاش خراب نشود، یک گروهان آن شهید یا مجروح میشود و اگر هم گردان را عقب نگه داری، سر ساعت [مورد نظر پای کار] نمیرسد. در خط هم که بیاوری آتش خمپاره ۶۰ و ... موجب تلفات آنها میشود.» مهدی کیانی سپس درباره وضعیت کنونی استقرار یگانش در غرب نهر جاسم (ساحل شمالی شطالعرب صغیر) گفت: «ما با [لشکر۳۳] المهدی [که در اولین موضع خط جاسم در شمال جاده بوارین - تنومه مستقر است] هنوز الحاق نداریم ... وضع منطقه تثبیت شده نیست؛ چون منطقه انبوه و فشرده [از درختان نخل] است.» در این هنگام و به درخواست رحیم صفوی، حاضران در این جلسه، به سنگر فرماندهی قرارگاه قدس که در حدود ۳۰۰ متری سنگر فرماندهی قرارگاه نجف قرار داشت، رفتند تا این گفتوگو را با حضور فرماندهان یگانهای آن قرارگاه پی بگیرند. در آنجا هم تعدادی دیگر از فرماندهان از عملکرد شب گذشته و وضعیت یگان خود گزارش دادند و در پایان رحیم صفوی در خصوص ادامه عملیات قرارگاه نجف گفت: «امشب در محور جزیره [صالحیه] در حد انهدام نیروی دشمن و تثبیت خط، یگانها عمل کنند.» اگر چه اغلب فرماندهان یگانها با توقف عملیات مخالف و معتقد بودند در چنین صورتی مواضع تصرف شده در شب گذشته و صبح امروز از دست خواهد رفت، اما به لحاظ کمبود نیروی رزمنده و کادر فرماندهی و ... حاضر نبودند مأموریتی جدید بپذیرند. علی فضلی: «سه گردان اولیه ما که یک گردان دیشب و دو گردان هم تا ظهر فرستادیم، همه آنها خدا وکیلی متلاشی شدند. آتش [دشمن] خیلی سنگین است.» مهدی کیانی: «ما دو گردان که میگوییم یعنی یک گردان. یک گردانش پای کار میرسد و یکی دیگر در راه شهید یا مجروح میشود و سازمانش میپاشد.» محمدجعفر اسدی فرمانده لشکر۳۳ المهدی: «دیشب، همان اول کار دستگاه [مهندسی] اینجا [اولین موضع خط جاسم در شمال جاده] زده [منهدم] شد. دیشب این مجموعه شاید بیشترین حجم آتش منطقه را داشت. اصلاً یک آتش عجیب و غریبی (احمد کاظمی: بیسابقه) بود. هر چه ماشین، موتور، آمبولانس و نفربر رفته یک دانهاش برنگشته.» با این اظهارات که از واردن آمدن تلفات زیاد به یگانهای رزمی حکایت میکرد، به نظر میرسید نمیتوان از فرصتی که به خاطر آشفتگی و از هم گسیختگی دشمن ایجاد شده بود، استفاده کرد. آنها از زمان شروع عملیات در اغلب روزها و شبها با دشمن درگیر بودند و توانشان به شدت تحلیل رفته بود و نمیتوانستند در ادامه عملیات شرکت کنند. مهدی کیانی: «من یک گردان منها [دو گروهان] دارم که ساعت ۱۴ بردهام برای تثبیت خط. من همین را دارم، دیگه هیچی ندارم.» علی فضلی: «ما یک گردان داریم که اگر قرار باشد عمل شود، امشب وارد عمل میکنیم؛ والا باید فردا با آن خط [دفاعی] را نگه داریم.» غلامرضا جعفری فرمانده لشکر۱۷ علیبنابیطالب: «ما هیچ نیرویی نداریم. برای امالطویله هیچ مسئولیتی نداریم [نمیپذیریم].» حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴ امام حسین: «با صدای بلند میگویم که برادران! دست از سر ما بردارید. توی لشکر هیچ کس نیست؛ سیاسی* هم شهید شده.»** قاسم سلیمانی فرمانده لشکر۴۱ ثارالله: «خدا وکیلی من هیچ نیرویی ندارم، هیچی برای من باقی نمانده. [حتی] یک فرمانده محور، معاون، چیزی برای من باقی نمانده است. یک پیک هم برای من نمانده. من دارم میگویم دشمن بیاید، خط ما سقوط میکند.» رحیم صفوی که اصرار داشت به هر نحو ممکن لشکرهای۴۱ و ۱۴ از قرارگاه قدس در سمت راست تقاطع خط جاسم و جاده بوارین - تنومه با انهدام دشمن، خاکریز دفاعی احداث کنند، خطاب به قاسم سلیمانی گفت: «اینها [فرماندهان یگانهای دیگر] هم معاون ندارند. همه معاونشان شهید شده.» قاسم سلیمانی: «خط کانال ماهیگیری [سرپل غرب کانال ماهی] هم روی دست من است. آخه من چه کار کنم آنجا را؟! این همه آتش میریزد ... بابا!، خدا شاهد است فشار بیش از ظرفیت ... میآوردید. خط کانال ماهیگیری با این همه آتش دست من است ... اینجا هم گذاشتند منو در فشار، کسی رو ندارم بگذارم توی خط.» رحیم صفوی: «کمکتان میکنیم.» قاسم سلیمانی: (با ناراحتی): «میگه کمکم میکنه! اون خط ماهیگیری را از من بگیرید.» رحیم صفوی (به آرامی): «روی چشم! شما بروید [برای اجرای عملیات امشب].» قاسم سلیمانی: «من برای امشب این کار را میکنم آقا رحیم! من امشب مهندسی را میبرم خاکریز بزنم.» حسین خرازی (که در این مأموریت باید مشارکت داشته باشد): «من دیگه والسلام. من دیگه هیچی ندارم.» رحیم صفوی: «حالا این قدر ...» حسین خرازی: «پس چه خاکی روی سرمان بریزیم. اگر به شما نگوییم به کی بگوییم.» رحیم صفوی (با لبخند): «به خدا بگویید، به خدا بگویید که گفته بروید بجنگید.» رحیم صفوی (آنگاه در واکنش به اظهارات فرماندهان درباره صدمات وارده به یگانهایشان): «پدر دشمن هم در آمده.» قاسم سلیمانی (بار دیگر با ناراحتی): «چیزی ندارم من بابا!» رحیم صفوی: «امشب لشکر امام حسین میآید اینجا*** (خرازی: با هم!)، با همدیگر کمک کنید عملیات این خط [دو موضع خط جاسم در شمال جاده بوارین - تنومه] را هم انجام دهید (خرازی: فقط خاکریزش را!)، هم عملیات انهدام دشمن - در درجه اول باید انهدام کرد. اگر انهدام نکنید بدتر منهدم میشوید - دوم، خاکریزش را بزنید، سنگرهای تانکش را بزنید. فردا شب هم شما انشاءالله [برای بازسازی آزاد میشوید].» رحیم صفوی (سپس در واکنش به مزاح یکی از فرماندهان درباره پاسخگو بودن در آخرت): «باباجون! آخرتش را ما قبول میکنیم. بروید پای کار، بروید عمل کنید. ما را از آخرت نترسانید. بالاخره همهمان یا با هم جهنم میرویم یا بهشت میرویم.» علی زاهدی فرمانده تیپ۴۴ قمر بنیهاشم: «خدا نکند جهنم برویم بعد از این همه مشکلات.» احمد کاظمی فرمانده لشکر۸ نجف (به شوخی): «هر چه این در اون در میزنیم که یکی از این گلولهها بخورد به ما لااقل مجروح [و از میدان خارج] بشویم، نمیخورد [خنده حاضران در جلسه].» سرانجام و با وجود اظهار ناتوانی فرماندهان لشکرهای۴۱ ثارالله و ۱۴ امام حسین به قبول مأموریت جدید، مقرر شد این دو یگان قرارگاه قدس در سمت راست تقاطع جاده بوارین - تنومه و خط جاسم برای انهدام نیروی دشمن و احداث خاکریز دفاعی وارد عمل شوند؛ و نیز لشکرهای۳۲ انصارالحسین و ۱۵۵ شهدا (از قرارگاه نجف) در سمت چپ این تقاطع، منطقه تصرف شده در بامداد امروز را به طور کامل پاکسازی و تثبیت کنند. تیپ ۹ بدر**** هم در صورت امکان سرپل تصرف شده در جزیره صالحیه را توسعه دهد. همچنین، از آنجا که مناطق مزبور پوشیده از نخلستان بود و مانور زرهی دشمن در آن ممکن نبود، زمان شروع عملیات ساعت ۵ بامداد فردا تعیین گردید تا نیروهای عمل کننده با دید بهتر اهداف خود را دنبال کنند. مضافاً اینکه، در تعیین این زمان موارد زیر نیز تأثیر داشت: ١- نظامیان عراقی با منتفی دانستن حمله قوای ایران در روز، معمولاً شبها بیدار و آماده بودند و صبحها به خواب میرفتند. ٢- عراقیها با این تصور که هنگام شب نیروهای ایران از اسیر کردن پرهیز کرده و آنها را به هلاکت میرساندند، شبها مقاومت میکردند. اما در روز ممکن بود تسلیم شوند.

گزارش - 3

3. حملات پردامنه جنگندههای عراقی روی شهرها و مناطق مسکونی ایران امروز نیز ادامه یافت. ارتش عراق در اطلاعیه خود به عنوان بخشی از ۳۹۰ مأموریت رزمی هواپیماهای خود از حمله به شهرهای دزفول، تبریز، اصفهان، قم، کرمانشاه (باختران) و شاهآباد (اسلامآباد غرب) خبر داد. خبرگزاری عراق نیز اعلام کرد علاوه بر حملات شدید به چهار شهر ایران، هواپیماهای این کشور سکوهای موشکهای زمین به هوا از نوع هاوک را در شمالشرقی خرمشهر هدف قرار دادند.***** رادیو بغداد امروز نیز هشدار داد: «بمبارانهای هوایی ما با دقت، سرعت و تراکم آنقدر ادامه خواهند یافت تا دیگر در هیچیک از شهرهای ایران آجری روی آجر دیگر بند نباشد و لذا از شهروندان ایران دعوت مینماییم که هر چه زودتر شهرها را ترک کنند و به محلهای امنتری پناه ببرند. ...» به گزارش نشریه داخلی اخبار روزانه مقارن ساعت ۱۲:۰۳ امروز جنگندههای عراقی اطراف شهر دزفول را بمباران کردند. این شهر همچنین در ساعت ۲۲:۳۰ هدف حمله هوایی قرار گرفت و تعدادی واحد مسکونی تخریب شد. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از تبریز حاکی است در ساعت ۱۲:۱۵ یک فروند هواپیمای عراقی که با دید غیرمسلح قابل رؤیت بود وارد حریم هوایی این شهر شد که در اثر آتش پرحجم پدافند هوایی ارتفاع گرفت و با انحراف سریع به طرف شمالشرقی تبریز ۴ نقطه مسکونی شهر حد فاصل انتهای خیابان آبرسانی و منطقه یوسفآباد را بمباران کرد. در این حمله ۸ تن شهید و ۵۱ نفر مجروح شدند که تعدادی از مجروحین سرپایی معالجه شدند. همچنین در ساعت ۱۲:۵۵ یک فروند دیگر از هواپیماهای عراقی در آسمان تبریز ظاهر گردید که با فعالیت آتشبارهای مستقر در منطقه متواری شد و به هنگام فرار بمبهای خود را در اطراف شهر فروریخت. این حمله تلفات و ضایعاتی دربرنداشت. مقارن ساعت ۲۲:۵۰ حمله هوایی دیگری به تبریز صورت گرفت که با توجه به فرود آمدن بمبها در اطراف شهر خسارتی به بار نیامد. در این مورد نامه ستاد سپاه پاسداران ناحیه آذربایجانشرقی حاکی است: «محل بمباران در فاصله کمتری از زاغه مهمات پادگان شهید مدنی سپاه قرار دارد که احتمالاً هدف [از این حمله] بمباران زاغههای مهمات بوده است.» هواپیماهای عراقی در ساعت ۱۲:۲۰ امروز به حریم هوایی اراک وارد شدند اما بدون عملیات تخریبی آسمان این شهر را ترک کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اراک هواپیماهای مهاجم در مدت پرواز بر فراز این شهر ۳ بار اقدام به شکستن دیوار صوتی کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از قم در ساعت ۱۲:۲۶ همزمان با بازدید دو تن از کارشناسان نظامی سازمان ملل از مناطق بمباران شده قم، یک فروند جنگنده از نوع میراژ به حریم هوایی این شهر وارد شد که بر اثر آتش پرحجم پدافند هوایی، قبل از هرگونه اقدامی مجبور به فرار شد اما در حین فرار از ارتفاع بالا اقدام به شکستن دیوار صوتی کرد. در همین زمان ۵ فروند دیگر از هواپیماهای عراقی قصد بمباران پادگان منظریه را داشتند که با روبهرو شدن با آتش پدافند مستقر، بمبهای خود را در اطراف کوههای نمک فروریخته و متواری شدند. مقارن ۱۲:۵۴ امروز شهر اصفهان هدف حمله هوایی قرار گرفت و در این حمله صدای چند انفجار به شدت شهر را لرزاند. حمله هواپیماهای عراقی به اصفهان در ساعت ۲۱:۳۱ تکرار شد و در این حمله سه بمب به مزارع سین از توابع برخوار اصابت کرد. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اصفهان به نقل از یک مقام آگاه در ژاندارمری حاکی است سه بمب مذکور عمل کرد اما تلفات جانی و مالی به همراه نداشت. این خبرگزاری یادآور شد: «مزارع سین ساعت ۱۷:۰۳ و ۲۲:۵۵ چهارشنبه ۲۲ دیماه در جریان حملات هوایی دشمن مورد اصابت بمب قرار گرفته بود.» هواپیماهای مهاجم برای سومین بار متوالی در ساعت ۲۲:۵۴ به شهر اصفهان حمله کردند و سه نقطه از یک منطقه مسکونی حوالی میدان جمهوری اسلامی (دروازه تهران) را هدف قرار دادند. در این حمله ۱۰ واحد مسکونی و ۱۰ مغازه ویران شد و به تعداد زیادی از ساختمانهای اطراف خسارات جزئی و کلی وارد آمد. به گفته مأمورین انتظامی، این منطقه در شمالغرب اصفهان واقع است و اکثراً خالی از سکنه میباشد. با این حال با پایان فعالیتهای امدادی اعلام شد حمله هوایی امشب ۵ مجروح به دنبال داشته است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج در حمله ساعت ۱۵:۰۴ هواپیماهای عراقی به شهر سقز چندین نقطه مسکونی شهر و اداره برق اطراف پادگان سقز هدف قرار گرفت که به انهدام تأسیسات برق این شهرستان منجر شد. بر اثر اصابت بمب به یک توپ ضدهوایی نیز چندین تن از خدمه مجروح گردیدند. بر پایه این گزارش بمباران مناطق مسکونی سقز ۲۴ شهید و ۷۵ مجروح بر جای گذاشت و مجروحین به بیمارستانهای سقز و سنندج انتقال داده شدند. همچنین علاوه بر تخریب ۲۵ واحد مسکونی و ۱۲ باب مغازه به ۵۰ واحد مسکونی دیگر و ۷ دستگاه اتومبیل شخصی آسیب وارد شد. در ساعت ۱۵:۳۰ مناطق مختلف شهر باختران هدف بمباران قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران در این حمله مناطق دبیراعظم (مقابل اداره کل امور دارایی و اقتصادی)، خیابان شریعتی (پشت بیمارستان پرندیان)، میدان شهرداری سابق، جاده کمربندی، کوی ۲۲ بهمن، شهرکهای شاطرآباد، جعفرآباد و چندین نقطه مسکونی دیگر هدف بمب قرار گرفت. دهها واحد مسکونی و اداری و شمار زیادی وسائط نقلیه تخریب شد و آسیب کلی دید. گزارش تکمیلی خبرگزاری جمهوری اسلامی حاکی است در اثر این حمله ۶ تن شهید و ۱۲ تن مجروح شدند و نیز مسجدجامع باختران آسیب دید. همچنین فرماندهی سپاه ناحیه باختران در گزارشی تعداد واحدهای مسکونی تخریب شده را یکصد واحد اعلام کرد و افزود به هزار واحد مسکونی دیگر خسارت وارد شد. علاوه بر این ۲۰ خودروی سبک و سنگین منهدم و ۶۰ خودرو آسیب دید. این فرماندهی تأکید کرد شهر باختران به کلی تخلیه و کمتر از یک درصد جمعیت مردم در شهر به سر میبرند. در ساعت ۱۶:۱۵ اسلامآباد غرب نیز هدف بمباران قرار گرفت که یک شهید و ۵ مجروح به دنبال داشت و خسارات زیادی به واحدهای مسکونی و تجاری وارد آمد. در عین حال به نوشته نشریه اخبار روزانه حمله امروز جنگندههای عراقی به اسلامآباد در دو نوبت صورت گرفته است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز ارتش عراق مقارن ساعت ۷ امشب یک گلوله شیمیایی به سوی نقاط مسکونی آبادان پرتاب کرد که بر اثر آن تعدادی از رزمندگان اسلام مجروح و به بیمارستان انتقال داده شدند. امروز همچنین حملات متعددی از سوی هواپیماهای عراقی به حریم هوایی شهرهای مختلف کشور گزارش شد که در بسیاری موارد با شکسته شدن دیوار صوتی همراه بود. این شهرها عبارتند از: خرمآباد، سردشت، همدان، ارومیه، مریوان، اهواز (هفت نوبت)، قمشه، بروجرد، بندر امامخمینی، زنجان، پیرانشهر، سقز، اشنویه و مریوان. همچنین در پی شلیک ممتد پدافند هوایی شهر تهران در ساعت ۶:۲۰ بامداد امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد پدافند هوایی به دنبال دیده شدن یک شیء نورانی در نواحی شمالی تهران مبادرت به شلیک کرده است. بر پایه این گزارش صدای شبیه به انفجار که در بعضی نواحی تهران نیز شنیده شد ناشی از شلیک موشک زمین به هوا بوده است. این گزارش حاکی است در مورد ماهیت این شیء نورانی و اینکه چه مدت در فراز آسمان تهران بوده است اطلاع دقیقی در دست نیست. در همین حال یکی از کارکنان شرکت مخابرات در تماس با خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد به خاطر بروز مشکلاتی برای گرفتن شماره تلفنهای مرکز صداوسیما در جام جم مردم تصور کردهاند این مرکز در جریان حملات هواپیماهای عراقی بمباران شده و خسارت دیده است. وی افزود عدم واکنش به موقع رادیو و تلویزیون در اعلام وضعیت قرمز نیز این شایعه را تشدید کرده است.

گزارش - 4

4. در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد مواضع ایران در قبال بیانیه اخیر شورای امنیت سازمان ملل اعلام شد. در این بیانیه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد آماده بررسی هر گونه طرحی برای جلوگیری از حملات علیه مناطق غیرنظامی است. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از روابط عمومی وزارت امور خارجه، در نامه نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به دبیر کل این سازمان که در پاسخ به بیانیه مورخ ۱۰ ژانویه ۱۹۸۷ (۲۰ دی ۱۳۶۵) شورای امنیت صادر شد آمده است: «ابراز نگرانی جدی شورای امنیت از توسعه دامنه جنگ از طریق افزایش حملات علیه مناطق غیرنظامی درحالیکه از صدور بیانیه قبلی شورای امنیت در ۲۲ دسامبر ۱۹۸۶ (۱ دی ۱۳۶۵) رژیم عراق با بیاعتنایی نسبت به این موضع شورای امنیت به طور مستمر به این جنایات خود وسعت داده است واجد هیچگونه تأثیر عملی نخواهد بود.» نمایندگی ایران در سازمان ملل با عامدانه و محافظهکارانه خواندن احتراز شورای امنیت از ذکر نام عراق به عنوان مسئول ادامه جنایات علیه افراد غیرنظامی اعلام کرد: «جمهوری اسلامی ایران ضمن تأکید مجدد بر آمادگی خود برای بررسی هرگونه طرحی در جهت جلوگیری از حملات علیه مناطق غیرنظامی اعلام مینماید تا زمانی که اقدامی جدی در مقابله با این جنایات رژیم عراق صورت نپذیرد چارهای جز مقابله به مثل نخواهد داشت.» در ادامه این نامه با اشاره به بیانیه مورخ ۶ ژانویه ۱۹۸۷ (۱۶ دی ۱۳۶۵) در مورد کاربرد مجدد سلاحهای شیمیایی از سوی عراق آمده است: «از آنجا که بیانیه اخیر شورای امنیت بر اساس تحولات جنگ پس از ۲۲ دسامبر ۱۹۸۶ صادر شده است عدم توجه شورا به این بیانیه مهم دبیر کل با توجه به اصول و نحوه کار خود شورا غیرمعمولی و غیرمنطقی است. به نظر جمهوری اسلامی این مسامحه نیز به لحاظ محافظهکاری سیاسی در برخورد با تجاوزات رژیم عراق صورت گرفته است.» نماینده دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل همچنین ضمن اشاره به مواضع اعلام شده ایران در قبال قطعنامههای ۵۸۲ و ۵۸۸ شورای امنیت و یادآوری اینکه این شورا طبق مسئولیت خود موضعی قطعی و عملی در قبال تجاوز وسیع و همهجانبه رژیم عراق به قلمرو جمهوری اسلامی ایران در ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ اتخاذ نکرد تأکید نمود: «این وظیفه طبق اصول منشور به عنوان اولین و مهمترین قدم برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی مطرح گردیده است. انجام این وظیفه با اتخاذ مواضع جدی و صریح اولین قدم برای حرکت در جهت حل عادلانه جنگ تحمیلشده به جمهوری اسلامی است.» در پایان این نامه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران بار دیگر ضمن تأکید مجدد بر سیاست همیشگی خود مبنی بر عدم گسترش جنگ، آمادگی خود را برای همکاری با دبیر کل سازمان ملل در این زمینه و همچنین در مورد ابعاد بینالمللی و انسانی جنگ و تلاش برای حصول امنیت در منطقه بر اساس پیشنهادات اعلامشده در نامه ۲۰ می ۱۹۸۶ وزیر امور خارجه ایران به دبیر کل تجدید مینماید.»

گزارش - 5

5. در پی بمباران دیروز شهر سنندج، استاندار کردستان با ارسال تلکسی به خبرگزاری جمهوری اسلامی وضعیت این شهر در جریان حمله بیسابقه هواپیماهای عراقی را تشریح کرد. علیرضا تابش با اشاره به بمباران ۱۶ نقطه شهر بهوسیله شش فروند هواپیمای مهاجم عراق تعداد شهدای این حادثه را ۲۵۰ تن اعلام و اضافه کرد: «زنان و کودکان، بخش عظیمی از زخمیها و شهدا را تشکیل میدهند و اکثر شهدا و مجروحین از خانوادههای مستضعف بومی میباشند.» وی روحیه مردم سنندج را خوب ارزیابی کرد اما اشاره کرد: «تعدادی از مردم هنگام بمباران و تا چند ساعت بعد از آن سراسیمه و وحشتزده بودند و بعضی نیز با مأمورین امداد برخوردهای فردی و تندی داشتند و اعتراضاتی نسبت به جنگ داشتند و بعضاً با مأمورین درگیر شدهاند که بسیار محدود بوده است اما خوشبختانه اعتراضات دستهجمعی و یا تظاهراتی ملاحظه نگردیده است.» استاندار کردستان افزود: «تعداد زیادی از شهدا امروز به خاک سپرده شدند، شهر خلوت شده و عده زیادی از مردم از شهر خارج شدهاند. مغازهها بسته است. چند اکیپ امداد برای بررسی نیازهای فوری مردم به مناطق بمباران شده رفتهاند و در رفع نیازمندهای آنان کوشش میکنند. در یک جلسه هماهنگی بر وظایف ارگانهای مختلف در موقع بروز حوادث تأکید و تقسیم کار شده است. وضعیت آب، برق، مایحتاج اولیه مورد نیاز مردم نسبتاً خوب است.» در همین زمینه گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج نیز حاکی است به دنبال بمباران گسترده این شهر اعتراضاتی از سوی برخی از مردم دیده شد و همچنین در شهر شایع شد تعداد شهدا بالای ۳ هزار نفر است. بر پایه این گزارش هم اکنون مدارس سنندج تعطیل و بیش از نیمی از مردم شبانه از شهر خارج شدهاند. صف اتومبیلها در ساعت ۲۴ دیشب در پمپ بنزین مرکزی شهر به بیش از یک کیلومتر رسیده بود.

گزارش - 6

6. انتشار گزارشها از مسائل و مشکلات شهرهای مورد حمله عراق و اوضاع نامناسب آوارگان ادامه دارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از همدان گزارش داد به دنبال حملات چند روز اخیر و همچنین حملات عصر روز گذشته جنگندههای عراقی به شهرهای ملایر و نهاوند، مدارس ابتدایی و راهنمایی دبیرستانها و مراکز تربیت معلم شهرهای همدان، نهاوند و ملایر و حومه از صبح امروز تعطیل اعلام شد. دلیل این اقدام از سوی اداره کل آموزش و پرورش استان همدان ایجاد پدافند غیرعامل در کلیه کودکستانها عنوان شده است. بر پایه این گزارش کلیه مدارس مقاطع مختلف تحصیلی این مناطق تا روز شنبه هفته آینده تعطیل خواهد بود. به نوشته نشریه اخبار روزانه به نقل از شهربانی جمهوری اسلامی به دنبال بمباران اخیر مسجدسلیمان بانک ملی مادر و کلیه شعبات آن در مسجدسلیمان به صورت تعطیل درآمده و کارکنان آن از شهر خارج شدهاند. این نشریه سپس خاطرنشان ساخته که اثرات روانی تعطیلی بانکها و ادارات و وقفه در انجام خدمات آنان میتواند مردم را ترغیب به تخلیه هر چه بیشتر شهرها کند. نشریه یاد شده همچنین گزارش میدهد به دنبال مهاجرت ساکنین باختران به شهرها و مناطق روستایی خارج از شهر، کثرت جمعیت در شهرهای هرسین، صحنه، کنگاور و سنقر به حدی است که به دست آوردن نان و ارزاق عمومی در این شهرها مشکل بزرگی شده است. در همین زمینه خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج نیز روز قبل در گزارشی به مشکلاتی اشاره کرد که مهاجرت اهالی باختران به شهرهای کامیاران و سنندج به دنبال داشته است به طوری که نانواییها و فروشگاههای مواد غذایی شلوغتر از روزهای قبل بوده، کرایه منازل اجارهای بسیار بالاتر رفته و نیز با توجه به نامطلوب بودن مسافرخانهها تاکنون موردی از اسکان خانوادههای مهاجر در این مسافرخانهها مشاهده نشده است. به گفته مدیر مهمانسرای جهانگردی سنندج بالا بودن کرایه اتاق در این مهمانسرا امکان رزرو جا را به مهاجرین نمیدهد. بر پایه این گزارش اگر چه تعدادی از آوارگان در منازل نزدیکان و آشنایان خود مسکن گزیدهاند اما با وجود کمبود سوخت، این نیز خالی از مشکل نیست. گزارش همچنین حاکی از بروز برخی برخوردها و نیز همکاری نکردن عدهای از اهالی به منظور واگذاری واحدهای خالی به آوارگان است که تذکر مسئولین و امام جمعه شهر سنندج را به دنبال داشته است. همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی از تهران امروز گزارش داد: «هزاران مهاجر جنگی که اکثریت قریب به اتفاق آنان را اهالی شهر تخلیه شده باختران تشکیل میدادند در جامعه الامامالصادق(ع) اجتماع کردند. به این عده قرار است کوپن موقت استان تهران برای خرید کالاهای اساسی داده شود. چند مأمور از سوی وزارت بازرگانی مأمور شدهاند تا بین مهاجرین شمارههایی را توزیع کنند تا ظرف چند روز آینده به آنان کوپن داده شود.» این گزارش حاکی است عدهای از جمعیت حاضر با اظهار گلایه از شیوه درنظرگرفته شده برای ارائه کوپن عقیده داشتند به جای جمع کردن صدها مرد و زن در یک محل بهتر است کار توزیع کوپن میان مهاجرین و تغییر دفترچههای دریافت سهمیه کالاهای اساسی آنان، در چند شعبه از شعب بانکها صورت گیرد. گزارش همچنین با اشاره به سکنی گزیدن گروهی از مهاجرین در مقابل ساختمان بنیاد مهاجرین جنگ تحمیلی استان تهران در خیابان آیتالله طالقانی، خیابان بندر انزلی میافزاید: «طی چند روز گذشته بهویژه پس از آغاز دور جدید حمله عراق به مناطق مسکونی ایران به میزان جمعیت شهر تهران به نحو محسوسی افزوده شده است و این افزوده شدن طراحی و اجرای یک برنامه ضربتی برای اسکان مهاجرین را الزامی میکند.»

گزارش - 7

7. هیئت نمایندگی سازمان ملل متحد از مناطق مورد حمله هوایی عراق در شهرهای تهران، قم و بروجرد بازدید کرد. به گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از روابط عمومی وزارت امور خارجه، تیم بازرسی سازمان ملل مستقر در تهران از روز گذشته برنامه بازدید از مناطق بمباران شده عراق را آغاز کرد و در اولین مرحله آثار حمله اخیر هواپیماهای عراقی به منطقهای در تهران را مورد بازدید قرار داد. گزارش اطلاعات به نقل از واحد مرکزی خبر حاکی است هیئت سازمان ملل متشکل از سرهنگ مولر فیناک اتریشی و سرهنگ هولو ینیین فنلاندی صبح امروز به منظور بررسی چگونگی نقض موافقتنامه دوازدهم ژوئن ۱۹۸۴ مبنی بر عدم حمله به شهرها و بمباران مناطق مسکونی****** وارد شهر قم شد. هیئت یاد شده ضمن بازدید از اماکن مورد تهاجم هواپیماهای عراق و تهیه عکس و گزارش از میزان تلفات و خسارات مناطق مسکونی بمباران شده با چند تن از اهالی شهر قم به گفتوگو پرداخت. هیئت کارشناسی سازمان ملل سپس به منظور بازدید از آثار حملات هوایی عراق به بروجرد وارد این شهر شد. در این مورد فرماندار بروجرد در نامهای به دفتر سیاسی انتظامی استانداری لرستان گزارش داد این هیئت پس از بازدید و تهیه گزارش و عکس از مناطقی که هدف بمب و موشک هواپیماهای عراقی قرار گرفته، در محل فرمانداری با وی دیدار و از جزئیات حملات صورت گرفته به مناطق مسکونی و تجاری بروجرد و شمار قربانیان از جمله تعداد کشتهها و مجروحین مدرسه کودکان استثنایی بروجرد سؤالاتی را مطرح کردند. سیدمحمد باطنی فرماندار بروجرد در پاسخ آمار شهدا و مجروحین حملات هواپیماهای عراق به شهر بروجرد در روزهای ۲۰، ۲۱ و ۲۲ دیماه جاری را ۱۶۷ شهید و ۶۵۵ مجروح اعلام کرد و در مورد میزان خسارات وارده به بروجرد گفت: «۱۷۵ واحد مسکونی به میزان صددرصد تخریب شده و ۸۹۳ واحد نیز خساراتی کمتر از ۷۵ درصد دیده و ۳۲۵ واحد تجاری به میزان صددرصد تخریب شده و ۹۵۵ واحد نیز خساراتی کمتر از ۷۵ درصد دیده است.» نامه فرماندار بروجرد حاکی است سرپرست هیئت بازرسی سازمان ملل ضمن آنکه خواستار فهرست کاملی از اسامی قربانیان حملات عراق شد تأکید کرده است این هیئت میبایست گزارش خود را تا روز چهارشنبه (اول بهمنماه) تهیه و به همراه فهرست مذکور برای دبیرکل سازمان ملل ارسال دارد. سرهنگ مولیر سرپرست هیئت همچنین در مورد فاصله شهر بروجرد با جبهه جنگ، وجود اردوگاه نظامی یا کارخانه مهمی در این شهر یا حوالی آن سؤال کرد و وقتی در پاسخ گفته شد به جز تعدادی کارگاه جوشکاری و آهنگری کوچک کارخانهای در بروجرد وجود ندارد با حالت تعجب پرسیده است: «اگر وجود ندارد چرا شهر را به این شکل ویران نموده است.» وی تأکید کرد: «من در گزارش خود مشاهدات عینی خودم را مینویسم و ذکر میکنم که مناطق مورد هجوم کاملاً غیرنظامی بوده و به نیویورک جهت دبیرکل میفرستم و این دیگر مربوط به آنها میشود. در پایان از همکاری شما تشکر میکنم و امیدوارم که هر چه زودتر صلح برقرار شود.» فرماندار در پاسخ گفت: «انشاءالله با سرنگونی صدام صلح برقرار خواهد شد و ما در آن زمان امیدواریم بتوانیم از شما پذیرایی بهتری به عمل آوریم.»

گزارش - 8

8. وزرای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و امور خارجه و مسئولان و اعضای شورایعالی مشورتی یونسکو در ایران در پیامهای جداگانه به مجامع بینالمللی خواستار جلوگیری از تکرار حملات عراق علیه بیمارستانها، مدارس، دانشگاهها و اماکن مذهبی شدند. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی در دو پیام جداگانهای که از سوی علیرضا مرندی به ماهلر مدیرکل سازمان بهداشت جهانی و الکساندر هی رئیس کمیته بینالمللی صلیب سرخ صادر شد آمده است: صبح روز دوشنبه ۱۲ ژانویه ۱۹۸۷ مناطق مسکونی و یک بیمارستان در اصفهان مورد حملات هوایی قرار گرفت. در عصر همان روز و نیز در روز چهارشنبه ۱۴ ژانویه ۱۹۸۷ بیمارستان امام خمینی در ایلام بمباران شد که در نتیجه ۵ نفر از کادر پزشکی شهید و عدهای به شدت مجروح شدند. بخش فوریتهای پزشکی و اطاق عمل جراحی و تأسیسات و انبار نگهداری دارو در این بیمارستان کاملاً ویران شده است. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ادامه این پیام نقض کنوانسیون ۱۲ اوت ۱۹۴۹ مربوط به حفاظت از افراد غیرنظامی و سایر مقررات و قوانین بینالمللی قابل اجرا در زمان جنگ را در جریان بمباران هر روزه مناطق مسکونی و مراکز درمانی توسط رژیم عراق یادآور شد و افزود: «با توجه به این حقایق دردناک از جنابعالی تقاضا دارد با همکاری سایر سازمانهای بینالمللی اقدام سریع و قاطع خود را به منظور خاتمه دادن به این عملیات وحشیانه به عمل آورده و گروههایی را برای بررسی محلهای حادثهدیده اعزام دارند.» به گزارش روزنامه کیهان از سوی مسئولان و اعضای شورایعالی مشورتی یونسکو در ایران******* در پیامی خطاب به احمد مختار آمبو مدیرکل سازمان یونسکو، بمباران مراکز علمی و دانشگاههای شهید چمران، بهشتی، تبریز، رازی و ... بهوسیله هواپیماهای جنگی عراق و شهادت دهها تن از دانشجویان و استادان دانشگاه و دانشآموزان کشور مورد اشاره قرار گرفته و تأکید شد: «با توجه به مسئولیتهای جهانی سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد روشن است که آن سازمان نمیتواند در این جنگ ناعادلانه و حمله به فرهنگ و دانش بیطرف باشد و در برابر ویرانگری مراکز علمی و آموزشی و کشتار دانشآموزان، دانشجویان، معلمان و استادان مهر سکوت بر لب بزند. از این رو میخواهیم سازمان یونسکو با اعلام نظر صریح خود در این زمینه با هر وسیله ممکن کوشش کند تا از تکرار و توسعه این قبیل جنایات جلوگیری کند.» همچنین به دنبال حمله هوایی عراق به شهر قم پیامی از سوی علیاکبر ولایتی خطاب به شریفالدین پیرزاده دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی صادر شد. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از روابط عمومی وزارت امور خارجه در بخشی از این پیام آمده است: «جمهوری اسلامی ایران قویاً اعتقاد دارد که عدم واکنش صریح و متناسب از سوی مجامع بینالمللی و مخصوصاً سازمان کنفرانس اسلامی، رژیم مزبور (عراق) را در ادامه اعمال ضد اسلامی و ضد انسانی جریتر ساخته است تا آنجا که علیرغم اصول و تصمیمات و مصوبات سازمان کنفرانس اسلامی در مورد حفظ اماکن و آثار باستانی اسلامی، رژیم مزبور (عراق) در تاریخ ۲۴/۱۰/۶۵ شهر مقدس قم را که گنجینهای گرانبها از جهت آثار اسلامی میباشد مورد حمله سبعانه قرار داده و به غیر از ایجاد صدمات فراوان به اماکن مقدس باعث شهید شدن ۳۰ تن غیرنظامی از جمله ۱۰ زن و ۸ کودک و ۳ مرد، و مجروح شدن صدها تن دیگر در این شهر مقدس شده است.» وزیر امور خارجه در پیام خود ادامه داد: «با توجه به اهداف سازمان کنفرانس اسلامی در مورد حفظ اماکن و آثار اسلامی اینک این توقع وجود دارد حداقل در رابطه با این اقدام به وضوح ضداسلامی عراق، سازمان کنفرانس اسلامی تمامی مساعی خود را جهت محکوم ساختن عراق به منظور جلوگیری از تکرار چنین اقداماتی به کار گیرد.»

گزارش - 9

9. پنجاه و یک نفر از مجروحین حملات شیمیایی عراق، امشب برای معالجه وارد شهر کلن آلمانغربی شدند. خبرگزاری جمهوری اسلامی از بن ضمن اعلام این مطلب افزود: تعداد ۳۷ تن از این جانبازان بر اثر بمبهای شیمیایی مشکلات شدید تنفسی و ریوی پیدا کرده و دچار سوختگیهای شدید پوستی شدهاند. همچنین یکی از مجروحین دکتر قاسمی رئیس یک بیمارستان صحرایی در منطقه سومار است که در اثر بمباران شیمیایی عراق به شدت زخمی شده است. این گزارش حاکی است: «مقامات فرودگاه به خبرنگاران خارجی اجازه نزدیک شدن به هواپیما و تهیه گزارش از مجروحان را ندادند و پس از مدتی مأموران فرودگاه سه آمبولانس حامل چند تن از این مجروحان را به مقابل محل سالن کنفرانس فرودگاه انتقال دادند و به خبرنگاران اجازه دادند از آنان عکس و خبر تهیه کنند.» به گفته دکتر الهی رئیس مرکز پزشکی بنیاد شهید در کلن مجروحین یادشده مانند گذشته به بیمارستان الیزابت در منطقه رکلینگ هاوزن منتقل شدند و فوراً تحت مراقبت دکتر فیروزیان رئیس پزشکان این بیمارستان قرار گرفتند. سایر مجروحین نیز به بیمارستانهای شهر زیگن انتقال داده شدند. الهی همچنین گفت: «در سال گذشته و قبل از آن نیز تعدادی از مجروحان شیمیایی ایران برای معالجه به آلمان انتقال یافته بودند و غالباً در همین بیمارستان توسط دکتر فیروزیان معالجه شدهاند. طی این مدت جمعاً حدود ۲۰۰ مجروح شیمیایی برای معالجه وارد آلمان شدهاند که از آن میان ۴ تن شهید شدهاند.» به گفته رئیس مرکز پزشکی بنیاد شهید «جراحات مجروحان شیمیایی امسال با مجروحین سالهای قبل تفاوت دارد و بمبهای شیمیایی عراق این بار بیشتر صدمات داخلی و تنفسی به جای میگذارد و جراحات پوستی کمتری ایجاد میکند و جانبازان را بیشتر در معرض خطر قرار میدهد.» در همین حال یک مقام بنیاد شهید در لندن در گفتوگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد: «۱۲ مجروح شیمیایی قرار بود دوشنبه وارد لندن شوند، اما به خاطر نداشتن ویزای انگلستان به آلمانغربی اعزام شدند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن وی افزود: «در چند سال گذشته تعداد زیادی از قربانیان حملات شیمیایی رژیم عراق جهت درمان زیر نظر پزشکان متخصص به لندن و کشورهای اروپایی دیگر و نیز ژاپن اعزام شدند. در آخرین اعزام مجروحین شیمیایی به لندن در فروردین ماه سالجاری پنج تن از مجروحین بهبود یافتند و به وطن مراجعت کردند اما یکی دیگر از مجروحین به علت شدت جراحات وارده به شهادت رسید.» همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی از بن در گزارشی از شهادت یک تن از مجروحینی که امشب به آلمان انتقال یافتند خبر داد. این گزارش حاکی است ذوالفقار دوستپرور از رزمندگان مجروح شیمیایی که در عملیات کربلای۵ در جبهه جنوب شرکت داشته و از نظر ظاهری جراحات عمیقی نداشته و حتی به طور سرپایی و بدون استفاده از برانکارد وارد آلمان شده بود در اثر صدمات داخلی شدید که از گازهای شیمیایی اخیرِ مورد استفاده عراق ناشی میشد پس از ورود به بیمارستان به شهادت رسید. این در حالی است که پزشکان بیمارستان الیزابت نتوانستند کمکی به نجات وی کنند. بر پایه این گزارش همچنین حال ۴ نفر از ۳۶ مجروح بستری در بیمارستان الیزابت آلمان وخیم اعلام شده است.********

گزارش - 10

10. بقایای چند مخزن گاز در مجتمع پتروشیمی بصره زیر آتش سنگین نیروهای ایران منفجر شد. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از منطقه عملیاتی کربلای۵ حاکی است این حادثه که عصر امروز رخ داد «به متصاعد شدن یک نوع گاز سمی در منطقه عملیاتی منجر شد به نحوی که رزمندگان اسلام در منطقه ناچار به استفاده از ماسک و لباسهای ضدشیمیایی شدند. همچنین حدود پنجاه تن از رزمندگان اسلام در منطقه عملیاتی از جمله در جزیره امالطویل [امالطویله] مصدوم شدند که بلافاصله به پشت جبهه منتقل شدند.» بر پایه این گزارش انفجار این مخازن همچنین به مصدوم شدن گروه زیادی از نیروهای عراقی در منطقه عملیاتی نیز منجر شد. این گزارش یادآور شد: «رزمندگان اسلام هم اکنون در ۴۰۰ متری شرق مجتمع پتروشیمی بصره مستقرند و در مواضعی مستحکم هرگونه تحرک و جابهجایی نیروهای دشمن را به دقت زیر نظر دارند.»

گزارش - 11

11. رئیس جمهور عراق در یک مکالمه تلفنی با رئیس جمهور یمن شمالی مدعی شد نیروهای عراقی تلاشهای ایران جهت نفوذ به مرزهای آن کشور را دفع کردهاند. خبرگزاری خاورمیانه از بغداد ضمن اعلام این مطلب نوشت: صدام حسین در این مکالمه همچنین به علی عبدالله صالح خاطرنشان ساخت که «نیروهای عراقی سرسختانه در دفاع از اراضی این کشور تلاش میکنند.» بر پایه همین گزارش فاروق قدومی رئیس بخش سیاسی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) و صلاح خلف عضو کمیته مرکزی فتح نیز در یک تماس تلفنی با سفیر عراق در تونس «ضرورت حفظ وحدت عربی را به عنوان یک وظیفه مورد تأکید قرار دادند و گفتند تمامی کشورهای عربی در صورت رویارویی با تهاجمی که تمامی کشورهای عربی را در معرض خطر قرار میدهد باید در کنار عراق بایستند.» همچنین در پی تماس تلفنی شب گذشته حسنی مبارک رئیس جمهور مصر با صدام حسین، تانیوگ خبرگزاری یوگسلاوی امروز از قاهره گزارش داد: «زکی بدر وزیر کشور مصر که به بغداد مسافرت کرده بود در میان نگرانی فزاینده قاهره از تحولات جنگ خلیج (فارس) به قاهره بازگشت و مستقیماً به دیدار مبارک رفت تا گزارشی از اوضاع به او بدهد.» تانیوگ میافزاید: «مبارک کمی پس از دریافت گزارش بدر به صدام حسین رئیس جمهوری عراق تلفن کرد و صدام حسین وی را مطمئن ساخت که عراقیها کنترل اوضاع نظامی را به دست دارند.»

گزارش - 12

12. ملک فهد پادشاه عربستان سعودی امروز از آخرین تحولات جنگ ایران و عراق ابراز نگرانی کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از ریاض فهد در جلسه هفتگی شورای وزیران عربستان ضمن اشاره (غیرمستقیم) به جنگ ایران و عراق بهویژه نبردهایی که اکنون در جنوبشرقی عراق جریان دارد گفت از مشاهده گسترش دامنه عملیات نظامی، بحران اقتصادی و پیامدهای آن در امنیت منطقه واقعاً به وحشت افتاده است.» فهد افزود: «این حوادث به تمام تلاشهایی که برای برقراری صلح در این قسمت از جهان به عمل میآید لطمه میزند.» نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه در گزارشی سخنان پادشاه عربستان در جلسه شورای وزیران این کشور را مورد بررسی قرار داد و نوشت: «در این اظهارات که توسط سخنگوی کابینه سعودی بیان شده هیچگونه اشاره مستقیمی به جنگ تحمیلی نشده و ذکری از نام ایران و عراق به عمل نیامده ست ولی به طور قطع در جلسه کابینه به طور مفصل در رابطه با جنگ تحمیلی گفتوگو شده است و انتظار میرود که در صورت ادامه پیشروی نیروهای رزمنده ما سعودیها به طور رسمی موضعگیری نمایند.»

گزارش - 13

13. وزیر امور خارجه امریکا گزارش مجله آلمانی اشپیگل مبنی بر مداخله نظامی امریکا در صورت سقوط شهر بصره را تکذیب کرد. در عین حال به گفته منابع اطلاعاتی امریکا اوضاع غیرقابل پیشبینی است و جنگ ممکن است ابعاد بزرگتری پیدا کند. به گزارش روزنامه اطلاعات رادیو صدای امریکا در برنامه شامگاهی امروز خود اعلام کرد: «جرج شولتز وزیر خارجه امریکا گزارش نشریه آلمانی اشپیگل پیرامون احتمال دخالت نظامی امریکا در جنگ خلیج فارس را تکذیب کرد.» به گفته این رادیو شولتز در خصوص (سایر) گزارشها درباره احتمال دخالت امریکا در جنگ ایران و عراق گفت: «دولت واشنگتن به بیطرفی در جنگ ایران و عراق ادامه میدهد.» در همین حال به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن شبکه رادیویی سیبیاس امریکا در بخش خبری امشب خود ضمن اشاره به ادعای مقامات وزارت امور خارجه امریکا مبنی بر صحت نداشتن اخبار پیروزیهای عمده از جانب ایران به نقل از ناظران نظامی افزود: «حتی نزدیکی ایران به دومین شهر عمده عراق شکست و بیآبرویی بزرگی برای رژیم بغداد محسوب میشود و این رژیم قصد دارد تا ۴۸ ساعت دیگر برای عقب راندن ایرانیها از اطراف بصره به یک اقدام عمده دست بزند.» همچنین خبرگزاری یونایتدپرس از واشنگتن به نقل از یکی از مقامات دولت امریکا که مدعی است گزارشهای جاسوسی را از شروع حمله کنونی ایران ساعت به ساعت دنبال کرده است نوشت: «ایران تصرفات مهمی به دست نیاورده است.» به گفته وی «تغییر اساسی در اوضاع در لحن بیانیههای طرفین و شدت یافتن گلولهباران شهر بصره در عراق بوده است.» این گزارش میافزاید: «رهبران سیاسی ایران اعلام کردهاند که نیروهای ایرانی در حال پیشروی تا نزدیکیهای این شهر (بصره) هستند و پیشبینی کردند که این شهر به زودی تسخیر خواهد شد. اطلاعات جاسوسی امریکا به طور مستقیم با این ادعاها مغایر است. این مقامات امریکایی گفتند که وسعت تهاجم کنونی کوچکتر از حملهای است که ایرانیها سال گذشته علیه شهر فاو انجام دادند.» به نوشته یونایتدپرس «ارزیابی امریکا این است که هدف اصلی ایران از این حمله، سیاسی و کمک به تقاضای ایران مبنی بر برگزاری کنفرانس اسلامی - که قرار است هفته آینده [در کویت] تشکیل شود - در یک پایتخت اسلامی بیطرف میباشد.» گزارش همچنین حاکی است: «بر اساس اطلاعات جاسوسی امریکا که بر پایه پوشش ماهوارهای و سایر وسایل الکترونیکی و فتوگرافی استوار است درگیری سختی در یک جبهه نسبتاً باریکی در نزدیکیهای دریاچه ماهی که حدود ۹ مایل از شمال و شرق بصره فاصله دارد صورت گرفته است. اطلاعات جاسوسی امریکا حاکی است که تا ظهر روز دوشنبه (امروز) نیروهای ایرانی از شطالعرب که مابین آنها و بصره قرار دارد عبور نکرده بودند.» این گزارش در عین حال میافزاید: «هر دو طرف متحمل تلفات سنگینی شدهاند ولی اطلاعات جاسوسی امریکا گزارشهای عراق مبنی بر اینکه چهل هزار ایرانی کشته شدهاند را رد کرده و آن را بیربط تلقی میکنند.» گزارش خبرگزاری یونایتدپرس همچنین به نقل از این مقام امریکایی حاکی است: «گلولهباران پراکنده بصره که طی سال گذشته از طرف ایران ادامه داشت در هفته گذشته شدت یافته است ولی به نظر میرسد این یک عکسالعمل سیاسی و روانی برای بمباران منظم شهرهای ایران بهوسیله هواپیماهای عراقی است.» مقام امریکایی مورد اشاره بر این باور است که «این تنها راه آنها برای پاسخ دادن است. ایرانیان سلاحهای زیادی برای پاسخ دادن به حملات هوایی که شروع به گرفتن تلفات از شهرهایشان کردهاند ندارند.» این گزارش در عین حال به نقل از گزارشهای اطلاعاتی امریکا خاطرنشان میسازد «اوضاع همچنان غیرقابل پیشبینی است و مطرح میکنند که جنگ ممکن است مقیاس بزرگتری پیدا کند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن دنیس هیلی مسئول سیاست خارجی حزب کارگر انگلیس امشب در یک برنامه ده دقیقهای کانال دوم شبکه تلویزیون بیبیسی که در مورد تحولات اخیر جنگ ایران و عراق پخش شد در مورد امکان دخالت امریکا در جریان جنگ گفت: «امریکاییها صریحاً گفتهاند تا از آنها دعوت نشود در جنگ مداخله نخواهند کرد و من فکر نمیکنم عراق در موضعی باشد که بخواهد از امریکا دعوت کند.» وی همچنین گفت: «سقوط بصره از نظر اقتصادی روی قیمت نفت اثر میگذارد و قیمت آن بالا میرود. با سقوط بصره حکومتهای خلیج فارس تحت فشار قرار میگیرند تا قیمت نفت را افزایش دهند.» هیلی افزود: «سقوط بصره به اوجگیری بنیادگرایی اسلامی نه تنها در لبنان بلکه در تمام منطقه خواهد انجامید.» همچنین رادیو بیبیسی گزارش درج شده در شماره امروز روزنامه انگلیسی گاردین را مورد اشاره قرار داد که طی آن مایکل وایت خبرنگار این روزنامه در واشنگتن خاطرنشان میسازد: «مقامات امریکایی وجود نقشههای احتمالی را برای مداخله در صورت پیروزی ایران و تهدید شدن متحدین امریکا در خلیج فارس انکار نکردهاند.» به عقیده خبرنگار گاردین «چنانچه عربستان سعودی، امارات عربی متحده و احتمالاً کویت علناً از امریکا درخواست کمک نمایند امریکا متعهد به دفاع از کشورهای مزبور میباشد.» نشانهای که میتواند تأییدکننده این احتمال باشد با اعلام خبری از سوی شبکه تلویزیونی انبیسی امریکا بروز داده شد. به گفته این شبکه «ناو هواپیمابر کیتی هاوک در حال حرکت به سوی اقیانوس هند است و احتمالاً تا اواخر هفته جاری در دهانه خلیج فارس متوقف خواهد شد.» به گزارش خبرگزاری فرانسه از واشنگتن «یک مقام مسئول امریکا درگفتوگویی با انبیسی اظهار داشت امریکا بیشترین اهمیت را برای منطقه قائل است و مصمم به حفظ کشتیرانی آزاد در خلیج (فارس) میباشد.» این گزارش میافزاید: «واشنگتن رسماً سیاست بیطرفی را اتخاذ کرده است اما از آغاز جنگ در سال ۱۹۸۰ تحولات آن را به کمک عکسهایی که از ماهوارههای خود دریافت میکند به دقت زیر نظر دارد.»********

گزارش - 14

14. گزارشها از نزدیکی نیروهای ایران به حومه شهر بصره و احتمال سقوط این شهر، همچنان بازتاب گستردهای در رسانههای گروهی جهان به دنبال دارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از نگرانی حکومتهای عرب منطقه از ادامه تلاش رزمندگان ایران برای پیشروی در شرق بصره گزارش داد. به گزارش رادیو بیبیسی همه روزنامههای معتبر انگلیس امروز درباره تحولات اخیر جنگ مطالبی را انتشار دادند. روزنامه دیلی تلگراف با بیان اینکه دوش به دوش جنگهای زمینی یک جنگ تبلیغاتی در حال گسترش است گزارشهای منابع ایران در مورد موقعیت نیروهای این کشور در شرق بصره را مورد اشاره قرار داد و نتیجه گرفت نیروهای ایرانی در حملات خود تا حدی موفق بودهاند. در گزارش امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی آمده است: «ادامه پیروزیها و پیشرویهای ایران در جبهه نبرد موجی از نگرانی در محافل سیاسی و نظامی کشورهای منطقه ایجاد کرده است. با تداوم عملیات رزمندگان اسلام و پیروزیهای جدید به ویژه نزدیک بودن نیروهای ایران به بصره، دومین شهر بزرگ و استراتژیک عراق، و احتمال سقوط این شهر، نگرانی مقامات کشورهای منطقه افزایش یافته است. علیرغم عدم هرگونه اظهار نظر علنی و آشکار از سوی این مقامات، این نگرانی وجود دارد و کشورهای حاشیه خلیج فارس طی چند روز گذشته با یکدیگر تماسهای زیاد داشتهاند. این در حالی است که گفته میشود به رسانههای گروهی منطقه ابلاغ شده تا از ذکر واقعیتها به خاطر جلوگیری از تضعیف روحیه مردم منطقه و احتمالاً فرار سرمایهها به خارج خودداری نمایند.» لیستر گود خبرنگار امور ایران روزنامه گاردین با اشاره به فشار شدید وارد شده از سوی نیروهای ایران به بصره مینویسد: «قرائن حاکی از این است که قوای ایران به کمک داوطلبان واحدهای بسیج و سپاه پاسداران به طور آهسته ولی پیوسته در حال پیشرفت و مستحکم کردن مواضع خودند.» با این حال این خبرنگار گمان دارد که حمله نهایی ایران در فصل بهار صورت خواهد گرفت اما میافزاید: «چنانچه حمله اخیر هم به شکست نظامی عراق منجر شود ایران مسلماً حمله نهایی خود را هم اکنون انجام خواهد داد.» رادیو بیبیسی همچنین در گزارشی از براد شو گزارشگر بخش شرقی این رادیو گفت: «تلاش ایران برای رسیدن به بصره از شمال در گذشته موفق نبوده است (اما) در حالی که نیروهای ایران هنوز خطوط دفاعی بسیار مستحکمی را در پیش رو دارند حمله ایران شهر بصره را در داخل شعاع آتش توپهای میانبرد قرار داده است و بمبارانهای شدید بصره بهوسیله ایران در روزهای اخیر بخشی از جمعیت یکمیلیونی بصره را مجبور به ترک شهر کرده است، این بدون شک فشار قابل ملاحظهای علیه دولت عراق است.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن روزنامه انگلیسی تایمز در صفحه اول شماره امروز خود مینویسد: «درگیری در اطراف بصره میتواند اثبات این حقیقت باشد که یک نبرد سخت در جنگ تحمیلی شش ساله در حال وقوع است.» بر پایه این گزارش ایندیپندنت دیگر روزنامه چاپ لندن نیز نوشت جنگ ایران و عراق با پیشروی نیروهای ایرانی به سوی بصره به نقطه تحول و تغییر نزدیک میشود. این روزنامه با اشاره به جلسه ده ساعته صدام با فرماندهان عراقی برای شنیدن گزارشهای مربوط به چگونگی متوقف شدن حملات ایران نوشت: «ادامه جلسه نمایانگر جدی بودن موقعیت است.» ایندیپندنت بر این باور است با انهدام ارتش عراق «حتی اگر دولت پرزیدنت صدام دوام آورد ممکن است ایران در جنوب این کشور یک جمهوری اسلامی اعلام کند.» از نظر این روزنامه «تاکنون شیعیان عراق ناسیونالیسم را بر همبستگی مذهبی مقدم شمردهاند لیکن با تماس نزدیک با یک دولت اسلامی در خاکشان ممکن است موقعیت تغییر کند.» این روزنامه همچنین اشاره میکند: «اثر این پیشروی ایران میتواند کویت را به تجدیدنظر در کمک خود به بغداد وسوسه کند.» همچنین گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بن حاکی است محافل خبری آلمانغربی نیز طی دیروز و امروز به تحولات اخیر در جبهههای جنگ ایران و عراق توجه بسیاری نشان دادهاند. فرانکفورتر الگماینه اولین خبر مشروح صفحه اول خود را به این امر اختصاص داده و با عنوان نیروهای ایرانی به چند کیلومتری بصره رسیدهاند نوشته است: «هزاران عراقی در حال فرار از بصره هستند.» دی ولت دیگر روزنامه آلمانی در این باره مینویسد: «به گفته مسئولان دولت کویت شاید سربازان ایرانی زودتر از مهمانان کنفرانس اسلامی به کویت وارد شوند و مردم کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار نگران هستند.» به نوشته این روزنامه مردم کویت در عین حال معتقدند «اگر ایران بیشتر پیشروی کند و یا به کویت حمله کند امکان دخالت اردن و مصر در جنگ و نیز کنارهگیری سوریه از حمایت از ایران افزایش خواهد یافت.» دی ولت میافزاید: «این طرز تفکر بیشتر از قدرت نظامی ۱۲ هزار نفری کویت به آنها احساس امنیت میدهد.» روزنامه آبندپست چاپ فرانکفورت و براونشوایگر سایتونگ در تفاسیری مینویسند: «سایه (امام) خمینی در همه جای جهان افتاده است و با وجودی که صدام سوسیالیست جنگ را آغاز کرده اعراب از ایرانیهای فناتیک بیشتر میترسند.» خبرگزاری جمهوری اسلامی از بلگراد گزارش داد روزنامه ویسنیک چاپ زاگرب در مقالهای در شماره امروز مینویسد: اگر تمایل ایران محاصره و یا تسخیر بصره برای آغاز عملیاتی بعدی به منظور فتح اراضی بیشتر و نزدیکتر شدن به بغداد بوده باشد، در آن صورت خطر شکست احتمالی آن بدون تردید بر اوضاع داخلی تأثیر خواهد گذاشت. صرفنظر از آن که در تهران نیروهایی وجود دارند که به امید تغییر اوضاع داخلی آرزوی شکست را دارند.» مفسر این روزنامه میافزاید: «اما در صورت پیروزی ایران که این کشور را در موضع قویتری در میز مذاکره با عراق قرار خواهد داد موجب مخالفت بغداد با انجام مذاکرات صلح و در نهایت از سرگیری مناقشات و افزایش خطر در منطقه و صحنه بینالمللی خواهد شد.» نویسنده سپس در مورد نحوه واکنش عراق به حملات نظامی ایران مینویسد: «وارد آوردن تلفات سنگین انسانی و ویران ساختن تأسیسات شهری و صنعتی از جمله روشهای دفاعی است که صدام حسین برای شکستن روحیه جنگی مردم ایران و ایجاد تغییر سیاسی در تهران از طریق تهدید به منظور آماده ساختن زمینه مذاکرات صلح به انجام آنها محکوم شده است.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس روزنامه فرانسوی لوکوتیدین دوپاری در شماره امروز خود ضمن آنکه ارزیابی دقیق اوضاع و احوال جبهههای جنگ ایران و عراق را به علت نبودن ناظران بیطرف در محل بسیار دشوار خوانده مینویسد: «به هر حال میتوان با قاطعیت تقریبی گفت ایرانیان موفق شدهاند در خاک عراق مستقر شوند.» این روزنامه به نقل از برخی کارشناسان نظامی این احتمال را مورد اشاره قرار میدهد که «حمله جدید ایران در جبهه جنوبی ممکن است عملیاتی انحرافی باشد و هدف از آن این است که ارتش عراق در منطقه بصره تثبیت شود تا نیروهای تهران بتوانند چند روز دیگر با حمله گستردهای در نواحی شمال ارتباط بصره و همچنین کویت با بغداد را قطع کنند.» روزنامه مذکور احتمال دیگر را آن میداند که «هدف از حمله کنونی ایران جلوگیری از کنفرانس عالی سران کشورهای اسلامی در کویت باشد.» لیبراسیون روزنامه چاپ پاریس نیز ضمن اشاره به همین فرضیه که هدف عملیات ایران در شرق بصره در کنار وقایع دیگری از جمله حمله به کشتیها در خلیج فارس و هشدارهای تهدیدآمیز سازمان جهاد اسلامی همگی در جهت جلوگیری از برگزاری کنفرانس کویت است مینویسد: «به هر حال بصره بیش از پیش توسط قوای تهران در محاصره قرار گرفته و ده روز پس از حمله کربلای پنج و نزدیک شدن ایرانیان به مرکز صنعتی مهم عراق، بمبارانهای اصولی و منظم شهرهای عمده ایران تنها پاسخ بغداد شده است.» روزنامه فرانسوی لوماتن دوپاری ضمن اذعان به این واقعیت که جنگ ایران و عراق تحولی قاطع یافته است بر این باور است که: «هدف استراتژیک تهران قطعاً این میباشد تا منطقه جنوب عراق را از بقیه کشور جدا کند و حداکثر منظور این است که شهر بصره و اطراف آن اشغال شود. نیروهای ایران در آن صورت خواهند توانست یک نیمه جمهوری اسلامی در خاک عراق اعلام داشته و خواستار سقوط صدام شوند.» لوماتن میافزاید: «در برابر آتش سهمگین و بیامان توپخانه ایران در منطقه بصره، بغداد چاره دیگری جز بمباران شهرهای اصلی ایران نیافته است.» این روزنامه نیز خاطرنشان میسازد «هدف کوتاهمدت ایران در حملات کنونی، جلوگیری از تشکیل کنفرانس کویت است و به هر حال به دست آوردن یک پیروزی بزرگ پیش از آغاز بحث و گفتوگو در این کنفرانس برای رهبران تهران ضرورت مطلق دارد.» همچنین روزنامه لوموند در سرمقاله شماره امروز خود مینویسد: «تهران امیدوار است انزوای کامل بصره ضربه شدیدی بر صدام حسین وارد نموده و موجبات سقوط وی را فراهم نماید.» این روزنامه با اشاره به اظهارات متعدد روسها طی هفتههای اخیر مبنی بر دعوت به مذاکره برای پایان بخشیدن به جنگ و اصرار ایران در ادامه دادن به آن معتقد است این مطلب حاکی از وخیم شدن وضع در میدان جنگ است. لوموند نتیجه میگیرد: «حتی اگر مطمئن نباشیم که ایران بتواند مدت مدیدی جنگ را به همین نحو ادامه دهد معهذا جمهوری اسلامی با تعدد ضربات خود امتیازاتی را کسب نموده و هر روز رژیم بغداد را متزلزلتر از روز قبل مینماید.» رادیو فرانسه نیز امروز در گزارشی ضمن اشاره به این نکته که مشکل میتوان دریافت در بصره چه میگذرد حمله به این شهر را تهدیدی برای اجلاس کویت دانست و خاطرنشان کرد: «امریکا و برخی از کشورهای عربی نیز حمله اخیر ایران به بصره را بسیار جدی تلقی میکنند ولی کویت قصد ندارد تسلیم فشار ایران شود.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس کانال یک تلویزیون فرانسه در آخرین بولتن خبری امشب خود طی تفسیری درباره عملیات کربلای۵ خاطرنشان کرد: «در واشنگتن و مسکو ترس از آن وجود دارد که حملات متعدد عراق به شهرهای ایران نه تنها موجب وحشت و هراس ایرانیان نشده بلکه به عکس آنها را وادار به انجام حمله نهایی بنماید.» در این میان، رادیو اسرائیل در گزارشی گفت: تلویزیون بغداد پرزیدنت صدام حسین را در حال فعالیت و جنب و جوش و با لبخندی که حاکی از اطمینان میباشد به مردم بغداد نشان میدهد در حالی که بر همان صفحه آیتالله خمینی بر بالکن خانهاش در جماران ظاهر میگردد. این رادیو سپس اضافه کرد: «مفسران میگویند در این میان تنها آهن است که پیروز میشود نه آیتالله خمینی و نه صدام حسین. هر کشوری که اسلحه بیشتر و پیشرفتهتر به دست آورد پیروزی را نصیب خود خواهد کرد ولی بهای سرسامآور این طولانیترین جنگ خاورمیانه را مردم دو کشور خواهند پرداخت.» همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت خبرگزاری دولتی کویت در گزارشی که یک گروه از خبرنگاران این خبرگزاری از شهر بصره تهیه و مخابره کردهاند ضمن شرح وقایع تاریخی سقوط مکرر بصره در حملات نیروهای خارجی نوشت: «بصره این شهر عربی که در حافظه تاریخ نام خود را نقش بسته است امروز با بالا گرفتن جنگ جاری میان ایران و عراق مجدداً مطرح میشود.» این خبرگزاری با اشاره به اینکه گلولههای توپخانه و موشکهای ایران بر سر بصره ریخته میشود مدعی شد: «مردم بصره از گلولهباران شهر پس از گذشت ۷ سال جنگ نمیهراسند و کار روزمره خود را انجام میدهند و صدای گلولهها برای آنان یک آهنگ معمولی شده است.» خبرگزاری دولتی کویت اضافه کرد: «بصره با ۱۴ میلیون درخت نخل تنها شریان حیاتی دریایی عراق و نقطه ارتباط میان شرق و غرب به شمار میرود و این موقعیت است که علت حملات مکرر ایران به منظور جدا کردن این منطقه از خاک عراق است.»

گزارش - 15

15. وزارت امور خارجه با صدور بیانیهای اعلام کرد عواقب برگزاری اجلاس ضعیف سران سازمان کنفرانس اسلامی متوجه کویت و کشورهای طرفدار برگزاری اجلاس در آن کشور خواهد بود. به گزارش روزنامه کیهان در بیانیه وزارت امور خارجه ابتدا به دلایل عدم توانایی و صلاحیت کویت برای برگزاری اجلاس سران پرداخته میشود که این دلایل عبارتند از: جانبداری مستمر این کشور از رژیم عراق در طول جنگ به عنوان نکتهای مغایر با منشور سازمان کنفرانس اسلامی، نزدیکی کویت به جبهههای جنوبی جنگ که مانع از ایجاد آرامش لازم برای اتخاذ تصمیمات مؤثر و اصولی در خصوص معضلات جهان اسلام است، عدم توانایی تأمین امنیت کنفرانس از آنجا که این کشور همواره صحنه عملیات تروریستی عراق بوده و حضور ناوگان امریکا در بنادر کویت به عنوان عامل جدیدی که موجب تشدید خطرات امنیتی میگردد. در این بیانیه همچنین به تحولات انحرافی اخیر در ارتباط با برگزاری این کنفرانس پرداخته شده و در این زمینه به تلاشها برای به رسمیت شناختن حضور مجدد رژیم مصر به عنوان مجری کمپدیوید و جلوگیری از عکسالعمل حاد علیه ملاقات اخیر شاه حسین با نخستوزیر رژیم صهیونیستی اشاره میکند. تلاشهای انحرافی دیگری که در بیانیه مورد اشاره قرار گرفته «حمایت از مواضع تجاوزکارانه رژیم عراق به منظور نجات سیاسی این رژیم که اخیراً پایههای آن در اثر حملات موفق جمهوری اسلامی ایران به کلی متزلزل شده است» و «جلوگیری از حرکتهای سازمان کنفرانس اسلامی در جهت رفع نیازهای اساسی امت اسلامی و نتیجتاً تأمین خواست ابرقدرتها مبنی بر تضعیف تشکل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جهان اسلام» است. بیانیه وزارت امور خارجه در پایان اعلام میکند: «برگزاری یک اجلاس ضعیف و شکستخورده موجب ضایعات ناگواری برای امت اسلامی و وحدت کشورهای اسلامی بوده و عواقب و مسئولیتهای ناشی از آن مستقیماً متوجه کویت و کشورهای مصر به برگزاری اجلاس در این مقطع میباشد.»

گزارش - 16

16. سرپرست واحد بسیج مستضعفین سپاه پاسداران اعلام کرد دومین اعزام بزرگ سپاه یکصد هزار نفری به جبهههای جنگ در دهه فجر انجام خواهد گرفت. به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات از اهواز حجتالاسلام رحمانی امروز در یک گفتوگوی مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی در اهواز گفت: «با برنامهریزیهای انجام شده و با اعزام یکصدهزار نفری سپاهیان حضرت مهدی(عج) به جبهههای نبرد انشاءالله هر چه زودتر بر رژیم بعثی - صهیونیستی عراق پیروز خواهیم شد و امنیت را در خلیج فارس برقرار خواهیم کرد.» وی افزود: «امیدواریم که هموطنان متعهد و شریفمان با افزایش کمکهای خود با توجه به شرایط خاصی که ما در آن قرار گرفتهایم، در این ثواب بزرگ و جهاد مقدس شرکت فعالتری داشته باشند.» بر پایه این گزارش سرپرست واحد بسیج مستضعفین سپاه و مسئول ستاد جذب و هدایت کمکهای مردمی در پایان این گفتوگو به تبلیغات کذب دشمن مبنی بر توقف نیروهای ایران در مناطق عملیاتی کربلای۵ و ۶ اشاره کرد و گفت: «با دعوت جمهوری اسلامی ایران از کلیه خبرنگاران داخلی و خارجی برای مشاهده پیروزیهای بزرگ به دست آمده بار دیگر استیصال خبرگزاریهای خارجی و بنگاههای خبری وابسته به استکبار جهانی روشن خواهد شد. زیرا با این دعوت هر خبرنگاری میتواند شاهد پیروزیهای بزرگ رزمندگان اسلام و مواضع فتح شده و نیز اجساد بسیار عراقیها در صحنههای عملیاتی باشد.»

گزارش - 17

17. حزب الدعوه عراق پیروزیهای رزمندگان اسلام در عملیات کربلای۵ را به امام خمینی تبریک گفت. به گزارش روزنامه کیهان خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن ضمن اعلام این مطلب افزود این حزب همچنین «ضمن تجدید بیعت با رهبری انقلاب اعلام کرد فرزندان شما که مشغول تبلیغ اسلام در اروپا هستند روح و جسمشان را برای آزادی کشور و مردم عراق از دست بعثیون کافر در اختیار شما قرار میدهند.»

گزارش - 18

18. خبر دیدار وزیر امور خارجه ایران از لیبی با سکوت رسانههای این کشور مواجه شد. به نوشته نشریه داخلی اخبار روزانه به نقل از واحد مرکزی خبر، رادیو و همچنین خبرگزاری رسمی لیبی راجع به سفر علیاکبر ولایتی و گفتوگوهای وی هیچگونه گزارشی ندادند. این نشریه مینویسد همزمان با سفر ولایتی نیز نشریات لیبی مطالب انتقادآمیزی نسبت به ایران منتشر کردند از جمله روزنامه مارش سبز (الزحف الاخضر) ایران را به عنوان یکی از تدارکبینندگان جنگ شهرها توصیف کرد و قدمی دیگر در انتقاد از ایران برداشت. در همین زمینه خبرگزاری فرانسه از پاریس نیز در گزارشی ضمن اشاره به موضع اخیر سرهنگ قذافی در انتقاد از جنگ ایران و عراق و جنونآمیز خواندن آن افزود: «رسانههای گروهی لیبی که تاکنون تنها گزارشهای ایران را از نبردهای عراق و ایران منتشر میکردند و از انتقاد از “رژیم بعثی جنایتکار عراق” کوتاهی نمیکردند اکنون یک هفته است که بدون هیچگونه تفسیر شروع به دادن گزارشهای دو کشور متخاصم کردهاند.»

گزارش - 19

19. وزیر دفاع پیشین امریکا در گفتوگویی با رادیو امریکا در مورد موضع این کشور در قبال جنگ ایران و عراق گفت تصور نمیکنم کار قابل ملاحظهای از ما ساخته باشد و نباید خود را عمیقاً درگیر این جنگ سازیم. به گزارش رادیو امریکا رابرت مکنامارا سپس گفت: «شاید حتی در وضع فعلی به این دلیل که تأثیر و نفوذ چندانی در روند و روال سرنوشت آن فاجعه نداریم بیش از حدی که باید گرفتار گشتهایم.» مکنامارا همچنین در پاسخ به سؤال خبرنگار این رادیو در لس آنجلس در خصوص موضع شوروی در مورد جنگ ایران و عراق گفت: «نخست اینکه مطمئن هستم شوروی خواستار درگیری جنگی میان شرق و غرب نیست اما در مرحله بعد هرگاه که در جهت مقاصد و منافع شوروی باشد آن کشور از هرگونه نبرد و کشمکش و بههمریزی و بینظمی در نقاط مختلف جهان بهرهبرداری خواهد کرد. بنابراین تردید دارم که شوروی در مورد جنگ ایران و عراق برای خود جانب بیتفاوتی برگزیده باشد.» وزیر دفاع پیشین امریکا در مورد ماجرای ارتباط امریکا با ایران موسوم به ایران - کنترا ضمن اظهار تردید نسبت به جمعآوری تمامی حقایق مربوط به این ماجرا، مذاکره با افرادی در ایران اعم از میانهرو یا مقامات دولتی را در تضاد با سیاست و روش ایالات متحده و نیز مبتنی بر تصورات و برداشتهای نادرست افراد نزدیک به رئیس جمهور امریکا دانست و در پاسخ به این پرسش که آیا جنبه مثبتی در برقراری تماس اخیر این کشور با ایران ملاحظه میکند یا خیر گفت: «جنبههای مثبتی میتواند وجود داشته باشد. اینکه چنین جنبههایی متبلور گشته است یا خیر اطلاعی ندارم. جنبههای مثبت میتوانست به برقراری مجدد روابط میان ایالات متحده و ایران بینجامد. تحولی پسندیده که من طرفدار آنم اما از اینکه در شرایط فعلی چنین تحولی امکانپذیر است یا خیر و از اینکه آیا مساعی اخیر به عادیگشتن روابط میان دو کشور کمک کرده یا خیر آگاه نیستم.»

گزارش - 20

20. در حالی که انتقادات مسکو از ارسال مقادیری تسلیحات امریکایی به ایران ادامه دارد رادیو اسرائیل در تفسیری مدعی شد شوروی با تجهیز مستقیم و غیرمستقیم هر دو کشور درگیر جنگ میکوشد هم عراق را تحت نفوذ خود داشته باشد و هم ایران را به سوی خود جلب کند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی رادیو مسکو امروز در گفتاری از ایگور شپنتوف مفسر این رادیو ضمن اشاره به موضع گورباچف رهبر اتحاد شوروی در زمینه سلامت جامعه جهانی و احتراز از خودپرستی ملی و همچنین یادآوری ضرورت خلع سلاح جهانی، به برشمردن اقدامات نظامیگرایانه امریکا در مناطق مختلف جهان پرداخت و در ادامه در مورد جنگ ایران و عراق گفت: «امروز اقتصادیات دو کشور بر اثر جنگ فلج شده است و در نتیجه هزاران نفر به هلاکت میرسند. جنگ خونین، دو کشور را از جبهه مشترک ضدامپریالیستی دور میسازد. در تاریخ دیده نشده که دول امپریالیستی توانسته باشند دو کشور اسلامی را در چنین نبرد خونینی به جان یکدیگر بیندازند. امپریالیستها سعی دارند دو کشور را از راه جنگ ضعیف و ناتوان کنند و از جنگ عراق و ایران برای افزایش حضور نظامی خود در حوزه خلیج فارس بهرهبرداری کنند.» مفسر رادیو مسکو سپس با اشاره به ماجرای معاملات تسلیحاتی امریکا با ایران تأکید کرد: «شوروی آماده است به منظور منتقل کردن جنگ به مجرای راهحل مسالمتآمیز مساعدت کند.» در همین حال رادیو اسرائیل در گزارشی تفسیری به شدت یافتن نبردهای اخیر ایران و عراق در حومه شهر بصره اشاره کرد و با طرح این سؤال که طرفین جنگ سلاحهای خود را از چه کشورها و منابعی دریافت میکنند گفت: «درواقع عراق برای تهیه سلاحهای مورد نیاز خویش با هیچ مشکلی روبهرو نمیباشد. پول آن را عربستان سعودی و کویت و دیگر امیرنشینهای نفتخیز میپردازند و اسلحه را اتحاد شوروی، فرانسه و چندین کشور دیگر به عراق ارسال میدارند.» این رادیو سپس با این ادعا که علیرغم منع فروش اسلحه به ایران، این کشور حداقل از ۳۶ کشور جهان سازوبرگ جنگی میخرد به افشای گزارشها مبنی بر ارسال مقادیری اسلحه از سوی امریکا به ایران اشاره کرد و در عین حال افزود: «از مجموع گزارشهایی که انتشار یافته چنین بر میآید که مقدار سلاحهای ارسالی امریکا به ایران در مقایسه با مقادیر عظیمی که طی شش سال و اندی جنگ به کار رفته ناچیز بوده و از آنجا که اکثر سلاحها دفاعی بوده تأثیری بر سرنوشت جنگ نخواهد داشت.» رادیوی مزبور در ادامه به واکنش شوروی در قبال فروش تسلیحات امریکایی به ایران پرداخت و گفت: «انتقاد از هر اقدام امریکایی یک شیوه معمول اتحاد شوروی در مبارزه با ابرقدرت رقیب میباشد ولی موضعی که این بار دولت مسکو در پیش گرفته به منظور آن است که با یک تیر چند نشان بزند. آنها خشم اعراب را علیه ایالات متحده دامن میزنند تا از یکسو دولت واشنگتن را بدنام سازند و از سوی دیگر خود را دایه و سرپرست ملتهای عرب قلمداد نمایند. همزمان آنها خود را دوست و غمخوار اعراب و امریکا را بدخواه آنان نشان میدهند تا شاید موقعیت متزلزل سیاسی خویش را در جهان عرب ترمیم بخشند و سوم آنکه شورویها ارسال اسلحه امریکایی به حکومت اسلامی ایران را دستآویز قرار میدهند تا ارسال مقادیر تازهای از سلاحهای روسی به رژیم حزب بعث عراق را توجیه کنند و همین دیروز بود که خبر رسید دولت شوروی هواپیماهای بسیار پیشرفته میگ ۲۹ در اختیار عراق قرار داده که هیچ هواپیمای ایرانی را یارای برابری با آن نیست.» رادیو اسرائیل افزود: «میگ ۲۹ هواپیمایی است که شوروی تاکنون به هیچ کشور عربی حتی دوست و همپیمان خود سوریه تسلیم نکرده است. بدینسان اتحاد شوروی نیز همگام با کشورهای عرب و تنها و تنها به منظور تأمین منافع سیاسی خویش موضعی حیلهگرانه و تزویرآمیز در قبال مسأله فروش اسلحه امریکایی به حکومت اسلامی ایران در پیش میگیرد و در حالی که علناً به عراق اسلحه میفروشد به طور غیرمستقیم نیز به رژیم تهران سازوبرگ جنگی میرساند و برای این منظور سوریه و لیبی را از یکسو و کره شمالی و ویتنام را از سوی دیگر به کار میگیرد تا هم عراق را تحت نفوذ خویش داشته باشد و هم حکومت اسلامی ایران را به سوی خویش جلب نماید.»

گزارش - 21

21. وزیر امور خارجه فرانسه در دیدار با مدیرکل سیاسی اروپا و امریکای وزارت امور خارجه ایران در پاریس خواستار تسریع در روند عادیسازی روابط دو کشور شد. به گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی علی آهنی که در رأس هیئتی برای یک دیدار رسمی سه روزه از فرانسه در پاریس به سر میبرد عصر امروز با ژان برنارد ریمون وزیر امور خارجه فرانسه دیدار و پیام کتبی ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را تسلیم وی کرد. این پیام در پاسخ به پیامی ارسال گردید که وزیر امور خارجه فرانسه در نهم دیماه جاری برای همتای ایرانی خود فرستاده بود. بر اساس این گزارش در این ملاقات دو ساعته ژان برنارد ریمون ضمن اعلام مواضع دولت متبوعش مبنی بر تمایل جدی به عادیسازی روابط فیمابین که از آغاز روی کار آمدن ژاک شیراک و اعزام دبیرکل وزارت خارجه فرانسه به تهران آغاز شده است به بررسی روند فعلی روابط پرداخته و گفت: «دولت فرانسه تاکنون به تعهدات خود در زمینه حل مشکلات موجود در راه عادیسازی روابط عمل نموده و امیدوار است این روند به پایان مطلوب خود که همان عادی شدن و بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران میباشد بینجامد.» مدیرکل سیاسی اروپا و امریکای وزارت امور خارجه ایران نیز با اشاره به متن پیام ولایتی به تبیین سه شرط جمهوری اسلامی ایران در روند عادیسازی روابط و عدم تحقق کامل آن پرداخت و گفت: «ما خواستار روابط سالم، صریح و منطقی و بر اساس اصول بینالمللی بوده و میکوشیم تا بین دو کشور روابطی مناسب برقرار گردد.» این گزارش یادآور شد: «قطع حمایت فرانسه از رژیم تجاوزگر عراق در جنگ تحمیلی، سلب حمایت از ضدانقلابیون فراری از ایران که به خاک فرانسه پناهنده شدهاند و همچنین بازپرداخت کامل بدهیهای فرانسه به جمهوری اسلامی ایران سه شرط اصلی برای عادیسازی روابط بین تهران و پاریس میباشد. دولت فرانسه از یکسو با اتخاذ یکسری اقدامات علیه بعضی از گروهکهای ضدانقلاب که به اقرار آقای شیراک از داخل خاک فرانسه به تبلیغات مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران پرداخته بودند و از سوی دیگر بازپرداخت بخشی از بدهیهای خود (۳۳۰ میلیون دلار) تاکنون گامهای مثبتی در تحقق عادیسازی روابط برداشته است.» گزارش همچنین میافزاید: «جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون وامی را که [ایران] در سال ۱۹۷۵ به میزان یک میلیارد دلار به کمیساریای انرژی اتمی فرانسه اعطا نموده مطالبه مینماید. به عقیده کارشناسان، میزان بدهیهای فرانسه در حال حاضر با توجه به قصور این کشور در بازپرداخت به موقع بدهی خود و بهرههای معوقه قریب به دو میلیارد دلار میباشد.» با این حال مطبوعات پاریس سرنوشت گروگانهای فرانسوی در لبنان را مهمترین مسئله در روند عادیسازی روابط ایران و فرانسه به شمار میآورند. در این زمینه خبرگزاری یونایتدپرس از پاریس گزارش داد روزنامه فرانسوی لوماتن امروز ضمن این ادعا که دولت فرانسه احساس نمیکند ایران تمام کوشش ممکن را برای نفوذ در ربایندگان به عمل میآورد مینویسد: «ژاک شیراک (نخستوزیر) چند روز قبل از انتخابات ماه مارس گذشته مانع یک معامله از طرف دولت سوسیالیست سابق فرانسه که منجر به آزادی گروگانهای فرانسوی میشد گردید.» در پی انتشار این گزارش خبرگزاری فرانسه از پاریس اعلام کرد دفتر نخستوزیر فرانسه گزارش روزنامه لوماتن درمورد ماجرای گروگانهای فرانسوی را تکذیب کرد. همچنین رادیو فرانسه به مناسبت دیدار آهنی مدیر کل اروپا و امریکای وزارت خارجه ایران از پاریس ضمن اشاره به اینکه مسأله گروگانهای فرانسوی یکی از موضوعات مورد مذاکره مقامات این کشور با آقای آهنی است گفت: «طرف صحبت واقع شدن با ایران در دور میز مذاکره کار سادهای نیست.» مفسر رادیو فرانسه با اشاره به پیروزیهای اخیر ایران یادآور شد که این پیروزیها بر اهمیت ایران افزوده است. وی گفت: «در شرایط کنونی نمایندگان ایران از موضع قدرت هرگونه مذاکرهای را شروع میکنند.»

گزارش - 22

22. امام جماعت مسجد منطقهای در اهواز (کوی ملیراه) با گلوله افراد ناشناس در مقابل منزلش به شهادت رسید. به گزارش نشریه داخلی اخبار روزانه حجتالاسلام فخرالدین طباطبایی که شاغل در دادگستری اهواز بود در ساعت ۷:۳۰ صبح امروز به همراه فرزندش با اسلحه کلاشینکف هدف قرار گرفت. در این واقعه فرزند وی نیز مجروح و به بیمارستان منتقل شد. همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز ضمن خبر مشابهی اعلام کرد شهید طباطبایی هدف گلولههای عوامل سازمان مجاهدین (منافقین) قرار گرفته است.******** ضمیمه گزارش۴۶۹: بررسی واکنشهای امریکا و همپیمانان آن در قبال احتمال پیروزی ایران نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه خبر مجله آلمانی اشپیگل را در کنار اظهارات چندی قبل برخی مقامات سابق و فعلی امریکا در مورد پیامدهای غیرقابل پیشبینی پیروزی ایران در جنگ و احتمال بهرهبرداری شوروی از این امر مورد اشاره قرار داده و به طرح احتمالاتی در مورد واکنشهای امریکا و همپیمانان این کشور میپردازد: «1. ایالات متحده و متحدان اروپایی او سیاست نه برنده نه بازنده را احتمالاً ناموفق تشخیص دادهاند و ممکن است به این نتیجه رسیده باشند که علیرغم کمکهای اطلاعاتی، اقتصادی و نظامی به رژیم عراق، جمهوری اسلامی ایران به زودی به پیروزیهای بزرگی نائل خواهد شد. 2. ایالات متحده پیشبینی میکند بصره به تصرف و یا حداقل به محاصره قریبالوقوع نیروهای ایران درخواهد آمد. 3. کشورهای مرتجع عربی جهت نجات صدام و یا حداقل نجات خودشان در صورت پیروزی جمهوری اسلامی ایران متوسل به امریکا شده و خواهان دخالت در جنگ تحمیلی شده باشند. 4. با بزرگنمایی خطر نفوذ شوروی در منطقه و دسترسی شوروی به نفت خلیجفارس، زمینه مقابله را فراهم میسازد. 5. چون پیروزی جمهوری اسلامی ایران دارای آثار عمده سیاسی و نظامی در منطقه خواهد بود به نظر میرسد در آینده برنامههایی جهت مقابله با پیروز احتمالی تدارک دیده باشد... 6. شایدهم کلیه موارد اعلام شده تهدیدی بیش نباشد و به منظور تجدیدنظر جمهوری اسلامی ایران در تصمیم خود مبنی بر ساقط کردن صدام و حزب بعث و یا تحتالشعاع قرار دادن ماجرای رسوایی کاخ سفید باشد.» نشریه یادشده بر اساس این احتمالات پیشنهاد میکند: «بار دیگر به شیطان بزرگ اعلام خطر شود که در صورت هر نوع دخالت در خلیج فارس منافع وسیع آن کشور در سطح جهان توسط طرفداران جمهوری اسلامی ایران به خطر خواهد افتاد و ... آمادگی لازم توسط نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در دهانه خارجی تنگه هرمز و گشت زنی شدت یابد.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/10/29