1360.02.08

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۱۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۹ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1360 |نام = 1360.02.08 |نام دیگر= هشت اردیبهشت |روز=8 اردیبهشت 1360 |تاریخ شمسی= 1360.02.08 |تاریخ میلادی=28 آوریل 1981 |تاریخ قمری= 23 جماد‌ی‌الثانی 1401 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1361.02.08</div> <...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1360
1360.02.08
نام‌های دیگر هشت اردیبهشت
تاریخ شمسی 1360.02.08
تاریخ میلادی 28 آوریل 1981
تاریخ قمری 23 جماد‌ی‌الثانی 1401





گزارش- 1

1. امروز، در جبهه غرب، یک لشکر از ارتش عراق برای بازپس‌گیری مواضع خود در ارتفاعات بازی‌دراز به این مناطق حمله کرد که با مقاومت نیروهای ایرانی مواجه و با ازدست‌دادن تعداد زیادی تانک و عده‌ای کشته و زخمی مجبور به عقب‌نشینی شد. همچنین پدافند هوایی نیروهای خودی ۳ فروند میگ عراقی را در سرپل ذهاب منهدم کرد. در مقابل، امروز، براثر حمله دشمن تعدادی از نیروهای خودی شهید یا زخمی شدند. در ساعات اولیه صبح امروز، لشکر۷ زرهی ارتش عراق برای بازپس‌گیری ارتفاعات راهبردی بازی‌دراز که در روزهای گذشته به تسخیر نیروهای ایرانی درآمده بود، اقدام به یک ضدحمله وسیع با ۳۰۰ دستگاه تانک، نفربر زرهی، واحدهای پیاده، هواپیماهای سوخو، میراژ و ۷ فروند بالگرد توپ‌دار کرد.[۱] این ضدحمله با مقاومت نیروهای سپاه پاسداران و ارتش به‌ویژه هوانیروز، بسیج، پیشمرگان مسلمان کرد و فدائیان امام دفع شد و نیروهای عراقی با تحمل تلفات سنگین مجبور به عقب‌نشینی شدند. در این نبرد که تا ساعاتی از امشب، ادامه داشت بیش از ۴۰ تانک ارتش عراق منهدم شد. همچنین حدود ۱۰۰ تن از نیروهای عراقی کشته و تعدادی زخمی شدند. در پایان نیز ارتش عراق مجبور شد به مواضع خود در پشت قراویز در منطقه سرپل ذهاب بازگردد. به‌علاوه، براثر حمله ارتش عراق به پادگان ابوذر حدود ۲۰ تن از نیروهای ایرانی به شهادت رسیدند و تعدادی زخمی شدند.[۲] پدافند جمهوری اسلامی ایران در جبهه سرپل ذهاب هم موفق شد ۳ فروند جنگنده میگ عراقی را هدف قرار داده و سرنگون کند. بنا به گزارش سپاه کرمانشاه، یکی از میگ‌ها در حوالی گیلان‌غرب و دیگری در نزدیکی سومار سقوط کرد. از محل سقوط میگ سوم هم اطلاعی در دست نیست. برپایه این گزارش، از خلبان‌های میگ‌های ساقط‌شده در گیلا‌ن‌غرب و سومار یک تن کشته و یک تن اسیر شد.[۳] همچنین در جریان حمله صبح امروز عراق به مواضع ایران در ارتفاعات بازی‌دراز، تعدادی از نیروهای ایران شهید یا مجروح شدند. دراین‌میان سروان علی‌اکبر شیرودی خلبان برجسته هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران که فداکاری‌ها و مجاهدت‌های زیادی در جبهه‌های غرب و شمال‌غرب از خود نشان داده بود، پس از انهدام چند دستگاه تانک عراق، به‌علت اصابت یک گلوله کالیبر۵۰، بالگردش سقوط کرد و براثر شدت جراحات واردشده به شهادت رسید.* درضمن کمک‌خلبان وی نیز مجروح شد. شایان ذکر است که شهادت وی تأثیر منفی بر روحیه نیروهای ایران گذاشت.[۴] باوجوداین، پاتک لشکر۷ ارتش عراق به‌علت تلفات و خسارت وارد‌شده به نیروهای عراقی متوقف ماند. سپاه سرپل ذهاب در گزارش عملیات امروز دراین‌خصوص آورده است: «...[عراق] یک لشکر تانک مخصوص، ۴۵ کیلومتر مسافت رزمی و این‌همه [نیرو] را فقط از دهانه داربلوط و قراویز و پشت قراویز جگرلو محمدعلی وارد کرد که یک هلیکوپتر هم ساعت ۶:۳۰ صبح، رفت و او را زدند و خلبانش هم به نام اکبر شیرودی که خیلی معروف بود، شهید شد. از بچه‌ها حدود ۷۰ نفر زخمی و ۲۰ نفر شهید شدند. ... ولی از آنجایی که خدا می‌خواست حدود ساعت ۳ بعدازظهر، خبر رسید که ۷۰ تانک و بیش از ۱۰۰ خودرو زده شده که باور نکردنی بود، ولی فرمانده سپاه تأیید کرد. در [ساعت] ۳ بعدازظهر هم‌زمان ۲ میگ به پادگان حمله کردند و می‌خواستند پادگان ابوذر را بزنند و فرار کردند و چند لحظه بعد آمدند و راکت و بمب را انداختند، ولی خوشبختانه و خداخواسته یکی‌اش هم انفجار پیدا نکرد و دیگری هم در بیابان و هیچ اثری نداشت، فقط ۲ نفر ترکش خوردند و زخمی شدند. ... خواست خدا و به یاری امام زمان(عج) حمله برق‌آسای توپخانه و آر.پی‌.جی. ‌بچه‌ها در یک شب کار ۷۰ تانک را کرد و آنها را عقب راند ...»[۵] پس از تلاش همه‌جانبه نیروهای ایران و شهادت شیرودی، بااینکه نیروهای ایران از پشتیبانی هوایی برخوردار نبودند، با واردکردن تلفات و خسارات زیاد به نیروهای عراق آنها را مجبور به عقب‌نشینی کرده و تسلط خود بر ارتفاعات را همچنان حفظ کردند.[۶] گزارش‌های رسیده در ساعات پایانی امشب، از فشار تدریجی نیروهای عراق به نیروهای خودی مستقر در جبهه سرپل ذهاب (شهرک مهدی، قراویز و کوره‌موش) خبر دادند. ابوشریف نماینده شورای‌عالی دفاع نیز وخامت اوضاع شهرک مهدی و سقوط احتمالی سرپل ذهاب را به اطلاع رساند.[۷] قرارگاه مقدم نزاجا هم درباره افزایش فشار نیروهای عراق و محاصره مناطق داربلوط، جگرلو محمدعلی، دورزده کوره‌موش و ارتفاع ۱۱۵۰ به‌واسطه نبود پشتیبانی هوایی نیروهای ایران اطلاع‌رسانی کرد.[۸]

گزارش- 2

2. ارتش عراق امروز نیز حملات توپخانه‌ای خود را به شهر دزفول ادامه داد. از‌ طرفی در عملیات‌های ایذایی چند روز اخیر در دزفول، ضمن واردآمدن خساراتی به ارتش عراق چندین نفر از نظامیان آن کشته یا زخمی شدند. درضمن بالگردهای عراقی به لنج‌های ایرانی در مسیر آبادان- ماهشهر حمله کردند. در جبهه‌های آبادان، نیروهای ایرانی ۳ انبار مهمات، یک قبضه خمپاره‌انداز، یک خودروی زرهی، یک مخزن سوخت و ۶ سنگر گروهی نیروهای عراقی را منهدم کردند.[۹] ارتش عراق حدود ساعت ۱۳ امروز، ۶۰ گلوله توپ به شهر دزفول شلیک کرد که در نتیجه آن ۷ نفر شهید و ۳۰ تن زخمی شدند و منطقه‌ای از اراضی زراعی حومه شهر در آتش سوخت. شایان ذکر است که این گلوله‌ها به شمال‌شرقی شهر اصابت کرد.[۱۰] امروز همچنین بالگردهای عراقی چندین مرتبه به موتورلنج‌هایی که در مسیر آبادان ماهشهر درحال تردد بودند یورش برده و آنها را به رگبار بستند که آمار دقیقی از تلفات آنان در دست نیست.[۱۱] براساس گزارش واحد اطلاعات و عملیات سپاه جنوب، نیروهای سپاه پاسداران مستقر در جبهه‌های دالپری (دزفول) در ۳ عملیات نامنظم در چند روز اخیر، یک دستگاه تانک، یک دستگاه جیپ فرماندهی و یک دستگاه خودروی گاز را منهدم کردند که درمجموع براثر این حملات ۱۵ نفر از نیروهای عراق کشته و ۵ نفر زخمی شدند. در این عملیات یکی از نیروهای سپاه پاسداران نیز شهید شد.[۱۲]

گزارش- 3

3. گروه‌های مسلح غیرقانونی امروز، در کامیاران و سقز در استان کردستان به یک کامیون ارتشی حامل غذا حمله کردند و همچنین مانع عبور ۳ دستگاه تانکر حمل سوخت شدند. از سوی دیگر، حمله مهاجمان مسلح به پایگاهی در شهر مریوان، درگیری با نیروهای مستقر در این پایگاه را درپی داشت. در گردنه مروارید در شمال کامیاران یک دستگاه کامیون ارتشی حامل غذا هدف حمله گروه‌های مسلح قرار گرفت. در جریان این حمله ۲ درجه‌دار و ۲ سرباز ارتش مجروح شدند.[۱۳] همچنین، مهاجمان مسلح در منطقه ایرانی‌خواه (روستای قباخ) از توابع شهر سقز، ۳ دستگاه تانکر حامل مواد سوختی را متوقف کردند که باعث درگیری بین نیروهای پایگاه مستقر در منطقه با این افراد مسلح شد. از سوی دیگر، عناصر گروه‌های مسلح غیرقانونی از چهار طرف به نیروهای پایگاه شارانی در جنوب مریوان در استان کردستان یورش بردند که با مقاومت و تبادل آتش نیروهای پایگاه مذکور روبه‌رو شدند و درگیری تا چند ساعت ادامه داشت. از میزان تلفات دو طرف اطلاع دقیقی در دست نیست.[۱۴] در درگیری نیروهای ایران با عوامل وابسته به عراق در ارتفاعات تته در جبهه مریوان نیز ۳ تن از نیروهای خودی به شهادت رسیدند.[۱۵]

گزارش- 4

4. عناصر و طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و دیگر گروه‌های سیاسی مخالف نظام، امروز نیز مانند روزهای گذشته، به برگزاری راه‌پیمایی، ایجاد اغتشاش و درگیری با مردم و گروه‌های حزب‌اللهی در شهرهای مختلف کشور پرداختند. از طرفی، سازمان مجاهدین خلق با انتشار اطلاعیه‌ای درمورد راه‌پیمایی و حوادث دیروز طرف‌داران این سازمان در تهران، مقامات جمهوری اسلامی ایران را مسئول وقوع این حوادث دانست و به‌طور تلویحی آنها را تهدید کرد. سخنگوی سازمان مجاهدین خلق همچنین در اطلاعیه‌ای خبر مربوط به کشف خانه تیمی متعلق به این سازمان را تکذیب کرد. به‌دنبال فراخوان سازمان مجاهدین خلق و برخی گروه‌های دیگر، امروز، تعداد زیادی از طرف‌داران سازمان مجاهدین و سازمان پیکار به‌منظور برگزاری راه‌پیمایی در کرج قصد ورود به این شهر را داشتند. تجمع اولیه این افراد در ورودی شهر و تلاش آنها برای واردشدن به آن، مخالفت و مقاومت مردم را درپی داشت. هواداران این گروه‌ها پس از ساعتی شعاردادن، با استفاده از سلاح گرم و سنگ به مردم حمله کردند که درنتیجه حدود ۱۰۰ نفر زخمی شدند. پس از چند ساعت درگیری، نیروهای انتظامی به کمک مردم و با حضور نیروهای سپاه پاسداران حدود ۱۵۰ تن از این افراد را دستگیرکردند. در شهر قزوین نیز تعدادی از طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق که اغلب از شهرهای اطراف به قزوین آمده بودند، با راه‌پیمایی و سردادن شعارهایی علیه حزب جمهوری اسلامی و اعضای آن، قصد حرکت به‌سمت دفتر این حزب را داشتند که با مخالفت مردم و بازاری‌های شهر مواجه و با آنها درگیر شدند. نتیجه این درگیری ده‌ها تن مجروح بود.[۱۶] در تبریز هم عده‌ای از جوانان طرف‌دار سازمان مجاهدین خلق به بهانه کشته‌شدن تعدادی از اعضای این سازمان اقدام به برگزاری راه‌پیمایی و رژه در مدارس کردند و شعارهایی علیه رهبران حزب جمهوری اسلامی سردادند. براساس گزارش‌ها، طرف‌داران این سازمان که تاکنون به توزیع مخفیانه اعلامیه و چسباندن تراکت می‌پرداختند، فعالیت خود را برای جوسازی و تحریک مردم آشکار و علنی کردند.[۱۷] همچنین در شهر زنجان عصر امروز، حدود ۵۰۰ نفر از هوادارن سازمان مجاهدین خلق درحالی‌که پلاکاردها و عکس‌هایی از مرحوم آیت‌الله طالقانی و رهبران این سازمان در دست داشتند، راه‌پیمایی کردند. این افراد در حین راه‌پیمایی با دادن شعارهایی علیه سران حزب جمهوری اسلامی مانند “دشمن آزادی کیه، بهشتیه بهشتیه” و “حزب چماق به‌ دستان، باید بره گورستان” به تجمع کسانی که در دفاع از جمهوری اسلامی شعار می‌دادند یورش برده و با آنان درگیر شدند. در نتیجه این درگیری تعداد زیادی مجروح برجای ماند و بازار شهر تعطیل شد.[۱۸] از سوی دیگر، عصر امروز، تعدادی از طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهر یاسوج با برگزاری راه‌پیمایی، شعارهایی علیه دولت و مقامات کشور دادند.[۱۹] در کرمان هم تعداد ۱۰۰ نفر از طرف‌داران این سازمان با در دست داشتن عکس‌هایی از مسعود رجوی که دور آن با گل میخک قرمز تزیین شده بود، اقدام به راه‌پیمایی کردند. گفتنی است که برخی از زنان طرف‌دار سازمان حامل عکس‌هایی از امام خمینی رهبر انقلاب که روی آن ضربدر کشیده شده بود در زیر چادر خود بودند![۲۰] به‌علاوه، در رشت تلاش فردی برای فروش نشریات ممنوعه وابسته به سازمان مجاهدین خلق با اعتراض تعدادی از نیروهای حزب‌اللهی مواجه شد و بین طرف‌داران دو گروه درگیری رخ داد که دخالت مسئولان کمیته برای جلوگیری از درگیری را درپی داشت. درنهایت فرد مذکور براثر اصابت گلوله از ناحیه صورت مجروح و به بیمارستان منتقل شد که حال وی مساعد گزارش شده است. همچنین در آغاجری طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق به برپایی تظاهرات و سردادن شعار پرداختند که در نتیجه با اهالی شهر درگیر و با مقاومت تعدادی از مردم مواجه شدند. به‌دنبال درگیری طرف‌داران سازمان با مردم و شعاردادن دو طرف علیه یکدیگر، نیروهای بسیج و سپاه پاسداران وارد عمل شده و دو طرف را متفرق کردند. در مسجدسلیمان نیز هواداران سازمان پیکار قصد برپایی راه‌پیمایی داشتند که با ممانعت مردم شهر موفق به این کار نشدند.[۲۱] همچنین در اهواز، صبح امروز، یکی از اعضای شورای مرکزی بسیج استان که از فعالان دانشگاه هم بود در منزلش ترور شد.[۲۲] علاوه‌بر‌این، عصر امروز، اعضا و طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق در زاهدان اقدام به نصب و پخش اعلامیه‌های غیرقانونی کردند که این مسئله منجر به اعتراض عده‌ای از مردم و درگیری طرف‌داران سازمان با آنان شد. به‌دنبال این درگیری که در آن چندین تن مجروح شدند و تعدادی از خیابان‌های شهر مسدود شد، نیروهای شهربانی در محل حضور یافته و دو طرف درگیری را متفرق کردند. در زابل هم طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق با جمعی از بازاری‌ها و افراد حزب‌اللهی شهر درگیر شدند.[۲۳] در اصفهان نیز به‌دنبال اغتشاشات و درگیری‌های ایجادشده ازطرف عناصر وابسته به سازمان مجاهدین خلق در روزهای اخیر، عصر امروز، صدها تن از جوانان حزب‌الله این شهر با برگزاری راه‌پیمایی حمایت خود را از روحانیت مبارز و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و دیگر نهادهای انقلابی و مسئولان کشور اعلام کردند. راه‌پیمایی افراد مذکور که حدود ۱۲۰۰ تن بودند، با اقامه نماز جماعت و انتشار قطعنامه‌ای درخصوص محکومیت اقدامات منافقین و فدائیان خلق به پایان رسید.[۲۴] از سوی دیگر، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) امروز، اطلاعیه‌ای درمورد حوادث دیروز تهران و راه‌پیمایی طرف‌داران این سازمان که منجر به درگیری و کشته یا زخمی‌شدن بیش از ۷۰ نفر شد، منتشر کرد. سازمان مجاهدین خلق در این اطلاعیه ادعا کرد که راه‌پیمایی دیروز تهران بدون اعلام قبلی و در اعتراض به کشته‌شدن طرف‌داران سازمان در شهرهای شمالی برگزار شد. این سازمان با ادعای اینکه در راه حق و برقراری عدالت کوشیده و از تمامی کسانی که در این راه فعالیت کنند حمایت می‌کند، نظم و آرامش را در کشور به چالش کشید و در بند آخر اطلاعیه خود به‌طور تلویحی از مدیریت حساب‌شده این اقدامات خبر داد و بدین‌صورت تهدید به ادامه آن کرد: «مجاهدین خلق ایران ... لازم می‌دانند بار دیگر به‌خصوص به مقامات و مسئولین یادآوری کنند که علی‌رغم تبلیغات سوء و مغرضانه، این قبیل حوادث بازتاب مستقیم حق‌کشی‌ها و ستمگری‌ها و تعدیات و تجاوزات به حقوق و آزادی‌های مردم و سرکوب و کشتار نیروهای انقلابی است که همچنان از‌طرف انحصارطلبان حاکم اعمال می‌شود و بدیهی است تا موقعی که این قبیل تعدیات و سلب حقوق و آزادی‌های مردم ادامه داشته باشد، هیچ نیرویی نمی‌تواند مردم را از ابراز نارضایتی‌ها و واکنش‌های اعتراضی در قبال عملکردهای ارتجاعی و انحصارطلبانه باز دارد. مجاهدین خلق ایران نیز همچنان که قبلاً اعلام کرده‌اند، درصورت ادامه این تجاوزات و در قبال ادامه سرکوب و کشتار مجاهدین، قادر به جلوگیری از ابراز واکنش اعتراضی سراسری مردم و نیروهای هوادار خود نبوده و مسئولیت این قبیل حوادث و پیامدهای احتمالی آن نیز متوجه مسئولین و مقامات مملکتی و حکومتی خواهد بود.»[۲۵] سازمان مجاهدین خلق در بیانیه‌ای ضمن کذب‌خواندن خبر مربوط به کشف خانه تیمی متعلق به این سازمان به‌همت نیروهای سپاه پاسداران، با تقبیح این عمل، آن را توجیه تجاوز به اماکن مردم عنوان کرد. سخنگوی سازمان مجاهدین خلق اخبار روز گذشته روزنامه‌ها درباره کشف خانه تیمی مربوط به این سازمان را تکذیب کرد و گفت: «صرف‌نظر از اینکه بازهم بایستی شاهکارهای آقایان کاشف خانه تیمی مبارک باد گفت، لیکن خانه مورد بحث صرفاً یکی از مراکز فعالیت علنی انجمن دانشجویان مسلمان و از مدت‌ها پیش برای تهیه پلاکارد به‌طور کاملاً علنی مورد استفاده دانشجویان بوده است. خبر مربوط به کشف یک‌صدهزار نشریه مجاهد و دستگاه مخابراتی را امثالهم نیز کذب محض و درحقیقت به‌خاطر توجیه تجاوز ارتجاعی انحصارطلبانه به اماکن مردم عنوان شده است.»[۲۶] باتوجه‌به این حوادث، درحالی‌که حزب جمهوری اسلامی ایران و رهبران آن به‌صورت گسترده از جانب طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق هدف حملات و شعارهای متعدد قرار داشتند، کادر مرکزی حزب با نگرانی اقدامات آنان را زیر نظر داشت. امروز، حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی و دیگر اعضا در جلسه دفتر سیاسی حزب جمهوری اسلامی شرکت و درباره اقدامات سازمان مجاهدین خلق بحث و گفت‌وگو کردند. در این جلسه تصمیماتی به‌ویژه درزمینه تقویت تبلیغات حزب اتخاذ شد.[۲۷]

گزارش- 5

5. صبح امروز، درگیری شدیدی سربندر رخ داد که منجر به زخمی‌شدن ۸ نفر شد و مجروحان به بیمارستان ایران - ژاپن انتقال یافتند. همچنین در این حادثه ۲۴ نفر دستگیر شدند. درهمین‌رابطه، عصر امروز، حدود ۲۰۰ نفر از اغتشاشگران راه‌پیمایی کردند و شهردار سربندر را به گروگان گرفتند. گاراژهای حمل‌ونقل و پیمانکاری‌های تخلیه و بارگیری در بندر امام‌خمینی، در رژیم گذشته امور حمل‌ونقل و تخلیه و بارگیری کالا در بندر مذکور را که یکی از بنادر مهم وارداتی کشور است، برعهده داشتند و صاحبان این گاراژها و شرکت‌ها از حمایت رجال و وابستگان رژیم پهلوی برخوردار بودند و به کارگران ساده زحمت‌کش در گرمای سوزان بندر اندک دستمزدی می‌دادند. بنابراین پس از انقلاب اسلامی به‌منظور پیشگیری از حیف‌و‌میل شدن و به‌یغمارفتن ثروت بیت‌المال و دادن حقوق حقه کارگران، شورایی به نام شورای اسلامی حمل‌و‌نقل و یک تعاونی به نام تعاونی کارگران در بندر تشکیل شد که امور حمل‌و‌نقل و تخلیه و بارگیری را انجام می‌داد. با تشکیل این دو ارگان، چون دست گاراژداران حمل‌و‌نقل و پیمانکاری‌های تخلیه و بارگیری از چپاولگری بیت‌المال و به‌جیب‌زدن حقوق کارگران قطع شد، با تعدادی از عوامل ضدانقلاب همدست شدند و امروز صبح، در بندر مذکور بر روی اسکله‌ها رفته و کارگران را تهدید کردند که کار را تعطیل کنند، در غیر این صورت آنها را به دریا خواهند انداخت. سپس به نیروهای کمیته انقلاب اسلامی که درحال گشت‌زنی روی اسکله‌ها بودند، حمله‌ور شده و آنها را مجروح کردند. درهمین‌حال، در اجتماع آنها شیئی منفجر شد و تعدادی از آنها را زخمی کرد که زخمی‌ها به بیمارستان نیروی دریایی واقع در شرکت پتروشیمی ایران ژاپن منتقل شدند.[۲۸] براساس گزارش گلابکش فرماندار بندر امام‌خمینی، یکی از پزشکان بیمارستان از ورود او به داخل بیمارستان ممانعت کرد و به‌منظور تحریک افرادی که در اطراف بیمارستان تجمع کرده بودند، ازطریق تلفن با یکی از کارکنان نیروی دریایی تماس گرفت و مدعی شد پاسداران کمیته هر روز عده‌ای را با خمپاره و سه‌راهی زخمی می‌کنند و روزی نیست که حدود ۴۰ نفر زخمی به این بیمارستان نیاورند. پس از آن، اغتشاشگران به سربندر رفته و با مظلوم‌نمایی دست خود را با رنگ قرمز رنگین کرده و در خیابان‌های شهر فریاد می‌زدند: این خون فرزندان شماست که پاسداران بی‌جهت آن‌ را بر زمین ریختند. بدین‌وسیله، عده‌ای که حدود ۲۰۰ نفر بودند اطراف آنها جمع شده و به ساختمان شهرداری سربندر حمله‌ور شدند و خساراتی به آن وارد کردند و بیک‌زاده شهردار بندر امام‌خمینی را به‌عنوان گروگان بردند. با تشکیل شورای تأمین شهرستان، نیروهای شهربانی و ژاندارمری وارد عمل شدند و تا ساعت ۲۱، مسببان حادثه را دستگیر کردند و درگیری را خاتمه دادند.[۲۹]

گزارش- 6

6. رئیس‌جمهور با حضور در استان خوزستان، به بررسی اوضاع جبهه‌های جنگ پرداخت. امروز همچنین ۳ تن از وزرای دولت برای ملاقات با رئیس‌جمهور به خوزستان سفر و با وی دیدار کردند. عصر امروز، در جلسه‌ای با حضور ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور و فرمانده کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، اوضاع کلیه جبهه‌ها و نحوه رویارویی رزمندگان ایرانی با نیروهای عراقی بررسی شد. در این جلسه که در یکی از شهرهای استان خوزستان تشکیل شد، تیمسار سرتیپ ظهیرنژاد فرمانده نیروی زمینی و تیمسار سرتیپ خزاعی معاون نیروی زمینی ارتش حضور داشتند و درباره اوضاع جبهه‌های جنگ و روند تحولات آن به رئیس‌جمهور توضیحاتی دادند. علاوه‌بر‌این، ۳ تن از وزرای دولت نیز با سفر به خوزستان با رئیس‌جمهور دیدار و گفت‌وگو کردند. سرهنگ جواد فکوری وزیر دفاع، موسی کلانتری وزیر راه‌وترابری و حسن عباسپور وزیر نیرو، در بازدید از خوزستان با بررسی طرح‌های فنی که به‌منظور پشتیبانی از جبهه‌های نبرد در دست اجرا بود، تصمیماتی برای تسریع در کارها و انجام برنامه‌های جدید گرفتند.[۳۰]

گزارش- 7

7. رسانه‌های گروهی مختلف جهان به تظاهرات دیروز طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که به درگیری با مردم و نهادهای انقلابی منجر شد، پرداختند. روزنامه انگلیسی گاردین ضمن اشاره به حوادث روز گذشته، از برنامه‌های سازمان مجاهدین خلق برای تداوم اعتراضات و راه‌پیمایی‌های خود در روزهای آینده خبر داد. خبرگزاری فرانسه نیز با انتشار خبر راه‌پیمایی دیروز هواداران سازمان در تهران، کشته‌شدن ۲ تن و دستگیری ۷ نفر در این تظاهرات غیرقانونی را اعلام کرد.[۳۱] همچنین رادیو کلن در تحلیلی جانب‌دارانه ضمن حمایت از اقدام مجاهدین خلق در برپایی تظاهرات غیرقانونی، شاخه نظامی حزب جمهوری اسلامی را عامل کشته و زخمی‌شدن طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق معرفی کرده و روش‌های این حزب را در سرکوب تظاهرات با روش‌های رژیم شاه مقایسه کرد.[۳۲] این درحالی است که براساس گزارش‌ها، عامل اصلی و آغازگر درگیری دیروز، طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق بودند.

گزارش- 8

8. به‌دنبال اظهارات یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی علیه سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و نهضت آزادی، جلسه علنی امروز مجلس به تنش و درگیری کشیده شد که در پایان با مداخله رئیس مجلس و دعوت نمایندگان به حفظ وحدت و آرامش، موضوع خاتمه یافت. در جلسه علنی امروز مجلس، حجت‌الاسلام محمد منتظری نماینده نجف‌آباد، در نطق پیش از دستور خود ضمن اشاره به فتنه اخیر سازمان مجاهدین خلق در ایجاد آشوب در کشور و همراهی حزب دمکرات کردستان با آنها، درمورد محاکمه عباس امیرانتظام بحث و اخطار کرد که مبادا مسامحه شود. وی که روز گذشته، در جلسه محاکمه به‌عنوان شاکی حضور یافته بود، در دادگاه درخواست کرد که محاکمه امیرانتظام کافی نیست و باید بقیه اعضای دولت موقت نیز محاکمه شوند و گفت: «متأسفانه شرایطى پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران پیش آمد که عناصرى خواستند قاطعیت انقلابى گرفته بشود و اعمال قدرت در مقابل عوامل خارجى و قدرت‌هاى بزرگ بین‌المللى نشود. همیشه ما با ضدانقلاب و با ابرقدرت‌ها اعم از شرق و غرب هم در جنگ هستیم. اگر ابتکار و قاطعیت در دست ما باشد، می‌توانیم ضدانقلاب را هرچه سریع‌تر و بیشتر نابود بکنیم، اما اگر ابتکار را از دست ما گرفتند، ضدانقلاب جوانان ما را و بهترین اشخاص ما را در تهران، کردستان، خوزستان و در سراسر کشور از بین می‌برند. بنابراین عدم قاطعیت و ازدست‌دادن ابتکار، مساوى با این‌همه جنایت می‌شود که هم‌اکنون شاهد بسیارى از آنها هستیم که مى‌بینیم در شهرهاى ایران چه مسخره‌بازى‌هایى این گروهک‌ها درآورده‌اند و من مصاحبه‌اى را از قاسملو بعد از اینکه با کرایسکى که یکى از بزرگ‌ترین صهیونیست‌هاى بین‌المللى است کرده بود، خواندم که در روزنامه الحوادث چاپ شده بود، که وقتى قاسملو در ایران بوده با مجاهدین خلق تماس گرفته است و هماهنگى در عملیات مسلحانه را تصویب کرده‌اند، که این قاسملو یکى از عناصر صهیونیست در این کشور هست، زنش هم صهیونیست و یهودى است و از این مسائل. برادران و خواهران، دررابطه‌با ضدانقلاب الآن اعمال قدرت نمی‌شود هرچه کمتر اعمال قدرت بشود از آن طرف ضدانقلاب ابتکار دستش است. یکى از مسائلى‌ که اکنون در کشور مى‌گذرد، مسئله محاکمه عباس امیرانتظام است که جو درست مى‌کنند و شرایطى را به‌وجود می‌آورند که طرف آزاد بشود. رفته‌اند صحبت کرده‌اند که زن و بچه دارد، رحم بکنید طرف را زود آزاد بکنید. کسى که اسرار انقلاب اسلامى و امام امت را دراختیار سفارت امریکا گذاشته است و مرتب در رابطه بوده است، چه قبل از پیروزى انقلاب چه پس از پیروزى انقلاب، این را این رقم برایش کار بکنیم که زود آزاد بشود و اعمال قاطعیت نشود. این را بدانید که دادگاه امیرانتظام یکى از صحنه‌هاى جنگ اسلام و امریکا است. به حکم “اشداء ‌على ‌الکفار” اگر ما از هم‌اکنون قاطعیت خودمان را به خرج ندهیم و درمقابل امریکا کوتاه بیاییم این را احتمال بدهید که پس از یک‌سال دانشجویان مسلمان پیرو خط امام را مى‌برند در آنجا محاکمه مى‌کنند که اصلاً چرا سفارت امریکا را اشغال کردید؟ من نمى‌فهمم این چه مسخره‌بازیى در کشور است. من یک سندى دارم و الآن براى برادران و خواهران می‌خوانم تا متوجه باشند. [این سند] نامه‌اى است که آقاى عباس امیرانتظام امضا کرده [و بدین‌شرح] است: “تیمسار فیروزى مدیرکل هواپیمایى کشورى، جناب آقاى نخست‌وزیر در مقابل تقاضاى سفارت انگلستان و سفارت امریکا در ایران موافقت فرموده‌اند که براى خروج اتباع خود و سایر کشورهاى خارجى به‌وسیله هواپیماهاى نظامى و کشورى در زمان دولت موقت انقلاب بوده است، دولت مزبور هرچه زودتر اقدام نماید، لازم است براى انجام هرچه بیشتر این کار به مسئولین مربوطه دستور داده شود که دراین‌باره کمک‌هاى لازم را باتوجه‌به شرایط زیر براى این‌گونه، پروازها دراختیار مأموران انگلیسى و امریکایى بگذارند: ۱. عبور از کلیه راه‌هاى ورودى و درهاى فرودگاه مجاز باشد. ۲. تأمین مأمور کافى براى انجام مسافرت یک‌هزار نفر مسافر در روز. ۳. فراهم‌کردن تسهیلات لازم براى حمل اثاثه مسافران این پروازها، از در پاویون دولتى. ۴. کمک به تنظیم برنامه پروازها و اطمینان‌دادن به مأموران سفارت، که تمام هواپیماها برطبق برنامه‌هاى سفارت انگلستان و سفارت امریکا اجازه پرواز خواهند داشت. به نمایندگان سفارتخانه مزبور اطلاع داده شده است که براى انجام این منظور با شما تماس گرفته و مذاکره نمایند. معاون نخست‌وزیر - عباس امیرانتظام تاریخ ۲۶/۱۱/۱۳۵۷” یعنى پس از چهار روز که از انقلاب گذشته است هرچه ضدانقلاب بوده و هرچه مستشاران خارجى بوده و همه عوامل جنایت و کشتار در این کشور به‌دست عباس امیرانتظام و سیاست آقاى مهندس بازرگان و من‌تبع او و اینهایى که دریوزه‌اند براى سیاست امریکا در این کشور، از این کشور خارج شدند. در پاریس، در لندن، نشریه درمی‌آورند. این‌همه توطئه مى‌چینند و مى‌خواهند در اینجا شخصیت‌هاى ما را به افتضاح بکشانند و انقلاب را به افتضاح بکشانند و در این کشور خط امام را از بین ببرند. یک فکرى براى این کشور بکنید. همین تیمسار فریور که یک افسر کودتاچى بود، با تحمیل یک جناحى در این کشور، در این هفت ماه جنگ، معاون وزیر دفاع در امور خرید اسلحه از دو طریق کودتا به این شخص رسیده بود و افراد مى‌دانستند و شخص بنده بارها در شوراى‌عالى دفاع تذکر دادم که مسئولیت خرید اسلحه در دست یک افسر کودتاچى است پهلوی امام رفتند، این‌طرف و آن‌طرف، لاطائلاتی بافتند و طرف را آزاد کردند، باز او را معاون وزیر دفاع قرار دادند و اخیراً هم دوبار مى‌خواست خودکشى بکند. و بعد هم الآن بحمدالله زندان است چون گندش درآمد. همین شخص سرهنگ حیدرى نامى را که تصفیه‌شده ارتش بود و به‌دست تیمسار باقرى خائن داخل ارتش آمد به اسپانیا فرستادند، ۷۳ میلیون دلار را بلند کردند که ۵۴ میلیون آن همین است که الآن سروصدایش است. یعنى جناحى به دولت تحمیل مى‌شود و هر کارى مى‌کنند. مى‌خواهند به اسم دولت تمام بکنند و آبروى دولت جمهورى اسلامى و مجلس را که انتخاب‌کننده دولت است، از بین مى‌برند. هم‌اکنون نامه‌اى دراختیار بنده است که به امضاى سرتیپ ولى فلاحى و همچنین سرهنگ ستاد على هاشمى روان است، که تصفیه‌شده‌ها را باز برگردانده‌اند. یک سرى تصفیه‌شده را به داخل ارتش برگرداندند و آبروى ارتش جمهورى اسلامى را مى‌برند، چون صد نفر آدم ضدانقلابى آبروى کل جوانان و افسران ما را مى‌برند. از آن‌ طرف دوباره نامه نوشته‌اند که بلى دارد موافقت مى‌شود و رئیس‌جمهور موافقت کرده است که بقیه تصفیه‌شدگان را به داخل ارتش برگردانید. برادران و خواهران، درمورد ضدانقلاب، اگر در داخل این کشور با قاطعیت عمل نشود، هم آبروى ما و هم آبروى دولت منتخب ما مى‌رود و هم این‌همه جنایت در کشور مى‌شود. به‌حال این کشور فکرى بکنید و این عناصر ضدانقلابى که در شهرستان‌ها یا در زندان‌ها به‌ سر مى‌برند، آنهایى را که درجه یک هستند به اشد وجه به حکم “اشداء على الکفار” مجازات بکنید و اجازه ندهید که این‌چنین بشود. فقط عباس امیرانتظام نیست که باید محاکمه بشود، باید افراد زیادى در این کشور محاکمه بشوند و بعضی‌هایشان هم در این مجلس حضور دارند و متأسفانه بدون داشتن قاطعیت اینها این رقم دارند در این کشور کارشکنى مى‌کنند. ...»[۳۳] سخنان امروز منتظری با واکنش نمایندگان همفکر با نهضت آزادی مواجه شد و درگیری لفظی برخی نمایندگان با یکدیگر را درپی داشت. متشنج‌شدن فضای مجلس باعث شد که رئیس مجلس برای دقایقی اعلام تنفس کند. اما در زمان تنفس نیز بین نمایندگان درگیری ادامه داشت. پس از تنفس و با ازسرگیری جلسه علنی، حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی ضمن اشاره به اینکه حق دفاع برای نمایندگانی که به آنان حمله شده، محفوظ است، در سخنانی نمایندگان را به حفظ آرامش و وحدت دعوت کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی در سخنان خود خطاب به نمایندگان اظهار کرد: «همان‌طوری که می‌بینید دشمنان انقلاب و همچنین افراد فریب‌خورده در کشور تشنج می‌آفرینند و حرکت امروز مجلس درجهتی بود که ناخواسته آنها را خوشحال می‌کند. امیدوارم با حسن نیت و درایت خودمان باعث نشویم که آنها را راضی و خشنود کنیم. ما در شرایطی هستیم که رادیو اسرائیل تبلیغ می‌کند که بزرگ‌ترین تظاهرات علیه جمهوری اسلامی ایران برای اولین‌بار شروع شد** و رادیو کلن دراین‌باره تفسیر می‌کند. دشمنان برای این مسائل حساب باز کرده‌اند.» وی در ادامه با اشاره به‌وضعیت حساس کشور افزود: «ما از مسئولان قضایی و امنیتی کشور می‌خواهیم که حساسیت زمان را توجه داشته باشند و اجازه ندهند که ما ناخواسته به جایی کشیده شویم که از پیش نمی‌خواهیم و از پیش با قاطعیت کنترل خود را بر آرامش و امنیت کشور داشته باشند و اجازه بروز حوادثی که پایان آن به شکل مطلوبی نخواهد بود، ندهند.»[۳۴] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس درخصوص حواشی نطق محمد منتظری در یادداشت‌های روزانه خود آورده است: «مهندس بازرگان خواست دفاع کند، اجازه دادم، ولی برخورد تند آقای [علی‌اکبر] معین‌فر با قاسمی و فحاشی معین‌فر جلسه را متشنج کرد و اکثر نمایندگان به‌عنوان اعتراض جلسه را ترک کردند و من برای خواباندن فتنه تنفس دادم و درگیری‌های زیادی در حالت تنفس روی داد. آقای حسینی بیهوش شد. بعد از آرامش، جلسه برقرار شد و خوب پیش رفت.»[۳۵]

گزارش- 9

9. هیئت ۳ نفره حل اختلاف تأخیر رئیس‌جمهور در ابلاغ مصوب مجلس شورای اسلامی درباره سرپرستی موقت وزارتخانه‌های بی‌سرپرست به دولت را خلاف قانون اعلام کرد. درپی سخنان حجت‌الاسلام منتظری در مجلس شورای اسلامی مبنی بر همدست بودن نخست‌وزیر و وزیر خارجه دولت موقت، جو مجلس متشنج و منجر به درگیری میان برخی از اعضاء نهضت آزادی و عده‌ای از نمایندگان شد. حجت‌الاسلام محمد یزدی سخنگوی هیئت ۳ نفره حل اختلاف در گفت‌وگویی با خبرگزاری پارس درباره مسائل مطرح‌شده در جلسه این هیئت گفت: «اولین مطلبی که مورد بحث قرار گرفت، جوابی بود که آقای بنی‌صدر به هیئت نوشته بودند.*** توضیح اینکه هیئت از آقای بنی‌صدر سؤال کرده بود که نظرتان را درمورد دو مصاحبه اخیر یقیناً و یا اثباتاً بفرمایید. و ایشان در جواب نوشته بودند که سرپرست خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران تلفن کرده است و من به او گفته‌ام که مشروح مصاحبه موجود است. آنچه شما می‌خواهید منتشر کنید لااله بدون الاالله است و اگر می‌خواهید منتشر کنید، همه مصاحبه را یک‌جا منتشر کنید.» وی در ادامه افزود: «هیئت این جواب را جواب خود نمی‌داند چون اصلاً بحث روی منتشرشدن یا نشدن این دو مصاحبه نبوده است و حتی ممکن است نظر هیئت این باشد که این مصاحبه‌ها نباید منتشر شوند. سؤال ما این بود که آیا اصل مصاحبه‌ها مورد تأیید ایشان هست یا خیر؟ به‌این‌جهت، مجدداً نامه‌ای به ایشان نوشته شد و از ایشان خواستیم که دستور فرمایید متن دو مصاحبه را برای هیئت بفرستند.» سخنگوی هیئت ۳ نفره حل اختلاف در ادامه مصاحبه خود اظهار کرد: «مطلب دیگر جوابی بود که ایشان (آقای بنی‌صدر) راجع به تأخیر در ابلاغ مصوب مجلس شورای اسلامی درمورد سرپرستی موقت وزارتخانه‌های بی‌سرپرست داده بودند. جواب ایشان این بود که اصل ۱۴۰ و اصل ۱۳۳ قانون اساسی باید باهم باشند و معرفی و تصویب ریاست‌جمهوری هم لازم است و چون انجام نگرفته، آقای رئیس‌جمهور این مسئله را خلاف قانون اساسی دانسته‌اند. در جواب ایشان، هیئت بدون اینکه بحثی داشته باشد می‌گوید که این مطالب در مجلس شورای اسلامی بحث شده است و چون طرح با حضور شورای نگهبان و به‌صورت دوفوریتی بود و چیزی که مجلس تصویب کند و شورای نگهبان آن را تأیید کند هیچ مقام دیگری نمی‌تواند روی آن نظر داده و آن را خلاف قانون بداند، بنابراین، این مصوبه قانونی بوده و هیئت تأخیر در ابلاغ به دولت را طبق قانون که می‌گوید: رئیس‌جمهور موظف است مصوبات مجلس و نتیجه همه‌پرسی را پس از طی مراحل قانونی به مسئولان ابلاغ کند، غیرقانونی می‌داند.» حجت‌الاسلام‌ یزدی همچنین دراین‌زمینه اضافه کرد: «لازم می‌دانم این نکته را عرض کنم که آقای اشراقی نماینده رئیس‌جمهور در هیئت تردید داشتند که آیا این طرح تصویب شده و ازنظر شورای نگهبان گذشته است یا خیر؟ و در‌صورتی‌که مصوبه مزبور ازنظر شورای نگهبان گذشته و به ریاست‌جمهوری ابلاغ شده باشد، ایشان هم تأخیر را خلاف قانون تلقی کردند.» سخنگوی هیئت ۳ نفره حل اختلاف در پایان گفت‌وگوی خود اعلام کرد: «مسئله دیگری که در اواخر جلسه به‌طور فشرده بررسی شد، مسائل روزنامه‌ها بود و در آن به روزنامه میزان اشاره شد که اقدام به چاپ متن تلگراف تحریک‌آمیزی کرده بود که از مشهد به ریاست‌جمهوری مخابره شده بود. درنهایت، نظر هیئت نسبت به روزنامه میزان این است که هنوز مطالب تحریک‌آمیز منتشر می‌کند.»[۳۶]


گزارش- 10

10. در ماه‌های اخیر، برخی گروه‌های سیاسی به‌ویژه سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به‌طور گسترده به پوشش اخبار مربوط به رئیس‌جمهور و حمایت ضمنی از وی پرداختند و تلاش کردند تا وی را در مقابل نظام و حزب جمهوری اسلامی قرار داده و همسو با خود نشان دهند. روابط‌عمومی دفتر ریاست‌جمهوری با انتشار بیانیه‌ای درمورد اقدام اخیر برخی گروه‌ها برای سوءاستفاده از نام ریاست‌جمهوری واکنش نشان داد و این اقدامات را مردود اعلام کرد. بیانیه مذکور که دراختیار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت بدین‌‌شرح است: «به قرار اطلاع، بعضی از افراد و مؤسسات سودجو با سوءاستفاده از احساسات پاک مردم نسبت به رئیس‌جمهور منتخبشان مبادرت به تهیه و پخش غیرمجاز نوار سرود و شعرهایی با مضمون به‌اصطلاح تأیید و تمجید ریاست‌جمهوری نموده‌اند. ازآنجایی‌که ارتباط بی‌شائبه و خالصانه مردم با ریاست‌جمهوری براساس آگاهی و تفاهم استوار است و نظر به اینکه شیوه‌های تبلیغاتی روی چهره‌ها اصولاً بر خدشه‌دار کردن آزادی اندیشه مردم متکی بوده و ازنظر رئیس‌جمهوری مردود است، این قبیل اقدامات غیرمجاز که از ناحیه عوامل سودجو به عمل می‌آید به‌هیچ‌وجه مورد تأیید نبوده و مردود اعلام می‌شود.»[۳۷]

گزارش- 11

11. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز، با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم‌کردن تجاوز دولت شوروی به خاک افغانستان، خواستار خروج بی‌قیدوشرط نیروهای روسی از این کشور شد. تجاوز دولت شوروی ریشه در کودتای حزب دمکراتیک خلق افغانستان در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۵۷، دارد. به مناسبت هفتم اردیبهشت‌ماه، سومین سالگرد کودتای نظامی در افغانستان،**** ستاد مرکزی سپاه پاسداران با انتشار بیانیه‌ای دراین‌زمینه، ضمن اشاره به تاریخ استثمار ملل مستضعف به‌دست ابرقدرت‌ها، کودتای عوامل ارتش سرخ را در افغانستان محکوم و ابراز امیدواری کرد که با تلاش، مجاهدت و وحدت مردم مبارز افغانستان در سایه رهنمودهای امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران، زمینه برای برقراری حکومت عدل و برچیده‌شدن توطئه‌های غرب و شرق فراهم شود. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پایان بیانیه مذکور اعلام ‌کرد: «۱. ما علی‌رغم مصائب و مشکلات جنگ تحمیلی امریکایی بنا بر رسالت اسلامی خود، تجاوز دولت شوروی در افغانستان را نیز محکوم نموده و خواستار خروج بدون قیدوشرط نیروهای روسی از افغانستان می‌باشیم. ۲. ما بنا بر وظیفه و تعهد اسلامی خویش تا آخرین قطره خون خود از جهاد مقدس مردم مسلمان افغانستان و دیگر نهضت‌های آزادی‌بخش علیه کفر جهانی اعم از امپریالیسم و کمونیسم تا برقراری حکومت عدل اسلامی حمایت و پشتیبانی می‌نماییم. ۳. ما معتقدیم که سرنوشت ملت افغانستان و دیگر ملت‌ها در چارچوب مصالح آنان تعیین گردد و دخالت ابرقدرت‌های شرق و غرب را در سرنوشت ملت‌ها محکوم می‌نماییم.»[۳۸]

گزارش- 12

12. مشاور سیاسی نخست‌وزیر در دیدار با کاردار سفارت انگلیس در تهران، بی‌اعتمادی ملت ایران به انگلستان را که نتیجه اقدامات و مواضع این کشور است مهم‌ترین مانع گسترش روابط دو طرف اعلام کرد. ظهر امروز، کاردار انگلیس در جمهوری اسلامی ایران با محمد هاشمی معاون و مشاور سیاسی نخست‌وزیر، ملاقات و گفت‌وگو کرد. در این ملاقات که بیش از یک ساعت به طول انجامید، کاردار انگلیس از محمد هاشمی سؤال کرد که جمهوری اسلامی برای ایجاد رابطه متساوی با کشورها چه ضوابطی دارد؟ مشاور سیاسی نخست‌وزیر در پاسخ به این سؤال گفت: «جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد این رابطه علاوه‌بر اصول سیاست خارجی، روابط دیگری را در نظر می‌گیرد که برخی از آنها عبارت‌اند از اعتماد، عملکرد و تجارب گذشته و نحوه موضع‌گیری دولت‌ها در رویدادهای جهانی و میزان درک دولت‌ها از انقلاب اسلامی ایران.» هاشمی همچنین در ادامه افزود: «دررابطه‌با این معیارها بود که ملت ایران دیگر به کشور شما اعتمادی ندارد. کشور شما در مسئله اشغال لانه جاسوسی امریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام به‌عنوان نقض حقوق بشر از امریکا جانب‌داری کرد. حال‌آنکه در این جنگ تحمیلی که امریکا توسط صدام بر ایران تحمیل کرده و باعث بمباران مناطق مسکونی، مدارس و بیمارستان‌ها با موشک‌های ۹ متری شده که منجر به کشته و مجروح‌شدن ده‌ها هزار نفر گردیده، به‌عنوان بی‌طرفی سکوت کرده‌اید.» معاون نخست‌وزیر سپس با انتقاد از عملکرد رسانه‌های غربی و نحوه بازتاب اخبار و تحولات مربوط به انقلاب اسلامی ایران اضافه کرد: «مطبوعات غربی علیه انقلاب اسلامی ما مرتب قلم‌فرسایی می‌کنند و در نوشته‌های خود جنبه‌های مثبت انقلاب اسلامی را ذکر نمی‌کنند. باتوجه‌به روابط گذشته و خاطره تلخ ملت مسلمان ایران از کشور شما و با در نظر گرفتن موضع‌گیری کشور انگلستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، دیگر اعتمادی برای ملت مسلمان ما باقی نمانده است.» در پایان کاردار انگلیس از محمد هاشمی خواست که ایران اجازه حضور خبرنگاران و رسانه‌های خارجی را صادر کند تا بتوانند اخبار را به‌درستی منتقل کنند. معاون نخست‌وزیر هم در پاسخ اظهار کرد که هم‌اکنون تعدادی از خبرنگاران رسانه‌های جمعی خارجی در ایران حضور دارند و منعی دراین‌زمینه نیست.[۳۹]

گزارش- 13

13. سازمان عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی مستند از وجود گسترده اعمال شکنجه بر زندانیان سیاسی در عراق خبر داد. از سوی دیگر، بیشتر اسرای عراقی ضمن اذعان به اینکه به‌زور به جبهه فرستاده شده‌اند، صدام را آغازگر جنگ با هدف تثبیت رژیم بعث معرفی کردند. بنا به گزارش خبرگزاری رویتر، سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی اسناد مربوط به ۱۵ تن از زندانیان سیاسی سابق عراق را که بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۹ شکنجه شده‌اند، منتشر کرد. این ۱۵ نفر که ۳ تن از آنان زن هستند مورد معاینات پزشکی سازمان عفو بین‌الملل قرار گرفتند و نوع شکنجه‌های اعمال‌شده بر آنان ضربات مشت، لگد، باتوم، شوک‌های الکتریکی و صحنه‌های ساختگی اعدام تشخیص داده شد. همچنین بنا به گزارش سازمان عفو بین‌الملل، به این زندانیان تجاوز جنسی نیز شده است. گزارش مزبور حاکی‌از این است که مقامات عراقی به‌منظور گرفتن اعترافاتی برای استفاده در دادگاه و همچنین اجبار زندانیان به ترک سازمان‌های سیاسی خود و پیوستن به حزب بعث عراق از شکنجه استفاده می‌کنند. در بین زندانیانی که سازمان عفو بین‌الملل با آنان مصاحبه کرد، ۳ نفر روزنامه‌نگار، یک تن نویسنده، ۳ نفر دانشجو و یک تن وکیل بازنشسته و چند تن کارگر بودند.[۴۰] از سوی دیگر، تعدادی از اسرای عراقی که در طول روزهای گذشته در جبهه‌ها اسیر و به تهران منتقل شده‌اند در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی صدام را عامل و آغازگر جنگ دانسته و اظهار کردند که رژیم بعث عراق برای تثبیت خود سربازان را به‌زور وادار به جنگ با ایران می‌کند. یک افسر ۴۹ ساله عراقی در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار کرد: «حکومت بعث عراق ما را مجبور به جنگ با برادران مسلمان ایرانی کرد. به همین دلیل بود که به‌محض رسیدن نیروهای ایرانی خود را تسلیم آنها کردیم. این جنگ، جنگی است که بر دو ملت و ارتش ایران و عراق تحمیل شده است. ازاین‌رو احساس کردم که باید خود را رها کنیم. ولی اگر این جنگ علیه اسرائیل بود با جان و دل شهادت را می‌پذیرفتم.» چند تن دیگر از اسرای عراقی در این مصاحبه، ضمن اعلام رضایت و قدردانی از رفتار ایرانیان با آنان، اعلام کردند که بدون اطلاع از ماهیت جنگ به جبهه‌ها فرستاده شده‌اند، ولی چون مجبور به جنگ شده و تمایلی به آن نداشته‌اند، خود را تسلیم کرده‌اند. یک افسر عراقی اسیر دیگر در پاسخ به سؤال خبرنگار که نظر وی را درباره جنگ تحمیلی عراق علیه ایران جویا شد، گفت: «این جنگ یک جنگ امریکایی است که هدفش تضعیف ایران و عراق می‌باشد و چون ایران علیه امریکا و امپریالیسم قیام کرد و سیاست نه شرقی و نه غربی را پیش گرفته است، لذا مشخص است که آغازکننده جنگ صدام است.» سربازان عراقی همچنین با اعلام اینکه هدف از این جنگ تثبیت موقعیت صدام است درزمینه فعالیت گروه‌های مبارز عراقی علیه رژیم صدام گفتند که فعالیت گروه‌های اسلامی به‌ویژه حزب الدعوه در عراق روزبه‌روز درحال افزایش است و مردم مسلمان عراق گرایش شدیدی به این گروه‌ها پیدا کرده‌اند و این مسئله باعث وحشت فراوان حزب بعث شده است.[۴۱]

گزارش- 14

14. به ادعای یک تحلیل‌گر اقتصادی در روزنامه تایمز (چاپ لندن)، باوجود جنگ و تحریم‌های اقتصادی، روابط تجاری و اقتصادی ایران و بریتانیا در سال گذشته افزایش داشته است. تونی آلووی در مقاله‌ای در روزنامه تایمز درباره روابط تجاری ایران و بریتانیا بعد از انقلاب اسلامی نوشت: «در سال گذشته، باوجود عوامل بازدارنده‌ای مانند جنگ ایران و عراق و تحریم اقتصادی علیه ایران، آمار ارزش صادرات بازرگانی بین ایران و بریتانیا از آنچه تصور می‌شد بیشتر بوده است. حجم صادرات بریتانیا به ایران که در سال ۱۹۷۹، یعنی دوران پس از انقلاب در ایران به ۲۳۱ میلیون لیره تنزل کرده بود، در سال گذشته به ۳۹۳ میلیون لیره افزایش یافت.» وی ضمن اشاره به این مسئله که این مقدار شامل کالاهای بریتانیایی که برخلاف قانون تحریم اقتصادی در قبال ایران به این کشور صادر شده‌اند نمی‌باشد، افزود: «آمار بازرگانی سال گذشته، ایران را در مقام بیست‌و‌سوم در گروه کشورهای تجارت‌کننده با انگلیس قرار داده است.» آقای آلووی اضافه کرد که نیروگاه‌های مولد برق، ماشین‌آلات برقی و صنعتی و وسایل طبی و داروسازی مهم‌ترین کالاهای صادرشده به ایران را تشکیل می‌دهند. وی در ادامه مقاله خود آورده است: «به بازرگانان انگلیسی به‌طور رسمی توصیه شده که فقط درصورت لزوم به ایران سفر کنند. بااین‌حال، بازرگانانی که به شرایط داخلی ایران آشنایی دارند هیچ‌گونه نگرانی دراین‌مورد به خود راه نمی‌دهند. به‌خصوص آنکه همکاران ژاپنی و آلمان‌غربی آنان در تهران شدیداً مشغول فعالیت‌های تجاری هستند.» آلووی در پایان از قول یک سخنگوی وزارت بازرگانی بریتانیا نوشت: «ما کلیه گزارشات نامطلوب درباره وضع اقتصادی ایران را می‌پذیریم، ولی ایران نشان داده است که توانایی رهایی از چنین وضعی را دارد.»[۴۲] ضمیمه گزارش۱: مروری بر مجاهدت‌ها و فداکاری‌های خلبان علی‌اکبر شیرودی و شهادت او در عملیات بازی‌دراز سروان علی‌اکبر شیرودی خلبان برجسته هوانیروز، در جبهه سرپل ذهاب به شهادت رسید. وی در جریان غائله کردستان داوطلبانه به آن منطقه رفت و به مبارزه با گروه‌های ضدانقلاب پرداخت و در پاک‌سازی پاوه نقش مؤثری ایفا کرد. شیرودی با ٢٥٠٠ ساعت پرواز جنگی، بالاترین مدت پرواز را در دنیا داشت. رئیس وقت ستاد مشترک ارتش درمورد او گفت: «او ناجی غرب و فاتح گردنه‌های آریا، بازی‌دراز، میمک، دشت ذهاب و پادگان ابوذر بود. او غیرممکن‌ها را ممکن ساخت. کسی بود که وقتی خبر شهادتش را به امام خمینی دادم، درمورد وی فرمود: او آمرزیده است.» شیرودی در دی‌ماه ۱۳۳۴، در روستای بالاشیرود از توابع شهرستان تنکابن در خانواده‌ای کشاورز و متدین دیده به جهان گشود. وی پس از گذراندن سال سوم متوسطه در زادگاه خویش، برای ادامه تحصیل راهی تهران شد و همراه با کار به تحصیل خود ادامه داد. شیرودی با اتمام تحصیلات متوسطه در سال ۱۳۵۱، وارد ارتش شد و دوره مقدماتی خلبانی را در تهران به پایان رساند. سپس دوره خلبانی بالگرد کبرا را در پادگان اصفهان گذراند و با درجه ستوانیاری فارغ‌التحصیل شد. وی پس از ۳ سال خدمت در ارتش به کرمانشاه رفت و با خلبان احمد کشوری آشنا شد. شیرودی از ارتشیانی بود که با اوج‌گیری جریانات انقلاب اسلامی به صفوف راه‌پیمایان پیوست و به دستور امام خمینی مبنی‌بر فرار سربازان از پادگان‌ها، به این دستور عمل کرد. پس از خروج از پادگان درصدد تشکیل گروهی چریکی برآمد و با تعدادی از دوستانش در کرمانشاه دراین‌زمینه آغاز به فعالیت کرد تا اینکه امام خمینی به میهن بازگشتند و انقلاب به پیروزی رسید. مجاهدت‌های شهید شیرودی در جبهه غرب و شمال‌غرب شیرودی که با شروع جنگ تحمیلی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، رهسپار منطقه کرمانشاه شد در جریان یکی از مأموریت‌های خود با سرپیچی از فرمان بنی‌صدر مبنی‌بر تخلیه پادگان و انهدام انبار مهمات منطقه، همراه ۲ خلبان همفکر خود و با ۲ بالگرد که دراختیار آنها بود، در طول ۱۲ ساعت پرواز حساس و خطرناک و به‌عنوان تنها موشک‌انداز پیشاپیش ۲ خلبان دیگر به قلب دشمن یورش برد و توانست مهمات دشمن را در هم کوبیده و خسارات سنگینی بر عراقی‌ها وارد آورد. پس از انعکاس و بازتاب این اقدام شجاعانه شیرودی در محافل نظامی و سیاسی کشور، بنی‌صدر چند درجه تشویقی برای او صادر کرد. شهید شیرودی در نامه‌ای خطاب به پایگاه محل خدمت خود، تقاضای رد درجه تشویقی بنی‌صدر را دارد. در این نامه آمده است: «اینجانب که خلبان پایگاه هوانیروز کرمانشاه می‌باشم و تاکنون برای احیای اسلام و حفظ مملکت اسلامی در کلیه جنگ‌ها شرکت نمود‌ه‌ام، منظوری جز پیروزی اسلام نداشته و به دستور رهبر عزیزم به جنگ رفته‌ام. لذا تقاضا دارم درجه تشویقی که به اینجانب داده‌اند، پس گرفته و مرا به درجه ستوانیار سومی که قبلاً بوده‌ام برگردانید. درصورت امکان امر به رسیدگی این درخواست بفرمایید. با تقدیم احترامات نظامی؛ ٩/٧/١٣٥٩»[۴۳] با اوج‌گیری جنگ کردستان، شیرودی و چند تن دیگر از خلبانان وارد جنگ شدند. وی در چند عملیات پروازی خود تلفات سنگینی را به نیروها و تجهیزات دشمن در نقاط راهبردی غرب کشور وارد کرد. در ۱۳ دی‌ماه ۱۳۵۹، وقتی خیانت‌های آشکار بنی‌صدر را دید به افشاگری پرداخت و از شنوندگان سخنانش خواست با ایمان و اسلحه و چنگ و دندان از میهن اسلامی دفاع کنند. در همین ایام علی‌اکبر شیرودی را به‌دلیل بازپس‌گیری ارتفاعات بازی‌دراز بازداشت تنبیهی کردند و در واکنش به این مسئله روحانیون متعهد و اعضای سپاه کرمانشاه مراتب ناراحتی خود را در اسرع وقت به اطلاع اعضای شورای‌عالی دفاع رساندند و حکم بازداشت وی منتفی شد. بااین‌حال علی‌اکبر شیرودی خلبان انقلابی هوانیروز، ساعتی از جنگ فاصله نگرفت و چنان جنگید که مصطفی چمران او را «ستاره درخشان جنگ کردستان» نامید. وی بالاترین ساعت پرواز در جنگ را در جهان داشت و باوجود بیش از ۴۰‌ بار سانحه و بیش از ۳۰۰ مورد اصابت گلوله به بالگردش، باز سرسختانه می‌جنگید. شیرودی پس از مأموریت‌های هوایی متعدد و انجام بالاترین پروازهای جنگی و نجات‌یافتن از بسیاری معرکه‌های مهلک، سرانجام در آخرین عملیات پروازی خود در منطقه بازی‌دراز، هنگامی‌که عراق یک لشکر زرهی با ۲۵۰ تانک و پشتیبانی توپخانه و خمپاره‌انداز و چند فروند جنگنده روسی و فرانسوی، برای بازپس‌گیری ارتفاعات بازی‌دراز به سرپل ذهاب گسیل داشت، به مقابله با آنان پرداخت و پس از انهدام چندین تانک بالگردش از پشت مورد اصابت گلوله تانک قرار گرفت و به شهادت رسید.[۴۴] نقش شیرودی در عملیات پیروزمندانه بازی‌دراز و شهادت او حین عملیات خلبان احمد پیشگاه هادیان که از خلبان‌های بالگرد کبرای هوانیروز در عملیات بازی‌دراز است، درباره نقش شهید شیرودی در جبهه شمال‌غرب و در عملیات بازی‌دراز و همچنین ویژگی‌های اخلاقی او در مصاحبه با راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ گفت: «در عملیات بازی‌دراز شهید شیرودی بچه‌ها را برای شناسایی بالای قله بردند. حتی چم امام‌حسن(ع)، قاسم‌آباد و قریه قاسم‌آباد را شناسایی کردند. بالای کسرخان تمام منطقه‌ای را که باید گرفته می‌شد، بچه‌ها را با ماشین بالا بردند و برای شناسایی دقیق، پیاده بالای کوه می‌رفتیم و از روی نقشه هم خوب توجیه شده بودیم. روز تک، شیرودی ساعت ٦ صبح، بلند شد. رفت روی قله ١١٥٠ ایستاد و زیر پایش را درو کرد. نیروهای عراقی گفتند این کیست که اینجا آمده است. این همه موشک و ضدهوایی می‌انداختند. یکی از آنها به این نمی‌خورد. قدرت خدا طوری بود که او کارش را کرد، بعد نیرو پیاده کردند و بچه‌های سپاه قله ١٠٨٠ و ١٠٥٠ و ١١٠٠ جنوبی را گرفتند و نزدیک ١١٥٠ آمدند. در اینجا بچه‌ها ١٦ نفر بودند که ١٢ نفرشان پایین بودند و ٤ نفر دیگر بالای قله ١١٥٠ رفتند که درحدود ٣٧٠ نفر اسیر گرفتند. ... آن‌ روز درحدود ٧٠٠ اسیر از عراقی‌ها گرفته شد و کلی مهمات بود. حتی شیرودی یک روز عصر به بچه‌ها گفت به‌طرف چم امام حسن(ع) برویم. از قله بازی‌دراز به‌طرف چم امام حسن(ع) کلی راه بود. ٥٠٠ متری چم امام حسن(ع) بود که خدا بیامرز ٢٨ راکت در چم امام حسن(ع) انداخت. نیروهای عراقی در آنجا خیلی بودند. نیروهای عقب و احتیاط آنها که پشتیبانی‌کننده نیروهای جلو بودند و می‌خواستند حمله بکنند، آنها را درو کردند. در آن حالت یک حالت سرگیجه به او دست داده بود. چون شب بود و این نوری که راکت می‌انداخت به چشم می‌خورد، یک حالت به‌خصوصی به انسان دست می‌دهد. بالا رفت و پایین آمد و دور زد و حالش خوب شد. یک تیر هم به ملخ هلیکوپتر او خورده بود و برگشت و در پادگان نشست. روز بعد پاتکی که عراق کرد، با حدود ١٠٠ تانک به‌طرف داربلوط و شیرین‌آب و کوره‌موش و سرپل ذهاب حمله کردند.» خلبان پیشگاه هادیان درخصوص روز شهادت شیرودی و حوادث آن روز افزود: «[شهید شیرودی] پشت تاو نشست که با احمد آرش بود، فرید علی‌پور و خدابنده‌لو و من هم بودم. ٣ فروند بودیم که به‌طرف داربلوط و شیرین‌آب پیشروی کردیم و درحدود ٢٨ تانک زدیم که واقعاً کار هوانیروز در آنجا خیلی خوب بود. ... روز ششم قله ١١٥٠ و ١١٠٠ شمالی را بچه‌ها گرفته بودند. بعد نیروی هوابرد پایین آمد و سروان ادیبیان دستگیر شد و به‌طرف عراق برده شد. گفتند که ادیبیان مرده است، ولی در رادیو عراق صحبت کرد که حالم خوب است و الان در آنجا هست. ... عراقی‌ها بالای ١١٠٠ آمدند و بعد از مدتی دیگر که با تانک‌ها زیاد حمله کردند، تا نزدیک شهرک مهدی آمدند. روز بعد تا شهرک مهدی آمده بودند. ... خدا بیامرز شیرودی تا نزدیک شهرک مهدی رفت و بعد از زدن ٢ تانک به شهادت رسید. یک گلوله کالیبر٥٠ از ستون فقرات خورده بود و از سمت چپ سینه‌اش شکافته بود و بیرون آمده بود. بعد ایشان را از کرمانشاه به تهران بردند. بچه‌ها همان‌ روز بعد از شهادت ایشان پرواز کردند و درحدود ٤ تانکشان را بالای داربلوط زدند و نیروی عراق نتوانست جلو بیاید و عقب‌نشینی کرد.»[۴۵]

________________________________________

  • ضمیمه دارد؛ مروری بر مجاهدت‌ها و فداکاری‌های خلبان علی‌اکبر شیرودی و شهادت او در عملیات بازی‌دراز.
    • اشاره به راه‌پیمایی دیروز طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق در تهران
      • برای مشاهده پاسخ بنی‌صدر به هیئت به روزشمار ۷/۲/۱۳۶۰ (دیروز) مراجعه کنید.
        • در تاریخ ۷ اردیبهشت‌ماه (ثور) 1357 (27/4/1978)، یک کودتا به رهبری عناصر حزب دمکراتیک خلق افغانستان و متشکل از جوانان تحصیل‌کرده با افکار چپ مانند نورمحمد تره‌کی، حفیظ‌الله امین و ببرک کارمل و... که مورد حمایت شوروی بودند، رخ داد و در نتیجه آن، قدرت از محمد داود خان به این حزب منتقل شد. به‌دنبال این کودتا، تا مدتی جنگ قدرت بین احزاب مختلف جریان داشت. با قدرت‌یافتن این حزب و تلاش برای برقراری حکومت کمونیستی در افغانستان و حمایت شوروی از آن، ائتلافی متشکل از مجاهدین افغانی با حمایت امریکا و بلوک غرب، به‌مبارزه با دولت کودتا (به رهبری ببرک کارمل) برخاست. این تحولات درنهایت منجر به حمله نظامی شوروی به افغانستان در تاریخ ۳ دی ماه ۱۳۵۸، برای دفاع از حزب دمکراتیک خلق این کشور شد. درنتیجه، شوروی به مدت ۹ سال و تاهنگامی‌که در اواخر بهمن‌ماه سال ۱۳۶۷، نیروهای این کشور عقب‌نشینی کردند، افغانستان را به اشغال خود درآورد. جمهوری اسلامی ایران از آغاز با تجاوز شوروی به خاک افغانستان مخالف بود و از مجاهدان این کشور حمایت کرد. [علیرضا علی‌آبادی، افغانستان، تهران: وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی: مؤسسه چاپ و انتشارات)، ۱۳۷۲ صص ۲۲۶ - ۱۴۸]

سروان علی‌اکبر شیرودی خلبان برجسته هوانیروز ارتش صبح امروز پس از انهدام چند دستگاه تانک عراق، به‌علت اصابت یک گلوله کالیبر۵۰، بالگردش سقوط کرد و براثر شدت جراحات واردشده به شهادت رسید

حجت‌الاسلام محمد منتظری

علی‌اکبر معین‌فر


منابع و مآخذ روزشمار 1360/02/08

  1. سند شماره ۳۷۶۷۴۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه کرمانشاه به فرمانده سپاه سرپل ذهاب، ۸/۲/۱۳۶۰.
  2. روزنامه جمهوری اسلامی، ۹/۲/۱۳۶۰، ص۲؛ و - سند شماره ۲۸۵۷۱۳ مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی سپاه به سماجا۳ (مرکز فرماندهی)، ۸/۲/۱۳۶۰.
  3. سند شماره ۵۰۹۰۱ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه کرمانشاه به فرمانده سپاه مرکز، ۱۱/۲/۱۳۶۰.
  4. سعید پورداراب، تقویم تاریخ دفاع مقدس: ضربه‌های پی‌درپی، جلد۹، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۷، ص۱۵۴.
  5. سند شماره ۱۳۹۱۶۱ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارشی از عملیات ارتفاعات بازی‌دراز در غرب، ۹/۲/۱۳۶۰، ص۱۰.
  6. سند شماره ۲۸۵۷۲۰ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ۳ زرهی لشکر۸۱ (رکن۳) به فرمانده لشکر۸۱ زرهی رده مقدم (رکن۳)، ۸/۲/۱۳۶۰.
  7. سند شماره ۱۴۴۵۶۳ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (مرکز فرماندهی) به سماجا۳ (مرکز فرماندهی)، ۸/۲/۱۳۶۰.
  8. سند شماره ۱۴۴۵۶۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا۳ (مرکز فرماندهی) به ژاجا، ۸/۲/۱۳۶۰.
  9. سند شماره ۳۵۸۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای ۲۴ ساعته واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره ۱۴۱، ۹/۲/۱۳۶۰، ص۳.
  10. سند شماره ۳۷۷۲ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای ۲۴ ساعته واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره ۲۰۸، ۹/۲/۱۳۶۰، ص۲.
  11. سند شماره ۵۱۰۱۳ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام مرکز فرماندهی سماجا به عملیات نهاجا، ۸/۲/۱۳۶۰.
  12. سند شماره ۳۷۷۲ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص ۳ و ۴.
  13. سند شماره ۵۰۸۱۶ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام مرکز فرماندهی سماجا، ۹/۲/۱۳۶۰.
  14. سند شماره ۱۳۱۶۴۰ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیام سپاه مرکز به مرکز فرماندهی سپاه سنندج، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  15. سند شماره ۵۱۰۱۴ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سنندج به مرکز فرماندهی، ۸/۲/۱۳۶۰.
  16. روزنامه جمهوری اسلامی، ۹/۲/۱۳۶۰، ص۵.
  17. سند شماره ۵۱۰۳۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیام فرماندهی سپاه تبریز به فرماندهی سپاه مرکز، ۸/۲/۱۳۶۰.
  18. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۳۹، ۹/۲/۱۳۶۰، صص ۹ و۱۰، زنجان خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  19. همان، ص۱۱، یاسوج خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  20. همان، ص۱۲، کرمان خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  21. سند شماره ۵۰۸۱۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تهران به رشت (فرماندهی و هماهنگی مناطق)، ۹/۲/۱۳۶۰؛ و- خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۴۰، ۱۰/۲/۱۳۶۰، ص۱۰، اهواز خبرگزاری پارس، ۹/۲/۱۳۶۰.
  22. سند شماره ۵۰۸۳۶ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه اهواز به فرمانده سپاه تهران، ۹/۲/۱۳۶۰.
  23. سند شماره ۵۱۰۳۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه زاهدان به فرماندهی سپاه مرکز، ۸/۲/۱۳۶۰.
  24. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۴۰، ۱۰/۲/۱۳۶۰، ص۸، اصفهان خبرگزاری پارس، ۹/۲/۱۳۶۰.
  25. سازمان مجاهدین خلق، هفته‌نامه مجاهد، شماره ۱۱۸، ۱۰/۲/۱۳۶۰، صص ۵ و ۲۸.
  26. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، ص۱۴، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  27. اکبر هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران (کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۰)، به اهتمام یاسر هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۷۸، ص۱۷.
  28. سند شماره ۳۸۰۰ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام فرمانداری بندر ماهشهر به وزارت کشور، ۱۲/۲/۱۳۶۰، صص ۱ و ۲.
  29. سند شماره ۳۸۲۸ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت کشور به استانداری خوزستان، ۱۵/۲/۱۳۶۰، صص ۱ و ۴.
  30. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۴۰، ۱۰/۲/۱۳۶۰، صص ۴ و ۵، تهران خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  31. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۳۹، ۹/۲/۱۳۶۰، صص ۲۴ و ۲۵، تهران خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  32. همان، صص ۲ و ۳، رادیو کلن، ۸/۲/۱۳۶۰.
  33. مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسه ۱۳۸، ۸/۲/۱۳۶۰، صص ۱۹ و ۲۰.
  34. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۳۹، ۸/۲/۱۳۶۰، صص ۱۶و۱۷، تهران خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  35. عبور از بحران (کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۰)، پیشین، صص۷۶ و ۷۷.
  36. روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۰/۲/۱۳۶۰، ص۸.
  37. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارشها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۳۹، ۸/۲/۱۳۶۰، ص۲۴، تهران خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  38. همان، صص ۲۶ و ۲۷.
  39. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۴۰، ۹/۲/۱۳۶۰، صص ۶ و ۷.
  40. روزنامه کیهان، ۹/۲/۱۳۶۰، ص۱۲.
  41. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۳۹، ۸/۲/۱۳۶۰، صص ۲۲ و ۲۳، تهران خبرگزاری پارس، ۸/۲/۱۳۶۰.
  42. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۳۹، ۹/۲/۱۳۶۰، ص۱، رادیو لندن، ۸/۲/۱۳۶۰.
  43. اردشیر کریم‌زاده و صفر پایخان، حماسه‌های ماندگار هوانیروز در دفاع مقدس، تهران: انتشارات نودید طراحان (هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران)، ۱۳۸۸، ص۴۵.
  44. همان، ص۴۶.
  45. سند شماره ۷۶۹/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی عملیات‌های روح‌الله (سرپل ذهاب) و بازی‌دراز ۱ و ۲ (۵/۷/۱۳۶۰، نوار شماره ۳۴۷۱)، صص ۱۱ - ۹.