1360.01.06

روزشمار جنگ سال 1360 1360.01.06
نام‌های دیگر	شش فروردین
تاریخ شمسی	1360.01.06
تاریخ میلادی	26 مارس 1981
تاریخ قمری	19 جماد‌ی‌الاول 1401

1361.01.06

1362.01.06

1363.01.06

1364.01.06

1365.01.06

1366.01.06

1367.01.06

گزارش- 1

1. ارتش عراق امروز، با تشدید آتش توپخانه و خمپاره‌اندازهای خود بر روی نیروهای ایرانی مستقر در جبهه سوسنگرد گمانه‌زنی درمورد احتمال حمله گسترده با هدف تسخیر این شهر را قوت بخشید. همچنین در جبهه میانی، از پیشروی نیروهای عراقی و تصرف مواضع ایران در چقاحمام ممانعت شد. تعدادی رزمنده ایلامی نیز براثر آتش توپخانه عراق مجروح شدند. سوسنگرد و روستاهای اطراف آن همچون روزهای گذشته، زیر آتش توپخانه و خمپاره‌اندازهای عراقی قرار داشتند. براساس برخی گزارش‌ها، تحرکات نیروهای عراقی حاکی‌از احتمال حمله عراق در روزهای آینده، از دو جبهه غرب و جنوب‌غربی به شهر سوسنگرد با هدف تصرف این شهر است. تحرکات و اقدامات چند وقت اخیر عراق، نشانگر اهمیت زیاد شهر سوسنگرد و تصرف آن برای عراق می‌باشد. درهمین‌زمینه منابع خبری ژاندارمری خوزستان گزارش دادند که چند روز پیش، ۷ نفر از افسران عراقی مستقر در جبهه سوسنگرد به استان العماره رفتند و در جلسه‌ای به فرماندهان ارشد خود اعلام کردند که نمی‌توانند این شهر را تصرف کنند. درپی این اقدام، بلافاصله حکم اعدام آنها صادر شد و ۷ نفر دیگر به‌عنوان فرمانده تعیین و به جبهه سوسنگرد اعزام شدند. در جبهه میانی نیز پس از دفع حملات ارتش عراق در ارتفاعات چغالوند، امروز، مجدد، عراقی‌ها از محور چقاحمام قصد پیشروی داشتند که با هوشیاری نیروهای سپاه، درگیری ایجاد شد و درنتیجه ۲۰ نفر از آنها کشته، ۲ نفر اسیر و سایر نیروها مجبور به عقب‌نشینی شدند. همچنین، براثر اصابت گلوله توپ ارتش عراق به کامیون حامل رزمندگان در ایلام، ۴ نفر از نیروهای بسیجی مجروح شدند.

گزارش- 2

2. در شمال‌غرب، بنا به گزارش‌ها عناصر احزاب و گروه‌های مسلح غیرقانونی در برخی از شهرهای استان کردستان تجمع کرده و احتمال تحرکات آنها وجود دارد. امروز همچنین نیروهای نظامی ایران یک پاسگاه مرزی عراق را تصرف کردند. براساس گزارش واحد اطلاعات سپاه سنندج، اوضاع منطقه به‌شدت بحرانی است و فعالیت گروه‌های مسلح غیرقانونی ازجمله حزب دمکرات، سازمان کومه‌‌له و جاسوسان عراقی در منطقه گسترش یافته است. گروه‌های ضدانقلاب مستقر در کردستان به‌خصوص در بوکان، کلیه مردانی که توانایی استفاده از سلاح را دارند، سازماندهی کرده و اسلحه دلخواهشان را دراختیار آنان گذاشتند. در آذربایجان‌غربی نیز حزب دمکرات پاسگاه‌هایی را که دراختیار ضدانقلابیون مستقر در منطقه پیرانشهر است تقویت کرد، به‌طوری‌که احتمال حمله آنان به یگان‌های خودی مستقر در منطقه، زیاد است. همچنین انفجار یک بمب ساعتی در ساختمان سپاه میاندوآب موجب واردآمدن خساراتی به این ساختمان و ساختمان هلال احمر شد. در مقابل حمایت‌های عراق از تحرکات کردهای مخالف رژیم ایران، نیروهای سپاه پاسداران مریوان، پاسگاه مرزی کوخلان را تصرف کردند که درنتیجه این عملیات ۴ تن از نیروهای عراقی کشته شدند. به‌علاوه، در این عملیات چند قبضه تفنگ و مقداری مهمات به دست نیروهای خودی افتاد.

گزارش- 3

3. در ادامه درگیری‌های معارضان عراقی با ارتش این کشور، امروز، پس از چهار روز درگیری متوالی میان نیروهای واحد کردی جیش التحریر در منطقه زاخوسنات با نیروهای ارتش عراق که به مناطق مجاور نیز توسعه یافت، ارتش عراق مجبور شد از بالگرد و میگ‌های خود استفاده کند که درنتیجه ۳ نفر از نیروهای کرد عراقی مجروح شدند. رهبری این عملیات برعهده ابواسامه از نیروهای متمایل به ایران بود.

گزارش- 4

4. در ادامه تحرکات سلطنت‌طلبان خارج از کشور، رضا پهلوی پسر محمدرضا (شاه معدوم ایران) که خود را پادشاه قانونی ایران می‌داند، ابراز اطمینان کرد که سرانجام روزی به ایران بازگشته و قدرت را در دست خواهد گرفت. وی در مصاحبه با روزنامه کویتی القبس در دانشگاه امریکایی قاهره گفت: به‌دلیل وضعیت فوق‌العاده کنونی در ایران قادر به ادای سوگند در حضور مجلس کشور نیست. رضا پهلوی همچنین درباره جنگ ایران و عراق اظهار کرد: «جنگ عراق با ایران عدم توانایی در اتخاذ تصمیمات سیاسی در ایران را به‌دلیل خصومت‌ها در میان گروه‌های مختلف قدرت، آشکار کرده است. در ایران هرج‌ومرج و عدم انضباط حکم‌فرما است، قیامی در میان اقلیت‌های قومی بروز کرده و مهم‌تر از همه خصومت افکارعمومی نسبت به رژیم (خمینی) است.» وی در این مصاحبه بار دیگر اشتیاق خود را برای بازگشت به ایران و شرکت در جنگ علیه عراق اعلام کرد و گفت: «من تاکتیک‌های جنگ را آموخته و در استراتژی جنگی دوره دیده‌ام!!! به‌علاوه دوره خلبانی فانتوم را در ایالات متحده پشت سر گذارده‌ام. ازاین‌رو، مناسب دیدم خود را دراختیار قرار دهم، لکن ایران تقاضای من را نادیده گرفت.» رضا پهلوی با تأکید بر این نکته که دلایل شروع جنگ مناقشات مرزی نبوده، بلکه جنگ براثر اختلاف در اهداف سیاسی آغاز شده است خاطرنشان کرد: «هرگاه دو کشور بر سر این اهداف به توافق برسند این جنگ پایان خواهد یافت.» وی همچنین مدعی شد خطری که اکنون پیش رو است، مسئله سلطنت یا جمهوری نیست، بلکه موجودیت ایران است و ابراز امیدواری کرد که تمام مردم ایران اختلافات خود را کنار گذارده و برای عقب‌راندن عراق متحد شوند!

گزارش- 5

5. به‌دنبال درگیری روز گذشته نیروهای سپاه پاسداران فراشبند با خوانین فارس امروز، هیئتی از ارگان‌های دولتی به‌منظور بررسی موضوع به محل اعزام شد. براساس گزارش سپاه پاسداران شیراز، در جریان درگیری دیروز، در منطقه پهناپهن فراشبند، ۳ نفر از افراد خوانین کشته شدند و یک پاسدار شهید شد. همچنین ۵ نفر از نیروهای سپاه پاسداران گروگان گرفته شدند، از طرفی نیروهای سپاه نیز بیش از ۲۰ نفر از عناصر خوانین قشقایی را دستگیر کردند. درپی این حادثه امروز، هیئتی متشکل از معاون سیاسی استانداری، نماینده سپاه پاسداران و نماینده ژاندارمری به‌منظور بررسی موضوع به منطقه رفتند که پس از بحث و تبادل‌نظر، جریان مزبور و گروگان‌گیری خاتمه یافت.

گزارش- 6

6. امروز، رئیس‌جمهور با حضور در برخی مناطق عملیاتی جبهه جنوب، با فرماندهان عملیاتی دیدار و وضع کلی جبهه‌ها را بررسی کرد. نخست‌وزیر نیز در ادامه سفر به استان‌های مختلف کشور امروز، وارد استان خوزستان شد. در جلسه‌ای که با حضور رئیس‌جمهور در یکی از قرارگاه‌های نظامی ارتش در استان خوزستان برگزار شد و چندین ساعت به طول انجامید، تیمسار سرتیپ ظهیرنژاد فرمانده نیروی زمینی ارتش و چند تن از فرماندهان نظامی مستقر در خوزستان نیز حضور داشتند. در این جلسه ابتدا هریک از فرماندهان، عملیات‌های اجراشده در چند روز گذشته را تشریح و سپس درباره نحوه مدیریت جنگ و رویارویی با دشمن بحث و تبادل‌نظر کردند. محمدعلی رجایی، نیز امروز، در سومین روز بازدید خود از استان‌های مختلف کشور به‌اتفاق هادی منافی وزیر بهداری، حسن عارفی وزیر فرهنگ و آموزش‌عالی و محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنایع و معادن، وارد استان خوزستان شد و مورد استقبال محمد غرضی استاندار خوزستان و دیگر مقامات این استان قرار گرفت.

گزارش- 7

7. وزیر امور خارجه عراق امروز، در یک نشست مطبوعاتی و سپس در مصاحبه با روزنامه عربستانی الریاض به بیان دیدگاه‌های عراق درزمینه جنگ با ایران و روابط با امریکا پرداخت. سعدون حمادی که در اجلاس شورای اتحادیه عرب در تونس شرکت کرده بود، در یک نشست مطبوعاتی بدون اشاره به کشور آغازگر جنگ، اعلام کرد که کشورش تمایل زیادی به برقراری صلح با ایران دارد، ولی برای حفظ حقوق ارضی خود راهی بجز ادامه جنگی که ایران بر آن تحمیل کرده است را ندارد. وزیر امور خارجه عراق در این سخنرانی ایران را مسئول ادامه جنگ معرفی کرد و گفت که تمامی دولت‌های عرب باید از عراق که یک کشور عربی است و برای دستیابی به حقوق خود می‌جنگد، حمایت کنند. سعدون حمادی در مصاحبه با روزنامه الریاض (چاپ عربستان)، ضمن تأکید بر اینکه قطع رابطه عراق و ایالات متحده* برای همیشه نخواهد بود، گفت: برای تجدید رابطه در آینده نزدیک ضرورتی احساس نمی‌شود. وی شرایط عراق را برای عادی‌سازی روابط با امریکا اعلام نکرد، ولی این کشور همواره گفته است که امریکا باید مواضع خود را در قبال منازعه اعراب و رژیم اشغالگر قدس تغییر دهد. منابع سیاسی غربی در بغداد تابستان سال گذشته، گزارش دادند که عراق هرگونه درخواست امریکا برای تجدید رابطه و ملاقات مقامات دو طرف را رد کرده است.

گزارش- 8

8. رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین و دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی در مصاحبه‌های جداگانه با تأکید بر ضرورت پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق، پس از بررسی دیدگاه‌های دو کشور از طرح‌ریزی کمیسیون جنگ ایران و عراق برای یک مأموریت جدید خبر دادند. یاسر عرفات امروز، در یک نشست خبری در داکا پایتخت بنگلادش گفت: «اعضای کمیسیون رسیدگی به جنگ عراق و ایران که ازسوی سازمان کنفرانس اسلامی مأموریت دارند، در دومین مرحله تلاش خود برای پایان‌دادن به این جنگ هفته آینده، به تهران و بغداد سفر خواهند کرد.» وی پیش‌بینی کرد که مأموریت تازه این کمیسیون نسبت به مأموریت اول نتایج مثبت‌تری خواهد داشت. عرفات گفت برای طرح‌ریزی مأموریت جدید کمیسیون، امشب، با احمد سکوتوره رئیس‌جمهور گینه و ضیا الرحمان رئیس‌جمهور بنگلادش، دیدار خواهد کرد. بنا بر گزارش روزنامه کویتی الرأی العام، پس از فعالیت‌های دیپلماتیک و تماس‌ها و مشورت‌هایی که رئیس‌جمهور گینه با همکاری حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی و رئیس‌جمهور پاکستان انجام داده است، امروز، اعضای هیئت رسیدگی به جنگ ایران و عراق در جده گرد هم آمده و پیشنهادهای ایران** و عراق را بررسی خواهند کرد. حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی نیز در مصاحبه با خبرگزاری عربستان سعودی ضمن ابراز امیدواری درمورد اعزام یک هیئت بلندپایه ازجانب این سازمان برای ایجاد آتش‌بس بین ایران و عراق گفت که هر دو کشور برای پاسخ به کوشش‌های کمیته اسلامی اعلام آمادگی کرده‌اند. شایان ذکر است سازمان کنفرانس اسلامی این کمیته را در ژانویه گذشته (دی‌ماه ۱۳۵۹)، در طائف با حضور نمایندگانی از کشورهای پاکستان، بنگلادش، گینه، ترکیه، مالزی و سنگال و سازمان آزادیبخش فلسطین تشکیل داد. حبیب شطی همچنین جنگ ایران و عراق را بسیار پیچیده خواند و اعلام کرد که پایان دادن به این جنگ برای جهان اسلام از اولویت مهمی برخوردار است. احمد سکوتوره رئیس‌جمهور گینه نیز گفت که تمام دنیای اسلام باید از تلاش‌های کمیسیون مذکور حمایت کنند. ضیا الرحمان رئیس‌جمهور بنگلادش هم نگرانی عمیق خود را از برادرکشی بین ایران و عراق ابراز و اظهار امیدواری کرد که کمیسیون صلح اسلامی سرانجام به موفقیت دست یابد.

گزارش- 9

9. روزنامه نیویورک تایمز و یک روزنامه کویتی امروز، تحولات جنگ ایران و عراق و برآورد خود از وضعیت نظامی دو کشور را تحلیل کردند. روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‌ای با عنوان “جنگ در خلیج‌فارس: حمله در فصل بهار” نوشت: «عراق واحدهای زیادی از توپخانه و موشک‌های دوربرد فراگ۷ را به خطوط مقدم جبهه انتقال داده است. کارشناسان نظامی امریکا و ناتو انتظار دارند که این کشور از یگان‌های جدید توپخانه و موشک برای کاهش نیروهای ایران در جبهه‌های جنوب و جلوگیری از تمرکز نیروهای این کشور جهت انجام ضدحملات جدید استفاده کند.» این مقاله در ادامه افزود: «طرفین مناقشه گرایش به بیانیه‌های اغراق‌آمیز پیدا کرده‌اند. اتفاق‌نظر بر این است که ایرانی‌ها شاید به‌این‌جهت که جنگ به سودشان نبوده، تمایل بیشتری به اغراق داشته‌اند. به گفته کارشناسان، عراقی‌ها با استفاده وسیع از بالگردهای توپ‌دار و نیروهای کم‌حجم، ولی مجهز به سلاح‌های سنگین، جبهه‌های شمالی جنگ را ثابت نگه داشته‌اند. برطبق نظر منابع نظامی غرب، عدم فعالیت ایران در جبهه‌های جنگ شاید ناشی‌از نگرانی این کشور از گسترش ناآرامی در بین اقلیت‌های قومی خود باشد. کارشناسان می‌گویند که ناآرامی در بین بلوچ‌ها، ترکمن‌ها و آذربایجانی‌ها بیش از همه اقوام است و نگرانی بیشتر ایران از نزدیک‌بودن این اقلیت‌ها به منابع تسلیحاتی و مالی شوروی است.» این مقاله سپس به ذکر ریشه این گرایش‌های جدایی‌طلب و برخورد آنها با سپاه پاسداران و نیروهای انقلاب اسلامی پرداخت و اضافه کرد: «به‌نظر بسیاری از کارشناسان، باتوجه‌به نگرانی روزافزون ایرانی‌ها از گسترش خشونت در بین اقلیت‌های قومی و امکان حمایت شوروی از آنها، احتمال یک تهاجم ازسوی ایران علیه عراق نمی‌رود و درصورت تشدید آتش توپخانه عراق ممکن است نیروهای ایرانی مواضع فعلی خود را هم از دست بدهند.» روزنامه کویت تایمز نیز نوشته است: چون عراق شکست‌هایی را در چند روز اخیر، در مقابل ایران متحمل شد، دست به حمله هوایی بزرگی علیه ایران زده و حملات موشکی اخیر به شهرهای ایران نیز به همین دلیل است.

گزارش- 10

10. روزنامه امریکایی نیویورک تایمز در مقاله‌ای به نقش اقلیت‌های قومی به‌عنوان یک چالش برای دولت مرکزی جمهوری اسلامی ایران و عامل بازدارنده در جنگ به ویژه در نواحی مرزی پرداخته است. این روزنامه در مقاله‌ خود، قابلیت اقلیت‌های قومی در ایجاد بحران برای دولت مرکزی با استفاده از حمایت خارجی را ازجمله عواملی دانست که جمهوری اسلامی در برخورد با آن قاطعیت به خرج نمی‌دهد. در ادامه مقاله آمده است: «منابع غربی گفته‌اند عدم فعالیت نسبی ایرانیان در مرز اصلی ممکن است به‌خاطر توجه به پخش شورش بعضی از اقلیت‌های کشور باشد. وجود ۴ میلیون کرد که از زمان قبل از جنگ نیز درحال جنگ چریکی بوده‌اند و نشانه‌هایی در دست است که اقلیت‌های دیگر نیز درحال شورش هستند؛ اقلیت‌های بلوچ، ترکمن و آذربایجانی که از سرکش‌ترین گروه‌ها هستند که به‌علت هم‌جواری و نزدیکی این قبایل به منابع اسلحه و مالی شوروی، تهدید برای حمله آنان زیادتر است. بلوچ‌ها که در مناطق کوهستانی ایران در مرز ایران، افغانستان و پاکستان زندگی می‌کنند و حدود یک‌میلیون نفر هستند، همیشه کنترل توسط دولت (مرکزی) را رد کرده بودند. محمدرضا شاه پهلوی همیشه آنها را به‌وسیله پرداخت مقرری مرتب به رهبران قبیله آرام نگه داشته بود که اکنون جلوی این پرداخت‌ها گرفته شده است ... مفسران می‌گویند که بلوچ‌ها می‌توانند کمک‌های نظامی مرتب از نیروهای شوروی در افغانستان درصورت تصمیم مسکو برای ایجاد یک جنگ شهری در ایران دریافت کنند. یک‌میلیون‌و‌نیم ترکمن یا بیشتر که در شمال‌شرقی ایران و هم‌مرز با شوروی زندگی می‌کنند، به‌طور روزافزونی درحال سرکشی هستند و رهبران آنها تقاضای استقلال داخلی و به‌رسمیت‌شناختن زبان خود را دارند. ... یک کمیته مرکزی از شورای ترکمن‌ها با برقراری جمهوری اسلامی کنونی مخالف هستند ... و اگرچه اتهام دریافت پول و اسلحه از شوروی را رد می‌کنند، اما به اعتقاد کارشناسان غربی این موضوع صحت دارد. آذربایجانی‌ها نیز مانند بلوچ‌ها و ترکمن‌ها می‌توانند دریافت‌کننده اسلحه و پول ازطرف شوروی باشند. حدود ۷ تا ۹ میلیون آذربایجانی که دارای تاریخ بسیار قدیمی هستند، مخالف تهران‌اند ... یک سال قبل ساختمان مرکزی حزب جمهوری خلق مسلمان در تبریز به‌وسیله سپاه پاسداران انقلاب گرفته شد و درنتیجه به‌نظر می‌آید که مبارزات آذربایجانی‌ها خاموش شده باشد. اما در اواخر سال قبل و اوایل اسفند، فعالیت مبارزین در اطراف تبریز آغاز شده است.» در پایان مقاله نیز ذکر شده است: «مسلح‌شدن روزافزون گروه‌های اقلیت و امکان آنکه آنها ممکن است به‌وسیله شوروی پشتیبانی شوند، برخی از مفسران را به این فکر کشانده است که یک حمله تهاجمی وسیع به‌وسیله نیروهای ایرانی علیه عراقی‌ها خارج از بحث است، درمجموع سربازان ایرانی و همچنین سپاه پاسداران تنها می‌توانند پیشروی اندکی بیش از آنچه اکنون در خوزستان و به‌طرف شمال در دستشان است، داشته باشند.»

________________________________________

• عراق پس از جنگ اعراب و رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۶۷ میلادی، مناسبات دیپلماتیک خود را با ایالات متحده قطع کرد و امریکا از سال ۱۹۷۲، فقط یک دفتر حافظ منافع با ۱۴ دیپلمات در این کشور دارد.
  • ایران در پیشنهادهای خود به هیئت‌های میانجی همواره ضمن پافشاری بر خروج کامل نیروهای عراقی از خاک ایران قبل از هرگونه آتش‌بس، بر لزوم پذیرش قرارداد قانونی الجزایر ازسوی عراق و همچنین شناسایی متجاوز در جنگ تأکید کرده است. [خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۶، ۷/۱/۱۳۶۰، ص۴، تهران - خبرگزاری پارس، ۶/۱/۱۳۶۰.]

رضا پهلوی (فرزند شاه معدوم ایران) همچنان خود را پادشاه قانونی ایران می‌داند ولی شرایط را محیای بازگشت خود نمی‌داند

یاسر عرفات (رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین و دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی) در یک کنفرانس مطبوعاتی از آغاز دور دوم مأموریت کمیسیون رسیدگی به جنگ ایران و عراق (کمته صلح اسلامی) خبر داد

منابع و مآخذ روزشمار 1360/01/06