1360.01.16
| روزشمار جنگ سال 1360 1360.01.16 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | شانزده فروردین |
| تاریخ شمسی | 1360.01.16 |
| تاریخ میلادی | 5 آوریل 1981 |
| تاریخ قمری | 29 جماد‌ی‌الاول 1401 |
گزارش- 1
1. در ادامه درگیری‌های ایران و عراق در جبهه غرب، نیروهای ایران با اجرای عملیات نظامی موفق به تصرف یکی از ارتفاعات چغالوند شدند. از طرفی ارتش عراق با بهره‌گیری از نیروهای کماندو و ویژه خود و با اجرای آتش سنگین قصد اجرای پاتک و نفوذ مجدد به گیلان‌غرب را داشت که با مقاومت قوای ایرانی در رسیدن به هدف خود ناکام ماند. در جبهه جنوب نیز در بخش‌هایی از آبادان و بخش غربی خرمشهر برتری آتش توپخانه ایران موجب واردآمدن خساراتی به ارتش عراق شد. همچنین امروز، شهر اهواز زیر آتش توپخانه ارتش عراق قرار داشت. در جریان دو عملیات جداگانه در جبهه گیلان‌غرب که به‌همت نیروهای سپاه و ژاندارمری اجرا شد، یکی دیگر از ارتفاعات چغالوند در منطقه بان‌سیران به تصرف رزمندگان درآمد. در این عملیات بیش از ۴۳ نفر از نیروهای ارتش عراق کشته شدند و مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات آنها منهدم یا به غنیمت گرفته شد. حملات کماندویی عراق نیز در این منطقه به‌دلیل مقاومت نیروهای سپاه پاسداران مستقر در این جبهه با شکست کامل روبه‌رو شد. صالحی فرماندار اسلام‌آباد غرب، ضمن تأیید این خبر گفت: «علاوه‌براین عملیات موفقیت‌آمیز، کلیه راه‌های نفوذی دشمن به گیلان‌غرب مسدود شده است و درحال‌حاضر نیروهای رزمنده ایران با تحکیم مواضع منطقه به هدف‌های بعدی خود نزدیک می‌شوند.» به همین منظور سرهنگ کریمی فرمانده ناحیه ژاندارمری کرمانشاه، سرهنگ نیک‌زاد فرمانده هنگ ژاندارمری قصرشیرین و نماینده‌ای از استانداری کرمانشاهان برای بازدید از منطقه عملیاتی مذکور به منطقه چغالوند و داربلوط رفتند. این بازدید درحالی انجام شد که نبرد شدید توپخانه و خمپاره‌انداز میان دو طرف جریان داشت.[۱] در مناطق دهلران، ریجاب، ایلام و نوسود نیز درگیری توپخانه‌ای ادامه داشت و نیروهای سپاه پاسداران با حمایت توپخانه ارتش جمهوری اسلامی دشمن را عقب رانده و غنایمی به دست آوردند. معاون فرماندهی عملیات غرب کشور هم فعالیت عمده در جبهه‌های غرب را اجرای عملیات‌های پراکنده و آتش شدید توپخانه توصیف کرد.[۲] براساس گزارش واحد روابط‌عمومی سپاه پاسداران، امروز، نیروهای سپاه پاسداران مستقر جبهه دهلران در یک عملیات چریکی در ارتفاعات چیلات پیشروی و به داخل خاک عراق نفوذ کردند. بنا به همین گزارش با هماهنگی نیروهای مذکور چندین سنگر انفرادی و گروهی ارتش عراق منهدم شد و ۱۵ نفر از آنان کشته و ۱۰ نفر زخمی شدند. همچنین در این عملیات یک قبضه پدافند هوایی، یک سنگر تیربار کالیبر۷۵ و تعدادی سلاح منهدم شد.[۳] علاوه‌براین، برپایه اطلاعیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، درنتیجه آتش دقیق نیروهای ایران برروی مواضع دشمن در جبهه ایلام، یک سنگر تیربار و ۸ سنگر اجتماعی قوای عراقی با تمام افراد آن به‌کلی منهدم شد. درپی تجاوز ارتش عراق به یکی از جبهه‌های منطقه اسلام‌آباد و پاسخ سپاه پاسداران، از نیروهای ارتش عراق ۴ نفر کشته و ۱۵ نفر زخمی شدند. پس از این نبرد نیروهای ایرانی ۳ تانک و یک عدد موشک مالیوتکای به‌جامانده از ارتش عراق در این منطقه را تحویل سپاه سومار دادند.[۴] در جبهه سرپل ذهاب نیز آتش شدید نیروهای ایران یک انبار مهمات عراق را منهدم کرد. در درگیری میان یک گروه گشتی از پاسداران با عده‌ای از مهاجمان بعثی در منطقه ریجاب، ۹ تن از عراقی‌ها کشته یا زخمی شدند و از نیروهای خودی یک تن مجروح شد. [۵] از سوی دیگر، به نقل از ستاد مشترک عملیات کردستان در مریوان، رزمندگان جمهوری اسلامی ایران موفق شدند با اجرای دقیق آتش توپخانه، پادگان پنجوین عراق را هدف قرار داده و خسارت سنگینی به آن وارد کنند. براساس این گزارش، بخش وسیعی از یک انبار مهمات براثر انفجار گلوله توپ منهدم شد، به‌طوری‌که تا ساعت‌ها انفجار و دود حاصل از آن، از فاصله دور مشاهده می‌شد. در اقدامی دیگر، پادگان‌های طویله، بیاره و حلبچه زیر آتش شدید توپخانه ایران قرار گرفتند که میزان خسارات واردشده به این مواضع مشخص نیست.[۶] در مبادله آتش بین دو طرف در دو سوی اروندرود نیز نیروهای ایرانی موفق شدند ۲ پاسگاه، ۵ سنگر و یک انبار مهمات عراق را منهدم کنند.[۷] در جبهه‌های مختلف آبادان و بخش غربی خرمشهر تعدادی انبار مهمات، سنگر نفرات، خودرو، یک پاسگاه دیدبانی و یک جاده تدارکاتی عراق به‌همت نیروهای خودی منهدم شد. براثر آتش توپخانه ارتش عراق در مناطق مسکونی آبادان، امروز، عده‌ای از مردم غیرنظامی مجروح شدند و یک کودک به شهادت رسید. در جبهه فیاضیه آبادان هم ۲ انبار مهمات و چند سنگر نفرات منهدم و در جبهه بهمنشیر یک خودروی نیروهای عراقی به آتش کشیده شد و خدمه آن کشته یا مجروح شدند. همچنین در محور اروندرود، گارد ساحلی منطقه با اجرای آتش خمپاره‌انداز، ۸ سنگر انفرادی عراق را نابود کرد و تلفات قابل‌توجهی به نیروهای بعثی وارد آورد. انهدام یک محل تجمع نفرات ارتش عراق، یک پاسگاه دیدبانی و ۲ سنگر اجتماعی در این مدت بخشی دیگر از عملیات نیروهای ایرانی در جبهه‌های آبادان بود. یک جاده تدارکاتی ارتش عراق در بخش اشغالی خرمشهر نیز هدف آتش توپخانه ایران قرار گرفت.[۸] همچنین در بخش اشغالی خرمشهر، ۴ تن از دیدبان‌های بعثی کشته شدند و رزمندگان ایرانی تعدادی از سنگرهای انفرادی ارتش عراق را تخریب کردند.[۹] شهر اهواز نیز زیر آتش شدید توپخانه ارتش عراق قرار داشت و خساراتی به مناطق مسکونی آن وارد آمد و تعدادی از شهروندان اهوازی مجروح شدند.[۱۰] از سوی دیگر، با بالاآمدن آب رودخانه کارون قسمت‌هایی از محل استقرار نیروهای عراقی را آب فرا گرفت، بنابراین آنها مجبور شدند برای گشت‌زنی از قایق‌های مدرن استفاده کنند که این موضوع برای نیروهای شهربانی و ژاندارمری استان خوزستان مشکلاتی به‌وجود آورد.[۱۱] براساس گزارش خبرگزاری پارس به نقل از ستاد امداد پزشکی خوزستان، امروز همچنین ۱۲ تن از نیروهای خودی در جبهه‌های سوسنگرد، مالکیه، دارخوین و حمید در نبرد با ارتش عراق مجروح به بیمارستان اهواز منتقل شدند.[۱۲]
گزارش- 2
2. براثر اقدامات گروه‌های مسلح غیرقانونی، اوضاع در شهرهای کردنشین سنندج، بانه، دیواندره و کامیاران همچنان بحرانی است و درگیری‌ها ادامه دارد. امروز همچنین نیروهای خودی برای آزادسازی منطقه اورامان عملیاتی اجرا کردند که به‌علت کمبود نیرو ناموفق بود. کاشت مین و تله‌های انفجاری در معابر و محورهای مواصلاتی از دیگر اقدامات گروه‌های مسلح غیرقانونی است. مرکز فرماندهی سپاه پاسداران با مخابره پیامی به سنندج و کرمانشاه به درگیری در محور کامیاران - سنندج بدین‌صورت اشاره کرد: «در ساعت ۲۲:۳۰ امروز، مهاجمین مسلح از چند جهت پایگاه هلتوشان (در محور کامیاران سنندج) را زیر آتش شدید قرار داده و درگیری ادامه دارد ... .»[۱۳] شب گذشته نیز بین عناصر مخالف نظام از یک‌سو و پیشمرگان مسلمان کرد و سپاه پاسداران از سوی دیگر به مدت یک ساعت درگیری رخ داد که تلفات جانی نداشت.[۱۴] در بانه، حزب دمکرات تصمیم دارد مقرهای خود را به‌صورت سیار درآورد و تجهیزات اضافی خود را مخفی کند. شیخ جلال حسینی سرکرده گروه خبات نیز تعداد ۴ قبضه ضدهوایی از عراق تحویل گرفته و در روستاهای ردا، سوزن و بلکه مستقر کرد. از طرفی براساس گزارش واحد اطلاعات سپاه سنندج، بین اعضای دو سازمان کرد جدایی‌طلب در بوئین‌سفلی از توابع بانه درگیری رخ داد.[۱۵] براساس خبر سپاه دیواندره، امروز، تعدادی از افراد مسلح سازمان کومه‌له قصد ورود به روستای حاجی‌موسی را داشتند که با اهالی روستا درگیر شدند. در نتیجه این درگیری یکی از روستائیان به شهادت رسید و ۸ نفر مجروح شدند. درپی این حادثه اهالی روستای مذکور برای درخواست کمک به محل سپاه دیواندره رفتند، ولی عناصر سازمان کومه‌له قبل از اعزام نیروهای سپاه متواری شده بودند.[۱۶] به‌دنبال فرمان عفو عمومی امام خمینی مبنی‌بر پذیرش افراد مسلح فریب‌خورده، دیروز، یکی از اعضای حزب دمکرات کردستان اهل روستای حیدردیدبان دیواندره خود را تسلیم نیروهای سپاه کرد.[۱۷] در کامیاران، با عملیات هماهنگ نیروهای سپاه پاسداران، ارتش و پیشمرگان مسلمان کرد، ۳ روستا در منطقه دهگلان از وجود عناصر ضدانقلاب پاک‌سازی شد. در این پاک‌سازی ۲ تن از افراد مسلح غیرقانونی کشته و عده‌ای دستگیر شدند.[۱۸] امروز همچنین عملیاتی به‌منظور تصرف منطقه اورامان در کردستان به اجرا درآمد که در نتیجه آن ۲۱ نفر از افراد ضدانقلاب کشته تعدادی زخمی و ۳۰ نفر اسیرشدند. نیروهای خودی باوجود واردآوردن تلفات و خسارات به گروه‌های مسلح غیرقانونی در این عملیات، به‌علت نبود نیروی کافی نتوانستند اهداف موردنظر را تصرف کنند. شایان ذکر است در عملیات مذکور از نیروهای خودی ۱۲ نفر به شهادت رسیدند و ۲۷ نفر مجروح.[۱۹] و ۹ نفر مفقود شدند.[۲۰] ساعت ۱۵ امروز، خودروی حامل عده‌ای از افراد یک پادگان در محور سنندج - سقز با مین برخورد کرد که براثر آن تعدادی شهید یا مجروح برجای ماند. فرمانده کل سپاه در نامهای به سپاه‌های استانی برای جلوگیری از ضایعات ناشی‌از اقدامات مشابه به کلیه یگان‌ها درباره رعایت اقدامات حفاظتی تأکید کرد.[۲۱]
گزارش- 3
3. درگیری‌های مسلحانه میان عناصر سازمان مجاهدین خلق با نیروهای سپاه پاسداران و مردم که در شهرهای شمالی کشور اتفاق افتاد، موجب خبررسانی گسترده و متفاوت گروه‌ها شد. سازمان مجاهدین خلق به شیوه رسانه‌ای خود سعی در بهره‌برداری سیاسی از اتفاقات شهرهای شمال کشور داشت و این درحالی است که روزنامه انقلاب اسلامی تلاش کرد ادعاهای سازمان مجاهدین خلق در کشته‌شدن اعضای خود را به نوعی تأیید کند. سازمان مجاهدین خلق در بیانیه‌ای مندرج در نشریه مجاهد (ارگان این سازمان )، ادعا کرد که حوادث شمال کشور در ادامه برخورد قهرآمیز با این گروه اتفاق افتاد. این نشریه بی‌آنکه به منشأ درگیری و نزاع در شمال کشور بپردازد، از هجوم گروه‌هایی - که از آنها به‌عنوان چماق‌دار و مرتجعان محلی یاد کرد - به اعضای این سازمان خبر داد. سازمان مجاهدین خلق همچنین مدعی شد که کشته‌شدن ۵ تن از اعضا در روزهای اخیر، بیانگر رویکرد جدید جمهوری اسلامی در قبال این گروه است.[۲۲] سابقه درگیری مذکور به حوادث چند روز اخیر، در مناطق مختلف مازندران بازمی‌گردد. درهمین‌رابطه، یک سخنگوی سپاه پاسداران امروز، اعلام کرد که فقط یک نفر در برخوردی که بین هواداران سازمان مجاهدین خلق و پاسداران در روز ۱۳ فروردین، در رامسر رخ داد، کشته شد. این سخنگو افزود: این درگیری در روستای کتالم در ۴ کیلومتری رامسر اتفاق افتاد و نیروهای سپاه پاسداران به‌منظور شناسایی عناصر مظنون به کتالم رفتند. به گفته سخنگوی سپاه فرد کشته‌شده به‌دست “افراد گمراه و اوباش” به قتل رسیده است، درحالی‌که پاسداران با شلیک گلوله هوایی سعی در متفرق‌کردن تظاهرکنندگان داشتند.[۲۳] همچنین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساری اتفاقاتی که منجر به تیراندازی و درگیری بین اعضای سازمان مجاهدین خلق و مردم در چالوس شد، بدین‌صورت تشریح کرد: این واقعه که شب گذشته، شروع شد و تا عصر امروز، به‌مدت دو ساعت ادامه داشت، سرانجام با ورود نیروهای سپاه به منازعه، خاتمه یافت. در این درگیری از افراد سازمان مجاهدین خلق ۱۴ نفر زخمی و سایر اعضا متواری شدند.[۲۴] سپاه پاسداران ساری در این خبر که به سپاه مرکز مخابره شد، وضعیت امنیتی در اکثر مناطق و شهرهای شمالی، بجز چالوس و بابل را خوب ارزیابی کرد.[۲۵] از سوی دیگر، با بالاگرفتن آتش نزاع میان افراد سازمان مجاهدین خلق و نیروهای سپاه پاسداران، روزنامه انقلاب اسلامی و ابوالحسن بنی‌صدر خود را متمایل به مجاهدین نشان دادند. روزنامه انقلاب اسلامی با بازتاب کامل بیانیه سازمان مجاهدین خلق سعی در مقصر جلوه‌دادن نیروهای سپاهی در برخورد با اعضای سازمان مجاهدین خلق در شمال کشور کرد.*[۲۶]
گزارش- 4
4. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران با انتشار اطلاعیه‌ای درباره رعایت‌نکردن خاموشی در تهران در شنبه شب (۱۵/۱/۱۳۶۰)، اظهار تأسف کرد و از هم‌وطنان به‌ویژه همشهریان تهرانی خواست که اصول و مقررات خاموشی را هنگام اعلام وضعیت‌های زرد و قرمز با کمال دقت رعایت کنند. با سپری‌شدن بیش از ۶ ماه، از تهاجم نظامی ارتش عراق به ایران و ناکامی آن در رسیدن به اهدافش، احتمال اینکه عراق برای جبران شکست خود، شهرهای بزرگ ایران نظیر تهران، اصفهان، تبریز، قم و... را هدف حملات و بمباران‌های جنگنده‌های هوایی خود قرار دهد، بسیار است. برهمین‌اساس، آگاه‌کردن ساکنان این شهرها به اصول و مقررات ایمنی ناشی‌از حملات احتمالی هوایی دشمن یکی از مسائلی است که در دستور کار مسئولان نظامی و امنیتی کشور قرار دارد. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران با انتشار اطلاعیه شماره 459 خود درباره رعایت‌نکردن خاموشی در وضعیت قرمز شب گذشته در تهران، اظهارتأسف کرد و از هم‌وطنان به‌خصوص همشهریان تهرانی خواست که اصول و مقررات خاموشی را در وضعیت‌های زرد و قرمز با کمال دقت رعایت کنند. این اطلاعیه ابتدا به رعایت‌نکردن خاموشی در هنگام دیده‌شدن وسایل پرنده دشمن در آسمان تهران اشاره کرد و دلیل آن را روشن‌نبودن رادیو و تلویزیون عنوان کرد و از مردم ایران درخواست کرد که با درک موقعیت جنگی همواره گوش‌به‌زنگ بوده و توصیه‌های موقعیت زرد و قرمز را به‌طور دقیق انجام دهند. در این بیانیه همچنین موارد امنیتی به ادارات، بانک‌ها و دیگر مؤسسات تذکر داده شد و از رانندگان نیز درخواست شد باتوجه‌به اخبار گیرنده‌ها و اطلاع از وضعیت قرمز از ادامه تردد خودداری کرده و به پناهگاه بروند.[۲۷]
گزارش- 5
5. اکثر نیروهای مخالف رژیم بعث که مشی مسلحانه علیه این رژیم اتخاذ کرده‌اند در مناطق کردنشین عراق مشغول فعالیت هستند، بنابراین به‌لحاظ راهبردی می‌توان گفت این مناطق که مرز مشترک عراق با ایران است از داخل و خارج برای ارتش عراق آسیب‌پذیر می‌باشد. برهمین اساس ارتش عراق فقط قادر به کنترل حوزه داخلی پادگان‌ها و مقدار کمی از محدوده خارج آن است و تمام مناطق و روستاهای اطراف بیاره، پنجوین، خورمال و سیدصادق دراختیار پیشمرگان کرد عراقی قرار گرفته و آنها در طول شبانه‌روز در این مناطق آزادانه رفت‌وآمد می‌کنند و هر روز حلقه محاصره ارتش بعث را تنگ‌تر و عملیات خود را وسعت می‌بخشند، به همین دلیل، نیروهای نظامی عراقی در تنگنای بیشتری قرار گرفته‌اند. [۲۸] امروز، ستاد مرکزی سپاه پاسداران به‌منظور هماهنگی عملیاتی و اداری با کردهای مبارز یکی از نیروهای خود را برای هماهنگی با آنها معرفی و به عراق اعزام کرد. درهمین‌زمینه در نامهای از سپاه آمده است: «نظر به اینکه برادران مبارز عراقی دررابطه‌با سپاه پاسداران انقلاب در مناطق مرزی جهت شرکت در عملیات حضور خواهند یافت و شدیداً نیازمند هماهنگی با عملیات برادران پاسدار در مناطق مزبور می‌باشند، لذا برادر محمدی که عضو قراردادی سپاه می‌باشد معرفی و اعزام می‌گردد تا در موارد زیر ارتباط برادران مبارز عراقی را با آن واحد برقرار و هماهنگ سازد: ۱. تقویت نسبی برادران عراقی ۲. یافتن اماکن و اردوگاه‌های عملیاتی ۳. هماهنگی عملیاتی بین برادران و سپاه پاسداران منطقه.»[۲۹]
گزارش- 6
6. صبح امروز، رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با گروه‌های مختلفی از ساکنان محلات جنوبی شهر تهران، ضمن تقدیر از خلبانان ارتشی شرکت‌کننده در عملیات اخیر نیروی هوایی ارتش، به تشریح نقش محرومان در جامعه و دفاع مقدس پرداختند. رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار درباره اقشار محروم و مستضعف جامعه گفتند: «شما هستید که کشور را از دست ابرقدرت‌ها نجات دادید و این طبقه عزیز محروم که در ازای خدمتش غیر از خدا از کس دیگری چیزی نمی‌خواهد و ما همه رهین منت شما هستیم و اگر لایق باشیم، خدمتگزار شما.»[۳۰] امام خمینی درباره عملیات پیروزمندانه اخیر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی اظهار کردند: «من باید از نیروهایی که در جنگ هستند تشکر کنم. دیروز، یک شجاعت بی‌سابقه‌ای نیروی هوایی به خرج داد و جنگنده‌های اینها تا آخرین نقطه عراق رفت و آنها را در آنجا سرکوب کرد.» ایشان ضمن تقدیر از رزمندگان و به‌ویژه خلبانانی که در عملیات هوایی در عمق خاک عراق شرکت داشتند، به این نکته اشاره کردند که امروز، بار اصلی جنگ بر دوش طبقات مستضعف و محروم جامعه است، همان‌ها که انقلاب کردند و اینک با حضور در جبهه‌ها درقالب‌های مختلف، نگهبان انقلاب هستند. امام خمینی در ادامه افزودند: «در بین همه این خلبان‌ها و همه این پاسدارها و همه این ژاندارمری و ارتش شما یکی را پیدا نمی‌کنید که بالاشهری باشد. همه آنها از این طبقه هستند. پس انقلاب ما مرهون این طبقه هست. این طبقه هستند که این نهضت را به پا کردند و قیام کردند و به پیش بردند و همین طبقه هستند که الآن در سرحدات مشغول فداکاری هستند و همین طبقه هستند که برای ملت ما ارزش ایجاد می‌کنند و شجاعت آنها به همه دنیا ثابت می‌کند که این طبقاتی که مشغول به فعالیت هستند در شجاعت فوق آن چیزی است که تصور می‌کنند. ما هر روز شاهد یک پیروزی‌هایی در جبهه‌ها هستیم [به‌واسطه] همه آنها که سرتاسر این جبهه‌ها فعالیت می‌کنند و آنها هم از همین طبقه محروم‌اند، لکن این طبقه فوق همه طبقات هستند. چنانچه شما هم و همه کسانی که، زن و مردی که، در پشت‌جبهه هستید همه مشغول به فداکاری و مشغول به جنگ هستید. آنها در جبهه جنگ می‌کنند و شما در پشت‌جبهه و این از خصوصیات انقلاب اسلامی است، این از خصوصیات اسلام است، این از چیزهایی است که اسلام تعلیم کرده است بر شما و شما از روز اول قیام کردید و برای اسلام قیام کردید و الآن هم چون حکومت خودتان را اسلامی می‌دانید و ارتش خودتان را اسلامی می‌دانید، ازاین‌جهت، همه باهم بدون اینکه در فکر این باشید که یک افتخاری برای خود، شخص خودتان، ایجاد کنید، مشغول هستید به فداکاری و شاید در دنیا نظیر نداشته باشد این نحوی که در ایران ملت از ارتش پشتیبانی می‌کند. در دنیا شاید بی‌نظیر باشد و شاید درطول تاریخ هم نظیری برایش نتوانیم پیدا بکنیم که بچه‌های کوچک و جوان‌های نیم‌سال و زن‌ها، پیرزن‌ها، نوعروس‌ها، نودامادها، همه باهم در این جبهه حاضرند و صحنه جنگ، صحنه‌ای است که ملت همه در آن حاضر هستند.»[۳۱]
گزارش- 7
7. دولت برای پشتیبانی تخصصی از جبهه‌ها ستاد پشتیبانی فنی جبهه‌های جنگ متشکل از وزارتخانه‌های دفاع، نیرو و راه و ترابری را تشکیل داده است. وزرای نیرو و راهوترابری به‌عنوان دو عضو ستاد پشتیبانی فنی جبهه‌های جنگ، در مصاحبه‌های جداگانه‌ای اهداف تشکیل این ستاد و وظایف وزارتخانه‌های تخصصی غیرنظامی در خدمت‌رسانی به رزمندگان در جبهه‌ها را تشریح کردند. حسن عباسپور وزیر نیرو، پس از بازدید از مناطق جنگی به‌منظور انجام هماهنگی‌های لازم، درخصوص علل تشکیل این ستاد و نحوه اقدامات آتی آن به خبرنگار روزنامه کیهان گفت: «اقداماتی دررابطه‌با ایجاد خطوط دفاعی و موانع طبیعی، جاده‌سازی، سنگرسازی و... از شروع جنگ با همکاری وزارت نیرو و راه و سایر ارگان‌های انقلابی علیه تجاوز عراق انجام شده است که این ستاد درحقیقت برای هماهنگی بیشتر این امر تشکیل شد.» عباسپور در ادامه، کارکرد این ستاد را ذیل ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و برنامه‌های راهبردی نظامی که آنجا تدوین می‌شود، تعریف کرد و افزود: این ستاد در تهیه و اجرای آن قسمت از برنامه‌ها که نیاز به طرح‌های فنی مختلف دارد ازنظر نیروی انسانی متخصص، امکانات و ماشین‌آلات، همکاری و اقدام خواهد کرد. موسی کلانتری وزیر راهوترابری و از اعضای این ستاد نیز در گفت‌وگویی در مورد فعالیت‌های ستاد مذکور، به نقش هماهنگ‌کننده ستاد با اقداماتی که وزارتخانه‌های مختلف درمورد جنگ انجام داده‌اند، اشاره کرد. وی درباره اینکه این ستاد براساس چه نیازی تشکیل شده است، اضافه کرد: کارهای زیادی علاوه‌بر اقدامات نیروهای مسلح انجام می‌شود که ازطریق این ستاد، هماهنگ و تسریع خواهد شد تا خلل و دوباره‌کاری ایجاد نشود. فعالیت وزارت متبوع ما نیز درزمینه‌های فنی و مهندسی، حمل‌و‌نقل و ارتباطات جبهه مانند حفاری کانال‌ها، سدها، سنگرها و... خواهد بود.[۳۲]
گزارش- 8
8. به‌دنبال برخی موفقیت‌ها در جبهه‌های جنگ و به‌خصوص عملیات موفقیت‌آمیز نیروی هوایی ارتش در بمباران پایگاه هوایی الولید در عمق خاک عراق، آیت‌الله حکیم از رهبران شیعیان عراق و از مخالفان رژیم صدام حسین که در ایران به‌سر می‌برد، در پیامی ضمن تبریک این پیروزی‌ها به امام خمینی و رزمندگان ابراز امیدواری کرد که با سرنگونی رژیم بعث عراق، در این کشور نیز جمهوری اسلامی برپا شود. صبح امروز، پیام آیت‌الله حکیم به مناسبت پیروزی‌های اخیر رزمندگان ایرانی علیه ارتش بعث عراق، در تلگرامی برای امام خمینی رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، مخابره شد. در قسمت‌هایی از این تلگرام آمده است: «پیروزی‌های درخشان دلاوران رزمنده نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را به شما و همه مسئولان، فرماندهان، سربازان، پاسداران و کلیه مجاهدان ایران و عراق تبریک عرض می‌کنم. این پیروزی، پیروزی مردم مظلوم و مجاهد عراق نیز هست چراکه ان‌شاءالله طلیعه سرنگونی رژیم کافر صدام و پیروزی اسلام در عراق خواهد شد. امید است که در آستانه سالگرد شهادت آیت‌الله صدر و در سایه توجهات حضرتعالی پیروزی حق بر باطل محقق گردد و ملت عراق نیز در ادامه راه رهبر شهیدشان سرنوشت خود را به دست خود تعیین و رژیم مقدس جمهوری اسلامی در عراق برپا دارند. پیروزی‌های بیشتر سپاه اسلام درجهت رهایی مستضعفین را از خداوند متعال خواستارم.»[۳۳]
گزارش- 9
9. تداوم تنش‌ها میان رئیس‌جمهور و حامیانش با جریان خط امام، پس از حادثه 14 اسفند سال گذشته، نشان‌دهنده تغییر آرایش نیروهای سیاسی داخل نظام است. درحالی‌که رئیس‌جمهور در تلاش برای نزدیکی به سازمان مجاهدین خلق، به‌منظور کسب مشروعیت ازطریق پیوند با یک بدنه تشکیلاتی منسجم می‌باشد، جناح خط امام به‌ویژه سپاه پاسداران پس از پیام ۱۲ فروردین رهبر انقلاب اسلامی، درپی فراهم‌کردن زمینه‌های تبعیت کامل از رهبری نظام هستند. اخبار، گزارش‌ها و تحلیل‌های روزنامه انقلاب اسلامی به مدیریت ابوالحسن بنی‌صدر، اغلب نشان‌دهنده خط سیر عنوان‌شده است. به‌نظر می‌رسد هدف، مقابله و وزن‌کشی سیاسی جریان مقابل بنی‌صدر موسوم به خط امام باشد که هم از حمایت مردمی گسترده برخوردار است و هم دارای سازماندهی تشکیلاتی در لوای حزب جمهوری اسلامی می‌باشد. ازهمین‌رو، مواجهه بنی‌صدر و ارگان متبوعش روزنامه انقلاب اسلامی، با حزب جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران قابل‌ارزیابی است. پوشش رسانه‌ای در روزنامه انقلاب اسلامی به‌گونه‌ای شکل گرفته که درنهایت هم‌گرایی رئیس‌جمهوری و سازمان مجاهدین خلق برای مقابله با جریان خط امام در آن قابل پیش‌بینی می‌باشد. در همین زمینه، روزنامه مذکور که منعکس‌کننده دیدگاه‌های ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهوری ایران، است امروز، در تحلیلی نوشت: درپی فرمان امام خمینی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اعضای خود خواست تا از تداخل در امور به‌شدت جلوگیری کنند. روابط‌عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور اطلاعیه‌ای درباره پیام ۱۲ فروردین امام خمینی، اعلام کرد که درپی پیام ۱۲ فروردین رهبر انقلاب که سپاه افتخارش تبعیت از ولایت فقیه است، جلسه شورای فرماندهی با حضور نماینده امام و دادستان سپاه تشکیل شد تا به‌طور سریع و قاطع درمورد عمل به امر رهبرکبیر انقلاب رسیدگی شود. به آگاهی ملت شریف ایران می‌رساند که برادران عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ملبس به لباس فرم مخصوص، دارای کارت شناسایی و درصورت مأموریت دارای برگ مأموریت بوده و از عموم مردم و نیز کلیه نهادها، سازمان‌ها و دفاتر درخواست می‌شود، هرگونه شکایتی درمورد سپاه پاسداران را برای اتخاذ تصمیم به اطلاع دادستان سپاه برسانند. درضمن از برادران درخواست می‌شود برای تقویت ارگان‌های جمهوری اسلامی در نقاط مختلف و ایجاد هماهنگی‌های لازم سعی کنند از تداخل در امور به‌شدت جلوگیری کرده و از ملت عزیز تقاضا می‌شود این فرزندان خود را با همیاری و همفکری در راه اعتلای وحدت کلمه یاری کنند.[۳۴]
گزارش- 10
10. رادیو ایران که از دیدگاه‌های سیاسی شاپور بختیار جانب‌داری می‌کند، مدعی شد مسئولیت بمب‌گذاری جمعه گذشته (۱۴ فروردین)، در مسجد اعظم قم برعهده افراد وابسته به نهضت مقاومت ملی ایران است. براساس گزارش این رادیو مجروحان و کشته‌شدگان این انفجار بیشتر افراد مذهبی و روحانی بودند. به‌موجب همین خبر، نهضت مقاومت ملی ایران** در اعلامیه‌ای مسئولیت این انفجار، انفجار کمیته مرکزی انقلاب اسلامی در میدان بهارستان تهران و نیز سوءقصد به آیت‌الله ربانی شیرازی را به‌عهده گرفت و گفت این عملیات‌ها تا برانداختن رژیم کنونی در ایران ادامه خواهد یافت. این نهضت از اعضای خود در داخل ایران خواست همچنان به مبارزات دربرابر رژیم مذهبی ایران ادامه دهند.[۳۵]
گزارش- 11
11. رئیس مجلس شورای اسلامی امروز، در سخنانی در مجلس حمله به پایگاه الولید در غربی‌ترین نقطه خاک عراق را حاکی‌از اقتدار نیروی هوایی ایران و در مقابل، حملات ناجوانمردانه ارتش عراق به مردم غیرنظامی و شهرهای ایران را نشانه ضعف نظامی این کشور دانست. در اولین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۶۰ که صبح امروز، برگزار شد حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی با اشاره به حمله‌های مکرر موشکی و توپخانه عراق به مناطق مسکونی جنوب و غرب کشور گفت: «این تعطیلات نمودی بود از ضعف عراق و صدام که در این مدت با حمله موشکی و توپخانه به شهرها و مناطق مسکونی شهرهای قهرمان‌پرور جنوب و غرب، کشور ما را مورد حمله قرار دادند و با حمله به خانه‌های مردمی که در جنگ شرکت ندارند ضعف نظامی خود را نمایان ساختند.»[۳۶] رئیس مجلس با اشاره به عملیات چشمگیر هوایی ایران علیه عراق که منجر به انهدام هواپیماها و پایگاه‌های نظامی آن شد، رویکرد رزمندگان ما را در تضاد با ارتش عراق دانست و گفت: خوشبختانه قهرمانان نیروی هوایی ما جواب مناسبی که حاکی‌از قدرت آنهاست به این حملات بی‌شرمانه عراق دادند و این درست نقطه مقابل حملات عراق است. صدام به مردم شهرنشین غیرنظامی حمله کرد و جوانان ما پایگاه‌های هوایی عراق را در مرز اردن که به خیال خود نقطه امن عراق بود، انتخاب کرده و قهرمانانه به‌جای ریختن بمب بر سر مردم بی‌دفاع، هواپیماهای دشمن را بمباران کردند. این نشانه قدرت ما و ضعف صدام است.[۳۷]
گزارش- 12
12. تلاش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای رژیم بعث عراق برای جلب حمایت کشورهای همسو به گونه‌ای که عراق را در مقابل ایران در موضعی برتر قرار داده و به جنگ ایران و عراق شمایل جنگ عرب و فارس دهد، همچنان ادامه دارد. درهمین‌ارتباط، وزیر امور خارجه عراق در سفر به کشورهای همسایه تلاش کرد تا موضع آنها را بیش‌ازپیش به نفع عراق تقویت کند. سعدون حمادی به‌منظور تبادل‌نظر و مشورت‌های همیشگی با عربستان سعودی به این کشور سفر و پیام صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق در این سفر را تسلیم شاه خالد پادشاه عربستان سعودی، کرد. وزیر امور خارجه عراق درمورد مأموریت هیئت رسیدگی به جنگ ایران و عراق خاطرنشان کرد که این هیئت مفادی را به‌صورت شفاهی به مقامات عراق پیشنهاد کرد، ولی عراقی‌ها خواستار کتبی‌بودن پیشنهادها هستند تا بتوانند پاسخ خود را دراین‌زمینه تسلیم هیئت کنند.[۳۸] سعدون حمادی در سفر به کویت نیز نامه صدام حسین را به شیخ جابر الاحمد الصباح امیر کویت، تسلیم کرد. وی هنگام ورود به کویت گفت: «صدام حسین بررسی مسائل فعلی صحنه عرب با مقامات کشورهای دیگر عربی را ضروری دانسته است.»[۳۹] وزیر امور خارجه عراق در تلاش است جنگ ایران و عراق را جنگ عرب و فارس جلوه دهد تا حمایت سیاسی، تسلیحاتی و نظامی اعراب منطقه را در مقابل ایران به دست آورد، ازهمین‌رو در مصاحبه‌ای با روزنامه الثوره ارگان حزب بعث عراق اظهار کرد: «مسئله تجزیه ایران در آینده، در برخی محافل مطرح شده است.» حمادی افزود: «چنانچه ایران به روش خصمانه خود با عراق و سایر اعراب ادامه دهد، عراق مسئله تجزیه ایران خواه براثر جنگ و خواه براثر عوامل دیگر را ازنظر دور نخواهد داشت.» وی همچنین اضافه کرد: «روش ایران به عراق و اعراب حق می‌دهد که همه گونه خسارت ممکن را بر رژیم ایران وارد کنند.» در این مصاحبه حمادی با اشاره به یادداشتی که به هیئت گردهمایی طائف تسلیم کرد، گفت که در آن خواستار پرداخت غرامت جنگی از ایران به کشور متبوعش شده است. وزیر امور خارجه عراق درمورد کشورهای عربی که از ایران حمایت می‌کنند گفت: «عراق نمی‌تواند در آینده با این کشورها سازش داشته باشد، زیرا این مسئله به حاکمیت اعراب لطمه می‌زند.»[۴۰]
گزارش- 13
13. متعاقب کمک‌های نظامی کشور اردن از قبیل تدارکات و تحویل سلاح‌های سنگین به عراق، یک لشکر کامل زرهی نیز برای کمک به نیروهای عراقی مستقر در مناطق اشغالی ایران هم‌اکنون در حال اعزام از کشور اردن به عراق است.[۴۱]
گزارش- 14
14. اوضاع جامعه علمی و دانشگاهی عراق در جریان جنگ این کشور علیه ایران با موجی از ترس و نارضایتی همراه است. نشریه مستقل علمی نیوساینتیست نوشت: محافل علمی و روشن‌فکر‌های عراق به‌ویژه مهندسان و دانشمندان را موجی از وحشت فرا گرفته است. این نشریه در گزارشی منبع اطلاعاتی خود را منابع داخلی و ناراضی عراق ذکر کرد. نشریه مذکور افزود: دکتر شهرستانی که از دانشمندان عالی‌رتبه عراق بود در حین بازداشت به قتل رسید. وی که مسئولیت مشاور صدام حسین درمورد مسائل علوم اتمی و همچنین مدیریت کمیسیون تحقیقات اتمی را به‌عهده داشت، به اتهام فعالیت‌های مذهبی و ارتجاعی در آبان‌ماه ۱۳۵۹، دستگیر و محکوم به مرگ شد. حکم محکومیت وی به‌دنبال اعتراض‌های شدید کشورهای غربی و به‌ویژه بنیاد ملی علوم امریکا برای مدت ۱۰ سال به تعویق افتاد. نشریه یادشده به نقل از منابع موثق در محافل اتمی عراق نوشت: شهرستانی که تحت‌شکنجه قرار گرفته بود آخرین روزهای حیات خود را در بیمارستان نظامی الرشید بغداد گذرانید. این مقاله اشاره‌ای به تاریخ مرگ وی نکرد. ناراضیان عراق گفته‌اند اختناق بر دانشمندان، مهندسان، دکترها و به‌خصوص روشن‌فکران حکم‌فرماست، زیرا این قشر به‌آسانی تحت‌تأثیر تبلیغات دولتی قرار نمی‌گیرند و به همین دلیل برای رژیم صدام حسین تهدید جدی به‌حساب می‌آیند. در همین گزارش از وضع دکتر جعفر سرپرست بخش تحقیقات فیزیک تجربی کمیسیون انرژی اتمی نیز ابراز نگرانی شده است. وی که در نامهای به صدام حسین علت دستگیری شهرستانی را جویا شده بود، در بهمن‌ماه ۱۳۵۹، بازداشت شد. همسر انگلیسی و ۲ فرزندش از آن تاریخ به بعد هیچ‌گونه اطلاعی از وی ندارند. نیوساینتیست همچنین به اعدام چند تن از روشن‌فکران عراقی اشاره کرد و افزود که دولت از دادن اجازه خروج به همسر امریکایی و ۴ فرزند یکی از اعدام‌شدگان خودداری می‌کند. این منبع اضافه کرد: استادان و دانشجویانی که از پیوستن به حزب بعث خودداری کنند مورد آزار و اذیت مأموران امنیتی عراق قرار می‌گیرند و اشخاص ایرانی‌الاصل نیز از خاک این کشور اخراج و به ایران فرستاده می‌شوند.[۴۲]
گزارش- 15
15. پیکر ۸ تن از شهدای جنگ تحمیلی رشت صبح امروز، با شرکت مردم و مسئولان استان در مراسمی تشییع شد. به گزارش روزنامه کیهان در این مراسم حجت‌الاسلام احسان‌بخش نماینده ولی فقیه و امام‌جمعه رشت، علی انصاری استاندار گیلان، روحانیون و نهادهای انقلابی و جمع کثیری از مردم حضور داشتند. به همین مناسبت امروز، بازار رشت به‌حالت تعطیل درآمد و مقامات استان و نهادهای انقلابی این روز را عزای عمومی اعلام کردند.[۴۳] ضمیمه گزارش۳: مشروح اطلاعیه‌های سپاه پاسداران، دادسرای انقلاب اسلامی و سازمان مجاهدین خلق درباره درگیری در رامسر روزنامه انقلاب اسلامی در گزارشی اعلامیه‌های مختلفی را که درباره درگیری‌های رامسر صادر شده بود، منتشر کرد. بنا به گزارش روزنامه مذکور درپی حوادث و درگیری‌های شهر رامسر، سپاه پاسداران این شهر اطلاعیه شماره ٣ خود را بدین‌شرح صادر کرد: «مردم مسلمان و مبارز رامسر و حومه، درپی جو ساختگی و مصنوعی گروهک‌های منافق امپریالیستی و به‌تشنج‌کشیدن وضع شهر و انداختن سنگ و آجر و ضربوشتم برادران مسلمان شهرمان با ادامه این اعمال، درپی درخواست مردم، سپاه رامسر وارد عمل شد و درگیری روز ٨/١/٦٠ به این غائله پایان داد. لازم به یادآوری است که در این واقعه یکی از برادران بسیجی در حمله بی‌رحمانه این ضدخلقیان قبل از دخالت سپاه به‌وسیله چاقو مورد ضربوشتم قرار گرفت که منجر به شهادت آن برادر شد. لذا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رامسر بدین‌وسیله به‌تمامی گروهک‌های ضداسلامی و ضدانقلاب اخطار می‌کند که از تاریخ ٩/١/٦٠، هرگونه عمل ضدانقلابی را در هر نقطه مشاهده کرد پیگیری و سرانجام سرکوب خواهد نمود.» همچنین دادسرای انقلاب اسلامی رامسر با صدور اطلاعیه‌ای به این حوادث واکنش نشان داد. در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «دیدیم که چگونه نیروهای مردمی بسیج و پاسداران جان‌برکف انقلاب را که برای مبارزه با رژیم صدام دست‌نشانده عازم جبهه‌های جنگ بودند، مورد اصابت سنگ قرار دادند و تنی چند را زخمی نمودند. حال که این گروه‌های به‌اصطلاح خلقی از مفهوم آزادی به‌درستی نمی‌خواهند استفاده کنند و به نام آزادی می‌خواهند کشور عزیز ایران را مجدداً به دست امپریالیسم جهان‌خوار امریکا بسپارند، دادگاه انقلاب اسلامی رامسر هشدار می‌دهد کلیه نشریاتی که دادستان کل انقلاب ممنوع اعلام کرده است، ممنوع و از تاریخ ٩/١/٦٠، در دست هر کسی مشاهده شود به حکم قانون از یک الی ٦ ماه به زندان محکوم می‌گردد.» سازمان مجاهدین خلق نیز در اطلاعیه‌ای از افراد کشته‌شده در بندرگز، قائم‌شهر و قزوین نام برد و غائله رامسر را این‌گونه شرح داد: «چماق‌داران و هواداران آنها مردم رامسر و هواداران مجاهدین را هدف هجوم و تعرض قرار دادند و شهر را به آشوب کشیدند. سازمان مجاهدین مدعی است درحالی‌که مردم با تعطیلی کارهای روزمره به گروه‌های چماق‌دار معترض شده بودند، اما آنها با شلیک گلوله خیرالله قربانی‌نژاد از اعضای سازمان را کشتند.»[۴۴]
________________________________________
- ضمیمه دارد؛ مشروح اطلاعیه‌های سپاه پاسداران، دادسرای انقلاب اسلامی و سازمان مجاهدین خلق درباره درگیری در رامسر.
- باوجود اینکه نهضت مقاومت ملی (گروه بختیار) مسئولیت اقدامات خرابکارانه مذکور و ترور آیت‌الله ربانی را برعهده گرفت، اما یک روز پس از واقعه ترور گروه تروریستی فرقان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این سوءقصد به‌دست اعضای این گروه انجام شده است.
آیت‌الله حکیم در تلگرامی ضمن تبریک پیروزی‌های رزمندگان به امام خمینی این پیروزی‌ها را پیروزی مردم مظلوم و مجاهد عراق و طلیعه سرنگونی رژیم صدام دانست
منابع و مآخذ روزشمار 1360/01/16
- ↑ روزنامه کیهان، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۳.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره ۱۱۵۲۱۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن مرکز خبری سپاه پاسداران واحد روابط‌عمومی، شماره ۱۲۱، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۱.
- ↑ سند شماره ۴۲۱۳۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه اسلام‌آباد به مرکز فرماندهی، ۱۷/۱/۱۳۶۰.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۲.
- ↑ روزنامه کیهان، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۳.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۱۷، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۶، اهواز - خبرگزاری پارس، ۱۷/۱/۱۳۶۰.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۲؛ و روزنامه میزان، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۸.
- ↑ سند شماره ۱۱۵۲۱۲ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن مرکز خبری سپاه پاسداران واحد روابط‌عمومی، شماره ۱۲۵، ۲۳/۱/۱۳۶۰، ص۱.
- ↑ احمد دهقان، گزارش روزانه جنگ (مجموعه آثار شهید حسن باقری)، جلد ۲، تهران: مؤسسه انتشارات شهید حسن باقری، ۱۳۸۹، ص۵۹.
- ↑ سند ۳۸۱۷۷۰ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استاندار خوزستان، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۱۸، ۱۸/۱/۱۳۶۰، ص۳، اهواز - خبرگزاری پارس، ۱۸/۱/۱۳۶۰.
- ↑ سند شماره ۴۲۱۳۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به سنندج و کرمانشاه (فرماندهی)، ۱۷/۱/۱۳۶۰.
- ↑ سند شماره ۱۱۶۲۵۳ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه سنندج به اطلاعات سپاه مرکز، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره ۱۱۵۲۱۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص۲.
- ↑ سند شماره ۱۱۶۲۵۳ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۲.
- ↑ سند شماره ۷۱۲۵۶ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه سنندج به فرمانده سپاه مرکز، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ سند شماره ۱۵۶۵۴۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای لشکر۲۸ پیاده کردستان (رکن۲)، ۱۶/۱/۱۳۶۰ تا ۱۸/۱/۱۳۶۰، ص۲.
- ↑ سند شماره ۳۶۹۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه پاسداران تهران به فرمانده سپاه پاسداران اهواز، سنندج، کرمانشاه، ایلام، ۳۱/۱/۱۳۶۰؛ و - سند شماره ۵۰۱۲۸ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی سپاه به فرماندهی سپاه غرب و جنوب، ۳۱/۱/۱۳۶۰.
- ↑ سازمان مجاهدین خلق، نشریه مجاهد، شماره ۱۱۵، ۲۰/۱/۱۳۶۰، ص۲.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۶، ۱۷/۱/۱۳۶۰، صص ۸ و ۹، تهران - خبرگزاری رویتر، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ سند شماره ۱۱۶۱۶۶ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه ساری به فرمانده سپاه مرکز، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ سند شماره ۴۲۱۲۸ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ساری به تهران (فرمانده سپاه)، ۱۷/۱/۱۳۶۰.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۲.
- ↑ روزنامه کیهان، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۳.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره ۲۵۷۵۸۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد نهضت‌ها) به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خوزستان، کرمانشاهان، ایلام، ارومیه و خرم‌آباد، ۱۷/۱/۱۳۶۰.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۱۶، ۱۶/۱/۱۳۶۰، صص ۳ و ۴، تهران - خبرگزاری پارس، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی(ره))، جلد ۱۴، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ پنجم ۱۳۸۹، صص ۲۶۴ - ۲۶۲.
- ↑ روزنامه کیهان، ۱۶/۱/۱۳۶۰، ص۲.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۱۶، ۱۶/۱/۱۳۶۰، ص۱، تهران - خبرگزاری پارس، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۲.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۶، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۴ ضمیمه، رادیو اسرائیل، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۱۶، ۱۶/۱/۱۳۶۰، صص ۱۲ و ۱۳، تهران - خبرگزاری پارس، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ همان، ص۱۳، تهران - خبرگزاری پارس، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۶، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۵، ریاض - خبرگزاری فرانسه، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ همان، کویت - خبرگزاری فرانسه، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ همان، صص ۲ و ۳، بغداد - خبرگزاری فرانسه، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ سند شماره ۳۵۲۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری خوزستان رکن۲ به فرمانده لشکر۹۲ زرهی خوزستان، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۷، ۱۶/۱/۱۳۶۰، صص ۲ و ۳، لندن - خبرگزاری آسوشیتدپرس، ۱۶/۱/۱۳۶۰.
- ↑ روزنامه کیهان، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۳.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، ۱۷/۱/۱۳۶۰، ص۲.