1360.01.20

روزشمار جنگ سال 1360 1360.01.20
نام‌های دیگر	بیست فروردین
تاریخ شمسی	1360.01.20
تاریخ میلادی	9 آوریل 1981
تاریخ قمری	4 جماد‌ی‌الثانی 1401

1361.01.20

1362.01.20

1363.01.20

1364.01.20

1365.01.20

1366.01.20

1367.01.20

گزارش- 1

1. امروز، در محورهای مختلف عملیاتی منطقه جنوب، درگیری بین نیروهای ایران و عراق ادامه داشت. آتش توپخانه عراق بر روی شهر اهواز، منجر به زخمی‌شدن تعدادی از ساکنان این شهر شد. از طرفی، ستاد امنیت اهواز میزان تلفات انسانی این شهر را از آغاز جنگ تاکنون اعلام کرد. در مناطق سوسنگرد، بستان و دارخوین نیز تبادل آتش و تحرکات ایذایی همچنان ادامه دارد. امروز، شهر اهواز چندین ‌بار هدف توپخانه ارتش عراق قرار گرفت که در نتیجه آن ۷ نفر از ساکنان غیرنظامی این شهر زخمی شدند و چند منزل مسکونی ویران شد. از سوی دیگر، ستاد امنیت شهر اهواز با صدور اطلاعیه‌ای تلفات ناشی‌از حمله‌های عراق به این شهر را از آغاز جنگ تحمیلی تاکنون اعلام کرد. براساس این اطلاعیه، تاکنون تعداد ۶۱۰ گلوله توپ به‌طرف مناطق مسکونی شهر اهواز پرتاب شده است. هواپیماهای عراقی نیز با ۲۰ راکت این شهر را مورد هجوم قرار داده‌اند، همچنین تعداد ۱۸ موشک زمین‌به‌زمین نیز به اهواز شلیک شده است. تعداد واحدهای مسکونی و تجاری که براثر این حمله‌ها تخریب شده‌اند، بالغ بر ۷۹۴ واحد است. چند بیمارستان، مسجد و مدرسه نیز براثر حملات عراق آسیب دیده‌اند. علاوه‌براین، ده‌ها گلوله توپ و موشک‌های کاتیوشا روستاها و ساختمان‌های اطراف شهر را تخریب کرده است. درمجموع، براثر این حمله‌ها بالغ بر ۱۳۴۰ نفر از مردم شهید یا زخمی شده‌اند. در جبهه سوسنگرد (خط شهید پورولی) یک نفر از بسیج کاشمر براثر اصابت ترکش خمپاره ۶۰ میلی‌متری به ناحیه سر و قطع‌شدن دست راست شهید شد. براساس گزارش رکن۲ لشکر۹۲ زرهی خوزستان، توپخانه ایران مواضع توپخانه عراق را که در مقابل بستان نزدیک مقبره سیدعبود مستقر بود، زیر آتش قرار داد، ولی عراقی‌ها با تغییر موضع جلوی تلفات را گرفتند. همچنین عراق تعداد ۵۰۰ نفر از طایفه سواری و ۸۰۰ نفر از طایفه حیادر (حیدری) را جمع‌آوری و به بستان اعزام کرد که پس از آموزش‌های نظامی و مسلح‌شدن، با گشت‌زنی در این منطقه، موقعیت نیروهای ایرانی را به عراق گزارش دهند. به‌علاوه، چند نفر از اعضای جبهه آزادی‌بخش خوزستان از طایفه بیت‌شرهان در نزدیکی دغاغله کمین کردند تا افراد محلی که قصد پیوستن به نیروهای ایرانی را دارند دستگیر و به بستان منتقل کنند. در منطقه دارخوین در ۶ کیلومتری غرب جاده اهواز خرمشهر، بین ایستگاه ۹۰ و ایستگاه حسینیه عملیاتی با هماهنگی نیروهای سپاه پاسداران و هوانیروز ارتش اجرا شد. در این عملیات، پس از شناسایی جاده تدارکاتی مارد ۸ دستگاه کامیون خاک‌برداری، یک دستگاه لودر و یک دستگاه تانک منهدم شد و ۴ نفر راننده بولدوزر به اسارت گرفته شدند. در جبهه محمدیه نیز در نتیجه تبادل آتش بین نیروهای خودی و دشمن ۱۰ تن از افراد ارتش عراق کشته شدند و به یک دستگاه تانک خساراتی وارد شد. ارتش عراق در بیانیه نظامی شماره ۳۰۱ خود امروز نیز مانند روزهای گذشته، مدعی شد تلفات سنگینی بر نیروهای ایرانی وارد کرده است. در این بیانیه آمده است: نیروهای عراقی با حمله به مواضع سربازان ایرانی در مناطق گیلان‌غرب، ایلام و اهواز توانستند ضمن کشتن ۱۲۴ سرباز ایرانی، ۳ موضع پیاده‌نظام، یک تانک، ۶ قبضه توپ، ۴ خودرو، یک لودر، ۲ پست دیدبانی و ۳ چادر مهمات نیروهای ایرانی را منهدم کنند. در بیانیه مذکور تلفات و خسارات ارتش عراق ۱۴ کشته و انهدام ۲ دستگاه تانک و یک دستگاه خودروی زرهی اعلام شد. امروز همچنین ۲ نفر از سربازان ارتش عراق در جبهه عنکوش دزفول خود را به نیروهای ایران تسلیم کردند. در ساعت ۴:۳۰ صبح امروز نیز ۲ نفر از قوای عراقی در جبهه شوش تسلیم نیروهای ارتش جمهوری اسلامی شدند.

گزارش- 2

2. در جبهه‌های میانی و شمالی، نیروهای ارتش عراق با پشتیبانی آتش توپخانه به مواضع نیروهای ایران حمله کردند. نیروهای ایرانی مستقر در مناطق میمک، گیلان‌غرب، سومار و نوسود نیز موفق شدند تلفات و خساراتی به ارتش عراق وارد کنند. برپایه گزارش قرارگاه مقدم نیروی زمینی در کرمانشاه، امروز، براثر آتش شدید نیروهای خودی مستقر در میمک ۲ انبار مهمات دشمن در سمت چپ نیزار، یک قبضه خمپاره‌انداز ۱۲۲ میلی‌متری با خدمه آن، ۵ سنگر گروهی و ۲ سنگر دیدبانی نیروهای عراقی منهدم شد. در منطقه گیلان‌غرب نیز نیروهای خودی مستقر در بان‌سیران با اجرای آتش، تعداد ۵ سنگر اجتماعی عراق را منهدم کردند که درنتیجه تعدادی از نفرات دشمن کشته یا زخمی شدند و سایر نیروهای عراقی به اجبار عقب‌نشینی کردند. از سوی دیگر، ساعت ۱۳:۳۰ امروز، جنگنده‌های ارتش عراق ۲ راکت به‌سوی شهر ایلام پرتاب کردند. ساعت ۲۲ امروز نیز در جبهه سومار به‌واسطه پاتک عراق، درگیری شدیدی بین نیروهای خودی و نیروهای ارتش عراق رخ داد که با آتش یگان‌های خودی دفع شد. امروز همچنین عوامل ستون پنجم عراق در جاده زرین‌آباد دهلران دو مین ضدخودرو به فاصله ده کیلومتری کار گذاشته بودند که یکی از نیروهای سپاه که با موتورسیکلت از منطقه عبور می‌کرد، متوجه آنها شد و مین‌ها را خنثی کرد. شایان ذکر است عوامل مذکور که اهل دهلران بودند، دستگیر شدند. در نخستین ساعات بامداد امروز، نیروهای عراقی با حمایت آتش سنگین توپخانه قصد تصرف مجدد ارتفاعات مشرف به نودشه (کل چناره و کوه نروی) را داشتند که با مقاومت نیروهای ارتش و سپاه پاسداران به‌اجبار عقب‌نشینی کردند. در این درگیری‌ 2 تن از نیروهای ایرانی مجروح شدند. مبادله آتش توپخانه کماکان بین نیروهای دو طرف ادامه دارد. همچنین، بنا به گزارش ستاد عملیات مشترک کردستان، براثر آتش توپخانه رزمندگان ایران در منطقه برج خانم شیخان ۳ سنگر نیروهای عراق منهدم شد و ۶ نفر از قوای دشمن کشته و تعدادی زخمی شدند. ارتش عراق امروز، یک گروه ده نفری از بستگان سربازان عراقی را که می‌خواستند به دولت جمهوری اسلامی پناهنده شوند، دستگیر و اعدام کرد. هفت نفر از اعدام‌شدگان اهل کرکوک بودند.

گزارش- 3

3. دولت عراق در جبهه شمالی در تلاش است که از یک‌سو حمایت‌های خود را از گروه‌های مسلح مخالف نظام در منطقه افزایش دهد و از سوی دیگر با انتقال بخشی از نیروهایش از جبهه میانی به روبه‌روی سردشت و پیرانشهر جبهه جدیدی ایجاد کند. از سویی، در درگیری میان نیروهای خودی با عناصر وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی مناطق سردشت، تکاب و سقز تعدادی از افراد احزاب و گروه‌های مخالف نظام کشته یا زخمی شدند. افراد حزب دمکرات با تجمع در محور مهاباد به نقده در محور مذکور استقرار یافتند. شهر سردشت از اوایل فروردین‌ماه مورد توجه احزاب و گروه‌های مخالف نظام قرار گرفته و محل تجمع آنها شده است، به‌طوری‌که افراد مذکور اقدام به کنترل راه‌های ارتباطی و تصرف پایگاه‌هایی در این منطقه کردند. امروز، حدود ۶۰ نفر از افراد مسلح غیرقانونی در ۳ کیلومتری شهر سردشت در روستایی به نام ماراغان (مارانجان) مستقر شدند. این افراد قصد حمله به سردشت را داشتند، اما با اعزام گروهی متشکل از نیروهای عشایر، پیشمرگان مسلمان و پاسداران منطقه برای مقابله با آنها درگیری بین این نیروها با افراد یادشده رخ داد که از ساعت ۱۷ تا ۲۱، به طول انجامید. در این درگیری توپخانه ارتش، نیروهای خودی را حمایت می‌کرد، درنتیجه تلفات سنگینی بر افراد ضدانقلاب وارد آمد و نیروهای خودی سالم به پایگاه خود بازگشتند. در ادامه حمله شب گذشته گروه‌های مسلح غیرقانونی به سپاه تکاب، امروز، در درگیری نیروهای سپاه این منطقه با عناصر ضدانقلاب یک نفر از پاسداران زخمی شد و یک نفر به شهادت رسید. همچنین در منطقه حسن‌آباد تکاب، خودروی حامل نیروهای سپاه پاسداران تکاب با مین کاشته‌شده برخورد کرد و یک نفر از سرنشینان آن زخمی شد. یک دستگاه تراکتور جهاد سازندگی هم روی مین رفت که یکی از سرنشینان آن به شهادت رسید. براساس گزارش شهربانی کردستان، ساعت ۲۰:۳۰ امروز، عناصر احزاب و گروه‌های مسلح غیرقانونی پس از نفوذ به شهر سقز با انواع سلاح‌های خود از قبیل کلاشینکف، نارنجک‌انداز و آر.پی.جی۷ به شهر حمله کردند که حملات آنان به‌همت مدافعان شهر دفع شد. براساس گزارش‌های رسیده، سپاه پاسداران وضعیت استقرار عناصر گروه‌های مسلح غیرقانونی در محور مهاباد به نقده را بدین‌صورت تشریح کرد: الف) قزل‌قیه: روز جاری، حزب دمکرات در روستای قزل‌قیه محور مهاباد نقده یک قبضه تفنگ ۱۰۶ میلی‌متری، یک قبضه توپ ۱۰۵ میلی‌متری، تعدادی آر.پی.جی۷ و... مستقر کرد و اهالی روستای مذکور خانواده‌های خود را از روستا خارج کردند. ب) کوه‌های اطراف کوسه‌کهریز ج) کوه‌های اطراف توت آغاج‌چمان کول. برپایه گزارش اطلاعات مرکزی سپاه به نقل از دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان، لشکر۲۱ عراق جمعی توپخانه۹ بین قلاویزه و کلیه‌سپیده درحال حرکت به‌طرف سردشت برای گشودن جبهه جدیدی از نوار مرزی سردشت می‌باشد. همچنین لشکر۱۴ توپخانه از پروبن به‌طرف پیرانشهر درحال حرکت است. قوای صاعقه یعنی فدایی سری ۸ و ۹ نیز درحال حرکت به‌طرف پیرانشهر از محور یوبوت می‌باشند. شیخ جلال حسینی امروز، در مراجعت از عراق حدود ۵ کامیون اسلحه و مهمات به همراه خود آورد که در روستاهای سرداب، سورات و بلکه نگهداری می‌شود.

گزارش- 4

4. ارتش جمهوری اسلامی ایران از حیث تسلیحاتی و آمادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ستاد عملیات جنگ‌های نامنظم را در انجام مأموریت‌های خود در مناطق عملیاتی تقویت کرد. براساس دستور رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوا مدیریت منابع اداره چهارم ستاد مشترک ارتش در نامه‌ای به معاونت لجستیکی نیروی هوایی جمهوری اسلامی تقاضا کرد که تعداد ۱۰۰۰ قبضه تفنگ ژ۳ به نماینده سپاه پاسداران به‌منظور ارسال به سپاه خوزستان تحویل دهند. ارتش باوجود اینکه خود نیز با کمبود سلاح و مهمات مواجه است، به سپاه اعلام کرد: «با هماهنگی‌های به‌عمل‌آمده در ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران مقرر است سپاه به‌جای هزار قبضه سلاح ژ۳ که حالیه نزاجا در مضیقه تحویل آن می‌باشد، ۵۰۰ قبضه مسلسل کلاشینکف دریافت نموده و ۵۰۰ قبضه مابقی از اولین تولید تفنگ ژ۳ سازمان صنایع دفاع ملی به آن قسمت واگذار گردد.» قرارگاه تاکتیکی نیروی زمینی ارتش در جنوب، امروز، در نامه‌ای از لشکر۹۲ زرهی اهواز خواست ستاد عملیات جنگ‌های نامنظم را از حیث توپخانه تقویت ‌کند. در جلسه امروز، با حضور فرماندهی کل قوا و جانشین ریاست ستاد مذکور ، تصمیم گرفته شد که با نظر توپخانه لشکر۹۲ و برای پشتیبانی از گروه مصطفی چمران چند قبضه هویتزر ۱۰۵ میلی‌متری دراختیار آنها قرار گیرد. قرارگاه تاکتیکی نیروی زمینی در این نامه خواستار تعیین محل به‌کارگیری توپخانه و امکانات پشتیبانی آتش و همچنین اطمینان از به‌کارگیری نیروی مناسب برای تأمین خدمه توپخانه در خط مقدم شد.

گزارش- 5

5. رئیس‌جمهور با حضور در یکی از خطوط مقدم جبهه در استان خوزستان ضمن بازدید از سنگرها و مواضع نیروهای ایرانی با سربازان و فرماندهان حاضر در خط مقدم دیدار و از تلاش‌های آنان قدردانی کرد. به گزارش خبرگزاری پارس، امروز، ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور همراه مصطفی چمران نماینده امام در شورای‌عالی دفاع، تیمسار ولی‌الله فلاحی جانشین ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، تیمسار خزائی معاون فرمانده نیروی زمینی و چند تن دیگر از فرماندهان نظامی از یکی از خطوط مقدم جبهه دیدن کردند. رئیس‌جمهور ابتدا با حضور در ستاد فرماندهی صحبت‌های فرماندهان و نیروهای مستقر در منطقه درخصوص تشریح وضعیت ارتش جمهوری اسلامی ایران و ارتش عراق را شنید. سپس در ادامه جلسه نحوه اقدامات و عملیات لازم برای بیرون‌راندن نیروهای عراقی از خاک ایران بررسی شد. پس از جلسه بنی‌صدر و هیئت همراه با حضور در خط مقدم جبهه ضمن بازدید از سنگرها و مواضع نیروهای ایرانی با سربازان و فرماندهان حاضر در خط مقدم دیدار و از تلاش‌های آنان قدردانی کردند. بنا به این گزارش، هنگام بازدید این هیئت از مناطق جنگی، گروهی از مردم روستایی با اجتماع در مسیر حرکت رئیس‌جمهور و سردادن شعارهایی از بنی‌صدر استقبال کردند و ضمن گفت‌وگو با رئیس‌جمهور مسائل و مشکلات خود را با وی در میان گذاشتند.

گزارش- 6

6. نماینده امام در شورای‌عالی دفاع، پس از بازدید از برخی مناطق جبهه غرب ازجمله شهر دهلران، از روحیه بالا و آمادگی مردم و رزمندگان برای ادامه جنگ و شکست دشمن خبر داد. صبح امروز، آیت‌الله خامنه‌ای که برای بازدید از دهلران به این شهر سفر کرده بود پس از بازگشت در مصاحبه‌ای در کرمانشاه از روحیه بالا و آمادگی مردم و رزمندگان برای ادامه جنگ و شکست دشمن خبر داد. آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری پارس ضمن اعلام اینکه دلاوران ما در دهلران آماده ضربه‌زدن به دشمن هستند، درخصوص وضعیت شهر دهلران گفت: «برخلاف گفته‌های صدام که ادعا می‌کند شهر دهلران در تصرف آنهاست و گاهی اوقات فیلم‌هایی از این شهر نشان می‌دهد که معلوم نیست چه زمانی گرفته شده است، ما از نزدیک دهلران را دیدیم. برادران رزمنده مستقر در آنجا از روحیه فوق‌العاده عالی برخوردار بودند و نیز هرلحظه آماده تعرض و ضربه‌زدن به دشمن بودند.» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع ابراز امیدواری کرد که هرچه زودتر بازسازی این شهر با کمک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و همت مردم آن شروع شود. آیت‌الله خامنه‌ای همچنین وضع کلی جبهه‌های چغالوند و دالپری، مورموری، دشت عباس، ارتفاعات مشرف بر این دشت و تمام جبهه‌های غرب کشور را بسیار عالی توصیف کرد و بار دیگر روحیه جنگاوری رزمندگان در تمامی جبهه‌ها را ستود و یادآور شد که هرلحظه فرماندهان مصلحت بدانند نیروهای قهرمان ما آماده حمله به دشمن هستند و به‌طور‌قطع روزی که تهاجم نیروهای ما در هر منطقه‌ای آغاز شود، متجاوزان روحیه و قدرت این را ندارند که مقاومت کنند.

گزارش- 7

7. نماینده رئیس‌جمهور در هیئت ۳ نفره حل اختلاف مسئولان حکومتی، ضمن دعوت از مردم و رسانه‌ها به حفظ آرامش و پرهیز از تهمت و دروغ، از آغاز کار این هیئت در روزهای آینده خبر داد. به‌دنبال اوج‌گرفتن اختلاف‌های مسئولان، امام خمینی در ۲۵ اسفندماه ۱۳۵۹، بیانیه‌ای ده ماده‌ای صادر کردند که مطابق آن هیئت ۳ نفره‌ حل اختلاف برای رسیدگی به شکایت‌هایی درباره مسائل جنگ و سایر مسائل مورد اختلاف بین مقامات کشور تشکیل شد. اعضای هیئت شامل نماینده‌ امام، نماینده‌ رئیس‌جمهور و یک نفر به‌عنوان نماینده‌ رؤسای قوه‌ قضائیه، قوه مقننه و نخست‌وزیر بود. درپی این تصمیم، امام خمینی در ۱۲ فروردین‌ماه ۱۳۶۰، آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی را به‌عنوان نماینده‌ خود معرفی کرد. آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی نیز به‌عنوان نماینده‌ رئیس‌جمهور و آیت‌الله محمد یزدی به‌عنوان نماینده‌ نخست‌وزیر و رؤسای قوای مقننه و قضائیه انتخاب شدند. همچنین مقرر شد جلسات هیئت در محل وزارت کشور برگزار شود. حجت‌الاسلام اشراقی با اعلام اینکه جلسه‌های رسمی این هیئت از روز یکشنبه ۲۳ فروردین‌ماه، آغاز خواهد شد، در مصاحبه با روزنامه کیهان گفت: «به‌علت گرفتاری‌های زیاد آیت‌الله مهدوی‌کنی وزیر کشور و نماینده امام در این هیئت، تشکیل جلسه رسمی هیئت به روز یکشنبه آینده موکول گردیده است. ... این هیئت موقتاً در وزارت کشور تشکیل جلسه خواهد داد، اما برای تشکیل جلسات هیئت باید جایی مناسب در نظر گرفته شود با تلفن‌های متعدد که مردم بتوانند به‌راحتی نظرات خود را با اعضای هیئت در میان بگذارند.» وی افزود: «هیئت در اولین جلسه خود سخنگویی انتخاب خواهد کرد و کلیه نظرات خود را ازطریق رادیو و تلویزیون و رسانه‌های گروهی دراختیار مردم قرار خواهد داد.» وی از رادیو و تلویزیون و مطبوعات تقاضا کرد که درمورد انتشار اخبار مربوط به تحقیقات این هیئت دقیق باشند و بدون نظر هیئت اقدام به انتشار خبری دراین‌زمینه نکنند. اشراقی سپس از کلیه مردم و گروه‌ها استمداد کرد که در روشن‌شدن مسائل، هیئت را یاری دهند و از آنجا که مقدرات مملکت در بین است با هیئت همکاری لازم را کرده و به آن فرصت دهند تا ان‌شاءالله بتواند مسائل را آن‌طور که به صلاح مملکت است، حل کند. وی همچنین از مردم خواست که صبر انقلابی داشته باشند و پیش‌داوری نکنند تا هیئت بهتر به حقیقت دست یابد و بتواند مشکلات مملکت را در یک محیط انسانی و تفاهم کامل حل کند.

گزارش- 8

8. رهبر انقلاب امروز، در دیدار با گروهی از پناهندگان عراقی تنها راه چاره و رهایی مردم این کشور را همانند ملت ایران مبارزه برای کسب استقلال و آزادی خود دانستند. تعدادی از مردم مسلمان عراق که از این کشور اخراج شده‌اند، همراه فرزند آیت‌الله حکیم با امام خمینی دیدار کردند. در این دیدار که به مناسبت سالگرد شهادت آیت‌الله محمدباقر صدر در حسینیه جماران انجام شد، ابتدا حجت‌الاسلام حکیم سخنرانی کرد و پس از آن امام خمینی ضمن تسلیت شهادت آیت‌الله صدر به همه مسلمانان جهان به‌ویژه مسلمانان عراق و ایران، خطاب به افراد حاضر گفتند: «ملت عراق نباید منتظر بنشینند که یک دست از خارج بیاید و آنها را نجات دهد، بلکه باید دراین‌زمینه تلاش کنند.» امام خمینی در ادامه ضمن اشاره به اینکه دردها و سختی‌های مسلمانان ایران و عراق مشابه است، اظهار کردند: «شما هم در طول [حکومت] این حزب فاجر کافر مبتلا بودید و به همان نحو ابتلائاتی که ما داشتیم. جوان‌های شما را به‌جرم اینکه برای زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) می‌رفتند، در بین راه گرفتند و با آنها آن‌طور سبعانه عمل کردند. علمای شما هم گرفتار این حزب فاجر فاسد بود. با مرحوم آیت‌الله حکیم آن کردند که ما شاهد بودیم و مرحوم آیت‌الله صدر را به‌جرم اینکه از ظلم آنها شکایت داشت و می‌خواست حکومت اسلام برقرار باشد، شهید کردند و خواهر مکرمه مظلومه ایشان را هم شهید کردند. ما شهید دادیم، شما هم شهید دادید. ما در حبس به سر بردیم شما هم به سر بردید. لکن خدای تبارک‌و‌تعالی خواست که ملت ایران را از زیر بار ظلم بیرون بیاورد و به آنها توفیق داد که در سایه وحدت و اتکال به قرآن کریم بر حکومت جائر وقت غلبه کردند و او را از کشور خودشان راندند و دست قدرت‌های بزرگ را از کشور خودشان کوتاه کردند و یک حکومت اسلامی - انسانی در ایران مستقر کردند. مع‌الاسف دست‌های ظالم خارجی در کار است و از اول در کار بود که نگذارند این حکومت اسلامی مستقر بشود و نگذارند در سایر کشورهای اسلامی هم حکومت دست خود ملت باشد.» رهبر انقلاب با اشاره به ظلم‌های صدام و حمایت قدرت‌های بزرگ از وی، تنها چاره ملت عراق را همانند مردم ایران، مبارزه برای آزادی و استقلال دانستند و افزودند: «اگر ملت عراق بخواهند از گرفتاری که دارند و داشتند و از تحت‌ستم این ستمکاران خارج بشوند، چاره ندارند جز آنکه همان نحو که ایران اجتماع کرد و ملت متحد شد و با اتحاد کلمه و اتکال به خدای تبارک‌و‌تعالی آن حکومت جائر را ساقط کرد، با اینکه آن حکومت قدرتش بسیار بیشتر بود از این حکومت بعثی صدام بسیار خبیث، مع‌ذالک ملت ایران توانست با اینکه سلاح نداشت این جرثومه فساد و این سلسله خبیث سلاطین را که در طول تاریخ مجرم‌ترین افراد انسان‌ها بودند، منقرض کند و به‌جای او جمهوری اسلامی را مستقر نماید، عراق هم چاره‌ای جز این ندارد.» امام خمینی همچنین با اشاره به یگانگی مسلمانان و ضرورت وحدت در مقابل قدرت‌های بزرگ خاطرنشان کردند: «ملت ایران با ملت عراق دو نیست و با ملت‌های مسلم دیگر هم دو نیست. این یک ملت است و دارای یک‌میلیارد جمعیت. یک ملت است و دارای خزائن بی‌شمار و مع‌الاسف به‌واسطه انحراف اکثر دولت‌های اسلامی، این یک‌میلیارد انسان تحت‌فشار قدرت‌های شیطانی بزرگ است. این خزائن عظیم کشورهای اسلامی به حلقوم این قدرت‌های بزرگ فرو می‌رود. ملت‌ها باید قیام کنند و خودشان را از دست حکومت‌های خودشان و قدرت‌های بزرگ نجات بدهند.»

گزارش- 9

9. نماینده امام خمینی در شورای‌عالی دفاع در مراسمی که امروز، به مناسبت بزرگداشت شهید صدر در مدرسه عالی شهید مطهری با حضور جمع کثیری از مردم تهران و عده‌ای از اعضای حزب الدعوه اسلامی عراق برگزار شد خون این شهید را سند اسلامی‌بودن آینده عراق دانست. پیش از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در این مراسم، پیام نخست‌وزیر که در آن از مقام والای آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر و خواهر وی بنت‌الهدی تجلیل شده بود، قرائت شد. پس از قرائت پیام نخست‌وزیر، آیت‌الله خامنه‌ای که برای بازدید از مناطق جنگی به غرب کشور رفته و ظهر امروز به تهران بازگشته بود، سخنرانی کرد. وی ضمن تجلیل از مقام والای شهید صدر گفت: «شهادت آن مرحوم برای ما خط مشی آن جناحی را که امروز با عراق مخالف است، روشن کرد. خون آیت‌الله صدر امضای آینده اسلامی‌بودن عراق است.» وی افزود: «شهادت حضرت آیت‌الله صدر و خواهر گرامی‌اش به‌وسیله رژیم عراق نشان می‌دهد که آن شهید تا چه اندازه تحرک و فعالیت داشته است.» پس از سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای، فرزند شهید صدر در سخنانی به مظلومیت پدر خود اشاره و تنفر خود را از رژیم حاکم بر عراق ابراز کرد. عراقی‌های حاضر در این مراسم نیز در پایان با سردادن شعارهای عربی حمایت خود از انقلاب اسلامی ایران و تنفر از رژیم بعث عراق را اعلام کردند.

گزارش- 10

10. معاون وزیر امور خارجه عراق در دیدار با هیئت صلح کشورهای غیرمتعهد بار دیگر ادعاهای عراق را تکرار و بر خارج‌نشدن نیروهای این کشور از خاک ایران تأکید کرد. این درحالی است که هیئت‌های صلح سازمان‌های بین‌المللی همچنان در تلاش برای برقراری صلح بین ایران و عراق می‌باشند. هیئت صلح کشورهای غیرمتعهد درپی تلاش برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق عازم بغداد شد. اعضای هیئت مذکور در این سفر با طارق عزیز معاون نخست‌وزیر و سعدون حمادی وزیر امور خارجه عراق، ملاقات کردند. در این دیدار، طارق عزیز درمورد تمایل کشورش به صلح و آمادگی برای همکاری با هیئت مذکور تأکید کرد. با‌این‌حال، وی اظهار کردکه تا ایران حقوق عراق و اعراب را به رسمیت نشناسد و به رویه خصومت‌آمیز خود پایان ندهد، نیروهای عراقی از اراضی اشغالی ایران خارج نخواهند شد. این درحالی است که یکی از شرایط ایران برای آتش‌بس، خروج نیروهای عراقی از خاک این کشور است. هیئت صلح کشورهای غیرمتعهد متشکل از وزیران امور خارجه هندوستان، کوبا، زامبیا و رئیس بخش سیاسی سازمان آزادی‌بخش فلسطین قرار است روز جمعه، برای مذاکره با رهبران ایران از بغداد عازم تهران شود. از سوی دیگر، صلاح الزواوی سفیر سازمان آزادی‌بخش فلسطین در تهران، با اذعان به حمایت انقلاب اسلامی ایران از فلسطین، بر ضرورت پایان جنگ ایران و عراق و انتقال قوای کشورهای اسلامی به جبهه نبرد در فلسطین اشغالی و مبارزه علیه رژیم صهیونیستی تأکید کرد. الزواوی امروز، در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد که انقلاب اسلامی ایران همواره پشتیبانی خود را از انقلاب فلسطین اعلام کرده است و هیچگاه از آن روی‌گردان نخواهد شد. وی همچنین در این مصاحبه دیدگاه‌های خود را درباره بحران لبنان، جنگ ایران و عراق، انقلاب فلسطین و سیاست امریکا در منطقه بیان کرد. الزواوی در پاسخ به این سؤال که موضع سازمان آزادی‌بخش فلسطین درباره جنگ ایران و عراق چیست؟ گفت: «باید همه بدانند که فلسطینی‌ها در کشورهای مختلف و با امکانات و شرایط مختلف و متضاد به سر می‌برند و جنبش ما جنبش آزادی‌بخش ملی است که باید در آن تمام نیروهایمان را بسیج کرده و برای آزادساختن سرزمینمان بکوشیم. ما سعی داریم تا به جنگ خانمان‌سوز عراق و ایران پایان دهیم و این آتش را به سرزمین فلسطین اشغالی منتقل سازیم. ... من امیدوارم که هرکس با اهداف سازمان آزادی‌بخش فلسطین آشنا است، پشتیبان آن باشد و ما می‌دانیم که انقلاب اسلامی ایران همواره پشتیبانی خود را از انقلاب فلسطین اعلام کرده و هیچگاه از آن روی‌گردان نخواهد شد. مسلمانان ایران می‌دانند که مبارزه ما برای تحقق‌بخشیدن به یکی از مهم‌ترین اهداف انقلاب اسلامی ایران که همانا آزادی قدس است، می‌باشد. ... اگر ما در سرزمین‌های خود بودیم، امکان آن را داشتیم که موضع منطقی‌تری نسبت به جنگ اتخاذ کنیم.»

گزارش- 11

11. باوجود تلاش هیئت‌های صلح سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق، رسانه‌های جهانی تحلیل‌های متفاوتی از این اقدامات منتشر کردند. برخی رسانه‌ها و تحلیل‌گران غربی با بدبینی به تلاش‌های صلح نگریستند و برخی نیز نگاه امیدوارانه‌تری به این وضعیت داشتند. روزنامه نیویورک تایمز در شماره امروز خود درباره فعالیت‌های هیئت حسن نیت سازمان کنفرانس اسلامی نوشت: «هیئت اعزامی کنفرانس اسلامی که اوایل هفته جاری، با مقامات ایرانی و عراقی در تهران و بغداد ملاقات و گفت‌وگو نموده است و در سعی خود مبنی‌بر ایجاد آتش‌بس موفق نگردید، اینک در نظر دارد با اعزام ۲ نماینده و ارائه طرحی جدید دور مذاکرات خود را با مقامات دو کشور ادامه دهد. حبیب شطی دبیرکل کنفرانس اسلامی و یاسر عرفات رهبر جنبش آزادی‌بخش فلسطین، به‌عنوان ۲ نماینده مهم کنفرانس مذکور در ظرف ۲۴ ساعت آینده، وارد تهران شده و سپس به بغداد مسافرت خواهند کرد.» از سوی دیگر، رادیو دهلی شانس موفقیت هیئت‌های صلح غیرمتعهدها را برای پایان‌دادن به جنگ بیشتر از سایر گروه‌ها دانست. این رادیو در گزارشی فرجام جنگ ایران و عراق را بدین‌صورت تحلیل کرد: «طرفین جنگ ۷ ماهه فرسایشی بین ایران و عراق که موجب هلاکت مردم زیادی و خسارت مادی شده و نیز لطمه شدیدی بر تأسیسات حیاتی نفتی وارد آورده، خسته شده‌اند. آرامشی که به‌وسیله زمستان حاصل شد فرصتی را فراهم ساخت تا هردو طرف وضع را مورد بررسی قرار دهند. هردو کشور جنگنده آگاه‌اند که در صورت غیاب یک ابتکار موفقیت‌آمیز صلح، خرابکاری بی‌مانند متقابلی مجدداً صورت خواهد گرفت و بدین‌سبب است که هردوی آنها به‌طور ضمنی در تلاش [برای] یک فرمول آتش‌بس می‌باشند و گروه غیرمتعهدها دارای امکانات بهتری برای موفقیت [دراین‌زمینه] می‌باشد. گروه مذکور هیچ‌کدام نظریه اختلافاتی ندارند بجز اینکه این گروه در اشتیاق بین‌المللی برای از سرگرفتن تولید نفت در ایران و عراق شریک و سهیم می‌باشد.» روزنامه وال‌ استریت‌ ژورنال در گزارشی دراین‌باره، حل‌و‌فصل جنگ خلیج‌فارس را منوط به یک مسئله اساسی یعنی زمان عقب‌نشینی سربازان عراقی از مناطق اشغالی ایران دانست. این روزنامه با اعلام اینکه آیت‌الله بهشتی روز گذشته، در مصاحبه‌ای مطبوعاتی سخنان امیدوارکننده‌ای اظهار کرده، افزود: «میانجیگرها اختلافات دو کشور را در چند موضوع خلاصه کرده‌اند. اما طرفین درمورد زمان آغاز عقب‌نشینی عراق اختلاف زیاد دارند. ایران تقاضای آغاز عقب‌نشینی را هم‌زمان با آتش‌بس داده است، اما عراق اصرار دارد که پیش از پذیرش ادعای حاکمیت این کشور بر اروندرود از سوی ایران، عقب‌نشینی را آغاز نمی‌کند.» این روزنامه در ادامه اضافه کرد: «طرف‌داران بنی‌صدر در مجلس صلح را ممکن می‌دانند، به‌شرطی که عراق به ساحل غربی اروند برگردد. به‌نظر کریم سنجابی مشاور روابط خارجی بنی‌صدر، پیشنهادهای تأییدشده ازسوی آیت‌الله خمینی در اوایل هفته جاری، شامل تقاضا برای آتش‌بس هم‌زمان با عقب‌نشینی بود. میانجیگرهای اسلامی قبلاً تقاضای ایران را برای متجاوز دانستن عراق بررسی و حل نموده‌اند. در پیشنهاد اخیر صلح، آنان خواستار تشکیل دادگاه عالی اسلامی برای تعیین آغازگر جنگ شده‌اند که ظاهراً مورد قبول ایران است. برای حل مسئله اروندرود، میانجیگرها پیشنهاد کمیسیونی متشکل از نمایندگان ایران و عراق [را] داده‌اند تا مرز جدیدی بین دو کشور ایجاد کند. امکان صلح بستگی زیادی به درک دو طرف از این موضوع دارد که سرنگونی رژیم مقابل یا کسب پیروزی‌های بزرگ در میدان جنگ بدون تحمل تلفات سنگین بعید است.» روزنامه مذکور در ادامه آورده است: رئیس‌جمهور عراق ماه گذشته، هشدار داده بود که اگر به‌زودی به یک توافق صلح دست نیابد، حمله جدیدی را آغاز و اقلیت‌های قومی ایرانی را به انشعاب از دولت مرکزی تهران خواهد کرد. این روزنامه ضمن طرح ادعای تلفات انسانی زیاد ایران در مقابل عراق و کمبود نیروی سازماندهی‌شده ایران به نقل از دیپلمات‌های غربی در تهران افزود: «ایرانیان تقریباً در همه نوع مهمات کمبود دارند و از منابع گوناگون، ازجمله کره‌‌شمالی و جنوبی و دلالان بازار سیاه در یونان و اروپا مهمات خریداری می‌کنند.»

گزارش- 12

12. دفتر هماهنگی و اجرای بیانیه الجزایر* در بخشنامه‌ای از کلیه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها خواست تا درمورد حمل کالاهای متعلق به ایران که احکام توقیف دادگاه‌های امریکا درباره آنها لغو شده است، اقدام کنند. در اطلاعیه دفتر هماهنگی و اجرایی بیانیه الجزایر آمده است: «براساس اطلاعات رسیده از دفتر حفاظت منافع ایران در امریکا و به‌دنبال اقدامات انجام‌شده، آن دسته از کالاهای متعلق به ایران و دراختیار دولت و اتباع امریکا که وجه آنها تماماً پرداخت و احکام توقیف دادگاه‌های این کشور روی آنها لغو شده قابل‌انتقال به ایران است. ازاین‌رو، از کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسساتی که این‌گونه اموال را در تملک خود دارند تقاضا می‌شود ضمن تماس مستقیم با نگهدارنده کالا نسبت به حمل آن به ایران اقدام نمایند. [همچنین]، از کلیه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها درخواست می‌شود یک نسخه از مکاتبات مربوطه را همراه با خلاصه وضعیت کالا و گزارش مشکلات امر جهت آگاهی و هماهنگی لازم به دفتر هماهنگی و اجرای بیانیه الجزایر در نخست‌وزیری ارسال نمایند تا در موارد لزوم ازطریق وزارت امور خارجه و دفتر حفاظت منافع ایران در امریکا پشتیبانی لازم تأمین گردد.»

گزارش- 13

13. برخی رسانه‌های بین‌المللی در گزارش‌های امروز خود به تحلیل اطلاعیه ده ماده‌ای جدیدی که دادستان کل ایران به‌منظور تعیین چارچوب فعالیت احزاب و گروه‌ها صادر کرد، پرداختند. این رسانه‌ها با اشاره به اینکه هدف قانون جدید محدودکردن گروه‌های درگیر با دولت جمهوری اسلامی است، این اقدام را بی‌نتیجه دانستند. رادیو امریکا در گزارشی درباره قانون جدید فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی اعلام کرد: «علی قدوسی دادستان کل کشور، مقررات جدید حاکم بر فعالیت‌های سیاسی احزاب و گروه‌ها را اعلام کرده است. آیین‌نامه ۱۰ ماده‌ای جدید، کلیه احزاب سیاسی را از مسلح‌کردن اعضای خود برحذر داشته و برپایی اعتصاب‌های کارگری یا اعتصاب نشسته [تحصن] را برای کلیه گروه‌های سیاسی منع کرده است. تظاهرات و راه‌پیمایی‌های سیاسی نیز تنها با اجازه وزارت کشور مجاز خواهد بود. به‌موجب آیین‌نامه جدید، کلیه ناشرین روزنامه‌ها باید از دولت، پروانه ویژه دریافت کنند و [ایجاد] اضطراب و تهمت‌زدن و تحریک مردم نیز به‌هیچ‌وجه تحمل نخواهد شد.» جان رنر تحلیل‌گر بی‌بی‌سی نیز دراین‌‌زمینه گفت: «بخشی از مقررات جدید معطوف به گروه‌هایی است که درگیر نبرد با نیروهای مسلح دولتی هستند. ازجمله این گروه‌ها می‌توان به حزب دمکرات کردستان، کومه‌له، سایر گروه‌های قومی یا عشیره‌ای و همچنین برخی از احزاب دست چپی اشاره کرد. اگرچه وضع این مقررات احتمالاً تأثیر چندانی بر فعالیت این گروه‌ها نخواهد داشت. بارها از ابتدای انقلاب تاکنون ضمن اعلام عفو و بخشودگی آنها، از این گروه‌ها خواسته شده که خود را تسلیم نمایند، اما مقامات دولتی هیچگاه نتوانسته‌اند که با توسل به‌زور کردها یا دیگر گروه‌های فعال را در کشور تحت‌کنترل درآورند. از طرفی به درخواست‌های آنها نیز روی موافقت نشان ندادند، لذا برخورد خشونت[آمیز] کماکان ادامه داشته است. درواقع باید گفت که وضع موجود (وضع مقررات جدید) بیشتر از همه فعالیت‌های سیاسی در تهران را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.»

________________________________________

• به‌دنبال بیانیه الجزایر برای بررسی امور مربوط به داوری لاهه بین ایران و امریکا، نخست‌وزیری این دفتر را تشکیل و مسئولیت آن را به‌عهده بهزاد نبوی مشاور و معاون اجرایی نخست‌وزیر، قرار داد.

ابوالحسن بنی‌صدر‌ ‌‌رئیس‌جمهور به همراه مصطفی چمران نماینده امام در شورایعالی دفاع و چند تن از فرماندهان نظامی از یکی از خطوط مقدم جبهه دیدن کرد و وضعیت نیروهای ایران را مورد بررسی قرار داد.

آیت‌الله خامنه‌ای امام جمعه تهران و نماینده امام در شورای‌عالی دفاع که به‌منظور بازدید از جبهه غرب به کرمانشاه سفر کرده است، از نزدیک وضع جبهه‌های غرب را مورد بررسی قرار داد و روحیه تعرضی رزمندگان در جبهه‌ها را ستود.

حجت‌الاسلام اشراقی نماینده رئیس‌جمهور در هیئت حکمیت، رسانه‌های گروهی، مطبوعات و مردم را بر حفظ آرامش و پرهیز از دروغ و تهمت دعوت کرد.

منابع و مآخذ روزشمار 1360/01/20