1363.05.10

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.10
نام‌های دیگر	ده مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.10
تاریخ میلادی	01 آگوست 1984
تاریخ قمری	4 ذی‌القعده 1404

1359.05.10

1360.05.10

1361.05.10

1362.05.10

1364.05.10

1365.05.10

1366.05.10

گزارش- 1

1. تجاوز هوایی به دهلران و تداوم گلوله‏باران آبادان از مهم‏ترین تحرکات نظامی امروز ارتش عراق بود. ساعت ١١ امروز، چند فروند از جنگند‏ه‏های دشمن در فضای شهر دهلران ظاهر شدند، ولی به‏دنبال اجرای آتش پدافند هوایی، ضمن شکستن دیوار صوتی، منطقه را ترک کردند. از سوي ديگر و در جبهه جنوب، گلوله‏باران آبادان امروز نیز ادامه داشت. براثر اين حملات به چند ساختمان شخصی و عمومی ازجمله یک بیمارستان، ٥ باب مغازه، یک باب منزل مسکونی و یک بانک خساراتی وارد آمد. همچنین در منطقه عملیاتي آبادان نيز ٥ نظامی زخمی شدند.

گزارش- 2

2. وقایع و اخبار امروز مناطق كردنشين غرب و شمالغرب مربوط به درگيريهای داخلی بین گروههاي مسلح غيرقانوني بود. درهمينحال، چند تن از افراد وابسته به گروههاي ضدانقلاب تسليم نيروهاي خودي شدند. به گزارش فرمانداری سقز، امروز عناصر حزب دمکرات و کومه‏له در منطقه آلان سردشت، با یکدیگر درگیر شدند که درنتیجه آن، ١٥ نفر از چتههاي کومه‏له و ٧ نفر از دمکرات‏ها کشته شدند. همچنین یک خبر برون‏مرزی حاکی است که در منطقه کردستان عراق، بین نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‏ها) و افراد اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی‏ها) درگیری ایجاد شد که درپی آن، ٤ نفر از طالبانی‏ها کشته شدند. يكي از افراد کومه‏له که قصد تسلیمشدن به سپاه کامیاران را داشت بهدست عوامل ضدانقلاب به قتل رسید. در ادامه روند تسلیمشدن افراد وابسته به گروه‏های مسلح غيرقانوني، امروز ٢ نفر از چته‏های حزب دمکرات همراه با ٢ قبضه اسلحه و يكي از چته‏های کومه‏له در آذربایجانغربی تسلیم نیروهای خودی شدند. در سردشت نیز يكي از افراد ضدانقلاب با بههمراهداشتن یک قبضه اسلحه ژ٣ و ٤ عدد خشاب و یک تن دیگر بدون اسلحه، خود را تسلیم نيروهاي سپاه این شهر کردند. درهمينحال، عوامل حزب دمکرات امشب ٤ نفر از اهالی قریه زین‏دشت (خوی) را به گروگان گرفتند.

گزارش- 3

3. ارسال کمک‏های مردمی و اعزام نیرو به جبهه‏های جنگ از مناطق مختلف کشور، همچنان ادامه دارد. روزنامه كيهان در گزارشي دراينباره آورده است: در ادامه کمک‏های مردمی به جبهه‏های جنگ، درمجموع مبلغ ٣١.٨٢٤.٣٣٢ ریال تقدیم آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور و رئیس‏ شورایعالی دفاع، شد. این مبالغ را حجت‏الاسلام طاهری امامجمعه شاهرود، حجت‏الاسلام سیدمحمد طباطبائی امامجمعه سمیرم، حجت‏الاسلام مهدوی امامجمعه بروجرد، حجت‏الاسلام حاج نصیری امامجماعت مسجد خامس آل عبای تهران، اعضای شرکت‏ تعاونی تاکسیرانان اهواز، کارکنان مرکز تهیه و توزیع لوازم الکترونیک و اتحادیه و تعاونی مصنوعات نفت و گازسوز الکتریک تقدیم رئیس شورایعالی دفاع کردند؛ دو دستبند طلای یک خانم عراقی و مبلغ ٢١٠.٠٠٠ ریال ارث پدری یک کارگر مخابرات نيز جزو هدایای مذکور بود. همچنین براساس اعلام ستاد برگزاری نماز جمعه تهران در تیرماه گذشته، نمازگزاران تهرانی ١٠ کامیون حامل هداياي غيرنقدي و مبلغ ٢٧.٧٨٨.٦٣٠ ریال وجه نقد به جبهه‏ها اهدا کردند. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، در هفته جاری ازسوی انجمن اسلامی صنف آلومینیوم نیز یک کاروان شامل ٤ دستگاه آمبولانس، وانت، تویوتا، نفربر و ١٥٠ کولر گازی به جبهه‏ها ارسال شد. علاوهبراين در همين هفته، کمک‏های جامعه روحانیت مبارز تهران و شاهرود، اداره عقیدتی - سیاسی ژاندارمری و اهالی شهرهای رامسر، عباس‏آباد، نشتارود، قائم‏شهر، میاندوآب، ارومیه، خوی، شادگان و روستاهای مشهد، کنگاور، اسلام‏آباد غرب، کرمان، بابلسر، بویراحمد و باختران به مناطق جنگی فرستاده شد. امروز همچنین، روزنامه جمهوری اسلامی گزارشی از اعزام نیروهای رزمی، فنی و امدادی از مناطق مختلف کشور ازجمله استان‏های آذربایجانشرقی، اصفهان، خراسان، فارس، ایلام، کرمان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران و... منتشر کرد.

گزارش- 4

4. بازسازی مناطق جنگ‏زده همچنان در دستور كار نهادهای مسئول این امر قرار دارد. یکصد و نهمین جلسه ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‏زده امروز در وزارت کشور تشکیل شد. در این جلسه علاوهبر تصویب پرداخت بخشی از اعتبارات وزارتخانه‏های نفت، دفاع و راهوترابری، پرداخت بخش‏هایی از اعتبارات بازسازی کارخانه صابون‏سازی پارس خرمشهر و بازسازی کارخانه سیمان ارومیه و پرداخت ٢٥ درصد دوم اعتبارات طرح‏های استان باختران و طرح‏های وزارت مسکن و شهرسازی و طرح‏های وزارت صنایع سنگین به تصویب رسید. ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‏زده، باتوجهبه مساعدبودن فصل کاری برای اجرای طرح‏های عمرانی در استان‏های کردستان و آذربایجانشرقی، پرداخت ٢٥ درصد دوم و سوم اعتبارات این استان‏ها را تصویب کرد. همچنین سرپرست ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگی استان ایلام، از اتمام عملیات نوسازی ٥٠٠ واحد مسکونی در شهر موسیان تا پایان سال ‏جاری خبر داد. به گفته وی، برای عملیات نوسازی شهر موسیان - که با تلاش استان معین یزد از اواخر سال گذشته آغاز شده - تاکنون حدود ١٠٠ میلیون ريال اعتبار اختصاص یافته است. همچنین نوسازی دهها واحد مسکونی در دو روستای دشت‏عباس نیز تا پایان امسال به پايان خواهد رسید. درهمینزمینه، بههمت جهادگران جهاد سازندگی استان گیلان، برق‏رسانی به سه روستا در شهرستان گیلان‏غرب (استان باختران) که براثر جنگ به‏کلی ویران شده بودند، پايان يافت. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، از زمان آغاز عملیات بازسازی و نوسازی روستاها، ٢٥ روستا در این شهرستان از امکانات برق برخوردار شده‏اند.

گزارش- 5

5. وزیر امور خارجه ایران در دیدار با مقام‏های بلندپایه ترکیه، برخورد ریشه‏ای با مسئله جنگ و توجه به عامل تجاوز را راه‏حل اصلی خاتمه جنگ ایران و عراق عنوان کرد. علی‏اکبر ولایتی که روز سه‏شنبه وارد ترکیه شده است، امروز با رئیس‏جمهور، نخست‏وزیر و وزیر امور خارجه این کشور دیدار کرد. وزیر امور خارجه ایران در ديدار با کنعان اورن رئیس‏جمهور ترکیه، ضمن ابلاغ پیام آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور ایران به وي، درخصوص مناسبات دو کشور و مسائل منطقه‏ای بحث و گفتوگو كرد؛ کنعان اورن نیز با ارسال پیامی برای آیت‏الله خامنه‏ای، اینگونه دیدارها را برای "تحکیم و گسترش روابط دوستانه بین ایران و ترکیه مفید و مؤثر" برشمرد. ولايتي همچنین در دیدار با تورگوت اوزال نخست‏وزیر ترکیه، پیام میرحسین موسوی نخست‏وزیر ایران را به وی ابلاغ کرد و راجع به موضع ایران در قبال صلح با عراق گفت: «ما از ابتدا خواستار جنگ نبوده و نیستیم، بلکه درپی صلحی پایدار می‏باشیم که لازمه‏اش برخورد ریشه‏ای با مشکل جنگ و تلاش در رفع عامل تشنج در منطقه می‏باشد.» تورگوت اوزال نیز درباره خاتمه جنگ ایران و عراق و واردات نفت از ایران اظهار كرد: «ما درصدد میانجیگری در جنگ نیستیم، ولی امیدواریم شاهد راه‏حل مناسبی برای پایان هرچه زودتر جنگ باشیم. ... علیرغم مشکلات و موانع ایجادشده ازسوی عراق در خلیجفارس ما همچنان به واردات نفت خود از ایران ادامه می‏دهیم.» در دیدار ولایتی با وحید خلف اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه، درباره مسائل مورد علاقه دو طرف بحث و گفتوگو شد. در این دیدار وزیر امور خارجه ایران با اشاره به تحرکات اخیر کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی و دیگر گروه‏ها و سازمان‏ها با هدف یافتن راه‏حلی برای خاتمه جنگ ایران و عراق اظهار كرد: «تا زمانی که به عامل تجاوز در منطقه و واقعیت موجود توجه نشود، قطعاً هرگونه تلاش دراینزمینه با شکست مواجه خواهد شد. چون رژیم فعلی عراق بهعنوان عامل تشنج در منطقه می‏باشد، روی کارآمدن حکومت مردمی و در جهت خواست مردم مسلمان عراق راهحل اساسی و پایدار می‏باشد.» وی همچنین با تأکید بر توان ایران در دفاع از منافع خود در خلیجفارس درصورت اقدام عراق به گسترش جنگ به این منطقه، از کشورهای منطقه خواست «منافع خود را تشخیص داده و سرنوشت خود را از سرنوشت صدام جدا کنند و بدانند که ما بههیچ‏وجه خواستار گسترش جنگ نیستیم.» وحید خلف اوغلو نیز ضمن اعلام مخالفت با «بمباران مناطق مسکونی ایران و بهکارگیری سلاح‏های شیمیایی در جنگ ایران و عراق» گسترش و تحکیم روابط ایران و ترکیه و همکاری دو کشور در مجامع بین‏المللی را خواستار شد. وزیر امور خارجه ایران در گفتوگویی با خبرنگاران ضمن اشاره به روابط دوستانه ترکیه با ایران و بی‏طرفی آن در جنگ ایران و عراق، در پاسخ به سؤالی درمورد تقاضای میانجیگری از ترکیه گفت: «ما از ابتدای جنگ تابه‏حال، از هیچ کشور و تشکیلاتی تقاضای میانجیگری نکرده‏ایم. دیدار ما از ترکیه نیز به‏منظور گسترش روابط موجود و تبادلنظر درمورد اوضاع مورد علاقه دو کشور بوده است.» از سوی دیگر، همزمان با ملاقات ولایتی با مسئولان بلندپایه ترکیه، هیئت اقتصادی همراه وی نیز در دیدار با همتایان ترکیه‏ای خود، درباره تفاهمات بازرگانی و اقتصادی مذاکراتی را انجام دادند، که در نتیجه آن، طرفین درمورد واردات هزار تن گندم و ١٠٠ هزار تن جو از ترکیه به ایران به تفاهم اولیه دست یافتند؛ همچنین درمورد خرید آهن از ترکیه نیز گفتوگو به عمل آمد. بهدنبال سفر وزير امور خارجه ايران به تركيه، خبرگزاری تانیوگ یوگسلاوی به تفسیر خط‏ مشی اعلانی اخیر ایران در حوزه مناسبات خارجی یعنی "سیاست درهای باز"پرداخت. به گزارش تانیوگ، ایران اخیراً سیاست درهای باز را به سیاست اصلی "نه شرقی، نه غربی" خود اضافه کرده و درعینحال موضع آرام‏تری را در قبال رژیم بغداد در پیش گرفته است. اين خبرگزاري با استناد به سخنان اخير آيتالله خامنهاي رئيسجمهور ايران،* افزوده است: افزایش مشکلات در روابط خارجی، ایران را به این سمت سوق داده است که به‏جای انزوای بیشتر، برقراری روابط با دیگر کشورها را برگزيند. تانیوگ همچنین درمورد مسئله صدور انقلاب اسلامی ایران يادآور شد: «[آیت‏الله] خامنه‏ای که همچنین از صدور انقلاب به‏ویژه صدور ایده‏های اسلامی سخن می‏گفت اظهار داشت این امر تنها درصورت حضور ایران در صحنه سیاست جهان امکان‏پذیر می‏باشد.» در این تفسير تحرکات اخیر در سیاست خارجی ایران نماد عینی اجراییشدن سیاست درهای باز برشمرده شده و دراینزمینه به سفر ولایتی به ترکیه، حضور یک هیئت یونانی در ایران، پیام روز دوشنبه (٨/٥/١٣٦٣) آندره گرومیکو وزیر امور خارجه شوروی به ولایتی، و سفر رامش بندری معاون وزارت امور خارجه هند به تهران** اشاره شده است.

گزارش- 6

6. هیئت دیپلماتیک ایران به سرپرستی معاون سیاسی وزارت امور خارجه در اولین مرحله از سفر به سه کشور پاکستان، بنگلادش و نپال، امروز دیدارهایی را با مقامات پاکستانی انجام داد. اين هیئت كه با حضور معاون سیاسی و مدیرکل اقتصادی وزارت امور خارجه و با هدف تسلیم پیام آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور به رؤسای جمهور پاکستان و بنگلادش و نیز گفتوگو با مقامات نپال، دیروز تهران را ترک کرده بود، امروز در پاکستان با وزیران امور خارجه و نفت این کشور دیدار کرد. حسین شیخ‏الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه، در این دیدارها با تأکید بر گسترش روابط سیاسی - اقتصادی ایران و پاکستان، ازبینرفتن صدام را عامل بازگشت ثبات به منطقه دانست و گفت: «جمهوری اسلامی ایران در عین آمادگی نظامی و تسلط [بر] جبهه‏ها برای رسیدن به اهداف خود، به راه‏حل‏های دیگری که همین هدف‏ها را محقق سازد اولویت می‏دهد.» مقامات پاکستانی نیز ضمن اشاره به "سیاست حسن همجواری و برادرانه پاکستان" و "پیوندهای ناگسستنی دو ملت"، راجع به گسترش همکاری‏های دو کشور ابراز امیدواری کردند. همچنین اعلام شد که به دعوت وزیر امور خارجه ایران، در آیند‏ه‏ای نزدیک وزیر امور خارجه پاکستان به ایران سفر خواهد کرد. با آغاز مأموریت این هیئت دیپلماتیک ایرانی، رادیو بیبیسی شامگاه امروز در تفسیری دراینباره، روابط جمهوری اسلامی ایران با پاکستان، بنگلادش و نپال و همچنین هند را دوستانه ارزیابی کرد؛ مفسر رادیو بیبیسی با اشاره به سفر اخیر جواد منصوری معاون فرهنگی وزارت امور خارجه به پاکستان و بنگلادش، گزینش مقطع زمانی کنونی را برای سفر حسین شیخ‏الاسلام به این کشورها فاقد اهمیتی خاص برشمرد. به گزارش رادیو بیبیسی، همه کشورهای شبه‏قاره هند بهنحوی كوشيدهاند تا جنگ ایران و عراق ازطریق حلوفصل شرافتمندانه اختلافات به پایان برسد؛ ولی حسین شیخ‏الاسلام درحالی روز گذشته از تلاش‏های سازمان کنفرانس اسلامی برای میانجیگری در جنگ ایران و عراق انتقاد کرد که پاکستان و بنگلادش (از اعضاي کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی) در نشست اخیر این کمیته که در جده برگزار شد و اعضای نشست خواستار پایان حملات به اهداف غیرنظامی و کشتی‏ها در خلیجفارس شدند، حضور داشتند.

گزارش- 7

7. علاوهبر دیدارهای وزیر و معاون سیاسی وزارت امور خارجه با مقامات ترکیه و پاکستان، امروز ملاقاتهاي دیپلماتیک دیگری نیز بین مسئولان ایرانی با مسئولان کشورهای دیگر انجام گرفت. لواسانی سفیر ایران در تانزانیا، امروز در دیدار با علی‏حسین معینی معاون رئیس‏جمهور اين كشور، مواضع جمهوری اسلامی در جنگ با عراق و سیاست "نه شرقی، نه غربی" و کمک به کشورهای جهان سوم به‏ویژه افریقا را تشریح كرد. وي با اشاره به تلاش ایران براي جلوگيري از گسترش جنگ به خلیجفارس، خواستار توجه کشورهای جهان سوم و غیرمتعهد به این مسئله شد و گفت: «ایران بااینکه در این جنگ چهارساله تحت فشارهای ابرقدرت‏ها بوده، سعی کرده است تعهد اسلامی خود را دررابطهبا جهان سوم عملی نماید.» معاون رئیسجمهور تانزانیا نیز با تأیید مواضع ایران دراينخصوص، ضمن درخواست ادامهيافتن کمک نفتی ایران و گسترش روابط فرهنگی دو کشور، اظهار كرد: «باوجود اینکه ایران درگیر یک جنگ تحمیلی است، ولی به مساعدت‏های خود به کشورهای دیگر ادامه داده که از آن جمله می‏توان از قطع نفت و روابطش با رژیم افریقای جنوبی نام برد.» امروز همچنین، هیئت اقتصادی - صنعتی ایران به سرپرستی خسرو تاج معاون بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی، در بلغارستان با قائممقام وزیر امور خارجه و معاون وزارت صنایع این کشور دیدار و گفتوگو کرد. در این دیدار سیاست بازرگانی خارجی ایران تشریح و همکاری‏های مشترک بررسی شد.

گزارش- 8

8. حافظ اسد رئیسجمهور سوریه، در گفتوگویی که در شماره امروز روزنامه لوموند منتشر شد، به سؤالاتی راجع به چگونگی پایاندادن به جنگ ایران و عراق پاسخ داد. رئيسجمهور سوريه با بيان اينكه هنگام آغاز جنگ، صدام در پاسخ به هرگونه درخواستی مبنیبر خاتمه جنگ، هر نوع میانجیگری عربی در این جنگ را خیانت برمی‏شمرد، گفت: سوریه از همان ابتدا، بهدنبال راهی برای خاتمه جنگ بود و باوجود روابط وخیم با عراق، با شماری از مقامات عرب تماس برقرار کرد، اما نتیجه رضایت‏بخشی از تماس‏های مذکور به دست نیامد. وی همچنین افزود: در آغاز جنگ، سوریه با ذکر این نکته به سران کشورهای عرب که درصورت اقدام فوری، امکان رسیدن به یک راه‏حل برای خاتمه‏دادن به جنگ وجود دارد به آنها هشدار داد که «هرچه با گذشت زمان به خسارت‏ها افزوده شود، دستیابی به یک راه‏حل به مراتب مشکل‏تر خواهد بود.» حافظ اسد با اشاره به اینکه صدام، علاوهبر ایران، علیه سوریه نیز اعلام جنگ کرده است، برخی از مصادیق رفتار خصمانه رژیم بعثی عراق علیه سوریه را نیز این‏گونه ذکر کرد: «صدام روابط با سوریه را قطع نمود و دستور داد تا اعضای سفارت سوریه در بغداد را در محل سفارت به زنجیر کشیده به آنها کتک بزنند و از آنها عکس‏برداری نمایند. من فکر نمی‏کنم که تابه‏حال، نظیر چنین چیزی وجود داشته باشد. به‏علاوه صدام مقدار زیاد و قابلتوجهی مواد منفجره را وارد سوریه نموده است.»

گزارش- 9

9. یک روزنامه کویتی مدعی شد ایران ضمن مطرحكردن ابتکاری برای پایاندادن به جنگ، از اعضای شورای همکاری خلیجفارس دعوت به همکاری کرده است. مقامات چند کشور نیز به اظهارنظر درباره پایاندادن به این جنگ پرداختند. روزنامه کویتی القبس در شماره امروز خود به نقل از منابع دیپلماتیک مدعی شد که ایران از وزیران امور خارجه شش کشور عضو شورای همکاری خلیجفارس دعوت کرده است برای بحث درمورد جنگ ایران و عراق، به تهران بیایند؛ به نوشته این روزنامه، اگر ایران تضمین نکند که این گفتوگو گامی مثبت به‏سوی خاتمه جنگ ایران و عراق خواهد بود، وزیران امور خارجه شورای همکاری خلیجفارس، که ترجیح می‏دهند این گفتوگوها در محلی غیر از تهران برگزار شود، این دعوت را نخواهند پذیرفت. به گزارش القبس، وزیران امور خارجه شش کشور عضو شورای همکاری خلیجفارس (عربستان، کویت، امارات، عمان، بحرین و قطر) قصد دارند در قبال این ابتکار ایران - که یکی از نخستین گام‏های این کشور به‏منظور توقف جنگ ازطریق دیپلماتیک است - موضع واحدی را در پیش بگیرند. درهمینحال، یاسو هیرو ناکاسونه نخست‏وزیر ژاپن، در دیدار با پطروس غالی وزیر مشاور در امور خارجی مصر، که به این کشور سفر کرده است، تحرکات اخیر ایران ازجمله نزديكي به سازمان ملل را نشانه ملایمشدن موضع سرسختانه ایران در قبال جنگ با عراق دانست؛ باوجوداین، پطروس غالی با اشاره به احتمال درستی این نظر، حرکت‏های اخیر ایران را یک مانور تاکتیکی پیش از اجراي یک حمله بزرگ ارزیابی کرد. از سوی دیگر، مانوئل اگانیا وزیر سابق و کارشناس نفتی ونزوئلا، با اعلام اینکه نفت و تأسیسات و وسایل حملونقل آن به‏عنوان کالایی متعلق به بشریت باید از معرض جنگ به دور باشند، درمورد مخاطرات بحران کنونی خلیجفارس برای صلح جهانی هشدار داد. به نوشته روزنامه ال ناسیونال ونزوئلا، وی همچنین از کشورهای نزدیک به ایران و عراق به‏ویژه اعضاي اوپک خواست تا از تمامی توان معنوی و سیاسی خود برای خاتمهیافتن جنگ بین این دو کشور استفاده کنند. اگانیا با اشاره به اینکه مسئله نفت باید از جریان این جنگ جدا شود، مسئولیت برقراری صلح را برعهده اوپک به‏ویژه ونزوئلا دانست و از کشور متبوع خود خواست برای برقراری صلح همه امکانات خود را به کار گیرد.

گزارش- 10

10. یک فرمانده نظامی عراق ادعاهایی را درمورد انهدام تعداد زیادی شناور دریایی ایران مطرح کرد، وزیر اطلاعات و فرهنگ سودان نیز بر ادامه حمایت نظامی کشورش از عراق تأکید کرد. یکی از فرماندهان نظامی عراق مدعی شد نیروی دریایی این کشور در دو سال اخیر، ١٧٠ کشتی و ١١ فروند ناو جنگی نیروی دریایی ایران را در خلیج‏فارس منهدم کرده است؛ رادیو اردن به نقل از هفته‏نامه پاسداران وطن عراق با بيان اين مطلب افزود: این فرمانده عراقی، که نامی از وی برده نشده، درمورد نزدیکشدن کشتی‏ها به جزیره خارک ایران هشدار داده است. همچنین علی شامو وزیر اطلاعات و فرهنگ سودان، که روز دوشنبه در رأس یک هیئت سیاسی - فرهنگی وارد امارات متحده عربی شده است، در گفتوگویی با روزنامه الفجر ابوظبی، مواضع سودان در قبال جنگ ایران و عراق را از ابتدا «کاملاً مشخص» خواند و ضمن اذعان به کمک نظامی و همکاری فعال کشورش با عراق، اظهار كرد: «[سودان] افرادی از نیروهای نظامی کشور همچنین داوطلبانی را به‏منظور به اجرا درآوردن قرارداد دفاع مشترک عربی به عراق گسیل داشته است.» به گفته وزیر اطلاعات و فرهنگ سودان، بهدنبال آغاز حملات ایران به نفتکش‏های سعودی و کویتی، که جنگ ایران و عراق را وارد مرحله‏ای تازه ساخت، «سودان بهعنوان عضوی از امت عربی که همانا وظیفه‏اش دفاع از هر کشور عربی که مورد تهدید قرار گیرد می‏باشد، کمک خود را به عراق ادامه داد.» وی همچنین اختلافات میان اعراب را عامل تشویق ایران به ادامه دشمنی‏هایش و حمله به کشتی‏های سعودی و کویتی معرفی کرد.

گزارش- 11

11. عراق که هم‏اینک براي صدور نفت خود صرفاً به یک خط لوله وابسته است، با همکاری امریکا، اردن، ترکیه و عربستان برنامه‏هایی را برای افزایش راه‏های صادرات نفت خود در نظر دارد. به گزارش رادیو صوت ‏الجماهیر عراق، کاردار سفارت ترکیه در بغداد امروز در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که ترکیه برای اجرای تعهدات خود در طرح احداث یک خط لوله نفتی جدید انتقال نفت عراق از این کشور، اهمیت زیادی قائل است؛ به گفته وی، تورگوت اوزال نخست‏وزیر ترکیه، در دیدار خود از عراق در ماه مه گذشته، این طرح را پیشنهاد داده است. وی همچنین گزارشهای مطبوعاتی به نقل از وزیر انرژی ترکیه مبنیبر اینکه ترکیه اهمیتی برای این طرح قائل نیست را تکذیب کرد. درهمینحال، روزنامه واشنگتن پست از برنامه عراق برای احداث سه خط لوله نفتی جدید ازطریق اردن، ترکیه و عربستان سعودی خبر داد؛ به گزارش رادیو امریکا، درصورت تحقق این طرح‏ها تا سال ١٩٨٧، عراق ضمن بی‏نیازی از مسیر خلیجفارس و سوریه، قادر خواهد بود روزانه حدود ٣ میلیون بشکه نفت ازطريق خاک سه کشور مذکور صادر کند. هم‏اکنون کار توسعه خط لوله نفتی کرکوک به بندر سیهان ترکیه آغاز شده است که درصورت اتمام، صادرات نفت عراق از این مسیر، از میزان ٧٠٠ هزار بشکه در روز به ٩٥٠ هزار بشکه خواهد رسید. به نوشته واشنگتن پست، طرح‏های عراق برای احداث دو خط لوله انتقال نفت از اردن و عربستان با کمک شرکت‏های امریکایی، قبلاً اعلام شده بود، ولی صدام حسین در سخنرانی شانزدهم ژوئیه خود (٢٥ تیر)، از تصميم عراق برای احداث یک خط لوله دیگر ازطریق ترکیه خبر داد. همچنین به گفته سامره‏ای معاون وزیر نفت عراق، در هفته آینده یک هیئت عراقی راهی ترکیه خواهد شد تا درمورد احداث خط لوله مذکور، با مقامات این کشور گفتوگو کند؛ مسئولان عراقی این پروژه را در چارچوب راهبرد کلی عراق مبنیبر تعدد راه‏های انتقال نفت و استفادهنکردن از خلیجفارس طراحی کرده‏اند. واشنگتن پست ضمن تشریح طرح‏های سه‏گانه انتقال نفت عراق از اردن، عربستان و ترکیه خاطرنشان ساخت: صدام حسین در سخنرانی شانزده ژوئیه، تضمین‏های عملی ایالات متحده درمورد خودداري رژيم اسرائیل ازحمله به خط لوله نفت عراق ازطریق اردن را خواستار شد.

گزارش- 12

12. مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در گفتوگو با روزنامه کویتی الانباء از کشورهای عرب درخواست کرد تا به‏منظور متوقفساختن ارسال اسلحه به ایران، کشورهای تأمینکننده تسلیحات ایران را تحت فشار قرار دهند. وی همچنین اوضاع داخلی ایران را بی‏ثبات خواند و مدعی شد سازمان مجاهدين خلق در تلاش برای براندازی نظام فعلی ایران به نیمه راه رسیده است. خبرگزاری کویت در گزارشي با اعلام اين مطالب افزود: از آنجایی ‏که ارتش ایران درگير جنگ با عراق است رجوی از ارتش انتظار کودتا ندارد؛ از سوی دیگر، ایران دو ارتش دارد: ارتش ثابت و سپاه پاسداران که ديدگاههايشان با یکدیگر کاملاً متفاوت است. به نوشته الانباء، رجوی معتقد است که بهدليل دمای بسیار بالا، عملیات آتی ایران در فصل تابستان اجرا نخواهد شد. در ادامه اين گزارش آمده است: به ادعای رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقين)، باوجود تمایل عراق به برقراری صلح، ایران از بهره‏گیری از فرصت‏های بسیار زیاد برای دستیابی به یک صلح عادلانه خودداری کرده است. وی همچنین جمهوری اسلامی را به دریافت پشتیبانی نظامی از رژیم صهیونیستی متهم کرد و افزود ایالات متحده نیز از این امر آگاهی دارد. رجوي پس از اینکه جنگ نفتکش‏ها را نتیجه طبیعی ناتواني رژیم ایران خواند، مدعی شد اعضاي سازمان مجاهدين خلق قادر هستند امام خمینی را به قتل برسانند، ولی چون این سازمان نمی‏خواهد از وی بهعنوان شهید یاد شود، به این کار دست نمی‏زنند.

________________________________________

• آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور، روز دوشنبه ٨/٥/١٣٦٣ در دیدار با جمعی از سفرا و کارداران ایران در خارج از كشور، اعلام کرد: سیاست درهای باز را در روابط خارجی اساس تحرک درازمدت جمهوری اسلامی می‏دانیم. [به روزشمار ٨/٥/١٣٦٣ رجوع شود]
  • براي كسب اطلاعات بيشتر درباره این سفر به روزهای ٢ و ٣/٥/١٣٦٣ رجوع شود.

تورگوت اوزال نخستوزیر ترکیه

علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/10