1363.06.03

روزشمار جنگ سال 1363 1363.06.03
نام‌های دیگر	سه شهریور
تاریخ شمسی	1363.06.03
تاریخ میلادی	25 اوت 1984
تاریخ قمری	27 ذیقعده 1404

1359.06.03

1360.06.03

1361.06.03

1362.06.03

1364.06.03

1365.06.03

1366.06.03

گزارش- 1

1. توپخانه ارتش عراق امروز یک روستا در منطقه مریوان را هدف قرار داد و در سایر جبهه‏ها همچنان تبادل آتش پدیده غالب بود. درهمینحال و باوجود تلاش تصمیم‏گیران سیاسی و نظامی جمهوری‏ اسلامی ایران برای شکستن رکود در جبهههای جنگ، تعویق در اجرای عملیات به برخی گمانه‏زنی‏ها دامن میزند. طبق اعلام سپاه مریوان ساعت ٢١ امشب، در جریان حملات توپخانهای عراق ٢ گلوله توپ به روستای دزلی اصابت کرد. در این حمله یکی از اهالی زخمی و برق روستا قطع شد. در سایر نقاط و جبهه‏ها نیز تبادل آتش بین ایران و عراق برقرار بود. براساس اطلاعیه ارتش جمهوری اسلامی ایران در جبهه‏های غرب و شمالغرب، تبادل آتش با برتری قوای خودی ادامه داشت و براثر آن خسارات و تلفاتی به نیروهای دشمن وارد شد. همچنین، طبق گزارش شهربانی استان خوزستان «شهر [آبادان] به‏طور پراکنده زیر آتش دشمن قرار داشته است که در نتیجه آن اطراف بیمارستان شهید صدوقی، تأسیسات گمرک، فلکه دیزل‏آباد، خیابان چهل‏متری و جزیره مینو مورد اصابت واقع گردیده است. ضمناً تعداد ١٤ نفر از برادران نیروی دریایی، زمینی [ارتش] و سپاه در منطقه مجروح گردیده‏اند.» باوجوداین، مسئولان و تصمیم‏گیران سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایران تلاش‏های خود را برای اجرای یک عملیات و شکستن رکود پیشآمده در جبهههای جنگ پیگیری می‏کنند. دراینزمینه، حجت‏الاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی در یادداشت‏های روزانه خود نوشته است: «اول شب، آقایان صیاد و [محسن] رضایی آمدند. برای شکستن بن‏بست مدیریت جنگ به توافق مقدماتی رسیدیم؛ قرار شد پس از ارائه طرح‏های عملیاتی ارتش و سپاه، من و آقای [آیت‏الله] خامنه‏ای تصمیم بگیریم.» بااینحال، خودداری ایران از اجرای یک عملیات جدید با گذشت بیش از پنج ماه از سال جاری، موجب شده است مقامات عراقی تحلیل‏هایی غیرواقع‏بینانه مطرح کنند. به‏گونه‏ای که امروز طه یاسین رمضان عضو شورای فرماندهی انقلاب عراق و فرمانده ارتش خلقی این کشور، گفت: «عدم انجام حمله‏ای که حکمرانان ایران وعده داده بودند به حالت رعب و وحشت و ترس که از فکر نتیجه حمله به آنها مستولی گشته است برمی‏گردد.» وی که از یک پادگان ارتش عراق در استان بابل عراق بازدید می‏کرد، افزود: «مقامات ایران هنوز به‏خوبی عواقب شدید و تلفات عظیمی که نیروهای شکست‏خورده خود به ‏هنگام آزمایش شانس شومشان در حمله به نیروهای شجاع ما در نبردهای پیشین چشیده بودند به یاد دارند.»

گزارش- 2

2. اقدامات متقابل نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین غرب کشور امروز نیز ادامه یافت و در نتیجه آن تلفات و خساراتی به دو طرف وارد آمد. گروهی از پاسداران پایگاه بله‏سور واقع در منطقه الند (بین سلماس و خوی)، در مسیر تردد عناصر ضدانقلاب اجرای کمین کرده و با آنها درگیر شدند. در این حادثه یکی از عناصر ضدانقلاب کشته شد، ٢ نفر زخمی شدند و یک تن دیگر به اسارت درآمد. همچنین در این درگیری علاوهبر ٨ رأس اسب و ٢ رأس قاطر متعلق به افراد مسلح غیرقانونی، تعدادی مدارک تشکیلاتی، یک قبضه اسلحه کلاشینکف و ٤ گلوله آر.پی.جی نیز به دست نیروهای خودی افتاد. یگان حزب‏الله کامیاران و سنندج نیز به همراه یک گروه از گردان محمد رسول‏الله(ص) در روستای ترازوله (حوالی کامیاران) با عده‏ای از افراد مسلح غیرقانونی درگیر شدند. در این درگیری «یکی از برادران یگان کامیاران شهید و ٣ نفر مجروح می‏شوند و یکی از اعضای حزب کمونیست به هلاکت می‏رسد. ٢ چته دمکرات نیز در یک زاغه پنهان می‏شوند که زاغه توسط برادران به آتش کشیده می‏شود.» از سوی دیگر امروز، یک دستگاه کمپرسی مهندسی - رزمی متعلق به سپاه نقده که حامل مقادیری مواد غذایی و لوازم یدکی بود در جاده مهاباد - سردشت در کمین گروهی از عناصر ضدانقلاب گرفتار شد و سرنشینان آن با مهاجمان درگیر شدند. در لحظات اول درگیری، راننده کمپرسی موفق به فرار شد و عناصر ضدانقلاب ٢ نفر دیگر را به گروگان گرفتند. یکی از گروگانها با استفاده از تاریکی شب فرار کرد، اما مهاجمان گروگان دیگر را که از نیروهای وظیفه (سرباز) بود، به شهادت رساندند. امروز همچنین چته‏های کومه‏له به سرپرستی لطیف نیک‏پی به یکی از پایگاه‏های اطراف مریوان حمله کردند که در نتیجه ٢ نفر از نیروهای پایگاه مجروح شدند.

گزارش- 3

3. در آستانه برگزاری اجلاس کمیته هفتگانه کشورهای عربی امروز اظهارنظرها و تحلیل‏هایی درخصوص دستور کار این اجلاس و نیز مسئله پایاندادن به جنگ عراق و ایران منتشر شد. اجلاس وزیران امور خارجه هفت کشور عربی قرار است فردا در بغداد تشکیل شود و در این جلسه وزرای مذکور مسائل مهمی نظیر جنگ عراق و ایران را مطرح خواهند کرد. به همین منظور امروز شیخ صباح الاحمد الصباح معاون نخست‏وزیر و وزیر امور خارجه کویت، وارد بغداد شد. وی قبل از ترک کویت «اهداف این جلسات را آماده‏سازی ترتیبات لازم برای کنفرانس سران [عرب] اعلام کرد» و درمورد ارتباط میان تلاش‏های کشورهای عضو جنبش عدمتعهد و کمیته هفتگانه عربی گفت: «دو طرف یک راه‏حل [برای] پایاندادن [به] جنگ را دنبال می‏کنند.» به گفته رادیو مونت‏ کارلو، «وزیران خارجه عرب فردا در جلسه خود نتایج گفت‏وگوها و مسافرت‏های خود به تعدادی از پایتخت‏های کشورهای غربی و شرقی به اضافه توکیو و پکن در چارچوب یافتن راه‏حلی برای جنگ خلیج [فارس] را بررسی خواهند کرد.» این رادیو همچنین درمورد محتوای مذاکرات این اجلاس افزود: «پیش‏بینی می‏شود که وزیران خارجه عرب فردا در جلسه خود در بغداد طرحی برای انتقال مسئله کشمکش اعراب و ایران به سازمان ملل را مورد بحث قرار دهند. به‏طوری‏که این طرح پیشنهادی به جلسات دوره عادی مجمع عمومی سازمان ملل که در اواسط ماه آینده تشکیل می‏شود ارائه خواهد شد تا یک پیش‏نویس قرارداد بین‏المللی زیرنظر سازمان ملل جهت خاتمه‏دادن به این کشمکش‏ها که جریان آن منطقه خلیج [فارس] را با خطر روبهرو خواهد ساخت و بحران بین‏المللی را متشنج‏تر خواهد کرد تهیه شود.» امروز همچنین، اظهارنظرهایی درمورد تلاش‏ها برای پایاندادن به جنگ عراق و ایران انتشار یافت. ایندیرا گاندی نخست‏وزیر هند، در مصاحبه‏ای با خبرگزاری یوگسلاوی ضمن اعلام اینکه از روز دوشنبه (پس‏فردا) با رئیس شواری ریاستجمهوری یوگسلاوی دیدار خواهد داشت، گفت در این دیدار درمورد فعالیت‏های جنبش عدمتعهد گفت‏وگو خواهد شد. وی همچنین با ابراز نگرانی از تداوم جنگ عراق و ایران آن را «یکی از مصیبت‏بارترین وقایع زمان حال» توصیف کرد و با بیان اینکه «بهطور دائم با رهبران دو کشور درگیر در جنگ در تماس است، اظهار امیدواری کرد تلاش‏های جنبش عدمتعهد دراینزمینه نتایج مثبتی دربرداشته باشد.» عبدالعزیز حمد الصقر رئیس اتاق بازرگانی و صنایع کویت، نیز که در مسکو به سر می‏برد درمورد گفت‏وگوهای خود با مقام‏های شوروی درمورد جنگ ایران و عراق گفت: «ما بر لزوم اعمال فشار شوروی درجهت حل مسئله فلسطین و پایان جنگ ایران و عراق که درجهت منافع هر دو کشور همسایه، مسلمان و جهان است تأکید ورزیدیم.» وی همچنین با اشاره به تأثیر این جنگ بر فعالیت‏های تجاری و اقتصادی منطقه افزود: «این جنگ باعث افزایش رکود اقتصادی در کشورهای عربی به‏خصوص در بخش نفتی گردیده است.»

گزارش- 4

4. در عرصه تحرکات دیپلماسی جمهوری اسلامی، امروز نماینده ایران در سازمان ملل به قطعنامه حق تعیین سرنوشت پورتوریکو رأی مثبت داد و وزارت امور خارجه ایران نیز در آستانه چهارمین دور مذاکرات ژنو برای حل مسئله افغانستان بیانیه‏ای صادر کرد. کمیته استعمارزدایی سازمان ملل متحد در جلسه‏ای حق تعیین سرنوشت پورتوریکو را به رأی گذاشت. در این رأی‏‏گیری که با حضور ٢٢ عضو کمیته برگزار شد، قطعنامه پیشنهادی کوبا و ونزوئلا با ١١ رأی مثبت، ٢ رأی مخالف و ٩ رأی ممتنع به تصویب رسید. ایران به همراه کشورهای کوبا، ونزوئلا، اتحاد شوروی، افغانستان، بلغارستان، چکسلواکی، عراق و سوریه به این قطعنامه رأی مثبت دادند. همچنین در این جلسه نماینده شوروی در حمایت از قطعنامه مذکور گفت: «امریکا پورتوریکو را به یک ناو هواپیمابر غرق‏نشدنی تبدیل کرده است که تهدیدی علیه کل منطقه به ‏شمار می‏رود.» امروز همچنین، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در آستانه چهارمین دور مذاکرات مربوط به مسئله افغانستان، در بیانیه‏ای اعلام کرد: «درحالی‏که کشور مسلمان افغانستان پنجمین سال اشغال نظامی خود را پشت ‏سر می‏گذارد، نیروهای اشغالگر با حملات پی‏درپی زمینی و هوایی به مواضع مجاهدین مسلمان و مردمی که نمی‏خواهند سلطه بیگانگان را بر کشور خود تحمل نمایند، سعی در تثبیت موقعیت خویش می‏نمایند. همزمان با ادامه سرکوب مردم مسلمان افغانستان و در‏حالی‏که نزدیک به یکچهارم جمعیت این کشور به‏خاطر عدم وجود امنیت و شرایط لازم برای زندگی در افغانستان میهن خود را ترک گفته و به کشورهای دیگر مهاجرت نموده‏اند، ابرقدرت‏ها درپی معامله بر سر آینده این کشور اسلامی و حل این قضیه ازطریق زدوبندهای سیاسی می‏باشند. جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد این تلاش‏ها نهتنها بهدلیل عدم حضور مجاهدین - که نمایندگان واقعی افغانستان هستند - مشروعیت ندارد، بلکه نهایتاً جز تأمین منافع ابرقدرت‏ها نتیجه دیگری را دربرنخواهد داشت. وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن اعتقاد به عدم شرکت در این نوع مذاکرات، کلید حل قضیه و تحقق یک افغانستان مسلمان، مستقل و غیرمتعهد را در خروج بی‏قیدوشرط قوای اشغالگر شوروی از این کشور، عدم جایگزینی این نیروها با هر نیروی استکباری دیگر، بازگشت محترمانه پناهندگان افغانی به کشور خویش و شناسایی حق تعیین سرنوشت برای ملت افغانستان دانسته و بر آن تأکید می‏ورزد.»

گزارش- 5

5. امروز جلسه فوق‏العاده شورای اقتصاد تشکیل و درمورد بودجه سال ١٣٦٤ تصمیماتی اتخاذ شد. در این جلسه که به ریاست میرحسین موسوی نخست‏وزیر، برگزار شد «ابتدا بخشنامه بودجه سال ١٣٦٤ کل کشور، که براساس نظرات اعضای شورای اقتصاد توسط سازمان برنامهوبودجه تلفیق و تدوین گردیده بود، مورد بررسی قرار گرفت و باتوجه‏به شاخص‏های اقتصادی و لزوم مهار تورم، حفظ و تداوم تولید و تضمین اشتغال مولد، سیاست‏های اقتصادی دولت در سال ١٣٦٤ تعیین شد.» همچنین مقرر شد بهمنظور اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی‏بر تقدیم لایحه بودجه تا تاریخ ٥ آذرماه هر سال، کلیه دستگا‏ه‏های اجرایی کشور بودجه پیشنهادی خود را برای بررسی و تلفیق حداکثر تا تاریخ ٢١ مهرماه در اختیار سازمان برنامهوبودجه قرار دهند. گفتنی است «جهت‏گیری‏های اساسی بودجه سال ٦٤ عبارتاند ‏از مقبول‏نبودن افزایش سهم درآمد حاصله از [فروش] نفت در تأمین هزینه‏های جاری و عمرانی و لزوم افزایش درآمدهای غیرنفتی و ضرورت کاهش اتکا به استقراض از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.»

گزارش- 6

6. ایران بهمنظور اجرای سیاست درهای باز، افزایش تحرکات در صحنه‏های دیپلماتیک و اعزام نمایندگانی به کشورهای مختلف را در دستور کار خود قرار داده است. این تحرکات ازجمله موضوعاتی است که مورد توجه تحلیل‏گران بین‏المللی قرار گرفته است. هرچند در میان این تحلیل‏ها اطلاعات ناقص و حتی نادرست نیز مطرح می‏شود، اما به‏عنوان نمونه‏ای از دیدگاه‏های موجود بین‏المللی حائز اهمیت است. امروز رادیو اسرائیل به نقل از هفته‏نامه المستقبل مدعی شد ایران نماینده‏ای به پاریس اعزام کرده و مذاکرات محرمانه‏ای با مقام‏های فرانسوی انجام داده است. رادیو اسرائیل گزارش داد: «هفته‏نامه عربی المستقبل که در پاریس انتشار می‏یابد، طی گزارشی تحت عنوان مأموریت‏های سری مقامات ایرانی فاش ساخت که حکومت اسلامی ایران اخیراً مأمورانی را محرمانه به فرانسه و چند کشور غربی اعزام داشته تا مذاکراتی را به‏منظور بهبود مناسبات تهران با ممالک مزبور به ‏عمل آورند. المستقبل نوشت حکومت تهران پس از دریافت گزارشی دایر بر اینکه احتمالاً شکافی در دوستی موجود بین فرانسه و عراق ایجاد گردیده، تصمیم گرفت سیدصادق طباطبایی، از بستگان نزدیک آیت‏الله خمینی، را به پاریس اعزام دارد. آقای طباطبایی که سال قبل در آلمان‏غربی به قاچاق تریاک متهم گردیده، در گذشته چندین مأموریت محرمانه و حساس دررابطهبا خرید اسلحه انجام داده است. به نوشته المستقبل آقای طباطبایی طی این سفر بسیار محرمانه، سلسله گفت‏وگوهای مهمی را با مقامات عالی‏رتبه فرانسوی به ‏عمل آورد و چهار نکته را مورد تأکید قرار داد؛ نخست آنکه اگر فرانسه از موضع خصمانه خود نسبت به حکومت اسلامی ایران عدول کند، رژیم تهران آماده است مناسبات خود را با آن کشور بهبود بخشد. دوم آنکه فرانسه به کانون پناهندگی مخالفان رژیم مبدل شده و این وضع باید پایان یابد و سوم آنکه فرانسه باید از طرفداری یک‏جانبه نسبت به عراق دست بردارد و بالاخره آنکه مقادیر زیادی از اموال ایران از دوران حکومت شاه فقید در فرانسه باقی مانده که بازگردانیدن آن به دولت تهران موجب بهبود مناسبات دو کشور خواهد شد. به ‏نوشته المستقبل مقامات فرانسوی در پاسخ به این چهار نکته تأکید کردند که دولت پاریس نیز متقابلاً خواهان بهبود مناسبات می‏باشد، ولی در آینده به‏عنوان کانون پناهندگی مخالفان سیاسی باقی خواهد ماند و از این اصل اساسی عدول نخواهد کرد. از سوی دیگر، فرانسه با تلاش‏های ایران برای صدور انقلاب به کشورهای عرب و ایجاد عدم ثبات در آنها مخالف است و حاضر نیست در ازای دوستی با تهران به روابط حسنه خود با ممالک عرب لطمه بزند. همچنین فرانسه تأکید کرده که حمایت آن کشور از عراق فقط به‏منظور پایان‏بخشیدن به جنگ و آغاز مذاکرات صلح می‏باشد. المستقبل می‏نویسد دیدار آقای صادق طباطبایی از پاریس نتایج سودمندی به ‏دنبال نداشت، ولی وی با رهبران چند حزب اقلیت فرانسه نیز دیدار کرد و آنها را به سفر به ایران دعوت نمود.»

گزارش- 7

7. مسئله تولید سلاح‏های شیمیایی در عراق تحت عنوان تولید سموم کشاورزی با کمک یک شرکت آلمانی چندی است مورد توجه محافل خبری قرار گرفته است. امروز نیز رادیو اسرائیل در یک گزارش تحلیلی ضمن بررسی این موضوع به تلاش‏های امریکا و رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از راه‏اندازی کارخانجات تولید مواد شیمیایی پرداخته است. این رادیو با استناد به گزارش خبرنگار مجله نیوزویک گفت: «سال گذشته، دولت عراق از یکی از کارخانه‏های آلمانغربی محموله‏ای دریافت کرد که ظاهراً حاوی مواد دفع آفات بود، ولی بنا بر گزارش‏های رسیده از امریکا و منابع خارجی دیگر عراق این مواد را برای ساختن سلاح‏های شیمیایی و گازهای اعصاب به کار برد و انتظار می‏رود که تأسیسات ایجادشده تا چند هفته دیگر رسماً شروع به کار نماید. کمپانی کورت که طراح پروژه مزبور می‏باشد، مرتباً ارتکاب هر نوع خطایی را تکذیب کرده است. ولی مقامات امریکایی همچنان نگران این مسئله بودند [بهطوری] که حتی تصمیم گرفتند با یک حمله هوایی این مجتمع را نابود سازند. ... این مقامات مجبور شدند از اجرای حمله هوایی منصرف شوند زیرا که این تأسیسات در نزدیکی بغداد قرار دارد؛ یعنی جایی که چهار میلیون نفر زندگی می‏کنند و انفجار این تأسیسات باعث می‏شود که گازها متصاعد شده و باعث مرگ هزاران نفر گردد. سازمان‏های اطلاعاتی اطمینان دارند که تا چندی دیگر می‏توان اثرات گازهای تابون را در جبهه‏های جنگ مشاهده نمود. چهار ماه قبل، مقامات امریکایی و اسرائیلی سلسله گفت‏وگوهایی را با مقامات بن آغاز کردند و تلاش نمودند که دولت آلمان از کمپانی کورت بخواهد که از ارسال گازهای سمی و ایجاد تأسیسات در عراق خودداری ورزد. دولت آلمان این عمل را غیرقانونی دانست و از اجرای آن سر باز زد. حتی دولت عراق اجازه نداد که بازرسان آلمانی از این تأسیسات دیدار نمایند.»

گزارش- 8

8. حمله گروهی از مردم لبنان به سفارت عربستان سعودی در بیروت، واکنش‏ها و پیامدهایی به ‏دنبال داشته است. رادیو بی‏بی‏سی در بخش خبری ساعت ١٩:٤٥ خود از انتشار بیانیه دولت عربستان در محکومیت این حمله خبر داد. خبرنگار بی‏بی‏سی این بیانیه را «به‏طرز غیرعادی شدید‏اللحن» توصیف کرد و افزود: «در این بیانیه تخریب ساختمان کنسولگری [سفارت] عملی بربرمنشانه و تخلفی از راه و رسم معمول بین کشورها خوانده شده است.» رادیو بی‏بی‏سی همچنین از انتشار بیانیه رشید کرامی نخست‏وزیر لبنان، در محکومیت این واقعه خبر داد. به گفته این رادیو، کرامی «هجوم به ساختمانی برخوردار از مصونیت سیاسی را محکوم ساخته ... از مرتکبان [این] عمل انتقاد نمود و از دولت عربستان معذرت خواست.» رادیو اسرائیل نیز با اشاره به واقعه حمله به سفارت عربستان در بیروت اعلام کرد سازمان جهاد اسلامی «طی یک تهدید تلفنی اخطار کرد که اگر عربستان سفر حج را محدود سازد، به منافع آن کشور در سراسر جهان لطمه وارد خواهد کرد.» باوجوداین، خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت اعلام کرد که عربستان با صدور روادید برای لبنانی‏ها موافقت کرده است. به گزارش این خبرگزاری، «کاردار عربستان در بیروت اعلام کرد شاه فهد دستور داده است تشریفات عادی صدور روادید برای زائران لبنانی خانه خدا کنار گذارده شود و زائران لبنان در فرودگاه جده روادید خواهند گرفت.»

منابع و مآخذ روزشمار 1363/06/03