1363.04.28

روزشمار جنگ سال 1363 1363.04.28
نام‌های دیگر	بیست و هشت تیر
تاریخ شمسی	1363.04.28
تاریخ میلادی	19 ژوئیه 1984
تاریخ قمری	19 شوال 1404

1360.04.28

1361.04.28

1362.04.28

1364.04.28

1365.04.28

1366.04.28

1367.04.28

گزارش- 1

1. از مجموع مباحثی که در جلسات اخیر فرماندهان ارتش و سپاه برای طرح‏ریزی و آماده‏سازی عملیات جنوب جزیره مینو در محدوده مقابل جزیره مینو تا خسروآباد مطرح شده است، سکوت و سکون نسبی فرماندهان سپاه و مخالفتهای گاهوبیگاه برخی از همتایان ارتشی آنها در مذاکرات از اعتقاد نداشتن این فرماندهان به عملیات آتی حکایت دارد. در جلسه امروز فرماندهان ارتش و سپاه* که بهمنظور بررسی و تعیین مانور یگانهای تابع قرارگاه نجف برگزار شد، علی فدوی مسئول اطلاعات و عملیات قرارگاه نجف، گزارشی را درخصوص تحلیل رفتار ارتش بعث عراق بر مبنای یک سند بهدستآمده از دشمن تهیه کرده بود که مبین همین امر است. وی در گزارش خود ضمن تأکید بر اجتناب از برخورد ذهنی با مشکلات پیش رو، از فرماندهان حاضر در جلسه خواست با رویکرد عینی به بررسی واقعیات عملیات بپردازند؛ فدوی بهطور مشخص به مسئله واکنش ارتش بعثی عراق پس از عبور یگانهای خودی از اروندرود اشاره کرد و گفت: «ما باید توجه کنیم که عراق با علم به قصد ما برای عبور از اروندرود و انجام عملیات در غرب آن، خود را آماده کرده و تا عبور ما از رودخانه بلافاصله تانکها در محلهای از قبل تعیینشده مستقر میشوند و بالطبع با آتش و... مشکلات بیشتری در پیش است.» مسئول اطلاعات و عملیات قرارگاه نجف در ادامه بخشی از تحلیل یک سرتیپ ارتش عراق درمورد نقاط قوت عراق و ضعف ایران در عملیاتها را برای حضار خواند. در این سند مهمترین نقاط ضعف قوای ایرانی چنین آمده است: ١. امواج نیروی انسانی ایران و پشتیبانی ضعیف. ٢. ناتوانی در رهبری بیش از یک محور. ٣. ضعف آشکار در پشتیبانی هوایی. ٤. ناهماهنگی نیروهای عملکننده ایرانی. ٥. حملات هدفهای محدود داشته که خود نیاز شدید به پشتیبانی خط دوم دارد. در بخش دیگری از این سند مهمترین نقاط قوت ارتش عراق اینطور ذکر شده است: ١. مسدودکردن نقاط نفوذ ایران. ٢. ضمن دفاع و جلوگیری از پیشروی دشمن، حمله کرده و آنها را منهدم میکند. ٣. بعد از توقف با آتش توپخانه سنگین از شدت هجوم میکاهد. ٤. هماهنگی و تعادل نیروهای مهاجم را به هم میزند. ٥. نیروهای مهاجم را با میدان دادن به پیشرویهای تاکتیکی از هم جدا کرده، سپس منهدم میکنند. فدوی در ادامه با بیان اینکه ارتش عراق برای دفاع از خود همزمان از دو تاکتیک استفاده میکند، افزود: «الف)[ارتش عراق] درضمن جلوگیری از هجوم نیروهای ایران، دست به حمله زده و نیروهای مهاجم را متوقف و متفرق و سپس نابود میکند. ب) با آتش سلاحهای دوربرد و هواپیما نیروهای پشتیبان را جمع کرده تا بتوانند به نیروهای خط مقدم کمک کنند و در محل نیروهای مهاجم خسته و سرکوب و متفرق شده است. درواقع، عراق تنها در خط مقدم دشمن را نمیکوبد، بلکه تا ١٠ کیلومتر پشت جبهه را میکوبد و درنتیجه نیروهای پشتیبانی به خط مقدم نمیرسند. عراق علاوهبر موارد فوق از تاکتیک دفاع اسفنجی بهرهبرداری نموده که همواره در مواضع یک خط دفاعی قرار میگیرد و به دشمن میدان میدهد که به پیشروی کاذب ادامه دهد و سپس همه آنها در دام میافتند؛ لذا در حملهها ابتدا ابتکار حمله در دست ایران بوده است، ولی در عرض چند روز وضع بهکلی عوض شده مهاجم نابود یا اسیر شده است.»

گزارش- 2

2. عراق امروز مدعی شد «یک هدف بزرگ دریایی» را در خلیجفارس هدف حمله هوایی قرار داده است؛ منابع ایرانی این خبر را تکذیب کردند. فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در اطلاعیه نظامی شماره ١٥٣١ خود اعلام کرد: «در ساعت ٥:٥٥ صبح امروز، یک هدف دریایی بسیار بزرگ دشمن [ایران] در جنوبشرقی جزیره خارک مورد حمله هوایی قرار گرفت و به‏طور مؤثر و دقیق آسیب دید.» باوجوداین، ستاد تبلیغات جنگ جمهوری اسلامی ایران با صدور بیانیه‏ای ادعای عراق را تکذیب کرده و افزود: «امروز هیچ‏گونه حادثه‏ای در خلیج‏فارس روی نداده و رفت‏وآمد کشتی‏ها به‏طور عادی در جریان بوده است و ادعای رژیم عراق مبنیبر هدف قرار گرفتن یک هدف بزرگ دریایی کذب محض است.» درهمینحال، رادیو بی‏بی‏سی نیز ضمن نقل این خبر با استناد به اطلاعیه نظامی عراق گزارش داد: ایران هرگونه حمله عراق به اهداف دریایی در خلیجفارس را تکذیب کرده است. این رادیو با اشاره به اینکه آنچه منابع عراقی از آن بهعنوان «یک هدف دریایی بسیار بزرگ» نام برده‏اند، احتمالاً یک کشتی نفتکش میباشد، افزود: «چندین ساعت پس از گزارش این حمله، خبر آن حمله از طرف منابع صنعت نفت تأیید نشده، درحالیکه در گذشته، این منابع بهسرعت از وقوع چنین حملاتی به کشتی‏های بین‏المللی مطلع می‏شدند. بااینوجود، امکان آن هست که احتمالاً عراقی‏ها به یک کشتی ایرانی حمله کرده باشند بدون آنکه تأیید این مطلب به اطلاع دنیای خارج رسیده باشد. زیرا بعید به ‏نظر می‏رسد که ایرانی‏ها چنین واقعه‏ای را اعلام کنند. ... از طرف دیگر، براساس برخی از گزارش‏هایی که از منطقه رسیده خطوط مخابرات رادیویی بر روی کانال‏های اضطراری ایران ناگهان افزایش پیدا کرده است.»

گزارش- 3

3. امروز نیز اقدامات متقابل نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی در مناطق بحرانی غرب و شمال‏غرب کشور ادامه یافت. این تحرکات که در اشکال گوناگون ازجمله کمین، درگیری، مین‏گذاری و... انجام شد تلفات و خسارات قابلتوجهی در پی داشت. نیروهای پایگاه پیران در محور پیرانشهر - سردشت (بین روستای کلفت و پیران)، در کمین گروهی از عناصر ضدانقلاب گرفتار و با آنان درگیر شدند، بلافاصله دسته ضربت گردان ١٣٢ نیز برای کمک به محل اعزام شد. در نتیجة این درگیری که از ساعت ١٦:٣٠ تا ٢١:٣٠ به طول انجامید، ١٣ نفر از نیروهای خودی به شهادت رسیدند، یک خودروی تویوتا به آتش کشیده شد و تعدادی جنگ‏افزار و تجهیزات ازجمله یک بی‏سیم به غارت رفت. یک بولتن داخلی سپاه با اشاره به اینکه نیروهای خودی از «برادران ارتش» بوده‏اند، افزود: علاوهبر ١٣ شهید، یک نفر نیز به اسارت درآمده است. در حادثه دیگری، یک دستگاه تویوتا متعلق به گروه جندالله کامیاران در محور شاهینی - بشرآباد، در کمین عناصر ضد‏انقلاب قرار گرفت و در نتیجه ٥ نفر از سرنشینان آن شهید و ٢ نفر مجروح شدند. همچنین ٥ قبضه سلاح و یک دستگاه بی‏سیم به دست مهاجمان افتاد. یک آمبولانس حامل نیروهای گروهان شهید جلالی نیز که از پایگاه منجیلان بهطرف مقر این گروهان در حرکت بود، درحوالی روستای پیاوین (از توابع بانه) به مین کنترل از راه دور ضدانقلاب برخورد کرد. در همین زمان، گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی با نیروهای خودی درگیر شدند که براثر ‏آتش نیروهای خودی افراد ضدانقلاب گریختند. در این حادثه، ٣ سرباز شهید و ٢ تن نیز مجروح شدند. در عملیات کمین نیروهای خودی در منطقه کوهکانی‏کن در محور بسطام، ٢ تن از عناصر ضدانقلاب کشته و عده‏ای نیز مجروح شدند. یکی از افراد واحد مهندسی سپاه در محور دوسیه - مریوان، براثر برخورد با مین دو پایش را از دست داد. امروز همچنین، گروه‏های مسلح غیرقانونی در دو مورد اقدام به اخاذی از مردم کردند. به گزارش شهربانی استان کردستان، ٥ فرد مسلح در ساعت ٢٣ شب، خود را پیشمرگ مسلمان معرفی کرده و مبلغ ٤٥٠٠٠ تومان موجودی یک راننده تویوتا در خیابان سنگ‏پران سقز را ربودند. علاوهبراین، بخشداری دیواندره نیز گزارش داد: یک گروه هشت نفری از چته‏های دمکرات «شبهنگام به روستاهای گزمل سفلی و گزمل علیا [از توابع دیواندره] رفته و با زور و تهدید از هر خانوار مبلغ ١٠٠ الی ١٥٠ تومان پول نقد گرفته و از مردم تقاضای تسلیحشدن و همکاری با حزب را نمودند که با عدم استقبال مردم روبهرو شدند.» از سوی دیگر، نیروهای خودی امروز روستای برده‏سور (حوالی سردشت) را که محل تجمع گروهی از عناصر ضد‏انقلاب بود، محاصره کردند. در نتیجه این اقدام، ١٠ نفر از افراد کومه‏له با سلاح و مهمات تسلیم شدند. یگ گروه مسلح ناشناس، حبیب‏الله غفاری از جانبازان جنگ و عضو بسیج شهرستان بروجرد را درحالیکه سوار موتورسیکلت بود، هدف حمله قرار دادند. نامبرده که دو گلوله به شکمش اصابت کرده بود، به بیمارستان انتقال یافت.

گزارش- 4

4. درپی مصوبه دیروزِ هیئت دولت،** نخست‏وزیر در نامه‏ای به رئیس مجلس شورای اسلامی درخواست کرد نمایندگان به دولت رأی اعتماد دهند. این نامه امروز در صحن مجلس قرائت شد. در نامه نخست‏وزیر آمده است: «١. به فرموده حضرت امام امت "مجلس در رأس امور است" و طبيعى است كه انتظار برود نمايندگان دوره دوم اين نهاد مقدس، دولت مورد تمايل خود را داشته باشد. در موقعيت حساس كنونى تنها دولتى مىتواند با مسائل پيچيده و گوناگون سياسى، اجتماعى، فرهنگى كشور و جهان برخورد خلاق و پرقوت بنمايد كه از پشتيبانى مجلس شوراى اسلامى مطمئن باشد. ٢. اصل ١٣٦ قانون اساسى مقرر مىدارد كه درصورت تغيير نصف هیئت وزيران بايد دولت از مجلس رأى اعتماد بخواهد و دولت خدمتگزار هماكنون در آستانه اين الزام قانونى است، گرچه هنوز بهطور كامل نصف اعضاى هیئت دولت تغيير نيافتهاند. ٣. باتوجهبه اصل ٨٧ قانون اساسى كه به دولت اجازه مىدهد درمورد مسائل مهم و موارد اختلاف تقاضاى رأى اعتماد بنمايد، در شرايط فعلى انقلاب اسلامى و شروع دوره جديد مجلس، اطمينان دولت از پشتيبانى مجلس، يكى از اين موارد مىتواند به حساب آيد.» گفتنی است نامه نخست‏وزیر امروز در صحن مجلس قرائت شد و باتوجهبه بیسابقه بودن چنین درخواستی، ابهاماتی را برانگیخت. مجلس برای اجرای خواسته دولت با مشکل آیین‏نامه‏ای روبهروست.

گزارش- 5

5. رئیس کل بانک مرکزی و معاون بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی شمایی از وضعیت اقتصادی ایران را در مصاحبه‏هایی ترسیم کردند. توانایی ادامه جنگ به مدت طولانی باتوجهبه منابع ارزی و افزایش صادرات غیرنفتی ایران ازجمله مهم‏ترین مسائل مطرحشده در این گفت‏وگوها است. محسن نوربخش رئیس کل بانک مرکزی ایران، که بههمراه نمازی وزیر امور اقتصادی و دارائی، از جبهه‏های جنوب بازدید کرده است در مصاحبه‏ای اعلام کرد: «با وضع ثابت و قابل اتکایی که ازنظر ذخائر ارزی تاکنون توانسته‏ایم برای کشور جمهوری اسلامی حاصل کنیم، می‏توانیم جنگ را ازنظر ارزی برای مدت‏های طولانی اداره کنیم.» رئیس کل بانک مرکزی ایران تأکید کرد جمهوری اسلامی ایران برخلاف عراق که در طول جنگ مبالغ هنگفتی از کشورهای مختلف قرض کرده‏ است، ازنظر ارزی متکی به منابع داخلی است. وی با استناد به آمار صندوق بین‏المللی پول گفت: «[عراق] حدود شصت میلیارد دلار از کشورهای عرب منطقه قرض گرفته است، درصورتیکه ما [ایران] در طول جنگ تحمیلی نه‏تنها قرضی نداشته‏ایم، بلکه آنچه به‏عنوان وام از رژیم گذشته به ارث برده بودیم در موعد مقرر آنها را بازپرداخت کرده و بدهی‏های خود را به حداقل رسانده‏ایم.» نوربخش همچنین اعلام کرد باتوجهبه ذخایر ارزی موجود، ایران تصمیم ندارد به بازارهای جهانی برای دریافت وام مراجعه کند. معاون بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی نیز در مصاحبه‏ای با اشاره به اینکه اهداف سیاسی جمهوری اسلامی ایران «تقویت و کمک به استقلال سیاسی ممالک مسلمان و مستضعف جهان و تحکیم و استقرار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‏باشد»، اهداف اقتصادی بازرگانی خارجی ایران را چنین برشمرد: «پاسخ‏گویی به مصارف درست جامعه، تأمین کمبودهای ناشیاز تنگناهای تولیدی از بازارهای خارجی در جهت نیل به خودکفایی حقیقی، صدور کالاها و خدمات بازرگانی داخلی و تلاش در جهت رهایی از صدور محصولات تک تولیدی، کمک و حمایت اقتصادی به کشورهای مسلمان و مستضعف جهان و تشکیل بازار مشترک کشورهای اسلامی، تقویت بنیه مالی و ارزی کشور و رعایت توازن بین صادرات کالاهای نفتی و غیرنفتی، جذب تکنولوژی لازم و مناسب با شرایط و اوضاع کنونی ایران و همچنین سعی در استفاده از خدمات بازرگانی ملل مسلمان.» وی صادرات کشور در سال گذشته (١٣٦٢) را حدود ٢٢٤,٣٤٨ تن به ارزش ٣٠,٨٥٥,٠٠٠ ریال اعلام و تأکید کرد این رقم نسبت به سال قبل از آن (١٣٦١) ازنظر وزن ٣٨ درصد و ازلحاظ ارزش ٢٩ درصد افزایش داشته است. معاون بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی درمورد افزایش صادرات اضافه کرد: «افزایش صادرات پسته و فرش پشمی دستباف در ازدیاد صادرات کشور طی سال ١٣٦٢، تأثیر زیادی داشته است. به‏طوریکه سهم این دو کالا [نسبت] به ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی ایران در سال مذکور بالغبر ٤٦ درصد بوده است که نسبت به سال‏های ٦٠ و ٦١ که در حد پایینی بود، افزایش نشان می‏دهد. ولی باتوجهبه فعالیت‏های انجامشده در جهت تشویق صادرات در سال ٦٢ تا حدودی مؤثر واقع شد به‏طوریکه کاهش [و سیر] نزولی صادرات را متوقف کرد.»

گزارش- 6

6. عصر امروز، رئیس مجلس شورای اسلامی در جمع کارکنان و نویسندگان صدای جمهوری اسلامی ایران سخنانی ایراد کرد. اهمیت امر تبلیغ، نقد تبلیغات انحرافی رسانه‏های غربی، اشاره به توطئه‏های دشمنان و «تبلیغات زهرآگین» آنها، افشای شیوه‏های تبلیغاتی و دروغ‏پراکنی عراق، لزوم بهره‏گیری از ظرفیت‏ها و ظرافت‏های تبلیغ و... ازجمله محورهای سخنان وی بود. حجت‏الاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی در این دیدار ابتدا ضمن تأکید بر اهمیت تبلیغات در انتقال افکار انسان به دیگران، سوءاستفاده رسانه‏های غربی از ابزار تبلیغاتی در جهان امروز را مورد انتقاد قرار داد. وی با اشاره به توطئه‏های دشمنان و «تبلیغات زهرآگین» رسانه‏های بیگانه گفت: «محافل و رسانه‏های دشمن با بزرگکردن مسائل کوچک و با استفاده از کمبودهای ناشیاز انقلاب، جنگ، محاصره اقتصادی و غیره سعی در تضعیف انقلاب دارند، اما باوجود همه اینها بهخاطر استحکامی که در روابط روحانیون و دیگر مسئولان با مردم وجود دارد، جامعه انسجام خود را حفظ کرده و از هم نمی‏پاشد. بهترین مصداق این معنا مردمی هستند که برای ادای فریضه نماز جمعه از صبح بهسوی دانشگاه تهران سرازیر می‏شوند و بعدازظهر با خستگی بهسوی خانه‏های خود روان می‏شوند درحالیکه می‏توانند برای جمعه خود به هر شکل که میخواهند برنامه‏ریزی کنند. همچنین در هیچ انقلابی و در طول تاریخ دیده نشده است که [مردم] مکرراً در راه‏پیمایی‏ها شرکت کنند و بارها به پای صندوق‏های رأی بروند و به انقلاب خود رأی دهند. یکی دیگر از بهترین مصادیق بارز استحکام مردم که بهخاطر تبلیغات واقعی به وجود آمده، رزمندگان هستند که بارها و بارها به جبهه‏ها می‏روند و در زیر ترکش خمپاره‏ها و گلوله‏ها و نارنجک‏ها مقاومت میکنند.» وی با اشاره به ماجرای اردوگاه الرمادی عراق*** درمورد شیوه‏های تبلیغی و دروغ‏پراکنی عراق گفت: «عراق پس از شکست مفتضحانه در خرمشهر و دادن هزاران اسیر و زخمی و کشته، اعلام کرد عقبنشینی تاکتیکی کرده است! اگرچه این دروغ‏ها را موقتاً به خورد مردم خود داد، اما وحشت سربازان عراقی را در پشت انبوه استحکامات از قبیل سیم‏های خاردار و میادین مین و غیره می‏بینند و از این طریق، ایثارگری‏های رزمندگان اسلام را که بدون این استحکامات ... [رو در روی دشمن میجنگند]، مشاهده می‏کنند و این نشانه یک افکار برنامه‏ریزیشده و پایدار است.» رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به روش‏های صحیح تبلیغات، بر لزوم بهره‏گیری از ظرفیت‏های موجود در ابزارهای تبلیغاتی و به‏کارگیری ظرافت‏های هنری در امر تبلیغ تأکید کرد و درمورد تبلیغات سوء و غیرواقعی رسانه‏های بیگانه علیه ایران گفت: «باوجود این‏همه پیروزیهای درخشان ما در جبهه و حرکت‏های اسلامی و انسان‏دوستانه ما، باز هم تبلیغات دنیا و شرقی و غربی‏ها ما را جنگ‏طلب قلمداد کرده و عراق را صلح‏دوست می‏نامند، ... شرقی‏ها بهخاطر آنکه ما ضد الحاد و [ضد] کمونیست هستیم ما را دشمن خود می‏نامند و غربی‏ها نیز که منافع خود را از دست داده‏اند با ما سر جنگ دارند. البته خداوند شرایط را با استفاده از تضاد این دو ابرقدرت به نفع ما قرار داده، به این معنی که غرب فکر می‏کند یک نیروی عظیم اسلامی ضد مارکسیسم در مقابل شرقی‏ها به نفع اوست و شرق نیز فکر می‏کند مقاومت یک نیروی عظیم و منسجم در مقابل غرب و بهبارآمدن آنهمه شکست و مذلت برای غربی‏ها، به نفع اوست. چون هر دوی آنها در اینجا نقطه مثبتی می‏بینند، فکر می‏کنند که اگر هرکدام به ایران فشار آورند، طرف مقابل برنده خواهد شد. درصورتی‏که اگر هرکدام از این دو ابرقدرت تنها بودند، یک لحظه نمی‏خواستند که ما را تحمل کنند. البته شرق و غرب هر دو مشترکاً از حرکت جوامع اسلامی و گسترش انقلاب اسلامی بهشدت وحشت دارند و بههمیندلیل هر توطئه‏ای را برای خنثیکردن این حرکت طرح کرده‏اند و الحمدلله نتیجه معکوس گرفتند.»

گزارش- 7

7. سفیر آکرودیته ویتنام امروز با رئیسجمهور و نخست‏وزیر به طور جداگانه دیدار و گفت‏وگو کرد. آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور، در این دیدار با اشاره به سوابق مبارزاتی ملت ویتنام با فرانسوی‏ها و امریکایی‏ها گفت: «شناختی که ما از ملت شما نسبت به این مبارزات داریم همان نگاه تحسین‏آمیزی است که همیشه نسبت به استقامت و فداکاری ملت شما داشته‏ایم و به همین علت، بر لزوم همکاری صمیمانه میان دو ملت ایران و ویتنام از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تأکید کرده‏ایم.» آیت‏الله خامنه‏ای همچنین با اشاره به تجربیات مشترک ایران و ویتنام در مبارزه با امریکا، آن را عامل همکاری‏های متقابل و صمیمانه بین دو کشور اعلام کرد. وی در ادامه، جنگ عراق علیه ایران را به تحریک امریکا دانسته و افزود: «امروز رژیم حاکم بر عراق مظهری از میل تجاوز قدرت‏های بزرگ به ملت‏های خواهان استقلال و آزادی است.» خوان تانگ تائو سفیر آکرودیته ویتنام نیز ضمن تقدیم استوارنامه خود به رئیس‏جمهور ایران، پیروزی انقلاب اسلامی را پیروزی ملت ویتنام برشمرد و بر حمایت کشور متبوعش از دولت و ملت ایران در راه تحقق آرمان‏های انقلاب اسلامی تأکید و اظهار امیدواری کرد دوستی و همکاری دو ملت هرچه بیشتر ادامه یابد. سفیر آکرودیته ویتنام امروز با میرحسین موسوی نخست‏وزیر هم دیدار و گفت‏وگو کرد. موسوی در این دیدار ضمن تشریح و مقایسه عملکرد درازمدت امریکا در جنوبغربی و جنوبشرقی آسیا، «استواری انقلاب، تلاش جهت خودکفایی و کوشش برای خنثیساختن تلاش‏های استکبار جهانی» را سه مشخصه بارز انقلاب اسلامی خواند و افزود: «البته فکر استقلالی ما به مذاق خیلی‏ها خوش نمی‏آید، ولی ما از ابتدا اعلام کرده‏ایم که حضور امریکا در منطقه با هدف‏های انقلاب اسلامی ما تصادم دارد و به همین جهت، تمام تلاش کنونی ملت ما قطع دست‏های امریکا در منطقه است. بنابراین، ما در سیاست خارجی خود تلاش می‏کنیم با کشورهایی که مبارزه با امریکا را پیش گرفته‏اند، رابطه برقرار نماییم.» خوان تانگ تائو هم ضمن برشمردن امکانات اقتصادی کشورش برای توسعه روابط تجاری با ایران، علاقهمندی دولت و ملت ویتنام را برای گسترش روابط با ایران اعلام کرد و گفت: «مردم ما از انقلاب اسلامی ایران همواره حمایت کرده‏اند و تلاش بی‏وقفه مردم ایران برای حفظ استقلال خود و مبارزه علیه بیگانگان را تحسین نموده‏اند.»

گزارش- 8

8. در آستانه سفر وزیر امور خارجه آلمانغربی به ایران، گمانه‏زنی‏ها و واکنش‏های رسانه‏های خبری و اظهارنظرهای شخصیت‏های سیاسی و... افزایش قابلملاحظه‏ای یافته است. دراینمیان و درحالیکه برخی رسانه‏ها روابط اقتصادی ایران و آلمان‏غربی را محور عمده مذاکرات اعلام کرده‏اند، گروهی نیز مسئله جنگ عراق و ایران را از موضوعات سفر گنشر به ایران قلمداد می‏کنند. رادیو بی‏بی‏سی در گزارشی با اشاره به اینکه «دولت آلمان‏غربی کراراً تأکید کرده است که آقای گنشر قصد میانجیگری در جنگ ایران و عراق [را] ندارد»، این سفر را از دو منظر در ارتباط با جنگ عراق و ایران مهم ارزیابی کرد و گفت: «اول آنکه برنامه سفر وزیر خارجه آلمان‏غربی به تهران با مشورت دولت امریکا و دولت‏های غربی متحد آلمان ترتیب داده شده است و دوم آنکه انتظار می‏رود طارق عزیز وزیر خارجه عراق، ظرف چند هفته ‏آینده از آلمان‏غربی دیدار کند.» این رادیو در ادامه گزارش خود به مسئله صادرات نفت ایران به آلمانغربی و ارتباط آن با ثبات منطقه خلیج‏فارس اشاره کرده و افزود: «دیپلمات‏های آلمان‏غربی می‏گویند از آنجایی که این کشور با ایران روابط حسنه‏ای دارد و در روابط ایران با فرانسه و بریتانیا اشکالاتی بروز کرده است، آلمان‏غربی در مقایسه با سایر کشورهای اروپای غربی در موقعیت مناسبی برای مذاکره با ایران قرار دارد. وزیر خارجه آلمان‏غربی علاوه‏بر مطلع‏کردن مقامات ایران از نظر غرب نسبت به جنگ ایران و عراق [در] مذاکراتش با علی‏اکبر ولایتی وزیر خارجه ایران، از اقدامات سازمان‏های بین‏المللی بهخصوص سازمان ملل برای میانجیگری در جنگ نیز حمایت خواهد کرد. ... منابع آگاه می‏گویند آقای گنشر طی دیدارش در ایران ضمن مذاکره درمورد تمایل ایران به تقویت روابط بازرگانی دوجانبه، دولت ایران را تحت فشار قرار خواهد داد تا در جهت خاتمه هرچه زودتر جنگ تلاش کند.» از سوی دیگر، برخی عناصر و گروه‏های مخالف نظام ایران مخالفت خود با سفر گنشر به ایران را اعلام کرده‏اند. دراینمیان، عده‏ای از طرفداران بختیار که سفر وزیر امور خارجه آلمان‏غربی به ایران را «بها دادن به جمهوری اسلامی ایران» دانسته‏اند، در هامبورگ اقدام به اعتصاب غذای نامحدود کردند. برخی از هواداران کمیته همبستگی ایران (وابستگان حزب توده) نیز در نامه‏ای سرگشاده خطاب به گنشر، بروشوری حاوی جزئیات ادعاهای خود علیه جمهوری اسلامی ایران را برای وی فرستادند. علاوهبراین، برخی از گروه‏های آلمانی هم به انتقاد از این سفر پرداخته‏اند؛ «انجمن حمایت از ملت» بهدلیل آنچه «نقض حقوق بشر در ایران» نامیده، از سفر آتی وزیر امور خارجه آلمان‏غربی به ایران انتقاد کرده و نوشته است: «دیگر حقوق بشر برای سیاست خارجی گنشر اهمیتی ندارد.» خبرگزاری د.پ.آ نیز از برلین گزارش داد گروهی از دانشجویان ایرانی در اعتراض به سفر گنشر به ایران در مقابل ایستگاه رادیو تلویزیون برلین اجتماع کرده و دست به تظاهرات زدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بن، رادیو و تلویزیون آلمان دیشب و امروز چندین بار اخباری را درمورد سفر گنشر به ایران پخش کرده‏اند و اکثر روزنامه‏های امروز آلمانغربی نیز مطالبی را دراین‏باره به چاپ رسانده‏اند. این خبرگزاری افزود: «در بیشتر این اخبار و به نقل از محافل دیپلماتیک آمده است دولت انقلابی ایران تثبیت شده و نباید باعث انزوای آن شد و این سفر به بهبود ارتباط سیاسی دو طرف کمک خواهد کرد.» این خبرگزاری همچنین در گزارش خود اضافه کرده است: «در محافل خبری آلمان گفته می‏شود گنشر برای کسب اعتبار برای خود به‏وسیله کوشش برای پایان‏دادن به جنگ دست به این سفر زده است.» رادیو کلن نیز در گزارشی ضمن تأکید بر اینکه مقامات آلمان فدرال بههیچ‏وجه مایل نیستند که در نقش میانجی برای خاتمه‏دادن به این جنگ وارد صحنه شوند، درمورد سفر آتی گنشر به ایران گفت: «دیدار وی از تهران زمانی صورت می‏گیرد که دوران تنفس و یا وقفه‏ای در جنگ خلیج‏فارس آغاز شده و [انتظار میرود] که از راه انجام مذاکراتی بتوان راه‏حلی را در این جنگ خانمانسوز میان عراق و ایران پیدا نمود و به آن پایان داد.» خبرگزاری آسوشیتدپرس هم با تأکید بر مسئله هماهنگی محافل غربی با سفر وزیر امور خارجه آلمان‏غربی به ایران گزارش داد: «نهتنها آلمانغربی، بلکه تمامی متحدین تجاریاش متقاعد شده‏اند که گفت‏وگو با ایران باید ادامه یابد.» این خبرگزاری همچنین درمورد اهداف سفر گنشر به ایران آورده است: «گنشر به ایرانیان اطمینان خواهد داد که بن در جنگ ایران و عراق کاملاً بی‏طرف است. گنشر درعینحال خاطرنشان خواهد کرد که بن خواستار خاتمه هرچه سریع‏تر جنگ می‏باشد.» همزمان با گمانهزنیها و انتشار تفاسیر مختلف درمورد سفر آتی وزیر امور خارجه آلمانغربی به ایران، علی‏اکبر ولایتی وزیر امور خارجه، این سفر را در چارچوب کلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و «در ارتباط با توسعه روابط دوجانبه ایران و آلمان‏غربی و مذاکره برای هماهنگی در رفع بعضی از مشکلاتی که فی‏مابین است»، اعلام کرد و افزود: «جمهوری اسلامی ایران با حفظ استقلال سیاسی خودش در پی توسعه روابط با کشورهای جهان است و بسیار منطقی است این روابط با کشورهایی که مبادلات بیشتری با ما دارند، انجام شود و گسترش و توسعه بیشتری یابد.» ولایتی همچنین مذاکره درباره جنگ عراق و ایران در مدت اقامت گنشر در ایران را منتفی دانسته و گفت: «قرار نیست که دراینمورد صحبتی بشود زیرا جنگ ما و عراق مسئله‏ای است که در میدان جنگ حل می‏شود و ما مطمئنیم که رزمندگان ما در جبهه‏های نبرد حق علیه باطل به‏زودی موفق خواهند شد که به پیروزی نهایی دست یابند و کلیه شرایط عادلانه جمهوری اسلامی ایران را محقق بکنند.»

گزارش- 9

9. اجلاس دو روزه کمیته صلح کنفرانس اسلامی امروز با صدور بیانیه‏ای به کار خود پایان داد. این بیانیه که بدون طرح پیشنهادی مشخص و عملی، فقط بر ضرورت پایاندادن به جنگ عراق و ایران تأکید کرده،‏ درحالی صادر شده است که ایران اساساً کمیته مذکور را تأیید نمی‏کند. به نوشته روزنامه اطلاعات، در این بیانیه کمیته صلح کنفرانس اسلامی «از ایران و عراق خواسته است که از توسعه جنگ در خلیجفارس و حمله به نفتکش‏ها خودداری کنند.» همچنین، در بیانیه مذکور آمده است: «سازمان کنفرانس اسلامی تصمیم گرفته است بهمنظور یافتن راه‏های مناسب برای پایاندادن به جنگ تماس‏هایی با تهران و بغداد داشته باشد.» هرچند در این بیانیه از ایران و عراق خواسته شده است که از حمله به مناطق مسکونی خودداری کنند، اما هیچ اشاره‏ای به استفاده عراق از سلاح‏های شیمیایی در جنگ علیه ایران نشده و «عدم پاسخگویی عراق به درخواست دبیرکل سازمان ملل مبنیبر عدم کاربرد سلاح‏های شیمیایی را نادیده گرفته [است].» پایان کار اجلاس کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی درحالی است که ایران از تأیید اقدامات آن خودداری می‏کند. دراینخصوص، علی‏اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه‏ای به این سؤال که «نظر شما راجع به تشکیل جلسه کمیته صلح اسلامی چیست؟» چنین پاسخ داد: «کمیته صلح کنفرانس اسلامی مورد تأیید ما نیست، زیرا کنفرانس اسلامی دررابطهبا جنگ ایران و عراق موضع درست و منصفانه‏ای اتخاذ نکرده است.» وی در توضیح این مطلب افزود: «بعد از اینکه عراق مناطق مسکونی و جبهه‏های جنگ را بمباران شیمیایی کرد، ما به [کمیته صلح] کنفرانس اسلامی رسماً یادداشت فرستادیم که گروهی را اعزام و مسائل را بررسی کنند که آیا این سلاح ممنوعه (شیمیایی) ازطرف عراق به ‏کار رفته است یا نه؟ اگر به کار گرفته شده، به وظیفه خودش عمل بکند که طبیعتاً چیزی جز محکومکردن استفادهکننده این سلاح ممنوعه نیست. ... ولی اینها پاسخی به درخواست ما تاکنون نداده‏اند. البته اگر منطقی فکر بکنیم، خواهیم دید که پاسخی هم درواقع ندارند که بدهند. ... دررابطهبا تخریب مناطق مسکونی ازجانب عراق، که این هم یکی از آن موارد نقض قوانین و عرف بین‏المللی است، که ما از کمیته صلح کنفرانس اسلامی خواستیم موضع‏گیری کند، دراینمورد هم آنها نه موضع‏گیری کردند و نه پاسخی به آن دادند.» ولایتی در پایان این مصاحبه خاطرنشان کرد: کمیته صلح کنفرانس اسلامی تا امروز نشان داده است «آن موقعیت را ندارد تا باتوجهبه عملکردش دررابطهبا جنگ ایران و عراق گام‏هایی در جهت اجرای عدالت بردارد. چون هیچ انگیزه دیگری نمی‏تواند مطرح باشد، جز اجرای عدالت اسلامی دررابطهبا کل مسائل مختلف جهان اسلام ازجمله جنگ تحمیلی عراق علیه ایران؛ مضافاً به اینکه بعضی از افرادی که در این کمیته شرکت کرده‏اند، در طی ماه‏های گذشته موضع‏گیری‏های غیرمنصفانه‏ای دررابطهبا جنگ ایران و عراق داشته‏اند؛ یعنی از حد بی‏طرفی و انصاف و تعادل خارج شده‏اند. طبیعی است که اینها هم نمی‏توانند افراد مناسبی برای یک چنین بررسی باشند، لذا ما این کمیته را موفق نمی‏دانیم.»

گزارش- 10

10. از ابتدای جنگ تاکنون، درحالیکه عراق همواره از حمایتهای همهجانبه نظامی و تسلیحاتی کشورهای منطقه و غرب برخوردار بود، ایران برای تهیه تجهیزات و ادوات مورد نیاز خود مشکلاتی را پیش رو داشته است. برایناساس، راههای تأمین نیازهای تسلیحاتی ایران موضوعی است که اغلب مورد توجه رسانههای خارجی قرار دارد. دراینزمینه نشریه فارین ریپورت در مقاله‏ای تحت عنوان "ایران به خرید می‏رود" نوشته است: «رهبران ایران با بی‏میلی این را پذیرفته‏اند که برای انجام حمله پیش‏بینیشده خود علیه عراق، باید تا تجهیز کامل نیروهایشان صبر کنند. ... آنها هیئت‏هایی را که اختیار انجام معامله اسلحه تا ٥/١ میلیارد دلار را دارند به اطراف جهان فرستاده‏اند و مذاکراتی با چین و آرژانتین انجام گرفته است.» این نشریه در ادامه با طرح این ادعا که دولت چین اقدام به نوسازی یگان‏های زرهی خود کرده و قرار است تجهیزات پیشین ارتش این کشور با انعقاد قراردادی به ایران فروخته شود، افزوده است: در فهرست خریدهای ایران «توپ‏های هویتزر، موشک‏های فراگ، تانک‏های زمینی و آبی، نفربرهای زرهی، هلیکوپتر مجهز به رادار، مهمات و حتی زیردریایی وجود دارد.» فارین ریپورت همچنین مدعی شده است: «ایران امیدوار است که از آرژانتین میراژهای قدیمی و جنگنده‏های داکر اسرائیلی، تانک‏های تام ساخت آرژانتین، ناوشکن‏های قدیمی و هلیکوپتر بخرد. برزیل [نیز] آماده فروش خودروهای زرهی توپدار با امکانات حرکت در خشکی و آب، خمپاره، موشک، بمب، تعداد کثیری نارنجک و قایق‏های کوچک است که ایرانی‏ها قصد سوارنمودن توپ‏های ١٠٥ میلی‏متری بر آنها را دارند.» این درحالی است که برابر اعلام نزاجا دولت عربستان قریب به ٢٠٠٠ عدد تور سیمی ساخت امریکا را برای حفاظت از پایگاه‏های نظامی عراق در اختیار این کشور قرار داده است، بنا بر این گزارش، «این تورها نسوز بوده و به برق متصل می‏شود و خاصیتی در آنها هست که بهمحض دستزدن به آن، انسان مجروح شده و زخم قابل بهبود و طبابت نخواهد بود. ...»

گزارش- 11

11. ضرورت پایان‏دادن به جنگ و شروع مذاکرات بین عراق و ایران در بیانیه‏های مشترک مصر با رومانی و سیرالئون، مورد تأکید قرار گرفت. درپی دیدار کنستانتین داسکالسکو نخست‏وزیر رومانی، از مصر مقامات دو کشور بیانیه مشترکی منتشر و ضمن تأکید بر لزوم پایاندادن فوری به جنگ عراق و ایران از مقامات این دو کشور خواستند برای حل منازعه، مذاکرات را شروع کنند. همچنین در ملاقات عبدالله کونته وزیر امور خارجه سیرالئون، با مقامات مصری دو طرف در بیانیه‏ای ضمن ابراز نگرانی از تحولات جنگ عراق و ایران، دو کشور را به برقراری آتش‏بس و شروع مذاکره دعوت کردند. علاوهبراین، روز گذشته نیز در دیدار حافظ اسد رئیس‏جمهور سوریه با رئیس مجلس اردن افزونبر مسائل فی‏مابین، درمورد راههای خاتمهدادن به جنگ عراق و ایران گفت‏وگو شد.

گزارش- 12

12. ریچارد نیکسون رئیس‏جمهور اسبق امریکا، گفت: «علی‏رغم آنکه عراق از تسلیحات شیمیایی استفاده می‏کند، ولی باید امتیازاتی برای این کشور قائل شد و ایران را از پیروزی محروم کرد.» وی در مصاحبه‏ای با هفته‏نامه فرانسوی فیگارو - که بخشی از آن در شماره امروز روزنامه اطلاعات درج شده است - با اشاره به میزان نفت دریافتی امریکا از کشورهای حوزه خلیج‏فارس و مقایسه آن با نفت مورد نیاز کشورهای اروپایی و ژاپن افزود: «این عقیده سادهلوحانه است که چون تنها ٢ درصد نفت امریکا ازطریق خلیج‏فارس تأمین می‏شود، پس امریکا نباید خود را درگیر مسائل این منطقه نماید.» رئیسجمهور اسبق امریکا ضمن اشاره به امکان قطع صدور نفت خلیجفارس به اروپا و ژاپن و ازکارافتادن کارخانجات آنها، «دول غربی را به اتخاذ مواضع مشترک دررابطهبا اوضاع خلیج‏فارس دعوت کرد.»

گزارش- 13

13. سفیر سوریه در ایران شروط جمهوری اسلامی ایران برای پایاندادن به جنگ را عادلانه توصیف و تأکید کرد هر نوع میانجیگری در جنگ عراق و ایران باید این شروط را دربرگیرد. ابراهیم یونس سفیر سوریه در ایران، در مصاحبه اختصاصی با روزنامه اطلاعات گفت: «عراق یک کشور تجاوزگر است و این حق ایران است که از خود دفاع کند و صدام و نظام صدام بود که باعث شد این‏همه خسارت به ملت مسلمان ایران و عراق وارد آید. ملت عراق، ملت ما و منافع عراق، منافع ماست. این صدام است که ملت عراق را وادار به جنگی کرد که هیچ ارتباطی به آنها نداشت و صدام با این کار خود ضرری به ملت عراق وارد [کرد] که از ضررهایی که به ایران وارد شد، بیشتر بود.» وی در ادامه درخصوص شرایط ایران برای پایاندادن به جنگ گفت: «ایران شروطی عادلانه دارد که باید رعایت شود و این شرط‏ها را از ابتدای جنگ تاکنون تغییر نداده است و برای همه روشن است و آن چیزی جز ازمیانرفتن رژیم صدام نمی‏باشد و پس از آن، این ملت عراق است که به اختیار خود می‏تواند رژیم، دولت و حکومت مورد نظر خود را تعیین کند.» ابراهیم یونس با تأکید بر حمایت سوریه از ایران و تداوم و تقویت روابط دوستانه دو کشور درمورد آینده سیاسی عراق گفت: باتوجهبه اینکه ٩٠ درصد مردم عراق مسلمان هستند باید در این کشور حکومتی مسلمان زمام امور را به دست گیرد. وی حکومت صدام را «حکومتی ارتجاعی و امپریالیستی» خواند و افزود: «درصورت رفتن صدام، این حق ملت عراق است که حکومتی را که مورد تمایل خود است برگزینند.»

________________________________________

• این جلسه با حضور عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف، امین شریعتی معاون قرارگاه نجف، آزادی مسئول طرح و عملیات قرارگاه نجف از سپاه و سرهنگ دژکام فرمانده قرارگاه نجف، علیاری معاون دژکام، سرهنگ قرایی مسئول رکن٣ قرارگاه نجف، محمدزاده از دافوس و... برگزار شد.
  • اعضای هیئت دولت در جلسه دیروز خود تصویب کردند باتوجهبه شروع به کار دوره جدید مجلس شورای اسلامی، کابینه موظف است از مجلس تقاضای رأی اعتماد کند.
    • به روزشمار ٢٦/٤/١٣٦٣ مراجعه شود.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/28