1365.11.03

روزشمار جنگ سال 1365 1365.11.03
نام‌های دیگر	سه بهمن
تاریخ شمسی	1365.11.03
تاریخ میلادی	23 ژانویه 1987
تاریخ قمری	22 جمادی‌الاول 1407

1359.11.03

1360.11.03

1361.11.03

1362.11.03

1363.11.03

1364.11.03

1366.11.03

گزارش -1

1. پس از پانزده روز نبرد سخت و بیامان با ارتش بعث عراق در منطقه شلمچه و کاهش توان رزمی یگانهای نیروی زمینی سپاه پاسداران، عملیات کربلای۵ با حضور رزمندگان سپاه و بسیج در دو سرپل غرب کانال ماهی و غرب نهر جاسم متوقف و مقرر شد این عملیات پس از بازسازی و تجدید قوا به طرف کانال زوجی ادامه یابد. در نخستین ساعات بامداد امروز، قرارگاه عملیاتی کربلا به منظور عقب راندن دشمن از تنها موضع باقیمانده (قرارگاه موسوم به عنکبوت یا ۲۶) در شرق نهر جاسم، تصرف اولین موضع هلالی شکل (موسوم به علیغربی) در جنوب جاده شلمچه - تنومه (جاده دوم) و حضور در خط ریاض یا توکل با لشکرهای ۸ نجف، ۱۹ فجر و ۱۴ امام حسین وارد عمل شد. لشکر۸ تنها توانست در حاشیه جنوبی این جاده به سمت قرارگاه عنکبوت خاکریز احداث کند. لشکر۱۹ نیز که به دلیل شهادت فرمانده گردانش با تأخیر وارد عمل شده بود، فقط تا ابتدای موضع علیغربی پیش رفت. لشکر۱۴ هم که تا نزدیکی تقاطع نهر جاسم و جاده شلمچه جلو رفته بود، به دلیل عدم پیشروی لازم از سوی لشکرهای۸ و ۱۹ عقب آمد و به اتصال خاکریز احداث شده قبلی (شرقی - غربی در شمال موضع کوت) به طرف موضع علیغربی مشغول شد. همچنین، قرارگاه عملیاتی نجف در جنوب جاده بوارین - تنومه (جاده سوم) با لشکرهای۵ نصر، ۱۰ سیدالشهدا و ۲۱ امام رضا عملیات خود را آغاز کرد. لشکر۵ به سمت موضع موسوم به کوفه و سپس تا نزدیکی جاده مذکور پیش رفت و ضمن اینکه به انتظار نشست تا با لشکر۱۰ الحاق کند، گروهی را به سمت پل۴۷ فرستاد و آن را منفجر کرد. لشکر۱۰ هم که از سمت پل ۴۶ و نهر دوم تا حدود ۳۰۰ متری جاده رفته بود، اطلاع داد لشکر۵ هنوز به نقطه تعیین شده برای برقراری الحاق نرسیده است. لشکر۲۱ نیز از سرپل جزیره صالحیه (خط سبوح) به سمت غرب پیش رفت، اما با مقابله و فشار عراقیها عقب رانده شد. از سوی دیگر، ارتش عراق هم از حدود ساعت ۰۳:۰۰ با دو تیپ۳ و ۵ گارد ریاست جمهوری خود به نیروهای تیپ۴۸ فتح* و لشکرهای ۲۵ کربلا و ۲۷ محمد رسولالله مستقر در سرپل غرب کانال ماهی (حوزه مأموریت جدید قرارگاه قدس) هجوم برد تا به تنها پل ارتباطی (سخاوت) این نیروها دست یافته، عقبه آنها را مسدود کند. عراقیها اگر چه متحمل خسارات و تلفاتی شدند، اما تا هنگام روشن شدن هوا توانستند بخشی از مواضع قرارگاه قدس را تصرف کنند. ساعت ۷:۵۰، محسن رضایی فرمانده عملیات در تماس تلفنی با هاشمی رفسنجانی فرمانده عالی جنگ: «دشمن با تیپهای گارد به لشکرهای۲۵ و ۲۷ از ساعت ۳ شب پاتک کرد. بچهها به دو تیپ خسارت سنگین وارد کردند اما دشمن به خاکریز بچهها رسید و نیروهایش را مستقر کرد.» هاشمی رفسنجانی: «این، نشان میدهد اگر ما پیشدستی نکنیم، آنها پیشدستی میکنند.»

ساعت ۸:۳۰، محسن رضایی در تماس با علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه آخرین وضعیت در دو سرپل غرب کانال ماهی و غرب نهر جاسم را جویا شد. علی شمخانی: «این طور که میگویند دشمن را [از سرپل غرب کانال ماهی] عقب زدهاند و ظاهراً طرفین اسیر دادهاند.» محسن رضایی: «دشمن میگوید هنوز قسمتی را در اختیار دارد. ظاهراً بین [لشکرهای] ۲۵ و ۲۷ رخنه کردهاند. [لشکرهای]۱۰ و ۲۱ [در جنوب خط جاسم و جزیره صالحیه] را نمیدانید چه وضعیتی دارند؟ بگویید آنها را هماهنگ کنند [... لشکرهای] ۱۹ و ۱۴ چه شد؟» علی شمخانی: «[لشکر] ۱۹ فجر میگفت اول [موضع] علیغربی است.» محسن رضایی: «باید فشار بیاورید بکشند جلو. [... لشکر] ۸ چی؟» علی شمخانی: «به خاطر نیامدن [نرسیدن نیروهایش] عملیات نکرد.» محسن رضایی: «این، قابل قبول نیست. این، ربطی ندارد. قرار شد هر کس هر چقدر رفت، خاکریز عصا شکل بزند. ما چنین قرارهایی با کسی نداریم. هر کس هر جا رفت، باید همان جا خاکریز بزند. این بحث را ما با کسی نداریم. شما با ۸ نجف صحبت کنید که چرا این طور شده!؟» از حدود ساعت ۰۹:۲۵ هواپیماهای خودی در سه مرحله مواضع عراقیها در غرب کانال ماهی را بمباران کردند. مرتضی قربانی فرمانده لشکر۲۵ کربلا: «دست صدیق [فرمانده نیروی هوایی ارتش] درد نکند.» ساعت ۰۹:۳۰، محسن رضایی در تماسی دیگر با هاشمی رفسنجانی: «حمله به مرتضی [لشکر۲۵ کربلا] سخت بوده. دشمن هر چه نیروی گارد داشته ریخته روی سر اینها. اسیر گرفتهاند و تلفات زیادی بر آنها وارد کردهاند. [فرماندهان یگانهای مستقر در غرب کانال ماهی] قول دادند ادامه بدهند با کار مهندسی و ... [پیشروی کنند و دشمن را عقب بزنند.]» هاشمی رفسنجانی: تغییری در پایین [سرپل غرب نهر جاسم] نداشتهاند؟ [این منطقه] تثبیت شد؟» محسن رضایی: «در حال تثبیت کردن هستند. زیر شمشیر و کوفه هستند و یک پل [۴۷] را منفجر کردهاند.» هاشمی رفسنجانی: «فشار هوایی دشمن چطور است؟» محسن رضایی: «گزارش نشده.» هاشمی رفسنجانی: «توپخانه دشمن چطور است؟» محسن رضایی: «دیشب هر چه داشتند زدند؛ یک چیز عجیبی است که به شما میگویم.» محسن رضایی که به تعجیل در ادامه عملیات و پیشروی تا کانال زوجی معتقد بود، حدود ساعت ۱۰:۰۰ متنی را تهیه کرد تا برای فرماندهان قرارگاهها و یگانهای سپاه ارسال شود. قسمتی از این متن چنین است: «از استحکامات دشمن رد شدهایم و تا کانال زوجی هیچگونه موانع مناسبی ندارد. بهترین فرصت برای پیشروی و ادامه کار است. به همین دلیل دشمن ما را در شرق جاسم متوقف میکند تا غرب جاسم را محکم کند. ما از این زمان باید استفاده کنیم. دشمن حمله میکند به مواضع ما تا گام به گام بیاید جلو. دگرگونی در جنگ حاصل شده، شاید تا دو ماه دیگر برگردد به همان سیستم قبلی؛ و اگر ما ادامه بدهیم، وضع به نفع ما میشود. حرکت [دشمن] در سمت سرپل کربلا [قرارگاه کربلا در غرب نهر جاسم] برای این است که شرق کانال زوجی را حل بکند. ...دشمن سعی میکند شرق زوجی و غرب جاسم حرکت سد کننده داشته باشد. زمین، سراسر پوشیده از نخلها و نهرها است که وضع دشمن را کاملاً کُند و آرایش آنها را به هم میزند. پیشروی بسیار مهم است. وجود عناصر پراکنده دشمن [در منطقه میان نهر جاسم و کانال زوجی] نباید به عنوان خط دشمن تلقی گردد. بین این دو باید فرق گذاشت. صرفاً اجرای آتش را از یک موضع نباید به عنوان خط دشمن تلقی کرد. باید تاکتیک [احداث] خاکریز دو جداره، استقرار در مواضع دشمن، اجرای آتش و سپس کشیدن به جلو مورد توجه برادران قرار گیرد. مهمترین عامل این است که زمینی که ما هستیم محدود است و باید سریعتر به کانال زوجی برسیم. هر چه زمان بگیریم. برای بازسازی، دشمن با آتش از ما تلفات میگیرد، زمین شلمچه را باید زمین عبوری نام گذاشت و از آن به شرق کانال زوجی برویم. باید با توجه به مسائل فوق تا رده دسته توجیه صورت بگیرد که فرمانده دسته بتواند با این کار روی موانع عمل بکند و پیش برود. فرماندهان دسته در نمانند که برای پاکسازی چه کنند و ... چون جنگ در نخلستان است، دسته به گروهان، گروهان به گردان و گردان به لشکر در انجام مأموریت کمک کنند. از آتش خمپاره ۶۰ حتماً استفاده کنند، کمک مستقیم نیروهاست. از تیربار و نارنجک [هم] استفاده کنند.» این جمعبندی و تحلیل هر چند نتیجه و حاصل دو هفته درگیری در منطقه شلمچه بود، اما در آن به توان کنونی یگانها و سایر عوامل مؤثر در ادامه نبرد توجه نشده بود، مانند: ساعت ۱۰:۴۰، علی شمخانی: «لشکر۱۰، لشکر۷ و لشکر۳۳ المهدی اعلام میکنند نیرو ندارند و یگانی برای جابهجایی نداریم؛ چه کار کنیم؟» از حدود ساعت ۱۱:۰۰ و با وزش بادهای همراه با گرد و غبار در منطقه، دید دشمن به خصوص از روی دکل پتروشیمی** مختل شد و در نتیجه، بخشی از نیروهای لشکر۱۰ سیدالشهداء که جایگزین نیروهای لشکر۲۱ امام رضا در جزیره صالحیه شده بود، موفق گردید از خط سبوح به سمت غرب پیشروی کند. ساعت ۱۵:۳۰، پست شنود: «دشمن در صالحیه در حال عقبنشینی از خط دوم است و وضع نامطلوبی دارد.» محسن رضایی به یعقوب زهدی جانشین فرمانده توپخانه نیروی زمینی سپاه: «روی صالحیه اجرای آتش شود.» در این وضعیت، محسن رضایی (فرمانده عملیات) معتقد بود «چون دشمن هنوز شرق کانال زوجی را محکم نکرده، فشار شدیدی نمیآورد و در صورتی که آنجا را حل کند فشار شدیدی روی دو سرپل میآورد و برای آنها عبور از نهر جاسم قابل قبول نیست؛ زیرا سر آغاز ورود به زمین بعدی است. ما باید به هر شکل ممکن توقف نکنیم؛ ولو تدریجی پیشروی کنیم و مواضع به دست آمده را تثبیت کنیم.» بنابراین، سعی بر این بود که: ۱- در صورت امکان لشکرهای ۲۵ کربلا و ۲۷ محمدرسولالله در غرب کانال ماهی پیشروی کنند. ۲- الحاق لشکرهای۸ نجف و ۱۴ امام حسین در محور تقاطع نهر جاسم و جاده شلمچه انجام شود تا به این وسیله دشمن ناچار از قرارگاه عنکبوت (۲۶) عقبنشینی کند. ۳- لشکر۳۱ عاشورا با تیپ۴۴ قمر بنیهاشم عقبه دشمن در پشت منطقه مثلثی شکل غرب نوک کانال را تهدید کند. در ادامه وقایع امروز و در حالی که نیروهای لشکر۱۰ (از قرارگاه نجف) موفق شده بودند در جزیره صالحیه تا خط چهارم دشمن پیش روند، حضور نیروهای سه لشکر۸ و ۱۴ و ۱۹ (از قرارگاه کربلا) در محور تقاطع نهر جاسم و جاده شلمچه و جنوب آن موجب شد عراقیها از قرارگاه عنکبوت (۲۶) نیز عقب رفته، در خط جاسم موضع بگیرند. در ساعت ۱۷:۳۰، رحیم صفوی در تماس با محسن رضایی از حل مسئله قرارگاه عنکبوت و حضور نیروهای لشکر۸ نجف در آن خبر داد و اضافه کرد: «ما الآن به هر کس [فرمانده یگان] میگوییم بیا، میگویند نیرو نداریم.» در ساعت ۱۸:۳۰ نیز محمود احمدپور معاون لجستیک نیروی زمینی سپاه به محسن رضایی گفت: «بچهها [در محور قرارگاه عنکبوت] اسیر گرفتهاند، ولی چند مشکل دارند: ١- نه توان دارند زرهی ببرند؛ و نه دستگاه [مهندسی] دارند که خاکریز بزنند. ٢- دشمن از طرف چهارراه [تقاطع جاده شلمچه و نهر جاسم] فشار میآورد. ٣- الآن نیرو بردیم که برود خط، مسئولین آنها همه مجروح شدند و سازمان آنها به هم خورد.» در وضعیت موجود، اصرار فرماندهی عملیات بر تعجیل در پیشروی به طرف کانال زوجی با توان و امکانات باقیمانده همخوانی نداشت و در آن هنگام بیش از اندازه به یگانها فشار وارد میشد. بنابراین، بدیهی بود که عملیات باید متوقف شود تا پس از بازسازی و تجدید قوا ادامه یابد. ساعت۱۹:۰۵، محسن رضایی در تماس با هاشمی رفسنجانی: «فشار روی مرتضی و حسین [لشکر۲۵ کربلا در غرب کانال ماهی و لشکر۱۴ امام حسین در جنوب جاده شلمچه - تنومه] زیاد بود. [نیروهای دشمن] سیاست بدی پیش گرفته بودند. ... آتش انبوهی اجرا کرده بودند، سه تیپ گارد شرکت داشته. از صبح شروع شد تا ساعت ۳، ۴ بعدازظهر ادامه داشت. خاکریز آنها [نیروهای خودی در سرپل غرب کانال ماهی] دوبار دست به دست شد. علیغربی [اولین موضع هلالی شکل خط جاسم در جنوب جاده شلمچه] را بچههای [لشکر] ۱۹ فجر نتوانستند بیایند. حسین [لشکر۱۴ امام حسین] هم نتوانست و دشمن با تانک داخل آن مستقر شده است. بین کوت و علیغربی یک خاکریز شرقی - غربی از سیلبند زده شده که بچهها پشت آن مستقر هستند. پیشروی روی شمشیر [جاده سوم] خوب است. از کوفه [موضع جنوب جاده سوم] هم جلوترند. در جزیره صالحیه هم ۳، ۴ خاکریز آنها [عراقیها] را گرفتهاند و تا نزدیک ظهیر هستیم.» هاشمی رفسنجانی: «ما شاید نباشیم؛ چون حضور ما ضرورتی ندارد. قرار بود شما بیایید [اهواز] وضع آینده را مشخص کنید. شما کی میآیید؟» محسن رضایی: «دو ساعت دیگر ما میتوانیم برنامه امشب و فردا را از جلو بگیریم.» هاشمی رفسنجانی: «تأخیر نشود که ما بعد از آفتاب [از اهواز] برویم.» به نظر میرسید درخواست آقای هاشمی برای اطلاع از برنامه بعدی سپاه مبتنی بود بر تأکید وی بر ضرورت تداوم عملیات و پیگیری تمامی امور مربوط به آن. بنابراین و پس از تماس تلفنی مذکور، محسن رضایی به همراه معاون عملیاتی خود غلامعلی رشید در مدت کمتر از یک ساعت طرح ادامه عملیات را با ذکر استعداد، زمان و ... مورد نیاز تهیه کردند که به موجب آن قرار شد عملیات از یک هفته دیگر (۱۰/۱۱/۱۳۶۵) با حدود ۷۰ گردان پیاده و در چهار مرحله به ترتیب زیر ادامه یابد: مرحله اول: تشکیل خط دفاعی به صورت پلهای از جزیره صالحیه به طرف رضوان و سپس جاده دوم (شلمچه - تنومه) و قسمت شمالی خط جاسم. مرحله دوم: عبور از قسمت شمالی خط جاسم و حضور در خط توکل. مرحله سوم: پیشروی از سرپل غرب کانال ماهی تا خط رضایت. مرحله چهارم: پیشروی تا کانال زوجی. حدود ساعت ۲۳:۰۰، محسن رضایی (فرمانده عملیات) برای ارائه این طرح به هاشمی رفسنجانی (فرمانده عالی جنگ) به سمت اهواز حرکت کرد.

گزارش - 2

2. رادیو بغداد اعلام کرد جنگ شهرها جدا از بقیه مسائل جنگ نیست و مذاکره درباره آن در چارچوب حلوفصل همهجانبه جنگ امکانپذیر خواهد بود. این رادیو در بخش فارسی امروز طی گفتاری درباره جنگ شهرها گفت: «از رسانههای گروهی جهان شنیدیم که برخی از مسئولین ایرانی خواهان توقف جنگ شهرها هستند و اظهار آمادگی کردهاند که این موضوع بررسی شود اما ما به نوبه خود میگوییم که دیگر این موضوع جنگ شهرها یک موضوعی جدا از بقیه مسائل جنگ نیست بلکه این موضوع وابستگی کامل به دیگر موضوعات جنگ دارد و مذاکره و مباحثه درباره چنین موضوعی فقط در چارچوب حل همهجانبه قضایای جنگ امکانپذیر خواهد بود.» رادیوی مزبور در ادامه با بیان اینکه شرایط پایان دادن به جنگ شهرها باید بر اساس اصولی باشد که در پیام سرگشاده رئیس جمهور عراق اعلام شده است*** تهدید کرد: «بدون توجه به این اصول و اعتبارات، پاسخ عراق همچنان در زدن شهرهای ایران ادامه خواهد یافت و شهرهایی که تاکنون زده نشدهاند نیز مورد هدف قرار خواهند گرفت.» رادیو بغداد در پایان تأکید کرد: هیچگونه مذاکرهای درباره توقف جنگ شهرها خارج از چارچوب تمام قضایای جنگ در هیچ شرایطی از نظر ما مورد قبول نخواهد بود.

گزارش - 3

3. به تلافی بمباران پیدرپی مناطق مسکونی ایران، مراکز اقتصادی و صنعتی ۱۶ شهر عراق هدف آتش توپخانه دوربرد رزمندگان اسلام قرار گرفت. خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز در گزارشی با اعلام این مطلب نوشت: «در جریان این گلولهباران به تأسیسات اقتصادی، صنعتی و نظامی شهرهای سلیمانیه، سیدصادق، حلبچه، دربندیخان، عربت، خورمال، خانقین، بانمیل، نفتخانه، مندلی، دوشیخ، زرباطیه، بدره، علیغربی، العماره و بصره خسارات و ضایعات سنگینی وارد شد.»

همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز صبح امروز مراکز صنعتی اقتصادی شهر بصره در دو نوبت هدف دو فروند موشک زمین به زمین میانبرد ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. این گزارش حاکی است: «در جریان این حملات ضایعات و خسارات سنگین دیگری به دشمن وارد شد.»

در اقدامی دیگر تأسیسات نفتی شهر بانمیل عراق مقارن ساعت ۸:۳۵ صبح امروز هدف یک فروند موشک زمین به زمین یگان موشکی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و بخش مهمی از آن طعمه حریق شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران «دود و آتش ناشی از انفجار این تأسیسات تا ساعت ۱۳ امروز همچنان منطقه را پوشانده بود.»

گزارش - 4

4. در ادامه حملات بیوقفه هواپیماهای عراق به شهرها و مناطق مسکونی ایران، شهر بانه مقارن ساعت ۹:۳۰ امروز هدف بمباران جنگندههای مهاجم قرار گرفت اما این حمله به دلیل خالی بودن شهر از سکنه تلفاتی نداشت و تنها به ویرانی چند خانه منجر شد. همچنین توپخانههای دوربرد ارتش عراق در دو نوبت متوالی از ساعت ۹:۴۵ تا ۱۰:۳۰ و از ساعت ۱۱:۱۵ تا ۱۱:۲۵ تعداد ۲۴ گلوله توپ را به روی مناطق مسکونی شهر، انبار جهاد و بیابانهای اطراف شهر فروریختند. در جریان این گلولهباران به کسی آسیب نرسید و تنها به تعدادی خانه مسکونی خسارات وارد آمد.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز چند فروند هواپیمای عراقی سه نقطه مسکونی و نیز اطراف جایگاه مصلای شهر دزفول را در حالی که مردم این شهر در حال اقامه نماز جمعه بودند بمباران کردند. این حمله تلفاتی نداشت و تنها یکی از بمبها به یک نقطه مسکونی اصابت کرد.

همچنین در حمله هوایی دیگری شهر قم مقارن ۱۲:۲۶ بهوسیله هواپیماهای عراقی بمباران شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از قم در این حمله یک نقطه از شهر در انتهای خیابان چهارمردان مورد اصابت قرار گرفت و تنها یک نفر به طور سطحی مجروح و به گنبد امامزاده علیبن جعفر خسارات جزئی وارد شد. بر پایه این گزارش بر اثر آتش پدافند هوایی یک فروند از هواپیماهای عراق سرنگون شد. همچنین در ساعتهای ۱۴:۳۰ و ۱۶:۲۵ حریم هوایی قم بار دیگر مورد تجاوز هواپیماهای عراقی قرار گرفت که بر اثر آتش پدافند مستقر در منطقه قبل از انجام هرگونه عملی متواری شدند اما به هنگام فرار دیوار صوتی را بر فراز این شهر شکستند.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از تبریز یک فروند هواپیمای مهاجم عراق در ساعت ۱۲:۳۱ ظهر امروز چهار نقطه در شمالشرقی شهر تبریز را بمباران کرد. در جریان این بمباران نقاطی از محوطه باز و باغات اطراف مورد اصابت قرار گرفت اما تنها سه تن جراحات سطحی برداشتند. این حمله همچنین هیچگونه خساراتی به همراه نداشت.

خبرگزاری جمهوری اسلامی از اصفهان گزارش داد شهر اصفهان نیز در ساعت ۱۲:۳۲ هدف حمله هوایی قرار گرفت که در جریان آن دو تن از جمله یک کودک دو ساله به شهادت رسید و ۱۲ تن مجروح شدند که ۱۱ نفر آنان به طور سرپایی درمان شدند.**** در این حمله دو منطقه مسکونی در خیابانهای کاشانی و سروش واقع در شمالغرب و شمالشرق اصفهان هدف اصابت بمب قرار گرفت. همچنین بر اساس گزارش سپاه پاسداران ناحیه اصفهان در جریان این بمباران یک ورزشگاه و یک مدرسه آسیب دید و یک کارخانه نساجی تخریب شد که بر اثر آن ۶ پاکستانی که در این کارخانه مشغول به کار بودند شهید شدند.

هواپیماهای عراقی امروز حریم هوایی چند شهر دیگر کشور را نقض و در مواردی اقدام به شکستن دیوار صوتی کردند. این شهرها عبارتند از: اراک، سردشت (دو نوبت)، پیرانشهر (دو نوبت) و سقز. همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ارومیه مقارن ساعت ۱۲:۲۰ امروز به دنبال اعلام وضعیت قرمز در شهرستان ارومیه دو فروند هواپیما از جنوبشرقی ارومیه به طرف شمال این شهر پرواز کردند. بر پایه این گزارش «پدافند هوایی مستقر در منطقه هیچگونه عکسالعملی از خود نشان نداد.»

گزارش - 5

5. هیئت اعزامی نخستوزیر در جریان بازدید از شهرهای مورد حمله عراق با مردم مناطق بمباران شده دیدار و از نزدیک در جریان مسائل و مشکلات آنان قرار گرفت. به گزارش روزنامه اطلاعات حجتالاسلام ادب رابط نخستوزیر با ائمه جمعه و روحانیون که در رأس هیئتی از سوی نخستوزیر سرگرم بازدید از مناطق بمباران شده و دیدار با مردم این مناطق است در یک گفتوگوی تلفنی با خبرگزاری جمهوری اسلامی اسلامی گفت این هیئت در بازدید از شهرهایی که هدف حملات هوایی عراق قرار گرفتهاند «صحنههایی از مقاومت دلیرانه مردم را مشاهده کرد و به شدت تحتتأثیر قرار گرفت.» نماینده نخستوزیر در این زمینه ادامه داد: «در قم و اراک مردم علیرغم اینکه شهید دادهاند و از فقدان جگرگوشههایشان از زن، پیرمرد و کودکان خردسال که مورد تهاجم هواپیماهای عراقی قرار گرفتهاند مصیبت سنگینی را متحمل شدهاند، اما با روحیهای باز جوانانشان را برای عزیمت به جبهه بدرقه میکنند تا شر جنایتکار جنگی عراق را از سر دو ملت مسلمان ایران و عراق کم کنند.» وی همچنین گفت: «در شهرستان کوچک ملایر، هواپیماهای عراقی به طور وحشیانهای طی دو حمله، یک بیمارستان، یک مسجد و یک مدرسه را بمباران کردهاند که ۱۴ شهید و ۵۰ مجروح به جای گذاشته است.» ادب افزود: «در نهاوند طی یک حمله موشکی و یک مرتبه بمباران هوایی ۱۶ شهید به جای مانده است.***** در اراک که طی ۸ مرتبه تجاوز هوایی که دو سری بمباران مناطق مسکونی داشته، جنایات مشابهی صورت گرفته، اما مردم این شهرها ایثارگرانه مقاومت کرده و ایستادگی میکنند.» سرپرست هیئت اعزامی نخستوزیر همچنین از نقش ائمه جمعه و روحانیت مناطق بمباران شده و از تلاش و هماهنگی مسئولین هر منطقه در رسیدگی به مردم مصیبت دیده، از طرف موسوی نخستوزیر قدردانی و تشکر کرد. بر اساس گزارشی دیگر هیئت مذکور امروز با مردم ایلام که بر اثر بمبارانهای پیدرپی هواپیماهای عراقی به مناطق خارج از شهر پناه بردهاند دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ایلام آوارگان این شهر طی این دیدار «نارضایتی خود را از خدماترسانی و نیز برطرف نساختن مشکلات اساسیشان در شرایط کنونی را اعلام داشتند.» این گزارش حاکی است: «عدهای از مردم در حالی که در اطراف هیئت اعزامی حلقه میزدند اظهار داشتند بیش از ده روز از آوارگی ما میگذرد و هنوز آب، سوخت، آرد و نان به اندازه کافی برای ما نمیرسد و مجبور هستیم در سرمای زمستان زیر چادر با مشکلات به سر کنیم. برخی از مردم گفتند اگر به مشکلات ما رسیدگی نشود مجبور به مهاجرت به استانهای دیگر میشویم که این خود سبب ایجاد مشکلات دیگری برای دولت خواهد شد.»

از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از تبریز به دنبال حملات هوایی اخیر به شهر تبریز از شب گذشته حدود ۶۰ درصد مردم تبریز شهر را خالی کرده و شب را در جادهها، بیابانها و روستاهای اطراف به صبح رساندند. همچنین دیروز و امروز پمپ بنزینهای شهر شاهد ازدحام بیش از حد اتومبیلها به قصد عزیمت به خارج از شهر بود و صف مقابل جایگاهها تقریباً به دو کیلومتر میرسید. مشاهدات خبرنگار این خبرگزاری حاکی است خیابانهای شهر کاملاً خلوت شده و کمتر مغازهای باز است. همچنین به دلیل هجوم بیش از حد مردم جهت خروج از شهر نرخ کرایه اتومبیلهای سواری از عصر دیروز به چندین برابر افزایش یافت.

همچنین نشریه داخلی اخبار روزانه به نقل از شهربانی جمهوری اسلامی گزارش داد: به دنبال بمبارانهای اخیر شهر قم شورای تأمین این شهر در تاریخ ۲/۱۱/۶۵ تصمیماتی درباره وظایف نیروهای انتظامی و نظامی و امدادی در زمان حمله هوایی اتخاذ کرد و نیز مقرر گردید کلیه مدارس قم به مدت یکهفته به طور غیررسمی تعطیل شود لیکن معلمین مرد روزانه به محل کار خود مراجعه کنند.

گزارش - 6

6. تشدید جنگ شهرها به ویژه در پی حملات گسترده دیروز عراق علیه مراکز جمعیتی ایران مورد توجه وسیع رسانههای خبری جهان قرار گرفت. خبرگزاری رویتر گزارش داد: «رادیو تهران امروز گفت ایران به تلافی حملات هوایی فشرده عراق به دوازده شهر ایران طی روز گذشته (پنجشنبه) که حداقل ۲۴۰ کشته به جای گذاشت موشکهای زمین به زمین به بغداد و بصره شلیک کرد.» رویتر افزود: «ایران که به حملات موشکی و هوایی علیه هدفهای عراقی افزایش داده است بغداد را مسئول گسترش جنگ هوایی قلمداد میکند. کمال خرازی سرپرست ستاد تبلیغات جنگ دیروز پنجشنبه گفت به محض اینکه عراق به حملات خود به مناطق غیرنظامی ایران خاتمه دهد ایران به حملات تلافیجویانه خود پایان خواهد داد. تهران صلح یا مذاکره با رئیس جمهوری عراق را رد میکند.»

خبرگزاری فرانسه در گزارشی از منامه به بمباران امروز شهر قم به عنوان اقدام عراق در واکنش به حمله موشکی دیشب ایران به بغداد اشاره کرد و نوشت: «برای پنج موشک اخیر ایران که از بیست و یک دیماه به بعد شلیک شده پاسخ عراق غالباً در ساعات بعد از آن صورت گرفته است.» این گزارش با اشاره به رقم کشتهها و مجروحین مراکز شهری ایران طی حملات ۱۵ روزه عراق که از سوی رئیس جمهور ایران در نمازجمعه امروز تهران اعلام گردید یادآور شد: «عراق تاکنون آماری از تعداد کشتهشدگان و مجروحان بغداد که تاکنون ۶ بار هدف موشکهای ایرانی قرار گرفته نداده است.»

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از استکهلم کانال اول تلویزیون سوئد در مشروح اخبار امشب خود ضمن نشان دادن تصاویری از ملاقات مردم با امام خمینی در حسینیه جماران گفت: «در این تصویر هیچ نشانی از بمباران مورد ادعای عراق مبنی بر درهم کوبیدن محل اقامت آیتالله خمینی دیده نمیشود.» گزارشگر تلویزیون سوئد در ادامه این گزارش پرتاب آخرین موشک ایران به بغداد و تعداد ۱۲ کشته در اثر این حمله را مورد اشاره قرار داد و سپس یادآور شد: «در حمله هوایی عراق به شهرهای ایران حداقل ۲۴۰ تن کشته شدهاند.»

همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن روزنامه نیویورک تایمز در صفحه اول شماره امروز به انتشار گزارشی از رابرت مور خبرنگار اعزامی خود به ایران پرداخت که ضمن اشاره به عادی بودن اوضاع شهر تهران علیرغم آژیرهای خطر حمله هوایی به نقل از دیپلماتها مینویسد: «حملات اخیر عراق به شهرها بهویژه قم مردم ایران را خشمگین ساخته و اتحاد بیشتری را میان آنها در مقابل دشمن به وجود آورده است. در روزهای اخیر هزاران نفر به واحدهای ویژه داوطلب نظامی پیوسته و برای انتقامگیری به جبههها اعزام گشتهاند. گروههای کثیری از این داوطلبان طی روزهای اخیر در تهران و دیگر شهرهای ایران رژه رفتهاند و در شهر اصفهان که سختتر از نقاط دیگر مورد حملات هوایی قرار گرفته بود ۱۴ گردان داوطلب برای اعزام به جبهه تشکیل گردید.» این روزنامه در خاتمه خاطرنشان میسازد: «چنانچه گزارشهای ایران در مورد تلفات بمباران اخیر شهرها صحیح باشد حاکی از سختترین بمبارانهای عراق علیه اهداف غیرنظامی در طول جنگ میباشد.» در این میان روزنامه امریکایی واشنگتن پست تیتر درشت صفحه اول خود را به گزارشی از بغداد تحت عنوان موشک ایران خانههای بغداد را متلاشی میسازد اختصاص داده و مینویسد: «حمله موشکی ایران به بغداد که صدای آن در سراسر شهر به گوش رسید فاجعه جدیدی را برای خانوادههای این شهر آفرید. در هفته بعد از آغاز حمله زمینی ایران، عراق و ایران به تاکتیک زدن شهرهای یکدیگر با موشک و بمب متوسل گشتهاند.» واشنگتن پست در ادامه گزارش خود مدعی شد حملات عراق به شهرهای ایران به تلافی حمله موشکی ایران به بغداد است و همچنین اوضاع جبههها در نزدیکی بصره را آرام توصیف کرد.

گزارش - 7

7. رئیس جمهور در نمازجمعه امروز تهران ویژگیهای عملیات کربلای۵ را برشمرد و به تشریح اهداف عملیات، عکسالعمل عراق به صورت حمله علیه شهرها و طرح پیشنهاد صلح، و نیز موضع امریکا و برخی کشورهای حامی عراق در قبال پیروزی اخیر ایران پرداخت. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی آیتالله خامنه ای در ابتدای سخنان خود اظهار داشت: «علیرغم اینکه وسایل ارتباط جمعی و خبرگزاریها و محافل سیاسی جهانی کوشش کردند که این عملیاتها و پیروزیها را کوچک جلوه دهند و کتمان کنند، خوشبختانه مسئله روز در دنیا هم در این دو هفته مسئله عملیات رزمندگان اسلام است بهطوریکه بقیه مسائل جهانی و منطقه ای و کنفرانس اسلامی و امثال اینها را خبرهای پیروزیها و پیشرویهای فرزندان شما و رزمندگان عزیز ما تحتالشعاع قرار دادند. آنچه که بیش از همه مظهر اهمیت این عملیات هست اضطرابها و نگرانیها و دلهرههایی است که امروز بر محافل سیاسی جهانی به خصوص کسانی که در مسئله جنگ خودشان را مرتبط میدانند و بهنحوی مسئله را به خود ربط میدهند مشاهده میشود. رفت وآمدها، تماسهای تلفنی، اعزام هیئتها و برخی از اظهارات و پیامها و بالاخره این پیام عجزآلود اخیر صدام به ملت ایران که بنده این پیام را برای شما مردم توضیح میدهم و قسمتهایی از آن را با حفظ امانت برایتان عرض میکنم.» رئیس شورای عالی دفاع با اشاره به اینکه تا یک هفته تقریباً حرفی از عملیات کربلای۵ در سطح جهانی زده نشد و هنوز هم مهمترین مسائل مربوط به این پیروزیها همچنان ناگفته مانده و یا تحریف شده است گفت: «در این عملیات رزمندگان ما حساسترین نقطه برای عراق را از نظر دفاعی انتخاب کردند. در طول این جبهه طولانی دو خصوصیت در این منطقه عملیات کربلای۵ هست که یکی از آن در هیچ جای دیگر نیست و یکی در کمتر جایی هست، آنکه در هیچ جای دیگر نبود، موانع بود. هیچ جا را رژیم عراق و دستگاههای مهندسی - رزمی دشمن به قدر این منطقه از نظر خودشان آسیبناپذیر نکرده بودند.» ایشان با اشاره به موانع و مناطق صعب العبور از جمله دریاچه های کم عمق، ردیفهای متعدد سیم خاردار، میادین وسیع مین، دژهای بلند بتونی و دیوارهایی تا ارتفاع ۷ متر و کانالهایی به قطر یک متر و ارتفاع ۵/۱ متر در وسط دیوارهای بتونی گفت: «در هیچ جای مرز بیش از ۱۳۰۰ کیلومتری ما با دشمن چنین موانعی وجود ندارد، البته سیم خاردار و میدان مین و کانال و رودخانه هست، اما با این استحکام در هیچ جا چنین موانعی وجود ندارد.»

آیت الله خامنه ای رئیس شورای عالی دفاع در خطبه های نماز جمعه تهران اظهار داشت: علیرغم اینکه وسایل ارتباطجمعی و خبرگزاریها و محافل سیاسی جهانی کوشش کردند که این عملیاتها و پیروزیها را کوچک جلوه دهند و کتمان کنند، خوشبختانه مسئله روز در دنیا هم در این دو هفته مسئله عملیات رزمندگان اسلام است بهطوریکه بقیه مسائل جهانی و منطقهای و کنفرانس اسلامی و امثال اینها را خبرهای پیروزیها و پیشرویهای فرزندان شما و رزمندگان عزیز ما تحتالشعاع قرار دادند. آیتالله خامنهای خصوصیت دوم عملیات کربلای۵ را نزدیکی آن به یکی از حساسترین مراکز عمده بازرگانی، تسلیحاتی و سیاسی عراق یعنی شهر بصره دانست و با اظهار اینکه این شهر بعد از بغداد اولین شهر عراق و مرکز سیاست و ارتباطات با خلیجفارس و کشورهای این منطقه و شهر رابط بسیار مهم بازرگانی، تجاری، اقتصادی و فنی است افزود: «رزمندگان ما از ۵ سال پیش به این طرف کارهای بزرگی کردند و فتوحات مهمی انجام دادند. در بعضی جاها منطقه عملیاتی چند برابر اینجا بوده مثل فتحالمبین و بیتالمقدس، اما میتوانم بگویم که این عملیات بهخاطر حساسیت منطقه اگر از عملیات فتحالمبین و بیتالمقدس بیشتر نباشد، کمتر نیست. میبینید که با این عملیات که اینجور هم قوی و با اطمینان و سریع پیش رفته و رزمندگان ما در مدت دو هفته به ۷ - ۸ کیلومتری بصره رسیدهاند، یعنی درحقیقت پشت دروازههای این شهر نیروهای ما حضور دارند، با این عملیات یک زلزلهای در دنیا در محافل سیاسی و در میان حامیان رژیم بغداد و سردمداران قدرتهای جهانی، قدرتهای شرقی و غربی به وجود آمده و یک چنین زلزله ای کم نظیر است.» وی همچنین گفت: «نگرانی و دلهرهای که آنان در این قضیه (داشتند) واقعاً در هنگام عملیات فتح المبین نداشتند. شاید نظیر این و یا نزدیک به این در مسئله فاو و یا فتح خرمشهر پیش آمد، لکن به نظر ما دلهره این عملیات حتی از آنها هم بیشتر است. برای اینکه اینجا نزدیک بصره است و سقوط این شهر به معنای سقوط رژیم عراق است و این را هم خود رژیم عراق و هم حامیانشان میدانند و لذا هم رژیم عراق و هم حامیانش مجبورند تا آنجا که ممکن است فعالیت و تلاش خودشان را بکنند شاید مانع پیشروی رزمندگان ما بشوند.» رئیس جمهور ضمن تأکید بر هوشیاری و آمادگی مردم نسبت به مسائلی که پس از وقایع اخیر در جهان میگذرد گفت: «خود رژیم عراق همچنان که گفتیم مجبور است که با تمام توان از این منطقه دفاع کند و لذاست که این منطقه همانطور که روزنامهها تیتر کردند و درست هم هست، قتلگاه عمده قوای رژیم عراق و دشمن متجاوز خواهد بود، چون او مجبور است که عمده قوای خودش را به اینجا بیاورد ... الآن هم موقعیت رزمندگان ما بحمدالله خیلی خوب است، یعنی از جناحهای مختلف پیشروی کردهاند و دشمن درحقیقت به نوعی بهوسیله نیروهای رزمنده و مقاوم ما محصور است و هر شب ضربات رزمندگان ما بر آنها وارد میشود و دشمن هر چه نیرو به جلو بیاورد نابود خواهد شد و مجبور است نیروهای متلاشی خود را به عقب برده و با نیروهای دیگر تعویض کند و لذاست که تاکنون بهطوریکه آمارهای ما نشان میدهد نیروهایی که دشمن در این منطقه آماده کرده بود، چه در خطوط مقدم و چه در خطوط پشتیبانی و در دو سه رده رزمی، ۲۰ درصد این نیروها به کلی نابود شده و از بین رفتهاند و حدود ۵۰، ۶۰ درصد از اینها ضربههای سخت و هولناکی خوردهاند که محتاج به بازسازی است و شاید مجموعاً ۲۰ درصد آنها در اختیار رژیم عراق ماندهاند که از آنها شاید بتواند استفاده کند که امیدواریم با ضربات قاطع رزمندگان ما و با تداوم عملیات همین مقدار باقیمانده هم از دست این متجاوز و ظالم خارج و منهدم شود.»

گزارش - 8

8. رئیس شورای عالی دفاع در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح اهداف سیاسی و غیرتوسعهطلبانه ایران از ادامه جنگ و جایگاه بصره در این زمینه پرداخت و گفت: «ما اگر همانطور که عرض کردم درحقیقت به معنای واقعی پشت دروازههای بصره هستیم، اما مسئله ما بصره نیست. ما قصد تصرف بصره و غیر بصره را نداریم، برای ما آنچه که مطرح است سرزمین نیست، خاک نیست، منطقه نیست. ما یک کشور بزرگ یکمیلیون و ششصدهزار کیلومتری هستیم با جمعیت زیاد، زمین آباد، آب و خاک و شرایط طبیعی آماده برای اداره یک جامعه و زندگی یک جامعه مرفه و سربلند، و احتیاجی به سرزمین دشمن نداریم، مسئله ما رژیم متجاوز عراق است. ما که از اول گفتیم که باید صدام مجازات بشود و باید با مجازات صدام تجربه تجاوز در منطقه محکوم بشود، این حرف را جدی گفتیم. الآن هم داریم نشان میدهیم که این مسئله جدی است و مسئله ما با فتح بصره و تسلط یا محاصره بر بصره هم حل نمیشود. اگر رژیم عراق بخواهد همچنان بر سر پا بماند ما تا آنجایی که ضربات ما دشمن را از صحنه خارج بکند و صدام به مجازات عمل خودش برسد و برای ملتهای منطقه ثابت بشود که مقابله با یک ملت و تجاوز به یک ملت عاقبت خوشی ندارد و این تجربه و درسی در منطقه بشود، تا این لحظه ما حرکت خودمان و ضربات خودمان را قطعاً ادامه خواهیم داد.» آیتالله خامنهای با اظهار اینکه با هیچ کس، هیچ دولت و هیچ کشور دیگری هم کاری نداریم افزود: «امروز باز مثل همیشه دشمنان ما و کسانی که سیاستشان ایجاب میکرده که کشورهای همسایه را مخصوصاً کشورهای عربی خلیجفارس را از ما بترسانند، صداهایشان را بلند کردند و موذیانه و وسوسهانگیزانه وانمود میکنند که ایران میخواهد جنوب عراق را بگیرد و تصرف کند و جدا کند و ملحق به خاک خودش بکند و بعد از آن نوبت شماهاست. ما این مسئله را تکذیب میکنیم. امروز هم که بحمدالله در موضع قدرت هستیم و هر اقتدار دیگری هم که این ملت داشته باشد موجب نخواهد شد که فکر و هدف و سیاست و برنامه و خط مشی اصولی ما تغییر پیدا کند. ما احتیاج به سرزمین هیچ کس نداریم. ما دنبال عدالت هستیم. در منطقه یک ظلم بزرگ انجام شد، یک بیعدالتی انجام شد. دستگاههای استکباری و شرق و غرب همدستی کردند، همکاری کردند تا این بیعدالتی را بر ملت ما تحمیل کنند. ملت ما نه گفت و پای این نه ایستاد و تا وقتی که این بیعدالتی برطرف نشود و ملت مظلوم و مبارز مسلمان ما حق را احیا نکند و اقامه نکند این حرکت ادامه خواهد داشت.» رئیس جمهور همچنین ضمن اظهار اطمینان در این مورد که بعد از حذف رژیم صدام، منطقه روی خوشی و آرامش را به خود خواهد دید گفت: «بعد از صدام در عراق یک حکومتی بههرحال روی کار خواهد آمد. این حکومت را ما تعیین نمیکنیم، این حکومت را مردم عراق تعیین خواهند کرد و باید بکنند. ما درباره نوع این حکومت و اشخاصی که باید این حکومت را اداره بکنند هیچ نظری و هیچ رأی قاطعی ابراز نمیکنیم. یک حکومتی باید باشد که موردقبول مردم عراق باشد، طرفدار اسلام باشد چون مردم عراق مسلمان هستند. حقوق مردم عراق را حفظ کند، وابسته به هیچ قدرتی و هیچ قطبی نباشد، با همسایگانش با خوشی و خوبی و امنیت زندگی کند، یک چنین حکومتی مورد تأیید ماست و ما آن حکومت را تأیید هم خواهیم کرد، ولو خود ما آن حکومت را سر کار نیاورده باشیم که این بهعهده ما هم نیست و بهعهده مردم عراق است.» وی در این زمینه افزود: «البته دیگران هم حق ندارند برای مردم عراق سرنوشت معین کنند و بخواهند کسانی را به جای رژیم کنونی بکارند و بگذارند. آینده عراق دست مردم عراق است و امیدواریم آن مردم بتوانند با استفاده از موقعیتی که جمهوری اسلامی و جوانهای ما و نیروهای رزمنده ما و این فداکاریها و شجاعتها برایشان بهوجود آورده استفاده کنند. ما رزمندگان خودمان را میبینیم که با قدرت و شجاعت دارند میجنگند فقط بهخاطر تکلیف اسلامیشان، بهخاطر دفاع از انقلابشان، بهخاطر رفع تجاوز، بهخاطر مبارزه با بیعدالتی، بهخاطر اینکه به امریکا و شوروی و قدرتهای بزرگ جهانی و کشورهای منطقه نشان بدهند که بروید بهدنبال کارتان و این انقلاب و این ملت را رها کنید و بگذارید این ملت را انقلابشان با نظامشان که با اراده خودشان سر کار آوردهاند زندگی خودشان را تأمین کنند و آینده خودشان را ترسیم کنند. در کار ما دخالت نکنید.» امام جمعه تهران به تلاشهای استکباری برای تحریف مقاصد ایران از ادامه جنگ اشاره کرد و گفت: «خناسهای امریکایی و استکباری نباید در این منطقه هی راه بیفتند و بیخ گوش این و آن حرف بزنند و حقایق را منحرف کنند. همچنانکه در بسیاری از مسائل حقایق را منحرف کردند. صحنه جنگ را که چشم آن را میبیند، دوربین آن را میبیند، خبرنگار میبیند، تلویزیون نشان میدهد، اینجور منحرف میکنند و برخلاف واقعیت منعکس میکنند، اینها اینجوری هستند و این یک عبرت و تفکری است برای مسئولان این منطقه که بفهمند که درباره آینده عراق و درباره نظرات جمهوری اسلامی به چه چیزی باید اتکا کنند. ما از هیچ کسی هم واهمه نداریم از اینکه حالا دو یا پنج کشور بنشینند و یک چیزی علیه جمهوری اسلامی بگویند یک غیبتی بکنند و در دنیا کسی به حرف آنها اعتنا هم نکند ما باکی نداریم. هرچه میخواهند هم بگویند، اما بدانند به مصلحت آنهاست که نظرات جمهوری اسلامی را بشناسند و بفهمند با درک واقعیت زندگی خودشان و راه و رسم خودشان را ترسیم کنند.»

گزارش - 9

9. آیت الله خامنه ای ضمن این تأکید که رزمندگان ما در همه جا میتوانند وارد عمل شوند به عکس العمل های مختلف در برابر پیروزیهای نظامی اخیر ایران پرداخت. وی اظهار داشت: «یک عکس العمل، عکس العمل رژیم بغداد است که البته دو کار را به عنوان عکس العمل در دو طرف افراط وتفریط انجام دادند که این نشان دهنده ماهیت رژیم بغداد و سستی و تزلزل و ضعف اوست. یک عکس العمل هم این بمبارانهاست که ملاحظه میکنید در این پانزده روز بزرگترین جنایت و فاجعه آفرینی را اینها انجام دادند. البته اینجا من برای اطلاع ملت ایران باید بگویم که این کار هم به تشویق دشمنان ملت ایران انجام گرفت. بعضی از مسئولان امریکایی در بحبوحه پیشرفت رزمندگان ما اظهار امیدواری کردند که عراق از نیروی هوایی خودش بتواند استفاده کند. بنده حالا به آنها میگویم که چشم شما روشن، این دست آموز شما و مزدور شما پیام شما را گرفت و به توصیه شما عمل کرد و از نیروی هواییاش استفاده کرد. اما اینجور استفاده فاجعهآفرینی که در تاریخ باید بماند و ثبت شود. ما از اول جنگ با زدن شهرها مواجه بودیم، اما در این پانزده روز آنچه که اتفاق افتاده یک فصل جالب و ماندنی است. شما ملت ایران از چیزی نمیترسید، این را آشکارا و واضح نشان دادهاید و خود شما از همه این حوادث خبر دارید. من برای تاریخ این موضوع را بگویم.» رئیس جمهور سپس به آمار حملات هوایی و موشکی اخیر عراق به شهرهای ایران و تعداد شهدا و مجروحین و نیز ویرانیهای ناشی از این حملات اشاره کرد و گفت: «آمار بمبارانهای این چند روز اخیر (این ۱۵ روز) را من در اینجا بگویم تا در تاریخ ثبت شود و کسانی که این صدا به گوششان میرسد و حامیان صدام و آنهایی که به ما میگویند با او (صدام) صلح کنید بفهمند که با چه کسی میگویند صلح کنید و این چه جانور وحشی و خطرناکی است. در طول این پانزده روز یعنی از جمعه دو هفته قبل تا امروز به ۲۹ شهر حمله هوایی کرده. البته این آن حملاتی است که در آن مناطق بمب ریخته شده است و آن شهرهایی که آمده و حمله کرده و خواسته بمب بریزد و در مقابل پدافند رزمندگان ما مجبور به فرار شده آنها را حساب نکردیم. اگر آنها را حساب کنیم بیشتر از این (۲۹ شهر) میشود.» آیتالله خامنهای افزود: «۹۶ مرتبه این حملات به این ۲۹ شهر تکرار شده است. علاوهبراین ۹۶ بار بمباران ۲۹ شهر ایران، ۱۷ مرتبه حمله موشکی کرده به ۷ شهر که در طول این ۱۷ مرتبه حمله موشکی، ۲۹ موشک که عمدتاً هم موشکهای اسکاد - بی ساخت شوروی است به این شهرها زده است. آن وقت رادیو مزدور بیبیسی در گزارش حملات شهری، این ۲۹ موشک را ندیده میگیرد و میگوید ایران در ظرف ۱۰ روز ۵ موشک به مناطق غیرنظامی بغداد زده است که البته موضوع هم قابل بحث و حرف است، اما یکجانبه بودن خبرها و برای بد کردن چهره جمهوری اسلامی در افکار عمومی دنیا، ۵ موشک در ظرف ۱۰ روز به بغداد را ذکر میکنند و ۲۹ موشک که شروعکننده هم، اوست و ما هیچ موقع در زدن مناطق صنعتی و مسکونی و غیره شروعکننده نبودیم، بلکه در پاسخ و بهعنوان مقابلهبهمثل این کار را کردیم این را ذکر میکنند. به ۸ شهر ۱۷ مرتبه با ۲۹ فروند موشک حمله کرده که من بد نیست بگویم ۱۰ فروند از این ۲۹ فروند موشک فقط به شهر مقاوم دزفول بوده در ظرف ۴۸ ساعت. در این حملات مجموعاً ۱۷۸۶ شهید داشتهایم و ۶۱۶۳ مجروح، ۱۳۹۰ باب واحد مسکونی و تجاری ویران شدهاند. ۹ مدرسه و دانشگاه موردتهاجم قرار گرفت که شما میدانید از این مدارس دوتایش مدارس مخصوص کودکان معصوم استثنایی بود که تعداد زیادی از آنها با این بمبارانها و با موشکبارانها به شهادت رسیدند. البته در این بین به ۸ بیمارستان حمله شده که ۳ بیمارستان بهکلی ویران شده و به ۵ بیمارستان بعدی آسیب رسیده است. مسجد ویران شده، سالن ورزشی ویران شده و به تأسیسات دیگر هم همینطور خسارت وارد آمده است.» وی همچنین به برخورد رسانههای خبری خارجی با آمار و ارقام تلفات جنگ شهرها و نبردهای مناطق عملیاتی اشاره کرد و گفت: «رسانههای جهانی نهایت رذالت را در این باب کردهاند؛ اینجا که مسئله زدن شهرهاست، آمارها را یا نمیگویند یا ناقص میگویند یا جمعبندیشده دراختیار افکارعمومی قرار نمیدهند. آنجا که آمار میدان جنگ است آنجا را تحریفشده بیان میکنند. رسانههای جهانی کشتهها و مجروحین عراق را همت کردند و لطف کردند و گفتند دههزار نفر، آیا این درست است؟ دوهزار و دویست نفر از اینها بههمت رزمندگان ما اسیر شدند. خوب این لشکری که دوهزار و دویست و خردهایش اسیر میشوند لابد باید اقلاً هفت هشت برابر این کشته شده باشند. هفت هشت برابر این باید مجروح شده باشند که اینقدر اسیر بشوند. یعنی اینها اینقدر بیغیرت هستند که بدون اینکه کشته بدهند و مجروح بدهند همینطوری میآیند اسیر میشوند؟ قاعدتاً اینها وقتی دوهزار و دویست، سیصد نفر اسیر میدهند اقلاً باید سی - چهلهزار نفر کشته داشته باشند. آمارهای ما هم همین است. آمارهایی که امروز با کمال دقت و مراقبت و تقوی ارائه میشود در همین حدود سیهزار نفر است که درست هم هست. این را حاضر نیستند اعلام بکنند و بیان کنند، همچنان که حاضر نیستند حملات او و عظمت فاجعهایی را که در شهرها میآفرینند این را ارائه بدهند. این یک عکسالعمل که خود این عکسالعمل نشاندهنده دو چیز است، اولاً ضعف رژیم عراق که جز این هیچ چارهای را ندارد و ثانیاً ددمنشی رژیم عراق.»

گزارش - 10

10. امام جمعه تهران در ادامه سخنان خود ضمن پیشبینی تداوم حملات عراق علیه مراکز شهری ایران خواستار آمادگی و هوشیاری مردم شد. وی خطاب به ملت ایران بهویژه در مناطقی که هدف بمبارانها قرار گرفته یا ممکن است قرار بگیرند گفت: «خودتان را آماده کنید. این دشمن، دشمن ددمنشی است، سیلی ما بهصورت او آنقدر مؤثر بوده که مجبور شده عکسالعملی را نشان بدهد و هیچ راهی جز این ندارد. البته ما پدافندها را قوی کردیم و قویتر هم خواهیم کرد و دیدید که در همین مناطق مسکونی، در اراک، در اصفهان و در قم و در جاهای دیگر هواپیمای عراقی را زدند و سرنگونش کردند. غیر از پنجاه، شصت فروند هواپیمایی که در میدان جنگ از او (رژیم عراق) انداختند، اینجاها هم انداختند؛ این کار را هم میکنیم. اما دشمن است دزدانه می آید شهرها را میزند و مردم باید خودشان را آماده کنند.» رئیس شورایعالی دفاع سپس مسئله پناهگاه و استفاده از آن برای در امان ماندن از حملات هوایی را مورد تأکید قرار داد و گفت: «مسئولین دولتی برای آمادهکردن پناهگاه چه پناهگاههای عمومی و چه پناهگاههای کوچک تلاشهایی را دارند میکنند که آمدند و گزارشش را نیز به من دادهاند که کارهای مفید و خوبی صورت گرفته است. اما من توصیه میکنم که درمورد پناهگاه جدی بگیرید اولاً به پناهگاه رفتن بد نیست، عیب نیست، بعضی خیال میکنند وقتی حمله هوایی میشود باید راست راست بایستند و تماشا کنند، نخیر رفتن به پناهگاه یک کار جایزی است، بلکه یک کار لازمی است و آنجایی که ممکن است انسان خودش را از آسیب مصون بدارد حتماً این کار را باید بکند.» وی در این زمینه اضافه کرد: «دولت هم میتواند دررابطهبا پناهگاه مردم را هدایت کند که این کار را ما توصیه میکنیم رادیو تلویزیون و مطبوعات بکنند، البته جزواتی را دولت منتشر کرده است. این جزوههایی که با روزنامه های کثیرالانتشار منتشر شد، این جزوهها، جزوههای خوبی است و من خواهش میکنم افراد بگیرند، خانوادهها بگیرند و این جزوهها را بخوانند، توصیه های خوبی در این جزوهها هست که بایستی آن توصیه ها را عمل کنند و هر کس میتواند دراینزمینه کمک کند. شاید انشاءالله این کارهایی که امروز دولت مشغول است منتهی بشود به اینکه خود مردم هم امکانات بیشتری را پیدا کنند برای اینکه بتوانند پناهگاهسازی را گسترش بدهند، به خصوص در شهرهایی که بیشتر در معرض آسیب است.» آیت الله خامنه ای همچنین در اشاره به روحیه مقاومت مردم در شهرها و مناطق مورد حمله عراق گفت: «حوادثی که در این بمبارانها برای ما نقل میشود انسان را به شگفت میآورد و آنقدر زیاد است نمیشود هم گفت. من یک نمونهاش را برای شما بگویم، در هنگام بمباران شهر ایلام، این شهر مقاوم که از اول جنگ تاکنون در معرض اینچنین آسیبهایی قرار داشته و مردمش همچنان مقاومت میکنند و چند شب پیش تلویزیون خبر داد و همه شنیدید که علیرغم اینها، باز گردان رزمی به جبهه اعزام میکنند. یعنی همه شهرهایی که در معرض بمباران قرار میگیرند انگیزهشان گویا برای حضور در میدانهای جنگ بیشتر میشود. در شهر ایلام در هنگام یکی از بمبارانها در یکی از بیمارستانها اطبا مشغول سزارین یک خانم باردار بودند (عمل جراحی). شهر بمباران میشود، اما هیچکدام از این اطبا دست از عمل جراحی برنمیدارند و مادر و بچه را سالم کارشان را تمام میکنند و از بیمارستان مرخص میکنند، ملت ما چنین هستند. درود بر این پزشکان باوجدان و درود بر همه آن کسانی که در این آزمایشهای تاریخی جامعه، قدرت و صلابت و استحکام و مسلمانی و مقاومت خودشان را به انواع مختلف نشان میدهند که خوشبختانه در بیشتر مناطق کشور اینجور است. در این شهرهایی که موردتهاجم قرار گرفتند مردم گویا عطش و ولع بیشتری پیدا کردند برای حضور در میدانهای گوناگون انقلاب و حضور در جبهه های جنگ.»

گزارش - 11

11. رئیس جمهور در بخش دیگری از خطبه های نماز جمعه امروز تهران به پیام اخیر صدام حسین رئیس جمهور عراق به ملت ایران پرداخت و دعوت وی به صلح را تلاشی برای خارج شدن از موضع ضعف دانست. وی گفت: «اما عکسالعمل دیگر صدام از این هم باز عاجزانه تر است و آن همین پیامی است که ایشان به شما ملت ایران داده است. در این پیام که سر تا پا علیرغم هارتوهورتهایی که دارد پر از اظهار عجز است. حالا من یک تکه هایی از این پیام را نقل بکنم. خطاب میکند به مردم ایران و میگوید مگر عراقیها مسلمان نیستند؟ مگر ما که بر عراق حکومت میکنیم عراقی نیستیم؟ چرا به ما حمله میکنید و چرا میخواهید کشور ما را بگیرید؟ میگوید مسئولان ایران میخواهند عراقیها را محو کنند. این نادان یادش هم نیست که همین یک ماه قبل بود که کنفرانس همیاری ملت عراق با آن عظمت و شکوه در این شهر تشکیل شد و علیرغم سکوت تبلیغاتی محافل در دنیا پخش شد چون از جاهای مختلف دنیا و از کشورهای گوناگون آمده بودند. ملت عراق مسلمان هستند و برادران ما هستند و به همین دلیل است که ما دفاع و همیاری از آنها را هم وظیفه خودمان میدانیم.» آیت الله خامنه ای ادامه داد: «میپرسند مگر ما عراقی نیستیم؟ چرا عراقی بودن شما هم مثل ایرانی بودن شاه است. عراقی هستید، اما عراقی خائن، عراقی مجرم، عراقی که عراق را مبتلای به یک چنین آتشی کردید و از تمام امکاناتش او را انداختید و چند سال است جوانهایش را دارید به دَم چَک نیروهای مبارز رزمنده ما میدهید. چرا حمله کردید؟ چرا عدالت را شکستید و چرا الآن تسلیم عدالت نمیشوید؟ اگر تو عراقی هستی و مسلمان هستی و برای مردم عراق دل میسوزانی الآن هم راه داری، برو کنار، از صحنه عراق کنار بکش. ملت ایران و عراق با هم برادرند. قرنها با هم زندگی کردهاند و بازهم زندگی خواهند کرد. این تو هستی که آتشافروزی و این تو هستی که این دو ملت را به جان هم انداختی حالا خندهآور این است که ایشان دم از دین میزند. اولاً پیامش را با بسمالله شروع میکند، آیه قرآن در داخل پیام گنجاندند و خودش که یقیناً بلد نیست. یادش رفته دو سه سال قبل از اینکه هنوز در این موضع ضعف عاجزانه قرار نگرفته بود از جمهوری اسلامی بهعنوان یک رژیم مرتجع یاد میکرد، بهدلیل اتکا به اسلام. این اسلامی که دیروز ارتجاع بود امروز، مقدس شده و ایشان اسلاممدار و علاقهمند به اسلام، و آیات قرآن را ذکر میکند و با بسمالله حرفش را شروع میکند و چندی پیش عمرهای را بهخاطر شکرانه عملیات کرده حالا بهخاطر این عملیات هم باید یک عمره دیگر انجام دهد. این ناله و استغاثه را شما مقایسه بکنید با آن غرور کور احمقانهای که در اول جنگ ایشان از خودش ابراز میکرد. دو نفر از رهبران علیای معاشر با ما، به خود من گفتند، یکی حافظ اسد رئیسجمهور سوریه، یکی هم سامورا ماشل رئیسجمهور فقید موزامبیک که ما، قبل از اینکه این جنگ شروع بشود اطلاع پیدا کردیم که عراق میخواهد به ایران حمله کند و او را منع کردیم. حافظ اسد بارها این را به ما گفته هم حضوری و هم پیغام داده که من به صدام گفتم که این کار را نکن و شروع نکن تو اشتباه میکنی. سامورا ماشل هم همین رئیسجمهوری که با توطئه افریقای جنوبی اخیراً سقوط کرد خودش به من میگفت که من قبل از این جنگ ملاقاتی با صدام داشتم، در ضمن حرفهای او احساس کردم که میخواهد به ایران حمله کند، گفتم حمله کنی شکست خواهی خورد و به ضرر تو تمام خواهد شد و ایران یک انقلاب است و تسلیم نمیشود. اما او ابلهانه پافشاری کرد و گوش نداد. آن غرور احمقانه، آن روزی که نیروهایش در خاک ما بودند و دهها هزار یا هزاران کیلومتر مربع از خاک ما زیر چکمه متجاوزین عراقی بود آن روز صدام یک نطقی کرد گفت که هیچکدام از دولتهای عرب نباید میانجیگری کنند، شرط برادری و اخوت عربی این است که میانجیگری نکنند. یعنی من در موضع قدرت هستم و مبادا بیایید به من بگویید که صلح بکن و نیروهایت را عقب بکش. خوب این، آن روز با آن هارتوهورت احمقانه جاهلانه، امروز هم با این عجز گریهآلود که به زبان فارسی پیامی خطاب به ملت ایران (میدهد) اینجور عاجزانه که مگر ما مسلمان نیستیم، مگر ما عراقی نیستیم، مگر شما با مردم عراق بد هستید؟» رئیس شورایعالی دفاع در مورد دلایل عدم اطمینان به موضع صلحطلبی صدام افزود: «خب با این آدم میگویند شما بیایید صلح کنید. این آدم یک روز هم قرارداد الجزایر را با رژیم منفور پهلوی، خود همین صدام با اینکه آن وقت رئیسجمهور نبود در الجزایر، نشستند و امضا کردند بعد این قرارداد را پاره کرد و زیر پا گذاشت. گفتند چرا این کار را میکنید گفت من آن روز در موضع ضعف بودم که این را امضا کردم، امروز در موضع قدرت هستم و پاره میکنم. خب امروز هم در موضع ضعف است، التماس صلح میکند، میگوید بیایید صلح کنیم و جنگ را تمام کنیم، آیا میشود به این آدم اطمینان کرد که یک روز اگر قوی شد نگوید که آن روز من در موضع ضعف بودم و حالا حرف آن روز را قبول ندارم؟ به این آدم آیا میشود اطمینان کرد؟ آن کسانی که ملت ایران را دعوت میکنند به صلح آیا حاضر نیستند فکر کنند و بیندیشند که قضیه چیست؟»

گزارش - 12

12. امام جمعه تهران همچنین در مورد فعالیتهای جاسوسی عوامل وابسته به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در جریان حملات هوایی عراق، مواضع کشورهای امریکا و مصر در مسئله جنگ و آینده عراق و نیز اجلاس سران سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی در کویت مطالبی را بیان داشت. وی گفت: «باید ملت ایران خوب دشمنانش را بشناسد، متأسفانه یکی از تلخترین چیزها این است که منافقین امروز در بغداد و زیر بال این کرکس خبیث زندگی میکنند. اینها عهدهدار جاسوسی و بار بردن و دادن خبر به رژیم عراق برای همین بمبارانها هستند. بهوسیله تلفن با این شهرها تماس میگیرند. خوب ایرانی است و زبان او فارسی است. با یک نفر حرف میزند و بهصورت ناشناس از او اطلاعاتی میگیرد تا این اطلاعات را بتواند به نیروی هوایی عراق بدهد در مقابلش چند دیناری پول بگیرد، چند دلاری حقوق بگیرد و آنها بتوانند به کمک آن اطلاعات بیایند فلان شهر را بزنند و مردم و برادر و خواهر و پدر همین بدبختهای روسیاه را بمباران کنند و به خاک و خون بکشند.» آیت الله خامنه ای در این زمینه افزود: «این منافقین هستند که متأسفانه در چنین منجلاب پست جاسوسی حقارت آمیز و جنایتباری غلطیده اند. اما پشتیبانیهای جهانی هم امروز از صدام میشود که من دیگر نمیخواهم به تفصیل عرض بکنم. کوتاه میکنم. یک مقداری از این پشتیبانیها مربوط به قدرتهای بزرگ هست که قدرتهای بزرگ متأسفانه هنوز هم در اشتباه هستند. همانطور که گفتم امریکاییها به صدام با زبان مصاحبه و نطق و شاید هم با وسایل خصوصی پیام دادند که از نیروی هوایی خودت استفاده کن و حالا که به میراژ فرانسوی و میگ روسی و امکانات دیگر شرقی و غربی مجهز هستی به شهرهای ایران حمله کن شاید بتوانی در عزم رزمندگان مسلمان ایرانی خللی وارد کنی.» رئیس شورایعالی دفاع سپس در مورد احتمال مداخله نظامی امریکا در صورت سقوط بصره گفت: «البته گوشهوکنار شایعه هم کردند که امریکا ممکن است اگر رزمندگان ایران به بصره برسند دخالت نظامی کند. خود امریکاییها فهمیدند اشتباه بزرگی است، فوراً تکذیب کردند. ما معتقدیم امریکا دچار چنین حماقت و اشتباهی نخواهد شد. در این جریان به صرفه او و هیچ یک از قدرتها نیست که دخالت کنند، زیرا آنچنان ضربه خواهند خورد و همین باقیمانده حیثیت خودشان را هم از دست خواهند داد که برای آنها هیچوقت قابلجبران نباشد. لذا میدانیم بعید است اینقدر در اشتباه محاسبه کنند. بعضیها گفتند که امریکا مجبور خواهد شد مستقیماً سلاح به عراق بدهد و کمک تسلیحاتی بفرستند، یعنی تا حالا غیرمستقیم میفرستاده است، حالا مستقیماً میخواهند بفرستند. بنده عرض میکردم مشکل عراق مشکل تسلیحات نیست. عراق میگ ۲۵ دارد، میراژ ۳هزار دارد، با انواع دیگر میراژ و سایر امکانات را دارد، مشکل او چیز دیگری است. مشکل او نداشتن ایمان و برحق نبودن است، نداشتن انسان است هر یک از این هواپیماها که سقوط میکند آبروی دو نفر میرود، یکی آبروی خود عراقیها که عرضه استفاده از این امکانات را ندارند یکی آبروی آن کمپانی سازنده و کشور تقدیمکننده به عراق است. آبروی آنها خواهد رفت اگر چنانچه این امکانات را دراختیار عراق بگذارند و البته بدانند ملت ما بیشتر از پیش چهره پلید استکبار جهانی و در رأس آن امریکا را خواهد شناخت. همچنان که امروز هم شناخته است.» وی همچنین گفت: «امریکا امروز، دچار گرفتاریهای زیادی است خودش باید مسائل خودش را حل کند. همین مسئله مک فارلین که افتضاحی برای نظام امریکا و رژیم جمهوری امریکا بهوجود آورد همچنان به دستوپای این بیچارهها پیچیده؛ هر روزی یک حرفی میزنند این او را تکذیب میکند، او این را تکذیب میکند. وزارت خارجه سازمان سیا را متهم میکند، سازمان سیا وزارت امور خارجه را متهم میکند، نماینده دموکرات آن را دروغگو میخواند، آن یکی این را دروغگو میخواند. به جان هم افتادهاند و هیچ راهی هم ندارند. البته خیلی هم سعی کردند شاید بتوانند بازهم این دفعه البته از طریق وزارت خارجه، عوامل وزارت خارجه با زحمت زیاد گشتند و همان کسانی را که در ماجرای مک فارلین مأمورین اطلاعاتی خود ما که در جریان بودند اینها را پیدا کردند و مجدداً خواستند از طریق وزارت خارجه همان مسائل را دنبال کنند. این برادران ما همان مواضع قاطع جمهوری اسلامی را بازهم تکرار کردند و مجدداً استقامت و استقلال و استحکام ملت ایران را به امریکاییها نشان دادند.» امام جمعه تهران همچنین در مورد اعلام حمایت و پشتیبانی مصر از عراق اظهار داشت: «حالا آن بیچاره نامبارک هم از مصر بهعنوان حمایت و پشتیبانی از رژیم عراق، او هم اظهارنظری کرده و ریشی جنبانده برای ورود به جرگه شخصیتهایی که در این قضیه حرف میزنند و حمایت میکنند. آنهایی که عاقلتر هستند در این ماجراها دیگر حمایت لااقل علنی، نه زبانی و عملی، از عراق نمیکنند، اما امثال آن چرا گفته که باید عقل و انصاف یا حکمت و منطق در این جنگ داور باشد و باید به عقل و منطق رو بیاورند، حالا او دارد ما را توصیه به عقل و منطق میکند.» وی تأکید کرد: «جمهوری اسلامی طرفدار منطق است و کار ما براساس منطق است. از اول هم براساس منطق و استدلال بود که دفاع از خودمان را شروع کردیم. استدلال و منطقی که همه انسانهای باوجدان دنیا آن را فهمیدند. اگر کشورهای اسلامی یا کشورهای عربی میخواهند عقل و منطق را داور کنند باید امثال مبارک را در جرگه خودشان راه ندهند. عقل و منطق ایجاب میکند که امثال او را که به یک ملت خیانت کردند، به جامعه اسلامی خیانت کردند و با دشمن ساختند و از پشت خنجر به جامعه اسلامی زدند، باید به اینها اینقدر رو ندهند تا حرف بزنند، اینها را در مجامع خودشان راه ندهند. حالا این آمده از عراق دفاع میکند که ما باید از عراق حمایت بکنیم و دنیای عرب نباید بگذارد که چنین و چنان بشود. حالا تاکنون هرچه حمایت کردید پیش رفتید بعد از این هم از حمایتها همینقدر استفاده خواهید کرد.» رئیس جمهور در ادامه به اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی در کویت پرداخت و گفت: «همانجور که ما پیشبینی میکردیم همانجور شد. کویت با لجاجت خودش کنفرانس اسلامی را لطمه زده و شکست داد. از الآن که هنوز کنفرانس سران تشکیل نشده اگر در کویت تشکیل بشود و بنده عرض میکنم شکست خورده است. یک کنفرانس شکستخورده، چرا؟ برای لجاجت و اصرار بیجای زمامداران کویت که حتماً باید در اینجا تشکیل شود. خوب چرا؟ از همین حالا تقولق است. خودشان هم میدانند که در اینجا هیچ تصمیمی نمیشود گرفت، بسیاری شرکت نمیکنند.» آیتالله خامنهای همچنین ضمن تأکید بر اینکه ایران در هیچ سطحی در اجلاس آتی کنفرانس اسلامی شرکت نخواهد کرد گفت: «اینها کنفرانس و اجتماع اسلامی را که میتواند مفید باشد برای عالم اسلام اینجور ضایع و سست کردند برای اینکه هوس آنها این بوده. حالا میخواهند بنشینند و راجع به این عملیات رزمندگان، چند نفر مثلاً گپی بزنند. یقیناً آن دولتهای عاقل و هوشمند و خردمند در این مقولهها با احتیاطتر عمل خواهند کرد و مطمئناً بسیاری هم شرکت نخواهند کرد.»

گزارش - 13

13. رئیس شورایعالی دفاع در بخش پایانی سخنان خود در خطبه های نمازجمعه تهران به اظهار قدردانی از خدمات نیروهای مختلف رزمی، فنی - مهندسی و نیز فرهنگی در عملیاتهای کربلای ۵ و ۶ پرداخت و از نیروهای جوان کشور خواست برای یکسره کردن کار جنگ به سپاه یکصد هزار نفری حضرت مهدی(عج) بپیوندند. وی گفت: «از همه کسانی که در این عملیات بزرگ و بهخصوص در کربلای۵ که نشاطی به همه دنیای اسلام درحقیقت داد، شرکت داشتند، تشکر میکنم. برادران سپاه و بسیج که سازماندهی و نیروهای رزمنده را تشکیل میدادند و فداکاریهای بزرگ را در این عملیات انجام دادند. برادران ارتش که با نیروی هوایی و عقابان تیزپروازشان با هلیکوپترها و هوانیروز قوی خودشان و همچنین با پدافند بسیار مستحکم زمینبههوا که تاکنون بیش از پنجاه فروند هواپیمای جنگی دشمن را در منطقه عملیاتی فقط سرنگون کرده. جهاد سازندگی که سنگرسازان بیسنگر و پشتیبانان نیرومند و مقاوم رزمندگان ما هستند و در این میدانها حضور فعالی داشتهاند؛ جادهسازی، سنگرسازی، خاکریززنی و دوشبهدوش رزمندگان ما در خطوط مقدم گاهی جلوتر از خطوط مقدم آنها حضور داشتند و خودشان را آماده میکردند. قرارگاه مهندسی خاتم که برادران عزیزی هستند که آنها هم مشغول پشتیبانیهای مهندسی و رزمی بودند؛ جادهسازی و کارهای دیگری که آنها کردند از همین قبیل کارهای سنگر در این عملیات بزرگ و افتخارآمیز شرکت داشتند.» آیت الله خامنه ای همچنین تلاشهای خبرنگاران و عکاسان و فیلمبرداران در ثبت وقایع جاری در مناطق عملیاتی را مورد اشاره قرار داد و گفت: «لازم است حتماً از برادران فیلمبردار و خبرنگار و عکاس و صداوسیما و جاهای دیگر صمیمانه تشکر کنم که این لحظههای پرافتخار را جاودانی کردند، برای همیشه اینها را نگه داشتند. این خبرنگار عزیز و عکاس و فیلمبردار فداکار میرود در خطوط مقدم یعنی در دویست متری دشمن آنجایی که پهلوی آر.پی.جیزن ایستاده (آر.پی.جی دویست تا دویستوپنجاه متر را میزند)، پس از او در دویست متری و یا صد متری دشمن ایستاده و دارد فیلمبرداری میکند، این افتخارات را ثبت کردند برای خوشحالی ملت ایران و به اطلاع شما رساندند. در تلویزیون بهخوبی آنها را نشان دادند و خبرها را گزارش کردند و ارائه دادند.» وی افزود: «این مسئله معنایش شرکت تمام دستاندرکاران از ارتش و سپاه و بسیج و جهاد و قرارگاه و صداوسیما و آحاد مردم و خانوادهها و شهیددادهها و خانوادههای عزیز شهدا و پدر و مادرها اینجور فداکارانه وارد شدند و باید این عملیات استمرار و تداوم پیدا بکند. این ضربه از آن ضرباتی است که اگر استمرار پیدا کند یقیناً کمر رژیم متجاوز صدام را خواهند شکست.» رئیس شورایعالی دفاع در خاتمه با اشاره به ثمرات اعزام نیروهای مردمی به جبهههای جنگ در قالب سپاه محمد(ص) گفت: «الآن هم برادران بسیج اعلام میکنند که برای اعزام سپاه یکصدهزار نفری حضرت مهدی(عج) در ایام دهه فجر ثبتنام میکنند. در تمام مراحل، این حرکت عمومی مردم و بسیج عمومی مردم کارها را یکسره کرده است. اینجا هم از همان مواردی است که باید کار را یکسره کنیم، دهه فجر روز و ایام یادآوری بزرگترین حماسههای تاریخ ماست، حماسه انقلاب ماست و بهترین روزهاست برای اینکه جوانان و رزمندگان ما و نیروهای رزمدیده و حتی کسانی که رزم هم ندیدند و دوره هم ندیدند، کسانی که تا حالا بارها رفته اند و کسانی که تاکنون نرفتهاند این توفیق را پیدا کنند در سپاه انشاءالله مظفر و منصوب حضرت مهدی(عج) شرکت کنند.» وی تأکید کرد: «همه پایگاههای مقاومت که در حدود هزاروخردهای در سراسر کشور هست، آماده باشند. افراد علاقهمند و کسانی که میخواهند مسئله جنگ را انشاءالله یکسره کنند و به یک جایی برسانند و ضربات را فرود بیاورند، آماده باشند تا در آن ایام مبارک طبق دستورالعمل و برنامهریزی که برادران بسیج اعلام خواهند کرد، انشاءالله این سپاه را اعزام کنند و به سمت جبهه ها گسیل دهند.»

گزارش - 14

14. به دنبال سخنان امروز رئیس جمهور و رئیس شورایعالی دفاع، رسانههای خبری جهان به انعکاس بخشهایی از اظهارات وی پرداختند. از جمله رادیو بی بی سی گزارش داد: «رئیس جمهور ایران گفت که هدف ایران تصرف بصره نیست. وی که در مراسم نماز جمعه صحبت میکرد گفت که ایران قصد توسعه سرزمینش را ندارد بلکه میخواهد مردم عراق را از شر چنگال صدام حسین که به گفته (آیتالله) خامنهای، لاشخور پلیدی است و برکناری او برای صلح منطقه ضروری است خلاص کند. رئیس جمهوری ایران گفت که در ایران متجاوز از هزاروهفتصد غیرنظامی در طی دو هفته گذشته به علت بمبارانهای هوایی عراق جان خود را از دست دادهاند.» این رادیو سپس ضمن اشاره به رد پیشنهاد آتشبس صدام حسین از سوی رئیس جمهور ایران به نقل از وی آن را ناشی از ضعف موقعیت عراق عنوان کرد. بیبیسی همچنین گفت: «(آیتالله) علی خامنهای در سخنان خود (وزیر خارجه) کویت را به علت اظهاراتش در جلسه وزرای خارجه کنفرانس سران اسلامی مورد انتقاد قرار داد (زیرا) در جلسه مزبور از ایران درخواست کرده بود که به پیشنهاد مکرر عراق به منظور صلح پاسخ مثبت دهد. رئیس جمهوری ایران کویت را متهم به لجاجت و سرسختی کرده و گفت عمل کویت ضربه سختی به کنفرانس وارد کرده است.»

همچنین خبرگزاری رویتر در گزارشی از بحرین با اشاره به اظهارات امروز رئیس جمهور اعلام کرد: «ایران امروز پیشنهاد صلح عراق را رد کرد.» رویتر نوشت رئیس جمهور ایران پیشنهاد صلح صدام را یک درخواست حقیرانه از یک موضع ضعیف خواند و خطاب به وی گفت: «اگر نگران مردم عراق به عنوان یک عراقی هستی در این صورت کنارهگیری کن. مردم ایران و عراق مدتهای مدیدی هماهنگ زندگی کردهاند. تو (صدام) جنگافروز هستی.» رویتر همچنین به نقل از آیتالله خامنهای نوشت: «ایران قصد ندارد که نوع خاصی از حکومت را در عراق برقرار کند اما از یک حکومت طرفدار اسلام، غیروابسته و مورد قبول مردم حمایت میکند.»

گزارش - 15

15. پانزده کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد موافقت کردند بنا به پیشنهاد دبیرکل این سازمان وزیران امور خارجه این کشورها در اجلاس ویژهای برای بررسی راهحل خاتمه جنگ ایران و عراق شرکت کنند. به گزارش رادیو امریکا خاویر پرز دکوئیار امروز بعدازظهر از نمایندگان عضو شورای امنیت سازمان ملل خواست در دفتر وی گرد آمده، مذاکراتی درباره جنگ ایران و عراق انجام دهند. این ملاقات ۴۵ دقیقه به طول انجامید. به گفته خبرنگار ویژه بخش فارسی رادیو صدای امریکا به نقل از منابع مطلع در سازمان ملل «پرز دکوئیار رسماً به اعضای شورای امنیت گفت نظرشان را در مورد ملاقات وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای امنیت در مورد جنگ ایران و عراق ابراز دارند. به گفته این منابع مطلع، کلیه اعضای شورای امنیت با این دیدار موافقت کردهاند.» این گزارش همچنین حاکی است: «دبیرکل سازمان ملل همچنین از ۱۵ عضو شورای امنیت خواست جنگ ایران و عراق، دلایل آغاز این جنگ، نتایج آن در کشورهای منطقه (و) روابط شرق و غرب و همچنین مشکل ارسال جنگافزار به دو کشور در حال جنگ را بررسی و مطالعه کنند. دبیرکل سازمان از اعضای شورای امنیت خواست پیشنهادات خود را در مورد راهحلی برای پایان دادن به این جنگ به وی اعلام دارند. منابع مطلع در سازمان ملل همچنین افزودند پنج عضو دائمی شورای امنیت در ملاقات با دبیرکل سازمان ملل گفتند کنفرانس وزرای خارجه کشورهای عضو شورای امنیت تنها پس از تصمیمگیری در مورد راهحلی برای جنگ به نتیجه خواهد رسید.» همچنین به دنبال این دیدار، دبیرکل سازمان ملل خواستار دیدار با سعید رجایی خراسانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در این سازمان شد. این دیدار ۱۵ دقیقه به طول انجامید. رادیو امریکا یادآور شد پرز دکوئیار برای شرکت در اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی به کویت عزیمت خواهد کرد. این در حالی است که سفیر ایران در سازمان ملل چند روز قبل اعلام کرد ایران در این اجلاس شرکت نخواهد کرد.

گزارش - 16

16. رئیس جمهور امریکا امروز با صدور بیانیهای به دو طرف درگیر در جنگ ایران و عراق در مورد هرگونه گسترش جنگ به دیگر کشورهای منطقه هشدار داد. به گزارش رادیو امریکا در بیانیه رونالد ریگان درباره جنگ ایران و عراق آمده است: «حمله جاری ایران به نیروهای عراقی در نزدیکی شهر بصره مشقت عظیم و فقدان بزرگی را که جنگ ایران و عراق برای مردم منطقه خلیج (فارس) به ارمغان آورده است در اذهان تداعی میکند. ادامه این جنگ خونین برای ایالات متحده امریکا و بقیه جهان همچنان موجب نگرانیهایی عمیق است. جنگ ایران و عراق منازعهای است که نه تنها منافع استراتژیکی امریکا را در معرض تهدید قرار میدهد بلکه ثبات و امنیت دوستان ما را در منطقه نیز تهدید میکند. همانطور که بارها تأکید کردهام ما مصمم هستیم بکوشیم که جنگ ایران و عراق را هر چه زودتر که ممکن باشد از راه گفتوگو پایان دهیم، بدون اینکه جنگ غالب و مغلوبی داشته باشد و بدون اینکه بر حاکمیت و تمامیت ارضی هیچیک از دو کشور ایران و عراق کمترین خدشهای وارد شود.» ریگان در ادامه بیانیه خود بدون هرگونه اشاره به واقعیات تاریخی در مورد چگونگی شروع جنگ و تلاشهای حسابشده در زمینه گسترش خطر آن گفت: «در همین حال ما ناگزیریم تصرف و اشغال خاک عراق را از طرف ایران محکوم سازیم و بار دیگر از دولت ایران بخواهیم در جستوجو برای حل و فصل سریع منازعه از راه گفتوگو به دولت عراق بپیوندد و ما همچنین خود را در نگرانی دوستانمان در مورد امکان سرایت جنگ و قرار دادن امنیت آنان در معرض خطر سهیم میدانیم و هر گونه گسترش جنگ را تهدید بزرگی نسبت به منافع خود و همچنین مصالح و منافع دوستانمان در منطقه تلقی میکنیم. در عین حال مصمم هستیم که جریان آزاد نفت را از طریق تنگه هرمز تضمین کنیم و همچنین نسبت به حمایت از دفاع از هریک از کشورهای دوست در منطقه که با آن دارای رشتههای پایاپای مودت هستیم به تنهایی یا به صورت گروهی متعهد باقی بمانیم.»

در پی انتشار بیانیه رونالد ریگان به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن شبکه انبیسی امریکا در خبری ضمن تأکید بر محتوای این بیانیه به طور تلویحی اظهارات امروز رئیس جمهور اسلامی ایران را مورد اشاره قرار داد و مدعی شد: «ایران امروز پیشنهاد صلح عراق را رد کرد و در عوض بغداد و بصره را مورد حملات موشکهای دوربرد قرار داد. عراق نیز با حملات هوایی علیه شهرهای ایران حملات این کشور را تلافی نمود.»

گزارش - 17

17. در ادامه تحرکات سیاسی مختلف در واکنش به تحولات اخیر جنگ ایران و عراق رادیو ملی اسپانیا امروز در یک گزارش خبری اعلام کرد: «در نشست امروز جمعه میان نخستوزیران و وزرای خارجه و دفاع اسپانیا و ایتالیا مسئله ادامه جنگ ایران و عراق مورد بحث قرار خواهد گرفت.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مادرید قرار است تشنج در خلیج فارس و جنگ ایران و عراق در کنار موضوعات دیگری همچون مشکلات اقتصادی مصر و تونس، خودمختاری فلسطین و تروریسم بینالمللی مورد تبادلنظر دو دولت اسپانیا و ایتالیا قرار گیرد. بر پایه این گزارش چنین نشستهایی به این منظور صورت میگیرد که روند تحولات در حوزههای مذکور را به طور مشروح مورد بحث و ارزیابی قرار داده تا بدین ترتیب در مقاطع مختلف بتوانند با آمادگی قبلی از خود واکنش مناسب نشان دهند.

همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از آنکارا پاشا ساری اوغلو نماینده پارلمان ترکیه امروز در یک گفتوگوی مطبوعاتی ضمن انتقاد از به گفته وی سکوت مقامات ترکیه در قبال تحولات اخیر جنگ گفت: «مقامات جمهوری اسلامی ایران از سکوت مسئولین ترک در قبال مسائل اخیر برداشت غلطی دارند و این مسئله موجب افزایش جسارت آنان گردید اما ما اعلام میکنیم که ترکیه به هیچوجه اجازه نخواهد داد در تعادل سیاسی موجود و نقشه جغرافیایی منطقه تغییراتی به وجود آید.» ساری که در حزب سوسیال دموکرات خلق عضویت دارد همچنین گفت: «در صورت برهم خوردن آرامش و تغییر موازنه قوا در مرزهای ترکیه و صدمات اقتصادی ناشی از آن ترکیه بیش از این به سکوت خود ادامه نخواهد داد.» از طرابلس پایتخت لیبی نیز خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد امام جمعه این شهر در خطبه نماز جمعه که از رادیو و تلویزیون لیبی پخش شد بدون اشاره به جنگ ایران و عراق گفت: «صلح از طریق جنگندهها و بمبها و تمرکز نیروهای نظامی به دست نمیآید بلکه باید از طریق گفتوگوهای تفاهمآمیز و مذاکرات به دست آید.» این گزارش یادآور شد: «سخنان امام جمعه طرابلس در زمانی مطرح میشود که هفته گذشته رسانههای گروهی لیبی ضمن محکوم کردن جنگ تحمیلی و بیهوده خواندن آن بر لزوم پایان دادن به جنگ از طریق مذاکرات تأکید کردند.»

گزارش - 18

18. گروهی از خبرنگاران خارجی امروز از بخشهایی از مناطق آزادشده در عملیات کربلای۵ بازدید کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی خبرنگارانی از کشورهای مختلف جهان در یک گروه ۴۳ نفره از دژهای بتونی عراق، موانع هلالی و میادین وسیع مین از نزدیک دیدن کردند. این گزارش حاکی است: جزیره بوارین و شهرک نظامی دوعیجی نیز از جمله مناطقی بود که خبرنگاران خارجی از آن دیدن کرده و گزارش، فیلم و عکس تهیه کردند. خبرنگاران خارجی همچنین از فاصله چند صدمتری در مواضع نیروهای اسلام موفق شدند از تأسیسات پتروشیمی بصره، بندر ابوالخصیب و ساحل شطالعرب گزارش و فیلم تهیه کنند. بر پاین این گزارش در جریان بازدید خبرنگاران خارجی از شهرک دوعیجی تبادل آتش شدیدی بین نیروهای ایران و قوای عراق درگرفت که موجب هراس خبرنگاران شد و بنا به درخواست آنان برنامه بازدید خاتمه پیدا کرد و مسئولین نظامی آنها را به عقب بازگرداندند.******

همچنین گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز در مورد این بازدید حاکی است: «خبرنگاران، عکاسان، فیلمبرداران رسانههای گروهی از کشورهای ژاپن، یوگسلاوی، انگلیس، فرانسه، سوئد، امریکا، نروژ و ایتالیا در جریان بازدید از منطقه عملیاتی کربلای۵ از شکسته شدن خطوط دفاعی و تصرف استحکامات بتونی ارتش عراق در این منطقه توسط رزمندگان اسلام عمدتاً ابراز شگفتی میکردند.» کرسنت تویت خبرنگار تلویزیون سوئد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «ما شاهد پیشروی نیروهای ایرانی در منطقه شلمچه و تصرف خطوط دفاعی عراق توسط نیروهای ایران بودیم و فتح این استحکامات برای من باور کردنی نبود.» وی با حضور در جزایر امالطویله و فیاض و مشاهده تأسیسات پتروشیمی عراق گفت: «فکر میکنم که جای پای مناسبی در شرق بصره برای نیروهای ایرانی ایجاد شده است ولی نگهداری از آن به اندازه فتح آن اهمیت دارد.» یوسون نورد خبرنگار هلندی نیر در همین مورد گفت: «پیشروی در این منطقه نشاندهنده پیروزی بزرگی برای نیروهای ایرانی است.» وی با اشاره به بستری بودن چند رزمنده ایرانی در بیمارستانهای هلند که با سلاحهای شیمیایی مصدوم شده بودند و گفتوگو با یک مصدوم ایرانی به نام مهدی امانی که از اشتیاق خود برای بازگشت به جبهه سخن گفته بود افزود: «معالجه این رزمنده در آمستردام از یکسو نشاندهنده استفاده گسترده عراق از سلاحهای شیمیایی است و آرزویش از سوی دیگر روحیه بالای رزمندگان ایرانی میباشد را بیان میکند.»

گزارش - 19

19. در ادامه بازتابهای خبری و تفسیری عملیات کربلای۵ در مطبوعات جهان غرب خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن گزارش داد دیوید هرست مفسر مسائل خاورمیانه نشریه انگلیسی گاردین طی مقالهای در شماره امروز این روزنامه احتمال داد: «صدام در برابر فشار عظیم حملات پیدرپی قوای ایران قادر به مقاومت نخواهد بود و شاید بدون از دست رفتن بصره قدرت را از دست دهد.» هرست مینویسد: «عراقیهای تبعیدی میگویند هر شکست نظامی ضربهای غیرقابل اجتناب به تشکیلات مفصل سرکوبی مخالفین و ناراضیان وارد میآورد. تشکیلاتی که تنها مانع تسلیم، فرار و شورش عمومی ارتشیان است.» مفسر گاردین ضمن ابراز بدبینی نسبت به مقاصد جمهوری اسلامی در ادامه عملیات جاری در منطقه شرق بصره مینویسد: «اعتقاد اکثر اعراب این است که سقوط بصره فاجعهای به بزرگی ظهور کشور اسرائیل خواهد بود و پوسیدگی جهان عرب و آسیبپذیری آن در مقابل نقشههای همسایگان قدرتمند به طور غمانگیزی تشدید خواهد شد.» هرست از سوی دیگر ابراز عقیده کرد: «درست است که توانایی ایران در نگاهداشتن تحرک مؤثر نظامی برای کسب برتری قاطع مورد سؤال است، اما رهبر ایران اکنون به سختی میتواند عقبنشینی کند، آنها آنقدر به طور سیستماتیک انتظارات عمومی را نسبت به یک پیروزی مسلم بالا بردهاند که اکنون قطعاً احساس میکنند برای مقابله به مثل در برابر حملات هوایی عراق به مناطق اقتصادی و مسکونی منجمله توهینی که عمداً به مقدسات شهر قم شد در زیر فشار زیادی هستند.»

در همین زمینه به گزارش رادیو امریکا روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن نیز عقیده دارد: «ایران هر چه بیشتر حمله کنونیاش را ادامه دهد بیشتر نیاز خواهد داشت که یک موفقیت عمده سیاسی را به مردم نشان دهد. اگر ایران نتواند به این هدف برسد با افزایش احساسات ضدجنگ در داخل و تغییر عمدهای بیش از یک حمله دیگر روبهرو خواهد شد.»

به گزارش رادیو بی بی سی هفته نامه اکونومیست چاپ لندن در سرمقاله شماره اخیر خود ضمن اشاره به اینکه حتی اگر بصره بتواند در مقابل حملات پایداری نشان بدهد خطر هنوز رئیس جمهور عراق را تهدید میکند، راه چاره را دخالت ابرقدرتها به منظور آنچه این نشریه برقراری روابط بهتر با ایران نامید دانست. اکونومیست سپس مینویسد: «مسئله اصلی در مرحله بعدی دیپلماسی امریکا آن است که جهان عرب را از طریقی به صورت شبکه متحد درآورد که توانایی مقابله با ایران در صورت پیروزی آن کشور را داشته باشد.» این نشریه در ادامه، دو مانع اصلی سد راه چنین تلاشی را در درجه اول حمایت امریکا از اسرائیل و در مرحله دوم ماجرای معاملات اسلحه امریکا با ایران دانست و خاطرنشان کرد: «ابراز نگرانی ایالات متحده از پیروزی ایران در جنگ تنها باعث خواهد شد که امریکا مایه تمسخر قرار گیرد.»

از دیدگاه دیگری در همین زمینه روزنامه امریکایی نیویورک تایمز مینویسد: «شدت گرفتن جنگ ایران و عراق سیاست امریکا را به ناهماهنگی کشانده است. موضع عملی و اصولی بیطرفی تشویق دیگران به خودداری از فروش اسلحه به این یا آن طرف، از رهگذر انتشار گزارشهای مربوط به سیاست پنهانی کاخ سفید در معامله اسلحه در برابر گروگانها با ایران و دادن اطلاعات جاسوسی به هر دو طرف به شدت آسیب دیده است. سیاست بیطرفی حکم میکرد که امریکا نتواند بر حوادث منطقه تأثیر بگذارد. همچنین بر این واقعیت تلخ استوار بود که رژیم ایران پیش از آنکه دیپلماسی بتواند کاری انجام دهد ناچار خواهد بود جان خود را با ادامه جنگ بگیرد.» بر اساس ادعای این روزنامه، مقادیر مهمی سلاحهای امریکایی به ایران فروخته شده بدون اینکه ظاهراً درباره نتایج آن چون پیروزی احتمالی ایران تکیه بشود. به گزارش رادیو امریکا روزنامه بوستون گلوب نیز ضمن اشاره به این نکته که هنوز بسیار زود است که گفته شود آیا نبرد در نزدیکی بصره آغاز هجوم نهایی ایران است یا اینکه اقدامات تلافیجویانه عراق میتواند تهدید ایران را فرو بنشاند میافزاید: «اما آنچه مسلم است این است که ابتکار پنهانی ریگان که به عنوان کوششی برای پایان دادن به جنگ توجیه شد هیچ تأثیری جز طولانی ساختن خونریزی نداشته است.» بر پایه این گزارش کریستین ساینس مانیتور دیگر روزنامه امریکایی در تفسیری بر وقایع اخیر جنگ ایران و عراق مینویسد: «به رغم آتش جنگهایی که در مرزهای ایران و عراق زبانه میکشد و با وجود حمله های هوایی و موشکی بر شهرها، تحلیلگران معتقدند که جنگ خلیج فارس همچنان در حالت بنبست قرار دارد. پس از چندین روز نبرد عراقیها هنوز نتوانستهاند نیروهای ایران را از مواضعی که در داخل خاک عراق تصرف شدهاند بیرون کنند. با این حال منابعی که به اطلاعات ماهوارهای دسترسی دارند میگویند ایرانیها نتوانستهاند خود را به هیچ بخشی از خطوط اصلی دفاعی عراق برسانند و یا آن را تصرف کنند. با این حال به گفته آنها ایران توانست ۶۰ هزار سرباز را در ناحیهای که در داخل عراق به دست آورده وارد کند. در چنین صورتی عراقیها با وظیفه عمدهای روبهرو هستند و باید در کوشش برای بیرون راندن ایرانیها تلفات سنگینی را متحمل شوند. اما عراق به دشواری میتواند حضور ایران را در نزدیکی بصره بپذیرد. تحلیلگران میگویند اگر ایرانیها بتوانند حضور خود را در جنوب بصره استحکام بخشند ممکن است طرح فوریه گذشته تکرار شود. در آن زمان ایرانیها از شطالعرب گذشتند و به جنوب رفتند و هنوز هم در آن جا [منطقه فاو] هستند.»

همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن روزنامه وال استریت ژورنال طی گزارشی از تهران به قلم جرالد سیب خبرنگار اعزامی این روزنامه مینویسد: «پیروزیهای اخیر روحیه ایرانیها را بسیار بالا برده است، هر چند از شدت این تهاجم کاسته شده و عراقیها به واکنشهای خونینتری دست میزنند.» این روزنامه سپس تأکید کرد: «با پیروزیهای اخیر، ایران همچنین خاطره شکست شدید ماه پیش خود را به فراموشی میسپارد. این پیروزیها همچنین به دولت ایران کمک نمود تا افراد بیشتری را برای اعزام به جبهه جذب کنند. به گفته دیپلماتها تهاجم ایران همچنین اعتقاد مردم به دولت را بیشتر ساخته و از میزان شکایات و نارضایتیهای آنها از کمبود برق و سوخت در زمستان سرد کاسته است و خود دولت نیز صرفاً با دعوت گروهی از خبرنگاران خارجی از جمله امریکاییها این اعتماد به نفس را نشان میدهد.» در ادامه گزارش وال استریت ژورنال ضمن اشاره به حالت عادی تهران بجز چند آژیر خطر که غالباً بیخطر از آب در میآید آمده است: «مشاهده سختیهای ناشی از جنگ بر روی اهالی تهران غیرممکن نیست اما دیپلماتها میگویند که در واقع این سختیها طی هفتههای اخیر کمتر شده است.» این روزنامه سپس به کمبود بنزین و نفت و برق بر اثر حملات عراق به پالایشگاهها و نیروگاهها اشاره کرد و بازهم به نقل از دیپلماتها خاطرنشان میسازد: «این کمبودها نیز به دنبال تعمیر خسارات وارد آمده به مرور زمان جبران گشته است. مسلماً به اندازه کافی در تهران بنزین موجود است که خیابانهای شهر را مملو از ماشین نگاه دارد. قطع برق نیز مانند سابق عادی نیست، برخی از مواد اولیه غذایی جیرهبندی شده اما سبزیجات فراوان یافت میشود و با اینکه تعداد کمی از فروشگاهها بستهاند مغازههای دیگر مملو از انواع اجناس و محصولات میباشند.» در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «بدون شک اعتماد به نفس در داخل دولت بالا به نظر میرسد. شاید بهترین علامت آن همین باشد که ایران از گروهی از گزارشگران تلویزیونی و روزنامههای خارجی برای پوشش تهاجمات جدید دعوت به عمل آورده است. این دعوتنامهها حتی به تعداد انگشتشماری از گزارشگران امریکایی که در طول جنگ به ندرت اجازه ورود داشتهاند داده شد.» وال استریت ژورنال میافزاید: «یک مقام ایرانی اقرار نمود که گزارشگران به این علت دعوت شدند که دولت معتقد است پیشرفتهای مهمی در جبههها کسب کرده است.»

گزارش - 20

20. نشست مقدماتی اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی در کویت بدون نتیجۀ مؤثری برای تدارک طرحی به منظور حلوفصل جنگ ایران و عراق به کار خود خاتمه داد. به گزارش خبرگزاری رویتر از کویت وزرای امور خارجه حاضر در نشست مقدماتی اجلاس سران ۴۶ کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی امروز در دومین جلسه کاری خود مرحله پایانی تدارک دستورکار اجلاس سران را به انجام رساندند. رویتر به نقل از هیئتهای شرکتکننده در جلسه امروز پیشبینی کرد: «اجلاس سران کاری اندک در قبال خاتمه جنگ و تراژدی کشته شدن مسلمانان میتواند انجام دهد.» وزیر امور خارجه ترکیه به خبرنگار رویتر گفت: «اجلاس سران احتمالاً یک درخواست مشترک از ایران و عراق برای خاتمه جنگ که به گفته کارشناسان نظامی حدوداً یک میلیون کشته و زخمی برجای گذاشته به عمل خواهند آورد.» وی تصریح کرد: «ما هیچ راه دیگری جز ادامه تلاشهایمان در پیش رو نداریم اما ایران این اجلاس را تحریم کرده و گفته است که به قطعنامههای آن پایبند نخواهد بود.» همچنین بر پایه این گزارش یوسف بن علوی وزیر امور خارجه عمان نیز تأکید کرد: «هیچ یک از کشورهای عضو طرحی برای ارائه به کنفرانس جهت خاتمه (جنگ) در دست ندارند.» وی همچنین ضمن اظهار عقیده مبنی بر اینکه ایران در عملیات جاری در منطقه شرق بصره هنوز راه مشکلی برای نفوذ به بصره و تصرف آن در پیش رو دارد گفت: «اما حسین (صدام) ممکن است نتواند برای شرکت در کنفرانس سه روزه سران خود را از جبهه بیرون بکشد.» گزارش رویتر در ادامه حاکی است: «منابع کنفرانس گفتند سوریه و لیبی دو حامی رادیکال عرب که از ایران غیرعرب در جنگ حمایت میکنند احتمالاً به هرگونه قطعنامه حاوی محکومیت ایران اعتراض خواهند کرد.»

از سوی دیگر خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت گزارش داد وزیر دارایی کویت و رئیس کمیته دارایی و اقتصاد شورای وزیران سازمان کنفرانس اسلامی امروز در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد: «در جدول کاری این کمیته هیچ ماده و طرحی برای بازسازی ویرانیهای جنگ عراق و ایران پس از پایان جنگ گنجانیده نشده است.»

با وجود این در پی تحرکات اخیر کویت در پیگیری ایده دیوان داوری اسلامی خبرگزاری رویتر از قول هیئت های شرکت کننده در نشست تدارکاتی وزرای خارجه کشورهای اسلامی از احتمال تصویب این ایده در اجلاس سران کشورهای اسلامی خبر داد. رویتر یادآور شد تشکیل دادگاه یا دیوان داوری اسلامی نخستین بار در پی بروز جنگ ایران و عراق به عنوان مکانی جهت حل و فصل مناقشات میان ۴۶ عضو سازمان کنفرانس اسلامی مطرح گردید. این دادگاه نوعی هیئت حکمیت دعاوی میان کشورهای اسلامی است و رهنمودهایی مشابه آنچه که دیوان داوری لاهه دارد را دنبال خواهد کرد. به عقیده هیئتهای حاضر در نشست وزرای خارجه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی «ایران و عراق مجبور خواهند بود نسبت به همکاری با این دادگاه موافقت کنند زیرا این دادگاه مسئله جنگ را مطرح خواهد کرد.» شریف الهندی وزیر امور خارجه سودان طی اظهاراتی به روزنامه کویتی القبس گفته است «برپایی این دادگاه یک گام لازم برای حل و فصل هر جنگی است که میان مردم مسلمان درمیگیرد.»

همچنین در جلسه امروز کمیته سیاسی وزرای خارجه سازمان کنفرانس اسلامی پیشنهاد عراق مبنی بر انحلال کمیته صلح این کنفرانس مورد موافقت کمیته سیاسی قرار نگرفت. به نوشته نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه ایران، هیئت عراقی حاضر در اجلاس کویت درخواست کرد کمیته صلح این کنفرانس را به علت آنکه از اهداف اساسی خود خارج شده است منحل سازند. دلایل این هیئت که توسط ریاض القیسی مشاور هیئت عراقی اعلام شد عمدتاً به اقدامات کمیته صلح در مورد بررسی مسئله کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ و حملات صورت گرفته علیه شهرها و اهداف اقتصادی مربوط میباشد. بر اساس این گزارش در نهایت کمیته سیاسی وزرای خارجه حاضر در نشست امروز بررسی پیشنهاد عراق را به اجلاس سران محول کرد.*******

به گزارش خبرگزاری آلمان از کویت ریاض القیسی مشاور هیئت عراقی شرکتکننده در نشست مقدماتی اجلاس سران کنفرانس اسلامی امروز ادعا کرد مسئله تأمین تسلیحاتی ایران با سلاحهای ساخت امریکا در دستورکار اجلاس سران گنجانده شده است. به گفته این خبرگزاری «مقامات رسمی کویت هیچ اظهارنظر فوری در این مورد به عمل نیاوردهاند لیکن گزارشهای مطبوعات خلیج (فارس) حاکی است که پاکستان بر این اساس که ایران در اجلاس حضور ندارد تا نقطهنظرات خود را بیان کند ملاحظاتی به عمل آورده است.»

به گزارش خبرگزاری امارات از ابوظبی روزنامه الاتحاد چاپ امارات در سرمقاله امروز خود مدعی شد: «عدم حضور ایران در کنفرانس سران اهمیت هیچیک از تصمیمات و اقدامات بالقوه جهت پایان دادن به جنگ عراق و ایران را تنزل نخواهد داد زیرا یک توافق کلی میان کشورهای اسلامی وجود دارد و آن اینکه این درگیری ۶ ساله به عنوان خطرناکترین تحولی که تاکنون مسلمانان در تاریخ اخیر با آن مواجه شدهاند قلمداد میشود.»

در همین حال رادیو بیبیسی امروز در گزارشی از باب جوینز خبرنگار این رادیو در قاهره درباره پیامدهای عدم شرکت نکردن ایران در اجلاس کویت ضمن آنکه اظهار عقیده کرد احتمالاً به انزوای ایران میانجامد خاطرنشان کرد: «اما عدم شرکت ایران همچنین به تضعیف هرنوع قطعنامهای با هدف پیدا کردن راهحلی برای جنگ ایران و عراق منجر خواهد شد.» این رادیو همچنین درباره موضع مصر و سایر کشورهای عرب در مورد اجلاس کویت گفت: «مصر و متحدان عربش علیرغم نگرانی شدیدشان نسبت به اوضاع نظامی در اطراف بصره ظاهراً اطمینان دارند که عراق میتواند تازهترین حمله ایران را دفع کند و معتقدند که برای عراق صرف حفظ خطوط دفاعی یک پیروزی محسوب میشود.» گزارشگر بیبیسی سپس به گفتههای تحلیلگران مصری اشاره کرد که عقیده دارند اگر هدف تهاجم اخیر ایران اعمال فشار علیه کویت بوده است سخنان افتتاحیه وزیر خارجه کویت که به طور ضمنی ایران را مسئول ادامه جنگ خواند به منزله شکست تلاش ایران از نظر سیاسی علاوه بر نظامی میباشد.

رادیو مسکو امروز در تفسیری با عنوان حل مسالمتآمیز مسئله جنگ ایران و عراق در مرکز توجه سازمان کنفرانس اسلامی قرار گرفته است گفت: «اگر این سازمان بتواند راههایی برای به حرکت درآوردن این مسئله از نقطه سکون پیدا کند بدون شک خدمت بزرگی که دارای اهمیت تاریخی است به ملتهایی که دستخوش مناقشات منطقهای خونینی شدهاند خواهد نمود.» این رادیو با اشاره به این نکته که جنجال سیاسی معروف ایران گیت نشان داد نیروهای امپریالیسم و در وهله اول امریکا از جنگ ایران و عراق برای افزایش حضور نظامی خود در حوزه خلیج فارس و مداخله در امور داخلی کشورهای واقع در این منطقه استفاده میکنند گفت: «موضع اتحاد شوروی در این زمینه کاملاً عکس آن است. اتحاد شوروی از اولین روزهای جنگ ایران و عراق مجدانه در راه قطع جنگ میکوشد و عقیده داشته و دارد که این جنگ به ضرر منافع ایران و عراق است. اعلامیه اخیر دولت شوروی در رابطه با این مسئله با بازتاب وسیعی روبهرو شده است. دولت شوروی در این اعلامیه بار دیگر اعلام کرد که آماده است به هر گونه مساعی شرافتمندانه و سازنده از جمله در چارچوب سازمان ملل متحد به منظور منتقل کردن جنگ ایران و عراق به مجرای راهحلهای مسالمتآمیز مساعدت کند.»

گزارش - 21

21. تشدید اخیر جنگ ایران و عراق تلاش مصر را برای به دست گرفتن رهبری جهان عرب افزایش داده است. به گزارش رادیو امریکا روزنامه کریستین ساینس مانیتور در گزارشی از قاهره مینویسد: «حمله تهاجمی اخیر ایران علیه بصره رژیمهای آسیبپذیر را در منطقه خلیج فارس بیمناک ساخته و آنها را بر آن داشته است که به جستوجوی یک حامی بپردازند که بتواند در صورت گسترش جنگ در خلیج فارس پادرمیانی و شفاعت کند.» کریستین ساینس مانیتور در این زمینه عقیده دارد که «مصر به عنوان پرجمعیتترین کشور عرب که بزرگترین ارتش را دارد یک انتخاب منطقی است.» روزنامه مزبور با اشاره به اینکه مصر گزارشها درباره اعزام سربازان مصری برای کمک به عراق را تکذیب میکند میافزاید: «اما مصر هم اکنون تجهیزات نظامی، مشاوران نظامی و هزاران داوطلب را از میان صدها هزار کارگر مصری که در عراق کار میکنند برای عراق تأمین کرده است.» کریستین ساینس مانیتور همچنین ضمن اشاره به تأکیدهای مکرر حسنی مبارک رئیس جمهور مصر در مورد ضرورت یکپارچگی اعراب در قبال حمله ایران مینویسد: «رهبران مصر میگویند در نظر دارند در کنفرانس سران کشورهای اسلامی که قرار است ۴ روز دیگر در کویت برگزار شود از رهبران کشورهای عرب بخواهند پیمان دفاعی اعراب را که در سال ۱۹۵۰ امضا شد و مدتها است که به فراموشی سپرده شده است مجدداً مورد بررسی قرار دهند. این پیمان از تمامی کشورهای عرب میخواهد که به هر یک از کشورهای عرب که مورد حمله نظامی قرار گیرند کمک کنند.»

گزارش - 22

22. منابع دریایی منطقه خلیج فارس ادعا کردند یک نفتکش انگلیسی عازم کویت امشب به دفعات مورد حمله موشکی یک ناوچه ایرانی قرار گرفت اما هیچیک از موشکها به هدف اصابت نکرده است. خبرگزاری فرانسه از منامه به نقل از منابع یادشده افزود: ناخدای کشتی مذکور با ظرفیت کم که در ۴۰ کیلومتری ساحل رأسالخیمه (امارات متحده عربی) قرار داشت تأکید کرده وضع مهار شده و کشتی اینک به طرف کویت در حال حرکت است. همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس امروز در گزارشی از منامه نوشت: «مسئولین اجرایی امداد دریایی روز پنجشنبه (دیروز) گفتند قایقهای توپدار ایران یک کشتی فیلیپینی حامل خودرو را به هنگام ورود به خلیج فارس از طریق تنگه هرمز توقیف کرده و آن را به سوی بندرعباس هدایت کردند. این کشتی ۱۲ هزار و ۱۶۵ تنی به نام هوتال اینگریتا و در مالکیت شرکت اوکلاند جمیل مستقر در مانیل معرفی شد.» به گفته این منابع کشتی مذکور که چهارشنبهشب توقیف و به طرف آبهای ساحلی ایران حرکت داده شد محموله خود را به مقصد امارات و بحرین حمل میکرد.********

در همین حال به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن جفری هاو وزیر امور خارجه انگلستان در نطقی که در انجمن خاورمیانه لندن قرائت شد ضمن آنکه خواستار متقاعد کردن ایران و عراق به پذیرش مذاکره برای صلح شد گفت: «جنگ ایران و عراق میتواند به منطقه خلیج فارس گسترش یابد و هم اکنون کشتیهای تجاری مورد حمله قرار میگیرند.» وی با اظهار تأسف از حمله به کشتیها افزود: «به منظور اطمینان به آنهایی که کشتیهای تجاری را اداره کرده و در آنها کار میکنند انگلستان حضور ناوگان سلطنتیاش را در خلیج فارس افزایش داده و در صورت نیاز به آنها یاری خواهد داد.» این گزارش حاکی است وزیر امور خارجه انگلستان در مورد حملات به کشتیها هیچ اشارهای به عراق یا ایران نکرد. هاو همچنین گفت: «این جنگ با بهکارگیری سلاحهای شیمیایی و یا بیاعتنایی به درخواستهای انجام مذاکره پایان نخواهد گرفت.» وی تأکید کرد: ما شدیداً انتظار داریم جنگ توسعه پیدا نکند و باید طرفین دعوا را به نشستن در پشت میز مذاکره متقاعد کرد.»

28. در حالی که وزارت امور خارجه امریکا روز گذشته از ادامه تماسها با مقامات ایران به منظور برقراری روابط بهتر خبر داد، یک مقام امریکایی امروز ایران را به استفاده از تروریسم به عنوان یک ابزار جنگی متهم کرد. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از واشنگتن کلیبورن پل سناتور دموکرات از ردآیلند و رئیس کمیته روابط خارجی سنا که مأمور رسیدگی به ماجرای فروش اسلحه از سوی امریکا به ایران است مدعی شد دولت امریکا با این اقدام در حقیقت به رفتار ایران در استفاده از این ابزار (تروریسم) پاداش داده است. در همین زمینه جرالد لمبرتی رئیس اتحادیه سرویس خارجی امریکا نیز در جلسه امروز کمیته روابط خارجی سنا هشدار داد: «اگر تروریستها بدانند که گروگان گرفتن مقامات امریکایی نفعی برای آنها دارد (در این صورت) افراد بیشتری گروگان گرفته خواهد شد.» در همین حال رادیو بیبیسی طی گزارشی درباره ادامه تماسهای ایران و امریکا اظهارات اخیر مقامات وزارت امور خارجه امریکا در این زمینه را مورد اشاره قرار داد و گفت: «افشای این مطلب از طرف وزیر خارجه امریکا دو موضوع بسیار مهم را مطرح ساخته است: اول اینکه میتواند دستگاه اداری پرزیدنت ریگان را به عوامفریبی متهم کند. ... موضوع مهم دوم نحوه افشای مطلب توسط وزیر خارجه امریکاست که ظاهراً کوشش دیگری است برای مهار کردن سیاست خارجی ایالات متحده در چارچوب خطمشی وزارت خارجه این کشور.» رادیوی مذکور در عین حال به سخنان امروز رئیس جمهور ایران در مورد تلاشهای امریکا برای دخالت در جنگ به منظور جلوگیری از پیروزی ایران اشاره کرد و به نقل از وی گفت: «امریکا پیش از آنکه بتواند برای انجام چنین آرزوهایی به خود ببالد بهتر آن است که به مسائل داخلی و رسوایی ناشی از مأموریت مکفارلین بپردازد.» 30. وزارت دفاع امریکا امروز جزئیاتی از گزارش یک تحقیق درباره بهای برخی اقلام فروخته شده به ایران را که کمتر از ارزش واقعی ارزیابی شده بود در اختیار رسانهها قرار داد. در همین حال سفیر عراق در امریکا مدعی شد معامله تسلیحاتی امریکا با ایران موجب طولانی شدن جنگ با عراق شده است. خبرگزاری فرانسه از واشنگتن گزارش داد: «مسئولان وزارت دفاع امریکا امشب اقرار کردند که پنتاگون بهای موشکهای خریداری شده توسط سیا را که قرار بود سپس به ایران فروخته شود حدود ۶/۲ میلیون دلار کمتر از ارزش واقعی آن ارزیابی کرده بود. این در حالی است که بر اساس یک تحقیق داخلی در پنتاگون پیرامون فروش سری سلاح به ایران این اشتباه عمدی نبوده است. بر پایه این تحقیق هیچ مدرکی وجود ندارد که ثابت کند وزارت دفاع امریکا و سازمان سیا برای ارزیابی بهای این موشکها کمتر از ارزش واقعی به منظور افزایش سود حاصل از فروش آنها به ایران تبانی کردهاند. رابرت سمیس سخنگوی پنتاگون گفت وزارت دفاع قصد دارد از سازمان سیا بخواهد مبلغی اضافی برای پرداختن بهای داخلی موشکهای تاو بپردازد.»******** اما در حالی که هر روز با انتشار جزئیات تازهای از معامله تسلیحاتی امریکا با ایران به ابعاد این ماجرا افزوده میشود از سوی دیگر مقامات عراقی نیز به طرح ادعاهای بیشتری درباره ارتباط این ماجرا با تحولات جنگ ایران و عراق میپردازند. در تازهترین مورد، سفیر عراق در امریکا ضمن آنکه مدعی شد معامله تسلیحاتی صورت گرفته، جنگ با ایران را حداقل چند ماه طولانیتر کرده است گفت: «این معامله یقیناً دولت ایران را بر این اعتقاد استوار میسازد که نقش آن کشور در منطقه بهوسیله امریکا به رسمیت شناخته شده است اگر چه این، به قیمت از میان برداشتن همسایگانش و نابودی صلح تمام شود.» به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از میامی امریکا نزار حمدون که امروز در یک مصاحبه مطبوعاتی در شرکت پان اویشین در میامی متعلق به خانواده سرکیس سوقان الیان یک لبنانیالاصل و دلال ثروتمند اسلحه سخن میگفت مدعی شد: «به این منظور در امریکا به سر نمیبرد که برای کشورش سلاح بخرد.» وی افزود: «کشورش به منظور موازنه با سلاحهای امریکایی که به ایران ارسال شده هیچگونه سلاحی از امریکا درخواست نکرده است.» وی از سرکیس به عنوان یک دوست نام برد. گزارش حاکی است: «عراق در یک معامله تسلیحاتی تعدادی هلیکوپتر از امریکا دریافت کرده که گفته میشود این معامله را سوقان الیان جوش داده است.» با این حال حمدون گفت: «این هلیکوپترها برای وزارت کشاورزی عراق خریداری شده و در جنگ استفاده نشده است.» 31. یک روز پس از پایان دیدار رسمی مدیرکل سیاسی اروپا و امریکای وزارت امور خارجه ایران از پاریس، مطبوعات فرانسه نوشتند عدم پیشرفت مذاکرات دو کشور در جهت عادیسازی روابط، رهبران پاریس را مأیوس کرده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز در گزارشی از پاریس ضمن اعلام این مطلب به سرمقاله روزنامه لوفیگارو نزدیک به هیئت حاکمه فرانسه پرداخت که با اشاره به سفر علی آهنی مدیرکل وزارت امور خارجه ایران به پاریس و دیدار وی با نخستوزیر و وزیر امور خارجه فرانسه و نیز موج گروگانگیری جدید در بیروت نوشته است: «دولت فرانسه حاضر نیست در قبال آزادی گروگانها، سیاست خود را تغییر دهد و برخلاف آنچه که امریکاییها کردهاند هیچ سلاحی به تهران تحویل داده نخواهد شد. همچنین از هر رویهای که در جنگ ایران و عراق به زیان بغداد تمام شود احتراز خواهد شد.» در همین حال ژان برنارد ریمون وزیر امور خارجه فرانسه در مصاحبه اختصاصی با لوکوتیدین دوپاری دیگر روزنامه نزدیک به دولت در پاسخ به سؤالی درباره احتمال تجدیدنظر در روند عادیسازی روابط با ایران با توجه به افزوده شدن به گروگانهای فرانسوی در لبنان گفت: «ما تاکنون توانستهایم آزادی پنج گروگان را فراهم سازیم و همه چیز حاکی از آن است که تهران مسئول گروگانگیری نیست ولی میتواند در نزد ربایندگان اعمال نفوذ کند و در تمام مواردی که گروگانی آزاد شده نقش خود را به کار برده است.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس برنارد ریمون در بخش دیگری از این مصاحبه تصریح کرد: «ما نظر به نقش و اهمیت ایران در خاورمیانه و لبنان تصمیم گرفتهایم روابطمان را با تهران عادی کنیم و حتی اگر مسئله گروگانهای فرانسوی مطرح نبود این کار را میکردیم.» وی سپس افزود: «ولی از همان ابتدا مشخص بود عادیسازی روابط با ایران که مستلزم حل اختلافاتی چند و قبل از هر چیز حل اختلافات اقتصادی و مالی است برای آنکه کامل باشد با توجه به اینکه ایران میتواند در ربایندگان اعمال نفوذ کند بایستی همه گروگانهای فرانسوی در لبنان آزاد شوند.» وزیر امور خارجه فرانسه در ادامه ضمن آنکه مدعی شد ایران در پی آزادی یک گروگان فرانسوی به این تصور دامن زد که معاملهای در کار بوده و ما نیز مراتب یأس خود را نسبت به ایرانیان ابراز داشتیم گفت: «نمیتوان از مذاکراتی نظیر آنچه ما در پیش گرفتهایم و تاکنون موجب رهایی پنج گروگان گردیده چشمپوشی کرد.» وی در مورد این سؤال که آیا تفکر باطلی نیست که امیدوارید بتوانید بدون تغییر سیاست فرانسه در منطقه خاورمیانه روابط را با ایران عادی کنید پاسخ داد: «از همان ابتدا گفتهایم که سیاست خود را در خاورمیانه و خاور نزدیک تغییر نخواهیم داد. اگر برای بازیافتن گروگانها حاضر به تغییر سیاستمان در منطقه شده بودیم چانه زدن بازاری به منتها درجه شدت مییافت و وضع پیچیده و ناگواری ایجاد میشد. وانگهی برخی کشورها با اندک معامله و چانه زدن بازاری دردسرهایی برای خود درست کردهاند.» وزیر امور خارجه فرانسه افزود: «باز هم تکرار میکنم که ما سیاست خود را در دنیای عرب تغییر نخواهیم داد، نسبت به عراق تغییر سیاست نخواهیم داد و اسلحهای هم به ایران نخواهیم داد. مخاطبان ایرانی ما این مطلب را میدانند و تاکنون هرگز در برابر من این مسئله را عنوان نکردهاند.» وی همچنین به نحوی ناتوانی کشورش در حل بحران لبنان را تصدیق کرد و در عین حال خاطرنشان ساخت: «فرانسه علیرغم مشکلاتی که برای سربازانش در جنوب لبنان وجود دارد و اشکال و موانعی که بر سر راه مأموریت نیروهای سازمان ملل قرار دارد نمیتواند نسبت به لبنان بیتفاوت بماند و تعهدات تاریخی خود را فراموش کند.»

ضمیمه گزارش۵۶۰: ادامه گزارش نشریه وزارت امور خارجه درباره پیشنهاد انحلال کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی گزارش نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه به نقل از نمایندگی جمهوری اسلامی در کویت حاکی است ریاض القیسی در مورد پیشنهاد خود مبنی بر انحلال کمیته صلح گفت: «کمیته صلح که کارش بررسی امکانات پایان دادن جنگ بود مشغول کارهایی از جمله مسائل جنگ شیمیایی و اسرا و حمله به شهرها و هدفهای اقتصادی شده که جزء وظایفش نیست و کشورش معتقد است که این کمیته باید کوشش خود را متوقف سازد و در غیر این صورت نمیتواند با کمیته همکاری نماید.» به نوشته این نشریه در جلسه امروز کمیته سیاسی وزرای خارجه کنفرانس اسلامی «جدال شدیدی پیرامون موضوع جنگ درگرفت و جلسه وزرا به علت این موضوع و مسئله چاد به تعلیق درآمد اما درخواست عراق پیرامون انحلال کمیته صلح مورد قبول واقع نشد و بعضی از کشورها از جمله پاکستان ضرورت باقی ماندن این کمیته را متذکر شدند. در این جلسه مالزی رسماً درخواست نمود ضرورت دارد که اعضای کمیته صلح از هفت کشور به دو یا سه عضو به اضافه دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی تقلیل یابد.» بر پایه این گزارش در نهایت بحث درباره جنگ ایران و عراق و کمیته صلح به اجلاس سران کنفرانس اسلامی محول شد. نشریه گزارش مستقیم در پایان این گزارش یادآور شد: «بعد از انتشار بیانیه اجلاس هشتم کمیته صلح در سال گذشته که در آن به موضوع کاربرد سلاحهای شیمیایی و حمله به مناطق مسکونی اشاره شده بود موضع عراق در قبال کمیته صلح تغییر نمود و غیرمستقیم از انحلال کمیته صحبت مینمود. به نظر میرسد با توجه به اینکه به احتمال زیاد اجلاس سران هم با ابقای کمیته موافقت خواهد نمود و با توجه به مخالفت عراق با ادامه کار این کمیته، مناسب است که سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال تغییر خط و موضعگیری کمیته همچنان با ظرافت ادامه یابد.»

ضمیمه گزارش۵۶۴: ادامه گزارش خبرگزاری فرانسه درباره اعلام بهای برخی اقلام فروخته شده به ایران به نقل از وزارت دفاع امریکا. گزارش خبرگزاری فرانسه همچنین حاکی است: «محاسبات و بررسیهای انجام شده نشان میدهد که نیروی زمینی ارتش امریکا یک صورتحساب به میزان تقریبی ٧/١١ میلیون دلار (١١١/٣٧٤/٧ دلار برای ٢٠٠٨ موشک تاو و ٨٣٧/٣٢٥/٤ دلار برای قطعات یدکی موشکهای ضدهوایی هاوک) برای سیا فرستاده است. ارزش واقعی این تجهیزات و موشکها میبایست ٣٩٢/٢٥٧/١٤ دلار باشد. بر پایه این گزارش تأیید رسمی بهای کمتر از فروش واقعی در متن خلاصه شده محاسبات و بررسیهای انجام شده درباره معاملات سلاح صورت گرفته است که انجام آن در ماه دسامبر از سوی کاسپار واینبرگر وزیر دفاع درخواست شده بود. واینبرگر با دریافت گزارش کامل این بررسیها بلافاصله دستور داده است تا متن گزارش به کنگره ارائه گردد و متن دیگری از آن که در آن نکات محرمانه گزارش حذف شده باشد در اختیار مطبوعات قرار گیرد.

سخنگوی وزارت دفاع تصریح کرد: «سلاحهایی که قرار بود به ایران ارائه شود در سه مورد به سازمان سیا تحویل داده شد. نخستین بار هزار فروند موشک در ماه فوریه ١٩٨٦، دومین بار ٥٠٨ موشک در ماه می و آخرین بار ٥٠٠ موشک در تاریخ سوم ماه نوامبر ١٩٨٦. در همین روز بود که یک مجله لبنانی سیاست محرمانه امریکا در قبال ایران را فاش کرد.» این سخنگو افزود: «از تاریخی که سلاحهای امریکایی عملاً در اختیار ایران قرار گرفتند اطلاعی ندارد.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/11/03