1365.11.08

روزشمار جنگ سال 1365 1365.10.08
نام‌های دیگر	هشت دی
تاریخ شمسی	1365.10.08
تاریخ میلادی	29 دسامبر 1986
تاریخ قمری	26 ربیع الثانی 1407

1359.10.08

1360.10.08

1361.10.08

1362.10.08

1363.10.08

1364.10.08

1366.10.08

گزارش - 1

1. فرمانده کل سپاه به منظور تسریع در فراهم ساختن مقدمات عملیات در منطقه شلمچه، وظایف قرارگاه عملیاتی کربلا در این خصوص را زمانبندی و ابلاغ کرد. مشاهده عملکرد نفربر خشایار در آب، دستور تشکیل تیپ پناهندگان عراقی و استماع گزارش عملکرد تعدادی از یگانهای سپاه در عملیات کربلای۴ نیز از دیگر فعالیتهای امروز وی بود. ساعت ۰۹:۳۰ فرمانده کل سپاه با اعزام یک پیک به قرارگاه (سپاه یکم) کربلا، از فرمانده این قرارگاه خواست از امروز شناسایی منطقه آبگرفتگی بوبیان را شروع و هر روز ارتفاع آب را اندازهگیری کنند. وی همچنین به جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه (رحیم صفوی) گفت: «فشار بگذارید تا شناسایی [منطقه توسط] لشکرها شروع شود، چون هوا مناسب است. اگر الآن نشود، بعداً [همه چیز] به هم میریزد.» محسن رضایی از فرمانده این نیرو (علی شمخانی) نیز خواست: «به برادر غلامپور [فرمانده قرارگاه کربلا] بنویسید که از تاریخ ۸/۱۰/۱۳۶۵ تا ۱۲/۱۰/۱۳۶۵ کار شناسایی را شروع و تکمیل کند. از فردا ۹/۱۰/۱۳۶۵ تا ۱۵/۱۰/۱۳۶۵ نقل و انتقالات شروع شوند. الآن بهخاطر شلوغی [ایجاد شده در منطقه بر اثر عملیات کربلای۴] نقل و انتقالات بروند کنار خرمشهر؛ چرا که تا ۴، ۵ روز دیگر حساسیت دشمن کم میشود و هر چیزی که گذاشته [مستقر] شود، از نظر دشمن به عنوان یک چیز قدیمی تثبیت میشود. ... از ۱۰/۱۰/۱۳۶۵ تا ۱۲/۱۰/۱۳۶۵ توجیه فرماندهان گردانها صورت بگیرد؛ وگرنه بحران پیش میآید.» در ساعت ۱۱:۰۰ فرمانده کل سپاه به اتفاق چند تن از فرماندهان سپاه به کانال سلمان واقع در شرق نوار مرزی شلمچه رفتند تا مانور یک نمونه از نفربر خشایار مجهز به تیربار دوشکا را در آنجا ببینند و به نقاط ضعف و قوت آن پی ببرند. در ساعت ۱۲:۴۵ محسن رضایی به اسماعیل دقایقی فرمانده تیپ۹ بدر (معارضان عراقی) گفت: «یک تیپ از پناهندگان عراقی تشکیل داده و روی آن تبلیغ کنید. تا زمانی که این تصور در ذهن ارتش عراق باشد که ما میخواهیم همه آنها را نابود کنیم، مقاومت میکنند؛ ولی اگر بفهمند که ما از خودشان تیپ تشکیل میدهیم، نظرشان بر میگردد. با برادر ذوالقدر [فرمانده قرارگاه (سپاه پنجم) رمضان] بنشینید و در این مورد کار کنید. نظر برادر ذوالقدر این است که این تیپ مستقل باشد تا بدانند که به آنها اعتماد داریم. به آنها خط بدهید تا بجنگند.» در ساعت ۱۴:۲۰ فرماندهان لشکر۱۹ فجر، در ساعت ۲۰:۱۰ فرماندهان لشکر۸ نجف و در ساعت ۲۱:۲۵ فرماندهان لشکرهای۷ ولیعصر و ۲۵ کربلا با حضور در قرارگاه خاتمالانبیا از عملکردشان در عملیات کربلای۴ گزارش و به سؤالات فرمانده کل سپاه پاسخ دادند.

گزارش - 2

2. فرماندهان یگانهای قرارگاه (سپاه یکم) کربلا از آخرین وضعیت و مشکلات یگان خود برای آمادهسازی منطقه شلمچه گزارش دادند. در جلسه ساعت ۲۳:۲۰ قرارگاه خاتمالانبیا که به منظور استماع گزارش فرماندهان یگانهای قرارگاه عملیاتی کربلا تشکیل شد،* ابتدا احمد غلامپور گفت: «با ابلاغ مأموریت جدید به قرارگاه کربلا فعالیتمان را در منطقه شلمچه شروع کردیم و از یگانهایمان خواستیم هر چه زودتر در این منطقه مستقر شده و کارشان را به طور جدی شروع کنند.» وی سپس از فرماندهان این یگانها خواست از آخرین اقدامات خود در شلمچه گزارش دهند. قبل از اینکه این فرماندهان گزارش خود را ارائه دهند، غلامرضا محرابی معاون اطلاعات قرارگاه کربلا درباره وضعیت نیروهای عراقی در این منطقه گفت: «دشمن در پشت کانال پرورش ماهی در حال فعالیتهای مهندسی است و تعدادی تانک هم در جلوی این کانال و همچنین در جزیره امالرصاص مستقر کرده است.» شمایلی از مسئولان مهندسی جهادسازندگی نیز گفت: «کارهای واگذار شده به جهاد ترمیم و احداث جاده به طول ۷۰ کیلومتر به همراه احداث مواضع توپخانه است که برای این منظور به ۶۰ هزار متر مکعب شن نیاز داریم و ۲۰ روز زمان میبرد.» وی اضافه کرد: «جهاد سازندگی استان فارس با لشکر سیدالشهدا از دیشب کار خود را در شلمچه شروع کرده است. جهاد نجفآباد همراه با لشکر فجر از امشب کار خود را شروع میکنند. جهاد باختران با تیپ الغدیر است و دیشب هماهنگ شدند. جهاد سمنان با لشکر ثارالله و جهاد کرمان هم با لشکر عاشورا. کارها بین لشکرها و جهادها تقسیم شده است.» شمایلی در پایان نیز گفت: توان موجود تمامی این واحدها به ۱۰ تیم خاکی و ۸ تیم آبی تقسیم شده است. محسن رضایی از اینکه پس از گذشت سه روز از زمان ابلاغ مأموریت به قرارگاه کربلا، کارها به کندی انجام میشود ابراز نگرانی کرد و گفت: «سه روز گذشته و تازه جهادها آمدهاند و معرفی شدهاند. اینها باید کارشان را شروع کنند، اینها تا بیایند بروند رده پایین خود را توجیه کنند، اگر آن هم سه، چهار روز طول بکشد که میشود یک هفته و ما فقط داریم به همدیگر معرفی میکنیم. اصلاً سریع شروع کنند. ... شما [شمایلی] هر شب باید به ما گزارش کار پیشرفت مهندسیتان را بدهید که هر روز چه کار کردند، چقدر پیش رفتند، چند تا کمپرسی کار کردند؟» در ادامه جلسه، فرماندهان لشکرهای قرارگاه کربلا از اقدامات خود طی سه روز گذشته گزارش دادند. ابتدا قاسم سلیمانی فرمانده لشکر۴۱ ثارالله گفت: «مهمات ما در سهراه حسینیه [تقاطع جاده حسینیه و جاده اهواز - خرمشهر] مستقر است. یگان دریایی ما در نهر عرایض است و بقیه بنههایی هم که نیاز داریم در همان منطقه هستند. مهمترین مسئله ما مسئله آمادهسازی منطقه [شرق دژ مرزی عراق] است که باید سریع بازسازی و جادهسازی بشود، عریض بشود، تسطیح بشود. مهندسی خودمان را هم بردیم توجیه کردیم و بعد، قرار است امشب برویم با مسئول جهاد سمنان هم هماهنگی کنیم و فردا صبح بیایند در منطقه که مشخص کنیم چه کار کنند.» وی درباره شناسایی منطقه و مواضع دشمن نیز گفت: «همین امروز دیدبانها را فرستادیم بالای دکلهایی که به ما واگذار کردهاند، بروند. امشب هم بروند شناسایی را شروع کنند.» فرمانده کل سپاه با بیان اینکه قرار است گردان زرهی ۳۸ ذوالفقار به لشکر ثارالله مأمور شود، درباره نفربرهای خشایار این لشکر پرسید و قاسم سلیمانی پاسخ داد: «در خشایارهایمان خمپاره سوار است؛ چون زمینهای اینجا باتلاقی است، باید توی آنها باشد و شلیک کنند.» سپس از وی خواسته شد: «[تیربار] دوشکا روی همه آنها سوار کنید، بیاوریدشان برای مانور کانال سلمان [شرق نوار مرزی شلمچه]. میخواهیم آنها را چک کنیم.» دومین فرمانده یگان قرارگاه کربلا که گزارش داد، امین شریعتی فرمانده لشکر۳۱ عاشورا بود که گفت: «بعد از اینکه طرح ابلاغ شد، برادرهای اطلاعات روی دکلی که برای ما تعیین شده است، مستقر شدهاند و یک دیدگاه داخل دکل و یک دیدگاه داخل خط مشخص کردهایم. یکی، دو تا دوربین گذاشتند، یکی در خط و یکی هم در دیدگاه که کل منطقه را کنترل کنند. بعد، برادرهای مهندسی را توجیهشان کردیم که در منطقه ما جاده درست کنند تا کل عقبهمان را روی اینجا بیندازیم. یگان دریایی و انبار مهمات و ... ما هم در [محدوده نهر] عرایض است.» وی درباره اقدام به شناسایی منطقه و مواضع دشمن هم گفت: «به برادرها گفتیم که با برادرهای لشکر فجر بروند انشاءالله یک معبری را تحویل بگیرند و برگردند.» محمدنبی رودکی فرمانده لشکر۱۹ فجر هم چنین گزارش داد: «ما عقبهمان آماده است. حدود ۶۰ قایق هم آماده داریم. ... دیشب یک گروه را برای شناسایی میخواستیم بفرستیم که دشمن از ساعت ۷ شب تا صبح توی منطقه [منور] میزد. ... دو تا تیربار هم مقابل ما گذاشته بود که آتش میکرد. بچهها تا صبح نخوابیدند، تا صبح روی دژ ایستاده بودند که در یک فرصت مناسب که این منورها نباشند و این دو تیربار قطع باشد [حرکت کنند]. قرار است امشب دوباره برای شناسایی بروند. ... فردا شب هم بچههای برادر امین [لشکر عاشورا] را میبریم برای معبر سمت راست خودمان که با منطقه آشنایشان کنیم.» در ادامه جلسه، چهارمین فرماندهی که گزارش داد، علی فضلی فرمانده لشکر۱۰ سیدالشهدا بود. وی گفت: «ما چون عقبهمان عمدتاً در این دژ [مقابل منطقه پنج ضلعی] است، مشکل عقبه نداریم؛ با بچههای مهندسی و ادوات و اطلاعات و عملیات رفتیم با [لشکر] ۱۹ فجر و [تیپ مستقل] ۵۷ [حضرت ابوالفضل] هماهنگی کردیم تا تجارب آنها را بگیریم. کار شناسایی روی زمین را یک مقداری شروع کردیم. ما انشاءالله امشب غواص میفرستیم برای شناسایی. عقبه ما حاضر است.» فرمانده لشکر سیدالشهدا همچنین گفت: «الآن ادواتمان، توپخانه، بهداری و تعاون و همه چیزهای ما مهیاست برای حرکت انشاءالله ولی مسئله ما فقط یگان دریایی است که پوشش ندارد. قایقهای ما الآن توی بهمنشیر است و اگر مسئله استتار حل شود، آنها را میآوریم.»**

قاسم سلیمانی فرمانده لشکر۴۱ ثارالله غلامعلی رشید معاون عملیاتی کل سپاه

حسن داناییفر جانشین قرارگاه کربلا امین شریعتی فرمانده لشکر۳۱ عاشورا محمد نبی رودکی فرمانده لشکر۱۹ فجر

گزارش - 3

3. فرمانده کل سپاه مبتنیبر این استدلال که عملیات بعدی باید از ابتکاری جدید برخوردار باشد و نیز با فرض اینکه این عملیات در منطقه شلمچه انجام شود، بر استفاده از نفربر آبی - خاکی خشایار مجهز به تیربار در آبگرفتگی شمال این منطقه و همچنین برگزاری مانور آنها قبل از عملیات در کانال سلمان (شرق شلمچه) اصرار داشت. بر همین اساس، فرماندهی سپاه یکم (قرارگاه) کربلا که مأموریت عملیات در شلمچه را بر عهده گرفته بود، امروز در نامهای به فرماندهان یگانهای زیر امر خود نوشت: «برابر اعلام فرماندهی محترم نیروی زمینی به گروهان مکانیزه خود دستور دهید ظرف مدت ۲۴ ساعت نفربرهای خشایار خود را با هماهنگی زرهی نیروی زمینی جهت انجام مانور انتقال دهند. بدیهی است حضور فرمانده یگان و مسئول عملیات در این مانور لازم و ضروریست. ضمناً در مورد مکان مانور با زرهی نیروی زمینی هماهنگ شود.»

نفربر آبی - خاکی خشایار

گزارش - 4

4. در بررسی عملیات کربلای۴، رادیو اسرائیل گفت هجوم سرنوشتساز ایران برای مدتی دیگر به تعویق افتاده است. روزنامه دیلیتلگراف نیز نوشت پایان یافتن جنگ ایران و عراق در آینده نزدیک محتمل نیست. رادیو اسرائیل در تفسیر امروز خود با بیان اینکه عملیات کربلای۴ دستاوردی نداشته است، گفت: «سران حکومت اسلامی با اجرای این طرح به یک دستاورد چشمگیر نظامی نیاز داشتند تا موقعیت درون مرزی و برون مرزی خود را تقویت کنند. ممالک مسلمان در آستانه برگزاری کنفرانس عالی اسلامی در کویت قرار دارند و بیتردید اکثر کشورهای شرکت کننده بر حکومت اسلامی ایران فشار خواهند آورد تا به جنگ بیحاصل با عراق پایان دهد و راه صلح و مذاکره را برگزیند. بیتردید رهبران تهران قصد داشتند با عملیات کربلای۴ و پیروزهای مورد نظر به اعضای کنفرانس نشان دهند که جنگ بیحاصل نیست و حکومت اسلامی به دستاوردهایی نائل گردیده و در راه پیروزی نهایی گام بر میدارد و سران کشورهای اسلامی بهتر است به جای آنکه به تهران برای پایان دادن به جنگ فشار آورند، موجبات بر افتادن رژیم صدام را فراهم سازند تا شرط اصلی ایران تأمین گردد و جنگ پایان یابد.» این رادیو همزمانی عملیات کربلای۴ با برگزاری کنفرانس گروههای معارض عراقی در تهران را نیز مورد توجه قرار داد و اضافه کرد: «حکومت اسلامی نیاز داشت به آنان نشان دهد که در شاهراه پیروزی قرار گرفته و سقوط صدام نزدیک است و شیعیان حزبالدعوه و العمل الاسلامی تا کردهای بارزانی و طالبانی و همچنین گروههای سیاسی غیر مذهبی عراق باید فرمان تهران را بپذیرند و متحد و همگام باشند و توانایی رزمی، اطلاعاتی و سیاسی خود را در اختیار حکومت اسلامی ایران قرار دهند.» رادیو اسرائیل همچنین گفت: «به احتمال قوی هجوم سرنوشتساز ایران که بیتردید یکی از بزرگترین هدفهای آن تصرف بصره میباشد، برای مدتی دیگر به تعویق افتاده است.» در همین حال، روزنامه دیلیتلگراف چاپ لندن هم در سر مقاله امروز خود که با موضوع تشدید جنگ ایران و عراق منتشر شد، به بررسی عملیات کربلای۴ پرداخت و نوشت: «این عملیات بار دیگر ثابت کرد قدرت فنی عراق به خصوص شمار تانکهایش بر نیروی انسانی بیشتر ایران برتری دارد.» این روزنامه سپس پایان یافتن این جنگ در آینده نزدیک را محتمل ندانست و اضافه کرد: «شکست هر یک از دو طرف جنگ احتمالاً عامل بیثباتی در خاورمیانه و برخورد دو ابرقدرت [امریکا و شوروی] خواهد بود.»

گزارش - 5

5. مقامات جمهوری اسلامی امروز در دیدار با دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی ضمن انتقاد از عدم موضعگیری قاطع این کنفرانس در قبال جنگ عراق علیه ایران خواستار برگزاری اجلاس سران کنفرانس در کشوری بیطرف شدند. به گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی آیتالله خامنهای امروز در دیدار با شریفالدین پیرزاده دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی تأکید کرد: «بهلحاظ اینکه سازمان کنفرانس اسلامی محلی برای بررسی مهمترین مسائل جهان اسلام است، باید در مکانی تشکیل جلسه دهد که رؤسای کشورهای اسلامی با آسودگی خاطر و احساس امنیت مشکلات کشورهای اسلامی را بررسی کنند و نه در کشوری که در مرزها و پشت دیوارهای خانهاش جنگ وجود دارد.» وی ضمن این تأکید که کشور میزبان اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی باید طرفدار حق و عدالت باشد و جانب بیطرفی را رعایت کند افزود: «اجلاس آینده سران کشورهای اسلامی باید در کشوری لااقل بیطرف برگزار گردد و لذا سازمان کنفرانس اسلامی برای انتخاب مکان برگزاری اجلاس نباید اشتباه تاریخی خود در برگزاری اجلاس در کازابلانکا را تکرار کند.» آیتالله خامنهای همچنین با اشاره به مشکلات عدیده جهان اسلام اعم از مسئله فلسطین، ماجرای لبنان و افغانستان و تجاوز به سرزمین، فرهنگ و ثروتهای بلاد مسلمان گفت: «سازمان کنفرانس اسلامی باید قدرتی در خود بهوجود آورد که بتواند میان تجاوزات آشکار یک موضعگیری قوی و قاطع از خود نشان دهد.» وی با اشاره به اینکه متأسفانه سازمان کنفرانس اسلامی در طول شش سال تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران هنوز موضعگیری قاطعی از خود نشان نداده است، بر فعالشدن سازمان درزمینه برخورد قاطع با مسائل تأکید کرد و افزود: «سازمان کنفرانس اسلامی با حضور فعال خود در جهان باید امیدی در دل ملتهای مسلمان بهوجود آورد و جمهوری اسلامی ایران با جدیت تمام آمادگی خود را برای هرچه فعالترشدن این سازمان در اجرای اهداف اسلامی اعلام کرده و میکند.» بر پایه این گزارش در این دیدار دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی ابراز امیدواری کرد «جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطح در این اجلاس شرکت جوید.» پیرزاده تأکید کرد: «حضور جمهوری اسلامی ایران در این اجلاس از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.» به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز امروز در دیدار با دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی بیطرف نبودن کویت در جنگ ایران و عراق را مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: «کویت، کشور کوچکی است که خود را کاملاً دراختیار یک متجاوز قرار داده و اکنون مانند یک استان عراق عمل میکند، بنابراین اگر شما کنفرانس را بهجای کویت در بصره برگزار میکردید تفاوت چندانی نداشت.» وی افزود: «شما باید به این مسئله توجه میکردید که مسئله اصلی برای مردم ما جنگ است و این درست نیست که ما در کشور کوچکی که بنادرش جای بنادر بصره و امالقصر را گرفتهاند و کشتیهای حامل اسلحه عراق در آنها لنگر انداختهاند در اجلاس کنفرانس اسلامی شرکت کنیم.» پیرزاده نیز در این دیدار ضمن اشاره به اهمیت مواضع ایران در قبال مسائل منطقه، ازجمله مسئله فلسطین و افغانستان و نیز جنگ عراق و ایران بار دیگر خواستار شرکت جدی ایران در اجلاس سران کشورهای اسلامی شد. وی همچنین خاطرنشان کرد ایران دوستان زیادی در کنفرانس دارد. رئیس مجلس شورای اسلامی با اظهار اینکه از این سازمان در کنفرانسهای مختلف یک کار جدی فراتر از تشریفات و کارهای معمولی دیده نشده افزود: «ما امید زیادی نداریم که این کنفرانس بتواند حرکتی جدی انجام دهد.» وی تأکید کرد: «اگر کنفرانس از روز آغاز جنگ، متجاوز و مسئول آن را اعلام میکرد، هم جنگ زود تمام میشد و هم کنفرانس اسلامی شخصیتی جدی پیدا میکرد.» آقای هاشمی سپس گفت: «حتی اگر ما طرفداری کویت از عراق را هم نادیده بگیریم بهنظر ما بازهم کویت صلاحیت میزبانی کنفرانسی که ۴۶ کشور اسلامی در آن عضو هستند را ندارد.» وی افزود: «مقامات کویتی آنقدر تحتتأثیر عراق هستند که وقتی هواپیمای فرستاده مخصوصشان توسط عراقیها مورد سوءقصد قرار گرفت و آنها به روسیه فرار کردند*** حتی حاضر نشدند یا جرئت نکردند بگویند عراق به ما سوءقصد کرده است. بههرحال این مشکلی است که وسط آنها ایجاد شد. ما بههرحال فرستاده کویت را پذیرفتیم و این کویت است که باید موضوع را درک و مواضع خود را اصلاح میکرد.» پیرزاده درمورد سوءقصد به هواپیمای حامل فرستاده ویژه امیر کویت به ایران گفت: «فکر میکنیم کویت باید صریحاً درمورد این مسئله اظهار نظر میکرد اما شاید آنها این را مصلحت نمیدانند.» رئیس مجلس همچنین تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران همواره علاقهمند است با کشورهای اسلامی همکاری کند و در رفع مشکلات دنیای اسلام تلاش نماید.»****

گزارش - 6

6. امروز در دیدار اعضای شرکتکننده در کنفرانس همیاری ملت عراق با امام خمینی، گزارشی از اقدامات و تصمیمات کنفرانس ارائه شد. همچنین رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در گفتوگویی از تصمیم گروههای معارض عراقی به تشدید فعالیتهای ضددولتی در داخل و خارج عراق خبر داد. در دیدار شرکتکنندگان در کنفرانس همیاری ملت عراق با رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی، حجتالاسلام سیدعلی هاشمی رئیس کنفرانس ضمن گزارشی از عملکرد کنفرانس شامل تصمیماتی در زمینه بررسی گسترش مبارزات مسلحانه در داخل عراق و تعیین خط مشی آینده عراق با حاکمیت رأی مردم گفت: «تشکیل دبیرخانه مرکزی این کنفرانس در تهران، تا سقوط صدام موردتصویب قرار گرفت. در چارچوب آن، کمیتههای سیاسی و نظامی، کمیته حقوق بشر و کمیته بررسی قانون اساسی آینده عراق به کار خود ادامه میدهند.» بر پایه این گزارش حجتالاسلام سیدمحمدباقر حکیم رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق نیز طی سخنانی خطاب به رهبر انقلاب گفت: «شما در این مرحله حساس و تعیینکننده از جنگ که استکبار جهانی آن را بر ایران اسلامی تحمیل کرد، در پیشاپیش، این مبارزه را در مواجهه با باطل رهبری نمودید و شرکتکنندگان در کنفرانس همیاری مردم عراق در این راه با شما میثاق میبندند که تا سرنگونی صدام به مبارزه خود ادامه دهند.» وی همچنین گفت: «در کنفرانس روح همکاری، مودت و وحدت حاکم بود و به بهترین نتایج رسید که حتی خارج از تصور برگزارکنندگان بود.»***** رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق همچنین در گفتوگوی تلفنی خبرنگار بیبیسی با وی ضمن اشاره به تصمیم گروههای معارض عراقی در زمینه تشدید فعالیتهای ضددولتی در داخل و خارج عراق گفت در کنفرانس همیاری ملت عراق «هیئتی مأمور تشدید مبارزات علیه دولت و هیئتی دیگر مسئول تدوین قانون اساسی جدیدی برای عراق شده است.» حکیم در مورد حکومت آینده عراق با اظهار اینکه مردم عراق هویت اسلامی دارند و هر نظامی که در عراق روی کار بیاید باید با این هویت همبستگی داشته باشد، درمورد مذهبی و غیرمذهبی بودن شکل حکومت گفت: «ملت عراق باید تصمیم بگیرند و مطمئن باشند که حق رأی آزاد و عادلانه خواهند داشت.» گزارش بیبیسی از این گفتوگو حاکی است: «یکی دیگر از مسائلی که در کنفرانس مورد تأکید قرار گرفت تمامیت ارضی و وحدت ملی عراق بود که نظر بر این شده که با هرگونه خطر خارجی به تمامیت ارضی عراق بهشدت مبارزه شود. در پاسخ به این سؤال که آیا این نظر شامل ایران نیز میشود یا نه؟ آقای حکیم گفت که ما با هرگونه تسلط خارجی بهطور مطلق مبارزه خواهیم کرد، ولی به اعتقاد ما این امر در مورد ایران صادق نیست، زیرا مقامات ایران در این کنفرانس شرکت داشتند و تأکید کردند که بههیچوجه نظری به خاک عراق ندارند. باتوجهبه اینکه سوریه و لیبی در این کنفرانس نماینده داشتند از آقای حکیم درمورد روابط مخالفین دولت عراق با سایر کشورهای عربی سؤال شد. وی در پاسخ گفت که ما میخواهیم که روابطمان را با همه کشورهای دوست و همسایه و بهویژه کشورهای عربی توسعه دهیم.» سخنگوی مجلس اعلا همچنین ضمن اشاره به اینکه همه طیفهای سیاسی عراق از چپ گرفته تا راست در این کنفرانس حضور داشتند اما بعضی از مدعوین چون اهداف کنفرانس برایشان روشن نبود از شرکت در آن خودداری کردند، در پاسخ به این سؤال که آیا کمونیستها هم در این کنفرانس حضور داشتند گفت: «عدهای از کمونیستها هم در این کنفرانس بودند و نیز آقای بهاءالدین نوری رهبر یکی از جناحهای کمونیست عراق نامهای فرستاد و از اینکه نمیتوانست در کنفرانس حاضر شود عذر خواست.» وی در مورد آینده کردستان عراق نیز گفت: «نخست اینکه حکومت عراق در آینده باید حقوق مشروع کردها را تضمین کند. دوم برابری و مساوات بین همه شهروندان عراق باید تضمین شود و دررابطهبا کردستان این اصل باید تضمینکننده وحدت ملی عراق باشد و سوم اینکه تمام قراردادها و فرمانهایی که توسط دولتهای گذشته علیه مردم کرد صادر شده لغو خواهد شد.» گزارشگر بیبیسی اضافه کرد: «حکیم در پاسخ به این سؤال که آیا موضوع خودمختاری کردستان هم مطرح شده است یا نه؟ گفت: ما درباره این مسئله بحث کردیم و با کردها درمورد سه مسئله اصلی که ذکر شد به توافق رسیدیم.» این رادیو همچنین اظهارات یک روزنامهنگار ایرانی در تهران را در پاسخ به سؤال تلفنی خبرنگار خود “پیرامون گردهمایی اخیر مخالفان سرشناس دولت عراق در ایران” پخش کرد که گفت: «گروههای مخالفین عراق در ایران جمع شدند تا هم نظراتشان با هم نزدیک شود و هم تقریباً یک قانون اساسی ابتدایی درمورد آینده عراق به توافق برسند و بنویسند. من معتقدم یک تقسیم قدرت بوده در ایران که در آینده کدام جناح چه قدرتی را در دست بگیرد، گروههای اسلامی یک قدرتی داشته باشند، کردها کجا بروند، جبهههای میهنپرست کجا بروند و هر کدامشان اینها با هم توافق کردند که به چه صورت حکومت عراق را اداره کنند و نظر دولت ایران هم این بود که نظرات اینها را با هم نزدیک بکند و یک وحدتی به اینها بدهد که من فکر میکنم تا حدودی موفق بوده (است).»******

گزارش - 7

7. رئیس جمهور در دیدار با سفیر جدید سوئیس در ایران گفت درزمینه مسائل مورد علاقه دو کشور ازجمله صلح و امنیت جهانی دیدگاههای نزدیکی داریم و امیدوارم ارتباطات دو کشور به تحقق صلح در جهان کمک کند. به گزارش روزنامه اطلاعات آیتالله خامنهای همچنین با اشاره به اظهارات سفیر در مورد قربانیان جنگ تحمیلی اظهار داشت: «بسیاری از شهدای این جنگ برخلاف موازین بینالمللی و برخلاف همان قوانینی که به آن اشاره کردید در شهرها و در خانههای خود کشته شدهاند و در میان آنان کودکانی بودند که در کلاس درس به شهادت رسیدند.» این گزارش به نقل از روابط عمومی نهاد ریاست جمهوری حاکی است هینرش رایمان سفیر جدید سوئیس در ایران که استوارنامه خود را تسلیم رئیس جمهور میکرد با استقبال از گسترش تحکیم روابط دو کشور ایران و سوئیس گفت: «جمهوری اسلامی ایران همواره بهعنوان یک کشور مهم در جهان مطرح میباشد.» وی همچنین «با تأکید بر نظرات مشترک دو کشور درزمینه مسائل جهانی، نسبت به قربانیان جنگ تحمیلی ادای احترام کرد.»

گزارش - 8

8. سفر غیرمنتظره صدام رئیس جمهور عراق به عربستان و دیدار وی با فهد پادشاه این کشور بازتاب گستردهای داشت. این دیدار و نیز ملاقات سران کشورهای مصر و اردن به عنوان تلاشهای هماهنگ اعراب در آستانه کنفرانس سران اسلامی برای تأثیرگذاری بر سرنوشت جنگ ایران و عراق تفسیر شد. رادیو بیبیسی در گزارشی از نیکلاس چایلد یکی از مفسرین بخش عربی این رادیو گفت: «سفر خارجی توسط صدام حسین رویداد نادری است و سفرش به عربستان سعودی دومین سفر خارجی او طی چهار سال گذشته میباشد. صدام حسین درست یک سال پیش، به مسکو رفته بود. از این نظر دیدار صدام حسین و ملک فهد پادشاه عربستان، یکی از تماسهای سطح عالی بین رهبران عرب است که قبل از گردهمایی سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی انجام میگیرد. قرار است گردهمایی سران روز بیستوششم ژانویه در کویت برگزار گردد. دراینرابطه، حسنی مبارک رئیسجمهور مصر و ملک حسین پادشاه اردن نیز در بندر عقبه واقع در جنوب اردن ملاقات و گفتوگو کردهاند. کشورهای عرب مشتاقاند که در گردهمایی کویت جبهه متحدی از خود نشان دهند و صدام حسین امیدوار است که رهبران عرب از موضع عراق درمورد پایاندادن به جنگ با ایران پشتیبانی کنند و ایران را تحتفشار بگذارد تا ازنظر شرایطی که برای پایاندادن به جنگ قائل است مصالحه کند.» گزارشگر بخش عربی بیبیسی میافزاید: «در این راه هنوز یک مشکل بزرگ برای عراق باقی است و آن اینکه ایران هنوز در جهان عرب دارای دو پشتیبان عمده است، یعنی دو کشور لیبی و سوریه. عربستان سعودی پیشاهنگ تلاشهای عرب جهت فراهمآوردن مصالحهای بین عراق و سوریه بوده و در این مهم عمدتاً امیر عبدالله بن العزیز ولیعهد عربستان فعالیت داشته است، اما احتمال نمیرود ملک فهد در دیدارش با رئیسجمهور عراق خبر پیشرفت قابلملاحظهای دراینزمینه برای صدام حسین داشته است. علاوهبراین بدون شک ملک فهد از اینکه یک موضع بیش از حد پشتیبان عراق در کنفرانس کویت ممکن است اثر منفی داشته باشد آگاه است. علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، به طور بسیار روشنی گفته است که اگر کویت، میزبان کنفرانس بخواهد کنفرانس موفقیتآمیز باشد باید لااقل درمورد جنگ ایران و عراق از خود بیطرفی نشان دهد. به گفته او در چنین صورتی ایران کیفیت و سطح نمایندگی خود در گردهمایی کویت را مورد مطالعه قرار خواهد داد.» گزارشگر بیبیسی انتشار برخی گزارشها از تلاش عربستان برای بهبود روابط با ایران را مورد اشاره قرار داد و افزود: «عربستان سعودی همچنان بهصورت پشتیبان مالی عمده عراق باقی است و گفته میشود هرگونه تماس عربستان با ایران با اطلاع قبلی عراق بوده است، بدین امید که از ایران امتیازاتی کسب کرده باشد. علاوهبرآن، خبر اینکه عراق تازهترین حمله ایران را شکست داده است بایستی بر اطمینان نفس صدام حسین در جریان مذاکراتش با ملک فهد افزوده باشد.» مفسر بیبیسی در این مورد خاطرنشان ساخت: «اینکه عراق ظاهراً توانسته است جلوی پیشروی نیروهای ایران را بگیرد در خود عراق موجب شادمانی بسیار شده است و بدون شک برخی از پشتیبانان عراق نیز از آن اطمینانخاطر خواهند یافت. پشتیبانانی که از این گفته نگرانند که ممکن است ارتش عراق در برابر یک حمله بسیار بزرگ ایران تاب مقاومت نیاورد.» رادیو امریکا نیز در گزارشی از داگلاس رابرت خبرنگار این رادیو با بیان این نکته که کنفرانس پیش روی سران کشورهای اسلامی در کویت توجه گسترده جهان عرب را به خود معطوف داشته گفت: «بسیاری از ناظران عرب بر این باورند که کنفرانس مزبور میتواند برای روند آشتی اعراب آغازی باشد و تلاشهای مربوط به پایاندادن به جنگ میان ایران و عراق را شدت بخشد. جنگ خلیجفارس بدون هیچگونه تردیدی مهمترین مسئله پیش روی کنفرانس اسلامی است.» گزارشگر رادیو امریکا با اشاره به تلاشهای مصر و اردن در این چارچوب یادآور میشود: «هم مصر و هم اردن در جنگ ایران و عراق بهشدت از عراق پشتیبانی میکنند. مصر به دولت بغداد اسلحه فروخته و اردن از روزهای نخستین این درگیری بهصورت کانالی برای ارسال تجهیزات موردنیاز عراق درآمده است. مقامات مصری و اردنی میگویند که آنها نگران پیروزی ایران در این درگیری هستند، زیرا این پیروزی برای تمامی جهان عرب تهدیدی بزرگ به شمار خواهد آمد.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز همچنین بیشتر رسانههای عربی به انعکاس دیدار صدام رئیس جمهور عراق از عربستان پرداختند و ضمن آن اهمیت تحولات اخیر جنگ ایران و عراق و کنفرانس اسلامی کویت را به عنوان دو موضوع این دیدار مورد اشاره قرار دادند. خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت گزارش داد: «مطبوعات امروز کویت خبر مسافرت صدام و تحولات جبهههای جنگ را در صدر صفحات اول خود منتشر کردند. الانباء در صدر صفحه اول خود با تیترهای درشت نوشت: صدام بهطور ناگهانی از عربستان دیدار و با فهد ملاقات کرد و کارشناسان امریکایی اعلام کردند عراق ابتکارعمل در جبههها را از دست ایران گرفت. الانباء ضمن چاپ عکس صدام درحال انجام مناسک عمره در کنار کعبه و عکسهایی از اسرای ایرانی و اجساد کشتهشدگان در صدر صفحه اول خود با توضیح گنگی نوشت: رفسنجانی اعلام کرد حمله اخیر ایران به تغییر کامل اوضاع منجر شد. القبس مسافرت ناگهانی صدام به عربستان، دیدار مبارک با شاه حسین و ملاقات پیرزاده دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی با مقامات ایرانی در تهران را از نتایج انعقاد قریبالوقوع اجلاس سران کشورهای اسلامی در کویت دانست و با تیتر درشت نوشت: اجلاس اسلامی کویت منطقه را به تحرک واداشت....»

گزارش - 9

9. نمایندگی عراق در سازمان ملل طی نامهای به دبیرکل این سازمان مدعی شد طی چند روز گذشته شهرهای خانقین و بصره هدف توپخانه دوربرد ایران قرار گرفتند. این نمایندگی اعلام کرد شهر خانقین روز پنجشنبه ۲۷ دسامبر (ششم دیماه) و شهر بصره نیز در روزهای پنجشنبه و جمعه ۲۷ و ۲۸ دسامبر (ششم و هفتم دیماه) توسط توپخانه دوربرد ایران گلولهباران شدند که در این حملات یک خانه مسکونی و یک خودروی غیرنظامی در خانقین و چند خانه مسکونی در بصره آسیب دید و ۷ غیرنظامی مجروح شدند.

گزارش - 10

10. به دنبال توافق کشورهای عضو اوپک مبنی بر تثبیت قیمت نفت در سطح ۱۸ دلار،******* عربستان سعودی، ایران و کویت به مشتریان نفتی خود اطلاع دادند از سال آینده میلادی قصد اجرای توافق اخیر اوپک را دارند. در همین حال یک روزنامه پرتیراژ امریکا نسبت به کنترل مجدد تولیدکنندگان نفت بر سرنوشت اقتصادی امریکا هشدار داد. به گزارش روزنامه اطلاعات، منابع صنعتی گفتند عربستان سعودی، ایران و کویت که جمعاً نیمی از تولید اوپک را در دست دارند با ارسال یادداشتهایی برای مصرفکنندگان نفت آنها را از قصد خود برای اجرای توافق اوپک مبنی بر کاهش عرضه نفت از ماه فوریه آینده مطلع کردهاند. بر پایه این گزارش، توافق اخیر موجب افزایش قیمت نفت گردید که تا پیش از آن حدود سه تا چهار دلار کمتر از قیمت تعیین شدۀ ۱۸ دلار است اگر چه هنوز به این سطح نرسیده است. این روزنامه همچنین به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «فهد شاه عربستان سعودی، ابراز امیدواری کرد که کشورهای عضو اوپک به مفاد پیمان اوپک درخصوص تولید و قیمت که در کنفرانس اخیر سازمان در ژنو منعقد شد احترام بگذارند.» بنا به گزارش خبرگزاری اوپک از ظهران، فهد در اجلاسی با ستاد آموزشی و دانشجویان دانشگاه نفت و مواد معدنی در ظهران گفت: «این پادشاهی از کاهش بهای نفت خیلی ضرر دیده و مصمم است که به مفاد موافقتنامه اوپک احترام بگذارد و آن را رعایت کند.» روزنامه نیویورک تایمز در شماره امروز خود، ضمن انتشار مقالهای تحلیلی درباره مسائل جهانی نفت و بازتاب آن در اقتصاد امریکا به دولت آن کشور هشدار داد «بیتوجهی به جریاناتی که در اطراف مسئله نفت در جهان درحال وقوع است سبب میشود که تولیدکنندگان نفت مجدد برای یک دهه دیگر بر سرنوشت اقتصادی مردم امریکا دست یابند.» نیویورک تایمز با اشاره به توافق اخیر اعضای اوپک تصریح کرد: «پس از این موافقتنامه مردم امریکا بیش از هر زمان دیگر به احتیاط و دوراندیشی نیاز دارند و این احتیاط و محافظهکاری علیرغم اعتقاد کارشناسان به این مسئله که توافقنامه اخیر آخرین موافقتنامه اوپک نیست، امری ضروری به حساب میآید.»

گزارش - 11

11. عراق از دستاوردهای اخیر تهران در صحنه سیاسی به هراس افتاده است. به گزارش خبرگزاری جمهوی اسلامی روزنامه فایننشال تایمز (چاپ لندن) در شماره امروز با اعلام این مطلب افزود: «این دستاوردها عبارتاند از موفقیتهای ایران در اوپک و همچنین ابراز تمایل امریکا نسبت به برقراری روابط با تهران.» این روزنامه مینویسد: «مقامات عراقی از دستاوردهایی که ممکن است ایران از طریق همپیمانی با عربستان سعودی در اوپک به دست آورده باشد نگران هستند و بیم دارند اعتراف واشنگتن به نقض تحریم تسلیحاتی خود به تهران به سرازیرشدن سیل تسلیحات جدید به ایران منجر شود.» فایننشال تایمز در ادامه مینویسد: «رژیم عراق بیم دارد که این موفقیتها موجب بروز این گمان شوند که ایران اکنون بهعنوان یک نیروی دائمی در منطقه و نیرویی که سایر کشورها مجبور خواهند بود با آن کنار آیند، پذیرفته شود. ادعاهای عراق مبنیبر کشتن یا مجروحکردن ۹۰ هزار ایرانی در طول نبرد هفته گذشته، برای جزیره امالرصاص و شادمانی علنی بغداد بهدنبال آن، بهعنوان علائمی بازگوکننده نگرانیهای رو به رشد عراق در نظر گرفته میشوند.» این روزنامه ضمن آنکه ملاقات مبارک و شاه حسین در روز یکشنبه را نمایانگر این نگرانی دانسته تأکید میکند «این دو از سرسختترین حامیان عراق بودهاند.» روزنامه مذکور همچنین مینویسد: «کنفرانس چهارروزه گروههای مخالف عراق که روز یکشنبه، در تهران، پایان یافت تهدید دیگری را متوجه عراق کرده است.» فایننشال تایمز در این مورد میافزاید: «حجتالاسلام رفسنجانی رئیس مجلس ایران به هیئتهای عراقی گفته است که تنها راهحل برای جنگ، حذف رژیم بعثی حاکم بر بغداد است.»

گزارش - 12

12. وزیر برنامه و بودجه اعلام کرد هزینههای جاری و عمرانی در بودجه ۱۳۶۶ برای حفظ وضع موجود و نه شرایط توسعه اقتصادی کشور تنظیم شده است. مسعود روغنی زنجانی وزیر برنامه و بودجه در گفتوگو با خبرنگاران اقتصادی و پارلمانی کیهان درباره ویژگیهای بودجه سال ۶۶ ضمن متأثر خواندن بودجه از نوسانات بازار نفت، کاهش درآمدهای ارزی و به تبع آن درآمدهای ریالی کشور که در بودجه مصوب مجلس برای سال ۶۵ درنظر گرفته شده بود گفت: «بر اساس این تجربه، ما برای سال ۱۳۶۶ سعی کردیم با توجه به روند واقعی درآمدهایی که برای نفت و درآمدهای مالیاتی پیشبینی میشود بودجه را تنظیم کنیم، لذا یکی از ویژگیهای بودجه سال ۶۶ واقعگرایی بودجه است.» وی اضافه کرد: «البته این بودجه، مناسب این شرایط است ولی بودجه مطلوبی نیست. به عبارتی بودجههای جاری و عمرانی ما برای حفظ وضع موجود تنظیم شده نه برای شرایط توسعه اقتصادی کشور.» روغنی زنجانی همچنین گفت: «گر چه به لحاظ رشد و توسعه ما نیاز به سرمایهگذاریهای بیشتری داریم ولی به لحاظ این که اصل واقعی بودن بودجه را قبول کردهایم لذا در سطحی بودجههای عمرانی را بستیم که بتوانیم تخصیص را به آنها برسانیم نه اینکه در وسط راه به لحاظ عدم تخصیص اعتبارات، پیشرفت فیزیکی طرحهای عمرانی ما دچار کاستی شود.» وزیر برنامه و بودجه در خصوص اولویت هزینههای جنگ در لایحه بودجه تأکید کرد: «در رابطه با جنگ، اعتبارات ما باز در اولویت هست و ما هیچ کاستی نسبت به سال ۶۵ در رابطه با اعتبارات جنگ نداریم. بعد از جنگ اولویت به آموزش و تحقیقات داده شده (است).» وی همچنین ضمن امیدواری به افزایش وصول مالیاتها بر اساس بودجه جدید گفت: «این از اعتقادات ماست و تاریخ کشورهای دیگری هم که درگیر جنگ بودند نیز تأیید این نکته وزارت برنامه و بودجه است که در شرایط جنگی باید از اقشاری که از جنگ بهرهمند شدند، بگیریم و بدهیم به آنهایی که متضرر شدند که این کار را ما کمتر انجام دادیم. در کشورهای دیگر مالیات ویژه جنگی که موقت است میگیرند و این را ما هم هنوز انجام ندادهایم و میشود این را گرفت. مطمئناً اگر این کار انجام بگیرد تجدید توزیع درآمد خواهد بود و میشود مردم و اقشار پایین را در مقابل افزایش قیمتهای تورمی که ناشی از شرایط جنگ هست حمایت منطقی کرد و تا زمانی که این را نگیریم شاید دولت با خدمات کمتر نتواند آن جوری که هست نیاز آن اقشار گسترده کم درآمد را جواب دهد و مطمئناً این مسئله بایستی یک روزی حل شود و دستاندرکاران بتوانند این مسئله را حل کنند.»

گزارش - 13

13. تلاشها برای حل مشکلات گسترده اهالی شهرهای بمباران شده باختران و اسلامآباد غرب در حالی ادامه دارد که اوضاع این دو شهر با احتمال از سرگیری حملات هوایی عراق همچنان غیرعادی است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران ارسلان صفایی نماینده باختران در مجلس شورای اسلامی امروز «طی دو فقره تلکس بهعنوان نخستوزیری و وزارت کشور تقاضای مواد خوراکی، سوخت و پرسنل کمیته و شهربانی و امکانات برای شهروندان باختران کرده است.» وی که این مطلب را در پایان دیدارش از مناطق آسیبدیده باغ ابریشم دولتآباد، آبادانی مسکن و طاقبستان با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در میان میگذاشت افزود: «جمعی از شهروندان باختران که به دامنه کوه پناه بردهاند بهعلت کمبود سوخت و مواد غذایی و بیکاری، مستأصل و محتاج به کمک هستند. وضع نان شهر امروز، بهتر شده و جهت جلوگیری از شیوع بیماری اقدامات بهداشتی لازم باید پیشبینی گردد.» ازسوی دیگر به گفته سیدجلیل سیدزاده دیگر نماینده باختران در مجلس شورای اسلامی، نمایندگان این شهر در حال پیگیری سه مسئله ایجاد پناهگاههای مطمئن، رفع مشکلات سیستم پدافندی و سوخترسانی به مردم این شهر بوده و تا پایان انجام این سه هدف در باختران خواهند ماند. وی درمورد وضع موجود مدارس نیز گفت: «در جریان سفر وزیر آموزشوپرورش این مسئله مورد بررسی قرار گرفت. سیاست کلی بر بازگشایی مدارس است، ولی جو اضطراب و نگرانی هنوز تا حدودی وجود دارد.» همچنین فرماندار اسلامآباد غرب امروز در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی درزمینه اقدامات امدادی در این شهر گفت: «با تشکیل ستاد امداد و کمیتههای برآورد خسارات واحدهای مسکونی، تجاری و لوازم خانگی خدمات شورای تأمین شهر، ستاد سوخت و کمیته امور پناهگاه همچنین اقدامات گستردهای درجهت تأمین مایحتاج عمومی، حفظ امنیت شهر و کالارسانی به شهروندانی که به روستاها رفتهاند، درمان و بهداشت عمومی انجام گرفته است.» وی تجهیز بیمارستان و گماردن اکیپ جراح و راهاندازی اتاق عمل را بخشی از این اقدامات دانست و افزود: «علاوهبر توزیع لوازم خانگی، ۴۰ تن نان نیز بین شهروندان توزیع شده است.» بر پایه این گزارش فرماندار اسلامآباد غرب اعلام کرد در جریان بمبارانهای مهرماه تا دیماه امسال اسلامآبادغرب و روستاهای علیآباد، برفآباد و اطراف این شهر ۱۴۸ نفر غیرنظامی شهید و ۴۰۰ نفر مجروح شدهاند. وی اضافه کرد: «در جریان این بمبارانها ۱۸۵ واحد مسکونی و ۲۰ واحد تجاری تخریب و آسیب دیده و علاوهبرآن، به ساختمانهای مرکز خدمات کشاورزی، بانک ملت، برق، مخابرات و جهاد سازندگی خسارت وارد آمده است.»

گزارش - 14

14. مصر با فروش تجهیزات ساخت شوروی به عراق انبارهای خود را از تسلیحات امریکایی پر میسازد. به گزارش رادیو امریکا روزنامه واشنگتن پست در شماره امروز خود در گزارشی از شرایط جنگ ایران و عراق به نقل از مقامات نظامی عالیرتبه مصر مینویسد: «تسلیحات ضدهوایی و ضدتانکی که دولت پرزیدنت ریگان برای رژیم اسلامی ایران ارسال داشته تعادل قوا در جنگ ایران و عراق را اساساً تغییر داده و نیازهای شدید زرادخانه ایران را برطرف کرده و شانس آن کشور را در انجام حمله نهایی موفقیتآمیزی علیه عراق افزایش داده است.» به نوشته این روزنامه «حسنی مبارک رئیسجمهوری مصر از اعتراض شدید به ایالات متحده بهخاطر ارسال اسلحه برای ایران پرهیز کرده و فقط با زبانی ملایم خواستار کوشش آن کشور برای بهدستآوردن مجدد اعتبارش در خاورمیانه شده است. این درحالی است که ملک حسین پادشاه اردن، دراینزمینه به ایالات متحده علناً اعتراض کرده است. بنا به گزارشها دلیل این امر احتمالاً آن است که مصر درحالحاضر سرگرم مذاکراتی با واشنگتن است تا بدهی نظامی ۵/۴ میلیارد دلاری خود را سبکتر کند.» واشنگتن پست ضمن اشاره به سایر ادعاهای منابع اطلاعاتی مصر در مورد دریافت موشکهای زمین به زمین ساخت امریکا توسط ایران به طرح این موضوع میپردازد: «درحالیکه حدود دومیلیون مصری در عراق کار میکنند و باتوجهبه میزان فروشهای نظامی مصر به عراق که از دو میلیارد دلار فراتر رفته است مصر در سرنوشت جنگ خلیجفارس شدیداً ذینفع است. به گفته یک دیپلمات غربی مصریها نمیخواهند عراق در این جنگ شکست بخورد، بااینحال مصر ازنظر اقتصادی به زحمت میتواند بار خود را بر دوش بکشد چه برسد به اینکه به عراق نیز کمک مالی دهد، اما از آنجایی که مصر و عراق هر دو مصرفکننده تسلیحات ساخت شوروی بودهاند، ارتش مصر فرصت فروش مقدار زیادی قطعات یدکی و مهمات ساخت شوروی را که در انبارهایش وجود دارد از دست نمیدهد. بنا به منابع آگاه مصری دولت مصر با فروش این وسایل کهنه انبارهای خود را از تسلیحات ساخت امریکا پر میسازد.»

گزارش - 15

15. با وجود تلاش مصر برای آزادی اسرای جنگی این کشور در ایران که با میانجیگری سودان صورت میگیرد یک مقام وزارت امور خارجه مصر گفت دولتش این گفته ایران را که اسرای مصری مزدوران جنگی هستند رد میکند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت احمد ابوالخیر کفیل بخش قانونگذاری وزارت امور خارجه مصر که این مطلب را در گفتوگو با روزنامه الاتحاد امارات اعلام کرد همچنین گفت: «دولت متبوعش مدتهاست میکوشد تا مقدمات آزادی اسرای مصر در ایران را ازطریق صلیبسرخ جهانی و یا دیگر سازمانهای بینالمللی فراهم سازد.» به رغم این گفته، روزنامه الرأی العام در شماره امروز خود طی گزارشی از قاهره نوشت: مقامات وزارت امور خارجه مصر در مذاکراتی که طی سه روز گذشته، با الشریف زینالعابدین الهندی وزیر امور خارجه سودان، در قاهره، به عمل آوردند از مقامات سودانی خواستند تا برای آزادی اسرای مصری از زندانهای ایران نزد این کشور میانجیگری غیرعلنی کنند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت در گزارش این روزنامه آمده است: «مصر از سودان خواسته است ایران را متقاعد سازد اسرای مصری در این کشور را آزاد و به خارطوم اعزام نماید تا هواپیماهای مصری بعداً آنان را از سودان به مصر انتقال دهند.»

گزارش - 16

16. رادیو امریکا در گزارشی از تحولات جنگ ایران و عراق به ارزیابی احتمالات مطرح در مورد خطر گسترش جنگ، دخالت مستقیم امریکا و دورنمای تلاشهای دیپلماتیک خاتمه جنگ پرداخت. این رادیو در ابتدای این گزارش، پیروزی نظامی ایران در تصرف شبه جزیره فاو در فوریه گذشته (بهمن ۶۴) را مورد اشاره قرار داد و گفت: «این پیروزی ضربه بزرگی به عراق تلقی شد. دولت بغداد صدها میلیون دلار خرج سیستم دفاعی پیچیدهای برای شبهجزیره فاو کرده بود. رهبران عراق اعلام کردند که سرزمین ازدسترفته را دوباره به دست خواهند آورد، اما سلسله ضدحملههای عراق بینتیجه ماند و واحدهای زرهی عراق در زمین گلآلود شبهجزیره گیر افتادند. عراق به توپخانه دوربرد و بمباران مواضع ایران متوسل شد، اما کوششهایش فقط از پیشروی نیروهای ایرانی جلوگیری و نیروهای ایرانی مناطق تصرفشده را همچنان در دست خود حفظ کردند. حمله ایران به فاو عملیات جنگی را از همیشه به کشورهای نفتخیز شبهجزیره عربستان نزدیکتر ساخت. مرزهای کویت از مواضع تازه نیروهای ایرانی فقط ۲۵ کیلومتر فاصله دارد. کشورهای عربی برای دستیابی به موضعی واحد در جنگ خلیجفارس به کوششهای عمدهای دست زدند، اما این کوششها نیز در طول سال با اختلافات و رقابتهای موجود در جهان عرب به جایی نرسید. درحالیکه بیشتر کشورهای عرب، عراق را در جنگ با ایران حمایت میکنند، سوریه و لیبی، به جانبداری از ایران ادامه دادند و در ماه مارس گذشته، طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، رسماً خواستار اخراج لیبی و سوریه از اتحادیه عرب شد.» رادیوی مذکور ضمن اشاره به نگرانیهای موجود از گسترش جنگ با حملات صورت گرفته به نفتکشها و سایر کشتیها در خلیج فارس افزود: «جورج بوش معاون رئیسجمهوری ایالات متحده در سفری به خلیج [فارس] در آوریل گذشته، بر تعهد امریکا به حمایت از تنگه هرمز که ازنظر استراتژیک اهمیت حیاتی دارد، تأکید کرد. در ماه نوامبر نیز عربستان سعودی و متحدانش در شورای همکاریهای خلیج قول دادند که برای دفاع از کشتیرانی در آبهای خود به کوششهای تازهای دست زنند، اما جنگ نفتکشها ادامه یافت و تا پایان سال ۱۹۸۶ حدود ۹۰ کشتی در خلیجفارس موردحمله قرار گرفت که تقریباً دوبرابر کشتیهای موردحمله در سال پیش از آن بود. در اوایل تابستان عراق در کوششی برای وادارساختن ایران به ترک شبهجزیره فاو به سلسله حملات محدودی علیه ایران دست زد. در ماه می سربازان عراقی برای نخستینبار ظرف سه سال گذشته، وارد خاک ایران شدند و شهر مرزی مهران را تصرف کردند، اما حدود دو ماه بعد، در مقابل ضدحمله نیروهای ایرانی بهناچار از مهران خارج شدند. درپی آن عملیات پاییزه، رهبران رژیم اسلامی آغاز قریبالوقوع حملهای نهایی و تعیینکننده برای درهمکوبیدن ارتش عراق و مجبورساختن صدام حسین به کنارهگیری از قدرت را اعلام کردند. منابع دیپلماتیک گزارش دادند که ایران بیش از نیممیلیون نفر را برای این حمله در پشت مرزها مستقر ساخته است. این منابع پیشبینی کردند که حمله بزرگ از سرزمینهای باتلاقی جنوب بصره، آغاز خواهد شد، اما درحالیکه سال ۱۹۸۶، رو به پایان است این حمله هنوز آغاز نشده است.» رادیو امریکا با طرح فرضیههای مربوط به تأخیر حمله بزرگ ایران و اشاره به این موضع مقامهای جمهوری اسلامی ایران که اختلاف با عراق را در میدان نبرد فیصله خواهند داد میافزاید: «در اوایل سال ۱۹۸۶، خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت تهران و بغداد پیرامون دستور کار برای مذاکرات صلح توافق کردهاند، اما ایران مخالفت خود حتی با آغاز مذاکرات را نیز ادامه داد و درحالیکه سال رو به پایان است آقای دکوئیار بهناچار اذعان داشت که کوششهای دیپلماتیکش به بنبست رسیده است.»

گزارش - 17

17. هیئتهای نمایندگی ایران و امریکا در لاهه امروز برای رفع توقیف ۵۰۰ میلیون دلار از داراییهای بانکی ایران در امریکا با هم ملاقات کردند. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس این مطلب را یک سخنگوی سفارت امریکا در لاهه اعلام کرد. بر پایه این گزارش یک سخنگوی سفارت ایران نیز ضمن ابراز خوشبینی به انجام توافق گفت: «چند موضوع فنی کوچک هست که باید حل شود، اما یقین داریم که آنها (امریکاییها) میخواهند پول را به حساب ما واریز کنند.» وی افزود: «ایران پیشبینی میکند که توافق برای رفع توقیف از دارایی بانکی ایران ظرف یکی دو روز آینده عملی خواهد شد.» در همین زمینه روزنامه ایندی پندنت چاپ لندن به نقل از منابع نزدیک به دیوان لاهه نوشت: «این ۵۰۰ میلیون دلار فقط بخشی از مبلغ ۹ میلیارد دلاری است که بعد از تیرگی روابط دو کشور در ۷ سال قبل ضبط شد.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن روزنامه مذکور «دیوان لاهه را از این جهت بیمانند خواند که تنها محکمهای است که مقامات ایرانی و امریکایی در کنار هم در آن نشستند.» روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن نیز در مورد مذاکرات هیئتهای نمایندگی ایران و امریکا در لاهه مینویسد: «درحالیکه دولت ریگان هماکنون در محاصره جنجال بر سر عرضه تسلیحات به ایران قرار دارد، مطمئناً مایل است حداقل آزادی پنج تن از شهروندان اسیر در لبنان را تضمین کند.» با توجه به طرح این انتظار، نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه در گزارشی نوشت: «به نظر میرسد مقامات امریکایی و همکاران غیرامریکایی آنان با توجه به اظهارات ریاست مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه اگر امریکا داراییهای ایران را آزاد سازد ایران نیز سعی میکند به آزادی گروگانهای امریکایی کمک نماید، میخواهند با مطرح کردن نوعی ارتباط بین مذاکرات و مسئله گروگانها این موضوع را در افکار عمومی جهان جا بیندازند که در صورت توافق بر سر داراییهای مسدود شده، جمهوری اسلامی نیز موظف خواهد بود متقابلاً موجبات آزادی گروگانها را فراهم کند.» این نشریه افزود: «همچنین به نظر میرسد که مقامات امریکایی مایلند از این طریق، مسئله گروگانگیری و به اصطلاح اقدامات تروریستی را به جمهوری اسلامی ایران مربوط سازند.»

گزارش - 18

18. در پاسخ به طرح پیشنهادی ایران، رهبر جنبش امل اعلام کرد از اول سال جدید مسیحی برقراری آتشبس در سراسر لبنان را پذیرفته و مقررات آن را کاملاً رعایت خواهد کرد. به گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری فرانسه از دمشق نبیه بری در یک مصاحبه مطبوعاتی در دمشق تأکید کرد: «ابتکار ایران در پایان دادن به جنگ اردوگاهها را که از روز ۳۰ سپتامبر بین شبهنظامیان امل و رزمندگان فلسطینی در بیروت و جنوب لبنان جریان دارد را پذیرفته است.» وی گفت: «ادامه نبردها که به سود اسرائیل و در نتیجه به نفع عرفات تمام خواهد شد هیچگونه پیروزی برای ما به بار نخواهد آورد.» این گزارش همچنین حاکی است: «نبیه بری ضمن بحث از مواضع سوریه و پیشنهاد ایران بهویژه پیشنهاد پرزیدنت (آیتالله) علی خامنهای، از فرماندهی نیروهای امل در جنوب لبنان درخواست کرد همهگونه اقدامات لازم برای تأمین آذوقه و داروی مورد نیاز اردوگاههای فلسطینی را از روز اول سال جدید مسیحی به عمل آورند.» به گزارش روزنامه کیهان رهبر جنبش امل همچنین در مورد نادیده گرفته شدن احتمالی آتشبس امل از سوی یاسر عرفات رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) گفت: «ما به تعهد خود به اجرای مراحل طرح جمهوری اسلامی ایران تأکید کردهایم.» این گزارش افزود بر اساس این طرح قرار است پس از آتشبس و اجرای مراحل مربوطه جلسهای با شرکت جبهه ملی لبنان، امل و جبهه نجات ملی فلسطین در مورد تعیین وضعیت آینده فلسطینیان در لبنان در دمشق تشکیل شود. نبیه بری گفت: «یاسر عرفات قصد دارد تا زمان برگزاری کنفرانس سران اسلامی در کویت وضعیت درگیری اردوگاهها ادامه یافته حتی تشدید شود.» ضمیمه گزارش۷۱: تشریح دستاوردها و ارزیابی کنفرانس همیاری ملت عراق نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه ضمن گزارشی از روند برگزاری کنفرانس همیاری ملت عراق، در تشریح دستاوردهای آن به نکاتی از جمله محوریت پیدا کردن جمهوری اسلامی ایران در گردهمایی گروههای معارض از طیفهای گوناگون، برخورد مستقیم با مسائل اکراد به عنوان نیروهایی که بیشترین افراد دارای سلاح را در عراق در اختیار دارند و مرکزیت دادن به مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در جمع معارضین عراقی اشاره کرد و به عنوان ارزیابیهای خود از کنفرانس و نقطهنظرات وزارت امور خارجه در این زمینه نوشت: «١. شرکت اکراد در این کنفرانس به خاطر احترام به جمهوری اسلامی ایران بود و به نظر میرسید آنان اعتقاد چندانی به مصوبات و تصمیمات کنفرانس نداشته و بعضاً این موضوع را به صراحت بیان مینمودند. ٢. محوریت جمهوری اسلامی ایران با توجه به امکانات و تواناییها و وسایلی که در صحنه جهانی در اختیار دارد میتواند بیش از هر محور دیگری جهت ادامه کار کنفرانس و برگزاری اجلاسهای دیگر و پیگیری مصوبات مورد اعتماد و اعتنای معارضین عراقی قرار گیرد. ٣. در ارزیابی اولیه میتوان ادعا نمود که کنفرانس به همه اهداف اصلی خود که جمع کردن کلیه احزاب و گروههای معارض جهت رسیدن به یک سلسله توافقات عملی برای مبارزه با رژیم عراق بود، به صورت کامل دست نیافت.» نشریه مذکور ضمن پیشنهاد تشکیل یک دبیرخانه دائمی در ایران برای پیگیری مصوبات کنفرانس و دعوت مجدد از تمامی افراد، گروهها و احزاب عراقی به منظور مذاکره درباره امکانات آنها و اقدامات عملی که هر یک قادر به انجام آن هستند توصیه کرد «با احزاب غیراسلامی عراقی رابطه برقرار شده تا از این طریق فشار سیاسی - نظامی بیشتری بر رژیم عراق وارد شود.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/10/08