1365.11.21

روزشمار جنگ سال 1365 1365.10.21
نام‌های دیگر	بیست و یک دی
تاریخ شمسی	1365.10.21
تاریخ میلادی	11 ژانویه 1987
تاریخ قمری	10 جمادی‌الاول 1407

1359.10.21

1360.10.21

1361.10.21

1362.10.21

1363.10.21

1364.10.21

1366.10.21

گزارش - 1

1. در سومین روز عملیات کربلای۵، قرارگاه کربلا ضمن تأمین جناح راست منطقه عملیاتی به مقاومت و پیشروی خود در منطقه غرب کانال ماهی - با وجود فشارهای پی در پی و سنگین ارتش عراق - ادامه داد تا اینکه دو قرارگاه نجف و قدس در بخش جنوبی منطقه عملیاتی توانستند در برخی محورها به جزیره بوارین و خط سوم دفاعی عراق در مجاورت نهر جاسم نزدیک شوند. مبتنیبر تدبیر عملیاتی که از ساعات پایانی روز گذشته در منطقه عملیاتی شلمچه اجرا شده بود، در بخش شمالی این منطقه قرارگاه کربلا میبایست ضمن تصرف دو پل دیگر کانال پرورش ماهی موسوم به شهامت و فضیلت و نفوذ به غرب کانال زوجی، منطقه سرپل غرب کانال ماهی را تا جاده حد فاصل نوک این کانال و کانال زوجی (خط رضایت) گسترش میداد. در بخش جنوبی منطقه نیز قرارگاههای نجف و قدس مأموریت داشتند به ترتیب از سمت جنوب تا جزیره بوارین و از سمت غرب تا خط سوم دفاعی عراق (نهر جاسم) پیش روند. مشروح عملیات امروز این قرارگاهها در هر یک از دو بخش شمالی و جنوبی شلمچه به تفکیک چنین است: الف - بخش شمالی منطقه شلمچه: در محور خط پاسگاه بوبیان، لشکرهای۳۲ انصارالحسین و ۳۳ المهدی که در آخرین ساعت روز گذشته موفق شده بودند قسمت غربی این خط را تصرف کنند، در ادامه عملیات خود به طرف دو پل شهامت و فضیلت پیش میرفتند. در محور غرب کانال ماهی هم لشکر۴۱ ثارالله سعی داشت در حاشیه شرقی کانال زوجی گسترش وضعیت دهد؛ لشکرهای۲۵ کربلا، ۲۷ محمد رسولالله و ۱۰ سیدالشهدا نیز به سمت خط رضایت پیش میرفتند. همچنین، لشکرهای۳۱ عاشورا و ۷ ولیعصر به همراه گردان مستقل ۳۸ ذوالفقار تصمیم داشتند با تصرف منطقه مثلثی شکل غرب نوک کانال ماهی شکاف میان دو قرارگاه کربلا و قدس را پر کرده و منطقه غرب این کانال را به بخش جنوبی منطقه عملیاتی متصل کنند. هنوز ساعتی از آغاز امروز (قبل از ساعت ۰۱:۰۰ بامداد) سپری نشده بود که پیشروی همراه با درگیری یگانهای قرارگاه کربلا به انهدام و یا فرار بخشی از قوای دشمن از صحنه درگیری انجامید. فرمانده لشکر۳۱ از پیشروی نیروهایش به طرف دو موضع هلالی شکل غرب نوک کانال ماهی؛ و نیز فرمانده لشکر۴۱ از پیشروی نیروهایش در حاشیه شرقی کانال زوجی خبر دادند. فرمانده لشکر۲۷ نیز در ساعت ۰۱:۱۵ رسیدن نیروهایش به خط رضایت و الحاق با نیروهای لشکر۱۰ در سمت چپ را اطلاع داد. از لشکر۲۵ هم خبر رسید که به پاکسازی محور خود (در سمت راست لشکر۲۷) از وجود دشمن مشغول است و به سمت پلهای دوم و سوم کانال زوجی (حسن و حسین) در حرکت است. به این ترتیب و با مشخص شدن آخرین وضعیت حضور لشکرهای۴۱، ۲۵، ۲۷، ۱۰ و ۳۱ به ترتیب از کانال زوجی تا نوک کانال ماهی، تنها یگانهایی از قرارگاه کربلا که هنوز از وضعیتشان خبری حاصل نشده بود، لشکر۷ در غرب نوک کانال و لشکرهای ۳۲ و ۳۳ در محور خط (پد) بوبیان بود. بنابراین، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا در تماس با عبدالمحمد رئوفی فرمانده لشکر۷ گفت: «نوک کانال ماهی را بچهها [لشکر۳۱] حل کرده و مسئلهای ندارد. خود امین [شریعتی] یک گردان فرستاده. الآن فقط کار تو مانده. الآن همه خطها درست شده. شما هم برو پشتِ اولِ دژ بزرگ [خط سوم دشمن در پشت نهر جاسم].» لحظاتی بعد (در ساعت ۰۱:۳۴)، حسن داناییفر که فرماندهی جناح راست منطقه عملیاتی (در محور پد بوبیان) را بر عهده داشت، در تماس با فرمانده قرارگاه کربلا از پیشروی نیروهای دو لشکر۳۲ و ۳۳ از ضلع شرقی کانال ماهی به طرف پل شهامت و پل فضیلت خبر داد. حسن داناییفر: «دشمن اصلاً نتوانست کاری انجام دهد. الآن بچهها دارند میروند به طرف پلهای کانال ماهی که پس از کانال زوجی قرار دارند. کیانی [لشکر۳۲] میخواهد بیاید به طرف [غرب] کانال زوجی. به قاسم سلیمانی [لشکر۴۱ که در شرق کانال زوجی حضور داشت] بگویید مواظب باشد.» ادامه تلاش برای پیشروی در منطقه عملیاتی کربلای۵

احمد غلامپور: «شما فقط این پلهای کانال ماهی را برنامهریزی کنید که منفجر شود. ما از طرف تیپ مهندسی تیم تخریب فرستادیم آن طرف، ... با تیانتی و بیل مکانیکی آنها را بشکافید. الآن از فرصت استفاده کن و از زرهی و ادوات هم بهره بگیر.» با روشن شدن وضعیت عملیات در جناح راست منطقه، عملیات در این محور پایان یافته تلقی گردید و دستور پدافند (استقرار تانک و احداث مواضع مناسب و ...) به فرمانده آن ابلاغ شد. در پی آن، تمام تلاش فرماندهی قرارگاه کربلا به عملیات دیگر یگانهایش در منطقه غرب کانال ماهی، به خصوص منطقه مثلثی شکل نوک آن که محل اتصال لشکرهای۱۰، ۳۱ و ۷ بود، معطوف گردید. در ساعت ۰۲:۲۰ اطلاع حاصل شد که نیروهای لشکر۱۰ دو موضع هلالی ۳۶ و ۳۷ (جنوبیترین مواضع ضلع غربی کانال ماهی) را تصرف کردهاند؛ و در نزدیکترین نقطه در جناح چپ آنها نیز نیروهای لشکر۳۱ حضور یافتهاند. فرمانده قرارگاه کربلا به علی فضلی فرمانده لشکر۱۰: «شما قضیهات با امین [الحاق با لشکر۳۱] را حل کن. انشاءالله همه میریزیم روی این [مواضع هلالی شکل] ۲۷، ۲۸ و ۲۹؛ و خط جاسم را هم میگیریم.» اهمیت تصرف منطقه مثلثی شکل کوچک غرب نوک کانال به گونهای بود که دشمن را ناچار میکرد منطقه میانی نهر دوعیجی (خط دوم) و نهر جاسم (خط سوم) را تخلیه کند و در نتیجه، خط سوم دشمن از غرب کانال ماهی تا غرب نهر جاسم به طور کامل در اختیار رزمندگان خودی قرار میگرفت. بر همین اساس، در ساعت ۰۲:۳۵، غلامعلی رشید معاون عملیاتی فرمانده کل سپاه در تماس با فرمانده قرارگاه کربلا بر اهمیت تصرف این منطقه تأکید کرد و گفت: «الآن رئوفی و امین [لشکرهای۷ و ۳۱] شدهاند عامل اتصال این دو حلقه [کانال ماهی و نهر جاسم]. کارشان خیلی مهم است، تشویقشان کنید بروند.» دقایقی بعد، اعلام شد لشکر۱۰ ضمن الحاق با لشکر۳۱ در شمال منطقه مثلثی شکل غرب نوک کانال تلاشی دیگر را به طرف خط رضایت به عمل آورده و با لشکر۲۷ الحاق کرده است. لشکر۳۱ نیز پس از الحاق با لشکر۱۰ سعی داشت همراه لشکر۷ به سمت خط جاسم پیش رود. احمد غلامپور به امین شریعتی فرمانده لشکر۳۱ عاشورا: «توجه داشته باش که میخواهیم بچسبیم به دژ [خط دفاعی سوم] و جاده سراسری دشمن [خط رضایت]. شما دستت را بده به آقای رئوفی [لشکر۷ ولیعصر] و با هم این مسئله جاسم را حل کنید.» در این هنگام (حدود ساعت ۰۳:۰۰)، در خط رضایت نیز تنها لشکرهای۲۷ و ۱۰ حضور داشتند. لشکر۲۵ هم که پس از دستیابی به دومین پل روی کانال زوجی (حسن) به طرف سومین پل (حسین) پیش میرفت، قرار بود در ادامه مانور خود در سمت چپ با لشکر۲۷ الحاق کند. در ساعت ۰۳:۵۵ فرمانده لشکر۱۰ با نگرانی خبر داد: «ما الآن [در خط رضایت] از بس آمدیم به طرف چپ [برای الحاق با لشکر۳۱]، دستمان از کوثری [لشکر۲۷ در سمت راست] جدا شد. ... به امین [لشکر۳۱] هم متصل نیستیم، رئوفی هم هنوز نیامده.» به این ترتیب و همانگونه که فرمانده لشکر۱۰ خبر داده بود، تا این زمان الحاق هیچیک از یگانها محقق نشده بود، لشکر۴۱ در مجاورت شرق کانال زوجی، لشکر۲۵ در محل تقاطع کانال زوجی و خط رضایت و نیز لشکرهای۲۷، ۱۰ و ۳۱ به ترتیب و با فاصله از یکدیگر در خط رضایت حضور داشتند. لشکر۷ هم ضمن تصرف موضع هلالی۲۹ خط جاسم به پاکسازی موضع ۲۸ مشغول بود. آخرین خبر پیشروی که تصرف سومین پل روی کانال زوجی و نیز الحاق با لشکر۲۷ در خط رضایت بود، در ساعت ۵:۴۵ از سوی فرمانده لشکر۲۵ اطلاع داده شد؛ و چون روشنایی هوا نزدیک بود و احتمال داده میشد دشمن با قوای بیشتر با رزمندگان خودی درگیر شود،* بر لزوم بهکارگیری هلیکوپترهای هوانیروز ارتش برای شکار تانکهای عراقی تأکید شد؛ اما هوا ابری همراه با غبار صبحگاهی بود و نامساعد برای پرواز. همانگونه که پیشبینی میشد، ساعتی پس از طلوع آفتاب (۰۸:۱۰) پاتک دشمن در همه محورها به خصوص در محور نوک کانال ماهی آغاز شد. واحدهای زرهی و پیاده عراق با استفاده از رخنه میان لشکرهای۱۰ و ۷ (بین خط رضایت و خط جاسم) سعی داشتند منطقه مثلثی شکل غرب نوک کانال را باز پس گرفته و از اتصال منطقه غرب این کانال با بخش جنوبی منطقه عملیاتی جلوگیری کنند. بنابراین، به تیپ زرهی ۲۰ رمضان دستور داده شد تا با استقرار تعدادی از تانکهایش روی ضلع شرقی نوک کانال، دو موضع هلالی مقابل را زیر آتش بگیرد. همچنین، نقاطی را که میبایست با توپخانه و هواپیما هدف قرار گیرند، مشخص و به واحدهای مربوط ابلاغ گردید. فشار دشمن از ساعت ۰۹:۰۵ با بمباران هوایی و تک شیمیایی شدت یافت. در مقابل و با بهبود وضعیت هوا، امکان وارد عمل شدن هلیکوپترهای خودی نیز فراهم شد. ساعت ۰۹:۱۲ فرمانده کل سپاه به افسر رابط هوانیروز ارتش گفت: دشمن از دیشب آسیب دیده و الآن اگر کبری (هلیکوپتر توپدار) وارد عمل شود، خوب است، باید بروند رعب ایجاد کنند. با اینکه تا قبل از ظهر بر اثر فشارهای پی در پی و سنگین دشمن لشکرهای ۲۵، ۲۷ و ۱۰ از خط رضایت و لشکرهای۳۱ و ۷ تا نزدیکی نوک کانال ماهی عقب آمدند، اما در مجموع وضعیت عملیات تقریباً رضایتبخش بود و به نظر میرسید ابتکار عمل در دست خودی است و دشمن نتوانسته به نتیجه مطلوب و مورد نظر خود برسد. بنابراین و از آنجا که ادامه عملیات در روز مقدور نبود، تلاش قرارگاه کربلا حول محورهای زیر متمرکز شد: ۱- حفظ آخرین وضعیت به دست آمده در غرب کانال ماهی. ۲- طراحی و سازماندهی واحدهای مهندسی برای احداث مواضع دفاعی مستحکم. ۳- سازماندهی و تدارک یگانها برای ادامه عملیات. ۴- طراحی و تنظیم آتش در منطقه. براساس وضعیت موجود، فرمانده کل سپاه (محسن رضایی) در ساعت ۱۱:۰۰ با فرمانده عالی جنگ (هاشمی رفسنجانی) تماس گرفت و بر لزوم شروع هر چه سریعتر عملیات ارتش در جبهه غرب و نیز ادامه فعالیت هوانیروز و نیروی هوایی ارتش در منطقه عملیاتی کربلای۵ تأکید کرد. آقای هاشمی رفسنجانی هم در پاسخ با بیان اینکه «هر وقت شما بخواهید اینها ادامه خواهند داد»، تداوم عملیات را خواستار شد. حدود ساعت ۱۴:۰۰ از جناح راست منطقه عملیاتی خبر رسید لشکر۳۳ المهدی که از ضلع شرقی کانال ماهی به سمت پل فضیلت میرفت، بر اثر فشار دشمن تا پد بوبیان عقب آمده است؛ اما لشکر۳۲ انصارالحسین با عبور از پل شهامت موضع هلالی شکل ۴۷ در غرب این پل را تصرف کرده است. در ادامه روز، از یک سو میبایست به تلاشهای انجام شده در ساعات گذشته (شب و روز سوم عملیات) سامان بخشید؛ و از سوی دیگر برای ادامه عملیات در شب چهارم تدبیری مناسب اندیشید که لازمه آن اطلاع از آخرین وضعیت دشمن و نیز میزان توان و وضعیت استقرار نیروهای خودی بود. درباره وضعیت دشمن، محمد پیشبهار جانشین معاون اطلاعات نیروی زمینی سپاه چنین گزارش داد: «تیپ۳ گارد در کبوتر [اولین مواضع مثلثی شکل در محل تلاقی کانال ماهی و کانال زوجی] مستقر شده که یک گردان را مقابل پل شهامت، یک گردان مقابل پل فضیلت و یک گردان مقابل پل تصرف شده توسط لشکر۴۱ [اولین پل کانال زوجی] مستقر کرده است. دشمن میخواهد امشب خودش را حفظ کند و فردا پاتک کند. در عملیات شب گذشته بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ اسیر گرفتهایم. دشمن خیلی خسته است. تنها نیرویش که سازمان دارد، گارد است. لشکر۶ [زرهی که قرار است جایگزین لشکر۵ مکانیزه در غرب کانال ماهی شود] برای مانورش میدان وسیع میخواهد. لذا منطقه مقابل قرارگاه کربلا را از تجمع نیرو خلوت میکنند تا فقط نیروی مانور کننده وارد عمل شود. دشمن میخواهد ما را در مقابل شلمچه [بخش جنوبی منطقه عملیاتی] نگه دارد تا ما را از منطقه [قرارگاه] کربلا [در غرب کانال ماهی] عقب براند.» همچنین، درباره ارتقای توان یگانهای خودی که به نظر میرسید پس از سه شبانه روز درگیری با دشمن کاهش یافته است، فرمانده کل سپاه انجام موارد زیر را از مسئولان مربوط خواستار شد: ١- فراخوانی نیروهای بسیجی انجام شود که مرتب نیرو بیاید؛ (تبلیغات بشود و اعزام صورت بگیرد.) ٢- یگانهای موجود به صورت متوسطالمدت بازسازی شوند. ٣- یک سری یگانها بلافاصله (کوتاهمدت) بازسازی شوند. در این وضعیت، هر چند ادامه عملیات و پیشروی قرارگاه کربلا در غرب کانال ماهی به دلایلی چون استمرار فشارهای پی در پی و سنگین دشمن، کاهش توان خودی، عدم اتصال این منطقه به عقبه خشکی و نبود خطوط پدافندی مناسب دشوار به نظر میرسید، اما مبتنیبر تدبیر فرماندهی عملیات، این قرارگاه ناگزیر بود همچنان به عملیات و مقاومت خود در این منطقه ادامه دهد تا اینکه قرارگاههای نجف و قدس در بخش جنوبی منطقه عملیاتی با پیشروی به سمت جزیره بوارین و خط دفاعی دوم (دوعیجی) یا سوم دشمن (جاسم) به مواضع مطمئن برای دفاع از مناطق تصرف شده دست یابند. غلامعلی رشید معاون عملیاتی فرمانده کل سپاه: «امشب، شب تثبیت است و اگر نشود فردا وضع بدی خواهد شد.» تدبیر عملیات در شب چهارم مبتنیبر طرح مانور شب سوم بود و یگانهای قرارگاه کربلا نیز ناچار بودند هر یک با آخرین توان خود که تا دو گردان نیروی پیاده بود، وارد عمل شوند.** آنها از حدود ساعت ۲۱:۳۰ همانند شب گذشته وارد عمل شدند. در ساعت ۲۲:۱۰ فرمانده کل سپاه در تماس با فرمانده عالی جنگ درباره آخرین وضعیت عملیات کربلای۵ و نیز عملیاتی که قرار است ارتش در جبهه غرب آغاز کند، صحبت کرد که بخشی از آن چنین است: محسن رضایی: «کاتیوشا بردهایم داخل پنج ضلعی از آنجا بصره را میزنند.» هاشمی رفسنجانی: «کار خوبی کردید. جواب آن خونها [اشاره به حملات هوایی عراق به شهرهای ایران] همین است.» محسن رضایی: «آقا رحیم و شمخانی [جانشین و فرمانده نیروی زمینی سپاه] را فرستادیم پیش بچهها [به ترتیب در قرارگاه قدس و قرارگاه کربلا].» هاشمی رفسنجانی: «مؤثر بوده؟» محسن رضایی: «بله، اگر نمیفرستادیم شاید کار راه نمیافتاد.» هاشمی رفسنجانی: «به شما ارتش [زمان عملیاتش در جبهه غرب] را گفتند؟» محسن رضایی: «سرقولشان هستند؟» هاشمی رفسنجانی: «بله. ... ما منتظر میمانیم نتایج عملیات امشب را ببینیم.» یگانهای قرارگاه کربلا هنگام پیشروی به سمت اهداف خود با دشمن درگیر بودند. در جناح راست منطقه (پد بوبیان)، در حالی که رزمندگان لشکر۳۲ انصارالحسین در غرب پل شهامت درگیر بودند، رزمندگان لشکر۳۳ المهدی توانستند تا ساعت ۲۲:۲۰ نظامیان عراقی را از سمت ضلع شرقی کانال ماهی تا پل فضیلت عقب برانند. در منطقه غرب کانال ماهی نیز رزمندگان لشکرهای۲۵ کربلا، ۲۷ محمد رسولالله و ۱۰ سیدالشهدا به سمت خط رضایت، لشکرهای۳۱ عاشورا و ۷ ولیعصر به سمت خط نهر جاسم پیش میرفتند و تا پایان امروز همچنان با واحدهای زرهی و پیاده ارتش عراق درگیر بودند. ب - بخش جنوبی منطقه شلمچه: در ادامه عملیات روز گذشته دو قرارگاه نجف و قدس که دستیابی به جاده شلمچه و قسمت شمالی خط دوم دفاعی عراق در مجاورت نهر دوعیجی نتیجه آن بود، از نخستین ساعات بامداد امروز قرارگاه نجف میبایست به پیشروی خود از جاده شلمچه (در حد فاصل دژ مرزی عراق تا نهر دوعیجی) به طرف جزیره بوارین ادامه میداد. قرارگاه قدس هم مأموریت داشت از قسمت شمالی خط دوم (دوعیجی) تا خط سوم (جاسم) پیش رود. در مقابل، نیروهای عراقی با حضور در غرب خط دوعیجی و جنوب جاده شلمچه سعی داشتند از ادامه پیشروی نیروهای این دو قرارگاه جلوگیری کنند. در محور قرارگاه نجف، لشکر۵ نصر که از آخرین ساعات روز گذشته همچنان در سومین موضع هلالی شکل خط اول عراق (دژ مرزی شمال جاده شلمچه) درگیر بود، سرانجام و پس از گذشت حدود سه ساعت از آغاز امروز این موضع دفاعی را پاکسازی کرد و سپس با انهدام محلهای استقرار نیروهای کمین دشمن در شرق این خط و مقابل دو جاده شلمچه و عرایض (صداقت و رشادت)*** به پیشروی خود به طرف جنوب ادامه داد. در این هنگام، تیپ مستقل۱۲ قائم نیز که از نخستین ساعت امروز از طریق منطقه پنج ضلعی به صحنه درگیری نزدیک شده بود، مأموریت پوشش جناح راست لشکر نصر را بر عهده گرفت. همچنین، لشکر۱۷ علیبنابیطالب که حرکت خود را با تأخیر از جاده شلمچه (در شرق نهر دوعیجی) آغاز کرده بود، در ساعت ۳:۱۵ با مقابله نظامیان عراقی در حدود دو کیلومتری جنوب این جاده متوقف گردید. آنگاه، یکی از گردانهای لشکر۲۱ امام رضا با ورود به صحنه درگیری ضمن عقب راندن عراقیها دومین موضع هلالی شکل قسمت جنوبی خط دوم (در مقابل انحنای نهر دوعیجی) را تصرف کرد. در محور قرارگاه قدس، لشکر۸ نجف که قرار بود از تقاطع جاده شلمچه و خط دوعیجی (چهارراه وحدت) به طرف تقاطع این جاده با خط جاسم پیش رود و به دنبال آن، نیروهای لشکر۱۴ امام حسین وارد عمل شوند و این خط را پاکسازی کنند، با وجود سپری شدن حدود سه ساعت از آغاز امروز گردان مأموریت یافته این لشکر به علت خستگی ناشی از نبرد دیروز و نیز شدت آتش دشمن هنوز از پل تقاطع اول عبور نکرده بود. بنابراین، به درخواست فرمانده لشکر۸ یکی از گردانهای تازه نفس لشکر۱۴ با پشتیبانی واحد زرهی و به دنبال آن گردان لشکر۸ حرکت خود را در ساعت ۰۳:۲۰ با عبور از این پل آغاز کردند و لحظاتی بعد با آتش نیروهای دشمن مستقر در مواضع پراکنده شمال جاده شلمچه مواجه شدند. گردان لشکر۱۴ به سمت چپ جاده تغییر موقعیت داد و چند آرپیجیزن را برای انهدام تانکهای عراقی مقابل خود مأمور کرد. با هدف قرار گرفتن این تانکها و نیز اجرای آتش پر حجم توپخانه خودی روی مواضع دشمن، نیروهای لشکر۱۴ و به دنبال آن نیروهای لشکر۸ به پیشروی خود به طرف نهر جاسم ادامه دادند. حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴: «برویم عراقیها را بین خط دوم [دوعیجی] و سوم [جاسم] محاصره کنیم.» احمد کاظمی فرمانده لشکر۸ نجف: «زورمان نمیرسد، نیرویمان کم است.» حسین خرازی با اشاره به آتش شدید و نیروهای زیاد و پراکنده عراق در منطقه بین خط دوم و سوم: «ما چه کار باید بکنیم؟» احمد کاظمی: «عزیز جعفری [فرمانده قرارگاه قدس] باید تصمیم بگیرد. خدا وکیلی ۲، ۳ بار گفتم زورمان نمیرسد، برویم. گفت بروید.» در این هنگام، تیپ۴۴ قمر بنی هاشم**** که پنجمین موضع هلالی خط دوعیجی (اولین موضع در جنوب جاده شلمچه) را پاکسازی کرده بود، خبر داد نیروهای لشکر۳۱ عاشورا (از قرارگاه کربلا) مأموریت خود از منطقه نوک کانال ماهی را برای الحاق با این تیپ انجام ندادهاند و در نتیجه، عراقیها با نفوذ در این منطقه به نیروهایش فشار میآورند. با وجود آتش دشمن، در حالی که گردان لشکر۱۴ و به دنبال آن گردان لشکر۸ به سمت قرارگاه تیپ۴۲۴ عراق در شمال جاده شلمچه (در یک کیلومتری نهر جاسم) پیش میرفتند، دومین گردان لشکر۱۴ هم به منطقه عملیاتی وارد شد تا به طرف تقاطع جاده و نهر جاسم برود. در ساعت ۰۵:۳۰ دومین گردان لشکر۸ و نیز تعدادی از تانکهای این لشکر اعزام شدند تا از آنها برای در هم شکستن مقاومت دشمن در خط جاسم استفاده شود. حدود نیم ساعت بعد، حسین خرازی نزدیک شدن دومین گردانش به تقاطع جاده شلمچه و نهر جاسم را اعلام میکند و سپس از احمد کاظمی میخواهد نیروهایش را برای کمک به جلو بفرستند. احمد کاظمی: «ما فرستادیم، نیروهای زیادی از دشمن در این محدوده ماندهاند، یک راهی برای فرارشان باز بگذارید که این قدر نجنگند.» حسین خرازی: «عراقیها راه فرار دارند. ما عقبهشان را نبستهایم، باز است. آنها خیلی هستند. جنگ خیلی سختی است.» به دنبال این مکالمه، احمد کاظمی در تماس با دومین گردانش تأکید میکند «با سرعت بروید، کاری نداشته باشید که از سمت راست و چپتان تیر میآید. با سرعت خودتان را به نیروهای لشکر امام حسین برسانید و پشت جاده رو به اروند پدافند کنید.» هوا به تدریج در حال روشن شدن بود و فرماندهان تلاش میکردند قبل از روشنایی کامل و سازمان یافتن نیروهای دشمن به خط سوم (جاسم) برسند و به مواضع قابل پدافند دست یابند. حسین خرازی به فرمانده دومین گردانش: «آقای سلمانی! وقت نماز است؛ الآن دیگر وقت تکبیر شماست. بروید روی دشمن، معطل نکنید. شما شیران لشکر و شیران میدان هستید. اگر دست خالی هم هستید بروید مسئلهاش را حل کنید. تردید نکنید. ما وظیفهمان را انجام میدهیم. ما که قابل نیستیم. هر چه خدا بخواهد.» با روشن شدن هوا آتش عراقیها شدت میگیرد و آنها با تجدید سازمان و اتکا به مواضع دفاعی خود سخت مقابله میکنند. در چنین وضعیتی، امکان سقوط قرارگاه تیپ دشمن (شماره ۲۶) منتفی شده و دو گردان لشکر۱۴ و لشکر۸ به فاصله گرفتن از این قرارگاه مجبور میشوند. همچنین، دومین گردان لشکر۱۴ که تا نزدیکی تقاطع جاده شلمچه و نهر جاسم پیش رفته بود، به علت نبود مواضع قابل دفاع و نیز شدت آتش دور و نزدیک روی آن، در ساعت ۰۷:۳۵ به عقبنشینی مجبور شده، به همراه دیگر نیروها در مواضع چهار راه وحدت موضع میگیرند. به این ترتیب، قرارگاههای نجف و قدس در سومین روز عملیات پس از ساعتها نبرد سنگین با نظامیان عراقی هنوز نتوانسته بودند به اهداف خود که به ترتیب جزیره بوارین و خط سوم عراق (در مجاورت نهر جاسم) بود، دست یابند. نیروهای قرارگاه نجف در جنوب جاده شلمچه (در حد فاصل دژ مرزی و نهر دوعیجی) متوقف شده بودند و نیروهای قرارگاه قدس نیز تا خط دوم (نهر دوعیجی) عقب آمده بودند. در ادامه و از آنجا که تصرف خط جاسم میتوانست هم فشار عراقیها در منطقه غرب کانال ماهی را کاهش دهد و هم این منطقه را به بخش جنوبی منطقه عملیاتی متصل کند، فرمانده کل سپاه پس از اینکه مقرر کرد سه لشکر۱۹ فجر، ۳۱ عاشورا و ۷ ولیعصر، تیپ زرهی ۲۰ رمضان و گردان زرهی ۳۸ ذوالفقار به قرارگاه قدس مأمور شوند تا مشکل الحاق خود با قرارگاه کربلا در منطقه نوک کانال ماهی را حل کند، در ساعت ۱۰:۱۳ با محمدعلی جعفری فرمانده قرارگاه قدس تماس گرفت و از وی خواست تمام اقدامات لازم برای دستیابی به خط جاسم را به عمل آورد. بر همین اساس، فرمانده قرارگاه قدس به سرعت راهی خط مقدم شد و در ساعت ۱۰:۳۵ در محل تقاطع جاده شلمچه و نهر دوعیجی با احمد کاظمی، حسین خرازی و علی زاهدی (فرماندهان لشکرهای۸ و ۱۴ و تیپ مستقل۴۴) به گفتوگو پرداخت. در این نشست، هر سه فرمانده یگان کمبود توان را مشکل اصلی انجام دوباره مانور شب گذشته (پیشروی به طرف خط جاسم و پاکسازی آن) اعلام کردند. فرمانده قرارگاه قدس نیز با بیان اینکه «برادر محسن [رضایی] انتظار حمله از ما دارد، چه جوابی بهش بدهیم؟» اضافه کرد: «ما امشب باید به هر قیمتی شده با یگانهای جبهه غربی [غرب کانال ماهی] الحاق کنیم که آنها [از زیر فشار شدید دشمن] نجات پیدا کنند.» با وجود این سخنان، هر سه فرمانده همچنان با تکرار مانور شب گذشته برای رسیدن به خط جاسم (خط سوم دشمن) به دلایلی چون کمبود نیرو مخالفت میکردند. فرمانده قرارگاه قدس که از این نشست نتیجه نگرفته بود، با این سخن «آقا محسن میگوید هر چه نیرو عقب دارید، بیاورید ... شرعاً مسئولید، بیاورید»، از آنان خواست تا برای اتخاذ تصمیم قطعی درباره ادامه عملیات، در ساعت ۱۵:۰۰ در این قرارگاه حضور یابند. در زمان و مکان مقرر خرازی، کاظمی و زاهدی همراه با رئوفی فرمانده لشکر۷ ولیعصر و ایزدی فرمانده قرارگاه نجف در خصوص چگونگی ادامه عملیات با جعفری به گفتوگو نشستند. در این گفتوگو، جعفری بار دیگر نظر فرمانده کل سپاه بر پاکسازی خط جاسم و الحاق با قرارگاه کربلا را مطرح کرد و گفت: «ما باید ادامه بدهیم انشاءالله تا این جای پا [خط جاسم] که با اهمیتترین جای پاهاست برویم که وقتی توی این مواضع دشمن مستقر بشویم، دشمن خط دیگری تا کانال زوجی ندارد؛ یعنی بعدش با یک یورش میشود تا خود کانال زوجی رفت.» خرازی که به دلیل کمبود توان خودی همچنان با طرح ادامه پیشروی به سمت خط جاسم مخالف بود؛ گفت: «الآن ما یک گردان بیشتر نداریم. برای یک گردان ما مانور بچینید. هر کجا که ما را بگذارید، عمل میکنیم. از عملیات کربلای۴ تاکنون ما ۱۱ گردان وارد عمل کردیم. یک گردان هم امروز شیمیایی شدند. یک گردان دیگر هم داریم، میشود ۱۳ گردان.» در ساعت۱۶:۱۰ با پیوستن رحیم صفوی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه به این جمع، محمدعلی جعفری فرمانده قرارگاه قدس جمعبندی مباحث انجام شده درباره طرح ادامه عملیات را برای وی تشریح کرد و گفت: «به آقا محسن پیشنهاد تکرار مانور دیشب یعنی تصرف چهارراه [تقاطع جاده شلمچه و خط جاسم] و الحاق با قرارگاه را دادیم؛ ولی بچهها معتقدند توان ما کافی نیست و احتمال دارد که این حرکت ناقص بماند و نتوانیم انجام دهیم و در آخر برگردیم. ما یک پیشنهاد دیگر هم داریم که بیاییم این مربع [قسمت شمالی منطقه حد فاصل نهر دوعیجی و نهر جاسم در جنوب نوک کانال ماهی] به اضافه دو موضع هلالی بالای خط جاسم را لشکر نجف و تیپ قمر بنیهاشم محکم عمل کرده و با قرارگاه کربلا الحاق کنند و از آنجا به پایین لشکر امام حسین را که میگوید یک گردان دارم، راه بینداریم هر چه توانست از هلالیها را بگیرد و اگر توانستیم به جاده آسفالت شلمچه برویم. ولی رفتن تا جاده آسفالت مستلزم نیروی زیادی است که خاکریز بزنیم و نیرو بچینیم که چنین نیرویی ندارم.» رحیم صفوی: «لشکر نجف و تیپ قمر بنیهاشم از بالا عمل کنند و لشکر امام حسین هم از جاده شلمچه مانور دیشب را انجام داده و روی خط سوم [جاسم] با هم الحاق کنند.» احمد کاظمی: «دوباره بلند پروازی نکنید. مانور در این زمین، دیشب شدنی بود، امشب نمیشود.» محمدعلی جعفری: «خیلی طولانی است، نمیرسیم.» سرانجام و در حدود ساعت ۱۶:۳۰ طرح مانور عملیات شب چهارم قرارگاه قدس مبتنیبر پیشنهاد رحیم صفوی و با وجود مخالفت اغلب حاضران در این نشست به این شکل مصوب شد: «لشکر۸ نجف و تیپ۴۴ قمربنیهاشم از مقابل دو موضع هلالی جنوب نوک کانال ماهی (خط دوعیجی) به طرف خط جاسم پیش رفته و این خط را تا جاده شلمچه پاکسازی کنند. لشکر۱۴ امام حسین هم بار دیگر در محور جاده شلمچه وارد عمل شده و پس از پاکسازی قرارگاه تیپ دشمن (شماره ۲۶) و عبور از نهر جاسم با لشکر۸ الحاق نماید. لشکر۷ ولیعصر هم آماده باشد برای ادامه پاکسازی منطقه بین خط دوعیجی و خط جاسم در شمال جاده شلمچه.» همچنین، مقرر شد: «قرارگاه نجف امشب با لشکر۵ نصر، تیپ مستقل۱۲ قائم و لشکر۱۷ علیبنابیطالب (هر کدام با ۲ تا ۳ گردان) بار دیگر در جنوب جاده شلمچه (بین دژ مرزی و نهر دوعیجی) وارد عمل شده و به سمت جزیره بوارین پیش برود و سپس با لشکر۱۰۵ قدس قسمت انتهای غربی این جزیره را تصرف کند.» مأموریت تصرف و پاکسازی مواضع هلالی شکل باقیمانده در قسمت جنوبی خط دوعیجی نیز به لشکر۲۱ امام رضا واگذار شد. زمان شروع عملیات امشب نیز ساعت ۱۹:۰۰ تعیین گردید. زمان مقرر برای شروع عملیات فرا رسید؛ اما در محور قرارگاه قدس بروز تردید در برخی از فرماندهان گردانها و ناامیدی آنان از کسب موفقیت در مأموریت خود به دلایلی چون توان کم خودی و نبود جانپناه و نیز نیرو و آتش زیاد دشمن مانع از شروع عملیات بود. فرمانده یکی از گردانهای تیپ۴۴ قمربنیهاشم: «در این منطقه [غرب دو موضع شمالی خط دوعیجی] دو مقر بزرگ دشمن وجود دارد که اطراف آنها را سیمخاردار پوشانده و یکی از آنها دارای ساختمان بتنی چند طبقه است و امروز دشمن نیروی زیادی وارد این مقرها کرده.» با اینگونه اظهارات و نیز گزارشهایی که درباره تقویت دشمن در منطقه میرسید، فرماندهان لشکر نجف و تیپ قمر بنیهاشم هم برای آغاز عملیات مردد شدند و به همین خاطر در ساعت ۲۱:۵۰ به قرارگاه قدس رفتند تا کسب تکلیف کنند. علی زاهدی: «گردانی که ما آماده کردیم، آمده میگوید ما نمیتوانیم اینجا را بگیریم؛ که به آنها گفتم حتی اگر همهتان شهید شدید، باید بروید.» با وجود این اظهارات که ناشی از نگرانی فرماندهان این دو یگان بود، رحیم صفوی و محمدعلی جعفری تأخیر در شروع عملیات آنها را بر عملیات سایر یگانها تأثیرگذار دانسته، توصیه کردند هر چه سریعتر وارد عمل شوند. پس از عزیمت این دو فرمانده یگان به سمت مقرهای خود برای شروع عملیات، محمدعلی جعفری به رحیم صفوی گفت: «اینها با این وضعیتی که شروع کردند و این حالتی که در آنها پیدا شده ... من صددرصد پیشبینی میکنم لشکر نجف و تیپ قمر به اهداف خود نمیرسند. لشکر امام حسین هم ممکن است به قرارگاه [دشمن] برسد، ولی نمیتواند آنجا را پاکسازی و تأمین کند؛ چون دیشب با قوت به آن زدند و پاکسازی کردند؛ ولی وسط آن ماندند و نتوانستند جلو بروند. امشب هم با یک گردان سراغ آن بروند، معلوم نیست [بهتر از دیشب باشد].» با این سخنان فرمانده قرارگاه قدس که الحاق نیروهای لشکر۸ و لشکر۱۴ در خط جاسم را بعید میدانست، مقرر شد نیروهای لشکر۱۴ هنگام پیشروی از جاده شلمچه به طرف قرارگاه ۲۶ و خط جاسم در هر نقطه که ممکن بود، موضع بگیرند. ساعت ۲۲:۱۵، محمدعلی جعفری فرمانده قرارگاه قدس به حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴ امام حسین: «شما از همین الآن آمادگی این را داشته باشید که با ادوات و توپخانه بریزید روی قرارگاه [۲۶] و کاری کنید که حتماً به این قرارگاه برسید و چون نگران کار لشکر نجف و تیپ قمر هستیم، شما آمادگی داشته باشید که هر کجا رسیدید بتوانید پدافند کنید.» ساعت ۲۲:۳۲ همزمان با شدت یافتن اجرای آتش توپخانه خودی روی مواضع دشمن، نیروهای تیپ۴۴ و به دنبال آن نیروهای لشکر۸ به موازات جاده شنی جنوب دومین موضع هلالی خط دوعیجی به سمت نهر جاسم پیش میرفتند. دقایقی بعد و قبل از نهر جاسم، نیروهای تیپ۴۴ و به دنبال آن نیروهای لشکر۸ با دشمن موضع گرفته در مقرهای مستحکم درگیر شدند. در حالی که این درگیری به شدت جریان داشت، حدود ساعت ۲۳:۰۰ اعلام شد که نیروهای تیپ۴۴ به یکی از مواضع هلالی خط جاسم وارد شدهاند. علی زاهدی فرمانده تیپ۴۴ قمر بنیهاشم: «آنجایی که گفتیم امروز دشمن تعداد زیادی اتوبوس نیرو پیاده کرده، بچهها میگویند خیلی کشتیم.» محمدعلی جعفری فرمانده قرارگاه قدس ضمن تأکید بر تسریع در پاکسازی و پیشروی: به بچهها بگو برای رضای خدا باید با اینها بجنگیم تا اسلام پیروز شود، تا احکام خدا پیاده شود، انشاءالله اگر میتوانید اینها را زنده بگیرید. دقایقی پس از اعلام ورود تیپ۴۴ به خط جاسم، نیروهای لشکر۱۴ امام حسین نیز حرکت خود را از تقاطع نهر دوعیجی و جاده شلمچه به طرف قرارگاه تیپ ۴۲۴ عراق (شماره ۲۶) و خط جاسم شروع کردند. در این میان نیروهای لشکر۸ نجف هم که به سمت خط جاسم پیش میرفتند، قبل از رسیدن به این خط و در دو طرف جاده شنی با مقابله نیروی زیاد و آتش شدید دشمن زمینگیر و پراکنده شده بودند. حدود ساعت ۲۳:۴۰ احمد کاظمی وضعیت این نیروها را از فرمانده گردانش جویا شد. وی در پاسخ گفت: «من دیگر کسی را ندارم. من به شما گفتم بچههای تیپ قمر کارشان را انجام ندادهاند، گفتید بروید. بچههای ما همه داغون شدند.» فرمانده لشکر نجف ضمن تلاش برای آرام کردن وی پرسید: «بگو ببینیم الآن روبهرویتان [خط جاسم] چه خبر است؟» فرمانده گردان که همچنان عصبی و ناراحت بود، جواب داد: «چه خبر است! درگیری است. هیچ کدام از اینها [مواضع هلالی خط جاسم] دست نخورده است. همه جا نیروهای دشمن هستند.» در چنین وضعیتی که به کندیِ عملیات پاکسازی و پیشروی لشکر۸ و تیپ۴۴ و نیز بروز تردید در حرکت نیروهای لشکر۱۴ در محور جاده شلمچه منجر شده بود، رحیم صفوی سریعاً از سنگر فرماندهی قرارگاه قدس خارج شد و در ساعت ۲۳:۴۷ به محل استقرار فرماندهان لشکر۸ و تیپ۴۴ رفت. احمد کاظمی در تشریح آخرین وضعیت و مشکلات نیروهایش گفت: «باید با تدبیر به دشمن حمله میکردیم. چهار گردان نیرو لازم داشت. عراقیها خیلی بودند. پایین جاده [شنی] تجمع کرده بودند و زدند توی ستون بچهها. همه را شهید یا زخمی کردند. تعدادی از بچهها، بالا درگیر شدهاند و تعدادی هم پایین. دشمن اینجا مقر و ساختمانهای خیلی محکم [بتنی] دارد که توی همه این ساختمانها تیربار دارد. با تیربارهای دو لول و چهار لول زده نظام و سازمان بچهها را پاشیده است.» علی زاهدی فرمانده تیپ۴۴ هم گفت: «اینجا یک مقر خیلی بزرگی است. یک گردان از نیروهای ما سراغ آن رفتند و الآن درگیر است. از بس نیروهای دشمن زیادند، مهمات بچهها تمام شده و فرمانده گردان که زخمی شده، میگوید به ما مهمات برسانید. بچهها میگویند حدود ۳، ۴ گردان نیروی عراقی توی این مقر است. هر چی میزنیم باز هم زیادند.» در ادامه، احمد کاظمی پیشنهاد میکند نیروهای لشکر۱۴ به کمک آنها بیایند و ضمن پاکسازی منطقه، دو موضع هلالی ۲۸ و ۲۹ خط جاسم را تصرف کنند. رحیم صفوی این پیشنهاد را به دلایلی چون عزیمت نیروهای لشکر۱۴ به طرف اهداف خود در محور جاده شلمچه و نیز فاصله زیاد آنها با محور بالا نپذیرفت و دستور داد دو دستگاه نفربر زرهی از طریق جاده شنی جلو بروند و تیربارهای دشمن را هدف قرار دهند. در منطقه قرارگاه نجف نیز ساعت ۲۱:۰۰ اعلام شد لشکر۵ نصر که به موازات دژ مرزی عراق به طرف جنوب پیش میرود، با دشمن درگیر شده است. در جناح راست این لشکر هم به ترتیب نیروهای تیپ۱۲ قائم و لشکرهای۱۷ علیبنابیطالب و ۲۱ امام رضا به سمت اهداف خود در حرکت هستند و هنوز با دشمن درگیر نشدهاند. در ساعت ۲۳:۲۰ محمدباقر قالیباف فرمانده لشکر۵ اطلاع داد: «ما در حال ورود به بوارین هستیم.» دقایقی بعد نیز اعلام شد نیروهای لشکر۲۱ ششمین موضع هلالی شکل خط دوم (دومین موضع خط دوعیجی در جنوب جاده شلمچه) را تصرف کرده***** و به سمت هفتمین موضع پیش میروند. به این ترتیب دو قرارگاه عملیاتی نجف و قدس که همچنان تلاش میکردند منطقه تصرف شده در بخش جنوبی منطقه عملیاتی شلمچه را از جنوب تا جزیره بوارین و از غرب تا خط سوم دفاعی ارتش عراق (خط جاسم) گسترش دهند، تا پایان امروز (سومین روز از آغاز عملیات کربلای۵) توانستند تنها در بعضی از محورها به اهداف خود دست یابند.

گزارش - 2

2. قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا جدیدترین نتایج عملیات کربلای۵ را در سومین روز اجرای آن اعلام کرد. در نخستین اطلاعیه امروز این قرارگاه (اطلاعیه شماره۵) آمده است: «رزمندگان اسلام ... ضمن درگیری شدید با تیپ۴۶ مکانیزه از لشکر۱۲ زرهی، تیپ۴۳۶ پیاده از لشکر۱۱ پیاده، تیپ۶۵ نیروی مخصوص ستاد کل و بقایای تیپ۲۶ زرهی و تیپ۸ مکانیزه۳ از لشکر سوم و تیپ۲۰ مکانیزه، توانستند این واحدها را به میزان ۲۰ تا ۵۰ درصد منهدم کنند. ... شمار کشته و زخمیهای دشمن از آغاز عملیات کربلای۵ به بیش از ۱۴ هزار تن رسیده است و تاکنون بیش از ۱۰۰۰ تن از اسرای عراقی به پشت جبهه منتقل شدهاند. همچنین، با سرنگونی ۴ فروند دیگر از هواپیماهای دشمن در روز جاری شمار هواپیماهای سرنگون شده از آغاز عملیات تاکنون به ۲۵ فروند رسیده است.» در اطلاعیه شماره۶ قرارگاه خاتمالانبیا که بعدازظهر امروز منتشر شد، نیز آورده شده است: «با کشته شدن بیش از ۱۰۰۰ تن دیگر از قوای دشمن طی بعدازظهر امروز شمار کشتهها و مجروحین از آغاز عملیات تاکنون به ۱۵۰۰۰ تن رسیده است و تعداد اسرای منتقل شده به پشت جبهه نیز ۱۱۲۰ تن میباشد. با سرنگونی سه فروند دیگر از هواپیماهای دشمن طی بعدازظهر امروز شمار هواپیماهای سرنگون شدهاش از آغاز عملیات به ۲۸ فروند رسید.»

گزارش - 3

3. یک نفتکش حامل پرچم لیبریا امشب در نزدیکی تنگه هرمز هدف موشک قرار گرفت. رادیو اسرائیل ضمن اعلام این خبر به نقل از محافل کشتیرانی اضافه کرد: «احتمال دارد یک ناوچه ایرانی آن را هدف قرار داده باشد. این موشک به قسمت عقب کشتی اصابت کرد؛ ولی به کسی آسیبی نرساند و زیان وارده جزئی بود. این نفتکش که از کویت به مقصد ایتالیا در حرکت بود، ناچار شد در ساحل امارات عربی متحده لنگر اندازد. در هفتههای اخیر این سومین بار است که نفتکشهای وابسته به کویت هدف قرار میگیرند.»

گزارش - 4

4. رادیو امریکا ضمن اینکه برتری ایران در نبرد کربلای۵ را به عبور نیروهایش از خطوط دفاعی عراق مشروط کرد، گفت اخبار منتشر شده از سوی دو کشور تأئید نشده است. رادیو امریکا در اخبار ساعت ۰۶:۳۰ امروز خود گفت: «هنوز معلوم نیست حملهای که کربلای۵ نام گرفته، به هجوم عمدهای که ایران از دیر باز انتظار انجامش را داشته تبدیل خواهد شد یا نه. اما به نوشته نیویورک تایمز، در صورتی که ایرانیها از خطوط دفاعی عراقیها بگذرند، آنگاه میتوان انتظار داشت که به بهرهبرداری از برتری خود بپردازند و احتمالاً سربازان خود را در کوشش برای جدا ساختن بصره دومین شهر بزرگ عراق به منطقه سرازیر کنند.» این رادیو همچنین در اخبار ساعت ۲۰:۳۰ خود گفت: «امروز سومین روز تازهترین حمله ایران است و گزارشها حکایت از آن دارد که نتیجه این نبرد هنوز روشن نیست. ایران میگوید نیروهایش در داخل خاک عراق و در سرزمینهای شرق بصره نفوذی عمیق داشتهاند و ضد حملههای مکرر نیروهای عراقی را دفع کردهاند. اما دولت بغداد گزارش میدهد نیروهای عراقی حلقه محاصره را به دور نیروهای ایران که بخشی کوچک از خاکشان را به تصرف در آوردهاند، تنگتر کردهاند. هیچ منبع مستقل هیچیک از ادعاهای دو طرف را تأیید نکرده است.»

گزارش - 5

5. نخست وزیر در تشریح موفقیت های به دست آمده در عملیات کربلای ۵ اعلام کرد: نیروهای ما در تمامی محورهای عملیاتی در موضع تهاجمی قرار دارند و تاکنون به تمامی اهداف از پیش تعیینشده دست یافته اند. وی همچنین از اظهارات سفیر شوروی در سازمان ملل درباره حمایت تسلیحاتی از عراق به شدت انتقاد کرد. روزنامه کیهان گزارش داد میرحسین موسوی صبح امروز در پایان جلسه هیئت دولت در گفتوگو با خبرنگاران اظهار داشت: «امروز، هیئت دولت طی تماس مستقیمی با قرارگاه خاتمالانبیا از زبان فرماندهان این قرارگاه پیروزیهای چند روز اخیر بهخصوص شب گذشته را شنید.» وی افزود: «علیرغم اینکه زبدهترین نیروهای عراق در این منطقه عملیاتی متمرکز شده بود، انهدام نیروهای دشمن بسیار بالاست.» به گفته موسوی «در نتیجه این پیروزی، شکست روحی فاحشی بر رژیم صدام وارد آمده و این عملیات نشان داد که هیچ نقطهای در مقابل نیروی ابتکار و یورش رزمندگان اسلام تاب مقاومت ندارد.» کیهان میافزاید: «نخستوزیر تفسیر یکی از مفسران پنتاگون را که در روز اول عملیات اظهار میداشت نیروهای فناتیک ایرانی بهوسیله امواج انسانی حمله میکنند و علیرغم کشتهدادن پیش نمیروند و سعی میکرد بهگونهای وانمود نماید که دشمن بعثی از تکنیک بالاتری برخوردار است، باطل دانست و گفت: علیرغم این تفاسیر نیروهای ما بهوسیله آمیزه ایمان و قدرت ابتکار و خلاقیت توانستهاند سختترین دژهای دشمن را به تصرف درآورند.» وی افزود: «من این پیروزیها را به رخ تمامی قدرتهای استکباری میکشم و ازسوی هیئت دولت این موفقیت را به امام امت و رزمندگان تبریک میگویم.» نخستوزیر همچنین خطاب به رزمندگان اسلام گفت: «اکنون همه ملت چشم به اقدامات شما دارند و قلبشان با شماست. در حقیقت این قدرت عظیم، نشئتیافته از یگانگی و وحدت شما رزمندگان با اسلام و مردم خودتان است و بدانید ارتباط جبهههای داخلی با سرتاسر جبهههای جنگ جداییناپذیر است. دعای امام و ملت همواره پشتیبان شماست.» موسوی سپس به اظهارات اخیر سفیر شوروی در سازمان ملل مبنیبر ادامه حمایت تسلیحاتی شوروی از رژیم عراق بهمنظور تحمیل مذاکرات صلح بر ایران پرداخت و در این زمینه گفت: «تمام اینها نشان میدهد در مقابله با انقلاب اسلامی، شوروی هم در خط امریکا حرکت میکند و این برای امریکا پس از شکستی که ما به او تحمیل کردهایم، یک پیروزی است. البته این مسئله معنا و عظمت پیروزیهای اخیر رزمندگان ما را نیز بیشتر روشن میکند. علیرغم پشتیبانی تمام قدرتهای بزرگ از رژیم عراق، ما با دشمن جنگیدهایم.»

گزارش - 6

6. یک فروند موشک زمین به زمین صبح امروز به سوی یک هدف تعیین شده در بغداد پرتاب شد. همچنین تأسیسات نظامی - اقتصادی بصره و چهار شهر دیگر عراق هدف بمباران و موشکهای میانبرد ایران قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از اطلاعیه ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یگان موشکی نیروی هوایی سپاه در ساعت ۶:۲۰ صبح امروز ستاد فرماندهی نیروی هوایی عراق در بغداد را هدف یک فروند موشک زمین به زمین قرار داد.****** در اطلاعیه ستاد مرکزی سپاه این اقدام در پاسخ به «شرارتها و جنایات بیشرمانه رژیم بعثی عراق در حمله به شهرها و مناطق مسکونی و کشتار زنان و کودکان شهرهای سوسنگرد، بروجرد، نهاوند، رامهرمز، اصفهان، دزفول، سردشت و پیرانشهر» عنوان شده است. در پی اصابت موشک به منطقهای در بغداد، خبرگزاری یونایتدپرس از ابوظبی به نقل از خبرگزاری خلیج گزارش داد: ساعت ۵:۵۵ به وقت محلی انفجار شدیدی بغداد را به لرزه درآورده است. به نوشته این خبرگزاری «صدای انفجار در نقاط مختلف بغداد شنیده شده لیکن در مورد تلفات آن گزارشی نرسیده است.» همچنین خبرگزاری فرانسه در گزارش مشابهی ضمن تأکید بر اینکه انفجار امروز ناشی از اصابت موشک زمین به زمین پرتاب شده از سوی ایران به پایتخت عراق بوده است افزود: «مقامات رسمی عراق حاضر به توضیح درباره محل اصابت موشک، تلفات و خسارات ناشی از آن نشدهاند.» همچنین در اقدام دیگری تأسیسات نظامی و اقتصادی شهر بصره بامداد امروز هدف سه فروند موشک زمین به زمین میانبرد نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. خبرگزاری جمهوری اسلامی در این زمینه گزارش داد: «به تلافی به خاک و خون کشیده شدن مردم بیگناه شهرهای کشورمان، رزمندگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران سه فروند موشک زمین به زمین عقاب به سوی تأسیسات نظامی و اقتصادی بصره پرتاب کردند.» از سوی دیگر ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد جنگنده بمبافکنهای نیروی هوایی امروز در دو مأموریت جداگانه در ساعتهای ۱۲:۵۲ و ۱۲:۴۷ تأسیسات مهم اقتصادی و نظامی شهرهای سعیدیه و مقدادیه را هدف بمبهای خود قرار دادند که در اثر این حمله ضایعات و تلفات سنگینی به تأسیسات عراق وارد شد به طوری که دود حاصل از سوختن این تأسیسات به آسمان برخاست. به گزارش روزنامه کیهان به نقل از اطلاعیه این ستاد، تأسیسات نظامی - اقتصادی شهرهای عمادیه، دیاله و علیغربی عراق نیز توسط هواپیماهای ایران بمباران شد. متعاقب اقدامات مقابلهبهمثل ایران، خبرگزاری عراق از بغداد اعلام کرد: «عراق امروز چهار شهر ایران [شامل] دزفول، نهاوند، بروجرد و رامهرمز را موشکباران کرد.» خبرگزاری یاد شده به نقل از یک سخنگوی نظامی نوشت: «حملات موشکی یادشده در پاسخ به حملات ایران به شهرهای بغداد، بصره و مقدادیه و همچنین برای خونخواهی از شهدای عراقی صورت گرفته است.» به نوشته این خبرگزاری «سخنگوی نظامی عراق همچنین رژیم ایران را از ادامه بمباران مناطق مسکونی شهرهای عراق برحذر داشت و گفت در صورت عبرت نگرفتن ایران، عراق از موشکهای بیشتری استفاده میکند.» همچنین ارتش عراق اعلام کرد جنگندههای عراقی دیروز و امروز شهرهای اصفهان، قم و بستان را به تلافی گلولهباران بصره و حمله موشکی امروز به بغداد بمباران کردند. از سوی دیگر کاردار موقت هیئت نمایندگی عراق در سازمان ملل در نامهای خطاب به دبیرکل این سازمان ضمن اعلام اینکه نیروهای نظامی ایران با موشک شهر بغداد را هدف قرار دادند اضافه کرد: «همانطور که وزیر خارجه عراق در نامهاش خطاب به جنابعالی در تاریخ ۱۰ ژانویه ۱۹۸۷ (S/18576) اظهار داشت اگر چه عراق تاکنون در برابر پافشاری رهبران ایران که چندین ماه است جنایاتی را علیه حقوق غیرنظامیان عراق مرتکب میشوند صبر پیشه کرده است اما حالت انفعال و بیعملی در پاسخ به این قبیل اقدامات طولی نخواهد کشید.» کاردار هیئت نمایندگی عراق در نامه دیگری مدعی شد شب گذشته مناطق مسکونی شهر بصره و بخش زبیر زیر حملات توپخانه دوربرد ایران قرار داشته و روز جاری نیز یک هواپیمای جنگنده ایران ناحیه مسکونی بصره را هدف قرار داده است و در همین روز جنگندههای ایران به یک مدرسه ابتدایی در ناحیه المقدادیه حمله کردند که در تمامی این حملات تعدادی غیرنظامی کشته و مجروح شدند.

گزارش - 7

7. در ادامه بمبارانها و حملات موشکی عراق علیه شهرها و مناطق مسکونی ایران، نشریه داخلی اخبار روزانه به نقل از شهربانی جمهوری اسلامی گزارش داد: مقارن ساعت ۱۲ امروز*******دو نقطه از مناطق مسکونی شهر بروجرد هدف اصابت دو موشک هوا به زمین قرار گرفت که ده واحد مسکونی به طور کامل تخریب و به ۱۲ ساختمان دیگر خساراتی وارد شد. این حمله ۲۱ شهید و ۱۴۶ مجروح در پی داشت. از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از همدان مقارن ساعت ۱۲ امروز دو نقطه مسکونی شهر نهاوند در حوالی خیابان ۱۷ شهریور منتهی به محور نهاوند - باختران مورد حمله موشکی عراق قرار گرفت که در اثر آن ۱۰ تن شهید و بیش از ۲۱۹ تن مجروح شدند. در جریان این حمله قریب ۴۰ واحد مسکونی ویران شد و بیش از ۲۰۰ واحد مسکونی و تجاری متحمل خساراتی گردید. همچنین بیشتر شهدا و مجروحین این حمله را زنان و کودکان تشکیل میدهند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز مقارن ساعت ۱۲ امروز شهر رامهرمز برای دومین روز پیاپی هدف حمله یک فروند موشک قرار گرفت اما موشک به خارج از شهر اصابت کرد و تلفات و خساراتی در بر نداشت. رژیم عراق همچنین در اقدامی دیگر مناطق مسکونی شهر دزفول را هدف ۴ فروند موشک زمین به زمین قرار داد که این حمله به شهادت ۶ تن و مجروح شدن ۴۰ نفر منجر شد. گزارش دیگر حاکی است در ساعت ۲۳:۳۵ هواپیماهای عراقی ۴ راکت بر روی نقاط مسکونی شهر دزفول پرتاب کردند که بر اثر آن یک تن شهید و چندین واحد مسکونی ویران شد. در ساعت ۱۹:۴۰ امروز نیز شهر ایلام مورد حمله ۴ موشک شلیک شده از سوی هواپیماهای عراقی قرار گرفت که بر اثر این حمله بیش از ۲۰ واحد مسکونی به کلی تخریب شد و به دهها واحد مسکونی دیگر نیز خسارات کلی وارد آمد. خبرگزاری جمهوری اسلامی در ایلام تعداد شهدای این حمله را ۴ تن و تعداد مجروحین را ۳۵ تن اعلام کرد. این گزارش همچنین حاکی است در شهر ایلام برای مقابله با حملات احتمالی برنامهریزی دقیقی صورت نگرفته به طوری که تا یک ساعت پس از اصابت موشک، لودر و وسایل سنگین جهت آواربرداری در محل حادثه حاضر نبود. این در حالی است که بیشتر اهالی ایلام از قبل شهر را ترک کرده بودند، در غیر این صورت آمار تلفات حتماً بیش از این میبود. حدود ۹۰ درصد جمعیت ایلام طی دیروز و امروز با هر وسیله نقلیه ممکن از شهر خارج شدند. در این میان، تعدادی که فاقد وسایل نقلیه بودند با پای پیاده به مناطق کوهستانی و دشتهای اطراف شهر پناه بردند. اکنون در سه محور خروجی شهر ایلام که در بین سه تنگه قرار دارد هزاران چادر توسط مردم نصب شده و زندگی در کوهها و بیابانها آغاز شده است. در حال حاضر شهر ایلام به صورت نیمهتعطیل درآمده و مدارس نیز عملاَ تعطیل است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران شهر اسلامآباد غرب در ساعت ۱۹:۴۰ هدف حمله موشکی هواپیماهای عراقی قرار گرفت و سه فروند موشک به سه نقطه این شهر اصابت کرد که موجب تخریب تعدادی ساختمانهای مسکونی و تجاری گردید. در اثر این حمله ۱۰ نفر شهید و ۳۰ تن مجروح شدند. همچنین هواپیماهای عراقی ساعت ۲۲:۴۰ چند راکت به سوی مناطق مسکونی اصفهان شلیک کردند که در جریان این حمله یک باغ واقع در یکی از روستاهای تابعه اصفهان هدف قرار گرفت که تنها شیشههای ساختمانهای اطراف شکست و سبب جراحات سطحی سه نفر شد. جنگندههای عراقی امروز در ساعتهای ۱۰:۵۵، ۱۱:۱۰ و ۱۱:۳۰ وارد حریم هوایی شهرهای ایلام، مهران، صالحآباد و دهلران شدند. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ایلام حاکی است هواپیماهای مهاجم که در ارتفاع بالا پرواز میکردند در هر سه نوبت بدون انجام هرگونه اقدامی آسمان منطقه را ترک کردند. هواپیماهای عراقی همچنین با ورود به حریم هوایی شهرهای اراک، تفرش، خرمآباد و ساوه اقدام به شکستن دیوار صوتی بر فراز این شهرها کردند. شهرهای اهواز و بانه نیز امروز شاهد حمله هوایی بود اما هواپیماهای مهاجم بدون هر اقدامی متواری شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از قم دو فروند هواپیمای عراقی در ساعت ۱۱:۰۸ امروز با ورود به حریم هوایی قم از ارتفاع زیاد اقدام به شکستن دیوار صوتی بر فراز این شهر کردند که این حمله منجر به اعلام وضعیت قرمز در تهران شد. متعاقب این حادثه یک مقام نظامی از پادگان منظریه قم در تماس با خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد دو فروند از هواپیماهای عراقی قصد بمباران این پادگان را داشتند که با عکسالعمل شدید پدافند ضدهوایی مستقر در منطقه روبهرو شده و ناچاراً بمبهای خود را در بیابانهای اطراف در منطقه موسوم به نودژه در ۸ کیلومتری پادگان فروریختند که هیچگونه خسارات جانی و مالی دربرنداشت. امروز همچنین شهر مریوان یک بار دیگر هدف توپخانه دوربرد ارتش عراق قرار گرفت. به نوشته نشریه اخبار روزانه توپهای شلیک شده به پادگان شهید عبادت اصابت کرد و منجر به شهادت ۶ رزمنده و مجروح شدن ۱۵ رزمنده دیگر شد. با این حال در جریان این حمله به چندین باب منزل مسکونی نیز خساراتی وارد شد و در نتیجه ۵ نفر شهید و ۶ نفر نیز مجروح شدند.

گزارش - 8

8. با اقدام ایران در حمله علیه اهداف محدودی در خاک عراق، جنگ شهرها به موضوع داغ گزارشهای خبری و تفسیری رسانههای گروهی جهان تبدیل شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن ماری کلوین خبرنگار هفتهنامه ساندی تایمز در گزارشی که پیش از پرتاب موشک ایران به بغداد مخابره کرده نوشت: «مردم پایتخت عراق پس از شنیدن خبر حمله هوایی و موشکی عراق به چند شهر ایران در هراس از اصابت موشکهای ایران به بغداد زندگی میکنند.» خبرنگار ساندی تایمز همچنین به نقل از یکی از سکنه بصره مینویسد: «گلولهها مثل باران بر این شهر میبارد و بهنظر میرسد ایران از روز جمعه، بارانی از آتش توپخانه بر این شهر بارانده است.» وی میافزاید: «شهر بصره آماده برای جنگ است و تقریباً در دو طرف هر خیابان دیواری از کیسههای شنی به ارتفاع ۸/۱ متر وجود دارد. یک هواپیمای ایرانی جمعه مناطق مسکونی بصره را بمباران کرد و بهگفته یک نظامی عراقی این اولینبار است که ایران به فضای هوایی بصره وارد شده است.» به نوشته این خبرنگار «عراق دارای موشکهای اساس۱۲ و اساس۲۱ است. هرچند کارشناسان غربی مطمئن نیستند این موشکها تاکنون به عراق تحویل شده باشد.» همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت گزارش داد: «اصابت گلولههای توپخانه رزمندگان اسلام به ساختمان هتل شرایتون بصره منجر به تخریب نیمی از ساختمان این هتل شد. بصره اینک با خروج ساکنین آن به صورت یک شهر صددرصد نظامی درآمده است.» این خبرگزاری با اشاره به گزارش روزنامه کویتی القبس از آغاز گلولهباران شهر بصره از صبح دیروز و خروج اهالی این شهر به سوی شهرهای زبیر، ناصریه و صفوان مینویسد: «گزارش القبس میافزاید که سربازان عراقی را در حال ایجاد سنگرها و خاکریزهای بلند در شهر بصره مشاهده کرده است. وی در گزارش خود هدف از ایجاد خاکریزها در شهر بصره را مقابله با هرگونه احتمالات توصیف کرده است.» رادیو اسرائیل در گزارشی از تازهترین وقایع جنگ گفت: «رادیو دولتی تهران از بامداد امروز، اخبار مربوط به پیروزیهای این کشور را در هجوم کربلای پنج همراه با مارشهای نظامی پخش میکند. همزمان بمبها و موشکها یکی پس از دیگری شهرهای مسکونی ایران و عراق را به ویرانی و آتش میکشند. بغداد و تهران هر دو مژده شکست نیروهای دشمن را به ملتهای خود میدهند و صفحات تلویزیونها اجساد قطعهقطعهشده و خونآلود نیروهای متخاصم را به بینندگان عرضه میکنند.» رادیوی یادشده سپس شلیک موشک ایران به بغداد را مورد اشاره قرار داد و گفت: «در همین حال، ادعای تهران مبنیبر اینکه موشک بهسوی ستاد نیروی هوایی عراق شلیک گردیده، تکذیب شد و خبرگزاریهای خارجی گزارش دادند که محل ستاد نیروی هوایی کاملاً سالم و دستنخورده باقی مانده و حتی گلولهای هم به آن شلیک نگردیده است.» این رادیو سپس افزود: «از این حمله موشکی که بگذریم پرتاب سه موشک زمینبهزمین از نوع عقاب به شهر بصره، بمباران چهار شهر عراق، سرنگونی چهار فروند جنگنده بمبافکن عراقی، غرق یک شناور عراقی در خور عبدالله همراه با تلفات، ضایعات، مجروحان و اسیران ضربت یک روز جنگ در هجوم اخیر ایران موسوم به کربلای پنج است که بهادعای رادیوی دولتی تهران بر نیروهای عراق وارد آمده است و روی دوم سکه، پرتاب دو موشک به شهر دزفول، دو موشک به نهاوند، بمباران بروجرد و حمله موشکی به رامهرمز و بالاخره زیرپانهادن حرمت مذهبی شهر قم و بمباران آن شهر بهوسیله هواپیماهای نیروی هوایی عراق تاوانی است که طی بیستوچهار ساعت اخیر، جمهوری اسلامی ایران پرداخته است و لازم به یادآوری است که شهر مذهبی قم برای نخستینبار در طول تاریخ خود موردتجاوز و بمباران و کشتار قرار میگیرد و این همه در حالیست که بیش از بیستوچهار ساعت از موشکاندازی و بمباران پیشین شهرهای سوسنگرد، دزفول، نهاوند، اصفهان، رامهرمز، بروجرد و قم نمیگذرد.» همچنین رادیو بیبیسی با اشاره به خبرهای ایران و عراق از جنگ شهرها ضمن برخوردهای شدیدی که میان نیروهای زمینی یکدیگر در نزدیکی بندر بصره جریان دارد به نقل از جیم میور خبرنگار بیبیسی در نیکوزیا گزارش داد: «بهنظر میرسد پس از یک سال و نیم وقفه، جنگ شهرها میان ایران و عراق با شدت بیشتری از سر گرفته شده است و طرفین از کلیه امکانات خود برای حمله علیه شهرهایی که در واقع از جبهه جنگ فاصله زیادی دارد استفاده میکنند. ایران اعلام کرده است که براثر حملات روز گذشته عراق گروه کثیری از غیرنظامیان کشته شدهاند. مقامات ایرانی افزودهاند که بهدنبال برخورد یک موشک عراقی به آموزشگاه کودکان عقبافتاده در شهر بروجرد ۶۶ کودک جان سپردهاند. امروز صبح، ایران به تلافی حملات مذکور بغداد را هدف حمله موشکی قرار داد که بهگفته مقامات عراقی موجب بهبارآمدن تلفات بسیاری در میان غیرنظامیان شده است.»

گزارش - 9

9. تحولات جاری در صحنه جنگ در پی تازهترین عملیات تهاجمی ایران، تب و تاب محافل سیاسی را برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق شدت داده است. به گزارش رادیو اسرائیل وزیر امور خارجه دانمارک امروز در پایان دیدار از عمان ادامه جنگ را موجب نگرانی کشورهای عضو جامعه اروپا خواند و گفت: «جامعه اروپا میتواند در پیشبرد روند صلح در خاورمیانه نقش مؤثرتری ایفا کند ولی شرط نخست، آن است که اعراب موضع متحدی در پیش گیرند.» در همین حال عصمت عبدالمجید نخستوزیر مصر نیز در یک سخنرانی خطاب به کمیسیونهای امور خارجه عربی و امنیت ملی پارلمان این کشور نگرانی مصر را از ادامه جنگ ایران و عراق ابراز داشت و تأکید کرد مسئله جنگ در صدر دستورکار اجلاس سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی قرار خواهد داشت. به گزارش خبرگزاری فرانسه از قاهره عبدالمجید در اشاره به دلیل نگرانی مصر خاطرنشان کرد: «امنیت مصر بستگی زیادی به امنیت خلیج (فارس) دارد.» به گزارش خبرگزاری امارات، روزنامه الاتحاد چاپ ابوظبی در سرمقاله شماره امروز خود با اشاره به درخواست ۴ سال قبل شیخ زاید بن سلطان آل نهیان از اعراب و مسلمانان برای متحد شدن در شرایط حساس پیش رو نوشت: «زمان، صحت گفتههای او را به ثبت رسانیده است. جنگ [ایران و عراق] دیگر محدود به درگیریهای صرف نیست. این جنگ، تشدید و گسترش یافته و باعث افزایش تلفات انسانی و خسارات اقتصادی شده است. این جنگِ زدوخوردهای مرزی به یک جنگ تانکرها تبدیل شد و سپس به صورت جنگ شهرها درآمد و از مرز دو کشور گذشت و امنیت صلح و حاکمیت منطقه را تهدید کرده است.» به عقیده روزنامه اماراتی الاتحاد وقایع دو هفته اخیر جنگ ثابت کرد هیچیک از طرفین نمیتواند در این جنگ پیروز شود. الاتحاد سپس از ایران و عراق خواست در جریان پنجمین اجلاس سران سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی برای پایان دادن به جنگ مذاکره کنند. همچنین روزنامه الریاض چاپ عربستان سعودی تحتعنوان “رشد جنگ و کنفرانس سران اسلامی” نوشت: «سؤالی که اکنون مطرح میشود این است که چه کسانی از جنگ ایران و عراق استفاده میکنند و آیا تجربه هفتساله، ایجاد راهحلی را غیرممکن نشان میدهد و یا اینکه لازم است راهحل دیگری در نظر گرفت و یا اینکه هر یک از دو طرف پیروزی محدود به دست آورند و آن را راه فشار و معامله برای دستیابی به امتیازی و یا بهدستآوردن برتری سیاسی تازهای قرار دهند؟.» الریاض سپس خاطرنشان کرد: «چنانچه تلاشها به بنبست برسد کنفرانس اسلامی جایی است که میتواند پیشنویس ایجاد راهحل میان دو طرف را با موافقت کلیه کشورهای اسلامی تهیه کند.»

گزارش - 10

10. مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و کمیته نظامی کنفرانس همیاری ملت عراق در بیانیههای جداگانهای از نظامیان عراقی خواستند علیه فرماندهان خود اقدام و با نیروهای جمهوری اسلامی ایران همراهی کنند. به گزارش روزنامه اطلاعات در بیانیه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق خطاب به ارتشیهای عراق آمده است: «اکنون که نیروهای ظفرمند اسلام به پیشروی خود به سوی بصره ادامه میدهند مسئولیت شرعی و تاریخی یکایک شما در ازای امت مسلمان و آینده میهن عزیزتان بیش از پیش سنگینتر میشود.» این اطلاعیه ادامه داد: «فرزندان برومند ارتش عراق، نقش خود را در نجات ملت مظلومتان ایفا کنید و سلاح خود را به سوی فرماندهان مزدور نشانه گیرید. ادوات و ابزار جنگی را از کار بیندازید و به مزدوران عفلقی فرصت ندهید تا نفسهای دیگری بکشند.» بیانیه مجلس اعلا همچنین ملت عراق و اهالی بصره را مورد خطاب قرار داده و میآورد: «از این فرصت استفاده کنید و ادوات نظامی دشمن عفلقی را به هر وسیله ممکن قطع کنید. مجاهدین دلاور و ارتشیان فراری را در آغوش بگیرید و امکانات مورد نیازشان را فراهم کنید تا بتوانند ضربات نهایی را بر پیکر مزدوران بعثی وارد سازند و به یاد داشته باشید که نیروهای اسلام برای آزادی شما از دست جنایتکاران عفلقی آمدند....» همچنین به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی کمیته نظامی کنفرانس همیاری ملت عراق نیز با انتشار بیانیهای خطاب به نیروهای مسلح عراق از آنان خواست «قبل از این که فرصت از دست برود خود را تسلیم سربازان اسلام کرده و به خاطر صدام جنایتکار خود را از بین نبرند.» در قسمت دیگری از این بیانیه با اشاره به تشکیل کنفرانس همیاری ملت عراق و آغاز حرکت این کنفرانس در ایران آمده است: «این کنفرانس که نماینده ملت مظلوم عراق است، ملتی که اقتصادش را فلج و جوانانش و ارتشش را نابود کردند، شما را دعوت میکند تا امکانات مادی و انسانی باقیمانده این کشور را حفظ کنید و فردای خوب و خوشی را برای فرزندانتان بسازید. بدانید که کنفرانس همیاری ملت عراق که تمامی گروهها، احزاب و جنبشهای اسلامی و ملی را در بر گرفته بهترین فرصت را برای شما فراهم آورده تا سلاحهای خود را زمین گذاشته و خود را تسلیم سربازان اسلام کنید.»

گزارش - 11

11. وزیر امور خارجه پاکستان در بازگشت از سفر به تهران اعلام کرد کشورش برای میزبانی کنفرانس سران کشورهای اسلامی به جای کویت آمادگی ندارد. از سوی دیگر معاون رئیس جمهوری سوریه امروز در گفتوگویی از شرکت کشورش در اجلاس کویت خبر داد. به گزارش خبرگزاری امارات از دبی صاحبزاده یعقوب خان امروز در ملاقات با شیخ محمدبن راشد آل مکتوم وزیر دفاع امارات وی را در جریان نتایج گفتوگوهای خود با مقامات ایران درباره تشکیل اجلاس آتی کنفرانس سران اسلامی قرار داد. وی گفت: «کشور پاکستان خود را به جای کویت به عنوان محل تشکیل کنفرانس نامزد نخواهد کرد زیرا پاکستان در حال حاضر برای میزبانی این کنفرانس آمادگی ندارد.» خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد صبح امروز عبدالحلیم خدام معاون رئیس جمهور سوریه که در راه سفر به چین توقف کوتاهی در فرودگاه شارجه داشت در گفتوگویی با روزنامه الاتحاد در مورد موضع کشورش نسبت به برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی در کویت گفت: «دولت سوریه در کنفرانس مذکور شرکت خواهد کرد اما کشورش هیچگونه تلاشی به منظور وادار نمودن ایران به شرکت در این اجلاس به عمل نخواهد آورد چرا که ایران یک دولت کاملاً مستقل میباشد و خود میبایست در این خصوص تصمیم بگیرد.» وی همچنین افزود «هیچ کشوری نیز از سوریه تقاضا نکرده است که در این رابطه تلاش نماید.» خدام در پاسخ به این سؤال که سوریه در اجلاس کویت بر روی چه موضوعی بیش از سایر مسائل تأکید خواهد کرد گفت: «دولت سوریه بر روی ادامه دشمنیهای صهیونیسم علیه اعراب که از طرف نیروهای امپریالیسم حمایت میشود تأکید خواهد کرد.» معاون رئیس جمهور سوریه در مورد روابط کشورش با عراق نیز گفت: «هیچگونه تغییر تازهای در این رابطه صورت نگرفته است.»

گزارش - 12

12. رئیس جمهور اسلامی ایران در دیدار با دیمیتری انوکیتا******** معاون نخستوزیر رومانی بر اهمیت مبادلات اقتصادی و سیاسی با کشورهایی که در مناسبات خود با ایران به دنبال سلطه نبودهاند تأکید کرد. به گزارش روزنامه کیهان آیتالله خامنهای در این دیدار ضمن تشکر از پیام دوستانه نیکلای چائوشسکو رئیس جمهور رومانی گفت: «ما در خصوص انواع مبادلات اقتصادی و سیاسی در چارچوب اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به کشورهایی که در گذشته تاریخی ما سلطهگری نداشتهاند اصرار داریم. ما بر همین اساس پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ارتباطات خود را با کشورهای جهان سوم و دیگر کشورهایی که برای تأمین منافع طرفین احترام قائلند و در آنها نشانهای از سلطهگری نمیدیدیم گسترش دادهایم.» رئیس جمهور همچنین ضمن تأکید بر گسترش مناسبات اقتصادی در کنار روابط سیاسی به مسئله جنگ ایران و عراق پرداخت و گفت: «امروز در صحنه بینالمللی کسی را نمیتوان پیدا کرد که عراق را شروعکننده تجاوز نداند، در حالی که خیلی از کشورها در اوایل جنگ حاضر نبودند رژیم عراق را به خاطر این تجاوز ملامت و سرزنش کنند.» وی تأکیدکرد: «به اعتقاد ما هرگونه حلوفصل در باب جنگ بایستی با رعایت عدالت تحقق پذیرد، زیرا عدالت، ارزشی است بالاتر از صلح و شما میبینید که بسیاری از ملتها و دولتها به خاطر تأمین عدالت مبارزه میکنند.» این گزارش حاکی است رئیس جمهور در خاتمه با تشکر از دعوت چائوشسکو برای دیدار از کشور رومانی اظهار امیدواری کرد این دیدار در فرصتی مناسب انجام گیرد. همچنین به گزارش روزنامه اطلاعات معاون نخستوزیر رومانی که در رأس هیئتی اقتصادی به ایران سفر کرده است امروز با وزرای بازرگانی و کشاورزی ایران دیدار و گفتوگو کرد. در این مذاکرات توسعه همکاریهای اقتصادی و بازرگانی و افزایش همکاریهای دو کشور در زمینههای ساخت تراکتور، شیلات، بذرهای اصلاحشده و خرید یا ساخت کشتیهای ماهیگیری مورد تأکید قرار گرفت.

گزارش - 13

13. قائممقام وزارت امور خارجه ترکیه پس از دیداری یک روزه و مذاکره با نخستوزیر و وزرای امور خارجه و صنایع سنگین تهران را ترک کرد. به گزارش روزنامه کیهان نزهت کاندمیر که صبح روز گذشته در رأس هیئتی وارد تهران شده بود پیش از بازگشت در گفتوگویی با خبرگزاری جمهوری اسلامی مذاکرات خود با مسئولین جمهوری اسلامی ایران را رضایتبخش توصیف کرد و گفت: «در دیدار با دکتر ولایتی وزیر امور خارجه و بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین مسائل سیاسی و اقتصادی فیمابین مورد بررسی قرار گرفت.» بر پایه این گزارش میرحسین موسوی نخستوزیر امروز در دیدار با قائم مقام وزارت امور خارجه ترکیه اهمیت گسترش روابط دوجانبه ترکیه و ایران و نقش ملتهای مسلمان در مسائل منطقهای و بینالمللی را خاطرنشان کرد و افزود: «احترام به ارزشهای اعتقادی مسلمانان از اهمیت فوقالعادهای برای ما برخوردار است و میتواند نقش ارزندهای در توسعه مناسبات میان دو کشور ایفا کند.» وی (در پاسخ به دعوت نخستوزیر ترکیه) اظهار امیدواری کرد به زودی در یک فرصت مناسب از ترکیه دیدن کند. گزارش کیهان همچنین حاکی است کاندمیر در دیدار دیروز با وزیر امور خارجه ایران پیام شفاهی وزیر امور خارجه ترکیه عصمت وحید خلف اوغلو را به اطلاع وی رساند و ضمن اشاره به قصد کشورش جهت توسعه روابط دوجانبه با ایران و همکاری در سطح منطقهای و بینالمللی گفت: «بعضی از توسعه روابط ترکیه با جمهوری اسلامی ایران نگران هستند ولی دولت ما اجازه نخواهد داد هیچکس در توطئه علیه منافع جمهوری اسلامی ایران اقدام نماید.» وزیر امور خارجه ایران نیز در این دیدار روابط با ترکیه را از نظر جمهوری اسلامی ایران یک روابط تاریخی دانست و گفت هویت فرهنگی و اسلامی دو ملت یک عامل نیرومند در تحکیم مناسبات دو کشور میباشد. وی سپس به مسئله اجلاس آینده سران سازمان کنفرانس اسلامی کشورهای اسلامی پرداخت و گفت: «ملاحظه میکنید الآن که جنگ بسیار گستردهای در چند کیلومتری مرز کویت درجریان است، برگزاری یک کنفرانس با این اهمیت در کویت معقول نیست و به علاوه کویت در طی این مدت نشان داده که حاضر نیست دست از حمایت از عراق بردارد.» ولایتی همچنین درباره حکومت آینده عراق گفت: «برای پایان جنگ هیچ راهی جز این وجود ندارد که یک حکومت مورد قبول مردم عراق به وجود آید که این به سود کلیه کشورهای منطقه نیز خواهد بود.»

گزارش - 14

14. مقامات امریکایی به اعراب اطمینان میدهند معامله تسلیحاتی با ایران تکرار نخواهد شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از قاهره ریچارد مورفی معاون وزیر امور خارجه امریکا امروز در قاهره اعلام کرد: «امریکا دیگر به ایران سلاح نخواهد داد.» مورفی به دنبال یک دیدار ۴۵ دقیقهای با حسنی مبارک رئیس جمهور مصر خاطرنشان ساخت: «مقصود یک اقدام استثنایی بوده و دیگر تکرار نخواهد شد.» بر پایه این گزارش معاون وزیر امور خارجه امریکا همچنین گفت با مبارک به یک تبادلنظر بسیار مفید پرداختند، ولی وی به جزئیات و محتوای این مذاکرات اشارهای نکرد. در همین حال خبرگزاری رویتر از کویت گزارش داد ارلن اسپکتر سناتور جمهوریخواه امریکا امروز در یک کنفرانس مطبوعاتی در کویت اطمینان داد: «روابط بین واشنگتن و کشورهای عرب حوزه خلیجفارس بهاندازهکافی قوی هست که بتواند بحث و جدال بر سر فروش سلاحهای امریکایی به ایران را تحمل کند.» اسپکتر که یکی از اعضای کمیته تحقیقاتی مجلس سنا است اشاره کرد: «معتقد است که سیاست واقعی امریکا در جنگ ایران و عراق همان سیاست بیطرفی است.» وی گفت: «هدف واقعی ما این است که این جنگ پایان یابد.» سناتور جمهوریخواه درباره ماجرای فروش اسلحه از سوی امریکا به ایران و اظهار بیاطلاعی شولتز از این ماجرا نیز گفت: «این مسئله اعتبار جرج شولتز وزیر امور خارجه امریکا را که هرگونه اطلاعی از ماجرای فروش اسلحه را تکذیب کرد شدیداً زیر سؤال برد.»

گزارش - 15

15. در پی انتشار بیانیه معاون سیاسی وزارت امور خارجه و تعیین مهلت روز جاری برای توافق گروههای درگیر در لبنان، امروز اعلام شد ایران به میانجیگری در جنگ اردوگاهها ادامه خواهد داد. به گزارش روزنامه اطلاعات، خبرگزاری فرانسه از بیروت ضمن اعلام این مطلب اشاره کرد: «معاون وزارت خارجه ایران قبلاً تهدید کرده بود که اگر طرح پیشنهادی ایران برای پایان دادن به جنگ اردوگاهها تا روز یکشنبه (امروز) به اجرا درنیاید از میانجیگری بین دو طرف منصرف خواهد شد.» این گزارش میافزاید: «حسین شیخالاسلام معاون وزارت خارجه ایران روز یکشنبه تصمیم جدید تهران را به طرفداران حزبالله که در برابر سفارت ایران در غرب بیروت به حمایت از طرح ایران تظاهرات میکردند اطلاع داد. شیخالاسلام این مطلب را هنگامی عنوان کرد که هنوز فلسطینیها و جنبش امل به اولتیماتوم روز شنبه******** وی پاسخ نداده بودند.»******** شیخ محمد مهدی شمسالدین نایب رئیس مجلس شیعیان لبنان علامه شیخ فضلالله شیخ سعید شعبان رهبر جنبش توحید اسلامی

گزارش - 16

16. ضمیمه گزارش۳۰۳: واکنش شخصیتهای لبنان و فلسطین نسبت به بیانیه معاون سیاسی وزارت خارجه

گزارش - 17

17. به نوشته نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه، شخصیتهای سیاسی و مذهبی لبنان در واکنش سریع نسبت به بیانیه معاون سیاسی وزارت امور خارجه با انجام مصاحبهها و ارسال پیامهایی برای رهبران جمهوری اسلامی ایران خواستار ادامه و استمرار تلاشهای ایران شده بودند. از جمله شیخ سعید شعبان رهبر جنبش توحید اسلامی و شیخ محمد مهدی شمسالدین نایب رئیس مجلس شیعیان لبنان طی تلگرامهای جداگانهای به رئیس جمهور اسلامی ایران تقاضا کردند تلاشهای ایران برای متوقف کردن جنگ اردوگاهها ادامه یابد. علامه فضلالله نیز در مصاحبهای ضمن اظهار اینکه جمهوری اسلامی ایران با طرح خود قدرت سیاسی ایران در منطقه را به مرحله ظهور رسانده خواستار آن شد که کوششها دنبال شود.

گزارش - 18

18. همچنین مصطفی معروف سعد دبیرکل سازمان خلقی ناصری که نیروهای او از جانب فلسطینیها به عنوان حائل در مغدوشه پیشنهاد شده بودند دیروز در هتل محل اقامت خود در دمشق به خبرنگاران گفت همه طرفهای درگیر از جمله جبهه دموکراتیک، نسبت به طرح ایران متعهد میباشند. وی گروههای طرفدار عرفات را مسئول عقبنشینی از مغدوشه دانست. در همین حال خالد الفهوم رئیس مجلس ملی فلسطین اعلام کرد گروههای فلسطینی مقیم دمشق طی جلسهای اظهارات مصطفی معروف سعد را مورد تأیید قرار دادهاند. رهبران گروههای فلسطینی منطقه صور و کمیتههای مردمی اردوگاههای شتیلا و برجالبراجنه نیز با ارسال تلگرامهایی به امام خمینی و رئیس جمهور اسلامی ایران ادامه تلاش ایران برای پایان دادن به جنگ جاری اردوگاهها را خواستار شدند. از سوی دیگر نبیه بری در آستانه پایان مهلت ایران، در یک کنفرانس مطبوعاتی دیروز هشدار داد: «پایان میانجیگری ایران بدون عقبنشینی فلسطینیها به بنبستی خونین منجر خواهد شد و اگر راهحل سیاسی وجود نداشته باشد بار دیگر جنگ از سر گرفته خواهد شد.»

گزارش - 19

19. نشریه گزارش مستقیم در ادامه به نقل از ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران از قول خبرگزاری فرانسه افزود: رهبران ساف (سازمان آزادیبخش فلسطین) نیز با ارسال پیامهایی آمادگی خود را برای مذاکره با برادران ایران اعلام کردند. این نشریه در پایان گزارش نتیجهگیری کرد: «به نظر میرسد همزمانی تهدید جمهوری اسلامی ایران مبنی بر قطع میانجیگری و مسئول بودن طرفین با پیروزیهای چشمگیر به دست آمده در عملیات کربلای٥ در جبهههای جنگ تحمیلی در صحنه لبنان اثر چشمگیری داشته است به طوری که حتی ساف برای اینکه از قافله عقب نمانده و همه برگههای تبلیغاتی را نبازد اقدام به صدور بیانیه نموده است.» نشریه وزارت امور خارجه همچنین اشاره کرد: «با توجه به درخواستهای شخصیتهای سیاسی و مذهبی لبنان از جمهوری اسلامی ایران پرواضح است که دیگران - سوریها و لیبیاییها - در این مقطع کمافیالسابق حرف قابل تأثیری در صحنه لبنان ندارند.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/10/21