1361.02.08

روزشمار جنگ سال 1361 1361.02.08
نام‌های دیگر	هشت اردیبهشت
تاریخ شمسی	1361.02.08
تاریخ میلادی	28 آوریل 1982
تاریخ قمری	4 رجب 1402

1360.02.08

1362.02.08

1363.02.08

1364.02.08

1365.02.08

1366.02.08

1367.02.08

گزارش- 1

1. با استقرار یگان‌های قرارگاه عملیاتی قدس در شمال رودخانه کرخه‌کور و یگان‌های دو قرارگاه عملیاتی فتح و نصر در شرق رودخانه کارون، فراهم‌آوردن الزامات شروع عملیات ازجمله تجهیز و ادغام گردان‌های سپاه و ارتش با یکدیگر رو به پایان است. فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا در نخستین ساعات بامداد امروز برای بررسی مجدد طرح مانور قرارگاه‌های فتح و نصر، نحوه عبور نیروهای آنها از رودخانه کارون و همچنین تعیین زمان درگیری با دشمن، تشکیل جلسه داد.* در ابتدای این جلسه، سرهنگ منفرد نیاکی درباره طرح مانور مرحله اول عملیات، با اشاره به اینکه خط حد قرارگاه فتح از انتهای منطقه آب‌گرفتگی (کیلومتر 70) تا کیلومتر 90 جاده اهواز خرمشهر است، اظهار داشت: «در مرحله اول، قرارگاه عملیاتی فتح‌4 شامل تیپ25 کربلا به‌فرماندهی برادر مرتضی قربانی، تیپ55 هوابرد به‌فرماندهی سرهنگ عبادت و تیپ37 زرهی شیراز به فرماندهی سرهنگ صارمی، مأموریت دارد در قسمت بالا [روستای رحمانیه] از رودخانه کارون عبور کند و تا جاده اهواز خرمشهر پیش برود. هم‌زمان با آن، در قسمت جنوبی، قرارگاه عملیاتی فتح‌1 شامل تیپ14 امام حسین(ع) و تیپ1 لشکر92 که دنباله‌روی آنها تیپ2 لشکر92 است، وارد عمل می‌شود و هدف و سرپل خود را تصرف می‌کند. قرارگاه فتح‌3 نیز شامل تیپ8 نجف و تیپ3 لشکر92 می‌باشد و مأموریت دارد پس از عبور از رودخانه، خطی را که در حدفاصل خط حد قرارگاه فتح با قرارگاه نصر قرار دارد، اشغال کند. در ادامه، مأموریت حفظ سرپل به قرارگاه فتح‌4 محول می‌شود و قرارگاه‌های فتح‌1 و 3 آماده می‌شوند مراحل بعد عملیات را انجام بدهند و به نوار مرزی برسند. پس ‌از آن، فتح‌4 هم حرکت می‌کند و در امتداد خط مرزی مستقر می‌شود.» سپس سرهنگ صیاد شیرازی با اعلام اینکه مقرر شده است قرارگاه نصر در مرحله اول در غرب جاده اهواز خرمشهر نیز نفوذ کند، اظهار داشت: «مثل این می‌ماند که مرحله 1 و 2 خودش را باهم انجام می‌دهد و خودبه‌خود مقدمه مرحله دوم عملیات قرارگاه فتح می‌شود. اینها را [مواضع زرهی و توپخانه دشمن در غرب جاده] منهدم کنند، [قرارگاه نصر] کشیده می‌شوند به پایین. بنابراین [میان دو قرارگاه فتح و نصر] یک خلأ به وجود می‌آید که باید پر شود. ... و قرارگاه فتح باید آماده ‌باشد یک قسمت از خلأ که به وجود می‌آید در خط حد قرارگاه نصر را ترمیم کند.» پس‌ از اینکه غلامعلی رشید اظهار داشت: «در مرحله دوم عملیات 10 کیلومتر از کیلومتر 90 تا گرمدشت [کیلومتر 100] را می‌دهند به ما»، حسن باقری گفت: «ما اگر پدافندمان ان‌شاءالله، به لطف خدا در این مرحله [اول] برقرار شود، در فاصله 48 ساعت، استنباط کلی ما این است که قرارگاه نصر حداقل 4 گردان آماده دارد که بتواند کمک کند به عملیات نصر3** سپس می‌توانیم خط حدمان را به نصر5 بگوییم و با نصر1 و نصر2 وارد مرحله بعدی عملیات شویم. یعنی فکر می‌کنم ما به همین ترتیب که نصر5 را بگوییم که یک مقداری از جاده را بپوشان و نصر3 را هم بعد از اینکه اینجا [شمال نهر عرایض] عمل کرد، بیاید سرپلمان را حفظ کند. نصر3 الان 10 گردان دارد. با عملی که اینجا می‌کند حداکثر توانی که از آن گرفته بشود یک‌دوم استعداد آن است؛ یعنی با 5 گردان می‌تواند بیاید پانزده کیلومتر از جاده [از ایستگاه 90 تا زیر گرمدشت] را بپوشاند. ... نصر4 [تیپ4 زرهی لشکر21] هم به‌صورت یک مجموعه در احتیاط است.» رحیم صفوی پرسید: «اگر قرارگاه فتح نخواهد بیاید پایین [پس از رسیدن به جاده نخواهد به‌طرف جنوب پیشروی کند و بخشی از خط حد قرارگاه نصر را بپوشاند] چه؟» باقری پاسخ داد: «اگر فتح نیاید ما نصر1 [تیپ7 ولی‌عصر(عج) و تیپ1 لشکر21] را می‌گذاریم جناح راست و به نصر2 [تیپ محمد رسول‌الله(ص) و تیپ2 لشکر21] می‌گوییم که فقط تا مرز یا کانال [مجاور مرز در شمال شلمچه] عمل کند.» غلامعلی رشید ضمن تأکید بر اینکه قرارگاه فتح زمانی می‌تواند مرحله دوم را شروع کند که با خط شمالی قرارگاه نصر الحاق کرده باشد، اظهار داشت: «ما [فقط] با یک تیپ می‌توانیم بیاییم مرحله دوم را عمل کنیم.» باقری خطاب به رشید گفت: «ما سرتاسر خط [جاده] را زمانی‌که شما عملیات انجام بدهید، می‌پوشانیم. ... بیایید از پایین و از ما عبور از خط کنید. ... شما فتح‌1 و فتح‌3 تان را بیایید از پایین عمل کنید. شما مگر فتح‌4 تان را نمی‌گذارید توی خط پدافندی؟» غلامعلی رشید ضمن پاسخ مثبت اظهار داشت: «اصلاً چیزی را که می‌خواهیم شروع کنیم با فتح‌3 است، ولی بحث سر این است که چه چیزی از فتح‌1 باقی می‌ماند؟» سپس سرهنگ حسنی‌سعدی خطاب به رشید گفت: «شما در همان مرحله اول، عملیاتتان را ادامه بدهید و بروید تا خط مرزی.» پس‌ از اینکه این پیشنهاد مورد تأیید سرهنگ صیاد شیرازی و رحیم صفوی قرار گرفت، غلامعلی رشید اظهار داشت: «ما پایین می‌آییم، آن‌وقت جناح راست خودمان را باید بپوشانیم. ... ما ازلحاظ پیاده به‌شدت در مرحله دوم کم داریم... [و] فقط روی تیپ8 نجف باید حساب کنیم. ... من در این فکر هستم که اکثر این نیرویی که داریم فقط می‌توانیم جناح راست خودمان را بپوشانیم.» سرهنگ صیاد شیرازی نیز از رشید پرسید: «اشکالی دارد که حداکثر جناح راست شما جاده شود؟ جاده‌ای که اُریب می‌آید به‌طرف پل [از جاده آسفالت تا پل روی کارون].» رشید پاسخ داد: «این دور است، ولی باید بپوشانیم. ... ما باید هم جناح راستمان را داشته باشیم و هم حرکت کنیم. ... بحث سر این است که چرا قرارگاه نصر نمی‌تواند ادامه بدهد؟ خب جناح راستش را یکی باید بپوشاند؛ اگر بپوشاند می‌تواند حرکت کند. ... الان ما می‌خواهیم حرکت کنیم، درگیر بشویم و برویم جلو. حالا چپمان که قرارگاه نصر هست، راستمان کی هست؟! خودمان هستیم.» سرهنگ حسنی‌سعدی پرسید: «شما [قرارگاه فتح] که آمدید پشت جاده [جاده اهواز خرمشهر] اگر در همین موقع یک تیپ زرهی دشمن [از جفیر] حرکت کرد به‌سمت خرمشهر، شما چه می‌کنید؟» رشید پاسخ داد: «اگر از طلائیه آمد پایین، یعنی از خاک خودش آمد، هیچ کارش نمی‌توانیم بکنیم.» رحیم صفوی خطاب به رشید گفت: «پس شما چه‌کاره هستید آنجا؟ آمدید کناره جاده بچسبید که چی بشود؟!» دراین‌خصوص و برای جلوگیری از اعزام یگان‌های احتیاط دشمن از منطقه بالا (جفیر و طلائیه) به منطقه پایین عملیات و تهدید جناح راست قرارگاه فتح، سرهنگ صیاد شیرازی به طرح مانور قرارگاه قدس اشاره کرد و گفت: «دیروز در قرارگاه قدس ما گفتیم که شما مأموریت دارید در مرحله اول دشمن را به‌طورجدی درگیر کنید. یعنی فکر نکند که بالا خبری نیست. با گرفتن آن سرپل بزرگ طوری جدی درگیرش کند که از بالا هم وحشت کند و احتمال دهد که قرارگاه فتح از اینجا [پایین] برود و دورش بزند.» سرهنگ صیاد شیرازی معتقد است در چنین شرایطی دشمن علاوه‌بر این‌که یگان‌های مستقر در منطقه بالا را در معرض انهدام می‌بیند، خطر از دست‌دادن خرمشهر را نیز جدی تلقی می‌کند. بنابراین با عقب کشیدن یگان‌هایش از منطقه بالا، تهدید جناح راست قرارگاه فتح منتفی شده و این قرارگاه با اطمینان بیشتر به‌سمت جلو پیشروی می‌کند. وی همچنین معتقد است دشمن «اگر خیلی عاقلانه عمل کند، نیروهایش را می‌آورد که یا از این کانال [ماهی] و یا از مرز دفاع کند.» وی در ادامه سخنانش اظهار داشت: «ما به قرارگاه قدس گفتیم قسمت دوم مأموریت شما قطع‌نکردن تماسش با دشمن است. وقتی می‌بینید دشمن دارد عقب‌نشینی یا عقب‌روی می‌کند و یا فرار می‌کند، باید دنبالش برود و در تعاقب او باشد.» سرهنگ شیرازی نتیجه گرفت که به‌ این‌ ترتیب «یک مقدار مشکلات جناح راست قرارگاه فتح حل می‌شود ... [و] قرارگاه فتح باید حتماً از قدرت مانور زرهی‌اش و امکاناتش استفاده کند. در بهترین جایی که می‌توانسته عمل کند، قرارگرفته است. بنابراین باتوجه‌به آرایشی که دارد می‌آید جلو، باید حتماً مطلع باشد از کجا دشمن ممکن است بیاید که در مقابل آن عکس‌العمل نشان بدهد.» سپس سرهنگ حسنی‌سعدی اظهار داشت: «ما می‌گوییم که وقتی در مرحله اول داریم می‌آییم به‌طرف خرمشهر، هم‌زمان قرارگاه فتح هم بیاید به‌طرف مرز. ...[دراین‌صورت] توجه دشمن به این جلب خواهد شد که الان قرارگاه فتح دارد می‌رود تنومه را اشغال کند.» سرهنگ معین‌وزیری هم گفت: «قرارگاه نصر می‌تواند مرحله 1 و 2 خودش را باهم انجام دهد، ولی قرارگاه فتح مرحله 1 و 2 خودش را باهم نمی‌تواند انجام دهد.» سرهنگ صیاد شیرازی با تأکید بر اینکه مراحل 1 و 2 عملیات قرارگاه نصر به یک مرحله تبدیل شده است، ادامه داد: «حالا مرحله 2 را داریم هماهنگ می‌کنیم.» سرهنگ مفید نیز که عقیده دارد پیشروی قرارگاه نصر در غرب جاده اهواز خرمشهر در شب اول تنها بخشی از مرحله دوم عملیات است، اظهار داشت: «مرحله اول و دوم، اینها باهم انجام نمی‌شود، بلکه قسمتی از مرحله دوم را با مرحله اول انجام می‌دهد.» سرهنگ صیاد شیرازی این نظر را تصدیق کرده و با اظهار اینکه «حالا مرحله یکشان را تکمیل‌تر کردند»، افزود: «حالا، صحبت مرحله 2 را نکنیم، مرحله 1 است.» در ادامه بحث، رحیم صفوی درباره اهداف عملیات گفت: «هدف‌های باارزش برای ما و برای دشمن، خرمشهر و بصره است. تمام تلاش ما برای این است که به خرمشهر برسیم. خرمشهر را ان‌شاءالله آزاد کنیم و بصره را در خطر بیندازیم. تمام تلاش دشمن هم مصروف این خواهد شد که نگذارد ما خرمشهر را آزاد کنیم و جلوگیری از تهدید بصره کند.» صفوی ادامه داد: «به‌نظر من برای دشمن معقول این است که بیاید پشت مرز، یک پدافند قوی بکند و مانع شود که ما درجهت ایستگاه حسینیه حرکت کنیم. ... بنابراین مسیر پاتک دشمن اینجا [سمت ایستگاه حسینیه] بیشتر منطقی به‌نظر می‌رسد که دشمن از این راه بیاید و درضمن حفظ هم بکند شهر بصره را. ... [دراین‌صورت] قرارگاه فتح نمی‌تواند فعال باشد. پیشنهاد می‌کنم یا قرارگاه فتح بیاید ده کیلومتر از مسیر قرارگاه نصر را عبور از خط کند و جناح راستش جاده ایستگاه حسینیه باشد و در این محور ادامه بدهد ... یا هم‌زمان با قرارگاه نصر که در این محور پیشروی می‌کند، در محور پایین قرارگاه فتح بیاید جلو [به‌طرف بصره]. ... پیشنهاد دیگرم این است که دو تیپ زرهی و یک تیپ پیاده از قرارگاه فتح به قرارگاه نصر داده بشود و قرارگاه نصر یک قرارگاه فعال باشد و عملیاتش را در این جهت ادامه بدهد؛ البته جناح راستش را خودش حفظ کند و مأموریتش را حداقل گرفتن این دو تا پل [دو پل شرق بصره] ادامه دهد تا تهدیدی جدی باشد برای بصره.» بعد از اینکه پیشنهاد دوم (پیشروی هم‌زمان نصر و فتح) مورد قبول اغلب حاضران در جلسه قرار گرفت، غلامعلی رشید گفت: «ما بعد از آنکه سرپل را گرفتیم یک تعدادی نیرو از قرارگاه فتح در دست ما آزاد می‌ماند. ... یعنی پایین، چاره دیگری هم نداریم.» پس ‌از اینکه حسن باقری مسافتی را که یگان‌های فتح باید به‌طرف جنوب (در امتداد جاده) بیایند، ده کیلومتر اعلام کرد، غلامعلی رشید گفت: «آن‌قدر باید بیاییم پایین تا بچسبیم به این قرارگاه نصر.» در پایان این بحث، سرهنگ صیاد شیرازی جمع‌بندی خود را این‌گونه بیان داشت: «قرارگاه فتح هماهنگ با قرارگاه نصر، چسبیده به‌هم و تکیه به‌هم می‌روند به‌طرف جلو، ادامه می‌دهند در مرحله دوم.» موضوع دیگر جلسه، چگونگی عبور از رودخانه کارون بود. دراین‌خصوص ابتدا سرهنگ صیاد شیرازی درباره عبور قرارگاه فتح اظهار داشت: «قرارگاه فتح بنا به وضعیتی که با دشمن دارد [پراکنده است و عمق ندارد] تصمیم گرفت اگر قرار باشد فرداشب حمله کند، شب قبلش پل‌هایش آماده ‌باشد. از سرشب تا نزدیکی‌های صبح، نیروی پیاده‌اش را این‌طرف [غرب رودخانه] بیاورد و از صبح هم باسرعت وسایل سنگین و تانکش را از رودخانه عبور دهد و برفرض هم که دشمن فهمید، مسئله‌ای نیست، چون نمی‌تواند تا 24 ساعت دیگر کاری کند و اینها [قرارگاه فتح] هم بالاخره می‌توانند دشمن را منهدم کنند و به آنجا [جاده اهواز خرمشهر] برسند. درصورتی‌که در پایین رعایت غافلگیری برای قرارگاه نصر خیلی مهم است. ... [زیرا] در دو سه نقطه سر راهشان نیرو [ی دشمن] هست. ... اگر اینها [قرارگاه نصر] هم بخواهند مثلاً شب قبل، پیاده‌هایشان اینجا [غرب رودخانه] بیایند و بعد هم همه تانک‌ها بخواهند روز بعد رد بشوند، خودبه‌خود غافلگیری از بین می‌رود و درگیری هم به‌وجود خواهد آمد.» وی پیشنهاد کرد: «به‌جای اینکه بیاییم و یک روز قبل این کار را بکنیم، همان شبی که می‌خواهیم حمله کنیم، از ساعت 12 ظهر تا 2 بعدازظهر [پل‌های] آنها را بزنیم و نیروهای پیاده با سرعت جلو برود. ... ما برای پیاده به پل نیاز نداریم؛ چون قایق‌ها هستند. پلی که می‌خواهیم بزنیم بیشتر برای عبور بنه پیاده است که در عرض دو، سه ساعت باید رد کنیم... [کنار رودخانه مستقر باشند تا آسمان تاریک شود.] یعنی ساعت هفت‌ونیم اینها بتوانند حرکت کنند. هم‌زمان با حرکت اینها، تانک‌ها وارد عمل بشوند و باسرعت بیایند و همین غرش تانک‌ها به تخریب روحیه دشمن کمک می‌کند. ... عین همین برنامه را در قسمت بالا [قرارگاه فتح] انجام می‌دهیم.» در ادامه، سرهنگ صیاد شیرازی با اشاره به اینکه قرار است در محور قرارگاه فتح 3 پل و در محور قرارگاه نصر 2 پل روی کارون نصب شود، پیشنهاد کرد از چند طراده*** در محور نصر استفاده شود. وی سپس از حاضران در جلسه خواست پیشنهادهای خود را ارائه کنند تا تصمیم گرفته شود. سرهنگ حسنی‌سعدی گفت: ما تصمیم گرفته‌ایم «از ساعت 2، 3 بعدازظهر به‌بعد، نفرات پیاده را با قایق عبور بدهیم تا ساعت هفت‌ونیم، هشت شب؛ یعنی حدود چهار ساعت. ... [سپس با نصب پل] از هشت‌ونیم خودروهای کوچک، بدون سروصدا، از پل عبور می‌کنند. دراین‌حال نفرات پیاده هم سازمان دارند و درحال حرکت هستند و دارند به‌سمت هدف‌هایشان جلوتر می‌روند. ... بنابراین تا ساعتی که درگیری ما با دشمن شروع می‌شود، خودروهای کوچک و توپخانه از آب عبور کرده‌اند. وقتی درگیری حدود ساعت 2 شروع و تک کشف شود، دیگر به رعایت اصول غافلگیری احتیاجی نیست ... [و] از این زمان شروع می‌کنیم به عبوردادن خودروهای مهندسی از آب تا ساعت چهارونیم صبح. ... بعد ادوات زرهی شروع می‌کند از آب عبور کردن. ساعت چهارونیم هوا روشن است و راننده تانک جلویش را می‌بیند؛ یعنی پل را به‌طور کامل خواهد دید و از روی آن عبور می‌کند.» سرهنگ حسنی‌سعدی درمورد امکان جلب توجه دشمن براثر روشن‌کردن موتور قایق‌ها و تانک‌ها، اظهار داشت: «150 فروند قایق هم‌زمان باهم روشن نمی‌شوند و صدای انفجارات هم هست و دشمن پنج، شش کیلومتر از ساحل رودخانه فاصله دارد. ... اگر متوجه بشوند و آتش توپخانه را روی پل باز کنند، دیگر عبورومرور را قطع می‌کنند.» سومین موضوع مورد بحث، زمان درگیری با دشمن بود. دراین‌باره سرهنگ حسنی‌سعدی اظهار داشت: «ما باید سعی کنیم درصورت امکان درگیری‌ها در یک ساعت به وجود آید نه اینکه فرض کنید قرارگاه فتح در کنار ما بیاید هدف را ساعت 10 شب درگیر کند و بعد ما بخواهیم ساعت 2 بعدازنیمه‌شب برویم و آن‌طرف جاده عمل کنیم. ... ما باید نیروی خود را از ساعت هشت شب راه بیندازیم که بروند نفوذ کنند و اگر مین هست، آن را بردارند و میدان را باز کنند. یکی از عوامل مؤثر در موفقیت عملیات دوره قبل [فتح‌المبین] این بود که نفرات تا وقتی ‌که وارد خاکریز دشمن نشده بودند، یک فشنگ تیراندازی نکردند و به‌هیچ‌وجه با هدف درگیر نشدند.» وی سپس درخصوص زمان درگیری گفت: «یک گردان سه ساعت، یک گردان پنج ساعت و یک گردان نیم‌ساعت باید راه‌پیمایی کند. زمان شروع عملیات را زمان درگیری با هدف می‌گذاریم و براساس آن می‌گوییم تو [یگان‌های عمل‌کننده] چهار ساعت زودتر حرکت کن و برو؛ به دیگری می‌گوییم که تو دو ساعت زودتر حرکت کن و برو زیر هدف بخواب و آماده ‌باش تا وقتی‌که ساعت 1 فرمان صادر شود.» سرهنگ صیاد شیرازی خطاب به سرهنگ حسنی‌سعدی گفت: «شما به این موضوع توجه کنید که وقتی این نیروها می‌خواهند رد شوند، چند ردیف دشمن در مسیرشان هست. فرض کنید که شناسایی کردید، سعی می‌کنیم درگیر نشویم و بروید در آنجا ضربه را به آخرین [رده در غرب جاده] دشمن وارد کنیم. ولی شاید وسط راه یکجا درگیری شد؛ آیا در اینجا درگیر شدند بگوییم که حرکت از نو است؟!» سرهنگ حسنی‌سعدی پاسخ داد: «خیر، وقتی‌که درگیر شد، دیگر درگیر شده است.» سرهنگ شیرازی ادامه داد: «پس، چرا این کار را بکنیم؟! ما وقتی‌که می‌بینیم که درگیر شدیم و در مقابل کار انجام‌شده قرار می‌گیریم، خب بیاییم از همین ‌الان پیش‌بینی کنیم و اینها را محدود نکنیم.» سرهنگ صیاد شیرازی سپس پیشنهاد داد که قرارگاه نصر هم مانند قرارگاه فتح یک خط حد عزیمت در نظر بگیرد و آغاز عملیات را براساس عبور از آن اعلام کند. پس‌ از این پیشنهاد، سرهنگ حسنی‌سعدی ضمن اینکه درخواست کرد ساعت آغاز درگیری 1 بامداد تعیین شود، گفت: «ما حرکت می‌کنیم و [سعی می‌کنیم] ساعت 1 روی هدف باشیم.» در ادامه جلسه، سرهنگ حسنی‌سعدی مجدداً نحوه عبور از کارون و عزیمت نیروها به‌سمت اهدافشان را چنین توضیح داد: «وقتی نفرات در روشنی روز از پل رودخانه رد شدند آن‌طرف رفتند، سرشب پل [که از 24 ساعت قبل آماده و استتار شده بود] را برمی‌گردانیم و ساعت هشت‌ونیم شب پل آماده است. از این ساعت شروع می‌کنیم خودروهای کوچک را عبور دادن. نفرات پیاده آمدند این‌طرف [رودخانه] سازماندهی کردند و تأمین خودشان را برقرار کردند و آن واحدی که باید زودتر حرکت کند، حرکت کرده و رفته است و ما داریم خودروهای کوچک را به‌تدریج از آب حرکت می‌دهیم، چراغ خاموش؛ و خط‌ها را هم باز می‌کنیم. دشمن هم متوجه نیست. هرکدام می‌آیند آهسته در یکجا متفرق می‌شوند. در منطقه پراکندگی هر گردان خودروها به یک صف حرکت نمی‌کنند به جلو بروند. توپخانه هم، هم‌زمان دارد از آب رد می‌شود و می‌رود آن‌طرف آب می‌ایستد. ... و در همان‌جا متفرق و پراکنده می‌شوند. ... از ساعت 10 شب، خودروهای کوچک حرکت می‌کنند با راهنماهایی که برایشان در نظر گرفتند به‌تدریج و آهسته پشت‌سر گردانی که حرکت کرده و جلو رفته، با فاصله دو، سه کیلومتر یا سه، چهار کیلومتر حرکت می‌کنند جلو می‌روند که تک کشف نشود. ساعت 1 به‌محض اینکه درگیر شدند و تک کشف شد، توپخانه سریع حرکت می‌کند و در منطقه خودش اشغال موضع می‌کند و خودروهای پیاده پشت گردان‌هایشان حرکت می‌کنند با راهنماهایی که برایشان گذاشتند و حتی لودرها هم گفتیم موتورسوار بگذارند؛ موتورسوار جلوی لودرها حرکت کند و لودرها پشت‌سرش شروع به حرکت کنند به‌سمت هدفی که باید بروند. ...» در پایان جلسه، مجدداً درخصوص تعیین زمان آغاز درگیری بحث شد و سرهنگ حسنی‌سعدی که قبلاً خواسته بود زمان شروع حمله، ساعت 1 بامداد تعیین شود، این‌بار ساعت 2 را پیشنهاد داد و تقاضا کرد اجازه داده شود فرداشب شناسایی کامل‌تری از منطقه صورت گیرد. این تقاضا موردقبول واقع شد و سرهنگ صیاد شیرازی تعیین زمان درگیری را به فرداشب موکول کرد. به ‌این ‌ترتیب، در این جلسه که در ساعت 03:10 به پایان رسید، مقرر شد نیروهای پیاده دو قرارگاه فتح و نصر از بعدازظهر روز قبل از آغاز عملیات با قایق و نیز ازطریق 5 پل شناوری که قرار است روی رودخانه کارون قرار داده شوند، از این رودخانه عبور کرده، در ساحل غربی آن مستقر شوند. سپس، تجهیزات نیمه‌سنگین نظیر خودرو و توپخانه به آن‌سوی رودخانه منتقل شوند و تجهیزات سنگین، مانند دستگاه‌های مهندسی (لودر و بلدوزر) و تانک‌ها و نفربرها، نیز پس از شروع درگیری از پل‌ها عبور نمایند. پس از عبور از کارون، قرارگاه فتح مأموریت دارد در مرحله اول با پیشروی به‌سوی جاده اهواز خرمشهر مواضع پدافندی خود را در حدفاصل کیلومتر 70 تا کیلومتر 90 این جاده برقرار کند و برای اجرای مرحله دوم عملیات آماده شود. قرارگاه نصر هم در این مرحله باید در جناح چپ قرارگاه فتح، به‌طرف جاده پیشروی کرده و با نفوذ به غرب آن، بخشی از قوای زرهی و توپخانه دشمن را که در آن نقطه متمرکز هستند، منهدم کند. همچنین، دو قرارگاه پس از تأمین اهداف خود در مرحله اول، مأموریت دارند در مرحله دوم، در یک عملیات هماهنگ با یکدیگر، به‌سوی نوار مرزی پیشروی کنند.

گزارش- 2

2. در طرح مانور تعیین‌شده برای عملیات آزادسازی منطقه غرب رودخانه کارون و جنوب رودخانه کرخه‌کور‌، تلاش اصلی این عملیات ازسمت شرق منطقه عملیاتی انجام می‌گیرد و براین‌اساس، یگان‌های قرارگاه‌های فتح و نصر باید در مرحله اول از رودخانه کارون عبور کنند و خود را به جاده اهوازـ خرمشهر رسانده و سرپلی بزرگ به وسعت حدود 800 کیلومترمربع را به تصرف درآورند. در مرحله دوم نیز این دو قرارگاه باید با پیشروی به‌سمت نوار مرزی‌، ضمن تهدید عقبه دو لشکر 5 مکانیزه و 6 زرهی عراق در شمال منطقه عملیاتی (جنوب کرخه‌کور)‌، منطقه شمال‌غرب خرمشهر را دراختیار گیرند و سپس برای ادامه عملیات به‌منظور آزادسازی این شهر آماده شوند. در این طرح‌، تلاش پشتیبانی عملیات هم ازسمت شمال منطقه در نظر گرفته شده است که براساس آن یگان‌های قرارگاه قدس باید با عبور از رودخانه کرخه‌کور و شکستن خطوط اول دشمن‌، دو لشکر 5 و 6 عراق را درگیر نگه دارند تا پس از دستیابی قرارگاه‌های فتح و نصر به نوار مرزی‌ که می‌تواند این دو لشکر را به فرار از شمال منطقه عملیاتی وادار نماید‌، بتوانند به‌راحتی این منطقه را دراختیار گیرند. بنابراین و ازآنجاکه موفقیت قرارگاه‌های فتح و نصر نقش اساسی و تعیین‌کننده در نتیجه این عملیات دارد، تمام سعی فرماندهی عملیات بر اجرای دقیق مانور این دو قرارگاه متمرکز شده است. بر همین اساس‌، فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا با احضار فرماندهان سپاهی قرارگاه‌های فتح و نصر و فرماندهان تیپ‌های تحت‌امر آنها، جلسه توجیهی و هماهنگی تشکیل داد. در این جلسه‌ که از ساعت 14:25 با حضور محسن رضایی فرمانده سپاهی قرارگاه کربلا‌، رحیم صفوی مسئول عملیات سپاه در قرارگاه کربلا، حسن باقری فرمانده سپاهی قرارگاه نصر‌، غلامعلی رشید فرمانده سپاهی قرارگاه فتح‌، حمید معینیان مسئول واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه کربلا‌، احمد متوسلیان‌، عبدالمحمد رئوفی نژاد‌، اسحاق عساکره و عبدالله نورانی فرماندهان چهار تیپ سپاه تحت‌امر قرارگاه نصر‌، حسین خرازی‌، احمد کاظمی و مرتضی قربانی فرماندهان سه تیپ سپاه تحت‌امر قرارگاه فتح، آغاز شد‌، غلامعلی رشید و حسن باقری به تشریح سازمان رزم و طرح مانور قرارگاه‌های فتح و نصر پرداختند. غلامعلی رشید در ابتدای این جلسه‌ گفت: «ما چهار قرارگاه عملیاتی [فرعی] تشکیل دادیم که عبارت‌اند: از فتح‌1 شامل تیپ14 امام حسین(ع) و تیپ1 لشکر92 زرهی‌؛ فتح‌2 که همان تیپ2 لشکر92 است‌؛ فتح‌3 شامل تیپ8 نجف و تیپ3 لشکر92 و فتح‌4 شامل تیپ25 کربلا‌، تیپ55 هوابرد و تیپ37 زرهی.»وی با اشاره به این‌که دشمن در منطقه مقابل قرارگاه فتح حدود دو تیپ زرهی و مکانیزه و پیاده مستقر کرده است‌، گفت: «نیروهای قرارگاه فتح باید از حدفاصل شریعه و هالوپ تا دارخوین با نصب سه پل روی کارون‌، از این رودخانه عبور کنند و مسافتی بین 21 تا 25 کیلومتر را بپیمایند تا به جاده اهواز خرمشهر برسند.» رشید سپس به تشریح طرح مانور قرارگاهش پرداخت و اظهار داشت: «مانور قرارگاه فتح که مشترکاً به توافق رسیده با ارتش‌، به این شکل است که در مرحله اول، تیپ25 کربلا از شریعه تا هالوپ‌، تیپ14 امام حسین(ع) از پل کفیشه، و تیپ8 نجف از پل دارخوین وارد عمل خواهند شد و منطقه سرپل را تا جاده اهواز خرمشهر (از کیلومتر 70 تا 90) تصرف خواهند کرد. تیپ37 زرهی‌ و تیپ1 [زرهی] لشکر92 نیز به‌ترتیب به‌دنبال این سه تیپ پیاده خواهند بود. تیپ2 [زرهی] لشکر92 هم در احتیاط می‌ماند. ... بعد از تصرف سرپل خط ایستگاه 70 تا ایستگاه «نیم 90» [کیلومتر 85] را به تیپ‌های25 کربلا‌، 55 هوابرد و 37 زرهی شیراز می‌دهیم تا بپوشانند. بعد تیپ‌های 8 نجف و 14 امام حسین(ع) و 3 تیپ زرهی لشکر92 پایین آمده و چسبیده به حد شمال قرارگاه نصر‌، از ایستگاه «نیم 90» تا ایستگاه گرمدشت [کیلومتر 100] به‌سمت مرز وارد عمل می‌شوند. برای تأمین خط مرزی و سپس پیشروی به‌طرف دو پل اصلی نزدیک بصره‌ البته هماهنگ و همپای قرارگاه نصر. بااینکه ما واحد کمی داریم و جناح راستمان را هم باید بپوشانیم، این مانور کلی است که تعیین کرده‌ایم و به توافق ارتش هم رسیده است. ... و به یاری خدا همگام با دیگر قرارگاه‌ها آماده عملیات هستیم.» سپس حسن باقری در تشریح طرح مانور قرارگاه نصر اظهار داشت: «قرارگاه نصر با 4 تیپ7 دزفول (ولی‌عصر(عج))‌، 27محمد رسول‌الله (ص)‌، 46فجر و 22بدر (خرمشهر) [از سپاه پاسداران] به‌همراه لشکر21 حمزه با استعداد 3 تیپ پیاده و یک تیپ زرهی و تیپ23 نوهد به استعداد 5 گردان 80 نفره [از ارتش]‌، ان‌شاءالله به‌صورت ادغامی عمل می‌کند. تیپ دزفول در جناح راست قرار دارد. تیپ حضرت رسول(ص) در وسط‌، تیپ فجر و تیپ خرمشهر در محدوده عرایض و جاده آسفالت اهواز خرمشهر عمل می‌کند؛ و بعد هم پاک‌سازی خود خرمشهر.» حسن باقری درخصوص استعداد دشمن در منطقه محول‌شده به قرارگاه نصر گفت: «استعداد دشمن این‌طوری که برآورد شده توی منطقه‌، چیزی درحدود یک تیپ زرهی تقویت‌شده است و 2 تیپ پیاده. دشمن چون احتمال خیلی زیاد می‌دهد که ما ازسمت سلمانیه وارد عمل شویم‌، در این محور علاوه‌بر مین‌گذاری و ایجاد موانع‌، نیرو مستقر کرده است. در این منطقه روستایی به نام خرائب هست‌؛ دشمن در آنجا نیرو گذاشته و خاکریز زده است و در 48 ساعت گذشته مین‌گذاری هم کرده است. در پنج تا شش کیلومتری غرب جاده آسفالت [اهوازـ خرمشهر و در شمال نهر عرایض] نیز یک گردان تانک و یک گردان مکانیزه، به‌اضافه حداقل یک آتشبار توپخانه مستقر است. ... درمجموع 3 گردان توپخانه در منطقه است که تعدادی از آنها بین کارون و جاده آسفالت دیده می‌شود.» حسن باقری ادامه داد: «آرایش دشمن در محور تیپ دزفول [دارخوین به ایستگاه 90] پیوسته است‌؛ به‌طوری‌که برادرها با گراهای زیاد رفته‌اند [شناسایی] و با مشکل زیاد توانسته‌اند مسیری پیدا کنند و تا نزدیکی جاده بروند. در محور تیپ حضرت رسول(ص) [سمت چپ تیپ دزفول] شناسایی به لطف خدا ـ انجام ‌شده و برادرها توانسته‌اند از جاده آسفالت هم رد بشوند.» فرمانده سپاهی قرارگاه نصر در تشریح طرح مانور مرحله اول این قرارگاه هم گفت: «نصر1 [تیپ دزفول و تیپ1 لشکر21] و نصر2 [تیپ محمد رسول‌الله(ص) و تیپ2 لشکر21] با عبور از رودخانه [در جنوب دارخوین] و شکستن خط اول دشمن در خرائب‌ که زرهی است‌ و خط دوم‌ که در چهار تا پنج‌کیلومتری غرب خرائب و پیاده است‌، به‌سمت جاده اهواز خرمشهر پیش می‌روند. با شکستن خط دوم‌، نصر3 (تیپ فجر و تیپ3 لشکر21) هم که از کارون عبور کرده است‌، دیگر مانعی در مقابلش نیست؛ بنابراین به‌سمت جاده و سیل‌بند عرایض پیش می‌رود. نصر5 (تیپ خرمشهر و تیپ نوهد) نیز [از شمال سیل‌بند سلمانیه] خودش را به جاده آسفالت [اهواز خرمشهر] رسانده و با عبور از آن‌، از فاصله یک‌کیلومتری غرب جاده به‌طرف جنوب تغییر مسیر داده و ضمن انهدام توپخانه دشمن به شرق نهر عرایض می‌رسد. سپس تلاش اصلی‌اش را می‌گذارد روی تصرف چهار پلی که دشمن روی این نهر ایجاد کرده‌ و در ادامه، پدافند کناره عرایض را برقرار می‌کند. بعد‌، حرکتش را ادامه می‌دهد تا همین جاده آسفالت [خرمشهر شلمچه] و راه‌آهن تا اینکه کاملاً معین کنیم که شهر سقوط کرده است. نصر3 هم بعد از اینکه خط دشمن را شکست‌، یک حرکت عمده‌اش به‌سمت جنوب برای رسیدن به سیل‌بند [شمال خرمشهر] یا جاده کمربندی خرمشهر است که پس از پاک‌سازی سنگرهای دشمن‌، در آنجا [شمال شهر] یک خط پدافندی برقرار می‌کند.» حسن باقری در پایان گفت: «برای تضمین ادامه حرکتمان در مرحله دوم عملیات‌، برادران تیپ حضرت رسول(ص) پیشنهاد کردند که در همان شب اول بیایند و سرپل غرب عرایض را هم تصرف کنند.»

گزارش- 3

3. حمید معینیان‌، مسئول واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه کربلا، امروز در دو جلسه قرارگاه کربلا که یکی در ساعت 8:45 با حضور واحدهای زرهی سپاه و دیگری ساعت 14:25 با شرکت فرماندهان قرارگاه‌ها و تیپ‌های سپاه برگزار شد، حاضر شد و وضعیت ارتش عراق در جبهه جنوب را شرح داد. وی درخصوص مواضع لشکرهای سپاه سوم عراق گفت: «منطقه اشغال‌شده غرب کارون که قرار است در عملیات آینده آزاد شود‌، در حوزه استحفاظی سپاه سوم ارتش عراق است که شامل لشکرهای 6 زرهی‌، 5 مکانیزه‌، 11 پیاده و 15 پیاده جدیدالتأسیس می‌باشد. هم‌اکنون لشکر6 در جنوب رودخانه کرخه‌کور در حدفاصل جراحیه‌، هویزه تا جفیر گسترش دارد و [واحدهای] تحت‌امرش در 4 رده آرایش گرفته‌اند. لشکر5 از جنوب غربی اهواز تا جنوب منطقه آب‌گرفتگی [کیلومتر 70 جاده اهواز خرمشهر] مستقر است. از منطقه سیدعبود [جنوب آب‌گرفتگی] تا خرمشهر لشکر11 گسترش یافته است. لشکر3 هم که در منطقه عملیات فتح‌المبین است، هنوز به پایین نیامده است.**** لشکر15 نیز در غرب اروندرود [شط‌العرب] مستقر است.» معینیان درخصوص واحدهای زرهی عراق نیز گفت: «ارتش عراق یگان‌های زرهی خود را معمولاً در خطوط اول آرایش نمی‌دهد تا آسیب‌پذیری آنها کمتر شود. در خطوط اول نیروهای پیاده و در پشت آنها واحدهای زرهی استقرار دارند. بیشتر پرسنل زرهی از کادر ارتش عراق هستند. [ارتش عراق] چند تیپ زرهی دارد که از تحرک خوبی برخوردارند، یکی از آنها تیپ10 زرهی است که مستقل است و تیپ دیگر‌، تیپ گارد ریاست‌جمهوری است و مخصوص حفاظت و حراست از کاخ صدام است. مقرش هم در بغداد است، اما حالا مجبور شده‌اند آن را وارد عملیات کنند. این تیپ در عملیات طریق‌القدس در منطقه چزابه وارد عمل شد که متحمل خسارت گردید. در عملیات فتح‌المبین هم در پاسگاه شرهانی وارد عمل شد و بازهم ضربه‌ای به آن وارد شد. آن تیپ هنوز معلوم نیست پایین آمده باشد‌؛ اگر بیاید احتمالاً در منطقه جفیر مستقر خواهد شد. ارتش عراق تیپ‌های دیگری هم دارد که از قدرت تحرک خیلی خوبی برخوردارند؛ ازجمله تیپ12 زرهی از لشکر3، تیپ42 زرهی از لشکر10. به‌غیراز تیپ10 زرهی که مهم‌ترین تانک ارتش عراق یعنی تانک تی72 را دراختیار دارد، بقیه تیپ‌های زرهی تانک‌های تی62 دارند که کیفیت آنها از تانک‌های تی72 پایین‌تر است. از مزایای تانک‌های تی72 نسبت به سایر تانک‌ها می‌توان از رادار آنها نام برد که از فاصله دور می‌تواند هر شیئی را که به آن نزدیک می‌شود به‌طور اتوماتیک و خیلی دقیق بزند. همچنین استهلاک آنها نسبت به سایر تانک‌ها کمتر است. این تیپ‌ها، تقریباً مجموع تیپ‌هایی است که ارتش عراق روی آنها حساب ویژه‌ای باز کرده است و اغلب از آنها در پاتک استفاده می‌کند.» معینیان اضافه کرد: «بنابراین، نیروهای پیاده در خط آرایش دارند و به‌ندرت بین آنها تانک یا نفربر قرار دارد. دشمن بیشتر به نیروهای پیاده در خط متکی است و نیروهای زرهی اغلب در عقب مستقر هستند که به‌عنوان نیروهای احتیاط محلی و یا به‌عنوان احتیاط کلی محسوب می‌شوند که پس از احساس خطر وارد عمل می‌شوند. مرکز آماد مهمات، لجستیک و سازمان‌های اداره تمام تیپ‌هایی که در این منطقه هستند، در جفیر است. از لشکر5 فقط دو تیپ 8 و 15 مکانیزه در منطقه مستقر هستند. تیپ26 زرهی این لشکر در عملیات طریق‌القدس به‌طور کامل منهدم شد. تیپ49 پیاده از لشکر11 هم زیر امر لشکر5 است که در جنوب کرخه‌کور مستقر می‌باشد. تیپ30 زرهی هم در منطقه مستقر است که از آن به‌عنوان تیپ ضربتی استفاده می‌شود. احتمالاً تیپ53 زرهی از لشکر3 نیز در محور غرب دارخوین مستقر می‌باشد.» در ادامه، معینیان به اهمیت منطقه سیدعبود [از آب‌گرفتگی تا سیل‌بند سلمانیه] پرداخته و گفت: «این منطقه که حدود 40 کیلومتر است قبلاً از نیروی دشمن خالی بود. ازآنجاکه از این منطقه می‌توان جاده اهواز خرمشهر و جاده‌ای که از ایستگاه حسینیه به بصره منتهی می‌شود را مورد تهدید قرار داد، ارتش عراق برای اینکه از نفوذ چریکی ما به جاده جلوگیری کند، یک سری نیروی پوششی خیلی ضعیف در حد نیروهای پیاده و کماندو بین جاده و رودخانه مستقر کرد. بعد از عملیات فتح‌المبین، عراق که فهمیده است عملیات آینده در اینجا انجام می‌شود، به‌تدریج از آب‌گرفتگی شمال سیدعبود تا سه کیلومتری شمال سیل‌بند سلمانیه را با دو تیپ زرهی تقویت کرده است؛ زیرا احتمال می‌دهد ما بتوانیم چیزی در حد یک لشکر و یا حتی دو لشکر زرهی از این محور وارد عمل کرده و بین دو جبهه بسیار مهم عراق [خرمشهر و جفیر] را قطع کنیم. از شمال خرمشهر تا شلمچه، لشکر11 مستقر است. این لشکر به‌غیراز تیپ49 که زیر امر لشکر5 قرار گرفته است، پنج تیپ 48، 22, 44، 45 و 113 را دراختیار دارد. تیپ33 نیروی مخصوص هم در احتیاط نیروهای مستقر در خرمشهر است.» مسئول اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا ادامه داد: «اقدامات و فعالیت‌هایی که دشمن در این دو هفته گذشته داشته، بیشتر شناسایی بوده با هلیکوپتر؛ که تقریباً هر روز دو هلیکوپتر یکی توپ‌دار و دیگری شناسایی تمام جبهه‌ها را شناسایی می‌کردند. اقدامات دیگر دشمن، احداث خاکریز و مستحکم‌کردن مواضع پدافندی با ایجاد موانع و میادین مین و اعزام گروه‌های گشتی در تمام منطقه بود. دشمن برای دید بهتر بخشی از نی‌زارهای هور و هویزه را آتش زده است و پادگان حمید به‌همراه درختان اطرافش را به‌طور کامل منهدم کرده است.» وی سپس به منطقه کرخه‌کور اشاره کرد و گفت: «ارتش عراق در شمال رودخانه کرخه‌کور در حد خیلی ضعیف نیرویی در حد کمین دارد و نیروی عمده‌اش را در جنوب رودخانه مستقر کرده است که اخیراً این نیرو با حدود یک تیپ پیاده تقویت شده است. روی کرخه‌کور از قبل حدود 8 پل دوبه‌ای قرار داده که برای عبور وسایل نقلیه قابل‌استفاده نیست. در شمال و جنوب رودخانه نیز مین‌گذاری شده است.» معینیان درباره مواضع دشمن در کناره کارون نیز گفت: «دشمن در پایین [از خرمشهر تا سلمانیه] به رودخانه چسبیده است و از سلمانیه به بالا را که خالی از نیرو است و ما می‌توانیم پل بزنیم و به آن‌طرف کارون برویم، به‌تدریج دارد خودش را به رودخانه می‌چسباند تا بتواند از عبور ما از رودخانه جلوگیری کند.» وی در پایان سخنانش گفت: «دیروز دو عراقی که پناهنده شده‌اند، می‌گفتند عراق کاملاً مطلع شده که قرار است حمله وسیعی صورت بگیرد به خرمشهر.»

گزارش- 4

4. بعدازظهر امروز خبر رسید که یک ستون زرهی ارتش عراق ازطریق جاده حسینیه درحال حرکت به‌سمت جاده اهوازـ خرمشهر بوده و احتمال می‌رود که به‌طرف محور «سیدعبود» (محور در نظر گرفته‌شده برای عملیات قرارگاه فتح) ادامه مسیر دهد. این خبر ساعت 18:40 محور بحث فرماندهان حاضر در قرارگاه کربلا شد و آنها را که از احتمال گسترش واحدهای دشمن تا ساحل غربی رودخانه کارون نگران شده بودند‌، بر آن داشت تا برای آغاز عملیات تعجیل کنند. در ابتدای این نشست که محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی فرماندهان سپاهی و ارتشی قرارگاه مرکزی کربلا، رحیم صفوی مسئول عملیات سپاه‌، غلامعلی رشید فرمانده سپاهی قرارگاه فتح‌، حسن باقری فرمانده سپاهی قرارگاه نصر‌، سرهنگ علی‌اکبر موسوی قویدل رئیس ستاد نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا‌، حمید معینیان مسئول واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه کربلا و احمد کاظمی فرمانده تیپ8 نجف اشرف سپاه، حضور داشتند‌، حسن باقری اعلام کرد یک ستون زرهی دشمن وارد منطقه شده و ازطریق جاده حسینیه و سپس جاده اهواز خرمشهر به‌سمت محور قرارگاه فتح (سیدعبود) درحال حرکت است‌، وی افزود: «فقط دیدبان ارتش [این خبر را] گفته است؛ گفته [این ستون] به‌سمت فتح می‌رود.» محسن رضایی با اظهار اینکه «اگر از روی جاده حسینیه گفته‌اند»، این خبر را تصدیق کرد. غلامعلی رشید پرسید: «خب!‌، می‌آید که چه کند؟! مگر این [دشمن] می‌داند که ما در غرب کارون چه‌کار داریم؟!» پس از پاسخ مثبت حمید معینیان به این سؤال، رحیم صفوی نیز گفت: «نیروهایی [خودی] که آن‌طرف [ساحل غربی] رودخانه است‌، به‌نظر من درست نیست‌ آنجا بمانند.» یکی از حاضران در جلسه هم با اظهار اینکه هم‌اکنون در ساحل غربی رودخانه لودر و بلدوزر هم مستقر هستند‌، گفت: «آنها را که نمی‌شود به شرق رودخانه منتقل کرد.» صفوی در پاسخ اظهار داشت: «بلدوزر مهم نیست‌، آدم‌ها را نجات دهید.»***** محسن رضایی که حمله دشمن را محتمل می‌دانست، گفت: «برادرها توجه کنند! درباره آن احتمالی که گفتیم ممکن است دشمن حمله کند‌، چند خبر دیگر هم آمده که دارد مسئله را قوی می‌کند. یک خبر همین ‌الان دیدبان‌های قرارگاه نصر اعلام کردند که 200 تانک دارد به‌سمت قرارگاه فتح می‌رود. یک خبر دیگر هم آمده از سفارت جمهوری اسلامی ایران در کویت‌ که آن هم گفته به‌احتمال ‌قوی عراق می‌خواهد از قسمت خسروآباد [آبادان] به ما حمله کند که این فریب است. احتمالاً همین حمله [در محور قرارگاه فتح] است که می‌خواهد در مقابل ما بشود. برادرها آمادگی داشته باشند برای فرداشب یا حتی امشب. ... دشمن اگر امشب حمله کند که نمی‌تواند سازمان بگیرد. ... در اولین حمله‌ تا رودخانه نمی‌آید‌ یک یا دو کیلومتر عقب می‌ایستد، تا دشت می‌آید.» پس از اظهارات احمد کاظمی مبنی‌بر استقرار حدود 900 نفر از نیروهای تیپ نجف در حاشیه غربی کارون، رحیم صفوی هم با بیان اینکه «[تیپ] امام حسین(ع) هم در آن‌طرف رودخانه نیرو دارد»، تأکید کرد: «اگر می‌خواهید سرپل [بخش کوچکی از غرب کارون در منطقه هالوپ که هم‌اکنون دراختیار نیروهای خودی است] را نگه داریم‌، الان باید آن‌طرف رودخانه نیز عبور بدهیم. الان هم بگویید پل را وصل کنند. ... اگر دشمن به حاشیه رودخانه بچسبد‌، فقط با تیربارچی‌هایش می‌تواند سطح رودخانه را بپوشاند. من فکر می‌کنم حداقل ما الان برای گرفتن سرپل‌، گردان‌های پیاده‌مان را همین امشب عبور بدهیم.» محسن رضایی در پاسخ اظهار داشت: «خب، بعد طرح به‌هم می‌ریزد.» صفوی ادامه داد: «ما امروز پیاده را عبور بدهیم یا فردا پیاده را عبور بدهیم، تأثیری ندارد.» محسن رضایی مخالفت کرده و گفت: «ما تا طرح مانور را نبینیم‌، اطلاعات دقیق و شناسایی دقیق نکرده باشید، هیچ اجازه به شما نمی‌دهیم.» احمد کاظمی به حضور نیروهای رزمنده در حاشیه شرقی کارون اشاره کرد و گفت: «کل نیروها، بدون هماهنگی لب کارون آمده‌اند.» رشید هم اضافه کرد: «چادرها بغل هم و تراکم خیلی شدید است.» سپس رضایی دستور داد: «نیروهای این‌طرف [شرق کارون] را سازمان بدهند‌، نیروهای آن‌طرف [غرب کارون] را هم خاکریزهایشان را کامل کنند.» در ادامه جلسه‌، غلامعلی رشید با اشاره به‌ احتمال حمله دشمن‌، درخواست کرد که منتظر فرداشب نمانیم و عملیات را همین امشب آغاز کنیم. محسن رضایی مجدداً مخالفت کرده و گفت یگان‌ها آماده نیستند. این درحالی است که رشید و رحیم صفوی معتقدند یگان‌ها آماده هستند. رحیم صفوی از قرارگاه نصر نام برد که می‌تواند همین امشب وارد عمل شود. محسن رضایی خطاب به حسن باقری (فرمانده سپاهی قرارگاه نصر) اظهار داشت: «حسن! شما باید امشب حمله کنید‌؛ روی امشب حساب کنید.» باقری با تعجب پرسید: «برای امشب؟!» محسن رضایی هم در پاسخ اظهار داشت: «بله‌، بله تمام شد دیگر‌؛ الان به بچه‌هایت بگو.» سپس‌، باقری اجازه گرفت و از جلسه خارج شد تا برای عملیات امشب بررسی و هماهنگی لازم را به عمل آورد. پس از آنکه رشید و صفوی اعلام کردند که دشمن از وجود 5 پل و 300 قایق در کنار کارون اطلاع دقیق یافته است، رضایی اظهار داشت: «دیگر قضیه لو رفته است‌، البته او [دشمن] هم تا حالا انتظار این را نداشته ما با این سرعت‌، عمل کنیم. لذا او الان با دستپاچگی می‌آید [تا حمله کند].» رشید هم در تأیید سخنان فرمانده سپاه پاسداران گفت: «دشمن متوجه شده که ما می‌خواهیم از اینجا [شمال دارخوین] وارد عمل شویم.» محسن رضایی با اعلام اینکه الان ساعت 7 شب‌ است اظهار داشت: «دیگر برای انجام عملیات، امشب دیر شده است.» رشید پرسید: «پل‌ها را شب می‌توانند نصب کنند؟» پاسخ داده شد: «بله.» محسن رضایی هم گفت: «الان با ارتش صحبت می‌کنم.» سپس رحیم صفوی گفت: «من می‌گویم امشب باید پل‌ها را بزنیم****** و حداقل یک‌سوم نیروهای پیاده موجودمان را با سلاح‌های 106 و موشک تاو‌، یعنی سلاح‌های ضدتانک به آن‌طرف رودخانه بفرستیم تا دشمن نتواند به رودخانه بچسبد. این باید بزرگ‌ترین حرکت ما باشد‌ که اگر حتی فردا تانک‌هایش خواست حمله کند و جلو بیاید‌، این سلاح‌های ضدتانک ما بتواند با این سرپلی که حداقل مثلاً چهار تا شش کیلومتر‌، حالا تا هرچه قدر که بتوانیم به‌نظر من باید امشب جلو برویم و سرپل را بگیریم و فردا صبح که خواست تانک‌هایش هم جلو بیاید‌، با همین سلاح‌های ضدتانک تا شب مقابله بکند و ان‌شاءالله تعالی فرداشب حتماً به یاری خدا حمله را باید شروع بکنیم. ... این [دشمن] اگر بخواهد عاقلانه حرکت کند‌، باید پشت جاده اهواز خرمشهر بایستد و نیروی عمده‌اش را آنجا بگذارد.» محسن رضایی هم گفت: «بچه‌های تیپ ثارالله(ع) هم گفتند [نیروهای عراقی] دارند به‌سمت کرخه‌کور می‌روند ... [و] دستپاچه شده‌اند.» رشید از این خبر استقبال کرد و گفت: «خوب است. اگر به‌سمت آن [تیپ ثارالله(ع) در محورهای رودخانه کرخه‌کور] برود‌، خوب است؛ ... [چون] آن سمت نمی‌تواند کاری کند. این‌طرف‌، حاشیه کارون را از ما نگیرد!» رشید نظر قبلی خود را که تأکید می‌کرد همین امشب وارد عمل شویم‌، تغییر داد و گفت: «اگر امشب بود‌، نمی‌رسیم.» رضایی گفت: «لااقل [نصب] پل را شروع کنیم.» سرهنگ صیاد شیرازی ضمن اعلام اینکه چهار پل نصب شده است‌، اظهار داشت: «کار مهم‌تر این است که [نیروهای ما] این‌طرف [ساحل غرب] رودخانه هستند‌، نگذارند آنها [عراقی‌ها] لب رودخانه بیایند.» با اعلام ساعت 8 شب‌، محسن رضایی که هنوز باور ندارد پل‌ها نصب شده‌اند‌، گفت: «ما پل‌ها را نصب بکنیم‌، از روی هرپلی لااقل هفت‌، هشت گردان می‌تواند برود آنجا‌، یک خاکریزی بزند. ما اگر کارون را از دست بدهیم تمام است‌؛ وضعمان خراب می‌شود.» رحیم صفوی پیشنهاد کرد: «نیروی پیاده‌مان، امشب بروند.» رشید با این پیشنهاد مخالفت کرد و گفت: «فردا دیگر او از صبح زود می‌فهمد که ما می‌خواهیم حمله کنیم و غافلگیری از بین می‌رود.» سرهنگ صیاد شیرازی هم گفت: «نیروی پیاده نمی‌تواند آنجا [ساحل غربی کارون] دوام بیاورد»؛ زیرا نه خاکریز دارد و نه تانک که در مقابل حمله دشمن مقاومت کند. در ادامه جلسه‌، محسن رضایی درباره حمله احتمالی عراق ازسمت جاده اهواز خرمشهر به‌طرف کارون در محور سیدعبود، ضمن طرح این سؤال که دشمن «چرا می‌خواهد حمله کند؟» گفت: «این عملیات را قطعاً به این خاطر انجام می‌دهد که اولاً با یک نیروی وسیع این‌طرف بیاید [حاشیه غربی کارون] و مدت دو‌، سه هفته‌ای کنار رودخانه کارون بماند. ... یک جا پل بزند و حدود 10 تانک هم عبور بدهد و [حتی] این 10 تانک هم از بین برود. ... توی این مدت یک وضع پدافندی قوی نزدیک به آن‌طرف رودخانه می‌گیرند. یک سری نیروهای تأمینی مثل تیربارچی‌، تانک و پاسگاه کنار کارون می‌گذارند، ولی نیروی اصلی‌شان را دو یا سه کیلومتر عقب‌تر می‌گذارند و یک خاکریز سراسری قوی درست می‌کنند و پشتش می‌مانند.» حسن باقری که ساعتی پیش جلسه را ترک کرده بود تا میزان آمادگی قرارگاه نصر را برای عملیات امشب بررسی کند‌، مجدداً در جلسه حاضر شد و اعلام کرد که این قرارگاه آمادگی ندارد امشب وارد عمل شود. غلامعلی رشید‌ هم گفت: «من توی این فکر هستم اگر امشب ما بتوانیم حمله کنیم هیچ نباید معطل کنیم‌، ولی هرچه حسابرسی می‌کنم‌، نمی‌توانیم.» باقری نیز با بیان اینکه «امشب ما هیچ‌جا نمی‌توانیم [حمله کنیم]» نظر رشید را تصدیق کرد. سرهنگ موسوی قویدل اطمینان داد: «امشب [عراقی‌ها] نمی‌توانند هیچ کاری بکنند.» نظر رشید این بود که عراقی‌ها «فردا صبح می‌توانند با تانک جلو بیایند‌.» باقری هم پیشنهاد کرد «امشب آماده برای صبح بشویم. ... [و] به کارون بزنیم.» به ‌این ‌ترتیب، با بررسی همه احتمالات مربوط به خبر حرکت ستون زرهی دشمن‌، اگرچه مقصد این ستون معلوم نشد، لیکن اطمینان داده شد که حتی درصورت پیشروی آن به‌سوی سیدعبود‌، دشمن امشب قادر نخواهد بود تا ساحل غربی رودخانه کارون گسترش یابد. بنابراین‌، قوای ایران به‌ناچار و تا قبل از اینکه این عمل صورت پذیرد‌، باید حداکثر تا فرداشب عملیات خود را آغاز کنند.

گزارش- 5

5. پیرو خبر رسیده در بعدازظهر امروز مبنی‌بر احتمال گسترش دشمن تا ساحل غربی رودخانه کارون در محور سیدعبود‌ که به تسریع در تعیین زمان آغاز عملیات (فرداشب) ازسوی فرماندهی قرارگاه کربلا انجامید، بار دیگر فرماندهان سپاه و ارتش گرد هم آمدند تا به تبادل‌نظر بپردازند.******* آنها نگران بودند نقاطی که هم‌اکنون به‌عنوان «سرپل» در ساحل غربی کارون دراختیار نیروهای قرارگاه فتح است‌، ازسوی دشمن مورد تهدید قرار گیرد. این نگرانی زمانی مضاعف شد که در این جلسه اعلام گردید امروز ارتش پل‌های شناور پی.‌ام.‌پی را روی رودخانه کارون قرار داده‌ و ممکن است تانک‌های عراقی نزدیک شده و آنها را زیر آتش بگیرند. در ابتدای این جلسه‌، سرهنگ صیاد شیرازی پیشنهاد کرد: «از هر قرارگاه حداقل یک گردان بگذاریم آن‌طرف [ساحل غربی کارون در محور هالوپ] برای نگهداری سرپل‌ها که احتمالاً اگر فردا دشمن خواست نزدیک شود‌، آنها مانع نزدیک‌شدن او بشوند.» وی سپس از حاضران در جلسه خواست دراین‌باره نظر خود را ارائه دهند. سرهنگ حسنی‌سعدی با این استدلال که «این گردان وقتی آن‌طرف رفت خواه‌ناخواه تظاهر می‌کند و دشمن متوجه خواهد شد که عوامل ما آمده‌اند»، با پیشنهاد سرهنگ صیاد شیرازی مخالفت کرد و گفت: «دشمن اگر بخواهد بیاید‌، امشب می‌آید؛ فردا نمی‌آید. دشمن در روز حرکت نمی‌کند به ساحل بیاید‌؛ امشب می‌آید خاکریز می‌زند. ... اگر نیاز بدانید‌، چشم! [نیرو] می‌فرستیم؛ ولی با رفتن آن‌طرف اگر هم که [دشمن] نخواهد بیاید‌، صد درصد متوجه عبور ما در آن نقطه خواهد شد.» حسن باقری نیز ضمن اشاره به 5 پلی که نیروهای خودی برای عملیات روی کارون نصب کرده‌اند‌، عدم تأمین این پل‌ها را صحیح ندانسته و معتقد بود فقط نیروی پیاده به غرب رودخانه اعزام شود‌؛ زیرا انتقال تجهیزات زرهی مانند تانک توجه دشمن را جلب می‌کند.******** پس ‌از اینکه سرهنگ حسنی‌سعدی گفت که دو پل در محور قرارگاه نصر، جنوب دارخوین نصب شده و برای تأمین هرکدام یک گروهان به ساحل غربی کارون منتقل شده است‌، رحیم صفوی اظهار داشت: «اگر احتمال یک درصد هم بدهیم که دشمن بخواهد خودش را جلو بکشد و به ساحل رودخانه بچسبد‌، دیگر ما نمی‌توانیم پل بزنیم و اگر هم بخواهیم با قایق از رودخانه عبور کنیم‌، تلفات سنگین خواهیم داد. یقین و اطمینان دارم که امشب باید یک نیرویی‌ [را طوری] تک ما آشکار نشود ولی بتواند آن قسمتی که می‌خواهیم پل بزنیم را حفظ بکند‌، بفرستیم. بعد هم نسبت به زمان عملیات می‌گویم بر ما واجب است اگر می‌توانستیم امشب عملیات را انجام می‌دادیم و تأخیر یک ساعت هم بر ما جایز نیست.» سرهنگ منفرد نیاکی هم که با اعزام فوری نیرو به ساحل غربی کارون برای تأمین سرپل موافق بود‌، گفت: «قبل از اینکه آن فضای حیاتی، یعنی آن سرپل را از دست بدهیم و به آن صورت محدود بشویم که این‌طرف [شرق کارون] بمانیم‌، اگر بتوانیم هرچه سریع‌تر تا آنجایی که برای ما مقدور است شناخته نشویم یا کشف قطعی نشویم‌، بتوانیم فضا را پیدا کنیم و یگان‌های ما بتوانند یک مقدار فضا داشته باشند و سازمان زرهی بگیرند و بتوانند آرایش را کسب بکنند و آماده ادامه تک بشوند باید هرچه زودتر فضا را در آن سرپل تأمین کرده و اشغال کنیم. ... [غرب کارون] حاشیه‌اش درخت‌زار و بوته‌زار است و به آن شکلی نیست که [دشمن] مستقیماً ما را ببیند‌ و اگر واحد پیاده برود‌، خیلی راحت می‌تواند استتار کند و مکشوف نیست.»‌ دومین سؤالی که سرهنگ صیاد شیرازی مطرح کرد این بود که «برفرض دشمن آمد‌، حالا چطوری آن [سرپل حاشیه غرب رودخانه در محور هالوپ] را نگه داریم؟» غلامعلی رشید پاسخ داد: «در منطقه ما [قرارگاه فتح] تقریباً نظر برادر رحیم تأمین می‌شود‌؛ یعنی ما می‌توانیم باوجود این‌همه درختان نخل، مقدار زیادی نیرو در حد 3 تا 5 گردان بفرستیم و آنجا استتار کنیم. اما این بحثی که ما دیشب می‌کردیم‌، الان داریم خلافش را عمل می‌کنیم. دیشب******** گفتیم که نیروهایمان را به‌هیچ‌وجه حرکت نمی‌دهیم. فوقش شب قبل یا با تاریکی هوا حرکت می‌دهیم یا ساعت 3‌، 4 بعدازظهر حرکت می‌دهیم که دشمن متوجه نشود و حتی احتیاط‌هایش را نکشد. من می‌دانم در محدوده قرارگاه نصر فردا صبح زود دشمن متوجه می‌شود و آنها را می‌بیند. حتی در محور قرارگاه خودمان مثلاً در قسمت سیدعبود راحت ما دشمن را از روی یک درخت دو یا سه متری می‌بینیم و آن هم ما را می‌بیند. احتمال زیاد دارد که فردا 70 تا 80 درصد هوشیار بشود که ما تعداد زیادی نیرو آن‌طرف برده‌ایم. آن‌وقت چه‌کار خواهد کرد؟ دیگر اینکه ما چه خبری شنیدیم و چه چیزی به‌حساب از دشمن شنیدیم که دال بر این مسئله باشد که الان دشمن فهمیده و حالا قصد حمله دارد. ... این خبری که الان رسید که 200 دستگاه تانک دارد می‌آید‌، این کاملاً دروغ است.» سرهنگ صیاد شیرازی گفت: «البته چند خبر متناقض داشتیم. ... آخرین خبر ما این است که دشمن در قسمت گرمدشت یک تیپ آورده است.» درخصوص این خبر‌، سرهنگ محمدزاده به نقل از سرهنگ مفید گفت: «علاوه‌بر گرمدشت که استعداد دشمن از یک گردان به یک تیپ رسیده‌، در زیر کیلومتر 25 [نوار مرزی از شمال شلمچه] یک تیپ زرهی مستقر است‌، در پشت خاکریز مرز.» در ادامه بحث‌، سرهنگ موسوی قویدل که معتقد بود درصورت نزدیکی دشمن به ساحل غربی کارون‌، نیروهای ما برای عبور از این رودخانه باید تلفات زیادی بدهند‌، اظهار داشت: «ما از اول چنین ریسکی را قبول نکرده بودیم. تلاشمان این بود که سرپل 20 کیلومتری [تا جاده اهواز خرمشهر] را با حداقل تلفات بگیریم؛ چون اصل مأموریت ما تازه بعد از جاده است. درهرصورت، من عقیده‌ام بر این است که اولاً تکلیف روشن بشود که ما چند روز زمان داریم؛ اگر فاصله زیاد است‌، ما باید یک سرپل کوچک و محکم درست کنیم تا درصورت حمله دشمن بتوانیم جلویش را بگیریم و همان‌طورکه برادر رحیم اشاره کردند هرچه سریع‌تر خودمان را پای‌کار بیاوریم‌. ضمن اینکه یک تأمینی برای پل‌هایمان می‌فرستیم تا این عناصری که تا حالا رد شده‌اند [به غرب کارون رفته‌اند] از بین نروند.» وی خطاب به غلامعلی رشید هم گفت: «دشمن آنچه را که باید بفهمد‌، فهمیده است. امروز در دارخوین این پل‌ها رفت بالا و توی آب افتاد. ... هر پلی که زده شده‌، 37 دستگاه خودرو پای رودخانه آمده است. 5 پل یعنی حدود 200 خودرو. شما فکر می‌کنید که دشمن نفهمیده است؟! ... الان ما اگر موضع مستحکم نداشته باشیم‌، می‌آید ما را می‌زند و توی آب می‌اندازد. من عقیده‌ام این است که حتماً عناصری را عبور بدهیم و حتی تحکیم بکنیم‌؛ اگر زمان زیاد داریم. ولی اگر زمان کم داریم اقلاً پل‌هایمان را تأمین کنیم تا هرچه سریع‌تر پای‌ کار برسیم.» سرهنگ موسوی قویدل با این تأکید که تأمین پل باید حداقل چهار‌، پنج کیلومتر جلوتر باشد که دشمن نتواند [پل‌ها را] با تیر مستقیم تانک منهدم کند‌، از غلامعلی رشید پرسید: «من عرض کردم زمانتان چقدر است؟» رشید پاسخ داد: «24 ساعت‌؛ بحث سر فرداشب است». سپس سرهنگ قویدل گفت: «فرصت را از دست می‌دهیم.» غلامعلی رشید که همچنان با اعزام زودهنگام نیرو به غرب کارون مخالف است‌، اظهار داشت: «دو چیز است که این توهم را برای ما ایجاد کرده‌، یکی پل که امروز زدیم و یک مقدار برای ما توهم پیش آمده است که این پل که ما زدیم به امان چه کسی است؟ یکی دیگر این خبری است که بعدازظهر ما شنیدیم که 200 دستگاه تانک جمع شده و روی ‌هم برای ما ایجاد توهم کرده است.» سرهنگ صیاد شیرازی نیز که معتقد است تجمع و احتمال حمله دشمن به‌دلیل اطلاعش از تمرکز نیروهای خودی در شرق کارون است و نه به‌خاطر نصب پل‌، گفت: «باتوجه‌به اینکه ما باید در اسرع وقت حمله کنیم‌، غیرازاین است که ما حداکثر فرداشب باید وارد عمل بشویم. در صحبت قبلی‌مان هم این بود که ساعت 2، 3 بعدازظهر پل‌ها نصب بشوند و نیروهای پیاده و سپس خودروها آن‌طرف آب بروند و بعد از درگیری نیز تانک‌ها بروند. الان مانورهایی که شما ریختید دیگر هیچ‌کدام از آنها قابل‌استفاده نیست؛ چون دشمن تغییر کرده است. دشمن اگر دوباره کنار کارون بیاید‌، در سطح یک تیپ زرهی که 50 تانکش آمده جلو‌، طرح مانور مجدد می‌خواهد. منتها این از عمل ما برای سرپل گرفتن جدا نمی‌شود؛ ما بیاییم فردا آماده بشویم با یک عملیات به‌حساب گسترده‌، سرپل خودمان را به‌عمق چهار‌، پنج کیلومتر ایجاد کنیم‌، طوری که دیگر دشمن نتواند به ساحل بیاید. ... ما الان برای این مسئله جمع شده‌ایم که برای فردا تصمیم بگیریم‌، ولی با این خبرهای جدیدی که رسیده ما برای فرداشب‌، عملکردمان تا جاده [اهوازـ خرمشهر] اشکال دارد.» سرهنگ صیاد شیرازی سپس به 50 دستگاه تانک که جلو آمده و نیز 101 تانک و نفربر که در قسمت گرمدشت مستقر شده است‌، اشاره کرد و افزود: «دشمن گسترش زیادی پیدا کرده است. بنابراین ما اگر در یک مرحله بخواهیم برویم خودمان را تا این مسافت [جاده] برسانیم‌، این اشکالات زیادی خواهد داشت. من معتقدم که الان توی فکر این برویم که تا فردا که عبور از رودخانه است‌، استقرار یک گروهان مجهز در آن‌طرف پل کافی است. چون همان یک گروهان را می‌شود کنترلش کرد که بیشتر از این تظاهر نکند. این هم تا ساعت 2، 3 بعدازظهر فردا بیشتر طول نمی‌کشد. الان هم برویم بحثمان را برای عملیات فردا کامل کنیم. ... نیروها ساعت 1، 2 بعدازظهر فردا شروع به رفتن بکنند‌، منتها به‌طور کامل‌. مثلاً بلدوزر هم برود و در فاصله 4، 5 کیلومتری با سرعت شروع به خاکریز زدن کند.» سپس رحیم صفوی گفت: «جناب سرهنگ صیاد شیرازی!‌ این مرحله اولش را به نتیجه برسیم‌، لازم است که ما برای حفظ سرپل‌هایمان یک نیرو داشته باشیم و این نیرو هم با استتار و اختفا باشد. الان برادرها دستورش را بدهند. ... این دیگر تثبیت شد.» سرهنگ شیرازی هم گفت: «بله این تثبیت شد.» رشید پرسید: «با چه استعدادی [نیرو به ساحل غربی کارون برود]؟» سرهنگ شیرازی پاسخ داد: «به‌اندازه‌ای که استتارشان رعایت بشود و قابل‌کنترل باشند.» رشید معتقد بود به ‌این ‌ترتیب‌، فرداشب قرارگاه نصر نمی‌تواند با غافلگیری دشمن تا جاده برسد. سرهنگ قویدل هم تأکید کرد اگر تانک دشمن به سه کیلومتری پل بیاید‌، نمی‌گذارد حتی یک تانک خودی از پل رد شود. رشید گفت: «بحث سر این است که این دو قرارگاه [فتح و نصر] می‌خواهند نیروهای پیاده‌شان را با غافلگیری حرکت دهند.» سرهنگ قویدل پیشنهاد کرد که دو‌، سه تانک خودی در دو طرف هر پل موضع بگیرند. یکی از افسران حاضر در جلسه به نام سرهنگ غلامعلی جانگداز افسر مهندسی قرارگاه کربلا، نیز گفت: «امروز که از دو پل رد شدم‌، آن‌طرف کوچک‌ترین مانعی وجود ندارد‌. به‌محض اینکه بیست یا سی متر بروی‌، درخت تمام می‌شود‌، زمین صاف می‌شود فقط برای واحد پیاده مناسب است که برای یک مدت محدودی زیر نخل بماند.» به‌ این‌ ترتیب و بااینکه هنوز از صحت‌وسقم خبر عزیمت ستون زرهی عراق به‌سوی کارون در محور قرارگاه فتح اطلاعات موثقی دریافت نشده است‌، در این جلسه تأکید شد نیروهای پیاده خودی از بعدازظهر فردا به‌تدریج از کارون عبور کرده و با استقرار در ساحل غربی این رودخانه برای آغاز عملیات آماده شوند‌، لیکن حاضران با برشمردن محاسن و معایب اعزام فوری نیرو برای تأمین پل‌ها و سرپل‌های خودی در غرب رودخانه کارون (در محور هالوپ)، نتوانستند دراین‌خصوص به تصمیم قطعی برسند.

گزارش- 6

6. با نزدیک‌شدن به زمان آغاز عملیات قوای نظامی ایران در منطقه غرب رودخانه کارون‌، گزارش‌های رسیده از آن حکایت دارد که ارتش عراق ضمن ادامه تحکیم مواضع پدافندی‌ و تلاش برای اطلاع از آخرین تغییرات در محورهای مقابل خود، به بمباران محل استقرار یگان‌های ایران پرداخته و با اعزام یگان‌های جدید به منطقه‌، به همه واحدهای خود در جبهه جنوب آماده‌باش صد درصد داده است. لشکر21 پیاده حمزه گزارش داد: «دشمن هم‌چنان درحال‌ توسعه خاکریز و تهیه استحکامات در حاشیه شرقی جاده خونین‌شهر [خرمشهر] اهواز (در غرب سلمانیه) بوده و نفرات دشمن به‌سرعت در حوالی خاکریزهای احداث‌شده در تلاش می‌باشند.» گزارش واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه نصر نیز حاکی است: «دشمن در کناره کارون همچنان مشغول سنگرسازی و کانال‌کشی می‌باشد که تاکنون تعداد زیادی سنگرهای انفرادی و گروهی و سنگرهای جنگ‌افزار سنگین ایجاد کرده است.»******** این واحد همچنین اعلام کرد: «یک هلیکوپتر دشمن از ساعت 17:00 به‌مدت یک ساعت در فضای منطقه حفار‌، مارد و دارخوین مشغول شناسایی بود.» در گزارش واحد اطلاعات عملیات تیپ25 کربلای سپاه پاسداران هم آمده است: «هنگام شب‌، نیرویی از دشمن از قسمت سیدعبود به‌طرف شریعه تا یک کیلومتری رسیده و با آر.پی.‌جی و خمپاره چندین گلوله به چند طرف شلیک و با تیربار هم شلیک کرده که بدون عکس‌العمل نیروهای خودی برمی‌گردند.» بنا بر این گزارش «هواپیماهای ارتش عراق هم برای بمباران محل استقرار یگان‌های دو قرارگاه فتح و نصر در شرق رودخانه کارون‌، در منطقه «نثار بزرگ»‌ بمب آتش‌زا ریختند. از خسارات وارده گزارشی در دست نیست.» در گزارش قرارگاه مقدم نیروی زمینی ارتش در جنوب هم آمده است: «برابر گزارشات واصله و تفسیر عکس‌های هوایی‌، دشمن به‌شدت مشغول جابه‌جایی یگان‌های زرهی و مکانیزه و پیاده از سایر مناطق به منطقه غرب اهواز و شمال خرمشهر و سرتاسر جنوب کرخه‌کور می‌باشد.» این قرارگاه همچنین گزارش داد: «در ساعت 19:00، تعداد 150 تا 200 تانک و نفربر از جنوب به‌طرف شمال مواضع [قرارگاه] فتح [محور سیدعبود] درحال حرکت مشاهده شدند.» محمدعلی مینو راوی قرارگاه نصر هم به استناد تصویر هوایی امروز منطقه‌، در گزارش خود آورده است: لشکر3 زرهی عراق در غرب جاده اهواز خرمشهر (غرب حدفاصل ایستگاه 90 و ایستگاه گرمدشت) و تیپ مستقل10 زرهی به‌عنوان احتیاط این لشکر در غرب نوار مرزی مستقر شده است. نیروی زمینی ارتش نیز پیرو اخبار رسیده که همگی از آگاهی ارتش عراق از قریب‌الوقوع بودن عملیات نیروهای ایران در منطقه غرب کارون حکایت دارد‌، در گزارشی به ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی اطلاع داد: «دشمن از تاریخ 8/2/1361‌، به یگان‌های خود مستقر در جنوب آماده‌باش کامل داده است.»

گزارش- 7

7. در آستانه عملیات بزرگ آزادسازی خرمشهر‌، علاوه‌بر اعزام هزاران رزمنده و امدادگر به جبهه‌های جنگ‌، دفتر مرکزی جهاد سازندگی از هم‌وطنانی که در زمینه فنی و رانندگی خودروهای بزرگ و دستگاه‌های مهندسی تخصص دارند‌، دعوت به همکاری کرد. روزنامه کیهان در گزارشی با اعلام این مطلب که نیروهای رزمنده از شهرها‌، بخش‌ها و روستاهای مختلف کشور عازم مناطق جنوب و غرب شدند‌، نوشت: «این ایثارگران متعهد به اسلام که از اقشار مختلف ازجمله ارتشی‌، سپاهی‌، بسیجی‌، کارگر، دانشجو‌، دانش‌آموز و دیگر نیروهای مقاومت مردمی هستند‌، می‌روند تا باقیمانده قوای شکست‌خورده و روبه‌فنای متجاوزین رژیم بعث عراق را به هلاکت برسانند.» روزنامه کیهان افزود: «همگام با این سلحشوران تازه‌نفس، تیم‌های مجهز پزشکی‌، فنی‌، راه‌سازی و دیگر اکیپ‌های امدادی راهی مناطق جنگی کشورمان شدند.» دفتر مرکزی جهاد سازندگی نیز در اطلاعیه‌ای از هم‌وطنانی که درزمینه‌هایی چون مکانیکی‌، آهنگری و باطری‌سازی ماشین‌آلات سنگین‌، رانندگی تریلی و رانندگی لودر‌، بلدوزر و گریدر از تخصص و کارایی برخوردارند خواست تا با این ارگان انقلابی در جبهه‌های نبرد همکاری کنند.

گزارش- 8

8. در ادامه اقدامات تروریستی سازمان مجاهدین خلق‌(منافقین)، صبح امروز امام‌جماعت یکی از مساجد تهران و همراهان وی ترور شدند. همچنین‌، امروز اعلام شد که تعدادی از خانه‌های تیمی این سازمان و نیز سازمان چریک‌های فدایی خلق(اقلیت) در استان‌های سمنان و سیستان و بلوچستان در چند روز گذشته کشف شدند. به گزارش خبرنگار روزنامه کیهان‌، ساعت 6:45 صبح امروز، سه سرنشین یک اتومبیل، خودروی حامل حجت‌الاسلام سمرقندی‌، امام‌جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) نارمک را در خیابان باقرخان به رگبار گلوله بستند و درنتیجه وی و یکی از همراهانش به شهادت رسیدند و همراه دیگر وی مجروح شد. امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی از سمنان گزارش داد: «چهار خانه تیمی منافقین در شهرستان شاهرود و یک خانه دیگر از همین گروهک محارب در شهرستان سمنان طی چند روز گذشته کشف و از این لانه‌های جاسوسی امریکا تعدادی اسلحه و مقداری مواد منفجره به دست آمد.» روزنامه اطلاعات هم به نقل از اطلاعیه سپاه پاسداران استان سیستان و بلوچستان اعلام کرد: در چند روز گذشته بیش از 10 خانه تیمی هواداران سازمان چریک‌های فدایی (اقلیت) در این استان کشف شده و 3 تن از عناصر رده‌بالای این سازمان در درگیری‌ها کشته شدند. همچنین 2 تن از اعضای هیئت تحریریه نشریه کار‌، (ارگان سراسری این سازمان) که برای فرار از کشور در ایرانشهر به سر می‌بردند‌، دستگیر شدند.

گزارش- 9

9. امام خمینی در دیدار مسئولان و نویسندگان دایره انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ضمن توصیه به اینکه باید مردم را به استقامت و حضور در صحنه دعوت کنیم‌، تأکید کردند سپاه پاسداران باید تلاش کند محبوبیتش را نزد مردم حفظ کند. در این دیدار رهبر انقلاب خطاب به حضار اظهار داشتند: «... و شما بدانید که این خدمتی که شما امروز دارید می‌کنید، من می‌توانم بگویم ارزنده‌تر از خدمت‌هایی است که در طول تاریخ برای اسلام شده؛ برای اینکه در سابق این‌طور دشمن‌هایی که ما الان داریم نداشته‌اند. یعنی روابط نبوده اصلش. امریکایی در کار نبود. آن اسلام آن‌طرف واقع شده بود و سروکارشان با روم و ایران بود. اما حالا سروکار با همه ممالک دنیاست. آن ور دریاها می‌آیند دخالت در اینجا می‌کنند و سایر کشورها می‌خواهند دخالت کنند در کارهای همه کشورها. و ما باید توجه کنیم و مایی که می‌خواهیم خودمان بایستیم روی پای خودمان‌، باید مردم را دعوت کنیم به اینکه استقامت کنیم؛ دعوت کنیم به اینکه در صحنه حاضر باشند و جوان‌های خودتان [را] هم دعوت کنید به خیر و صلاح‌ که این محبوبیتی که شما الان در بین مردم دارید‌، این خیلی ارزش دارد؛ این را باید حفظ کنید. مادامی‌که شما محبوبیت دارید در بین مردم و مردم پشتیبان شما هستند‌، این سپاه به قوت خودش باقی هست و می‌تواند خدمت بکند و اگر خدای‌نخواسته یک‌وقت لغزش‌هایی پیدا بشود و جلوگیری نشود‌، آن‌وقت هم ممکن است سرایت بکند و ممکن است یک اشخاصی باشند که خدای‌نخواسته وارد شده باشند در بین شماها و بخواهند یک کارهایی را بکنند. این هم یک مسئله مهمی است که من کراراً تذکر داده‌ام که این جهت [را] خیلی باید توجه داشته باشید... .»

گزارش- 10

10. سیداحمد خمینی در یک مصاحبه اختصاصی، به سؤالات خبرنگار روزنامه اطلاعات درباره مسائلی چون آینده عراق‌، روحانیت‌ و حزب جمهوری اسلامی پاسخ گفت. وی درخصوص آینده عراق ضمن اظهار اینکه آینده اسلامی این کشور توازن سیاسی‌، نظامی و اقتصادی منطقه را بر هم می‌زند‌، تأکید کرد: «نباید بگذاریم آینده عراق به‌دست شرق و غرب رقم زده شود. ... اگر فکری اساسی برای عراق نکنیم و تشکیلات قوی برای اداره عراق دست‌وپا نکنیم و در آنجا انقلاب شود‌، چون مسلمانان اکثریت را دارند‌، درنهایت حکومت از آن آنان خواهد شد‌، ولی حساب این را باید دقیقاً بنماییم که چند سالی مشکلات عراق گریبان‌گیر ما خواهد شد و مردم که نه تا این سطح آگاهی مردم ایران را دارند و نه تحمل و بردباری مردم ایران را‌، درباره ما چه می‌گویند؟ آیا نمی‌گویند شما که اقدام به انقلابی چون انقلاب ایران کردید چرا فکر تشکیلات هدایت‌کننده آن را نکردید؟ درصورت کودتا هم که عراق بلافاصله نیروهای خود را بیرون کشیده و با صدایی بلند به دنیا اعلام خواهد کرد که ما کاری به ایران نداریم. نتیجه چه می‌شود؟ خسارات ما را چه کسانی باید بپردازند؟ آیا عراق جنگ‌زدة همه‌چیز ازدست‌داده، توانایی پرداخت آن‌همه غرامت را دارد؟» وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: «مطلب در اینجا بسیار است که نمی‌شود گفت و اگر بیش از این حرف بزنم لابد می‌گویند در امور داخلی عراق دخالت کرده‌اید. ولی این را نمی‌شود نگفت که از هم‌اکنون باید به فکر مسلمانان تحت‌ستم عراق بود و سعی کرد صدام فرار نکند. البته دراین‌زمینه در شورای‌عالی دفاع به‌صورت مجمل با دوستان یعنی آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای و هاشمی و موسوی به‌صورت مفصل صحبت کرده‌ایم. امیدوارم عراقی‌های مسلمان [که در داخل] ایران [هستند] بتوانند عراق را اداره کنند و اختلافات خود را کنار بگذارند. باید آنها از تجربه ایران بهترین استفاده را بنمایند که پس از پیروزی قرآن را بگذارند و موبه‌مو اسلام را اجرا نمایند.» سیداحمد خمینی در پاسخ به سؤالی راجع به روحانیت و تصفیه در آن******** روحانیون را به سه دسته مبارز، محافظه‌کار و وابسته تقسیم کرد و با اظهار اینکه همه خوب‌اند بجز آن دسته از روحانیون وابسته‌، گفت: «ان‌شاءالله خدا آنها را اصلاح کند و درصورتی‌که قابل اصلاح نیستند امید است مدرسین محترم حوزه علمیه آنها را تصفیه، و مردم آنها را از جامعه طرد کنند و فعلاً مشغول این کار هم شده‌اند.» فرزند امام آن‌گاه درخصوص حزب جمهوری اسلامی با اعلام اینکه این حزب تنها تشکیلات مذهبی در خط امام است، به ضعف اندک آن نیز اشاره کرد و گفت: «باید با تمام وجود سعی کنیم تقویتش کنیم و اگر اشکالی می‌بینیم برادرانه بگوییم. امام درباره حزب فرمودند که من سران آن را می‌شناسم و من هم علاوه‌بر سران تا آنجا که افراد آن را می‌شناسم هم خوب‌اند. امیدوارم بتوانند در آینده بهتر از این باشند. مسئله اساسی در حزب هم ناهماهنگی افراد آن در ابتدا بود که بحمدالله در طول مدت‌، کم‌کم این ناهمگونی برطرف شد و امیدوارم اگر هم باشد برطرف گردد.»

گزارش- 11

11. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم پیرو اطلاعیه قبلی (31/1/1361) خود مبنی‌بر سلب صلاحیت مرجعیت از آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری، امروز با انتشار اطلاعیه‌ای دیگر تأکید کرد که مقام مرجعیت خودبه‌خود از آیت‌الله شریعتمداری سلب شده است و نیازی نیست که کسی آن را از وی سلب کند. رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در دیدار با اعضای جامعه و وعاظ تهران گفت ما جریان شریعتمداری را نمی‌توانیم یک جریان ساده حساب کنیم. در بخشی از اطلاعیه امروز جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آمده است: «ازآنجاکه مکتب اسلام در فرهنگ اصیل و پرمحتوای خود شرایطی ازقبیل فقاهت در علوم اسلامی‌، عدالت و تقوای کامل و عدم حرص به دنیا را برای تصدی مقام مرجعیت لازم می‌داند‌، بدیهی است کسانی که واجد این شرایط نیستند هرگز شایستگی تصدی آن مقام را ندارند. حتی اگر در ابتدا هم این اوصاف و شرایط را داشته ولی در کشاکش حوادث و براثر غلبه حب جاه و ریاست و هواهای نفسانی یکی از شرایط فوق را از دست داد خودبه‌خود از مقام مرجعیت منعزل می‌شود و نیازی به عزل و خلع نیست. لذا در تعقیب اعلامیه قبل یادآور می‌شویم که پس از کشف توطئه ننگین کودتا و باتوجه‌به سوابق سوئی که آقای شریعتمداری در طول انقلاب و قبل از آن داشت و اسناد و مدارک فراوانی که در دست هست‌، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به‌عنوان یک وظیفه شرعی، عدم صلاحیت ایشان را اعلام و غصب نابه‌حق مقام والای مرجعیت را به‌وسیله این آخرین نقطه امید امریکا تذکر داد و مقامات مسئول و روحانیت اصیل و آگاه و عموم مردم نیز تأیید و پشتیبانی کردند.» در این اطلاعیه همچنین آمده است که آشنایی قبلی با آیت‌الله شریعتمداری جرم نیست. کسانی که در توطئه کودتا شرکت داشتند بازداشت می‌شوند و نباید کسی مزاحم آشنایان وی گردد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی‌ رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در دیدار امشب خود با اعضای جامعه وعاظ تهران با اشاره به توطئه کودتا اظهار داشت: «ما جریان شریعتمداری را نمی‌توانیم یک جریان ساده حساب کنیم. شخصی با آن‌همه نفوذ و با این‌همه پول که دراختیار داشته و با کمک‌هایی که از خارج حاضر بودند به وی بکنند، در مقابل جمهوری اسلامی قرار داشت و ایشان اگر به‌عنوان مزاحم این انقلاب و جمهوری اسلامی سر برمی‌داشت فتنه‌ای بود که برای خواباندنش باید مقدار زیادی از نیروی این ملت مصرف می‌شد‌، ولی خداوند دشمنان ما را در داخل و خارج بحمدالله منکوب کرده است.»

گزارش- 12

12. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تلاش برای جلوگیری از برگزاری اجلاس آتی سران کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد در بغداد، بعدازظهر امروز برای یک دیدار رسمی چهارروزه از هند وارد دهلی‌نو شد. درباره این دیدار خبرگزاری آلمان حدود یک هفته قبل از دهلی‌نو گزارش داده بود که ولایتی «قرار است مسئله جنگ و همچنین اجلاس آتی سران کشورهای غیرمتعهد را مورد بحث و گفت‌وگو قرار دهد.» خبرگزاری فرانسه هم اعلام کرد: «به‌رغم فشارهای ایران‌، تردید الجزایر و خصومت سوریه‌، اغلب کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها معتقدند که اجلاس سران این جنبش باید طبق قرار قبلی در بغداد برگزار شود.» وزارت امور خارجه هند نیز سه روز قبل از این سفر، در بیانیه‌ای که در روزنامه ایندین اکسپرس منتشر شد‌، ضمن حمایت کشورش از برگزاری اجلاس سران غیرمتعهدها در بغداد اعلام کرد: «تغییر محل این کنفرانس تنها ازطریق برگزاری یک اجلاس جدید امکان‌پذیر است.» ایندین اکسپرس با اشاره به سفر وزیر امور خارجه ایران به هند‌، چنین تحلیل کرد: «تهران احتمالاً خواهد کوشید تا مقامات رسمی هند را درمورد لزوم تغییر محل برگزاری هفتمین کنفرانس سران غیرمتعهدها متقاعد سازد.» رادیو صدای امریکا نیز هم‌زمان گفت: «وزیر امور خارجه هندوستان به‌زودی برای شرکت در اجلاس کمیته هماهنگی جنبش غیرمتعهدها راهی هاوانا خواهد شد. در این اجلاس باتوجه‌به ادامه جنگ ایران و عراق، تصمیم گرفته خواهد شد که آیا کنفرانس سران کشورهای غیرمتعهد باید در تاریخ تعیین‌شده در بغداد برگزار شود یا آنکه به‌دلیل ادامه جنگ به تأخیر افتد.»

گزارش- 13

13. سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ایران پس از پایان جلسه امروز هیئت دولت، فروش نفت به امریکا را تکذیب کرد‌. سخنگوی وزارت انرژی امریکا نیز ضمن تأیید این معامله، آن را خریدی پرسود برای واشنگتن دانست. احمد توکلی‌ در گفت‌وگویی ضمن تکذیب شایعه فروش نفت ایران به امریکا گفت: «دشمنان جمهوری اسلامی به‌خیال اینکه موضع امریکایی ما را ضعیف کنند و کوچک جلوه دهند‌، گاهی اوقات چنین ادعاهایی را که هیچ پایه و اساسی ندارد‌، پخش می‌کنند.» در مقابل اظهارات یادشده‌، رادیو صدای امریکا در بخش شبانگاهی خود گفت: «هنگامی‌که از یکی از سخنگویان وزارت انرژی امریکا در واشنگتن درباره خرید 8/1 میلیون بشکه نفت ایران توسط امریکا به بهای اندکی بیش از 53 میلیون دلار سؤال شد‌، او پاسخ داد که معامله خوبی است‌، قیمتی نازل بود‌، ما هم خریدیم.»

گزارش- 14

14. معاون نخست‌وزیر عراق با اعلام اینکه تلاش‌های اخیر هیئت‌های صلح به شکست انجامیده است‌، گفت کشورش قرارداد 1975 الجزایر را معتبر نمی‌داند. طارق عزیز معاون نخست‌وزیر عراق، در مصاحبه‌ای که امروز در جراید کویت به چاپ رسید‌، گفت: «کوشش‌های کمیته‌های میانجیگری کنفرانس اسلامی و نهضت غیرمتعهد برای پایان‌دادن به جنگ نوزده ماهه میان ایران و عراق با شکست مواجه شده است.» وی افزود: «رژیم جمهوری اسلامی حاکم بر ایران کلیه پیشنهادهای ارائه‌شده برای حل این بحران و اصول مربوط به آغاز مذاکرات صلح میان دو کشور را رد کرده است.» طارق عزیز با اعلام اینکه طرح صلح پیشنهادی نمایندگان سازمان کنفرانس اسلامی مبنی‌بر خروج نیروهای عراقی و استقرار یک نیروی پلیس اسلامی و تشکیل کمیته‌های ذی‌صلاح به‌منظور رسیدگی و تعیین غرامت است، ادامه داد: «رژیم جمهوری اسلامی خواستار خروج بی‌قیدوشرط نیروهای عراقی از خاک ایران‌، پرداخت غرامت جنگ ازسوی عراق و اجرای مفاد موافقت‌نامه‌های سال 1975 میان دو کشور است که طبق آن آبراه شط‌العرب [اروندرود] مورد استفاده مشترک ایران و عراق قرار می‌گیرد.» وی سپس تأکید کرد: «عراق که یک هفته پیش از آغاز جنگ ایران این موافقت‌نامه را لغو کرده بود‌، حاضر به احیای آن نخواهد بود.» نخست‌وزیر عراق گفت: «پیشنهاد چهارماده‌ای هیئت حسن‌نیت اسلامی که در تاریخ 19 آوریل (30 فروردین) ارائه کرد‌، عبارت بود از: خروج عراق از سرزمین‌های ایران. استقرار نیروهای اسلامی در خط مرزی بین دو کشور درحال جنگ. ایجاد یک کمیسیون اسلامی برای حل اختلافات شط‌العرب [اروندرود]. تشکیل هیئتی برای رسیدگی به مسئولیت جنگ‌افروزی. ضمیمه گزارش 5: توضیحات رئیس وقت ستاد سپاه پاسداران در قرارگاه کربلا درخصوص نصب پل‌های شناور روی رودخانه کارون حسین علایی، رئیس وقت ستاد سپاه پاسداران در قرارگاه کربلا درخصوص نصب پل‌های شناور روی رودخانه کارون در کتاب خود می‌نویسد: «براساس طرح مانور پیش‌بینی‌شده، باید دوسوم کل نیروها از رودخانه آرام و عریض کارون عبور می‌کردند. این یک خطرپذیری بزرگ برای تصمیم‌گیرندگان بود‌، ولی درعین‌حال یک نوآوری و یک ابتکارعمل مهم و تعیین‌کننده هم بود. چگونگی عبور یگان‌ها از کارون‌، بحث‌های زیادی را به‌دنبال آورد‌، زیرا در همان شب اول باید استعدادی حدود 5 لشکر از این رودخانه عبور می‌کردند که نیاز به حداقل 5 پل داشت. در آن زمان نیروی زمینی ارتش تنها 1200 متر سطحه پل تاکتیکی پی.‌ام.‌پی داشت که با نصب آنها فقط می‌شد 5 پل روی کارون زد. البته اکثر این سطحه‌ها نیاز به آماده‌سازی و ترمیم و بازسازی داشتند. پل پی.‌ام.‌پی در شرایط مناسب و با سرعت معینی از جریان آب رودخانه می‌تواند در رودخانه‌ای با عرض حداکثر 227 متر روانه شود. در آن زمان افسر مهندسی قرارگاه مشترک کربلا‌، سرهنگ مهندس ستاد جلال رجبی‌راد بود. سرهنگ غلامعلی جانگداز نیز معاون او بود. این دو برای انتقال این پل‌ها از دزفول به روستای دارخوین در کنار کارون تلاش بسیاری کردند. این پل‌ها ساخت کشور شوروی (سابق) بود و تجانسی با شرایط کارون نداشت‌، زیرا عرض کارون در برخی مناطق، مانند دارخوین، به 260 متر می‌رسید. سرعت جریان آب در کارون نیز دو برابر سرعت طراحی‌شده برای این پل‌ها بود. به‌هرحال این پل‌ها را با کمک 300 خودروی غول‌پیکر کراس و با استفاده از تاریکی شب و با رعایت موارد حفاظتی‌، از فاصله 250 کیلومتری به منطقه عمومی دارخوین منتقل کردند. تمام تلاش و اراده مسئولان مهندسی برای نصب 5 پل روی کارون متمرکز بود‌، ولی بااین‌حال، محدودیت امکانات مهندسی و کمبود پل‌های آماده‌به‌کار موجب شد که در شب اول‌، تنها استفاده از 3 پل نصب‌شده روی کارون میسر گردید.»

منابع و مآخذ روزشمار 1361/02/08