1361.02.09

روزشمار جنگ سال 1361 1361.02.09
نام‌های دیگر	نه اردیبهشت
تاریخ شمسی	1361.02.09
تاریخ میلادی	29 آوریل 1982
تاریخ قمری	5 رجب 1402

1360.02.09

1362.02.09

1363.02.09

1364.02.09

1365.02.09

1366.02.09

1367.02.09

گزارش- 1

1. در ساعت 14:30 امروز در قرارگاه کربلا آخرین جلسه هماهنگی فرماندهان ارتش و سپاه برای اجرای عملیات آزادسازی خرمشهر و غرب رودخانه کارون برگزار شد.* در ابتدای این جلسه پس از تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید، سرهنگ صیاد شیرازی با تأکید بر اینکه امشب عملیات آغاز خواهد شد‌، موضوع جلسه را بررسی مجدد طرح مانور عملیات اعلام کرد و از حاضران خواست تا درخصوص تعیین ساعت درگیری با دشمن نظر خود را بیان کنند. حسن باقری‌ نخستین فرماندهی بود که به بیان دیدگاه‌هایش پرداخت. وی با اشاره به دو تیپ زرهی دشمن که اخیراً در غرب جاده اهواز خرمشهر (محدوده ایستگاه90 و گرمدشت) مستقر شده‌اند‌، گفت: «نصر2 فعلاً راضی شده به اینکه با تغییراتی که بوده مأموریتش تغییر نکند.** یک مقدار اینجا [گرمدشت] ضعیف می‌شود. درنتیجه به آن گفتیم که اول اطمینان از این منطقه حاصل بکند‌، بعد به‌سمت غرب [نهر] عرایض بیاید.» وی درمورد طرح مانور نصر1 (تیپ1 پیاده لشکر21 ارتش و تیپ7 ولی‌عصر سپاه) در محور ایستگاه90 نیز گفت: «دیشب الحمدلله [گروه شناسایی] نصر1 توانسته به جاده آسفالت برسد و مسیر برای رسیدن به این نقطه دارد. البته به آن صورت آمادگی دقیق نداشته‌، ولی گفته من حاضرم روی این [یگان زرهی دشمن در غرب ایستگاه90] عمل کنم.» حسن باقری درباره تعیین زمان درگیری با دشمن هم اظهار داشت: «مشکلاتی که دررابطه‌با ساعت «سین» به وجود می‌آید این است که اگر ما اصالت را بدهیم به این دو تا [محور گرمدشت و ایستگاه90]‌، اینجا [عرایض] دیر می‌رسیم. اگر اصالت را بخواهیم به این بدهیم‌، این یک مقدار مسئله دارد؛ به‌خصوص اینکه خط [دشمن در روستای] خرائب تا اینجا به قوت خودش باقی است و این باید شکسته شود و بعد حرکت ادامه پیدا کند. [نیروهایی که قرار است به‌سمت عرایض بروند] می‌گفتند که ما حتی بخواهیم این [خط خرائب] را دور بزنیم‌، حدود ساعت 1، 2 [بامداد] می‌شود؛ باتوجه‌به اینکه شب تا ساعت دوازده نور ماه هست و ساعت دوازده و نیم تازه نور ماه از بین می‌رود.» حسین کنعانی‌مقدم‌، از مسئولان عملیات سپاه در قرارگاه فتح نیز با اشاره به حضور کنونی نیروهای این قرارگاه در مناطق رحمانیه و شریعه (در حاشیه غربی کارون) و با اعلام اینکه آنها تا مواضع دشمن در منطقه سیدعبود، شش کیلومتر فاصله دارند و طی این فاصله به چهار ساعت زمان نیاز دارد، اظهار داشت: «البته مقدار زیادی را با مکانیزه می‌روند. باتوجه‌به اینکه احتمالاً اینجا [سیدعبود] یک ساعتی توقف خواهیم داشت تا این خط شکسته شود و بتواند [نیروی] پیاده و تانک عبور کند. یعنی اولین درگیری ما اینجا [سیدعبود] ساعت 10 باشد‌، می‌توانیم بگوییم در تاریکی حدود ساعت 3، 4 به این خط [جاده اهواز خرمشهر‌، در حدفاصل ایستگاه70 و ایستگاه90] خواهیم رسید. ... سه معبر بسیار خوب در اینجا [شرق جاده] هست‌، می‌رسند به خاکریز دشمن؛ حدود 300 متری آن‌، کانال تمام می‌شود و دشت باز است که می‌توانند در آنجا آرایش بگیرند و هجومشان را انجام بدهند. در این قسمت بچه‌هایی که شناسایی را انجام دادند‌، حدود هشت ماه توی منطقه بودند و به‌راحتی، شب می‌توانند بروند و بیایند و اطمینان را به ما دادند که گم نخواهند شد. ... [پس از درگیری نیروهای پیاده با دشمن] به‌محض اینکه تک کشف شد‌، نیروهای زرهی و مکانیزه حرکت می‌کنند.» احمد غلامپور‌ فرمانده سپاهی قرارگاه قدس هم ضمن اعلام اینکه هیچ تغییر عمده‌ای در مواضع دشمن در جنوب کرخه‌کور صورت نگرفته که موجب شود طرح مانور قرارگاه قدس تغییر یابد‌، گفت: «در مانور سرپلی را می‌گیریم. این سرپل تا هویزه می‌رسد. به تیپ بیت‌المقدس هم تا پادگان حمید هدف دادیم که بتواند همان مرحله اول خودش را تا این پادگان برساند. مشکل عمده‌ای نداریم؛ فقط چون در این منطقه باید یک جاده درست بشود و جاده اهواز خرمشهر که برای ما خیلی مهم است باید باز بشود‌، به زمان نیاز داریم.» غلامپور افزود: «حدس می‌زنیم که درگیری‌هایمان بیش از یکی‌، دو ساعت به طول نینجامد و در این مدت بتوانیم خاکریزهای اول دشمن را تصرف کنیم.» وی در پایان سخنان خود استعداد زرهی سپاه و ارتش در این منطقه را 10 گردان تانک‌، 5 گردان نفربر و یک گردان سوار زرهی اعلام کرد. رحیم صفوی‌ مسئول عملیات سپاه، درباره مانور قرارگاه قدس گفت: «برادرها تا اینجا [خط اول دشمن در جنوب کرخه‌کور] بیشتر نیایند؛ حدشان هم همین است. این حدفاصل را محکم بچسبند که یک پیوستگی با سایر نیروهایشان داشته باشند. جناب سرهنگ لطفی! این حدفاصل را بلافاصله خاکریز بزنید. ... و زیاد هم امیدوار نباشید که سرساعت مقرر زرهی به شما برسد.» سرهنگ صیاد شیرازی هم از سرهنگ لطفی پرسید: «پل مگر به‌اندازه نیست؟» پاسخ داده شد: «الان زمانش نیست [که پل‌ها را به منطقه بیاوریم].» محسن رضایی نیز اجرای مرحله دوم عملیات قرارگاه قدس را به پیشروی هماهنگ یگان‌های این قرارگاه مشروط کرد و پرسید: «چقدر پیاده‌روی دارید؟» غلامپور پاسخ داد: «خیلی کم.» رضایی در ادامه پرسید: «شما فرقی برایتان ندارد که ساعت 10‌، 12 [شب] و یا 1 [بامداد] حرکت کنید؟» غلامپور جواب داد: «نه‌، اگر شب باشد بهتر است. ساعت 10 باشد خوب است.» پس از گزارش مسئولان سه قرارگاه عملیاتی نصر‌، فتح و قدس و اشاره سرهنگ صیاد شیرازی به اینکه «دشمن 48 ساعت است که در آماده‌باش است»، محسن رضایی عملیات آتی را سرنوشت‌ساز خواند و گفت: «ساعت‌های اول، درگیری خیلی شدید است. باید زور را همان ساعت‌های اول بزنید. اگر زدید ـ ان‌شاءالله، به امید خدا ـ دیگر دشمنی نیست که بماند‌. آن 10 تانکی هم که برایش باقی مانده برمی‌دارد و می‌رود عقب که بتواند در آینده از آنها استفاده بکند. ... دشمن در این منطقه پایین [محورهای قرارگاه فتح و نصر] سه تا معبر اصلی برای پاتک دارد که باید برادرها توجه کنند. ... 2 تیپ در اینجا [غرب ایستگاه90 و گرمدشت] مستقر کرده است و یک تیپ عقب‌تر. ... اینجا [ایستگاه90 که یگان جناح چپ قرارگاه فتح وارد عمل می‌شود] باید قرارگاه فتح کاملاً آمادگی داشته باشد که بیاید به کمک بچه‌ها[ی قرارگاه نصر]. حتی من فکر می‌کنم که [دشمن] زرهی‌اش رو به این سمت آرایش بگیرد. قدرت دشمن اینجاست. حتی ما فکر می‌کردیم که روبه‌روی اینجا بیاید پاتک کند. ... این است که پیشنهاد می‌شود که قرارگاه فتح آمادگی کامل داشته باشد که یک یا حتی دو تیپ یا عناصری از گردان‌های دو تیپش را آماده نگه دارد تا درصورتی‌که برادرهای نصر با مشکل مواجه شدند‌، به آن دستور داده بشود که خیز بردارد و از آن محدوده خودش جلوتر برود و با اینها درگیر بشود. تازه ما اگر این دو تیپ را از بین ببریم‌، هنوز یک تیپ باقی مانده که الان اگر برادرها پیشنهادی دارند‌، یک مقدار بحث بیشتری بشود و روی این فکر بشود که آیا بهتر نیست که همین امشب سراغ این تیپ برویم یا نه؟... من پیشنهادم این است که اگر قرارگاه فتح می‌تواند از همین امشب لااقل یکی از هدف‌ها [یکی از تیپ‌های دشمن] را بپذیرد‌، قرارگاه نصر هم بیاید تمام مأموریتش را روی این [جاده اهواز ـ خرمشهر] و روی این [دو تیپ دشمن] بگذارد؛ یعنی همه عملیاتش را بکند یک مرحله. منتها این دو انهدام نیرو را هم انجام بدهد.» رحیم صفوی که معتقد است تلاش اصلی قرارگاه نصر ابتدا باید ازبین‌بردن دو تیپ زرهی دشمن در غرب جاده باشد و بعد نیروهایش را به‌سمت شمال خرمشهر حرکت دهد‌، گفت: «من پیش‌بینی می‌کنم که دشمن بررسی کرده که اگر ما حرکتی به‌طرف پایین [خرمشهر] داشته باشیم‌، بیاید و پشت‌سر ما را ببندد‌، یعنی اول ارتباط شمالی و جنوبی ما را قطع کند و سپس سرپل‌های ما را بگیرد.» وی همچنین با اعتقاد به اینکه پس از شروع عملیات‌، تیپ‌های زرهی دشمن از غرب جاده جلو خواهند آمد‌، پیشنهاد کرد: «قرارگاه فتح با حفظ جبهه پدافندی جاده اهواز ـ خرمشهر‌، آمادگی داشته باشد که دشمن را دور بزند.» سرهنگ حسنی سعدی‌ فرمانده ارتشی قرارگاه نصر، خطاب به رحیم صفوی اظهار داشت: «اینکه شما اشاره کردید که ما فعلاً توجه به آن دو تیپ زرهی داشته باشیم و فعلاً به اینجا [منطقه نهر عرایض] نپردازیم؛ اگر ما این کار را بکنیم‌، آن نصر3 و 5 که آمد به‌طرف پایین [نهر عرایض]‌، آن [دشمن] قیچی‌اش می‌کند؛ ما مجبور هستیم که نیروها را حفظ کنیم.» رحیم صفوی در پاسخ گفت: «نه‌، من نگفتم که به فکر اینجا [محور نصر3 و نصر5 در نهر عرایض و شمال خرمشهر] نباشیم‌، گفتم که تلاش اصلی شما [قرارگاه نصر] باید این باشد. شما اگر این دو تا [تیپ زرهی] را از بین بردید‌، دیگر آن پایینی زیاد [جای] نگرانی نیست.» سرهنگ حسنی سعدی در پاسخ به محسن رضایی نیز که پرسیده بود آیا نصر می‌تواند تضمین کند که دو تیپ زرهی دشمن در غرب ایستگاه90 و گرمدشت را از بین ببرد؟، به طرح مانور نصر2 (تیپ محمد رسول‌الله(ص) و تیپ2 لشکر21) اشاره کرد و گفت: «برنامه‌اش در اینجا انهدام نیرو است‌، ولی چنانچه نتوانست به‌طور کامل آن دو تیپ را منهدم کند‌، حداقل 40‌، 50 درصد این واحدها را متلاشی خواهد کرد و بعد پشت این جاده [اهواز خرمشهر] پدافندی برمی‌گردد.» غلامعلی رشید همچنین معتقد بود: «اگر قرارگاه نصر این دو تیپ را به‌میزان 60 درصد منهدم کند‌، دیگر هیچ خطری ازطرف تیپ10 [زرهی عراق که احتمالاً پشت‌سر آن دو تیپ مستقر است] ما را تهدید نمی‌کند‌؛ یعنی یک تیپ نمی‌آید به سراغ دو‌، سه لشکر.» سرهنگ صیاد شیرازی انهدام کامل دو تیپ دشمن را بهترین حالت برای ادامه عملیات دانست و گفت: «قرارگاه نصر الان تمام شناسایی‌هایش را کرده‌، تمام اقداماتش را هم کرده‌، مصمم هم هست که مأموریت مرحله اول را همان‌طوری که گفتم انجام دهد. ولی در اینجا مشخص است که عملیات قرارگاه فتح مهم است. یعنی به‌کارگیری به‌موقع قرارگاه فتح‌، به‌صورتی‌که هم دشمن را در وضعیت ظاهری‌اش بترساند که احساس کند داریم دورش می‌زنیم‌، هم به‌لحاظ عملی نیروهای آماده این قرارگاه که درگیری کمتری داشته و نسبتاً تازه‌نفس هستند، بهتر می‌توانند مقابله کنند. بنابراین در اینجا زمان خیلی کمک می‌کند‌ که در چه موقع ما بخواهیم از قرارگاه فتح استفاده کنیم. اگر قرار باشد که در تاریکی باشد یا نزدیک صبح باشد‌، این امکان‌پذیر است که اقلاً ما یک جای خوب مستقر بشویم و بتوانیم از آنجا دشمن را تهدید کنیم‌، ولی اگر قرار باشد که ما حدود 9 صبح یا 10 صبح بخواهیم از اینجا عبور کنیم‌، واحدهای ما فقط می‌توانند تظاهر [به تک] کنند. ... حالا پیشنهاد این است که زمان دقیق عملیات را همان‌طوری که قرارگاه نصر می‌خواهد، بین ساعت 12 تا 1 انتخاب کنیم که این زمان را از تاریکی شب داشته باشد که بتواند روی انهدام نیروی دشمن هرچقدر می‌تواند کار کند.» در ادامه جلسه‌، درباره کمک قرارگاه فتح به قرارگاه نصر برای انهدام تیپ‌های دشمن که در شرق ایستگاه90 مستقر هستند‌، بحث شد‌. غلامعلی رشید فرمانده سپاهی قرارگاه فتح با اشاره به این منطقه و اینکه نصر1 در آنجا وارد عمل می‌شود و فتح3 را نیز به دنبال دارد‌، این حرکت را بسیار جالب ارزیابی کرد؛‌ البته وی معتقد بود دراین‌صورت، پدافند سرپل قرارگاه فتح ضعیف می‌شود. رشید گفت: «این مسافت‌ها [از کارون تا جاده اهواز خرمشهر] را در نظر بگیرید که ما این کارها را به‌هیچ‌وجه در شب نمی‌توانیم انجام بدهیم. نیروهای ما هیچ‌کدام شب تا نزدیک اینجا نخواهند رسید‌، یعنی [تیپ] 8 نجف باید 25 کیلومتر برود و [تیپ] 14 امام حسین(ع) هم باید برود.» رشید اضافه کرد: «کنار و حاشیه این جاده را شناسایی نکرده‌ایم، پس فرمانده گردانی که کناره جاده برسد نمی‌داند ایستگاه حسینیه کجاست؟ این جاده کجاست؟ این استعداد و اینها را نمی‌داند. اما قرارگاه نصر به‌دلیل نزدیکی به جاده‌، رفته اطراف جاده را شناسایی کرده [است].» رحیم صفوی خطاب به رشید گفت: «شما 4 تیپ پیاده و 4 تیپ زرهی دارید‌ و مجموع سرپلی که دارید 28 کیلومتر است. با داشتن 4 تیپ پیاده و 4 تیپ زرهی پدافندکردن آن 28 کیلومتر برای شما کار زیاد مشکلی نیست.» محسن رضایی هم از حسن باقری پرسید: «شما [قرارگاه نصر] فرض کنید الان اینجا [غرب جاده] درگیر شدید و صبح شد‌، می‌خواهید چه‌کار کنید؟» حسن باقری پاسخ داد: «خب اگر دشمن حمله کند‌، آن نیرو نمی‌تواند آنجا کاری کند.» رضایی گفت: «نمی‌تواند هم برگردد! [چون دشمن به تعقیب او خواهد پرداخت.] می‌گویم اگر اینجا [غرب جاده] نیروهای ما اسیر شدند و زخمی و شهید دادیم‌، اینجا خودبه‌خود سست می‌شود. شما فرض کنید که حمله کردید‌، اینجا ساعت چند با اینها [2 تیپ غرب جاده] درگیر می‌شوید؟» باقری پاسخ داد: «ساعت 2 یا 3». محسن رضایی ادامه داد: «ساعت 5 هوا روشن شده. این تانک دشمن هم که دیگر اینجا نیست‌؛ آمده اینجا. سرتاسر اینجا تانک شده. آن موقع شما می‌توانید بیایید عقب؟‌ نمی‌توانید بیایید عقب؛ باید بمانید و دفاع کنید.» حسن باقری با بیان اینکه «این نیروها دیگر توان این را ندارند که آنجا دفاع کنند و این تیپ بعدی را منهدم کنند» پیشنهاد داد: «قرارگاه فتح بیاید تیپ بالایی [دشمن] را بگیرد و ما تیپ دزفول [تیپ ولی‌عصر(عج)] را بگذاریم روی این [تیپ] پایین.» با این پیشنهاد‌، محسن رضایی از رشید سؤال کرد: «شما [قرارگاه فتح] اول صبح‌، موقعی که هوا روشن می‌شود، نمی‌توانید خودتان را نزدیک تیپ‌ها برسانید؛ یعنی بچسبید به تیپش؟» رشید ضمن پاسخ مثبت گفت: «شما می‌گویید که ما سرپلمان را ضعیف بگیریم؟ ما می‌گوییم تیپ امام حسین(ع) رسید که اینجا حرکت کند‌، تیپ8 نجف هم حرکت کند [به‌سمت چپ برای کمک به قرارگاه نصر]. تأمین این‌همه فضای سرپل [کیلومتر 70 تا کیلومتر 90 جاده اهواز ـ خرمشهر] چه می‌شود؟» محسن رضایی جواب داد: «دشمن وقتی اینجا درگیر شد‌، خودبه‌خود مرکز درگیری اینجا خواهد شد.» در ادامه بحث، پس ‌از اینکه سرهنگ حسنی سعدی گفت: «ما امشب از قرارگاه فتح کمک نمی‌خواهیم. فردا صبح که هوا روشن شد با یک یا دو تیپ زرهی همان جناح راست بزند به دشمن» محسن رضایی اظهار کرد: «اولاً جنگ ما به روز می‌کشد و ما باید در روز ادامه بدهیم. ما علت اینکه فکر می‌کردیم به ‌روز کشیده نمی‌شود این بود که اینجا را یک گردان تانک [دشمن] حساب می‌کردیم، می‌گفتیم می‌زنیم و برمی‌گردیم اینجا [پشت جاده]. الان دشمن یک لشکر زرهی آورده اینجا [غرب جاده در حدفاصل کیلومتر 90 یا گرمدشت]؛ ما نمی‌توانیم در روز روشن برگردیم و بیاییم عقب. مجبوریم درگیری را با دشمن ادامه بدهیم؛ یعنی در یک بخشی از مرحله دوم هم شرکت کنیم.» وی خطاب به سرهنگ محمدزاده افسر عملیات نیروی زمینی ارتش ادامه داد: «آقای محمدزاده!، درگیری به صبح می‌کشد‌، چه باید کرد؟ نظر بدهید.» سرهنگ محمدزاده هم نظر داد: «تک کنیم و این خط سرپل [جاده اهواز ـ خرمشهر] را اشغال کنیم و مطمئن شویم از نگه‌داشتن آن و از اینکه به‌طرف دامی نمی‌رویم. بعد، عمل بعدی را ادامه بدهیم. ... جنگ در روز بین ما و دشمن در اینجا که هیچ اتکایی ما ازنظر زمین نداریم، به ضرر ما خواهد بود‌؛ این است که ما بیاییم اینجا [پشت جاده] مستقر بشویم و عمل بعدی را دوباره در شب انجام دهیم‌، یعنی همین حرکتی که فردا ساعت 8 می‌خواهیم انجام بدهیم ممکن است فرداشب یا پس‌فرداشب انجام بشود. مهم این است که در وهله اول ما جای پای خودمان را تحکیم کنیم.» سپس سرهنگ معین‌وزیری با اشاره به تغییری که در گسترش دشمن ایجاد شده و نیز نبود زمان برای بررسی مجدد طرح مانور‌، اظهار داشت: «الان پرسنل ما از آب [کارون] عبور کرده‌اند. تمام فرماندهان نگران این وضع‌اند که چه جوری اینها را سازماندهی کنند؛ چون خیلی مأموریت سنگینی در پشت‌سر دارند و من فکر می‌کنم در این وضعیت زیاد معطل بشوند نتیجه منفی روی عملیات خواهد داشت‌. این ازنظر کلی. اما ازنظر خود طرح، وقتی این نیروهای زرهی [دشمن] بخواهند پاتک کنند‌، باید نیروهای ما در یک جایی کند بکنند یا نگه دارند و بعد پاتک را انجام بدهند. در این منطقه گسترش دشمن به شکل پراکنده است و نشان می‌دهد که در اینجا اجازه داده که ما بیاییم جلو تا جاده. پس‌ تثبیت ما احتمالاً در همین خط جاده خواهد بود و پاتک دشمن هم باید در این منطقه باشد. اگر ما بتوانیم در شب به جاده برسیم‌، پاتک دشمن به‌خاطر اینکه ما در موضع مستحکمی مستقر هستیم، با مشکل مواجه خواهد شد. ولی اگر ما از جاده عبور کنیم‌، این عمل به روز کشیده می‌شود و چون نیروهای ما اکثراً پیاده هستند و مشخص نیست که نیروهای زرهی ما بتوانند خودشان را به نیروهای پیاده برسانند‌، در دشت باز خسته و فرسوده و تشنه با دشمن برخورد می‌کنند. اگر این نیروهایی که با این شور و هیجان پیش رفتند‌، در این منطقه تارومار بشوند‌، عقب‌نشینی آنها روی روحیه‌شان اثر می‌گذارد و ما نتیجه خوبی از این عملیات نمی‌گیریم. ... پیشنهاد من این است در تاریکی، خودمان را به جاده برسانیم و تجدید سازمان کنیم‌، آرایش بدهیم برای مقابله با پاتک‌های دشمن؛ بعد به‌خاطر اینکه دسترسی داشته باشیم به یک مواضع محکم‌، تلاشمان را به‌سمت جنوب بگذاریم و حداقل خاکریزهای اولیه دشمن را بگیریم. اگر این عمل را انجام دادیم چون خرمشهر تهدید می‌شود‌، احتیاط‌های دشمن در این منطقه نمی‌توانند تصمیم قاطع بگیرند.» سرهنگ معین‌وزیری در مخالفت با طرح انهدام 2 تیپ زرهی دشمن (مستقر در غرب جاده) در مرحله اول عملیات‌، اظهار داشت: «اگر ما بخواهیم به این یگان‌های تانک طمع کنیم و بعد به یگان‌های عقبی هم طمع کنیم‌، چون خارج از توان نیروهای ماست‌، جز فرسودگی نتیجه‌ای ندارد. فکر می‌کنم اگر منطقی‌تر‌، قدم‌به‌قدم همراه با حقایق جلو برویم بهتر است. یعنی من مخالف هستم که از این جاده هم دنبال کنیم این یگان‌های تانک را که از بین ببریم‌، برای اینکه اگر ما شب به جاده برسیم‌، یگان تانک چون در منطقه تجمع بوده و آسیب‌پذیر هستند‌، خودشان را عقب می‌کشند و در امتداد جاده آرایش می‌گیرند.» در پایان جلسه‌، محسن رضایی اظهار داشت: «چون وقت کم است‌، یک جمع‌بندی کلی می‌کنیم، بعد من و برادرمان [سرهنگ] شیرازی تصمیم می‌گیریم و بلافاصله به شما ابلاغ می‌کنیم. الان چند نظریه هست: یک نظریه این است که ما به‌کلی اینجا [جاده اهواز ـ خرمشهر] دفاع بکنیم و بگذاریم دشمن پاتک کند. اینجا مواضع مستحکمی است و ما فرداشب با آنها [2 تیپ زرهی غرب جاده] درگیر می‌شویم. نظریه دوم این است که ما بیاییم پدافند [جاده] را محکم بکنیم. دشمن حمله کند‌، اشکالی ندارد‌؛ ما چون پدافندمان محکم است می‌توانیم [به‌سمت چپ] برویم و به امید خدا خرمشهر را تصرف کنیم. نظریه سوم این است که ما پدافند [جاده] را بگیریم [برقرار کنیم] و بیاییم با اینها [2 تیپ زرهی دشمن در همان شب اول] درگیر شویم.» به ‌این‌ ترتیب، در این جلسه که در ساعت 16:30 به پایان رسید‌، گزارش‌های واصله مبنی‌بر استقرار لشکر3 زرهی عراق در غرب جاده اهواز خرمشهر (در محدوده غرب ایستگاه90 تا گرمدشت) فرماندهان سپاه و ارتش را ناگزیر کرد که طرح مانور قرارگاه‌های فتح و نصر را مورد بررسی مجدد قرار داده و سه راهکار بدین شرح مطرح کنند: 1. پدافند در کنار جاده اهواز خرمشهر در شب اول عملیات و درگیری با قوای زرهی دشمن در غرب جاده در شب دوم. 2. پدافند در کنار جاده و ادامه عملیات به‌سمت جنوب (شمال خرمشهر) در همان شب اول. 3. پدافند در کنار جاده و نفوذ به غرب آن و درگیری با قوای زرهی دشمن در همان شب اول. سپس‌، مقرر شد فرماندهان قرارگاه کربلا سرهنگ علی صیاد شیرازی و محسن رضایی، پس از بررسی این سه راهکار‌، گزینه موردنظر خود را برای اجرا به فرماندهان قرارگاه‌های عملیاتی ابلاغ کنند.

گزارش- 2

2. دقایقی پس از پایان جلسه قبل‌، فرماندهان قرارگاه مرکزی کربلا، محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی، برای بررسی سه طرح پیشنهادشده در آن جلسه درباره ادامه عملیات دو قرارگاه عملیاتی فتح و نصر پس از دستیابی به جاده اهوازـ خرمشهر، تشکیل جلسه دادند. در ابتدای این جلسه که در آن رحیم صفوی مسئول عملیات سپاه در قرارگاه کربلا و آیت‌الله علی‌اکبر مشکینی امام‌جمعه قم نیز حضور داشتند‌، محسن رضایی گفت که اگر در شب اول عملیات نیروهای ما به غرب جاده پیشروی کرده‌، 2 تیپ زرهی (از لشکر3 زرهی) را به‌میزان حداقل 40 درصد منهدم کنند‌، این ضربه به‌همراه انهدام حدود یک لشکر و یک تیپ دشمن که در منطقه بالا (جنوب کرخه‌کور) صورت می‌گیرد‌، موجب می‌شود که دیگر توانی برای دشمن باقی نماند. بنابراین‌، اگر نیروهای ما بیایند غرب جاده و در آنجا بمانند و حتی تلفاتی را تحمل کنند‌، بهتر از این است که این نیروی قوی دشمن (2 تیپ زرهی لشکر3) فردا یا در مرحله دوم برای ما مشکل ایجاد کنند. سرهنگ صیاد شیرازی گفت: «نه‌، اینجا خیلی حساس است‌، اگر ما یک‌ذره دقت نکنیم، ورق برمی‌گردد و خطرناک است؛ ... یعنی تلفات زیاد می‌دهیم. ... ما باید تدبیر کنیم.» محسن رضایی اظهار داشت: «بعد از تدبیر‌، توکل به خدا کنیم.» رحیم صفوی هم با اشاره به مواضع دشمن در غرب جاده گفت: «سنگرهایش پراکنده است و ممتد نیست که نیروی پیاده [خودی] بتواند پشتش بماند. تانک‌ها[ی خودی] هم نمی‌توانند بروند آنجا به بچه‌ها کمک کنند. تانک‌ها فوقش تا پشت این جاده [اهواز خرمشهر] می‌آیند و جلوتر نمی‌روند؛ [چون به هوانیروز دستور داده شده که هر تانکی که در غرب جاده است‌، مورد هدف قرار دهد.] اگر بخواهند شلیک کنند‌، بچه‌ها را می‌زنند. اگر بخواهند شلیک نکنند‌، بچه‌ها آتش پشتیبان ندارند؛ ماندن بچه‌ها آنجا صلاح نیست.» سرهنگ صیاد شیرازی که هنوز طرح پیشروی نیروها در غرب جاده (در شب اول عملیات) را نپذیرفته است، اظهار داشت: «مسئله این است که ما اگر اینجا [جاده] را محکم بگیریم و بگوییم بروند آن‌طرف‌، اگر به صبح بکشد دشمن حتماً پاتک خواهد کرد. پاتک هم که بکند اینها [نیروهای مستقر در غرب جاده] آسیب‌پذیرند. اگر هم بخواهیم آنجا بمانیم و بعد برویم پایین [به‌سمت نهر عرایض]‌، باز اشکال دارد.» رحیم صفوی هم که معتقد است تلاش اصلی را باید روی محکم‌کردن پدافند جاده گذاشت‌، گفت: «اگر اینجا [جاده] را محکم بگیریم‌، این نیرو [2 تیپ دشمن] هرچند هم بزند به این خط‌، آسیب می‌بیند و برمی‌گردد.» محسن رضایی که به گسترش عملیات تا غرب جاده و انهدام نیروی دشمن در آن منطقه معتقد است‌، ضعیف‌شدن پدافند جاده را یکی از اشکالات این طرح دانست و اظهار داشت: «قرارگاه نصر می‌گوید که می‌توانم پدافند این [جاده] را محکم کنم و با اینجا [غرب جاده] هم درگیر بشوم. ... به قرارگاه فتح هم می‌توانیم بگوییم که یک‌مقدار نیروی بیشتری اینجا [جناح راست قرارگاه نصر] بگذارد.‌« وی سپس گفت: «یک ضعف دیگر این است که این نیروهایی که آمدند اینجا [غرب جاده]‌، نمی‌توانند برگردند عقب؛ درست است‌، آنها باید بمانند. اگر با هجومی که به‌سمت دشمن می‌شود‌، تمام این نیروها[ی مستقر در غرب جاده] منهدم بشوند‌، فشار آنها از بین می‌رود.» این سخنان محسن رضایی مورد پذیرش سرهنگ صیاد شیرازی قرار گرفت و درنتیجه هر دو فرمانده قرارگاه مرکزی کربلا توافق کردند نیروهای قرارگاه نصر به‌همراه بخشی از نیروهای قرارگاه فتح در عملیات امشب خود پس از رسیدن به جاده اهواز خرمشهر، به غرب این جاده در حدفاصل نیم‌ایستگاه90 و گرمدشت نفوذ کرده و به انهدام نیروهای زرهی دشمن بپردازند. سپس قرارگاه نصر مانور خودش را به‌سمت خرمشهر ادامه دهد و این شهر را آزاد کند. در ادامه جلسه‌، پس‌ از اینکه ساعت 00:30 بامداد، زمان آغاز درگیری با دشمن تعیین شد‌، محسن رضایی درخصوص رمز و نام عملیات اظهار داشت: «دو تا پیشنهاد است. اسم کد را گذاشتیم «یا علی»؛ چراکه میلاد حضرت امیر هم نزدیک است و هیچ‌کدام از عملیات‌هایمان تا حالا به اسم حضرت امیر نبوده. اسم عملیات‌ها را تا حالا براساس سه پارامتر می‌کردیم: یکی، شرایط سیاسی روز داخل و خارج از کشور‌؛ یکی سابقه تاریخی این ایامی که اتفاق می‌افتاد؛ و یکی هم موضوع خود عملیات بود. درباره این عملیات‌، [در دیدار با امام خمینی] ... دررابطه‌با دفاع خیلی بحث شدید بود [و امام تأکید کردند] که ما نرویم آن‌طرف [داخل خاک عراق]؛ ... و توی ذهنمان دررابطه‌با این حمله‌، اسم کد را گذاشتیم «یا علی» و اسم عملیات «بیت‌المقدس».» سرهنگ صیاد شیرازی هم گفت: «یک پیشنهاد دیگری هم می‌شود که [اسم] کد را بگذاریم «یا قائم آل محمد‌، عجل علی ظهورک».» آیت‌الله مشکینی اظهار داشت: «یا علی را‌، ماه رجب اختصاص بدهید. یا علی بهتر است.» به ‌این ‌ترتیب، در این جلسه ضمن اینکه مقرر شد مرحله اول عملیات آزادسازی منطقه غرب رودخانه کارون با نام «بیت‌المقدس» و رمز «یا علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)» در ساعت 00:30 بامداد فردا آغاز شود‌، قرار شد یگان‌های قرارگاه نصر به‌همراه تعدادی از یگان‌های قرارگاه فتح در همین مرحله پس از دستیابی به جاده اهواز خرمشهر به غرب آن نفوذ و قوای زرهی عراق در آن منطقه را منهدم کنند.

گزارش- 3

3. پس از تصویب طرح مانور نهایی و تعیین زمان‌، نام و رمز عملیات در جلسه فرماندهان قرارگاه مرکزی کربلا‌، بلافاصله جلسه دیگری با حضور فرماندهان قرارگاه‌های عملیاتی قدس‌، فتح و نصر تشکیل شد تا مصوبات آن جلسه به این فرماندهان ابلاغ شود و سریعاً برای آغاز عملیات آماده شوند. در ابتدای این جلسه سرهنگ صیاد شیرازی پس از قرائت دعای فرج، گفت: «به یاری الله ما تصمیم‌گیری کلی را خدمت برادرها می‌گوییم. اسم عملیات «بیت‌المقدس»‌، رمز آن «یا علی» و ساعت شروع عملیات 30 دقیقه نیمه‌شب همین امشب. درمورد مانور قرارگاه‌ها‌، قرارگاه قدس طبق همان طرح قبلی مرحله یکم را انجام بدهد‌؛ باتوجه‌به اینکه تصحیح شد که تا ایستگاه حمید نمی‌خواهد بیاید [و] تا آنجایی باید بیاید که بتواند خطش را نگه دارد. از پل‌ها صد درصد استفاده بکنید‌؛ یعنی الان اقدام شد و اطلاع دادیم به لشکر‌، ما هم در جریان خواهیم بود. ان‌شاءالله اینها را تا ساعت 7، 8 شب حتماً بگیرید به‌کار و طرحتان باشد که از پل‌ها استفاده کنید. آخرین توصیه به قرارگاه قدس این است که با گرفتن [سرپل در جنوب کرخه‌کور در] مرحله اول بیکار ننشینید‌؛ فوری دشمن را باید درگیر نگه دارید‌. نه‌فقط با آتش که توپخانه‌تان رو به تحلیل برود‌، بلکه طوری درگیر با هجوم نگه دارید که دشمن از احتیاطش برای پایین [منطقه قرارگاه‌های فتح و نصر] استفاده نکند.» سپس سرهنگ سیروس لطفی‌، فرمانده قرارگاه قدس گفت: «مانور قرارگاه ما فردای عملیات به‌طور خودکار ادامه دارد‌.» محسن رضایی خطاب به وی اظهار داشت: «شما مرحله اول را تثبیت کامل کنید و مرحله دوم را اجرا کنید.» سرهنگ صیاد شیرازی درباره طرح مانور قرارگاه فتح نیز گفت: «قرارگاه فتح آخرین کمکی که می‌تواند بکند‌، ضمن آنکه موارد خودش را انجام بدهد‌، این شد که همان تیپ8 نجف‌، تیپ امام حسین(ع) و تیپ3 [از لشکر21 حمزه] را به کمک نصر1 بفرستد که در انهدام این نیرو [دو تیپ زرهی دشمن در غرب جاده] کمک کنند‌، ولی بعد از انهدام نیرو به عقب برنگردند.» محسن رضایی هم در تکمیل سخنان سرهنگ صیاد شیرازی گفت: «موضع پدافندی را نگه دارند و صبح حتی اگر تیپ[7] دزفول خواست عناصری از این استفاده کند‌، بتواند؛ و دیگر آن موضع پدافندی شما [قرارگاه فتح] است.» سرهنگ صیاد شیرازی درخصوص طرح مانور قرارگاه نصر اظهار داشت: «مانور قرارگاه نصر هیچ تغییری نکرده. ... به این قرارگاه توصیه می‌کنیم در انهدام نیروی اینجا [غرب جاده] از حداکثر امکانات استفاده کند و بماند.» وی اضافه کرد: «ما از قرارگاه فتح‌، هرلحظه متناسب با زمان که می‌رویم و پیشرفت‌هایی که می‌شود و تغییراتی که می‌کند‌، به‌عنوان یک عنصر کاملاً متحرک و خوب استفاده خواهیم کرد. ان‌شاءالله به یاری خداوند شما اگر موفق بشوید که از زمان خوب استفاده کنید و به پیشروی‌تان ادامه بدهید. ... دشمن رو به فرار می‌گذارد. این تصمیم کلی ما بود.» در ادامه‌، محسن رضایی هم گفت: «حالا چند توصیه می‌کنیم که حتماً توجه کنید. یکی اینکه قرارگاه فتح درعین‌حال که اینجا [غرب جاده و به نصر1] کمک می‌کند موظف است که این خط پدافندی‌اش [از ایستگاه70 تا نیم‌ایستگاه90] را کاملاً محکم نگه دارد. قرارگاه نصر درعین‌حال که [از جاده] عبور می‌کند و این [دو تیپ زرهی عراق در غرب جاده] را منهدم می‌کند‌، این خط پدافندی [جنوب نیم‌ایستگاه90 تا جنوب گرمدشت] را باید محکم بچسبد.، حتی اگر از گردان‌هایی که در مرحله دوم پیش‌بینی می‌کرد استفاده کند بیاید شلمچه‌، استفاده کند، اما این خط پدافند و این انهدام نیرو را انجام بدهد و محکم نگه دارد.» وی اضافه کرد: «من به شما قول می‌دهم این دشمن با ذلت از اینجا خواهد رفت. منتها یک تکانی خدا ممکن است اینجا به ما بدهد.» سپس آیت‌الله مشکینی به تلاوت و تفسیر آیه 75 سوره زمر پرداخت و اظهار داشت: «اسلام از روز اول افرادش خیلی زیاد نبود؛ نیروهای تسلیحاتی‌اش چیزی نبود‌؛ اما با نیروی کم و ابزار کم، خداوند به آنها توفیق داد و فرشته‌ها را برای آنها کمک فرستاد و درقالب جنگ‌ها الحمدلله پیروز شدند. یک روزی مسلمان 3 نفر بیشتر نبود در مکه‌؛ پیغمبر گرامی‌، حضرت خدیجه و حضرت امیر. یک نماز جماعتی اقامه می‌شد با 3 نفر. حالا بحمدالله یک میلیارد مسلمان هست و نیروی آنها عمده، عبارت از ایمانشان است و توکلشان به خداست و من آن نیرو را الحمدلله در شما می‌بینم و من معتقدم که شما ابرقدرت هستید. آنها ابرقدرت توپ و تفنگ و باروت هستند‌، شماها ابرقدرت عشق و علاقه و ایمان و حسین(ع) و علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و آزادی قدس، تعالی اسلام و توحید و نشر قرآن‌؛ مطمئن باشید که شما پیروزید ان‌شاءالله‌، الان دل تمام ایران اینجاست. این را بدانید مرد و زن‌، جوان‌، پیر همه دلشان اینجاست و توی این اتاق است‌، قلبشان با این اتاق است و همه دعاگوی شما هستیم و من معتقدم و مطمئنم که خداوند این پیرمردها‌، پیرزن‌ها‌، متدینین که پیوسته از درگاه او خواستارند که شما را کمک بکند‌، هیچ نیرویی بالاتر از آنها نیست که شما بحمدالله دارید؛ توکلتان را به خدا قوی کنید. وقتی‌که به من پیشنهاد شد که من اینجا بیایم استخاره کردم‌، از استخاره هم‌ این‌جوری استفاده کردم که فرشته‌ها ان‌شاءالله با شماها هستند و کمکتان می‌کنند ان‌شاءالله. با کمال اطمینان ان‌شاءالله کارتان را شروع کنید. من بیش از این مزاحم نمی‌شوم.» آیت‌الله مشکینی به‌درخواست حسن باقری‌، درباره استخاره‌ای که کرده است‌، گفت: «با خدا مشورت کردم که خدایا آنجا چه خبر است. من بروم چه خواهد شد. این آیه آمد‌، آیه این است که ای شنونده و ای بیننده، تو اگر نیروی قلبت و دلت باز باشد می‌بینی که فرشتگان در یک محل خاصی در یک محیط خاصی که دستگاه سلطنتی خدا آنجاست‌، فرشتگان آنجا را احاطه کرده‌اند و مشغول تسبیح خدا و ثنای خدا هستند و خداوند در آنجا بین حق و باطل قضاوت کرد و حق را به باطل پیروز کرد. [حضار: الله‌اکبر‌، الله‌اکبر‌، الله‌اکبر‌، خمینی رهبر، مرگ بر ضد ولایت‌فقیه، درود بر رزمندگان اسلام‌، سلام بر شهیدان‌، مرگ بر امریکا‌، مرگ بر شوروی‌، مرگ بر منافقین و صدام.]» در پایان جلسه‌، محسن رضایی خطاب به فرماندهان گفت: «برادرها! حرکت کنید؛ سریع! سریع! یا علی! خداحافظ همگی‌تان.»

گزارش- 4

4. بعدازظهر امروز فرماندهی مشترک قرارگاه مرکزی کربلا با اعلام آماده‌باش درجه ‌یک (صددرصد) به ‌تمامی یگان‌ها و مراکز نظامی‌، در دستورالعملی به قرارگاه‌های عملیاتی، زمان آغاز عملیات‌ را ساعت 00:30 روز 10/2/1361 و رمز عملیات را «بسم‌الله القاصم الجبارین‌، یا علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)» اعلام و دستور جزءبه‌جزء عملیاتی را نیز چنین ابلاغ کرد: 1. قرارگاه قدس سازمان رزم قدس1 شامل: تیپ1 از لشکر16 زرهی ارتش با 3 گردان و تیپ31 عاشورا از سپاه پاسداران با 8 گردان؛ قدس2 شامل: تیپ2 از لشکر16 زرهی ارتش با 3 گردان و تیپ21 امام رضا(ع) از سپاه پاسداران با 8 گردان؛ قدس3 شامل: تیپ3 از لشکر16 زرهی ارتش با 3 گردان و تیپ37 نور از سپاه پاسداران با 8 گردان؛ قدس4 شامل: تیپ58 ذوالفقار از ارتش با 3 گردان و تیپ41 ثارالله(ع) از سپاه پاسداران با 7 گردان؛ قدس5 شامل: تیپ بیت‌المقدس از سپاه پاسداران با 8 گردان. مأموریت یگان‌های قدس مأموریت دارند در ساعت (س) روز (ر) تک کرده، نیروهای دشمن را در منطقه منهدم و تا قبل از ساعت 4:00 روز 11/2/1361 درصورتی‌که جناحین همدیگر را مرتبط کردند، یگان‌های زرهی را پشت خاکریز مستقر و منطقه را نگهداری نمایند. در غیراین‌صورت مواضع اولی را باید حفظ کنند. 2. قرارگاه فتح سازمان رزم فتح1 شامل: تیپ1 از لشکر92 زرهی ارتش با 4 گردان و تیپ14 امام حسین(ع) سپاه‌ پاسداران با 7 گردان؛ فتح2 شامل: تیپ2 لشکر92 زرهی ارتش با 4 گردان؛ فتح3 شامل: تیپ3 لشکر92 زرهی ارتش با 4 گردان و تیپ8 نجف از سپاه پاسداران با 7 گردان؛ فتح4 شامل: تیپ‌های 55 هوابرد با 3 گردان و 37 زرهی با 3 گردان از ارتش و تیپ25 کربلا از سپاه پاسداران با 7 گردان. مأموریت قرارگاه فتح عملیات را با 4 قرارگاه به‌ترتیب، فتح4 در جناح راست‌، فتح1 در وسط‌، فتح3 در جناح چپ‌ آغاز می‌کند و به‌ترتیب از پل‌های 1، 2، 3 و طراده‌های کنار آنها و همچنین یک‌صد دستگاه قایق «جی مینی» که دراختیار یگان‌های هجومی قرار گرفته است‌، از رودخانه عبور و به عملیات خود ادامه می‌دهد. 3. قرارگاه نصر سازمان رزم نصر1 شامل: تیپ1 لشکر21 پیاده ارتش با 3 گردان و تیپ7 دزفول از سپاه پاسداران با 7 گردان؛ نصر2 شامل: تیپ2 لشکر21 پیاده ارتش با 3 گردان و تیپ27 محمد رسول‌الله(ص) از سپاه پاسداران با 12 گردان؛ نصر3 شامل: تیپ3 لشکر21 پیاده ارتش با 3 گردان و تیپ46 فجر از سپاه پاسداران با 8 گردان؛ نصر4 شامل: تیپ4 زرهی از لشکر21 پیاده ارتش؛ نصر5 شامل: تیپ نوهد از ارتش با 5 گردان 80 نفره و تیپ22 بدر (خرمشهر) از سپاه پاسداران با 6 گردان. مأموریت فرماندهی قرارگاه نصر در مرحله اول با به‌کاربردن قرارگاه‌های نصر1 در شمال و نصر2 و 5 در مرکز و نصر3 در جنوب‌، از رودخانه کارون عبور کرده و ـ به امید الله ـ ضمن انهدام نیروهای دشمن و تأمین خط سرپل، با به‌کار بردن نیروهای تازه‌نفس از قرارگاه‌های نصر2‌، 3 و 5 به‌منظور تأمین خونین‌شهر و محاصره دشمن‌، عقبه دشمن را تهدید و خط سرخ را تأمین می‌کند. نصر4 در احتیاط قرارگاه نصر و تقدم به‌کار رفتن در منطقه نصر2.

گزارش- 5

5. درحالی‌که رزمندگان ایران برای آغاز عملیات بیت‌المقدس آماده شده‌اند‌، آخرین وضعیت و اقدامات دشمن در جبهه غرب کارون چنین گزارش شده است: «به‌گزارش واحد استراق‌سمع قرارگاه کربلا‌، دشمن از ساعت 1 بامداد امروز به واحدهایش مراقبت شدید داده است. واحدهای دشمن تقاضای جیره 48 ساعته کرده‌اند. به‌گفته مسئول واحد اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا (حمید معینیان)، حدود یک لشکر زرهی عراقی از منطقه سیدعبود به پایین مستقر شده است.» «در ساعت 11:10 قرارگاه فتح [در شرق کارون] توسط هواپیماهای دشمن بمباران شد که تلفات و ضایعاتی دربرنداشته است. دشمن روی تجمع‌های خودی در کناره رودخانه کارون اقدام به ثبت تیر نموده است. شدت اجرای آتش توپخانه در محور سیدعبود [محور عملیات قرارگاه فتح] نسبت به قبل افزایش یافته است. فعالیت‌های مهندسی دشمن در غرب کارون به‌شدت ادامه دارد.» در ساعت 17:45 یک ستون خودرویی دشمن به استعداد تقریبی 40 دستگاه که توسط دو هلیکوپتر اسکورت می‌شد‌، در جاده خرمشهر اهواز به‌طرف شمال درحرکت بود. تیپ‌های 8 مکانیزه و 6 زرهی از لشکر3 زرهی و احتمالاً تیپ مستقل 10 زرهی که در عملیات فتح‌المبین حضور داشته و آسیب دیده بودند‌، پس از بازسازی، به جبهه جنوبی اعزام شده و در غرب جاده اهواز خرمشهر در حدفاصل ایستگاه حسینیه و ایستگاه گرمدشت مستقر شده‌اند.

گزارش- 6

6. نیروی هوایی ارتش عراق به‌منظور اخلال در صدور نفت ایران‌، بعدازظهر امروز جزیره خارک را که بزرگ‌ترین پایانه نفتی در آن قرار دارد‌، بمباران کرد‌، اما اسکله‌ها و تأسیسات نفتی آن آسیبی ندید. ساعت 15:40، دو فروند از هواپیماهای مهاجم عراقی جزیره خارک را بمباران کردند که براثر آن قسمتی از خانه‌های پیش‌ساخته شرکت نفت تخریب شد و عده‌ای نیز مجروح شدند. ارتش عراق نیز در اطلاعیه شماره 692 خود ضمن اعلام این خبر آورده است: «اخطار مجدد خود را اعلام می‌نماییم و به کلیه کشتی‌ها هشدار داده می‌شود تا در آینده به این مناطق نزدیک نشوند که در غیراین‌صورت پیوسته در معرض خطر خواهند بود.»

گزارش- 7

7. باوجود پاک‌سازی بسیاری از روستاهای استان کردستان از وجود اشرار مسلح ضدانقلاب در هفته‌های اخیر‌، تداوم حضور آنها در برخی مناطق کردنشین‌، ازجمله در دو روستای حومه سنندج‌، گزارش شده است. گزارش‌های دیگر نیز حاکی است که میاندوآب بار دیگر موردحمله خمپاره‌ای گروه‌های ضدانقلاب قرار گرفت. در مناطق بانه و سردشت هم عده‌ای از اشرار تسلیم و عده‌ای دستگیر شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج‌، به‌رغم متواری‌شدن ضدانقلابیون از روستاهای بوئین سفلا‌، کانی‌بند‌، کریم‌آباد‌، چی‌جوران‌، کوزله و چند روستای دیگر در منطقه بانه که صبح امروز درپی استقرار نیروهای خودی در ارتفاعات بوئین سفلا انجام گرفت‌، روستای توریور و روستای گزگدازه‌، به‌ترتیب واقع در جنوب‌غربی و جنوب‌شرقی سنندج‌، کانون تجمع ضدانقلابیون شده‌اند. عناصر ضدانقلاب از سایر نقاط همچون تبریز و دیواندره به این روستاها عزیمت کرده‌اند تا با همکاری سایر گروه‌های ضدانقلاب، ضمن مقابله با مدافعان انقلاب اسلامی، به اقدامات ایذایی مبادرت ورزند. ازجمله این اقدامات‌، پرتاب گلوله خمپاره 120 به داخل شهر میاندوآب است که موجب شد امروز 8 نفر از مردم این شهر شهید و 13 نفر مجروح شوند. روزنامه کیهان هم گزارش داد: امروز در حوالی بانه 12 نفر از چته‌های گروه خبات ـ وابسته به شیخ جلال حسینی ـ همراه با چند قبضه اسلحه، خود را به نیروهای جمهوری اسلامی ایران تسلیم کردند. در این روز در روستاهای دورازن و نمشیر در محور بانه سردشت نیز 5 نفر از افراد مسلح دستگیر شدند.

گزارش- 8

8. معاون سیاسی استانداری کردستان ضمن اشاره به اهمیت عملیات اخیر نیروهای جمهوری اسلامی در آزادسازی دو محور مواصلاتی مهم در این استان و نیز با اعلام اینکه ضدانقلابیون پایگاه‌های فرهنگی و سیاسی خود را در منطقه از دست داده‌اند‌، از عناصر و هواداران گروه‌های ضدانقلاب مسلح خواست قبل از اینکه به سرنوشت هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) دچار شوند‌، خود را تسلیم کنند. هاشمی‌ ثمره در یک گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه کیهان با اشاره به اهمیت آزادسازی دو محور بانه ـ سردشت و کامیاران ـ مریوان در عملیات اخیر رزمندگان جمهوری اسلامی و با تأکید بر اینکه نبرد در این محورها ادامه دارد‌، اظهار داشت: «مهم‌ترین مسئله در عملیات اخیر بازپس‌گرفتن نقاط حساس و استراتژیک در این محورها بود که طی مدت سه سال فعالیت ضدانقلابیون‌، این محل پایگاه عمده آنان محسوب می‌شد.» وی همچنین گفت: «محورهای کامیاران مریوان و بانه سردشت تقریباً مرزی هستند و تصرف آنها علاوه‌بر قطع ارتباط ضدانقلابیون داخلی‌، مرز را نیز در کنترل نیروهای ما قرار می‌دهد.» معاون سیاسی استانداری کردستان در ادامه سخنان خود به نقش سیاسی و نظامی این پیروزی اشاره کرد و افزود: «ضدانقلابیون پایگاه‌های فرهنگی و سیاسی خود را در منطقه به‌کلی از دست داده‌اند‌؛ زیرا همکاری آنان در منطقه دولاب و حاجی‌آباد سنندج‌، مهاباد و دیواندره با فئودال‌ها دیده شده است و پایگاه‌های مردمی که باتوجه‌به تبلیغات و سوءاستفاده از ناسیونالیسم به دست آورده بودند‌، از دست داده‌اند و اکنون به هر نقطه مراجعه می‌کنند با ناکامی روبه‌رو می‌شوند. ازنظر نظامی نیز باید گفت که تلفات و ضایعات وارده به ضدانقلابیون بسیار سنگین بوده است.» وی همچنین درمورد آخرین مناطق تصرف‌شده گفت: «تاکنون محور بانه ـ سردشت به طول 100 کیلومتر و محور کامیاران مریوان نیز که بیش از این مقدار است به‌طور کامل از وجود ضدانقلابیون پاک‌سازی شده و در برخی نقاط نیز عملیات روبه‌اتمام است و علاوه‌برآن، بخشی از ارتفاعات تره‌شی و ارتفاعات بانه‌ مریوان به تصرف رزمندگان جمهوری اسلامی ایران درآمد که این منطقه مشرف ‌به پایگاه‌های اصلی ضدانقلابیون است.» ثمره هاشمی در پایان سخنان خود گفت: «برای آخرین بار به هواداران ساده‌لوح و پیشمرگان فریب‌خورده تأکید می‌کنم که باب رحمت جمهوری اسلامی ایران به روی شما باز است. از سرنوشت رهبران منافقین و لیبرال‌ها پند بگیرید که چگونه فرار را بر قرار ترجیح دادند و هواداران ساده‌لوح خود را تسلیم و به‌جا گذاشتند. قبل از اینکه دچار سرنوشت هواداران منافقین شوید خود را به نیروهای اسلام تسلیم کنید.»

گزارش- 9

9. یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در بابل کشف و متلاشی شد. خبرنگار روزنامه کیهان به نقل از روابط عمومی سپاه پاسداران بابل گزارش داد نیروهای سپاه در عملیاتی که به دو ساعت درگیری انجامید، یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را در بابل متلاشی کردند. در این عملیات، یکی از اعضای این سازمان کشته شد و 2 قبضه اسلحه ژ3 و تعدادی مدارک درون‌گروهی نیز به دست آمد.

گزارش- 10

10. امام خمینی در دیدار هادی نژاد حسینیان وزیر راه‌وترابری و مسئولان سازمان‌های وابسته به این وزارتخانه با ایشان ضمن توصیه به استفاده از نیروهای متعهد و متخصص مسلمان برای خودکفایی و استقلال کشور‌، انقلاب اسلامی را متعلق به طبقه محروم جامعه دانستند و تأکید کردند که همین طبقه است که در جبهه‌های دفاع از کشور و انقلاب حضور دارد. در این دیدار امام خمینی درخصوص اولویت‌های وزارت راه‌وترابری اظهار داشتند: «بایستی اهم فعالیت‌های این وزارتخانه درجهت گسترش شبکه راه‌های روستایی‌، به‌ویژه در نقاط محروم باشد‌، که باعث توسعه فعالیت‌های کشاورزی و رساندن محصولات به شهرها و افزایش درآمد کشاورزان و محرومین جامعه‌ و علاوه‌بر آن گسترش فعالیت‌های درمانی و پزشکی برای طبقات محروم باشد. ... لازم است از نیروهای متعهد و متخصص مسلمان‌، جهت خودکفایی و استقلال هرچه بیشتر استفاده شود. به این معنا که ما بایستی استقلال فکری داشته باشیم و بحمدالله مقدار زیادی حاصل‌شده و باورمان بشود که خودمان می‌توانیم بسازیم. آنهایی که الان در دنیا فعالیت و اختراع می‌کنند‌، همه هم‌نوع و انسان هستند. شما مطمئن باشید که هرکاری را می‌توانید انجام دهید‌، فکر نکنید رژیم سابق نمی‌توانست برای محرومین کار کند‌، بلکه نمی‌خواست؛ و در این اندیشه نیز نبود که کاری انجام دهد، کار رژیم گذشته فقط وعده‌دادن بود. ... شما اگر در تمام جبهه‌ها نگاه کنید‌، یک نفر از مردم بالانشین و سرمایه‌دار را نخواهید دید و تمامی افراد جبهه‌ها از همین مردم محروم و زاغه‌نشین هستند‌ و این انقلاب مال آنهاست و بقیه فقط تماشاچی هستند.»

گزارش- 11

11. وزارت امور خارجه ایران با انتشار اطلاعیه‌ای، سند تازه‌ای را از رفتار نامناسب رژیم عراق با اسیران جنگی افشا کرد. باوجوداین، خبرنگار رویترز وضعیت اسیران ایران در اردوگاه الرمادی عراق را مناسب جلوه داد. در این اطلاعیه آمده است «... وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران جهت آگاهی بیشتر ملت بیدار ایران و همه ملل صلح‌دوست جهان اسلام اعلام می‌نماید که نماینده کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در جمهوری اسلامی ایران با ارسال یادداشت مورخه 4/2/1361 خود به وزارت امور خارجه سند تازه‌ای از جنایات رژیم بعث عراق را افشا نموده است. براساس این یادداشت، نمایندگان صلیب سرخ هنگام بازدید از اردوگاه موصل در تاریخ 19/8/1359 نام 10 اسیر ایرانی را ثبت می‌نمایند‌، ولی از آن تاریخ تاکنون هیچ‌کس از سرنوشت این دلاوران جان‌برکف آگاهی ندارد. با پیگیری نمایندگان صلیب سرخ‌، رژیم فاسد و جنایتکار عراق ادعا می‌نماید که این افراد را در تاریخ 18 فروردین 1360 در منطقه چومان آزاد نموده است. با کوشش مجدد صلیب سرخ معلوم گردید که فقط یک تن از این 10 نفر آزاد شده است که او هم از سرنوشت دیگران بی‌اطلاع است. دولت جمهوری اسلامی ایران که همواره سعی داشته است تا جنایات رژیم سفاک و روبه‌زوال صدام را بر همگان افشا نماید‌، اعلام می‌دارد: 1. رژیم بعث عراق به چه مجوزی برخلاف کنوانسیون ژنو عمل کرده و اسرای جنگی را در مناطق جنگی آزاد نموده است؟! 2. اگر این ادعای واهی رژیم کافر صدام صحت دارد‌، چرا تاکنون هیچ‌کس حتی خانواده‌های آنها از سرنوشت این رزمندگان خبری ندارند؟! 3. رژیم بعث عراق و حامیان امپریالیسم آن باید بدانند که دوران حکومت سیاه و ظالمانه صدام به پایان رسیده است. 4. دولت جمهوری اسلامی ایران معتقد است که رژیم خونخوار عراق این رزمندگان علیه کفر را به شهادت رسانده است و ادعای آزادی آنها بهانه‌ای است برای صدام تا از سقوط قریب‌الوقوع خویش جلوگیری کند؛ زهی خیال باطل!» از سوی دیگر، «پل ایدل» خبرنگار خبرگزاری رویترز که درحال‌حاضر همراه با چند گزارشگر دیگر در عراق به سر می‌برد‌، امروز در گزارشی ضمن توصیف مشاهدات خود و دیگر خبرنگاران از اردوگاه اسرای جنگی در الرمادی که 1147 تن از اسرای ایرانی در آن اسکان دارند، خستگی اسرا را بزرگ‌ترین مشکل آنان دانست و طولانی‌بودن مدت اسارت را علت آن ذکر کرد. این خبرنگار به نقل از یک پزشک ارتش عراق نوشت: «یکنواختی و اینکه روشن نیست چه وقت زندانیان خواهند توانست نزد بستگان خود بازگردند موجبات اصلی بروز افسردگی روانی شده است.» خبرنگار رویترز در بخشی دیگر از این گزارش درمورد سرگرمی اسرای ایرانی در اردوگاه الرمادی نوشته است: «عراقی‌ها ظاهراً تلاش چندانی درجهت قبولاندن دیدگاه‌های بغداد در قبال جنگ به اسرا ندارند. باوجوداین جزوات تبلیغات به چند زبان که در ایران رایج است‌، دراختیار آنان قرار می‌دهند. به گفته ایرانیان این جزوه‌ها غالباً به زبانی است که تنها برای کردهای عراقی قابل‌فهم می‌باشد و هیچ‌کدام از آنان کرد نیستند. اسرا ظاهراً متن دیگری جز روزنامه‌های عراقی برای مطالعه دراختیار ندارند.» ایدل در ادامه به نقل از یک فرمانده عراقی اضافه کرد: «اسرا عموماً به کارهای گوناگون ازقبیل خیاطی و آجرسازی در ازای 15 سنت دستمزد مشغول‌اند و ماهانه چهارونیم دلار پول نیز دریافت می‌کنند. تماشای تلویزیون بزرگ رنگی نیز ازجمله سرگرمی‌های اسرای ایرانی است.» خبرنگار رویترز در پایان گزارش خود با اشاره به اشغال شهر قصرشیرین آورده است: «نیروهای عراقی پس از اشغال این شهر که به متواری‌شدن 20 هزار سکنه آن منتهی گردید‌، خانه‌ها را به‌تدریج ویران کردند تا برای ساختن استحکامات خود مصالح فراهم آورند و اکنون بخش بزرگی از این منطقه به یک دشت وسیع و هموار مبدل شده است.»

گزارش- 12

12. مرکز بنیاد امور جنگ‌زدگان بودجه تخصیصی سه‌ماهه اول سال 1361 تمامی استان‌های کشور را اعلام کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از روابط عمومی بنیاد امور جنگ‌زدگان گزارش داد: از محل اعتبار سه‌ماهه اول سال 1361 این بنیاد، بودجه مراکز بنیاد در استان‌های کشور به این شرح اختصاص یافت: استان خوزستان 650 میلیون ریال‌، استان همدان 35 میلیون ریال‌، استان یزد 30 میلیون ریال، استان لرستان 135 میلیون ریال‌، استان کرمان 30 میلیون ریال‌، استان کردستان 20 میلیون ریال‌، استان بوشهر 250 میلیون ریال‌، استان آذربایجان‌شرقی 12 میلیون ریال‌، استان ایلام 100 میلیون ریال‌، استان گیلان 12 میلیون ریال، استان مازندران 50 میلیون ریال‌، استان خراسان 80 میلیون ریال‌، استان کهکیلویه و بویراحمد 30 میلیون ریال‌، استان سمنان 9 میلیون ریال‌، استان آذربایجان‌غربی 25 میلیون ریال‌، استان زنجان 17 میلیون ریال‌، استان هرمزگان 90 میلیون ریال‌، استان فارس 220 میلیون ریال‌، استان اصفهان 200 میلیون ریال‌، استان چهارمحال و بختیاری 40 میلیون ریال‌، استان باختران (کرمانشاه) 300 میلیون ریال‌، استان مرکزی 90 میلیون ریال و منطقه آبدانان 90 میلیون ریال.

گزارش- 13

13. ستاد اعزام روحانی به جبهه‌، اطلاعیه‌ای درخصوص اعزام روحانیون به جبهه منتشر کرد. در این اطلاعیه، از روحانیون تهران‌، شهرستان‌ها و روستاها که به‌منظور انجام وظایف تبلیغی، قصد عزیمت به جبهه‌های نبرد با ارتش بعث عراق و ملحق‌شدن به رزمندگان ایران را دارند‌، درخواست شده است با این ستاد تماس گیرند. همچنین در اطلاعیه این ستاد آمده است: «طلاب علوم دینی و روحانیون متعهد در کنار برادران ارتشی‌، سپاهی و نیروهای مردمی از ابتدای جنگ تحمیلی رژیم کفر صدامی در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل حضور فعال داشته و بسیاری از برادران محترم روحانی به جبهه‌ها عزیمت و دراین‌رابطه شهیدانی نیز تقدیم انقلاب کرده‌اند و بازهم حضور خواهند داشت.»

گزارش- 14

14. رئیس مجلس شورای اسلامی در ابتدای جلسه امروز که به ادامه بحث و بررسی طرح اساسنامه سپاه پاسداران اختصاص داشت، به کارکنان این نهاد انقلابی اطمینان داد که مجلس در تصویب اساسنامه آن‌ قصد ندارد این نهاد را محدود کند.*** حجت‌الاسلام‌والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی اظهار داشت: «... این اساسنامه که مطرح شد به‌دلیل اینکه بسیاری از برادران عزیز سپاهی ما تمام‌وقت مشغول مسائل جنگ در جبهه‌ها و پشت جبهه‌ها هستند و فرصت و حال مطالعه اساسنامه را نداشتند‌، شیاطینی، مغرضانی و احیاناً دوستان نادانی جوی در سطح سپاه در بعضی از مناطق به وجود آورده‌اند که خطی در کمیسیون دفاع بوده که خواسته سپاه را محدود کند یا رابطه او را با ولایت‌فقیه ضعیف کند و یا گرفتار کاغذبازی و بوروکراسی اداری کند و از این‌جور چیزها. دیشب جمعی از برادران فرماندهان سپاه به مجلس آمده بودند و من با آنها مذاکره کردم دیدم این مسئله در ذهن خیلی از آنها هست. از آنها خواستم که دست بگذارید‌، انگشت بگذارید روی مواردی که فکر می‌کنید در این اساسنامه چنین چیزی به چشم می‌خورد. خوشبختانه یک مورد هم پیدا نشد که ارائه بدهند که در این اساسنامه چنین چیزی وجود دارد؛ به آنها اطمینان دادم که مجلس شورای اسلامی و من‌جمله کمیسیون دفاع، توجه کامل به رسالت عظیم سپاه پاسداران دارند و خدمات آنان را هیچ‌کس نمی‌تواند نادیده بگیرد و بلکه نقاط مثبت این اساسنامه ... اینکه وزیر مستقلی برای سپاه معرفی شده، این دلیل اهمیتی است که مجلس شورای اسلامی برای سپاه دارد که خوشبختانه این پیشنهاد هم ازطرف برادران سطح بالای خود سپاه داده شده بوده و کمیسیون پذیرفته و مجلس هم تصویب کرده است. نگرانی مختصری بود که اختیارات وزیر بیش‌ازحد است. خوشبختانه مجلس منطقی برخورد کرد و آن طرح و برنامه‌ریزی را از وزیر گرفت که هنوز مرجعش تعیین نشده، باید فکری کرد. اداره مهندسی را از حوزه وزارتی گرفت و به حوزه فرماندهی داد و نقطه‌ضعف دیگری بود که ابلاغ بعضی از مطالب به واحدهای پایین به‌عهده وزیر گذاشته شده بود که از وزیر گرفته شد. مأموریت سپاه که اساس آن مبارزه با ضدانقلاب است در اولین بخش مأموریت آمده است. نشر و تبلیغ اسلام که تابه‌حال مجلس به هیچ ارگانی در تمام کشور نداده بجز وزارت ارشاد، به سپاه، بخشی، داده شده و در آنجا واحد برایش در نظر گرفته شده است. بسیج مستضعفان که کار عظیم مردمی است و بهترین جوان‌های ما را تحت آموزش و اداره و تنظیم درمی‌آورد که مهم‌ترین نیرو و وسیله ارتباط با مردم است و مطمئن‌ترین وسایل لازم را دارد دراختیار سپاه گذاشته شد. در این اساسنامه پیش‌بینی همکاری سپاه با ارتش در جنگ و با ژاندارمری و شهربانی در کارهای انتظامی کشور شده [است.] دررابطه‌با ارتباط با ولایت‌فقیه، از دو شاخه مستحکم، سپاه با ولایت‌فقیه، با رهبری مرتبط است؛ ازطریق نصب فرمانده و ازطریق تعیین نماینده‌ای که در آن شورا درمورد مسائل شرعی حق وتو دارد یعنی چیزی که در هیچ‌یک از ارگان‌ها وجود ندارد و من نمی‌دانم کسانی که تلاش می‌کنند ذهن برادران عزیز ما را در سطوح پایین‌تر آلوده بکنند اینها همان کسانی که اوس و خزرج را در مدینه به جان هم می‌انداختند نیستند؟ و کسانی که مدعی وجود خطی به‌منظور تضعیف سپاه در مجلس هستند کسانی نیستند که می‌خواهند ناآگاهانه سپاه را در موضعی قرار بدهند که آینده‌اش را مخدوش کنند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌، نور چشم ما است و مجلس شورای اسلامی نور چشم سپاه است. دیشب فرماندهان سپاه که آمده بودند، با صراحت مطلبی گفتند که آب پاک می‌ریزد روی دست کسانی که می‌خواهند توطئه کنند. آنها گفتند که ما به ‌مقتضای ایدئولوژی و ایمانمان هر چیزی که از مجلس بگذرد و نمایندگان مردم تصمیم بگیرند بدون کوچک‌ترین دغدغه خاطر با نهایت ایمان اجرا می‌کنیم و حرفی نداریم و اگر تذکری لازم بدانیم در جریان بحث می‌دهیم که این هم کار درستی است. نماینده‌شان اینجا هستند و بودند و در کمیسیون هم بودند و اساسنامه‌ای تنظیم شده [است] البته بنده مدعی نیستم این اساسنامه بدون عیب است. هر اساسنامه هر چیزی به‌صورت قانون از مجلس بگذرد امکان نقطه‌ضعف دارد که در عمل باید روشن بشود. این قانون اساسی نیست و قانون عادی است و هرروز قابل‌اصلاح است و مخصوصاً اساسنامه نهادها که کار نویی است و تجربه رویش کم است و در آینده اصلاح می‌شود. بنابراین من درمجموع این حرکت را درجهت خیر و صلاح سپاه می‌دانم. سپاه از حدود و حقوق و ضوابطی فعلاً برخوردار می‌شود که تاکنون قانوناً نداشته و این اولین قدم در راه تحکیم موقعیت و تثبیت رسالت سپاه است و ان‌شاءالله رو به تکامل است. این مسائلی که لازم بود تذکر بدهم.»

گزارش- 15

15. درحالی‌که قراراست بامداد فردا عملیات آزادسازی منطقه غرب رودخانه کارون آغاز شود، خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات دیپلماتیک اعلام کرد که ایران در چند هفته آینده قصد دارد حمله گسترده‌ای را علیه عراق آغاز کند‌. این خبرگزاری امروز در لندن گزارش داد: «براساس برخی گزارش‌های واصله در پایتخت‌های غربی‌، ایران خود را برای حمله به واحدهای عراقی در غرب جاده اهواز آماده می‌کند. دیپلمات‌های یادشده گفتند این حمله احتمالاً به‌منظور قطع جاده‌های ارتباطی عراق به دو بخش مجزا و جداکردن عمده نیروهای عراقی در این منطقه و مسدودکردن راه فرار آن‌هاست.» رویترز به پیروزی ایران در عملیات فتح‌المبین اشاره کرد و به نقل از تحلیلگران نظامی در لندن افزود: «عنصر اصلی در این حمله نیروی انسانی پاسداران بود. یک تحلیل‌گر گفت می‌توان انتظار داشت که ایرانی‌ها از تاکتیک مشابهی در این حمله استفاده کنند. آنها به روال جنگ جهانی اول هنوز از نیروهای انسانی استفاده می‌کنند‌، ولی معلوم نیست تا چه مدتی این عمل می‌تواند ادامه داشته باشد.»

گزارش- 16

16. در ادامه تلاش‌های دیپلماتیک حکومت عراق برای ایجاد آتش‌بس فوری در جنگ با ایران‌، صدام به سران پنج کشور عربی و افریقایی نامه نوشت. معاون صدام نیز امریکا و شوروی را مسبب طولانی‌شدن جنگ معرفی کرد. به نوشته روزنامه کویتی القبس، چهار نامه صدام به سران چهار کشور بحرین‌، یمن شمالی‌، عمان و سومالی داده شده است. از محتوای این نامه‌ها خبری منتشر نشده است. اما درباره پنجمین نامه که برای احمد سکوتوره‌، رئیس‌جمهور گینه و رئیس هیئت صلح سازمان کنفرانس اسلامی ارسال شده است‌، حمید الوان وزیر مشاور در امور خارجه عراق گفت: «در این پیام عقاید و پیشنهادات جدید عراق درباره جنگ باتوجه‌به مخالفت ایران با کوشش‌های میانجیگرانه سازمان کنفرانس اسلامی مطرح شده است.» طارق عزیز‌ معاون نخست‌وزیر عراق نیز امریکا و شوروی را متهم کرد که سیاست‌هایشان را بر هرچه طولانی‌تر کردن جنگ نوزده‌ماهه این کشور با ایران استوار ساخته‌اند. وی گفت: «نه امریکا و نه شوروی برای پایان‌دادن به جنگ تلاشی نکرده‌اند‌، درصورتی‌که اگر بخواهند می‌توانند به آن خاتمه دهند.»

منابع و مآخذ روزشمار 1361/02/09