1364.03.25
| روزشمار جنگ سال 1364 1364.03.25 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و پنج خرداد |
| تاریخ شمسی | 1364.03.25 |
| تاریخ میلادی | 15 ژوئن 1985 |
| تاریخ قمری | 25 رمضان 1405 |
گزارش- 11
در ادامه عمليات قدس1، سحرگاه امروز مواضع ارتش عراق در منطقه‌اي شامل روستاهاي البيضه و ترابه به طرف جاده بصره - بغداد و نيز الكساره و روستاهاي اطراف آن، هدف آتش قبضه‌هاي 106 ميليمتري و مينيكاتيوشاي خودي قرار گرفت. همچنين با روشن شدن هوا، از هر محور دو تا سه قايق جهت پاكسازي بقاياي دشمن به منطقه اعزام شدند. به اين ترتيب بسياري از نيروهاي عراقي به اسارت درآمدند و نفراتي از آن‌ها كه مقاومت مي‌كردند، كشته شدند. دشمن نيز هم‌زمان با روشنايي روز فعاليت هوايي خود را در منطقه به وسيله چندين هلي‌كوپتر و هواپيماي پي.سي-7 آغاز كرد. پس از دقايقي يكي از هلي‌كوپترها بر اثر آتش پدافند خودي در منطقه "بركه مختار" سقوط كرد. هنگام ظهر نيز يك هواپيماي پي.سي-7 دشمن به وسيله موشك "سهند" در منطقه نهروان سرنگون شد. در اين روز دشمن به‌وسيله قايق‌هاي مجهز به تيربار دوشكا و قبضه 106 ميليمتري با پشتيباني هوايي، دو پاتك انجام داد. اولين پاتك با مقابلة به موقع نيروهاي كمين خودي در آب‌راه "مشروع" مواجه شد. رزمندگان خودي كه ميان ني‌زارها مخفي شده بودند نيروهاي دشمن را كه از وضعيت منطقه اطلاعي نداشتند، به دام انداختند. نهايتاً دشمن پس از مقاومت اندك و تحمل تلفات، گريخت. پس از چند ساعت، پاتك دوم سنگين‌تر و با استعداد بيشتري آغاز شد كه اين نيز با مقاومت نيروهاي خودي و آتش چشمگير توپ‌هاي106 ميليمتري آنان مواجه شد و دشمن با تحمل تلفات ناچار عقب نشست. در اين روز مقاومت دشمن در بركه مختار در هم شكست و اين بركه پاكسازي شد و نيروهاي عراقي باقيمانده در آن - كه حدود يك گردان بودند - همگي گريختند.[۱]
گزارش- 12
به‌منظور آماده‌سازي عمليات گسترده آتي در فاو، امروز جلسه فرماندهان سپاه با حضور فرماندهان قرارگاه‌هاي خاتم، كربلا، سلمان و نوح در قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) تشكيل شد. فرماندهان حاضر در اين جلسه - كه براي ارائه گزارش پيشرفت كار، در منطقه مورد نظر تجمع كرده بودند- عبارت بودند از: علي شمخاني "قائم‌مقام فرمانده سپاه"، "رحيم صفوي" مسئول طرح و عمليات قرارگاه خاتم، "غلام‌حسين بشردوست" فرمانده قرارگاه كربلا، "عزيز جعفري" جانشين فرمانده قرارگاه كربلا، "محمد باقري" مسئول اطلاعات قرارگاه خاتم، "شوشتري" جانشين قرارگاه سلمان، "جعفر اسدي" جانشين قرارگاه نوح. در ابتداي جلسه جانشين قرارگاه نوح پيشنهادهاي خود را در مورد اقدامات لازم در منطقه واگذاري به اين قرارگاه در جبهه آبادان، مطرح كرد؛ از جمله: دو جداره كردن خاكريز جاده آبادان در امتداد اروند و افزايش ارتفاع آن، تعريض و افزايش ارتفاع آن جاده، آسفالت كردن جاده‌ها، استتار يكي از پل‌هاي روي "بهمن‌شير" كه در ديد دشمن است و ساختن تعدادي اسكله روي نهرها. وي در ادامه سخنان خود گفت: «از جهت كار اطلاعات هنوز به اين جمع‌بندي نرسيده‌ايم كه به واحدها ابلاغ كنيم كه كارهايشان را شروع كنند يا خير. قرارگاه‌ها در حال احداث دكل و كارهاي شناسايي هستند و براي ادامه كار بايد به تيپ‌ها و لشكرهاي عملكننده بگوييم فعاليت شناسايي خود را آغاز كنند. و جهت ابلاغ به يگان‌هاي تحت امر منتظر دستور هستيم.» "بشردوست" فرمانده قرارگاه كربلا، گفت: «ما روي طرح مانور و خط حدي كه بايد به يگان‌ها واگذار گردد، بحث كرده‌ايم و پيشنهاد مي‌كنيم كه فعلاً بيش از دو قرارگاه در خط نباشد و پس از اينكه خط دشمن شكسته شد، قرارگاه سوم از ما عبور كند و به جلو برود. اين پيشنهاد به اين خاطر است كه ساحل خودي در منطقه قرارگاه كربلا عموماً باتلاقي است و همين موضوع باعث شده كه نتوانيم سنگرهاي آتش ايجاد كنيم. عرض منطقه ما ]قرارگاه كربلا[ با اين خط حدي كه واگذار شده، بسيار محدود است و قابل گنجايش توپ‌ها و خمپاره‌هايي كه بايد آنجا قرار دهيم، نيست. البته ما طبق همين خط حد واگذار شدة كنوني، طرح مانور براي سه يگان را آماده كرده‌ايم.» وي افزود: «بايد كار احداث جاده‌هاي داخل نخلستان و نيز احداث اسكله را شروع كنيم. بايد به خشك كردن زمين منطقه هم بپردازيم و نيز با مهار بعضي از نهرها مي‌توانيم كنترل آب را در دست خودمان بگيريم. اينها هم محاسبه‌هاي اوليه است كه براي انجام ]دادن[ آن نياز به اجازه فرماندهي داريم.» "اسدي" جانشين قرارگاه نوح اعلام كرد كه اين قرارگاه جهت اجراي مأموريت محوله، به چهار يگان نياز دارد و علاوه بر آن بايد هنگام تحويل گرفتن خط از ژاندارمري، نيروها را با پوشش كميته وارد منطقه كرد تا عمليات لو نرود. وي همچنين پيشنهاد كرد كه كليه نقل و انتقالات اعم از نيروي انساني، توپ‌هاي 105، 122 و 155 ميليمتري كششي، با كانكس‌ها و كمپرسي‌هاي سرپوشيده انجام پذيرد تا رعايت نكات حفاظتي شده باشد. "باقري" مسئول اطلاعات قرارگاه خاتم، با توجه به اطلاعات به دست آمده از يك اسير عراقي، گزارش داد: «دشمن جاده‌هاي منطقه فاو را به دليل آبگيربودن، تا ارتفاع دو متري سطح زمين بلند احداث كرده است. در منطقه خورعبدالله اقداماتي از جمله استقرار 10 دستگاه تانك، 6 قبضه توپ، احداث دكل‌هاي ديده‌باني، استقرار 25 دستگاه تانك صورت داده است. در كل منطقه نيز انجام ]دادن[ يك سري پروازهاي شناسايي و عملياتي توسط هلي‌كوپتر از ام‌القصر و نيز تعبيه سنگرهاي كمين در جلو دكل‌هاي موجود، به منظور دفاع از منطقه تدبير نموده است. شهر فاو داراي چهار اسكله اصلي نفت و يك سري خطوط لوله مي‌باشد كه در حال حاضر نفت‌كش‌هاي سبك در آنجا بارگيري مي‌شوند.» در ادامه جلسه، "شوشتري" جانشين قرارگاه سلمان، با اشاره به اجراي عمليات محدود قدس1 در منطقه هور به‌وسيله يگان‌هاي اين قرارگاه، درخواست كرد كه جهت پدافند هرچه بهتر از منطقه و نيز بستن جاده مواصلاتي دشمن(بزرگراه بصره - العماره)، حركت يگان‌هاي اين قرارگاه تا "الحسان" ادامه يابد.
عمليات قدس1 ـ هورالهويزه ـ 25/3/1364 تعدادي از فرماندهان سپاه در ايستگاه صلواتي كه با پل‌هاي خيبري ساخته شده است. از راست: نورعلي شوشتري، ...، سيد مهدي مبلغ، ...، علي شمخاني، ...، عبداللهي
سپس "شمخاني" قائم‌مقام سپاه، به فرماندهان قرارگاه‌ها دستور داد كه هر چه زودتر به مقرهاي خود بروند و همة فرماندهان يگان‌ها را جهت حضور فعال در منطقه فرا خوانند، همچنين قرارگاه سلمان علاوه بر توجيه مسئول اطلاعات عمليات و مسئولان تعدادي از يگان‌هاي اصلي خود، تيم‌هايي را هم به قرارگاه كربلا مأمور كند.[۲] وي در پايان اعلام كرد كه همه فرماندهان قرارگاه‌ها و يگان‌ها بايد از روز دوشنبه (27/3/1364) در منطقه حضور يابند و مرخصي‌هاي بعد از ماه مبارك رمضان (30/3/1364) نيز لغو مي‌شود. شمخاني سپس از قرارگاه كربلا خواست دو تا سه يگان خود را توجيه كند و خط تعيين شده را به آن‌ها تحويل دهد. در اين مورد "عزيز جعفري" جانشين قرارگاه كربلا، گفت: «واگذاري خط زود است و بايد بيشتر بحث شود تا ناچار نشويم خط حدها را تعويض كنيم.» معذالك شمخاني خواستار توجيه يگان‌ها شد.[۳]
گزارش- 13
در حالي كه چند ساعت بيشتر به آغاز آنچه عراق "يك مهلت دو هفته‌اي توقف مشروط جنگ شهرها" اعلام كرده باقي نمانده بود، ايران يك موشك زمين به زمين به بغداد شليك كرد. علاوه براين، رزمندگان از شب گذشته در نزديكي اتوبان بصره - بغداد عملياتي را شروع كرده‌اند كه در مجموع اقداماتي مؤثر جهت زدودن آثار رواني - تبليغاتي اعلام آتش‌بس مشروط عراق، محسوب مي‌شود. به نوشته مطبوعات ايران، اين اقدام به تلافي حملات موشكي، هوايي و توپخانه متجاوزان بعثي در روز جمعه عليه راهپيمايان روز قدس، انجام شده است. روزنامه اطلاعات در اين باره گزارش داد:«يگان موشكي سپاه پاسداران ساعت5 بامداد امروز يك بار ديگر بغداد پايتخت عراق را به لرزه درآورد و هدف يك فروند موشك زمين به زمين قرار داد.»[۴] اين موشك در نزديكي هتل "مريديان" - مجلل‌ترين هتل بغداد - منفجر شده است.[۵] راديو بي.بي.سي. نيز تأكيد كرد كه اين واقعه تنها چند ساعت قبل از آغاز يك توقف دو هفته‌اي در حملات عراق به شهرهاي ايران، روي داد.[۶] به گزارش "داگلاس رابرت" خبرنگار راديو امريكا، ابتدا ايران از شليك يك موشك دوربرد به سوي بغداد به تلافي حملات پيشين عراق به شهرهاي ايران، خبر داد و اندكي بعد انفجار بزرگي در پايتخت عراق به وقوع پيوست.[۷] آسوشيتدپرس نيز از بغداد گزارش داد: «لحظاتي پس از اينكه سكنه چهار ميليون نفري اين شهرها با صداي كر كننده انفجار، در رختخواب خود تكان خوردند ستوني از دود سياه رنگ در مركز پايتخت عراق به هوا برخاست. انفجار به قدري قوي بود كه تا يك كيلومتري پنجره‌ها را در هم فرو ريخت. طي سه ماه گذشته اين دوازدهمين ضربه موشكي گزارش شده ايران عليه بغداد است.»[۸] در اين حال از ساعت24 شب گذشته تا 7 بامداد امروز هواپيماهاي عراقي در سه نوبت حريم هوايي چند شهر غرب كشور از جمله باختران و اسلام‌آباد غرب را مورد تجاوز قرار دادند. اين هواپيماها در دو نوبت چند راكت در حوالي شهر اسلام‌آباد غرب فرو ريختند كه در نتيجه دو تن شهيد و هشت تن مجروح شدند. همچنين در بمباران فرودگاه اسلام‌آباد غرب، به يك هواپيماي سمپاش (از ناحيه بال) و يك تانكر محتوي 10 تن سم، آسيب كلي وارد آمد. به اين ترتيب عراق تا آخرين لحظات باقي مانده از زمان قبل از مهلت اعلام شده، به بمباران شهرها ادامه داد و به اين طريق كوشيد از موضعي كاملاً برتر و در نقش يك تصميمگيرنده داراي ابتكار و آزادي عمل مطلق، طرح خود را عملي سازد.[۹] از سوي ديگر، به گزارش ستاد سپاه منطقه2 نجف اشرف، بعدازظهر امروز مواضع نظاميان عراق در شهر حلبچه و مراكز مهم اين شهر چند ساعت هدف آتش توپخانه سپاهيان اسلام بود كه خسارت فراواني به آن وارد شد.[۱۰] در مورد آتش‌بس دو هفته‌اي در جنگ شهرها كه عراق اعلام كرده، يونايتدپرس به نقل از ديپلمات‌ها گزارش داد: «اين حركت صدام به مثابه پذيرش اين امر است كه افزايش فشار نظامي، رهبران ايران را به نرم كردن شرايط خود در مورد پايان دادن به جنگ ترغيب نكرده است، اما به نظر مي‌رسدكه اين حركت از تشنج در تهران كاسته است ... در ماه مارس عراق اعلام كرده بودكه ديگر با آتش‌بس محدود موافقت نخواهد كرد، زيرا اين آتش‌بس‌ها نتوانسته‌اند تعديلي در موضع ايران ايجاد كنند.»[۱۱] يك مفسر بي.بي.سي. نيز گفت: «تصميم صدام براي متوقف كردن حملات، احتمالاً به دليل پايان يافتن مهمات و بهويژه موشك‌هايي است كه عراق با آن شهرهاي ايران را هدف قرار مي‌دهد و بغداد براي تأمين آن‌ها نياز به زمان دارد. دليل ديگري كه مي‌تواند صدام را به اين كار واداشته باشد اين است كه ادامه و استمرار حمله به شهرهاي ايران مي‌تواند باعث شود ايراني‌ها به اين حملات عادت كنند و طبيعي است كه در صورتي كه اين حملات براي مردم عادي شود ديگر تأثير خود را از دست خواهد داد. بنابراين عراق تصميم گرفته است حملات را براي مدت كوتاهي متوقف كند و سپس بدون مقدمه حملات را از سر بگيرد تا از نظر رواني تأثير حملات حفظ شود. موفقيت اين استراتژي يعني حمله به مناطق غيرنظامي و كشتار مردم به منظور شوراندن آنان عليه دولت، قابل ترديد است.»[۱۲] در اين حال به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، همة راديوهاي بيگانه در خصوص راهپيمايي عظيم روز قدس به طور هماهنگ سكوت كرده‌اند و محور اخبار بامدادي امروز خود را تلاش به اصطلاح "صلح‌آميز صدام" قراردادند و آن را در صدر اخبار خود آوردند. همچنين اين نكته در خبرهاي راديوهاي بيگانه قابل توجه است كه اكثر اين راديوها با تأكيد بر اين كه پيشنهاد صدام‌حسين به دنبال گسترده‌ترين عمليات عراق عليه شهرهاي ايران، مطرح شده است، كوشيدند تا وانمود كنند كه حكومت صدام موضع تازه را در نهايت قدرت اتخاذ كرده است.[۱۳]
گزارش- 14
يك بولتن داخلي سپاه، براساس آنچه روي تلكس خبرگزاري جمهوري‌اسلامي آمده است گزارشي از شروع تا ختم دور اخير جنگ شهرها تهيه كرده كه طبق اين جمع‌بندي، حملات هوايي و موشكي عراق به مناطق مسكوني ايران در 20 روز اخير (5/3 تا 24/3/1364) و نتايج كلي آن، چنين است: «جمعاً 185 حمله به 24 شهر صورت گرفت كه از اين تعداد، 17 حمله موشكي بوده و طي آن 25 فروند موشك به شهرها اصابت كرده است. آمار كل شهدا 600 نفر و مجروحين 1520 نفر بوده است. البته آمار فوق شامل بمباران نخجير ايلام كه حدود 500 نفر شهيد و مجروح داشته است، نمي‌شود. همچنين تخريب 170 منزل و 100 باب مغازه نيز از جمله آثار اين حملات مي‌باشد. در همين مدت 8 موشك به باختران اصابت كرد و 20 بار تهران مورد تجاوز هوايي قرار گرفته است.»[۱۴]
گزارش- 15
بخش فارسي راديو بغداد صبح امروز متن كامل پيام صدام رئيس حكومت عراق درباره توقف دو هفته‌اي جنگ شهرها را پخش كرد. در اين پيام كه با عبارات "بسمالله الرحمن الرحيم. چهارمين پيام به خلق‌هاي ايران: با سلام به تمام كساني كه به صلح و آشتي ايمان دارند" شروع شده، آمده است: «صلحي را كه ما مي‌خواهيم همان صلحي است كه بر پايه روابط ملت‌ها و حكومت‌هاي جهان استوار مي‌گردد و بر قوانين بين‌المللي و سازمان‌هاي جهاني تكيه دارد. اگر در واقع حكام ايران مي‌توانند ثابت كنند كه يكي از مسئولين عراق برخلاف اين اصول از ابتداي جنگ تاكنون و حتي پيش از آن چيزي گفته باشد، بفرماييد و آن را اعلام دارند، ولي برعكس، رهبراني كه شما گرفتار دام آن‌ها شده‌ايد چيزهايي را مي‌گويند كه مخالف تمام اين اصول و موازين است؛ چيزهايي را مي‌گويند كه هم شما خلق‌هاي ايران تمام آن‌ها را مي‌شنويد و مي‌بينيد و هم ملت عراق آن‌ها را مي‌شنود و مي‌بيند. حكام شما خواستار اشغال عراق و تغيير رژيم حكومتي آن و به بردگي كشاندن ملت آزاده عراق مي‌باشند. آن‌ها تصور كردند كه مي‌توانند رژيم‌هاي منطقه را ساقط نمايند و اين كشورها را به سرزمين‌هاي ايران ملحق سازند. و اين سرآغاز تجاوزي بود كه باعث شعله‌ور گشتن جنگ فيمابين ايران و عراق در طول پنج سال شد. يكي از ساده‌ترين وظايف رهبري آن است كه پايبند به اصول باشد و از مستلزمات پايبندي به اصول اين است كه مجريان مقتضيات و امكانات را در نظر بگيرند و چنانچه كسي چنين نكند، از پايبند بودن به اصول منحرف شده است و يكي از اساسي‌ترين اركان رهبري را از دست داده است. ملت عراق پيروز است چون خدا با اوست و خداوند تجاوز و تجاوزگران را دوست نمي‌دارد، براي اينكه تأكيد مي‌نماييم كه هدف ما از بمباران ايران در عمق اراضي آن براي اذيت و آزار رساندن زيان‌هاي جاني و بي‌احترامي به شخصيت و استقلال ايرانيان نيست، بلكه يكي از وسايل پايان دادن به جنگ و پيش آوردن موقعيت مناسب در ايام مبارك عيد رمضان است. ما از تاريخ ساعت8 صبح روز شنبه مصادف با 15/6/1985 ميلادي الي 30/6/1985 از انجام هرگونه حملات هوايي به هدف‌هاي منتخب در داخل شهرها در اهداف ايران خودداري خواهيم كرد. توقف در انجام حملات هوايي به خاطر دادن فرصت مناسب جديدي است به رهبران ايران تا در مورد برقراري صلح بينديشند. همچنين قصد اين است فرصت جديدي به شما مردم ايران داده باشيم كه براي پايان دادن به جنگ و برقراري صلح و آشتي، به حكام ايران فشار وارد آوريد كه اين خود لبيك گفتن به نداي اپوزيسيون ايراني است كه طرفدار برقراري صلح و آشتي ميان دو كشور مي‌باشند و آنان از ما خواسته‌اند كه در اين ايام عيد از انجام حملات هوايي خودداري نماييم. باشد كه فرصتي مناسب جهت پشتيباني از صلح و آشتي داده شده باشد. پايه‌هاي اين فرمول عملي را كه جهت پايان بخشيدن به جنگ در نظر داريم بهشرح زير است: 1- آتش‌بس كامل در خشكي و هوا و دريا. 2- عقب‌نشيني نيروهاي دو طرف به مرزهاي بين‌المللي. 3- مبادله كامل اسراي جنگي طرفين. 4- شروع مذاكرات مستقيم به منظور رسيدن به موافقتنامه صلح و حسن همجواري بين ايران و عراق كه بر اساس احترام به حاكميت ملي و عدم مداخله در شئون يكديگر استوار باشد. البته ما مانعي نمي‌بينيم در اينكه طرف سومي كه بي‌طرف باشد تماس‌هاي مقدماتي براي صلح انجام دهد. 5- اين اصول كه ذكر شد همگي به هم مرتبط مي‌باشند آن چنان كه نقض يكي از آن‌ها به مثابه نقض تمام اصول است و بايستي به صورت گام‌هاي عملي و زمان‌بندي شده دقيق صورت پذيرد، به طوري كه دستخوش اميال و شانه خالي كردن از زير بار آن نشود. 6- طبيعي است بر طرفين ايران و عراق واجب است كه عناصر مثبتي در ايجاد امنيت و استقرار صلح در منطقه باشند، چرا كه اين صلح يك صلح هميشگي است و نبايد به صورت يك صلح موقت كه موقعيت زماني آن را به وجود آورده است، تلقي شود. اين پيشنهادي است كه ما به شما ارائه داديم و بر مبناي آن همانطوريكه وعده داديم دست از انجام حملات خود بر مي‌داريم و باشد كه اين فرصت به شما امكان دهد كه بيشتر بر حكام ايران فشار آوريد كه به پايان دادن به جنگ و برقراري صلح كمك كند. در حالات زير ما ناچار خواهيم شد قبل از پايان يافتن مهلت مقرر، حملات خود را از سربگيريم: 1- چنانچه حكام ايران به گلوله‌باران‌هاي خود عليه شهرها و روستاهاي ما ادامه دهند. 2- در صورتي كه حمله‌اي عليه سرزمين ما صورت پذيرد. 3- در صورتي كه اعلاميه يا بياناتي از سوي حكمروايان ايران مبني بر مخالفت با پيشنهادات ما ابراز يا صادر شود يا تحريك و تهديدي مبني بر ادامه جنگ و كشتار از آن‌ها سربزند. 4- چنانچه تجمع نيروها به منظور حمله‌اي به سرزمين ما و نيروهاي ما در شهرهاي ايران مشاهده شود. در چنين حالاتي ما ناگزير خواهيم بود حملات و ضربات كوبنده خود را هرچه شديدتر قبل از پايان مهلت مقرر - كه در بالا اشاره گرديد - از سرگرفته و درس عبرتي به جنگافروزان بدهيم. چنانچه رهبران شما باز هم بر شعلهورماندن جنگ و ادامه كشت و كشتار و تهديد اصرار داشتند و حاضر نشدند به اين پيشنهاد ما روي موافق نشان دهند، آن وقت ما براي دفاع از ملت و حاكميت ملي خود ناچاريم با تمام وسايل و امكانات به حملات هوايي خود عليه هدف‌هاي منتخب با شدت هرچه بيشتر ادامه دهيم و هشدار دهنده معذور است. والسلام عليكم و رحمه الله و بركاته. "صدام‌حسين" رئيس‌جمهوري عراق. بغداد، 25 رمضان 1405 / 14 ژوئن 1985.»[۱۵]
گزارش- 16
"طارق‌عزيز" وزير خارجه عراق، پيش از ظهر امروز براي اجراي يك مأموريت بسيار محرمانه و فوري به قاهره رفت. راديو اسرائيل رويدادهاي اخير جنگ ايران و عراق را علت اساسي مسافرت ناگهاني طارق‌عزيز ذكر كرده است.[۱۶] طارق‌عزيز شامگاه امروز پس از ملاقات با "حسني‌مبارك" رئيس‌جمهور حكومت مصر و تسليم پيام صدام به وي، قاهره را ترك كرد. وي قبل از عزيمت از قاهره گفت كه مصر و عراق در مورد جنگ ايران و عراق نظرهاي مشترك دارند. طارق عزيز تصريح كرد كه قاهره همچنان به حمايت خود از موضع عراق در جنگ خليج‌فارس ادامه مي‌دهد.[۱۷] به نوشته روزنامه سوري "البعث"، طارق‌عزيز در سفر خود به مصر در جستوجوي حمايت نظامي مصر از عراق در جنگ با ايران و شركت در از بين بردن آرمان فلسطين بوده است.[۱۸]
گزارش- 17
در پي اعلام مواضع مسئولان و مردم در راهپيمايي روز قدس مبني بر تداوم جنگ تا پيروزي - كه هم پاسخي است منفي به تلاش‌هايي كه براي تحميل صلح انجام مي‌گيرد و اخيراً تشديد شده، هم تأكيدي است بر بي‌اثر بودن فشار نظامي عراق (جنگ شهرها) كه به منظور كشاندن ايران از موضع ضعف به پاي ميز مذاكره، وارد مي‌آيد - امروز روزنامه "الاتحاد" چاپ امارات از تحركي ديگر براي برقراري صلح خبر داد: «كميته حسن نيت كنفرانس اسلاميِ مأمور رسيدگي به مناقشات عراق و ايران، هشتمين اجلاسيه خود را در سطح رؤساي كشورهاي عضو در اوايل ماه آينده مسيحي (اواسط تيرماه) در جده برگزار خواهد كرد. در اجلاسيه مذكور نتايج تماس‌هاي اخير كشورهاي عربي منطقه با دو كشور متخاصم، تحولات اخير در مواضع دو كشور و همچنين تلاش‌هاي اخير دبيركل سازمان‌ملل مورد بحث و بررسي قرار خواهد گرفت. همچنين پيرامون امكان اعزام نيروهاي نظامي از سوي كشورهاي اسلامي به منظور جداسازي نيروهاي در حال جنگ دو كشور در صورت توافق طرفين، بحث و تبادل‌نظر خواهد شد. رؤساي كشورهاي گامبيا، سنگال، گينه، تركيه، پاكستان، بنگلادش، مالزي و نيز ياسرعرفات در اين اجلاسيه شركت دارند.»[۱۹]
گزارش- 18
نشريه "لويدز" لندن گزارش داد كه ايران قصد دارد به جاي نفت‌كش سيوند - كه به‌وسيله موشك‌هاي عراقي از كار افتاده است - نفت‌كشي عظيم را به كارگيرد و اين در حالي است كه ايران در هر شش ماه براي كرايه كشتي، 5/4 ميليون دلار، تقريباً معادل قيمت يك نفت‌كش، پول پرداخت مي‌كند. به نوشته اين نشريه، ايران هيچ عجله‌اي در خريد نفت‌كش ندارد زيرا در انتظار كاهش قيمت نفت‌كش است.[۲۰]
گزارش- 19
ايران اعلام كرد كه در يك اقدام پيشگيرانه، كليه فرودگاه‌هاي خود را به روي هواپيماي ربوده شده امريكايي "تي.دبليو.اي" بسته است. يك مقام آگاه در سازمان هواپيمايي كشوري در تماس با خبرگزاري جمهوري‌اسلامي گفت: «اين تصميم با توجه به اينكه گفته مي‌شود هواپيماي مزبور فرودگاه بيروت را به سوي منطقه خليج‌فارس ترك كرده، اتخاذ شده است.» وي تأكيد كرد كه به هواپيماي ربوده شده مطلقاً اجازه فرود در هيچ يك از فرودگاه‌هاي كشور داده نخواهد شد.[۲۱] به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از واشنگتن، شبكه‌هاي راديو تلويزيوني امريكا مكرر و تقريباً لحظه به لحظه در گزارش‌هاي خود، ربوده شدن اين هواپيما را با هيجان خاص و بسيار غيرعادي، اقدامي وحشتناك و تروريستي مي‌‌خوانند و "تروريست‌هاي شيعه"يِ عضو گروه جهاد اسلامي را مسئول آن معرفي مي‌كنند. همچنين با تأكيد بر ارتباط اين گروه با ايران حمله نظامي به اهداف مورد نظر دولت ريگان در ايران، را يك واكنش احتمالي اين دولت مي‌دانند.[۲۲] تلويزيون لندن نيز در اخبار خود، اين گروگان‌گيري را بزرگ‌ترين بحران امريكا در برابر تروريسم ناميد و ربايندگان را غير مستقيم به ايران ربط داد.[۲۳]
گزارش- 20
در ادامه تاكتيك ارسال بمب‌هاي پستي براي شخصيت‌هاي جمهوري‌اسلامي، از فرانسه يك بسته پستي حامل مواد منفجره رسيد كه بر آن، نام گيرنده "نمازي" وزير اقتصاد و دارايي و نام فرستنده آقاي "فاضل هرندي" نوشته شده بود. اين بسته در ميان ديگر بسته‌هاي پستي در اداره پست تهران منفجر شد و يكي از كاركنان اين اداره را مجروح كرد. اضافه مي‌شود كه چندين بسته پستي مواد منفجره از مبدأ فرانسه با ذكر همان نام به عنوان فرستنده براي افراد مختلفي از جمله آقايان هاشمي‌رفسنجاني، خلخالي، صفايي و لاجوردي به تهران پست شده بود كه نيروهاي انتظامي آن‌ها را كشف و خنثي كردند.[۲۴]
گزارش- 21
در ادامه جنگ رواني جديد عراق با اعلام مهلت و توقف دو هفته‌اي جنگ شهرها، راديو صوت‌الجماهير گزارش داد كه "عبدالرحمن قاسملو" رئيس حزب دمكرات كردستان ايران، در نامه‌اي به صدام‌حسين خواستار پايان بخشيدن به جنگ شهرها به مناسبت عيد فطر شدهاست. در اين نامه آمده است: «حزب دمكرات كردستان ايران صلح بين ملت‌ها را تأييد و سياست تجاوزكارانه رژيم خميني را تقبيح مي‌نمايد. حزب، ادامه جنگ بين دو دوست همسايه را خسارت و ضرر به ملت‌هاي دو كشور مي‌پندارد به همين جهت آيت‌الله خميني و دار و دسته او را كه بر ادامه جنگ اصرار مي‌ورزند و موضع يكدنده شخصي خميني از مخالفت با تمامي پيشنهادات صلح را يك جنايت بزرگ در حق ملت‌هاي ايران و عراق مي‌داند. جناب رياست جمهور عراق، من از سوي ملت كردستان ايران و صلح و دوستي ميان ملت‌ها از شما خواستار پايان بخشيدن به جنگ شهرها به مناسبت فرا رسيدن عيدفطر مي‌باشم.»[۲۵] راديو بي.بي.سي. نيز در تفسيري دربارة تأثير حملات هوايي و موشكي عراق بر مردم ايران، گفت: «صدام‌حسين به دستگاه رهبري ايران مهلتي داد تا پيشنهادات صلح او را بررسي كند ... "مسعود رجوي" مسئول شوراي ملي مقاومت، از مردم ايران خواسته است كه اعتراض خود را عليه جنگ در دو هفته آينده تشديد كنند. مسعود رجوي مي‌گويد تصميم عراق مبني بر به تعويق انداختن بمباران‌ها، پاسخي بوده است به تلگرامي كه او براي صدام‌حسين فرستاده است.»[۲۶] همين راديو چند ساعت بعد در برنامه‌اي با عنوان "دو ساعت"، گزارش داد: «اولين نشانه از اينكه عراق بار ديگر قصد دارد حملات هوايي ]عليه شهرهاي ايران[ را به حالت تعليق درآورد، همان گونه كه قبلاً در پانزده ماه پيش صورت گرفت، از پاريس آمد جايي كه رهبر مقاومت مجاهدين - مسعود رجوي - اعلام كرد كه وي از عراق خواسته است كه اين بمباران‌ها را متوقف سازد.» مجري برنامه بي.بي.سي. سپس گفت: «اكنون من از وي پرسيدم آيا او چنين زد و بندهاي ديپلماتيك با عراق، كشوري كه غيرنظاميان ايران را كشته است را توجيه مي‌كند؟» رجوي - كه تلفني با اين راديو مصاحبه مي‌كرد - گفت: «تمامي آن‌ها مي‌دانند كه ما هميشه با هرگونه حمله به جمعيت بي‌دفاع غيرنظامي و مردم بي‌گناه در هر كشور مخالفت ورزيده‌ايم.» در اين لحظه مجري اظهارات رجوي را قطع كرد و گفت براي كسب راهنمايي بيشتر با "گوردون آدامز" كارشناس سرويس شرقي بي.بي.سي. تماس گرفته و از وي درباره رابطه ميان مسعود رجوي و صدام‌حسين در عراق پرسيده و آدامز پاسخ داده است: «اين رابطه به ماه فوريه سال گذشته (1984) باز مي‌گردد. نكته جالب اين كه در آن هنگام عراقي‌ها گفتند كه به دليل درخواست مسعود رجوي آن‌ها تصميم به متوقف ساختن بمباران گرفته‌اند و در اين مناسبت جديد هنوز عراق نگفته است كه به درخواست رجوي تصميم به توقف مجدد حملات مي‌گيرد ... به نظر مي‌رسد كه شواهد اخير نشان مي‌دهد كه مجاهدين علي‌رغم اينكه داراي باندهاي كوچك وفادار در سراسر ايران هستند، ديگر گروه عمده مخالف نيستند كه بتوان در داخل كشور روي آن‌ها حساب كرد.»[۲۷] روزنامه "لوموند" نيز با طرح اين سؤال كه "اگر دو ماه پيش، بمباران‌هاي عراق عليه پايتخت ايران قطع نمي‌شد، چه روي مي‌داد؟" نوشت: «آيا همانگونه كه اپوزيسيون مي‌گويد، اين امر موجب قيام عمومي و يا بروز اغتشاشات مي‌گردد؟ مقامات دولتي با خشنودي و خوش‌بيني مي‌گويند كه براي مقابله با اين نوع واكنش‌هاي عاطفي تجربه كافي دارند و مردم بالاخره گناه را به گردن پرتابكنندگان بمب‌ها خواهند انداخت ... در حال حاضر هيچ نيرويي متشكل از اپوزيسيون در داخل ايران وجود ندارد كه بتواند نارضايي مردم را به مجرايي هدايت كند كه رژيم را در تنگنا قرار دهد.»[۲۸]
گزارش- 22
به رغم عموميت بازتاب‌ها و تفسيرهاي منفي دربارة جنگ، در گزارش بعضي از رسانه‌ها كه با افكار عمومي در روز جهاني قدس در ايران مواجه شده‌اند، اين موضوع كه مردم كماكان به انقلاب و نظام وفادارند، انعكاس يافته است. در اين باره خبرگزاري تانيوگ نوشته است: «براساس قضاوتي كه از تظاهرات عمده حمايت از جنگ - كه ديروز ]روز جهاني قدس[ برگزار شد - برمي‌آيد، حوادث تخريبي، روحيه مبارزه‌جويانه اكثريت مردم ايران را تغيير نداده است. اعضاي حزب‌الله در تظاهرات روز جمعه ثابت كردند كه حد و مرزي براي وفاداري به رهبرشان وجود ندارد و آن‌ها آماده‌اند هر زمان كه از آن‌ها درخواست شود، دست به جانفشاني بزنند.»[۲۹] از سوي ديگر، آقاي هاشمي‌رفسنجاني در جلسه علني مجلس دربارة آثار راهپيمايي روز قدس و تلاش تبليغاتي رسانه‌هاي گروهي غربي و نيز گروه‌هاي محارب گفت: «به حق بايد راهپيمايي روز قدس را به عنوان يكي از حوادث مهم تاريخي به حساب آوريم و مي‌توانيم اين را با توجه به حضور بي‌سابقه كمي و كيفي و در نظر گرفتن شرايطي كه حاكم بر كشور بود، به عنوان يك سرفصل تاريخي و نقطه عطفي در حوادث مهم جهاني قلمداد كنيم. آنچه كه انسان از مجموعه حوادث احساس مي‌كند، توطئة حساب شدة همگاني عليه جمهوري‌اسلامي ايران طراحي شده بود كه پاي ابرقدرت غرب و شرق، ارتجاع منطقه و عواملشان و اسرائيل، همه در كار بود. همة ابزاري كه لازم بود براي ارعاب مردم ما و دور كردن مردم ما از صحنه، به كار گرفته شد و اينها از هيچ چيز دريغ نكردند. ]مردم با حضورشان[ آب پاكي ريختند روي دست همه دشمنان انقلاب. استكبار شرق و غرب و ارتجاع و اسرائيل و صهيونيسم و ضدانقلاب داخلي از چپ‌شان و راست‌شان، منافقشان، ماركسيست‌شان، سلطنت‌طلب‌شان، ليبرال‌هاي خودينمايشان، همه اينها را اصلاً به يك افتضاحي كشاندند كه رشته‌هاي همه اين چند روزشان را - كه خيلي هم رويش كار كرده بودند - همه را پنبه كردند.»[۳۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1364/03/25
- ↑ سند شماره 0628 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عملياتهاي قدس 1 و 2، راوي: محسن رخصتطلب، تيرماه 1364، صص 34 تا 37.
- ↑ سند شماره 16922 / پ.ن. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه گزارش پيشرفت كار روي دستور عملياتي منطقه فاو، قرارگاه خاتم، 25/3/1364، نوار 16602.
- ↑ شماره 16923 / پ.ن. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه طراحي عمليات والفجر8، قرارگاه خاتم، 25/3/1364، نوار شماره 16603.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 25/3/1364، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 26/3/1364، ص2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 88 (26/3/1364)، ص30، راديو "بي.بي.سي."
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 26/3/1364، صص 7 و 8، راديو امريكا، 25/3/1364.
- ↑ مأخذ 5، ص2، خبرگزاري آسوشيتدپرس.
- ↑ مأخذ 6، ص3.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 89 (27/3/1364)، ص10، خبرگزاري يونايتدپرس.
- ↑ مأخذ 6، ص6.
- ↑ روزنامه كيهان، 25/3/1364.
- ↑ مأخذ 6، ص31.
- ↑ سند شماره 226054، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 26/3/1364، ص 5.
- ↑ مأخذ 6، صص46 تا 51.
- ↑ مأخذ 6، ص32، راديو اسرائيل.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 27/3/1364، ص آخر.
- ↑ همان، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي ايران، به نقل از روزنامه البعث.
- ↑ مأخذ 6، ص5، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 25/3/1364، به نقل از روزنامه "الاتحاد"، چاپ امارات.
- ↑ مأخذ 6، ص17، نشريه "لويدز"، چاپ لندن.
- ↑ مأخذ 4، ص20.
- ↑ مأخذ 6 ، ص16، واشنگتن.
- ↑ مأخذ 6 ، ص17، لندن.
- ↑ واحد سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، نشريه "گزارش"، شماره 4 (15/4/1364)، ص61 .
- ↑ مأخذ 7، ص13، راديو صوت‌الجماهير.
- ↑ مأخذ 7، صص 5 و 6، راديو بي.بي.سي.، 25/3/1364.
- ↑ مأخذ 7، صص 3 تا 5.
- ↑ مأخذ 7، صص 8 تا 9، راديو اسرائيل، به نقل از روزنامه "لوموند"، 25/3/1364.
- ↑ مأخذ 10، ص 21، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 25/3/1364، به نقل از خبرگزاري تانيوگ.
- ↑ مأخذ 5، ص 3.