1365.02.10

روزشمار جنگ سال 1365 1365.02.10
نام‌های دیگر	ده اردیبهشت
تاریخ شمسی	1365.02.10
تاریخ میلادی	30 آوریل 1986
تاریخ قمری	20 شعبان 1406

1360.02.10

1361.02.10

1362.02.10

1363.02.10

1364.02.10

1366.02.10

1367.02.10

گزارش - 1

1. صبح امروز، ارتش عراق به مواضع نیروهای خودی در منطقه فكه حمله كرد. در اين تهاجم منطقه‌ وسيعي اشغال شد، تجهيزات فراواني به دست مهاجمان افتاد و تعداد بسياري از رزمندگان اسير و عده‌اي شهيد يا مجروح شدند. به‌دنبال اجراي موفقيت‌آميز عمليات والفجر8 در منطقه‌‌ فاو (بهمن 1364) و تغيير توازن سياسي - نظامي به نفع جمهوري اسلامي ايران،‌ ارتش عراق براي جبران اين شكست سنگين، راهبرد عملياتي تازه‌اي موسوم به "استراتژي دفاع متحرك" برگزيد. مبناي اين راهبرد تحرك زميني در برخي مناطق كم‌تحرك يا كم‌اهميت و تبديل وضعيت دفاعي به حالت تهاجمي در اين مناطق بود.* راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در قرارگاه مركزي سپاه پاسداران كه از مهم‌ترين تحولات جبهه‌هاي جنگ و همچنين ارتباط فرماندهان سپاه و ارتش آگاه است، در گزارش خود با استناد به گزارش‌هاي دريافتي از واحدهاي اطلاعات سپاه و ارتش، وضعيت منطقه فكه را قبل از حمله‌ عراق چنين توصيف كرده است: ارتش عراق از مدتي قبل اقدام به انتقال نيرو و تجهيزات زرهي و نيز افزايش واحدهاي توپخانه و تقويت مناطق فكه،‌ شرهاني و زبيدات كرده بود. علاوه‌برآن، مكالمات بي‌سيمي يگان‌هاي عراقي مستقر در منطقه،‌ حاكي‌از ورود نيروهاي تازه‌نفس به منطقه بود،‌ اما به‌دليل تقويت نيرو در ساير محورها و اجراي عمليات نفوذي عراقي‌ها در دو نوبت به محورهاي بجليه و شرهاني، مسئولان نيروي زميني ارتش ايران در منطقه، تجمع دشمن در محور فكه را فريب تلقي و محور اصلي حمله‌ احتمالي ارتش عراق را منطقه‌ شرهاني پيش‌بيني مي‌كردند. دراين‌باره سرهنگ جمشيدي فرمانده لشكر16 زرهي قزوين، ‌كه پدافند منطقه‌ فكه را به‌عهده دارد، گفت: «ما ازطريق منابع مختلف قبل از تك به فكه از فعاليت دشمن اطلاع داشتيم، ولي فكر مي‌كرديم اين محور، فريب منطقه‌ شرهاني است.» راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ افزوده است: «روز گذشته نيز ازطرف دشمن سكوت راديويي [بي‌سيمي] برقرار شد و اين اقدام موجب شد تا احتمال تك دشمن تا حدودي به يقين تبديل شود.» امروز ساعت 6 صبح، پيش از آنكه يگان‌هاي خودی اقدام مؤثر و بازدارنده‌اي انجام دهند، لشكرهاي 1 مكانيزه و 10 زرهي ارتش عراق به منطقه‌ فكه حمله كردند. واحد‌هاي توپخانه‌ ارتش عراق قبل از تهاجم به مدت يك ساعت آتش‌ تهيه‌ سنگين اجرا كردند. سپس يگان‌هاي مهاجم از مواضع خود (در 5 كيلومتري خط مقدم نيروهاي خودي) حركت كردند و از سه محور در جبهه‌‌اي به ‌طول تقريبي 25 كيلومتر به خاكريز نيروهاي خودی هجوم آوردند و به‌دليل پدافند ضعيف، در مدتي كوتاه، مواضع خودی را به‌راحتي درهم شكسته و خاكريز‌هاي خط مقدم را تصرف كردند.** پس از سقوط اولين خاكريزها، بقيه نيروهايي كه مسئول دفاع و حفظ منطقه‌ بودند، عقب‌نشيني كردند و درنتیجه قواي مهاجم ضمن پيشروي با افزايش حجم آتش، خطوط دوم و سوم را تصرف كردند و تا ساعت 11 پيش‌ازظهر درحالي‌كه بسياري از تجهيزات و خودروهاي نیروهای پدافندی در منطقه به‌جا مانده بود، خود را به مقر يكي از گردان‌ها رساندند و ضمن اشغال مقر فرماندهی گردان، همه امکانات و تجهیزات را غارت کردند. غافلگيري نيروهاي خودی و سرعت‌عمل دشمن موجب شد نيروهاي خط مقدم و فرمانده گردان‌ها كه 3 كيلومتر از هم فاصله داشتند، هم‌زمان عقب‌نشيني كردند. ازجمله دلايل اصلي عقب‌نشيني نيروهاي پدافندكننده‌ ضعيف‌بودن خط پدافندي، ضعف روحيه‌ رزمي در برخي‌ گردان‌ها، نداشتن احتياط و جدي‌نگرفتن فعاليت‌هاي آمادگي دشمن بود. اين وضعيت نامناسب و سقوط خطوط پدافندي در جبهه‌هاي ديگر كه در عمليات‌هاي دفاع متحرك عراق به دست دشمن افتاده بود موجب نگراني شديد ساير فرماندهان جنگ شد.*** بنابر اظهارات امروز فرمانده لشكر16 زرهي قزوين و منابع ديگر، در حمله‌ دشمن به محور فكه، تيپ1 اين لشكر بيش از 500 سرباز و حدود 35 افسر تلفات داد كه 3 تن از آنان فرمانده گردان بودند. تلفات اين تيپ بيشتر شامل اسيران و مفقودان مي‌شد. تيپ‌هاي 2 و 3 لشكر16 نيز حدود 15 افسر و بيش از 500 سرباز تلفات دادند. درهمين‌حال، تلويزيون بغداد در گزارشي حدود 300 اسير و 50 تا60 دستگاه تانك و نفربر را درحالي‌كه به شهر عماره منتقل شده بودند، نشان داد. از مجموع واحدهاي درگير نيروهاي تحت‌امر لشكر16زرهي قزوين، گردان176 پياده مكانيزه 70 درصد، گردان220 تانك 90 درصد، گردان185 حدود 90 درصد و گردان201 تانك 70 درصد دچار تلفات و آسيب شدند. گردان1129 قدس هم كه بدون درگيري عقب‌نشيني كرد متحمل خسارت جزئي شد.**** براساس گزارش‌هاي ارسالي اوليه به قرارگاه نيروي زميني سپاه، درپي سقوط خط منطقه‌ شيخ حاوي (شرق فكه) نيروهاي عراقي حدود 10 كيلومتر پيشروي كرده و به يك كيلومتري شمكلي رسيده‌ و در منطقه گسترش يافته‌اند. عراقي‌ها علاوه‌بر تصرف تپه‌ 85، بلندترين ارتفاع منطقه يعني ارتفاع 181 را نيز اشغال كرده‌اند.

گزارش - 2

2. ارتش عراق با صدور اطلاعيه‌اي نتايج تهاجم امروز به منطقه‌ فكه را اعلام كرد. راديو صوت‌الجماهير (بغداد) در بخش شامگاهي خود با استناد به اطلاعيه‌ 2208 فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق گفت که نيروهاي سپاه چهارم ارتش عراق در ساعت 6 صبح امروز، به منطقه‌ محصور ميان فكه، حياوي (شيخ حاوي) و حنانه حمله كردند و با پشتيباني توپخانه، نيروي هوايي و بالگردها و نيروهاي زرهي و پياده در جبهه‌اي به طول 21 كيلومتر، مواضع و استحكامات محكم (ايران) را درهم كوبيده و تا عمق 12 كيلومتري به‌سوي اهداف خويش نفوذ كردند و بالغ بر 252 كيلومتر مربع از اراضي مهم و سوق‌الجيشي را به تصرف خود درآوردند. همچنين تعداد بسياري از افراد دشمن ازجمله گروهي افسر را به اسارت درآورده و تعداد زيادي سلاح و تجهيزات، شامل تانك، نفربرهاي زرهي و خمپاره‌انداز را به غنيمت گرفتند.

گزارش - 3

3. درپي درخواست كمك نيروي زميني ارتش از سپاه پاسداران، فرمانده نيروي زميني سپاه دستور داد يكي از مسئولان اين نيرو و فرمانده تيپ سيدالشهدا(ع) عازم فكه شوند تا ضمن هماهنگي با فرماندهي لشكر16 زرهي تلاش خود را به‌منظور متوقف‌كردن دشمن، براي بازپس‌گيري منطقه‌ اشغالي طرح‌ريزي كنند. لحظاتي پس از شروع حمله‌ عراق، فرمانده لشكر16 زرهي قزوين موضوع را به قرارگاه نيروي زميني ارتش در جنوب اطلاع داد. اين قرارگاه نيز چند ساعت بعد، در تماس با فرمانده نيروي زميني سپاه ضمن اعلام وضعيت، درخواست كمك ‌كرد. به‌دنبال اين درخواست، علي شمخاني‌ فرمانده نيروي زميني سپاه، در جلسه‌اي كه براي بررسي نتايج عمليات در فاو تشكيل شده بود، موضوع هجوم به فكه و درخواست كمك نيروي زميني ارتش را مطرح كرد. شمخاني با اشاره به حملات اخير عراق گفت: «عراق در يك بازي به‌موقع، ما را بازي داده است. امروز، در فكه عمليات و پيشروي‌هايي داشتند. ... در شرايط فعلي بايد عينك خود دردبيني را برداريم و كل درد را ببينيم. برادران كمك كنند تا قرارگاه كربلا و قرارگاه نوح منطقه‌ فاو را تأمين كنند ... و تيپ سيد‌الشهدا(ع) را به فكه بفرستيم.» چند تن از فرماندهان حاضر در جلسه براي كمك به‌منظور جلوگيري از پيشروي دشمن اعلام آمادگي كردند. شمخاني در ادامه پيشنهاد داد كه در يك نشست مشترك با فرماندهان نيروي زميني ارتش موضوع، بررسي و براي ممانعت از پيشروي دشمن و بازپس‌گيري مناطق اشغال‌شده برنامه‌ريزي شود. وي به فرمانده تيپ10 سيدالشهدا(ع) و گردان ضدزره قرارگاه نجف دستور داد تا پس از هماهنگي با ارتش به‌سرعت عازم فكه شوند. شمخاني همچنين علي عبداللهي از مسئولان طرح و عمليات قرارگاه نيروي زميني سپاه را مأمور كرد تا همراه علي فضلي فرمانده تيپ10 سيدالشهدا(ع) در نشستي با فرماندهان لشكر16 زرهي قزوين، آخرين وضعيت تهاجم نيروهاي عراقي به فكه،‌ چگونگي متوقف‌كردن دشمن و اعزام يگان كمكي به آن منطقه را بررسي كنند. هنگام ظهر كه عبداللهي در تماس با قرارگاه فرماندهي ارتش در جنوب جوياي چگونگي وضعيت شد سرهنگ عبادت از مسئولان نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي با لحني نگران و شتاب‌زده گفت: «وضع نيروهاي ما [لشكر16] بسيار بد است‌ و دشمن درحال پيشروي است و ما هيچ نيرويي نداريم تا جلوي آنها را بگيريم.» به دستور فرمانده نيروي زميني سپاه، علي عبداللهي و علي فضلي عازم منطقه‌ فكه شدند و ساعت 6 بعدازظهر، با حضور در قرارگاه لشكر16 همراه با فرمانده اين لشكر به بررسي موضوع پرداختند. در اين جلسه مقرر شد تيپ10 سيد‌الشهدا(ع) سپاه در اولين فرصت نيروهاي خود را به فكه اعزام و قبل از تثبيت دشمن در موقعيت فعلي، با پشتيباني توپخانه‌ لشكر16 وارد عمل شده و خاكريز تيپ1 لشكر16 زرهي را تأمين كند. همچنين مقرر شد تا قبل از روشن‌شدن هوا باقيمانده‌ نيروهاي تيپ1 به‌منظور رفع كمبود نيرو در قسمت‌هايي از خاكريز تصرف‌شده استقرار يابند. فرمانده تيپ10 سيدالشهدا(ع) كه نيروهاي خود را در بخش‌هايي از خطوط دفاعي دو منطقه‌ فاو و جزاير مجنون مستقر كرده بود، درمورد اجراي دستور گفت: «به‌محض ابلاغ مأموريت به‌سرعت واحدهاي [تيم] شناسايي را به منطقه‌ فكه فرستادم و يكي از گردان‌هاي مستقر در فاو را كه به آنها مرخصي داده بوديم و درحال عزيمت به زادگاهشان بودند، متوقفشان كرديم تا به فكه بروند.»

گزارش - 4

4. به‌دنبال عمليات محدود و موفقيت‌آميزي كه در 8 ارديبهشت 1365،***** در منطقه‌ فاو با هدف ترميم و اصلاح خط پدافندي در محدوده‌ درياچه‌ نمك اجرا شد و در 9 ارديبهشت نيز ادامه يافت، يگان‌هاي عراقي اقدام به اجراي پاتك‌هايي كردند كه با مقاومت مدافعان اين منطقه دفع و خسارت‌هايي به واحدهاي پاتك‌كننده وارد شد.****** بااين‌حال فرمانده نيروي زميني سپاه پيشنهاد ادامه عمليات در منطقه‌ فاو را نپذيرفت و آن را منتفي اعلام كرد. براساس گزارش راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در قرارگاه نيروي زميني سپاه، فرمانده نيروهاي گارد رياست‌جمهوري عراق باوجود اجراي چند پاتك ناموفق و دادن تلفات همچنان بر بازپس‌گيري منطقه‌ ازدست‌داده پافشاري مي‌كند. به همين منظور صبح امروز، با ارسال تلگرافي براي فرماندهان يگان‌هايي از لشكر گارد، دستور پيشروي و استقرار در خطوطي مناسب‌تر را صادر ‌كرد. به‌دنبال صدور اين دستور، گردان2 از تيپ501 و گردان تانك از تيپ66 نيروي مخصوص ارتش عراق با هدف بازپس‌گيري مواضع خود از دو محور جاده‌ استراتژيك و سيل‌بند دوم كارخانه‌ (درياچه) نمك اقدام به پاتك كردند. با هوشياري نيروهاي خودي، پاتك عراقي‌ها دفع شد و قواي دشمن با تحمل تلفاتي مجبور به عقب‌نشيني شدند. در اين پاتك 6 نفر از تيپ66 و 2 نفر از تيپ501 به اسارت نيروهاي خودي درآمدند.******* احمد كاظمي فرمانده لشكر8 نجف كه نيروهايش در دفع پاتك عراقي‌ها نقشي مؤثر داشتند، در جلسه‌ امروز با فرمانده نيروي زميني سپاه با اشاره به دفع پاتك نيروهاي دشمن و روحيه‌ متزلزل يگان‌هاي عراقي، پيشنهاد حمله به مواضع عراق را مطرح كرد و گفت: «يك گردان [از تيپ501] را كه در عمليات شب گذشته عقب زديم، صبح امروز فرمانده‌اش، نيروها را پياده روي جاده [فاو - بصره] انداخت تا به‌طرف ما بيايند. ما با دوربين مي‌ديديم كه فرمانده با زور آنها را به جلو هل مي‌داد، بنابراين مناسب است از جناح چپ جاده به نيروهاي عراقي كه در سمت راست جاده هستند حمله كنيم.» از سوي ديگر، مرتضي قرباني فرمانده لشكر25 كربلا، در همين جلسه پيشنهاد كرد باتوجه‌به آسيب‌پذيري مواضع لشكر8، آب از پايين درياچه‌ نمك به‌سمت جلوي مواضع اين لشكر جاري شود. فرمانده نيروي زميني سپاه باتوجه‌به حملات ارتش عراق در جبهه‌هاي ديگر، پاتك دشمن در منطقه‌ فاو را اقدامي بي‌اهميت خواند و تداوم عمليات‌هاي ايذايي يا محدود را در اين منطقه به مصلحت ندانست. وي در پاسخ به پيشنهاد احمد كاظمي گفت: «عراقي‌ها در پاتك خود از يگان‌هاي 3 رقمي [يگان‌هاي ضعيف و غيرسازماني عراق] به‌جاي نيروهاي سازماني استفاده كردند. يعني توان اصلي خود را در اين عمليات نگذاشتند و معلوم هم نيست كجا به كار بگيرند. ما بايد توا‌نمان را حفظ كنيم و در منطقه‌اي وسيع‌تر و يكجا به كار گيريم. درعين‌حال بايد براي گرفتن يك جناح طرف جاده البحار و يك جناح از سمت راست جاده فاو - بصره فكر [طرح‌ريزي] شود.» قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) در اطلاعيه‌اي درباره نتايج عمليات ديروز و امروز رزمندگان در منطقه‌ فاو، اعلام كرد كه چند كيلومتر از محورهاي عملياتي آزاد و استحكامات و مقرهاي جديد دشمن در جاده‌ فاو - بصره به تصرف درآمده و يگان‌هايي از دشمن متلاشي شده‌اند و تلفات و خسارات بسياري به نيروها و تجهيزات ارتش عراق وارد شده است.

گزارش - 5

5. فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران و فرمانده قرارگاه كربلا در جلسه‌اي اوضاع منطقه‌ فاو را بررسي كردند. در اين جلسه علي شمخاني با اشاره به تأثير عمليات دو روز گذشته (8 و 9 ارديبهشت 1365) در منطقه‌ فاو بر خروج رزمندگان از وضعيت انفعالي، خاطرنشان كرد كه به‌دليل كمبود مهمات و وضعيت توان يگان‌ها بايد از اجراي عمليات‌هاي كوچك و پراكنده خودداري كرد. به نوشته راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در قرارگاه كربلا، احمد غلامپور فرمانده اين قرارگاه، با اشاره به آثار حملات اخير عراق گفت: «ما در وضعيت بدي قرار داريم و عراق از اين وضعيت ما استفاده كرده و به‌شدت به ما ضربه مي‌زند.» وي افزود: «در اين عمليات [8/2/1365]، توانستيم عراق را از 6 تيپ محروم كنيم و روحيه‌ خوبي براي رزمندگان ما شد، ولي امروز، تمام يگان‌هاي ما كم‌وبيش با مشكلات و فشارهايي روبه‌رو هستند.» احمد غلامپور همچنين درباره‌ آثار اين عمليات گفت: با وضعي كه در خط پدافندي (محور جاده استراتژيك) داشتيم، اين خط ناقص بود و با برخي پيشروي‌هاي دشمن، وضع بدتري پيش آمده بود. دشمن از سه‌راهي دژ، كارخانه‌ نمك و جاده‌ استراتژيك خود را به ما نزديك كرده و از جاده شني جلو آمده بود تا جاي پايي داشته باشد. ارتباط قرارگاه نجف و قرارگاه كربلا نيز درحال قطع‌شدن بود و هرلحظه امكان سقوط خط پدافندي لشكر8 نجف مي‌رفت و ما پی‌درپی از اين يگان مي‌خواستيم تا خط پدافندي‌اش را تحكيم بخشد. در اين منطقه يك روحيه‌ پدافندي به ما تحميل شده بود و دشمن هم كه فكر نمي‌كرد ما عمليات كنيم، بنابراین شروع كرده بود به اجراي عمليات‌هاي ايذايي و با اجراي عمليات در نقاط ديگر كه به‌دنبال پيروزي‌هاي تبليغاتي و سياسي بود، مي‌خواست ما را از اين منطقه بيرون كند. دشمن بخشي از نيروهايش را از اينجا به جبهه‌هاي ديگر مثل سيدكان، كاني‌مانگا، سد دربنديخان، كهنه‌ريگ، شرهاني، زبيدات، منطقه‌ والفجر9 و جزيره‌ مجنون فرستاد و در آن مناطق فعال كرد. از اين تحركات دشمن نتيجه مي‌گيريم كه عمليات اجرا کرده و خطوط پدافندي را ترميم كنيم.

گزارش - 6

6. عصر امروز، در جلسه‌اي با حضور فرماندهان و مسئولان نيروي زميني و نيروي دريايي سپاه پاسداران، چگونگي اجراي عمليات روي اسكله‌هاي البكر و العميه‌ عراق در شمال خليج‌فارس بررسي شد.******** به‌دنبال تحقيقات ميداني اخير فرماندهان و مسئولان واحدهاي اطلاعات لشكرهاي 27 محمدرسول‌الله(ص)، 41 ثارالله(ع)، 19 فجر و تيپ33 المهدي(عج) و برخي مسئولان نيروي دريايي سپاه درباره اسكله‌هاي البكر و العميه، ساعت 16 امروز، جلسه‌اي به‌منظور بررسي چگونگي اجراي عمليات روي اين اسكله‌ها و مشكلات آن تشكيل شد. در اين جلسه به چهار موضوع پرداخته شد: 1. شناسايي دقيق‌تر هدف، مسير تردد شناورها و شاخص‌هاي ميان ساحل تا هدف: حاضران بر ضرورت شناسايي بيشتر براي كسب اطلاعات دقيق‌تر از موقعيت دو اسكله‌ البكر و العميه، فاصله‌ آنها تا ساحل خودي و يافتن نقطه‌ مناسب براي شروع حركت رزمندگان تأكيد داشتند. از جدي‌ترين مشكلات نيروها و شناورها هنگام عزيمت به‌سمت هدف‌، وضعيت بي‌ثبات جريان آب بود كه به‌ويژه هنگام جزرومد دريا يا عبور كشتي‌ها تشديد مي‌شد، زيرا هنگام عبور شناور كوچك يا نيروي غواص از كنار كشتي بزرگ، حالتي چون خلأ ايجاد مي‌شود كه بر حركت قايق يا نيروي غواص تأثير گذاشته و آنها را از مسير منحرف مي‌كند، به‌طوري‌كه حركت دقيق به‌سمت هدف در تاريكي شب تقريباً امكان‌پذير نخواهد بود. بنابراين بر موضوع شناسايي دقيق مسير، شناسايي نقطه‌اي مناسب براي رهايي نيروها و تعيين شاخص‌هايي براي تشخيص مسير حركت تأكيد شد. 2. چگونگي صعود به بالاي اسكله و پاك‌سازي آن: مرحله دوم عمليات پس از رسيدن شناورها و نيروهاي غواص به هدف، صعود به بالاي اسكله و پاك‌سازي آن است. به‌دليل فاصله‌ 8 متري اسكله با سطح آب و نيز تعبيه‌ سيم‌هاي خاردار از بالا تا پائين پايه‌هاي اسكله، صعود كار مشكلي است. علاوه‌براين، درصورت رسيدن غواص به روي اسكله، به‌محض شليك اولين تير، نيروهاي دشمن هوشيار خواهند شد و باتوجه‌به تعداد اندك غواصان در مقابل انبوه نيروهاي عراقي روي اسكله، امكان تصرف اسكله و كمك‌رساني نيروهاي پشتيبان به آنها بسيار دشوار خواهد بود. همچنين برخي حاضران در جلسه معتقد بودند كه پس از صعود غواصان به بالاي اسكله و آغاز درگيري، به‌دليل هوشياري كامل دشمن،‌ نيروهاي خودي قادر به پشتيباني سريع از غواصان نخواهند بود و حتي با فرض امكان انجام اين كار، در فاصله‌ زماني رسيدن نيروهاي پشتيباني، غواصان روي اسكله در معرض تهديد جدي كشته يا اسيرشدن قرار مي‌گيرند. براي حل اين مشكلات، دو راهكار پيشنهاد شد: اول، اجراي آتش سنگين و مستمر توپخانه روي دو اسكله به مدت 5 روز، قبل از شروع عمليات. دوم، بمباران هوايي اسكله به‌وسیله هواپيماهاي جنگنده، چند ساعت قبل از عمليات و صعود غواصان. 3. آموزش و افزايش مهارت نيروهاي غواص: حاضران بر آموزش‌هاي ضروري و متنوع نيروهاي عمل‌كننده نظير آموزش غواصي در آب‌هاي متلاطم، تيراندازي از روي قايق، غلبه بر جريان‌هاي جزرومد دريا، جهت‌يابي در دريا، تمرين سكانداران به شيوه‌ حركت در دريا و پرهيز از قرارگرفتن در ديد رادارهاي دشمن تأكيد كردند. علت پافشاري بر آموزش و تمرين سكانداران قايق‌ها احتمال ضعيف دستيابي غواصان به اسكله‌ها قبل از هوشياري دشمن بود. 4.‌ انتخاب يگاني مناسب براي عمليات: باتوجه‌به اين اصل كه موفقيت هر عمليات بستگي به ميزان آمادگي روحي و رزمي نيروها و فرماندهان يگان عمل‌كننده دارد، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه كربلا، لشكر25 كربلا را گزينه‌اي مناسب براي اجراي عمليات روي اسكله‌ها معرفي كرد. وي توضيح داد كه فرمانده لشكر27 محمدرسول‌الله(ص) - كه براي اجراي اين عمليات انتخاب شده - اعتقادي به عمليات روي اسكله‌هاي البكر و العميه ندارد و چنين عملياتي را بيهوده مي‌داند. احمد غلامپور تأكيد ‌كرد كه نبايد روي يگاني سرمايه‌گذاري شود كه از همان ابتدا در اجراي عمليات ترديد دارد. حاضران در جلسه همچنين عنوان ‌كردند كه نيروهاي منتخب براي اين عمليات بايد نترس، داراي روحيه جنگي و ماجراجو باشند.

گزارش - 7

7. قرارگاه كربلا با اعلام افزايش حملات ايذايي و اقدامات ارتش عراق در جزيره‌ جنوبي مجنون درباره‌ احتمال حمله‌ دشمن و اشغال اين جزيره هشدار داد. به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه كربلا، اقدامات ارتش عراق در جزاير مجنون در ده روز اول ارديبهشت 1365، نسبت به دوره‌هاي قبل افزايش داشته است. دشمن در اين دوره 4 بار در دو ضلع مياني و غربي جزيره‌ جنوبي مجنون تك كرد كه در ضلع غربي حدود 950 متر و ضلع مياني حدود 150 متر پيشروي و نيروهايش را مستقر كرد. همچنين تبادل آتش بين نيروهاي خودي و ارتش عراق در اين منطقه در مقایسه با دوره‌ قبل افزايش يافت. علاوه‌براين در اين دوره‌ ده‌روزه، 50 مورد فعاليت مهندسي دشمن شامل عمليات خاك‌ريزي، خاكريزسازي،‌ تسطيح و ترميم جاده‌ها، كانال‌كني و آب‌پاشي جاده‌ها مشاهده شده است. در دوره مذكور، در كل منطقه تردد 197 خودروي ايفا و 109 جيپ فرماندهي، 12 تانكر آب، 8 آمبولانس، 4 لندكروز، يك اتوبوس و يك خودروي گاز ثبت شده است. درضمن 8 فعاليت هوايي انجام شده كه 6 مورد آن را 10 بالگرد و 2 مورد ديگر را 2 هواپيما انجام داده‌اند، اين فعاليت‌هاي هوايي شامل گشت‌زني روي خط اول از ضلع غربي تا طلائيه قديم، يك مورد بمباران و عكس‌برداري بوده است. واحد اطلاعات قرارگاه كربلا در اين گزارش باتوجه‌به افزايش تحركات دشمن، درباره‌‌ احتمال تك ارتش عراق در جزيره‌ جنوبي هشدار داد و تأكيد كرد چنانچه اقدامات ضروري براي مقابله با دشمن انجام نشود،‌ به‌ناچار بايد از جزيره‌ جنوبي چشم‌پوشي كرد كه دراين‌صورت امنيت جزيره‌ شمالي نيز در خطر جدي قرار خواهد گرفت.

گزارش - 8

8. جنگنده‌هاي عراقي در روز جاري، علاوه‌بر بمباران تأسيسات نفت و گاز ايران كه تلفات و خساراتي درپي داشت چندبار به حريم هوايي شهرها و جبهه‌ها تجاوز و در شهرستان ورامین نیز اقدام به پخش اعلامیه کردند. درهمين‌حال منابع اطلاعاتي نيز درباره‌ احتمال حمله‌ هواپيماهاي عراقي به قطارهاي حامل رزمندگان هشدار دادند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از اهواز، 2 هواپيماي عراقي ساعت 13:55، منطقه‌ بهره‌برداري يونيت2 اهواز (محل توليد فشار گاز) واقع در 10 كيلومتري اين شهر را بمباران كردند. اين حمله منجر به نشت گاز، نفت و ايجاد حريق در اين تأسيسات شد كه براثر آن 3 تن شهيد و 15 تن مجروح شدند. پنج دقيقه بعد، ايستگاه گاز شهيد دستياري واقع در 30 كيلومتري رامشير از توابع شهرستان رامهرمز، هدف 3 راكت هواپيماهاي عراقي قرار گرفت كه 2 راكت به بيابان و يك راكت به يك مخزن خالي گاز اصابت كرد. در اين حمله 3 تن مجروح شدند. هم‌زمان با اين حمله‌ هوايي، جنگنده‌هاي دشمن به تأسيسات گاز واقع در حدود 20 كيلومتري اميديه حمله كردند كه بمب‌ها به تأسيسات اصابت نكرد. نيروي دريايي سپاه نيز اعلام كرد: در ساعت 14، دو هواپيماي عراقي به منطقه‌ نفتي بي‌بي‌حكيمه در منطقه‌ گچساران حمله كردند كه در نتيجه اين حمله تعدادي كارگر و سرباز مجروح شدند و به تأسيسات مذكور 50 درصد خسارت وارد گرديد. علاوه‌براين، ساعت 2 بامداد، خط ورودي نفت گوره هدف بمباران هواپيماهاي عراقي قرار گرفت و منهدم شد. از سوي ديگر، هواپيماهاي عراقي تجاوز به حريم هوايي شهرها را از ساعت 8:15 امروز، آغاز كردند. هواپیماهای عراقی در 4 نوبت در ساعت‌هاي 8:15، 9:10، 10:20و 10:50 به حریم شهرستان ایلام حمله کردند. هواپيماهاي دشمن همچنين در مسير خود به حريم هوايي بخش صالح‌آباد، شهرهاي دره‌شهر و دهلران نيز تجاوز كردند، اما براثر آتش پدافند هوايي، قبل از هرگونه اقدام گريختند. همچنين بنابر گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، امروز، حريم هوايي اروميه دو بار موردتجاوز هواپيماهاي دشمن قرار گرفت كه با پدافند هوايي نيروهاي خودي اين حمله دفع شد. امروز، در ورامين (از شهرهاي استان تهران)، عراق دست به عمليات رواني زد و با پخش اعلاميه‌هايي مردم را به پرهيز از حضور در جبهه‌هاي جنگ ترغيب كرد.******** گردان مرزي جلديان، شهرك ربط و شهرهاي سردشت، بانه، اسلام‌آباد، كرند و شادگان از ديگر نقاطي بودند كه هواپيماهاي عراقي به آنها تجاوز كردند و در برخي شهرها ديوار صوتي را نيز شكستند. ساعت 13:45 نيز چند هواپيما اطراف فرودگاه اهواز را بمباران كردند كه تلفاتي نداشت. علاوه‌براين، در روز جاري مناطق عملياتي عين‌خوش، ابوغريب، شط‌علي و جزيره جنوبي مجنون نيز بمباران شد. همچنين به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه نجف، هواپيماهاي عراقي شش مرتبه به منطقه‌ فاو حمله كردند. بالگردهاي عراقي هم كارخانه نمك در اين منطقه‌ را هدف قرار دادند. علاوه‌براين‌ عقبه‌ لشكر7 ولي‌عصر(عج) نيز امروز، هدف حملات جنگنده‌هاي عراقي قرار گرفت. درهمين‌حال، اداره‌ اطلاعات شهرباني جمهوري اسلامي از تصميم رژيم بعثي عراق براي بمباران مرز بازرگان و قطارهاي حامل نيرو به جبهه‌ها خبر داد. از سوي ديگر، ستاد كل نيروهاي مسلح عراق در اطلاعيه‌ نظامي شماره 2209 درباره‌ فعاليت‌هاي امروز نيروي هوايي اين كشور اعلام كرد: «هواپيماهاي قدرتمند نيروي هوايي در ساعت 14:15، حملات سهمگيني را عليه ايستگاه‌هاي تلمبه‌خانه و چاه‌هاي نفت مارون و تلمبه‌خانه‌ها و چاه‌هاي نفتي بي‌بي‌حكيمه و آغاجاري انجام دادند. در اين عمليات‌ها چند تن بمب‌ روي هدف‌ها فروريخته و آنها را به آتش تبديل كردند.» در ادامه اين اطلاعيه آمده است: «هواپيماهاي نيروي هوايي امروز، 150 مأموريت و هليكوپترها 85 مأموريت رزمي عليه تجمعات و افراد دشمن انجام داده‌اند.»

گزارش - 9

9. امروز، در خليج‌فارس يك لنج و يك جرثقيل شناور ايراني هدف قرار گرفتند كه براثر اين حمله چند تن شهيد يا مجروح شدند. درپي اين حادثه عراق ادعا كرد كه به دو هدف بزرگ دريايي حمله كرده است. عمان نيز با همكاري انگليس و امريكا يك مانور دريايي در درياي عمان اجرا كرد. نيروي دريايي سپاه اعلام كرد يك لنج حامل سيب درختي كه عازم دوبي بود در خور بندر ريگ هدف يك شيء نوراني (احتمالاً موشك) قرار گرفت كه براثر اين حادثه يك نفر مفقودالاثر، 4 نفر شهيد و 3 نفر مجروح شدند. درپي ادعاي فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق مبني‌بر حمله‌ سحرگاه امروز نيروي دريايي ارتش عراق به دو هدف دريايي بزرگ در نزديكي سواحل ايران، خبرگزاري آسوشيتدپرس گزارش داد كه مديران شركت‌هاي كشتيراني در خليج‌فارس از كشتي‌هاي ترددكننده در اطراف جزيره‌ خارك، هيچ پيام اضطراري دريافت نكرده‌اند. به گفته مديران مذكور آنها فقط يك جرثقيل شناور را كه براي خطوط لوله‌ نفتي در جنوب بوشهر فعاليت مي‌كرد، هدف قرار دادند. براساس گزارش ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، امروز در درياي عمان يك مانور دريايي انجام شد كه در آن يك ناوچه‌ لجستيكي و 2 ناوشكن انگليسي، 3 ناوچه و يك فروند نیروبر عماني، 2 فروند هواپيماي اسكای وان و يك ناو امريكايي كه در هنگام مانور به‌طور مداوم ناو خارك را تعقيب مي‌كرد درحال تمرين بوده‌اند.

گزارش - 10

10. فرماندهی كل سپاه پاسداران طرح ايجاد «يگان‌هاي پدافند رزمي قائم نواحي سپاه» را با هدف تقويت توان دفاعي خطوط مرزي كشور به نواحي سپاه پاسداران ابلاغ كرد. هدف از اين طرح حفظ خطوط مرزي، به‌خصوص در مناطق جنگي و آزاد نگه‌داشتن يگان‌هاي رزمي توانا و باتجربه براي واردكردن ضربات جديد بر ارتش بعث عراق است. در ابلاغیه مذکور مقرر شده که اجراي اين طرح با مشاركت ارتش جمهوري اسلامي و همكاري ستادهاي پشتيباني جنگ استان‌ها و شهرستان‌ها و يگان ‌رزمي هر منطقه انجام پذيرد. براساس اين ابلاغيه هر ناحيه‌ سپاه بايد تيپ يا لشكر قائم استان خود را با استعداد 1 الي 5 گردان سازماندهي و تجهيز و به منطقه‌اي كه ستاد مركزي سپاه پاسداران مشخص مي‌كند، اعزام كند. مأموريت يگان‌هاي قائم، پدافند در مرزهاي تعيين‌شده مي‌باشد. اين يگان‌ها تحت‌امر فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران انجام وظيفه خواهند كرد و در نقاطي كه ارتش حضور دارد، زيرنظر قرارگاه مشترك سپاه و ارتش عمل مي‌كنند، اين ‌درحالي است كه از شهر مرزي خود هم پشتيباني مي‌شوند، ضمن آنكه همه امكانات تداركاتي و لجستيكي اين يگان‌ها را بايد همان ناحيه و با استفاده از حداكثر امكانات محلي در استان و شهرستان‌ تأمين كند.

گزارش - 11

11. فرمانده كل سپاه پاسداران در حكمي علي شمخاني را به سمت فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران و سيدرحيم صفوي را به جانشيني فرمانده نيروي زميني سپاه منصوب كرد. متن حكم محسن رضايي به علي شمخاني چنين است: «برادر علي شمخاني باتوجه‌به فرمان تاريخي حضرت امام - روحي فداه - مبني‌بر تجهيز سريع و قوي سپاه به نيروهاي سه‌گانه و نيز باتوجه‌به سابقه پرافتخار و مديريت مطلوب جناب‌عالي، شما را با حفظ سمت به فرماندهي نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و سپاه كشوري منصوب مي‌كنم. اميدوارم با استعانت از درگاه حضرت احديت و با الهام از خون شهيدان ارجمند انقلاب اسلامي، توفيق يابيد در مسير تحقق رهنمود مقام فرماندهي معظم كل قوا،‌ مصمم،‌ پرتلاش، استوار و شتابان گام برداريد.» متن حكم فرمانده كل سپاه به سیدرحيم صفوي نيز چنين است: «برادر رحيم صفوي باتوجه‌به فرمان تاريخي حضرت امام - روحي فداه - مبني‌بر تجهيز سريع و قوي سپاه به نيروهاي سه‌گانه و نيز باتوجه‌به سابقه درخشان جناب‌عالي در سپاه و جنگ به پيشنهاد برادر شمخاني به جانشيني فرماندهي نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي منصوب مي‌شويد. اميد است با استعانت از درگاه حضرت احديت و با الهام از خون شهيدان ارجمند انقلاب اسلامي توفيق يابيد در مسير تحقق رهنمود مقام [فرماندهي] معظم كل قوا، مصمم، پرتلاش و شتابان گام برداريد.»

گزارش - 12

12. امروز، در كردستان و آذربايجان‌غربي چند درگيري ميان نيروهاي خودي و افراد گروه‌هاي مسلح غيرقانوني و درگيري‌هايي نيز ميان افراد گروه‌هاي مسلح ضدانقلاب با يكديگر روي داد كه تلفاتي نيز درپي داشت. به گزارش فرمانداري مريوان، افراد گروه كومه‌له با استقرار روي ارتفاعات مشرف به روستاي شركه از توابع مريوان از ساعت 4:30 صبح، به‌سمت نيروهاي خودي تيراندازي كردند كه با مقاومت و آتش متقابل ميني‌كاتيوشاي رزمندگان اين درگيري تا ساعت 14 ادامه يافت، سرانجام عناصر ضدانقلاب عقب‌نشيني كرده و ارتفاعات آزاد شد. در اين درگيري يك نيروي سپاه شهيد شد و 3 نفر مجروح شدند. حسين دقيقي فرمانده سپاه ناحيه‌ كردستان، تلفات گروه كومه‌له را 12 كشته و زخمي اعلام كرد. در حادثه ديگري نيروهاي خودي با افراد گروه كومه‌له در منطقه‌ عباس‌آباد از توابع بانه درگير شدند كه براثر آن يك سرباز از لشكر77 مجروح شد. در ساعت 17:45، بين تيم گشت و كمين پايگاه عيسي‌كندي واقع در محور مهاباد - بوكان با عناصر هيز پيشوا (از واحدهاي نظامي حزب دمكرات كردستان) درگيري رخ داد كه با رسيدن نيروي كمكي، اين ماجرا‌ در ساعت 19:30، بدون تلفات نيروهاي خودي خاتمه يافت. به گزارش فرمانده سپاه سردشت يك دسته ده نفري از هيز معيني (از واحدهاي نظامي حزب دمكرات) به پايگاه‌هاي تأمين نزديك قلعه‌رشه (از توابع سردشت‌) حمله كردند. در اين حمله يك نفر از نيروهاي خودي شهيد و يك نفر مجروح شد و از افراد ضدانقلاب يك بي‌سيم و 2 مسلسل ژ3 به غنيمت گرفته شد. اداره‌ اطلاعات پيرانشهر نيز گزارش داد: 100 نفر از نيرو‌هاي هيز قنديل (از واحدهاي نظامي حزب دمكرات) در روستاي آبخوره از توابع پيرانشهر استقرار داشتند كه نيمي از آنها با يك قبضه خمپاره 80 ميلي‌متري، يك قبضه تيربار دوشكا و سلاح‌هاي انفرادي به‌قصد عمليات به دره‌ تركشي رفتند. واحد اطلاعات سپاه كردستان در گزارشي از تردد تعدادي از افراد گروه‌هاي كومه‌له، دمكرات و خبات در روستاها و نقاط مختلف كردستان ازجمله ديواندره،‌ مريوان و بانه خبر داد. به گزارش همين منبع، افرادي از كومه‌له با عده‌اي از گروه خبات در روستاي بلكه از توابع بانه درگير شدند كه از تلفات آنها خبري در دست نيست. همچنين 13 فرد مسلح كه با خود يك بي‌سيم پي.‌آر.سي77 و 2 بي‌سيم كوچك دستي و نقشه‌ مناطق بانه را داشتند از نوار مرزي وارد خاك ايران شدند. يكي از افراد ضدانقلاب نيز كه خود را سرباز فراري معرفي مي‌كرد و درواقع براي اجراي مأموريت‌هاي خرابكاري به منطقه آمده بود در اطراف مريوان دستگير شد. ستاد قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) در نامه‌اي به سپاه پاسداران شهرستان‌هاي خوي، سلماس و ماكو اعلام كرد كه شخصي به نام فغاندار كه به نظر می‌رسد سرهنگ فراري ارتش بوده است با تعداد زيادي از عوامل خود قصد حمله به پاسگاه‌هاي ژاندارمري و پايگاه‌هاي بسيج در نوار مرزي ايران و تركيه را دارد.

گزارش - 13

13. مسلمانان كرد عراقي با اجراي سه كمين، تلفات و خساراتي به نظاميان عراقي تحميل كردند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از منابع موثق، انقلابيون مسلمان كرد در جريان سه كمين در روزهاي نهم و دهم ارديبهشت‌ماه، در شهرهاي موصل و كركوك كردستان عراق با سلاح آر.‌پي.‌جي 7 به سمت 3 خودروي مأموران نظامي و امنيتي عراق شليك كردند كه منجر به كشته‌شدن 11 تن از آنان شد. براساس اين گزارش 2 افسر ارتش بعث و 3 مأمور امنيتي عراق در ميان كشته‌شدگان بودند.

گزارش - 14

14. عده‌اي از فاتحان عمليات والفجر8 و جمعي از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و ارتش جمهوري اسلامي امروز براي ديدار با امام خميني در حسينيه‌ جماران حضور يافتند. در اين ديدار محسن رضايي فرمانده كل سپاه پاسداران؛‌ سرهنگ سهرابي رئيس ستاد مشترك ارتش؛ ناخدا ملك‌زادگان فرمانده نيروي دريايي ارتش؛ سرهنگ صديق فرمانده نيروي هوايي ارتش؛ حسن روحاني مسئول پدافند كشور؛ سرهنگ جلالي وزير دفاع؛ جانشين فرمانده نيروي زميني ارتش؛ مسئول بسيج مستضعفان؛ جمعي از فرماندهان و نيروهاي واحدهاي رزمي، پدافندي، مهندسي، ‌پشتيباني، ‌تداركات، امداد، جمعي از غواصان؛ عده‌اي از مجاهدين عراقي و گروهي از جهادگران و رزمندگان عمليات والفجر8 حضور داشتند. حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني فرمانده عالي جنگ، در اين جمع با اشاره به اقدام اخير رزمندگان در شمال منطقه‌ عملياتي فاو گفت: «تاكنون چهار تيپ از قواي مضمحل صدامي متلاشي شدند و نيروهاي اسلام با واردآوردن ضربات خود به آخرين بقاياي واحدهاي دشمن در اين منطقه، قدرت هرگونه تفكر را از دشمن سلب نمودند.» وي با اشاره به عزيمت كاروان‌هاي راهيان كربلا اعلام كرد: «ما آماده‌ايم تا در آينده درسي فراموش‌نشدني به دشمنان خود بدهيم.» در خاتمه‌ اين ديدار امام خميني به ابراز احساسات حاضران پاسخ دادند.

گزارش - 15

15. كمال خرازي سرپرست ستاد تبليغات جنگ، در يك نشست مطبوعاتي درباره موضع ايران دربرابر تهديدات عراق به تداوم بمباران شهرها، وضيعت اسيران ايراني و ادعاي بدرفتاري با اسرای عراقي، حضور ناوگان امريكا در خليج‌فارس و ادعاهاي امريكا درمورد قاچاق اسلحه توضيحاتي داد. خرازي با اشاره به اينكه حملات هوايي عراق به مناطق مسكوني ايران اقدامي ديوانه‌وار است و هدفي جز جنگ رواني ندارد، تصريح كرد كه جمهوري اسلامي درصورت تكرار بمباران مناطق، به‌شدت مقابله‌به‌مثل خواهد كرد. وي درباره‌ بدرفتاري رژيم بعث با اسيران آزادشده‌ عراقي گفت: «اسناد به‌‌دست‌آمده از برخي گزارش‌هاي صليب‌سرخ جهاني [گزارش شماره 15566، سال 1985] و گزارش‌هاي ديگر حاكي است كه رژيم حاكم بر عراق، اسراي آزادشده‌ عراقي را تحت فشارهاي مختلف به سفرهاي تبليغاتي به كشورهای اروپايي اعزام مي‌دارد تا در راستاي تبليغات سوء عليه جمهوري اسلامي ايران اقدام كنند.» خرازي با ارائه‌ مداركي افزود: «در مواردي به ما ثابت شده است كه اسراي عراقي پس از آزادي از اردوگاه‌هاي ايران و مراجعت به عراق، هرگز نزد خانواده‌هاي خود بازنمي‌گردند. در يك مورد خانواده يك اسير، ماه‌ها پس از عزيمت وي از ايران، براي آن اسير توسط صليب‌سرخ بين‌المللي نامه فرستاده‌اند.» خرازي تصريح كرد: «اين درحالي است كه اسراي عراقي براساس اسناد موجود از مسئولان اردوگاه در ايران به كرات تقاضاي كلاس درس، نشريات، كتب مذهبي و غيرمذهبي و انجام فرائض مذهبي به‌طور گروهي كرده‌اند كه ازسوي مسئولان پذيرفته شده است، ليكن براساس شواهدي نظير گزارش‌هاي سازمان صليب‌سرخ و مشاهدات اسراي ايراني، مسئولان عراقي از دراختيارگذاشتن كمترين امكانات براي فرائض مذهبي خودداري مي‌كنند و با اعمال انواع محدوديت‌ها، امكانات بديهي را از اسراي ايراني سلب مي‌كنند. ضمن آنكه رزمندگان اسير ايراني از لحظه اسارت مورد ضرب‌وشتم و شكنجه‌هاي روحي قرار مي‌گيرند و وسايل بهداشتي و درماني هم در اردوگاه‌ها وجود ندارد. همچنين اسرا با وسايل رواني ديگري مانند پخش موزيك به صداي بلند از صبح زود تا نيمه‌شب و نمايش فيلم‌هاي خلاف اخلاق مورد اذيت و آزار قرار مي‌گيرند. دراين‌مورد يك نظامي اسير عراقي اطلاعاتي دراختيار مسئولان جمهوري اسلامي ايران قرار داده است.» سرپرست ستاد تبليغات جنگ درمورد وضعيت مفقودان جنگ تحميلي گفت: «به‌غيراز اسرا، حدود 20 هزار نفر مفقودالاثر داريم. تاكنون چندهزار تن از اين مفقودين ازطريق جرايد و وسايل ارتباط‌جمعي عراق شناسايي شده‌اند. البته تعدادي از اسراي ايراني كه [عكس] يا فيلم آنان ازطريق مطبوعات يا تلويزيون عراق انتشار مي‌يابد و موردشناسايي خانواده‌ خود قرار مي‌‌گيرند ازسوي رژيم بعثي انكار مي‌شود.» به گفته‌ خرازي براساس شواهد غيرقابل‌انكار چهارصد اسير ايراني در زنداني به نام ابوغريب در بازداشت به‌سرمي‌برند، ولي دولت عراق نه‌تنها اين مطلب را تكذيب مي‌كند، بلكه از ملاقات آنان با مأموران صليب‌سرخ جلوگيري كرده است؛ معروف‌ترين اسراي اين گروه آقاي تندگويان وزير نفت جمهوري اسلامي ايران، آقاي يحيوي بوشهري و پزشكي به نام دكتر كاك‌رودي است. وجود اين پزشك در عراق يك بار توسط وزير كار و امور اجتماعي عراق به كميسيون بين‌المللي كار در ژنو اعلام شد، اما وقتي همسر اين پزشك درصدد كسب اطلاع درمورد وي برآمد، عراقي‌ها مدعي شدند كه جزو اسراي ايراني كسي با اين نام وجود ندارد.» كمال خرازي درباره‌ اين ادعا كه دولت ايران به هيئت صليب‌سرخ جهاني اجازه‌ بازديد از اردوگاه‌هاي اسيران عراقي را نمي‌دهد گفت كه اين اردوگاه‌ها همواره براي بازديد خبرنگاران خارجي و بين‌المللي آماده است و چنانچه سازمان صليب‌سرخ اقدامات گذشته خود را جبران كند، براي بازديد هيئتي از اين سازمان مانعي نمي‌بينيم. سرپرست ستاد تبليغات جنگ همچنين با اشاره به حضور ناوگان امريكا در خليج‌فارس و ادعاهاي امريكا مبني‌بر اقدام ايران به خريد 5/2 ميليارد دلار اسلحه قاچاق ازسوي ايران از واسطه‌هاي اسرائيلي گفت: «حضور ناوگان در آب‌هاي بين‌المللي چيز جديدي نيست. مواضع ما در قبال اين تهديدات مشخص است.» وي اضافه كرد كه انتشار شايعاتي مانند قاچاق اسلحه از امريكا به ايران با همكاري افسران بازنشسته‌ اسرائيلي ترفند سياسي - تبليغاتي امريكا عليه جمهوري اسلامي ايران است.

گزارش - 16

16. مسئولان يگان‌هاي دريايي و فرماندهان قرارگاه‌ها و يگان‌هاي رزمي سپاه ‌پاسداران امروز با نخست‌وزير ديدار كردند. ميرحسين موسوي در اين ديدار با تجليل از روحيه فداكاري در جامعه، ايمان و ازخودگذشتگي مردم را عامل تغيير همه معادلات جهان دانست. در اين ديدار دختر 7 ساله‌ يكي از شهيدان جنگ تحميلي پس از قرائت قسمتي از وصيت‌نامه‌ پدرش گفت: «من افتخار مي‌كنم كه پدرم در راه اسلام شهيد شده است و آرزو مي‌كنم وقتي بزرگ شدم راه او را ادامه دهم و زينب‌وار با دشمنان اسلام مبارزه كنم.» در ادامه نخست‌وزير با تشريح نقش بنيادين فرزندان شهدا در استمرار انقلاب و تجليل از تأثيرات فرهنگي انقلاب بر آحاد جامعه گفت: «اگر انقلاب اسلامي هيچ كاري نمي‌كرد جز تربيت چنين فرزنداني با چنين روحيه‌هايي، به‌جرئت مي‌توان گفت كه دراين‌صورت هم وظيفه خود را در جهان انجام داده بود.» وي افزود: «ملت ايران با تلاش و كوشش و ازخودگذشتگي و با تكيه به رهبري‌هاي امام امت مي‌رود كه به همه‌ ملت‌ها نشان دهد ناممكن‌ها را مي‌توان با نثار خون و فداكردن جان ممكن كرد.» نخست‌وزير با ارج‌نهادن به دستاوردهاي عمليات والفجر8 اضافه كرد: «وقتي جنگ تحميلي را عليه ما آغاز كردند پيروزي ما را غيرممكن مي‌انگاشتند، ولي امروز با چشم‌انداز فتح فاو و بسيج همه‌جانبه‌ نيروهاي مؤمن و انقلابي مي‌رود كه به‌زودي اين امر هم ممكن شود.»

گزارش - 17

17. جانشين فرمانده كل قوا در ديدار مسئولان يگان‌هاي دريايي سپاه پاسداران از تشكيل يگان‌هاي دريايي در اين نهاد تمجيد كرد و بر ضرورت افزايش فعاليت اين يگان‌ها، تقويت صنايع دريايي، اهميت حضور در خليج‌فارس و احتمال رويارويي با ابرقدرت‌ها در اين منطقه تأكيد كرد. حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني با بيان اينكه فكر تشكيل يگان‌هاي دريايي سپاه پاسداران براي تكميل نيروي دريايي و رفع نواقص و پركردن خلأ‌ها از الطاف الهي بوده است، تصريح كرد: بايد واقعاً روي نيروي دريايي سرمايه‌گذاري كنيد و به آن علاقه‌مند باشيد. وي با ابراز خرسندي از تشكيل اين نيرو در سپاه افزود: «كار دريايي سپاه به‌صورت عملي و از مسائل آسان‌تر شروع شد و اين شيوه كار خودكفايي و استقلال را به‌همراه دارد كه بسيار مهم است. شما مي‌توانيد با ابتكارتان رفته‌رفته پهنه‌ دريا را تسخير كنيد و آنها دربرابر شما عاجز مي‌مانند، همانند آنچه كه در جنگ زميني اتفاق افتاد.» فرمانده عالي جنگ درمورد تأثير خلاقيت و اهميت خودكفايي گفت: «اينكه هيچ‌كس نمي‌تواند به ما ديكته كند كه بجنگيد يا صلح كنيد يا اين شرط را قبول كنيد يا نكنيد، فقط به‌خاطر اين خودكفايي است كه ما در رزم از جنبه‌ نيروي انساني و امكانات به دست آورديم. ما به‌خاطر اهميتي كه دريا در آينده‌ تاريخ دارد نمي‌توانيم نسبت به آن غافل باشيم. بنابراين صنايع دريايي سپاه پاسداران بايد تقويت شود و محققين در آنجا كار كنند.» حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني تأكيد كرد: «اگر در خليج‌فارس حضور جدي داشته باشيم مي‌توانيم حافظ منطقه باشيم و جلوي توطئه‌هايي را كه در منطقه است، بگيريم. خليج‌‌فارس و تنگه‌ هرمز نه‌تنها براي ما، بلكه براي دنيا مهم است. هر دو ابرقدرت مواظب اين منطقه هستند. ثروت عمده‌ دنيا در اينجا خوابيده است. ابرقدرت‌ها ممكن است به‌آساني با امكانات كلاسيك ما كه خودشان دراختيار كشورمان گذاشته‌اند درگير شوند، اما از رويارويي با نيروي حزب‌الله و امكانات ديگري كه ابتكارش در دستشان نيست عاجزند. در اهميت ميدان فعاليت شما هيچ ترديدي نيست و حضورتان نيروي دريايي [ارتش] را تكميل مي‌كند.»

گزارش - 18

18. اجراي عمليات اخير ايران در منطقه‌ فاو******** در رسانه‌هاي خارجي بازتاب‌هاي متفاوتي داشت. برخي رسانه‌ها اخبار عمليات را با كم‌توجهي انتشار دادند و با استفاده از تعابيري چون اخبار متناقض‌ و گيج‌كننده سعي در تشكيك افكارعمومي درمورد حوادث واقعي جنگ كردند. بعضي به انعكاس اطلاعيه‌هاي نظامي دو كشور بسنده كرده و برخي هم سكوت در پيش گرفتند. گروهي نيز به‌طور يك‌جانبه اخبار عراق را منتشر ساختند. خبرگزاري جمهوري اسلامي با بررسي رسانه‌هاي انگليس دراين‌باره نوشته است: «راديو بي‌بي‌سي با اشاره كلي به وجود درگيري‌هاي شديد در چند روز اخير گفت بر طبق معمول ادعاهاي ايران و عراق درست نقطه‌ مقابل هم است و انسان را گيج مي‌كند. بي‌بي‌سي به نقل از منابع خبري ايران و عراق افزود‌ ايران مدعي است كه در تعرض جديد عليه نيروهاي عراقي در منطقه‌ فاو، دو كيلومتر از مواضع قبلي‌اش پيشروي كرده است و بيش از چهارهزار نفر تلفات بر نيروهاي عراقي وارد آورده است و چند واحد نظامي عراق را نابود [كرده] و اكنون مشغول تحكيم مواضع تازه خود است. همچنين ايران از سازمان ملل خواسته ناظراني جهت مشاهده خرابي‌هاي شهر باختران [كرمانشاه] كه روز گذشته، هدف حملات هوايي عراق بوده، ‌اعزام كند. بي‌بي‌سي در ادامه به نقل از خبرگزاري رسمي عراق، با اشاره به نبردهاي سنگين در منطقه‌ فاو گفت ارتش عراق ادعا كرده كه حمله‌ ايرانيان را دفع نموده و تلفات سنگيني [به آنها] وارد ساخته است. علاوه‌برآن در شمال بصره در جزاير مجنون نيز مواضع نيروهاي ايران را در هم شكسته و از خبرنگاران خارجي دعوت كرده از اين جبهه ديدن كنند.» خبرگزاري رويتر نيز در گزارشي با كم‌اهميت جلوه‌دادن منطقه‌ فاو، آورده است: «پس از تصرف بندر نفتي بلااستفاده‌ فاو توسط ايران، تلاش‌هاي عراق براي عقب‌راندن سربازان مهاجم [ايران] در فاو ناكام مانده كه عمدتاً به‌خاطر هواي بد بوده است. ازاين‌رو عمليات جنگي اخير عراق بر جبهه‌هاي شمالي متمركز شد، اما ايران درباره‌ پيشروي‌هاي جديد در جبهه‌ فاو مدعي است كه هدف از عمليات جديد كه [در منطقه‌اي] به عرض 20 كيلومتر انجام شده انهدام نيروهاي تازه‌نفس عراق بود كه به اين منطقه منتقل شده بودند.» درعين‌حال روزنامه گاردين فقط به گزارشي كوتاه به نقل از خبرگزاري رويتر درباره‌ ادعاي عراق در حمله به فرودگاه باختران در روز 9/2/1365 اكتفا كرد. روزنامه‌ ديلي نيوز نيز به چاپ تصاويري از عزيمت كاروان راهيان كربلا به جبهه و خبر يك خطي «ايران ادعا كرد پيروزي‌هاي جديد در جنگ به دست آورده است» بسنده كرد. تايمز، روزنامه‌ دست راستي لندن در مطلبي با عنوان "پيشروي ايران به‌سوي بصره" به نقل از فرانس پرس، از قطع‌ برنامه‌ها‌ي عادي راديو تهران و پخش اطلاعيه‌هاي ايران مبني‌بر پيشروي به‌سوي بصره خبر داد. گزارشگر اين روزنامه اخبار منعكس‌شده‌ ايران از اين حمله را اغراق‌آميز دانست و آن را ترفندي درجهت تهييج بيشتر نيروهاي داوطلب براي عزيمت به جبهه اعلام كرد. روزنامه‌ ديلي تلگراف (چاپ لندن) نيز با اشاره به اينكه مفسران غربي ضمن تأييد احتمال پيشروي ايران، درباره‌ اخبار اين پيروزي با احتياط نظر داده‌اند، نوشته است:‌ «مفسرين معتقدند اگرچه ممكن است ايراني‌ها زمين‌هايي را تصرف و تلفاتي را به عراقي‌ها وارد كرده باشند، ولي در شرايط نامساعد در فاو مي‌جنگند.»

گزارش - 19

19. قائم‌مقام فرمانده سپاه پاسداران منطقه يك ثارالله(ع) با اعلام برنامه‌ رژه نيروهاي بسيج ادارات و كارخانجات در روز كارگر، از سازمان‌ها و ارگان‌هاي دولتي خواست تا سپاه را در آموزش نيروها ياري كنند. محسن انصاري در گفت‌وگويي كه امروز منتشر شد با تشريح برنامه‌هاي ويژه بسيج كارگري و كارمندي در روز كارگر و با اشاره به اينكه درطول امروز و فردا (پنجشنبه)، 23 لشکر کارگری و کارمندی در شهرهای کرج، ورامین و تهران رژه خواهند رفت، گفت: «تاكنون در سطح تهران 360 پايگاه بسيج ادارات تشكيل شده و نيروهاي داوطلب در آن سازماندهي گرديده‌اند. از سويي در تهران بيش از 10 هزار نيروي داوطلب درقالب سومين كاروان راهيان كربلا راهي جبهه‌ها شدند كه در همان روز، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي منطقه يك ثارالله(ع) بيش از 5 هزار نيروي داوطلب داشت كه نمي‌توانست به‌علت كثرت نيروها آنها را به جبهه‌ها اعزام كند، از كليه‌ سازمان‌ها و ارگان‌هايي كه قادر به كمك براي آموزش نيروهاي داوطلب هستند دعوت مي‌شود تا براي ايجاد امكانات آموزشي لازم، سپاه را ياري دهند.» انصاري همچنين باتوجه‌به طرح ايجاد يگان‌هاي پدافند رزمي قائم افزود: «گردان‌هاي پدافند قائم كه وظيفه حفاظت از مرزها را به‌عهده خواهند داشت در سطح استان تهران درحال شكل‌گيري است و در تهران و كرج اين گردان‌ها تشكيل شده‌اند.»

گزارش - 20

20. درپي تجاوز هوايي روز گذشته‌ عراق به خاك ايران و بمباران باختران و حومه‌ آن، ستاد تبليغات جنگ و نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد از هيئت ويژه و دبيركل اين سازمان خواستار تحقيق درباره‌ اين حملات شدند. ستاد تبليغات جنگ امروز با انتشار اطلاعيه‌اي ضمن تأكيد بر اينكه رزمندگان اين‌گونه اقدامات جنايتكارانه‌ دشمن را بي‌پاسخ نخواهند گذاشت، از هيئت ويژه‌ سازمان ملل متحد ناظر بر توافقنامه 12 ژوئن 1984 عراق با دبيركل اين سازمان، دعوت كرد كه به‌منظور ثبت و انعكاس آثار حمله‌ عراق به شهر باختران******** از مناطق آسيب‌ديده‌ اين شهر گزارش تهيه كنند. فريدون دماوندي كمالي كاردار موقت هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل نيز امروز در نامه‌اي به دبيركل اين سازمان نوشت: «بنا به اطلاع دولت متبوعم احتراماً توجه جناب‌عالي را به مطالب زير جلب مي‌نمايم: در غروب 29 آوريل 1986 (9/2/1365) در ساعت 18:30 (به‌وقت محلي) جنگنده‌هاي رژيم بعثي متجاوز عراق به دو هدف مسكوني در خاك جمهوري اسلامي ايران حمله كردند. يكي از اهداف در مركز شهر باختران بود كه راكتي به يك مجتمع مسكوني اصابت كرد. دومين هدف روستاي رحيم‌آباد در حومه شهر باختران بود كه موردحمله واقع شد. اين دو بمباران به شهيد و مجروح‌شدن 34 نفر منجر شد. اين حملات جديد به مناطق مسكوني غيرنظامي، نقض حقوق بين‌المللي ديگري توسط رژيم فعلي عراق است. جناب‌عالي مطلعيد كه تنها چند روز پيش، گزارشي از به‌كارگيري تسليحات شيميايي توسط دشمن بعثي در جبهه‌ جنگ ارائه كرديم (18036/S و 18028/S).******** اكنون آشكار شده كه هروقت جامعه بين‌المللي نسبت به اقدامات جنايتكارانه رژيم فعلي عراق سكوت اختيار كرده، تخلفات با اقدامات تجاوزگرانه، افزايش يافته است كه نقض مقررات حقوق بين‌الملل ازجمله پروتكل 1925 ژنو مبني‌بر ممنوعيت استفاده از گازهاي خفه‌كننده، مسموم‌كننده يا ساير گازها و جنگ‌افزارهاي ميكروبي و نيز نقض كنوانسيون 1949 ژنو درباره‌ محافظت از جان غيرنظاميان در زمان جنگ مي‌باشد. دولت متبوعم درخواست كرد كه جناب‌عالي از مناطق مسكوني بمباران‌شده ازسوي رژيم عراق، تحقيقات لازم را به عمل آوريد. فريدون دماوندي كمالي - كاردار موقت»********

گزارش - 21

21. واحد اطلاعات ستاد مركزي سپاه پاسداران امروز در گزارشي به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) اعلام كرد كه روز 12 ارديبهشت، يك كشتي حامل سلاح از لهستان به مقصد عراق عازم بندر عقبه خواهد شد. در اين گزارش آمده است: «طبق اطلاع واصله كشتي باري يوناني به نام YOULAMILATKAA حامل محموله زير از بندر GEDANSK در لهستان عازم بندر عقبه مي‌باشد و اكنون در بندر AANVERSE BELOKL متوقف مي‌باشد و روز جمعه به‌سوي بندر عقبه حركت خواهد كرد. كشتي حامل: 1. موشك‌هاي زمين‌به‌زمين اسكات[اسكاد]. 2. هفتصدوپنجاه صندوق، هر صندوق به وزن هزار كيلو. 3. توپ 100 و120 و 75 ميلي‌متري، جمعاً به وزن 8500 تن مي‌باشد. رژيم عراق در فوريه سال قبل با شركت مذكور قراردادي به‌مدت يك ‌سال براي حمل اسلحه از بندر GEDANSK لهستان به بندر عقبه امضا كرد.»

گزارش - 22

22. كاردار سفارت جمهوري اسلامي ايران در فرانسه شرط بهبود روابط تهران و پاريس را بازپرداخت وام يك‌ميليارد دلاري به ايران، محكوميت بمباران شهرهاي ايران و قطع حمايت از تروريست‌ها اعلام كرد. هم‌زمان اعضاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در تماس با برخي ائمه‌ جمعه درصدد برآمدند بهبود روابط فرانسه و ايران را دربردارنده آثاري منفي جلوه دهند. درپي سفر اخير قائم‌مقام وزارت امور خارجه‌ فرانسه به تهران و گفت‌وگو با مقامات ايران، غلامرضا حدادي كاردار سفارت جمهوري اسلامي ايران در پاريس در مصاحبه با روزنامه‌ فيگارو با اشاره به نشانه‌هاي اميدواركننده‌اي براي بهبود روابط پاريس و تهران، گفت: ايران انتظار دارد فرانسه به‌جاي حرف به وعده‌هايش عمل كند. همچنين وي اظهارات اخير مسئولان فرانسوي درباره‌ ايران و تشكيل دولت جديد در فرانسه را اميدواركننده خواند و در تشريح شرايط بهبود روابط پاريس و تهران خاطرنشان كرد: «حل مسئله‌ بازپرداخت وام يك‌ميليارد دلاري ايران كه اكنون با بهره‌هاي آن از مبلغ يك‌ميليارد و پانصدميليون دلار تجاوز مي‌كند مي‌تواند در آينده‌ روابط اقتصادي و سياسي ايران و فرانسه نقش اساسي داشته باشد. به‌علاوه، انتظار داريم فرانسه، بغداد را به‌ويژه به‌خاطر بمباران شهرهايي چون آبادان كه با سلاح شيميايي صورت گرفته محكوم نمايد و حمايت خود را از تروريست‌هاي ايراني مقيم فرانسه نيز سلب كند.» كاردار ايران درباره تقدم اين خواسته‌ها اظهار كرد: «اين شرايط به يكديگر مربوط‌اند. اين سه مسئله در ابتداي انقلاب وجود نداشتند و فرانسه آنها را به‌ وجود آورده است، بنابراين حل آنها بايستي هم‌زمان باشد.» حدادي در پاسخ به اينكه آيا از اين ‌طريق مي‌توان دولت فرانسه را به تمكين‌هايي تشويق كرد و افكارعمومي فرانسه را به پذيرش آنها برانگيخت، گفت:‌ «صادركنندگان فرانسوي از عادي‌شدن روابط دو كشور نفع فراواني خواهند برد. صادرات فرانسه به ايران بين سال‌هاي 79 و 81 نسبت به قبل از دوبرابر تجاوز كرده بود و اين امر نتيجه‌ موضع‌گيري‌هاي فرانسه به هنگام انقلاب اسلامي بود، ولي اين روند درپي موضع‌گيري‌هاي غيرمسئولانه‌ مقامات فرانسه درمورد حمايت از عراق و مخالفان ايراني متوقف گرديد.» حدادي همچنين درباره‌ گروگان‌هاي فرانسوي در بيروت گفت:‌ «ما همواره گفته‌ايم كه تروريسم به‌معناي دقيق كلمه عمل مردودي است. ما بر اين عقيده‌ايم كه امريكا مسبب واقعي تروريسم بين‌المللي است و جمهوري اسلامي ايران در اين قبيل عمليات گروگان‌گيري در لبنان، به‌راستي هيچ دخالتي ندارد.» گفتني است كه هم‌زمان با تلاش پاريس و تهران براي بهبود روابط، اعضاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در پوشش‌هاي مختلف با چند تن از ائمه‌ جمعه تماس گرفته و ضمن بيان مطالبي درباره بازتاب نامطلوب اين تلاش‌ ديپلماتيك در جبهه‌ها و ناراحتي رزمندگان، از ائمه جمعه خواسته‌اند اين موضوع را در نماز جمعه اعلام و از اين اقدام مسئولان جمهوري اسلامي جلوگيري كنند.

گزارش - 23

23. نماينده‌ دائمي عراق در سازمان ملل متحد در پاسخ به نامه‌ ايران به دبيركل اين سازمان، موضوع بدرفتاري عراق با اسراي ايراني را رد كرد. در بخشي از نامه‌ عصمت كتاني به دبيركل سازمان ملل متحد آمده است: «با احترام، بنا به اطلاع دولت متبوع، ادعاهاي ايران كه در سند 18008/S منعكس شده،******** بي‌اساس بوده و قاطعانه رد مي‌شود و هيچ مدركي دال بر ارتكاب اين اعمال توسط عراق ارائه نگرديده است. همچنين جاي تعجب است كه مقامات ايران متمسك به كنوانسيون ژنو شده‌اند درحالي‌كه آنها [نقض] مفاد آن كنوانسيون را با بدرفتاري با اسيران جنگ و جلوگيري از انجام وظايف كميته‌ بين‌المللي صليب‌سرخ و نيز با ارتكاب جنايت كشتار اسيران جنگ در منطقه نبرد و در اردوگاه‌ها به اثبات رسانده‌اند. به‌خوبي روشن است كه كميته‌ بين‌المللي صليب‌سرخ به انجام وظايف خود در عراق درخصوص رفتار با اسيران ايراني جنگ،‌ ادامه خواهد داد. اگر ادعاهاي مقامات ايران در بدرفتاري با اسيران حقيقت دارد آيا قابل‌قبول است كه كميته‌ بين‌المللي در اين مهم سكوت اختيار كند؟»

گزارش - 24

24. آيت‌الله احمد آذري قمي امروز در ادامه‌ سلسله مباحثي با عنوان «شيوه‌ برخورد فقه سنتي با مسائل»، ضمن تأكيد بر اينكه احكام ثانويه نمي‌تواند مبنايي براي اداره‌ جامعه قرار گيرد، نوشت: «در شرايط عادي همان خمس و زكات و انفال كفايت مي‌كند و علاوه‌بر اينها هيچ احتياجي به ماليات نمي‌باشد، اما اگر الآن فرضاً آنهايي كه بايد زكات بدهند، ‌نمي‌دهند يا خمس نمي‌دهند و از آن طرف هم جنگ و هزينه‌هاي ديگري به ما تحميل شده، در چنين شرايط خاصي نياز پيش مي‌آيد يك ماليات جديدي وضع كنند،‌ زماني‌كه اشخاص مكلف به دادن زكات آن را نمي‌پردازند بايد به‌زور از آنها گرفت و اگر به‌زور هم نشد بگيرند، خوب اين بايد بر عده‌اي تحميل بشود. البته اين همان حالت استثنايي و مقطعي است و بايد توجه داشت كه هيچ وقت زيربنا را احكام ثانويه نسازند، چون احكام ثانويه نمي‌تواند به‌عنوان زيربنا براي اداره‌ جامعه قرار بگيرد. آنچه كه جنبه‌ زيربنايي پيدا مي‌كند همان احكام اوليه بدون استثنا است.» وي گرفتن ماليات را حتي در زمان جنگ ضروري ندانسته و افزوده است: «ما معتقديم در شرايط عادي و شرايط طبيعي و حتي در مسئله‌ جنگ اگر بنا باشد آن ماليات‌هايي كه در اسلام قرار داده شده وصول شود، حتي براي جنگ هم به ماليات ديگري غير از زكات و خمس و انفال احتياج پيدا نمي‌شود چه برسد به مخارج ديگر. براي اينكه ما مي‌بينيم پيغمبر اكرم(ص) هم جنگ‌هاي زيادي داشتند. اميرالمؤمنين(ع) هم جنگ‌هاي زيادي داشتند و مع‌ذلك نديديم كه چيزي را به‌عنوان ماليات بگيرند، الا اينكه همان خمس و زكات و اجاره‌ اراضي خراجيه و هرچه بوده همين‌ها بوده و يك چيز علاوه‌اي را وضع نكرده‌اند.»

گزارش - 25

25. رئيس‌جمهور يمن‌جنوبي حمايت خود را از ايران در جنگ با عراق و از ليبي در مقابل تجاوز امريكا اعلام كرد. سران مصر و اروگوئه نيز خواستار پايان جنگ ايران و عراق و حل مسئله‌ فلسطين شدند. ابوبكر العطاس رئيس‌جمهور يمن‌جنوبي، در ديدار با سفير جمهوري اسلامي ايران در عدن گفت: «ما از اول، آغازكننده‌ جنگ را محكوم كرديم. اين موضع ثابت و اصولي ماست و تا آخر در كنار جمهوري اسلامي خواهيم ماند.» وي همچنين تجاوز امريكا به ليبي را تجاوز عليه همه‌ نيروهاي مترقي ازجمله ايران، سوريه و يمن دمكراتيك برشمرد و هدف امريكا را از مداخله در امور ليبي، جداكردن انقلاب اسلامي ايران از انقلاب ليبي، سوريه، يمن‌جنوبي و الجزاير و تحت‌فشار قراردادن نيروهاي پيشرو خواند. وي تأكيد كرد که كشورش در كنار ملت ايران از مقاومت ليبي حمايت مي‌كند.» از سوي ديگر، رئيس‌جمهور اروگوئه در پايان سفر به مصر، در بيانيه‌اي مشترك با رئيس‌جمهور كشور ميزبان، بر ضرورت تلاش بين‌المللي براي پايان‌دادن به جنگ ايران و عراق تأكيد كرد. در اين بيانيه همچنين بر لزوم حل بحران منطقه غرب آسيا و حق تمام دولت‌هاي منطقه براي زندگي در مرزهاي امن و به‌رسميت‌شناختن حقوق قانوني ملت فلسطين ازجمله حق تعيين سرنوشت خود، تأكيد شده است.

گزارش - 26

26. ايران با شرايط تركيه براي خريد نفت به شيوه نت بك******** مخالفت كرد. منوچهر متكي سفير جمهوري اسلامي ايران در تركيه در گفت‌‌وگو با روزنامه گونش (چاپ آنكارا) اعلام كرد: «ايران با پيشنهاد تركيه درمورد خريد نفت خام به شكل نت بك به‌هيچ‌عنوان موافقت نخواهد كرد.» وي درمورد آينده روابط تجاري ايران و تركيه گفت: «اگر تركيه خواهان ادامه‌ مناسبات تجاري به نحو احسن با ايران است بايستي به واردات نفت خود از ايران ادامه دهد، زيرا كه كالاهاي صادراتي تركيه ازنظر مرغوبيت و قيمت، قابل‌رقابت با ديگر كشورهاي صادركننده نيست.»

گزارش - 27

27. درحالي‌كه استمرار افت بهاي نفت سبب كاهش شديد ذخاير ارزي و احتمال بحران اقتصادي در عربستان سعودي و درنتيجه محدودشدن كمك‌هاي مالي اين كشور به عراق شده است، رژيم عراق براي غلبه بر تنگناهاي اقتصادي، اقدام به چاپ‌ اسكناس بدون پشتوانه كرد. ازسوي ديگر كاهش قيمت نفت موجب كاهش سرمايه‌گذاري درزمينه صنايع وابسته به نفت برخي كشور‌هاي صنعتي شده است. كم‌شدن درآمدهاي نفتي عربستان سعودي موجب كاهش شديد ثروت اين كشور، پايين‌آمدن ارزش ريال سعودي، خروج يك‌چهارم كارگران خارجي مقيم عربستان و به‌تعويق‌افتادن انتشار بودجه سال مالي 1987 - 1986 اين كشور شده است. نشريه‌ انگليسي‌زبان كرسنت اينترنشنال دراين باره نوشته است: «ذخاير ارزي عربستان سعودي طي سه سال گذشته از حدود 180 ميليارد دلار به 70 ميليارد دلار كاهش يافته است و باوجود تكذيب‌هاي مقامات عربستان، ذخاير نقدي اين كشور ماهانه تقريباً يك‌ميلياردونيم كاهش مي‌يابد و درصورتي‌كه اين نرخ كاهش ادامه يابد در اوايل دهه‌ 1990، تمامي ذخاير ارزي سعودي‌ها از ميان خواهد رفت.» اين نشريه افزوده است: «آنچه واقعاً براي اقتصاد عربستان فلج‌كننده بوده است تأمين مالي عراقي‌ها در جنگ با ايران است. برآوردهاي مربوط به ميزان كمكي كه دولت رياض تابه‌حال دراختيار عراق گذاشته، متفاوت است، اما برخي برآوردها ميزان اين كمك را 70 ميليارد دلار ذكر مي‌كند. دولت عربستان نقش خود را در كمك مالي به عراق در جنگ مخفي نگه مي‌دارد، زيرا مردم عربستان از اين بابت خشنود نيستند.»******** درپي افت شديد قيمت نفت و كاهش كمك‌هاي مالي عربستان سعودي و كويت، دولت عراق اقدام به چاپ اسكناس بدون پشتوانه كرد. نشريه‌ العمل الاسلامي با اعلام اين خبر نوشت: «بانك‌هاي عراقي با بحران بي‌پولي مواجه شده‌اند و نه‌تنها غالباً از نقدكردن چك‌ها خودداري مي‌كنند، بلكه مدت‌هاست كه به چاپ پول بدون پشتوانه اقدام مي‌كنند. درزمينه عدم نقدكردن چك‌ها، بانك‌هاي عراقي بدون دستورالعمل كتبي اين كار را انجام مي‌دهند، ازاين‌رو قادر به پاسخ‌گويي به صاحبان چك‌ها نيستند. بنا بر اين گزارش، مسئولين اقتصادي و بانكي رژيم عراق هيچ‌گونه اظهارنظري درمورد علت عدم قبول برخي چك‌هاي بانكي نكرده‌اند. يادآوري مي‌شود درپي كاهش شديد قيمت نفت، عربستان سعودي و كويت كه از حاميان مالي اصلي عراق محسوب مي‌شوند، با كمبود شديد امكانات مالي مواجه شده‌اند و گفته مي‌شود حجم پرداخت‌هاي اين دو كشور به عراق به‌شدت كاهش يافته است.» درهمين‌حال، بانك سلطنتي اسكاتلند در انگليس نيز اعلام كرد: «شش‌هزار كارگر صنايع استخراج نفت در اسكاتلند در معرض بيكاري قرار گرفته‌اند. برخي شركت‌هاي استخراج‌كننده‌ نفت نظير شركت اموكو، شركت بريتيش پتروليوم، شركت بورمان، شركت بريتول، شركت هاميلتون و شركت شل به‌علت كاهش بهاي نفت، انگيزه‌ اقتصادي و بهره‌بري خود را براي سرمايه‌گذاري و ادامه امور استخراج نفت به‌ميزان 40 تا 100 درصد از دست داده‌اند.»

گزارش - 28

28. رژيم عراق زمان تردد اتباع خارجي را در اين كشور محدود و عزاداري علني براي كشته‌شدگان جنگ را در بغداد ممنوع اعلام كرد. دولت عراق با انتشار دستورالعملي، از اتباع خارجي مقيم اين كشور خواست تا از هرگونه رفت‌وآمد پس از ساعت 15 به‌طور جدي خودداري كنند. برخي منابع خبري در تبيين دليل اين اقدام گفتند درپي حمله‌ نظامي امريكا به ليبي كه به كمك انگليس صورت گرفت، اتباع و مؤسسات امريكايي و انگليسي در نقاط مختلف موردحمله قرار گرفتند، البته كه در بخشنامه‌ صادره به اين امر اشاره‌اي نشده است، اما گفته مي‌شود اين موضوع به‌طور خصوصي با نمايندگان سفارتخانه‌ها در ميان گذاشته شده است. هفته‌نامه‌ العمل الاسلامي نيز نوشت كه پس از گذشت چند روز از عمليات والفجر8، ‌رژيم عراق به كساني كه عضوي از خانواده‌شان را در جنگ از دست داده بودند، دستور داد از نصب پرچم سياه بر سر در منزلشان به نشانه عزاداري خودداري كنند.

گزارش - 29

29. سرگرد باب اليوت كارشناس مؤسسه‌ مطالعات راهبردي لندن، در تحليلي اوضاع نظامي ايران و عراق، تأثير موفقيت ايران در منطقه‌ فاو، ضرورت بازپس‌گيري فاو و دليل تلاش‌هاي نافرجام ارتش عراق در منطقه‌ فاو را بررسي كرده و پيروزي احتمالي ايران را نگران‌كننده دانسته است. راديو بي‌بي‌سي به نقل از باب اليوت درباره وضعيت نظامي دو طرف جنگ گفت: «تصرف شبه‌جزيره فاو، ايران را در موضعي قرار داده كه توانسته شط‌العرب [اروندرود] و خور عبدالله را كه راه آبي منتهي به تنها بندر باقيمانده عراق يعني ام‌القصر است، در كنترل خود داشته باشد. ازاين‌رو عراق بايد شبه‌جزيره‌ فاو را به هر نحو ممكن پس بگيرد، ولي نيروهاي عراقي تا اين تاريخ نتوانسته‌اند در مقابل مواضع ايران پيشروي كنند يا از ارسال تداركات و اعزام نيروهاي تازه‌نفس ايران جلوگيري كنند. حتي تلاش فرماندهان عراقي به‌رغم به‌كارگيري نيروهاي استراتژيك احتياط ويژه‌ خود يعني لشكر گارد انقلابي [رياست‌جمهوري] ناكام مانده است. برخي ناظران معتقدند موفقيت ايران در فاو كه در آغاز تهاجم، به پيشروي محدود اميد داشت، نشان داد اين كشور مهارت و امكانات لازم براي استفاده از فرصت‌هاي غيرقابل پيش‌بيني را دارد. بعضي ديگر بر اين عقيده‌اند كه تهاجم ايران بسيار با دقت انتخاب، نقشه‌ريزي و پياده شد، ضمن آنكه اجراي حملات ديگري در منطقه‌ سليمانيه دور از انتظار نيست كه دراين‌صورت و به‌احتمال زياد نيروهاي عراقي را بيش‌ازپيش به گسترش مجبور و آنها را تضعيف خواهند كرد.» باب اليوت با مقايسه اين دو نظريه يادآور شد: «گرچه اين دو نظر متفاوت‌اند، ولي در يك فرض مشترك هستند كه نيروهاي ايران از مهارت بيشتري در فنون نظامي برخوردارند.» اليوت همچنين تمهيدات تاكتيكي عراق را كه برپايه‌ تمركز بر قدرت آتش و تشديد حملات هوايي بود بي‌ثمر دانست و افزود: «عراق براي جبران كمبود نيروي انساني خود در اين جنگ، به سيستمي از مواضع دفاعي مستحكم با حمايت قدرت آتش متمركز براي متلاشي‌كردن نيروهاي ايران متوسل شد، اما از آنجا كه عراق نيروي پياده‌ پرتحرك و پرقدرتي ندارد، نمي‌تواند كاري از پيش ببرد و به‌نظر مي‌رسد فرماندهان عراقي انعطاف و ابتكار لازم را كه در استفاده از چنين نيرويي حياتي است، ندارند.» به عقيده ‌اين كارشناس، عراق گرچه از نيروي هوايي برتري نسبت به ايران براي حمله به شهرها، مراكز اقتصادي‌، تأسيسات نفتي و كشتي‌ها برخوردار است، اما ناپيوستگي اين حملات از ‌يك‌سو و دقيق‌نبودن هدف‌گيري‌ها از سوي ديگر موجب شده است تأثير حملات حتي اگر ازنظر تاكتيكي، ايران را دچار مشكلاتي كرده باشد، ازنظر راهبردي چندان بااهميت تلقي نگردد. باب اليوت با ارزيابي نتايج حملات اخير نيروهاي ايراني و تصرف اراضي جديد، ولي محدود به‌دست آنان گفت: «ايران براي اولين‌بار حملات خود را عليه نقاط ضعف عراق متمركز كرده و با يك سلسله پيروزي‌هاي محدود و ناحيه‌اي احتمالاً صف‌آرايي دفاعي عراق را تضعيف خواهد كرد. علاوه‌براين، ايران با اين پيروزي‌هاي محدود، به موقعيت خود در مذاكرات آينده قدرت خواهد بخشيد. البته پيروزي [نهايي] ايران هنوز نزديك نيست، اما امكان آن به‌طور روزافزون در سراسر منطقه مايه‌ نگراني است.»

گزارش - 30

30. نشريه‌ يونايتد آفريكا (چاپ آلمان‌غربي) در مقاله‌اي به تحليل گسترش جنگ ايران و عراق در منطقه‌ خليج‌فارس، تسليح عراق به سلاح‌هاي شيميايي، به حاشيه‌رفتن قوانين جنگ و نحوه‌ رفتار رسانه‌ها با پديده‌ جنگ پرداخت. اين نشريه با اشاره به كندي روند جنگ خليج‌فارس، آلودگي و مسموميت فضاي دريايي و شهري و تأثير حملات مكرر و نامعقول عراق بر كشتيراني بين‌المللي و صادرات منظم نفت در ششمين سال جنگ نوشته است: «عراق با حملات ناجوانمردانه به هواپيماهاي غيرنظامي و كشتي‌هاي بازرگاني اين جنگ را جهاني كرده است. دراين‌حال رسانه‌هاي گروهي جهان از استفاده مكرر سلاح‌هاي مرگ‌بار شيميايي و بيولوژيكي توسط عراق گزارش مي‌دهند. اين اواخر تلويزيون آلمان‌غربي نشان داد كه چگونه يك شركت امريكايي مستقر در هلند، عراق را به سلاح‌هاي شيميايي و بيولوژيكي، مركب از سموم گياهي و جانوري و گازهاي خطرناك سمي تجهيز مي‌كند. شركت فوق با بهانه‌هايي واهي به انجام‌دادن معاملات خود اعتراف كرد، ولي نگفت كه اين سلاح‌ها چگونه به دست عراقي‌ها مي‌رسد. درعين‌حال عهد كرد كه ازاين‌پس عراق را با اين‌گونه سلاح‌هاي مرگ‌آور تغذيه ننمايد.» نويسنده‌ مقاله سپس درباره‌ ازسرگيري حملات هوايي عراق افزوده است: «طي اين جنگ نوعي روش غيراخلاقي دایر بر حملات هوايي و توپخانه‌اي عليه مناطق مسكوني ايران ازسوي عراق اعمال شده و ايران نيز پيوسته عراق را به انجام‌دادن اين‌گونه حملات متهم كرده است. حملات فوق گرچه براي مدتي متوقف شد، اما بار ديگر به تحريك عراق از سر گرفته شد. در جريان اين جنگ، ناظران بين‌المللي با بي‌ميلي خاطرنشان كردند كه سازمان ملل متحد و ديگر كنوانسيون‌ها و منشورهاي بين‌المللي كه با مسائلي از قبيل به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي، حمله به هواپيماهاي غيرنظامي، كشتي‌هاي بازرگاني و غيره سروكار دارند، كلاً به دست فراموشي سپرده شده‌اند. براي نمونه: كنوانسيون 1925 ژنو درمورد عدم به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي؛ كنوانسيون 1972 ژنو درمورد متوقف‌نمودن توليد، به‌كارگيري و ذخيره‌ كليه‌ سلاح‌هاي شيميايي و بيولوژيكي باتوجه‌به قدرت تخريب آنها؛ موافقت‌نامه‌ 12 ژوئن 1984 دبيركل سازمان ملل متحد [و عراق] جهت متوقف‌نمودن حملات هوايي، توپخانه‌ای و موشكي به مناطق مسكوني و همچنين قوانين و موافقت‌نامه‌ها و كنوانسيون سازمان دريايي بين‌الملل درمورد عبور آزادانه و بي‌خطر كشتي‌هاي باري و ... [و] بالاخره پروتكل 1970 ژنو. ... طي پنج سال گذشته تلاش‌هاي صلح‌آميز بسياري جهت پايان‌بخشيدن به اين جنگ صورت گرفته است. نخست رهبران عراق از پذيرفتن هرگونه اقدام دراين‌مورد امتناع مي‌كردند، جمهوري اسلامي ايران معتقد است كه اين كشور آغازگر جنگ نبوده و بنابراين تنها زماني مي‌تواند جنگ را متوقف نمايد كه متجاوز (يعني صدام حسين) به‌خاطر عدم درك صحيح از خواسته‌ مردم عراق ‌كاملاً مجازات شود.» نويسنده در ادامه‌ مقاله با تحليل روند جنگ، اوضاع را به زيان عراق پيش‌بيني و با استناد به مداركي دراين‌زمينه تصريح كرد: بسياري از مدارك فعلي مبين اين حقيقت است كه جنگ به ضرر عراقي‌ها پيش مي‌رود و بسياري از همسايگان اين كشور در خليج‌فارس مانند كويت و عربستان سعودي - كه ازلحاظ مالي صدام را ياري مي‌دهند - دچار شك و ترديد شده‌اند و در هول‌وهراس به‌سرمي‌برند. در ادامه اين مقاله درمورد انعكاس اخبار جنگ آمده است: «علي‌رغم پيروزي ايران كه دفاعي موفقيت‌آميز از مناطق تازه آزادشده را به‌همراه داشت، مطبوعات بين‌المللي اظهار ترديد كردند و دست‌ آخر به‌طور لجوجانه يا مبادرت به چاپ حقيقت ننمودند يا جانب احتياط را رعايت كرده و اصلاً چيزي ننوشته‌اند و به اصطلاحاتي از قبيل "موقعيت گيج‌كننده است" يا "زدوخورد به بن‌بست رسيده" توسل جستند. اكثر مطبوعات فوق بيانيه‌هاي تبليغاتي عراق را نقل‌قول كرده‌اند.»

گزارش - 31

31. استاد مسائل منطقه غرب آسيا در دانشگاه كلمبيا گفت كه بحران سياسي لبنان و تنگناهاي اقتصادي سوريه براثر كاهش بهاي نفت، سبب تيرگي روابط راهبردي ايران و سوريه نخواهد شد. پرفسور خالدي در گفت‌وگو با راديو امريكا ضمن اشاره به عواقب ناگوار نزول شديد بهاي نفت بر اقتصاد كشورهاي منطقه غرب آسيا گفت: «كاهش بهاي نفت، سوريه را دچار ناملايمات شديد اقتصادي كرده است به‌نحوي‌كه علاوه‌بر كاهش ارز خارجي، باعث افت ميزان كمك‌هاي مالي مستقيم ممالك نفتي عرب به دمشق شده است. عربستان سعودي بزرگ‌ترين حامي مالي سوريه به مقدار قابل‌ملاحظه از كمك‌هايش به سوريه كاسته است. پارلمان كويت با ادامه‌ كمك‌هاي مالي به دمشق مخالفت مي‌كند. ليبي هم به‌دليل فشار اقتصادي قادر به ادامه كمك به سوريه نخواهد بود.» وي باتوجه‌به فشارهاي فزاينده‌اي كه بر اقتصاد سوريه تحميل شده تصريح كرد: «كاهش درآمدهاي خارجي [و مشكلات اقتصادي] سوريه بدان معني نيست كه دمشق براي ادامه‌ دوستي با تهران بهاي سنگين‌تري مطالبه كند. زيرا اولاً، ايران نيز قادر به انجام كاري نيست، ثانياً، روابط سوريه و ايران جنبه‌ سوق‌الجيشي دارد تا يك رابطه‌ اقتصادي، بدين جهت درحال‌حاضر دليلي بر قطع روابط دمشق و تهران يا وخامت آن وجود ندارد زيرا ادامه‌ جنگ خليج‌فارس و بحران لبنان به حفظ اتحاد دو كشور كمك مي‌كند.» خالدي دربارۀ تأثير تحولات لبنان بر روند مناسبات تهران و دمشق گفت: «البته اگر مسير جنگ ايران و عراق يا تحولات لبنان تغيير كند مي‌توان انتظار دگرگوني‌هايي در روابط تهران و دمشق را داشت.»

گزارش - 32

32. صبح امروز، گردهمايي وزيران امور خارجه‌ كشورهاي عرب با هدف دستيابي به توافق درباره دستور كار اجلاس فوق‌العاده‌ سران كشورهاي عربي، در شهر فاس كشور مراكش آغاز به كار كرد.******** اين نشست به‌شدت تحت‌تأثير حمله‌ امريكا به ليبي و جنگ عراق عليه ايران بود و به‌دليل اختلاف‌نظر شديد بين اعضا در نخستين روز گردهمايي توافقي درمورد دستور كار اجلاس سران كشورهاي عرب حاصل نشد. ليبي و سوريه اصرار داشتند در اجلاس فوق‌العاده‌ سران عرب فقط موضوع حمله امريكا به ليبي بررسي شود. علاوه‌براين، ليبي چند ساعت قبل از اجتماع وزيران امور خارجه‌ كشورهاي عرب، خواستار برگزاري اجلاس سران عرب در اين كشور شد و تهديد كرد كه در غير اين صورت اجلاس را تحريم خواهد كرد. سوريه نيز شركت در نشست سران كشورهاي عربي را منوط به موافقت با دو شرط كرد: يكي برگزاري اين اجلاس در خاك ليبي و ديگري محدودشدن مذاكرات سران به مسئله‌ حمله‌ امريكا به ليبي. درهمين‌حال سفير عراق در فرانسه اظهار کرد: «كنفرانس سران عرب بايد مسئله‌ جنگ ايران و عراق را بررسي كند.» از سوي ديگر، پطروس غالي وزير مشاور در امور خارجه‌ مصر، گفت: «كشورهاي عربي امريكا را به‌خاطر حمله‌ اخيرش به ليبي تحريم نخواهند كرد، زيرا اين كشورها سياست‌هاي طرابلس را كه برهم‌زننده ثبات مي‌باشد محكوم مي‌كنند.» برخي كشورهاي ميانه‌روی عرب و عربستان سعودي نيز خواستار بررسي همه‌ مسائل دنياي عرب، ازجمله جنگ ايران و عراق در اجلاس سران كشورهاي عربي شدند. آنها مايل‌اند به‌وضوح بدانند ليبي و سوريه تا چه مرحله‌اي از جمهوري اسلامي ايران دربرابر كشور عربي عراق پشتيباني مي‌كنند.******** باتوجه‌به جانب‌داري ايران از مواضع ليبي و سوريه، روزنامه كويتي القبس موضع‌گيري ليبي را متأثر از سفر علي‌اكبر ولايتي وزير امور خارجه‌ ايران، به اين كشور اعلام كرده و نوشته است: «مقامات ايراني به مقامات ليبيايي اطلاع داده‌اند كه طرح مسئله‌ جنگ ايران و عراق از ديدگاه كشورهاي عرب ممكن است بر روابط ميان ايران و ليبي تأثير بگذارد.» اين درحالي است كه شاذلي قليبي دبيركل اتحاديه عرب، باوجود اشاره به گسترش خطرناك جنگ ايران و عراق، برخلاف درخواست بغداد از محكوم‌كردن صريح حمله ايران به عراق خودداري و اعلام كرد: «كنفرانس سران عرب سه مسئله‌ همبستگي اعراب، دفاع از امنيت ملي و راه‌هاي برقراري صلح را موردبررسي قرار خواهد داد.» وي همچنين حمله‌ امريكا به ليبي و تهديدهاي رژيم صهيونيستي عليه سوريه را محكوم كرد. برخي رسانه‌ها به نقل از محافل آگاه، اعلام كردند كه تشديد اختلافات در آستانه‌ برگزاري اجلاس سران كشورهاي عرب، ممكن است موجب به‌تعويق‌افتادن زمان برگزاري اين اجلاس شود.

گزارش - 33

33. باوجود مخالفت بيش از 50 سناتور امريكايي، دولت ايالات متحده بر اجراي معامله‌ 354 ميليون دلاري فروش اسلحه به عربستان سعودي پافشاري کرد. نشريه‌ وال استريت ژورنال آسيايي كه امروز در توكيو توزيع شد، گزارش داد: «دولت امريكا تعهد دارد يك‌صد موشك هوابه‌زمين هارپون به ارزش 107 ميليون دلار براي نصب روي جت‌هاي اف15، تعداد 995 فروند موشك هوابه‌هواي سايدويندر (9 ال‌ام) و 671 فروند موشك سايدويندر را - كه همه‌ انواع آنها قبلاً به اسرائيل فروخته شده‌اند - به عربستان سعودي نيز بفروشد. همچنين در نظر است 200 فروند موشك هوابه‌زمين استينگر و تعداد ديگري موشك كه توسط نفر شليك مي‌شود نيز براي حفاظت از تأسيسات نظامي و حوزه‌هاي نفتي به عربستان فروخته شود.******** اما 57 سناتور كنگره‌ امريكا با امضاي يك قطعنامه، مخالفت خود را با پيشنهاد فروش حدود 2600 فروند موشك به عربستان اعلام كردند. دليل اصلي مخالفت اين گروه از نمايندگان - كه عمدتاً دمكرات‌ها هستند - بر اين فرض است كه به‌كارگيري اين سلاح‌ها عليه اسرائيل در يك جنگ احتمالي وجود دارد.» ضميمه‌ گزارش1: استراتژي دفاع متحرك عراق عراقي‌ها فقط شش ماه اول جنگ حالت تهاجمي داشتند و پس از آن براثر مقاومت رزمندگان ايران و حملات پي‌درپي آنان در لاك دفاعي فرو رفتند،‌ اما در پنجمين سال جنگ، بعد از عمليات والفجر8 عراق دوباره راهبرد تهاجمي را ازسرگرفت. ارتش عراق‌ به‌طور موقت از فاو دست كشيد و با شروع سازماندهي نيروها و بازسازي يگان‌ها زمينه‌ تغيير شيوه‌ ادامه‌ جنگ را فراهم كرد و آماده‌ اجراي عمليات‌هاي آفندي شد. اين شيوه‌ آفندي "استراتژي دفاع متحرك" ناميده شد و ارتش عراق آن را راهي براي پايان جنگ اعلام كرد. وزير دفاع عراق در تشريح اين راهبرد اظهار كرد: «ارتش عراق بايد از دفاع ثابت و پدافند غيرمتحرك صرف‌نظر كند و با بسيج كليه‌ امكانات آموزشي،‌ لجستيكي،‌ نيروي انساني و زرهي، پيوسته از خطوط ثابت دفاعي خارج و به مرزهاي ايران هرجا مصلحت باشد، حمله كند.» ارتش عراق اميدوار بود با موفقيت در اجراي اين راهبرد، علاوه‌بر كاستن از فشارهاي سياسي و ضربات رواني ناشي‌از شكست‌هاي پي‌درپي در فاو از انفعال خارج شود و ابتكارعمل را در جنگ به دست گيرد. ازاين‌رو پس از اطلاعاتي كه از خطوط پدافندي رزمندگان ايران كسب كرد، با آگاهي از تمركز يگان‌هاي اصلي سپاه پاسداران در منطقه فاو، خطوط پدافندي ضعيف و قابل‌نفوذ را شناسايي و سلسله حملاتي را از 15 اسفند 1364 با هجوم به منطقه‌ چوارتا آغاز كرد. اين حملات به‌تدريج با حمله به ‌ارتفاعات دربنديخان (15/1/1365)، ‌منطقه‌ شرهاني و پيچ‌انگيزه (18/1/1365)، ارتفاعات سومار (22/1/1365)، منطقه‌ سيدكان (4/2/1365)، جزيره‌ جنوبي مجنون (6/2/1365)، فكه (10/2/1365)، پيچ‌انگيزه (19/2/1365)، حاج‌عمران (24/2/1365) به اجرا درآمد و در ادامه با حمله به مهران و اشغال آن در 27/2/1365 پايان يافت. به‌نظر كارشناسان نظامي، هدف عراق از اين تحركات دستيابي به چند هدف سياسي و نظامي بود، ازجمله: o حل‌كردن مسائل ناشي‌از تلفات بسيار سنگين نيروهاي ارتش عراق در عمليات والفجر8. o تجزيه و زمين‌گيركردن قواي ايران با هدف جلوگيري از اجراي عمليات گسترده. o بهره‌برداري تبليغاتي و برقراري موازنه‌ سياسي در جنگ و ناچاركردن ايران به پذيرش صلح اجباري. o به‌دست‌گرفتن ابتكارعمل در جنگ و تعيين مكان نبرد. o تضعيف جبهه‌ فاو براي ضربه‌زدن به خطوط دفاعي ايران در اين منطقه در زمان مناسب. o گرفتن اسير با اهداف تبليغاتي. ضميمه‌ گزارش4: اجراي عمليات محدود در منطقه فاو براي ترميم خطوط پدافندي درپي اجراي عمليات والفجر8 در منطقه‌ فاو و 40 روز نبرد مداوم،‌ خط پدافندي به‌دليل شكل مارپيچي آن، وجود رخنه بين خط حد قرارگاه‌ها و نيز انجام‌نشدن الحاق كامل آسيب‌پذير باقي ‌مانده بود. ازجمله رخنه‌هاي موجود رخنه‌ حدود 2 كيلومتري ميان قرارگاه‌هاي عمل‌كننده در منطقه‌ پدافندي كارخانه نمك بود كه اين شكاف روي جاده شني، بزرگ و امكان نفوذ همواره متصور بود. از سويي به‌دليل كمبود نيروي خودي، پاك‌سازي نيروهاي عراقي و ترميم رخنه‌هاي موجود در منطقه انجام نشد و از سوي ديگر دشمن نيز در همين محور به‌علت نداشتن عقبه و استحكامات مناسب، آسيب‌پذيري بيشتري داشت. به‌طوري‌كه جاده‌هاي مواصلاتي آنان زير آتش بود. به‌همين‌دليل علاوه‌بر تحمل تلفات شديد، ارتش عراق قادر به تداركات مطلوب نيز نبود. اين وضعيت براي نيروهاي عراقي چه ازلحاظ رزمي و چه ازلحاظ روحي بسيار شكننده بود. بنابراين فرماندهان عراقي براي غلبه بر اين معضل در 31/1/1365 از روي جاده شني جنوب كارخانه نمك تهاجم سنگيني را با شليك گلوله‌هاي شيميايي در دو محور جاده ام‌القصر و كارخانه نمك آغاز كردند، اما واكنش به‌موقع نيروهاي كمين لشكر27 محمدرسول‌الله(ص)، اقدامات مؤثر توپخانه و ادوات و همچنين حضور سريع نيروهاي كمكي از لشكر فجر موجب شد دشمن پس از دو ساعت جنگ شديد با تحمل تلفات سنگين و با به‌جاگذاشتن 300 الي 400 جنازه‌ عقب‌نشيني كند. درضمن 12 نفر ازجمله فرمانده گردان3 از تيپ96 عراق، به‌اتفاق 11 سرباز و درجه‌دار به اسارت درآمدند. براي حل كامل معضل خط پدافندي لازم بود نيروهاي خودي با اجراي عملياتي قابل‌توجه، وضعيت ناپايدار خط پدافندي را به وضعیتی مطمئن و باثبات برسانند ضمن آنكه ترميم خط پدافندي خودي، منجر به آزادسازي نيروي قابل‌توجهي از اين جبهه مي‌شد تا اميد دشمن براي بازپس‌گيري آن قطع شود كه اين مهم با عمليات در محور كارخانه نمك و جاده فاو - بصره و با هدف تأمين مربع گوشه شرقي كارخانه نمك و عقب‌راندن قواي دشمن از روي جاده استراتژيك تا مقابل زاويه شمالي اين مربع (روي جاده خاكي) در 8/2/1365، حاصل شد. سازمان رزم و شرح عمليات نيروهاي خودي در كارخانه نمك در 8/2/1365: براي اجراي عمليات در اين منطقه مقرر شد در جناح راست، قرارگاه كربلا با استعداد لشكرهاي8 نجف و 25 كربلا و در جناح چپ، قرارگاه نجف با 3 يگان (لشكر14 امام حسين(ع)، لشكر31 عاشورا و تيپ32 انصارالحسين(ع)) در محورهاي تعيين‌شده وارد عمل شوند. عمليات در ساعت 21 مورخ 8/2/1365، آغاز و در طول شب و روز اول، كليه اهداف تأمين شد و امر الحاق ميان يگان‌ها و بين دو قرارگاه در روي جاده شني و ضلع جنوب‌شرقي مربعي صورت گرفت. عمليات فقط در روي جاده فاو - بصره ناقص ماند كه در شب دوم، دوباره اجرا و كامل شد. از حوادث مهم اين عمليات در شب اول،‌ اقدام دشمن به شليك گلوله‌هاي توپ شيميايي بود‌ كه تأثيري در نتيجه كار نداشت. همچنين نيروهاي لشكر8 نجف، در دو شب عمليات خود توانستند با فريب دشمن، تلفات زيادي را به نيروهاي عراقي وارد و تعدادي از آنان را اسير كنند. شب اول، ‌پس از استقرار در نقاط موردنظر، آتش سبك اجرا كردند و تعدادي از نيروهاي دشمن، براي خاموش‌كردن اين آتش، وارد معركه شدند و سپس نيروهاي مستقر در كمينگاه، آنها را محاصره و منهدم كردند. در شب دوم نيز با يك عقب‌نشيني تاكتيكي در يك محور، نيروهاي دشمن به دام رزمندگان مستقر در مناطق تعيين‌شده، افتاده و متحمل تلفات بسياري شدند. نتايج و دستاوردهاي كلي عمليات: 1. تصرف قسمت اعظم اهداف بجز گوشه شمالي مربعي در جناح راست لشكر8 نجف. 2. آزادشدن‌ بخش عمده‌اي از نيروها و يگان‌هاي درگير سپاه در منطقه. 3. احيای روحيه تهاجمي در بين نيروهاي خودي و اميدواري به توانايي اجرای تك موفق. 4. انهدام وسيع نيروهاي دشمن و عقب‌راندن آنها به موضع دفاعي و سلب روحيه و توان آفندي آنان. ضميمه گزارش32: دلايل اصرار كشورهاي ميانه‌روی عرب بر طرح موضوع جنگ ايران و عراق در اجلاس سران کشورهای عرب برخي تحليل‌گران مسائل سياسي درباره تلاش جناح راست جهان عرب درخصوص گنجاندن موضوع جنگ ايران و عراق در دستور كار اجلاس ‌سران كشورهاي عربي بر اين عقيده‌اند كه طرح اين موضوع و تأكيد عراق بر آن در اجلاس يادشده درواقع يك طرح امريكايي است. ريگان پس از تهاجم نظامي امريكا به ليبي، چندين‌بار تكرار كرد كه اگر لازم باشد، عليه ليبي دوباره دست به عمليات خواهند زد. بنابراين به ‌نظر مي‌رسد كه راه تهاجم دوم باز است و هدف جناح راست جهان عرب پوشاندن چهره امريكا مي‌باشد. به ‌همين منظور بهترين راه براي نيل به اين هدف، افزودن موضوع‌هاي ديگر ازجمله جنگ ايران و عراق، مسئله فلسطين، مذاكرات شاه حسين با شيمون پرز و حتي درگيري اخير قطر - بحرين به دستور كار اجلاس سران عرب است، زيرا هرچه موضوع‌هاي بيشتري در اين اجلاس طرح شود به امريكا و حمله تجاوزگرانه‌اش به ليبي كمتر پرداخته خواهد شد. بنابراين اقدام امريكا در ظاهر مشروع جلوه خواهد كرد و پس از اين كسب مشروعيت، جناح راست جهان عرب اميدوار خواهد شد كه ريگان به وعده خود درمورد حمله به پايتخت‌هاي ايران و سوريه عمل كند. اين درحالي است كه ايران، سوريه و ليبي معتقدند محور اصلي دستور كار اجلاس سران عرب بايد بررسي تجاوز امريكا به ليبي باشد.

منابع و مآخذ روزشمار 1365/02/10