1365.02.14
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.02.14 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | چهارده اردیبهشت |
| تاریخ شمسی | 1365.02.14 |
| تاریخ میلادی | 4 مه 1986 |
| تاریخ قمری | 24 شعبان 1406 |
گزارش - 1
1. فرمانده لشكر8 نجف عصر امروز، در گفتوگو با فرمانده نيروي زميني سپاه ضمن اشاره به درگيري‌هاي مداوم با نيروهاي دشمن و فشارهاي شديد ارتش عراق در محدوده دفاعي اين لشكر در منطقه فاو، درخواست كرد تا براي حفظ دستاوردهاي عمليات والفجر8 و نيز عمليات محدود 8 ارديبهشت‌ماه جاري در اين منطقه، تدبيري اساسي انديشيده شود. احمد كاظمي فرمانده لشكر8 نجف، در تشريح فشارهاي دشمن بر خط مقدم اين لشكر گفت: ما خيلي تحت‌فشاريم، ارتش عراق موضع تانك‌هايش را در مقابل ما تغيير نداده است، اين تانك‌ها به خاكريز چسبيده‌اند. همچنين يك گروهان نيروي پياده تقويت‌شده را جلوي خاكريز و بعضي تانك‌ها را روي جاده گذاشته است، بچه‌هاي ما تانكشان را مي‌زنند و بعد تانك را عقب مي‌كشند و يكي ديگر جايگزين مي‌كنند. فشار واقعاً زياد است. وي ضمن درخواست اتخاذ تدبيري دراين‌باره افزود: آمده‌ام خدمتتان تا تدبيري بكنيد. البته در محوري كه استقرار داريم كار سخت و آتش ادوات و توپ‌ها شديد است. دشمن همه چيزمان را منهدم كرده و همه تجهيزاتمان را از بين برده است: لودر، بلدوزر، نفربر پي.ام.پي. خدا شاهد است با اين وضع دشوار، خط را نگه داشته‌ايم. براي حفظ خط بايد سرمايه‌گذاري حسابي بشود. ما بايد با يك گردان عمل كنيم و عراقي‌ها را عقب برانيم تا بتوانيم خاكريز بزنيم. در وضعيت كنوني نمي‌شود خاكريز احداث كرد. پريشب، دشمن چنان آتش شديدي روي مواضع ما ريخت كه هيچي از ما باقي نماند؛ نه سنگر، نه خاكريز. سه چهار بلدوزر و لودر كار مي‌كردند كه آنها را هم منهدم كردند. من تابه‌حال چنين آتش پرحجمي در يك منطقه محدود نديده بودم. احمد كاظمي برخي از اقدامات لشكر8 نجف براي مقابله با دشمن را چنين برشمرد: «تابه‌حال براي جلوگيري از پيشروي دشمن درصورت شكسته‌شدن خط دو تا بريدگي يكي در فاصله 40 متري و ديگري در 140 متري خط مقدم ايجاد كرده‌ايم. الآن هم داريم يك كانال از اول جاده تا كنار دشت احداث مي‌كنيم. قصد داشتيم مين‌ريزي كنيم، ولي ديديم اگر بخواهيم عمليات كنيم بچه‌ها مي‌روند روي مين‌ها، مين نريختيم. الآن بچه‌ها پشت خاكريز مستقرند. تانك‌هاي دشمن دو سه بار جلو آمدند كه هفت هشت دستگاه آنها در گل گير كردند. بچه‌ها سعي كردند يكي دو تا از تانك‌ها را بياورند، ولي نشد. اگر امشب هم نتوانند بياورند، گفتم آتششان بزنند.» فرمانده لشكر8 نجف در پايان بازهم تأكيد كرد: «اگر مي‌خواهيد اينجا محفوظ بماند يك فكري كنيد. من حاضرم. به ما امكانات بدهيد خودمان مي‌رويم خاكريز مي‌زنيم. ... آن‌وقت تقريباً 50 كيلومتر زمين مي‌آيد دستتان.»[۱]
گزارش - 2
2. فرمانده نيروي زميني سپاه ضمن تأكيد بر ضرورت استمرار عمليات در منطقه فاو به‌منظور سلب آرامش قواي دشمن و خروج يگان‌هاي خودي از وضع انفعالي، به يگان‌ها 20 روز مهلت داد تا براي عمليات آماده شوند. در جلسه امروز فرمانده نيروي زميني سپاه با فرمانده و مسئولان قرارگاه كربلا،* فرماندهان دو لشكر 8 نجف و 41 ثارالله(ع) و مسئول مهندسي جهاد سازندگي كه در مقر قرارگاه كربلا تشكيل شد، ضمن تحليل نقاط قوت و ضعف عملیات نیروهای سپاه در منطقه فكه، وضعيت منطقه فاو نيز بررسي شد. براساس شناسايي انجام‌شده در منطقه عملیاتی فاو به‌ویژه محور درياچه و كارخانه نمك، مسائلي نظير محدوديت‌هاي راه‌هاي مواصلاتي به خط دشمن به‌دليل وجود آب‌گرفتگي وسيع در منطقه و باتلاقي‌بودن زمين، محدودبودن منطقه عمليات و معبرهاي نفوذي به خطوط پدافندي عراق و نيز كمبود خاك براي احداث خاكريز و سنگر مشكلاتي را برای فعالیت نیروهای پدافندی ایجاد كرده است.[۲] در ابتداي جلسه، علي شمخاني فرمانده نيروي زميني سپاه، با اشاره به عمليات سريع نيروهاي خودي در پاسخ به حمله دشمن در منطقه فكه، بر ضرورت اجراي عمليات در منطقه فاو تأكيد كرد و گفت: «در فكه، چهار تيپ عراق در خط بود كه برادرها [نيروهاي خودي] به خط زدند و انهدام خوبي از دشمن كردند و تعداد خيلي خوبي اسير گرفتند، چون دشمن هنوز خط منظمي نداشت و تازه شروع به مين‌گذاري كرده بود، اما علت اينكه [نيروهاي خودي] باقي نماندند، يكي سرعت عمل در اجراي عمليات بود، دوم زمان براي شناسايي نداشتند و از همه مهم‌تر اينكه عرض منطقه عملياتي حداقل 23 كيلومتر بود كه با يك تيپ اصلاً امكان برقراري الحاق بين نيروها وجود نداشت. ولي اگر، يك يگان ديگر داشتيم قطعاً مي‌توانستيم الحاق را انجام دهيم و نيروها [در منطقه آزادشده] بمانند.» وي ضمن يادآوري سرعت عمل نيروها در مقابله با حمله عراق و نيز عزيمت بخشي از توان لشكر5 نصر به منطقه دهلران و نتيجه حاصل از اين تدابير تصريح كرد: «يگان‌هاي ديگر هم بايد آمادگي داشته باشند [علاوه‌بر منطقه‌اي كه اكنون مأموريت دارند] روي منطقه ديگري كار كنند تا به‌محض اعلام، بدون تأخير [عليه دشمن] وارد عمل شوند.» فرمانده نيروي زميني سپاه در ادامه با بيان اينكه ارتش عراق براي حمله به مواضع نيروهاي ايراني در مناطق ديگر از يگان‌هاي اصلي و سازماني‌اش استفاده و يگان‌هاي ضعيف‌تر را در فاو مستقر كرده است، اين اقدام را فرصت مناسبي براي عمليات در فاو برشمرد و گفت: «باتوجه‌به ضعفي كه فعلاً ارتش عراق در اين منطقه دارد و با درنظرگرفتن حضور مردم در جبهه‌هاي جنگ، بايد به‌سرعت از اين وضع انفعالي كه بر ما حكم شده خارج شويم و بدون هيچ ترديدي برويم ميدان عمليات و ميدان جنگ را خودمان مشخص كنيم. الآن باتوجه‌به مجموعه شرايطي كه ازنظر نظامي داريم و اينكه تمام توان جمهوري اسلامي در اين منطقه متمركز است، بهترين منطقه براي عمليات همين منطقه [فاو] است كه هم تأثير انهدامي روي دشمن دارد و هم مي‌توانيم زمين زيادي را بگيريم و هم ارتش عراق را نسبت به آينده‌اش بترسانيم كه در جايي ديگر عمل نكند.» شمخاني همچنين با ابراز نگراني از ضعف خطوط پدافندي و پايان‌يافتن زمان مأموريت بخشي از نيروهاي داوطلب مردمي، بر فعال‌كردن جبهه‌ها تأكيد و خاطرنشان كرد: «به‌جاي اينكه تانك‌هاي عراقي را به‌حال خود رها كنيم كه خاكريزهاي ما را بزنند، بايد آنها را مشغول كنيم و كاري كنيم كه به‌جاي آنكه يك خاكريز و يك نقطه را هدف قرار دهند توان خود را صرف منطقه وسيع‌تري بكنند.» وي تصريح كرد كه براي تحكيم خطوط پدافندي هم راهي جز اجراي عمليات نداريم، بدون فوت وقت مشغول كار شويد، چون نيروهاي داوطلب اكثر يگان‌ها تا يك ماه ديگر ترخيص مي‌شوند و اگر عملياتي نكنيم، برگشت نيرو بدون اجراي عمليات تأثيرات منفي بسياري دارد. در ادامه جلسه، فرماندهان دو لشكر 8 نجف و 41 ثارالله(ع)، ضمن بيان كمبودها، تمايل خود را براي اجراي عمليات اعلام كردند. قاسم سليماني فرمانده لشكر41 ثارالله(ع)، با ابراز ناراحتي از كمبود امكانات براي سنگرسازي گفت: «خدا شاهد است در اين عمليات 130 هزار گوني مصرف كرديم. الآن هيچ‌چيز نداريم [كه با آن سنگر بسازيم] وضعمان خيلي ناجور است. [بااين‌حال] ما آماده‌ايم. باتوجه‌به مسائلي كه دشمن دارد به‌وجود مي‌آورد، اين ذلت است كه ما بيكار بنشينيم و از اين [فرصت] استفاده نكنيم و بگذاريم عراقي‌ها عمليات كنند.» احمد كاظمي فرمانده لشكر8 نجف هم اظهار کرد: «خدا شاهد است الآن سه كيلومتر خط داريم، ولي نه سنگر داريم، نه خط درست‌وحسابي، يك سري خطوط بيخود و نامناسب داريم. يك سنگر داشتيم كه پست امداد ما بود. برادرهاي متخصص بروند ببينند، طاقش را الوار گذاشته بوديم و چهارتا گوني دورش بود. بعد يك گلوله آمد و از سنگر هيچ اثري نماند. ادامه اين وضع خيلي ناجور است.» در ادامه جلسه فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران، باتوجه‌به اهميت محدوده كارخانه و درياچه نمك در منطقه عملياتي فاو، بر دقت در طرح‌ريزي عمليات تأكيد كرد و گفت: «برادران محكم و بدون ترديد آماده شوند كه اين منطقه را تأمين كنيم ما بايد در طرح‌ريزي، وضعيت دشمن را پيچيده و مشكل فرض كنيم. گرچه واقعيت اين است كه تحركات عراق در جبهه‌هاي ديگر حكايت از اين دارد كه نيروهاي متلاشي‌شده عراق در خطوط مقدم هستند. زيرا در اينجا بيشترين ميزان آتش‌ها روي دشمن است و دشمن هرگز نمي‌آيد يك تيپ و يك يگان سازماني‌اش را زير آتش ما قرار دهد. اينجا اكثر نيروهاي عراقي جيش‌الشعبي هستند كه بايد آنها را پاك كنيم. ان‌شاء‌الله 20 روز ديگر حداكثر زماني است كه مي‌شود براي آمادگي عمليات اعلام كرد. ... ضمن آنكه بايد براي مشكلي كه لشكر8 نجف در منطقه دارد يك فكر عاجل و صحيح بكنيم.»[۳]
گزارش - 3
3. فرماندهي نيروي زميني سپاه در جلساتي با فرماندهان قرارگاه‌هاي قدس و كربلاي سپاه پاسداران در محل قرارگاه شهيد همت در منطقه فاو، درمورد انتخاب منطقه‌اي براي عمليات گسترده آتي، وضعيت خطوط پدافندي دشمن در منطقه شلمچه و مقايسه زمين شلمچه با زمين مناطق عملياتي بدر، خيبر و فاو بحث و تبادل‌نظر كردند.** در جلسه بعدازظهر امروز، عزيز جعفري فرمانده قرارگاه قدس، با اعلام بي‌رغبتي فرماندهان يگان‌هاي تحت‌امر اين قرارگاه براي اجراي عمليات در منطقه شلمچه، تأكيد كرد كه جلب‌نظر فرماندهان يگان‌ها و تمايل آنان شرط بسيار مهمي براي موفقيت عمليات است. وي توضيح داد كه منطقه شلمچه در معرض ديد كامل ديدبانان عراقي است و كار آماده‌سازي آن براي يگان‌ها بسيار سخت است و امكان فعاليت يگان‌ها در اين منطقه بدون هشيارشدن دشمن، دور از انتظار است. عزيز جعفري كه منطقه را از نزديك بررسي كرده است، افزود: در اين منطقه فاصله خط خودي با خط اصلي دشمن 2 تا 3 كيلومتر است كه اين محدوده پر از آب، موانع و ميدان مين مي‌باشد. دشمن در منطقه شلمچه رده‌هاي مختلف دفاعي دارد و حواسش كاملاً جمع است. ضمن آنكه در اين منطقه اصلاً كار مهندسي نشده به‌طوري‌كه داخل سنگرهاي نيروهاي ارتشي مستقر در منطقه، آب آمده است. خاكريزهايشان هم كوتاه است. به بچه‌هاي اطلاعات گفتم امروز بروند در خط مستقر شوند و دو كار را انجام دهند: يكي طول خط پدافندي و وضعيت خط و آرايش دشمن را ببينند، يكي هم عقبه‌ها و كل وضعيت جاده‌ها و خاكريزها را روي كالك ترسيم كنند. آنچه مسلم است در اين محور خيلي بايد كار شود. وضعيت خطي كه نيروها فعلاً مستقرند خيلي خراب است. درواقع نيروها توي آب زندگي مي‌كنند. مثلاً يك خاكريز داشتند كه آب به‌سمت پشت آن نشت كرده و يك استخري ايجاد كرده است. به همين دليل نيروها از روي سينه خاكريز پياده راه مي‌روند. فرمانده قرارگاه قدس افزود: «وقتي براي بررسي خط رفتيم كسي نبود جلويمان را بگيرد، نه دژباني و نه ... خط خيلي خلوت بود، به‌گونه‌اي كه وحشتمان گرفت كه احتمالاً اينجا سقوط كرده و ارتشي‌ها هم در خط نيستند. حتي يك ماشين از اينجا نمي‌آمد. بعد متوجه شديم محل عقبه‌شان را تغيير دادند. لذا ما هرچه بتوانيم از شلمچه پرهيز كنيم، بهتر است.» فرمانده نيروي زميني سپاه كه بر تمركز برنامه‌ريزي و طرح‌ريزي براي عمليات در منطقه شلمچه تأكيد دارد، پس از شنيدن اظهارات عزيز جعفري، گفت كه بايد براي شلمچه فكر اساسي بشود. فرمانده قرارگاه قدس در ادامه ضمن مقايسه مناطق عملياتي والفجر8 و بدر با منطقه شلمچه، به مشكلات ديگر شلمچه اشاره كرد و افزود: «در شلمچه، زمين براي دشمن آماده است يعني اينجا عراقي‌ها مواضع توپ‌هايشان را از قبل آماده كرده‌اند. ازنظر جاده‌سازي و راه‌هاي مواصلاتي محدوديت ندارند چون در منطقه خودشان جاده‌سازي زيادي انجام داده‌اند. در فاو آرايش زمين به نفع ما بود، ولي در اين منطقه برعكس است. ما اينجا بخواهيم آرايش بگيريم، از چپ و راست توپخانه‌مان را مي‌زنند. يعني در اينجا تقريباً زمين به نفع دشمن يا حداقل برابر است.» علي عبداللهي نيز در تأييد ديدگاه فرمانده قرارگاه قدس گفت: «در عمليات والفجر8 ما از يك طرف با دشمن درگير بوديم و از سه طرف ديگر خيالمان راحت بود (چون سه طرف ما آب بود) و محدوديت زمين هم نداشتيم، ولي در عمليات بدر از سه طرف با دشمن درگير بوديم و آتش از سه طرف روي نيروهاي ما بود.» سپس عزيز جعفري باتوجه‌به آرايش ارتش عراق در منطقه شلمچه خاطرنشان كرد كه در اين منطقه دشمن دورتادور ما را محاصره كرده، يعني از يك دايره، سه ربعش دراختيار عراقي‌ها و يك ربع آن دست ما است. وي در ادامه خطاب به فرمانده نيروي زميني سپاه درخصوص انتقال نيرو و واگذاري خط حد به يگان‌ها تأكيد كرد كه قبل از اين كار لازم است با محسن رضايي به يك تصميم قطعي برسيم، بعد اين كار را بكنيم.*** در پايان جلسه قرار شد كه براي دستيابي به نتيجه بهتر و تصميم‌گيري دقيق‌تر، بحث و بررسي دراين‌باره ادامه يابد.[۴] در جلسه شامگاه نيز بحث درباره طراحي عمليات آتي ادامه يافت. راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در قرارگاه نيروي زميني سپاه به نقل از عزيز جعفري چنين نوشته است: «وي با يادآوري سابقه ذهني و ديدگاه فرمانده كل سپاه براي اجراي عمليات در منطقه عمومي شلمچه و با هدف توسعه زمين منطقه عملياتي فاو گفت طرحي كه در ذهن برادر محسن رضايي بوده، هدفش ابوالخصيب بوده كه براي رسيدن به آن، با استفاده از اروندرود و عقبه كارون اين كار انجام مي‌شود، اما اين منطقه چند اشكال دارد: يكي عرض كم منطقه است كه دشمن با استفاده از آتش شديد [مي‌تواند تهديد جدي را براي نيروها ايجاد كند]؛ مسئله ديگر مشكل عقبه است. به عقيده وي موفقيت عمليات در منطقه ابوالخصيب كاملاً وابسته به نتيجه عمليات در منطقه شلمچه است. ضمن آنكه تاكنون سابقه نداشته دشمن در منطقه [ساحل غربي اروندرود] اين مقدار آمادگي داشته باشد.» برپايه اين گزارش، عزيز جعفري در ادامه خاطرنشان كرد كه طرح مورد نظر ما اين بود كه عمليات از بالاي آب‌گرفتگي شلمچه تا جزيره مينو اجرا شود. درصورتي‌كه در منطقه شلمچه عمل كنيم، امكانات دشمن را در منطقه بصره به خود جذب كرده و اجازه نمي‌دهيم كه همه امكاناتش را روي ما بگذارد. ما بايد طوري عمليات را طراحي كنيم كه وابسته به شلمچه نباشد. احمد غلامپور فرمانده قرارگاه كربلا نيز دراين‌باره اظهار كرد: «[تداوم] عمليات در [ساحل غربي اروند] كاملاً وابسته به عمليات در شلمچه است. لذا بايد ببينيم كدام مهم‌تر است؛ منطقه ابوالخصيب يا ساحل بصره؟ همچنين بايد به سه عامل توان، زمان و زمين توجه كنيم. ... اگر تأمين خط تنها متكي به عبور از رودخانه باشد، مشكلاتي دارد. من نظرم اين است كه براي اجراي اين طرح، حتماً بايد از منطقه شلمچه استفاده كنيم.» بااين‌حال، محمد باقري عقيده داشت باتوجه‌به پيچيدگي زمين منطقه به‌دليل اقدامات مهندسي گسترده دشمن و وسعت و تعدد موانع، در منطقه شلمچه اصلاً نمي‌توان در سه چهار روز اول برای دستيابي به هدف امیدوار بود. وي تأكيد كرد: «حتي اگر پاي نيروي ما برسد به اين منطقه، چهار روز طول مي‌كشد [تا از موانع دشمن خلاص شود]؛ يعني اين‌قدر دشمن شلمچه را پيچيده كرده و موانع پيچ‌درپيچ و تودرتو با سنگرهاي سيماني و بتوني ايجاد كرده و با اتصال برق به موانع، موقعيت خود را تحكيم كرده است.»**** [۵]
گزارش - 4
4. با اقدامات واحدهاي آتش يگان‌هاي سپاه پاسداران و ارتش در مناطق مختلف، ضرباتي به قواي دشمن وارد شد. آتش دوربرد ارتش عراق نيز خساراتي به مناطق خودي وارد كرد. همچنين به ادعاي ارتش عراق تعدادي از نيروهاي ايران به قواي عراقي پناهنده شدند. راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در قرارگاه نيروي زميني سپاه دراين‌باره نوشته است كه صبح امروز، نيروهاي لشكر27 محمدرسول‌الله(ص) دو تانك عراقی را در جاده ام‌القصر با موشك ميلان منهدم كردند.[۶] ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي نيز اعلام كرد كه حركت يك ستون زرهي دشمن در منطقه ابوالخصيب با اجراي آتش سنگين نيروهاي خودي، مختل و چند تانك و خودرو از اين ستون منهدم شد. همچنين با اجراي آتش روي منطقه سيبه در غرب اروندرود، بخشي از سنگرها و سلاح‌هاي ارتش عراق منهدم و تعدادي از نيروهاي آنها كشته يا مجروح شدند. در مناطق مرزي باختران و ايلام نيز اجراي آتش رزمندگان تلفات و خساراتي به دشمن وارد كرد.[۷] اين ستاد در اطلاعيه نظامي شماره 2461، ضمن اشاره به درگيري پراكنده در مناطق عملياتي فكه و شرهاني تصريح كرد كه قهرمانان هوانيروز با حمله به يگان‌هاي زرهي دشمن 4 تانك نيروهاي عراقي را به‌كلي منهدم كردند. در ادامه اين اطلاعيه آمده است كه نيروي دريايي جمهوري اسلامي در مأموريت گشت دريايي، 9 فروند كشتي تجاري و نفتكش خارجي را مورد بازرسي قرار دادند.[۸] فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق با صدور اطلاعيه شماره 2213 اعلام كرد كه با اجراي آتش در مناطق سپاه سوم (شرق بصره) و سپاه هفتم (غرب اروندرود و منطقه فاو) خسارات و تلفاتي به نيروهاي ايراني وارد كرده است. در اين اطلاعيه ادعا شده است كه تعدادي از نظامیان ايرانی به واحدهاي خط مقدم عراق پناهنده شده‌اند.[۹]
گزارش - 5
5. انتقال تعداد زيادي جاش مسلح عراقي به منطقه عملياتي والفجر8، تجمع واحدهاي نظامي دشمن در رواندوز، اقدام نيروهاي عراقي به ترميم و احداث سنگر و كانال در محور قصرشيرين و مهران، گلولهباران مواضع رزمندگان ایران در منطقه عمومی مهران ازجمله مهم‌ترين خبرهاي منابع نظامي در جبهه شمالي و مياني است. قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) با استناد به گزارش ناحيه كردستان اعلام كرد كه رژيم بعث عراق اخيراً جاش‌هاي مسلح زيباري را به استعداد 5000 نفر از منطقه عملياتي والفجر9 به منطقه عملياتي والفجر8 اعزام كرده است.[۱۰] سپاه پيرانشهر نيز در نامهاي به قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) از تجمع نيروهاي عراقي در منطقه رواندوز خبر داده و نوشته است كه به گفته برخي از جاش‌ها، عراق قصد حمله به ايران را دارد.[۱۱] براساس گزارش قرارگاه عملياتي نجف2، تعدادي از عوامل عراقي در محور قصرشيرين درحال ترميم كانال و احداث و ترميم سنگر و در محور مهران درحال احداث سنگر مشاهده شده‌اند.[۱۲] گفتنی است علی مژدهی راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در گزارش روزانه خود نوشته است امروز توپخانه دوربرد عراق تيپ4 لشكر21 حمزه ارتش جمهوري اسلامي در منطقه هرمزآباد را به‌شدت گلولهباران كرد.[۱۳]
گزارش - 6
6. درنتيجه اجراي كمين نيروهاي عراقي در منطقه عمومي دهلران، تعدادي از رزمندگان شهيد يا مجروح شدند. در درگيري ديگري در جبهه شمال‌غرب، سنگر كمين عراقي‌ها منهدم و افراد آن متواري گشتند. دفتر فرماندهي منطقه2 كربلا در گزارشي به دفتر فرماندهي كل سپاه اعلام كرد كه در منطقه گاوتپه واقع در 30 كيلومتري دهلران، گروهي از نيروهاي ژاندارمري مأمور در سومار با يك دستگاه خاور به شناسايي مي‌روند كه در كمين دشمن گرفتار شده و درنتيجه 11 نفر از آنها شهيد و تعدادي مجروح مي‌شوند و خودروي آنان نيز منهدم مي‌شود.[۱۴] گزارش نشريه وزارت اطلاعات از اين حادثه حاكي است: حدود 47 نفر از افراد ژاندارمري در محور چلات هدف كمين ضدانقلابيون وابسته به عراق قرار مي‌گيرند كه درنتيجه 7 نفر شهيد و 10 نفر زخمي مي‌شوند و از بقيه اطلاعي در دست نيست.[۱۵] دفتر فرماندهي سپاه اروميه نيز گزارش داد: گروهي از نيروهاي گردان شهيد باكري كه امروز، براي دستگيري ديدبانان عراق به خطوط دشمن اعزام شده بودند با كمين عراقي‌ها مواجه شده و با آنان درگير مي‌شوند كه با رشادت نيروهاي اين گردان، كمين دشمن متلاشي شده و افراد آن مي‌گريزند. نيروهاي خودي بعد از يك ساعت درگيري، سالم به مقر برمي‌گردند.[۱۶]
گزارش - 7
7. درپي تهديد حكومت عراق به اخراج گروه رزگاري از اين كشور و باتوجه‌به احتمال تهديد مشابه ساير گروه‌هاي ضدانقلاب ايراني، اين گروه‌ها اقدامات و حملات خود را تشديد كرده‌اند. بنا بر گزارش امروز ركن2 (اطلاعات) لشكر28 ارتش جمهوري اسلامي، رژيم بعث عراق در 3/2/1365، به سران گروهك‌ها ازجمله گروهك رزگاري هشدار داد درصورت افزايش ندادن فعاليت‌هايشان بايد خاك عراق را ترك كنند. در همين ارتباط سران رزگاري با تشكيل جلسه‌اي، تعدادي از نيروهاي خود را به 3 گروه عمليات به فرماندهي سعيد مرادي، اطلاعات به سرپرستي محمد ولي و پشتيباني به سرپرستي رفيق (اهل سيانا) تقسيم كردند. اين گروه‌ها با نفوذ به داخل ايران در بخش سروآباد قصد دارند پس از استقرار در اين منطقه ضمن اجراي عمليات، اخبار و اطلاعات و همچنين محل استقرار نيروهاي خودي را دراختيار رژيم عراق قرار بدهند. براساس همين گزارش، گروه عمليات رزگاري به استعداد 34 نفر در 5/2/1365، با ورود به منطقه اورامان به سه تيم تقسيم شد: تيم اول به استعداد 4 نفر به سرپرستي سهراب رزابي به حوالي روستاي رزاب؛ تيم دوم به استعداد 16 نفر به حوالي روستاي بهرام‌آباد بندول و تيم سوم به استعداد 14 نفر به منطقه اورامان اعزام شدند و در اين نقاط درحال گشت‌زني هستند. اين تيم‌ها قصد اجراي كمين در جاده‌ها، ترور شخصيت‌ها و درصورت امكان حمله به پايگاه‌هاي نيروهاي خودي را دارند.[۱۷] دراين‌زمينه، قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) نيز ضمن هشدار به همه پايگاه‌هاي تحت‌امر خود درمورد تاكتيك جديد حزب دمكرات در حمله به پايگاه‌ها، اعلام كرد: اخيراً هيزهاي (گردان‌هاي) حزب دمكرات به‌صورت هماهنگ شده و باهم وارد عمل مي‌شوند و طبق تصميمات كنگره هفتم حزب دمكرات، واحدهاي عملياتي اين حزب هماهنگ با يكديگر و زير نظر قرارگاه، عمليات خواهند كرد. اين تاكتيك جديد به همه هيزها ابلاغ شده است.[۱۸] واحد اطلاعات سپاه سردشت نيز به قرارگاه حمزه هشدار داد تعداد زيادي از افراد هيز كيارنگ چند روزي است كه در روستاي احمدبريو استقرار يافته و قصد حمله به گروه ضربت سردشت را دارند.[۱۹] از سوي ديگر، سپاه سنندج براي دستگيري يكي از عوامل ضدانقلاب به نام محمود گفتاري در ساعت يك بامداد امروز، اقدام به ايجاد كمين كرد، اما نامبرده متوجه كمين شده و با نيروهاي خودي درگير و كشته شد.[۲۰]
گزارش - 8
8. تهاجم ارتش عراق براي تصرف دشت برازگري در شمال استان اربيل، با مقاومت پيشمرگان كرد و مجاهدين عراقي درهم‌شكست. عمليات چريكي بارزاني‌ها در منطقه زاخو و بمب‌گذاري مجاهدين عراقي در باشگاه افسران عراقي تلفات و خساراتي به ارتش عراق وارد كرد. خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از منابع موثق از داخل خاك عراق، گزارش داد كه مقاومت و نبردهاي چريكي پيشمرگان حزب‌الله كرد هوادار مجلس اعلاي عراق و مجاهدين مسلمان عراقي، منجر به تحميل تلفات و خسارات سنگيني به مهاجمان عراقي و عقب‌نشيني آنان تا مواضع قبلي خود شد. در اين عمليات چند تن از نظاميان عراق اسير شدند و تعدادي سلاح و مهمات به غنيمت پيشمرگان درآمد.***** [۲۱] شوكت بارزاني نماينده حزب دمكرات كردستان عراق (گروه بارزاني‌ها) در گزارشي به فرماندهي تيپ نوهد اعلام كرد كه در ساعت 19:30 مورخ 14/2/1365، گروهي از پيشمرگان منطقه زاخو به پايگاه‌هاي سيلافه، كاني‌كوتره و سيهله حمله و بعد از نبردي شديد پايگاه سيلافه را تصرف كردند و به آتش كشيدند. در اين عمليات خسارت بسياري به هر سه پايگاه دشمن وارد شد و 6 نفر از افراد دشمن ازجمله فرمانده پايگاه سيلافه اسير شدند. همچنين چند سلاح سبك، يك دوربين و مقداري مهمات به غنيمت افراد بارزاني درآمد. بنا بر همين گزارش، هم‌زمان با عمليات مذكور، پيشمرگان منطقه عقره سر جاده پايگاه بابلو (شمال زاويته) كمين زدند. در اين كمين 2 تن از نيروهاي دشمن كشته شدند و 2 تفنگ غنيمت گرفته شد.[۲۲] همچنين روزنامه جمهوري اسلامي در شماره امروز خود نوشت: مجاهدين عراقي در اواخر ماه گذشته با كارگذاشتن يك بمب 10 كيلويي در باشگاه شبانه افسران عراقي در خيابان ابونراس بغداد، اين باشگاه را به آتش كشيدند. در اين انفجار 2 افسر بلندپايه عراقي به نامهاي سرهنگ وعد الدليمي و سرگرد وليد خالد كشته شدند.[۲۳]
گزارش - 9
9. سازمان مجاهدين خلق (منافقين) با اعزام افراد خود از عراق به نقاط مختلف كشور، فعاليت‌هاي جاسوسي و خرابكاري خود را در داخل ايران تشديد مي‌كند. بنا بر اعلام شهرباني استان كردستان، تعدادي از عوامل سازمان مجاهدين خلق (منافقين) از مرز چوارتاي عراق وارد خاك ايران شده‌اند. گروه ديگري نيز از مرز پاوه قصد ورود به خاك ايران را داشتند كه با اجراي آتش خمپاره‌‌انداز نيروهاي خودي، يكي از آنها كشته و 5 نفر ديگر مجروح شدند.[۲۴] همچنين بنا بر گزارش واحد اطلاعات سپاه سردشت، عده‌اي از افراد اين سازمان پس از تردد در روستاهاي گوزله و يولوكه با ماشين عازم ساير شهرهاي ايران شدند.[۲۵] وزارت اطلاعات نيز در گزارش روزانه خود اعلام كرد منافقين اقدام به شناسايي تورهاي بازرسي در مسيرهاي تبريز به بستان‌آباد، تبريز به آذرشهر و بناب كرده‌اند. اين سازمان همچنين با اعزام عناصر خود وضعيت استقرار تورهاي بازرسي و كيفيت بازرسي را در مسيرهاي مياندوآب، مراغه، قره‌چمن و ميانه بررسي كرده‌اند.[۲۶] شهرباني استان ايلام نيز در نامهاي به فرمانده گردان مرزي ژاندارمري ايلام ضمن هشدار درباره احتمال اقدامات تخريبي منافقين اعلام كرد: «به‌قرار اطلاع واصله، منافقين قصد دارند در آينده اقدام به يك سري عمليات خرابكارانه در تأسيسات شهرها و دكل‌هاي فشارقوي برق نمايند.»[۲۷]
گزارش - 10
10. امروز نيز هزاران تن از داوطلبان بسيجي شامل نيروهاي رزمي، فني، پزشكي، آموزشي، مهندسي و راه‌سازي از سراسر كشور عازم جبهه‌ها شدند. نيروهاي تخصصي بسيج سپاه پاسداران قم، نيروهاي فني و تخصصي طرح كاد آموزش‌وپرورش قم و گروهي از كارخانجات اين شهرستان، اولين كاروان لبيك يا امام پزشكان سمنان، گروهي از نيروهاي امدادگر جمعيت هلال‌احمر شهرستان كاشان، يك اكيپ از نيروهاي فني و تخصصي اداره راه‌وترابري گرگان، 58 تن از نيروهاي پزشكي، درماني و امدادي جمعيت هلال‌احمر استان هرمزگان[۲۸] و سومين كاروان دانش‌آموزان مدارس تهران شامل 200 نفر، امروز عازم جبهه‌هاي نبرد شدند.[۲۹] همچنين كاروان راهيان كربلای استان خراسان شامل دانشجويان، كارگران و فرهنگيان؛ 2500 نيروي داوطلب از بخش‌هاي مختلف استان لرستان؛ نيروهاي رزمي از لنگرود؛ صدها داوطلب رزمي و فني از شهرهاي سنندج، جهرم، پلدشت؛ نيروهاي رزمي آموزش‌ديده از شهرهاي دهلران، ايلام، دره‌شهر، آبدانان و ايوان‌غرب؛ گروهي از فرهنگيان، مسئولان ادارات و اعضاي سپاه پاسداران هشتپر تالش؛ 213 تن از فرهنگيان و 143 تن از دانش‌آموزان قائم‌شهر؛ جمعي از روحانيون حوزه علميه قم؛ 40 نفر از دبيران مدارس گيلان؛ 37 نفر از فرهنگيان، دانش‌آموزان، كشاورزان و كاركنان شركت ابريشم شارم از طاهرگوراب؛ 24 تن از دانشجويان آموزشكده بهداشت عمومي؛ 100 تن از كاركنان شهرداري اهواز؛ نيروهاي بسيج دانش‌آموزي و معلم آق‌قلا، كاروان‌هاي راهيان كربلا از باختران و گيلان‌غرب؛ گروهي از كاركنان بنياد شهيد، كميته امداد، آموزش‌وپرورش، بازاريان و بسيجيان داوطلب ادارات شهرستان پاوه (درقالب دومين كاروان راهيان كربلا) رهسپار مناطق عملياتي شدند. علاوه‌براين، سومين كاروان جهاد سازندگي خراسان متشكل از دو گردان مهندسي رزمي با 560 تن از متخصصان راه‌سازي و عمليات آبي، نيروهاي فني و تخصصي از همدان، سي‌وچهارمين اكيپ راه‌سازي استان اصفهان و 50 تن از نيروهاي تخصصي شركت تهيه مواد غيرفلزي اصفهان وابسته به شركت ملي فولاد ايران رهسپار جبهه‌هاي نبرد شدند.[۳۰]
گزارش - 11
11. وزير كشور ضمن اعلام آمادگي همه نيروها و امكانات وزارت كشور براي خدمت‌رساني به جبهه‌ها، از تشكيل قرارگاه مهندسي اين وزارتخانه در جبهه جنوب خبر داد. حجتالاسلام سيدعلي‌اكبر محتشمي گفت: «كليه نيروها و امكانات مؤسسات وزارت كشور با حالت آماده‌باش در خدمت جنگ قرار گرفته است.» وي افزود: «درحال‌حاضر قرارگاه وزارت كشور در جبهه جنوب تشكيل شده و تمامي شهرداري‌ها و دفاتر فني دواير ذي‌ربط در سراسر كشور در تماس نزديك و لحظه‌به‌لحظه با ستاد جنگ وزارت كشور قرار دارند.» وزير كشور گفت: «به‌منظور هماهنگي بيشتر با طراحان عمليات جنگي، معاونت جنگ وزارت كشور نيز در قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) مستقر شده است.»[۳۱]
گزارش - 12
12. اقدامات تيم‌هاي عمليات رواني سپاه پاسداران در جبهه‌هاي مختلف، ازجمله پخش پيام‌هايي به زبان عربي، تأثير بسياري در جذب نيروهاي دشمن دارد. عليرضا مزيناني مسئول واحد تبليغات نيروي زميني سپاه پاسداران، در گزارشي به فرمانده نيروي زميني سپاه تبليغات رواني را بر نيروهاي عراقي اثربخش خواند و با اعلام اينكه در دو ماه اخير، 19 تيم صوتي جنگ رواني در خطوط مختلف جبهه مستقر شده‌اند، گفت: «از اين 19 تيم، 12 تيم در خط فاو، از كناره اروند تا خور عبدالله، يك تيم در گارد ساحلي (خسروآباد)، 2 تيم در جزيره مينو، 2 تيم در كوي سپاس آبادان و 2 تيم در هور مستقر شده‌اند.» وي افزود: «تيم‌هاي صوتي جنگ رواني داراي وسايلي از قبيل موتور برق، آمپلي‌فاير، بلندگو و ضبط‌صوت هستند كه با نصب بلندگو در خطوط مقدم، اقدام به پخش مطالبي به زبان عربي شامل پيام، سرود، شعر، مصائب اهل‌بيت، اذان، قرآن، مصاحبه و پيام‌هاي اسرا مي‌كنند. در هر تيم يك يا دو نفر روحاني عرب‌زبان حضور دارند كه در هر شبانه‌روز حدود 4 ساعت يا بيشتر برنامه اجرا مي‌كنند.» به گفته مزيناني در طول دو ماه و نيم اخير افراد متعددي از نيروهاي دشمن تسليم رزمندگان شده‌اند كه همگي اذعان كرده‌اند پس از شنيدن پيام‌ها، تصميم به پناهندگي گرفته‌اند. مزيناني ازجمله علائم اثربخش‌بودن عمليات رواني را واكنش دشمن دانست و گفت: «به‌هنگام پخش برنامه‌هاي صوتي، دشمن حساسيت خاصي از خود نشان مي‌دهد و نه‌تنها با اجراي آتش سنگين عليه مواضع رزمندگان واكنش نشان مي‌دهد، بلكه در بعضي از خطوط اقدام مشابهي انجام داده است و پيام، آهنگ و موسيقي پخش مي‌كند.» وي افزود كه براثر آتش دشمن به‌طور ميانگين در هر ماه يك موتور برق و در هر هفته يك آمپلي‌فاير و در هر روز سه بلندگو از بين مي‌رود. مسئول واحد تبليغات نيروي زميني سپاه تأكيد كرد: «براي پرمحتوا نمودن برنامه‌ها و ايجاد تنوع در جنگ رواني نياز به كسب اطلاعات از وضعيت دشمن است كه واحد اطلاعات بايد به ما بدهد.»[۳۲]
گزارش - 13
13. آيت‌‌الله منتظري در جلسه با سران قوا، پيشنهاد كرد نيروهاي مسلح ادغام شوند. در جلسه امشب سران سه قوه مقننه، مجريه و قضائيه با قائم‌مقام رهبري، موضوع ادغام نيروهاي مسلح مورد بحث قرار گرفت. حجتالاسلام هاشمي رفسنجاني جانشين فرمانده كل قوا، در كتاب خاطرات خود دراين‌باره نوشته است: «شب مهمان آقاي منتظري بوديم. ايشان طرحي براي ادغام نيروهاي مسلح، ارتش و سپاه و ژاندارمري و كميته‌ها و شهرباني ارائه داد. اصل ايده مورد قبول همه بود، ولي در زمان و كيفيت آن نياز به مطالعه بيشتر ديده شد.»******[۳۳]
گزارش - 14
14. رئيس مجلس شورای اسلامی امروز در جمع شركت‌كنندگان كمیته‌های استانی ستاد تبلیغات جنگ، ضمن رد هرگونه آتش‌بس با رژيم بعث عراق، بر انعكاس حقایق جنگ ازسوی این ستاد تأكید كرد. حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی در این دیدار كه سرپرست ستاد تبلیغات جنگ و جمعی از استانداران و معاونان حضور داشتند با اشاره به اینكه هدف حزب بعث عراق نابودی جبهه پایداری******* و نابودي انقلاب اسلامی است، از اعضاي اين ستاد خواست تا اهتمام بیشتری برای افشاي ماهیت حزب بعث و بنیان‌گذار آن درجهت روشن‌ترشدن افكارعمومی داشته باشند. رئیس مجلس شورای اسلامی با تأكید بر اینكه جنگ ما دفاعی است و باید تا جایی پیش برویم كه بقاي انقلاب تضمین شود، هرگونه آتش‌بس را رد كرد و باتوجه‌به اختناق حاكم بر عراق خاطرنشان كرد كه پیشنهاد آتش‌بس ازسوی رژیم بعث عراق و حامیان او حاكی‌از به‌ضعف‌افتادن آنها است و می‌خواهند از آتش‌بس برای تجدید قوا و حمله مجدد به انقلاب اسلامی، استفاده كنند. وی همچنین با انتقاد از رویكرد برخی احزاب داخلی در مخالفت با ادامه جنگ گفت: «من از لیبرال‌ها تعجب می‌كنم كه دم از سیاست می‌زنند و می‌گویند جنگ باید تمام شود. حالا اگر منافقین و دیگران حرف بزنند، این [طرز تفكر و] حركت برای آنان اقتضا می‌كند، ولی اینها كه خود را از مردم می‌دانند چطور با پررویی جلوي جوانان دانشجو را در خیابان می‌گیرند و می‌گویند جنگ باید تمام شود.» فرمانده عالی جنگ در ادامه به حمله عراق در منطقه فكه در روز 10/2/1365، اشاره و تصریح كرد: «نیروهای عراقی اخيراً با استفاده از یك منطقه باز در فكه صدها تانك را بسیج كردند و شروع به حركت كردند، بچه‌هاي (نیروها) ما وقتی فهمیدند، تیپ10 سیدالشهدا(ع) [سپاه پاسداران] و چند گردان نیرو با سرعت بر سر عراقی‌ها ریخته، و چندهزار نفر را تارومار كردند.»[۳۴] حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی با اشاره به وظیفه ذاتی ستاد تبلیغات جنگ افزود: «این ستاد باید كار كند و راه را روشن كرده و جهت بدهد و تبلیغات را به‌خوبی اداره كند و به تعبیر من اگر شما حتی بخشی از حقایق جنگ را بدون سانسور و رتوش و همان‌طور كه اتفاق افتاده در تبلیغات منعكس كنید، در كار جنگ موفق خواهید بود.»[۳۵] وی در خاتمه ضمن تجلیل از استقبال مردم برای حضور در جبهه‌ها با اشاره به اینكه هنوز هنر برای تجسم صحنه‌های عالی جنگ و روند انقلاب به كار گرفته نشده تأكید كرد كه باید از این صحنه‌ها تا می‌توان فیلم تهیه كرد و به مردم دنیا نشان داد تا در دل تاریخ آینده ملت‌ها باقی بماند.[۳۶]
گزارش - 15
15. گردهمايي دوروزه مسئولان كميته‌هاي تبليغات جنگ سراسر كشور كه به دعوت ستاد تبليغات جنگ و به‌منظور ارزيابي عملكرد اين كميته‌ها، بررسي و رفع مشكلات موجود و ايجاد هماهنگي در فعاليت آنها تشكيل شده بود، امروز، با پيشنهادها و توافق‌هايي پايان يافت. در اين گردهمايي علاوه‌بر مسئولان كميته‌هاي تبليغات جنگ سراسر كشور، نخست‌وزير و مسئولاني از وزارت كشور، وزارت اطلاعات، وزارت ارشاد اسلامي، جهاد سازندگي، سپاه پاسداران، ارتش، قوه قضاييه، سازمان صداوسيما و سازمان تبليغات اسلامي حضور داشتند. مهم‌ترين دستاوردها و توافق‌هاي اين هم‌انديشي بدين‌شرح است: o تشكيل دبيرخانه ستاد پشتيباني جنگ استان‌ها براي پيگيري كارهاي اين ستاد. o تهيه بولتن خبري به‌همت ستاد تبليغات جنگ با هدف تغذيه اطلاعاتي كميته‌هاي استاني و نيز دريافت اخبار فعاليت‌هاي آنها و انعكاس رسانه‌اي آن. o موافقت ستاد جذب و هدايت كمك‌هاي مردمي با استفاده از بعضي كمك‌هاي نقدي و جنسي مردم در امر تبليغات براي ترغيب مردم به حضور هرچه گسترده‌تر در صحنه جنگ. o استمداد از مردم براي تأمين مخارج مربوط به تبليغات جنگ. o توجه و رسيدگي به مسائل و مشكلات خانواده‌هاي رزمندگان. o افزايش توليد برنامه‌هاي جنگي با هدف انتقال فرهنگ جبهه به شهرها و نيز پوشش خبري و تصويري رويدادهاي جنگ توسط صداوسيماي جمهوري اسلامي. o انعكاس اخبار فعاليت يگان‌هاي رزمي هر استان در همان استان. o انعكاس گسترده‌تر اعزام نيرو و كمك‌هاي مردمي به جبهه‌ها ازطريق صداوسيماي جمهوري اسلامي. o انعكاس فعاليت‌هاي فني و تخصصي نيروهاي جهاد سازندگي با هدف ترغيب نيروهاي متخصص براي حضور در جبهه‌ها. o پرهيز از فعاليت انفعالي در تبليغات جنگ و اتخاذ تصميم براي تبليغات تهاجمي.[۳۷]
گزارش - 16
16. نماينده دائم جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد با تمجيد از پيروزي رزمندگان در عمليات‌هاي بيت‌المقدس و والفجر8، آثار و پيامدهاي سياسي - نظامي اين دو عمليات را تحليل كرد. سعيد رجايي خراساني سفير و نماينده دائمي ايران در سازمان ملل متحد، با حضور در هشتمين هم‌انديشي دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه - كه امروز در تالار علامه اميني دانشگاه تهران برگزار شد - با بيان اهميت عمليات بيت‌المقدس كه موجب حيرت دنيا شد، گفت: «در كريدرهاي سازمان ملل همه صاحب‌نظران سياسي متحير بودند كه چطور ايراني‌ها توانستند خرمشهر را آزاد كنند.» وي درباره تأثير عمليات بيت‌المقدس و تكاپوي حاميان رژيم عراق براي برقراري آتش‌بس و حفظ صدام گفت: «در شوراي امنيت جلسه تشكيل دادند و قطعنامه‌اي گذراندند كه بعد از 22 ماه سكوت مي‌خواستند ما بپذيريم كه با دشمن وارد مذاكره شده و نيروهاي حافظ صلح به منطقه بيايند و بين ما و صدام حائل شوند و كساني كه اين طرح را تهيه كرده بودند، نقشه‌شان اين بود كه رژيم صدام حفظ شود ... بنابراين شروع كردند شعار دعوت به صلح دادن و دعوت به صلح چيزي بود كه آن موقع صدام دوست مي‌داشت و هركس اين دعوت صلح را نمي‌پذيرفت، ازنظر افكارعمومي دنيا به او لطمه مي‌خورد. علاوه‌براين، دعوت به اعزام نيروهاي حافظ صلح، آتش‌بس و مذاكره كردند تا از پيشروي سپاه اسلام جلوگيري كنند.» رجايي خراساني درباره مغالطه سياسي در متجاوز جلوه‌دادن ايران اظهار كرد: «مسئله ديگر اين بود كه ايران تا الآن از اراضي خود دفاع مي‌كرد. بنابراين مشروع بود، ولي حالا ديگر دفاع نمي‌كند، بلكه تجاوز مي‌كند. اين يك مغالطه سياسي بود. ما اگر ده سال هم بجنگيم باز دفاع مي‌كنيم، ولي آنها دفاع را اين‌طوري تعريف كرده‌اند، مادامي كه شما در اراضي خود مي‌جنگيد دفاع مي‌كنيد هروقت به تعقيب دشمن از اراضي خود خارج شديد، داريد تجاوز مي‌كنيد.» وي سپس به سياست دوگانه حاميان رژيم عراق در رفتار با ايران اشاره كرد و افزود: «از اينكه رژيم تجاوزگر صدام به‌دست جمهوري اسلامي ساقط شود نگران هستند وگرنه آنها نگران سقوط صدام نيستند، حتي تلويحاً قول مي‌دهند كه اگر شما آشتي كنيد، صدام سقوط مي‌كند. آنها فقط دوست ندارند صدام به‌دست سپاه اسلام سقوط كند. بعد از آزادي خرمشهر مسئوليت‌هاي تازه‌اي براي آقايان به‌وجود آمد بايد ازنظر تسليحاتي و استراتژيكي آن‌قدر صدام را تقويت كنند تا ما را در يك بن‌بست نظامي قرار دهند، يك موازنه، ما يك برتري در نيروي انساني و روحيه و معنويات داريم و صدام بايد در تكنولوژي نظامي از نوع بهترين سلاح‌ها در دنيا برتري داشته باشد. ميگ 25، بهترين سلاح روس، ميراژ 2000 بهترين سلاح فرانسه و سوپراتاندارد با موشك‌هاي اگزوسه و ... بنابراين توان استراتژيك صدام را آن‌قدر بالا بردند كه بتوانند جبران برتري معنويات و نيروي انساني ما را بكند.» نماينده دائم ايران در سازمان ملل در ادامه به موضوع فشار غرب براي واداركردن ايران به مذاكره و القاي اينكه ايران هيچگاه جنگ را با پيروزي پشت‌سر نخواهد گذاشت، پرداخت و افزود: «[حاميان عراق] ازنظر سياسي هم با مانورهاي مختلف در مجامع بين‌المللي سعي مي‌كنند عليه ما عمل كنند. ... مشكل [آنها] فعلاً اين است كه آتش‌بس پذيرفته شود و مسئولان جمهوري اسلامي به مذاكره مستقيم يا غيرمستقيم با صدام تن دردهند، بنابراين دنيا خودش را آماده كرده بود كه روزي ما مشغول مذاكره شويم. در مسافرت‌هايي كه مجبور بوديم ازطريق لندن به نيويورك داشته باشيم هروقت وارد لندن مي‌شديم وزارت امور خارجه انگلستان از ما دعوت كرده و در عالي‌ترين سطوح احترامات از ما استقبال و پذيرايي مي‌كردند و سؤالي كه داشتند اين بود كه مي‌دانيد اين جنگ ادامه‌اش بي‌نتيجه است اصلاً امكان اينكه يكي از طرفين بر ديگري پيروز شود، وجود ندارد. ... حتي خاطرم است كه رئيس شوراي امنيت از كشور هلند در روزي كه رياستش پايان گرفت، وقت گرفت و به ديدن نمايندگي جمهوري اسلامي آمد و گفت: آمده‌ام و پيامي دارم ازطرف شوراي امنيت به شما، من آمده‌ام ازطرف ابرقدرت‌ها به شما اطمينان دهم كه شما در اين جنگ پيروز نخواهيد شد و چون دنيا تصميم گرفته كه شما پيروز نشويد بنابراين تلاش شما براي ادامه جنگ ازنظر ما يك بلاهت سياسي است.» رجايي خراساني در ادامه به آثار و پيامدهاي عمليات والفجر8 و تلاش غرب براي ايجاد هراس در بين كشور عرب حوزه خليجفارس اشاره كرد و گفت: «وقتي برادران ما وارد فاو شدند، چيزي اتفاق افتاد كه ازنظر محاسبات سياسي ريزبين‌ها، محال بود. امريكا عوض اينكه بگويد بعد از پيروزي سپاه اسلام در فاو، سقوط صدام نزديك شده يا موقعيت استراتژيكي عراق به هم خورده، هيچ‌كدام را نمي‌گويد. مي‌گويد قواي ايران به مرزهاي عربستان سعودي و كويت نزديك شده است. اصلاً صدام در اينجا مطرح نيست. آن چيزي كه امريكا از آن مي‌ترسد اين است كه ما به عربستان و كويت حمله كنيم. امريكا مي‌داند كه بعد از سقوط صدام شكل جغرافياي سياسي منطقه عوض مي‌شود و تمام چيزهايي كه آنها موازنه خاصي براي موقعيت جغرافيايي سياسي به‌وجود آورده‌اند منقرض و متلاشي مي‌شود. بنابراين ترسي كه امريكا از اين انقراض دارد خودش مطرح نمي‌كند، بلكه آن را به كويت و عربستان منتقل مي‌كند و علي‌رغم اينكه مسئولان ايران بارها شفاهاً و كتباً با اعزام هيئت‌هاي عالي‌رتبه به كويت، عربستان و به بقيه كشورهاي منطقه خليجفارس اطمينان مي‌دهند كه ما قصد گذشتن از مرزهاي عراق به كشورهاي ديگر را اصلاً نداريم، مع‌الأسف سعي مي‌كند آنچه را خودش از آن مي‌ترسد مرتب به كويت و عربستان منتقل كند.»[۳۸]
گزارش - 17
17. رئيس‌جمهور عراق در سخناني با اشاره به تجربه‌هايي كه عراق در مقابله با حمله ايران به فاو كسب كرده و همچنين فوايد اين نبرد و تغييراتي كه در راهبرد نظامي عراق صورت گرفته است، گفت كشورش مصمم است شبه‌جزيره فاو را بازپس‌گيرد. وي شرايط عراق را براي صلح اعلام كرد و سوريه و ليبي را به‌دليل حمايت از ايران، خائن خواند. صدام يكي از عناصر اصلي قدرت را جمعيت ذكر و خانواده‌ها را به زادوولد بيشتر تشويق كرد. صدام حسين رئيس‌جمهور عراق، در سخنراني براي مقامات و اعضاي دفتر حزب بعث عربي سوسياليست شاخه بغداد، گفت: «نبرد فاو سودهاي زيادي دارد ازجمله مهم‌ترين سودهاي آن، برملاشدن افرادي است كه بر سياست خود با خيانت سرپوش گذاشته بودند. مسئله ديگر سرنگوني رژيم در بغداد و نه اشغال عراق است، ولي درواقع ثابت شد كه آنها به ايران كمك مي‌كنند تا عراق را اشغال كند.******** ... اين خود يك مورد سود حاصل از نبرد فاو بود كه حقيقت خيانتكاران در چارچوب قومي و حتي جهاني فاش شود. فاو منطقه عزيزي از خاك عراق است، ليكن شما مي‌دانيد و ما آن را ظرف ماه گذشته ثابت كرديم كه توان آن را داريم كه هر روز به‌اندازه مثلث فاو يا دربرابر آن مساحتي از ايراني‌ها در سراسر جبهه از شمال تا جنوب بگيريم.» صدام افزود: «نام فاو در جهان مشهور است و همه مي‌دانند كه ايراني‌ها جزئي از خاك ما را اشغال كردند، لذا از اين به بعد كه جنگ ادامه دارد اين امكان براي ما وجود دارد كه به ارتش آن كشور در هرجايي كه باشد حمله كنيم و نه‌تنها در فاو، بلكه ارتش آنها را در هرجايي كه باشد تعقيب كنيم. حتي اگر در دزفول يا محمره [خرمشهر] و هرجايي ديگر از خاك ايران باشد ما خواهيم رفت و به آنها ضربه خواهيم زد و اين شيوه جديد ما است.» ******** صدام با تظاهر به صلح‌طلبي افزود: «عراق صلح مي‌خواهد و طمعي به يك وجب خاك ايران ندارد و به درخواست ايران بدون اينكه دخالت در امور داخلي‌اش بكند احترام مي‌گذارد و ايران براي خود باشد و ما براي خودمان. عراق شعار بازگشت دو طرف به مرزهاي بين‌المللي را سرمي‌دهد. ما خواهان برقراري صلح همه‌جانبه براساس احترام متقابل در حاكميت و روابط من‌جمله عدم دخالت در امور يكديگر هستيم و اينكه هريك از دو كشور عراق و ايران، به‌عنوان دو عنصر مثبت در امنيت خليجفارس باشند و ايران به اعراب احترام بگذارد. آنچه مشهود است اين است كه اگر جنگ امروز تمام شود و فردا ايران به يك كشور عربي تجاوز كند طبيعتاً ارتش عراق را دربرابر خود در دفاع از اعراب خواهد ديد و سپس خواهد ديد كه چگونه زير چكمه عراقي‌ها خرد خواهد شد.»[۳۹] صدام حسين همچنين در ديدار با اعضاي دفتر اجرايي اتحاديه عمومي زنان عراقي، جمعيت را عنصر اصلي قدرت برشمرد و گفت: «شعار ما بايد اين باشد كه هر خانواده بايد پنج دختر و پسر داشته باشد و هر خانواده‌اي [با] كمتر از چهار فرزند، بايد استحقاق قدري ملامت سخت را داشته باشد و به آنها با چشم نارضايتي بنگريم. تاريخ گذشته و حال ثابت كرده كه امكان بروز جريان‌ها و حالت‌هايي كه بتواند عراق را هدف قرار دهد وجود دارد، بنابراين ايجاب مي‌كند ما جمعيتي داشته باشيم كه بتوانيم از عراق دفاع كنيم.» صدام حسين تأكيد كرد كه تمايل به كار در خارج از خانه نبايد مانع داشتن فرزندان بيشتر شود.[۴۰]
گزارش - 18
18. يكي از نمايندگان مجلس انگليس، جنايت صدام حسين درمورد اعدام 5000 تن از زندانيان زندان ابوغريب را افشا كرد. به نوشته روزنامه اطلاعات، «واحد خبر مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق در تماسي با واحد مركزي خبر با اظهار اين مطلب افزود خانم آن كلود عضو حزب كارگر و نماينده پارلمان انگليس با صدور گزارشي خطاب به پارلمان انگليس در تاريخ 13/3/1986 [22/12/1364] به نقل از يك افسر مسئول زندان ابوغريب ضمن تأييد وقوع اين جنايت هولناك و اظهار تأسف از اينكه سرزمين عراق كه روزي مركز تمدن‌هاي جهان بود، امروزه زندان عظيمي چون ابوغريب را در خود جاي داده است، جزئيات بيشتري را پيرامون چگونگي تيرباران مجاهدين مسلمان عراقي افشا كرد. در اين گزارش آمده است: سرپرست زندان با دريافت دستور شروع عمليات از صدام به كليه زندانيان محكوم به اعدام اطلاع داد كه فرمان آزادي آنان ازطرف رئيس‌جمهوري صادر شده است و هرچه سريع‌تر سلول‌هاي خود را تميز كرده و آماده خروج از زندان شوند. صبح روز بعد، زندانيان در گروه‌هاي 500 نفري و تحت‌پوشش شديد امنيتي سوار كاميون‌هاي نظامي شده و راهي پادگان البسمايه، كه بزرگ‌ترين ميدان تير عراق است و در 30 كيلومتري جنوب بغداد قرار دارد، شدند و در محوطه پادگان، [به دست] صدها تن از مأموران امنيتي و عناصر جيش‌الشعبي در گروه‌هاي 500 نفري پس از ورود به محوطه پادگان البسمايه تيرباران شده و توسط 30 كانتينر يخچال‌دار به منطقه الحصوح كه مركز تحويل پيكرهاي مقتولين قادسيه است، منتقل شدند.» در ادامه اين گزارش آمده است كه شهدا از افراد فراري از جبهه‌هاي قادسيه، مجاهدين مسلمان و چند دانشجوي كرد شركت‌كننده در تظاهرات دانشگاه اربيل بوده‌اند.[۴۱]
گزارش - 19
19. وزير دفاع كويت اعلام كرد كويت هرگز درگير جنگ‌هاي خارجي در منطقه نخواهد شد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از كويت، شيخ سالم الصباح وزير دفاع كويت، با بيان اينكه رهبران كويت، نيروهاي مسلح اين كشور را در جنگ و توطئه‌هاي جهاني درگير نمی‌کنند تصريح کرد كه دولت كويت با جنگ‌هاي جاري در منطقه مانند جنگ ايران و عراق و درگيري‌هاي قطر و بحرين، به روش بي‌تشنج و بااحتياط رفتار مي‌كند. وي افزود: «ما در تلاشيم شري را كه متوجه ما است به‌آرامي و با دورانديشي و بدون درگيري با آن از خودمان دفع كنيم و دولت كويت تلاش خواهد كرد طرف‌هايي را كه مي‌خواهند از آب گل‌آلود ماهي بگيرند از منطقه بيرون كند.»[۴۲]
گزارش - 20
20. "آيا ايران مي‌تواند سرپل خود را حفظ كند؟" اين عنوان مقاله‌اي از يك گزارشگر انگليسي در مجله ميدل ايست مي‌باشد كه در آن ضمن پرداختن به عمليات رزمندگان ايران در منطقه فاو، تفوق رواني ايران، ضرورت بازپس‌گيري فاو و هراس كشورهاي عرب منطقه از پيروزي ايران را مورد بررسي قرار داده است. فيليپ مارفليت در اين مقاله نوشته است: «مهم‌ترين نتيجه نبردهاي اخير جنگ خليجفارس تفوق رواني است كه ايران به‌دست آورده است. حمله نظامي به فاو و نفوذ در كردستان عراق، پيروزي مهمي را براي حكومت تهران كه در حفظ اقتصاد جنگي خود با مشكلات جدي روبه‌رو مي‌باشد، محقق گردانيده است.» وي به نقل از اليوت تحليل‌گر نظامي مؤسسه بين‌المللي تحقيقات راهبردي لندن، آورده است: «حمله ايران به فاو، حمله‌اي زيركانه بود كه ايرانيان، عراقي‌ها را در وضع نامساعدي قرار دادند. آنها روشي به‌مراتب پيچيده‌تر از معمول از خود نشان دادند و سرپلي ايجاد كرده‌اند كه عراقي‌ها درواقع بايد آن را از ميان بردارند. اين اقدام چنان ضروري است كه صدام حسين رئيس‌جمهور عراق، بايد اين جنگ را "يك جنگ حيثيتي" اعلام كند كه احتمالاً به قيمت جان بسياري تمام خواهد شد.» فيليپ مارفليت در ادامه به استناد گزارش ديپلمات‌ها در بغداد افزوده است: «گارد زبده رياست‌جمهوري منهدم و در هم كوبيده شده، همچنين [صدام حسين] چند تن از افراد ارشد ارتش خود، ازجمله ژنرال رشيد، فخري و جبوري را مأمور نبرد فاو كرده است، كه آشكارا ناكام مانده‌اند.» به نوشته مارفليت از نگراني‌هاي عمده رژيم بعثي عراق، حضور 350 هزار نيروي ايراني در منطقه مركزي جنگ، يعني نزديك سوسنگرد است. اين نيروها مي‌توانند دوباره مرداب‌هاي هويزه را تهديد كنند؛ جايي كه عراق به‌تازگي توانسته بود واحدهاي ايراني را كه سال گذشته وارد اين منطقه شده بودند، از آنجا اخراج كند چنانچه ايران قبل از اينكه عراق بتواند نيروهاي ايران را از فاو بيرون كند دست به حمله‌اي در اين منطقه بزند، بغداد با مشكل حاد دفاع از بصره از دو جناح شمال و جنوب روبه‌رو خواهد شد. گزارشگر مجله ميدل ايست، عمليات‌هاي اخير رزمندگان را موجب هراس كشورهاي عربي منطقه برشمرده و دراين‌مورد افزوده است: «حوادث فاو هراس‌هايي را مجدداً برانگيخته است و آن اينكه درگيري ممكن است در تمامي منطقه خليج[فارس] گسترش يابد ... يك تهاجم ديپلماتيك در سازمان ملل متحد، كه شوراي همكاري خليج [فارس] در آن نقش عمده‌اي داشت، ايالات متحده و اتحاد شوروي را تحت‌فشار قرار داد تا اين درگيري را خاموش نمايد. ... از سويي فشار بر سوريه جهت تجديدنظر در روابط نزديك خود با ايران نيز به‌نظر مي‌رسد كه با شكست روبه‌رو گرديده است.» فيليپ در خاتمه با اشاره به ادامه تلاش‌هاي جنگي دو طرف نوشته است: «اين درگيري به نفع كساني همچون هنري كيسينجر وزير امور خارجه اسبق ايالات متحده، كه عقيده دارند نفع فوق‌العاده در اين است كه هر دو طرف درگير يعني ايران و عراق در اين جنگ بازنده گردند، ادامه خواهد يافت.»[۴۳]
گزارش - 21
21. حافظ اسد رئيس‌جمهور سوريه، ضمن موافقت با حملاتي كه عليه رژيم صهيونيستي انجام مي‌گيرد، گفت كه از نفوذ خود براي جلوگيري از حمله گروه‌هاي چريكي عليه كشورهاي اروپايي استفاده خواهد كرد. خبرگزاري يونايتدپرس امروز، به نقل از مجله اشپيگل (چاپ آلمان‌غربي) درمورد ملاقات حافظ اسد با هانس ديتريش گنشر وزير امور خارجه آلمان‌غربي، در بلگراد كه چهارشنبه گذشته (10/2/1365) انجام شد، گزارش داد: اسد در اين ديدار به گنشر اطمينان داد به‌طور قاطع تروريسم در خاك اروپا را رد مي‌كند. براساس اين گزارش، اسد گفت كه جنگ منطقه غرب آسيا بايد در سرزمين‌هاي تحت‌اشغال رژيم صهيونيستي صورت گيرد. اشپيگل نوشته است: «اسد قول داد از نفوذ خود بر گروه‌هاي چريكي در سوريه و لبنان استفاده خواهد كرد تا آنها را جهت متمركزكردن مبارزات خود در سرزمين‌هاي اشغالي متقاعد سازد. وزير [امور] خارجه آلمان‌غربي كه جهت گفتوگو با حافظ اسد پيرامون درگيري خاورميانه [منطقه غرب آسيا] و تروريسم، عازم پايتخت يوگسلاوي شده بود، بعد از اين ديدار گفت كه اسد قول داد دررابطه‌با تلاش‌هاي جامعه اروپايي براي مقابله با تروريسم همكاري كند.» به نوشته اين مجله، در گزارشي محرمانه كه وزارت امور خارجه فرانسه هفته گذشته براي دولت آلمان‌غربي فرستاد، سوريه يكي از پايگاه‌هاي اصلي براي تروريسم بين‌المللي قلمداد گرديده بود. در اين گزارش آمده بود كه ليبي، ايران و در درجه اول سوريه پول و ساير كمك‌ها را دراختيار تروريست‌ها مي‌گذارند.[۴۴]
گزارش - 22
22. جايگزيني نجيب‌الله به‌جاي ببرك كارمل رئيس‌جمهور افغانستان تأكيد سخنگوي مبارزان افغان بر مبارزه تا خروج آخرين سرباز شوروي از افغانستان و رد هرگونه مذاكره صلح بدون حضور نماينده مردم و استقبال ايران از طرح زمان‌بندي خروج نيروهاي شوروي از افغانستان و خودداري از شركت در مذاكرات ژنو مهم‌ترين گزارش‌هاي سياسي امروز دررابطه‌با افغانستان مي‌باشد. به گزارش خبرگزاري فرانسه از اسلام‌آباد امروز، ژنرال نجيب‌الله از نژاد پشتو و رئيس سازمان امنيت افغانستان، به‌جاي ببرك كارمل، رياست‌جمهوري اين كشور را به‌عهده گرفت.[۴۵] وي در اولين اظهارنظر پس از انتصاب به اين سمت اعلام كرد كه دوستي با اتحاد جماهير شوروي اصلي اساسي است و نيروهاي ارتش را تقويت و ظرفيت جنگي را ارتقا خواهد داد.[۴۶] اين درحالي است كه برهان‌الدين رباني رئيس گروه چريكي جمعيت اسلامي و سخنگوي گروه‌هاي اسلامي مبارز افغان، در واكنش به اين اظهارات گفت: «تا وقتي‌كه آخرين سرباز شوروي از افغانستان خارج نشده است، اسلحه را به زمين نخواهيم گذاشت و هر مذاكره و راه‌حل سياسي كه بدون حضور نماينده مردم افغانستان (مجاهدين) انجام شود، مورد قبول واقع نخواهد نشد.»******** رباني نكات عمده پيشنهاد صلح و به‌خصوص خروج مرحله‌به‌مرحله نيروهاي شوروي از خاك افغانستان و تضمين پايان دادن به مبارزه را رد كرد و افزود: «فقط نمايندگان افغان‌ها مي‌توانند درباره سرنوشت خود مذاكره كنند.»[۴۷] درهمين‌حال سخنگوي وزارت امور خارجه ايران، ضمن استقبال از طرح زمان‌بندي براي خروج نيروهاي شوروي از افغانستان اعلام كرد: ما همواره خواستار خروج قواي شوروي از افغانستان بوده‌‌ايم و بديهي است كه درحال‌حاضر از هر تحولي كه منجر به خروج هرچه سريع‌تر قواي شوروي از افغانستان شود، استقبال مي‌كنيم. ... ولي جمهوري اسلامي ايران در مذاكراتي كه مردم افغانستان در آن نقش نداشته باشد شركت نمي‌كند. ما معتقديم كه قبل از هر چيز بايد منافع ملت مسلمان افغانستان مدنظر باشد و نمي‌توانيم با شركت در مذاكراتي كه مردم افغانستان در آن ناديده گرفته مي‌شوند، بر آن صحه بگذاريم.[۴۸]
گزارش - 23
23. امروز اجلاس اقتصادي - سياسي سران هفت كشور صنعتي غرب در پايتخت ژاپن آغاز شد. "تروريسم بين‌الملل" و "انفجار در رآكتور هسته‌اي شوروي در چرنوبيل" ازجمله موضوع‌هاي مطرح‌شده در اين نشست بود. دو ساعت پس از شروع اجلاس، پنج موشك در مقابل سفارت كانادا و در نزديكي محل اجلاس به زمين اصابت كرد. يونايتدپرس اعلام كرد گروه‌هاي راديكال ژاپني تهديد كرده‌اند كه در طول اجلاس سه‌روزه، حملات ديگري انجام خواهند داد. در اولين روز جلسه مقدماتي سران، رهبران امريكا، ژاپن و ايتاليا بر نگراني جهان از وقوع عمليات تروريستي تأكيد كردند.[۴۹]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/02/14
- ↑ سند شماره 19765/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه فرمانده لشكر8 نجف با فرمانده نيروي زميني سپاه و بررسي وضعيت فلش دشمن در محدوده عملياتي لشكر در منطقه فاو، (قرارگاه نیروی زمینی، 17/2/1365، نوار شماره 19765) مهدی انصاری، صص 2 و 13.
- ↑ سند شماره 20642/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه بررسي وضعيت دشمن در محدوده عملياتي دو لشكر 8 نجف و 41 ثارالله(ع) در منطقه فاو، (قرارگاه کربلا، 14/2/1365، نوار شماره 19084) عليرضا لطف‌الله‌زادگان.
- ↑ سند شماره 19765/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه فرمانده لشكر8 نجف با فرمانده نيروي زميني سپاه و بررسي وضعيت فلش دشمن در محدوده عملياتي لشكر در منطقه فاو، (قرارگاه نیروی زمینی، 17/2/1365، نوار شماره 19765) مهدی انصاری، صص 2 و 13.
- ↑ سند شماره 15925/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه بررسي انتخاب منطقه براي عمليات آينده و وضعيت خطوط پدافندي دشمن در منطقه شلمچه، (قرارگاه نیروی زمینی، 14/2/1365، نوار شماره 19764)، مهدی انصاری، صص 2 و 22.
- ↑ سند شماره 19767/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه بررسي انتخاب منطقه براي عمليات آينده، (قرارگاه نیروی زمینی، 14/2/1365، نوار شماره 19767)، مهدی انصاری، صص 3 و 4.
- ↑ سند شماره 1216/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه، مهدي انصاري، 12/2/1365 تا 22/2/1365، ص33؛ و - روزنامه اطلاعات، 15/2/1365، ص15.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 15/2/1365، ص15.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 16/2/1365، ص2.
- ↑ واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 14/2/1365، صص 1 و 2، راديو بغداد، 13/2/1365.
- ↑ سند شماره 75667 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از مرکز فرماندهي ستاد مرکزي سپاه به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، 14/2/1365.
- ↑ سند شماره 359572 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از واحد اطلاعات سپاه پيرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 14/2/1365.
- ↑ سند شماره 13762 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي قرارگاه عملياتي نجف2، شماره 1871، 19/2/1365.
- ↑ سند شماره 19765/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه فرمانده لشكر8 نجف با فرمانده نيروي زميني سپاه و بررسي وضعيت فلش دشمن در محدوده عملياتي لشكر در منطقه فاو، (قرارگاه نیروی زمینی، 17/2/1365، نوار شماره 19765) مهدی انصاری، صص 2 و 13.
- ↑ سند شماره 75674 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي منطقه2 کربلا به دفتر فرماندهي كل سپاه، 15/2/1365.
- ↑ سند شماره 1216/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه، مهدي انصاري، 12/2/1365 تا 22/2/1365، ص33؛ و - روزنامه اطلاعات، 15/2/1365، ص15.
- ↑ سند شماره 359697 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهي سپاه اروميه به دفتر فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، 20/2/1365.
- ↑ سند شماره 337730 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از لشکر28 رده عقب (رکن2) به فرمانده قرارگاه لشكر28 رده جلو (رکن2)، 14/2/1365.
- ↑ سند شماره 359564 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به كليه پايگاه‌هاي تابع و ناحيه كردستان (اطلاعات)، 14/2/1365.
- ↑ سند 267/گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش تفصيلي تک عراق به مهران، گزارش راوی قرارگاه عملياتي نجف2، علي مژدهي، اردیبهشت 1365، ص19.
- ↑ سند شماره 301235 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه نظامي اداره کل اطلاعات آذربایجان‌غربی و کردستان، وزارت اطلاعات، شماره 235، 14/2/1365، ص1.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 14/2/1365، ص15.
- ↑ سند شماره 15925/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه بررسي انتخاب منطقه براي عمليات آينده و وضعيت خطوط پدافندي دشمن در منطقه شلمچه، (قرارگاه نیروی زمینی، 14/2/1365، نوار شماره 19764)، مهدی انصاری، صص 2 و 22.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 14/2/1365، ص2.
- ↑ سند شماره 314245 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني كردستان به استاندار كردستان، 14/2/1365؛ و - سند شماره 314242 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني کردستان به استاندار كردستان، 14/2/1365.
- ↑ سند شماره 359872 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 200239 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه نظامي، وزارت اطلاعات، شماره 239، 18/2/1365، ص2.
- ↑ سند شماره 359558 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني ايلام به فرماندهي گردان مرزي ژاندارمري ايلام (ركن2)، 14/2/1365.
- ↑ روزنامه ابرار، 15/2/1365، ص6.
- ↑ روزنامه کيهان، 15/2/1365، ص2.
- ↑ روزنامه کيهان، 14/2/1365، ص2.
- ↑ روزنامه ابرار، 14/2/1365، ص1.
- ↑ سند شماره 164254 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از واحد تبليغات نيروي زميني سپاه به فرماندهي نيروي زميني سپاه پاسداران، 15/2/1365.
- ↑ روزنامه رسالت، 16/2/1365، ص2.
- ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، اوج دفاع (کارنامه و خاطرات سال 1365)، به اهتمام عماد هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ هشتم 1388، ص88.
- ↑ روزنامه كيهان، 16/2/1365، ص3.
- ↑ سند شماره 404290 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد تبليغات جنگ شوراي‌عالي دفاع به استاندار كميته تبليغات جنگ ايلام، 23/2/1365.
- ↑ روزنامه کیهان، 16/2/1365، ص18.
- ↑ اوج دفاع، پیشین، ص88.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 47، 16/2/1365، صص 23 - 19، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 15/2/1365.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 46، 15/2/1365، صص 5 و 6، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 13/2/1365.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 14/2/1365، ص15.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 46، 15/2/1365، ص3، کويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 14/2/1365.
- ↑ روزنامه رسالت، 14/2/1365، ص3.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 46، 15/2/1365، ص22، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 14/2/1365.
- ↑ روزنامه کيهان، 15/2/1365، ص1.
- ↑ همان، ص20.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه، شماره 46، 15/2/1365، صص 19 و 20، اسلام‌آباد - خبرگزاري رويتر، 14/2/1365.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 15/2/1365، ص3.
- ↑ روزنامه کيهان، 15/2/1365، ص20.