1363.02.16

روزشمار جنگ سال 1363 1363.02.16
نام‌های دیگر	شانزده اردیبهشت
تاریخ شمسی	1363.02.16
تاریخ میلادی	6 مه 1984
تاریخ قمری	4 شعبان 1404

1360.02.16

1361.02.16

1362.02.16

1364.02.16

1365.02.16

1366.02.16

1367.02.16

گزارش - 1

1. درپی چند روز تلاش نیروهای عراقی در جزایر مجنون برای سرازیرکردن آب بهسمت مواضع نیروهای ایران، امروز با بهوجودآمدن شکاف در دیواره جزیره جنوبی و افزایش شدت وزش باد، آبهای اطراف جزیره بهسوی عقبه نیروهای ایران در شرق جزیره جاری شد و آنها را در معرض مخاطرات بیشتر قرار داد. قرارگاه کربلا دراینباره گزارش داد: در نتیجه اقدامات شب گذشته و امروز عراق و همچنین افزایش شدت وزش باد، آب کمکم منطقه ممنوعه را فراگرفت و از قسمتی از خاکریز دشمن بیرون آمده و بهسوی مواضع یگانهای خودی در شرق جزیره جنوبی مجنون، سرازیر شد. همزمان با جاریشدن آب، نیروهای عراقی با توپخانه، سلاحهای سنگین و 5 فروند بالگرد مواضع نیروهای خودی و جادههای منتهی به منطقه را بهشدت زیر آتش گرفتند تا شکافهای بیشتری را در خاکریزها و سیلبندهای منطقه ایجاد کنند. علاوهبراین، شبهنگام عراقیها در قسمت شرقی جاده میانی جزیره جنوبی، از جلوی خط خود جاده را 2 متر عریض کرده و آب را بهسوی نیروهای ایران رها ساخته بودند. بهاینصورت بهدلیل شکافی که در جداره خاکریز نیروهای ایرانی ایجاد شده بود آب بهسمت مواضع آنها جریان یافت. درهمینحال، براثر وزش شدید باد جریان آب بهسوی مواضع ایران تشدید و تأمین نیروها با مشکلات بیشتری روبهرو شد. اطلاعات عملیات قرارگاه خاتمالانبیا(ص) در گزارشی از جزیره مجنون ضمن تشریح وضعیت منطقه آورده است: «سه و نیم کیلومتر سیلبند شمالی نیمه غربی جزیره جنوبی براثر وزش باد شسته شده و مهندسی لشکر17 علیبنابیطالب(ع) مشغول خاکریزی و خشکاندن آن میباشد و نیروهایی که روی سیلبند غربی جزیره جنوبی هستند، توسط قایق تأمین و تغذیه میشوند.» جاده میانی جزیره جنوبی نیز بهدلیل وزش باد و شستهشدن کناره آن قابلتردد نیست و نیاز به ترمیم دارد و درصورت وقوع دوباره طوفان، امکان تخریب آن وجود دارد. در کل، امروز برخلاف جبهههای دیگر، تحرکات و نقلوانتقال نیروهای عراقی در منطقه هورالعظیم زیاد بود و به احتمال زیاد عراق در این منطقه اقدام به جابهجایی یگان نیز کرده است. قرارگاه کربلا با تشریح اقدامات عراق در جاریکردن آب بهسوی مواضع نیروهای ایران و اجرای آتش سنگین بر روی آنها، اعلام کرد: «کلاً منطقه شرق جزیره جنوبی، حالت روزهای اول عملیات خیبر را به خود گرفته است.»

گزارش - 2

2. احداث جاده خاکی و عریض 14 کیلومتری جزیره مجنون با تلاش نیروهای جهاد سازندگی و واحد مهندسی سپاه به پایان رسید. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، در جلسه صبح امروز هیئت دولت، میرحسین موسوی نخستوزیر، ضمن اعلام خبر پایان احداث این جاده، که تنها راه خاکی ارتباطی رزمندگان مستقر در جزیره مجنون با عقبه خودی است، از وزیر جهاد سازندگی خواست تا از مراحل احداث آن گزارش دهد. نامدار زنگنه دراینخصوص گفت: «برادران جهادگر بهصورت شبانهروزی زیر آتش هوایی و زمینی دشمن این جاده را به عرض 17 متر و طول 14 کیلومتر احداث کردهاند و طی آن 6 تن از جهادگران عزیز به شهادت رسیدهاند.» این جاده که بهموازات پل خیبر احداث شده است نقش اساسی در پشتیبانی نیروهای رزمنده در جزایر مجنون و تداوم عملیات در منطقه دارد. با پایان کار ساخت این جاده و بهرهبرداری از آن یگانها قادر میشوند با خطر کمتری نیروهای خود را به خط مقدم اعزام کرده و با انتقال سریعتر و مطمئنتر تجهیزات و تسلیحات از آنها پشتیبانی کنند. رسانه های جهان نیز ضمن بازتاب خبر احداث جاده مذکور، این اقدام ایران را در راستای اجرای عملیات جدید در منطقه ارزیابی کردند. روزنامه واشنگتن پست در گزارشی درباره تحولات جنگ نوشت: «نیروهای ایرانی دستاندرکار ساختن یک راه تدارکاتی بین جبهه های نبرد در جزایر مجنون هستند.» آنها این جزایر را در عملیات خیبر به تصرف درآوردند. بعد از این حمله، تلاش نیروی هوایی عراق برای ممانعت از احداث خطوط تدارکاتی ایران ازطریق بمبارانهای پیدرپی ناکام ماند و ایرانیان به تلاشهای خود ادامه دادند. مقامات ایران امیدوارند حداکثر ظرف 12 ماه آینده دولت عراق را به زانو درآورند. روزنامه گاردین نیز در تحلیلی از وضعیت جنگ ایران و عراق آورده است: «باوجود اینکه گفته میشود حدود 500 هزار تن از نیروهای آیتالله خمینی در مناطق جنگی خود را برای یک حمله بزرگ آماده کردهاند» و فرماندهان عراقی پیشبینی کرده بودند نیروهای ایران حمله بزرگ خود را ماه پیش آغاز کنند، ولی اکنون دلیل تأخیر این حمله را نمیتوانند بهوضوح تشریح کنند.

گزارش - 3

3. ارتش عراق در ادامه گلوله باران شهر آبادان امروز حملات توپخانهای خود را بیشتر روی مرکز شهر، اطراف اداره دارایی و ستاد عملیات، ژاندارمری و شهربانی این شهر متمرکز ساخت. براثر آتش سنگین توپخانه دشمن یکی از کارمندان بیمارستان آبادان به شهادت رسید و 13 نفر (7 غیرنظامی و 6 نفر از نیروهای ژاندارمری) مجروح شدند. علاوهبراین، 2 باب منزل مسکونی، چندین مغازه، ساختمان بانکهای ملی و تجارت، بیمارستان و سینما خورشید خسارت دید. همچنین درپی گلوله باران شهر 4 فقره آتش سوزی رخ داد که با تلاش مأموران آتشنشانی مهار شد.

گزارش - 4

4. عناصر وابسته به گروههای مسلح غیرقانونی علاوه براینکه با اقدامات ایذائی نظیر مین گذاری در محورهای مختلف مناطق کردنشین تلفاتی را به نیروهای خودی تحمیل می کنند، ازطریق تحت فشار گذاشتن روستائیان این مناطق مانع از همکاری آنان با نیروهای سپاه پاسداران برای تأمین امنیت منطقه میشوند. در حوالی روستای سیدآباد در نزدیکی پسوه واقع در محور مهاباد - پیرانشهر، یک خودروی تویوتا براثر برخورد با مینی که عناصر ضدانقلاب کار گذاشته بودند بهکلی منهدم شد. در این حادثه یک نفر به شهادت رسید و 5 نفر مجروح شدند. در حادثه مشابهی در نزدیکی پایگاه سرداب در جنوب بانه نیز یک دستگاه تویوتا با مین برخورد کرد و در نتیجه انفجار مین 3 نفر مجروح شدند. همچنین انفجار ناشیاز برخورد یک تراکتور متعلق به پایگاه دری (واقع در اطراف مریوان) با مین 2 مجروح برجای گذاشت. علاوهبر حوادث مذکور، در مریوان نیز یک نفر از نیروهای جندالله براثر برخورد با مینی که عناصر ضدانقلاب کاشته بودند مجروح شد. درهمینحال، در منطقه سقز، یکی از چتههای کومهله بدون اسلحه خود را به نیروهای پایگاه ترجان معرفی کرد. از سوی دیگر، امروز اعلام شد تعدادی از افراد روستای شریفآباد واقع در غرب دیواندره که برای محافظت از این روستا توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مسلح شده بودند، براثر فشار گروههای مسلح غیرقانونی، سلاحهای خود را به زمین گذاشتهاند. هفته گذشته، عناصر حزب دمکرات کردستان با حمله به این روستا صدها رأس گوسفند و گاو مردم را به غارت برده و اعلام کرده بودند زمانی احشام را عودت میدهند که روستائیان اسلحههای خود را به زمین بگذارند. بعد از این تهدید، مردم روستا سلاحهایشان را زمین گذاشته و حیوانات خود را پس گرفتند.

گزارش - 5

5. امروز طرح تشکیل گردانهای آموزشی ویژه نوجوانان با هدف کاستن از فشار آنها برای اعزام به جبهه های جنگ و تلاش برای ایجاد زمینه های لازم به منظور افزایش جذب نیروهای مردمی، در اولین جلسه قرارگاه مرکزی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بررسی شد. علی شمخانی قائممقام فرمانده کل سپاه، ضمن شرکت در این جلسه به واحد تبلیغات سپاه دستور داد درخصوص طرح "لبیک یا امام" و تشکیل تیپها و لشکرهای قدس اطلاعرسانی کرده و خلاصه ای از موضوعات مطرح شده در این جلسات را به رسانه های گروهی ارسال کند. در این جلسه پس از بحث و گفتوگو درباره موضوع حفظ انسجام نیروهای "لبیک یا امام" و سازماندهی و به کارگیری نیروهای قدس، مقرر شد طرحهای لازم دراینزمینه تهیه گردد. همچنین باتوجهبه استقبال گسترده نیروهای نوجوان برای حضور در جبهه های جنگ، مقرر شد با تشکیل گردانهای ویژه نوجوانان ضمن دادن آموزشهای نظامی لازم از فشار نیروهای مذکور برای رفتن به جبهه ها کاسته شده و فرصتی برای افزایش سن و بلوغ آنها به وجود آید. تکمیل پادگانهای قدس در سراسر کشور موضوع دیگری بود که در این جلسه بررسی گردید و قرار شد این موضوع در جلسه ستاد عالی تشکیل پادگانهای قدس طرح و از کمکهای مردم و ائمه جمعه در احداث این پادگانها استفاده شود.

گزارش - 6

6. گروهی از کارشناسان سازمان ملل نسخه جدید قرارداد 1925 ژنو درخصوص منع گسترش و کاربرد سلاحهای شیمیایی را پس از مطالعه و بررسی نمونه های گوناگون کاربرد سلاحهای شیمیایی ازجمله استفاده عراق از این سلاحها در جبهه های جنگ، تهیه و تدوین کردند. این هیئت هشتنفره که دو نفر از آنها فرانسوی و بقیه از کشورهای سوئد، ایالات متحده امریکا، اکوادور و اتریش هستند، یک سال پیش باتوجه به جایگاه علمی و تخصصی خود ازسوی دبیرکل سازمان ملل متحد مأمور تهیه طرح مزبور شدند. رادیو بی بی سی درمورد مأموریت این گروه و فرایند تصویب متن تهیه شده گفت: متن جدید قرارداد ژنو با مطالعه و بررسی مواردی که گفته میشود از سلاحهای شیمیایی و میکروبی استفاده گردیده، تکمیل شده است. یک نمونه آن اعزام یک گروه کارشناسی ازسوی سازمان ملل به ایران بود که تأیید کردند در جنگ ایران و عراق بمبهای حاوی گاز سمی به کار رفته است. در مقاوله نامه تهیه شده نواقص قوانین بین المللی موجود رفع شده است. در این متن نه تنها استفاده از سلاحهای شیمیایی، بلکه تکمیل، تولید و ذخیرهسازی این سلاحها نیز ممنوع شده است. باوجوداین، بهدلیل مخالفت شدید امریکا و شوروی با این محدودیتها امکان نهایی شدن آن بعید است، هرچند استفاده از این سلاحها همچنان ممنوع خواهد بود. این رادیو در گزارشی از روند تدوین نسخه جدید قرارداد 1925 ژنو اعلام کرد: درحالحاضر، در تهیه و تکمیل مقاولهنامه ژنو ضامن بازدارنده از بهکارگیری سلاحهای شیمیایی این است که هیچ کشوری خوش ندارد همچون عراق در معرض محکومیت بینالمللی قرار گیرد.

گزارش - 7

7. یک مقام عالیرتبه شورای همکاری خلیجفارس از تصمیم اعضای این شورا مبنیبر تشکیل یک نیروی ضربتی در پنج سال آینده خبر داد. روزنامه السیاسه (چاپ کویت) با اعلام این مطلب نوشت: نیروی پیشنهادی مشترک درقالب یک راهبرد مشخص و براساس مشورتهای پیدرپی و هماهنگی موجود میان دولتهای کویت، عربستان، قطر، بحرین، امارات متحده عربی و عمان تشکیل میگردد. این مقام شورای همکاری خلیجفارس مدعی شد که چندگانگی منابع تسلیحاتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس مانعی دربرابر ایجاد نیروی پیشنهادی نیست و حتی ممکن است درصورت لزوم به انعطافپذیری بیشتر آنها در تهیه تسلیحات بینجامد. شورای همکاری خلیجفارس که در ماه مه 1981 تأسیس شد یک سازمان منطقهای اقتصادی، سیاسی و نظامی است. اعضای این شورا ازنظر تسلیحاتی عمدتاً بر منابع امریکایی، فرانسوی و انگلیسی متکی هستند، بااینحال، دولتهای عضو این شورا دو هفته پیش، درخواست امریکا برای تأسیس پایگاه نظامی در کشورهای منطقه را رد کردند. روزنامه القبس (چاپ کویت) نیز به نقل از یک منبع شورای همکاری خلیجفارس نوشت: کشورهای شورای همکاری خلیج [فارس] این مطلب را برای امریکا روشن کردهاند که آنان مسئولیت تأمین امنیت این منطقه را برعهده کشورها و مردم این منطقه میدانند و هیچ تمایلی به درگیری در منازعات بینالمللی ندارند.

گزارش - 8

8. در مرزهای شرقی ایران، جنگ گستردهای بین دولت مرکزی افغانستان و نیروهای اشغالگر شوروی و مجاهدین مسلمان افغان در جریان است. براساس آخرین خبرهای رسیده از افغانستان، در حمله اخیر نیروهای دولت مرکزی و شوروی به دره پنجشیر، که حدوداً از دو هفته پیش شروع شده است، بیش از هزار نفر از اهالی غیرنظامی این منطقه کشته شدهاند. از حمله مشترک نیروهای شوروی و دولت افغانستان به دره پنجشیر بیش از دو هفته میگذرد و در این مدت هر دو طرف متحمل تلفات زیادی شدهاند. سخنگوی مجاهدین افغان با اعلام خبر کشتهشدن یک ژنرال روسی افزود: حمله نیروهای شوروی در دره پنجشیر براثر مقاومت مجاهدین متوقف شده و آنها خود را برای آغاز عملیات سرنوشتساز آماده میکنند. درهمینحال، خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از منابع پاکستان اعلام کرد: در جریان نبرد انقلابیون مسلمان و نیروهای اشغالگر شوروی در دره پنجشیر، تاکنون بیش از هزار غیرنظامی ازجمله زنان و کودکان براثر بمباران هواپیماهای شوروی کشته شدهاند. دولت افغانستان و شوروی بیش از 20 هزار نیرو و صدها تانک و خودروی مکانیزه به منطقه اعزام کردهاند تا با نیروهای احمدشاه مسعود بجنگند. در این جنگ، دولتهای غربی و برخی از کشورهای منطقه ازجمله ایران، پاکستان و عربستان از مجاهدین حمایت میکنند.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/02/16