1363.04.07

روزشمار جنگ سال 1363 1363.04.07
نام‌های دیگر	هفت تیر
تاریخ شمسی	1363.04.07
تاریخ میلادی	28 ژوئن 1984
تاریخ قمری	28 رمضان 1404

1360.04.07

1361.04.07

1362.04.07

1364.04.07

1365.04.07

1366.04.07

1367.04.07

گزارش- 1

1. ارتش عراق مناطق مسکونی شهرهای آبادان و خرمشهر را با آتش سلاحهای سنگین خود هدف قرار داد و نیروهای نظامی دو طرف در جبهه سردشت و منطقه عملیاتی والفجر2 به تبادل آتش پرداختند. منطقه بریم آبادان در روز جاری دو مرتبه از ساعت 10 الی 11:15 و از ساعت 17:20 الی 19:40، آماج گلولهباران ارتش عراق قرار داشت. در این حملات 30 باب منزل مسکونی و بخشی از بیمارستان امام خمینی این شهر آسیب دیده و 20 باب مغازه بهطور کامل در آتش سوخته و از بین رفتند. همچنین یکی از کارکنان بیمارستان امام خمینی آبادان مجروح شد. خرمشهر نیز در ساعت 22 زیر آتش سلاحهای سنگین عراق قرار گرفت و در جریان آن چند گلوله به محوطه راهآهن این شهر اصابت کرد که خسارت جانی و مالی نداشت. در جبهه سردشت نیز، براثر اجرای آتش دشمن بر روی پایگاه بیوران پائین و نشکلان که از ساعت 18 تا 19:45 دقیقه ادامه یافت یک جعبه فشنگ تیربار و مقادیری مهمات منهدم شد و 2 سرباز دچار موجگرفتگی شدند. آتشباری دشمن با اقدام متقابل نیروهای خودی خاموش شد. در منطقه عملیاتی والفجر2 نیز ارتش عراق مواضع یگانهای خودی را در ساعتهای مختلف با سلاحهای سنگین هدف حمله قرار داد، این گلولهباران تلفاتی نداشت و متقابلاً نیروهای ایرانی با آتش سلاحهای سنگین خود مواضع دشمن را هدف گرفتند و 4 سنگر انفرادی، 2 سنگر اجتماعی و یک سنگر تیربار آنها را منهدم کردند که درنتیجه آن تعدادی از نیروهای عراقی کشته یا زخمی شدند.

گزارش- 2

2. امروز ضمن تداوم درگیریها در بانه، سقز، دیواندره، محور مهاباد - بوکان و تسلیمشدن عناصر حزب دمکرات در سلماس، تمرکز اصلی درگیریها در مناطق پیرامونی پیرانشهر بود. ساعت 12:30، نیروهای تأمین پایگاه علاوان پیرانشهر با گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند. در این درگیری 2 تن از نیروهای خودی به شهادت رسیدند. افراد پایگاه مزبور با خمپاره مواضع ضدانقلاب را زیر آتش گرفتند و در نتیجه مهاجمان از منطقه فرار کردند. از تلفات احتمالی مهاجمان خبری در دست نیست. در جنوبشرقی پیرانشهر نیز در روستای قرهخضر و لاوین در درگیری نیروهای خودی و تعدادی از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی 2 تن از نیروهای خودی زخمی شدند. درهمینحال امروز در پیرانشهر یکی از پاسبانان شهربانی که قصد پیوستن به حزب دمکرات را داشت، هنگام فرار دستگیر و به شهربانی تحویل داده شد. در بانه نیز نیروهای تأمین پایگاه میرآباد که با عناصر گروههای ضدانقلاب از ساعت 14:45 تا ساعت 19:10 درگیر بودند توانستند با پشتیبانی یگانهای مجاور مهاجمان را وادار به عقبنشینی کنند. در این درگیری یکی از نیروهای خودی شهید و 2 تن از عناصر ضدانقلاب کشته شدند. در حادثه دیگری در همین شهرستان، چتههای گروه خبات به سرپرستی باباشیخ - پسر شیخ جلال حسینی که لباس افسری به تن داشت - امروز در جاده بانه به عباسآباد یک خودروی نیسان پاترول جهاد سازندگی را متوقف کرده و سرنشینان آن را که 2 جهادگر و یک مهندس بودند به گروگان گرفته و با خود بهسمت عراق بردند. چتههای خبات این افراد را که پانصد هزار تومان پول نقد و یک قبضه اسلحه کلاشینکف بههمراه داشتند از جاده بانه به آرمرده* بردند. در محور سقز - بسطام در دو کیلومتری پایگاه مولانآباد، امروز در ساعت 7:30، یک خودروی تویوتا با مین برخورد کرد و متلاشی شد. در این حادثه به سرنشینان خودرو آسیب جدی نرسید. علاوهبر حوادث مذکور نیروهای پایگاه تبریزخاتون دیواندره نیز به مدت شش ساعت و نیم با عناصر گروههای مسلح غیرقانونی درگیر بودند، اما خبری از تلفات طرفهای درگیر وجود ندارد. گروهی از رزمندگان گروهان ضربت امام حسن(ع) نیز امروز در ساعت 12 به روستای قورچا بالا در محور مهاباد - بوکان رفته و با اجرای کمین و بدون درگیری 2 تن از افراد حزب دمکرات که یکی از آنها پیشمرگ ساده و دیگری سرپل بود را دستگیر کرده و به پایگاه خود برگشتند. درهمینحال، در ساعت 15 یک سرباز براثر برخورد با مین در پایگاه دوبره در منطقه سرو مجروح شد. از سوی دیگر و در ادامه تسلیمشدن افراد وابسته به گروههای ضدانقلاب، امروز نیز 15 تن از افراد سنار مامدی در سلماس خود را به پایگاه سپاه تسلیم کردند که با 7 نفری که روز قبل تسلیم شده بودند، تعداد آنها به 22 نفر رسید. امروز همچنین در قروه 3 نفر از عناصر حزب دمکرات بهمنظور جمعآوری پول به روستاهای چمقلو، دلک، بگه جان و تلوار رفته بودند که با هوشیاری نیروهای خودی یکی از آنها دستگیر شد. این فرد یک اسلحه کلاشینکف و 6 عدد خشاب و یک عدد نارنجک دستی بههمراه داشت. در اقدام مشابهی امروز 8 تن از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی به روستای شاهبلاغ وارد شده و از هر خانوار 50 الی 100 تومان یارمتی (کمک مردمی) گرفته و به ازای مبلغ دریافتی به اهالی روستا قبض رسید تحویل دادند.

گزارش- 3

3. درپی افزایش اقدامات تروریستی گروههای مسلح غیرقانونی در شهرها و روستاهای مناطق کردنشین، سپاه ناحیه کردستان با ارائه طرحی از قرارگاه عملیاتی شهید شهرامفر خواست تا به مقابله جدی با این اقدامات بپردازد. در این طرح آمده است: «برخی از برادران راه منزل در پیش گرفتند، برخی جهت اداره ستادهای مناطق مربوطه مراجعت، برخی راه جنوب در پیش گرفتند و برخی هم در کوران درگیریهای سرد داخلی مدفون شدند؛ اما دشمن با تمام ضرباتی که متحمل شده است، طبق برنامه عمل مینماید و از غافلبودن ما استفاده نموده است.» فرماندهی سپاه ناحیه کردستان رعایت ملاحظاتی بدین شرح را برای فائقآمدن بر مشکلات ضروری خوانده است: 1. مسئولیت اطلاعات کردستان، معاونت اطلاعات منطقه11 با حفظ سمت باشد تا اختلافاتی که مشاهده شده تا حدی حل شود و از نزدیک در جریان امور باشد. 2. برنامهای برای تسلیمیها مخصوصاً بعد از عملیات قائم ریخته شود و مشخصاً برخورد با اینها از نظر کار، مسکن، اداره، نظارت و... روشن شود. 3. برنامهای برای کنترل خانواده عناصر ضدانقلاب در داخل شهرها نیاز است. 4. سیستم نفوذ ضدانقلاب ازطریق تسلیمیها، نیروهای خودی (پیشمرگ مسلمان، بسیج، مشمولان، بسیج ادارات و بازار و...) چنان باید کور شود که کسی جرئت برقراری ارتباط با دشمن را نداشته باشد. 5. انفجار در شهر میتواند تکمیلکننده خط ترور باشد. ممکن است آنها مدتی ما را به آن مشغول و سپس ترور را شروع کنند. 6. کار درازمدت روی سیستمهایی که میتواند بهراحتی افراد را شناسایی و ترور کند مانند تاکسیها، اصناف و ادارات و... انجام شود. سپاه ناحیه کردستان در ادامه طرح خود با تأکید بر کنترل شهری خواستار انجام این اقدامات شده است: 1. جلسه توجیهی با کلیه مسئولان پستهای ورود و خروج شهری و آموزش دقیق روشهای کنترل. 2. خیابانگردی، کنترل افراد و بستن خیابانها و بازرسی. 3. تفکیک قسمتهای مختلف بازار و بازرسی آن. 4. کنترل و بازرسی محلات شلوغ شهر و بستن اول و آخر کوچهها. 5. خانهگردی که مجوز آن باید گرفته شود و برای بستن راهها و کوچهها و پشتبامها میتوان از نیروهای ساده حتی سرباز استفاده کرد. 6. کنترل و نظارت دقیق و بازرسی ضربتی قسمتی از پارکهای شهر و محلهای تفریحی و قهوهخانهها. 7. فعالکردن بسیج مقاومت شهری و دادن سلاح به بسیج ادارات و درگیر کردن آنها با ضدانقلاب. 8. محاصره کامل بعضی از روستاهای نزدیک شهر بهصورت متناوب و بازرسی کامل خانهها و مردم و هشدار به شورای اسلامی روستا و مردم درمورد اماندادن به ضدانقلاب و همکاری اطلاعاتی با آنها. 9. تشکیل ستاد عملیات شهری با همکاری عملیات و اطلاعات و هماهنگی نیروهای شهربانی و ژاندارمری زیر نظر سپاه و اجرای گشت و کمین صحیح و با برنامه در سطح شهر. 10. جلوگیری از اقدامات تروریستی و انجام برخی مأموریتهای ویژه به هنگام قطع برق در بعضی شهرها برای مقابله با خطر بمباران هوایی عراق. 11. افزایش درجه حفاظت شخصیتها و پرسنل کادر و جلوگیری از تردد فردی بدون سلاح برای مدتی و روحیهدادن در سخنرانیها به پیشمرگان مسلمان و مطرح ساختن آنها در جامعه. 12. تردد مسئولان نظامی مخصوصاً در محورها تا پیشازظهر. 13. ضرورت افزایش حفاظت سپاه (مراکز و مقرها) و خانههای سازمانی روبهروی سپاه و داخل ارتش و تأمین فیزیکی آن به مرور زمان. این طرح در پایان بار دیگر بر ضرورت استمرار اقدامات تأکید کرده و درخصوص نقش مردم دراینزمینه یادآور شده است: «نکته آخری که قابل ذکر است مردم هستند که در این میان باید کمال متانت و مهربانی را درمورد آنها روا داشت، ولی از هواداران و وابستگان ضدانقلاب هیچ مجازاتی را طبق قانون دریغ نداشت.» ستاد منطقه11 سپاه پاسداران نیز امروز در نامهای به ستاد مرکزی سپاه با اشاره به شایعه اعزام جوانان کرد به سربازی خواستار انجام اقدام مقتضی شد. این ستاد در نامه خود نوشته است: «اخیراً در سطح روستاهای کردنشین شایع شده است که جمهوری اسلامی ایران قصد دارد جوانهای کرد را به سربازی ببرد. باتوجهبه تبلیغ گروهکهای ضدانقلاب احتمال میرود که مشمولین به کوه پناهنده شوند. مراتب جهت اطلاع و هرگونه اقدام لازم اعلام میگردد.»

گزارش- 4

4. یک روز پس از حمله هوایی عراق به نفتکش سوئیسی تیبورن، آتشسوزی در این کشتی همچنان ادامه دارد. این نفتکش سوئیسی که به یک شرکت تسلیحاتی سوئیسی تعلق دارد، ظهر روز گذشته در جنوب جزیره خارک هدف حمله هوایی عراق قرار گرفت و از بخش موتورخانه دچار آتشسوزی شد. در این حادثه 7 تن از کارکنان آن کشته و بیش از 10 نفر زخمی شدند. درحالیکه تلاش برای مهار آتش هنوز به نتیجه نرسیده است، روزنامه گاردین در گزارشی از احتمال غرقشدن این نفتکش خبر داد و نوشت: «پس از حمله موشکی عراق، این نفتکش 260 هزار تنی هنوز در آتش میسوزد و در معرض خطر غرقشدن قرار دارد. به نظر میرسد بهدلیل آتشسوزی و حمله عراق به نفتکشها در نزدیکی پایانه نفتی، ایران با تخلیه مخازن ذخیره نفت جزیره خارک، امور مقدماتی دفاعی خود را افزایش داده است.» گاردین اقدامات ایران را نشانه آن دانست که تهران درصدد تکرار حمله زمینی خود است و عراق از مدتها قبل تهدید کرده بود که درصورت حمله زمینی ایران آن را با حمله به جزیره خارک تلافی خواهد کرد. نشانه قاطعی از شروع حمله زمینی ایران نیست، اما عراق پس از دو هفته حملات دریایی در چرخشی آشکار جنگ نفتکشها را شروع کرده است. روزنامه آلمانی دیولت نیز با اشاره به سلاحهای پیشرفتهای که عراق دریافت کرده است و حملات گسترده این کشور به جزیره خارک نوشت: «عراق در هفتههای اخیر امتیازات زیادی به دست آورده است. عراق توانسته محاصره خارک را عملی کند و ایران تنها قادر است با 70 هواپیمای خود مسیر کشتیها را امن نگه دارد و فقط با ضدهوایی و رادار توانسته است خارک را محفوظ نگه دارد.» درهمینحال امروز، سخنگوی وزارت امور خارجه اسپانیا با اشاره به کشتهشدن 7 تن از دریانوردان اسپانیایی کشتی تیبورن گفت: «دولت عراق نباید از اینکه اسپانیا درباره واقعه توضیح و خسارت بخواهد تعجب بکند.» وی با اشاره به بیطرفی دولت اسپانیا در جنگ تحمیلی، حمله عراق به این نفتکش را یک عمل نظامی ناقض بیطرفی توصیف کرد و افزود: «این حادثه میتواند در روابط دو کشور تأثیر منفی داشته باشد.»

گزارش- 5

5. حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، در مصاحبه با مجله پاسدار اسلام ضمن اشاره به علل و زمینه های تهاجم عراق به ایران، آخرین وضعیت جنگ تحمیلی، اوضاع داخلی عراق و تحولات خلیجفارس را تشریح کرد. وی در تبیین زمینه های حمله عراق به جمهوری اسلامی ایران، نادیده گرفتن نقش مردم در جنگ را خطای بزرگ زمامداران عراق دانست و درخصوص عوامل شکست این کشور در میدانهای جنگ گفت: «در آن موقع عراقیها در خاک ما بودند. تهاجم ما از چند نظر سریعتر و کوبندهتر بود: از لحاظ انگیزهای، نیروهای رزمنده ما برای بیرونراندن دشمن از خاک خود میجنگیدند؛ از لحاظ عدم انگیزه، سربازان عراقی که وارد خاک دیگران شده بودند؛ عراقیها نمیتوانستند استحکامات و موانع محکم و پایداری در خاک ما درست کنند؛ زیرا از مرکز فرماندهی دور بودند و طریق مواصلاتیشان خوب نبود و جادههای لازم را نداشتند، ازاینرو، تدارک نیروهایشان بسیار دشوار و مشکل بود؛ آنها نسبت به سرزمین ما و نقاط حساسی که برای عملیات نظامی مهم بود، آشنایی نداشتند. سرمایهگذاری برای ساختن استحکامات بهصرفه آنها نبود [بنابراین] ناچار [بودند] به استحکامات خیلی معمولی اکتفا کنند.» سخنگوی شورایعالی دفاع با اشاره به روند پیروزی ایران و عقبنشینی نیروهای عراقی به داخل خاک خود، پیروزی رزمندگان ایران در داخل عراق را مشکل توصیف کرد و گفت: «اکنون که ما هجوم خود را به داخل عراق شروع کردهایم و در آنجا نیروهای دشمن را تعقیب میکنیم شرایط عوض شده است: نیروهای عراقی استحکامات دفاعی قویتری دارند تا بتوانند در پناه آنها مقاومت بیشتری کنند؛ راههای مواصلاتی نزدیکتر شده است؛ آنها زمین خود را خوب میشناسند؛ سرمایهگذاری کردن برای بهبود استحکامات دفاعی به نفع آنها است؛ انگیزه مقاومت برای نیروهای عراقی به حسب ظاهر بیشتر است؛ آنها علاوهبر استحکامات خودساخته، به موانع طبیعی از قبیل اروندرود و کوهها رسیدهاند که بهطور طبیعی مانع عبور ارتشهای زمینی است.» باوجوداین، سخنگوی شورایعالی دفاع با بیان اینکه حالت تکامل و انسجام نیروهای ایران و حالت تنزل امکانات واقعی ارتش عراق کماکان ادامه دارد، افزود: دراینزمینه هیچ چیز عوض نشده است مگر همین نکته که آنها به نقطهای رسیدهاند که موانع بیشتر و بهتری برای عبور نیروهای ما ایجاد کنند. عراق از نظر اقتصادی در وضعیت بسیار دشواری قرار دارد. این کشور از نظر نیروی انسانی، فناوری، مشاوران فنی، مجریان طرحهای عمرانی، کارگرهای متخصص و حتی کارگرهای ساده وابسته به دیگران است. صادرات نفت عراق اکنون حدود 700 هزار بشکه در روز است که ازطریق ترکیه صادر میشود و آن هم بهشدت آسیبپذیر است. جنگ برای عراق بسیار پرخرج است، ضمن اینکه عراق نمیتواند به مردم و نیروهای انسانی و کمکهای مردمی متکی باشد، اتکاء عراق به سلاحهای مدرن است که فوقالعاده گران میباشد. عراق در آغاز جنگ، 35 میلیارد دلار ذخیره ارزی داشت و ادعا میشود که تا امروز درحدود 80 میلیارد دلار نیز اعتبار یا وام گرفته است و همه آنها را خرج جنگ کرده و امروز اقتصادش فلج شده است به حدی که دیگر تحمل آن برای بعثیها امکان ندارد. رئیس مجلس شورای اسلامی مشکل دیگر عراق را گریز مردم این کشور از جنگ دانست و گفت: «به همان اندازه که مردم ایران برای رفتن به جبهه های جنگ بر یکدیگر سبقت میگیرند و آن را یک عبادت بزرگ تلقی میکنند، مردم عراق از جنگ گریزان و از حزب بعث متنفرند.» رژیم بعث عراق برای جبران ضعفهای خود به روشهای پلیدی ازجمله، استفاده از سلاحهای شیمیایی متوسل شد. آنها از این اسلحه در بدترین شرایط مانند جزایر مجنون استفاده کردند، اما نیروهای ما توانستند با ایجاد حفاظت لازم از یکسو و صدمهای که اعتبار عراق در دنیا خورد این توطئه را خنثی کنند. روش دیگر آنها مسئله موشکباران و بمباران مناطق مسکونی به صورت گسترده بود؛ این توطئه نیز ازطریق مقابله به مثل در هم شکست و اسلحه از دست دشمن گرفته شد. حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی با اشاره به حملات عراق در خلیجفارس، این اقدام را توطئه دیگر رژیم بعثی برای نجات خود از مجازات عنوان کرد و درخصوص سیاست جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: «برای ما مقابله به مثل در خلیج فارس خیلی آسان است. در زدن شهرهای عراق لااقل مقداری دشواری روحی داریم که مردم عراق صدمه نبینند ولی در خلیجفارس چنین چیزی هم وجود ندارد. از رأسالتنوره تا تنگه هرمز و طول این مسیر آبی را بهراحتی میتوانیم ناامن کنیم.» رئیس مجلس شورای اسلامی سیاست ایران در خلیجفارس را ناامنی مساوی برای همه عنوان کرد و افزود: «سیاست ما ناامنی مساوی برای همه است. اگر یک کشتی ما زده شود، یک کشتی هم به اندازه آن از دیگران زده میشود. اگر روزی شرایط بهگونهای بود که خلیجفارس برای ما قابل استفاده نبود، آن موقع ما نیز تنگه هرمز را غیرقابل استفاده میکنیم. یعنی ما تنگه هرمز را در مقابل خارک قرار دادهایم، همچنانکه کشتی را در مقابل کشتی.» رئیس مجلس شورای اسلامی در جمعبندی خود از وضعیت جنگ و منطقه تأکید کرد: «وضع ما ازلحاظ امکانات نظامی و اقتصادی خیلی بهتر از آغاز جنگ است. نیروی هوایی ما خیلی نیرومند است، ولی ما با احتیاط آن را به کار میگیریم که [اگر] سالها جنگ هم داشته باشیم و نتوانستیم اسلحه و قطعات لازم را تأمین کنیم، بتوانیم خودمان را حفظ کنیم؛ نیروی دریایی ما تقریباً دستنخورده است، بهاضافه تجربهای که در جنگ به دست آورده است؛ نیروی زمینی خیلی قویتر و آمادهتر از زمان آغاز جنگ است. هم تعداد واحدهایمان بیشتر شده است و هم امکانات نظامیمان؛ صنایع تعمیرکاری از تعمیر هلیکوپتر و هواپیما گرفته تا تعمیر رادارها بهخوبی کارشان را انجام میدهند؛ سپاه که در آغاز جنگ هیچ توان نداشت، امروز دارای چند لشکر پرکار، نیرومند و ورزیده میباشد؛ ملت بدترین شرایط جنگی را پشت سر گذاشته و امروز بهسرعت درپی جبران خرابیها است؛ جادههای مرزی که برای جنگ لازم بود، درحال تکمیل است؛ در این فاصله زمانی، خطوط مرزیمان را در سواحل خلیجفارس، در مرز پاکستان، افغانستان و شوروی محکم کردهایم؛ از لحاظ بودجه و مسائل اقتصادی نیز وضعمان خیلی بهتر از سالهای اول جنگ است، گرچه جنگ آثار بدی دارد و گرانی و کمبود ایجاد میکند؛ برنامههایی برای کمککردن به نیروهای انقلابی در داخل عراق داریم که بتوانند بهخوبی وظایف خود را انجام دهند.» حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی ضمن تشریح نقاط قوت جمهوری اسلامی ایران در جنگ هشدار داد: «گرچه ما نیرومندیم و ارتش عراق خیلی ضعیف است، ولی این به آن معنی نیست که ما دیگر آسوده باشیم و فکر کنیم آنها هیچ توانی ندارند و تنها با یک حمله ساده میتوانیم بهکلی آنها را از بین ببریم؛ چراکه دشمنان ما بسیارند و همواره برای توطئهها و نقشههای دیگر مشغول طرحریزی و برنامهریزی میباشند و قطعاً عراق را تنها نمیگذارند، بلکه سیل امکانات بهسوی عراق سرازیر است، استحکامات بیشتر و مؤثرتری درست کردهاند. ممکن است امریکا و شوروی اسلحه جدیدی در اختیار عراق قرار دهند. بنابراین باید تمام پیشبینیها را بکنیم و خود را بیشازپیش آماده سازیم و عده لازم را برای هر پیشامد ممکنی تهیه نماییم.»

گزارش- 6

6. یک فروند هواپیمای بوئینگ 727 جمهوری اسلامی ایران که دو روز پیش در مسیر تهران به بوشهر ربوده و به مصر منتقل شده بود، پس از کشمکش فراوان درنهایت به ایران بازگردانده شد. روابط عمومی سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: «هواپیمای مسافربری ربودهشده به همراه خلبان و کمک خلبان و مهندس پرواز از فرودگاه نظامی قاهره به مقصد تهران پرواز و بامداد امروز در مهرآباد به زمین نشست.» خبرگزاری رویتر به نقل از منابع فرودگاه قاهره درمورد توافق انجامگرفته در مصر درخصوص سرنوشت هواپیماربایان اعلام کرد: «دیشب اندکی قبل از عزیمت هواپیمای ایرانی بهسوی تهران، دو رباینده با یک هواپیمای مسافری قاهره را به مقصد بغداد ترک کردند.» خلبان هواپیمای ربودهشده نیز از مقامات قاهره خواست اجازه بدهند که سوختگیری کرده و به همراه کمکخلبان و مهندس پرواز به سوی کشورش پرواز کند. به این ترتیب هواپیمای بوئینگ 727 شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران پس از 26 ساعت پرواز اجباری و توقف در فرودگاههای دوحه و قاهره بامداد امروز وارد تهران شد و مورد استقبال مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. سیدمحمد اسباک خلبان هواپیمای ربودهشده، در فرودگاه مهرآباد درمورد هویت ربایندگان و شرح ماجرا گفت: ربایندگان دو تن به نامهای محمدرضا اهری و سیدرضا موسوی بودند که اولی خود را ستوان دوم پاکسازیشده ارتش معرفی کرد و دومی خیاط بود. آنها وابسته به ارتش آزاد ایران و طرفدار بختیار بودند. اهری که رباینده اصلی بود به زور وارد کابین خلبان شد و با یک قبضه کلت ضمن تهدید به منفجرکردن هواپیما خواستار پرواز به بغداد شد. او زمانی که متوجه شد ما به هیچوجه این درخواست را نمیپذیریم، خواهان پرواز به شیخنشین دوحه شد. در آنجا برخلاف عرف بینالمللی قطریها به طور آشکار جانب هواپیماربایان را گرفتند و زمانی که ما هواپیماربایان را متقاعد کردیم که قضیه را در دوحه خاتمه دهند، آنها سوخت لازم را در اختیار هواپیما قرار دادند. پس از آزادی مسافران، هواپیما بهسوی عربستان پرواز و پس از امتناع مقامات سعودی از دادن اجازه فرود، هواپیما بهسوی مصر رفت و در آنجا با استقبال مقامات امنیتی این کشور روبهرو شد. وقتی مقامات این کشور متوجه شدند که کادر پرواز به هیچ عنوان حاضر به پناهندگی سیاسی یا اقامت در مصر یا هر کشور دیگری نیستند، برخورد کینه ورزانه با آنها داشتند و درنهایت ناگزیر شدند به هواپیمای ایرانی اجازه دهند قاهره را به مقصد تهران ترک کند. درهمینحال، خبرگزاری رویتر در گزارشی از بغداد اعلام کرد: دو رباینده هواپیمای ایرانی شب گذشته با یک فروند جمبوجت عراقی وارد بغداد شدند. محمدرضا اهری در فرودگاه بغداد در مصاحبهای خود را ستوانیار سابق ژاندارمری معرفی کرد و گفت که مخالف دولت (امام) خمینی هستم و از چهار سال پیش بهصورت زیرزمینی فعالیتم را شروع کردم. وی افزود برای ربودن هواپیما از یک اسلحه و چاقو استفاده کردیم. به گفته اهری، آنها از مصر، فرانسه و عراق درخواست پناهندگی سیاسی کردهاند، اما فقط عراق تقاضایشان را پذیرفته است. رویتر در ادامه گزارش خود اضافه کرد: رباینده اصلی هواپیما به فارسی صحبت میکرد و مقامات عراقی آن را به عربی و انگلیسی ترجمه میکردند. وقتی از وی سؤال شد که در عراق چه خواهد کرد وی هیچ پاسخی نداد. با مطرحشدن سؤالات خبرنگاران رسانهها، مقامات رسمی عراق نشست مطبوعاتی را قطع کرده و اهری را برای ضبط برنامه تلویزیون دولتی بردند.

گزارش- 7

7. همزمان با درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد از دولتهای ایران و عراق برای داشتن رفتاری انسانی با اسرای جنگی، دولت عراق در آستانه عید فطر در یک اقدام تبلیغاتی حسابشده پیشنهاد کرد که خانواده اسیران نوجوان ایرانی با فرزندان خود در عراق یا هر کشور دیگری ملاقات کنند. دبیرکل سازمان ملل با بیان اینکه نزدیک به 67 هزار سرباز ایرانی و عراقی در اسارت به سر میبرند، از دولتهای ایران و عراق خواست که رفتار انسانی با اسرا داشته و به مفاد کنوانسیون 1949 ژنو درمورد رفتار با اسرای جنگی احترام بگذارند. خبرگزاری فرانسه در گزارشی با بیان این مطلب اعلام کرد: «کمیته بینالمللی صلیبسرخ بارها بهصورت آشکار نگرانی خود را نسبت به نقض این کنوانسیون که اجازه بازرسی نوع برخورد با زندانیان به یک طرف ثالث را شامل میشود، اعلام داشته است.» این خبرگزاری افزود: «ایران اخیراً به صلیبسرخ اجازه داده تا از برخی از سربازان عراقی که اسیر کرده دیدار کنند. ایران نزدیک به یک سال است که این دیدارها را متوقف کرده و بغداد هرگز به صلیبسرخ اجازه نداده است تا با زندانیان ایرانی دیدار کند.» از سوی دیگر، وزارت امور خارجه عراق در بیانیهای اعلام کرد: «از خانوادههای کودکان اسیر ایرانی دعوت میشود که در عراق یا هر مکان مورد توافق دیگر تحت نظارت کمیته بینالمللی صلیبسرخ با فرزندان خود ملاقات کنند.» خبرگزاری یونایتدپرس با اعلام این خبر افزود: «عراق تاکنون از افشای تعداد کودکان اسیر ایرانی که در اردوگاههای اسرای جنگی نگهداری میشوند، خودداری کرده و اعلام کرده است که تعداد آنها بالغبر صدها نفر میباشد.» در عراق خبرنگاران خارجی فقط اردوگاه رمادی را بازدید کردهاند، اما عراق میگوید که اردوگاههای دیگری نیز در نقاط مختلف عراق وجود دارد. وزارت امور خارجه عراق پیشنهاد خود را اقدامی بشردوستانه عنوان کرد و از ایران خواست به آن پاسخ مثبت دهد.

گزارش- 8

8. طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، امروز در نامهای به دبیرکل سازمان ملل در توجیه نقض توافق آتشبس در اجتناب از حمله به مناطق مسکونی، مدعی شد که ایران نیروهای نظامی خود را در شهرهای نزدیک مرزهای عراق متمرکز ساخته و از آنجا به عنوان نقطه رهایی برای حمله به سرزمین و شهرهای عراق استفاده میکند. در قسمتی از این نامه آمده است: «استفاده مقامات ایران از مراکز صرفاً غیرنظامی به منظور آمادهسازی تجاوزات جدید علیه عراق، نقض آشکار توافقی است که با وساطت جنابعالی در اجتناب از بمباران مراکز غیرنظامی صورت گرفت.» وزارت امور خارجه عراق در پایان نامه ضمن ارائه فهرستی از شهرهای ایرانی نزدیک مرز از دبیرکل سازمان ملل خواست اقدامات مناسب برای وادار کردن طرف ایرانی به پایبندی به تعهداتش را در دستور کار قرار دهد. در واکنش به این نامه، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در نامهای به سپاه با اشاره به ادعای طرحشده در نامه عراق به دبیرکل سازمان ملل، آن را برخلاف مصوبات اعلام کرده و خواستار تشکیل یک هیئت و بررسی میدانی موضوع شد تا نتیجه گزارش به سازمان ملل اعلام شود.

گزارش- 9

9. درحالیکه دولتهای غربی فروش و ارسال تسلیحات به عراق و دولتهای حامی آن را افزایش داده اند، یک دلال تجارت اسلحه امروز در امریکا به جرم فروش سلاح به ایران به بیش از ده سال زندان محکوم شد. خبرگزاری رویتر در گزارشی از نیویورک اعلام کرد: ون باکر دلال امریکایی اسلحه امروز به دلیل تلاش برای فروش 2 میلیارد دلار سلاح به ایران مجرم شناخته و به یازده سال زندان و پرداخت 40 هزار دلار جریمه محکوم شد. تسلیحات مورد نظر، شامل 25 فروند بالگرد تهاجمی، یکصد دستگاه تانک و 60 قبضه موشک تاو بوده است. ون باکر به همراه دو تن دیگر به اتهام توطئه فروش تسلیحات به ایران ازطریق رشوهدادن به مأموران گمرک برای تهیه اسناد جعلی و عبوردادن این تجهیزات و تسلیحات دستگیر شده بودند. محاکمه وی که 61 سال سن دارد دو هفته طول کشید. معاون خزانه داری امریکا این پرونده قاچاق اسلحه را بزرگترین پرونده در نوع خود ظرف مدت اخیر اعلام کرد و افزود: «تحقیق پیرامون این مسئله هشت ماه طول کشید و ازطریق افرادی که به عنوان نمایندگان ایران و ایرلند عمل میکردند، انجام گرفت.» درهمینحال، امروز اعلام شد که دولت امریکا از کنگره این کشور خواسته است فروش 82 میلیون دلار وسایل و تجهیزات دفاعی الکترونیک به کویت را تصویب کند. خبرگزاری فرانسه با اشاره به این درخواست، افزود: اگر کنگره ظرف سی روز این طرح را رد نکند، فروش تسلیحات مذکور عملی خواهد شد. همچنین پنتاگون اعلام کرد آماده است سیستم دفاعی موشکهای هاوک کویت را، که در سال 1974، دویست فروند آن از امریکا خریداری شده است، بهبود بخشد. باوجوداین، دولت امریکا با فروش موشکهای قابل حمل ضدهوایی استینگر که کویت خواستار خرید آن است و چندی پیش امریکا تعداد قابل توجهی از آن را در اختیار عربستان قرار داده است، مخالفت کرد. یک مقام وزارت امور خارجه امریکا دراینباره گفت: این کشور توانایی فنی استفاده از این موشکها را ندارد. البته فروش سلاح به کویت صرفاً به امریکا محدود نیست. این درحالی است که وزارت امور خارجه این کشور به منظور تحت فشار قرار دادن امریکا اعلام کرد موشکهای مشابه پاتریوت را از شوروی خریداری خواهد کرد. از سوی دیگر، انگلستان با ارسال یک محموله فوری شامل موشکهای ضدهوایی (جافلین) به کویت موافقت کرد و اعلام شد به زودی گروهی از مستشاران نظامی انگلستان به منظور آموزش نحوه به کارگیری این موشکها به گروهی از نظامیان کویت وارد این کشور خواهند شد. مقامات بلندپایه انگلستان به کویت گفته اند لندن تمامی درخواستهای تسلیحاتی کویت را برآورده خواهد کرد و این امر نشان دهنده یک روابط دوستانه بین دو کشور و بیطرفی در جنگ خلیج فارس است.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/07