1361.03.11
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.03.11 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | یازده خرداد |
| تاریخ شمسی | 1361.03.11 |
| تاریخ میلادی | 1 ژوئن 1982 |
| تاریخ قمری | 8 شعبان 1402 |
گزارش- 1
1. بامداد امروز، نیروهای عراقی با هدف تصرف مجدد جاده اهواز خرمشهر به مواضع دفاعی نیروهای ایران در منطقه کوشک هجوم آوردند و پس از ساعت‌ها درگیری با تحمل تلفات و خساراتی به مواضع خود بازگشتند. ارتش عراق شروع این درگیری را به نیروهای ایران نسبت داد. به گزارش واحد اطلاعات عملیات سپاه پاسداران و رکن2 نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا، ارتش عراق درحالی‌که مواضع پدافندی خود را در سراسر خطوط مرزی جبهه جنوب به‌سرعت مستحکم می‌کند در ساعت 00:30 بامداد امروز، با واحدهایی از تیپ94 پیاده به مواضع دفاعی تیپ58 تکاور ذوالفقار ارتش (از قرارگاه عملیاتی قدس) در منطقه کوشک هجوم آورد و با نیروهای این تیپ درگیر شد. این درگیری تا ساعت 8 صبح، به طول انجامید و نظامیان عراقی با تحمل تلفات و خساراتی سرانجام عقب‌نشینی کردند. یک ساعت بعد، عراقی‌ها دوباره به مواضع نیروهای خودی حمله کرده و با آنها درگیر شدند. این درگیری تا ساعت 19:30، ادامه یافت و نیروهای عراقی این‌بار هم ناچار به عقب‌نشینی شدند و با تحمل 500 کشته یا زخمی، 11 اسیر و ازدست‌دادن 5 تانک، 4 خمپاره‌انداز، 2 تفنگ106 میلی‌متری و 3 بولدوزر به مواضع اولیه خود بازگشتند.[۱] فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در اطلاعیه امروز خود به شماره 729، شروع این درگیری را به نیروهای ایران نسبت داد و ادعا کرد که رزمندگان ایران در این درگیری متحمل 150 کشته و انهدام 2 تانک چیفتن، 50 نفربر زرهی، 3 پایگاه موشک‌انداز، 2 تفنگ106 میلی‌متری و یک خودروی حامل مهمات شده‌اند.[۲]
گزارش- 2
2. ارتش عراق امروز، علاوه بر تجاوز به حریم هوایی جزیره خارک و بمباران شهر دهلران، شهر آبادان را نیز زیر آتش توپخانه قرار داد. در ساعت 09:30، 4 هواپیمای عراقی که قصد بمباران جزیره خارک را داشتند، پس از ورود به حریم هوایی این جزیره هدف پدافند هوایی ایران قرار گرفتند و درنتیجه، یک فروند از آنها در شمال‌شرقی جزیره خارک سرنگون شد و یک فروند دیگر درحالی‌که از آن دود برخاسته بود همراه با 2 هواپیمای دیگر از آسمان منطقه دور شدند.[۳] در ساعت 10:30 نیز 2 هواپیمای عراقی ضمن تجاوز به حریم هوایی دهلران، این شهر را بمباران کردند که براثر آن علاوه‌بر تخریب تعدادی از ساختمان‌های مسکونی و تجاری 2 تن مجروح شدند.[۴] امروز همچنین توپخانه ارتش عراق شهر آبادان را بار دیگر زیر آتش قرار داد. در این گلوله‌باران به 3 منزل مسکونی خساراتی وارد آمد و یک منزل نیز طعمه حریق شد.[۵] خاطرنشان می‌شود که در اطلاعیه نظامی شماره 729 امروز عراق به هیچ‌یک از این حملات اشاره‌ای نشده است.[۶]
گزارش- 3
3. نیروهای خودی در نوسود و تکاب، به مقر ضدانقلابیون مسلح حمله کردند. در نقده، پیرانشهر و میاندوآب نیز براثر انفجار مین کار گذاشته‌شده به‌دست عناصر ضدانقلاب تعدادی از افراد نظامی و غیرنظامی شهید یا مجروح شدند. به گزارش سپاه پاسداران منطقه7 (باختران)، امروز، گروهی از پاسداران سپاه پاوه پس از اجرای عملیاتی علیه مقر ضدانقلابیون حزب منحله دمکرات کردستان در نوسود، سالم به پایگاه خود بازگشتند. در این عملیات 10 تن از افراد حزب دموکرات کشته شدند.[۷] همچنین در عملیاتی که در روستای قوجه از توابع تکاب اجرا شد، 2 تن از عناصر این حزب کشته شدند و نیروهای خودی به سلامت به پایگاه‌های خود بازگشتند.[۸] روابط عمومی سپاه پاسداران نقده نیز گزارش داد که امروز، در حوالی روستای کانی‌طیف از توابع این شهر یک خودروی مین‌یاب ارتش براثر برخورد با مینی که افراد ضدانقلاب کارگذاشته بودند، آسیب دید و درنتیجه 3 سرنشین آن مجروح شدند. گزارشی دیگر نیز حاکی است که انفجار یک مین در منطقه گردکان حیران از توابع پیرانشهر و یک مین دیگر در 10 کیلومتری جنوب‌شرقی میاندوآب به شهادت 2 نفر و جراحت 9 نفر از اهالی غیرنظامی این دو منطقه انجامید.[۹]
گزارش- 4
4. سپاه پاسداران از متلاشی‌کردن چند خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تهران و شهربانی جمهوری اسلامی از اتخاذ تدابیر پیشگیرانه در قبال اقدامات ایذایی و تخریبی این سازمان خبر دادند. روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ای از کشف و متلاشی‌شدن چند خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به‌دست نیروهای سپاه پاسداران منطقه10 کشور (تهران) خبر داد. در این اطلاعیه اسامی چند عضو این سازمان که در این عملیات‌ها کشته یا دستگیر شده‌اند، منتشر شده است: «1. عالیه بازرگان عضو و کاندیدای گروهک منافقین در مشهد. 2. علی انگبینی عضو منافقین. 3. حسین صفاری عضو بالا. 4. همسر حسین جلیلی عضو. 5. غلامحسین ابراهیمی عضو باسابقه. 6. محمود میرمالک عضو باسابقه. 7. شهلا حریری مطلق از هواداران فعال تشکیلاتی که طرح به‌شهادت‌رسانیدن حجت‌الاسلام کروبی نماینده امام در بنیاد شهید را به سازمان پیشنهاد کرد و پس از تأیید، قصد اجرای آن را داشته است. 8. چهار تن از اعضای روابط خارجی منافقین به اسامی حامد، امیر، فرامرز و پری.» در پایان این اطلاعیه آمده است: «ما بار دیگر به کلیه اعضا و هواداران گروهک‌های ملحد و منافقین هشدار می‌دهیم قبل از گرفتاری در چنگال نیروهای توانمند اسلام خود را در پناه اسلام و جمهوری اسلامی قرار دهند.»[۱۰] اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی نیز امروز، در تلفن‌گرامی به دفتر نخست‌وزیری اعلام کرد که سازمان مجاهدین خلق (منافقین) قصد دارد با اقدامات ایذایی خود در برخی ادارات و سازمان‌ها، رعب و وحشت ایجاد کند. در این تلفن‌گرام افزوده شده است که شهربانی جمهوری اسلامی اقدامات مراقبتی لازم را دراین‌خصوص انجام داده است.[۱۱]
گزارش- 5
5. فرماندهان ارتش عراق در جبهه جنوب، امروز، در جلسه‌ای با حضور صدام حسین از چگونگی شکست قوای خود در این جبهه گزارش دادند. بنا بر اعلام رادیو بغداد، صدام حسین رئیس‌جمهور و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق، امروز در بغداد، با فرماندهان ارتش این کشور درباره رویدادهای اخیر جبهه جنوب گفت‌وگو کرد.[۱۲] خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز در گزارشی از اهواز اعلام کرد در این نشست عدنان خیرالله وزیر دفاع عراق، که فرماندهی نیروهای این کشور را در مقابله با نیروهای ایران در جریان عملیات بیت‌المقدس برعهده داشت، از شکست قوای خود گزارش داد. خبرگزاری جمهوری اسلامی با اشاره به اینکه عدنان خیرالله پس از حضوری یک‌ماهه در قرارگاه تاکتیکی ارتش عراق در بصره، امروز وارد بغداد شده است، اضافه کرد: «در جریان این نشست که امشب، از تلویزیون بصره پخش شد، آثار نگرانی و اضطراب ناشی‌از شکست‌های مکرر ارتش عراق در چهره صدام و سایر فرماندهان مشهود بود.»[۱۳]
گزارش- 6
6. نتیجه یک نظرسنجی در شهر تهران بیانگر موافقت 7/75 درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی با ادامه جنگ و ورود نیروهای ایران به خاک عراق است. معاونت سیاسی اجتماعی وزیر مشاور در امور اجرایی در نامهای به فرماندهی کل سپاه پاسداران نتایج نظرسنجی انجام‌شده در مناطق بیست‌گانه شهر تهران* درمورد ادامه جنگ و ورود نیروهای ایران به خاک عراق را اعلام کرد. در این نظرسنجی که جامعه آماری آن 502 نفر از شهروندان تهرانی بودند این سؤال مطرح شد که «اگر حکومت عراق شرایط ما را نپذیرد آیا صلاح می‌دانید وارد خاک عراق شویم؟» و نتایج حاصل از آن چنین است: 380 نفر (7/75 درصد) پاسخ مثبت، 76 نفر (1/15 درصد) پاسخ منفی و 46 نفر (2/9 درصد) پاسخ نداده‌اند. از کسانی که پاسخ مثبت داده‌اند 231 نفر مرد و 149 نفر زن بوده‌اند که 118 نفر 15 تا 24 ساله، 101 نفر 25 تا 34 ساله، 64 نفر 35 تا 44 ساله، 52 نفر 45 تا 54 ساله، 35 نفر 55 تا 64 ساله بوده و 10 نفر سن بالای 64 سال داشته‌اند. از این افراد 85 نفر بی‌سواد، 118 نفر دارای تحصیلات ابتدایی، 158 نفر با تحصیلات متوسطه و 19 نفر با تحصیلات عالی بوده‌اند. از کسانی که پاسخ منفی داده‌اند 29 نفر مرد و 47 نفر زن بوده‌اند که 25 نفر آنها 15 تا 24 ساله، 21 نفر 25 تا 34 ساله، 12 نفر 35 تا 44 ساله، 12 نفر 45 تا 54 ساله، 5 نفر 55 تا 64 ساله و 1 نفر بالای 64 سال سن داشته‌اند. از این افراد 9 نفر بی‌سواد، 17 نفر با تحصیلات ابتدایی، 40 نفر با تحصیلات متوسطه و 10 نفر با تحصیلات عالی بوده‌اند. از کسانی که پاسخ نداده‌اند 17 نفر مرد و 29 تن زن بوده‌اند.[۱۴]
گزارش- 7
7. امام خمینی در جمع تعدادی از کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران ضمن تأکید بر مسئولیت روزافزون متصدیان نظام، تلاش حامیان صدام حسین برای جلوگیری از سرنگونی وی را بی‌نتیجه خواندند. ایشان همچنین هدف از طرح ادعای ارسال سلاح از رژیم صهیونیستی به ایران را بدنام‌کردن جمهوری اسلامی اعلام کرده و درمورد برگزاری اجلاس آتی سران جنبش عدم‌تعهد در بغداد، به کشورهای غیرمتعهد هشدار دادند. به مناسبت آغاز سومین سال فعالیت نخستین دوره مجلس شورای اسلامی، امروز، نمایندگان این مجلس، اعضای شورای‌عالی قضایی، قضات شرع و دادستان‌های دادگاه‌های انقلاب اسلامی در حسینیه جماران با امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، دیدار کردند. در این دیدار ابتدا آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان‌عالی کشور، ضمن عرض تبریک آزادی خرمشهر، این پیروزی را فتح عظیم که طلیعه پیروزی‌های بزرگ‌تر است، خواند. سپس حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در سخنانی گفت: «نمایندگان مجلس شورای اسلامی امسال، با ترکیب تازه‌ای نسبت به سال گذشته، به حضور امام شرفیاب شدند. ما در سال گذشته، تعدادی از نمایندگان مجلس و نیز افرادی از قوه قضائیه همچون شهید مظلوم بهشتی را از دست دادیم و اکنون ما از وجود آنان محروم هستیم.» وی در ادامه با اظهار اینکه «برای تعدیل حقوق‌ها و گرفتن مظالم از ظلمه و دادن آن به مظلوم معیارهای روشنی وجود ندارد و ما در مدت کار مجلس همواره با این مشکلات مواجه بودیم» از امام خمینی درخواست کرد که دراینمورد رهنمود و ارشاد بفرمایند.[۱۵] آن‌گاه رهبر انقلاب با تشکر از حاضران و تبریک پیروزی رزمندگان به آنان، ملت و مستضعفان جهان، ابتدا درمورد درخواست رئیس مجلس با اظهار اینکه «من الآن نمی‌توانم به‌طور شایسته صحبتی در آن باب بکنم و من امروز یک کلیاتی عرض می‌کنم و ان‌شاءالله در فرصت دیگر امید است که مسائل و مشکلات حل شود»، گفتند: «من هم معتقدم به اینکه مشکلات فراوان داریم، لکن چون درصدد رفع مشکلات هستیم، هم مجلس محترم که بحمدالله یک اجتماع الهی است و هم شورای‌عالی قضایی و قضات و دادستان‌های محترم که همه متعهد و خدمتگزار هستند و هم دولت و مراتب اجرایی، الان همه درصدد رفع مشکلات هستند.» ایشان ضمن اظهار امیدواری به رفع هرچه سریع‌تر مشکلات و با تأکید بر اینکه به هر میزان که انقلاب پیش می‌رود، مسئولیت متصدیان نظام افزایش می‌یابد، افزودند: «یک‌وقت است که اول انقلاب است و مشکلات انقلاب در کار است و هرج‌ومرج‌هایی که در هر انقلاب اجتناب‌ناپذیر است، آنجا عذر موجه است. یک‌وقت هم هست که باز مفسدین و منافقین و منحرفین دستشان باز است و به کارهای جنایتکاری خودشان ادامه می‌دهند و جنگ است و حال جنگ است، آن‌وقت هم یک مقداری معذور هستند. اما بحمدالله این مسائل که خار راه آقایان است حل شده، باید ما حساب کنیم هم قضیه جنگ به خواست خدای تبارک‌وتعالی در شرف حل است و هم این منحرفین و وابستگان به قدرت‌ها رو به فنا هستند.» رهبر انقلاب اسلامی سپس با تأکید بر پیگیری شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» مردم در ابتدای انقلاب اسلامی، اظهار داشتند: «آنها استقلال می‌خواهند، آزادی می‌خواهند و جمهوری اسلامی می‌خواهند، جمهوری‌ای که باید اساسش بر احکام باشد و جمهوری‌ای باشد که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و سلم و امام زمان روحی له الفدا بپذیرد. اگر یک خدشه در احکام اسلام واقع بشود، نه پیغمبر می‌پذیرد و نه امامان ما.» امام خمینی به حاضران توصیه کردند: «کوشش باید بکنیم به اینکه درعین‌حالی که باید سریع قدم‌های بلند را برداریم، درعین‌حال تمام قدم‌ها باید اسلامی باشد و رو به اسلام باشد و نمی‌توانید اگر یک مطلبی را در مجلس بگذرانید و خدای‌نخواسته متخلف باشد از اسلام، نمی‌توانید شما عذر برای خودتان پیدا بکنید و اگر یک قدم، قضات محترم و شورای قضایی خدای‌نخواسته برخلاف آنچه مقرر است بردارد، آن‌هم معذور نیست و مؤاخذ است.» بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در ادامه سخنان خود به تشریح رخدادهای جاری در منطقه و جهان برای نجات صدام حسین از سرنگونی و نیز برگزاری اجلاس آتی سران جنبش عدم‌تعهد در بغداد پرداختند و افزودند: «از امریکا تا انگلستان، تا فرانسه، تا آلمان، تا سایر جاها به راه افتاده‌اند، دستپاچه شده‌اند و هیاهو می‌خواهند راه بیندازند که در این وقت چه می‌شود. این دستجاتی که می‌خواهند صدام را زنده کنند یا تطهیر کنند، چه در بغداد بروند و غیرمتعهدین به‌اصطلاح مجتمع بشوند و چه نروند، مطلب از اینها گذشته است، این مرده [صدام]، زنده نخواهد شد. اگر هم بغداد بروید، یک مرده را رئیس خودتان قرار دهید،** یک جنایتکار مرده را انتخاب کرده‌اید و این عار برای شما غیرمتعهدها تا قیامت بر پیشانی‌تان منقش است ... آنهایی که از آن طرف دریاها آمده‌اند اینجا‌ها گردش می‌کنند، آنها هم اگر بخواهند صدام را زنده کنند، همان حرفی است که به آنها باید گفت.» امام خمینی درباره اخبار منتشرشده اخیر مبنی‌بر ارسال تجهیزات نظامی از رژیم صهیونیستی به ایران نیز گفتند: « خودش [صدام حسین] با اسرائیل رفیق و دوست و برادر است و می‌گوید که اسلحه از اسرائیل می‌آید و حالا هم ابرقدرت‌ها و گویندگان آنها با این مانورهای مضحک یکی از این‌ور می‌گوید، یکی از آن‌ور. یکی [دولت اسرائیل] می‌گوید که من به اطلاع امریکا بودم [به ایران اسلحه فرستادم]، امریکا می‌گوید که من گفتم آن‌قدر کار نکن و مجلسشان می‌گوید که چرا این کار را کردی، مطلب را مسلم همه‌شان می‌گویند که ای مردم بدانید که این اسرائیل به ایران اسلحه فرستاده و همه اینها و خود اسرائیل هم این مطلب را احراز کرده است که اگر اسرائیل انگشتش را به بحر محیط بزند، نجس می‌شود، چون این را احساس کرده است، می‌خواهد بااینکه «من کمک کرده‌ام» ایران را بدنام بکند.» رهبر انقلاب اسلامی در پایان سخنان خود به کشورهای غیرمتعهد هشدار دادند: «من خوف این را دارم که اگر اینها مجتمع بشوند، در بغداد یا در بین راه، چند نفر از اینها را بزنند و بکشند و گردن ایرانی‌ها بگذارند یا در مجلس که مجتمع می‌شوند، یک‌وقت خود صدام برای اینکه برود دستش را بشوید، بیرون برود و مجلس را منهدم کنند. درست توجه کنید که مبادا به دام بیفتید، به دام این صدام بیفتید که این مرد خطرناکی است. اشخاصی که آخر عمرشان را می‌گذرانند، جنایتکارانی که آخر عمرشان را می‌گذرانند، می‌گویند حالا که من رفتم، بگذارید همه بروند ... حالا خودشان بنشینند فکر بکنند که آیا صدام با این جنازه متعفن، ارزش دارد که شما ارزش‌هایی به پای او بریزید؟ امریکا که می‌گوید من اسرائیل را به شما نخواهم فروخت. ارزش دارد این امریکا که شما برای خدمت به او تمام حیثیت خودتان را پیش ملتتان، پیش ملت‌های عالم، پیش نسل‌های آینده از بین ببرید؟ من امیدوارم که اینها بیدار بشوند و توجه به مسائل بکنند و خودشان را به هلاکت نیندازند و ما را هم به زحمت نیندازند.» [۱۶]
گزارش- 8
8. رئیس‌جمهور ایران ضمن تأکید بر اهمیت حفظ امنیت خلیج‌فارس، اخبار ارسال سلاح از رژیم صهیونیستی به ایران را دروغ خواند و در واکنش به درخواست رادیوی عربستان سعودی برای صدور حکم جهاد علیه ایران، از جهادگران آنان خواست که بیایند و شانس خود را امتحان کنند. آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، امروز در دیدار با وزیر مشاور و سرپرست بهزیستی و مسئولان این سازمان در سخنانی با تأکید بر اینکه «شیطان بزرگ و همه وابستگانش در منطقه هیچ غلطی نمیتوانند بکنند» گفت: «ما بارها اعلام کرده‌ایم به امنیت خلیج‌فارس اهمیت می‌دهیم و هرگز اجازه اخلال و اختلال در آن را به هیچکس نخواهیم داد.» وی درباره ادعای رژیم صهیونیستی درمورد ارسال تجهیزات نظامی به ایران نیز تصریح کرد: «برخلاف تبلیغات بلندگوهای صهیونیستی جهان که قصد دارند وانمود کنند دولت جمهوری اسلامی ایران از این و آن سلاح خریده است، در این راه واضحاً مبتلا به تناقضگویی و دروغ و حرفهای مسخره می‌شوند، ما به آنچه که داشتیم قناعت کردیم و البته مقدار قابل‌توجهی هم غنیمت گرفتیم.» رئیس‌جمهور همچنین به درخواست اخیر رادیوی عربستان سعودی از علمای اهل تسنن برای صدور حکم جهاد علیه ایران چنین واکنش نشان داد: «اینها ما را به چه تهدید می‌کنند؟ آنهایی که حکم جهاد علیه جمهوری اسلامی می‌دهند، جهادگران آنها چه کسانی هستند؟ نیروهای واکنش سریع [امریکا]؟ فتوای جهاد مسئولان غیرمسئول و مرتجع منطقه را نظامیان امریکا می‌خواهند جامه عمل بپوشانند؟ بیایند و شانسشان را امتحان کنند. ما تاوقتی‌که این ملت مسلمان و مصمم را داریم تا وقتی نور اسلام و معنویت در این جامعه هست، هیچ باکی نداریم.» آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه بر رسیدگی به محرومان و مستضعفان جامعه تأکید کرد و گفت: «ارتباط نزدیکی که سازمان بهزیستی با مردم و نیازمندان جامعه دارد، کمک بزرگی برای آن است. این نعمت والایی است و باید قدر آن را دانست.» وی افزود: «امروز، در کشور ما هرکس که می‌تواند باید به درماندگان و ازکارافتادگان کمک کند، زیرا جامعه ما یک جامعه قرن‌ها ضربه‌خورده است. توصیه ما به دولت نیز هرچه بیشترکردن تلاشهایش می‌باشد و به مجلس شورای اسلامی نیز سفارش می‌کنیم که [در تصویب] طرح‌ها و لوایحی که ارتباط مستقیم با نجات محرومین از وضع رقتبار و گرفتاریهای تأسفآمیز زندگیشان که از گذشته به ارث مانده است دارد، تسریع نمایند.»[۱۷]
گزارش- 9
9. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در مقاله‌ای که امروز، در روزنامه اطلاعات چاپ شده، دیدگاه خود را درباره وضعیت جنگ بعد از آزادسازی خرمشهر و رسیدن به مرزها، چگونگی احقاق حقوق ایران، ضرورت یا عدم ضرورت پیشروی در خاک عراق و سرنوشت مردم این کشور تشریح کرده است. روزنامه اطلاعات در شماره امروز خود، مقاله‌ای از حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی به چاپ رسانده که زمان نگارش آن نخستین روز اجرای عملیات بیت‌المقدس (10/2/1361)، است. وی در این مقاله پس از مروری اجمالی بر حوادث جنگ از آغاز تا عملیات بیت‌المقدس، آورده است: «این عملیاتی که امروز، آغاز شده، به‌نظر من بسیار سرنوشت‌ساز است و فراز بسیار حساسی است که اگر همه طرح‌ها و برنامه‌های آن انجام گیرد خطر عراق به‌کلی از خوزستان دور می‌شود و بجز باریکه بسیار کوچکی در مرز فکه که آن‌هم فکر می‌کنم آزاد شود تمام خوزستان آزاد خواهد شد و به‌جای اینکه ما مورد تهدید صدام باشیم، صدام مورد تهدید ما قرار می‌گیرد و همین جاست که ما باید گلوی صدام را فشار دهیم.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در ادامه با تأکید بر اینکه متجاوزان عراقی از خاک ایران بیرون نرفتند تا اینکه ما آنها را بیرون کردیم، نوشته است: «حالا ما باید گلوی دشمن را در منطقه غرب خلیج‌فارس و اسکله البکر و فاو و راه‌های مواصلاتی عراق فشار دهیم و تصور می‌رود بدون اینکه نیازی به تهاجم و خونریزی باشد آنجا حضور داشته باشیم و از کشور خودمان دفاع کنیم، منتها من فکر می‌کنم دفاع قوی ما از کشور خودمان مستلزم محرومیت عراق از بخشی از امکاناتش می‌باشد. ما به‌خاطر تأمین خرمشهر، چنین مسئله‌ای را خواهیم داشت و همان جا است که باید صبر کنیم تا خواسته‌های حق خودمان را از عراق بگیریم.» رئیس مجلس با اعتقاد بر اینکه «ما بعد از این حمله و رسیدن به اهداف آن، دیگر نیازی به تدارک امکانات جنگی نداریم و در نقاطی مانند قصرشیرین و گوشه‌هایی از ایلام برای بیرون‌راندن متجاوزین نیروی زیادی نمی‌خواهیم»، اضافه کرده است: «ما باید نیروهایمان را در مرز آرایش دهیم، به‌گونه‌ای که هم‌وطنان ما با اطمینان‌خاطر به بازسازی مشغول شوند و در نقاطی که خودمان برحسب لزوم انتخاب می‌کنیم و اکنون یک نقطه‌اش را انتخاب کرده‌ایم عراق را تحت فشار قرار دهیم تا حقوقمان را بگیریم. البته باید بیدار باشیم که این فریب‌کارها ما را به جایی نکشانند که منطق حق ما خدشه‌دار شود. ما همان‌گونه که گفته‌ایم نمی‌خواهیم به خاک دیگران تجاوز کنیم و در سرنوشت مردم [عراق] دخالت نخواهیم کرد، البته علاقه‌مندیم خود مردم عراق سرنوشتشان را به دست بگیرند و در این جهت برحسب رسالت اسلامی انسانی از هر کمکی که شر بیگانگان را از سر ملت عراق کوتاه و دست‌های پشت پرده را قطع نماید و دیکتاتوری حزب بعث را بشکند، دریغ نخواهیم کرد تا مردم عراق آزاد شوند و خودشان تصمیم بگیرند. گرچه نباید به‌گونه‌ای عمل کنیم که دشمنان بتوانند ما را به توسعه‌طلبی و دخالت در امور دیگران متهم کنند، اما فعلاً به‌طور مشخص حقوق و خسارات زیادی را که اعلام خواهیم کرد، می‌خواهیم بگیریم.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در پایان این مقاله با اشاره به اینکه پس از عملیات بیت‌المقدس اغلب یگان‌های عملیاتی ایران فراغت خواهند یافت، آورده است: «[آنها] بعد از بازسازی خودشان، با نیروهای انسانی و مهندسی عظیمی که دارند همراه با امکانات وزارت دفاع و جهاد و ماشین‌آلاتی که در جنگ به سنگر‌کنی و راه‌سازی و خاکریز‌زدن مشغول‌اند با نیروهایی که تجربه آموخته‌اند به بازسازی منطقه خواهند پرداخت. همچنین، بعد از این عملیات و رسیدن به اهداف آن باید با استفاده از نیروهایی که در اردوگاه‌های آوارگان جنگ هستند و پول‌هایی که مردم به این منظور در حساب‌ها ریخته‌اند و عشق مردم به بازسازی این مناطق، بازسازی را آغاز کنیم و جنگ‌زدگان را یک قدم درجهت سازندگی به پیش ببریم و این روستاهای قدیمی را که نوعاً عقب‌مانده بودند، نوسازی کنیم.»[۱۸]
گزارش- 10
10. در آستانه تشکیل جلسه وزیران امور خارجه کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد در هاوانا، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ضمن تأکید بر شرایط ایران برای پایان جنگ، مذاکره درخصوص صلح با حکومت عراق را جایز ندانست و با برگزاری اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد در بغداد، مخالفت کرد. نماینده ایران در سازمان ملل نیز با تأکید بر شرکت‌نکردن ایران در اجلاس احتمالی بغداد، پیش‌بینی کرد که بسیاری از سران کشورهای غیرمتعهد در این اجلاس حضور نخواهند یافت. صبح امروز، وزیران امور خارجه کوبا، هند و زامبیا و نماینده سازمان آزادی‌بخش فلسطین که با عنوان «هیئت صلح جنبش عدم‌تعهد» چندین‌بار به تهران سفر کرده‌اند در هاوانا با وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار علی‌اکبر ولایتی با تأکید بر اینکه رژیم کنونی عراق تمامیت ارضی ایران را به رسمیت نمی‌شناسد، «به نقشه‌ای که این رژیم منتشر کرده و در آن قسمتی از سرزمین ایران جدا شده» اشاره کرد و گفت: «دادن هزاران شهید و ادامه بمباران و گلوله‌باران مناطق مسکونی جمهوری اسلامی ایران به ما این حق را می‌دهد که بر شرایط خود درمورد صلح پافشاری کنیم. شرط اول ما که اخراج عراق از سرزمین‌های مقدس میهن اسلامی است با قدرت رزمندگان اسلام درحال تحقق است، ولی شروط دیگر کماکان باقی است.» وی افزود: «ما قصد مداخله در امور داخلی هیچ کشوری را نداریم، اما درحالی‌که شهر‌ها و روستاهای ما مرتب بمباران می‌شود، از ما نخواهید که سکوت کنیم و شرایط صلح را در زمان جنگ اجرا کنیم. ما به دفاع از خودمان که مشروع‌ترین حقوق اولیه و یک عمل شرافتمندانه است، ادامه می‌دهیم و برای پاسخ به تجاوزات عراق خود را محدود نمی‌کنیم.»[۱۹] پس از این دیدار، وزیر امور خارجه ایران در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو و تلویزیونی با حضور خبرنگاران رسانه‌های جهان در هاوانا شرکت کرد و به سؤالات آنان که بیشتر درباره جنگ ایران و عراق و محل اجلاس آتی سران جنبش عدم‌تعهد بود، پاسخ گفت. علی‌اکبر ولایتی به سؤالی درباره تعداد کشورهای موافق با تغییر محل اجلاس، چنین پاسخ داد: «تعداد کشورهایی که مخالف برگزاری کنفرانس در بغداد هستند مهم نیست، بلکه آنچه که مهم می‌باشد این است که برگزاری این کنفرانس در بغداد یک نقطه‌ضعف در جنبش عدم‌تعهد در طول تاریخ آن است، چون دولت بغداد شایسته برگزاری این کنفرانس نیست.» خبرنگاری درمورد موفقیت هیئت‌های صلح سؤال کرد و ولایتی در پاسخ گفت: «ما از تلاش‌های صلح غیرمتعهدها به نام دولت جمهوری اسلامی ایران تشکر می‌کنیم و در مدتی که دوستان این مهم را به‌عهده گرفتند، الحق آنچه که می‌توانستند انجام بدهند، دادند، اما مهم این است که دولت بغداد به‌عنوان یک دولت متجاوز، پذیرای صلح نیست و عدم‌موفقیت هیئت‌های صلح در همین امر نهفته است و اگر مذاکره فلسطینی‌ها که سرزمینشان اشغال شده است با اسرائیل مشروع است، مذاکره ما هم با رژیم متجاوز عراق جایز می‌باشد.» وی همچنین تأکید کرد: «رژیم کنونی عراق جنایتکار است و ما با یک جانی جنگی مذاکره نخواهیم کرد.» وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به سؤالی درباره میزبانی بغداد برای برگزاری اجلاس آتی سران جنبش عدم‌تعهد، اظهار کرد: «باتوجه‌به عزم ما در دفاع از میهن اسلامی، عراق، محیط امنی برای چنین کنفرانسی نخواهد بود. باتوجه‌به این شرایط ما پیش‌بینی می‌کنیم که خیلی از کشورها در این کنفرانس شرکت نخواهند کرد.» خبرنگاری پرسید: درصورت برگزاری این اجلاس در بغداد، ازسوی ایران آتش‌بس اعمال خواهد شد؟ ولایتی پاسخ داد: «زمان برقراری آتش‌بس متناسب است با شرایطی که پیش می‌آید. باتوجه‌به تجاربی که از یک میدان جنگ است، یک طرف آن را دولتی تشکیل می‌دهد که هیچ ضابطه بین‌المللی را پذیرا نیست و فعالیت‌های تروریستی بغداد در منطقه و کشتن چند تن از مقامات فلسطین، ازجمله سعید حمامی و علی یاسین فقط یک مثال است. همین‌طور فعالیت‌های تروریستی عراق در کویت و حمله به هواپیمای حامل شهید بن یحیی [وزیر امور خارجه الجزایر] که عازم ایران بود.» علی‌اکبر ولایتی درمورد توانایی نظامی ایران نیز با تأکید بر اینکه «ما به‌طور منطقی و انسانی مایل نیستیم به کسانی که ارتباطی با جنگ ندارند، آسیبی وارد آید» گفت: «پیروزی‌های ما در ماه‌های اخیر، در عرصه سیاسی و نظامی نشان می‌دهد که ما این آمادگی را داریم تا از شرافت و حیثیت خود در هر زمینه دفاع کنیم. ما امریکا را شکست دادیم. شصت‌هزار امریکایی در ایران بود و در تمام شئون مملکت دخالت داشتند و عمدتاً جاسوس بودند، اما ملت ما آنها را شکست داد و طبس تجربه‌ای دیگر بود. ما آمادگی داریم بار دیگر، که [اگر] امریکا بخواهد جواب دندان‌شکنی به او بدهیم. وقتی جواب امریکا را می‌توانیم بدهیم، جواب بغداد که مزدور امریکاست کاری مشکل نخواهد بود.» خبرنگاری پرسید که آیا ممکن است نیروهای ایران از مرز عبور کنند، وزیر امور خارجه در پاسخ گفت: «ما در خیلی نقاط به مرز رسیده‌ایم، ولی عراقی‌ها از داخل خاک خود به داخل خاک ما گلوله توپ می‌فرستند. به‌نظر شما عاقلانه چیست؟ آیا بهترین کار این نخواهد بود که منبع این توپخانه‌ها را خاموش کنیم.»[۲۰] وزیر امور خارجه ایران امروز همچنین با وزیران امور خارجه الجزایر، لیبی و آنگولا دیدار کرد. در این دیدارها علاوه‌بر موضوع گسترش روابط با این کشورها، درباره فعالیت‌های ایران برای تغییر محل برگزاری اجلاس آتی سران جنبش عدم‌تعهد گفت‌وگو و تبادل‌نظر شد. ولایتی در این دیدارها از حمایت الجزایر و لیبی و جبهه پایداری اعراب از مواضع ایران نیز قدردانی کرد. وی در دیدار با وزیر امور خارجه آنگولا هم گفت: «مقایسه اهداف بنیان‌گذاران جنبش عدم‌تعهد نظیر نهرو، سوکارنو، تیتو و ناصر با صدام عامل ترور، اختناق و تجاوز، این تأسف را در بردارد که جنبش عدم‌تعهد به‌جای رشد و گسترش و افزایش قدرت در رویارویی با ابرقدرت‌ها که مراد ماست با برگزاری احتمالی کنفرانس سران در بغداد در سراشیبی سقوط قرار گرفته است.» امروز در هاوانا، نمایندگان کشورهای غیرمتعهد در سازمان ملل نیز با تشکیل جلسات فشرده به بیان دیدگاه‌های خود درباره مشی جنبش عدم‌تعهد پرداختند، در یکی از این جلسات، سعید رجایی خراسانی نماینده دائمی ایران در سازمان ملل در سخنانی ضمن اشاره به تناقض موجود میان اصول جنبش عدم‌تعهد و انتخاب بغداد برای برگزاری اجلاس آتی سران، توجه حاضران را به نبود امنیت در این شهر جلب کرد. وی همچنین با اعلام شرکت نکردن ایران در اجلاس بغداد، گفت: «مطمئنم که درصورت تشکیل کنفرانس در بغداد، به‌دلیل گسترش روزافزون قیام ملت عراق و سقوط قریب صدام، بسیاری از سران کشورهای غیرمتعهد به بغداد نخواهند رفت.»[۲۱]
گزارش- 11
11. سفیر ایران در ترکیه گفت اگر صدام از حکومت کناره‌گیری نکند، نیروهای ایران به‌سوی بغداد پیش خواهند رفت. روزنامه النهار نیز نوشت سعودی‌ها گفته‌اند اگر قوای ایران از مرز عراق عبور کند، کشورهای منطقه جانب عراق را خواهند گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، گنجی‌دوست سفیر ایران در ترکیه، در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت: «اگر صدام از حکومت کناره‌گیری نکند، رزمندگان جمهوری اسلامی ایران به‌سوی بغداد پیشروی و آنجا را به محاصره خود درخواهند‌آورد.» وی افزود: «صدام باید علاوه‌بر پرداخت خسارت جنگی به ایران به‌خاطر ظلم و ستمی که بر مردم مستضعف عراق روا داشته، محاکمه شود.»[۲۲] از سوی دیگر، روزنامه النهار (چاپ بیروت) نوشت: «گزارش‌های دیپلماتیک ناشناس رسیده به لبنان حاکی است که به‌رغم تهدیدهای رهبران ایران مبنی‌بر حمله به عراق، ارتش این کشور پیشروی خود را در نوار مرزی مشخص‌شده با همسایه غربی‌اش متوقف می‌سازد.» این روزنامه افزوده است: «پادشاهی سعودی ازطریق میانجیگران به اطلاع ایران رسانده است که درصورت پیشروی ارتش این کشور و عبور از عراق، عربستان همراه دیگر کشورهای منطقه، جانب عراق را خواهد گرفت.» النهار اضافه کرده است که « [براین‌اساس]، ارتش ایران، به‌منظور جلوگیری از شرکت عمومی کشورهای عربی طرف‌دار عراق در این جنگ، البته از راه کمک‌های نظامی قابل‌ملاحظه، از عبور از مرز عراق اجتناب می‌ورزد.» این روزنامه در پایان نوشته است: «انتظار می‌رود این جنگ در مرز بین‌المللی مشخص‌شده میان ایران و عراق خاتمه یابد.»[۲۳]
گزارش- 12
12. گزارش‌های رسیده از داخل عراق، از ناآرامی این کشور، تعطیلی شهر سلیمانیه و حمله گروهی از کردهای مخالف حکومت به یکی از مقرهای نظامی حکایت دارد. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، صبح امروز 3 تن از مردم عراق از غرب کشور وارد خاک ایران شده و تقاضای پناهندگی کرده‌اند. آنان گفتند که اوضاع داخلی عراق ناآرام و زندگی در آن کشور مشکل شده است.[۲۴] روزنامه اطلاعات نیز نوشته است: «خبرنگار واحد مرکزی خبر به نقل از منابع موثق از داخل خاک عراق، گزارش داد که در چند روز اخیر، اکثر مغازه‌های شهر سلیمانیه عراق به نشانه اعتراض به کشتار مردم بی‌گناه، به‌دست نیروهای بعثی به حالت تعطیل درآمده است.»[۲۵] همچنین، رادیو صدای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی) امروز، اعلام کرد: «چند روز پیش، گروهی از پیشمرگان حزب دمکرات، قرارگاه ارتش خلقی در قریه شاروک از توابع بخش خبات را مورد حمله قرار داده و 2 نفر از افراد بعثی را به قتل رسانده و تعدادی را نیز مجروح کردند.»[۲۶]
گزارش- 13
13. باوجود تکذیب خبر ارسال تجهیزات نظامی اسرائیلی به ایران ازسوی رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور ایران، رادیو اسرائیل و رادیو بی‌بی‌سی با انتشار مکرر این‌خبر به شیوه‌های مختلف، درصدد بهره‌برداری بیشتر از این تبلیغات دروغین هستند. رادیو اسرائیل در برنامه فارسی ساعت 19 خود، با اعلام اینکه گزارش‌های فروش اسلحه اسرائیلی به ایران امروز، در جلسه فوق‌العاده هیئت دولت اسرائیل مورد بررسی قرار گرفت، گفت: «[در این جلسه] آریل شارون وزیر دفاع، دراین‌زمینه توضیح داد که این‌گونه اخبار توسط روزنامه‌های امریکایی در آستانه دیدار اخیر او از واشنگتن انتشار یافت و هدف آن لطمه‌زدن به حیثیت اسرائیل و ایجاد این تصور بود که دولت اورشلیم با رژیم‌های مطرود همکاری می‌کند. وزیر دفاع تأکید کرد که خبر فروش اسلحه ازجانب وی منتشر نشد، بلکه این موضوع را روزنامه‌های امریکایی انتشار دادند و تنها هدف او تصحیح گزارش اغراق‌آمیز و تأکید بر واقعیات بود.»[۲۷] رادیو بی‌بی‌سی نیز در برنامه فارسی ساعت 19:45 خود، گفت: «فروش مقادیری اسلحه ازسوی اسرائیل به ایران برای استفاده در جنگ با عراق موجب کاهش احساس همدردی اعراب نسبت به دولت ایران شده است.»[۲۸]
گزارش- 14
14. فعالیت دستگاه دیپلماسی جهان عرب برای یافتن راه توقف جنگ ایران و عراق، امروز نیز ادامه یافت. دراین‌باره سران مصر و سودان گفت‌وگو کردند، نخست‌وزیر اردن و وزیر امور خارجه کویت عازم بغداد شدند و نخست‌وزیر یمن‌شمالی و فرستاده رئیس‌جمهور الجزایر با سعودی‌ها دیدار کردند. امروز، حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر و جعفر نمیری رئیس‌جمهور سودان با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس هم‌صدا شدند و پس از مذاکره در قاهره ضمن اینکه پایان هرچه زودتر جنگ ایران و عراق را خواستار شدند، از سران کشورهای میانه‌روی عرب دعوت کردند تا برای این منظور جلسه‌ای مشترک تشکیل دهند. مبارک ضمن ابراز نگرانی عمیق دولت خود از عواقب خطرناک این جنگ ازجمله احتمال بهره‌برداری قدرت‌های خارجی از بی‌ثباتی در منطقه خلیج‌فارس گفت: «کشورهای عربی باید برای مقابله با خطراتی که ناحیه نفت‌خیز خلیج‌فارس را تهدید می‌کند، اختلاف‌های خود را فراموش کنند.» نمیری نیز گفت: «آن دسته از کشورهای افراطی عرب که از ایران حمایت می‌کنند نباید اجازه شرکت در کنفرانس پیشنهادی را داشته باشند.»[۲۹] حسنی مبارک همچنین در مصاحبه‌ای که در شماره امروز روزنامه الاهرام مصر چاپ شد، استقرار آتش‌بس فوری و بدون قیدوشرط میان ایران و عراق را خواستار شد و گفت ادامه این جنگ به دخالت کشورهای خارجی منجر می‌شود. وی از شورای امنیت سازمان ملل درخواست کرد که تلاش برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق را در اولویت قرار دهد. مبارک تأکید کرد که مصر به‌شدت نگران ادامه این جنگ بوده و معتقد است ادامه آن امنیت مردم و منطقه را به خطر می‌اندازد.[۳۰] امروز، مضر بدران نخست‌وزیر اردن نیز درسفری غیرمنتظره وارد بغداد شد و پیام ملک حسین را به صدام حسین تسلیم کرد. رادیو اسرائیل با اعلام این خبر گفت: این سفر درپی دیدار ناگهانی دیروز وزیر امور خارجه عربستان سعودی از اردن (پس از پایان‌یافتن جلسه شورای همکاری خلیج‌فارس در ریاض) انجام شده است.[۳۱] به گفته رادیو جده، وزیر امور خارجه کویت نیز امروز به بغداد رفت و پیام شیخ جابر الاحمد الصباح امیر کویت را به صدام حسین رساند.[۳۲] در همین حال، نخست‌وزیر یمن‌شمالی و فرستاده رئیس‌جمهور الجزایر امروز در ریاض با مقامات سعودی دیدار و گفت‌وگو کردند. نخست‌وزیر یمن پس از دیدار با سعودی‌ها، از رهبران ایران خواست که به تلاش‌های کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی پاسخ مثبت دهند. وی گفت یمن‌شمالی از عراق حمایت می‌کند تا به این وسیله حقوق اعراب را تضمین کند.[۳۳] ملک خالد شاه سعودی نیز در پایان گفت‌وگو با اخضر ابراهیمی فرستاده ویژه رئیس‌جمهور الجزایر، از ایران خواست تا از تلاش‌های کشورهای عربی برای پایان‌دادن به جنگ با عراق حمایت کند.[۳۴]
گزارش- 15
15. آمادگی برخی از کشورهای عربی منطقه برای پرداخت غرامت جنگی به ایران خبری است که رسانه‌های غربی بعد از آزادی خرمشهر به‌طور پراکنده منتشر می‌کنند، اما تاکنون، هیچ‌یک ازمنابع و مقامات رسمی این کشورها سخنی دراین‌باره نگفته‌اند. به‌نظر می‌رسد انتشار این موضوع بیش از آنکه واقعیت داشته باشد، اهدافی سیاسی ازجمله سنجش نظر ایران، ایجاد تردید در تصمیم این کشور برای تنبیه متجاوز و اقدامی تبلیغاتی برای جلوگیری از پیشروی قوای نظامی ایران به داخل عراق را دنبال می‌کند. امروز نیز خبرگزاری آسوشیتدپرس، رادیو بی‌بی‌سی و روزنامه گاردین خبرهایی دراین‌باره منتشر کردند. گزارش‌های منتشرشده در پایان جلسه دیروز وزیران امور خارجه شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در ریاض، مبنی‌بر اتخاذ تصمیم برای برقراری صلح میان ایران و عراق موجب بروز این شایعه شده که این کشورها حاضرند 25 میلیارد دلار بابت جبران خسارات جنگی به ایران بپردازند. خبرگزاری آسوشیتدپرس پرس ضمن اعلام این مطلب و با تأکید بر اینکه «سران ایران اخیراً اعلام کرده بودند که یکی از شرایط آنها برای پایان‌دادن به جنگ دریافت خسارت جنگی از عراق می‌باشد»، اضافه کرد: «شایع است که ایران بابت تأسیسات نفت و سایر زیان‌های جنگی 50 میلیارد دلار خسارت مطالبه کرده است.»[۳۵] از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی در اخبار ساعت 22 امروز، گفت: «باوجود آنکه کشورهای حوزه خلیج‌فارس به صراحت اشاره کرده‌اند که حاضرند غرامت جنگی مورد تقاضای ایران را بپردازند، اما رهبران ایران از مذاکره با صدام حسین همواره امتناع می‌کنند.»[۳۶] روزنامه گاردین نیز به نقل از خبرنگار خود در ابوظبی با اعلام اینکه امارات عربی متحده خود را برای پرداخت غرامت جنگی عراق به ایران آماده می‌کند، نوشته است: «این غرامت که شورای همکاری خلیج‌فارس عهده‌دار آن است، میان اعضا تقسیم می‌شود.»[۳۷]
گزارش- 16
16. برخی ناظران پیش‌بینی کردند که درصورت ادامه حملات توپخانه‌ای و هوایی ارتش عراق به شهرهای مرزی و مراکز اقتصادی ایران، نیروهای نظامی این کشور وارد خاک عراق خواهند شد. روزنامه نیویورک تایمز در شماره امروز خود در گزارشی به نقل از خبرنگار این روزنامه در تهران، نوشته است: «در اعلامیه‌ها و موعظه‌ها و در مساجد به مردم گفته شده است که نیروهای ایران درصورت لزوم جهت تنبیه دشمن وارد خاک عراق خواهند شد. این تهدیدها را دیپلمات‌های خارجی در تهران جدی گرفته‌اند.» نیویورک تایمز سپس با اعلام اینکه عراقی‌ها گزارش می‌دهند که علاوه‌بر زیر آتش قراردادن آبادان و خرمشهر، به پالایشگاه تبریز و جزیره خارک حمله هوایی کرده‌اند، اضافه کرد: «دیپلمات‌های خارجی در تهران می‌گویند اگر این‌گونه حملات هوایی عراق صحت داشته باشد و ادامه یابد، ایران بهانه‌ای خوب برای حمله به داخل خاک عراق خواهد داشت، اما بعضی از مقامات دولت خواهان خویشتن‌داری هستند و هشدار می‌دهند که حمله ایران به عراق روابط ایران با دوستانش در جهان عرب را تیره خواهد کرد.»[۳۸] در همین حال، روزنامه فایننشال تایمز (چاپ لندن) نیز امروز، در مقاله‌ای درباره جنگ ایران و عراق نوشته است: «تصمیم عراق در حمله به مراکز اقتصادی و صنعتی ایران بدون تردید امکان پیشروی نیروهای ایران به داخل خاک عراق را افزایش داده است و احتمالاً می‌تواند به تلاش آنها برای قطع راه ارتباطی کویت و عراق منجر گردد که در آن صورت ضربه‌ای بزرگ برای عراق خواهد بود.»[۳۹]
گزارش- 17
17. نتایج جلسه روزگذشته کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و تأثیر تلاش این کشورها در روابطشان با ایران و عراق، آغاز گفت‌وگوهای صلح و توقف جنگ، امروز در روزنامه واشنگتن پست، رادیو بی‌بی‌سی و نشریه گاردین بررسی شده است. روزنامه واشنگتن پست در تشریح موضع جدید کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس پس از پایان جلسه روز گذشته این شورا در ریاض، نوشته است: «این نخستین‌باری است که شش کشور عرب عضو شورای کشورهای خلیج‌فارس یعنی عربستان سعودی، کویت، عمان، قطر، بحرین و امارات متحده عربی رسماً اذعان کرده‌اند که ایران نیز چون عراق در این جنگ بیست ماهه دارای ادعا‌های مشروعی است. این بیانیه نخستین واکنش رسمی شورا دربرابر تهدید فزاینده ایران و درخواست‌های پی‌درپی بغداد برای کمک است و اعضای این شورا ظاهراً تصمیم گرفته‌اند روابط خود با ایران را بهبود بخشند. منابع دیپلماتیک می‌گویند عربستان سعودی و پنج امیرنشین دیگر خلیج‌فارس امیدوارند بتوانند با کمک‌گرفتن از ترکیه و پاکستان که روابط بهتری با تهران دارند، ایرانیان را تشویق به آغاز گفت‌وگوهای صلح کنند.» واشنگتن پست در پایان مقاله خود اضافه کرده است: «به‌رغم لحن بی‌طرفانه بیانیه نهایی کشورهای شورا، نشانه‌ای که حاکی‌از قطع کمک‌های [کشورهای] عرب خلیج‌فارس به عراق باشد در این بیانیه دیده نمی‌شود. بسیاری از کارشناسان و ناظران سیاسی بر این باورند که این کشورها از رهاکردن کامل دولت صدام حسین خودداری خواهند کرد.»[۴۰] رادیو بی‌بی‌سی نیز در برنامه جام‌‌جهان‌‌نمای امروز خود، درباره جلسه دیروز شورای همکاری خلیج‌فارس با تأکید بر اینکه «پیداکردن یک راه‌حل برای کشورهای عرب جهت پایان‌دادن به این جنگ مشکلی بسیار بزرگ شده است» گفت: «کشورهای مزبور هیچ‌گاه مایل نبودند که عراق در این جنگ به پیروزی‌های کامل دست یابد و درعین‌حال از سرنگونی رژیم بعث و به‌قدرت‌رسیدن یک رژیم انقلابی اسلامی به‌هیچ‌وجه خشنود نخواهند شد. از سوی دیگر، کشورهای حوزه خلیج‌فارس از ادامه جنگ ایران و عراق و تزلزل در ثبات سلطان‌نشین‌های صادرکننده نفت که احتمالاً کشورهای ابرقدرت را به مداخله در این منطقه ترغیب خواهد کرد بیمناک‌اند.» بی‌بی‌سی افزود: «باتوجه‌به کمک‌های مالی هنگفت کشورهای حوزه خلیج‌فارس به عراق و پیشروی نیروهای ایران و قرارگرفتن عراق در موقعیتی شکست‌خورده، کشورهای مزبور در موقعیتی دشوار قرار گرفته‌اند و به نظر می‌آید که این کشورها برای مقابله با قدرت نظامی ایران ازنظر مالی و نظامی بیش از آنچه که تابه‌حال انجام داده‌اند کاری دیگر از آنان ساخته نیست. موضع‌گیری سیاسی علیه ایران توسط این کشورها نیز در نظر دولت ایران خصومت تلقی خواهد شد و خطراتی را به‌دنبال خواهد داشت که این کشورها همواره مایل بوده‌اند از آن اجتناب کنند، اما عدم حمایت از صدام حسین لزوماً به معنی تصمیم دولت ایران به صادرنکردن انقلاب اسلامی به کشورهای مزبور [نیست و آنها] باید به طرق دیپلماتیک متوسل شوند.» بی‌بی‌سی در پایان این برنامه با تأکید بر اینکه بیانیه رسمی منتشرشده در پایان جلسه دیروز اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس بیانگر آن است که هنوز مشکلات کشورهای عضو این شورا حل نشده است، گفت: «کشورهای حوزه خلیج‌فارس مایل‌اند راه را برای ایران و عراق باز گذارند و درعین‌حال قصد دارند از دولت عراق فاصله بگیرند، اما اعتقاد بسیاری از ناظران سیاسی در منطقه خلیج‌فارس بر این است که این امر اثر چندانی بر رهبران ایران نخواهد داشت.»[۴۱] روزنامه گاردین (چاپ لندن) نیز نوشته است: بیانیه دیروز وزیران امور خارجه کشورهای عضو همکاری خلیج‌فارس بیش از آنکه برای نگرانی عمیق این کشورها از پیروزی نظامی ایران بر عراق پاسخ یا راه‌حلی داشته باشد، شدت و عمق این نگرانی را بیان کرده است، به نوشته گاردین: «کمتر ناظر سیاسی‌ای در منطقه خلیج‌فارس به تأثیر تلاش‌های دیپلماتیک کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس بر رهبران ایران اعتقاد یا امید دارد.»[۴۲]
گزارش- 18
18. تلویزیون‌های فرانسه و لهستان با نمایش فیلم‌هایی از رزمندگان ایران در جبهه‌های جنگ با عراق، آینده صدام حسین را خطرناک یا نامعلوم توصیف کردند. خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس گزارش داد: کانال1 تلویزیون فرانسه در اخبار ساعت 20 خود، فیلمی چنددقیقه‌ای از رزمندگان ایران در جبهه‌های جنگ با عراق به نمایش گذاشت. گوینده این برنامه با اشاره به رویای کاذب صدام حسین مبنی‌بر شکست انقلاب اسلامی ایران گفت: «امروز، صدام خود با خطر نابودی روبه‌رو است و امریکا نیز از پیروزی‌های رزمندگان مسلمان ایرانی و ایجاد جمهوری نظیر ایران در عراق بسیار نگران به نظر می‌رسد.»[۴۳] تلویزیون لهستان نیز امروز، در بخش تفسیر رویدادهای مهم جهان با نمایش یک فیلم خبری نسبتاً طولانی از اوضاع ایران و حضور رزمندگان آن در جبهه‌های جنگ با عراق، عامل شروع جنگ و حمله نیروهای عراقی به خاک ایران را فرصت‌طلبی صدام اعلام کرد. مفسر این برنامه با اشاره به همکاری‌های شاه اردن و صدام به حضور آن دو در جبهه‌های عراق اشاره کرد و گفت: «نتایج جنگ و برتری کامل ارتش ایران، مسیر جنگ و رویدادهای منطقه را تغییر داده و نه‌تنها محبوبیت صدام را از بین برده، بلکه باعث شده تا در داخل عراق نیز حرکت‌های جدی و خطرناکی علیه وی به وجود آید و آینده او را نامعلوم سازد.»[۴۴]
گزارش- 19
19. عراق هم‌زمان با تلاش برای بازگشایی خط لوله انتقال نفت خود از مسیر سوریه، درصدد است میزان صدور نفت ازطریق خط لوله ترکیه را افزایش دهد. خبرگزاری عراق به نقل از معاون وزارت نفت این کشور، ضمن انتقاد از اقدام سوریه در بستن خط لوله‌ای که نفت عراق را به کرانه دریای مدیترانه منتقل می‌کند، اعلام کرد که از سازمان کشورهای عربی صادرکننده نفت «اوپک» خواسته است تا دراینمورد حکمیت کند. رادیو صدای امریکا با اعلام این خبر خاطرنشان کرد: «سوریه که در جنگ ایران و عراق جانب رژیم اسلامی را گرفته است، در ماه آوریل [21 فروردین سال جاری]، خط لوله انتقال‌دهنده نفت عراق به کرانه دریای مدیترانه را بست.»[۴۵] از سوی دیگر، روزنامه ملیت (چاپ آنکارا) نوشته است: «براساس موافقت‌نامه‌ای که اخیراً بین ترکیه و عراق منعقد شده میزان صدور نفت عراق ازطریق خط لوله ترکیه از 25 میلیون تن به 35 میلیون تن افزایش خواهد یافت.»[۴۶]
گزارش- 20
20. هیئت‌های اعزامی ایران به کشورهای افریقایی ضمن تشریح مواضع ایران در جنگ تحمیلی، درصدد جلب نظر کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد برای تغییر محل اجلاس آتی سران این کشورها هستند. اغلب این کشورها خواهان یافتن راه‌حلی برای تغییر محل این اجلاس در جلسه وزیران امور خارجه جنبش در هاوانا شدند. به نوشته روزنامه کیهان، کامیاب سرپرست یکی از هیئت‌های اعزامی وزارت امور خارجه ایران، پس از سفر به زامبیا، زیمبابوه، کنگو و آنگولا، عصر امروز، وارد اسپانیا شد. وی در مصاحبه‌ای هدف از سفر به کشورهای افریقایی را باتوجه‌به عضویت آنان در جنبش عدم‌تعهد، تسلیم پیام وزیر امور خارجه ایران به وزیران امور خارجه این کشورها و تشریح مواضع ایران در جنگ با عراق، دفاع از انقلاب اسلامی و تعقیب متجاوز تا تحقق کامل شرایط خود و تغییر محل برگزاری هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد از بغداد به محلی دیگر، اعلام کرد. کامیاب گفت: «مقامات تمامی کشورهای مورد بازدید، مواضع انقلابی و ضدامپریالیستی جمهوری اسلامی ایران را کاملاً تأیید کردند و به‌ویژه قطع صدور نفت و قطع ارتباط با رژیم غاصب افریقای جنوبی را کمک مؤثر و عملی به مردم محروم افریقا دانستند و علاقه زیادی به گسترش روابط اقتصادی و سیاسی با جمهوری اسلامی ایران داشتند.» وی افزود: «اکثر این کشورها بر تجاوز عراق به خاک اسلامی میهن ما صحه گذاشتند و دراین‌رابطه سپردن ریاست جنبش عدم‌تعهد به فرد متجاوز و وابسته را نادیده‌گرفتن اهداف جنبش و تضعیف آن دانستند و خواهان پیداکردن راه‌حلی برای تغییر محل کنفرانس بغداد در هاوانا شدند.» هیئتی دیگر از وزارت امور خارجه ایران نیز که به سرپرستی لواسانی درحال بازدید از کشورهای افریقایی است امشب، وارد لاگوس پایتخت نیجریه شد و با وزیر امور خارجه این کشور ملاقات و درباره مواضع ایران در منطقه گفت‌وگو کرد. در این ملاقات، وزیر امور خارجه نیجریه ضمن استقبال از گسترش روابط دو کشور و تأیید مواضع ایران در جنگ با عراق گفت که ایران باید از تمامیت ارضی خود دفاع کند.[۴۷]
گزارش- 21
21. در آستانه جلسه وزیران امور خارجه کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد،*** رئیس‌جمهور کوبا با اعضای هیئت صلح این جنبش درباره جنگ ایران و عراق گفت‌وگو کرد. پیام دعوت رئیس‌جمهور عراق برای شرکت در اجلاس آتی سران این جنبش در بغداد نیز تسلیم رؤسای جمهور کوبا، گینه و پادشاه مراکش شد. فیدل کاسترو رئیس‌جمهور کوبا، که هم‌اینک ریاست جنبش عدم‌تعهد را برعهده دارد، امروز، با اعضای هیئت صلح این جنبش که برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق تلاش می‌کنند دیدار و گفت‌وگو کرد.[۴۸] از سوی دیگر، سعدون حمادی وزیر امور خارجه عراق نیز پس از تسلیم پیام دعوت صدام حسین به احمد سکوتوره رئیس‌جمهور گینه و رئیس کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی، برای حضور در هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد[۴۹] امروز، وارد هاوانا شد و در ملاقات با فیدل کاسترو پیام دعوت صدام حسین را تسلیم وی کرد. حمادی پس از این ملاقات گفت که مسائل جنگ عراق و ایران و مسائلی را که قرار است در اجلاس بغداد مورد بحث قرار گیرد با رئیس‌جمهور کوبا در میان گذاشته است. وزیر امور خارجه عراق همچنین در دیدار با همتای کوبایی خود، که رئیس جلسه آتی وزیران امور خارجه کشورهای غیرمتعهد است، درباره موضوعات مورد نظر برای بحث در این جلسه گفت‌وگو کرد.[۵۰] در همین حال، حامد علوان وزیر مشاور در امور خارجی عراق هم امروز، وارد رباط شد و پیام دعوت صدام حسین از ملک حسن پادشاه مراکش را برای شرکت در اجلاس بغداد، تسلیم نخست‌وزیر مراکش کرد.[۵۱]
گزارش- 22
22. درگیری هواداران ایران و عراق در بیروت تعدادی کشته و مجروح برجای گذاشت. رادیو بی‌بی‌سی در اخبار فارسی امروز خود، از درگیری خیابانی گروهی از شیعیان هوادار ایران به نام امل با گروهی از هواداران عراق در شب گذشته و بامداد امروز، در غرب بیروت، خبر داد و گفت: «در این زدوخورد حداقل 6 نفر کشته و 40 نفر مجروح شدند و پاسداران صلح سوری برای خاتمه‌دادن به این درگیری مداخله کردند.»[۵۲] رادیو امریکا نیز با اعلام این خبر گفت: «اعضای جنبش هوادار رژیم اسلامی یعنی امل و شاخه لبنانی حزب بعث عراق با توپ، راکت و مسلسل به جان یکدیگر افتادند و بخشی بزرگ از غرب بیروت را فلج کردند.»[۵۳]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/03/11
- ↑ سند شماره 7908 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه کربلا، شماره40، 16/3/1361، ص2؛ و سند شماره 7878 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای رکن2 نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا، شماره 502، 11/3/1361، صص 1 و 5؛ و سند شماره 7891 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای رکن2 نیروی زمینی ارتش قرارگاه کربلا، شماره 503، 12/3/1361، ص1.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 11/3/1361، ص1، رادیو بغداد، 11/3/1361.
- ↑ سند شماره 406460 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندار دهلران، 13/3/1361؛ و - سند شماره 7919 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعاتی واحد طرح و برنامه عملیات ستاد مرکزی سپاه، شماره 21، 11/3/1361، ص1.
- ↑ سند شماره 7887 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی اداره دوم (فرماندهی اطلاعات) ستاد مشترک ارتش، شماره 73، 11/3/1361، ص8؛ و سند شماره 7891 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2؛ و روزنامه جمهوری اسلامی، 12/3/1361، ص2.
- ↑ سند شماره 356262 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شهربانی خوزستان، 12/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 74، 12/3/1361، ص؟؟؟، خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از بخش عربی رادیو صوت‌الجماهیر، 11/3/1361.
- ↑ سند شماره 42848 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام سپاه منطقه7 به ستاد مرکزی سپاه، 12/3/1361.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 13/3/1361، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان، 12/3/1361، ص14.
- ↑ روزنامه کیهان، 11/3/1361، ص13.
- ↑ سند شماره 57804 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام اداره اطلاعات شهربانی به نخست‌وزیری، 11/3/1361.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/3/1361، ص16، رادیو اسرائیل به نقل از رادیو بغداد، 12/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 11/3/1361، ص13.
- ↑ روزنامه کیهان، 12/3/1361، ص14.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 12/3/1361، ص2.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی(ره))، جلد 16، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، صص 283 277.
- ↑ روزنامه کیهان، 12/3/1361، ص14.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 11/3/1361، ص3.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 12/3/1361، ص4.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 58، 13/3/1361، صص 4 1، هاوانا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1361.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 12/3/1361، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 74، 12/3/1361، صص 19 و 20، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/3/1361.
- ↑ همان، ص3، بیروت - خبرگزاری کویت، 11/3/1361.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 12/3/1361، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 11/3/1361، ص2.
- ↑ سند شماره 7905 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اداره دوم (فرماندهی اطلاعات) ستاد مشترک ارتش، شماره 76، 14/3/1361، ص3.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 11/3/1361، ص16، رادیو اسرائیل، 11/3/1361.
- ↑ همان، ص13، رادیو بی‌بی‌سی، 11/3/1361.
- ↑ همان، صص 12 و 15، رایو بی‌بی‌سی، 11/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 12/3/1361، ص16.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 11/3/1361، صص 17 و 18، رادیو اسرائیل، 11/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1361، ص3، بوشهر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1361.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 11/3/1361، ص5، رادیو صدای امریکا، 11/3/1361.
- ↑ همان، ص17، رادیو اسرائیل، 11/3/1361.
- ↑ همان، ص17، رادیو اسرائیل، 11/3/1361.
- ↑ همان، ص8، رادیو بی‌بی‌سی، 11/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 11/3/1361، ص16.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیو بیگانه، 11/3/1361، ص4، رادیو صدای امریکا، 11/3/1361.
- ↑ همان، ص12، رادیو بی‌بی‌سی، 11/3/1361.
- ↑ همان، صص 2 و 3، رادیو صدای امریکا، 11/3/1361.
- ↑ همان، صص 7، 8 و 11، رادیو بی‌بی‌سی، 11/3/1361.
- ↑ همان، صص 7، 8 و 11، رادیو بی‌بی‌سی، 11/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 59 16/3/1361، ص3، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 58، 13/3/1361،ص 20، 12/3/1361، نقل از سفارت ایران در ورشو.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 11/3/1361، ص7، رادیو صدای امریکا، 11/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 74، 12/3/1361، ص27، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 11/3/1361، ص2.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 11/3/1361، ص7، رادیو صدای امریکا، 11/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 74، 12/3/1361، صص 26 و 27، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1361، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/3/1361.
- ↑ همان، ص4، رباط - خبرگزاری فرانسه، 11/3/1361.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 11/3/1361، ص15، رادیو بی‌بی‌سی، 11/3/1361.
- ↑ همان، ص7، رادیو صدای امریکا، 11/3/1361.