1361.04.09

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.04.09
نام‌های دیگر نه تیر
تاریخ شمسی 1361.04.09
تاریخ میلادی 30 ژوئن 1982
تاریخ قمری 8 رمضان 1402





گزارش- 110

گزارش لشكر پنج نصر دربارة وضعيت عمومي منطقة بوبيان: «آتش دشمن در محور جنوب پاسگاه بوبيان كاهش‌يافته و از شدت كم تري در مقايسه با روزهاي قبل برخوردار بوده‌است. در اين حال تيراندازي با سلاح هاي سبك بين طرفين ادامه داشته‌است.»[۱] در منطقه مهران براثر برخورد خودرو حامل برادران بسيجي با مين دشمن، 8 تن از نيروهاي بسيجي شهيد و 8 تن زخمي شدند.[۲]

گزارش- 111

در ساعات اوليه امروز تعداد 58 دستگاه كاميون و تريلر كه از بندر شعيبه كويت مهمات و ساير تجهيزات نظامي بارگيري كرده‌بودند، از طريق مرز عبدلي به سوي عراق حركت كردند. همچنين تعداد 20 دستگاه خودرو حامل وسايل و قعطعات يدكي زرهي از آن كشور به عراق وارد و به پادگان التاجي عراق حمل گرديد. [۳] از كشور اردن نيز تعداد 11 دستگاه خودرو حامل تجهيزات نظامي به عراق وارد شد.[۴]

گزارش- 112

عراق امروز نيز آبادان و خرمشهر را هدف گلوله هاي توپخانه و خمپاره قرارداد. به گزارش خبرنگار كيهان، بر اثر اصابت گلوله هاي دشمن به مناطق مسكوني و تأسيسات آبادان و خرمشهر طي امروز، حدود 40 تن از مردم اين دو شهر شهيد يا مجروح شدند.[۵] عراق در توجيه حملات خود به شهرهاي آبادان و خرمشهر در اطلاعيه 759 خود اعلام كرد: «در ساعت5:30 امروز توپخانه نيروهاي ايراني تأسيسات و منازل مسكوني شهر بصره را زير آتش توپخانه خود قراردادند كه خساراتي به‌بار آورده‌است. ضمناً آتش نيروهاي ايراني تا ساعت 40 :7 ادامه داشته‌است.»[۶]

گزارش- 113

آيت‌الله خامنه اي رئيس‌جمهور، در ديدار با سفير لبنان، درباره اقداماتي كه جمهوري اسلامي ايران در مورد حمله اسرائيل به جنوب لبنان انجام داده،اظهارداشت: «ما به سهم خود و با وجود تمام گرفتاري هايي كه در جنگ با عراق داشتيم، نيرو به لبنان اعزام كرديم و توقع داشتيم ديگر كشورهاي اسلامي نيز اقدام مشابهي انجام‌دهند اما متأسفانه آن ها كم ترين تلاشي نكردند!» رئيس‌جمهور در ادامه با بيان اين مطلب كه اگر لبنان تجزيه شود، تاريخ عليه همه حتي خود لبناني ها يك حكم خواهدراند، افزود: «اگر در مقابل توطئه تجزيه لبنان و سرنوشت فلسطينيان، مردم لبنان و فلسطين مقاومت نكنند، هيچ كس نخواهد توانست به شما كمك كند.» در اين ديدار "فؤاد ترك" سفير لبنان پيام هاي ويژه رئيس‌جمهور لبنان به امام خميني و آقاي خامنه اي را به ايشان تقديم كرد. در قسمتي از پيام رئيس‌جمهور لبنان به آقاي خامنه‌اي آمده‌است: «منظور من از ارسال اين پيام تأكيد بر نقش مؤثر و مهمي است كه شما و جمهوري اسلامي ايران مي توانيد در آزادسازي بيروت و خنثي كردن توطئه اخيري كه بر ما گذشته‌است، ايفا نماييد.»[۷]

گزارش- 114

ادامة جنگ در صورت تحقق نيافتن شرايط اعلام شده جمهوري اسلامي ايران و نحوة فعاليت و حضور نيروهاي ايران در لبنان با توجه به اوضاع عمومي دنياي عرب، از جمله مهم ترين مسائلي بود كه مهندس موسوي نخست‌وزير در مصاحبه مطبوعاتي خود به آن ها اشاره كرد. آقاي موسوي تأكيد كرد: «ما با تمام اراده و قوا خسارات خودمان را خواهيم گرفت و جوانان رزمنده ما آمادگي خود را حفظ كنند چون مبارزه ما هنوز پايان نيافته‌است.» وي همچنين درباره حمله عراق و نيّات اين كشور در لشكركشي جمهوري اسلامي ايران گفت: «عراق زماني كه به كشور ما حمله كرد و يك قسمت هايي را در غرب و جنوب كشور گرفته‌بود حاضر به عقب رفتن حتي از يك وجب آن جا هم نبود و حتي به آبادان طمع داشت و چند بار هم حمله كرد تا آن جا را هم بگيرد. در وزارت امورخارجه ما اسنادي رسمي از وزارت فرهنگ و اطلاعات عراق موجود است كه در آن جا نقشه هايي چاپ شده كه خوزستان را عربستان و حاشيه استان هاي هرمزگان و بوشهر را به عنوان "امارات عربي شمال" ناميده اند و تمام اسامي آن جا را عوض كرده‌اند. و اين نشانگر توسعه‌طلبي و جاه‌طلبي رژيم عراق است.» خبرنگاري پرسيد: «با توجه به فرمايش اخير امام امت كه پيروزي ما بر اسرائيل از راه عراق ميسر است، آيا به داخل خاك عراق وارد خواهيم شد؟» نخست‌وزير پاسخ داد: «ما بارها اعلام كرده‌ايم تا تحقق همه شرايط مان به خود حق مي‌دهيم در اين زمينه تصميم بگيريم و هركاري براي دفاع از خودمان انجام بدهيم. حملات توپخانه اي عراق به شهرهاي خوزستان نشانگر خطرناك بودن رژيم عراق است.» نخست‌وزير آن گاه در مورد حضور نيروهاي ايراني در لبنان گفت: «حضور نيروهاي ما در لبنان رمزي از اراده ملت ما براي نبرد با اسرائيل است. با نيروهايي كه ما به آن جا اعزام كرديم اگر ميل به جنگ با اسرائيل اوج بگيرد، نيروهاي ما در اين امر پيش قدم خواهند بود اما تا زماني كه شرايط به اين نحو است كه شوراي ارتجاعي عرب خيانت خود را به آرمان هاي فلسطين ادامه مي دهند، با تجديد نظر درباره اعزام نيرو، تلاش خواهيم‌كرد تا از طريق عراق راهي براي مبارزه با اسرائيل پيدا كنيم.»[۸]

گزارش- 115

هيئت دولت از رزمندگان خواست براي نابودي رژيم بعث عازم جبهه ها شوند. در جلسة هيئت دولت، پس از تلاوت آياتي از قرآن، آخرين اخبار جنگ و تحولات منطقه مورد بحث‌وبررسي قرار گرفت. آقاي ولايتي وزير امور خارجه نيز گزارشي از اوضاع لبنان به اطلاع اعضاي دولت رساند. در اين جلسه هيئت دولت از رزمندگان خواست تا براي نابودي رژيم‌بعث در جبهه هاي نبرد حضور يابند.[۹]

گزارش- 116

عراق خواستار حضور نيروهاي بين المللي در مرزهاي دو كشور شد. در حالي كه نيروهاي عراق بر اغلب ارتفاعات مرزي تسلط دارند و شهرهاي مرزي و مناطق حساس جمهوري اسلامي ايران در ديد و تير نيروهاي عراقي است، سخن گوي وزارت خارجه اين كشور در يك اقدام تبليغاتي اعلام كرد كه نيروهاي وابسته به سازمان ملل‌متحد و يا جنبش كشورهاي غيرمتعهد و يا وابسته به كشورهاي عضو كنفرانس اسلامي، در مرزهاي ايران و عراق مستقر شوند. اين سخن گو گفته‌است: «عدم واكنش و پاسخ ايران به اين پيشنهاد در شرايطي كه عراق كليه سرزمين هاي اشغالي ايران را آزاد ساخته‌است، نشان خواهد داد كه دولت ايران مايل به ادامه جنگ با عراق است.»[۱۰] در واكنش به اين اقدام عراق، وزارت امورخارجه ايران با ارسال يادداشتي به مجامع و سازمان‌هاي بين‌المللي، اين اقدام عراق را "فريب كاري" خواند. در قسمتي از اين يادداشت آمده‌است: «مردم دنيا خوب به خاطر دارند زماني كه عراق به طور غافل گيرانه به ايران حمله كرد، هرگز به‌هيچ سازمان بين المللي مراجعه ننمود، اينك چه شده‌است كه بي‌اعتنا به موازين بين‌المللي پس از آن همه جنايت و كشتار مردم بي دفاع شهرهاي آبادن، دزفول، خرمشهر و شهرهاي ديگر، براي برقراري به اصطلاح صلح به سازمان هاي بين‌المللي متوسل شده‌است؟! افكار عمومي جهان مي دانند كه اين اولين باري نيست كه صدام به چنين حيله‌هايي متوسل مي شود. رژيم عراق حتي به صلح يك‌جانبه خود نيز پاي‌بند نيست و همه روزه با ادامه بمباران مناطق مسكوني شهرهاي جنوب و غرب ايران و به شهادت رساندن و مجروح ساختن مردم اين مناطق، چهره واقعي خود را به جهانيان نشان مي دهد. عراقي ها پس از ترك مناطق اشغالي، جز تلي از خاك از خود به جاي نمي گذارند و ما نمي‌توانيم نسبت به تمام اين مسائل بي تفاوت بمانيم، بنابراين تا خاموش ساختن مبدأ آتش نيروهاي عراقي و حصول به يك صلح شرافت مندانه كه اهم شرايط آن خروج بي قيد و شرط كلية نيروهاي رژيم بعثي از خاك ميهن اسلامي، پرداخت غرامت از سوي متجاوز و محاكمه و مجازات وي مي باشد، به جنگ شرافت مندانه خود عليه رژيم در حال سقوط ادامه خواهيم داد.»[۱۱]

گزارش- 117

اعضاي جامعه اقتصادي اروپا خواستار برقراي آتش‌بس در جنگ ايران و عراق شدند. امروز آقاي "ايِي دي ور"(E.Dever ) نمايندة دائم بلژيك در سازمان ملل‌متحد، طي نامه اي خطاب به دبيركل سازمان ملل‌متحد، متن بيانيه ده عضو جامعه اقتصادي اروپا را كه در تاريخ 28 و 29 ژوئن سال 1982 (7 و8 تيرماه 1361) در بروكسل تشكيل جلسه داده‌بودند، براي وي فرستاد. در قسمتي از بيانية پاياني اجلاس سران جامعه اقتصادي اروپا آمده‌است: «اعضاي جامعه اقتصادي اروپا از ادامه جنگ زيان‌بار عراق و ايران شديداً ابراز نگراني كرده و خاطرنشان مي كنند كه اين جنگ براي دو كشور ويران‌گر بوده و امنيت و ثبات منطقه را شديداً در معرض خطر قرار مي دهد. اعضاي جامعه اقتصادي اروپا بار ديگر درخواست مورخ 24 مه گذشته (3/3/1361) خود را در مورد لزوم پايان دادن به خصومت ها و برقراري صلح از طريق مذاكره، تكرار مي كنند. اين جامعه خواستار افزايش تلاش هايي صلح جويانه‌است كه در جهت خاتمه جنگ به عمل مي آيد و اعضاي اين جامعه به اين وسيله آمادگي خود را براي شركت در تلاش هاي صلح آميز اعلام مي‌دارند.»[۱۲] دولت شوروي نيز عقب‌نشيني نيروهاي عراقي از خاك ايران را گامي مثبت از عراق براي پايان دادن به جنگ دانست و از آن استقبال كرد. بخش عربي راديو مسكو در ادامة اين خبر افزود: «در اين جنگ كه ادامة آن به نفع هيچ‌كدام از دو كشور نيست، اقدام عراق بيان‌گر نيت آن كشور براي دست يابي به يك راه حل سياسي جهت خاتمه دادن به جنگ است و اكنون بايد درپي نتايج حاصله از گام مثبت عراق جهت حل اختلافات خود با ايران بود.» راديو مسكو در پايان گفت: «اتحاد جماهير شوروي آرزو دارد كه اين گام، گام هاي ديگري را كه به انجام مذاكره سازنده بين دو كشور متخاصم كمك مي كند. درپي داشته‌باشد.»[۱۳] رهبر حزب كارگر انگليس نيز امروز از عقب‌نشيني نيروهاي عراقي از خاك ايران جانب داري كرد و آن را گام بزرگي در راه خاتمه دادن به جنگ ميان دو كشور ايران و عراق خواند. وي كه در يك مصاحبه مطبوعاتي سخن مي گفت، ضمن تجليل از اقدام عراق يادآور شد كه حزب كارگر انگليس تلاش هاي بين‌المللي براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق را مورد تأييد قرار مي دهد.[۱۴] وزير‌خارجه مالزي از عقب‌نشيني نيروهاي عراقي از خاك ايران استقبال كرد و آن را گام بزرگي براي تحقق صلح ميان دو كشور خواند. به گزارش راديو امان كه اين خبر را مخابره كرده‌است، وزير‌خارجه مالزي گفته‌است كه هيئت حسن‌نيت منتخب سازمان كنفرانس اسلامي به رياست آقاي "احمد سكوتوره" كوشش هاي خود را براي رسيدن به يك راه حل مسالمت آميز در جنگ ايران و عراق ادامه خواهد داد. وزيرخارجه مالزي سرگرم ديدار از اتريش است.[۱۵]

گزارش- 118

خبرگزاري آسوشيتدپرس امروز طي تفسيري به تجزيه و تحليل عقب‌نشيني نيروهاي عراقي از خاك ايران پرداخت. در قسمتي از تفسير اين خبرگزاري آمده‌است: «شكست هاي نظامي عراق اين فكر را برانگيخت كه صدام ممكن است قدرت خود را در عراق از دست بدهد، اما در روزهاي اخير وي از طريق ايجاد تحولاتي در كابينه و حزب بعث سوسياليست عربي عراق و شوراي انقلابي اين كشور، موضع قدرت خود را مستحكم كرده‌است. برخي معتقدند صدام حسين براي رو به رو نشدن با يك شكست خردكننده در جنگ، به عقب‌نشيني تاكتيكي به عنوان يك حركت آبرومندانه مبادرت كرده‌است.» آسوشيتدپرس با اشاره به اين كه اين عقب‌نشيني به عراق فرصت مي دهد كه در جهت مقابله با هرگونه ضد حملة ايران، نيروهايش را در مرز مجدداً صف بندي كند، فشار فزاينده اعراب منطقه را براي پايان يافتن جنگ كه باعث شكاف بيش تر بين جهان عرب شده‌است، عامل ديگر اين عقب‌نشيني دانست. اين خبرگزاري از حمله اسرائيل به جنوب لبنان به عنوان دست‌آويزي براي صدام نام برد و افزود حملة اسرائيل اين بهانه را به صدام داد تا هم خود را از جنگ با ايران رهايي بخشد و هم با ادعاي اعزام نيرو به لبنان، درصدد رفع اختلاف با سوريه برآيد.[۱۶]

گزارش- 119

مجله "الصوت الخليج" در شمارة اخير خود با اشاره به سياست هاي خاص صاحبان منافع جهاني و سياست هاي تبليغاتي آن ها دربارة اقدام ايران در اعزام نيرو به لبنان نوشته‌است: «اولاً ايران امام خميني علي رغم جنگ عراق و ايران، از آغاز تا به حال موضع گيري هاي شرافت مندانه اي گرفته‌است كه در بسياري از كشورهاي اسلامي مثل تركيه اين گونه موضع‌گيري ها جايي ندارد و مي توان گفت تصميم ايران مبني‌بر ارسال يگان هاي نظامي فعال به لبنان جهت كمك و پشتيباني از مقاومت فلسطين و مردم لبنان به منظور مقاومت و پايداري هرچه بيش تر در برابر تهاجم اخير صهيونيستي، از بارزترين اين مواضع است. ثانياً ايران يك كشور اسلامي است و كشورهاي عربي خليج نيز مسلمانند بنابراين آيا كسي باور خواهدكرد كه اين به نفع ايران است كه كشورهاي برادر در مذهب و تاريخ مشترك خويش را تهديد كند؟ اين‌كه ايران امام خميني در منطقه خليج فارس اهداف توسعه گرايانه‌اي دارد امري عاري از حقيقت است و ساخته امپرياليسم جهاني است. بايد به دور از لجاجت و تكبّر گفت كه ايران امام خميني هيچ گونه طمعي در خليج ندارد و او هرگز هيچ‌يك از كشورهاي خليج را مورد تهاجم قرارنخواهد داد.»[۱۷] يك هفته نامه هندي نيز طي تفسيري دربارة جنگ عراق و ايران، از پيروزي هاي نيروهاي ايران تجليل‌كرد و اقتصاد عراق را ورشكسته خواند. هفته نامه "ايلوستر" نوشته: «شكست نيروهاي بعثي عراقي باعث شد تا براي پايان جنگ دست به دامان سازمان ملل‌متحد و سازمان كنفرانس غيرمتعهدها گردد.» اشاره به مشكلات مالي همراه با كمبود نيروي انساني در عراق، بخش ديگر از اين تفسير است: «عراقي ها وقتي سرسختي ايران را در رد سازش با عراق مشاهده كردند، دو راه در پيش گرفتند: اول اين كه به فرماندهان دستور دادند از مواضع خود عقب‌نشيني كنند تا بدين‌ترتيب تلفات مالي و انساني را پايين نگاه دارند. دوم اين‌كه رژيم عراق با اين كار مي خواست زندگي را در عراق عادي نگاه دارد، اما اين طرح عراق با شكست مواجه‌شد.» اين هفته نامه دربارة كمك هايي كه به حكومت عراق شده، نوشته‌است: «عراق بايد براي ادامة حاكميتش و عدم ورشكستگي اقتصادي اش شكرگزار كشورهاي مرتجع حوزه خليج‌فارس باشدكه تاكنون سي ميليارد دلار به اين رژيم كمك‌كرده اند.» اين تفسير سپس به اوضاع اقتصادي ايران پرداخته‌است: «وضع اقتصادي ايران نسبت به روزهاي اول جنگ بسيار بهبوديافته و به‌آساني مي تواند با صدور نفت خود، خسارات قبلي مخصوصاً صنايع نفت خود را بازسازي كند.»[۱۸]

گزارش- 120

با نزديك شدن زمان برگزاري كنفرانس غيرمتعهدها كه قراراست در بغداد برگزار شود، خبرگزاري هند اعلام كرد كه سعدون‌حمادي وزير‌خارجه عراق به هند سفر خواهدكرد. خبرگزاري هند سپس افزود: «سفر وزير امورخارجه عراق به هند به منظور گفت و گو پيرامون موضوعات مورد علاقه دو كشور صورت مي گيرد.» براساس اين گزارش، وي حامل پيام ويژه اي از صدام حسين براي اينديرا گاندي نخست‌وزير هند است.[۱۹] نشريه انگليسي "ميدل ايست" برنامه هاي عمراني دولت عراق و همچنين اقدامات اين كشور را براي آماده‌سازي محل برگزاري كنفرانس عدم‌تعهد در بغداد و تكميل هتل هاي اين شهر را در شماره امروز خود مورد بررسي قرار داده‌است: «دولت عراق با دريافت كمك هاي مالي فراوان از دول عربي خصوصاً كويت و عربستان، به اجراي برنامه هاي عمراني در بسياري از مناطق عراق و اجراي پروژه هاي بزرگ و صنايع نظامي پرداخته‌است. مدّت زيادي است كه بغداد با توجه به احتياج مبرمي كه در تكميل به موقع هتل هاي جديد، باند پرواز هواپيما و سيستم تلفني براي كنفرانس سران عدم‌تعهد ـ كه پرزيدنت صدام حسين در ماه سپتامبر ميزبان آنان خواهدبود ـ دارد، به يك محل ساختمان‌سازي وسيع مبدل شده‌است و اكنون ديگر در بغداد از جنگ اثر و نشاني نيست.» اين نشريه سپس به نقل از وزير طرح و برنامه ريزي عراق نوشت: «دولت عراق تاكنون 20 ميليارد دلار صرف برنامه عمران كرده‌است و در نظر دارد كه 400/22 ميليون دلار ديگر نيز براي تكميل طرح هاي عمراني هزينه نمايد.»[۲۰]

گزارش- 121

روابط تركيه و عراق خصوصاً در زمينة اقتصاد كه متضمن فعاليت و حضور بيش تر شركت‌هاي تركيه در داخل عراق است، با كوشش هاي مقام هاي دو كشور، در حال توسعه‌است. به گزارش راديو صوت‌الجماهير عراق، سفير تركيه در عراق با "طه ياسين رمضان" عضو شوراي فرماندهي انقلاب عراق و معاون اول نخست‌وزير اين كشور ديدار كرد. در اين ديدار سفير تركيه نامه "بولنت اولسو" نخست‌وزير اين كشور را دربارة روابط موجود ميان دو كشور دوست و راه هاي گسترش آن، تسليم طه ياسين رمضان كرد. در اين ملاقات همچنين راه هاي گسترش روابط دوستانه جاري ميان عراق و تركيه از جمله طرق ترغيب و تشويق شركت هاي تركيه جهت فعاليت در اجراي طرح هاي عمراني عراق مورد بحث و بررسي قرار گرفت. در پايان اين ديدار، معاون اول نخست‌وزير عراق تأكيد كرد كه روابط جاري ميان عراق و تركيه در آينده در خدمت منافع دو ملت توسعه خواهديافت.[۲۱] همچنين حاتم عبدالراشد كه به عنوان سرپرست هيئت اقتصادي عراق به تركيه سفركرده‌است، اعلام كرد كه با برطرف شدن مشكلات حمل و نقل ميان تركيه و عراق، كشور وي به صورت پل صادراتي تركيه به كشورهاي خاورميانه درخواهدآمد. عبدالراشد كه به‌منظور توسعه روابط اقتصادي و بازرگاني ميان حكومت بغداد و تركيه به اين كشور سفر كرده‌است، نبودن راه‌آهن و بزرگ‌راه هاي تجاري، مشكلات گمركي و صدور رواديد را جزء مشكلات موجود گسترش روابط دو كشور اعلام كرد.[۲۲]

گزارش- 122

شانزده دانشجوي ايراني كه از چندي پيش به وسيله پليس آلمان دست گير شده اند، از اين كشور اخراج خواهند شد. راديو كلن به نقل از يك سخن گوي پليس آلمان غربي گفت: «اين عده كه از طرف داران رهبر انقلاب ايران بوده و در ماه آوريل سال جاري با هم وطنان مخالف رژيم ايران درگير شده‌بودند، قرار است توسط نيروهاي امنيتي آلمان به فرودگاه فرانكفورت آورده شوند تا با هواپيمايي كه به تهران خواهدرفت، برگردند.»[۲۳]

گزارش- 123

صداي امريكا با اعلام اين‌كه ژاپن سعي در كناره گيري از پروژه پتروشيمي بندر امام‌خميني دارد به تلاش هاي ايران براي اتمام اين پروژه اشاره‌كرد و افزود: «ژاپن در جست‌وجوي راهي است تا خود را از ماجراي پروژه 11 ساله مجتمع عظيم پتروشيمي در ايران خلاص كرده و از اين طرح خارج شود. اكنون گروه صنعتي ميتسوئي علاقه مند است راهي پيدا كند كه به مشاركت خود در پروژه پتروشيمي پايان دهد و يا اين كه حداقل نقش خود را در اين طرح به شدت كاهش دهد. بر همين مبنا ژاپن به ايران اطلاع داده‌است ديگر پولي براي سرمايه‌گذاري بيش تر در ايران‌ ندارد و مايل است در قرارداد اصلي تجديد نظر شود. ظرف سال گذشته مقامات ژاپني چهار دور با مقامات ايراني در اين باره مذاكره داشته اند اما هيچ گونه نتيجه قابل توجهي از اين گفت‌وگوها حاصل نشده‌است. ژاپن گفته كه علاقه مند است تنها از راه تأمين كادر فني به پيش‌رفت طرح كمك كند، در حالي كه ايران خواستار مشاركت كامل ژاپن در طرح است.»[۲۴]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/04/09

  1. سند شماره 016041، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش 24 ساعته اطلاعاتي" لشكر5 نصر، 9/4/1361، ص1.
  2. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش هاي ويژه"، نشريه شماره 103، 10/4/1361، ص6، ايلام ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/4/1361.
  3. سند شماره 016058، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 103/90، ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران ـ اداره دوم، فرماندهي اطلاعات، 10/4/1361، ص10.
  4. سند شماره 016121، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 107/92، ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران (ركن دوم)، 14/4/1361، ص7.
  5. روزنامه كيهان، 10/4/1361، ص4، اهواز.
  6. مأخذ 3، ص11.
  7. سند شماره 016121، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 107/92، ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران (ركن دوم)، 14/4/1361، ص7.
  8. مأخذ 5، ص19، به نقل از نخست‌وزير ايران.
  9. مأخذ 5، ص2.
  10. سند شماره 016058، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 103/90، ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران ـ اداره دوم، فرماندهي اطلاعات، 10/4/1361، ص10.
  11. مأخذ 3، ص11.
  12. General Assembij, No: A/371321, Security Cuncl Documents No: S/15266. 2ed July 1982.
  13. مأخذ 2، ص25، بخش عربي راديو مسكو، 9/4/1361.
  14. مأخذ 2، ص27، به نقل از راديو صوت‌الجماهير، 9/4/1361، به نقل از رهبر حزب كارگر انگليس.
  15. مأخذ 2، ص25، بخش عربي راديو امان، 9/4/1361.
  16. مأخذ 2، صص3 و4، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس، نيكوزيا، 9/4/1361.
  17. مأخذ 2، ص8 ، كويت، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/4/1361، به نقل از مجله صوت‌الخليج، چاپ كويت.
  18. روزنامه جمهوري اسلامي، 9/4/1361، ص14، به نقل از خبرگزاري جمهوي اسلامي از دهلي نو، به نقل از هفته نامه هندي "ايلوستر".
  19. مأخذ2، ص6، دهلي نوـ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 9/4/1361، به نقل از خبرگزاري هند.
  20. اداره كل مطبوعات و رسانه هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه شماره 208، 20/4/1361، ص12، نشريه ميدل ايست، چاپ انگلستان، خرداد و تيرماه 1361.
  21. مأخذ 2، ص26، بخش عربي راديو صوت‌الجماهير، 9/4/1361.
  22. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش هاي ويژه"،نشريه شماره 104، 11/4/1361، ص18، آنكارا، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/4/1361.
  23. مأخذ 10، ص 15، راديو كلن، 9/4/1361، به نقل از يك سخن گوي پليس آلمان.
  24. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 9/4/1361، ص2، برنامه فارسي صداي امريكا، 9/4/1361.