1361.06.16
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.06.16 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | شانزده شهریور |
| تاریخ شمسی | 1361.06.16 |
| تاریخ میلادی | 7 سپتامبر 1982 |
| تاریخ قمری | 18 ذیقعده 1402 |
گزارش- 226
هواپیماهای ارتش عراق، بار دیگر در حمله به جزیرة خارک ناکام ماندند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هواپیماهای عراقی ساعت 17:27 با تجاوز به حریم هوایی جزیرۀ خارک، 2 موشک هوا به زمین پرتاب کردند. این موشک‌ها در فاصلۀ بسیار دوری از تأسیسات نفتی و در بیابان‌های جزیره به زمین خورد و تنها خسارت آن، جراحت یک سرباز بود. بر اساس این گزارش، این موشک‌ها از نوع هوا به زمین فرانسوی بود.[۱] رادیو صوت الجماهیر به نقل از سخنگوی نظامی عراق دربارۀ این حمله اعلام کرد: هواپیماهای عراق با ورود به حریم هوایی ایران تأسیسات جزیرۀ خارک را بمباران کرده و سالم به پایگاه‌های خود بازگشته‌اند. رادیو دولتی عراق در ادامه افزود، این حملات در اجرای دستورات فرماندۀ کل نیروی مسلح عراق صورت گرفته است.[۲] از سوی دیگر در پی ادعای عراق در 13 شهریور 1361 درباره غرق کردن 2 نفت‌کش در خلیج فارس، خبرگزاری فرانسه این ادعای عراق را رد کرد. این خبرگزاری اعلام کرد: اطلاعاتی که به موجب آن عراقی‌ها ادعا کرده‌اند دو نفت‌کش را که به سواحل ایران می‌رفتند، نابود کرده‌اند، از سوی محافل حملونقل دریایی لندن، کاملاً ساختگی اعلام شد.[۳] خبرگزاری فرانسه همچنین دربارۀ وضعیت عادی خلیج فارس و آمدوشد نفت‌کش‌ها به جزیرۀ خارک اعلام کرد: در محافل حملونقل دریایی لندن گفته شد که ظرف چند روز اخیر، 3 نفت‌کش غول آسا هریک به ظرفیت 300 هزار تن و یک نفت‌کش کوچک‌تر به ظرفیت 50 هزار تن به ترمینال بارگیری نفت ایران در جزیرۀ خارک رسیده و پس از بارگیری نفت خام، بدون هیچ‌گونه حادثه‌ای از آن دور شده‌اند.[۴] در بورس اجارۀ کشتی‌ها نیز گفته می‌شود که صاحبان کشتی‌ها همچنان آماده‌اند کشتی‌های خود را به مقصد خارک بفرستند و در حال حاضر مذاکراتی در این خصوص در جریان است.[۵]
گزارش- 227
نمایندگی شرکت بیمه لویدز در استانبول امروز تنها غرق شدن یک کشتی باری ترکیه را در روز 13 شهریور به وسیله موشک‌های عراقی در خلیج فارس تأیید کرد. بدین ترتیب مشخص شد علی‌رغم ادعای عراق درباره غرق کردن 4 کشتی (2 نفت‌کش و 2 کشتی باری) در خلیچ فارس، تنها یک کشتی باری ترکیه هدف قرار گرفته است. بنابر گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از بیمه لویدز: «این کشتی حامل هیجده هزار تن تیر آهن و ورقه فولاد به مقصد بندر [امام] خمینی بود ... [و] بر اساس آخرین اطلاعات، کشتی مذکور کاملاً غرق شده است و خدمه کشتی آن را ترک کرده‌اند. از سی و دو خدمه کشتی مذکور، یک تن کشته و دو تن ناپدید شده‌اند. 19 نفر دیگر به وسیله نیروی دریایی ایران به تهران منتقل شده‌اند.»[۶] رادیو بی.بی.سی نیز در این باره گزارش داد: «وزارت خارجه ترکیه در آنکارا اعلام کرد که سه روز پیش در روز شنبه [13/6/1361] یکی از کشتی های تجاری‌اش در خلیج فارس توسط موشک‌های عراقی غرق شد. سخنگوی وزارت خارجه ترکیه افزود، موشک‌ها یا از هلی‌کوپتر و یا از ساحل پرتاب شده‌اند. در هر صورت سه نفر از کارکنانش کشته شدند و سه نفر دیگر زخمی گشتند. او گفت، 30 نفر کارکنان دیگر کشتی با یک هواپیمای ایرانی به تهران رفتند.»[۷] عدنان زر کاپیتان این کشتی ـ که مارترانسپورتر نام دارد ـ در گفتگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «این عمل حکومت عراق که ادعای مسلمانی دارد، به خصوص علیه کشوری مسلمان چون ترکیه غیرقابل توجیه است.» وی اظهار امیدواری کرد که دولت متبوعش عکس‌العمل مناسبی در قبال این حرکت غیرانسانی رژیم عراق که منجر به از دست دادن جان سه تن از ملوانان کشتی مذکور و همچنین زخمی شدن دو تن دیگر شد، اتخاذ کند. بنابر گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی بقیه خدمه کشتی ـ که تعداد آنها 29 نفر است ـ فردا (چهارشنبه) تهران را به مقصد کشور ترکیه ترک خواهند کرد. این افراد در روز حادثه به بوشهر و از آنجا با هواپیمای نظامی به تهران منتقل شدند.[۸]
گزارش- 228
سرهنگ معینی‌پور فرماندۀ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگویی اختصاصی با روزنامۀ اطلاعات دربارۀ حملات عراق به خارک و قدرت پدافندی ایران در این منطقه، خریدهای جدید تسلیحاتی و تقویت نیروی هوایی عراق و توان نیروی هوایی ایران، مطالبی را بیان کرد. وی درباره حملات هوایی ارتش عراق به جزیره خارک گفت: «دشمن تاکنون هر وقت حمله هوایی به جزیرة خارک کرده، ناموفق برگشته و یا اینکه هواپیمایش را از دست داده است. حتی در شروع عملیات رمضان حدود 5 فروند هواپیمای دشمن به جزیره خارک حمله کردند که چهار فروند آنها هدف پدافند هوایی قرار گرفتند و به دریا سقوط کردند و تنها یک فروند موفق به فرار شد.» فرمانده نیروی هوایی درباره وضعیت نیروی هوایی ارتش عراق و کمک نظامی کشورهای دیگر به نیروی هوایی ارتش عراق گفت: «رژیم بعثی عراق در حال دست و پا زدن است. ... کشورهای بلوک شرق و غرب، خواهان کمک به صدام هستند تا او از این شکست رهایی یابد. در این رابطه است که می‌بینیم عراق هواپیما و سیستم‌های پدافند موشکی و رادار و تجهیزات و مهمات و هر چیزی که می‌خواهد از دو طرف می‌گیرد، چرا که نیروی زمینی دشمن نسبتاً فلج شده و نیروی دریایی دشمن نیز تقریباً 90 درصد آن از بین رفته است. بنابراین عراق نیروی هوایی خود را فعال نگه داشته و اخیراً هم آمده است، سیستم‌های موشکی زمین به زمین و نیز هوا به زمین گرفته است. موشک‌های 9 متری فراگ که عراق به شهر دزفول و اهواز می زد، این موشک‌ها را عراق قبل از جنگ در اختیار داشت و برد آنها حداکثر 60 تا 70 کیلومتر بود، اما دشمن در 5 تا 6 ماه گذشته موشک‌های جدیدی خصوصاً از رژیم مزدور مصر دریافت کرده است که یک نوع زمین به زمین آن سیصد کیلومتر برد دارد ... عراق 3 یا 4 نوع از این موشک‌ها را تحویل گرفته است. البته استفاده کردن و نحوه پرتاب آن را مستشاران کشورهای تحویل‌دهنده برای عراق انجام می‌دهند چرا که خود عراقی‌ها نمی‌دانند و احتیاج به متخصص دارند و همین‌ها موشک‌ها را از داخل عراق پرتاب می‌کنند. به این ترتیب دشمن حملات موشکی به خارک را انجام می‌دهد و تاکنون 20 مورد حملة موشکی به خارک کرده است که به فضل الهی تا به حال این حملات موشکی ناموفق بوده و تنها یکی، دو مورد خسارات خیلی جزئی داشته است.» سرهنگ معینی‌پور با اشاره به برتری هوایی نیروهای خودی در اوائل جنگ نسبت به نیروی هوایی عراق افزود: «پس از ضربات اولیه خلبانان ما، عراق به شدت شروع به فعالیت کرد و از کشورهای بلوک شرق و بلوک غرب تا آنجا که می‌توانست کمک نظامی گرفت و به اصطلاح خلبانان خودمان، عراق برای هر هواپیما که از دست می داد اگر دو هواپیما نمی‌گرفت حتماً یکی را می‌گرفت و جایگزین می‌کرد. آن هم با قدرت آتش و مانور برتر، نمونه‌اش میراژهای فرانسوی است که به سرعت تحویل گرفتند، هواپیماهای " میگ-25" هست که اول نداشتند و شوروی به عراق داد که هواپیمای شناسایی و رهگیری است و خصوصیات ویژه‌ای دارد، از جمله آنکه در ارتفاع بسیار زیاد و بالای 60 هزار پا پرواز کرده و شناسایی و عکس‌برداری می‌کند. ... این هواپیما می‌تواند تا 3 برابر سرعت صوت پرواز کند. از طرف دیگر، کشورهای منطقه نظیر مصر، اردن، عربستان، تونس، مراکش و سودان تا آنجایی که می‌توانستند امکانات خود را در اختیار عراق گذاشتند، به‌خصوص دولت مصر که مقدار زیادی از سلاح‌های خود را که سال‌ها قبل از شوروی گرفته و حالا دارد سیستم‌های امریکایی جایگزین آنها می‌کند و حتی ارتش خود را در اختیار رژیم عراق گذاشته است.» وی درباره توان نیروی هوایی کشورمان گفت: «ما از نظر اقتصادی در محاصره قرار گرفتیم. کمک‌های نظامی کاملاً قطع شد و همان وسایل و امکاناتی که قبل از جنگ داشتیم را سعی کردیم حفظ کنیم و به موقع مورد استفاده قرار دهیم. در ده ماهه اول جنگ، یک مقدار بی‌رویه از تجهیزاتمان استفاده شد و می‌توانستیم کمتر خسارت بدهیم. ... سعی می‌کنیم همان هواپیماها و همان امکاناتی را که داریم به شکل درست و صحیح و به موقع به کار بگیریم. ... [این در حالی است که] دشمن حتی خلبانان مزدور از کشورهای اروپای غربی و حتی از کشورهای مرتجع عربی استخدام می‌کند. ... الان نفوذ هوایی به عراق بسیار مشکل است، ... [بنابراین] سعی می‌کنیم ماموریت‌های خاصی انجام بدهیم و هر وقت ضرورت داشت در روند کلی جنگ تأثیر بگذاریم و حتی نفع سیاسی از آن بگیریم ـ نظیر حمله به هدف‌های نظامی و اقتصادی شهر بغداد که باعث جلوگیری از برگزاری کنفرانس سران غیرمتعهدها در بغداد شد ـ حملات هوایی را انجام خواهیم داد.»[۹]
گزارش- 229
در پی تشدید حملات هوایی عراق به سواحل ایران در خلیج فارس و هشدارهای ایران دربارة خطرات گسترش جنگ در این منطقه، حساسیت کشورهای غربی در خصوص عبور جریان نفت از خلیج فارس و تنگۀ هرمز افزایش یافت. خبرگزاری فرانسه دراین‌باره اعلام کرد: «ناو هواپیمابر 32هزار تنی فوش متعلق به فرانسه، صبح امروز پایگاه دریایی تولون (در جنوب فرانسه) را به مقصد نامعلومی که گفته می‌شود احتمالاً تنگه هرمز است، ترک کرد. این ناو ظاهراً به منظور حفاظت از عبور بدون خطر تانکرهای نفت مورد نیاز غرب به این منطقه اعزام شده است. این ناو را ناو موشک‌انداز "دوکابس" و نفت‌کش "موز" همراهی می‌کنند.[۱۰] در همین رابطه روزنامه فرانسوی "لوکوتیدین دوپاری" در مقاله‌ای ضمن اشاره به حساسیت استراتژیک تنگه هرمز از نقش ایران در حفاظت از این تنگه سخن گفت و افزود: «در کوتاه‌مدت احتمال اینکه بتوان به کمک تسلیحات نظامی آن را مسدود کرد، وجود دارد، ولی شک نیست که در درازمدت و در صورت آغاز یک جنگ جهانی، این تنگه کاملاً مسدود خواهد شد. امروز بیم آن می‌رود که میان ایران و عمان درگیری‌هایی پدید آید. مع‌ذلک تا کنون هیچ‌گونه صحبتی در این زمینه به عمل نیامده است و حتی سخن‌گویان رسمی دولت ایران نیز عملاً سعی می‌کنند، توانایی مسدود ساختن تنگۀ هرمز را مخفی نگاه دارند. آیا به راستی نیروی دریایی ایران از امکانات کافی برای توسل به چنین اقدامی برخوردار است؟ [به نظر می‌رسد در این زمینه، امام] خمینی برخلاف شاه سابق ایران، علناً هیچ‌گونه واهمه‌ای ندارد. این بدان معناست که باید وجود نیروهای ستون پنجم را در گوشه و کنار خلیج [فارس] و همچنین خطری که از جانب آنها به چشم می‌خورد کاملاً در نظر گرفت.»[۱۱]
گزارش- 230
ارسال کمک‌های نظامی کشورهای عربی منطقه به عراق همچنان ادامه دارد. در این روز 33 تریلر حامل مهمات از کویت،[۱۲] 36 خودرو نظامی حامل تجهیزات و ادوات نظامی از اردن و51 خودرو حامل مهمات سلاح‌های سبک و سنگین از عربستان برای ارتش عراق ارسال شد.[۱۳]
گزارش- 231
چته‌های حزب دمکرات کردستان به یک پایگاه نیروهای ژاندارمری در جادۀ سِرو در شمال ارومیه، حمله کردند. در جریان این حمله مسئول تیم عملیاتی چته‌ها به شدت زخمی شد و چند تن از آنان نیز مجروح شدند. از نیروهای ژاندارمری نیز یک تن شهید و 4 تن دیگر زخمی شدند.[۱۴] در دومین مرحله از عملیات پاکسازی محور پیرانشهر ـ سردشت که امروز پایان یافت، روستاهای "کپله"، "حسن‌آباد"، "عثمان‌آباد"، "نموین"، "زایدان"، "ریک‌آباد"، "کامه‌کران"، "بردشان"، "سوغانکو" و "خواجه‌علی" و ارتفاعات این منطقه از جمله ارتفاعات جنوب شرقی پیرانشهر (ساکان، برده‌ناز، کانی‌سیب، حذ اوغلان و هنگ‌آباد) از وجود نیروهای مسلح شورشی پاکسازی شد. در این عملیات که به همت نیروهای سپاه پاسداران و بسیج انجام شد، 10 تن از نیروهای خودی شهید و 23 تن نیز زخمی شدند.[۱۵]
گزارش- 232
به دنبال درگیرهای اخیر میان نیروهای حزب دمکرات و سازمان کومه‌له در منطقۀ مهاباد، امروز دو گروه رقیب در دفتر سیاسی سازمان کومه‌له تشکیل جلسه دادند. در این جلسه که احتمالاً نمایندۀ سازمان مجاهدین خلق نیز حضور داشت، برای رفع اختلافات این تصمیم ها گرفته شد: 1ـ دو طرف اسلحه و مهماتی که از یکدیگر به غنیمت گرفته‌اند، بدون کم‌وکاست، پس دهند. این کار باید تا ساعت 12 ظهر 18 شهریور، انجام شود. همچنین تا آن روز، همۀ افرادی که از دو طرف اسیر شده‌اند باید آزاد شوند. 2ـ یک هیئت از طرف حزب کومه‌له و یک هیئت از طرف حزب دمکرات با حضور شخصی بی‌طرف از شهر مهاباد، تشکیل جلسه دهند و تا آخر شهریور، تصمیمات خود را دربارۀ همکاری دو حزب، به کمیته‌های حزب و کومه‌له اعلام کنند. همچنین برای همکاری بعدی این تصمیمات گرفته شد: 1- هر دو طرف بکوشند از تضعیف یکدیگر به هر نحوی جلوگیری کنند و اقدامات متقضی را برای پیوند این دو گروه انجام دهند و مشکلات خود را از راه مذاکره حل‌و‌فصل کنند. 2- هیچ‌یک از دو طرف، نباید به زور از مردم پول یا جنس بگیرد، اخذ کمک باید به دلخواه و با رضایت مردم باشد. 3- هواداران در فعالیت‌های سیاسی، برای یکدیگر احترام قائل شوند و هیچ طرفی حق ندارد در این خصوص به طرف دیگر فشار بیاورد.[۱۶]
گزارش- 233
در ادامه مقابله نیروهای امنیتی ایران با گروه‌های تروریستی، 5 خانه تیمی در مشهد و سبزوار کشف شد و بیش از 51 نفر در این رابطه دستگیر شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از اطلاعیه روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 4، در هفته گذشته، نیروهای سپاه سبزوار در عملیاتی دو خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق را در این شهرستان کشف و 45 تن از افراد سازمان را دستگیر کردند. در درگیری به وجود آمده، مسؤل نظامی سازمان در سبزوار کشته شد. از این خانه‌ها یک بمب بسیار قوی، تعدادی سه راهی و بمب دست‌ساز ـ که داخل قوطی‌های کمپوت جاسازی شده بودند ـ چندین اسلحه و اسناد و مدارک درون گروهی کشف و ضبط شد. در مشهد نیز نیروهای سپاه پاسداران موفق شدند در عملیاتی دو خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق را در این شهر کشف کنند. در این عملیات تعدادی از افراد سازمان دستگیر و 2 نفر کشته شدند و مقادیری سلاح و مهمات واسناد درون گروهی کشف و ضبط شد. همچنین در این شهر یک خانه تیمی گروه اشرف دهقان کشف و 6 نفر از افراد این گروه دستگیر شدند.[۱۷]
گزارش- 234
فاجعۀ انفجار بمب روز گذشته (15/6/1361) در خیابان خیام تهران، واکنش مقامات و مسؤلان ایران را به دنبال داشت. امام خمینی در پیامی که به مناسبت سالگرد 17 شهریور منتشر شد، با اشاره به این حادثه فرمودند: «این‌جانب صدای انفجاری را که به دست این جنایتکاران در پارک‌شهر در شب گذشته اتفاق افتاد، در جماران شنیدم. این انفجار عظیم در محلی اتفاق افتاد که مرکز طبقة مستمند و کاسب جزء و کارگر و محل اجتماع زن و مرد و طفل و طبقۀ ضعیف و محتاج است و آنچه گزارش شده است، ده‌ها نفر شهید و مجروح به جای گذاشته است که در بین آنان زنان باردار و طفل کوچک شیرخوار بوده است و شما بدانید که اگر این گروهک‌ها بتوانند تهران را به ویژه محله‌های جنوب شهر ـ که بیشتر در تحقق اهداف اسلامی فداکاری کرده‌اند ـ یکسره منفجر می‌کنند. این است قیام مسلحانه و جنگ خیابانی با سپاه پاسداران و این است منطق آنان که برای ریاست دنیا به دام شیاطین افتاده‌اند و باید ملت شریف ما بدانند اینان همیشه کارهایی را که انجام می‌دهند ارزیابی می‌کنند تا اگر صلاح خود را در انکار دیدند ، انکار کنند، اگر صلاح را در عهده‌داری دیدند، به عهده بگیرند و آن را از شاهکارهای چریک‌های رزمندۀ خود و به‌عنوان یک پیروزی ... تحویل رسانه‌های گروهی دهند ... تا رادیوهای بیگانه این عمل احمقانه را به‌عنوان شکست جمهوری اسلامی و بی‌ثباتی حکومت، به خورد ساده‌دلان دهند.»[۱۸] آیت الله العظمی گلپایگانی نیز بمب‌گذاری در خیابان خیام را محکوم کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایشان که دروان نقاهت را در منزل می‌گذارنند در درس روزانه خود به طلاب حوزه علمیه قم، با محکوم نمودن بمب‌گذاری در تهران اظهار داشتند: «این گونه اعمالی که در جمهوری اسلامی انجام می‌گیرد، به دست ایادی کفر می‌باشد.»[۱۹] در این خصوص پیامی نیز از طرف مهندس میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران صادر شد. در این پیام آمده است: «مزدوران منافق امریکا در آستانه هفدهم شهریور با جنایت تازۀ خود حدود 20 نفر از کارگران و مستضعفان جنوب شهر را به خاک و خون کشیده و ده‌ها نفر کودک، زن و مرد و پیر و جوان را مجروح کردند و روی قصابان شاهنشاهی را سفید نمودند. این جنایت بی‌ارتباط با توطئه‌های تازۀ امریکا که هم اکنون چهرۀ خود را در کنفرانس فاس نشان می‌دهد نیست. دولت جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم ساختن این جنایت وحشیانه به تفاله‌های باقی ماندۀ منافق و عوامل مزدوران امریکا در سراسر منطقه، هشدار می‌دهد ... [هیچ فرد یا گروهی نمی‌تواند] در ارادة محکم ملت مسلمان و بپاخاسته و مستضعف ایران برای نیل به پیروزی خللی وارد آورد.» در ادامه این پیام امروز از طرف دولت عزای عمومی اعلام شد.[۲۰] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در سخنانی در جلسۀ امروز مجلس، درباره بمب‌گذاری خیابان خیام گفت: «در سالگرد هفدهم شهریور و در آستانه برگزاری کنفرانس سران عرب با موضع‌گیری‌های قاطعانه جمهوری اسلامی، آماده عکس‌العمل ضد‌انقلاب و دشمنان باید می‌بودیم که یک حرکت مذبوحانه‌ای را دیشب از اخبار شنیدید که چه کردند. ما بارها اعلام کردیم که این گونه جنایات را به حساب همه ضد‌انقلاب می‌گذاریم، چون آنها هماهنگ عمل می‌کنند. سلطنت‌طلب‌ها، ملی‌گراهای فراری، منافقین، مارکسیست‌های محارب و عمال صدام و تجزیه‌طلبان کٌرد مجموعه‌ای [هستند] که باهم در همه این‌گونه جنایات همکاری می‌کردند.»[۲۱] وی همچنین در دیدار با گروهی از جهادگران استان‌های یزد و زنجان و جمعی از اعضای بسیج مستضعفین ترکمن صحرا دراین‌باره گفت: «این کار هیچ ارزشی از لحاظ عملیات نظامی ندارد و هر دزدی می‌تواند این کار را بکند و اینها حالا که از همه جا مأیوس و به دست مردم سرکوب شدند، دارند از مردم انتقام می‌گیرند و در محل اقامۀ نماز جمعه‌ها، کارخانه‌ها، راه‌آهن و اتوبوس شرکت واحد بمب‌گذاری می‌کنند تا از مردم انتقام بگیرند. البته همین افرادی که در زندان هستند وقتی که می‌فهمند رفقایشان چنین کاری کردند ـ اگر وجدان داشته باشند ـ باید از درون منفجر شوند، بپوسند و بمیرند، ولی ما امیدواریم که به آنها حالت ندامت دست بدهد.»[۲۲] همچنین گروهی از خبرنگاران، فیلمبرداران، عکاسان و روزنامه‌نگاران خارجی مقیم تهران، صبح امروز از محل بمب‌گذاری روز گذشتۀ تهران بازدید کردند. به گزارش روزنامۀ کیهان: «خبرنگاران ابتدا از اتومبیل‌های سوخته شده بر اثر این فاجعه از جمله یک اتوبوس دو طبقۀ شرکت واحد، یک مینی‌بوس و چندین اتومبیل سواری بازدید و با یکی از مجروحان این فاجعه ـ که در این محل حضور داشت ـ گفت‌وگو کردند. خبرنگاران سپس ضمن تهیۀ عکس و فیلم از خرابی‌ها، با یکی از شاهدان عینی این فاجعه گفت‌وگو کردند و چگونگی این حادثه را جویا شدند. خبرنگاران در بازدید دو ساعتۀ خود، با حضور در پزشکی قانونی تهران از پیکرهای سوختۀ شهدای این فاجعه دیدن کردند. پیکرهای سوخته و تکه‌تکه شدۀ کودک و پیر و جوان، خبرنگاران را بسیار تحت تأثیر قرار داد. خبرنگار روزنامۀ ژاپنی ماینچی با مشاهدۀ پیکر ازهم‌پاشیدۀ یک زن حامله به خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: این فاجعه آنقدر هولناک است که نمی‌توانم احساسات خود را بیان کنم و تنها می‌گویم، از هرکس که این عمل را مرتکب شده متنفرم. خبرنگار خبرگزاری ژاپنی کیودو نیز که به‌شدت متأثر شده بود گفت: این فاجعه بسیار وحشتناک است و من نمی‌دانم در این رابطه چه بگویم. از وی سؤال شد که این تأسف را چگونه بازگو خواهید کرد، گفت: من در این بازدید، جنازه‌های سوخته و تکه‌تکه شده را مشاهده کردم و مردمی را دیدم که علیه امریکا و مخالفان جمهوری اسلامی شعار می‌دادند و ما این حادثه را برای خوانندگان ژاپنی خود گزارش خواهیم کرد. یکی از محققان اسلامی به نام پرفسور حامد الگار که به‌تازگی به ایران آمده و یکی از بازدیدکنندگان آثار این فاجعه هولناک بود، ضمن محکوم کردن این جنایت، گفت: کسانی که این عمل را انجام دادند نه تنها ضد انقلاب اسلامی هستند، بلکه ضدبشرند. وی افزود: دشمنان انقلاب اسلامی بر این تصورند که با این اعمال، خلأیی در روند انقلاب اسلامی ایران ایجاد کنند که باید بگویم این اعمال انقلاب اسلامی را ثبات بیشتری می‌بخشد.»[۲۳]
گزارش- 235
در پی انفجار روز گذشته در خیابان خیام، حجت‌الاسلام ناطق نوری وزیر کشور در مصاحبه‌ای، جزئیاتی از این ماجرا را تشریح کرد. وی اظهار داشت: «قضیه سه‌شنبه شب بدین صورت بود که مواد منفجره را به بدنه اتومبیلی تعبیه کرده بودند و ما شبیه این را قبلاً داشتیم. اتومبیل بلیزری را تهیه کرده بودند که حتی گلگیرهایش از مواد منفجره تهیه شده بود و جلوی عمارت مخابرات و در میدان امام خمینی گذاشته بودند ـ که باز هم آنجا از مراکز پرجمعیت تهران است ـ که خوشبختانه اتومبیل کشف شده بود. ... قدرت تخریب این انفجار آنقدر بود که شکافی حدود چهار متر در دو سه متر، در زمین ایجاد و به ساختمان‌های اطراف خسارت زیادی وارد کرد. ... جلوی پارک شهر و خیابان جنوبی پارک شهر معمولاً ایستگاه اتوبوس‌هایی است که تماماً به سمت جنوب تهران حرکت می‌کنند. حادثه در ساعت 19:30 رخ داده و دقیقاً در مقابل صف اتوبوس شرکت واحد که مردمش از جنوب شهر هستند که در این حادثه 20 نفرـ آخرین رقمی که به ما دادند ـ شهید داشتیم و در حدود 90 نفر مجروح که بعضی‌ها جراحاتشان سطحی بوده و عده‌ای دیگر در حدود 50 تا 60 نفر جراحاتشان عمیق‌تر است.» وزیر کشور با اشاره به ارتباط این انفجار و ترور مردم عادی به دست تروریست‌ها گفت: «این نوع کارهای منافقین حکایت از این می‌کند که اینها امید حیات در این کشور را ندارند. ... و همة پل‌های پشت سرشان را خراب کردند و فقط دست به حرکت‌های ایذایی می‌زنند ـ بر اساس تحلیل غلطی که دارند ـ امیدواریم با هماهنگی بین نیروهای انتظامی ـ که به‌وجود آمده و انشاءالله این هماهنگی بیشتر نیز خواهد شد ـ و قاطعیتی که شورای عالی قضایی نشان خواهد داد و برخورد قاطعی که انجام خواهد شد، انشاءالله باقی‌مانده این گروهک‌ها از بین خواهند رفت.»[۲۴] در همین حال رادیو بی.بی.سی در خبری درباره عامل بمب‌گذاری در خیابان خیام گفت: «دولت ایران مجاهدین خلق را عامل این بمب‌گذاری معرفی کرده است، ولی رجوی این اتهام را تکذیب و حتی خود دولت ایران عامل چنین انفجاری شمرده است.»[۲۵]
گزارش- 236
آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران، در یک موضع‌گیری صریح ضمن تقبیح مواضع برخی از سران عرب درباره به رسمیت شناختن تلویحی اسرائیل در کنفرانس سران عرب در فاس، مسلمانان را به مقاومت و ایستادگی در مقابل اسرائیل دعوت کرد و به کشورهای امریکا و اسرائیل هشدار داد که جمهوری اسلامی ایران در صورت احساس تکلیف، به وظیفۀ خود عمل خواهد کرد. گزیده‌ای از سخنان آقای هاشمی رفسنجانی به این شرح است: «برای چندمین بار مردم دنیا فهمیده‌اند که اینها چه ماهیت کثیفی دارند که برای اغراض سیاسی خودشان این‌گونه لبنان جنگ‌زده را به آتش و خون کشیده‌اند و آوارگان را یک بار دیگر از محل زندگی‌شان آواره کردند و اگر ما امروز از این موقعیت، از حربه‌های موجودمان استفاده نکنیم، معلوم نیست فرصتی به این خوبی در اختیار ملت‌های اسلامی قرار گیرد. ما مطمئنیم که اگر کنفرانس سران عرب امروز تصمیم بگیرد، از فردا شیرهای نفت خود را بر روی جهان حامی اسرائیل ببندد و سفارتخانه را تعطیل کند و از مردم مسلمان منطقه بخواهد چند ماه روزه بگیرند و ریاضت بکشند، مردم با نهایت صمیمیت استقبال می‌کنند و با ریاضت چند ماه، یقیناً ریشه استعمار و شر اسرائیل از منطقه کنده می‌شود.» رئیس مجلس افزود: «متأسفانه ما به این کنفرانس نمی‌توانیم امیدی داشته باشیم، چون اینها حتی در زمان بمباران بیروت هم خاموش بودند و حالا که ریگان طرح داده، آنها آمده‌اند که در جهت امیال امریکا و اسرائیل اقدامی بکنند. بنابراین، اخطار ما این است که اگر واقعآً می‌خواهید اقدام کنید، تنها راه، مبارزه است و اگر اقدامی نکنید، ما و ملت‌ها به وظایف خودمان عمل خواهیم کرد. خطاب ما به امریکا و اسرائیل این است که این پیروزی، حمله به لبنان و اشغال کشور کوچک جنگ‌زده و دچار تفرقه، شما را مغرور نکند. ... مردمی که این همه ظلم و جنایت و فساد را می‌بینند، بالاخره یک روز به حق قیام می‌کنند و برای این همه یهودی که از اطراف دنیا در اسرائیل جمع شده‌اند، راهی جز مرگ و تباهی باقی نمی‌ماند و عمّال امریکا در منطقه، سرنوشتشان شبیه اسرائیل است و من مطمئنم که اسرائیل در جهان اسلام، برای زمان طولانی (بعد از اینکه در ایران تجربۀ انقلابی به دنیا ثابت کرد که ملت‌ها نیرومند هستند)، شانس ماندن نخواهد داشت و به ملت‌ها، مخصوصاً ملت فلسطین هم عرض می‌کنم که بیش از این تسلیم عمّال سازشکار غرب نشوید و این همه امید به وعدۀ نظامی توخالی آنها نبندید و خودتان مانند ملت ایران تصمیم بگیرید. فشار روی گردة سیاستمداران و رهبران مملکت‌تان بیاورید، گرچه رهبر نیستند و تحمیلی‌اند، خواسته‌های حقتان را بخواهید.»[۲۶]
گزارش- 237
"مولانا محمد حافظی حضور" رهبر مسلمان بنگلادش و هیئت همراه عصر امروز در قم با آیت‌الله منتظری دیدار کردند. آیت‌الله منتظری در این دیدار با اشاره به توطئه‌های امریکا و صهیونیسم بین‌الملل در ایجاد شکاف و تفرقه بین مسلمانان و ملت‌های ستم‌دیده و محروم، به جنگ ایران و عراق پرداخت و شرایط ایران برای پایان جنگ را تغییر‌ناپذیر دانست. وی گفت: «شرایط ما برای خاتمه‌دادن به جنگ و برقراری صلح همان شرایطی است که از قبل گفته‌ایم و این چیزی است غیرقابل تغییر و این شرایط عبارتند از: خروج کامل نیروهای متجاوز و اشغالگر صدام از کشور اسلامی ایران، محاکمه و مجازات متجاوز و پرداخت همه خسارات.» آیت‌الله منتظری افزود: «ما چگونه می‌توانیم با صدام صلح کنیم در حالی که هیچ یک از شرایط ما محقق نشده و هنوز بیش از هزار کیلومتر از اراضی ما در دست دشمن است و روزی نیست که آبادان و دیگر شهرها و مناطق مسکونی جنوب ایران به وسیله عراقی‌ها با سلاح‌های سنگین و توپ‌های دروبرد زیر آتش قرار نگیرد. این همه شهرهای ویران و خرابی‌های ناشی از بمباران هوایی و این همه شهید و معلول، سند‌های زنده‌ای هستند بر جنایاتی که صدامیان مرتکب شده‌اند. ... اینکه بعضی‌ها فکر می‌کنند صدام ممکن است در مقابل قوانین اسلام خاضع و تسلیم حق شود، تصوری بیش نیست، زیرا ریشۀ اصلی توطئه و جنگ‌ها و خونریزی‌ها از امریکا و اسرائیل است و رژیم‌هایی چون عراق و دیگر سران مرتجع و مزدور کشورهای عربی، امریکایی می‌باشند.» وی با اشاره به جنایات اسرائیل در لبنان و سکوت کشورهای عربی در برابر آن گفت: «ما دیدیم که اسرائیل با حمایت امریکا به لبنان حمله کرد و آن همه از مسلمانان لبنان و فلسطین را شهید و مجروح و آواره نمود و خرابی‌های زیادی به جای گذاشت و سرانجام یک شخص جانی و فاسد را به عنوان رئیس‌جمهور بر ملت قهرمان و مسلمان لبنان تحمیل کرد و این کشورهای عربی با سکوت خود این همه جنایات را تأیید و به‌طور مستقیم یا غیر‌مستقیم از اهداف امریکا و اسرائیل پشتیبانی و حمایت کردند. ... حالا کنفرانس را مطرح کرده‌اند که علی‌القاعده امریکا فشار خواهد آورد تا از طرف کشورهای شرکت‌کننده در این کنفرانس اسرائیل به رسمیت شناخته شود.» آیت‌الله منتظری در پایان اظهار امیدواری کرد که مسلمانان هرچه زودتر به خود آمده و با حفظ وحدت و همبستگی اسلامی توطئه‌های دشمنان اسلام به سرکردگی امریکا و اسرائیل را خنثی کنند.»[۲۷]
گزارش- 238
سیدمحمد غرضی وزیر نفت ایران، در دیدار امروز خود با امام خمینی، وضعیت بارگیری نفت در جزیرۀ خارک و نحوۀ توزیع فرآورده‌های نفتی در داخل را به اطلاع حضرت امام رساند. وزیر نفت در پایان این دیدار در مصاحبه‌ای گفت: «راجع به توزیع انواع فرآورده‌های نفتی در کشور ـ که امید است از اول مهرماه گازوئیل به طور آزاد در اختیار مردم قرار گیرد ـ و همچنین دربارۀ وضع فروش نفت که تا کنون ارز لازم را تهیه کرده است و در مورد خارک و وضعیت بارگیری و مقابله با توطئه‌های امریکا (که در سطح جهانی با بالابردن نرخ بارگیری و بیمه انجام می‌شود) مطالبی را با استحضار امام امت رسید.» غرضی افزود: «در مقابله با افزایش نرخ بیمه، شرکت بیمه ملی ایران، با نرخ یک درصد در مقابل 7 درصد بیمۀ شرکت‌های امریکایی، توانست ضربه محکمی به آنها وارد سازد.» به گفته وزیر نفت وضع بارگیری در بنادر جنوب عادی است و از اول شهریور ماه تاکنون، به‌طور متوسط، روزانه 5/1 میلیون بشکه نفت صادر می‌شود.[۲۸]
گزارش- 239
امروز دومین دور مذاکرات کنفرانس سران عرب در فاس مراکش، در پشت درهای بسته انجام شد.[۲۹] به گزارش خبرگزاری فرانسه، عراق بر اساس دفاع مشترک اعراب، طرحی را به کنفرانس فاس ارائه کرده است که متضمن صلح یا جنگ همۀ کشورهای عربی علیه ایران است: «تصمیم پرزیدنت صدام به شرکت در کنفرانس سران فاس بیانگر عزم بغداد برای جلب حمایت اعراب است که این خود می‌تواند به وادار نمودن ایران به ترک جنگ و تحمیل صلحی عادلانه به آن (ایران) منجر شود. آگاهان سیاسی در بغداد اظهار می‌کنند که علی‌رغم اوضاع نظامی بسیار متشنج که با حملۀ ششم ایران علیه عراق به وجود آمده و نیز حضور یک هیئت نمایندگی مهم عراقی در فاس، پرزیدنت صدام با حضور خود در آنجا، کسب حمایت اعراب را که به نظر بغداد در جنگ دوسالۀ تهران علیه وی " واجب، ضروری و فوری است"، حتمی قلمداد کرده است. به نظر می‌آید، تماس‌های متعددی که هیئت عراقی از هنگام ورود به فاس تا کنون به عمل آورده، صدام را به این که کنفرانس، طرح عراق در مورد جنگ خلیج [فارس] را در دستور کار خود قرار دهد، امیدوار کرده است. در بغداد گفته می‌شود، چنین اقدامی می‌تواند منجر به بازداشتن ایران از حمله به عراق شود. طرح عراق به‌ویژه خواستار اجرای مادۀ دوم پیمان دفاعی مشترک (میان اعراب) است. به موجب این ماده، هر تجاوزی علیه یک کشور عربی به‌منزلة تجاوز علیه تمامی کشورهای عرب محسوب می‌شود، عراقی‌ها که خود را پاسداران جبهۀ شرق ـ که پیش از این، حملات متعددی علیه اعراب وقوع یافته است ـ می‌دانند، با تلخی زیاد می‌گویند که پاره‌ای از کشورهای برادر عرب مثل سوریه و لیبی (عراق را) تنها گذاشته‌اند.»[۳۰] روزنامه کیهان نیز دربارۀ مباحث صورت گرفته در دومین روز کنفرانس فاس نوشت: «سران عرب در فاس برای اولین بار استراتژی اعراب برای برقراری صلح در خاورمیانه را از زمان تشکیل دولت اسرائیل، مورد بحث قرار دادند. ... [منابع آگاه که این موضوع را اعلام کرده‌اند] از محتوای مذاکرات کاملاً اظهار بی‌اطلاعی کردند، ولی گفتند تجاوز اسرائیل به لبنان و عواقب ناشی از این تجاوز در رأس مسائل مورد بحث قرار دارد.» کیهان به نقل از خبرگزاری‌ها افزود: «جزئیات مذاکرات اجلاسیه سران عرب انتشار نیافته است و تدابیر شدید امنیتی اتخاذ شده است تا از درز جزئیات مذاکرات کنفرانس ـ که نوزده کشور عرب و سازمان آزادی‌بخش فلسطین در آن شرکت کرده‌اند ـ جلوگیری شود.»[۳۱]
گزارش- 240
هم‌زمان با کنفرانس فاس، کاسپار واینبرگر وزیر دفاع امریکا و فرانسیس پیم وزیر امور خارجۀ انگلیس، در لندن گفت‌وگو کردند. خبرگزاری فرانسه دربارۀ مذاکرات انجام شده در این دیدار گزارش داد: «بنا به اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجۀ انگلیس، در این ملاقات که یک ساعت به طول انجامید، طرفین علاوه‌بر جنگ ایران و عراق اوضاع خاورمیانه را در چهارچوب طرح ریگان مورد بررسی قرار دادند.»[۳۲]
گزارش- 241
سازمان ملل متحد آخرین آمار آوارگان فلسطینی بعد از حملۀ اخیر اسرائیل به لبنان و همچنین آمار کلی آوارگان فلسطینی را در کشورهای عربی و دیگر کشورها را منتشر کرد. بر اساس منابع متعلق به سازمان ملل، حملۀ اسرائیل به لبنان گذشته از قتل عام بسیاری از مردم بی‌دفاع، حدود 47 هزار آواره در جنوب این کشور به جا گذاشته است. البته این تعداد فقط شامل آنهایی است که در چادرهای اردوگاه‌ها زندگی می‌کردند و فلسطینی‌ها اکنون آوارگانی هستند که اکثر آنها در جهان عرب مهاجر محسوب می‌شوند. آمار منتشر شدۀ مهاجران فلسطینی که در کشورهای عربی به‌سر می‌برند چنین است: اردن یک میلیون و 150 هزار نفر؛ کرانۀ غربی 833 هزار نفر؛ لبنان 358 هزار نفر؛ کویت 300 هزار نفر؛ سوریه 222 هزار نفر؛ عربستان 137 هزار نفر؛ عمان 51 هزار نفر؛ مصر 456 هزار نفر؛ لیبی 24 هزار نفر؛ قطر 24 هزار نفر؛ بحرین 21 هزار نفر؛ عراق 205 هزار نفر. گفتنی است که حدود 551 هزار نفر در سرزمین‌های اشغالی، 105 هزار نفر در امریکا و در دیگر کشورهای جهان حدود 140 هزار فلسطینی به‌سر می‌برند.[۳۳]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/16
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 172، 17/6/1361، ص 4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/6/1361.
- ↑ مأخذ 1، ص 47، رادیو صوت‌الجماهیر، 16/6/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 16/6/1361، ص 20، لندن ـ خبرگزاری فرانسه؛ وـ روزنامه جمهوری اسلامی، 16/6/1361، ص 3، خبرگزاری فرانسه، و ـ روزنامه اطلاعات 16/6/1361، ص 16، واحد مرکزی خبر.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 16/6/1361، ص 16، واحد مرکزی خبر.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 16/6/1361، ص 3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 173، 18/6/1361، ص 3 و 4، لندن ـ خبرگزاری فرانسه، 17/6/1361.
- ↑ مأخذ 1، ص 2، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/6/1361.
- ↑ همان، ص 6، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/6/1361.
- ↑ مأخذ 4، ص 3.
- ↑ مأخذ 1، ص 2، خبرگزاری فرانسه، 16/6/1361.
- ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه "بررسی مطبوعات جهان"، شماره 240، 1/7/1361،ص8ـ9، روزنامه "لوکوتیدین دوپاری" چاپ فرانسه، 7 سپتامبر 1982 (16/6/1361).
- ↑ سند شماره 16924 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، شماره 174، 19/6/1361، ص 4.
- ↑ همان، ص 3.
- ↑ سند شماره 67140 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه 5 اطلاعات، به مرکز اطلاعات، 20/6/1361.
- ↑ سند شماره 67090 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 5 (تبریز)، به فرمانده مرکز، 19/6/1361.
- ↑ سند شماره 72179 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات منطقه 5، به اطلاعات مرکز، 16/6/1361؛ وـ سند شماره 350247 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از حراست پاسگاه بوکان به قرارگاه قدس، 8/8/1361.
- ↑ مأخذ 5، ص4.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، "صیحفه امام"، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 16 تهران: چاپ اول پاییز 1378، صص 487ـ486.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 18/6/1361،ص10.
- ↑ روزنامه کیهان، 16/6/1361، ص 1.
- ↑ همان، ص 2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 17/6/1361، ص 12.
- ↑ روزنامه کیهان، 17/6/1361، ص 17.
- ↑ مأخذ 22، ص 10.
- ↑ مأخذ 1، ص 40، رادیو بی.بی.سی 16/6/1361.
- ↑ مأخذ 22، ص 11.
- ↑ همان، ص 4.
- ↑ مأخذ 23، ص 1.
- ↑ مأخذ 22، ص 3.
- ↑ مأخذ 1، ص 35، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 16/6/1361.
- ↑ مأخذ 23، ص20.
- ↑ مأخذ 6، صص3ـ2، لندن ـ خبرگزاری فرانسه، 16/6/1361.
- ↑ مأخذ 5، ص 3، لندن ـ واحد مرکزی خبر.