1361.09.05
روزشمار جنگ سال 1361 1361.09.5 | |
---|---|
نامهای دیگر | پنج آذر |
تاریخ شمسی | 1361.09.5 |
تاریخ میلادی | 26 نوامبر 1982 |
تاریخ قمری | 10 صفر 1403 |
گزارش -572
امروز علاوهبر تبادل آتش ميان نيروهاي ايران و عراق در جبهههاي جنگ، ارتش عراق مانند روزهاي گذشته، شهرهاي خرمشهر و آبادان را گلولهباران كرد. سقوط يك فروند از جنگندههاي ارتش عراق در جبهههاي جنگ نيز از ديگر حوادث امروز بود. امروز شهرهاي آبادان و خرمشهر زير آتش سنگين دشمن قرار داشت و براثر آن يك نفر به شهادت رسيد و 10 نفر مجروح شدند. همچنين 2 منزل مسكوني تخريب و قسمتي از پالايشگاه آبادان طعمه حريق شد و به ساختمان راهآهن و گمرك خرمشهر نيز خساراتي وارد آمد.[۱] علاوهبراين، بنابر اطلاعيه ستاد مشترك ارتش و برپايه گزارش نيروهاي ارتش جمهوري اسلامي ايران، در ساعت يك بعدازظهر، يك فروند هواپيماي عراقي در منطقه جنوب، هدف آتش يگان پدافند زمينبههوا قرار گرفت و سرنگون شد.[۲]
گزارش -573
درگيريهاي مناطق كردنشين امروز هم ادامه يافت. در حوادث امروز كه شامل هجوم افراد مسلح غيرقانوني به نيروهاي خودي، مينگذاري و كارگذاشتن بمب ميشود، تلفات و خساراتي به دو طرف وارد شد. يك گروه گشتي از نيروهاي خودي در حوالي روستاي "اجگره" در 7 كيلومتري شمالغربي سنندج مورد هجوم عناصر مسلح غيرقانوني قرار گرفت كه درنتيجه آن، 5 تن از نيروهاي خودي شهيد و 3 نفر گروگان گرفته شدند. در اين اقدام، يك دستگاه وانت نيسان طعمه حريق شد و مقداري سلاح و مهمات به غارت رفت.[۳] همچنين در محور ربط ـ مهاباد، يك دستگاه خودرو زيل به مين برخورد كرد و خسارت ديد و به يك سرباز جراحاتي وارد شد.[۴] در جاده "بوبكتان" در غرب سقز نيز يك خودرو حامل نيروهاي ضدانقلاب به ميني كه خود نيروهاي مسلح غيرقانوني كار گذاشته بودند، برخورد كرد. در اين حادثه، 2 نفر از اعضاي كومهله كه از افراد ردهبالاي تشكيلات اين گروه بودند و 10 نفر از افراد حزب دمكرات كشته شدند.[۵] نيروهاي نظامي ايران در جاده "كانيخوان" در منطقه بانه، بر سر راه عناصر حزب دمكرات، مين كارگذاشتند كه درنتيجه اين اقدام، يك خودرو جيپ حامل 6 تن از افراد حزب دمكرات، به روي مين رفت و همه سرنشينان آن كشته شدند. پس از اين حادثه، حزب دمكرات 2 نفر از افراد محلي را بهبهانه دستداشتن در مينگذاري دستگير كرد. [۶] در حادثه ديگري در قريه "تازهقلعه" در 5/17 كيلومتري غرب بوكان، يك بمب دستساز قوي در يكي از مقرهاي گروه كومهله منفجر شد كه به كشتهشدن 10 تن و زخميشدن 25 تن از افراد اين گروه انجاميد. درباره عوامل كارگذاشتن بمب يا علت انفجار آن گزارشي دريافت نشده است.*[۷]
گزارش -574
نيروهاي سپاه پاسداران در چند عمليات مستقل در مناطق شمال و شمالشرق كشور، ضرباتي به عوامل سازمان مجاهدين خلق (منافقين) وارد كردند. امروز نيروهاي سپاه پاسداران بهدنبال مشاهده فعاليت اعضاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در منطقه سوادكوه، براي بهدامانداختن آنها به جستوجو در منطقه جنگلي لاجيم پرداختند و با يك گروه 5 نفره از اعضاي اين سازمان برخورد كردند. در درگيري ميان اين افراد و نيروهاي سپاه، يكي از افراد سازمان كشته شد و 4 تن ديگر فرار كردند. از اين عده يك قبضه سلاح، تعداد فراواني گلوله، 2 لوله ديناميت و 2 بمب دستساز برجا ماند.[۸] در شمال خراسان نيز نيروهاي سپاه چند عمليات عليه اين سازمان اجرا كردند و موفق شدند افراد چند گروه عملياتي سازمان را دستگير كنند. ترور امامجمعه قوچان و چند نفر از مسئولان شهر از برنامههاي آينده اين گروه بود.[۹] همچنين در اسكو از شهرستانهاي تابع شهر تبريز، شبهنگام نارنجكي به خانه معاون آموزشوپرورش اين شهرستان پرتاب شد كه خساراتي به بار آورد.[۱۰]
گزارش -575
به مناسبت هفته بسيج، اعزام نيروهاي داوطلب مردمي به جبهههاي جنگ سرعت گرفته است. روزنامه كيهان در جمعبندي از اعزامهاي چند روز اخير اين نيروها به جبهههاي جنگ، گزارشي تهيه كرده است كه در آن به اعزام اين نيروها از مناطق مختلف كشور ازجمله تهران، يزد، گرمسار، بهشهر، شاهرود، قائمشهر، بندر گز، ساري، آمل، گچساران، ميبد، ياسوج، اردبيل، بوشهر، همدان، اردكان، بندرعباس، قزوين، مشهد، اراك، قم، اصفهان، گرگان، گنبد، كاشان، رامهرمز، تبريز، مسجدسليمان، خمين، كرج، خرمآباد و... اشاره شده است.*[۱۱]
گزارش -576
در تهران دهها هزار نفر از اعضاي بسيج مستضعفين سپاه پاسداران در سالروز تأسيس بسيج، در دستههاي سازمانيافته از مقابل لانه جاسوسي امريكا (سفارت سابق امريكا) بهسمت دانشگاه تهران راهپيمايي و پس از آن در مراسم نمازجمعه شركت كردند. به همين مناسبت، فرمانده كل سپاه و رئيس ستاد مشترك ارتش نيز پيامهايي صادر كردند. بخشي از گزارش روزنامه كيهان از مراسم راهپيمايي اعضاي بسيج به شرح زير است: در ساعت 9 صبح، دهها هزار نفر از اعضاي بسيج مستضعفين سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در دستههاي سازمانيافته چند صد نفري، مسلح به انواع سلاحهاي دستي درحاليكه پارچههاي رنگارنگي با نوشتارهاي "لا اله الا الله"، "الله اكبر" و "نصر من الله و فتح قريب"، بر پيشاني خود بسته بودند و در بزرگداشت سالروز تشكيل بسيج مستضعفين شعارهاي گوناگون ميدادند، رژه باشكوه خود را از مقابل لانه جاسوسي امريكا بهسوي ميعادگاه عاشقان الله، دانشگاه تهران محل برگزاري نمازجمعه، آغاز كردند. براساس اين گزارش، پيشاپيش دستههاي رژهرونده، گروهي از روحانيون مسلح در صفوف منظم به همراه عدهاي از جانبازان انقلاب اسلامي عضو بسيج كه تصاويري از رهبر انقلاب و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران در دست داشتند، عشق و علاقه بسيج به امام امت و روحانيت را جلوهگر ساختند. در صفوف منظم رژه رزمندگان، هزاران نيروي پير و جوان، صحنه باشكوهي از قدرت مردمي بسيج سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را به نمايش گذاشتند. در خيابانهاي طالقاني، سپهبد قرني و انقلاب، درطول مسير رژهروندگان، انبوه جمعيت امت حزبالله با شعار "اي پاسدار قرآن خدا نگهدار تو، بميرد بميرد دشمن خونخوار تو" از نيروهاي مسلح بسيج استقبال ميكردند و فريادهاي كوبنده "چپ و راست نابود است، اسلام پيروز است" و "حسين، حسين شعار ماست، شهادت افتخار ماست" در فضاي خيابانهاي مسير رژه طنين افكنده بود. در پايان نماز نيز گروههايي از اين نيروها پس از بدرقه پرشور نمازگزاران عازم جبهههاي جنگ شدند.[۱۲] همچنين به مناسبت سالروز تأسيس بسيج، محسن رضايي فرمانده كل سپاه و سرتيپ قاسمعلي ظهيرنژاد رئيس ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي، پيامهايي را صادر كردند. در بخشي از پيام فرمانده كل سپاه آمده است: برادران و خواهران پرشور، عزيزان رزمنده واحد بسيج مستضعفين، اينك جنگ استكبار جهاني عليه انقلاب اسلامي كه بهدست عناصر خودفروختهاي چون صدام و حزب بعثي ـ صهيونيستي حاكم بر عراق، بر ما تحميل شد، با رشادتها و جانبازيهاي شما دلاوران رزمنده، با پيروزي سپاهيان اسلام به پايان خود نزديك ميشود و نيز ضدانقلابيون وابسته به شيطان بزرگ، در مناطق كردنشين كشور با همت والاي رزمندگان فاتح و لشكريان كفرستيز اسلام و مردم مسلمان كُرد بهشدت سركوب شده و آخرين روزهاي حيات ننگين خود را ميگذرانند. تشكيلات تروريسم كور و وحشيانة منافقين دنياپرست نيز با ياري خدا و هوشياري امت حزبالله متلاشي خواهد شد. نقش ايثارگران خداجوي بسيج در بهدستآمدن اين پيروزيهاي شگرف انقلاب اسلامي، چون سپيده صبح صادق بر همگان عيان است و اگر نبود همت مردانه و والاي شما دلاوران واحد بسيج مستضعفين، از نوجوانان 13 ساله تا پيرمردان 80 ساله كه با نيروگرفتن از ايمان به خداوند و الهامگرفتن از مكتب خونبار شهادت، عاشقانه پيكار ميكنيد، بهدستآمدن پيروزيهاي اين چنين، دور از ذهن به نظر ميرسيد. در ادامـه اين پيام آمده است: پس، لحظهاي از رهبري غفلت نورزيد و از كيد دشمنان مكتب غافل نشويد. براي تحقق اين امر، هرچهبيشتر در گروههاي مقاومت مساجد متشكل شويد و با بالابردن سطح آگاهيهاي مذهبي، سياسي و اجتماعي، خود را براي خدمت هرچهبيشتر به اسلام و مسلمين آماده كنيد و در سايه دانشهاي سياسي و ايدئولوژيك، در مسير كمال و رشد گام برداريد.[۱۳] در بخشي از پيام رئيس ستاد مشترك ارتش نيز آمده است: اين نور چشمان امام امت كه اين همه حماسهسرايي و ايثارگري ميكنند، بدون هيچ توقع و چشمداشتي فقط بهخاطر خداوند هستيبخش كه كوبنده مستكبران است، تلاش ميكنند تا اسلام عزيز پيش رود و پرچم "لا اله الا الله" در بالاي كاخهاي ظلم و ستم شرق و غرب به اهتزاز درآيد. اينجانب سلامت و موفقيت هرچهبيشتر بسيجيان و نيروهاي شبهنظامي و عشاير دلير و فرماندهان عزيز آنها را كه با نيروهاي مسلح، ستون فقرات انقلاب اسلامي ايران را تشكيل ميدهند، ازسوي خود و نيروهاي جانبركف ارتش جمهوري اسلامي ايران، از درگاه باريتعالي خواستارم و توفيق روزافزون همگان را در آينده بسيار بسيار نزديك باتوجهبه امدادهاي غيبي به فرماندهي امام عصر(عج) آرزو دارم.[۱۴]
گزارش -577
آقاي هاشمي رفسنجاني امامجمعه موقت تهران، در نمازجمعه تهران با مقايسه وضعيت نيروهاي ايران و عراق و انگيزههاي متفاوت آنان براي حضور در جبههها، درباره فتواي منتشرشدة امام خميني براي شركت نيروها در جبهههاي جنگ و تأثيرات آن بر وضعيت اعزامها گفت: فتوايي از امام منتشر شد كه همان فتواي معمولي ايشان و فتواي قديم است و چيز جديدي نبود كه اگر جبهه نياز دارد، آن مقدم است و هركس بايد كارش را بگذارد و برود جبهه. چون در روزنامه آمد، همه خيال كردند كه اين يك چيز جديدي است. تمام شخصيتهاي كشور ما، استاندارها، فرماندارها، مسئولان راديو و تلويزيون، نمايندگان مجلس، وزيران همه حركت كردند و كارها را گذاشتند و گفتند ما ميخواهيم برويم جبهه. ديديد ديگر آن ماجرايي كه راه افتاد، به جايي رسيد كه فرماندهان نظامي مصاحبه كردند و گفتند ما با دولتيها كاري نداريم، آنها كارشان را انجام دهند. رئيسجمهور رفت خدمت امام در اين فشاري كه آمده بود و همه ميخواستند بروند به جبهه، ايشان رفت خدمت امام و امام فرمودند به مردم بگوييد اين فتواي جديدي نبوده و همان حرف سابق است، جريان جنگ اين است، اصلاً حكم اسلام از اول، حكم خدا، حكم امام از اول، همين بوده كه جنگ اكنون تقدم دارد و وقتي كه جبههها نياز دارد، آدم بايد برود و چون دفاع هم هست، هيچ شرطي هم ندارد. هركسي كه قدرت دفاع دارد، بايد برود دفاع كند. اين هفته هم هفتـه بسيج است. شما امروز در خيابانها ديديد بسيجيها را، آنها امروز خودشان را نشان دادند. آماري كه برادرانمان در بسيج به ما دادهاند، افتخارآميز و عظيم است. نوشتهاند كه از پارسال (اين آمار يكسال است) بيش از 410 هزار نفر از بچههاي اين كشور كه همه داوطلباند، آمدند و دوره (آموزش) ديدهاند و يك بار يا دو بار يا سه بار هم به جبهه اعزام شدهاند. 410 هزار داوطلب يعني به اندازه 4 ميليون سرباز معمولي. داوطلب طور ديگري ميجنگد، خوب ميدانيد. اين را به چه حسابي ميگذاريد؟ اگر همين بسيج را حساب كنيد كه چيز عادي است كه ما روي آن سرمايهگذاري مادي زيادي هم نكردهايم يا لااقل با بودجهاي كه شما فكر كنيد، اينها تجهيز نشدهاند. مثلاً اگر عراقيها براي آوردن 2 هزار مزدور سوداني فلان مبلغ خرج كردهاند، ما براي 50 هزار بسيجي كه به جبهه اعزام كردهايم و آنها آنطوري جنگيدهاند، نصف خرجي كه آنها براي 2 هزار نفري كه از اردن يا سودان آوردهاند، خرج نكردهايم. اين مردم اينطوري ميآيند و ياد ميگيرند. در گزارش رسمي بسيج هست كه نزديك 9050 گروه نظاميافته اكنون در كشور از بسيج درست كردهاند. 6 هزار پايگاه مقاومت مسلح كه مساجد هستند، از اين بچهها پوشيده است، بدون هيچ خرجي، بلكه يك مقدار هم درآمد، چون اينها از خانوادههايشان چيزهايي هم كمك ميكنند. بدون هيچ خرجي كه ميگويم شايد يكقدر مبالغه در آن باشد، بالاخره يك مقدار مخارجي دارد. بيش از 9 هزار گروه مقاومت كه هر گروه بين 20 تا 30 نفر نيرو دارد. در اين گروهها بچههاي مؤمني هستند كه مجهزند و در هر منطقهاي از اين كشور، كوچكترين حركت ضداسلامي و ضدانقلابي انجام بشود، خودشان سركوب ميكنند. در جنگلها هستند، در روستاها هستند، در شهرها هستند، در بخشها هستند و اين را خود مردم درست كردهاند. اين جامعه اگر استحكام دارد، اين جمهوري اگر اين دستاورد را دارد، اگر دشمنان ما وحشت كردهاند، بهخاطر مظاهر اين استحكام است كه اينها ميبينند، اما از چيزهاي ديگرش مثل ارگانيزم كار بياطلاع هستند.[۱۵]
گزارش -578
موضوع شكلگيري مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق باتوجهبه نقش ويژهاي كه ميتواند در آينده عراق ايفا كند، در داخل ايران همچنان با حساسيت دنبال ميشود. ديدار وزير سپاه و فرمانده نيروي زميني ارتش با آيتالله منتظري براي كمك به مجلس اعلا و اعلام پشتيباني محسن رضايي، آيتالله مهدوي كني و حزب جمهوري اسلامي از اين مجلس، نشان از اين حساسيتها دارد كه به آنها اشاره ميشود. امروز محسن رفيقدوست وزير سپاه پاسداران و سرهنگ صيادشيرازي فرمانده نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي درباره انجامدادن اقدامات لازم براي كمك به مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق با آيتالله منتظري ديدار كردند. به گزارش روزنامه كيهان، در اين ديدار گزارشي از اوضاع جبهههاي جنگ تحميلي و تصميمات اتخاذشده درمورد توصيه ايشان مبنيبر ايجاد پايگاههاي نظامي ـ تبليغاتي در مرزهاي ايران و عراق براي تشكيل و استقرار معاودين و پناهندگان عراقي كه درحال مبارزه با رژيم مزدور صدام ميباشند، به اطلاع ايشان رسيد. آنگاه آيتالله منتظري ضمن تقدير و تشكر از مسئولان جبههها و دعا براي پيروزي نهايي رزمندگان شجاع اسلام، به فراهمشدن زمينههاي استقرار حكومت اسلامي در كشور عراق اشاره كرد و گفت: «در اين شرايط حساس كه به حول و قوه الهي فرصت براي پيروزي نهضت اسلامي در عراق فراهم شده است، وظيفه شرعي وجداني تمام اقشار و طبقات محروم و مظلوم عراقي است كه با هر وسيله ممكن، خود را به پايگاههاي نظامي ديگر برادران هموطنشان در مرزهاي ايران اسلامي معرفي كنند و انشاءالله بهزودي آخرين ضربات را بر رژيم صهيونيستي صدام كه آخرين روزهاي حيات خود را طي ميكند، وارد آورند.»[۱۶] محسن رضايي فرمانده سپاه پاسداران نيز درباره چگونگي عملكرد سپاه درزمينه تأمين تداركات موردنياز براي تشكل نيروهاي داوطلب عراقي كه آماده مبارزه با دولت عراق هستند، اظهار كرد: ملت و دولت ما از مدتها پيش آمادگي خود را براي پشتيباني از مردم مسلمان، مستضعف و مظلوم عراق بهمنظور برپايي يك حكومت عادلانه اسلامي متكي بر آراي مردم اعلام كرده بود و در شرايط حاضر، با تشكيل مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق و درخواست كمك اين مجلس از جمهوري اسلامي ايران، تأمين تداركات و نيازمنديهاي نظامي و آموزشي حاميان انقلاب اسلامي عراق بهعهده سپاه گذاشته شده و سپاه با همكاري دولت و برخي ارگانهاي ديگر، انجام اين امر مهم را در دستور كار خود قرار داده است. محسن رضايي در همين باره اعلام كرد: سپاه آماده است بهمحض اعلام آمادگي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق مبنيبر ثبتنام داوطلبان مسلمان عراقي بهمنظور مبارزه با رژيم خودكامه بعثي، امكانات مختلف خود را كه از قبل براي اين كار تدارك ديده است، در اختيار آنان بگذارد.[۱۷] آيتالله مهدوي كني عضو فقهاي شوراي نگهبان و دبير جامعه روحانيت مبارز تهران نيز در يك مصاحبه مطبوعاتي و راديو، تلويزيوني، پشتيباني اين جامعه را از مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق اعلام كرد. آيتالله مهدويكني در پاسخ به سؤال خبرنگاران درمورد ديدگاه جامعه روحانيت مبارز تهران درباره تشكيل مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق گفت: بهدنبال پيروزي انقلاب اسلامي، ايران كانون انقلاب اسلامي شده و مسلماً مصدر صدور انقلاب اسلامي در تمام منطقه است. به اين معنا كه ملتهاي مسلمان منطقه بايد از انقلاب اسلامي ايران و رهبري اين انقلاب الهام بگيرند، بدون اينكه ما بخواهيم دخالت رسمي و مستقيم در امور ممالك ديگر داشته باشيم. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، دشمنان اسلام به دو دليل عراق را به مبارزه با ايران وادار كردند: يكي اينكه ايران كانون انقلاب بود و ميخواستند اين مركز و كانون را در نطفه خفه كنند؛ جهت دوم اينكه عراق از جهات گوناگون به ايران شباهت دارد. اين جنگ براي ما بركاتي داشت كه يكي از بركاتش همين است كه انقلاب عراق، جوشش و تحرك بيشتري پيدا كرده و برخلاف آنچه آنها تصور ميكردند، بهتدريج اين حركت كه تاريخچه مفصلي دارد، به جايي رسيده كه صدام در معرض نابودي قرار گرفته است.[۱۸] همچنين حزب جمهوري اسلامي به مناسبت تشكيل مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، بيانيهاي منتشر كرد. در بخشي از اين بيانيه آمده است: در شرايطي كه انقلاب اسلامي مردم عراق در مراحل حساس و سرنوشتسازي قرار گرفته است، اعلام تشكيل مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق بارقة اميدي در دل محرومان و مستضعفان عراق و منطقه به وجود آورد. اعلام تشكيل اين مجلس مكتبي، با تركيب روحانيون برجستهاي كه در آن عضويت دارند، نقطه عطفي در تاريخ مبارزات اين ملت رشيد و مقاوم خواهد بود. استكبار جهاني و مزدور و دستنشاندهاش صدام عفلقي، با اعلام موجوديت اين مجلس ـ كه نشاندهنده رهبري واحد و انسجام همة نيروهاي مؤمن و مسلمان عراق است ـ بيش از هر زمان ديگر به وحشت افتاده است و از هيچ جنايتي فروگذار نخواهد كرد، ولي بر ملت آزاد عراق است كه با تمام قوا بهمنظور حمايت و تقويت اين رهبري اسلامي انقلاب تا نيل به اهداف مقدس آن كه سرنگوني رژيم بعثي ـ صهيونيستي بغداد و استقرار جمهوري اسلامي عراق و گشودن راه آزادي قدس عزيز است، از پاي ننشينند. انشاءالله، بهزودي با عنايات خداوندي، نخل بلند انقلاب اسلامي شما مردم فداكار ـ كه سيراب و شاداب از خونهاي پاك و جوشان مجاهدان و مبارزان راه خداست ـ به ثمر بنشيند و در سايه پر طراوت خود، مستضعفان و محرومان عراق را مأوا بخشد.[۱۹] همچنين بنابر اعلام روزنامه اطلاعات، گروهي از اعضاي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق كه براي بازديد از جبهههاي نبرد حق عليه باطل به خوزستان سفر كرده بودند، اهواز را بهقصد تهران ترك كردند. اين عده در مدت اقامت سه روزه خود در خوزستان، از مناطق آزادشده در جريان عمليات موفقيتآميز محرم و نيز شهرهاي موسيان و دهلران ديدن كردند. اعضاي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق همچنين از تأسيسات نفتي و شهرك زبيدات كه در عمليات تاريخي محرم بهدست نيروهاي ايران آزاد شده است، بازديد كردند و با رزمندگان اسلام مستقر در خطوط مقدم جبهههاي جنوب به گفتوگو نشستند. اين عده همچنين دو روز قبل، از شهرهاي سوسنگرد، هويزه، خرمشهر و آبادان بازديد كردند.[۲۰]
گزارش -579
گسترش مناسبات اقتصادي ايران با شوروي و تركيه، در راديوهاي شوروي، امريكا و انگليس بازتاب وسيعي داشت. راديو مسكو در يكي از برنامههاي امروز خود با اشاره به توافقات انجامشده بين ايران و شوروي درباره چگونگي استفاده از آب رودخانههاي مرزي دو كشور، اين موضوع را به نفع دو كشور دانست و آن را موجب گسترش مناسبات حسن همجواري ارزيابي كرد. در بخشي از اين گفتار راديويي با اشاره به تاريخچه استفاده از منابع آبي مشترك، آمده است: چندي پيش در مسكو، مذاكرات شوروي و ايران درباره استفاده مشترك از منابع آبي و انرژي كانالي مرزي انجام و راههاي گسترش همكاري ميان اتحاد شوروي و ايران براي استفاده از آب رودخانههاي ارس، اترك و تجن تعيين شد. همكاري ميان اتحاد شوروي و ايران در استفاده از منابع آبي مرزي، چند دهه سابقه دارد. در سال 1926، موافقتنامه مربوط به استفاده مشترك از آب رود تجن ميان اتحاد شوروي و ايران منعقد شد. در ژوئيه 1966 موافقتنامه مربوط به همكاري اقتصادي ميان دو كشور امضا و براساس آن، يك نيروگاه برق ـ آبي در نزديكي شهر نخجوان روي رود ارس احداث شد. تأسيسات برق ـ آبي ارس شامل دو نيروگاه در دو طرف كرانه آبي شوروي و ايران ميباشد كه در سال 1971 به بهرهبرداري رسيده است. در قسمت ديگري از اين گزارش آمده است: در اين مذاكرات، موضوع گسترش همكاري طرفين درزمينه استفاده از منابع آبي رودخانههاي مرزي، بررسي شد و سازمان طراحي اتحاد شوروي، براي هريك از اين طرحها گزارشي فني تهيه كرد كه اقتصاديبودن ساختمان اين تأسيسات را تأييد ميكند. درنتيجه مذاكراتي كه ميان شوروي و ايران انجام شد، نمايندگان دو طرف، پروتكل همكاري درزمينه استفاده از منابع آبي رودخانههاي مرزي را امضا كردند.[۲۱] اين درحالي است كه همزمان، راديو امريكا به نقل از مركز مطالعات امنيت بينالمللي امريكا، خبر از گزارش منتشرشدهاي داده كه به تمايل ايران بهسمت شوروي و افزايش حجم مبادلات بازرگاني دو كشور مربوط ميشود. مركز مطالعات امنيت بينالمللي ـ كه يك مؤسسه خصوصي امريكا براي تحقيق در امور ايران است ـ ادعا كرد: بهرغم انتقادهاي شديداللحن جمهوري اسلامي از امريكا و شوروي، ايران بهتدريج به حوزه نفوذ شوروي كشيده ميشود. بنابه گزارش اين مركز تحقيقاتي، حكومت اسلامي تهران، بهمنظور دريافت كمك براي اعمال سياستهاي توسعهطلبانهاش در حوزه خليجفارس، به شوروي روي آورده است. اين مركز هشدار داد، درصورتيكه اين جريان ادامه يابد، ايران با خطر ازدستدادن استقلال و تماميت ارضي خود مواجه خواهد شد. راديو امريكا اضافه ميكند: اين مركز تحقيقاتي براي اثبات گزارش خود، به مبادلات بازرگاني روزافزون جمهوري اسلامي با شوروي و كشورهاي همپيمانش اشاره كرده است.[۲۲] راديو بيبيسي نيز از توسعه روابط اقتصادي ايران و تركيه و افزايش صادرات تركيه به ايران خبر داد. به گزارش اين راديو: روابط ايران و تركيه تا قبل از انقلاب اسلامي ايران ناچيز بود، اما امسال صادرات تركيه به ايران از مرز 350 ميليون دلار گذشته است. توافق بر سر اصول احداث يك خط لوله گاز طبيعي در فروردين ماه گذشته، نمونهاي از گسترش روابط دو كشور است. گنجايش اين خط لوله، 35 ميليون متر مكعب ميباشد و عظمت آن در حدي است كه كمكهاي فني و مالي كشورهاي صنعتي غرب را ايجاب ميكند. طرح احداث يك خط لوله نفت كه نفت ايران را ازطريق تركيه به يكي از بنادر دريايي مديترانه برساند، در زمان شاه مورد توجه قرار گرفت و اكنون بار ديگر مطرح شده است.[۲۳]
گزارش -580
دلايل توسعه رابطه عراق با كشورهاي عرب حاشيه خليجفارس، اوضاع وخيم اين كشور در جنگ و بحران اقتصادي در عراق، موضوعاتي هستند كه روزنامـه انگليسي هرالد تريبيون و راديو كلن آلمان به آنها پرداختهاند. خبرنگار اعزامي اين روزنامه انگليسي به منطقه در گزارش خود به نقل از منابع غربي و مقامات اين كشورها آورده است: بنبست جنگ ايران و عراق ظاهراً موضع دولتهاي محافظهكارتر عرب را در منطقه تقويت كرده است. به عقيده منابع ديپلماتيك، عراق تحت فشار جنگ، به كشورهايي چون عربستان سعودي، اردن، كويت، يمن جنوبي، امارات متحده عربي و همچنين عمان نزديكتر ميشود. به گفته همين منابع، اين گرايش عراق احتمالاً بهموازات وابستگي بيشتر اين كشور به عربستان سعودي و ديگر كشورهاي خليجفارس، افزايش خواهد يافت. در اين گزارش، يكي از دلايل افزايش تمايل اين كشورها به ارتباط با عراق، وحشت از اشاعه يك انقلاب اسلامي ازنوع ايران در ميان شيعيان اين كشورها عنوان شده است كه ترس از عراق را بهعنوان يك دشمن متجاوز، از بين برده است. اكنون ترس اصلي از اين است كه ايران اقدام به صدور انقلاب خود كند.[۲۴] راديو كلن نيز ضمن بررسي اوضاع اجتماعي و اقتصادي متأثر از جنگ در عراق، به نقل از يك خبرنگار مقيم بغداد، ضعيفشدن روحيه ارتش را يكي از مشكلات فعلي اين حكومت عنوان كرده است. در قسمتي از گزارش اين راديو آمده است: امروز كه دو سال از حمله عراق به ايران و شروع جنگ بين دو كشور ـ كه در اروپا به جنگ خليج معروف شده است ـ ميگذرد، در عراق بهتدريج خستگي و بيزاري از جنگ مشاهده ميشود كه علت اين تضعيف روحيه ارتش عراق، كثرت تعداد كشتهشدگان عراق در جنگ با ايران است. يك كارمند دولت عراق كه نميخواهد نامش در اين گزارش فاش شود، ميگويد: امروز كسي در عراق نيست كه پسر، برادر يا پدر خود را در اين جنگ از دست نداده باشد. دولت عراق تاكنون گزارش رسمي درباره مجموع تلفات انساني در جنگ منتشر نكرده است، ولي ديپلماتهاي خارجي، تعداد كشتهشدگان عراق را بين 30 تا 60 هزار نفر تخمين ميزنند كه البته اين رقم بايد با كل جمعيت عراق كه 14 ميليون نفر است، مقايسه شود. هزاران خانواده عراقي از سرنوشت فرزند خود بياطلاعاند، زيرا عده زيادي از آنها مفقودالاثر اعلام شدهاند و فقط مرگ يك سرباز وقتي تأييد ميشود كه جسد او پيدا شود. ارتش عراق هنگامي نام يك سرباز را در ليست اسيران وارد ميكند كه سرباز ديگري به قرآن سوگند ياد كند كه اسيرشدن او را به چشم خود ديده است. عده مجروحان ارتش عراق نيز 70 تا 100 هزار نفر برآورد ميشود. خبرنگار مذكور در بخش ديگري از اين گزارش، به بررسي وضعيت اجتماعي بغداد و اوضاع اقتصادي اين كشور پرداخته و آورده است: اوضاع بغداد مانند اوضاع يك شهر درحال جنگ نيست و گرچه سربازان عراقي در فاصله 100 كيلومتري آن نبرد ميكنند و كشته ميشوند، اهالي آن شهر ميگويند كه اوضاع شهر در اين اواخر بدتر شده است. ازجمله اينكه سربازاني كه براي استفاده از مرخصي به شهر ميآيند، در مصرف مشروبات الكلي زيادهروي ميكنند و اغلب بين آنها و مردم عادي درگيري روي ميدهد و موارد دزدي و حمله به مردم بهقصد سرقت نيز افزايش يافته است. وضع اقتصادي عراق نيز رو به سقوط ميرود و صدام حسين رئيسجمهور اين كشور، براي سال 1983 (1362) اعلام صرفهجويي در هزينههاي دولتي كرده است. باتوجهبه اينكه عراق هر ماه، 2 ميليارد و 500 ميليون دلار خرج جنگ ميكند، عجيب است كه دولت زودتر از اين، هزينههاي بخش عمومي را كاهش نداده است. كمك اصلي به اقتصاد عراق را عربستان سعودي، كويت و ساير كشورهاي عربي ساحل خليجفارس پرداخت ميكنند كه از تلاش ايران براي توسعه قدرت خود بيم دارند. مردم عراق با تورم و افزايش 40 درصدي قيمتها و كمبود برخي مواد غذايي روبهرو هستند و بايد آن را تحمل كنند؛ هرچند به قول يك كارشناس اقتصادي آن كشور، دولت عراق سعي دارد تا جايي كه ممكن است مردم عادي ازبابت جنگ دچار زحمت نشوند. يك جوان عراقي ميگويد اگر ايران در تبليغات خود نميگفت كه هدفش تصرف بغداد است، ملت عراق خيلي بيشتر از اينها از جنگ و حكومت صدام حسين اظهارنارضايتي ميكرد.[۲۵]
گزارش -581
سخنان صريح فرانسوا ميتران رئيسجمهور فرانسه، در حمايت از عراق و اظهار علاقهمندي وي به پيروزي عراق در جنگ، در سفر وي به مصر و همچنين اظهارنظرهاي وزير خارجه بحرين درباره خطرناكبودن پيروزيهاي ايران، ازجمله اخبار خارجي امروز جنگ بود. به گزارش روزنامه كيهان، فرانسوا ميتران در پايان سفر 3 روزة خود به مصر، خواستار ايجاد توازن قدرت ميان ايران و عراق شد و گفت: تلاش قدرتهاي غربي بايد بهمنظور حفظ توازن قوا باشد، زيرا ما نميخواهيم كه عراق در اين جنگ شكست بخورد. ميتران كه در سخنان خود خطاب به خبرنگاران، سعي داشت اين جنگ را يك جنگ قديمي و براساس رقابتهاي تاريخي ايران و عراق جلوه دهد، سقوط صدام را خطر بزرگي براي ثبات منطقه خواند. به گزارش رويتر از اسوان، جنگ عراق با ايران ازجمله موضوعات اصلي مذاكرات ميتران با حسني مبارك رئيس حكومت مصر، در قاهره و در شهر اسوان واقع در جنوب مصر بود.[۲۶] شيخ محمدبنمبارك آلخليفه وزير خارجه بحرين نيز در مصاحبه با روزنامه النهار (چاپ بيروت) اظهار كرد: هرگونه پيشرفت نيروهاي ايراني در مرز عراق، به خودي خود يك اقدام بسيار جدي محسوب ميشود. و بايد واكنش جمعي اعراب را درپي داشته باشد و اين مانند وقتي است كه هريك از كشورهاي عربي با يك تهاجم خارجي مواجه شوند. چنين تهاجمي نهتنها عراق را بلكه همه كشورهاي عربي را با تهديد روبهرو خواهد كرد.[۲۷]
گزارش -582
روزنامه واشنگتن پست در شماره اخير خود، مطالبي را درباره سازمان اوپك، دستهبنديهاي موجود در اين سازمان، وضعيت صدور نفت كشورهاي عضو اين سازمان و آينده بازار جهاني نفت به چاپ رساند. راديو امريكا در قسمتي از گزارش خود به نقل از اين روزنامه اعلام كرد: اعضاي اوپك اكنون به دو گروه كاملاً متمايز تقسيم شدهاند: گروه اول شامل كشورهاي عربي توليدكننده نفت است كه رهبري آنها را زكي يماني وزير نفت پادشاهي سعودي، بهعهده دارد و اين گروه ادعا ميكند كه ميخواهد قيمتهاي پايه نفت اوپك را در سطح بشكهاي 34 دلار حفظ كند. گروه دوم شامل ايران، ليبي، نيجريه و ونزوئلا است كه مقررات اوپك را رعايت نكرده و اقدام به فروش ارزانتر نفت كردهاند و اكنون نفت خود را با حدود 15 درصد تخفيف به فروش ميرسانند. در ادامه مطلب، درباره ميزان توليد نفت اوپك و تقاضاي بازار آمده است: به پيشبيني كارشناسان اقتصادي اوپك، تقاضا براي نفت در سال آينده بين 2 تا 3 درصد افزايش خواهد يافت. درحالحاضر، اين تقاضا در حدود 18 ميليون بشكه در روز است كه اگر پيشبيني كارشناسان اوپك تحقق يابد، اين رقم به حدود 18 ميليون و 500 هزار بشكه در روز خواهد رسيد. تقاضا براي نفت اخيراً در حدود 2 ميليون بشكه در روز افزايش يافته است و اوپك از اين افزايش كه بيشتر با اقدام كمپانيهاي نفت براي ذخيرهكردن نفت در انبارها انجام ميشد، استقبال كرد، اما بخش عمدهاي از تقاضاي نفت در بازارهاي جهان با افزايش توليد اين ماده بهدست ايران، ليبي و ونزوئلا خنثي شد. اين سه كشور، درحالحاضر سطح توليد خود را از سهميهاي كه اوپك در نظر گرفته است، افزايش دادهاند و درمجموع، روزانه 6 ميليون بشكه نفت توليد ميكنند كه 2 ميليون و 500 هزار بشكه بيشتر از سهميه تعيينشده آنهاست. نويسنده واشنگتن پست در پايان ادعا ميكند: عربستان سعودي بهاحتمالزياد، در اجلاس آينده وزيران نفت اوپك از ايران و ليبي درخواست خواهد كرد تا به ارزانفروشي نفت پايان دهند. ايران درحالحاضر نفت را بشكهاي 28 تا 29 دلار به فروش ميرساند، حال آنكه بهاي رسمي نفت اوپك، بشكهاي 34 دلار است. ميزان صادرات نفت ايران درحالحاضر 2 ميليون و 500 هزار بشكه در روز گزارش شده است.[۲۸]
گزارش -583
شوراي مركزي سازمان آزاديبخش فلسطين، ديروز طرح صلح خاورميانهاي رونالد ريگان رئيسجمهوري امريكا را رد كرد. در بيانيهاي كه در پايان اجلاس 8 ساعتة شوراي 66 عضوي مركزي سازمان آزاديبخش فلسطين منتشر شد، آمده است: «پيشنهادات امريكا، برآورنده حقوق ملي انكارناپذير فلسطين تحت رهبري سازمان آزاديبخش فلسطين نيست.» در بيانيـه اين شورا، خواسته سازمان آزاديبخش فلسطين براي تعيين سرنوشت و ايجاد يك كشور مستقل فلسطيني بار ديگر تكرار شده است. اين بيانيه دو صفحهاي، اولين بيانيه رسمي مربوط به خط مشي سياسي اين سازمان پس از خروج از بيروت و اولين واكنش رسمي به طرح ريگان است. در اين بيانيه، تلاش براي ضربهزدن به سازمان آزاديبخش فلسطين كه نماينده فلسطينيها خوانده ميشود، محكوم و شناسايي اين سازمان بهعنوان تنها نماينده قانوني مردم فلسطين خواسته شده است. در پايان اين اجلاس، ياسر عرفات رئيس كميته اجرايي سازمان آزاديبخش فلسطين، گفت: «بدون ايجاد يك كشور مستقل فلسطين، صلح به خاورميانه باز نخواهد گشت.»[۲۹]
گزارش -584
خبرگزاري فرانسه از رم گزارش داد، يكي از كارمندان سفارت ايران در رم، در نامهاي كه در روزنامههاي امروز ايتاليا چاپ شده است، اعلام كرد كه بهمنظور پيوستن به شوراي ملي مقاومت به رياست ابوالحسن بنيصدر رئيسجمهور پيشين ايران، از مقام خود در سفارت كنارهگيري كرده است.[۳۰] راديو اسرائيل نيز در يك گزارش خبري گفت: امروز در استكهلم اعلام شد كه يك خلبان هواپيمايي ايراناير، از سوئد تقاضاي پناهندگي سياسي كرده است. اين خلبان ايراني كه اقدامات اوليه براي پناهندگي سياسي را در سفارت سوئد در ژاپن انجام داده، ادعا كرده كه در حمل نارنجك و مواد منفجره از آلمان شرقي، ليبي و سوريه به ايران بهوسيله هواپيماي ملي ايران شركت داشته است.[۳۱]
ضميمه گزارش575: گزارش روزنامه كيهان از اعزامهاي اخير اقشار گوناگون مردم به جبههها مشروح گزارش روزنامه كيهان درباره اعزامهاي مردمي اخير به اين شرح است: براساس گزارشهاي رسيده از شهرستانها، شهرها، بخشها و روستاهاي ميهن اسلاميمان، طي روزهاي اخير هزاران نفر ديگر از طبقات مختلف امت انقلابي آموزشديده... عازم جبههها شدند. همگام با اين نيروها، اكيپهاي پزشكي، فني، امدادگر و صاحبان حرف گوناگون نيز جهت ياري پشت جبهههاي جنگ تحميلي رهسپار نبردگاهها شدند. در ذيل به اسامي نهادها و مناطقي كه اين راهيان حق را اعزام كردهاند، بسنده شده است: گروهي از محصلان و طلاب علوم ديني مدرسه شهيد مطهري و جمعي ديگر از تهران؛ چهل و پنجمين اكيپ پزشكي سازمان منطقهاي بهداري يزد؛ عدهاي از روحانيون ازسوي [سازمان] تبليغات اسلامي يزد؛ جمعي از بسيج سپاه منطقه3؛ عدهاي از سپاه و بسيج روستاي كهنآباد گرمسار؛ بسيج ميانه؛ بسيج بهشهر؛ يك اكيپ فني از جهاد بهشهر؛ گروهي امدادگر از شاهرود؛ بسيج مهريز؛ عدهاي از روحانيون قائمشهر؛ جمعي از مردم بندر گز؛ گروهي از بسيج لاهيجان؛ بسيج كتالم؛ يك اكيپ فني از ساري؛ يك گروه فني از جهاد چالوس؛ گروهي فني از جهاد آمل؛ بسيج گچساران؛ عدهاي از لنگرود؛ گروههايي از سپاه سپيدان، ابرقو، آباده، داراب، جهرم و لار؛ گروهي امدادگر، تكنيسين، بهيار و راننده از ستاد كمكهاي اوليه استان هرمزگان؛ يك اكيپ فني ماشينآلات و كارگر ساده از جهاد مازندران؛ يك گروه امدادگر، نجار و كارگر ساده از جهاد سوادكوه؛ عدهاي از سپاه ميبد؛ بسيج ياسوج؛ اعزام مجدد گروهي از بسيج نكا؛ گروههايي از بسيج و نيروهاي مردمي شهرهاي اردبيل، خلخال و بخش نمين؛ جمعي از جوانان بوشهر و روستاهاي تابعه؛ عدهاي از بسيج و روستاهاي ماماهان و شيرينسوي همدان؛ گروهي از جوانان برازجان، گناوه و دير؛ گروهي از سپاه و بسيج لنجان سفلي؛ عده كثيري از معلمان و دانشآموزان هنرستان و دبيرستانهاي شرف، شهيدان رضايي، فارابي و مدارس راهنمايي اردكان؛ جمعي امدادگر، باطريساز، راننده، تكنيسين راديولوژي و بهيار از ميناب و بندرعباس؛ بسيج خرامه و ممسني؛ گروه كثيري از اعضاي جهاد و شوراهاي هماهنگي اسلامي روستاهاي خراسان شامل مكانيك، صافكار اتومبيل، جوشكار، آشپز، راننده، بنا، آرايشگر، باطريساز، نانوا، خطاط، آپاراتي، سيمكش، گچكار و غيره؛ اكيپي متشكل از معمار، برقكار، لولهكش و غيره از ستاد بازسازي سوسنگرد در آمل؛ جمعي از جوانان قزوين؛ عده زيادي از جوانان سلماس؛ بسيج لارستان، سروستان و ارسنجان؛ گروهي از كارگران كارخانجات و كارمندان ادارات يزد؛ گروههايي از بسيج خورموج، اهرم، كنگان، دلوار، بوالخير و جم بوشهر؛ جمعي از بسيج و سپاه همدان؛ گروههايي از جوانان مرودشت، اصطهبانات و زرقان، جمعي از مردم نيريز و اقليد؛ جمعي از قير، كارزين، خنج و بانش بيضا؛ عدهاي از بسيج و هستههاي مقاومت اسكو و حومه؛ عدهاي از سپاه مشهد؛ گروهي از بسيج خوي و توابع؛ گروهي از روحانيون از سپاه منطقه 4؛ گروهي ديگر از ميبد؛ 3 گردان از بسيج و سپاه اراك؛ گروهي از دانشآموزان دبيرستانهاي مختلف قم؛ گروهي از سپاه اصفهان؛ جمعي از سپاه و بسيج مشكينشهر؛ عدهاي از بسيج عليآباد بيهان؛ گروهي ديگر از بسيج گچساران؛ جمع كثيري از روحانيون حوزه ازسوي دفتر تبليغات اسلامي قم؛ گروههاي كثيري از منطقه6 سپاه شامل كرمان، سيستانوبلوچستان و هرمزگان؛ گروههايي از بسيج گرگان، بندرتركمن، مينودشت و گنبد؛ جمعي از بسيج ابهر؛ بسيج كاشان؛ عدهاي از بروجرد؛ گروههايي از عشاير و دانشآموزان خرمآباد، اليگودرز، درود، الشتر، كوهدشت، نورآباد و ازنا؛ عدهاي از بسيج پلدختر؛ جمعي از محصلين و دبيران دبيرستانهاي امام خميني دهبيد و مالك اشتر فرايجان؛ گروهي از روحانيون خراسان؛ يك گروه از بسيج دشتي از توابع بوشهر؛ يك گروه از مجاهدين مسلمان عراقي؛ گروههايي از بخشهاي خفر سروستان و قادرآباد استان فارس؛ گروهي از رامهرمز؛ بسيج سراب؛ جمعي از انجمن اسلامي كارخانه تراكتورسازي تبريز؛ عدهاي از بسيج دولتآباد برخوار اصفهان؛ جمعي از جهادگران مسجدسليمان؛ عده كثيري از بسيج آباده؛ جمعي از كاركنان شهرباني شادگان؛ عدهاي از محصلين، كارگران و كشاورزان يزد، عده كثيري از سپاه خمين؛ گروههايي از سپاه منطقه9؛ عدهاي بنا و راننده از كرج؛ بسيج ميناب؛ عدهاي از جوانان و سالمندان بخش گودين باختران؛ يك گروه ديگر از خرمآباد؛ عدهاي از جوانان ماهشهر؛ عدهاي از اردبيل و پايگاه هوايي تبريز؛ بسيج ساوه؛ عدهاي از بنياد مستضعفان خراسان و ساكنان شهرك امام مشهد؛ بسيج شاهرود و گرمسار؛ جمعي از نيروهاي مردمي و بسيج تويسركان؛ گروهي از روستاييان اسلامآباد ثاني از توابع ملاير؛ گروهي كثير از بسيج و سپاه مازندران و گيلان؛ گروهي ديگر از كرج شامل تكنيسين ساختمان و برق و عده كثيري آهنگر، لولهكش، نجار و كركرهساز؛ عدهاي از بسيج گرمي؛ جمع كثيري از مردم، بسيج و نيروهاي مقاومت بخش فراشبند ميمند؛ گروهي از بسيج دهدشت، روستاها و عشاير منطقه؛ گروهي ديگر از بسيج تويسركان؛ عدهاي از مردم اهل تسنن و تشيع كنگان؛ عده ديگري از بسيج دير از توابع بوشهر؛ گروهي ديگر از دانشآموزان و اعضاي بسيج بخش نمين؛ همچنين گروههايي ازسوي جهاد گرگان جهت بازسازي سوسنگرد و جمعي شامل گچكار، سيمانكار و مشاغل ديگر براي بازسازي شوش عازم اين شهرها شدند.[۳۲]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/09/05
- ↑ سند شماره 73468 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا ـ معاونت عمليات و اطلاعات (مد عمليات)، شماره 251، تاريخ 7/9/1361، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 6/9/1361، ص2، اطلاعيه ستاد مشترك ارتش.
- ↑ سند شماره 73488 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا ـ معاونت عمليات و اطلاعات (مد عمليات)، شماره 252، تاريخ 8/9/1361، ص1.
- ↑ سند شماره 358328 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبهاي، از قرارگاه مركزي حمزه سيدالشهدا(ع) (طرح و برنامه عمليات) به ستاد مركزي سپاه (طرح و برنامه عمليات)، 11/9/1361، ص1.
- ↑ همان، ص3.
- ↑ سند شماره 357741 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه مركزي حمزه سيدالشهدا(ع) (طرح و برنامه) به ستاد مركزي (مركز فرماندهي)، 28/9/1361، ص1.
- ↑ مأخذ 4، ص3؛ و ـ سند شماره 358377 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه مركزي حمزه سيدالشهدا(ع) (طرح و برنامه عمليات) به قرارگاه مركزي حمزه سيدالشهدا(ع) (ركن3)، 8/9/1361؛ و ـ سند شماره 227497 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز اخبار و رسانهها، ارتباطات روابط عمومي ستاد مركزي سپاه، خبرنامه، نشريه شماره 365، تاريخ 10/9/1361، ص2.
- ↑ سند شماره 105201 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، شماره 195، تاريخ 10/9/1361، ص3.
- ↑ سند شماره 73463 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد منطقه 4 فرماندهي به فرماندهي كل، 7/9/1361، ص1.
- ↑ سند شماره 103819 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، بولتن شماره 194، تاريخ 9/9/1361، ص2.
- ↑ روزنامه كيهان، 6/9/1361، ص6.
- ↑ همان، ص3.
- ↑ همان، ص2.
- ↑ همان، ص3.
- ↑ همان، صص 4، 18 و 19.
- ↑ همان، ص2.
- ↑ همان، ص3.
- ↑ همان، ص3.
- ↑ همان، ص2.
- ↑ مأخذ 2، ص2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارشهاي ويژه، شماره 255، تاريخ 9/9/1361، ص22، راديو مسكو، 5/9/1361.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارشهاي ويژه، شماره 253، تاريخ 7/9/1361، ص32، راديو امريكا، 6/9/1361.
- ↑ دفتر سياسي سپاه، نشريه رويدادها و تحليل، شماره 48، 11/7/1361، ص43.
- ↑ واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن راديوهاي بيگانه، 6/9/1361، صص 10 و 11، راديو بيبيسي، 5/9/1361.
- ↑ واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن راديوهاي بيگانه، 6/9/1361، صص 16 ـ 14، راديو كلن، 5/9/1361.
- ↑ روزنامه كيهان، 7/9/1361، ص16.
- ↑ مأخذ 22، ص2، بيروت ـ خبرگزاري كويت، 6/9/1361.
- ↑ مأخذ 22، صص 20 و 21، راديو امريكا، 6/9/1361.
- ↑ مأخذ 11، صآخر.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارشهاي ويژه، شماره 252، تاريخ 6/9/1361، ص8، رم ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 5/9/1361.
- ↑ همان، صص 30 و 31، راديو اسرائيل، 5/9/1361.
- ↑ مأخذ 11.