1361.12.20

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.12.20
نام‌های دیگر بیست اسفند
تاریخ شمسی 1361.12.20
تاریخ میلادی 11 مارس 1983
تاریخ قمری 25 جمادی‌الاول 1403





گزارش - 276

بمباران ایوان‌غرب به‏ وسیله هواپیماهای عراقی، تلفات و خساراتی به عشایر منطقه وارد آورد. شهرهای آبادان و خرمشهر نیز همچنان آماج حملات توپخانه‌ای ارتش عراق هستند. در استان ایلام، چند هواپیمای عراقی به شهر ایوان غرب حمله کردند که براثر آن 5 تن از عشایر در اطراف این شهر زخمی شدند و علاوه‏بر واردآمدن خساراتی به محل زندگی آنان تعداد فراوانی از دام‌هایشان نیز تلف شدند.[۱] امروز همچنین در آبادان 3 منزل مسکونی براثر گلوله‌باران نظامیان عراق ویران شد. حملات ارتش عراق به خرمشهر نیز موجب آتش‌سوزی و ازبین‏رفتن 700 اصله درخت خرما در اطراف این شهر شد.[۲] در حملات دیروز ارتش عراق به شهرهای آبادان و خرمشهر نیز 4 نفر زخمی شدند و 2 منزل مسکونی ویران شد.[۳]

گزارش - 277

پناهندگی نیروهای نظامی و مردم عادی عراق به جمهوری اسلامی ایران، امروز نیز همچون روزهای گذشته ادامه داشت. امروز 6 نفر از مردم عراق ازجمله 3 پزشک، ازطریق مرزهای غربی وارد ایران شده، درخواست پناهندگی کردند. دیروز هم 6 تن از اهالی شهرهای بغداد، کاظمین و نجف ازجمله 2 پزشک و یک دندانپزشک، به جمهوری اسلامی ایران پناهنده شدند.[۴] همچنین یک سرباز عراقی جمعی تیپ36 پیاده، خود را به نیروهای ارتش معرفی و درخواست پناهندگی کرد.[۵] روز یکشنبه هفته جاری نیز 4 نفر از نظامیان عراقی با عبور از مرزهای منطقه بانه خود را به نیروهای ارتش معرفی و درخواست پناهندگی کردند، این افراد از نیروهای تیپ16 عراق بودند.[۶] روز 12 اسفند هم در منطقه‌ عملیاتی چزابه، 2 تن از نیروهای عراقی با عبور از میدان‌های مین خود را به نیروهای ارتش معرفی و درخواست پناهندگی کردند.[۷]

گزارش - 278

گروه‌های مسلح غیرقانونی امروز در حملاتی به نیروهای امنیتی و یک روستا در اطراف سنندج، 8 نفر را شهید و 13 نفر را زخمی کردند. عناصر حزب دمکرات کردستان در اولین ساعات بامداد، به نیروهای تأمین جاده فرودگاه سنندج حمله کردند و در یک درگیری شدید 6 تن از نیروهای ژاندارمری شهید و 3 نفر زخمی شدند. مهاجمان سپس 11 خودرو شخصی و دولتی را تصاحب کرده و قصد خروج از منطقه را داشتند، اما با سررسیدن نیروهای کمکی برخورد دیگری رخ داد و همه خودروهای مذکور آزاد شدند. در این درگیری نیز 2 تن از نیروهای خودی زخمی شدند. این حادثه از ساعت 7:45 شروع و تا ساعت 15 ادامه یافت. از تلفات حزب دمکرات آماری اعلام نشده است.[۸] در دو کیلومتری جنوب سنندج در روستای چناره نیز افراد مسلح غیرقانونی به دو خودرو درحال عبور از جاده حمله کردند که براثر آن 2 تن از نیروهای خودی شهید و 4 تن زخمی شدند. طبق گزارش‌ها، دو نفری که در این حمله به شهادت رسیده‌اند در داخل خودروها کاملاً سوخته‌اند و تشخیص هویت آنان ممکن نیست.[۹] در محور سنندج - دیواندره نیز افراد حزب دمکرات کردستان به پایگاه حسن‌آباد حمله و آنجا را محاصره کردند، اما با مقاومت نیروهای خودی و رسیدن نیروهای کمکی، مهاجمان گریختند. در این حادثه 3 تن از افراد پایگاه زخمی شدند.[۱۰] حمله عوامل مسلح غیرقانونی به روستای رش‌نش در جنوب‏غربی سنندج، ناکام ماند. در این اقدام یکی از اهالی روستا زخمی شد.[۱۱]

گزارش - 279

حمله به پایگاه‏ها و نیروهای امنیتی، گروگان‌گیری، مین‌گذاری در جاده‌های بین شهری، اقدام به تخریب تأسیسات زیربنایی و تهدید مردم عادی، ازجمله اقدامات امروز گروه‏های مسلح غیرقانونی در استان آذربایجان‌ غربی بود. در اطراف بوکان، افراد مسلح غیرقانونی 10 تن از نیروهای سپاه را به گروگان بردند، مهاجمان پس از این اقدام یک تن از افراد سپاه را به شهادت رساندند.[۱۲] در محور بوکان - مهاباد نیز گروه‏های مسلح برانداز به استعداد 50 نفر به پایگاه اختتر حمله کردند که با مقاومت نیروهای خودی مجبور به فرار شدند. در این اقدام 2 سرباز زخمی شدند. از تلفات مهاجمان گزارشی در دست نیست.[۱۳] در غرب نقده نیز عناصر مسلح غیرقانونی 3 مین در جاده کار گذاشتند که براثر انفجار آنها یک خودرو باری شخصی و یک بولدوزر وزارت راه آسیب دید. گفتنی است یکی از مین‌ها را نیروهای تیپ نوهد کشف و خنثی کردند.[۱۴] همچنین افراد مسلح غیرقانونی به‏منظور آسیب‏رساندن به تأسیسات برق این شهر چندین گلوله خمپاره به‏سمت آن شلیک کردند که خوشبختانه خساراتی به بار نیارود.[۱۵] در روستای برده‌رش در شمال ارومیه، یک سرباز با مینی که افراد مسلح غیرقانونی کار گذاشته بودند برخورد کرد و یک پایش قطع شد.[۱۶] امروز سه تن از نیروهای جهاد سازندگی که در درگیری 2 آذر 1361 به‏دست عناصر مسلح غیرقانونی به گروگان گرفته شده بودند،*،آزاد شدند و خود را به سپاه پیرانشهر معرفی کردند.[۱۷] عناصر حزب دمکرات، نیروهای بسیج بومی شهرک ربط سردشت را تهدید کرده‌اند که تا پایان فروردین سال آینده فرصت دارند تا از عضویت بسیج خارج شده و اسلحه‌های خود را تحویل دهند، در غیر این صورت با آنان همچون خائن برخورد خواهد شد.[۱۸]

گزارش - 280

به گزارش واحد اطلاعات سپاه، 200 نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) از شهرهای شمالی به کردستان رفته و به نیروهای حزب دمکرات پیوسته‌اند.[۱۹] در شیراز، نیروهای کمیته انقلاب اسلامی دو موتورسوار وابسته به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را تعقیب می‌کردند، اما آنها بدون توجه به اخطار نیروهای کمیته با افزودن به سرعت خود قصد فرار داشتند که با تیراندازی افراد کمیته یکی از آنان زخمی و دستگیر شد و دیگری فرار کرد.[۲۰] در بجنورد نیز اعضای سازمان مارکسیستی طوفان شبانه به اداره بهزیستی این شهر وارد شده و پس از سرقت مقداری اسباب و لوازم اداری و مقداری پول نقد با نوشتن شعارهای سیاسی آنجا را ترک کردند.[۲۱]

گزارش - 281

تصمیمات کارگروه سیاسی اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد مبنی‌بر عدم موضع‌گیری جنبش در بیانیه پایانی خود درمورد جنگ ایران و عراق و موکول‌شدن تصمیم‌گیری راجع به میزبان اجلاس آتی سران به بعد، که براثر اقدامات دیپلماتیک ایران اتخاذ شد، پیروزی بزرگی برای ایران در این اجلاس محسوب می‌شود. کارگروه سیاسی اجلاس سران جنبش غیرمتعهدها، که مسئولیت تهیه قطعنامه‏های سیاسی و ارائه پیشنهادهای اجلاس سران را به عهده دارد، امروز ساعت 20:30 به وقت محلی، به‏منظور تصویب قطعنامه پایانی این اجلاس در دهلی‌نو تشکیل جلسه داد. در این جلسه که هفت ساعت ادامه داشت، هیئت نمایندگی عراق دیدگاه‌های خود را درباره گنجاندن متنی درباره جنگ ایران و عراق در قطعنامه پایانی مطرح کرد. این هیئت کوشید تا قطعنامه‌ای را به تصویب برساند که در آن بدون اشاره به تجاوز عراق و لزوم پرداخت غرامت جنگی، از ایران درخواست شود آتش‌بس را بپذیرد و به پیشنهادهای صلح جواب مثبت بدهد که درآن‏صورت عراق موفق می‌شد فشارهای بین‌المللی را علیه ایران شدت بخشد. از سوی دیگر، ایران نیز با اعلام همکاری کامل با کارگروه سیاسی طرح‌های خود را مطرح کرد که ازجمله آن پیش‏شرط پرداخت 50 میلیارد دلار غرامت به ایران بود و چون طبق مقررات موجود در جنبش عدم‏تعهد، برای تصویب قطعنامه پایانی اجماع شرکت‌کنندگان ضروری است، باتوجه‏به اختلافات موجود، این امر محقق نشد و کارگروه سیاسی با اعلام بی‌سرانجام بودن مذاکرات، موضوع را به هیئت‏رئیسه ارجاع داد که نتیجه طبیعی آن نبود هرگونه موضع‌گیری در بیانیه جنبش عدم‏تعهد درباره جنگ ایران و عراق بود.[۲۲] این درحالی است که تانیوگ خبرگزاری رسمی یوگسلاوی، روز گذشته از اجماع شرکت‌کنندگان در کارگروه سیاسی جنبش عدم‏تعهد برای تصویب قطعنامه‌ای که دیدگاه‌های عراق را تأمین می‌کرد، خبر داده بود.[۲۳] همچنین این کارگروه سیاسی به‏منظور تصمیم‌گیری برای تعیین کشور میزبان هشتمین اجلاس سران عدم‏تعهد - که عراق مصرانه خواهان برگزاری آن در بغداد بود - تشکیل جلسه داد. در این جلسه عراق امید فراوانی برای به‏دست‏آوردن میزبانی هشتمین اجلاس سران داشت و از حمایت‌های کشورهای عربی حاشیه خلیج‏فارس و برخی کشورهای افریقایی برخوردار بود. از سوی دیگر، کشورهای سوریه، لیبی و کره شمالی نیز در جبهه مقابل عراق و حامیان آن، درخواست خود را برای میزبانی هشتمین اجلاس سران عدم‏تعهد ارائه دادند. در شروع جلسه، نماینده کشور اوگاندا از برگزاری اجلاس هشتم در بغداد حمایت کرد و در ادامه، رجائی خراسانی نماینده هیئت ایرانی سخنرانی خود را با یک کنایه سیاسی آغاز کرد؛ وی با طعنه پیشنهاد کرد که اجلاس در خرمشهر، که تنها ویرانه‌ای از آن باقی است و یا در یکی از شهرهای ویران‏شده هویزه، آبادان یا قصرشیرین برگزار شود. رجائی خراسانی گفت: بیایید هزاران زن بیوه و یتیمان را ببینید، هزاران خانواده‌ای که فرزندان خود را از دست داده‌اند ببینید، بیمارستان‌های ما هنوز بمباران می‌شود، همان بیمارستان‌هایی که اسرای عراقی در آن معالجه می‌شوند. وی افزود: ما در هر بند و ماده و فصل درمورد اصول عدم‏تعهد صحبت می‌کنیم و اینک شاهد زیرپاگذاردن این اصول هستیم. مردم ما اینجا نیستند، اما ما هستیم، یعنی مردم ایران اینجا هستند و تصمیمات ما را نظاره می‌کنند. آیا آنان این تصمیم را خردمندانه توصیف می‌کنند. آقای رجائی ادامه داد: هنوز 900 کیلومتر مربع از خاک ایران در اشغال عراق است و روزانه 600 هزار دلار از شهر نفت‏شهر که در اشغال عراق است غارت می‌شود، ولی ما بازهم از اصول عدم‏تعهد می‌گوییم. آیا به‏خاطر هتل لوکس و غذا، برای رفتن به بغداد پایبندید، آیا این اصول است؟ رجائی در پایان سخنرانی هشت‏دقیقه‌ای خود که حضار با دقت به آن توجه داشتند از پیشنهاد لیبی برای برگزاری هشتمین اجلاس در طرابلس پشتیبانی کرد.[۲۴] هیئت ایرانی شرکت‌کننده در اجلاس اعتقاد داشت، باتوجه‏به اینکه حمله نظامی عراق به ایران برخلاف اصول جنبش عدم‏تعهد بود، آن کشور فاقد وجاهت لازم برای برگزاری چنین اجلاسی است. این هیئت از میزبانی سایر کشورهای درخواست‌کننده، حمایت کرد. باتوجه‏به مخالفت عراق و کشورهای حامی آن، شرکت‌کنندگان دراین‏باره به اجماع لازم دست نیافتند و هیئت ایرانی طرح دیگری را ارائه داد. در این طرح آمده است که اجلاس سران درباره میزبانی اجلاس هشتم تا سه سال تصمیم‌گیری نکند. این تصمیم قرار است در گزارش رئیس جنبش عدم‏تعهد که فردا ارائه خواهد شد به اطلاع همگان برسد.[۲۵] خبرگزاری فرانسه دراین‏باره اعلام کرد: یک ضربه دیگر برای عراق که اکنون قطعی به نظر می‌رسد این است که تحت فشار ایران، لیبی و سوریه، شرکت‌کنندگان در اجلاس هرگونه تصمیم درمورد برگزاری اجلاس آتی سران جنبش عدم‏تعهد را به بعد موکول خواهند کرد. عراق که مجبور شد به‏دلیل جنگ از میزبانی هفتمین اجلاس چشم‌پوشی کند، امیدوار بود که به‏عنوان میزبان اجلاس آتی برگزیده شود، ولی بدون شک برای این منظور باید در انتظار گردهمایی وزیران امور خارجه جنبش در سال 1985 باشد.[۲۶]

گزارش - 282

دکتر ولایتی وزیر امور خارجه در گفت‌و‌گویی تصمیم کارگروه سیاسی اجلاس عدم‏تعهد را یک پیروزی بزرگ برای جمهوری اسلامی ‌خواند و در تشریح این موفقیت گفت: باتوجه‏به اینکه رژیم عراق با تجاوز به ایران اصول جنبش عدم‏تعهد و منشور سازمان ملل متحد را نقض کرده است، نه‏تنها برای میزبانی اجلاس سران بلکه برای عضویت جنبش هم شایستگی نداشته و ندارد. ولایتی در ادامه افزود: از آنجا که یکی از مواد دستور کار اجلاس دهلی‏نو تعیین محل هشتمین اجلاس سران بود، از چند ماه قبل همکاران ما در وزارت امور خارجه تلاش خود را برای جلوگیری از تشکیل اجلاس هشتم در بغداد آغاز کردند. دراین‏‎باره سفرها و تماس‌های متعددی با مقامات سیاسی کشورهای مختلف انجام شد و همچنین مطالب فوق را ما با مقامات بلندپایه کشورهای دیگر در سفرهای رسمی خود به تهران مطرح کردیم. با نزدیک‏شدن زمان هفتمین اجلاس سران فعالیت‌ها شتاب بیشتری گرفت. دراین‏میان، کشورهای دوست ما سوریه، لیبی و کره شمالی نیز تقاضای میزبانی اجلاس هشتم را اعلام کردند و ما سریعاً از کاندیداتوری آنها حمایت کردیم. ولایتی با یادآوری این نکته که یکی از مهم‌ترین نقطه‌نظرهای هیئت نمایندگی ایران در کارگروه سیاسی و کارگروه تهیه پیش‌نویس، جلوگیری از تشکیل اجلاس هشتم در بغداد بود و دراین‏میان کشورهای دوست لیبی، سوریه و کره شمالی با ما هماهنگی کامل داشتند، گفت: در کارگروه سیاسی که بحث مربوط به ماده 106 پیش‌نویس قطعنامه اجلاس سران مربوط به تعیین محل هشتمین اجلاس آغاز شد، در ابتدای امر، رژیم عراق تلاش زیادی برای کسب پیروزی در این جلسه داشت و تعدادی از کشورها را نیز تشویق به حمایت از تشکیل هشتمین اجلاس در بغداد می‌کرد و ازطرفی، هیئت نمایندگی ایران چند ساعت فعالیت‌های فشرده انجام داد که اگر این تلاش‌ها نبود بیم آن بود که قضیه برگزاری اجلاس در بغداد تصویب شود. بالاخره کارگروه سیاسی به بن‌بست رسید. به‏ناچار تصمیم‌گیری درمورد این مسئله را به هیئت‏رئیسه جنبش احاله کرد. ولایتی در ادامه سخنانش در مورد روند پیروزی ایران گفت: در ساعت 12 نیمه‌شب گذشته، جلسه هیئت‏رئیسه با شرکت ایران تشکیل شد. ایران که مانع اصلی برگزاری هشتمین اجلاس در بغداد بود در این جلسه شرکت کرد. قبل از تشکیل جلسه هیئت‏رئیسه، اینجانب دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران را برای خانم گاندی نخست‌وزیر محترم هند و ریاست جنبش عدم‏تعهد* و بعضی از اعضای فعال و مؤثر جنبش بیان کردم و بر مخالفت جدی جمهوری اسلامی ایران با این امر تأکید گردید. وزیر امور خارجه ادامه داد: گروه‌های مختلف در جنبش برای رهایی از این بن‌بست راه‌های مختلفی را پیشنهاد کردند، ولی سرانجام همچنان که گفته شد جلسه هیئت‏رئیسه در ساعت 12 تشکیل شد و جمهوری اسلامی ایران دیدگاه‏های خود را سرانجام بیان کرد که پس از مباحثات مکرر و متوالی و مناقشات طولانی، سرانجام هیئت‏رئیسه جنبش غیرمتعهدها نظر جمهوری اسلامی ایران را مبنی‏بر عدم تصمیم‌گیری درمورد اجلاس هشتم سران غیرمتعهدها بیان و اعلام کرد که این تصمیم باید تا سال 1985 (1364) میلادی توسط وزرای خارجه کشورهای غیرمتعهد اتخاذ شود و به‏عبارت‏دیگر، تلاش‌های بغداد برای میزبانی هشتمین اجلاس سران نیز همچون تلاش آنها جهت میزبانی اجلاس هفتم با شکست روبه‏رو شد و بلافاصله هیئت‏رئیسه جلسه عمومی و رسمی مجمع عمومی را تشکیل داد و این موضوع در آن مطرح شد و به تصویب رسید.[۲۷]

گزارش - 283

به ‏دنبال قطعی ‏شدن پیروزی ایران در این اجلاس (عدم موضع‌گیری جنبش عدم‏تعهد در بیانیه پایانی و موفقیت در جلوگیری از میزبانی عراق برای اجلاس آینده) امروز مهندس میرحسین موسوی نخست‌وزیر، که ریاست هیئت ایرانی شرکت‌کننده در اجلاس دهلی‏نو را بر عهده داشت، به تهران بازگشت و هیئت ایرانی پس از این به ریاست دکتر ولایتی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.[۲۸] خبرگزاری جمهوری اسلامی از یک اقدام دیگر ایران برای منصرف‏کردن هند از تلاش‌هایی که برای برگزاری هشتمین اجلاس سران عدم‏تعهد در عراق انجام می‌دهد خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران با احضار سفیر هند در تهران - که هم‏اکنون در دهلی‏نو به سر می‌برد - به وی اطلاع داد ایران در نظر داشت درصورت علاقه‌مندی هند (که از این پس تا سه سال رئیس جنبش خواهد بود) برای پادرمیانی بین ایران و عراق، از فعالیت هیئت اعزامی غیرمتعهدها جلوگیری نکند، اما با انتخاب بغداد دراین‏زمینه تغییر عقیده خواهیم داد.[۲۹] این اقدام نیز در تصمیم هند برای پیگیری‏نکردن تلاش‌ها جهت برگزاری هشتمین اجلاس عدم‏تعهد در بغداد بی‌تأثیر نبود.

گزارش - 284

عمر محمد الطیب معاون رئیس‌جمهور سودان، امروز در یک نشست مطبوعاتی در دهلی‏نو ضمن دفاع از میزبانی عراق برای هشتمین اجلاس سران عدم‏تعهد، درباره اعزام نیروهای سودانی به عراق گفت: نیروهای سودانی فقط برای حفاظت از حق حاکمیت عراق در این کشور به سر می‌برند. الطیب اظهار کرد: ما نمی‌خواهیم ایران را فتح کنیم، اما از اینکه مشاهده می‌کنیم به‏رغم درخواست‌های بسیار، تهران جنگ را متوقف نمی‌کند ناراضی هستیم.[۳۰] کمال حسن علی معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه مصر نیز مجدداً آمادگی کشورش را برای میانجیگری میان عراق و ایران به‏منظور پایان‏دادن به اختلافات دو کشور اعلام کرد. وی بی‌طرف نبودن مصر در جنگ عراق و ایران را رد و تأکید کرد که کشورش تنها زمانی به عراق اسلحه داد که این کشور نیروهایش را از خاک ایران خارج کرده و به مرزهای رسمی خود با ایران عقب کشید و نیاز داشت که امکاناتش برای اجرای حق دفاع از خود فراهم شود.[۳۱]

گزارش - 285

رادیو پاکستان اعلام کرد: سازمان کنفرانس اسلامی در پیامی دو کشور عراق و ایران را به اجرای آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات براساس طرح صلحی که ازسوی این سازمان جهت حل اختلافات طرفین و استفاده از تمام امکانات دو کشور و سایر کشورهای اسلامی جهت آزادی فلسطین و قدس شریف ارائه شده دعوت کرد. به گزارش رادیو پاکستان، رئیس‌جمهور پاکستان و وزیر خارجه مالزی نامه‌ای به آقای میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران در دهلی‏نو تسلیم کرده‌اند. این رادیو همچنین گزارش داد که حسین محمد ارشاد رئیس حکومت نظامی بنگلادش و یاسر عرفات رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین، شب گذشته نسخه‌ای از پیام سازمان کنفرانس اسلامی را تسلیم طه محی‌الدین معروف معاون صدام کردند.[۳۲] همچنین به گزارش خبرگزاری کویت، وزیر امور خارجه اتریش نیز از دو کشور ایران و عراق خواست که به‏طریق مسالمت‌آمیز به جنگ پایان بخشند. وی که در اجتماع بزرگی با شرکت دیپلمات‌های عرب در استرالیا سخن می‌گفت، یادآور شد که تلاش جنبش غیرمتعهدها، سازمان ملل و کشورهای اسلامی برای پایان‏بخشیدن به جنگ خلیج‏فارس با شکست روبه‏رو شده است. وی گفت: ثبات منطقه خلیج‏فارس یک امر مهم برای صلح جهانی است. وزیر خارجه اتریش همچنین هشدار داد که جنگ دو کشور رو به سوی یک تهدید مستقیم برای صلح جهانی دارد. وی بر اهمیت اساسی منطقه خلیج‏فارس برای اروپا تأکید کرد و افزود: روابط میان اتریش و کشورهای عرب عالی است و همکاری تجاری و اقتصادی میان آنها به‏میزان چشمگیری افزایش یافته است.[۳۳]

گزارش - 286

امروز نیز وزرای نفت کشورهای عضو اوپک در دهمین دور این گفت‏وگوها در لندن، درباره میزان سهمیه‌بندی تولید میان اعضا، سقف تولید اوپک و قیمت نفت صادراتی به بحث پرداختند. یونایتدپرس اقدام مشترک ایران و لیبی در اعتراض به عربستان سعودی را بحران تازه این مذاکرات خواند و اعلام کرد: به گفته منابع نشست اوپک، با حمله امروز ایران و لیبی به طرح عربستان درمورد میزان نفت صادراتی هریک از سیزده کشور عضو اوپک به بازارهای نفتی - که هم‏اکنون با مازاد مواجه است - این اجلاس با بحران تازه‌ای روبه‏رو شده است. به گفته منابع آگاه، مجادله تازه‌ای درمورد تقاضای ایران و لیبی که از حمایت اکثر اعضای اوپک برخوردار است، مبنی‏برکاهش فوری میزان تولید روزانه عربستان سعودی از سطح کنونی 5/5 میلیون بشکه در روز به 5/4 میلیون یا 4 میلیون بشکه در روز رخ داده است، ایران و لیبی رقبای سیاسی مهم عربستان سعودی، به‏شدت به سهمیه نفت این کشور اعتراض کردند. گرچه اعضای اوپک امروز بسیار کوشیدند تا درمورد میزان تولید و قیمت نفت توافق حاصل شود، ولی به گفته یک مقام شرکت‌کننده در اجلاس که نخواست نامش فاش شود دورنمای چندان مطلوبی به نظر نمی‌رسد. وی گفت: مشکلات بزرگ‌تر از آن است که انتظار می‌رفت. به گفته منابع آگاه، وزیران نفت اوپک شب گذشته، تلاش کردند با سران کشورهای خود که در اجلاس غیرمتعهدها شرکت کرده‌اند تماس گیرند و برای ازبین‏بردن بن‌بست موجود راه‌حلی پیدا کنند.[۳۴] این خبرگزاری درباره تلاش‌های عربستان برای ازسرگذراندن این بحران گزارش داد: عربستان سعودی می‌کوشد عراق را به کاهش تولیدش از یک میلیون به 800 هزار بشکه در روز متقاعد کند و درعوض کشورهای عضو اوپک موافقت کنند که عربستان سعودی سطح تولید خود را که روزانه 5/5 میلیون بشکه است همچنان حفظ کند. یونایتدپرس همچنین درباره نتیجه جلسه امروز اوپک اعلام کرد: وزیر نفت امارات متحده عربی در پاسخ به سؤالات خبرنگاران گفت: وزرای نفت اوپک با مشکلات متعددی بر سر رسیدن به یک توافق جمعی درمورد میزان سهمیه‌بندی تولید نفت و بهای پایه آن روبه‏رو هستند. از طرف دیگر، وزیر نفت ونزوئلا هنگام ترک هتل گفت: فکر نمی‌کنم مشکلات بزرگی هنوز بر سر راه رسیدن به یک توافق وجود داشته باشد. یونایتدپرس افزود: اما هیچ‏کس نمی‌داند این مذاکرات تا کی طول خواهد کشید. در طول 22 سال تاریخ تشکیل اوپک، مذاکرات لندن را، اگرچه هنوز به‏عنوان اجلاس رسمی اوپک نامیده نشده است، اما می‌توان طولانی‌ترین دیدار و ملاقات وزرای اوپک دانست. درحال‏حاضر، بیش از 21 روز است که شیخ زکی یمانی وزیر نفت حکومت سعودی عربستان، می‌کوشد تا اکثریت آرا در اوپک را درجهت تصویب طرح کاهش بهای نفت پایه اوپک جلب کند.[۳۵] رادیو امریکا درباره چشم‌انداز نهایی این جلسات گفت: وزیران نفت اوپک به‏طور اصولی با کاهش بهای نفت صادراتی خود به‏میزان بشکه‌ای 5 دلار توافق کرده‌اند. بهای پایه نفت اوپک درحال‏حاضر بشکه‏ای 34 دلار است، ولی موافقت نهایی وزیران نفت اوپک درمورد بهای نفت صادراتی به توافق بر سر میزان سهمیه هریک از کشورهای عضو بستگی دارد. براساس گزارش‌های رسیده، برخی کشورهای عضو اوپک می‌کوشند عربستان سعودی را که بزرگ‌ترین کشور صادرکننده نفت اوپک است، قانع سازند که به‏دلیل تنزل تقاضای جهانی برای نفت، میزان تولیدات نفتی خود را کاهش دهد.[۳۶]

گزارش - 287

به‏دنبال انتشار اخباری مبنی‏بر تصمیم عراق برای افزایش ظرفیت خط لوله انتقال نفت از خاک ترکیه، امروز رویتر از انعقاد یک قرارداد 70 میلیون دلاری توسعه خط لوله عراق به ترکیه خبر داد. در همین حال، روزنامه جمهوریت ترکیه ضمن بررسی اوضاع اقتصادی عراق نوشت این کشور قادر به بازپرداخت بدهی‌های خارجی خود نیست. به گزارش خبرگزاری رویتر، مقام‌های شرکت مقاطعه‌کاری انکا متعلق به ترکیه، اعلام کردند این شرکت قرارداد 70 میلیون دلاری توسعه خط لوله نفت عراق و ترکیه را به خود اختصاص داد. این خط لوله که از کرکوک در شمال عراق تا بندر یومورتالیک در جنوب ترکیه ادامه دارد، پس از مسدودشدن خط لوله عراق که از خاک سوریه می‌گذشت، تنها خط لوله‏ای است که ارتباط عراق را با دریای مدیترانه برقرار می‌سازد. با توسعه این خط لوله، ظرفیت آن از 780 هزار بشکه در روز به یک میلیون بشکه خواهد رسید. مدت قرارداد چهارده ماه است. یک شرکت متعلق به ترکیه که نامش فاش نشد، لوله مورد نیاز برای توسعه این خط لوله را دراختیار شرکت انکا قرار می‌دهد. انکا تاکنون در کشورهای مختلف خاورمیانه مقاطعه‌هایی به ارزش بیش از یک میلیارد دلار داشته است. به گفته مقام‌های بانک مرکزی ترکیه، امروز هیئتی از این بانک عازم بغداد شد تا درمورد تسهیل چگونگی پرداخت‌های پولی میان دو کشور با مقام‌های عراقی گفت‏وگو کند. مقام‌های بانک مرکزی ترکیه گفتند به‏تازگی پرداخت‌های عراق در ازای واردات از ترکیه، که در یازده ماه سال جاری مسیحی به 567 میلیون دلار رسید، با تأخیرهایی همراه بوده است. رویتر همچنین درباره میزان مبادلات اقتصادی دو کشور ترکیه و عراق اعلام کرد: واردات عراق از ترکیه در سال 1981 (1360) معادل 559 میلیون دلار بوده است. صادرات عراق به ترکیه، که بیشتر نفت است، در ده ماه نخست سال 1982، معادل یک میلیارد و پانزده میلیون دلار بود که میزان این صادرات در سراسر سال 1981 برابر یک میلیارد و پنجاه‏وشش میلیون دلار بوده است.[۳۷] دراین‏حال، روزنامه جمهوریت (چاپ ترکیه) درباره اوضاع کلی و فرازونشیب‌های اقتصادی عراق قبل و بعد از هجوم به ایران نوشت: رژیم عراق با مخارج جنگی 5/1 میلیارد دلار در ماه، قادر به بازپرداخت بدهی‌های خارجی خود نیست. این روزنامه در گزارش خود آورده است: عراق که مدت 5/2 سال است با ایران در جنگ می‌باشد، هر ماه 5/1 میلیارد دلار مخارج جنگی دارد. این کشور قبل از شروع جنگ دارای 30 میلیارد دلار ذخایر ارزی بود که فعلاً به 5 میلیارد دلار رسیده است. به نوشته جمهوریت هزینه‌های جنگ سبب شده است که عراق بازپرداخت بدهی‌های خارجی خود را مدام به تأخیر اندازد.[۳۸]





پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1361/12/20

  1. روزنامه کیهان، 22/12/1361، ص18.
  2. سند شماره 79503 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3، (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 356، 22/12/1361، ص4؛ و- سند شماره 18642 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص)(رکن2)، شماره 777، 20/12/1361، ص2.
  3. سند شماره 79435 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 355، 21/12/1361، ص4.
  4. سند شماره 79435 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 355، 21/12/1361، ص4.
  5. سند شماره 89216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعاتی داخلی اخبار مربوط به ضدانقلاب، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 192، 19/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 18627 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی، از قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) (رکن2)، شماره 776، 19/12/1361، ص1.
  6. سند شماره 53114 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 352، 18/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 350045 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن2) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (شعبه طرح و عملیات)، شماره 195، 16/12/1361، ص1.
  7. سند شماره 18512 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) (رکن2)، شماره 769، 12/12/1361، ص2.
  8. روزنامه کیهان، 22/12/1361، ص18.
  9. سند شماره 53878 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 20/12/1361، سند تک‏برگی؛ و- سند شماره 103863 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 254، 22/12/1361، ص3؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 357، 21/12/1361، ص5، سنندج، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/12/1361؛ و- سند شماره 320661 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استاندار کردستان، 21/12/1361، سند تک‏برگی.
  10. سند شماره 340524 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن سوم) به استانداری کردستان، 21/12/1361، سند تک‏برگی؛ و- سند شماره 103949 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
  11. سند شماره 350036 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 209، 21/12/1361، ص5.
  12. سند شماره 350037 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن2) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (شعبه طرح و عملیات)، شماره 199، 20/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 349839 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی، شماره 487، 22/12/1361، ص4؛ و- سند شماره 103930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 257، 25/12/1361، ص3.
  13. سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی (ستاد مرکزی)، شماره 463، 23/12/1361، ص3؛ و- سند شماره 79503 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3، (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 356، 22/12/1361، ص1.
  14. سند شماره 350036 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2؛ و- سند شماره 79600 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص1.
  15. سند شماره 350036 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3؛ و- سند شماره 79600 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
  16. سند شماره 79600 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2؛ و- سند شماره 79505 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 357، 23/12/1361، ص1.
  17. سند شماره 350034 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن2) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (شعبه طرح و عملیات)، شماره 201، 23/12/1361، ص2.
  18. روزنامه کیهان، 22/12/1361، ص18.
  19. سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 63، 10/1/1362، ص17.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 359، 23/12/1361، ص8، شیراز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/12/1361.
  21. سند شماره 56208 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعاتی داخلی اخبار مربوط به ضدانقلاب، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 195، 26/12/1361، ص3؛ و- سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 63، 10/1/1362، ص5.
  22. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 357، 21/12/1361، ص6، دهلی‏نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/12/1361؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، ص34، رادیو لندن (فارسی)، 20/12/1361؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 11، 22/12/1361، صص 8 - 7، دهلی‏نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/12/1361.
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 10، 21/12/1361، ص17، دهلی‏نو، تانیوگ، 20/12/1361.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 357، 21/12/1361، ص6، دهلی‏نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/12/1361.
  25. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 10، 21/12/1361، ص8، دهلی‏نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/12/1361؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 11، 22/12/1361، صص7 و 8، دهلی‏نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/12/1361.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 10، 21/12/1361، صص 14 و 15، دهلی‏نو، خبرگزاری فرانسه، 20/12/1361.
  27. روزنامه کیهان، 21/12/1361.
  28. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 10، 21/12/1361، ص11، دهلی‏نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/12/1361.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 11، 22/12/1361، صص 1 و 2، دهلی‏نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/12/1361.
  30. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 357، 21/12/1361، ص4، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/12/1361.
  31. سند شماره 231680 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرنامه، واحد خبر مجلس شورای اسلامی، شماره 425، 21/12/1361، ص4.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 358، 22/12/1361، صص4 و 5، به نقل از رادیو پاکستان.
  33. همان، ص2، وین، خبرگزاری کویت.
  34. سند شماره 231680 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، 21/12/1361، ص14، به نقل از یونایتدپرس، لندن.
  35. روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص2.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 358، 22/12/1361، ص11، رادیو امریکا، 20/12/1361، گزارش رسیده از لندن.
  37. سند شماره 231680 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 7 و 8.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، بولتن اقتصادی خبرگزاری جمهوری اسلامی، شماره 140، 23/12/1361، صص 18 و 19، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/12/1361، به نقل از روزنامه جمهوریت چاپ ترکیه.