1362.06.19

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.06.19
نام‌های دیگر نوزده شهریور
تاریخ شمسی 1362.06.19
تاریخ میلادی 10 سپتامبر 1983
تاریخ قمری 2 ذیحجه 1403


1359.06.19
1360.06.19
1361.06.19
1363.06.19
1364.06.19
1365.06.19
1366.06.19



گزارش - 295

امروز نیروهایِ عراقیِ مستقر در شرق شیلر، که از چند روز پیش اقدام به تخلیه ارتفاعات آسمان‌بین، تخته‌نادری، سرکچل و چمپاروا کرده‌اند، با عقب‌نشینی از منطقه شمال دهانه شیلر، در جنوب رودخانه شیلر استقرار یافتند.[۱] به گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا، این اقدام دشمن «به‌خاطر تحکیم یک خط پدافندی قوی در جنوب رودخانه شیلر» انجام شده است. براساس این گزارش، محل کنونی استقرار نیروهای عراق به‌دلیل وجود یک رشته ارتفاعات به‌هم‌پیوسته شامل کنگرک، گرمک، براله، سر براله، مارو و کخلان، «برای پدافند به‌طرف شرق رودخانه و روی شیلر از موقعیت خوبی برخوردار است و نیز دید و تیر خوبی برای نیروهای پدافندی دشمن دارد و نیز اهمیت خاصی هم برای نیروهای خودی دارد که ازجمله [می‌توان به] جناح‌دادن ازطرف دشمن به خودی، کوتاه‌شدن مسافت تا هدف اصلی و دیده‌بانی، دید کافی روی حرکات و محل استقرار دشمن و دشت و جاده‌های تدارکاتی عقبه دشمن» اشاره کرد.[۲] علاوه‌براین، در ساعت 6:45 دقیقه عصر امروز، ارتش عراق نواحی غرب پنج‌ انگشتان را نیز تخلیه کرد. نیروهای خودی با استقرار سه قبضه توپ در پایین نهنی، جاده‌‌ای را که عراق از آن برای عقب‌نشینی استفاده می‌کرد، زیر آتش گرفتند؛ هنگام عقب‌نشینی نیروهای عراقی از پادگان گرمک یک دستگاه تانک دشمن براثر اصابت گلوله توپ منهدم شد.[۳] راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در گزارشی از اقدامات و تمهیدات دشمن در مناطق تخلیه‌شده آورده است: ارتش عراق دورتادور ارتفاع آسمان‌بین را با سیم‌خاردار و سنگرهای کمین مسلح کرده به‌طوری‌که در مسیر حرکت به‌سمت نوک قله پس از سه ردیف سیم‌‌خاردار، کانال‌هایی سرتاسری احداث شده که ازطریق سنگرهای دیده‌بانی موجود در دور تپه به هم مرتبط شده‌اند. در وسط این محدوده 30 سنگر اجتماعی و چندین سنگر انفرادی وجود دارد. ارتش عراق در اقدامی پیشگیرانه 25 کیلومتر عقب‌نشینی کرده و همه نیرو و تجهیزات خود به‌ویژه مقر تیپ428 در پایین گله‌گم را به عقب منتقل کرده است. احمد کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، که از تخلیه بدون تلفات شرق شیلر توسط نیروهای دشمن به‌شدت ناراحت است، خطاب به راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ گفت: «در تاریخ بنویسید که چهار، پنج هزار نفر از اینجا فرار کردند و ما نتوانستیم بکشیم یا اسیرشان بکنیم.»[۴]

گزارش - 296

در جلسه امروز قرارگاه نجف (مأمور اجرای عملیات والفجر5 در منطقه عمومی دربندیخان) با حضور عزیز جعفری و جاودانی فرماندهان قرارگاه، کلاه‌کج طرح و عملیات قرارگاه، سرگرد غلامرضا فرزین و سروان حسین هاشمی‌نژاد از هوانیروز نقش و مأموریت هوانیروز در تأمین پوشش هوایی منطقه عملیاتی در عملیات والفجر5 مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسه راجع به هلی‌برد نیروها، کمک‌رسانی تدارکاتی و اسلینگ ضدهوایی 23 میلی‌متری بحث و تبادل‌نظر شد. در پایان جلسه نیز برای تعیین مکان پد بالگرد «قرار شد منطقه ریجاب، بزمیرآباد، شاه‌نشین بررسی شود تا نقطه بهتر ازلحاظ شیار و دره برای مصون‌ماندن از حملات هوایی و آلوده‌نبودن به ضدانقلاب انتخاب شود.» همچنین در ادامه مذاکرات دو روز پیش فرماندهان قرارگاه نجف* درمورد تعیین مکان استقرار موشک هاوگ، امروز نیز گزارشی از بازدید نیروهای هوانیروز از محل سامانه موشکی به مسئول مهندسی قرارگاه ارائه شد.[۵]

گزارش - 297

هم‌زمان با فعالیت‌های نیروهای خودی برای اجرای عملیات در جبهه شمالی به‌خصوص منطقه عملیاتی دهانه شیلر، ارتش عراق نیز اقدام به اصلاح خطوط پدافندی و تقویت استعداد زرهی و رزمی خود کرده است که این امر نشان‌دهنده هوشیاری و آگاهی دشمن از تک ایران می‌باشد. براساس گزارش لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) مستقر در جنوب منطقه عملیاتی دهانه شیلر، «طی یک هفته گذشته، بیش از 80 تانک از راه اربط [عربت] به‌سمت پنجوین در حرکت بوده‌اند.» همچنین، «5 گردان پیاده نیز از راه اربط [عربت] به‌سوی پنجوین در حرکت دیده شده‌اند.» علاوه‌براین، «حدود 1000 نفر جاش و مزدور محلی نیز [در] طول این مدت از روستاهای استان سلیمانیه جمع و به‌سمت توتمان پنجوین حرکت داده‌ [شده] اند.»[۶] همچنین امروز رادیو بغداد با اشاره به اینکه «گزارش‌ها و اخبار حاصله» حاکی‌از تدارک حمله‌ای جدید ازسوی ایران است، راجع به آمادگی نیروهای عراقی برای مقابله با هجوم احتمالی ایران گفت: «تمامی بخش‌های عملیاتی از نیروهای ذخیره کافی برخوردار می‌باشد که می‌توانند وظایف خود را با سرعت و سهولت کافی انجام بدهند، مضافاً به اینکه فرماندهی نیروهای مسلح دارای ذخیره‌ای دیگر می‌باشد، این به‌علاوه سلاح‌های پیشرفته و نیروی هوایی و توپخانه‌ها و موشک‌های دوربرد از آن جمله می‌باشد، علاوه‌براین سه‌راه‌ها و موانع و میدان‌های وسیع مین‌گذاری‌شده وجود دارند که مواضع دفاعی‌مان را به سنگرهای تسخیرناپذیری مبدل کرده است.»[۷]

گزارش - 298

در جریان حملات امروز جنگنده‌های عراقی به اطراف شهرهای مریوان و بانه یک فروند از هواپیماهای دشمن براثر آتش پدافند هوایی ایران سرنگون شد. امروز حریم هوایی شهر بانه دو بار مورد تجاوز جنگنده‌های عراقی قرار گرفت؛ به گزارش فرمانداری بانه، نخستین حمله در ساعت 9:30 دقیقه صبح انجام شد که در آن چهار فروند میگ عراقی جنب محله عثمان‌آباد واقع در غرب شهر و روستای طرخان‌آباد را بمباران کردند.[۸] دومین تجاوز هوایی، طبق اعلام گردان مرزی بانه در ساعت 14:10 صورت گرفت. در این حمله دو هواپیمای عراقی «در فضای شهر بانه ظاهر و پس از بمباران شمال‌غربی سیدصارم متواری گردیدند.»[۹] درپی بمباران اطراف بانه، بین مردم این شهر شایعه شده که بمباران مزبور به‌منزله اخطاری برای تخلیه شهر بوده است. ازاین‌رو، عده زیادی از مردم با وسایط نقلیه شخصی و عمومی و حتی پای پیاده اقدام به ترک شهر کرده‌اند.[۱۰] علاوه‌بر بانه، اطراف شهر مریوان نیز در چهار نوبت مورد تجاوز هوایی و بمباران قرار گرفت.[۱۱] براساس گزارش شهربانی استان کردستان، حملات هوایی عراق به این شهر از ساعت 9:30 امروز آغاز و تا ساعت 14:30 ادامه یافت. در این مدت، اطراف پادگان، محل اداره راه، جاده دریاچه و کوه‌های شرقی و غربی اطراف شهر مریوان بمباران شدند. گزارش مذکور تعداد هواپیماهای دشمن در این عملیات هوایی را بیش از 4 فروند ذکر کرده است،[۱۲] اما به گفته راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، تعداد هواپیماهای عراقی در این حملات 15 فروند بوده که یکی از آنها براثر پدافند هوایی نیروهای خودی سرنگون شده است.[۱۳] ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی نیز در اطلاعیه نظامی شماره 1454 خود اعلام کرد: این هواپیمای عراقی در ساعت 9:42 هدف قرار گرفته و سقوط کرد.[۱۴] بااین‌حال، ارتش عراق در اطلاعیه نظامی خود ضمن اینکه اهداف بمباران‌شده را مواضع و اجتماعات نظامی «در بخش شمالی میدان عملیات و مناطق استقرار واحدها و هدف‌های مهم نظامی» ایران اعلام کرد، مدعی شد همه هواپیماها سالم به پایگاه‌های خود بازگشته‌اند.[۱۵]

گزارش - 299

امروز علاوه‌بر وقوع درگیری‌های پراکنده در مناطق بحرانی غرب و شمال‌غرب، نیروهای خودی چند عملیات محدود نیز علیه عناصر مسلح غیرقانونی در این مناطق اجرا کردند. در عملیاتی که با همکاری گردان جندالله بانه، گردان مالک اشتر، جندالله سقز و تیپ ویژه شهدا در محور بانه - سردشت در منطقه کوخان بانه، اجرا شد، روستاهای بنجیلان، نجنه بالا و پایین، آئین سفید، دره شهنشهیان، بیاوین، کاسانه، برده‌رش و سوتو به محاصره نیروهای خودی درآمد و بدون درگیری پاک‌سازی شد.[۱۶] در همین حال، عملیات نیروهای قدس در منطقه نیستان (بین سردشت و مهاباد) ناکام ماند.[۱۷] به گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا، این عملیات پس از آنکه 30 نفر از نیروهای خودی شهید و 50 نفر اسیر شدند با عقب‌نشینی نیروهای قدس به پایان رسید.[۱۸] در درگیری میان عناصر ضدانقلاب با یگان جندالله سلماس، که از پایگاه سیاوان برای اجرای کمین در بزنوازان اعزام شده بود، 4 نفر از مهاجمان کشته شدند.[۱۹] امروز همچنین عده‌ای از افراد مسلح در ساعت 8:30 به پایگاه کانی بداغ در حومه پیرانشهر، حمله کردند. در این درگیری عده‌ای از مهاجمان کشته شدند ولی به نیروهای پایگاه آسیبی نرسید.[۲۰] چته‌های حزب دمکرات با اجرای کمین در اطراف روستای حسن نوران از توابع نقده، یکی از افراد گروه بارزانی را کشته و خودروی شخصی وی را منهدم کردند. در حوالی شهر بوکان نیز افراد مسلح غیرقانونی، شخصی را به‌همراه فرزند هجده‌ساله‌اش به‌جرم همکاری با جمهوری اسلامی به شهادت رساندند. علاوه‌براین در حمله عناصر ضدانقلاب به پایگاه بچنلو واقع در نقده، 2 تن از نیروهای این پایگاه شهید و مجروح شدند.[۲۱] علاوه‌بر آذربایجان‌غربی امروز در کردستان نیز درگیری‌هایی میان نیروهای خودی و مهاجمان مسلح غیرقانونی به وقوع پیوست. براساس گزارش ژاندارمری استان کردستان ساعت 18 امروز، نیروهای تأمین تونل 1 محور سنندج - سقز با افراد مسلح درگیر شدند. در این درگیری که تا ساعت 19 ادامه یافت، یک سرباز شهید شد و یک سرباز و یک درجه‌دار نیز مجروح شدند.[۲۲] در همین ساعت، در نزدیکی سه‌راه بیجار، مهاجمان مسلح با حمله به واحد تأمین جاده مریوان - دیواندره، یک نفر را شهید و یک نفر دیگر را مجروح کردند.[۲۳]

گزارش - 300

اداره اطلاعات شاجا امروز اعلام کرد: 15 نفر از کارکنان نیروگاه برق مهاباد «که قصد توطئه و خرابکاری را داشته‌اند» با هشیاری نیروهای سپاه پاسداران ارومیه دستگیر شدند.[۲۴] علاوه‌براین، 8 نفر از وابستگان به گروه‌های مسلح غیرقانونی در میاندوآب[۲۵] و 2 نفر از اعضای حزب دمکرات در منطقه شیلر به‌همراه یک راهنمای قاچاقچی دستگیر شدند.[۲۶] امروز همچنین، 8 نفر از چته‌های حزب دمکرات، هیز سمیتقو و دسته اکرم بارزانی با اسلحه و مهمات و نیز 2 نفر دیگر بدون سلاح خود را به پایگاه خناوین معرفی و از آنجا تحویل سپاه سلماس شدند و تقاضای امان‌نامه کردند.[۲۷] در بوکان نیز 5 نفر از اعضای حزب دمکرات با تحویل دو قبضه سلاح تسلیم شدند.[۲۸] گفتنی است محمد ایلخانی‌زاده عضو دفتر عزالدین حسینی نیز ازجمله افرادی بود که در طول روز جاری خود را تسلیم کرد.[۲۹]

گزارش - 301

اقدامات اخیر عراق در راستای تقویت هرچه بیشتر توان نظامی خود با هدف ضربه‌زدن به تأسیسات نفتی ایران در خلیج‌فارس، ازجمله تلاش این کشور برای افزودن هواپیماهای سوپراتاندارد به ناوگان هوایی خود، موجب شده است تا حراست از مراکز حساس و راهبردی ایران در خلیج‌فارس و سواحل آن، برای تصمیم‌گیران نظامی و سیاسی ایران اهمیتی بیش‌ازپیش بیابد. بر همین اساس، امروز محسن رضایی فرمانده سپاه، به‌منظور مقابله با این خطر احتمالی، از قرارگاه سپاه منطقه 9 (استان‌های فارس، هرمزگان و بوشهر) خواست یک طرح آفندی و پدافندی را دراین‌زمینه تهیه و ارائه کند. در این ابلاغیه با عنوان "طرح مانور قدس" پس از ترسیم وضعیت جمهوری اسلامی ایران باتوجه‌به اقدامات قدرت‌های بزرگ علیه آن، ضرورت تدوین طرح‌های مناسب دفاعی ذکر و سپس فرضیاتی به این شرح مطرح گردیده است: «1. درحالی‌که با عراق می‌جنگیم دشمن جبهه جدیدی باز نموده و ابرقدرت‌های جنایتکار مستقیماً با همکاری یک یا چند کشور همسایه علیه جمهوری اسلامی وارد جنگ شده‌اند. 2. به‌طور هم‌زمان ازجانب چند کشور همسایه مورد حمله قرار گرفته‌ایم. 3. استعداد نیروهای دشمن تا زمان شروع تجاوز تغییر کلی نکند. 4. دشمن از تمام مقدورات خود به غیر از سلاح‌های هسته‌ای در جنگ با ایران استفاده نماید. 5. مقدورات نیروهای خودی محدود به یگان‌های پیاده و سلاح‌های سازمانی و نفرات پیاده تا رده آر.پی.جی7 و خمپاره می‌باشد.» در ادامه، مأموریت سپاه منطقه9 چنین ابلاغ شده است: «1. سپاه نهم مأموریت دارد دفاع از مرز آبی این منطقه و تنگه استراتژیکی هرمز، جزایر و تأسیسات حیاتی محدوده سپاه نهم را برابر کالک پیوست به‌عهده گرفته و تدابیر لازم دفاعی را نسبت به تهدیدات دشمن فرضی (اعم از امکانات هوابرد و بمباران، عملیات آبی - خاکی و...) پیش‌بینی نمایید. 2. طرح‌های آفندی و پدافندی خود را براساس مفروضات بند (ب) در دو وضعیت زیر در عرض مدت یک ماه تهیه و به این قرارگاه ارسال دارید. وضعیت الف: دشمن علیه سرزمین و نظام جمهوری اسلامی ایران نسبت [دست] به تجاوز زده و تا عمق 30 الی 60 کیلومتری به داخل خاک جمهوری اسلامی پیشروی نموده است. وضعیت ب: دشمن قصد تجاوز به خاک جمهوری اسلامی ایران را دارد و در قبل از اقدام عملی متجاوز از نیات پلید او مطلع شده‌ایم. 3. درجهت شناسایی دقیق منطقه مأموریت خود اقدامات لازم را به عمل آورید و اطلاعات جمع‌آوری‌شده را پس از تدوین و ترسیم در کالک‌های وضعیت و پیوست‌های آن در دو نسخه تنظیم و یک نسخه را جهت بهره‌برداری اطلاعاتی به این قرارگاه ارسال دارید. 4. قرارگاه عملیاتی سپاه نهم را تشکیل دهید. 5. برآوردهای لازم لجستیکی، پرسنلی، مخابرات و... را تهیه و به پیوست طرح‌های تهیه شده به این قرارگاه ارسال دارید. 6. برنامه‌های آموزشی مورد نیاز را مشخص و آنها را ارائه دهید. 7. در اجرای انجام مأموریت فوق سپاه هشتم در احتیاط قرارگاه سپاه نهم خواهد بود. دراین‌مورد پیش‌بینی‌ها و هماهنگی‌های لازم را با سپاه مذکور به عمل آورید. 8. هماهنگی‌های لازم را با سپاه هشتم و ششم در انجام مأموریت محوله به عمل آورید.»[۳۰]

گزارش - 302

شركت 32 كشور خارجی در نهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران و هشتمین نمایشگاه اکتشافات و اختراعات كه صبح امروز با پیام رئیس‌جمهور و سخنان نخست‌وزیر گشایش یافت، نشانه‌ای دیگر از بهبود و ثبات نسبی اقتصادی ایران است. رئیس‌جمهور در پیام خود با اشاره به بهبود وضعیت اقتصادی ایران، شرکت واحدهای کشاورزی، صنعتی و بازرگانی کشورهای مختلف در نمایشگاه تهران را «نشانه‌ای از ثبات اقتصادی جمهوری اسلامی» دانست که «موجب گسترش مناسبات اقتصادی بسیاری از کشورها با جمهوری اسلامی شده است.» آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه این پیام یادآور شد: «اعجاب‌آور است که ملت ایران توانسته است این موفقیت‌ها را در طول دوران جنگی که اکنون سه سال است بر او تحمیل شده و صدها میلیارد خسارت مالی بر او وارد آورده به دست آورد.» وی برگزاری این نمایشگاه را فرصتی دوجانبه برای کشورهای شرکت‌کننده و پژوهشگران و صنعتگران ایرانی خواند و تأکید کرد: «در خلال برگزاری نهمین نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی تهران، مسئولان بازرگانی و نمایندگان کشورهای شرکت‌کننده در این نمایشگاه فرصت خواهند یافت دستاوردهای گوناگون انقلاب و تحولات اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران را از نزدیک مشاهده کنند و کارشناسان، پژوهشگران و صنعتگران ما نیز این امکانات را خواهند یافت تا از تجربیات، دانش و دستاوردهای کشورهای دیگر بهره ببرند.»[۳۱] مراسم گشایش این نمایشگاه با حضور میرحسین موسوی نخست‌وزیر، حسن عابدی جعفری وزیر بازرگانی، ناطق‌ نوری وزیر کشور، سیدمصطفی هاشمی‌طبا وزیر صنایع، سرحدی‌زاده وزیر کار و امور اجتماعی، اسدالله لاجوردی دادستان انقلاب مرکز و عده‌ای از سفرا و کارداران کشورهای شرکت‌کننده در نمایشگاه، برگزار شد. در این مراسم ابتدا ابوالفضل حیدری رئیس مرکز توسعه صادرات ایران، درمورد نهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران توضیحاتی داد[۳۲] و سپس، نخست‌وزیر، سخنرانی کرد. موسوی در سخنان خود برگزاری این نمایشگاه را بسیار مهم ارزیابی کرد و حضور مسئولان در این مراسم را نشانه علاقه‌مندی آنان به ثبات اقتصادی کشور دانست. وی با اشاره به تلاش‌های قدرت‌های بزرگ به‌ویژه امریکا به‌منظور ایجاد تنگناهای اقتصادی برای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: «آنها پس از محاصره اقتصادی ما امید داشتند که ما تسلیم شویم. از سوی دیگر گروه‌های وابسته هم تلاش خود را دراین‌زمینه به کار گرفتند و ما هم مصمم بودیم که اگر حتی ذخیره ارزی ما به پایین‌ترین رقم برسد، به مقاومت خود ادامه دهیم.» نخست‌وزیر در ادامه درخصوص اقدامات موفق کارشناسان داخلی برای احیای صنعت و اقتصاد کشور خاطرنشان کرد: «ما امروز از خود مطمئن هستیم و توان اقتصادی بسیار خوبی داریم و نیروهای متخصص و متعهد ما با اتکال به خداوند و نیروی عظیم مردم، کشور را اداره می‌کنند.»[۳۳] نخست‌وزیر در پایان سخنانش، شرکت 32 کشور در نمایشگاه بین‌المللی تهران را نشانه موفقیت سیاست ایران درزمینه برقراری ارتباط سالم با همه کشورها معرفی و اضافه کرد: «ایجاد این نمایشگاه نشان‌دهنده گرایش جمهوری اسلامی به یک صلح پایدار براساس شعارهای انسانی با سایر ملت‌ها است.»[۳۴] به گزارش روزنامه اطلاعات، در نمایشگاه امسال 32 کشور، 400 واحد صنعتی و تولیدی از بخش‌های خصوصی و دولتی و 100 شرکت بین‌المللی حضور دارند. کشورهای خارجی شرکت‌کننده در این نمایشگاه عبارت‌اند از: آلمان دمکراتیک، آلمان فدرال، اتریش، استرالیا، الجزایر، انگلستان، اسپانیا، ایتالیا، ایرلند، برزیل، بلژیک، بلغارستان، پاکستان، ترکیه، چکسلواکی، جمهوری خلق چین، جمهوری عربی دمکراتیک صحرا، دانمارک، رومانی، ژاپن، سوئد، سوئیس، سوریه، سازمان آزادی‌بخش فلسطین، فنلاند، جمهوری کره، کوبا، لهستان، مجارستان، هلند، هندوستان و یوگسلاوی.[۳۵] گفتنی است در میان کشورهای شرکت‌کننده در نمایشگاه تهران، حضور گسترده آلمان فدرال توجه برخی رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. دراین‌باره رادیو ایران (وابسته به اپوزیسیون خارج از کشور) در گزارشی ضمن تأکید بر اینکه «بسیاری از شرکت‌کنندگان در نمایشگاه بین‌المللی امسال تهران را کشورهای کمونیستی یا کشورهای عقب‌مانده قاره آسیا و افریقا» تشکیل می‌دهند، به حضور مؤسسه‌های عظیم چند ملیتی آلمان در این نمایشگاه اشاره کرد و از قول مقامات بازرگانی آلمان فدرال اعلام کرد که این کشور محصولات خود را در 54 غرفه به نمایش می‌گذارد.[۳۶]

گزارش - 303

امروز وزیر اقتصاد، دارایی و بازرگانی پاکستان و نیز وزیر صنایع سبک بلغارستان به‌طور جداگانه با مقامات ایرانی دیدار کردند. غلام اسحاق ‌خان، وزیر اقتصاد، دارایی و بازرگانی پاکستان، در ادامه مذاکرات خود با مسئولان ایرانی، امروز با میرحسین موسوی، نخست‌وزیر و محمد غرضی وزیر نفت ایران، ملاقات کرد. موسوی در این ملاقات ضمن اشاره به تدوین برنامه پنج‌ساله توسعه اقتصادی در ایران و تأکید بر علاقه‌مندی این کشور به برقراری روابط با کشورهای اسلامی، درخصوص مسئله افغانستان، خلیج‌فارس و قاچاق مواد مخدر با وزیر دارایی پاکستان گفت‌وگو کرد. نخست‌وزیر ایران درمورد وضعیت خلیج‌فارس گفت: هرچند عراق سعی در برهم زدن امنیت خلیج‌فارس دارد، اما نسبت به سال گذشته فضای مناسب‌تری بر منطقه حاکم است. وی همچنین تنها راه‌حل مسئله افغانستان را «خروج نیروهای اشغالگر و سپردن حق حاکمیت به مردم افغانستان دانست.»[۳۷] در دیدار غرضی با غلام اسحاق ‌خان نیز درخصوص پیشرفت کار گروه حفاری ایران در پاکستان و افزایش خرید نفت خام از ایران مذاکراتی انجام شد.[۳۸] علاوه‌براین، امروز رومن سر بزوف وزیر صنایع سبک بلغارستان، با سیدمصطفی هاشمی‌طبا وزیر صنایع ایران، در محل وزارت صنایع دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار، وزیر صنایع ایران اظهار امیدواری کرد که دو کشور در آینده همکاری گسترده‌تری درزمینه صنایع غذایی و سلولزی داشته باشند. وزیر صنایع سبک بلغارستان نیز هدف از سفر خود به ایران را «یافتن راه‌های جدید برای گسترش همکاری دو کشور» اعلام و «تمایل کشور متبوع خود را درزمینه خرید کالاهایی نظیر کتان، الیاف کتانی، محصولات نساجی به‌خصوص تریکو، محصولات ساخته‌شده صنعتی سبک، صنایع چرم نظیر کفش و کالاهای غیرنفتی ابراز کرد.»[۳۹]

گزارش - 304

امروز پس از انتشار بیانیه مطبوعاتی وزارت امور خارجه ایران راجع به سفر آتی علی‌اکبر ولایتی به چین برخی رسانه‌های خارجی درخصوص اهداف و انگیزه‌های این سفر دیپلماتیک گمانه‌زنی‌هایی را مطرح کردند. در بیانیه وزارت امور خارجه ایران آمده است: «برادر دکتر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، بنا به دعوت وزیر امور خارجه جمهوری خلق چین از تاریخ 21 تا 24 شهریورماه 1362، در رأس یک هیئت عالی‌رتبه به پکن مسافرت خواهد کرد.» براساس بیانیه مذکور، «هدف از انجام این سفر مذاکراتی درباره مناسبات دوجانبه و مسائل بین‌المللی است.»[۴۰] در همین خصوص، رادیو بی‌بی‌سی در تفسیری با اشاره به سفرهای اخیر وزیر امور خارجه ایران به تعدادی از کشورهای افریقایی و برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و ترکیه، این دیدارها را «بخشی از تلاش‌های ایران به‌منظور تشویق کشورهای خارجی برای کمک به پایان انزوای سیاسی ایران» قلمداد کرد. این رادیو در ادامه با اشاره به تاریخچه روابط ایران و چین و تأکید بر گسترش روابط اقتصادی دو کشور در سال‌های جاری افزود: «انتظار می‌رود که مذاکرات آقای ولایتی در جریان این دیدار از چهارچوب همکاری‌های اقتصادی دو کشور فراتر رود.» مفسر رادیو بی‌بی‌سی با اشاره به تیرگی روابط ایران و چین پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌دلیل روابط حسنه چین با رژیم پیشین ایران خاطرنشان کرد: چندی پس از استقرار جمهوری اسلامی در ایران، برخی مواضع و دیدگاه‌های نزدیک و همسوی دو کشور به‌تدریج باعث نزدیکی روابط ایران و چین شد؛ وی بی‌طرفی ایران در روابط بین‌المللی و «تکیه بر شعار نه شرقی و نه غربی» و تقلیل سطح روابط ایران با شوروی را از دلایل نزدیکی دو کشور دانست و گفت: «سیاست خارجی چین درمورد خلیج‌فارس و چه در نقاط دیگر مقابله و جلوگیری از نفوذ شوروی است و چه‌بسا چین موقعیت را مغتنم شمرده و با استفاده از سردی فعلی روابط ایران و شوروی وزیر خارجه ایران را به چین دعوت کرده است.» بی‌بی‌سی همچنین جنگ ایران و عراق را «عامل دیگری در برقراری مناسبات چین و ایران» ذکر کرد و افزود: «چین سعی کرده است دراین‌میان، کاملاً جنبه بی‌طرفی خود را حفظ کند، اما علی‌رغم تکذیب شدید چین، به عقیده دیپلمات‌ها احتمالاً چین به هر دو کشور ایران و عراق اسلحه و تجهیزات می‌فروشد، ظاهراً چین در منطقه خلیج‌فارس هدف‌های بلندمدت‌تری دارد؛ از یک طرف، تقویت موضع این کشور به‌عنوان رهبر جهان سوم و از طرفی داشتن سهمی در بازار پرسود عملیات نوسازی و ترمیم خرابی‌های بعد از جنگ در هر دو کشور.»[۴۱] رادیو اسرائیل نیز با ذکر خبر سفر آتی وزیر امور خارجه ایران به چین، گفت: «آقای ولایتی درحالی به چین دعوت شده که مناسبات ایران و اتحاد شوروی به‌علت دستگیری و تعقیب سران حزب توده به اوج تیرگی رسیده است.»[۴۲]

گزارش - 305

در ادامه تشدید محدودیت‌ها و فشارهای دولت عربستان بر حجاج ایرانی، امروز تعدادی از نیروهای امنیتی سعودی با ورود به بعثه امام در مکه، عکس امام خمینی را از سر در آنجا پایین کشیدند. به گزارش خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی، مأموران امنیتی عربستان «درحالی‌که به اسلحه گرم، باتون‌های برقی و گازهای اشک‌آور مجهز بودند، تحت فرماندهی دو تن از مقامات عالی‌رتبه نظامی» پس از محاصره بعثه امام خمینی(ره) اقدام به برداشتن عکس امام کردند. گزارش مذکور حاکی است مقامات نظامی دولت عربستان دلیل این اقدام را خلاف شرع بودن نصب عکس در مکه اعلام کرده‌اند. این در حالی است که تصویر بزرگی از شاه فهد پادشاه عربستان، در یکی از خیابان‌های مکه و نیز عکس‌هایی از صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، در محل ستاد حجاج عراقی نصب شده است.[۴۳] بااین‌حال، مسئولان بعثه و زائرین ایرانی برای جلوگیری از ایجاد تنش و درگیری از انجام هرگونه اقدام تحریک‌کننده‌ای خودداری کردند.[۴۴] علاوه‌براین،‌ برخی گزارش‌ها از ایجاد محدودیت و اعمال فشار بر حجاج ایرانی ازسوی نهادهای امنیتی و ارگان‌های دولتی عربستان سعودی حکایت دارند. به گزارش روزنامه کیهان «ساختمان بعثه امام در مکه با دوربین‌های مداربسته توسط مأموران سعودی شدیداً کنترل می‌شود.»[۴۵] به نوشته مطبوعات ایران، این نوع اقدامات برای تحریک ایرانی‌ها انجام می‌گیرد و مقدمه‌ای است برای جلوگیری از راه‌پیمایی بزرگی که قرار است در روزهای آینده برگزار شود.[۴۶]

گزارش - 306

تظاهرات ایرانیان در موسم حج و اقدامات تبلیغاتی و رسانه‌ای عربستان سعودی که تداوم جنگ را دست‌مایه انتقاد از حکومت ایران قرار داده،‌ مسئله‌ای است که برخی رسانه‌ها به آن پرداخته‌اند. خبرگزاری فرانسه امروز در تفسیری دراین‌باره نوشت: «درواقع علاوه‌بر مسائل لجستیکی فراوانی که تعداد زیاد زائرین و اقامت تابستانی چندهفته‌ای آنان ایجاد می‌نماید، مقامات سعودی بایستی مسائل ناشی‌از اعمال سیاسی که زائرین ایرانی برآن‌اند تا در میان هم‌کیشان خود مطرح نمایند را نیز حل کنند.» این خبرگزاری با اشاره به پیام امام درخصوص مراسم حج امسال اضافه کرد: «امام خمینی هفته قبل به زائرین یادآوری کرده بود که سیاست از دین جدایی‌ناپذیر است و در جریان حج، "زیارت مکه"، باید شیطان بزرگ محکوم شود.»[۴۷] رادیو اسرائیل نیز با بیان اینکه «با نزدیک‌شدن سومین سالگرد جنگ ایران و عراق جنگ تبلیغاتی ایران و عربستان سعودی نیز بالا می‌گیرد»، در تفسیر خبری امروز خود مطالبی را به نقل از روزنامه الیوم (چاپ عربستان سعودی) پخش کرد. به گفته رادیو اسرائیل این روزنامه نوشته است: سه سال از آغاز جنگ می‌گذرد. همچنان قتل و کشتار ادامه دارد و حساب شکست و پیروزی موردی ندارد.[۴۸]

گزارش - 307

شیخ حمد وزیر امور خارجه قطر، امروز با صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، دیدار و گفت‌وگو کرد. خبرگزاری رویتر با اعلام این خبر، به نقل از خبرگزاری عراق درمورد محتوای این مذاکرات نوشت: در این دیدار «شیخ حمد همدردی کامل قطر با عراق در جنگ با ایران [را] ابراز کرد.» صدام حسین نیز ضمن اینکه مدعی شد جنگ ایران و عراق، جنگ ایران «با ملت عرب به‌ویژه کشورهای خلیج [فارس] است»، بر توانایی کشورش برای مقابله با ایران تأکید کرد.[۴۹]

گزارش - 308

درپی دیدار سه روز قبل قائم‌مقام وزیر امور خارجه عراق با تعدادی از مقامات امریکایی در نیویورک، امروز تفسیرها و تحلیل‌هایی درباره این دیدار منتشر شد. واشنگتن پست درخصوص این دیدار نوشت: مقامات امریکایی «دیدار معاون وزیر امور خارجه عراق از واشنگتن را یک مأموریت ویژه برای بالابردن علاقه فوری امریکا به جنگ ایران و عراق نامیدند.» این روزنامه در ادامه با اشاره به اینکه کتانی «اولین مقام عالی‌رتبه عراقی» است که پس از مدت‌ها از امریکا دیدن می‌کند، از دیدارهای آینده وی با چند نماینده کنگره امریکا و «گردانندگان سازمان‌هایی مانند بنیاد کارنگی و سازمان بروکینگز» برای جلب حمایت مالی آنها‌، خبر داد. هرچند محتوای مذاکرات طرفین به‌طور رسمی منتشر نشده است، روزنامه واشنگتن پست با استناد به اظهارات مقامات رسمی امریکا دراین‌باره نوشت: در دیدار عصمت کتانی از امریکا درخواست عراق از ایالات متحده در‌خصوص برعهده گرفتن نقشی فعال‌تر درزمینه خاتمه‌دادن به جنگ ایران و عراق مطرح شده است. به نوشته این روزنامه: «عراق از امریکا انتظار فراهم‌آوردن کمک‌های نظامی برای جنگ با ایران را ندارد، اما مقامات عراقی معتقدند که امریکا می‌تواند با اعمال فشارهای بیشتری بر حکومت آیت‌الله روح‌الله خمینی، ایران را وادار به مذاکرات صلح بنماید.» واشنگتن پست در پایان ضمن تأکید بر اینکه باوجود انقطاع روابط عراق و امریکا از سال 1967 تاکنون، «روابط دو کشور در سطح مطلوب بسیار بالایی است»، افزود: «مقامات امریکایی گفتند برای برقراری روابط دیپلماتیک همانند گذشته عراق را تحت فشار قرار خواهند داد.»[۵۰] روزنامه میدل ‌ایست تایمز (چاپ نیکوزیا) از لارنس ایگل برگر معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا به‌عنوان یکی از مقام‌های امریکایی مذاکره‌کننده با عصمت کتانی نام برد و درخصوص محتوای مذاکرات نوشت: «مقامات رسمی امریکا نگرانی خود را درمورد نتایج احتمالی حمله عراق به ترمینال نفتی ایران ابراز داشتند.»[۵۱] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، روزنامه فجر جدید (چاپ لیبی) نیز به ملاقات عصمت کتانی معاون وزارت امور خارجه عراق، با مقامات امریکایی اشاره کرده و آورده است: «این ملاقات مقدمه‌ای برای مذاکرات شولتز و طارق عزیز در جریان تشکیل جلسه مجمع عمومی سازمان ملل است که در اواخر ماه سپتامبر (اوایل مهرماه) برگزار خواهد شد.»[۵۲]

گزارش - 309

خبرگزاری آلمان، امروز در تفسیری درمورد جنگ ایران و عراق ضمن اینکه مسئولیت تداوم جنگ را متوجه ایران دانست، به‌طور تلویحی بر متجاوزبودن عراق صحه گذاشت و کمک‌های کشورهای عربی به عراق را یادآور شد. این خبرگزاری در گزارشی تحت عنوان "جنگ نابودکننده وارد چهارمین سال خود می‌شود" جنگ ایران و عراق را «خودکشی کننده، بی‌معنی و بیچاره‌کننده» خواند و نوشت: «پاسداران انقلاب رژیم [امام] خمینی در تهران با شعارهای خشمگینانه استقامت و نیز تکرار بی‌نتیجه رهبران سوسیالیست بغداد مبنی‌بر تقاضای آتش‌بس که همیشه با مخالفت تهران روبه‌رو شده است، به جنگ ادامه می‌دهند که هدف آن را دیگر هیچ‌کس درک نمی‌کند.» در ادامه این تفسیر تلویحاً به متجاوزبودن عراق اشاره شده و آمده است: «بغداد مدت‌هاست که هدف ابتدایی جنگ را رها کرده است که استان خوزستان ایران به قول عراق، عربستان را آزاد کند و بخواهد رژیم [امام] خمینی را ساقط کند. اکنون بغداد پس از عقب‌نشینی از مناطقی که در اوایل جنگ اشغال کرده بود سخن از دفاع از خاک وطن می‌راند.» خبرگزاری آلمان همچنین با یادآوری کمک‌های کشورهای عربی به عراق افزود: «عراق می‌تواند باز هم روی کمک‌های اردن و عربستان حساب کند و حتی کمک مصر که باوجود اختلافات سیاسی، اکنون به عراق لوازم یدکی، نظامی و نیز سرباز داوطلب اعزام و ارسال می‌کند. کشورهای جنوب خلیج [فارس] هم تاکنون فقط با میلیاردها دلار پول به عراق کمک کرده و باعث تهدیدهای تلافی‌جویانه [امام] خمینی شده‌اند.» باوجوداین، خبرگزاری آلمان در ادامه تفسیر خود وضعیت اقتصادی عراق را نامطلوب توصیف کرد و بسته‌شدن خط لوله صدور نفت عراق توسط سوریه را «ضربه‌ای سخت و حساس» علیه عراق دانست. به گزارش این خبرگزاری، «اخیراً کمک‌های مالی کشورهای عربی خلیج [فارس] هم متوقف شده [ازاین‌رو]، رژیم بغداد اینک با فشارهای ملایم و گاهی غیرملایم به زنان عراقی، از آنها می‌خواهد که جواهرات و اجناس قیمتی خود را "با خوشحالی" هدیه کنند.» در پایان این گزارش ادعا شده است: «در ایران هم عده داوطلبان جنگی بسیار کاهش یافته است و دیگر ذخیره کافی برای اعزام به جبهه و شهادت در آنجا وجود ندارد. ...»[۵۳]

گزارش - 310

درحالی‌که رادیو دولتی لبنان امروز گزارش داد دروزی‌ها شهرهای عین الصور و بورجین در منطقه شوف را تصرف کرده‌اند،[۵۴] عربستان همچنان تلاش می‌کند بحران لبنان را با یک راه‌حل سعودی حل‌وفصل کند و امریکا نیز به تلاش‌های خود در حمایت از فالانژیست‌ها ادامه می‌دهد؛ سران و تصمیم‌گیران سیاست خارجی ایران نیز با حساسیت مسائل لبنان را پیگیری می‌کنند. امروز جلسه‌ای با حضور مسئولان سه قوه، وزیر امور خارجه و سفیر ایران در سوریه در محل دفتر رئیس‌جمهور برگزار شد. هاشمی رفسنجانی با اشاره به درگیری دروزی‌ها و فالانژها در لبنان، درمورد تصمیمات این جلسه نوشته است: «درباره انسجام نیروها و رفع اختلاف آقای [علی‌اکبر] محتشمی با حزب الدعوه لبنان، بحث و اتخاذ تصمیم شد. مسئولان سپاه را هم احضار کردیم؛ برای رفع شکایت آقای [علی‌اکبر] محتشمی درخصوص تماس و کمک به حزب الدعوه که باعث تجری آنها و عدم تمکین از شورا شده است.»[۵۵] به گزارش خبرگزاری رویتر، هم‌زمان با ادامه درگیری‌ها در بیروت دفتر رئیس‌جمهوری لبنان جزئیات طرح چهارماده‌ای آتش‌بس را منتشر کرد. «مواد این طرح که ظاهراً به ابتکار عربستان سعودی تنظیم شده عبارت‌اند از اجرای آتش‌بس در تمامی جبهه [ها] تحت نظارت ناظران خارجی. استقرار واحدهای ارتش لبنان دربرابر بیروت. حرکت ارتش لبنان به‌سوی کوه‌های شوف و عالیه و انجام گفت‌وگوها بین جمیل رئیس رژیم حاکم بر لبنان و رهبران گروه‌های درگیر برای حصول آشتی ملی.»[۵۶] خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز درخصوص دخالت امریکا در امور لبنان گزارش داد: «یک سخنگوی نظامی امریکا اعتراف کرده است که هواپیماهای این کشور در جنگ لبنان شرکت کرده و با انجام پروازهای شناسایی بر فراز مواضع انقلابیون مسلمان در ارتفاعات شوف، نیروهای فالانژ را پشتیبانی کرده‌اند.»[۵۷] در چنین وضعیتی، شاهزاده بندر بن سلطان نماینده ویژه پادشاه عربستان در امور لبنان، امروز بار دیگر با عبدالحلیم خدام وزیر امور خارجه سوریه، دیدار و درخصوص اوضاع لبنان با وی گفت‌وگو کرد. به گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی از دمشق، «فرستاده پادشاهی سعودی در این دیدار نتایج مذاکرات روز جمعه خود با رابرت مک‌ فارلین نماینده هیئت حاکمه امریکا در خاورمیانه [غرب آسیا] را که در قبرس به سر می‌برد و همچنین نتایج مذاکراتش با ودیع حداد مشاور امین جمیل، رئیس رژیم فالانژ لبنان را به اطلاع وزیر خارجه سوریه رساند.»[۵۸] خبرنگار روزنامه کیهان نیز از دمشق گزارش داد: «ولید جنبلاط رهبر دروزی‌های لبنان در یک مصاحبه با رادیو مونت کارلو اعلام کرد ما خواستار عقب‌نشینی ارتش از منطقه شوف و سایر کوه‌های این منطقه هستیم. ارتش لبنان باید مسئولیت کشتار دسته‌جمعی در کفرمتی را به‌عهده بگیرد. جنبلاط درباره مذاکرات خود با فرستاده ویژه ملک فهد گفت به فرستاده سعودی گفتیم که حل مشکلات لبنان با شرکت جبهه نجات ملی و نبیه بری (رئیس جنبش امل) باید صورت بگیرد. ولید جنبلاط درباره دادن امتیازات به رژیم لبنان افزود ما به این رژیم که امین جمیل رئیس آن، می‌گوید جبهه نجات ملی یک جبهه نمایش است هیچ‌گونه امتیازی نخواهیم داد.»[۵۹]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/19

  1. ↑ گزیده اسناد مناطق کردنشین(بانه)، جلد2، (1/6/1362 تا 30/8/1362)،گزارش اطلاعات قرارگاه حمزه به فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 22/6/1362، ص11.
  2. ↑ سند شماره 144086 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی کل سپاه، 23/6/1362.
  3. ↑ سند شماره 293/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/6/1362 تا 28/6/1362، ص103.
  4. ↑ سند شماره 13074/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی اختلافات و مشکلات فرماندهان و ارزیابی لشکرهای عراق، (قرارگاه حمزه، 18/6/1362، نوار شماره 13074)، صص 11 - 9.
  5. ↑ سند شماره 275/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف (قبل از عملیات والفجر4)، حسین اردستانی، 15/6/1362 تا 11/7/1362، صص 47 - 46.
  6. ↑ سند شماره 275/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف (قبل از عملیات والفجر4)، حسین اردستانی، 15/6/1362 تا 11/7/1362، صص 47 - 46.
  7. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 175، 20/6/1362، ص29، رادیو بغداد، 19/6/1362.
  8. ↑ گزیده اسناد مناطق کردنشین (بانه)، پیشین، گزارش فرمانداری بانه به استانداری کردستان، ص82.
  9. ↑ سند شماره 13074/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی اختلافات و مشکلات فرماندهان و ارزیابی لشکرهای عراق، (قرارگاه حمزه، 18/6/1362، نوار شماره 13074)، صص 11 - 9.
  10. ↑ اسناد مناطق کردنشین (بانه)، پیشین، گزارش شهربانی کردستان به استانداری کردستان، ص98.
  11. ↑ گزیده اسناد مناطق کردنشین(بانه)، جلد2، (1/6/1362 تا 30/8/1362)،گزارش اطلاعات قرارگاه حمزه به فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 22/6/1362، ص11.
  12. ↑ سند شماره 343874 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری کردستان، 20/6/1362.
  13. ↑ سند شماره 293/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص105.
  14. ↑ روزنامه کیهان، 20/6/1362، ص2.
  15. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 175، 20/6/1362، ص1، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از رادیو صوت الجماهیر، 19/6/1362.
  16. ↑ اسناد مناطق کردنشین (سقز)، جلد2، (1/5/1362 تا 20/8/1362)، ص180؛ و - سند شماره 354518 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از طرح و عملیات سپاه کردستان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 24/6/1362؛ و - سند شماره 354529 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان به ستاد منطقه 11، 22/6/1362.
  17. ↑ گزیده اسناد عملیات‌های پاک‌سازی، ایذائی و کوچک آذربایجان‌غربی، کردستان و خوزستان، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، بهار 1384، ص199.
  18. ↑ همان، ص200.
  19. ↑ سند شماره 351406 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی طرح و عملیات، 24/6/1362.
  20. ↑ سند شماره 351418 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 20/6/1362.
  21. ↑ اسناد مناطق کردنشین (بانه)، پیشین، ص123.
  22. ↑ سند شماره 343463 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، 19/6/1362.
  23. ↑ اسناد مناطق کردنشین (بانه)، پیشین، ص123.
  24. ↑ سند شماره 68720 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری، 19/6/1362.
  25. ↑ سند شماره 228207 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزراش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا، شماره 6، 13/7/1362، ص5.
  26. ↑ سند شماره 354191 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان به ستاد منطقه 11، 20/6/1362.
  27. ↑ سند شماره 351343 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه سلماس به قرارگاه حمزه سیدالشهدا،20/6/1362.
  28. ↑ سند شماره 228207 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص6.
  29. ↑ سند شماره 60837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره 131، 5/7/1362، ص1.
  30. ↑ سند شماره 104959 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نامه قرارگاه مرکزی قدس (طرح و عملیات) به فرماندهی قرارگاه سپاه نهم (منطقه 9 کشوری)، 19/6/1362.
  31. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/6/1362، ص12.
  32. ↑ روزنامه اطلاعات، 20/6/1362، ص3.
  33. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/6/1362، ص2.
  34. ↑ روزنامه کیهان، 20/6/1362، ص3.
  35. ↑ روزنامه اطلاعات، 20/6/1362، ص3.
  36. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 175، 20/6/1362، صص 31 - 30، رادیو ایران، 19/6/1362.
  37. ↑ روزنامه اطلاعات، 20/6/1362، ص3.
  38. ↑ همان.
  39. ↑ همان.
  40. ↑ روزنامه کیهان، 20/6/1362، ص2.
  41. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 175، 20/6/1362، صص 20 - 19، رادیو بی‌بی‌سی، 19/6/1362.
  42. ↑ همان، ص28، رادیو اسرائیل، 19/6/1362.
  43. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/6/1362، ص12.
  44. ↑ روزنامه اطلاعات، 21/6/1362، ص3.
  45. ↑ روزنامه کیهان، 20/6/1362، ص18.
  46. ↑ سند شماره 275/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف (قبل از عملیات والفجر4)، حسین اردستانی، 15/6/1362 تا 11/7/1362، صص 47 - 46.
  47. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 175، 20/6/1362، ص13، منامه - خبرگزاری فرانسه، 19/6/1362.
  48. ↑ همان، صص 25 - 24، رادیو اسرائیل، 19/6/1362.
  49. ↑ همان، ص3، بغداد - خبرگزاری رویتر، 19/6/1362.
  50. ↑ همان، صص 3 - 2، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/6/1362.
  51. ↑ اداره‌کل مطبوعات خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 400، 17/7/1362، ص11، به نقل از میدل ‌ایست تایمز.
  52. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 175، 20/6/1362، ص16، طرابلس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/6/1362.
  53. ↑ همان، صص 7 - 6، بن - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  54. ↑ روزنامه اطلاعات، 20/6/1362، ص16.
  55. ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1362)، به کوشش مهدی هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ سوم 1386، ص209.
  56. ↑ روزنامه کیهان، 20/6/1362، ص آخر.
  57. ↑ روزنامه اطلاعات، 20/6/1362، ص16.
  58. ↑ همان.
  59. ↑ روزنامه کیهان، 20/6/1362، ص آخر.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1362.06.19&oldid=4365»